Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
<strong>MAXHUN</strong> <strong>PEKA</strong><br />
Onufri<br />
NJË JETË<br />
NË DIPLOMACI
Maxhun Peka<br />
NJË JETË NË DIPLOMACI<br />
Kujtime<br />
Onufri
Redaktor<br />
Rexhep Shahu<br />
© Onufri, 2018<br />
ISBN 978-9928-261-18-2<br />
PRINTED AND BOUND IN ALBANIA BY ONUFRI<br />
Rr. “Konferenca e Pezës”, Nr. 71, Kodi Postar 1027, Tiranë;<br />
Tel & Fax 00355 42 220 017 / 270 399<br />
www.onufri.com; Email: info@onufri.com
“Një jetë në diplomaci” ishte edhe jeta jote, Natasha. U<br />
njohëm kur ishe vetëm 18 vjeçe dhe nga ajo kohë, nuk<br />
u ndamë kurrë. Bashkëshorte dhe bashkudhëtare në të<br />
mira dhe vështirësi, nënë e lumtur, por edhe e përvuajtur,<br />
e përmallur në vitet larg fëmijëve, të detyruar nga ato<br />
rregulla të egra të regjimit, që nuk ishin vetëm për ne të<br />
dy.<br />
Bashkë kaluam vite të këndshme që na jepte profesioni<br />
i diplomacisë, vitet e luftës në Vietnam, vitet e paqes.<br />
Bashkë përballuam mungesën e Albanës dhe Dritanit,<br />
derdhëm lot sa herë ndaheshim dhe lumturoheshim kur<br />
takoheshim dhe ritakoheshim me ta.<br />
Si mund t’i harroj ato vite kur isha në Shëmri dhe<br />
Bicaj. Shumë rrallë vija në Tiranë. Për mua mbesin të<br />
pashlyera ato çaste, kur ti më prisje te stacioni i trenit.<br />
Ç’kënaqësi ndieja kur shikoja Albanën e Dritanin që<br />
vraponin drejt meje dhe më hidheshin në krahë. Të dy të<br />
vegjël, të veshur bukur, ndërsa ti e re, e bukur, e mbytur në<br />
halle si e papunë dhe me të ardhme të papërcaktuar, vije<br />
me ngadalë prapa fëmijëve për të më pritur.<br />
Kjo ishte jeta jonë, Natasha, jeta jonë në shumë<br />
kryeqytete, jeta jonë me familje të punonjësve të përfaqësive<br />
diplomatike, jeta jonë në pritje, dreka, darka, që ishin të<br />
pashmangshme në profesionin e diplomacisë.<br />
Mirënjohje për ty që dite të krijoje marrëdhënie<br />
njerëzore me të gjitha familjet në përfaqësitë diplomatike<br />
në ato kryeqytete ku punuam dhe jetuam, që u kujdese<br />
gjithnjë për të më ndihmuar dhe lehtësuar punën.<br />
Faleminderit bashkëshorte, nënë dhe gjyshe e<br />
plotësuar!
E FSHEHTA E JETËS PARALELE<br />
Parathënie nga Mehmet Elezi<br />
Një libër i mirë s’ka nevojë për komente. Ai është si kroi në mal:<br />
mjafton të bësh me shenjë ku ndodhet, i eturi shkon te gurra vetë.<br />
“Një jetë në diplomaci”, - vetëm një jetë? Diplomati bën jetë<br />
paralele. Punët e dukshme, përditshmëria, si për çdo zyrtar, janë<br />
njëra. Por diplomati duhet të lexojë gjëra që syri i të tjerëve nuk i<br />
sheh. Jo rrallë profesioni e do që tjetër të kesh në mendje e tjetër të<br />
thuash, tjetër të dëgjosh me veshë e tjetër të dëgjosh me mendje.<br />
E do të buzëqeshësh kur të dhemb shpirti ose e kundërta. Në këtë<br />
kuptim, ambasadori Peka mund të flasë për dy jetë.<br />
Vazhdimësia në detyrë në dy epoka aq larg njëra-tjetrës, nga<br />
diktatura në demokraci, është një përvojë e pazakontë. Po aq sa<br />
dhe misionet diplomatike “flakë e borë”: nga Vietnami në zjarr,<br />
ku skenat e luftës dridhnin planetin, në Parisin vezullues, ëndërr<br />
për çdo diplomat; nga bota arabe me veçoritë e kulturës dhe<br />
ekzotikën, në një metropol aziatik si Pekini, që tronditi botën me<br />
ritmet marramendëse të zhvillimit.<br />
Një kaleidoskop diplomatik i papërsëritshëm, me të cilin<br />
autori josh, intrigon, jo nën trysninë e emocioneve. Me të vërteta<br />
arritjesh dhe mosarritjesh.<br />
Mund të thuhet se Maxhun Peka ka pasur fat? Me gjasë, fati<br />
në këtë botë vështirë përjashtohet si faktor. Por fati ka diçka të<br />
përbashkët me talentin. Të dyve duhet t’u shërbesh fort me punë.<br />
Thonë fati duhet mbërthyer për flokësh. Si mund të mbërthehet<br />
“për flokësh” në diplomaci?<br />
7
maxhun peka<br />
Ka një formulë të thjeshtë sa dhe të ndërlikuar, u thotë Peka<br />
pasardhësve me këto kujtime. Profesionalizmi mbi politikat e<br />
brendshme të ditës, mbi ideologjitë. Dashuria për vendin tënd,<br />
përkushtimi për të, jo për partitë e individët.<br />
Lëndë jetësore tepër e vëllimshme, si me e përmbledhë në<br />
një libër të vetëm? Në jetën profesionale të Pekës ka edhe plot<br />
ngjarje e imtësi, që bërtasin e shtyjnë me bërryla. Hapuni, edhe<br />
ne duam hapësirë në libër, kemi sharm, kemi domethënie. Duke<br />
hyrë në lëkurën e autorit, e ndiejmë që s’e ka pasur lehtë, çka me<br />
përzgjedhë më përpara?<br />
Zgjidhja më e mirë për këto “hatërmbetje”, një libër i dytë.<br />
Nuk dimë ç’ka në mendje ambasadori Peka, mendjet e<br />
diplomatëve janë të palexueshme.<br />
8
MIDIS SHQIPËRISË<br />
DHE VIETNAMIT
TË PËRJETUARA<br />
Isha edhe unë aty. I përjetova ato vite të tmerrshme lufte në<br />
Vietnam, që dhe sot bëj pyetjen: a ishte e vërtetë apo ëndërr e<br />
keqe? I përjetova bombardimet, shkatërrimet, i pashë avionët<br />
B-52, kështjellat e ajrit, kur hidhnin bombat, kur mbillnin vdekjen,<br />
kur shkretonin gjithçka. I pashë në qiell tepër krenarë, por edhe në<br />
tokë të gjunjëzuar, të kthyer në hekurishte pa vlerë. Edhe sot në<br />
shtëpinë time kam unaza apo objekte artistike të tjera të punuara<br />
nga artizanët vietnamezë me copat e këtyre avionëve, të kthyer në<br />
relikte.<br />
E pashë rrugën “Kham Thien” në Hanoi të kthyer në gërmadhë<br />
brenda një minute në mbrëmjen e datës 18 dhjetor 1972,<br />
ekskavatorët që nxirrnin nga gërmadhat e asaj rruge kufomat, kur<br />
i fusnin në thasë celofani, i hidhnin në kamionë për t’i varrosur<br />
diku jashtë qytetit në varre të përbashkëta. Takova rastësisht, të<br />
nesërmen, një vajzë 12-13-vjeçare në trotuaret afër ambasadave<br />
që nuk dinte as të qeshte dhe as të qante. Mësova se prindërit<br />
e saj kishin vdekur një natë më parë në rrugën “Kham Thien”.<br />
Fëmijë? Ajo nuk dinte ç’është fëmijëria. E rritur? Tepër e vogël në<br />
moshë për të mbijetuar. Mësova se këshilli i lagjes e strehonte dhe<br />
e ushqente diku në qendrat e ngritura për fatkeqët.<br />
E pashë spitalin Kim Lien, njërin nga spitalet më të mëdhenj<br />
të qytetit të shkatërruar, gërmadhë, pashë gropën e stërmadhe ku<br />
bomba e një nate më parë kishte rënë mbi një gropë bombe të një<br />
nate tjetër të mëparshme, edhe ftesat e dasmës së një infermiereje<br />
të spitalit të shpërndara andej-këndej dhe mësova se dasma nuk<br />
do të bëhej kurrë. Ëndërr e bukur, ëndërr në përjetësi, ëndërr në<br />
kohë lufte.<br />
11
maxhun peka<br />
Njoha një vajzë të vogël që priste vdekjen në një spital lufte.<br />
Kërkonte krehër të krihte flokët për të vdekur e bukur. Pashë<br />
punëtorin e një miniere qymyri që kur u kthye në shtëpi e gjeti atë<br />
të shkatërruar, gruan dhe gjashtë fëmijët të vdekur. Shtrëngonte<br />
grushtet para gërmadhave, para sendeve, fotografive të fëmijëve.<br />
I pashpresë, i pafuqishëm, i mbushur me urrejtje, vetëm urrejtje.<br />
Pashë edhe robërit amerikanë, pilotët e kështjellave të ajrit,<br />
në konferenca shtypi kokulur. Nëse ndonjëri guxonte të ngrinte<br />
kokën, vietnamezi që e shoqëronte, që nuk arrinte me trup as në<br />
gjysmën e trupit të pilotit, i thoshte: “Ul kokën, je rob lufte!” I<br />
dëgjova pilotët kur thoshin emrin, mbiemrin, numrin e ushtarit.<br />
Pashë rrugë të shkatërruara, qytete që nuk ekzistonin më,<br />
njerëz të gjymtuar. Pashë, pashë e ç’nuk pashë në ato vite lufte.<br />
* * *<br />
Sot bëj pyetjen, përse? Kujt i shërbeu? Kush fitoi? Në logjikën<br />
e sotme, askujt dhe askush. Përse miliona të vrarë, të humbur, të<br />
sakatuar, të gjymtuar, përse qytete të sheshuara, uzina, fabrika, ura,<br />
spitale të shkatërruara. Përse vuajtje, uri, pasiguri? Përse rini pa<br />
shpresa, pa të ardhme, pa lumturi? Përse, përse, përse?<br />
Përse-të nuk mbarojnë kurrë kur shikon se jeta vazhdon<br />
në një mënyrë krejt tjetër, kur shikon se si Vietnami, ashtu dhe<br />
Amerika, bëjnë të pamundurën për t’i forcuar marrëdhëniet, për<br />
të forcuar miqësinë, për të harruar të kaluarën, për të harruar<br />
të gjithë ata që ranë heroikisht për të mbrojtur, në logjikën e<br />
vietnamezëve, atdheun, lirinë, sovranitetin, bashkimin e vendit të<br />
ndarë padrejtësisht në vitin 1954 dhe në logjikën e Amerikës, ata<br />
që ranë për hir të angazhimit të Amerikës, të demokracisë më<br />
të madhe në botë, për fitoren e lirisë, demokracisë në çdo vend<br />
të globit, për hir të angazhimit për të qenë garant të normave<br />
civilizuese, ata që ranë heroikisht për të mbajtur Amerikën të<br />
gjallë, ata që kombi duhet t’i shohë si shembuj të vetësakrificës<br />
për nderin e Amerikës...<br />
Ata të rënë në atë ndeshje gjigante në emër të moralit, të<br />
12
një jetë në diplomaci<br />
dy kategorive të kundërta morali, kujtohen vetëm një herë në<br />
vit, në ditën e martirëve të Vietnamit, dhe në ditën e të rënëve<br />
në Vietnam që prehen në përjetësi në varrezat e Arlingtonit në<br />
Uashington.<br />
* * *<br />
Sot shkruhet se Vietnami ishte një gabim, se lufta në Vietnam<br />
ishte idiote, ishte një luftë ku Amerika u thye, u mund, nga e cila<br />
doli e humbur.<br />
Por a është e mundur që sot të gjykojmë objektivisht për<br />
luftërat e një gjysmë shekulli më parë?!<br />
Lexova librin “Zemra e Patriotit” (Heart of a Patriot) të Max<br />
Cleland with Ben Raines, përkthyer aq bukur në shqip nga Etleva<br />
Sakajeva, për të cilin “Vietnami do të thoshte humbje: humbje<br />
këmbësh, humbje krahu, humbje rinie, humbje pafajësie, luftë e<br />
humbur...” Po aty lexova diçka nga libri i gjeneralit Moor “Dikur<br />
ishim ushtarë... dhe të rinj”, lexova për betejën në luginën “Ia<br />
Drang” (Lugina e vdekjes). 450 burra (amerikanë) të rrethuar<br />
nga 2000 ushtarë vietnamezo-veriorë. Tri ditë luftime, 79 ushtarë<br />
amerikanë të humbur dhe më shumë se 1000 vietnamezo-veriorë.<br />
Në vitin 1990 gjenerali Moor takohet me gjeneralin Nguyen<br />
Huu An, komandant i trupave vietnamezo-veriore. Ata darkuan në<br />
Pleiku, zonë ku u bënë luftimet në Vietnamin e Jugut. “Gjenerali<br />
vietnamez e mbërtheu gjeneralin Moor për shpatullash, pastaj e<br />
përqafoi dhe e puthi në dy faqe. Në përgjigje, Moor i dha orën e<br />
tij të dorës, në shenjë të miqësisë së tyre. Kur vdiq gjenerali An,<br />
Moor u rikthye në Vietnam dhe vizitoi shtëpinë e gjeneralit An.<br />
Në një cep të shenjtë të zyrës së tij, Moor gjeti orën që i pati<br />
dhënë...” Ç’gjë e bukur: në luftë armiq për vdekje, në paqe miq<br />
deri në vdekje. Dy gladiatorë apo dy shahistë të mëdhenj. Mbas<br />
betejës i shtrëngojnë dorën njëri-tjetrit. Dy epoka: ajo e luftës dhe<br />
ajo e paqes. Kush kishte të drejtë, brezi që bëri luftën apo brezi i<br />
sotëm i përkushtuar për bashkëjetesë?<br />
E kush mund të japë një përgjigje racionale?<br />
13
maxhun peka<br />
Epoka të ndryshme, mentalitete të ndryshme, morale të<br />
ndryshme. Në vitet ’60 socializmi dhe rendi socialist ishin akoma<br />
tërheqës për popujt e shtypur. Barazia shoqërore, premtimet për<br />
punë për të gjithë, shërbime mjekësore për të gjithë, shkollim falas<br />
për të gjithë, bollëk e jetë të lumtur kishin gjetur shtrat te popujt<br />
e vuajtur të të gjitha kontinenteve. Utopi, por e këndshme, ëndërr,<br />
por njerëzit e thjeshtë pëlqenin ta jetonin. Ideologjia majtiste kishte<br />
arritur të krijonte “moralin” e gatishmërisë për vetësakrifikim për<br />
arritjen e qëllimeve. Me këtë moral ishin gatuar edhe vietnamezët,<br />
të cilët, në ato vite lufte, ishin të gatshëm të jepnin jetën për të<br />
fituar mbi imperializmin.<br />
Morali i shoqërisë kapitaliste ishte krejt tjetër, ishte ai i<br />
demokracisë në çdo vend të globit, i të drejtave të njeriut. Flamurin<br />
për mbrojtjen e lirisë, demokracisë, të drejtat e njeriut e kishin<br />
marrë përsipër Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Duhej ndaluar<br />
shtrirja e komunizmit. Nëse rendi komunist do të fitonte edhe në<br />
Vietnamin e Jugut, rreziku i shtrirjes së tij në Kamboxhia, Tailandë,<br />
Malajzi, e me radhë në vendet e tjera të Azisë ishte eminent.<br />
“Efekti domino” e angazhoi Amerikën në Vietnam. Përpjekja nuk<br />
ishte vetëm e Shteteve të Bashkuara – Vietnam, por luftë midis<br />
dy sistemeve, sistemit kapitalist dhe atij socialist. Fushë lufte ishte<br />
Vietnami, mish për top ishin vietnamezët, të cilët, në disa breza,<br />
ishin lindur dhe rritur në luftë, që nuk dinin të bënin asgjë tjetër<br />
më mirë se luftën. Shtetet e Bashkuara nuk kishin përballë vetëm<br />
Vietnamin e vendet tjera të bllokut socialist, por edhe lëvizjen e<br />
madhe kundër luftës në vetë Shtetet e Bashkuara dhe vendet e<br />
tjera perëndimore.<br />
Shumë politikanë dhe analistë thonë se Shtetet e Bashkuara<br />
të Amerikës e humbën luftën në Vietnam. Ata qortojnë politikën<br />
amerikane të atyre viteve për një angazhim të tillë. Amerika u<br />
tërhoq “e humbur”, por me “nder” në saje të Marrëveshjes së<br />
Parisit.<br />
A është e vërtetë që Amerika humbi? Kjo varet nga këndvështrimet.<br />
Por po të bëjmë pyetjen: pse presidentët amerikanë u<br />
angazhuan aq fort në këtë luftë, del e qartë se objektivi i tyre nuk<br />
ishte thjesht Vietnami i Jugut, por të ndalohej “efekti domino”,<br />
14
një jetë në diplomaci<br />
shtrirja e komunizmit në vende të tjera të Azisë Juglindore.<br />
Amerika humbi Vietnamin, por fitoi Azinë Juglindore, humbi<br />
luftën në terren, por arriti të realizojë objektivat për të cilat u<br />
angazhua.<br />
Pati shumë të humbur, shumë arkivole, shumë kujtime të<br />
hidhura, shumë familje të dërmuara, shumë amerikanë të vrarë.<br />
Ky është fati i Amerikës. Në vitin 1961, presidenti John F.<br />
Kennedy deklaronte me besim në vete (confidently) se Amerika<br />
ishte mjaft e fortë të “paguajë çdo çmim, të mbajë çdo barrë” për<br />
të siguruar suksesin e lirisë. Ky është fati i amerikanëve. Të jesh<br />
amerikan është nder, është privilegj, por është edhe sakrificë. Të<br />
udhëheqësh botën është e natyrshme që do të kesh edhe detyrime<br />
ndaj vendeve të ndryshme të botës. Kjo justifikon angazhimin në<br />
Vietnam në vitet ’60, justifikon angazhimin në Irak, në Kosovë,<br />
do të justifikojë angazhimin e Amerikës edhe në vende të tjera të<br />
globit për hir të lirisë dhe demokracisë.<br />
Le të bashkëjetojnë sot Amerika me Vietnamin, le të<br />
nderohen ata që dhanë jetën në atë luftë në emër të idealeve, të<br />
idealeve utopike socialiste për vietnamezët, në emër të lirisë dhe<br />
demokracisë për amerikanët. Le të respektojmë idealet e secilës<br />
palë, të fitimtarit dhe të humburit. Po të jetë nevoja që në emër të<br />
këtyre idealeve të ndeshen gjeneralë si Moor dhe Nguyen Huu An,<br />
le të jenë në luftë armiq për vdekje dhe në paqe miq deri në vdekje.<br />
Të bindur në fitoren e së drejtës, në fitoren e lirisë, demokracisë.<br />
Në përfundim do të ketë fitore për palët në konflikt, nuk do të<br />
ketë të humbur, sepse Amerika dhe trupat amerikane nuk janë<br />
pushtuese, ato sjellin lirinë, demokracinë, sjellin të ardhmen.<br />
15
Dhjetor 1982. Isha ulur në sallonin VIP të aeroportit ndërkombëtar<br />
të Hanoit, në pritje të avionit të linjës së rregullt çeke,<br />
që bënte fluturimin Pragë-Hanoi dhe kthim një herë në javë.<br />
Vinte një delegacion i Ministrisë së Financave, i kryesuar nga një<br />
zëvendësministër. Do të nënshkruhej një marrëveshje dypalëshe<br />
lidhur me kursin e monedhave dhe me këtë rast, delegacioni bënte<br />
dhe një vizitë miqësore në Vietnam.<br />
Ardhja e një delegacioni nga Shqipëria, për ne, pak familje<br />
shqiptare që punonim e jetonim në përfaqësinë diplomatike në<br />
Hanoi, ishte një ngjarje e rrallë dhe e shumëpritur. Merrnim letra<br />
nga fëmijët dhe familjarët, na vinte posta zyrtare nga Ministria e<br />
Punëve të Jashtme, përmes së cilës informoheshim me hollësi rreth<br />
zhvillimeve në vend. Në takimin e parë që bënim në ambasadë, të<br />
ardhurit na flisnin për jetën në Shqipëri. Për pak çaste na krijohej<br />
përshtypja se dhe ne jetonim atmosferën e zhvillimeve në vend,<br />
frymën politike në ato kohë të ngjarjeve të veçanta. Kishte kaluar<br />
një vit nga vrasja (vetëvrasja) e kryeministrit më jetëgjatë e më<br />
autoritar të Shqipërisë, Mehmet Shehu. Ishim informuar se në<br />
përvjetorin e parë të vrasjes (vetëvrasjes), Enver Hoxha kishte bërë<br />
vlerësime të veçanta për figurën e Shehut në librin që sapo kishte<br />
dalë në qarkullim, të titulluar “Titistët”.<br />
I vetëm në sallon, pak çaste mbasi piva çajin që më kishin<br />
servirur, ngrihem, i afrohem dritares dhe hedh vështrimin në<br />
qiellin e pastër të asaj pasditeje dhjetori për të kapur avionin në<br />
ulje. Ishte me vonesë, gjë krejt e pranueshme në një linjë kaq<br />
të gjatë që normalisht e kryente për 18 orë fluturim, llogaritur<br />
këtu dhe dy eskale, në Kuvajt dhe në Bombej. Ndërsa qëndroja<br />
i përhumbur te dritarja, ndiej një dorë mbi supin tim të djathtë.<br />
16
një jetë në diplomaci<br />
Kthehem dhe përballem me ambasadorin e një vendi të Europës<br />
Lindore, i cili, si dhe unë, kishte dalë për të pritur miq nga vendi<br />
i tij.<br />
Me diplomatë të vendeve të Europës Lindore kontaktet<br />
zyrtare i kishim shumë të kufizuara, për shkak të nivelit zero<br />
të marrëdhënieve midis partive në pushtet. Shkëmbenim vizita<br />
kortezie, të njohjes ose të lamtumirës, merrnim pjesë në pritjet<br />
që jepeshin për festat kombëtare, natyrisht pa bashkëshortet.<br />
Reciprociteti ishte vendosur dhe zbatohej me rigorozitet nga ne<br />
dhe ata. Të qëndroje gjatë në takime kortezie apo pritjet zyrtare<br />
ishe i rrezikuar, sepse ndodhte që njëri nga kolegët, qoftë dhe<br />
shoferi, i cili të çonte në takim apo pritje, ta ngrinte në mbledhjen<br />
e parë të organizatës së partisë apo të kolektivit dhe pasojat<br />
ishin jo neglizhuese. Njoftohej Ministria dhe natyrisht Komiteti<br />
Qendror dhe pa kaluar shumë ditë, kërkohej të jepje shpjegime.<br />
Prandaj gjithçka bëhej brenda normave. Kur rastiste të takoje një<br />
diplomat lindor në aeroport, si në rastin konkret, në pishinën e<br />
klubit të diplomatëve, ku zakonisht shkonim dy-tri herë në javë,<br />
apo në ndonjë ambient tjetër në qytet, mund të bisedoje më gjatë<br />
dhe pa rrezikuar se mund të prishje normat protokollare.<br />
Me ambasadorin që sapo erdhi në sallon shkëmbejmë përshëndetjet<br />
përzemërsisht. Ai e njihte mirë Shqipërinë. Në disa<br />
raste më kishte folur për kohën kur kishte qenë universitar.<br />
Dhomën në konvikt e kishte ndarë me njërin nga studentët e<br />
shumtë shqiptarë që kishin pasur fatin të kryenin studimet në<br />
kryeqytetin e vendit të tij, kishte njohur dhe motrën e kolegut<br />
shqiptar, ndaj së cilës kishte ushqyer ndjenja dhe emocione të<br />
veçanta, por e kishin pasur të pamundur të konkretizonin lidhjen<br />
për faktin se marrëdhëniet midis dy vendeve po shkonin çdo ditë<br />
e më keq, po shkonin drejt prishjes përfundimtare. Asnjëri nuk<br />
kishte pranuar të rrezikonte.<br />
Në përgjigje të pyetjes për të rejat nga vendi, i them se kisha<br />
dalë për të pritur një delegacion, nga i cili do të mësonim shumë<br />
gjëra, kryesisht rreth vetëvrasjes së ish-kryeministrit Shehu dhe se<br />
libri “Titistët” i Enver Hoxhës, i cili sapo kishte dalë në qarkullim,<br />
i kushtonte një pjesë të konsiderueshme Shehut, ish-mikut të tij<br />
17
Një libër i mirë s’ka nevojë për komente. Ai është si kroi në mal: mjafton<br />
të bësh me shenjë ku ndodhet, i eturi shkon te gurra vetë.<br />
“Një jetë në diplomaci”, - vetëm një jetë? Diplomati bën jetë paralele.<br />
Punët e dukshme, përditshmëria, si për çdo zyrtar, janë njëra. Por diplomati<br />
duhet të lexojë gjëra që syri i të tjerëve nuk i sheh. Jo rrallë profesioni<br />
e do që tjetër të kesh në mendje e tjetër të thuash, tjetër të dëgjosh me<br />
veshë e tjetër të dëgjosh me mendje. E do të buzëqeshësh kur të dhemb<br />
shpirti ose e kundërta. Në këtë kuptim, ambasadori Peka mund të flasë<br />
për dy jetë.<br />
Vazhdimësia në detyrë në dy epoka aq larg njëra-tjetrës, nga diktatura<br />
në demokraci, është një përvojë e pazakontë. Po aq sa dhe misionet diplomatike<br />
“flakë e borë”: nga Vietnami në zjarr, ku skenat e luftës dridhnin<br />
planetin, në Parisin vezullues, ëndërr për çdo diplomat; nga bota arabe me<br />
veçoritë e kulturës dhe ekzotikën, në një metropol aziatik si Pekini, që<br />
tronditi botën me ritmet marramendëse të zhvillimit.<br />
Një kaleidoskop diplomatik i papërsëritshëm, me të cilin autori josh,<br />
intrigon, jo nën trysninë e emocioneve. Me të vërteta arritjesh dhe mosarritjesh.<br />
Mund të thuhet se Maxhun Peka ka pasur fat? Me gjasë, fati në këtë<br />
botë vështirë përjashtohet si faktor. Por fati ka diçka të përbashkët me<br />
talentin. Të dyve duhet t’u shërbesh fort me punë. Thonë fati duhet mbërthyer<br />
për flokësh. Si mund të mbërthehet “për flokësh” në diplomaci?<br />
Ka një formulë të thjeshtë sa dhe të ndërlikuar, u thotë Peka pasardhësve<br />
me këto kujtime. Profesionalizmi mbi politikat e brendshme të<br />
ditës, mbi ideologjitë. Dashuria për vendin tënd, përkushtimi për të, jo për<br />
partitë e individët.<br />
Lëndë jetësore tepër e vëllimshme, si me e përmbledhë në një libër të<br />
vetëm? Në jetën profesionale të Pekës ka edhe plot ngjarje e imtësi, që<br />
bërtasin e shtyjnë me bërryla. Hapuni, edhe ne duam hapësirë në libër,<br />
kemi sharm, kemi domethënie. Duke hyrë në lëkurën e autorit, e ndiejmë<br />
që s’e ka pasur lehtë, çka me përzgjedhë më përpara?<br />
Zgjidhja më e mirë për këto “hatërmbetje”, një libër i dytë.<br />
Nuk dimë ç’ka në mendje ambasadori Peka, mendjet e diplomatëve<br />
janë të palexueshme.<br />
Mehmet ELEZI<br />
ISBN 978-9928-226-18-1<br />
9 789928 226181<br />
www.Onufri.com<br />
Çmimi 2000 lekë