SPORTSMAN-114-SMALL

№ 114 / 2018 / 6 манат 

www.sportsman.az 

Журнал 2004-ъц илдян няшр олунур 

YeniYetmələrin Olimpiadasından 6 medal

www.thy.com

AzЯrbAycAn èdmAn 

JurnAlèstlЯrè AssosèAsèyAsÛ 

1995-úè èëäÿ éàðàäûëûá

ÁÓ ÑÀÉÛÌÛÇÄÀ 

Yeniyetmələrin 

Olimpiadasından 

6 medal 

Eldəniz əzizli - 

dünYa çEmpiOnu 

ñÿù.6 

Cüdo üzrə dünya 

çempionatı Bakıda 

Baku Open-2018 

ñÿù.10 

ñÿù.16 

43rd CHESS 

OlYmpIad BaTumI 2018 

GEOrGIa 

BErT SCHOOFS: 

“Biz BraziliYaYa 

qaliB Gəldik. 

unudulmaz 

HadiSədir...” 

ñÿù.20 

ñÿù.24 

dünya 

çempionatında 

15-ci 

FuTBOl üzrə 

avrOpa 

çEmpiOnaTI 

ñÿù.31 

ñÿù.36 

ñÿù.38 

ilHam ağaYEv: 

STOlüSTü TEnniS - 

5 Yaşdan aHIl qOCaYadək 

maraqla OYnaYa BiləCək 

Bir idman növüdür 

VƏLİ 

QASIMOV - 50 

ñÿù.40 

ñÿù.48 

ñïîðòñìàí 

Áàø ðåäàêòîð: 

Ðÿøàä Ãÿìÿðøàùîüëó 

Öíâàí: Áàêû, Çàùèä Õÿëèëîâ 23, 

Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòè 

Òåëåôîí: 012 437 90 76 

å-ìàèë: info@sportsman.az 

www.sportsman.az 

Æóðíàë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí 

ßäëèééÿ Íàçèðëèéèíäÿ ãåéäèééàòäàí 

êå÷ìèøäèð. ¹1164 

Ìöÿëëèôëÿðëÿ ðåäàêñèéàíûí ìþâãåéè 

óéüóí ýÿëìÿéÿ áèëÿð. 

Ðåêëàìëàðäà ýåäÿí ìÿòíëÿðÿ ýþðÿ 

æóðíàë ìÿñóëèééÿò äàøûìûð. 

Æóðíàë Àçÿðáàéúàíäà “Òèìå Ïðèíò” 

ìÿòáÿÿñèíäÿ ÷àï åäèëèá. 

Öç ñÿùèôÿäÿ: 

Azərbaycan milli komandası və 

idman mütəxəssisləri 

Yeniyetmələrin III Yay 

Olimpiya Oyunlarında - 

Buenos Ayres 2018

S P O R T S M A N 

YenİYeTMƏLƏrİn OLİMpİAdASIndAn 6 MedAL 

argentinanın paytaxtı Buenos 

ayresdə Yeniyetmələrin III Yay 

Olimpiya Oyunları keçirilib. Oktyabrın 

6-da start götürən yarışlar, 

ayın 18-ə kimi davam edib. 

Azərbaycan milli komandasının 

heyətində Argentinaya yollanan 17 

idmançıdan 2-si qızıl, 1-i gümüş, 3-ü 

bürünc medal qazanıb. 

Cüdoçu Vüqar Talıbov (66 kq) və 

sərbəst güləşçi Turan Bayramov (65 

kq) qızıl, ağırlıqqaldıran Tarmenxan 

Babayev (85 kq) gümüş, taekvondoçu 

Cavad Ağayev (63 kq), boksçu Nurlan 

Səfərov (60 kq) və qadın güləşçi 

Şahanə Nəzərova (43 kq) bürünc medala 

sahib çıxıblar. Bədii gimnast Yelizaveta 

Luzan isə Beynəlxalq Olimpiya 

Komitəsinin qarışıq komandasının 

tərkibində qızıl medal qazanıb. Onun 

medalı ümumi sıralamada ölkənin 

adından göstərilməyib. 

Bu nəticə ilə Azərbaycan komandası 

medal əyarına görə 208 ölkə 

arasında 34-cü yeri tutub. Olimpiadanın 

qalibi isə 29 qızıl, 18 gümüş və 12 

bürünc medalla Rusiya yığması olub. 

Çin 18 qızılla 2-ci, Yaponiya 15 qızılla 

3-cü pillədə qərarlaşıb. 

Qeyd edək ki, Azərbaycan idmançıları 

Sinqapur-2010 olimpiadasında 

8 (5 qızıl, 3 gümüş), Nankin-2014-də 

12 (5 qızıl, 6 gümüş, 1 bürünc) medal 

qazanıblar. 

Cüdoçumuz 

Vüqar Talıbovun qızıl medalı 

Olimpiadanın cüdo yarışlarında 

66 kq çəki dərəcəsində çıxış edən 

yeniyetmə idmançımız Vüqar Talıbov, 

bütün rəqiblərini məğlub edərək fəxri 

kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxıb. 

Cüdoçumuz ilk görüşündə yəmənli 

Əhəd Əl-Saqheeraya şans verməyərək, 

ikinci görüşündə tacikistanlı 

rəqibi Camşed Sulaimoni də məğlub 

edib. Dominikan Respublikasının təmsilçisi 

Antonio Tornalanı finala gedən 

yolda yeniyetmə cüdoçumuzun üçüncü 

rəqibi olub. Dominikanlı rəqibi üzərində 

də uğur qazanan idmançımız, 

bu qələbəsi ilə finala yüksəlib. Bütün 

görüşlərini qələbə əzmi ilə keçirən 

cüdoçumuzun finaldakı rəqibi Rusiya 

idmançısı Abrek Naquçev olub. Qızıl 

medal uğrunda keçən gərgin görüşdə 

rusiyalı Naquçev üzərində parlaq 

qələbə qazanan Vüqar Talıbov, qızıl 

medala sahib çıxaraq, yeniyetmələr 

arasında Olimpiya çempionu olub. 

Cüdo yarışlarını Milli Olimpiya 

Komitəsinin vitse-prezidenti Çingiz 

Hüseynzadə, MOK-un baş katibinin 

müavini Azər Əliyev, SOCAR-ın vitse-prezidenti 

Rəfiqə Hüseynzadə, 

Gənclər və İdman nazirliyinin idman 

şöbəsinin müdiri, olimpiya çempionu 

Fərid Mansurov da izləyirdilər. Təltifetmə 

mərasimindən dərhal sonra 

6 спортсман № 114 / 2018


idmançıların məşq zalına gələn Çingiz Hüseynzadə və nümayəndə 

heyətinin üzvləri parlaq qələbə ilə komandamıza 

ilk medal qazandıran Vüqar Talıbovu təbrik etmiş və digər 

idmançılara da qarşıdakı yarışlarda uğurlar arzulamışlar. 

“Qızıl medal qazandığım üçün çox sevincliyəm. Buradan 

Azərbaycan xalqına, ümumiyyətlə, mənə dəstək olan 

hər kəsə öz minnətdarlığımı bildirirəm. Bu, yığma komandanın 

baş məşqçilərinin, köməkçi məşqçilərin və şəxsi 

məşqçimin də qızıl medalıdır. Şəxsi məşqçim Aslan Hacıyevə, 

millinin baş məşqçisi Ramiz Ramizzadəyə, Zaur 

Babayevə, Emin İsgəndərova və federasiyada çalışan hər 

bir şəxsə təşəkkür edirəm. Üzərimdə əziyyətləri böyükdür. 

Böyüklərin yarışında belə uğur qazanmaq asan olmayacaq. 

Çox çətin olacaq. İnanıram ki, 2024-cü ildə Fransanın 

paytaxtı Parisdə keçiriləcək Yay Olimpiya Oyunlarının qalibi 

olacağam”, - deyə Vüqar Talıbov bildirib. 

qazanmağımda onların çox böyük əməyi var. 

Demək olar ki, görüşlərim çətin keçmədi. Ən çətin qarşılaşmam 

İran idmançısına qarşı oldu. Ona da rahatlıqla 

qalib gəldim”. 

Turan Bayramov qarşıdakı hədəfinin 2020-ci illdə Yaponiyanın 

paytaxtı Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya Oyunlarında 

qızıl medal qazanmaq olduğunu söyləyib. 

Taekvondoçu Cavad Ağayev 

bürünclə kifayətləndi 

Turan Bayramov Yeniyetmələrin 

Olimpiya çempionudur 

65 kq-da yarışan sərbəst güləşçimiz Turan Bayramov, 

A qrupunda mübarizə aparıb. Yeniyetmələr arasında dünya 

və Avropa çempionu ilk görüşdə Yeni Zelandiya təmsilçisini 

elə ilk hissədə çətinlik çəkmədən məğlub edib. Bayramov 

Pakistan güləşçisinə də asanlıqla qalib gələrək, A qrupunda 

1-ci yeri tutub. Bununla idmançımız olimpiadanın finalına 

vəsiqə qazanıb. 

Həmyerlimiz finalda B qrupunun qalibi olan iranlı pəhləvanla 

qarşılaşıb. Qeyd edək ki, güləşçimiz həmin pəhləvana 

dünya çempionatının yarımfinalında 8:2 hesabı ilə 

qalib gəlib. Həlledici görüşün birinci hissəsində rəqibini 4:0 

hesab ilə məğlub edən Turan Bayramov, ikinci hissədə də 

üstünlüyü əldən verməyib. Beləliklə, sərbəst güləşçimiz Yeniyetmələrin 

Olimpiya çempionu adını qazanıb. 

Bu da Turan Bayramovun yarışla bağlı fikirləri: ”Bu, bir 

ilin yox, dörd ilin əziyyətidir. Ona görə də, adi medal deyil. 

Qazandığım medal mənim üzərimdə çalışan insanların 

əziyyətinin nəticəsidir. Bura qədər irəliləməyimin səbəbi 

onlardır. Hamısına çox sağ olun deyirəm. Gənclər və İdman 

Nazirliyinə, Milli Olimpiya Komitəsinə və Azərbaycan 

Güləş Federasiyasına dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Federasiyamızın 

rəhbəri Namiq Əliyevə, böyük məşqçi Firdovsi 

Umudova, Əsgərxan müəllimə, şəxsi məşqçim Aqil İbrahimova 

öz təşəkkürümü çatdırmaq istəyirəm. Qızıl medal 

Oyunlar çərçivəsində keçirilən taekvondo yarışlarında 

təmsilçimiz Cavad Ağayev, milli komandamızın hesabına 

bürünc medal yazdırıb. 63 kq çəki dərəcəsində yarışan 

taekvondoçumuz, ilk görüşündə iranlı Hamed Aşqari 

Mehdabadiyə (9:8) qalib gələrək yarımfinala yüksəlib. Bu 

mərhələdə koreyalı Çho Vonhee ilə görüşdə Cavad məğlubiyyətə 

uğrayıb. Bununla da idmançımız yarışların bürünc 

medalına layiq görülüb. Onun rəqibi isə Olimpiya Oyunlarının 

qızıl medalına yiyələnib. Qızların yarışında çıxış 

edən idmançımız Minayə Əkbərova (44 kq) isə ilk görüşə 

qazaxıstanlı Assel Usmanovaya məğlub olaraq (9:14), yarışları 

mükafatsız başa vurub. 

Güləşçi Şahanə nəzərova 

bürünc mükafatçıdır 

Azərbaycan güləşçisi Şahanə Nəzərova da bürünc medal 

qazanıb. 

спортсман № 114 / 2018 

7


B qrupunda yer alan güləşçimiz ilk qarşılaşmada braziliyalı 

rəqibinə vaxtından əvvəl qalib gəlib (11:0). Şahanə 

ikinci görüşündə nigeriyalı güləşçini 6:0 hesabı ilə məğlub 

edib. Növbəti mərhələdə Şahanə son dünya çempionatının 

finalında uduzduğu amerikalı güləşçi ilə qarşılaşıb və bu 

dəfə də rəqibi ilə bacarmayıb (2:12). 

Ruhdan düşməyən Nəzərova, qrupdakı son qarşılaşmasında 

fransalı rəqibinə qalib (3:0) gələrək, B qrupunu 

ikinci yerdə tamamlayıb. Nəticədə həmyerlimiz bürünc medal 

uğrunda yarışda A qrupunda ikinci pillədə qərarlaşan 

Monqolustan təmsilçisi ilə üz-üzə gəlib. Gərgin mübarizə 

şəraitində keçən görüşdə rəqibinə 7:6 hesabı ilə qalib 

gələn Şahanə, Olimpiadanın bürünc medalını qazanıb. 

Yelizaveta Luzan: “Fəxr edirəm ki, 

ölkəmizə qızıl medal gətirdim” 

Ağırlıqqaldıran Tarmenxan Babayev isə gümüş medal 

qazanıb. 

85 kq çəki dərəcəsində yarışan 16 yaşlı idmançımız, 

birdənqaldırmada 142 kq, təkanla qaldırmada 174 kq nəticə 

göstərib. Beləliklə o, iki hərəkətin cəmində 316 kq-lıq 

nəticə ilə yalnız italiyalı Kristiano Cüzeppe Fiççodan geri 

qalıb. 

Tarmenxan Babayev yarışla bağlı fikirlərini belə bölüşüb: 

“Yarışa çox yaxşı hazırlaşmışdım, körpücüyə də qələbə 

üçün çıxdım. Olimpiada ciddi sınaqdır və burada istənilən 

nailiyyət böyük əziyyət hesabına başa gəlir. Yarışın 

özü də yaxşı keçdi. Ümidim Vətənə qızıl medalla qayıtmaq 

idi, amma gümüş medalla kifayətləndim. Qeyd edim 

ki, rəqiblərim də güclü idi. Mənə yalnız sona qədər mübarizə 

aparmaq qalırdı. Çalışdım ki, var gücümü ortaya 

qoyum. Olimpiya oyunlarında fəxri kürsünün ikinci pilləsinə 

qalxdım. Çox gözəl hisslərdir. Ölkəmi layiqincə təmsil 

etdiyimə, evə medalla döndüyümə görə çox şadam. Şükürlər 

olsun ki, uzun müddətdir keçdiyimiz məşqlər, çalışmalar 

öz bəhrəsini verdi. Bu uğurda əziyyəti olan hər 

kəsə, məşqçi-müəllimlərimdən tutmuş rəhbərliyə qədər 

hər kəsə minnətdarlığımı bildirirəm”. 

Gimnast Yelizaveta Luzan, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin 

qarışıq komandasının tərkibində qızıl medalın 

sahibi: 

- Çalışırdım ki, Argentinada uğurlu çıxış edərək komandamıza 

medal qazandırım. Fikrimcə, heç bir ciddi səhvə 

yol vermədim. Fəxr edirəm ki, Azərbaycana qızıl medal 

gətirdim. Çalışacağam ki, növbəti yarışlarda Azərbaycanın 

bayrağını qələbəmlə zirvələrə qaldırım. Bizə yaradılan şəraitə 

görə ölkə rəhbərliyinə və Gimnastika Federasiyasına 

minnətdarlığımı bildirirəm. 

Boksçumuz nurlan Səfərov – 

bürünc medal 

Boksçumuz Nurlan Səfərov isə Buenos Ayresdə ölkəmizə 

bürünc medal qazandırıb. 

Millimizin bayraqdarı bu uğura misirli Mərvan Mamdu 

Məhəmmədi məğlub etməklə layiq görülüb. 

Belə ki, Avropa çempionumuz ilk görüşdə kanadalı 

Spenser Uilkoksa qalib gəlsə də, ardınca tailandlı Atiçay 

Foemsapa məğlub olmuşdu. Lakin bu məğlubiyyət 60 kq 

çəki dərəcəsində mübarizə aparan idmançımızı ruhdan 

salmayıb. O, bürünc medal uğrunda döyüşdə inamlı təsir 

bağışlayıb və 4:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. 

Ağırlıqqaldıran Tarmenxan 

Babayevdən gümüş medal 



Mariana Vasileva: 

«Federasiyamız üçün çox 

əhəmiyyətli bir 

yarış və nailiyyət oldu» 

Mariana Vasileva, Bədii gimnastika 

üzrə yığma komandanın baş 

məşqçisi: 

- Gimnastika idman növü ilk dəfə 

idi ki, Yeniyetmələrin Yay Olimpiya 

Oyunlarında təmsil olunurdu. Çox yaxşı 

yarış oldu və sevinirik ki, bu yarışlarda 

ilk dəfə bir azərbaycanlı gimnast da 

medal qazandı. Biz belə nəticə gözləmirdik. 

Bu, yeniyetmələrimiz üçün ilk 

addım idi. Federasiyamız üçün çox 

əhəmiyyətli bir yarış və nailiyyət oldu. 

Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının 

prezidenti Mehriban Əliyevaya 

təşəkkür edirəm. O hər zaman bizə 

dəstək olur. İnanıram ki, gimnastlarımız 

gələcəkdə də öz qələbələri ilə hər 

birimizi sevindirəcəklər. 

Bu olimpiadada yeni idman növlərində 

təmsil olunduq. Lisenziya qazanan 

idmançıların sayına görə əldə 

olunan medal əmsalı çox yüksəkdir. 

İştirakçı ölkələr çoxaldıqca rəqabət 

də artır. İdman nailiyyətləri əldə olunarkən 

rəqəmlər dəyişə bilər. Amma 

əsas odur ki, sabitlik və davamlılıq 

var. Nəticə göstərə bilməyən idmançıların 

da çıxışları bizi qane edir. Çünki 

ilk “5-liy”ə və “7-liy”ə düşən idmançılarımız 

var idi. Bunların yaşı imkan 

verir ki, növbəti yarışlarda da mübarizə 

aparsınlar. 17 idmançı ilə təmsil 

olunmuşduq. Əldə olunan medallar 

əmsalın yüksək olduğunu göstərir”. 

vüsal mövsümov 

raqif Abbasov: 

“Medal qazanan 

yeniyetmələrin çıxışı 

hamımızı sevindirir” 

Bakı Şəhər Gənclər və İdman Baş 

İdarəsinin rəisi Raqif Abbasov Azərbaycan 

idmançılarının Argentinanın 

paytaxtı Buenos-Ayresdəki Yeniyetmələrin 

III Yay Olimpiya Oyunlarında 

çıxışlarını belə dəyərləndirib: “Gənclər 

və İdman Nazirliyini, Milli Olimpiya Komitəsini 

və olimpiadada təmsil olunan 

Azərbaycan idman federasiyalarını, 

ümumiyyətlə, bütün Azərbaycanı, idmançılarımızı 

və məşqçi heyətlərini 

təbrik edirik. 

Medal qazanan yeniyetmələrin 

çıxışı hamımızı sevindirir. Bu gün 

Azərbaycanda ölkə Prezidentinin idmana 

diqqəti, qayğısı bizim üzərimizə 

müəyyən məsuliyyət yükü qoyur. Bu 

məsuliyyət yükü ölkəmizə medalların 

qazanılmasından keçir. Bu gün görürük 

ki, cüdo, ağırlıqqaldırma, güləş, 

gimnastika, taekvondo və boks növlərində 

idmançılar ölkəmizə medallarla 

qayıdır. Bu isə onu göstərir ki, 

federasiyalarda iş mükəmməldir. 

Gənclər və İdman Nazirliyi, Milli Olimpiya 

Komitəsi cəmiyyətlərlə birgə iş 

görür. Nəticəsi də göz qabağındadır. 

Bir daha hər kəsi təbrik edir, idmançılara 

uğurlar arzulayıram. Arzu edirəm 

ki, bu idmançılar öz qalibiyyətləri və 

uğurları ilə xalqımızı sevindirsinlər. 


9


eLdƏnİz ƏzİzLİ - 

dünYA çeMpİOnu 

macarıstanın paytaxtı Budapeştdə güləş 

üzrə dünya çempionatı keçirilib. Oktyabrın 19- 

da start götürən yarışlar, ayın 28-də başa çatıb. 

Ölkəmizi dünya çempionatında sərbəst, yunan-Roma 

və qadın güləşi üzrə idmançılar təmsil 

ediblər. Güləşçilərimiz vətənə 5 medalla dönüblər. 

Yeganə qızıl medalı komandamızın hesabına yunan-Roma 

güləşçisi Eldəniz Əzizli yazdırıb. O, karyerasında 

ilk dəfə dünya çempionu titulunu qazanıb. 

Mübarizəyə ilk olaraq sərbəst güləşçilərimiz qoşulublar. 

“Freestyle”çılardan yalnız Cəbrayıl Həsənov 

(79 kq) medal qazanıb. Yarışlara 1/8 finaldan 

qoşulan Cəbrayıl Həsənov, çətinlik çəkmədən 

Puerto Riko idmançısına qalib gəlib. Yığmamızın 

kapitanı 1/4 finalda Belarus təmsilçisi üzərində də 

inamlı qələbə qazanaraq, yarımfinala adlayan ilk 

güləşçimiz olub. Finalın bir addımlığında Cəbrayıl 

əsl əzmkarlıq nümayiş etdirib. İranlı güləşçi görüşün 

əvvəlində 3:0 hesabı ilə irəlidə olsa da, idmançımız 

son yarım dəqiqədə var gücünü toplayaraq, adını 

finala yazdırmağı bacarıb. Finalda amerikalı güləşçi 

Kayl Duqlas Deykə 0:2 hesabı ilə uduzan Cəbrayıl 

Həsənov, dünya çempionatını gümüş medalla başa 

vurub. 


S P O R T S M A N GüLƏŞ 

əvvəl qalib gəlib. Millimizin ən titullu 

güləşçisi 1/4 finalda dünya çempionu 

və Rio-2016 Olimpiadasının bürünc 

medalçısı olan çinli rəqibinə də heç 

bir şans verməyərək adını yarımfinala 

yazdırıb. Finalın bir addımlığında 4 il 

əvvəl yeniyetmələr arasında Olimpiya 

çempionu olan Şimali Koreya təmsilçisi 

ilə ağır qarşılaşmadan qalib ayrılan 

Stadnik, karyerasında 4-cü dəfə dünya 

çempionatının finalına vəsiqə qazanıb. 

Qadın güləşçimizin qızıl medal uğrunda 

rəqibi 19 yaşlı Yaponiya güləşçisi 

Yui Susaki olub. Mariya Stadnik güclü 

rəqiblə bacara bilməyib və yarışı gümüş 

medalla başa vurub. 

Qeyd edək ki, 50 kq çəki dərəcəsində 

güləşçilərin mükafatlandırma mərasimdə 

Azərbaycan Güləş Federasiyasının 

(AGF) prezident əvəzi Namiq Əliyev 

də iştirak edib. Çempion Yui Susakiyə 

qızıl medalı və çempionluq kəmərini 

məhz AGF-in rəhbəri təqdim edib. 

Digər qadın güləşçimiz, 65 kq-da 

mübarizə aparan İrina Netreba, ilk görüşdə 

Peru təmsilçisini məğlub etməyi 

bacarıb. Millimizin üzvü 1/8 finalda İsveç 

güləşçisi üzərində qələbə qazanıb. 

Netreba 1/4 finalda çinli rəqibinə də 

aman verməyib. Ancaq, güləşçimiz finalın 

bir addımlığında kanadalı güləşçi 

ilə bacarmayıb. Amerikalı rəqiblə bürünc 

medal uğrunda gərgin keçən qarşılaşma 

İrinanın xeyrinə başa çatıb. 

Yunan-Roma güləşçilərimizdən isə 

Eldəniz Əzizli (55 kq) və Rəsul Çunayev 

(72 kq) fərqlənib. Avropa çempionu 

Eldəniz Əzizli, mübarizənin ilk mərhələsində 

macar rəqibini cəmi 1 dəqiqəyə 

məğlub edib. Həmyerlimiz çinli rəqibini 

də ilk hissədə mübarizədən kənarlaşdırıb. 

Böyük əzmkarlıqla uğurlu çıxışını 

davam etdirən Eldəniz, yapon güləşçini 

də vaxtından əvvəl üstələyərək, adını 

yarımfinala yazdırıb. Əzizlinin qarşısını 

Gürcüstan pəhləvanı da kəsə bilməyib. 

Beləliklə, finalda Qırğızıstan güləşçisinə 

də öz gücünü göstərən Eldəniz 

Əzizli, dünya çempionu tituluna sahib 

çıxıb. 

3 qat dünya və 2 qat Avropa çempionu 

Hacı Əliyev (65 kq) isə mundialla 

erkən vidalaşıb. Bir ay əvvəl Belarusda 

dizindən aldığı zədə ona ilk mərhələdə 

kubalı rəqibinə qalib gəlməyə imkan 

verməyib. 

Qadın güləşçilərin yarışında isə 

iki təmsilçimiz fərqlənib. Qadınlardan 

ibarət yığmamızın kapitanı, 50 kq çəki 

dərəcəsində yarışan Mariya Stadnik 

1/8 finalda isveçli rəqibinə vaxtından 

Difər güləşçimiz Rəsul Çunayev isə 

yarışların bürünc medalını qazanıb. Rəsul, 

ilk görüşlərində ardıcıl olaraq yapon 

və iranlı rəqibləri məğlub edərək, yarımfinala 

yüksəlib. Finalın bir addımlığında 

ikiqat dünya çempionu olan Almaniya 

təmsilçisi ilə bacarmayan güləşçimiz, 

bürünc medal uğrunda görüşə çıxıb. 

Rusiyalı rəqiblə gərgin keçən mübarizə 

idmançımızın xeyrinə başa çatıb. 

Dünya şempionatında 1 qızıl və 1 

bürünc medal qazanan yunan-Roma 

güləşi komandamız, yarışları 4-cü yerdə 

başa vurub. 60 xal toplayan millimiz, 

yalnız Rusiya (178), Macarıstan (83) və 

Türkiyədən (75) geri qalıb. 

vüsal Cəfərov 


11

GüLƏŞ 


şaban donat: “şadam ki, azərbaycanın himnini səsləndirdik” 

Yunan-Roma güləşi üzrə yığmamızın 

baş məşqçisi Şaban Donat komandanın 

çıxışı ilə bağlı öz fikirlərini 

bölüşüb: 

- Yarış yaxşı keçdi. Eldəniz Əzizli 

və Rəsul Çunayev öz sözünü dedi. 

Şadam ki, Azərbaycanın himnini səsləndirdik. 

Bəzi çəkilərdə dəyişikliklər 

etməli olduğumuzu anladıq. Dünya 

çempionatında rəqabət çox güclü idi. 

Güləşçilərimiz də çox çətin “səbətə” 

düşmüşdü. 

Hakimlərin bəzi qərarları mübahisəli 

oldu. Buna baxmayaraq, daha 

güclü olmalıyıq. Bu, güləşdir. Məncə, 

daha iki medal qazana bilərdik. Elvin 

Mürsəliyev və Kamran Məmmədovun 

təsəlliverici görüşlərində hakim səhvləri 

oldu. İnanıram ki, komandamız 

bundan sonra daha yaxşı çıxış edəcək. 

Bizi qarşıda gələn il keçiriləcək lisenziya 

xarakterli dünya çempionatı 

gözləyir. Bu yarışa daha ciddi və məsuliyyətlə 

hazırlaşmalıyıq. Daha çox 

işləmək lazım gələcək. Səhvlərdən nəticə 

çıxarıb, gələn mundialda daha çox 

medal qazanmağa çalışacağıq. 

Eldəniz əzizli: “növbəti hədəfim Olimpiya çempionu olmaqdır” 

Dünya çempionu Eldəniz Əzizli (55 

kq) yarışla bağlı təəssüratlarını, sevinc 

hissini belə bölüşüb: 

- Avropa çempionu olandan sonra 

hədəfim dünya çempionu olmaq idi. 

Allaha həmd olsun ki, bunu bacardım. 

Uğurumun səbəbi baş məşqçi Şaban 

Donatın düzgün məşq sistemidir. 2-3 

il əvvəl çəkiləri dəyişmişdilər. Əvvəlki 

çəki sistemi mənə bir az ağır gəlirdi. 

Yenidən öz çəkimdə güləşirəm. İnanıram 

ki, medalların davamı olacaq. Hər 

zaman yanımızda olan bütün məşqçilərimizə 

minnətdarlığımı bildirirəm. 

Qələbəmi mərhum jurnalist Akif Şahverdiyevin 

xatirəsinə ithaf edirəm. 

Finaldakı rəqibim gənc idi. Ən çətin 

görüşüm Avropa çempionatında 

məğlub etdiyim gürcü güləşçi ilə oldu. 

Onlar məni bu dəfə daha yaxşı analiz 

etmişdilər. Ona görə də bu görüş çətin 

keçdi. Buna baxmayaraq, qələbə qazana 

bildim. Növbəti hədəfim Olimpiya 

çempionu olmaqdır”. 

Cəbrayıl Həsənov: “dünya çempionatına 

çox yaxşı formada getmişdim” 

Sərbəst güləşçimiz Cəbrayıl Həsənov 

(79 kq) dünya çempionatında çıxışı 

ilə bağlı danışıb: 

- Dünya çempionatına çox yaxşı 

formada getmişdim. Çempion olacağıma 

inanırdım. Təəssüf ki, alınmadı. 

Hücumumu son saniyələrə saxlamışdım. 

Ancaq uğurlu hücum qura 

bilmədim. Bundan sonra çalışacağam 

ki, şansımı son saniyələrə saxlamayım. 

Səhvlərimin üzərində işləyəcəyəm. 

rəsul çunayev: “Bu qələbəmi uğuruma sevinən insanlara həsr edirəm" 

Dünya çempionatının bürünc mükafatçısı 

Rəsul Çunayev (72 kq) isə 

bunları deyib: 

- Bütün dünyada güləş inkişafdadır. 

Bu səbəbdən ildən-ilə bizim üçün çətin 

olur. Dünya çempionatında hədəfim 

qızıl medal idi. Ancaq buna dözümlülük 

çatmadı. Buna baxmayaraq, iki 

dəfə uduzduğum iranlı rəqibimə qalib 

gəldim. Üçüncü yer uğrunda görüşdə 

isə Rusiya təmsilçisini məğlub etdim. 

Əsas odur ki, dünya çempionatından 

əliboş dönmədim. Bərpa kursunu davam 

etdirəcəyəm. Olimpiadaya lisenziya 

qazanmaq üçün ciddi-cəhdlə hazırlaşacağam. 

Əsas gələn il Qazaxıstanda keçiriləcək 

lisenziya xarakterli dünya 

çempionatıdır. Gələn il dünya çempionatında 

67 kq-da güləşməyi planlaşdırıram. 

Əlbəttə, çətin olacaq. Ancaq 

çətinlik olmasa, nailiyyət də olmaz. 

Uğur gələndə çətinliklər yaddan çıxır. 

Bu qələbəmi uğuruma sevinən insanlara 

həsr edirəm. 



mariya Stadnik: “özümdən razılıq 

məğlubiyyətimə səbəb oldu” 

1 dəfə dünya və 7 dəfə Avropa 

çempionu Mariya Stadnik finalda 

məğlub olmasının səbəblərini açıqlayıb: 

– Nəticədən razı qalmadım. Çünki 

qızıl medal qazanıb ikinci dəfə dünya 

çempionu olmaq istəyirdim. Təəssüf 

ki, final görüşümü zəif keçirdim. 

Düzdür, mənim əsas hədəfim Olimpiya 

çempionluğudur. Ona görə də 

bu nəticə mənim üçün o qədər də 

önəm daşımır. Olimpiadaya bir ildən 

çox vaxt var. Hələ hazırlaşmağa, öz 

səhvlərim üzərində işləməyə vaxtım 

olacaq. 

Onu da başa düşürəm ki, məni 

dəstəkləyən insanlar sürətli, texniki 

qələbələrimə öyrəşiblər. Ancaq təəssüf 

ki, dünya çempionatının başlanmasına 

bir həftə qalmış xəstələndim. 

Ona görə də bərpa olunmağım üçün 

az vaxt qaldı. Buna baxmayaraq, finaladək 

yaxşı çıxış etdim. Üstəlik, finalda 

məşqçinin taktiki göstərişinə qulaq 

asmadım. Halbuki finaldan əvvəl necə 

güləşməli olduğumuzu müzakirə etmişdik. 

Düşünürdüm ki, vərdiş etdiyim 

formada güləşsəm, qalib gələcəyəm. 

Amma bu mənim ən böyük səhvim 

oldu. Özümdən razılıq, məğlubiyyətimə 

səbəb oldu. 


13


BudA İLƏ peŞTİ AYIrIrdI dunAY, 

MƏnİ dƏ OnLArdAn GünƏŞLƏ AY 

macarıstanda keçirilən güləş 

üzrə dünya çempionatı məni bu 

ölkəyə səfər etməyə fürsət verdi. 

düzü, Budapeşti görmək çoxdankı 

arzumdu. planımı da öncədən qurmuşdum. 

Yarış qabağı şenqen vizasına 

dəstək üçün Gənclər və idman 

nazirliyinə müraciət edəndə, məlum 

oldu ki, güləş federasiyasından rəy 

almalıyam. aGF-ni ciddi nöqsanlar 

səbəbindən son dövrdə sərt tənqid 

etdiyimdən, baş katib Orxan məmmədov 

öncə bəhanə gətirdi, sonra 

ümumən telefonuma cavab vermədi. 

Hər işdə bir xeyir var deyiblər. 2 

yaratmır. Transportdan istifadə üçün ya 

bilet almalı, ya da daimi bir neçə günlük, 

həftəlik və aylıq kağız kartlardan 

birini əldə etməlisən. Gediş haqqı bizlə 

müqayisəyə gəlmir: 350 forint və ya 1 

avro 3 sent, yəni 2 manat 10 qəpik. Çox 

bahadır! Aparatların heç də hamısı xırda 

pulu qəbul etmir. O cəhətdən Bakıda 

çox əlverişlidir. 2 manat ver, plastik kart 

al və arxayın dolan. Heydər Əliyev adına 

hava limanıdan mərkəzə avtobus 1 

manat 30 qəpiyə, orada 900 forentə gətirir. 

Paytaxtımızda, taksi əks istiqamətə 

təqribən 15 manata aparır. Peştdə sayğac 

Elizabet hotelindən – mərkəzdən 

oturacağın üstündə unutmuşam. Geri 

qayıdarkən, pasportumu yoxlayıb möhür 

vuran sərhəd xidmətçisinin kabinəsindən 

çıxıb arxamca gəlmək istədiyini 

gördüm. Məni gördükdə, başını buladı. 

Tez ona yetişib noutbuku aldım və üzr 

istədim. 

Bir az da güləşçilərimizdən danışım. 

Niyə bir az? Çünki 30 nəfərə 5 medal 

qazanasan, onun da 4-ü qeyri-olimpiya 

çəkisində ola. Belədə, hansı bəh-bəhdən 

yazmaq olar? Sərbəstlərin çıxışı 

fiasko oldu. Kapitan Cəbrayıl Həsənov 

(79 kq) son anda gəmini xilas etməsəydi, 

milli 2005-ci ildən bəri ilk dəfə Vətənə 

günə səfirliyin tələb etdiyi sənədləri 

topladım. üstəlik, anketdə multiviza 

istəyimi qeyd etdim. çoxdankı 

niyyətimi macarıstan səfirliyi həyata 

keçirdi və «köhnə qitə»nin gözəl 

şəhərlərindən birini dünya çempionatının 

imkan verdiyi 11 gün deyil, 

hətta 3 ay ərzində görmək imkanı 

əldə etdim. 

Məlum olduğu kimi, hunların paytaxtını 

Dunay 2 hissəyə ayırır. Mən Peştdə 

qərarlaşdım. Yaşadığım Oktoqon ter 

mərkəz sayılır. Mehmanxananın qarşısındakı 

əsas küçədən – Teres bulvarından 

tramvaylar şütüyürdü. Bizdə artıq 

xeyli müddətdir bu sərnişin nəqliyyat 

vasitəsi yoxdur. Amma orada nəinki var, 

üstəlik, bütün sutkanı işləyir. Avtobuslar 

və trolleybuslar köməkçi küçələrdə 

hərəkət edirlər. Bu 2 amil metroda sıxlığın 

qarşısını alır, Bakıda zirvə saatı 

zamanı ”qiyaməti” xatırladan durum 

aeroporta 8020 forent yazdı. Təqribən 

25 avro, yəni 50 manat. Sizə deyim ki, 

məsafə bizdəkindən də az idi. 

Şəhərin mərkəzi Bakıdan daha 

əzəmətlidir. Çünki bizdə arxitektur binalar 

2-3, orda 5-6-dan başlayır. Üstünlüyümüz, 

tikintinin kərpiclə deyil, möhkəm 

qaya daşları ilə işlənməsindədir. Amma 

buna rəğmən, evlər çox möhkəmdir. 

Paytaxtın Buda hissəsində də gözəl 

memarlıq abidələri var. Orada küçələr 

nisbətən dardır və İçəri şəhəri xatırladır. 

Velosiped sürənlər üçün ayrıca zolaq 

mövcuddur. Şəhər yollarında kameralar 

yoxdur, hamı qaydaya əməl etməli 

olduğunu yaxşı anlayır. Əvəzində, hava 

limanında təhlükəsizlik güclüdür. Aşağı 

qatlarda avtobuslarla təyyarəyə səmt almaq 

üçün növbəyə dayananda, birdən 

yadıma düşdü ki, noutbukumu sonuncu 

nəzarət məntəqəsindən keçərkən, 

«Düti fri»nin yanındakı gözləmə zalında 

medalsız dönəcəkdi. Heyətdə yer alan 

Pərviz İbrahimovla (61 kq) Murad Süleymanovun 

(86 kq) uğursuzluğunu 

anlamaq olar, hər ikisi gəncdir və ilk 

dəfədir dünya çempionatına qatılmışdı. 

Lakin digər debütantlar – legionçular 

Hacımurad Hacıyevin (70 kq) və Əbubəkr 

Abakarovun (74 kq) yenilgisi ilə 

barışmıram. Əgər onlar elə ilk cəhddə 

uduzacaqdılarsa, qoy bu çəkilərdə də 

cavanlarımız çıxış edəydilər. Axı onlar 

özümüzkülərdir! Üstəlik, böyük yarışın 

ab-havasını hiss edib, indidən özlərini 

gələcək dünya çempionatlarına hazırlayardılar. 

Boşluqda yerli gənclərə fürsət 

verilməyəndə, nə vaxt veriləcək? Bu azmış 

kimi, olimpiya və dünya çempionu 

Şərif Şərifov (92 kq), ötən eyni yarışın 

mükafatçıları Aslanbəy Alborov (97 kq) 

və Camaləddin Məhəmmədov (125 kq) 

asan təslim oldular. Belə məlum olur ki, 

sərbəst güləş millisinin işi Allaha qalıb. 



Dağıstanlı legionçular isə, yavaş-yavaş 

dövrlərini başa vururlar. Artıq vitse-prezident 

Məhəmməd Əliömərov 

da yoxdur. Qovulub. Daha komandaya 

selnən əcnəbilər gətirilməyəcək. Yeni 

dəvət edilən dağıstanlı menecer Rizvan 

Gənciyev boksda əlaqəsi yaxşıdır, nəinki 

güləşdə. Firdovsi Umudova gəlincə, 

hələ gec deyil: siyasətdən, vitse-prezidentlikdən 

və özünü reklam etməkdən 

yığışıb baş məşqçiliyi ilə məşğul olsa, 

yaxşıdır. Qurban Qurbanovun düşdüyü 

durumdan nəticə çıxarmalıdır. Komandada 

eniş dönəmində 2 cəbhədə çalışmaq 

mümkün deyil, mütləq birində axsayıb 

uduzacaqsan. Bir də, «Şöhrət» və 

«Tərəqqi» ordenli mütəxəssis anlamalıdır 

ki, dünya çempionatı Avropa deyil 

– Kaspiyskidə ardıcıl 2 qızıl medaldan 

sonra zalda tamaşaçıların gözü önündə 

jurnalistin üstünə qışqırıb hədə-qorxu 

gələsən, elliklə birləşib media zonada 

onun işləməsinə mane olasan. 

Yeri gəlmişkən, yeni mətbuat 

katibi də artıq havaya uyğunlaşıb. 

Yazır ki, istəsəydilər tənqid 

edən jurnalistə güləşçilər açıqlama 

verməzdi. İctimai təşkilata 

baxın, bişmiş toyuq eşitsə belə, 

gülməkdən ölər. 

Ümumiyyətlə, Budapeşt 

sərbəst güləşçilərimizə düşərli 

məkan da deyil. Son 5 ildə 3-cü 

dəfə keçirilən dünya çempionatında 

millimizin qazancı hər 

dəfə 1 medal olub. 

Sözü gedən növlə nisbətdə, 

yunan-Roma güləş yığmasının 

çıxışını yaxşı saymaq olar. 

Şaban Donatın ən azı, öyünə 

biləcəyi məqam var: ümumi komandalar 

üzrə Eldəniz Əzizlinin 

(55 kq) qazandığı yeganə qızıl medal! 

Rəsul Çunayev (72 kq) açıqlamasında 

dedi ki, Avropa çempionatından sonra 

zədəsini sağaltmaqla məşğul olub 

və məşqlərə son 2 həftədə başlayıb. 

Hərçənd, onun «bürünc»ünə İslam 

Abbasov (87 kq) da hay versəydi, çox 

yerinə düşərdi. Təəssüf ki, gənc bahadırın 

3-cü yer üçün görüşdə erməniyə 

yenilərək «Laslo Papp»da ağlaması, 

hamımızı çox məyus etdi. Yeri gəlmişkən, 

bu nəhəng arena məşhur macar 

futbolçusu Ferenç Puşkakın soyadını 

daşıyan metro stansiyasının yaxınlığında 

yerləşir. 

Dünya çempionatı ilə bağlı keçirilən 

mətbuat konfransının sonunda 

Polşanın sərbəst güləş millisinin dağıstanlı 

baş məşqçisi Yusif Abdusalamov 

məşqçilər adından Dünya Güləş Birliyinin 

prezidenti Nenad Laloviçə qarşı 

çıxaraq, yeni dəyişikliklərə narazılıq 

etdi. Bildirdi ki, yeni qaydalar məşqçiləri 

həddən artıq yükləyir və yorur. Səhər 

saat 6-da qalxıb komanda ilə çəkiyə 

yollanmaq, ordan da yarış məkanına və 

günortaya qədər qidalanmadan, fasilə 

vermədən çalışmaq üzücüdür. Məçqçilər 

qul deyillər, onlar da normal şəraitdə 

çalışmalıdılar. Finalların növbəti 

gündə keçirilməsi tamaşaçı marağını 

da azaldır. Onlar yeni çəkidə çıxış edən 

idmançıları canlı izləmək üçün, bir neçə 

dəfə bilet almalıdırlar. Ötən il Parisdə 

köhnə qaydalarla dünya çempionatının 

yüksək səviyyədə keçdiyini xatırladan 

şikayətçi, bütün mütəxəssislərin yeniliyin 

əleyhinə olduğunu dedi. O, ən azı, 

ildə bir dəfə Nenad Laloviçin məşqçilərlə 

görüş təşkil edilməsini istədi və qərar 

qəbul edilərkən “aşağılar”ın da rəyininin 

öyrənilməsini dedi. UWW prezidenti etirazı 

normal qarşıladı və bu barədə toplantı 

keçirəcəklərini söylədi. 

Bu yarışda ən sevindrici məqam 

baş məşqçi Aslan Ağayevin adına layiq 

nəticə verməsiydi. Mariya Stadnikin (50 

kq) finalda yapon səddinə ilişəcəyi artıq 

bütün idmansevərlərə bəllidir. Amma 

Rusiya kimi nəhəng, güləşdə aparıcı 

ölkənin Azərbaycanla müqayisədə, 

qadınlarda bir dənə də olsun medala 

sahib çıxmaması, dübarə, İrina Netrebanın 

(65 kq) da fərqlənməsi, hamını 

fərəhləndirdi. 

Qayıdım yenə Budapeştə. Nə vardı, 

elə onda vardı. Mərkəzdə bizdən fərqli 

hündür və müasir tikili görməzsən. Memarlıq 

binalarını olduğu kimi qoruyurlar. 

Düzdür, şəhərin kənarında sovet 

əlaməti qalmaqdadır. Amma paytaxtın 

içi onlarçün müqəddəs sayılır. Parlament 

meydanın qarşısındakı yeraltıda 

1956-cı ildə sovet qoşunları tərəfindən 

qırılan dinc əhalinin xatirəsi əbədiləşdirilib. 

İndi nəinki cavanlar, heç yaşlılar 

rus dilini bilmirlər, təmiz unudublar. 

Payızın 2-ci ayınının başa çatmasına 

baxmayaraq, madyarların baş kəndində 

hava hələ də yumşaq idi. Gündüzlər 

uzunqol qalın idman köynəyində gəzirdim. 

Axşamlar yeri düşəndə, üzərimə 

qolsuz jilet əlavə edirdim. Müşahidəmə 

əsasən deyim ki, Avropada Dunay sahili 

ölkələrdə yaz və payız çox mülayim 

və yumşaq keçir; gödəkçəyə elə də ehtiyac 

olmur. 

Deyəsən, orada cavan nəsil maskaradı 

çox sevir. Axşamların birində 

Nyuqati palyaudvarın (dəmir yolu vağzalı) 

qarşısından hotelə qayıdarkən, 

ayını yamsılayan cüt gördüm. Oğlan 

qızın boyuna iri zəncir keçirmişdi. Hər 

ikisinin xəz papağı və uzun «quyruğ»u 

vardı. Öncə bu mənə qəribə gəldi. Oxşar 

mənzərələrdən sonra anladım ki, 

«ayılar» şənliyə yollanırmış. 

Orada gecə həyatı xoşuma gəlmədi. 

Gənclər əylənməyə çox meyllidirlər. 

Spirtli içkidən məst olanlar 

səs salaraq, dağıdıcılıq edirlər. 

Gecə sərxoş bir qızın tramvayın 

qapılarını tutub getməsinə mane 

olduğunu gördüm. Qəribədir ki, 

içəridəkilərin heç biri ona irad bildirmədi. 

Halbuki köhnə nəqliyyat 

vasitəsi ağzınacan dolu idi. 

Macarıstanın əhalisi 10 milyona 

çatmır. Bunu elə paytaxtı 

gəzərkən bilmək olur. Küçədə 

tək-tük hamilə qadına rast gəlirsən. 

Körpə uşaqlı analar da az 

gözə dəyir. İctimai nəqliyyatda 

böyüyə yer vermək mədəniyyəti 

yoxdur. Havanın münasib keçməsinə 

rəğmən, qripə tutulan çox 

idi. Görünür, immunitetləri zəifdir. 

Budapeştə dünyanın 4 tərəfindən 

insanlar axın edir. Onlarla söhbətdə, 

əksəriyyəti Odlar yurdunu tanıyırdı. 

Özəlliklə, uzaq kanadalı, braziliyalı 

və yaponiyalı turistlərin Azərbaycan 

haqqında bilmələri məni çox sevindiridi. 

Məmmələkətim həqiqətən məşhurdur. 

Bunda tək neft və siyasi amil yox, 

idmanda qazandığımız uğurların və 

ölkəmizin böyük yarışları yüksək səviyyədə 

təşkili və kiçirməsini də xüsusi 

qeyd etmək lazımdı. Bu, Çex Respublikası, 

Serbiya və İspaniyadan sonra, 

«Köhnə qitə»yə 4-cü səfərim idi. Sözsüz 

ki, siyasi-coğrafi baxımından gördüyüm 

Türkiyə, Rusiya, Ukrayna, Belarus 

və Gürcüstan da Avropa sayılır. 

Allah salamatçılıq eləsin, yeni səfərlər 

ümidi ilə bu yazdan ayrılıram. Ümid 

edirəm ki, oxuculara maarifləndirici bilgilər 

verə bildim. 

kamran HaCI 


15

CüdO üzrƏ dünYA 

çeMpİOnATI BAkIdA 

mötəbər yarışların yüksək 

səviyyədə təşkili və keçirilməsi 

ilə dünya idman arenasına çevrilən 

Bakı, sentyabrın 20-27-də 

cüdo üzrə dünya çempionatına 

ev sahibliyi edib. milli Gimnastika 

arenasında keçirilən yarışlarda 

124 ölkədən 755 idmançı 

mübarizə aparıb. azərbaycan 

komandası dünya çempionatında 

13 (9 kişi və 4 qadın) 

idmançı ilə təmsil olunub. 

Cüdo üzrə dünya çempionatının 

təntənəli açılış mərasimi 

sentyabrın 21-də Milli Gimnastika 

Arenasında təşkil edilib. 

Açılış mərasimində Azərbaycan 

Respublikasının Prezidenti 

İlham Əliyev, birinci xanımı, Azərbaycan 

Respublikasının birinci 

vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva 

və ailə üzvləri, Beynəlxalq Cüdo 

Federasiyasının prezidenti Marius 

Vizer, dövlət və hökumət rəsmiləri 

iştirak ediblər. 

Əvvəlcə Azərbaycanın tarixi 

abidələri, idmanın, o cümlədən cüdonun 

inkişafı, ölkəmizdə keçirilən 

beynəlxalq idman yarışları ilə bağlı 

videoçarx nümayiş olunub. 

Azərbaycan Cüdo Federasiyasının 

prezidenti Rövnəq Abdullayev 

və Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının 

prezidenti Marius Vizer mərasimdə 

çıxış ediblər. 

azərbaycan respublikasının 

prezidenti ilham əliyev cüdo üzrə 

dünya çempionatını açıq elan etdi. 

Azərbaycan Respublikasının 

dövlət himni və Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının 

himni səsləndirildi. 

Daha sonra qrafik video elementlərdən 

ibarət videoçarx nümayiş etdirildi. 

Azərbaycanın incəsənət xadimlərinin 

məxsusi olaraq tədbir üçün 

hazırlanmış çıxışları təqdim olundu. 

Açılış mərasimi məşhur italiyalı 

müğənni AlBanonun konsert proqramı 

ilə başa çatdı. 



CüdO 

rövnəq abdullayev 

Azərbaycan Respublikası 

Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti, 

Milli Məclisin deputatı, 

ACF-in prezidenti, 

AFFA-nın prezidenti 


prezidenti Rövnəq Abdullayev 

idmançıları və qonaqları salamladı: 

- Hörmətli qonaqlar, əziz dostlar, 


adından hər birinizi ölkəmizin paytaxtı 

Bakı şəhərində keçirilən 2018- 

ci il cüdo üzrə dünya çempionatının 

açılışı münasibətilə salamlayır, yarış 

“Bu möhtəşəm tədbir, respublikamızda 

cüdonun daha geniş təbliğ olunması 

baxımından çox böyük əhəmiyyət daşıyacaq” 

iştirakçılarına uğurlar arzulayıram. 

Füsunkar təbiətə və qədim tarixə 

malik Azərbaycan torpağına xoş gəlmisiniz. 

Prezident İlham Əliyevin müdrik 

rəhbərliyi ilə Azərbaycanda bədən 

tərbiyəsi və idmana dövlət səviyyəsində 

göstərilən qayğı gündən-günə 

artır. Yeni idman kompleksləri tikilir, 

idmanın maddi-texniki bazası möhkəmləndirilir, 

bu istiqamətdə böyük 

layihələr həyata keçirilir. 

Azərbaycan artıq beynəlxalq qurumların 

etimadını qazanıb və bir çox 

mötəbər tədbirlərə yüksək səviyyədə 

ev sahibliyi edib. 2015-ci ildə birinci 

Avropa Oyunları, 2017-ci ildə IV İslam 

Həmrəyliyi Oyunları, eləcə də, 

bir çox idman növləri üzrə ölkəmizdə 

keçirilmiş Avropa və dünya çempionatları 

yüksək təşkilatçılıq səviyyəsi 

ilə dünya idman ictimaiyyətinin dərin 

rəğbətini qazanıb. 

Biz ilk dəfə cüdo üzrə dünya 

çempionatına ev sahibliyi edirik. 

Bu böyük etimada görə Beynəlxalq 

Cüdo Federasiyasına dərin minnətdarlığımı 

bildirirəm. İnanıram ki, bu 

möhtəşəm tədbir, respublikamızda 

cüdonun daha geniş təbliğ olunması 

baxımından çox böyük əhəmiyyət 

daşıyacaq. Artıq deyə bilərik ki, cüdo 

Azərbaycanda populyar idman növlərindəndir 

və ölkəmizin bütün bölgələrində 

cüdo ilə məşğul olurlar. 

Əmin olduğumu bildirmək istəyirəm 

ki, Bakı çempionatı idman 

həvəskarları üçün möhtəşəm bir bayrama 

çevriləcək. Azərbaycanın cüdo 

azarkeşləri, ilk dəfə olaraq, dünyanın 

ən güclü cüdoçularının tatami üzərində 

mübarizəsini canlı izləmək fürsəti 

əldə edəcəklər. Şübhə etmirəm 

ki, çempionatın bütün iştirakçıları bu 

böyük idman mübarizəsində qazanılan 

nəticələrdən asılı olmayaraq, 

Azərbaycandan xoş təəssüratla ayrılacaq, 

ölkəmiz və xalqımız haqqında 

xatirələr hər bir cüdoçunun yaddaşında 

silinməz izlər qoyacaq. Sonda 

hamınıza unudulmaz anlar, güclü 

rəqabət və uğurlar arzu edirəm. 


17

CüdO 


marius vizer 

Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının prezidenti 

Sonra Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının prezidenti 

Marius Vizer çıxış edərək dedi: 

- Zati-aliləri, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 

cənab İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva, 

Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman naziri 

Azad Rəhimov, Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidenti 

Rövnəq Abdullayev, hörmətli qonaqlar, xanımlar və 

cənablar, hörmətli idmançılar və tamaşaçılar. 

İcazə verin, Beynəlxalq Cüdo Federasiyası adından 

və ümumiyyətlə cüdo ailəsi adından Azərbaycan Respublikasına 

bu mötəbər tədbiri gözəl təşkil etdiyinə görə 

öz təşəkkürümüzü bildirək. Bakıdakı tədbir doğrudan da 

çox gözəldir, eyni zamanda, dostluq və qonaqpərvərlik 

bütün iştirakçıları valeh edir. Azərbaycan yalnız yüksək 

iqtisadi göstəricilərə malik bir ölkə deyil, eyni zamanda, 

mədəniyyət, idman, incəsənət və digər sahələrə böyük 

sərmayələr yatıran bir ölkədir. Bir çox mötəbər idman 

tədbirlərini, Avropa və dünya çempionatlarını təşkil edən, 

“azərbaycan, artıq dünyada inkişafa və 

firavan yaşayışa töhfə verən bir dövlətdir” 

həmçinin bir çox idman layihələrini həyata keçirən Azərbaycan 

artıq dünyada inkişafa və firavan yaşayışa töhfə 

verən bir dövlətdir. 

Hər birinizə bu mötəbər yarışlarda uğurlar diləyirəm. 

Eyni zamanda, ümid edirəm ki, Bakı şəhərindən zövq 

alacaqsınız, öz mədəniyyətinizlə yerli mədəniyyət arasında 

mübadilə aparmaq və qarşılıqlı münasibət qurmaq 

imkanı qazanacaqsınız. Bütün idmançılara və iştirakçılara, 

hər birinizə ən xoş arzularımı çatdırmaq istəyirəm. 

Sadıq Sadıqov 

Azərbaycan Cüdo Federasiyasının vitse-prezidenti 

Azərbaycan Cüdo Federasiyasının vitse-prezidenti 

Sadıq Sadıqov yarışların ilk günü ilə bağlı fikirlərini jurnalistlərlə 

bölüşüb. 

O, dünya çempionatına hazırlığın yüksək səviyyədə 

keçdiyini bildirib: “Dünya çempionatında ilk gün arxada 

qaldı. Bu çox ağır bir tədbirdir. 124 dövlətdən 800-ə 

yaxın idmançı ölkəmizdədir. Dünya çempionatı olimpiadaya 

lisenziya xalları verir. Dünyanın ən güclüləri Azərbaycana 

toplaşıb. 

“Yeni nəsil idmançılar yetişdiririk” 

Tədbirin hazırlığı ilə bağlı hər şey göz qabağındadır. 

İdmançılarımız da çalışacaqlar ki, öz sözlərini desinlər. 

Bu gün idmançımız Kəramət Hüseynov bürünc medalı 

qazana bilmədi. İnanıram ki, həmin idmançı olimpiadada 

yaxşı çıxış edəcək. Gəncləri yarışa cəlb etməliyik. 

Bu gün yeni nəsil idmançılar yetişdiririk. Onları yarışlara 

cəlb etməkdə məqsədimiz odur ki, həyəcanı hiss 

etsinlər. Kəramətin də hansı idmançılarla qarşılaşdığını 

gördük. İkinci görüşündə Olimpiya çempionunu məğlub 

etdi, dünya çempionuna isə məğlub oldu. İdmançımız 

bir az təcrübəsizdir. Onu Yaponiyanın paytaxtı Tokioda 

keçiriləcək Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlayacağıq. 

İnanıram ki, Kəramət olimpiadada öz sözünü deyəcək. 

73 kq çəki dərəcəsində Hidayət Heydərli və Rüstəm 

Orucov medallar uğrunda yarışacaq. Yaxşı nəticələr 

əldə edəcəyimizə inanıram. 

Beynəlxalq Cüdo Federasiyası yarışın Bakıda keçirilməsi 

üçün bizə etimad göstərib. Əsas məqsədimiz 

yarışın yüksək səviyyədə baş tutmasıdır. Biz isə 

idmançılarımızdan yüksək nəticə gözləyirik. Onlar il 

ərzində ən yaxşı təlim-məşq toplanışlarında iştirak 

ediblər”. 



CüdO 

Bir gümüş və bir bürünc 

Bakıda keçirilən cüdo üzrə dünya çempionatının fərdi 

yarışlarında Azərbaycan cüdoçularından Uşangi Kokauri 

(+100 kq) gümüş, Hidayət Heydərov (73 kq) isə bürünc 

medal qazandılar. Onlardan başqa, Kəramət Hüseynov 

(60 kq) 5-ci, İrina Kindzeska (+78kq) 7-ci yeri tutdu. Ümumi 

medal hesabında Qazaxıstanla birlikdə 11-12-ci yerləri 

bölüşdürdük. 

Yaponların tam üstünlüyü 

Bakıda təşkil edilən dünya çempionatında iştirak 

edən 124 ölkədən cəmi 22-si öz adını medal qazananlar 

siyahısına yazdıra bildi. DÇ-də fərdi yarışlarda əldə 

edilən 14 qızıl medaldan yarısıYaponiya komandasına 

qismət oldu. Cüdonun yaradıcıları qadınların yarışında 5, 

kişilərin mübarizəsində 2 qızıl medal qazandılar. Ümumilikdə, 

fərdi yarışlarda 56 medalın 16-na (7qızıl, 5 gümüş 

və 4 bürünc) “Gündoğar ölkə”nin idmançıları sahib çıxdılar. 

Bakıya tam heyətlə - 18 cüdoçu ilə gələn Yaponiya 

yığmasının üzvlərindən yalnız 2-si medalsız qaldı. Mükafatçılar 

sırasına düşə bilməyənlərdən biri isə 5-ci yeri 

tutdu. Yaponiyalı qadın cüdoçuların hamısı (5-iqızıl, 3-ü 

gümüş, 1-i bürünc) yarışları medalla tərk etdilər. Kişi cüdoçulardan 

isə 2-si qızıl, 2-si gümüş, 3-ü bürünc medal 

əldə etdi. Ən yüksək əyarlı medallar 60 və 66 kiloqram 

çəkilərdə əldə edilibsə, medalsız qalan cüdoçulardan biri 

100, digəri isə 100 kiloqramdan yuxarı çəkilərdə mübarizə 

aparıb. 

Qalan qızıl medallardan 2-si Cənubi Koreyaya, 

hərəyə 1-i isə Fransa, Gürcüstan, İran, Ukrayna və İspaniyaya 

nəsib olub. 

komanda yarışında 5-ci olduq 

Çempionatın sonuncu günü təşkil edilən qarışıq komanda 

yarışlarında 18 komanda mübarizə apardı. Azərbaycan 

millisi ilk görüşünü Avstriya yığmasına qarşı keçirdi 

və 4:1 hesablı qələbə qazandı. 1/4 finalda Yaponiya 

millisinə 2:4 hesabı ilə uduzan cüdoçularımız, təsəlliverici 

görüşdə Hollandiya komandasından güclü oldular – 

4:2. Bürünc medallar uğrunda görüşdə Rusiya millisinə 

1:4 hesabı ilə məğlub olan komandamız, çempionatda 

Almaniya ilə birlikdə 5-6-cı yerləri bölüşdü. 

Final görüşündə isə Yaponiya və Fransa milli komandaları 

üz-üzə gəldilər. Rəqibini 4:1 hesabı ilə məğlub 

edən Yaponiya millisi, qarışıq komanda yarışlarının qalibi 

tituluna sahib çıxdı. Kuboku qalib komandaya Monqolustan 

Prezidenti Xaltmaaqiyn Battulqa təqdim etdi. 

Bürünc medallara isə Rusiya və Koreya cüdoçuları 

sahib oldular. 

Humay H. 


19

BAku Open-2018 

paytaxt Bakı, 

azərbaycan milli 

karate Federasiyası 

və idman nazirliyinin 

birgə təşkilatçılığı 

ilə 9-cu Baku 

Open beynəlxalq 

karate turnirinə ev 

sahibliyi edib. 

Sentyabrın 28-dən 

30-a kimi Bakı İdman Sarayında 

keçirilən yarışlarda 

12 ölkədən idmançılar 

qüvvəsini sınayıb. Yüzlərlə 

karateçi uşaqlar, 



kArATe 

yeniyetmələr, gənclər, 

böyüklər, müxtəlif yaş kateqoriyalarında 

medallar 

uğrunda mübarizə aparıb. 

Turnirdə veteran karateçilər 

də iştirak edib. 

Beynəlxalq turnirə bir 

sıra ölkələrin karate federasiyalarının 

rəhbər 

və rəsmiləri, o cümlədən 

keçmiş SSRİ-nin tanınmış 

karateçiləri, aktyorlar 

və kaskadyorlar da fəxri 

qonaq və yarış iştirakçısı 

kimi dəvət olunmuşdular. 

Turnirin açılış mərasimi 

sentyabrın 29-da keçirilib. 

Mərasimdə idman 

ictimaiyyətinin nümayəndələri 

iştirak ediblər. 

Yarışdan bir gün əvvəl 

5 qat dünya və 12 

qat Avropa çempionu, 

dünyanın ən titullu karateçisi 

Rafael Ağayevin 

beynəlxalq seminarı təşkil 

olunub. Seminarda 

veteran karate ulduzları 

da bacarıqlarını nümayiş 

etdiriblər. Turnirə Rusiyanın 

tanınmış “Боец” 

döyüş idman növləri telekanalının 

çəkiliş qrupu 

da dəvət olunmuşdu. 

Yarışı 50-dək milli və 

beynəlxalq dərəcəli hakim 

idarə edib. 

Sentyabrın 28-də fərdi 

kata və fərdi kumite 

yarışlarında 6-7, 9-11 və 

12-13 yaşlı oğlan və qızlar 

çıxış ediblər. Sentyabrın 

29-da isə yeniyetmə, 

gənc və veteranların kata 

çıxışları olub, həmçinin 

kumitedə 14-17 yaşlı yeniyetmə 

oğlanlar və qızlar 

mübarizə aparıblar. 

Veteran kişilər və qadınlar 

arasında da (35-45 

və 46-55 yaş qrupu) yarışlar 

keçirilib. 

Turnirin son günündə 

isə böyüklər (kişilər 60, 

67, 75, 84 və +84 kq, 

qadınlar 50, 55, 61, 68 

və +68 kq çəki dərəcələrində) 

mübarizəyə qoşulublar. 

Fərdi kata çıxışlarından 

sonra fərdi kumite 

yarışları da təşkil olunub. 

Məlumat üçün bildirək 

ki, Baku Open-2018 turnirində 

ən çox sayda idmançı 

ilə təmsil olunan 

komandalar Rusiya (33 

nəfər) və Qazaxıstan 

(31) olub. Ukrayna (2) və 

Belarus (4) komandaları 

isə ən az iştirakçı sayı ilə 

fərqlənib. 

Turnirin nəticələrinə 

görə, yarışda 12 nəfərlə 

təmsil olunan Azərbaycan 

komandası bütün 

rəqiblərini qabaqlayıb. 

İlk üçlüyü İran və Türkiyə 

kollektivləri tamamlayıb. 

Rusiya yarışları 4-cü 

pillədə başa vurub. Ukrayna, 

Belarus və Gürcüstan, 

müvafiq olaraq, 

5-7-ci yerləri bölüşüblər. 

Turnirdə 17 karateçi ilə 

təmsil olunan Özbəkistan 

8-ci, Qazaxıstan isə 9-cu 

yeri tutub. Onluğu Türkmənistan 

komandası tamamlayıb. 

Gələn il ənənəvi 

“Baku Open” beynəlxalq 

karate turnirinin on illik 

yubileyinin daha geniş 

miqyasda təşkil edilməsi 

nəzərdə tutulub. 


21

kArATe 

YAŞAr BƏŞİrOV: 

Baku Open-2018 turnirinin təşkili, ölkəmizdə 

karatenin inkişafı, eləcə də karatenin Tokio-2020 

Olimpiadasının proqramına daxil edilməsi ilə bağlı 

azərbaycan milli karate Federasiyasının prezidenti 

Yaşar Bəşirovun fikirlərini öyrəndik. 

- Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi 9-cu Baku Open 

beynəlxalq turniri SSRİ-də karatenin 40 illiyinə həsr edildiyindən 

yubiley xarakteri daşıyırdı. Tarixə nəzər salsaq 

görərik ki, keçmiş SSRİ məkanında karate 1978-ci ildən 

təşəkkül tapmağa başlayıb. 1983-1989-cu illərdə bu idman 

növü bir müddət diqqətdən kənarda qalıb. 1989-cu 

ildən bu yana karate nəinki ölkəmizdə, dünyada öz populyarlığını 

qoruyub saxlayır. Ümumdünya Karate Federasiyasının 

düzgün və səmərəli fəaliyyəti nəticəsində karatenin 

Olimpiya Oyunlarının proqramına daxil edilməsi 

bizi çox sevindirir. 

Baku Open yubiley turnirində karate idman növündə 

tarix yazan və karatenin atası hesab edilən Aleksey 

Şturmin, yeganə üçqat SSRİ çempionu Veniamin Pak, 

həmyerlimiz, ilk SSRİ çempionlarından olan Cahangir 

Şahmuradov, Viktor Xan, aktyor və kaskadyor Aleksandr 

İnşakov və digər tanınmış idmançılar iştirak edirdilər. 

Bundan başqa, əziz müəllimlərimdən olan Mirəli Seyidov, 

Yuri Mustafayev, Volodya Xaritonov kimi veteran idmançılarımızı 

da turnirə dəvət etmişdik. Adlarını çəkdiyim bu 

insanlar karate idman növünün təbliğində və inkişafında 

misilsiz xidmətləri olan mütəxəssislərdir. Ülvi Quliyev, 

Füzuli Musayev, mənim özüm də karateyə 1978-ci ildə 

başlamışıq. Biz məhz bu veteran idmançıların sayəsində 

nəticələr qazanmışıq. 

Azərbaycanda karate postsovet məkanındakı ölkələrə 

nisbətən daha yaxşı inkişaf edib. Bunu şimal qonşularımız 

da təsdiqləyirlər. Biz turnirdən əvvəl Rusiya Karate 

Federasiyasının rəhbəri Sergey Tsoyla görüşdük. Belə 

qərara gəldik ki, SSRİ-də karatenin yaranmasının 40 illik 

yubiley tədbirini məhz Azərbaycanda, Bakıda keçirək. 

Qeyd edim ki, Baku Open turnirinin təşkili artıq ənənə 

halını alıb. 9-cu Bakı_Open turnirinin Azərbaycan Xalq 

Cumhuriyyətinin 100 illik yubileyi ilə eyni ilə təsadüf etməsi 

daha əlamətdar oldu. Yarışda iştirak edən idmançılar, 

rəsmi qonaqlar turnirin təşkilatçılıq səviyyəsindən çox 

razı qaldılar. Yarışda dünyanın 12 ölkəsindən minədək 

idmançı qüvvəsini sınayırdı. 

Nəticələrə görə, Azərbaycan komandası turniri qalib 

kimi başa vurdu. Bu bizi ikiqat sevindirdi. Yarışın təşkilində 

bizə göstərdiyi dəstəyə və köməyə görə Azərbaycan 

Gənclər və İdman Nazirliyinə minnətdarlığımı bildirirəm. 

Gələn ilin mart ayında keçiriləcək yubiley xarakterli 10-cu 

Baku Open turnirini olimpiadaya hazırlıq mərhələsi kimi 

təşkil etməyi planlaşdırırıq. 

“HƏdƏFİMİz TOkİO-2020 OLİMpİAdASIndA 

uğurLA çIxIŞ eTMƏkdİr” 

Yüksək səviyyədə keçirilən Baku Open-2018 turnirində 

güclü idmançılar iştirak edirdilər və rəqabət çox güclü 

idi. Qeyd edim ki, bu rəqabət ildən-ilə daha da artır. Çünki 

Ümumdünya Karate Federasiyasının üzvü olan ölkələrin 

sayı artıq 200-ə çatıb və bu da onu göstərir ki, güclülərin 

də sayı çoxalıb. Təbii ki, karatenin Olimpiya idman növü 

kimi qəbul edilməsi rəqabəti daha da artırır. Azərbaycan 

Milli Karate Federasiyasının da məqsədi bu idman növünü 

ölkəmizdə daha da inkişaf etdirmək və kütləviliyini 

təmin etməkdir. Bu gün federasiyada hər kəsin vəzifəsi 

Tokio-2020-də medal qazanmaq üçün əl-ələ verib işləməkdir. 

2020-ci ildə mart ayının 26-29-da Azərbaycanda 55- 

ci Avropa çempionatı keçiriləcək. Ölkəmizin ev sahibliyi 

edəcəyi qitə çempionatında karateçilər Tokio-2020 Yay 

Olimpiadasına axırıncı lisenziya xalları uğrunda yarı- 



kArATe 

şacaqlar. Düşünürəm ki, doğma divarlar 

idmançılarımıza əlavə stimul 

verəcək və onlar etimadımızı doğruldacaqlar. 

Beynəlxalq qurumlar və 

onların rəhbərləri, məşqçilər Bakıya 

bu mötəbər yarışı izləməyə gələcəklər. 

Avropa çempionatının ölkəmizə 

həvalə edilməsi ölkədə idman və 

Olimpiya Hərəkatına yüksək səviyyədə 

dövlət qayğısının bir təzahürüdür. 

Çünki Azərbaycan karatesinin 

nümayəndələri dünyada tanınır və 

liderlik edirlər. Dünyanın 1 nömrəli 

karateçisi məhz həmyerlimiz Rafael 

Ağayevdir. 

Ümumdünya Karate Federasiyasının 

prezidenti Antonio Espinoza bu 

yarışda iştirak edəcək. Prezident Avropa 

çempionatından əvvəl Bakıda 

yarışın keçiriləcəyi məkana baxmağı 

planlaşdırır. Beynəlxalq qurumun 

rəhbəri Avropa çempionatına uğurla 

ev sahibliyi edəcəyimiz halda 2021- 

ci ildə keçiriləcək Liqa yarışlarını da 

bizə həvalə etməyə söz verib. Təbii 

ki, bu da bizdən böyük məsuliyyət 

tələb edir. Bildiyiniz kimi, Liqa yarışlarında 

200-dən çox ölkə iştirak edir 

və bu yarışı təşkil etmək çox böyük 

məsuliyyətdir. 

Ölkəmizdə karatenin inkişafı 

özünü ölkəmizin ev sahibliyi etdiyi 

I Avropa Oyunlarında və IV İslam 

Həmrəyliyi Oyunlarında bir daha təsdiqlədi. 

Karateçilərimiz bu yarışlarda 

xeyli sayda medallar qazandılar. 

Bir daha vurğulayıram ki, karatenin 

Tokio-2020-nin proqramına daxil 

edilməsi həm federasiyamız, həm 

də idmançılarımız qarşında mühüm 

vəzifələr qoyur və məsuliyyət hissimizi 

artırır. Federasiya, xüsusilə 

aparıcı karateçilərimizə böyük ümid 

bəsləyir və onlarla çox ciddi işləyir. 

Bir sözlə, məqsədimiz və hədəfimiz 

Tokio-2020 Olimpiadasında uğurla 

çıxış etməkdir. 

Bizi qarşıda olimpiadaya lisenziya 

verəcək dünya çempionatı gözləyir. 

İnanıram ki, karateçilərimiz bu 

yarışda da öz sözlərini deyəcəklər. 

Humay H. 


23

ŞAHMAT 


43rd CHESS OlYmpIad 

BaTumI 2018 GEOrGIa 

Gürcüstanın Batumi şəhərində 43-cü ümumdünya 

şahmat Olimpiadası keçirilib. dünyanın ən güclü 

zəka sahibləri sentyabrın 23-dən oktyabrın 6-na kimi 

qələbə uğrunda mübarizə aparıblar. açıq yarışda 180 

ölkədən, qadınların yarışında isə 146 ölkədən ümumilikdə 

1667 şahmatçı iştirak edib. 

Məlumat üçün bildirək ki, Ümumdünya Şahmat Olimpiadası 

iki ildən bir keçirilir. İlk dəfə belə yarış 1924-cü il 

Fransanın paytaxtı Parisdə baş tutub. Rəsmi turnirlərin 

təşkilinə isə 1927-ci ildə Londonda start verilib. FIDE-nin 

təşkilatçılığı ilə keçirilən bu yarışa 2016-cı ildə Azərbaycan 

uğurla ev sahibliyi edib. 

43-cü Ümumdünya Şahmat Olimpiadasında yarışlar 

11 turdan ibarət İsveçrə sistemi ilə keçirilib. Açıq yarışda 

185, qadınların yarışında isə 151 komanda mübarizə aparıb. 

Hər komandada 4 əsas, 1 ehtiyat oyunçu olub. 



ŞAHMAT 

Gürcüstan Prezidenti Georgi 

Marqvelaşvili, Acarıstan Muxtar Respublikası 

hökumətinin rəhbəri Tornike 

Rijvadze, FIDE prezidentinin müavini 

və FIDE prezidentliyinə namizəd 

Qeorqios Makropulos, 5 qat dünya 

çempionu, şahmat olimpiadalarının 

11 qat qalibi, Batumi-2018-in xoşməramlı 

səfiri Nona Qaprindaşvili açılış 

mərasimində çıxış edərək, bu idman 

Ən güclü zəka sahibləri 

çinlilər oldu 

Azərbaycan Respublikası Dövlət 

Neft Şirkətinin (SOCAR) də sponsoru 

olduğu olimpiadanın açıq yarışında 

qalib adını Çin komandası qazanıb. 

Halbuki Çin, ABŞ və Rusiya komandalarının 

hesabında eyni, yəni 18 xal 

olub. Çin millisi əlavə göstəricilərə 

görə çempionluğa sahib çıxıb. ABŞ 

turniri 2-ci, Rusiya isə 3-cü yerdə başa 

vurub. Azərbaycan yığması isə 15-ci 

mövqedə qərarlaşıb. 

Qadın şahmatçıların yarışında da 

çinli zəka sahibləri fərqləniblər. Çin 

və Ukrayna komandalarının hesabında 

18 xal olsa da, Asiya təmsilçisi 

qızıl medallara sahib çıxıb. Ukrayna 

şahmatçıları gümüş medalla kifayətləniblər. 

Gürcüstan millisi 17 xalla 3-cü 

olub. Azərbaycan şahmatçıları isə 

Azərbaycanı olimpiadada kişi və 

qadınlardan ibarət iki komanda təmsil 

edib. Qədir Hüseynovun rəhbərlik 

etdiyi kişilərdən ibarət komandada 

ölkəmizin idman şərəfini Şəhriyar 

Məmmədyarov, Teymur Rəcəbov, Arkadi 

Naidiç, Rauf Məmmədov və Eltac 

Səfərli qoruyub. Fikrət Südeyifzadənin 

məşqçi olduğu qadınlardan ibarət komandada 

isə Günay Məmmədzadə, 

Zeynəb Məmmədyarova, Xanım Balabəyova, 

Gülnar Məmmədova və Ülviyyə 

Fətəliyeva yer alıb. 

43-cü Ümumdünya Şahmat Olimpiadasının 

açılış mərasimi sentyabrın 

24-də Batumi şəhərindəki Qara Dəniz 

Arenada keçirilib. Gürcüstanın Elm, 

təhsil, mədəniyyət və idman naziri 

Mixail Batiaşvili qonaqları və idmançıları 

salamlayaraq, yarışı açıq elan 

edib. 

yarışının əhəmiyyətindən danışıblar. 

Sonra tədbir konsert və şou proqramla 

davam edib. 

olimpiadanı 16 xalla 10-cu yerdə başa 

vurublar. 

Təəssüf ki, kişi və qadın şahmatçılardan 

ibarət Azərbaycan yığma komandası 

mükafatçılar sırasında yer 

almayıb. Üç şahmatçımız öz lövhəsində 

göstərdiyi nəticələrə görə medallara 

layiq görülüb. Kişi şahmatçılardan 

ibarət milli komandada ikinci lövhədə 

çıxış edən Teymur Rəcəbov və dördüncü 

lövhədə mübarizə aparan Rauf 

Məmmədov bürünc medal qazanıb. 

Qadınlardan ibarət millidə isə üçüncü 

lövhədə yarışan Xanım Balacayeva 

qızıl medal əldə edib. 

Qeyd edək ki, 44-cü Ümumdünya 

Şahmat Olimpiadası 2020-ci ildə Rusiyanın 

Xantı-Mansiysk, növbəti olimpiada 

isə 2022-ci ildə Belarusun paytaxtı 

Minskdə keçiriləcək. 


25

ŞAHMAT 


Mahir Məmmədov FIde-nin 

vitse-prezidenti seçildi 

Batumidə təşkil olunan 43-cü 

Ümumdünya Şahmat Olimpiadası 

çərçivəsində Beynəlxalq Şahmat 

Federasiyasının (FIDE) 89-cu konqresi 

keçirilib. Konqresdə FIDE-nin 

prezidenti vəzifəsinə seçkilərdə 

Rusiya baş nazirinin sabiq müavini 

Arkadi Dvorkoviç qalib gəlib. Arkadi 

Dvorkoviçin komandasında yer alan 

Azərbaycan Şahmat Federasiyasının 

vitse-prezidenti Mahir Məmmədov, 

həmçinin FIDE-nin vitse-prezidenti 

vəzifəsinə təyin olunub. 

Azərbaycan Respublikasının 

Prezidenti İlham Əliyev Mahir Məmmədovu 

FIDE-nin vitse-prezidenti 

vəzifəsinə təyin edilməsi münasibətilə 

təbrik edib və həmyerlimizin 

bu uğurunu Azərbaycanda şahmatın 

inkişafına və şahmatçılarımızın 

beynəlxalq miqyasda nailiyyətlərinə 

verilən yüksək qiymət kimi dəyərləndirib. 

Mahir Məmmədov FIDE-nin vitse-prezidenti 

vəzifəsinə təyin edilməsi 

ilə bağlı fikirlərini bölüşərkən 

FIDE prezidenti seçkisinin çox gərgin 

keçdiyini bildirib: “Seçkilərdə üç 

namizəd iştirak edirdi. Namizədlər 

Qeorqios Makropulos, Nayçel Şort, 

digəri isə Arkadi Dvorkoviç idi. Seçki 

kampaniyası mayın sonunda başlamışdı. 

Mən Arkadi Dvorkoviçin 

komandasına dəvət aldım. Qeyd 

etmək istəyirəm ki, bu dəvət Azərbaycanın 

dünya şahmat aləmində 

böyük rolunun, beynəlxalq şahmat 

hərəkatının inkişafına mühüm töhfəsinin, 

Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü 

qətiyyətli siyasətin, o cümlədən 

uğurlu idman siyasəti nəticəsində 

əldə edilən müvəffəqiyyətlərin birbaşa 

nəticəsi kimi qiymətləndirilməlidir. 

Bu, Azərbaycan Şahmat Federasiyasının 

qurumda daha geniş 

təmsil olunmasına, müxtəlif komissiyalarda, 

komitələrdə yer almasına 

mühüm töhfə verəcək. Əvvəllər 

Azərbaycanda keçirilməmiş bəzi 

yarışların ölkəmizdə təşkili ehtimalı 

da artacaq. Söylədiyim kimi, Azərbaycanın 

dünya şahmat hərəkatının 

inkişafına mühüm töhfə verən ölkə 

olması bir daha təsdiq olunacaq”. 

vüsal mövsümov 


S P O R T S M A N QOnAQ 

BerT 

SCHOOFS: 

Bert Schoofs, 2016-cı ilin avqustundan 

Belçikanın azərbaycanda, eyni 

zamanda, Gürcüstan və Türkmənistanda 

səfiridir. 

Belçikalı diplomat həm də futbolu, 

idmanı yaxşı bilən azarkeşdir. 

Cənab Schoofsla görüşüb, 2018-ci ilin 

dünya çempionatında 3-cü yeri tutaraq 

mundiallar tarixində ən böyük uğuruna 

imza atan futbol üzrə Belçika millisi barədə 

danışdıq. 

verdiyi cavablar müsahibənin maraqlı 

alınmasına səbəb oldu. 

“Bİz BrAzİLİYAYA QALİB GƏLdİk. 

unuduLMAz HAdİSƏdİr...” 

“And THen YOu BeAT BrAzIL. unIQue….” 

- Cənab səfir, Belçikanı bir neçə sözlə necə təsvir 

edərdiniz? Məsələn, Azərbaycanı biz “Odlar yurdu” adlandırırıq… 

- Belçika kiçik, aran ölkəsidir. O, gözəl həyat, ləziz 

yeməklər və içkilərlə xarakterizə olunur. Həmçinin Belçika 

Avropanın mərkəzində yerləşir. Saat yarım ərzində siz 

qatarla Brüsseldən Fransaya, Böyük Britaniyaya, Almaniya 

və Niderlanda gedə bilərsiniz. Bir sözlə desək, Belçika 

“Avropanın ürəyi”dir. 

- Belçika Olimpiya oyunlarında oxatma, velosiped 

idmanı, atletika, atçılıq, qılıncoynatma, yelkən idmanı 

və cüdo kimi idman növlərində daha çox medal qazanıb. 

ümumiyyətlə, hansı idman növü Belçikada daha 

populyardır? 

- İdmanla məşğul olmaq dedikdə, fəal idmançı olmaq 

və passiv olaraq idmanı izləməyi bir-birindən fərqləndirmək 

lazımdır. Asan olan ikincidir. Passiv olaraq bizdə iki idman 

növü daha çox populyardır – futbol və velosiped idmanı. 

Fəal surətdə isə bizdə bir çox idman növləri ilə məşğul 

olurlar. Ümumiyyətlə, Belçikada, demək olar ki, hər uşaq 

və gənc idmanla məşğul olur. Oğlanlar futbola, qızlar isə 

atletika, tennis və voleybol, basketbol, otüstü hokkey kimi 

komanda növlərinə üstünlük verirlər. 

- Bəs necə olur ki, təxminən 11 milyon əhalisi olan 

bir ölkə dünya çempionatında 3-cü yeri tutmaq, FIFA 

reytinqində lider olmaq üçün 11 əla futbolçu tapa bilir? 

Bir belçikalı olaraq bunun sirrini bilirsinizmi? 

- Bu asan suala bənzəsə də, cavabı, kifayət qədər, 

uzun və çətindir. 

Hər şeydən əvvəl, demək istəyirəm ki, siz 11 deyil, ən 

azı 18 yaxşı oyunçuya malik olmalısınız. Əks halda, yarımfinala 

çıxa bilməyəcəksiniz. Yeri gəlmişkən, bəzi digər 

komandalar və elə Belçika yığması əvvəlki turnirlərdə bu 

problemi yaşayıb. Belçikanın 2018 mundialında çıxış edən 

oyunçularının siyahısına baxsanız görərsiniz ki, onların, 

demək olar, hamısı dörd böyük çempionatda – İngiltərə, Al- 

- Mr Ambassador, how can you describe Belgium 

in few words? For example, we call Azerbaijan country 

of flame. 

- Belgium is a small, flat country. It is characterized by 

good life, excellent food and drinks. Moreover, Belgium is 

in the center of Europe. In one hour and a half from Brussels 

by train you can get to France, UK, Germany and 

Netherlands. So in one word – Belgium is the “heart of 

Europe”. 

- Which sport is most popular in Belgium? 

- You have to make distinction between doing sports, 

I mean playing actively or passively watching sports. The 

easiest one is a second. Passively, two sports are by far 

the most popular: football and cycling. Actively, lots of 

sports are practiced. In fact, in Belgium nearly every child 

or young person practices sports. Boys prefer football, and 

girls prefer athletics, tennis and team sports (volleyball, 

basketball, hockey). 

- How does a country with a population about 11 

million can find 11 eleven great players to become the 

3rd in FIFA World Cup? 

- This seems to be an easy question but the answer is 

rather long and complex. 

First of all, I want to say that you do not need 11 good 

players, you need at least 18 good players. Otherwise you 

don’t play the semi-finals. This was by the way, a problem 

for some other countries and Belgium in previous tournaments. 

If you look at the list of Belgian players at the World 

Cup: nearly all of them play in the four big competitions – 

England, Germany, Spain, Italy or in Champions League 

teams as PSG. 

Well, how does it come? 

I think there are several reasons but you have to see it 

in accumulative way. 

First of all, in European countries as Belgium you have 

a kind of physical culture. Practicing sports is part of daily 


31

QOnAQ 


maniya, İspaniya və İtaliyada, həmçinin Çempionlar Liqasında 

PSG kimi komandada forma geyinir. 

Yaxşı, bəs bu necə baş verir? 

Düşünürəm ki, bir neçə səbəb var, amma bunların hamısına 

kompleks şəklində baxmaq lazımdır. 

Hər şeydən əvvəl, Belçika kimi Avropa ölkələrində bir 

növ bədən tərbiyəsi mədəniyyəti mövcuddur. İdmanla məşğul 

olmaq gündəlik həyatın bir hissəsidir. Məktəblərdə 6 

yaşından başlayaraq hamı bədən tərbiyəsi təhsili alır. Bunu 

Niderland, Xorvatiya, Skandinaviya ölkələri və Almaniyada 

da görə bilərsiniz. Bizdə hər bir an idmanla bağlıdır. Həmçinin 

gündəlik həyatda da, əsasən, gənc belçikalılar piyada 

gəzməyi və velosiped sürməyi xoşlayır. 

İkinci element - biz hətta gənc ikən rəqabət aparmağı 

sevirik. Məsələn, Belçikada ölkə futbol federasiyasının 

qeydə aldığı 500 min futbolçu var. Yəni ən azından Belçika 

əhalisinin 5 %-i yarışaraq futbol oynayır. Əlbəttə ki, sizin 

500 min oyunçunuz varsa, onların arasından 15 yaxşı 

oyunçu tapmaq asandır. 

Üçüncü elementi mən “təcrübə” adlandırardım. Belçika, 

Niderland, Danimarka və ya hazırda Xorvatiya kimi ölkələr 

bəzən güclü futbol nəslinə sahib olurlar. Bu nəsil təcrübə 

qazanmalıdır. Hazırkı Belçika yığmasının oyunçuları 2010- 

cu ildən birlikdə oynayır və ilk nəticələrini Dünya çempionatı-2014 

və Avropa çempionatı-2016-da qazanıblar. Dünya 

çempionatı-2018-də isə onlar mükəmməl idilər. 

2011-ci il sentyabrın 2-də, yəni təxminən 7 il bundan əvvəl 

Bakıda Azərbaycan – Belçika qarşılaşması olub – 1:1. 

Bilirsinizmi, həmin komandanın 8 oyunçusu bu yay mundialda 

Braziliyaya qarşı oynayıb: Kompany, Vertonghen, 

life. In school everybody from the age of 6 has physical education. 

You see the same i.e. in the Netherlands, Croatia 

or the Scandinavian countries and in Germany. Every few 

moment is sport. Also in daily life especially young Belgians 

like to walk and ride bicycles. 

A second element is we like to compete even when we 

are young. For example, Belgium Football Association has 

500 thousand players in Belgium. So at least like 5% of 

Belgian population is playing football in a competitive way. 

So if you have 500 thousand players of course it is easy to 

have 15 good players. 

The third element is I would call ‘experience’. Countries 

as Belgium, the Netherlands or Denmark or now Croatia 

have a good generation once in a while. This generation 

has to get experience. The actual Belgian selection plays 

together since let’s say 2010, had the first results during 

WC 2014 and Euro 2016. They were outstanding in WC 

2018. 

The 2nd of September 2011 more than seven years 

ago, there was a game here in Baku, Azerbaijan - Belgium 

1-1. Did you know 8 players of that team were in the 

squad that played against Brazil last summer: Kompany, 

Vertonghen, Alderweireldt, De Bruyne, Fellaini, Hazard, 

Lukaku, Mertens… So of course, they automatisms 7 

years later… 

The fourth element is that all of these players had their 

formation abroad. They left Belgium when they were 13- 

15 years old and got their maturity over there. Hazard 

went to Lille, lots of these players went to Netherlands, to 

Ajax, others to England or Germany. 


S P O R T S M A N QueST 

Alderweireldt, De Bruyne, Fellaini, Hazard, Lukaku, Mertens… 

Təbii ki, onların bir-birilə anlaşmasının avtomatikləşməsi 

7 illik dövrü əhatə edir. 

Dördüncü element ondan ibarətdir ki, bu oyunçular xarici 

ölkələrdə formalaşıblar. Onlar 13-15 yaşlarında Belçikanı 

tərk ediblər və yetkinlik yaşlarına orada çatıblar. Hazard 

“Lille”ə getmişdi, bir çox oyunçu Niderlanda – “Ajax”a, digərləri 

İngiltərə və ya Almaniyaya üz tutmuşdular. 

Qeyd edim ki, Belçika hazırda təkcə futbolda deyil, digər 

komanda idman növlərində də yaxşı nəticələr göstərir. 

Xüsusilə də qadın basketbolu, voleybolu və otüstü hokkeyində. 

Burada vacib olan odur ki, Belçikada siz peşəkar idmançı 

ola-ola ali təhsilinizi də davam etdirə bilərsiniz. Yəni 

siz həm peşakar idmanla məşğul olub, həm də oxuya bilərsiniz 

– bu çox vacibdir. 

Nəhayət, idmanı daha da kütləviləşdirmək üçün sizdə 

gənclərin nümunə götürə biləcəyi örnəklər olmalıdır. 

Məsələn, biz bunu Belçika qadın tennisində görmüşük 

- Justine Henin və Kim Clijsters aparıcı raketka ustaları 

idilər. 24 yaşında atletikanın çoxnövçülük növündə artıq 

Olimpiya, dünya və Avropa çempionu olan Nafi Thiamın 

timsalında da bunu görə bilərik. 

- Belçika yığmasının heyətində holland dilli flamandlar, 

fransız dilli vallonlar, həmçinin Afrika və digər 

müxtəlif əsilli oyunçular var. deyilənə görə, futbolçularınız 

öz aralarında ingiliscə danışırlar. Bəs bu fakt 

nəticə qazanmağa mane olmur ki? 

- Çox maraqlı sualdır. Oyunçular müxtəlif etnik kökdən 

ola bilər, amma dünya çempionatında çıxış etmiş oyunçuların 

hamısı Belçikada anadan olub. Buna görə də onlar 

fransız və ya holland dilində danışır, çoxu da ingilis və ispan 

dilini bilir. Yəqin ki, baş məşqçi Martinez taktiki tapşırıqları 

ingiliscə verir, lakin futbolçuların çoxu eyni liqalarda 

oynadığından ünsiyyət qətiyyən problem deyil. Biz belçikalılar 

bir cümlədə belə müxtəlif dillərdən istifadə edə bilirik... 

- Sizin futbol azarkeşliyiniz necə başlayıb? 

- Uşaqlığım və gəncliyim 70-80-ci illərdə keçib. O zamanlar 

bizim “Anderlecht”, “Standard”, “Brugge” kimi yaxşı 

futbol komandalarımız, həmçinin futbolçularımız var idi 

və əla nəticələrə imza atmışdıq. (Əli ilə 1982-ci il dünya 

çempionatının Belçika - Argentina açılış oyununda çəkilən 

məşhur şəkli göstərir) Və əlbəttə ki, bu nəsil 1982, 1984 və 

1986-cı illərdə (4-cü yer) dünya və Avropa çempionatlarında 

uğurlar qazandı. 

- Yeri gəlmişkən, dünya çempionatı-2018 zamanı 

sosial şəbəkədə Belçika millisinin oyunları haqqında 

da yazılar dərc edirdim. Həmçinin “nostalji-1982” adı 

ilə futbol tarixinin ən yaxşı şəkillərindən birini paylaşmışdım 

(dç-1982-də Belçika - Argentina matçında 

çəkilən və əfsanəvi diego Maradonanın altı belçikalı 

futbolçuya qarşı olduğunu əks etdirən məşhur foto). 

Bir belçikalı olaraq o şəkil barədə nə deyə bilərsiniz? 

- Sizin paylaşmalarınızı görmüşdüm və bu şəkil mənim 

üçün çox əhəmiyyətlidir. O zaman 15 yaşındaydım və bu, 

İspaniya mundialının açılış oyunu idi. Yaxşı komandamız 

vardı, lakin heç kim qalib gələcəyimizi gözləmirdi. Fakt 

odur ki, biz gənc Maradonalı, həmçinin Kempes, Passarella, 

Ardilesli Argentinanı məğlub etdik. 1982-ci ildə biz 1986 

Notice also that Belgium is doing quite well in group 

sports at the moment, not only in football, but also basketball, 

volleyball and hockey – especially our female teams. 

An important element here is that in Belgium you can 

continue higher studies while being a professional sports 

person. This has to do with a fact that you can do professionally 

sports and this is very important - you can study. 

Finally, you need role models to make sports popular. 

We have seen this with tennis for example in Belgium, 

when Justine Henin and Kim Clijsters were top female tennis 

players or at the moment with athlete Nafi Thiam, who 

is European, world and Olympic champion heptathlon… 

at the age of 24! 

- players of different origins plays for Belgium - 

Flanders, Wallons, African origins. They say that players 

speak english to each other. What can you say 

about it? 

- Very interesting question. Players can have a different 

ethnic origin or background but all of those in the 

World Cup selection were born in Belgium. So they speak 

French or Dutch, and most of them English or Spanish. I 

presume the tactics by coach Martinez are in English, but 

as players have different common leagues, communication 

is definitely not a problem. And we Belgians we can 

change languages within one sentence... 

- How did you become a football fan? 

- I grew up in the seventies and eighties and we had 

good football teams, players those days (Anderlecht, 

Standard, Brugge) and excellent results (pointing at a picture 

from the opening match Belgium - Argentina World 

Cup 1982 that is shown). And of course these were the 

young guys that came after 1982, 1984, 1986 (4th place). 

- During the World Cup 2018 I posted in social media 

articles about the matches of Belgium team and in addition 

I shared a photo of match between Belgium and Argentina 

from 1982 World Cup. Did you see this picture and what 

can you say about it? 

- First of all I saw your facebook and I saw the picture 

and well this picture is for me is very important, because at 

that time I was 15 years old, and it was an opening game 

of the 1982 World Cup in Spain. We had a good team but 

nobody was expecting we could win. But the fact that we 


33

QOnAQ 


won against Argentina (with the young Maradona, but also 

Kempes, Passarella Ardiles…). 1982 was the stepping 

stone for our success in 1986. Unfortunately the same 

Maradona kicked Belgium out in Mexico ‘86. 

- Which is the most emotional, unforgettable match 

you have ever seen? 

- In 1987 Club Brugge played against Borussia Dortmund. 

It was UEFA Cup also and they lost 0-3 in Dortmund, 

and it was a before Christmas, Everything was sold 

out, because of the score 0-3, some people didn’t wan to 

go, and they sold the ticket. I got this ticket very cheaply 

and went with friends. Brugge won 5-0 against Dortmund. 

Recently I really liked the game Belgium – Brazil. I was 

not in Baku, I had to be in Georgia, because of an official 

mission. The only way to watch the football game was in 

the airport of Tbilisi before flying back to Baku. In the bar of 

the airport everybody was cheering for Brazil except myself, 

wearing my Belgium jersey. And then you beat Brazil. 

Unique…. 

- I’m a jury member for the Ballon d’Or Award. Belgians 

Thibault Courtois, kevin de Bruyne and eden 

Hazard are candidates for this award now. do they 

have any chances in your opinion? 

- Thibault Courtois definitely, because I think he is the 

best goalie at the moment. And also he is still young and 

just see what he already has won with Atletico Madrid. De 

Bruyne and Hazard not yet. Let’s meet next year. 

- I was the president of the Golden Foot Award in 

2014 in Monaco. Then the famous Belgian goalkeeper 

Jean-Marie pfaff also received a Legend award. I talked 

to him there. He is a pleasant person and one of 

the funniest Belgians in the world. What can you say 

about him? 

- You are completely right. I met him myself few times, 

he is an incredible nice person. His nick name is ‘el Simpatico’, 

referring to Mexico 1986. 

He is not only nice, he was a very good football player 

and he always was good to everyone. I remember when 

he was playing in Germany for Bayern Munich and then 

he went to Trabzonspor there were 40 thousand people 

on the first training of Trabzon and it was before the social 

media time. The guy is such a nice person. 

By the way, I saw him 2 months ago in a plane from 

Vienna to Brussels I was taking. When he came on the 

plane and Jean-Marie Pfaff greeted spontaneously the 

passengers who started to applaud for him. 

- What can you say about Azerbaijan-Belgium relations 

both in sports and outside sports? 

- We have very good relations, because Azerbaijani 

and Belgians have lot in common, we both are rather 

small countries, with more important neighbors. I mean 

you have here Iran, Russia, Turkey in the Caucasus. Germany, 

France and UK in Western Europe. Therefore, we 

are both flexible, pragmatic and hospital. In that sense 

you see lots of relations between Azerbaijani and Belgium 

people. 

Moreover Brussels is the capital of Europe and hosts 

the headquarters of the European Union and NATO. Presmundialındakı 

uğurumuzun bünövrəsini qoyduq. Təəssüf 

ki, həmin Maradona 1986-ci ildə Belçikanı mübarizədən 

kənarlaşdırdı. 

- İzlədiyiniz ən həyəcanlandırıcı, ən unudulmaz 

oyun və ya oyunları xatırlayaq... 

- 1987-ci ildə “Brugge” UEFA kubokunda Dortmund 

“Borussia”sına qarşı oynayırdı. İlk oyunda Dortmundda 0:3 

hesabı ilə məğlub olmuşdular. Cavab qarşılaşması Milad 

bayramı ərəfəsində idi, ilk matçda hesab 0:3 olduğuna görə 

bir çox adam oyuna getmək istəmirdi və onlar biletlərini satırdılar. 

Mən bileti çox ucuz qiymətə aldım və dostlarımla 

oyuna getdim. “Brugge” 5:0 hesabı ilə qalib gədi. 

Son dövrdə isə mundialdakı Belçika - Braziliya oyununu 

çox bəyəndim. Rəsmi səfərlə əlaqədar Gürcüstanda idim. 

Oyunu Bakıya uçmazdan əvvəl Tbilisi hava limanında izləməkdən 

başqa yolum yox idi. Hava limanının barında 

hamı Braliziyaya azarkeşlik edirdi, məndən başqa. Əynimə 

Belçikanın formasını geyinmişdim və nəticədə biz Braziliyaya 

qalib gəldik. Unudulmaz hadisədir... 

- Mən nüfuzlu “Ballon d’Or” (“Qızıl Top”) mükafatının 

jüri üzvüyəm. Belçikalılar Thibault Courtois, kevin 

de Bruyne və eden Hazard 2018-ci ildə bu mükafata 

namizəddirlər. Sizin fikrinizcə, onların “Qızıl Top”u qazanmaqla 

bağlı hər hansı bir şansı varmı? 

- Courtois (Kurtua) – onun şansı var, çünki düşünürəm 

ki, hazırda dünyanın ən yaxşı qapıçısıdır. Yaşı çox deyil və 

görün, “Atletico Madrid”lə hansı titular qazanıb. De Bruyne 

və Eden Hazard isə hələ yox, gəlin, növbəti ili gözləyək. 

- Mən 2014-cü ildə Monakoda “Golden Foot” mükafatının 

jüri prezidenti olmuşam. O vaxt məşhur belçikalı 

qapıçı Jean-Marie pfaff da “Futbol Əfsanəsi” kimi 

mükafata layiq görüldü. Onunla orada söhbət etmək 

imkanım da oldu. xoş bir insandır və dünyanın ən zarafatcıl 

belçikalılarından biridir. Onun haqqında nə deyə 

bilərsiniz? 

- Tamamilə doğrudur. Onunla bir neçə dəfə rastlaşmışam, 

inanılmaz insandır. 1986-ci ildə Meksikadakı mundialda 

ona “El Simpatico” (“Sevimli”) ləqəbi vermişdilər. 

Pfaff yaxşı insan olmaqla yanaşı əla futbolçu olub və 

hamıya qarşı həmişə xoş münasibət bəsləyib. Xatırlayıram, 

Almaniyada “Bayern Münhen”də oynayırdı və sonra 

“Trabzonspor”a keçərkən Trabzondakı ilk məşqinə 40 min 


S P O R T S M A N QueST 

azarkeş gəlmişdi. Və bu sosial media dövründən əvvəl idi. 

O çox yaxşı insandır. 

Bu arada, iki ay əvvəl Vyanadan Brüsselə uçarkən onu 

gördüm. Pfaff təyyarəyə minərkən gözlənilmədən sərnişinləri 

salamladı, onlar da onu alqışladılar. 

- Azərbaycan-Belçika əlaqələri haqqında nə deyə 

bilərsiniz? İstər idmanda, istərsə də qeyri-idman 

sahələrində. 

- Çox yaxşı əlaqələrimiz var, çünki azərbaycanlılar və 

belçikalıların kifayət qədər ortaq xüsusiyyətləri var. Ölkələrimiz 

kiçikdir, böyük qonşularımız var. Demək istəyirəm ki, 

sizin burada Qafqazda İran, Rusiya, Türkiyə kimi qonşularınız, 

bizim isə Qərbi Avropada Almaniya, Fransa və Boyük 

Britaniya kimi qonşularımız var. Ona görə də, biz çevik, 

praqmatik və qonaqpərvərik. Bu anlamda Azərbaycan və 

Belçika xalqları arasında çox oxşarlıqların olduğunu görmək 

mümkündür. 

Bundan əlavə, Brüssel Avropanın paytaxtıdır və Avropa 

Birliyi və NATO-nun baş qərargahları orada yerləşir. Prezident 

İlham Əliyev və sizin nazirlər son illərdə Brüsselə çox 

səfər ediblər və Belçika kralı Filip və hökümət nümayəndələri 

ilə əla əlaqələri var. 

İdman sahəsinə gəldikdə isə, Azərbaycanın bir çox beynəlxalq 

yarışları təşkil etməsi yaxşı haldır. Son illər ərzində 

keçirilən Bakı 2015 Avropa Oyunlarında, qadın voleybolçular 

arasında Avropa çempionatı-2017-də, cüdo üzrə Dünya 

çempionatı-2018-də Belçika idmançıları da çıxış edib. 

- Belçika və niderland Avro-2000-ni təşkil etmişdilər, 

Bakı 2019-cu ildə Avropa Liqasının final matçına 

ev sahibliyi edəcək, həmçinin bizim şəhər Avro-2020- 

nin təşkilatçılarından biri olacaq. Bu haqda nə deyə 

bilərsiniz? 

- Əla ideyadır, bu çox yaxşıdır. Çünki xarici ölkələrdən 

çoxlu azarkeş Azərbaycanı görməyə gələcək, həmçinin idmanla 

məşğul olan vətəndaşlarınız üçün də belə mötəbər 

yarışların burada keçirilməsi vacibdir. 

2000-ci ilə gəldikdə isə, bu, Niderlandla bizim üçün çox 

vacib hadisə idi. Təəssüf ki, o vaxt yaxşı komandamız yox 

idi. 

Ən parlaq ulduzlar ölkənizə gələcək və siz onları canlı 

görəcəksiniz. Bu 2020-ci ilə aiddir. Siz 4 oyuna ev sahibliyi 

edəcəksiniz – qrupda üç oyun və 1/4 finalın bir qarşılaşması. 

Ən azından bir böyük komanda Azərbaycana gələcək, 

bəlkə də bu, Belçika olacaq… 

- Lionel Messi, yoxsa Cristiano ronaldo? 

- Hər ikisi. Sizə bir əhvalat danışım. 1998-ci ildə Cənubi 

Amerikaya səfər zamanı braziliyalı və argentinalı dostlar 

məndən kimin bütün zamanların ən yaxşı futbolçusu olduğunu 

soruşdular - Pele, yoxsa Maradona? Mən də cavab 

verdim ki, Johan Cruyff. Eynilə Messi və Ronaldo kimi. Hər 

ikisinin son 10 ildə ən yaxşı futbolçu olması ilə bağlı dəlillər 

gətirmək mümkündür. 

- Bizim oxuculara göndərmək istədiyiniz bir mesaj 

varmı? 

- Lütfən, istənilən idman növü ilə məşğul olun və komandalarınızı 

bütün yarışlarda dəstəkləyin! 

rasim mövsümzadə 

vüsal Cəfərov 

ident Aliyev and your ministers visited Brussels often recent 

years and had excellent contacts with the Belgian 

King Philippe and the members of the government. 

What sport is concerned, it is very good that Azerbaijan 

organizes so many international competitions. The recent 

years there were Belgian delegations at the Baku 2015 

European Games, the 2017 Women's European Volleyball 

Championship, 2018 World Judo Championships. 

- Belgium and Holland organized eurO 2000, Baku 

will host the final match of european League in 2018 

and our city will be one of the organizers of eurO 

2020. What can you say about it? 

- Excellent idea, it is very good. Because everybody 

will come from abroad to watch Azerbaijan and also it 

is very good for people doing sport to have these major 

events here. 

And about 2000 it was important for us together with 

the Netherlands. Unfortunately we didn’t have good team 

at that time which was a pity. 

You will have all the main stars in your country, so you 

can see them live. That is for 2020. You will have 4 games 

- 3 group and 1 quarter-final. There will be at least one big 

team coming and why not this will be Belgium…. 

- Lionel Messi or Cristiano ronaldo? 

- Both of them. I will tell you anecdote. In 1998 I was 

travelling in South America and Brazilian and Argentinian 

friends asked me which is the best player ever: “Pele or 

Maradona?” My answer was Johann Cruyff. The same 

with Messi and Ronaldo. You can find arguments for both 

players to argue he is the best player the recent 10 years. 

- What kind of message you would like to send to 

our readers? 

- Please, practice any sport and cheer for your teams 

in all competitions! 

rasim movsumzadeh 

vusal Jafarov 

спортсман № 114 / 2018

VOLeYBOL 


dünYA çeMpİOnATIndA 15-ci 

FIvB-nin təşkilatçılığı ilə 

Yaponiyada qadın voleybolçular 

arasında 18-ci dünya 

çempionatı keçirilib. Sentyabrın 

29-da start götürən yarışlara 

oktyabrın 20-də yekun 

vurulub. 

Voleybol mündialında 24 ölkənin 

qadın millisi qüvvəsini sınayıb. “Gündoğar 

ölkə”nin 6 şəhərində keçirilən 

yarışda komandalar 4 mərhələdə yarışıblar. 

Ümumilikdə 103 matçın oynanıldığı 

dünya çempionatının qalibi 

ilk dəfə Serbiya komandası olub. İtaliya 

yığması ikinci pillədə qərarlaşıb. 

Çin 3-cü, Hollandiya isə 4-cü olub. 

Dünya çempionatına 4-cü dəfə 

qatılan qadın voleybolçulardan 

ibarət Azərbaycan millisi, təəssüf ki, 

zəif çıxışı ilə yadda qalaraq ümumi 

hesabda 15-ci yeri tutub. Tanınmış 

mütəxəssis Faiq Qarayevin rəhbərlik 

etdiyi kollektiv yalnız Meksika, 

Cənubi Koreya, Kanada, Argentina, 

Keniya, Kamerun, Kuba, Trinidad və 

Tobaqo və Qazaxıstan voleybolçularını 

qabaqlaya bilib. 

İlk mərhələdə ABŞ, Rusiya, Tailand, 

Cənubi Koreya və Trinidad və 

Tobaqo, kollektyivlərinin yer aldığı 

“C” qrupunda mübarizə aparan komandamız 

millimiz əvvəlki dünya 

çempionu ABŞ komandasına uduzub 

0:3 (27-29, 21-25, 21-25). 

Sonra Cənubi Koreya ilə oyunda 

3:1 (25-18, 25-18, 23-25, 25-18) 

hesablı qələbə qazanan voleybolçu 

qızlarımız ardınca Rusiyaya 0:3 (21- 

25, 21-25, 22-25) hesabı ilə məğlub 

olublar. 

Komandamız dünya çempionatında 

növbəti və sonuncu uğura Trinidad 

və Tobaqo yığması ilə görüşdə 

imza atıb. Qarşılaşma 3:0 (29-27, 

25-16, 25-17) hesabı ilə millimizin 

xeyrinə başa çatıb. Bundan sonra 

uğursuz çıxışlarını davam etdirən 

voleybolçularımız bir-birinin ardınca 

məğlubiyyət acısı yaşayıblar. Tailand 

yığmasına 1:3 (22-25, 25-15, 19-25, 

17-25) hesabı ilə uduzan millimiz 


S P O R T S M A N VOLeYBOL 

2 qələbə və 3 məğlubiyyətlə qrupda 

4-cü yeri tutaraq 2-ci mərhələyə 

çıxıb. 

2-ci mərhələdə F qrupunda mübarizə 

aparan Azərbaycan voleybolçuları 

əvvəlcə İtaliya komandasına 

0:3 (12-25, 19-25, 10-25), sonra da 

Çinə 0:3 (17-25, 16-25, 17-25) hesabı 

ilə məğlub olublar. 

Qardaş Türkiyə voleybolçularına 

isə 1:3 (24-26, 17-25, 25-22, 21- 

25) hesabı ilə uduzan komandamız 

sonuncu oyununu Bolqarıstan voleybolçularına 

qarşı keçirib. Qarşılaşmadan 

0:3 (19-25, 20-25, 20-25) 

hesablı məğlubiyyətlə ayrılan millimiz 

dünya çempionatında mübarizəni 

dayandırıb. 

Beləliklə, ikinci qrup mərhələsində 

keçirdiyi dörd görüşün hamısında 

uduzan voleybolçularımız F qrupunda 

sonuncu – 8-ci yeri tutublar. Bununla, 

Faiq Qarayevin yetirmələri 

dünya çempionatını 15-ci pillədə 

başa vurublar. 

Xatırladaq ki, qadınlardan ibarət 

millimiz debüt etdiyi 1994-cü il mundialında 

daha yaxşı nəticə göstərərək 

9-cu yeri tutub. 2006-cı ilin dünya 

çempionatında 13-cü olan komandamız 

2014-cü ildə İtaliyada keçirilən 

yarışda isə 15-ci pillədə qərarlaşıb. 

Yeri gəlmişkən, Azərbaycan millisinin 

baş məşqçisi Faiq Qarayev komandamızın 

dünya çempionatından 

sonra öz vəzifəsindən istefa verib. 

59 yaşlı mütəxəssis səhhətində yaranan 

ciddi problemlə əlaqədar olaraq 

məşqçilik karyerasını da başa 

vurub. O, bundan sonra fəaliyyətini 

Azərbaycan Voleybol Federasiyasının 

I vitse-prezidenti kimi davam 

etdirəcək. 

Bundan başqa, millimizin aparıcı 

üzvlərindən olan Natalya Məmmədova 

da yığma ilə vidalaşıb. Karyerasını 

Qazaxıstanın “Altay” klubunda davam 

etdirəcək Məmmədova bir daha 

millimizin formasını geyinməyəcəyini 

açıqlayıb. O bu qərarını gənc nəslə 

yol açması ilə əlaqələndirib. 

vüsal m. 


37

FUTBOL 


FuTBOl üzrə avrOpa çEmpiOnaTI 

AVrO-2020-nİn SeçMƏ MƏrHƏLƏSİnİn püŞkü... 

avrO-2020-nin 

seçmə mərhələsinin 

püşkü 2018-ci 

il dekabrın 2-də 

dublində atılacaq. 

növbəti gün isə 

uEFa millətlər 

liqası final mərhələsinin 

püşkatması 

olacaq. 

Xatırladaq ki, 

avrO-2020-nin 

final mərhələsi 12 

ölkəsinin 12 şəhərində 

keçiriləcək. 

O cümlədən bu 

yarışın 4 oyunu 

Bakıda olacaq. 

AVrO-2024 

Almaniyada 

keçiriləcək 

2024-cü ilin Avropa 

çempionatı isə Almaniyada 


UEFA İcraiyyə Komitəsi 

sentyabrın 27-də 

bu barədə qərar verib. 

Almaniya namizədlərin 

səsverməsində Türkiyəyə 

qalib gəlib. 

Xatırladaq ki, almanlar 

bundan əvvəl 1988-ci 

ilin Avropa çempionatını 

keçiriblər. 

Türkiyə Mərakeşin 

taleyini yaşayır 

2024-cü il Avropa 

çempionatının təşkilatçısı 

seçimində Almaniyaya 

məğlub olan (4-12) 

Türkiyənin 4-cü cəhdi də 

uğursuzluqla nəticələnib. 

Türkiyə bundan əvvəl 

2008 (Yunanıstanla birlikdə), 

2012 və 2016-cı 

illərin qitə çempionatını 



FUTBOL 

keçirməyə namizəd olub. Xüsusilə 

Avro-2016-ya ev sahibliyi 

etməyə yaxın olsa da, səsvermədə 

Fransadan cəmi bir 

səs geri qalıb. 

Xatırladaq ki, Türkiyənin 

keçirdiyi ən böyük futbol yarışı 

2013-cü ildə U-20 dünya 

çempionatı olub. Həmçinin 

2005 Çempionlar Liqası və 

2009 UEFA kubokunun final 

oyununa ev sahibliyi edən İstanbulda 

2020-ci ildə Çempionlar 

Liqasının həlledici matçı 


Türkiyə bu mənada Mərakeşin 

taleyini yaşayır. Afrikanın 

müsəlman ölkəsi də 1994, 

1998, 2006, 2010 və 2026-cı 

illərin dünya çempionatına ev 

sahibliyi etməyə namizəd olsa 

da, uğur qazana bilməyib. Mərakeş 

hətta Afrikada keçirilən 

2010 mundialının təşkilatçısının 

seçimində Cənubi Afrikaya 

məğlub olub. 

FIFA 2013 və 2014-cü illərdə 

klubların dünya çempionatını 

keçirməyi Mərakeşə həvalə 

etməklə təsəlli verib. 

Aleksander çeferin 

UEFA-nın 7-ci prezidenti 

sloveniyalı Aleksander Çeferin 

oktyabrın 13-də doğum gününü 

qeyd edib. O, 1967-ci ildə 

Lyublyana şəhərində anadan 

olub. 

İxtisasca hüquqşünas olan 

Çeferinin futbola gəlişi 2005- 

ci ilə təsadüf edir. O, əvvəlcə 

Sloveniyanın “Litiya” futzal 

klubunun, sonra isə tanınmış 

“Olimpiya Lyublyana” futbol 

klubunun idarə heyətində yer 

alıb. 

2011-ci ildə isə Sloveniya 

Futbol İttifaqının prezidenti seçilib 

və 2016-cı ilə kimi bu vəzifədə 

qalıb. Həmçinin o dövrdə 

UEFA Hüquq Komitəsinin 

sədr müavini olub. 

Nəhayət, 2016-cı il sentyabrın 

14-də UEFA-nın prezidenti 

seçilən Aleksander Çeferin, 

eyni zamanda, FIFA-nın 

vitse-prezidentidir. 

rasim m. 


39

STOLüSTü TennİS 


ilham ağayev: 

STOlüSTü TEnniS - 5 Yaşdan aHIl qOCaYadək 

maraqla OYnaYa BiləCək Bir idman növüdür 

ötən ay antalyada keçirilən 

veteranların stolüstü tennis 

yarışmasında qaliblər sırasında 

həmyerlimiz ilham ağayev də 

yer tutmuşdur. azərbaycanın bu 

yarışda ilk dəfə iştirakını nəzərə 

alsaq, nəticə yetərincə yüksək 

oldu. Yarış barədə daha ətraflı 

məlumat almaq üçün turnirin qalibini 

redaksiyamıza dəvət etdik. 

- İlham müəllimi yaxından tanıyaq... 

- 1961-ci ildə Gəncə şəhərində 

anadan olmuşam. 1977-ci ildə Gəncə 

şəhəri 22 №-li orta məktəbi bitirmişəm. 

1973-cü ildən idmanın voleybol 

növü ilə məşğul olmağa başlamışam. 

1979-1981-ci ildə hərbi xidmətdə 

olarkən Çita şəhəri OİK - 19 Zab VO 

yığma komandasında oynamışam. 

1981-ci ildən voleybol üzrə idman 

ustasıyam. 1982-ci ildə hərbi xidmətdən 

sonra “Avtomobilist Kuybışev” 

(Samara) şəhərinin komandasının 

tərkibində oynamışam. 1989-1994-cü 

ildə Azərbaycan DBTİ-ni bitirmişəm. 

Hazırda GDU-nin Bədən tərbiyəsi və 

idman kafedrasının müdiri vəzifəsində 

çalışıram. Ardıcıl olaraq veteranlar 

arasında 12 qat respublika çempionuyam. 

Ailəliyəm, bir oğlum, bir qızım var. 

- Stolüstü tennisə gəlişinizi 

necə xatırlayırsınız? 

- 1974-cü ildə oxuduğum məktəbdə 

stolüstü tennis bölməsi açıldı. 

Onsuzda parklarda, şəhərin müxtəlif 

yerlərində stolüstü tennis oynayırdıq. 

Voleybolla, eyni vaxtda stolüstü 

tennislə də məşqlərə yazıldım, çox 

keçmədi stolüstü tennisə olan həvəsim 

çox artdı və mən evdə nazik pataloka 

vurulan kartondan kusoklar 

kəsərək, stolüstü tennis stolu düzəltməyə 

başladım. Bir təhər mismarlaya-mismarlaya 

heç kimə demədən 

stolun üstünü düzəltdim. Stol düzəlib 

başa çatandan sonra məlum oldu 

ki, stolüstü tennis topu stolun üstünə 

düşəndə demək olar ki, stoldan 

qalxmır. 1 il sonra mənə qarşı soyuq 

münasibət olduğu üçün tennisdən 

tamamilə ayrılaraq, ancaq voleybol 

məşqlərini davam etdim. 

Stolüstü tennisə birdə 1983-cü 

ildə Azərbaycana qayıdandan sonra 

başladım. Sonra respublika yarışlarına 

qatıldım və səmərəli məşqlər öz 

bəhrəsini veürdi. İlk dəfə 1984-cü ildə 

Xanlar şəhərində (Göy - göl) Azərbaycan 

“Məhsul” cəmiyyətinin (şəxsi) 

çempionu oldum və idman ustalığının 

normativini doldurdum. Hər il Respublika 

yarışlarında iştirak etdim və 

hər dəfə mükafatçılar sırasında yer 

aldım. 1987-ci ildə Quba şəhərində 

keçirilən Azərbaycan “Məhsul” cəmiyyətinin 

birincilıiyində tək, qoşa və 

qarışıq yarışlarda qalib olaraq, mütləq 

çempion oldum. 


- Sovet dönəmində stolüstü tennis 

çox populyar idi. Hal-hazırda 

bu idman növünə maraq günbəgün 

artmaqdadır. Sovet idmanı ilə Azərbaycan 

idmanını necə müqayisə 

edərdiniz? 

- Başlıca fərq odur ki, yarışlarda 

Azərbaycan Bayrağı altında iştirak 

edirik. O dövrlə müqayisədə bu idman 

növü daha sürətli və daha maraqlı 

olub. Sürətli oyunu və güclü müdafiəni 

dəstəkləyən raketkalar istehsal 

olunub. Tennisə marağın artması isə 

Azərbaycan Stolüstü Tennis Federasiyasının 

məqsədyönlü fəaliyyəti və 

ölkə başçısı, hörmətli Prezidentimiz 

İlham Əliyevin Azərbaycan idmanına 

göstərdiyi diqqət və qayğının təzahürüdür. 

- Bu yaxınlarda Türkiyədə keçirilmiş 

stolüstü tennis üzrə veteranların 

dünya çempionatında qızıl medal 

qazanmaqla himnimizi səsləndirib, 

bayrağımızı ucaltdınız. Sizi qələbə 

münasibətilə təbrik edirik! Mümkünsə 

yarış barədə oxucularımızı 

daha ətraflı məlumatlandırardınız... 

- 2018-ci il sentyabr ayının 24- 

29-u Türkiyənin Antalya şəhərində, 

“Kemer”də keçirilən veteranlar arasında 

stolüstü tennis üzrə dünya 

turnirində iştirak etdim. 50-59 yaş 

qrupunda 34 ölkədən 165 idmançının 

mübarizəsində bütün rəqiblərimə 

qalib gələrək, 1-ci yerə layiq görüldüm. 

Bu yarışın sayca 24-cü dəfə 

keçirilməsinə baxmayaraq, Azərbaycan 

bu yarışda ilk dəfə iştirak edirdi. 

Azərbaycanı məndən başqa daha 

3 idmançı təmsil edirdi. Çox təəssüf 

ki, onlar yarışları erkən dayandırmalı 

oldular. Mənə etimad göstərərək bu 

yarışa göndərən Azərbaycan Stolüstü 

Tennis Federasiyasına, başda 

federasiya prezidenti Şahin Mustafayev 

olmaqla, vitse-prezident Fazil 

müəllimə, Firudin müəllimə, Tahir 

müəllimə və bütün zəhməti olanlara 

dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Ən 

çox da ona görə sevinirəm ki, Fazil 

müəllimə söz vermişdim ki, mən 

mütləq mükafata layiq yerlə qayıdacağam. 

Allahıma şükürlər olsun ki, 

məni utandırmadı. 

- Bir peşəkar idmançı kimi 

müxtəlif yarışlarda iştirak etmisiniz. 

Ən çətin və yadda qalan oyununuz 

hansı olub? 

- Peşəkar idmançı kimi mən voleyboldan 

çox ölkələrdə iştirak etmişəm. 

Hətta İran İslam Respublikasında 

1992-ci ildə yarışların ən güclü idmançısı 

adına layiq görülmüşəm. 1991-ci 

ildə stolüstü tennis üzrə idman ustası 

normasını doldurmuşam. Üzgüçülük, 

dama, atletika, güllə atıcılığı növlərində 

respublika birinciliklərində iştirak 

edərək, mükafata layiq yerlər tutmuşam. 

Ən çətin və mənim üçün gözlənilməz 

olan oyunum isə 1990-cı ildə 

Azərbaycanın mütləq çempionu Rinat 

Salaxutdinovla olub. Yarışlar davam 

etdiyi vaxtda hamının sevimlisi, mənim 

də dostum olan Mayıs Şeydəbəyov 

rəhmətə getdi. Həmin gün yarışlar 

təxirə salındı. Mən Rinatla respublika 

çempionatında 8/1 finala çıxış üçün 

görüşməli idim. 8/1 finalda oynamaq 

yığma komandaya üzv olmaq demək 

idi. Növbəti gün Rinatla görüşdük. 

Heç kim inanmazdı ki, mən Rinata 

qalib gələrəm. Yenə də Allahıma minnətdaram 

ki, mən qalib oldum. 

- ümumiyyətlə, stolüstü tennislə 

məşğul olmağa neçə yaşından 

başlamaq lazımdır? 

- Məncə 5-6 yaşdan başlamaq 

olar. Amma yenə də uşağın fiziki inkişafına, 

aktivliyinə, boyuna baxmaq 

lazımdır. 

- Veteran çempionun kiçik tennisçilərə 

nəsihəti və məsləhəti... 

- Tennisi sevin, tennislə məşğul 

olun. Ən əsası isə bilin ki, stolüstü 

tennis, bədənin bütün əzələlərini qədərincə 

inkişaf etdirən, travmasız və 

5 yaşdan ahıl qocayadək maraqla oynaya 

biləcək bir idman növüdür. 

vidadi Baxşiyev 


41

FUTBOL 


uEFa milləTlər liqaSI 2018-19 

uEFa-nın təşkilatçılığı ilə ilk dəfə keçiriləcək 

millətlər liqasında avropanın 55 milli komandası 

mübarizə aparır. 

ilk mərhələsi 2018-ci ilin sentyabrından noyabrına 

kimi keçirilən yarışın final mərhələsi isə 2019- 

cu il 5-9 iyun tarixlərində olacaq. 

Millətlər Liqasında komandalar, reytinqlərinə uyğun, 

dörd liqaya bölünüb: A, B, C və D. Liqalarda isə 

yarışlar hərəsində 3 və ya 4 komanda olmaqla 4 qrupda 

gedir. 

Hər liqada qrup qalibləri yarışın final mərhələsinə 

çıxacaq və orada mübarizəni əvvəlcə yarımfinalda, 

sonra isə final və ya 3-cü yer uğrunda oyunda davam 

etdirəcəklər. 

Yeri gəlmişkən, qruplarda eyni sayda xal toplayan 

komandalardan hansının daha yüksək yer tutacağını 

müəyyənləşdirmək üçün ilk olaraq həmin komandaların 

öz aralarındakı oyunların nəticələrinə baxılacaq. 

Qitənin ən güclü 12 komandası A liqasında yarışır 

və məhz həmin komandalar Millətlər Liqasının qalibi 

adı uğrunda mübarizə aparır. 

B, C və D liqalarında isə qrup qalibləri daha yüksək 

liqaya çıxacaq, A, B və C liqalarında qruplarında sonuncu 

yeri tutanlar da daha aşağı liqaya düşəcəklər. 

Sentyabr-oktyabr oyunlarından sonra İslandiya və 

Polşanın A liqasından B-yə düşəcəyi, həmçinin Ukraynanın 

B liqasından A, Gürcüstanın D liqasından C-yə 

yüksələcəyi dəqiqləşib. 

Azərbaycan millisinin yer aldığı D liqasında 16 komanda 

yarışır. Onlar hərəsində 4 iştirakçı olmaqla 4 

qrupa bölünüblər. Hər komanda, hər rəqibiylə evdə və 

səfərdə olmaqla, ümumilikdə 6 oyun keçirəcək. 

UEFA Millətlər Liqası həmçinin Avro-2020 üçün 

seçmə xarakteri daşıyır və komandalar Avropa çempionatına 

ümumilikdə 4 vəsiqə uğrunda mübarizə aparırlar. 

Qeyd edək ki, A, B, C və D liqalarının hər birində 

Avro-2020-yə vəsiqə qazanmayan komandalardan 

ən yaxşı göstəriciyə malik dördü 2020-ci ilin martında 

pley-off mərhələsində bir vəsiqə uğrunda mübarizə 

aparacaq. 

d liqası 

3-cü qrup 

07.09.2018 azərBaYCan – kosovo 0:0 

10.09.2018 malta – azərBaYCan 1:1 

11.10.2018 Farer adaları – azərBaYCan 0:3 

14.10.2018 azərBaYCan – malta 1:1 

17.11.2018 azərBaYCan - Farer adaları 

20.11.2018 kosovo – azərBaYCan 



FUTBOL 

A z Ə r BAYCAn – 

FArer Ad ALAr I 

AzƏrBAYCAn MİLLİ 

kOMAndASI 

Ən böyük qələbələri: 

AZƏRBAYCAN – Lixtenşteyn 

4:0 (05.06.1999) 

AZƏRBAYCAN – San Marino 

5:1 (04.09.2017) 

FIFA reytinqində 

Hazırkı mövqeyi: 107-ci yer (oktyabr 

2018) 

Dünya və Avropa çempionatlarının 

seçmə mərhələsində 

Ən yaxşı nəticəsi: qrupda 4-cü 

yer (DÇ-2014) 

(11.08.1993, Toftir) 

FARER ADALARI – Yuqoslaviya 

1:8 (06.10.1996, Toftir) 

dünya çempionatlarında 

Final turnirində: iştirak etməyib 

Seçmə mərhələdə (DÇ-1994- 

dən): 7 iştirak, 70 oyun, 7 qələbə, 

7 heç-heçə, 56 məğlubiyyət, toplar 

34-184. 

Avropa çempionatlarında 

Final turnirində: iştirak etməyib 

Seçmə mərhələdə (Avro-1992- 

dən): 7 iştirak, 68 oyun, 6 qələbə, 

6 heç-heçə, 56 məğlubiyyət, toplar 

40-182. 

FIFA reytinqində 

Hazırkı mövqeyi: 95-ci yer (oktyabr 

2018) 

R ƏQİBİMİZ 

FArer AdALArI 

MİLLİ kOMAndASI 

ilk oyunu 

İslandiya – FARER ADALARI 

1:0 (24.08.1988, Akranes) 

Ən böyük qələbələri 

FARER ADALARI – San Marino 

3:0 (25.05.1995, Toftir) 

Cəbəlütariq – FARER ADALARI 

1:4 (01.03.2014, Cəbəlütariq) 

FARER ADALARI – Lixtenşteyn 

3:0 (25.03.2018, Marbella) 

Ən böyük məğlubiyyətləri 

Yuqoslaviya - FARER ADALARI 

7:0 (16.05.1991, Belqrad) 

Rumıniya - FARER ADALARI 

7:0 (06.05.1992, Buxarest) 

FARER ADALARI – Norveç 0:7 


43

FUTBOL 


FArer AdALArI MİLLİSİnİn 

BAŞ MƏŞQçİSİ 

lars Olsen 

57 yaşı var, danimarkalıdır. 

Futbolçu kimi mərkəz müdafiəçisi 

mövqeyində çıxış edib, karyerasının 

böyük hissəsini vətənində 

“Brondby” klubunda keçirib, 6 dəfə 

Danimarka çempionluğunun sevincini 

yaşayıb. 

1988-ci ildə Danimarkanın ən 

yaxşı futbolçusu seçilib. 

1991/92 mövsümündə “Trabzonspor”un 

formasını geyinib və 

Türkiyə kubokunun qalibi olub. 

Sonra həmçinin Belçika (“Seraing”) 

və İsveçrədə (“Basel”) legioner 

həyatı yaşayıb. 

1986-1996-cı illərdə 84 oyunda 

Danimarka millisinin şərəfini qoruyub, 

4 qol vurub. 

69 qarşılaşmada millinin kapitanı 

olub və bu göstəricidə ölkəsində 

rekordçudur. 

1992-ci ildə Danimarka millisi ilə 

Avropa çempionluğunu qazanıb. 

Məşqçi kimi ən böyük uğuru 

“Randers” klubu ilə 2006-cı ildə 

Danimarka kubokunun qalibi olmasıdır. 

2011-ci ilin noyabrından Farer 

adaları millisini çalışdırır. Onun 

rəhbərliyilə komanda 45 oyunda 8 

qələbə, 6 heç-heçə və 31 məğlubiyyətə 

imza atıb. Farerlilərin Avro- 

2016-nın seçmə mərhələsi çərçivəsində 

iki dəfə Yunanıstan millisinə 

qalib gəlmələri diqqət çəkir – 1:0, 

2:1. 

ƏVVƏLkİ GÖrüŞLƏrİ 

Azərbaycan və Farer adaları 

komandaları bundan əvvəl iki dəfə 

qarşılaşıblar və hər iki görüş millimizin 

3:0 hesablı qələbəsilə başa 

çatıb. 

1996-cı ildə Kiprdəki məşq toplanışı 

zamanı keçirilən yoldaşlıq 

matçında Kazbek Tuayevin rəhbərlik 

etdiyi Azərbaycan komandasının 

rəqib qapısına vurduğu 

qollara Vyaçeslav Lıçkin, kapitan 

Yunis Hüseynov (penaltidən) və indiki 

baş məşqçi Qurban Qurbanov 

imza atıblar. 

Ötən ay isə UEFA Millətlər Liqasında 

farerlərə 3:0 hesabı ilə qalib 

gələn Azərbaycan millisi bununla 

həmçinin rəsmi yarışlar çərçivəsində 

səfərdə ən böyük qələbəsinə 

imza atıb. Həmin oyunda Riçard Almeyda 

(2 qol, birini penaltidən) və 

Dmitri Nazarovun fərqləndiyini də 

xatırladaq. 

Sabiq kataloniya lideri 

Azərbaycanın oyununda 

Sabiq Kataloniya lideri Carles 

Puigdemont (Puçdemon) da Farer 

adaları – Azərbaycan oyununu izləyənlər 

arasında olub. 

Farer adaları mətbuatının məlumatına 

görə, 55 yaşlı siyasətçi 

qarşılaşmaya Danimarka parlamentinin 

üzvü Magni Arge və Yeni 

Kaledoniyadan olan siyasətçi Daniel 

Goa ilə birlikdə baxıb. 

Kataloniyalı milli suverenliklə 

bağlı keçirilən konfrans üçün Farer 

adalarına təşrif buyurub. 

Xatırladaq ki, Puigdemontun 

rəhbərliyilə Kataloniya 2017-ci 

ilin oktyabrında müstəqilliyini elan 

etsə də, İspaniya buna icazə verməyərək 

onu öz ərazisindən qovub. 



FUTBOL 

ueFA MİLLƏTLƏr LİQASIndA nÖVBƏTİ OYunLAr 

5-ci tur 

15 noyabr 

d liqası 

19:00 Qazaxıstan – Latviya 

A liqası 

23:45 Belçika – İslandiya 

23:45 Xorvatiya – İspaniya 

B liqası 

23:45 Avstriya – Bosniya və Herseqovina 

C liqası 

23:45 Yunanıstan – Finlandiya 

23:45 Macarıstan - Estoniya 

d liqası 

23:45 Andorra – Gürcüstan 

23:45 Lüksemburq – Belarus 

23:45 San Marino – Moldova 

16 noyabr 

A liqası 

23:45 Nederland – Fransa 

B liqası 

23:45 Slovakiya – Ukrayna 

23:45 Uels - Danimarka 

C liqası 

23:45 Kipr – Bolqarıstan 

23:45 Sloveniya - Norveç 

d liqası 

23:45 Cəbəlütariq – Ermənistan 

23:45 Lixtenşteyn – Makedoniya 

17 noyabr 

C liqası 

18:00 Serbiya - Monteneqro 

B liqası 

21:00 Türkiyə - İsveç 

d liqası 

21:00 AZƏRBAYCAN – Farer adaları 

21:00 Malta - Kosovo 

A liqası 

23:45 İtaliya – Portuqaliya 

C liqası 

23:45 Albaniya – Şotlandiya 

23:45 Rumıniya – Litva 

6-cı tur 

18 noyabr 

A liqası 

18:00 İngiltərə - Xorvatiya 

B liqası 

21:00 Şimali İrlandiya - Avstriya 

d liqası 

21:00 Moldova - Lüksemburq 

21:00 San Marino - Belarus 

A liqası 

23:45 İsveçrə - Belçika 

C liqası 

23:45 Yunanıstan - Estoniya 

23:45 Macarıstan – Finlandiya 

19 noyabr 

d liqası 

21:00 Andorra – Latviya 

21:00 Gürcüstan - Qazaxstan 

A liqası 

23:45 Almaniya - Nederland 

B liqası 

23:45 Çexiya – Slovakiya 

23:45 Danimarka – İrlandiya 

C liqası 

23:45 Bolqarıstan – Sloveniya 

23:45 Kipr - Norveç 

d liqası 

23:45 Makedoniya – Cəbəlütariq 

23:45 Lixtenşteyn – Ermənistan 

20 noyabr 

A liqası 

23:45 Portuqaliya – Polşa 

B liqası 

23:45 İsveç - Rusiya 

C liqası 

23:45 Monteneqro – Rumıniya 

23:45 Şotlandiya – İsrail 

23:45 Serbiya – Litva 

d liqası 

23:45 Kosovo - AZƏRBAYCAN 

23:45 Malta – Farer adaları 

kİMİn neçƏ xALI VAr? 

A liqası 

1-ci qrup 

Fransa – 7 xal (3 oyun), Niderland – 3 (2), Almaniya – 1 (3). 

2-ci qrup 

Belçika – 6 xal (2 oyun), İsveçrə - 6 (3), İslandiya – 0 (3). 

3-cü qrup 

Portuqaliya – 6 xal (2 oyun), İtaliya – 4 (3), Polşa – 1 (3). 

4-cü qrup 

İspaniya – 6 xal (3 oyun), İngiltərə - 4 (3), Xorvatiya – 1 (2). 

B liqası 

1-ci qrup 

Ukrayna – 9 xal (3 oyun), Çexiya – 3 (3), Slovakiya – 0 (2). 

2-ci qrup 

Rusiya – 7 xal (3 oyun), Türkiyə - 3 (3), İsveç – 1 (2). 

3-cü qrup 

Bosniya və Herseqovina – 9 xal (3 oyun), Avstriya – 3 (2), Şimali İrlandiya 

0 (3). 

4-cü qrup 

Uels – 6 xal (3 oyun), Danimarka – 4 (2), İrlandiya – 1 (3). 

C liqası 

1-ci qrup 

İsrail – 6 xal (3), Şotlandiya – 3 (2), Albaniya – 3 (3). 

2-ci qrup 

Finlandiya – 12 xal (4 oyun), Yunanıstan – 6 (4), Macarıstan – 4 (4), 

Estoniya – 1 (4). 

3-cü qrup 

Norveç – 9 xal (4 oyun), Bolqarıstan – 9 (4), Kipr – 4 (4), Sloveniya – 1 (4). 

4-cü qrup 

Serbiya – 8 xal (4 oyun), Monteneqro – 7 (4), Rumıniya – 6 (4), Litva – 0 (4). 

d liqası 

1-ci qrup 

Gürcüstan – 12 xal (4 oyun), Qazaxıstan – 5 (4), Latviya – 2 (4), Andorra 

– 2 (4). 

2-ci qrup 

Lüksemburq – 9 xal (4 oyun), Belarus – 8 (4), Moldova – 5 (4), San 

Marino – 0 (4). 

3-cü qrup 

Kosovo – 8 xal (4 oyun), AZƏRBAYCAN – 6 (4), Farer adaları – 4 (4), 

Malta – 2 (4). 

4-cü qrup 

Makedoniya – 9 xal (4 oyun), Cəbəlütariq – 6 (4), Ermənistan – 6 (4), 

Lixtenşteyn – 3 (4). 


45

YuBİLeY 


VƏLİ 

QASIMOV 50 

Tarix – 22 oktyabr 1992-ci il. 

uEFa kubokunun 1/16 finalı. 

Turindəki “delle alpi” stadionunda “Torino” – “dinamo 

moskva” qarşılaşması. 

Xarizmatik və istedadlı azərbaycanlı futbolçunun avropada 

parladığı gün... 

italiyadakı həmin oyunda fərqlənən hücumçumuz qitə 

klublarının diqqətini özünə cəlb etdi. 

Söhbət 50 yaşı tamam olan futbolçumuz, azərbaycanı 

xarici ölkələrdə uğurla təmsil edən vəli qasımovdan 

gedir. 

Vəli Aydın oğlu Qasımov, 4 oktyabr 

1968-ci ildə Gəncə şəhərində anadan 

olub. 

Klub karyerasının böyük hissəsini 

– Bakının “Neftçi” komandasında keçirən 

Vəli, həmçinin Ukraynanın “Mayak” 

və “Metallist Xarkov”, Rusiyanın 

"Spartak Moskva" və "Dinamo Moskva”, 

İspaniyanın "Betis", “Albacete” 

və “Ecija”, Portuqaliyanın " Vitoria Setubal” 

və “Imortal” klublarının şərəfini 

qoruyub. 

O, SSRİ-nin yüksək liqasında 

1985-ci ildə Xarkov “Metallist”inin 

heyətində debüt edib. İlk qolunu həmin 

il iyunun 22-də Moskva “Dinamo”su ilə 

oyunda ikinci hissədə meydana çıxdıqdan 

10 dəqiqə sonra vurub. 

Sonra 5 mövsüm Azərbaycanda 

çıxış edib. “Neftçi”də debüt etdiyi 

1987-ci ildə Bakı təmsilçisi SSRİ çempionatını 

9-cu yerdə başa vurub ki, bu 

da komandanın 80-ci illərdə ən yüksək 

göstəricisidir. 1988-ci ildəsə “Neftçi” ilə 

SSRİ Federasiya kubokunun finalçısı 

olub. 

1989, 1990 və 1991-ci illərdə - ardıcıl 

3 mövsüm “Neftçi”nin heyətində 

hamıdan çox qol vurub. 1990-cı ildə 

3 het-triklə yadda qalan Vəli Qasımov, 

22 qolla SSRİ 1-ci liqasının 3-cü bombardiri 

olub, həmçinin həmin il Azərbaycanın 

ən yaxşı futbolçusu seçilib. 

Ümumilikdə 1987-ci ildən 1991- 

ci ilə kimi "Neftçi”nin heyətində SSRİ 

çempionatlarında 155 oyun keçirib və 

56 qol vurub. O, eyni zamanda 54 qolla 

“Neftçi”nin 1-ci liqada ən məhsuldar 

oyunçusudur. 


S P O R T S M A N YuBİLeY 

1992-ci ildə bir müddət Daşkənd “Paxtakor”unun düşərgəsində 

olduqdan sonra Moskva “Spartak”ına keçərək, bu 

komanda ilə Rusiya kubokunun qalibi olub. Düzdür, həmin 

yarışın finalında oynamasa da, yarımfinal matçında forma 

geyinib. 

1992-ci ildə Moskva “Dinamo”suna keçdikdən sonra 16 

qolla ilk Rusiya çempionatının bombardiri və bürünc mükafatçısı 

olub. Həmçinin mövsümün 33 ən yaxşı futbolçusu siyahısında 

“nömrə 1” hücumçu kimi yer alıb. Eyni zamanda, 

Rusiya çempionatında 2 oyunda het-trik edən ilk futbolçu 

kimi tarixə düşüb. 

Vəli Qasımov legioner karyerasında ən çox – iki il yarım 

Sevilya şəhərinin “Betis” klubunda çıxış edib. 1994-cü ildə 

“Betis”lə İspaniya kubokunun yarımfinalçısı olub və İspaniyanın 

yüksək liqasına çıxıb. La Liqada ilk oyununu 1995-ci il 

yanvarın 14-də “Celta”ya qarşı keçirib və komandası həmin 

matçda 2:0 hesabı ilə qalib gəlib. Yeri gəlmişkən, 1994/95 

mövsümündə 3 oyunda formasını geyindiyi “Betis”, İspaniya 

çempionatında 3-cü yeri tutub. 

Ümumilikdə azərbaycanlı forvard La Liqada 4 qol vurub. 

1995-ci ildə “Albacete”nin heyətində “Valladolid”lə oyunda 

dubl edən Vəli Qasımov, “Sevilla” və “Compostela” komandaları 

ilə qarşılaşmalarda isə 1 dəfə fərqlənib. 

Vəli Qasımov bombardirlik bacarığını Portuqaliyada da 

nümayiş etdirib. Ümumilikdə yüksək liqada 15 qol vuran 

həmyerlimiz, “Benfica”, “Boavista” kimi klubları da məyus 

edib. 

Qeyd edək ki, o, 1997/98 mövsümündə 11 dəfə fərqlənib 

və çempionatın bombardirləri siyahısında ilk 10-luqda yer 

alıb. 1999-cu ildəsə heyətində azərbaycanlı hücumçunun 

da çıxış etdiyi “Vitoria Setubal” Portuqaliya çempionatında 

5-ci yeri tutub ki, bu da komandanın 1990-cı ildən indiyədək 

ən yaxşı göstəricisidir. 

Vəli Qasımovun yığmalardakı çıxışına gəlincə, o, 1985- 

ci ildə SSRİ-nin yeniyetmələr komandasıyla 16 yaşlılar arasında 

Avropa çempionu olub. Ümumilikdə SSRİ-nin gənclər 

və yeniyetmələr yığmalarında 22 oyunda 10 qol vurub. 

1994-cü ildən 1998-ci ilə kimi 14 oyunda Azərbaycan 

millisinin formasını geyinib. 1995-ci ildə komandamızın seçmə 

yarışlarda ilk xalını qazandığı Polşa ilə oyunun iştirakçısı 

olub. 

Daha sonra özünü məşqçi kimi sınayan Vəli Qasımov, 

2010-2011-ci illərdə Azərbaycan millisində baş məşqçinin 

köməkçisi olub. Sonra U-19 millimizi, həmçinin “Neftçi” komandasını 

çalışdırıb. Bir müddət “Neftçi”nin idman direktoru 

olub. 

rasim mövsümzadə 

Ballon d’Or mükafatının jüri üzvü 


49

qədim Gəncə şəhərində 

dünyaya göz açan, öz istedadı 

ilə parlayan, azərbaycan 

futbolunun canlı əfsanəsi vəli 

qasımov haqqında gecəyarısı 

90 dəqiqə ərzində yazıb tamamladığım 

məqaləni çoxsaylı futbol 

azarkeşinə ərmağan etmək 

istədim. 

YuBİLeY 

Futbolumuzun səfiri 

Vəli Qasımov 


Usta Aydın kişinin evində böyüyən 

Vəlinin əvvəl həndbola, sonralar futbola 

olan marağı onu Azərbaycanın 

yeniyetmələrdən ibarət yığma futbol 

komandasının düşərgəsinə gətirdi. 

Fəqət ədalətsiz qərarla ani bir anda 

yığma komandadan kənarda qalan 

Vəli, istedadını sübut etmək üçün 

qonşusu ilə birlikdə Xarkov şəhərindəki 

internat məktəbə pənah apardı. Çətin 

şəraitə rəğmən, qışın soyuğunda 

səhərlər şirinçayla özündə təpər tapan 

Vəli, idman dərslərini müvəffəqiyyətlə 

yerinə yetirir, yerli mütəxəsislərin 

diqqətini cəlb edir. 

Qısa zaman kəsiyində məşqçilərin 

təqdimatı əsasında SSRİ-nin yeniyetmələr 

yığmasının çalışdırıcısı Gennadi 

Kostılyov tərəfindən yoxlama oyununa 

dəvət alır. Sevincinin həddi-hüdudu 

olmayan Vəli, ilk yoxlama oyunundan 

sonra ikinci dəfə yığma komandaya 

dəvət edilir. Vəli Çexoslovakiya ilə həlledici 

oyunda vurduğu qolla SSRİ yığmasını 

Avropa çempionatının finalına 

daşımağı bacardı. Xarin və Kobelev 

kimi sonralar məşhur olan futbolçulardan 

ibarət yığmanın heyətində 1985-ci 

ildə Macarıstanın Budapeşt şəhərində 

Avropa çempionu adını qazanaraq, 

yarışın ən yaxşı oyunçusu seçilir. 

Xatirimdədir, Ukraynanın "Mayak", 

"Metallist" komandalarından sonra 

Moskva "Dinamo"sunda ulduzu parlayan 

Vəlinin həmvətənləri onu Bakının 

“Neftçi” komandasına təkidlə dəvət 

edirlər. “Neftçi”nin 1987-cı ildə Bakıda 

SSRİ yığması ilə keçirdiyi yoldaşlıq 

görüşündə onun məhsuldar ötürmələri 

tanınmış məşqçilərin diqqətini 

cəlb etmişdi. Bu oyundan sonra SSRİ 

yığmasının rəhbərlərinin “Pravda”, 

“Sovetski Sport” və digər qəzetlərdəki 

məqalələrdə "Vosxodyaşaya zvezda 

sovetskoqo futbola Veli Kasumov” 

sözləri hər bir azərbaycanlı üçün qürürverici 

idi. 

Onun potensialının güclü olması o 

zaman “Neftçi”ni daim "13-cü” pillədə 

saxlayan məşhur üçlüyün narahatçılığına 

səbəb olmuşdu. Xatirimdədir, 

Moskva MOİK-nin qapısını qoruyan 

Çanovun üç addımlığında dayanan 

Vəli Qasımova ötürmə verilməyəndə 

ona olan ögey münasibəti hər kəs aydın 

görürdü. Ancaq bu laqeydliklərə 

rəğmən, ona qoşulan şeirdəki kimi 

"Vəli komandanı çəkir irəli" devizini 

əsas götürərək, “Spartak”, “Dinamo” 


S P O R T S M A N YuBİLeY 

(Rusiya), “Real Betis”, “Albasete” (İspaniya), 

“Setubal” (Portuqaliya) kimi 

nüfuzlu klublara dəvət alır. Avropanın 

“Böyük beşlik” çempionatlarında forma 

geyinən və İspaniya La Liqasının 

bürünc medalına layiq görülən yeganə 

azərbaycanlı futbolçu olur. 

Xatirimdədir, 1992-ci ildə "Spartak" 

(Moskva) klubunun heyətində SSRİ/ 

Rusiya kubokunun sahibi olmuş Vəli, 

dövrələrarası fasilədə Bakıda bizim 

evə qonaq gəlmişdi. Birdən telefon 

zəng çaldı. Dəstəyin o başında məşhur 

futbol məşqçisi Valeri Qazzayev 

idi. Leonenko Kiyev “Dinamo”suna, 

Kiryakovun isə Bundesliqanın "Karlsrue" 

komandasına keçməsindən 

sonra Vəli Moskva "Dinamo"suna hücumçu 

kimi dəvət alır. İkinci dövrənin 

oyunlarında vurduğu 16 qolla birinci 

Rusiya çempionatının bombardiri kimi 

tarix yazır. “Dinamo”nun heyətində 

də bürünc medala layiq görülən Vəli, 

UEFA kubokunda vurduğu qolla Belçikanın 

"Brügge" komandasının transfer 

hədəfinə çevrilir. 

Ancaq Vəli, oyundaşı Kobelevlə 

“Real Betis” komandasına üstünlük 

verərək, İspaniya liqasına üz tutdu. 

Sonralar “Albasete” komandasında 

“Tenerife” ilə oyun zamanı müdafiəçi 

Slavişa Yokanoviçdən (“Fulhem”in 

hazırkı baş məşqçisi) ağır zərbə alan 

hücumçumuz aylarla meydandan kənarda 

qaldı. Yadımdadır, onun daha 

bir ağır zədəsi Bakıda “Neftçi” - “Zenit” 

oyununda baş vermişdi: müdafiəçi 

Stepanovun zərbəsi sifətində almacığın 

sınması ilə nəticələnmişdi. Professor 

Teymur Babayevin müdaxiləsindən 

sonra onu qısa zaman kəsiyində 

meydana qayıtması azarkeşlər tərəfindən 

alqışlarla qarşılandı. Futbol 

azarkeşlərinin sevimlisi Vəli Qasımovun 

Rusiya yığma komandasına dəvət 

edilməsinə rəğmən, bizlərin məsləhəti 

ilə müstəqil Azərbaycanın milli komandasını 

seçməsi sonda onun təkrar 

Azərbaycana məşqçi kimi dönüşü ilə 

nəticələndi. 

Əvvəlcə idman direktoru, sonra 

baş məşqçisi olduğu “Neftçi”, onun 

rəhbərliyilə heyətinin, əsasən, azərbaycanlı 

gənclərdən ibarət olmasına 

rəğmən, Azərbaycan kubokunun finalında 

güclü “Qarabağ” komandası ilə 

120 dəqiqə bərabər səviyyədə oyun 

keçirdi. Qarşılaşmadan sonra Qurban 

Qurbanovun və Rəşad Sadıqovun 

“Kaş ki, iki kubok olaydı, hər iki komandaya 

veriləydi” sözləri azarkeşlər 

tərəfindən də ədalətlə qarşılandı. 

Vəlinin Azərbaycanın yeniyetmələr 

komandasında baş məşqçi kimi fəaliyyəti 

dövründə üzə çıxan futbolçular 

bu gün də yığma komanda və klublarda 

uğurla çıxış edirlər. Almaniyalı 

baş məşqçi Berti Foqtsun millimizdə 

rəhbərliyi dövründə köməkçi məşqçi 

işi də onun bacarığını bir daha üzə 

çıxarmışdı. 

Vəlinin əsas xüsusiyyətlərindən 

biri də onun Azərbaycan futbolunun 

və futbolçularının təbliği ilə bağlıdır. 

AFFA-nın yarandığı ilk illərdə Vəli 

Azərbaycan milli komandasının atributlarını 

İspaniyada sifariş edərək, 

təmannasız federasiyaya hədiyyə etmişdi. 

Moskva “Dinamo”sunda uğurlu 

oyunundan sonra Nazim Süleymanov 

və Dmitri Kramarenkonu Valeri 

Qazzayevə məsləhət görmüşdü. Əfsanəvi 

Ələkbər Məmmədov, Anatoli 

Banişevski kimi Vəli Qasımov da həmyerlilərinə 

daim dəstək olaraq onların 

ənənələrini davam etdirməkdədir. 

“Sevilya”da oynadığı dövrdə Rinat 

Dasayevlə dostluğu, onların Seviliya 

şəhərində parlamalarına səbəb bəlkə 

də burada müsəlmanların çoxluq təşkil 

etmələri ilə bağlıdır. Akademik Rafael 

Hüseynovun elmi konfransda çıxışı 

zamanı "Əndəlüsdə Muğam" mövzusuna 

istinad etməsini yada salaraq, 

onların meydanda "Rast" gəldikləri 

futbolçulara üstün gəlmələri isə ulu 

səsin qüvvəsindən irəli gəlir, desək yanılmarıq. 

Bəlkə Vəlinin “Kamp Nou”da, 

“Santyaqo Bernabeu”da oyun zamanı 

azarkeş səsləri arasında bizim də səsimizin 

eşidilməsi arzusu qərib ölkədə 

onun istəklərindən biri olmuşdu. 

“CBC Sport”da Rasim Mövsümzadənin 

redaktor, Əminə Kazımovanın 

aparıcı olduğu verilişdə Vəlinin “Albasete”də 

oynadığı zaman meydanın 


51

YuBİLeY 


16.8 1988. Aijansuo, Rauma, Finland 

Under-21 Friendly International match. Finland v USSR 

USSR starting line-up, from nght: Alexander Mostovoi, Igor Shalimov, Evgeni Smertin, 

Giya Djishkariani, Andrei Slovotsov. Djemal Gubaz, Veli Kasumov, Andrei Kobelev, 

Oleg Salenko, Viadmir Pchelnikov, Vadim Rogovskoj. 

kənarında uşaq futbol geyimində duran 

İnyestanın şəkli maraqlı məqam 

idi. Vəlinin təəccübünə səbəb olan bu 

fraqmentin Rasim tərəfindən aşkarlanması 

çoxsaylı tamaşaçıları heyrətləndirmişdir. 

Xasiyyətcə sakit olan Vəli 

Qasımovun pərəstişkarları arasında 

Azərbaycanın məşhur incəsənət xadimləri 

Ağəli İbrahimov, Vaqif Gərayzadə, 

Bəhram Bağırzadənin adlarını 

fərəhlə çəkmək istərdim. 

Vəli ayağının zəhməti və intellekti 

hesabına göstərdiyi şücayəti, vurduğu 

qolları ilə azarkeşlərin incə hisslərinə 

toxunaraq onları ya sevindirir, ya da 

məyus edir. Bu baxımdan futbol oyunu 

sanki səhnədəki tragikomediya janrını 

xatırladır. İstedadlı oyunçu futbol 

fəlsəfəsinin incəliklərini xırdalayaraq, 

yumru topu yumşaldaraq, istədiyi trayektoriyada 

ram etmə bacarığını nümayiş 

etdirir. 

Fərəhləndirici haldır ki, bu il 

avqustda Avropa Liqasının Monakoda 

keçirilən püşkatma mərasimində səfir 

qismində iştirak edən Vəli Qasımov, 

qırmızı xalı üzərindən keçərkən “Qasımov” 

alqışlarının sədası həmyerlimizin 

indi də unudulmamasından xəbər 

verir. Onun veteranlardan ibarət komandada 

oyundaşı olmuş Fernando 

Yerro ilə 2009-cu ildə Bakıda görüşü 

və İspaniya milli komandasının baş 

məşqçisi Del Boske ilə şirin söhbətləri 

də qürurverici idi. 

İspaniya millisinin oyunçusu İnyesta 

isə vaxtilə Vəli Qasımovun “Albasete” 

klubunda çıxış etdiyi dövrdə 

uşaq futbol komandasının üzvü kimi 

meydanın kənarında onun oyununu 

izləməsini xatırlayırdı. 

Futbol dünyasına yaxşı bələd olan, 

dünya şöhrətli xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevin 

Vəli Qasımov haqqında 

söylədiyi fikri diqqətinizə çatdırmaq 

istərdim. “Vəli, rastlaşdığım insanlar 

arasında qabiliyyətinə, mədəniyyətinə 

və düzgünlüyünə görə seçilən və hörmət 

bəslədiyim alicənab şəxsdir. Bu 

yaxınlarda dostum Məzahirin qonağı 

olan portuqaliyalı iş adamı Bakıda Vəli 

Qasımovla görüşü zamanı pərəstişkarı 

olduğu "Benfika"ya qol vurmasına 

baxmayaraq, onu Portuqaliyaya dəvət 

etməkdə israrlı idi”. 

Mədəniyyət nazirliyinin nümayəndəsi 

Əli Rəsulov deyir ki, Madriddə 

keçirilən festival zamanı əynimdə 

"Azərbaycan" yazısını görən tanınmış 

futbolçulardan biri – Moskva “Spartak”ında 

oynamış Raşid Raximovun 

(hazırda Qroznının “Ahmad” klubunun 

baş məşqçisi) “Vəli Qasımova salam 

çatdırın” söyləməsi uzaq Avropada 

qürurverici idi. 

Gömrük Komitəsinin sabiq sədri 

Aydın Əliyevin də xatirəsini nəzərə 

çatdırmaq istərdim: “Lissabonda 

səfərdə olanda həmkarımla taksidə 

söhbət edirdik. Birdən taksi sürücüsü 

soruşdu, siz hansı dildə danışırsınız. 

“Azərbaycan dilində”, - deyən kimi 

taksi sürücüsü sevinərək, - “Vəli Qasımov, 

“Setubal”, - sözlərini dedi”. 

Vəli Qasımovun futbol coğrafiyasının 

əhatəli olduğunu nəzərə alsaq, bu 

gün də müxtəlif ölkələrdə onun verdiyi 

avtoqraflar, çəkdirdiyi şəkillər və formalar 

azarkeşlərin xatirəsində əbədi 

qalacaqdır. 

Sonda nəzərinizə çatdırım ki, Vəli 

ilə tanışlığımız 1987-cı ildə Bakıya 

yeni gəldiyi dövrə təsadüf edir. Belə ki, 

Azərbaycan Televiziyasının müşayəti 

ilə Fransanın TV5 kanalının "Neftçi" 

klubunun bazasında reklam çəkilişi 

zamanı qapıçı Yuri Pereskokova vurduğu 

penaltilər sonrası ayaqüstü danışıqla 

başlayan dostluğumuz bu gün 

də davam edir. 

Əlbəttə, bunlar eşitdiyimiz xatirələrin 

bir qismidir. Ancaq yazıdan və hadisələrdən 

də görünür ki, Azərbaycanı 

futbol vasitəsi ilə beynəlxalq arenada 

tanıdan səfir Vəli Qasımovun Muradına 

çatması bizləri də sevindirir. 

çingiz aBdullaYEv 

professor, Sülh səfiri

SPORTSMAN-114-SMALL

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?