Ratownictwo Gorskie Zeszyt Historyczny Nr 1/2018

Jej powstanie wynikało ze zwiększonego ruchu turystycznego w górach, związanego z otwarciem we
wrześniu 1865 roku „Górskiej Kolei” z Berlina, przez Drezno – Zgorzelec – Lubań do Rybnicy, a potem
do Jeleniej Góry (podajemy dzisiejsze polskie nazwy miejscowości).
Możliwość dojazdu pociągami z Berlina do Jeleniej Góry spowodowała, że Karkonosze stały się w Prusach
bardzo popularnym regionem turystycznym.
Pociągami stać było na przejazd nie tylko arystokrację, która wokół letniej rezydencji królewskiej w Mysłakowicach
nabyła i pobudowała liczne pałace, ale i mieszczaństwo.
Z Rybnicy do Jeleniej Góry kolej miała jechać przez Cieplice. Ale jak to opowiadał Tadeusz Steć: - cieplicki
hrabia Schaffgotsch, noszący tytuł Hrabiego Rzeszy (a więc prawie książę), kiedy zobaczył ile hałasu
i smrodu sprawia parowóz, zabronił by takie monstrum przejeżdżało przez jego siedzibę.
Trzeba było wytyczyć inną trasę do Jeleniej Góry, przez głęboką dolinę Borowego Jaru. Do czasu zakończenie
jej budowy pociągi z Berlina kończyły bieg w Rybnicy. Z tych czasów pochodzi duży budynek stacji
kolejowej w Rybnicy. Była w nim restauracja i pokoje gościnne. I z Rybnicy turystów do karkonoskich
miejscowości rozwoziły konne zaprzęgi.
Historycy są zgodni co do tego, że zbudowanie „kolei Górskiej” było ważnym wydarzeniem dla Sudetów
Zachodnich. Spowodowało ono zarówno rozwój gospodarczy regionu, jak i wzrost ilości turystów w górach.
Więcej turystów, a więc więcej wypadków.
Tym bardziej, że wielu wędrowało …”od schroniska do schroniska”, czyli jak krytycznie to opisywano: „od
kufla piwa do kufla piwa”. (Podobno, zgodnie z tradycją ze schronisk alpejskich, nowoprzybyły do schroniska
turysta, pierwszy kufel dostawał za darmo).
Duża ilość wypadków spowodowała, że - jak wspomiano wyżej - 18 października 1908 roku, w położonym
u stóp Śnieżki Karpaczu (niemieckie Krummhübel), Górnoślązak, doktor nauk medycznych,
właściciel szpitala „dla płucnych” w Miłkowie (niemieckie Arnsdorf) Ernst Brucauff założył pierwszą poza
Alpami, a jednocześnie najstarszą na dzisiejszych ziemiach polskich, organizację ratownictwa górskiego:
Freiwillige Sanitätskolonne Krummhübel – Gebirgs-Unfalldienst
Deutsches Rotes Kreuz (Kolumna Sanitarna Karpacz – Górska
Służba Ratunkowa Niemieckiego Czerwonego Krzyża).
Podkreślamy: Niemieckiego Czerwonego Krzyża a nie
RGV, czyli Towarzystwa Karkonoskiego, które Theodor Donat
z Zillerthal-Erdmannsdorf (dzisiaj Mysłakowice) założył 1 sierpnia
1880 roku.
Dzisiaj RGV ma swoją siedzibę w Bambergu i oddział w Goerlitz.
Liczy 1200 członków.
(Ta zależność powoduje błędy wielu obecnych krajoznawców
zajmujących się ratownictwem górskim w czasach niemieckich
w Karkonoszach,którzy w RGV doszukują się informacji o Kolumnie).
Powstawanie Kolumn Sanitarnych w Europie pod patronatem
narodowych organizacji Czerwonego Krzyża wynikało z realizacji
idei Henry Dunant‘a, który po bitwie pod Solferino
(24 czerwca 1859 roku), zorganizował miejscową ludność,
do pomocy rannym z trzech armii: francuskiej, włoskiej i
austriackiej.
Czyn ten został zauważony przez Napoleona III i innych władców europejskich państw i spowodował,
że w październiku 1863 roku, komitet złożony z przedstawicieli 5 państw powołał do życia organizację
Czerwonego Krzyża.
Napoleon III pod Solferino - Wikipedia Public Domain
Organizacja przyjęła za swój znak rozpoznawczy odwrotność flagi Szwajcarii.(czerwony krzyż na białym
tle).
Za swoją działalność Henry Dunant otrzymał w 1901 roku po raz pierwszy przyznaną Pokojową
Nagrodę Nobla.
Powstanie organizacji Czerwonego Krzyża spowodowało, że pod koniec XIX wieku, w wielu krajach
europejskich organizowano Kolumny Sanitarne, niosące pomoc chorym mieszkańcom osiedli i podróżnym
na dworcach kolejowych.
Zaś w krajach alpejskich zaczęto tworzyć organizacje ratownictwa górskiego.
Za najstarszą uważa się austriacką, powstałą w Wiedniu w 1896 roku, po śmierci w lawinie w dniu 8.
marca 1896 trzech wybitnych wspinaczy wiedeńskich: Josef’a Pfann’a, Max’a Schottlik’a i Fritz’a Wannieck’a.
Kolejne organizacje ratownictwa górskiego powstawały:
1897 - we Francji,
1898 - Alpine Rettungsgesellschaft Innsbruck
1898 - Alpiner Rettungsausschuß München
1901 - Alpiner Rettungsausschuß Salzburg
1902 - Alpiner Rettungsausschuß Graz
Henry Dunant - Wikipedia - Public Domain
6 nr 1/2018
nr 1/2018 7