Szkolni Przyjaciele. Matematyka. Karty ćwiczeń klasa 3, część 1

szkolni
Matematyka.
klasa 3

Matematyka. Karty ćwiczeń
klasa 3 część 1

Autorzy: Aniela Chankowska, Kamila Łyczek
Współpraca: Michał Lisicki, Małgorzata Skura (Matematyka w działaniu), Agnieszka Bartczak, Anna Garstka,
Anna Macioszek, Ewa Zabrzewska (Ćwiczymy z Noni)
W kartach matematycznych wykorzystano fragmenty publikacji autorstwa: Jolanty Bonar, Elżbiety Burakowskiej,
Mirosława Dąbrowskiego, Anny Dereń, Łucji Dydyńskiej, Stanisława Dylaka, Agnieszki Łysakowskiej, Doroty
Pąchalskiej, Anny Pregler, Wiesławy Ryngwelskiej, Krzysztofa J. Szmidta, Elżbiety Tąpały, Elżbiety Torbickiej.
Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i wpisany
do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia ogólnego do edukacji wczesnoszkolnej, na podstawie opinii
rzeczoznawców:
mgr Agnieszki Agaty Borkowskiej, dr hab. Ewy Skrzetuskiej, mgr Ewy Zajdel.
Etap edukacyjny: I
Typ szkoły: szkoła podstawowa.
Rok dopuszczenia: 2012.
Numer ewidencyjny w wykazie: 492/1/2012.
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
Warszawa 2019
Wydanie I (2019)
ISBN 978-83-02-18173-3 (część 1.)
ISBN 978-83-02-18175-7 (całość)
– zadania trudniejsze
– zadania nietypowe
– wycinanka
– nalepki
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Więckowska (redaktor koordynator),
Teresa Nowak (redaktor merytoryczny)
Konsultacje merytoryczne: prof. Jadwiga Hanisz, Anna Jasiocha
Redakcja językowa: Anna Kapuścińska
Redakcja techniczna: Danuta Hutkowska
Projekt I strony okładki: Joanna Plakiewicz
Projekt graficzny: Joanna Plakiewicz
Opracowanie graficzne: Ewa Marszał-Demianiuk
Fotoedycja: Natalia Marszałek
Skład i łamanie: Recontra Studio Graficzne
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna
00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96
KRS: 0000595068
Tel.: 22 576 25 00
Infolinia: 801 220 555
www.wsip.pl
Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz
udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj
ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.
Szanujmy cudzą własność i prawo.
Więcej na www.legalnakultura.pl
Polska Izba Książki

Spis treści
TYDZIEŃ 1
1. Przeliczanie przyborów szkolnych . . . . . . 5
2. Zapisywanie i odczytywanie liczb
jedno-, dwu-, trzycyfrowych ............. 6
3. Porównywanie liczb jednoi
dwucyfrowych .............................. 7
4. Znaki rzymskie ............................... 8
TYDZIEŃ 2
1. Dodawanie liczb w zakresie 100 bez
przekraczania progu dziesiątkowego ... 9
2. Dodawanie liczb w zakresie 100 ......... 10
3. Dodawanie liczb dwucyfrowych
z przekroczeniem progu
dziesiątkowego ............................... 11
4. Zadania tekstowe na dodawanie liczb
w zakresie 100 ................................ 13
TYDZIEŃ 3
1. Odejmowanie liczb w zakresie 100
bez przekraczania progu
dziesiątkowego ............................... 14
2. Odejmowanie liczb w zakresie 100
z przekroczeniem progu
dziesiątkowego ............................... 15
3. Odejmowanie liczb dwucyfrowych
w zakresie 100 ................................ 17
4. Zadania tekstowe na odejmowanie
liczb w zakresie 100 ......................... 18
TYDZIEŃ 4
1. Miary długości – centymetry
i milimetry .................................... 19
2. Powtórzenie wiadomości
o wielokątach ................................. 21
3. Powtórzenie wiadomości o kierunkach
w przestrzeni .................................. 23
4. Powtórzenie ................................... 24
TYDZIEŃ 5
1. Mnożenie w zakresie tabliczki
mnożenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2. Własności mnożenia ....................... 28
3. Kolejność wykonywania działań
(mnożenie z dodawaniem, mnożenie
z odejmowaniem) ........................... 29
4. Mnożenie liczb dwucyfrowych
przez liczby jednocyfrowe ................. 31
TYDZIEŃ 6
1. Rozwiązywanie zadań
tekstowych .................................... 33
2. Dzielenie w zakresie tabliczki
mnożenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3. Własności dzielenia ......................... 36
4. Dzielenie typu 36 : 3 = 12 ................. 37
TYDZIEŃ 7
1. Dzielenie typu 54 : 3 = 18 ................. 38
2. Dzielenie z resztą typu 9 : 2 = 4 r 1....... 39
3. Dzielenie z resztą – sprawdzanie
poprawności .................................. 40
4. Rozwiązywanie zadań tekstowych ...... 41
TYDZIEŃ 8
1. Porównywanie ilorazowe – 2 razy
więcej ........................................... 42
2. Porównywanie ilorazowe – 2 razy
mniej ............................................ 44
3. Porównywanie ilorazowe –
Ile razy więcej? Ile razy mniej?............ 46
4. Powtórzenie ................................... 47
TYDZIEŃ 9
1. Rozwiązywanie zadań na obliczenia
wagowe ......................................... 49
2. Wprowadzenie pojęcia gram ............. 51

3. Wykonywanie obliczeń wagowych ..... 53
4. Obliczanie różnicy temperatur ........... 54
TYDZIEŃ 10
1. Wykonywanie działań na pełnych
setkach ......................................... 55
2. Odczytywanie i zapisywanie liczb
trzycyfrowych ................................ 56
3. Porównywanie i porządkowanie
liczb trzycyfrowych ......................... 57
4. Dodawanie liczb typu:
120 + 6 = 126, 125 + 3 = 128 ............. 58
TYDZIEŃ 11
1. Dodawanie liczb typu: 320 + 30 = 350,
451 + 47 = 498 ............................... 59
2. Dodawanie liczb typu:
270 + 310 = 580, 275 + 312 = 587 ...... 60
3. Powtórzenie ................................... 62
4. Dodawanie liczb typu:
97 + 5 = 102, 57 + 78 = 135.
Odejmowanie liczb typu: 102 – 5 = 97,
135 – 78 = 57 .................................. 63
TYDZIEŃ 12
1. Dodawanie liczb z przekroczeniem progu
dziesiątkowego typu 475 + 8 = 483 ..... 64
2. Dodawanie liczb z przekroczeniem progu
dziesiątkowego typu: 380 + 60 = 440,
380 + 27 = 407, 386 + 27 = 413 .......... 65
3. Odejmowanie liczb bez przekroczenia
progu dziesiątkowego typu
125 – 3 = 122 ................................. 66
4. Odejmowanie liczb bez przekroczenia
progu dziesiątkowego typu:
680 – 30 = 650, 686 – 35 = 651 . . . . . . . . . . 67
TYDZIEŃ 13
1. Odejmowanie liczb bez przekroczenia
progu dziesiątkowego typu
869 – 446 = 423 .............................. 68
2. Odejmowanie liczb z przekroczeniem
progu dziesiątkowego typu:
206 – 9 = 197, 262 – 8 = 254 ............. 70
3. Odejmowanie liczb z przekroczeniem
progu dziesiątkowego typu:
400 – 50 = 350, 400 – 75 = 325,
440 – 50 = 90 ................................. 71
4. Odejmowanie liczb z przekroczeniem
progu dziesiątkowego typu
378 – 59 = 319 ................................ 72
TYDZIEŃ 14
1. Rozwiązywanie zadań rozmaitych ...... 73
2. Uzupełnianie, przekształcanie
i rozwiązywanie zadań ..................... 74
3. Rozwiązywanie i układanie
zadań ........................................... 75
4. Powtórzenie ................................... 76
TYDZIEŃ 15
1. Obliczenia kalendarzowe .................. 77
2. Wprowadzenie pojęcia sekunda ......... 78
3. Powtórzenie tabliczki mnożenia ......... 80
4. Mnożenie liczb w zakresie 1000 typu
4 · 70 = 280 .................................... 82
TYDZIEŃ 16
1. Mnożenie liczb zakończonych zerami
typu: 12 · 10 = 120, 4 · 100 = 400,
20 · 30 = 600 .................................. 83
2. Mnożenie liczb w zakresie 1000 typu:
12 · 30 = 360, 16 · 20 = 320 ............... 84
3. Mnożenie liczb w zakresie 1000 typu
124 · 2 = 248 .................................. 85
4. Rozwiązywanie zadań
rozmaitych .................................... 86
Zadania dodatkowe ............................. 87
Wycinanka ........................................ 95

1
Na podstawie rysunków w podręczniku do matematyki na s. 5 wpisz do tabeli
w wierszu RAZEM, ile jest razem przyborów szkolnych każdego rodzaju.
Pola
Flamastry
Pędzle
Kartki
z bloku
Kredki
Hania
Kamila
Bartek
Kuba
Razem
• Uzupełnij pozostałe dane w tabeli, jeśli wiadomo, że:
– Kuba ma 3 flamastry, Hania ma o 3 więcej niż Kuba, a Pola o 3 więcej niż Hania.
– Pędzle mają tylko Pola, Kamila i Bartek, którzy mają ich po tyle samo.
– Pola ma 3 kartki z bloku, a każda następna osoba wymieniona w tabeli
ma o 2 kartki więcej niż poprzednia.
– Które dziecko może rozłożyć swoje kartki
z bloku na równe części po kilka sztuk?
– Bartek i Kuba mają po tyle samo kredek, a Hania ma ich tyle, ile chłopcy
razem. Pola i Kamila nie mają kredek.
2
Oblicz w pamięci, ile złotych
zapłaciły dzieci za przybory
szkolne. Sprawdź i zapisz,
co kupiły dzieci.
21 zł
kredki
18 zł 36 zł
• Kuba: Zapłaciłem banknotem 50 zł
i dostałem 29 zł reszty. Kupiłem:
• Hania: Ja zapłaciłam o 15 zł więcej
niż Kuba. Kupiłam:
• Bartek: Kupiłem dwie rzeczy
i zapłaciłem razem 58 zł. Są to:
• Pola: Ja też kupiłam dwie rzeczy. Jedna
jest o 15 zł tańsza od drugiej. Są to:
37 zł
TYDZIEŃ 1 DZIEŃ 1
5

1
Za zakupy o wartości 33 zł
mama zapłaciła banknotem
50-złotowym. Ile złotych
reszty otrzymała?
Odpowiedź:
2
Wyszukaj pary liczb, których różnica wynosi 12, i pokoloruj ich ramki na ten sam
kolor. Trzy liczby nie mają pary. Znajdź je i dopisz w pustych okienkach takie
liczby, żeby różnica w każdej parze liczb była równa 12.
20 33 25 30 45 46
37 32 74 36 48 52
62 43 42
3
Oblicz. Wpisz odpowiednie liczby w kratki.
63 – = 52
– 13 = 55
90 – = 54
– 13 = 66
36 – = 21
– 22 = 60
56 – = 43
– 30 = 48
47 – = 42
– 31 = 31
77 – = 20
– 21 = 53
14 TYDZIEŃ 3 DZIEŃ 1

1
Oblicz i wpisz liczby do tabel.
– 7
13 23 33 43 53 83 93
– 6
14 24 34 44 64 74 94
– 8
15 25 35 65 75 85 95
– 9
13 23 33 43 53 63 73
2
Odgadnij zasadę zapisu liczb. Napisz następne liczby.
3
Wpisz w kółka liczby zgodnie z informacjami na strzałkach. Co zauważasz?
– 4
– 4
– 5
– 5
– 6
– 6
83
– 7
– 7
48
– 8
– 8
– 9
– 9
TYDZIEŃ 3 DZIEŃ 2
15

1
W księgarni „Wędrowiec” są sprzedawane albumy przyrodnicze, przewodniki
i mapy. Odczytaj ceny książek i map zamieszczonych na obrazku.
49 zł
54 zł
19 zł
37 zł
68 zł 38 zł
93 zł
• Oblicz, o ile droższy jest album „Mazowsze” od albumu „Zabytki Warszawy”.
• Kuba kupił plan Gdańska i mapę Kaszub. Zapłacił banknotem 100-złotowym.
Oblicz, ile złotych reszty otrzymał.
• Staś kupił atlas samochodowy i książkę o 17 zł tańszą od atlasu. Otocz pętlą
książkę, którą kupił. Oblicz, ile razem złotych zapłacił.
• Popatrz na paragony, na których zatarły się niektóre napisy. Oblicz w zeszycie,
jakie ceny powinny się znaleźć na paragonach, i umieść odpowiednie nalepki.
PARAGON
PARAGON
PARAGON
PARAGON
Plan ........................ 19 zł
Album .................... 68 zł
Przewodnik ............ 37 zł
Mapa ...................... 38 zł
Mapa ...................... 38 zł
Razem .................... 87 zł
Razem .................... 75 zł
Razem .................... 92 zł
Razem .................... 94 zł
18
TYDZIEŃ 3 DZIEŃ 4

1
Narysuj jeden odcinek o długości 4 cm i drugi, który jest dłuższy od niego o 3 cm.
• Oblicz sumę długości tych odcinków. Uzupełnij odpowiedź.
Odpowiedź: Suma długości odcinków jest równa .
2
Narysuj dwa odcinki, których różnica długości jest równa 5 cm. Podpisz, jakiej
są długości.
3
Zmierz odcinki i podpisz, jakiej są długości.
A
cm
B cm mm
E
mm
F
D
G
H
C
cm
mm
cm
mm
4
Ile to jest milimetrów? Uzupełnij zapisy.
4 cm = mm
9 cm = mm
10 cm = mm
3 cm 5 mm = mm
5 cm 7 mm = mm
7 cm 4 mm = mm
TYDZIEŃ 4 DZIEŃ 1
19

Powtarzam
1
2
Użyj znaków rzymskich do zapisu poniższych informacji. Pamiętaj, że w dacie
zapisujemy znakami rzymskimi tylko nazwę miesiąca.
Napisz przynajmniej 6 liczb
trzycyfrowych, których
suma cyfr jest równa 4.
3
Wypisz liczby dwucyfrowe, których różnica cyfr jest równa 6.
4
Wpisz w kółka takie liczby, żeby ich sumy zapisane w zielonych okienkach były
pełnymi dziesiątkami.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
siedemnasty wiek jedenasty listopada dwudziesty piąty tom
34 17 71 29
26
33
19
28
100
100
24
TYDZIEŃ 4 DZIEŃ 4

5
Bilet ulgowy kosztuje 19 zł, a bilet normalny jest od niego o 9 zł droższy.
O ile droższe są dwa bilety ulgowe od jednego normalnego?
Odpowiedź:
Powtarzam
6
Kasia uczy się grać na skrzypcach. W poniedziałek
ćwiczyła 35 minut, we wtorek o 11 minut krócej
niż w poniedziałek, a w środę o 24 minuty dłużej
niż we wtorek. Ile minut ćwiczyła w środę?
Odpowiedź:
7
Oblicz.
44 + 39 =
38 + 35 =
72 – 18 =
81 – 25 =
29 + 56 =
91 – 56 =
63 + 28 =
61 – 22 =
74 – 29 =
66 – 19 =
29 + 47 =
55 + 17 =
8
Narysuj odcinek o długości 6 cm i odcinek krótszy od niego o 25 mm.
Zapisz długości tych odcinków w milimetrach.
mm
mm
25

1
Narysuj odpowiednią liczbę kresek. Zapisz liczby.
o 2 więcej
o 4 więcej
o 5 więcej
7
4
2
2 razy więcej
4 razy więcej
5 razy więcej
2
W konkursie plastycznym „Kolory jesieni” brało
udział 7 chłopców i 3 razy więcej dziewczynek.
Oblicz, ile dziewczynek brało udział w konkursie.
• Na wystawę po konkursie wybrano 6 reprodukcji obrazów sławnych malarzy
i o 12 więcej prac dzieci. Ile prac dzieci wybrano?
Odpowiedź:
3
Zmierz odcinki i podpisz, jakiej są długości. Dobierz w pary odcinki, z których
jeden jest dwa razy dłuższy od drugiego. Pokoloruj każdą parę innym kolorem.
A B C D
E
F
G
H
L
M
J
K
42 TYDZIEŃ 8 DZIEŃ 1

4
Pani Maria kupuje farby do szkolnej pracowni plastycznej. Tubka farby
plakatowej kosztuje 2 zł, tubka farby akrylowej jest 3 razy od niej droższa, a tubka
farby olejnej jest 2 razy droższa od farby akrylowej. Oblicz, ile złotych kosztuje
tubka farby akrylowej, a ile tubka farby olejnej.
farba akrylowa
farba olejna
• O ile złotych droższa jest tubka farby olejnej od tubki farby plakatowej?
Odpowiedź:
• Pani Maria kupiła 4 tubki farby akrylowej. Za farby olejne zapłaciła 3 razy
więcej niż za akrylowe. Ile złotych zapłaciła pani Maria za farby olejne?
Odpowiedź:
5
Oblicz zgodnie z informacjami na strzałkach.
o 5 więcej
9
5 razy więcej
o 6 więcej
o 3 więcej
o 4 więcej
o 2 więcej
11
13
12
14
6 razy więcej
3 razy więcej
4 razy więcej
2 razy więcej
43

4
Uzupełnij obliczenia.
24 dag + dag = 1 kg
67 dag + dag = 1 kg
1 kg – 30 dag = dag
1 kg – 73 dag = dag
5
Czubata łyżka kakao waży 1 dag. Ile dekagramów waży 9 łyżek kakao?
Odpowiedź:
6
Z czekolady przygotowano 60 dag polewy. Na jedno ciastko potrzeba 3 dag
polewy. Oblicz, ile ciastek można udekorować tą polewą.
7
Na rysunku przedstawiono, ile jabłek zjadły dzieci w ciągu tygodnia. Każde
jabłko waży 20 dag. Popatrz na wykres i odpowiedz krótko na pytania.
• Kto zjadł najwięcej jabłek?
7
• Kto zjadł ponad kilogram jabłek?
• Ile dekagramów jabłek zjadła Aga?
6
5
4
3
2
1
Frycek Iga Aga Ala
• O ile dekagramów jabłek więcej
zjadła Ala niż Iga?
50 TYDZIEŃ 9 DZIEŃ 1

1
Ile ważą produkty, które kupiła Andzia? Przeczytaj informacje, a następnie
połącz liniami produkty z odpowiednimi zapisami.
Paczka cukierków waży więcej
niż czekolada.
Gruszka waży mniej niż czekolada.
Czekolada waży tyle samo
co paczka cukru pudru.
22 dag
Czekolada
1 kg
cukier
puder
22 dag
13 dag
2
Napisz, ile gramów ważą artykuły.
5g 2g 2g
1g
1g
1g
waży
waży
1g
2g 2g 1g 1g 5g
1g
5g
waży
ważą
3
Uzupełnij.
3 dag = g
5 dag 8 g = g
dag = 50 g
9 dag = g
2 dag 3 g = g
dag
g = 64 g
7 dag = g
dag = 10 g
dag
g = 91 g
4
Jedno jajko przepiórki waży 12 g. Oblicz, ile gramów ważą 3 przepiórcze jajka.
TYDZIEŃ 9 DZIEŃ 2
51

1
Połącz liniami każdy zapis godziny z odpowiednim zegarem.
kwadrans po dwudziestej trzeciej
piętnaście po jedenastej
11
12 1 11
12 1
11
12 1 11
12
10 2
10 2
10 2
10
1
2
3
3
3
98 98 98 98 7 6 5 4 7 6 5 4 7 6 5 4 7 6 3
5 4 16:30
szósta trzydzieści
wpół do czwartej
2
Uzupełnij tabelę.
minuty 1 2 3 5 6 7
sekundy 60 240
3
Wstaw znaki >, < lub =.
1 minuta 60 sekund
63 sekundy 1 minuta
65 sekund 1 minuta 28 sekund
1 minuta 7 sekund 67 sekund
59 sekund 2 minuty 56 sekund
2 minuty 120 sekund
4
Oblicz i uzupełnij.
Jest . Po upływie 43 sekund będzie .
Jest . Po upływie 13 minut i 16 sekund będzie .
Jest . Po upływie 1 godziny i 17 sekund będzie .
Jest . Po upływie 46 minut i 5 sekund będzie .
78 TYDZIEŃ 15 DZIEŃ 2

5
Podczas treningu Hania przepłynęła pierwszą długość basenu w 1 minutę
8 sekund, a drugą długość basenu – w 1 minutę 17 sekund. Oblicz, ile czasu zajęło
Hani przepłynięcie dwóch długości basenu.
• Oblicz, o ile sekund dłuższy
był czas przepłynięcia drugiej
długości basenu niż pierwszej.
6
Podczas mistrzostw świata w 2005 r. przepłynięcie
200 m stylem motylkowym Pawłowi Korzeniowskiemu emu
zajęło 1 min i 55 s, a Otylii Jędrzejczak zajęło 2 min i 5 s.
Oblicz, o ile sekund dłużej płynęła Otylia Jędrzejczak
niż Paweł Korzeniowski.
+ s + s
1 min 55 s 2 min
2 min 5 s
razem: s + s = s
7
Rekord świata w nurkowaniu mężczyzn na wstrzymanym oddechu wynosi
11 min 35 s, a rekord kobiet to 9 min 2 s. Oblicz, o ile minut i sekund jest lepszy
wynik mężczyzn niż wynik kobiet.
8
Tata Michała ma plan treningu składający się z dwóch rodzajów ćwiczeń: 3 minut
biegu i 1 minuty marszu, które wykonuje bez przerwy po 4 razy razy na zmianę.
W środę tata rozpoczął pierwszy bieg o 21.15. Zapisz godziny rozpoczęcia kolejnych
etapów biegu.
1. start biegu:
2. start biegu:
3. start biegu:
4. start biegu:
• O której godzinie tata skończył ostatni marsz w tym treningu?
79

Zadania dodatkowe
1
2
Ułożony pionowo pasek czekolady pokazanej
na rysunku waży 30 g. Ile dekagramów waży
ułożony poziomo pasek tej czekolady?
Odpowiedź:
Mama przeczytała w tym miesiącu dwie książki, po 204 strony każda, i 41 stron
trzeciej książki. Ile razem stron przeczytała mama?
Odpowiedź:
3
Taras widokowy Pałacu Kultury i Nauki
znajduje się na wysokości 114 m
nad ziemią. Szczyt pałacu jest 123 m
wyżej. Natomiast wieżowiec „Żagiel”
(stojący obok) ma 192 m wysokości.
Oblicz, który budynek jest wyższy
i o ile metrów.
Pałac Kultury i Nauki
„Żagiel”
4
Rekord świata w nurkowaniu bez butli z tlenem i bez płetw należy do Austriaka
i wynosi 214 m. Rekord kobiet w tej samej dyscyplinie należy do Amerykanki
i wynosi o 24 m mniej. Jaki jest rekord świata kobiet w tej dyscyplinie?
Odpowiedź:
94
TYDZIEŃ 15, 16

Wycinanka
Uwaga! Wycięte obrazki należy włożyć do koperty i przechowywać. Przydadzą się do wykonywania
kolejnych ćwiczeń.
do strony 27, zadanie 5
1 2
11 13 17 19
22 23 26 29
31 33 34 37 38 39
41 43 44 46 47
51 52 53 55 57 58 59
61 62 65 66 67 68 69
71 73 74 75 76 77 78 79
82 83 84 85 86 87 88 89
91 92 93 94 95 96 97 98 99
8
7
9
6
10
5
3
4

Źródła ilustracji i fotografii
Okładka (elementy rysowane) Joanna Plakiewicz; (fot. niebieskie koło, dziewczynka w czerwonej bluzce) Sergey Novikov/Shutterstock.com, (fot.
żółte koło) WUTTISAK PROMCHOO/Shutterstock.com, (fot. dziewczynka w jasnej bluzce) Tatyana Vyc/Shutterstock.com, (fot. spódnica) Alena
Ozerova/Shutterstock.com, (fot. spodnie) Be Good/Shutterstock.com, (fot. ściana) Koksharov Dmitry/Shutterstock.com
Tekst główny:
Ilustracje: s. 2, 11, 27, 45, 59, 65, 86, 91 (krasnal) Wojciech Stachyra; s. 11 (dzieci w lesie) Wojciech Stachyra; s. 13 (przybory szkolne) Wojciech
Stachyra; s. 18 (okładki książek i map) Joanna Myjak; s. 32 (domki) Aleksandra Woldańska-Płocińska; s. 33 (listonosz) Elżbieta Śmietanka-Combik;
s. 41 (klocki) Joanna Myjak; s. 46 (żołędzie i kasztany) Natalia Tilszner; s. 49 (opakowanie kawy, torba cukru, torebka orzeszków) Ilona Brydak,
(cukierki) Klara Wincenty, (pudełka ciastek, torebka cukierków) Joanna Myjak; s. 53 (maliny) Wojciech Stachyra; s. 54 (termometry) Ewa Marszał-
-Demianiuk; s. 55 (książka) Wojciech Chełchowski; s. 56 (liczydła) Ewa Marszał-Demianiuk; s. 61 (dziecko w szpitalu i pielęgniarka) Wojciech
Stachyra; s. 67 (uliczka) Joanna Myjak; s. 71 (gwiazdki) Wojciech Stachyra; s. 74 (choinka) Wojciech Stachyra; s. 76 (pamiętnik) Wojciech Stachyra,
(dziewczynka i chłopiec) Diana Karpowicz; s. 78 (zegary) Ewa Marszał-Demianiuk; s. 80 (dzieci zimą) Natalia Tilszner; s. 82 (bałwan) Wojciech
Stachyra; s. 83 (pudełko balonów) Joanna Myjak, (pudełko herbaty) Aleksandra Woldańska-Płocińska; s. 86 (kanapka) Alicja Gapińska; s. 91 (jabłka)
Monika Woźniak, (burak, marchew) Wojciech Stachyra; nalepki: (okna, lizaki) Aleksandra Woldańska-Płocińska
Fotografie: s. 5 (chłopiec i dziewczynka) Sergey Novikov/Shutterstock.com, (flamastry) Mila Dubas/Shutterstock.com, (nożyczki) leisuretime70/
Shutterstock.com, (kredki) Sergio Stakhnyk/Shutterstock.com, (farby) OlegDoroshin/Shutterstock.com; s. 7 (dziewczynka) Gelpi/Shutterstock.com;
s. 9 (Hania) Syda Productions/Shutterstock.com; s. 10 (jabłka) Kateryna Bibro/Shutterstock.com; s. 12 (dzieci) Gelpi/Shutterstock.com; s. 13 (owoce)
RenataOs/Shutterstock.com; s. 14 (50 zł) reprodukcja, (kobieta) Ivan Mateev/Shutterstock.com; s. 16 (ręka z kredką) studiovin/Shutterstock.com;
s. 17 (dziewczynka ze świnką) Gelpi/Shutterstock.com; s. 23 (chłopiec) SergiyN/Shutterstock.com; s. 25 (dziewczynka ze skrzypcami) lithian/Shutterstock.com;
s. 27 (wykałaczka) valkoinen/Shutterstock.com; s. 28 (czterech chłopców) SergiyN/Shutterstock.com, (chłopiec w błękitnej koszulce)
MShev/Shutterstock.com, (lody) M. Unal Ozmen/Shutterstock.com; s. 30 (kanapki) Nattika/Shutterstock.com; s. 34 (papier) photosync/Shutterstock.com;
s. 35 (kredki) Be Good/Shutterstock.com; s. 36 (chłopiec) VaLiza/Shutterstock.com; s. 39 (kasztany) Roman Samokhin/Shutterstock.com;
s. 40 (chłopcy) SergiyN/Shutterstock.com; s. 41 (chłopiec) SergiyN/Shutterstock.com; s. 44 (chłopiec) Aaron Amat/Shutterstock.com; s. 46 (bracia) Julia
Kuznetsova/Shutterstock.com; s. 47 (roślina) TunedIn by Westend61/Shutterstock.com, (roślina) Ungrim/Shutterstock.com; s. 48 (kredki) Be Good/
Shutterstock.com; s. 50 (jabłko) Roman Samokhin/Shutterstock.com, (chłopiec) Sergey Novikov/Shutterstock.com, (dziewczynka w koszuli w kratkę)
Sergei Kolesnikov/Shutterstock.com, (dziewczynka w różowej koszulce) Svitlana-ua/Shutterstock.com, (dziewczynka w niebieskiej koszulce) Veronica
Louro/Shutterstock.com; s. 51 (czekolada) design56/Shutterstock.com, (cukierki) Danilaleo/Shutterstock.com, (gruszka) Andrey Eremin/Shutterstock.com,
(cukier puder) Robbi/Shutterstock.com, (pierścionek) Elnur/Shutterstock.com, (agrafka) valkoinen/Shutterstock.com, (1 zł) reprodukcja,
(orzechy) George3973/Shutterstock.com; s. 53 (cukierki) Duplass/Shutterstock.com, (jabłka) Veniamin Kraskov/Shutterstock.com, (grzyby) Roman
Pyshchyk/Shutterstock.com, (kurka) Elena11/Shutterstock.com, (maślak) Beautiful landscape/Shutterstock.com; s. 57 (chłopiec i dziewczynka) Veronica
Louro/Shutterstock.com; s. 58 (skoczek narciarski) krumcek/Shutterstock.com; s. 62 (dziewczynka) Maryna Kulchytska/Shutterstock.com;
s. 64 (stolik) kibri_ho/Shutterstock.com, (lustro) Ayman alakhras/Shutterstock.com, (krzesło) Photobac/Shutterstock.com, (kwiatek) Ekkoss/Shutterstock.com;
s. 65 (radiostacja) Pawel Szczepanski/Shutterstock.com, (budynek) Mariia Semenova/Shutterstock.com; s. 69 (największy obraz z kulek
bibuły) © Biuro Rekordów; s. 71 (starsi panowie) Ljupco Smokovski/Shutterstock.com; s. 75 (wanilia) Valentyn Volkov/Shutterstock.com, (cynamon)
AmyLv/Shutterstock.com, (imbir) innakreativ/Shutterstock.com, (anyż) LiskaM/Shutterstock.com; s. 77 (góry) Vixit/Shutterstock.com; s. 79 (Otylia
Jędrzejczak) PAP/EPA/Kay Nietfeld; s. 82 (orzechy) andregric/Shutterstock.com, (czekolada) design56/Shutterstock.com; s. 84 (gniazdo) gowithstock/
Shutterstock.com, (kura) Eric Isselee/Shutterstock.com, (ręka z jajkami) somyot pattana/Shutterstock.com; s. 85 (dziewczynka) Vladimir/Shutterstock.com;
s. 86 (chłopiec) Pressmaster/Shutterstock.com; s. 87 (dziewczynka) iko/Shutterstock.com; s. 89 (pomidory) Peter Zijlstra/Shutterstock.com;
s. 94 (czekolada) Kozlenko/Shutterstock.com, (PKiN) ArtMediaFactory/Shutterstock.com, (budynek „Żagiel”) ArtMediaFactory/Shutterstock.com;
nalepki: (10 euro, 20 euro, 100 euro, 150 euro, 200 euro, 500 euro) Yuliyan Velchev/Shutterstock.com
Mapy: s. 72 (mapa Polski) Adrian Bergiel
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli i dysponentów praw autorskich wszystkich
zamieszczonych utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych utwory lub fragmenty, postępują zgodnie
z art. 27 1) Ustawy o prawie autorskim. Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że są jedynym podmiotem właściwym
do kontaktu autorów tych utworów lub innych podmiotów uprawnionych w wypadkach, w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.