29.10.2019 Views

29 қазан, 2019 жыл №124 (15444)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

SARYARQA<br />

Павлодар облыстық газеті<br />

19<strong>29</strong> <strong>жыл</strong>ғы 15 ақпаннан шығады<br />

SAMALY<br />

<strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі<br />

<strong>2019</strong> <strong>жыл</strong><br />

<strong>№124</strong> (<strong>15444</strong>)<br />

ssamaly<strong>29</strong>@gmail.com<br />

www.saryarka-samaly.kz<br />

facebook.com/saryarka15<br />

@saryarka_samaly<br />

Бөденедей<br />

жорғалап...<br />

Нақпа-нақ<br />

Келер <strong>жыл</strong>ы<br />

отандық<br />

денсаулық<br />

сақтау<br />

саласына<br />

1,5 трлн.<br />

теңге<br />

бөлінеді<br />

ЕЛАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС<br />

Ықпалдастық<br />

мүдделері<br />

Беларусь Президенті Александр<br />

Лукашенконың Қазақстанға<br />

ресми сапары өзара түсіністік<br />

және сенім рухында өтті.<br />

Кейінгі кезде дүкендердің сөрелерінен сырты шұбар, оймақтай ғана<br />

жұмыртқаларды жиі көрген боларсыз. Бұл – бөдененің жұмыртқасы.<br />

Осы құсты өсіруді бүгінде айтарлықтай бизнеске айналдыруға болатынын<br />

көбіңіз біле бермессіздер. Алысқа бармай-ақ, арамызда<br />

осы істі кәсіп еткен жан жайында әңгіме етпекпіз.<br />

«Рухани жаңғыру»:<br />

ЕСТАЙҒА ЕСКЕРТКІШ ОРНАТЫЛДЫ<br />

Жалғасы 4-бетте<br />

Ақтоғай ауданының орталығында әйгілі әнші, сазгер, ақын, қазақ өнерінің біртуар тұлғасы - Естай<br />

Беркімбайұлына ескерткіш-бюст орнатылды. Игі шара «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында<br />

жүзеге асырылды. Екібастұз өңіріндегі Ақкөл-Жайылма атырабында кіндік қаны тамған өнер иесінің<br />

150 <strong>жыл</strong>дық мерейтойы былтыр кең көлемде аталып өткен еді. Әйгілі әнші 1946 <strong>жыл</strong>ы Ақтоғай<br />

ауданында қайтыс болды. Бүгінде Естай Беркімбайұлы жерленген елді мекен ақынның атымен<br />

аталады.<br />

Толығырақ 8-бетте<br />

Бұл тұрғыда негізгі келіссөздер<br />

сауда-экономикалық әріптестікті кеңейту<br />

бағытында өрбіді. Мұнымен қоса,<br />

мемлекеттер басшылары саяси,<br />

мәдени-гуманитарлық салалар мен<br />

халықаралық құрылымдар аясындағы<br />

өзара іс-қимылдарды да егжей-тегжейлі<br />

қамтыды<br />

- Біз елдеріміз арасындағы саудасаттық<br />

көлемін ұлғайтуға, гуманитарлық<br />

саладағы байланыстарды нығайтуға,<br />

халықаралық ұйымдар аясындағы ықпалдастықты<br />

белсенді түрде жалғастыруға<br />

мүдделіміз, – деді Мемлекет басшысы<br />

Қасым-Жомарт Тоқаев.<br />

Қазақстан Президенті келіссөздер<br />

қорытындысы бойынша қол қойылған<br />

құжаттар екі мемлекет арасындағы<br />

ынтымақтастықты тереңдету үшін жасалған<br />

маңызды қадам саналатынын жеткізді.<br />

Александр Лукашенко қатынастардың<br />

деңгейі екі елдің стратегиялық мүдделеріне<br />

толық сай келетінін айтты.<br />

– Бұл – болашаққа маңызды жоспарлар<br />

жасауға мүмкіндік беретін ұзақ <strong>жыл</strong>дар<br />

бойғы тынымсыз еңбектің нәтижесі.<br />

Минск пен Нұр-Сұлтан арасында барлық<br />

деңгейдегі ықпалдастықтың оң тәжірибесі<br />

қалыптасқан,– деді Беларусь Президенті.<br />

Сауда-экономикалық байланыстарға<br />

тоқталған Александр Лукашенко Қазақстанды<br />

негізгі сауда серіктесі санайтынын айтты.<br />

Ол соңғы үш <strong>жыл</strong>да екі елдің өзара тауар<br />

айналымы екі есеге артып, 1 миллиард<br />

долларға жуықтағанын мысалға келтірді.<br />

Бұдан бөлек, Қазақстанның Беларусь<br />

Республикасына шығаратын импорты<br />

45 пайызға өскенін мәлім етті.<br />

Келіссөздер қорытындысы бойынша<br />

Қасым-Жомарт Тоқаев пен Александр<br />

Лукашенко екі жақты ынтымақтастықты<br />

жаңа деңгейге көтеріп, өзара серіктестікті<br />

одан әрі жандандыратын және халықаралық<br />

аренадағы іс-әрекеттерді үйлестіретін<br />

Бірлескен мәлімдемеге қол қойды.<br />

Әзірлеген – Мұрат ҚАПАНҰЛЫ.


2<br />

<strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong><br />

АҚПАРАТ<br />

САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

ЭКОЛОГИЯ<br />

Көгалдандыруға<br />

көңіл бөлінген<br />

МЕЗГІЛ МӘСЕЛЕСІ<br />

Энергия нысандары<br />

қысқа дайын<br />

Екібастұздағы Болат Нұржанов атындағы ГРЭС-1<br />

станциясы экологиялық бағыттағы жұмыстарын<br />

биыл да жалғастырыпты. Мәселен, тоғыз айда<br />

кәсіпорынның айналасы мен санитарлық қорғау<br />

аймағына 600 түп ағаш еккен. Мұржадан шығатын<br />

түтін газын барынша тазарту мақсатында электр<br />

сүзгілерді <strong>жыл</strong> сайын ретке келтіру жүйелі<br />

жолға қойылыпты.<br />

Гүлжайна ТҮГЕЛБАЙ<br />

Бұл жөнінде өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен<br />

брифингте кәсіпорынның өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті және<br />

қоршаған ортаны қорғау басқармасының басшысы Ермек Қайтанов<br />

мәлімдеді. Айтуынша, биыл 600 түп көшет пен 20 түп қарағай<br />

отырғызылған. Бұл мақсатқа өндіріс орны 1,7 млн. теңге жұмсаған.<br />

Биыл кәсіпорында экологиялық бағытта 15 түрлі шара жоспарланыпты.<br />

Оған 185,7 млн. теңге қарастырылған. Қаражаттың басым<br />

бөлігі ауаны қорғауға, су, жер ресурстарын тиімді пайдалануға<br />

бағытталуда. Жалпы, станцияда экологияны қорғау жұмыстарының<br />

2018-2022 <strong>жыл</strong>дарға арналған бес <strong>жыл</strong>дық бағдарламасы<br />

бар.<br />

Станция өкілі 2011 <strong>жыл</strong>дан бері көгалдандыру ісіне көп<br />

көңіл бөлініп жатқанын атады. Сол уақыттан бері барлығы<br />

11 мың 700 түп ағаш пен бұта отырғызылған. Сонымен қатар,<br />

кәсіпорынның күл үйінділері аумағына ағаш егу қарқын алған.<br />

Мұнда 2013 <strong>жыл</strong>дан бері 200 мыңнан астам көшет егілген.<br />

Е.Қайтановтың айтуынша, олар жақсы жерсініп келеді. Жалпы, егілген<br />

ағаштар мен гүлдерді суару жұмысының жолға қойылуы олардың<br />

толығымен жерсініп, өсін-өніп кетуіне септігін тигізуде, дейді<br />

маман.<br />

- Түтін газының барынша жоғары деңгейде тазалануын<br />

қамтамасыз ету үшін электр сүзгілерге жүйелі түрде техникалық<br />

қызмет көрсетіледі. Мәселен, биыл барлығы 155,7 млн. теңгеге<br />

№5 энергоблоктың сүзгісіне күрделі жөндеу, ал №4 және<br />

6 энергоблоктар сүзгілеріне ағымдық жөндеу жүргізілді. Станциямызда<br />

7 блок болса, бір <strong>жыл</strong>да солардың екеуінің сүзгісіне<br />

күрделі, екеуіне орташа, қалғанына ағымдық жөндеу жоспарлы<br />

түрде жүргізіледі, - дейді Е.Қайтанов.<br />

Кәсіпорын күл үйінділері алаңының <strong>жыл</strong> сайын 30 гектарын<br />

қалпына келтіруді мақсат еткен. Биыл 9 айда 18,5 гектар аумақ<br />

қалпына келтіріліпті.<br />

АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ<br />

Екібастұз ГРЭС-1<br />

күзгі-қысқы кезеңде<br />

жұмыс істеуге<br />

әзірлік паспортын<br />

алды. Тиісті бақылауқадағалау<br />

органдары<br />

станцияның<br />

белгіленген<br />

жүктемені осы<br />

<strong>жыл</strong>ғы қысқы<br />

кезеңдегі ең төмен<br />

температура<br />

жағдайында атқаруға<br />

техникалық тұрғыдан<br />

дайын екендігін<br />

растады.<br />

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ<br />

«Болат Нұржанов атындағы<br />

Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС – «Самұрық-<br />

Энерго» электр-энергетикалық<br />

холдингінің еншілес компаниясы,<br />

Қазақстан нарығына электр<br />

энергиясын аса ірі жеткізіп<br />

берушілердің бірі болып табылады.<br />

Кәсіпорын күзгі-қысқы кезең<br />

басталмай тұрып-ақ өзінің тұрақты<br />

дайындығын көрсетіп келген<br />

болатын. Мәселен, осы <strong>жыл</strong>ғы<br />

қаңтар-қыркүйек аралығындағы<br />

жұмыстың қорытындысы бойынша<br />

с т а н ц и я н ы ң ж ұ м ы с қ у а т т ы л ы ғ ы<br />

1 892 МВт-ты құрап, алты энергия<br />

блогы бір мезетте жұмыс істеген<br />

кезде көрсеткіш 3 028 МВт-қа<br />

жеткен болатын. Соңғы төрт<br />

айдың ішінде, яғни маусымнан<br />

қыркүйекке дейін 6,448 млрд.<br />

кВт сағат электр энергиясы<br />

өндірілді, бұл өткен <strong>жыл</strong>дың осы<br />

кезеңінде өндірілгеннен 3%-ға көп.<br />

Станцияда <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong>ғы жөндеу<br />

науқаны аясында №4 энергия<br />

б л о г ы а ғ ы м д а ғ ы ж ө н д е у д е н ,<br />

№7 және 8 энергия блоктары<br />

ағымдағы кеңейтілген жөндеуден<br />

өтті, №5 энергия блогын күрделі<br />

жөндеу аяқталды, №3 энергия<br />

блогын күрделі жөндеу жалғасуда.<br />

Жалпы алғанда, <strong>2019</strong>-2020<br />

<strong>жыл</strong>дарғы <strong>жыл</strong>ыту кезеңінің<br />

басталуына қарай «Самұрық-<br />

Энерго» АҚ-ның құрылымындағы<br />

энергетикалық компанияларының<br />

бәрі жабдықтың толық техникалық<br />

дайын екенін хабарлады.<br />

Қазан айының басында Екібастұз<br />

ГРЭС-1-ден басқа «О.Қантаев<br />

атындағы Мойнақ СЭС» АҚ және<br />

«Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ<br />

әзірлік паспорттарын алды.<br />

Сондай-ақ, қысқы кезеңге<br />

дайындық жұмыстарына жаңартылатын<br />

энергия көздерін пайдаланатын<br />

нысандар мен энергия<br />

беруші ұйымдар да қатысуда.<br />

Осылайша, «Самұрық Энерго»<br />

АҚ-ның құрылымындағы энергетикалық<br />

компаниялардың бәрі<br />

қысқа толық дайын.<br />

Айта кетелік, әзірлік паспорты –<br />

энергия өндіретін және энергия<br />

беретін ұйымдардың күзгіқысқы<br />

жағдайда жұмыс істеуге<br />

дайындығын растай отырып, <strong>жыл</strong><br />

сайын берілетін құжат. Энергия<br />

нысандарының дайындығын<br />

бақылауды Қазақстан Республикасы<br />

Энергетика министрлігінің<br />

«Атомдық және энергетикалық<br />

қадағалау мен бақылау комитеті»<br />

мемлекеттік мекемесі іске асырады.<br />

Қазақстандағы аса ірі электр<br />

энергетикалық холдинг болып<br />

табылатын «Самұрық-Энерго»<br />

акционерлік қоғамына энергия<br />

және көмір өндіру кәсіпорындары<br />

кіреді. Павлодар облысындағы<br />

«Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз<br />

ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь<br />

Көмір» ЖШС осы холдингтің<br />

иелігінде.<br />

Нарық белгі<br />

беруде...<br />

Соңғы уақытта картоп өсіру шаруашылығы төңірегінде көп<br />

әңгіме айтылып жүр. Ел арасында «екінші нан» аталып кеткен<br />

өнімнің көлемі артып барады, дейді мамандар. Қазірдің өзінде<br />

Қазақстан <strong>жыл</strong>ына 200 мың тонна картоп экспорттайтын көрінеді.<br />

Жақсы ғой. Тек ішкі нарықтағы ұсыныс та сұраныстан асып<br />

барады. Осыны ескерген сала мамандары тұқымдық картоп<br />

өсіруді қолға алуымыз қажет деп есептейді. Қазірден қамдансақ,<br />

әлі-ақ әлемдік нарықтан ойып тұрып орын аламыз.<br />

Сурет газет мұрағатынан алынды.<br />

Данияр ЖҰМАДІЛ<br />

Қазақстаннан жер көлемі бойынша<br />

60 есе кішкентай Нидерланд <strong>жыл</strong>ына<br />

1,5 млн. тонна тұқымдық картоп өндіреді<br />

екен. Соңғы <strong>жыл</strong>дары тұрақты түрде<br />

800 мың тоннадан астам тұқымдық картопты<br />

экспортқа шығарып келеді. Сондықтан<br />

бұл елден үйренеріміз көп. Осы жайтты<br />

ескеріп, Қазақстан мен Нидерланд елінің<br />

Ауыл шаруашылығы министрліктері арнайы<br />

келісімге қол қойған. Оның аясында<br />

еуропалық мамандар қазақстандық<br />

шаруаларға картоп тұқымын сертификаттау<br />

жүйесін дамыту бойынша қолдау<br />

көрсетеді. Бұл бағыттағы алғашқы ауқымды<br />

шаралардың бірі Павлодар ауданына қарасты<br />

Кемеңгер ауылындағы ауылшаруашылық<br />

тәжірибелік станциясында өтті. Нидерланд<br />

елінің мамандары аймағымызға арнайы<br />

келіп, шаруа қожалықтарымен жүздесті.<br />

Шараға облыстық ауыл шаруашылығы<br />

басқармасының, «Атамекен» кәсіпкерлер<br />

палатасының өкілдері және Павлодар,<br />

Қарағанды, Шығыс Қазақстан, Ақмола<br />

облыстарының картоп өндірушілері жиналды.<br />

Қазақстанның Картоп және көкөніс<br />

өсірушілер одағының төрағасы Қайрат<br />

Бисетаевтың айтуынша, бізге тұтынуға<br />

арналған картопты көп көлемде өсіру<br />

қауіпті.<br />

- Нарық қазірдің өзінде белгі беруде.<br />

Картоп артығымен өндіріле беретін болса,<br />

осы салада еңбектеніп жүрген шаруалар<br />

үшін қиындықтар туындауы мүмкін.<br />

Сондықтан тұқымдық картоп өндірісін дамыту<br />

қажет. Еліміздің бұл бағытта да үздік<br />

экспорттаушылардың қатарына қосылуына<br />

барлық мүмкіндігіміз бар. Ауа райының<br />

қолайлылығы, жеріміздің құнарлылығы<br />

осыған алғышарт бола алады. Онымен<br />

қоса, әлем нарығында тұқымдық картопқа<br />

деген сұраныс артып келеді. Бүгінде Азия<br />

елдері, көршілес Ресей өздеріне қажетті<br />

тұқымды Еуропадан сатып алады. Аталған<br />

нарықты біз қамтамасыз етуіміз керек, -<br />

дейді Қ.Бисетаев.<br />

Тұқымдық картоп өндіру үшін не<br />

қажет. Алдымен келесі <strong>жыл</strong>дан кеш<br />

қалмай, Қазақстан халықаралық тұқым<br />

өндірушілердің авторлық құқығын қорғау<br />

ұйымына мүше болып қабылдануы міндетті.<br />

Артынша жоғары сапалы тұқым жүйесін<br />

құруымыз қажет. Содан кейін ғана еуропалық<br />

селекционерлердің көмегімен тұқымдық<br />

картоп өсіруді қолға аламыз.<br />

Ауылшаруашылық тәжірибелік станциясында<br />

өткен семинарға қатысқан Нидерланд<br />

елшілігінің агроөнеркәсіптік кешен<br />

мәселелері бойынша өкілі Меувес Браувер<br />

Қазақстанның тұқымдық картоп өсіруде<br />

әлеуеті зор деп есептейді.<br />

- Қазақстан тұқымдық картоп өндіріп,<br />

шет елдерге шығару үшін бүкіл әлем<br />

сенетін сертификат жүйесі қажет. Ондай<br />

озық жүйе Нидерланд елінде бар. біз<br />

жергілікті кәсіпкерлерге осы бағытты<br />

дамытуға қолдау көрсете аламыз. Ол<br />

үшін ауыл шаруашылығы министрлігі,<br />

өзге де жауапты мемлекеттік мекемелер,<br />

әкімдіктер, шаруа қожалықтары бірлесіп<br />

жұмыс істеуі керек. Сонда ғана аталған<br />

бағытта тиісті жетістікке жете алады. Бұл<br />

елде түрлі климаттық зоналар бар. Картоп<br />

өндіруге тиімді өңірді таңдаймыз. Мен<br />

Павлодар облысы - «қазақстандық картоптың<br />

астанасы» екенін естідім. Сондықтан бұл<br />

аймаққа ерекше көңіл бөліп отырмыз, -<br />

дейді Меувес Браувер.<br />

Кемеңгер ауылы,<br />

Павлодар ауданы.


САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

АЙНА <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> 3<br />

БАС ТАҚЫРЫП<br />

Сап түзеу - әр бозбала<br />

борышы<br />

Елімізде күзгі әскерге шақыру науқаны жүріп жатыр.<br />

Осы ретте, Отан алдындағы азаматтық борышын өтеуге<br />

баратын азаматтарға қандай талаптар қойылады? Біздің<br />

жігіттер міндеттерін қандай әскери құрылымдарда<br />

атқарады? Осы және өзге де сауалдарды облыстық<br />

қорғаныс істері жөніндегі департамент бастығының<br />

орынбасары Баянбек Орашевке қойған едік.<br />

- Баянбек Айтмұхамедұлы,<br />

осы күзде біздің өңірден қанша<br />

жігіт әскер қатарына алынады<br />

және олар Отан алдындағы<br />

азаматтық міндеттерін қандай<br />

әскери құрылымдарда өтейтін<br />

болады?<br />

- Павлодар облысында 18-27 жас<br />

аралығындағы азаматтарды әскерге<br />

шақыру науқаны қыркүйек айында<br />

басталған болатын. Желтоқсан<br />

айына дейін жалғасады. Жалпы,<br />

биылғы күзгі шақыру науқанында<br />

760 адам азаматтық борышын<br />

өтеуге аттанады деп жоспарлануда.<br />

Олардың 50 пайызы - ауылдық жерде<br />

тұратындар. Әскери бөлімдерді<br />

жасақтау аумақтық принцип бойынша<br />

жүзеге асырылатын болады. Биыл<br />

күзде шақырылған 760 адамның<br />

300-ден астамы Ұлттық қауіпсіздік<br />

комитетінің шекара қызметіне,<br />

тағы 300-ден астамы Қазақстан<br />

Қарулы күштерінің құрамына, 150-і<br />

ҚР Ішкі істер министрлігіне қарасты<br />

Ұлттық ұланға жіберілсе, үш сарбаз<br />

Мемлекеттік күзет қызметінде Отан<br />

алдындағы азаматтық міндеттерін<br />

өтейді.<br />

- Болашақ сарбаздарды әскерге<br />

шақыру алдында қойылатын<br />

талаптарға тоқталсаңыз...<br />

- Біз жігіттерді сарбаздар сапына<br />

қоспас бұрын медициналық тексерістен<br />

өткіземіз. Яғни, жігіттердің денсаулығы<br />

барлық жағынан жарамды болуы<br />

керек. Екінші талап – бұған дейін<br />

сотталмаған болуы қажет. Тіпті,<br />

ұсақ-түйек тәртіп бұзушылықпен<br />

заңға тартылғандардың өзі әскерге<br />

алынбайды. Сонымен қатар, бұған<br />

дейін алған мамандықтарын<br />

да ескереміз. Одан кейін әрбір<br />

әскери құрылымның қоятын<br />

талаптары мен алатын сынақтары<br />

бар. Мысалы, Қазақстан Қарулы<br />

күштері құрамындағы десанттық<br />

және арнайы жасақ қызметтеріне<br />

барушылардың бойы 180 сантиметрден<br />

биік болуы керек. Олар<br />

міндетті түрде спортпен шұғылданған,<br />

соның ішінде қоян-қолтық ұрыс<br />

түрімен айналысқан болуы қажет.<br />

Олар бірінші, медициналық тексеруден,<br />

екінші, мандаттық тексеруден<br />

өтеді. Міне, осы сынақтардан өткен<br />

жағдайда ғана қабылданады. Ал ҚР<br />

ІІМ-нің құрамындағы Ұлттық ұлан<br />

мен жаяу әскер сапына қосылғысы<br />

келетіндердің бойы 170 сантиметрден<br />

аласа болмайды.<br />

- Қандай да бір болымсыз<br />

жағдайларды сылтау етіп, әскери<br />

міндетін өтеуден бас тартушылар<br />

жиі кездесе ме?<br />

- Бізде мұндай жағдай өте<br />

сирек. Керісінше, әскерге барғысы<br />

келетіндердің қатары <strong>жыл</strong> санап<br />

артып келеді. Өкінішке қарай, біз<br />

олардың барлығын түгел сыйғыза<br />

алмаймыз. Себебі, әскердің өзі жоғары<br />

оқу орны секілді ғой, бір орынға<br />

бәлен адам таласады. Мысалы,<br />

десанттық әскери бөлімдер бойынща<br />

бір орынға 10 адам, Шекара қызметіне<br />

С<br />

10 адам, Қазақстан Қарулы күштерінің<br />

бөлімдеріне бір орынға бес-алты<br />

адам, Мемлекеттік күзет қызметіне<br />

бір орынға 50 адам таласады. Міне,<br />

бұл - қуантарлық статистика. Яғни,<br />

жігіттеріміз әскери міндетке бей-жай<br />

қарамайды деген сөз. Бұдан қазақ<br />

жігіттерінің жүрегінен өз Отанына<br />

деген сүйіспеншілікті байқаймыз.<br />

Ал «Әскери қызмет және әскери<br />

қызметшілердің мәртебесі туралы»<br />

заң бойынша кейбір азаматтар<br />

отбасылық жағдайларына байланысты<br />

әскерден біржолата босатылады<br />

немесе шақыру кейінге<br />

қалдырылады. Мысалы, отбасылы<br />

және екі немесе одан көп баласы<br />

барлар шақырылмайды. Сол секілді<br />

бұрын әскери қызметте жүріп қайтыс<br />

болған адамдардың балаларына<br />

да бас тартуына мүмкіндік бар.<br />

Егер қандай да бір ауру анықталса,<br />

онда уақытша кейінге қалдырып,<br />

емдеуге жібереміз.<br />

Әңгімелескен –<br />

Тілеуберді САХАБА.<br />

200 теңгелік<br />

монета<br />

шығарылады<br />

ҚАРЖЫ<br />

Келесі <strong>жыл</strong>ы ҚР Ұлттық банкі 200 теңгелік<br />

монеталарды айналымға енгізеді.<br />

Ұлттық банктің негізгі міндеттерінің бірі –<br />

қолма-қол ақшаның сапалы болуын қамтамасыз<br />

ету. Соның аясында 2020 <strong>жыл</strong>ы 200 теңге<br />

болатын монеталарды шығару жоспарланып<br />

отыр.<br />

- Кіші номиналды банкноталар 1-1,5 <strong>жыл</strong> аралығында<br />

ескіреді. Салыстырмалы түрде алып қарасақ, ірі номиналды<br />

банкноталар мен монеталар әлдеқайда ұзақ уақыт<br />

қызмет көрсетеді. Монеталар 10-15 <strong>жыл</strong>ға дейін тозбайды.<br />

Сол себепті қағаз 200 теңгелік банкнота металл монетаға<br />

ауыстырылмақ, - дейді ҚР Ұлттық банкі департаментінің<br />

директоры Жомарт Қажмұратов.<br />

Бұл ретте Жомарт Қажмұратов қағаз 200 теңгеліктер<br />

заңды түрде төлем құралы болып қала беретінін хабарлады.<br />

Олар ескірген сайын айналымнан шығарыла бастайды.<br />

Яғни, тозған қағаз ақшаның орнын металл монеталар<br />

айырбастайды.<br />

Жоспар бойынша, 200 теңгелік монеталар айналымдағы<br />

барлық монетаның 26 пайызын құрамақ.<br />

Өз тілшіміз.<br />

«ТОРАЙҒЫРОВ ОҚУЛАРЫ»<br />

«...Күн болам»<br />

Жұма күні С.Торайғыров атындағы ПМУ-де ХІ халықаралық<br />

«Торайғыров оқулары» өтті. Дәстүрлі шарада 6 том болып басылып<br />

шыққан жинаққа енген 345 (37 секция бойынша келіп түскен)<br />

мақала топтастырылған. Сондай-ақ, салтанатты жиын барысында<br />

бірқатар қызметкер «Сұлтанмахмұт Торайғыровтың туғанына<br />

125 <strong>жыл</strong>» мерейтойлық медалімен марапатталды.<br />

Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ<br />

«Торайғыров оқуларына» жергілікті<br />

ғалымдар мен жас зерттеушілерден бөлек,<br />

еліміздің әр өңірінен және Канада мен<br />

Германиядан келген меймандар қатысты.<br />

Сондай-ақ, аталмыш шараны өңірдегі жоғары<br />

оқу орындарының студенттері мен мектеп<br />

оқушылары онлайн түрде тамашалауға<br />

мүмкіндік алды.<br />

Павлодар мемлекеттік педагогикалық<br />

Баянауыл ұлттық табиғи паркінің бас инспекторы Алтынбек<br />

Құрмановты марапаттау сәті<br />

университетінің ректоры Алтынбек Нухұлы<br />

ақынның шығармашылығы мен өмірін бұдан<br />

да кең көлемде насихаттап, кейінгі ұрпаққа<br />

танытудың 5 жолын ұсынды.<br />

- Сұлтанмахмұт атамыздың өмірінің зерттелмеген<br />

тұстары өте көп. Осыны ескере отырып<br />

5 ұ с ы н ы с а й т қ ы м к е л е д і . Б і р і н ш і - м а г и с т -<br />

ранттар мен докторанттарға болашақ<br />

ұрпаққа алыптарымызды насихаттау үшін<br />

дайын ғылыми тақырып ретінде ұсыну<br />

ж ә н е з е р т т е у . Е к і н ш і - 2 0 2 0 ж ы л д ы ң<br />

20 мамырында Сұлтанмахмұттың өмірден<br />

өткеніне 1 ғасыр толады. Осыған орай,<br />

үлкен ас беріп, ақиық ақынды еске<br />

алсақ. Үшіншіден, Нұр-Сұлтан қаласынан<br />

ақынға көше берудің жолын қарастырсақ.<br />

Төртіншіден, ол келесі <strong>жыл</strong>ы ұлы Абайдың<br />

175 <strong>жыл</strong>дығы аясында ақынның елінде<br />

Сұлтанмахмұт біраз <strong>жыл</strong>дар еңбек еткенін<br />

алға тартып, Шығыс өңіріне экспедиция<br />

ұйымдастыруды қолға алсақ. Соңғысы,<br />

Сұлтанмахмұттың ауылы – Торайғыр ауылын<br />

кез келген туриске көрсететін көрікті мекен<br />

етуге болады деп ойлаймын. Сол Сұлтекеңнің<br />

кесенесінің жанында біздің Марғұлан<br />

орталығы үлкен қазба жұмыстарын жасап<br />

жатқаны белгілі. Осыған байланысты<br />

Торайғыров университетімен бірігіп, екі<br />

университет бағдарлама құрып, соны іске<br />

асырсақ, - деді А.Нухұлы.<br />

Шара барысында «Сұлтанмахмұт<br />

Торайғыровтың туғанына 125 <strong>жыл</strong>» мерейтойлық<br />

медалімен ПМУ қызметкерлері және<br />

Баянауыл ұлттық табиғи паркінің бас инспекторы<br />

Алтынбек Құрманов пен Сұлтанмахмұт<br />

Торайғыров мұражайының меңгерушісі<br />

Жанар Әубәкірова марапатталды.<br />

Айта кететін қуанышты жайт, бұдан былай<br />

С.Торайғыров атындағы ПМУ Торайғыров<br />

университеті болып аталады.<br />

Суреттер С.Торайғыров<br />

атындағы ПМУ-дің баспасөз<br />

орталығынан алынды.


4<br />

<strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> ДӘУЛЕТ<br />

САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

ШАҒЫН БИЗНЕС<br />

«Кәсібімді<br />

дамытсам<br />

деймін...»<br />

Бүгінде өңірімізде шағын<br />

бизнесті дамыту және<br />

«екі қолға бір күрек»<br />

іздеп жүрген азаматтарды<br />

жұмыспен қамту<br />

мақсатында тыңғылықты<br />

шаруалар атқарылуда.<br />

Мәселен, Ертіс ауданының<br />

тұрғыны, көпбалалы ана<br />

Махаббатхан Қошқарова<br />

«Бастау бизнес»<br />

мемлекеттік бағдарламасы<br />

арқылы 505 мың теңге<br />

қайтарымсыз несие алып,<br />

шаруасын дөңгелетіп отыр.<br />

Алпысбай ХОНЖ<br />

Бұл отбасы 2017 <strong>жыл</strong>дың тамыз<br />

айында қазіргі Түркістан облысы, Мақтарал<br />

ауданының Достық ауылынан оңтүстіктен<br />

солтүстікке қоныс аудару бағдарламасы<br />

бойынша өңіріміздегі Ертіс ауданына көшіп<br />

келді. Көп ұзамай қоныс аударушыларға<br />

арнап мемлекет тарапынан берілетін тиісті<br />

көмекке қол жеткізді. Бүгінде ол Үкіметке<br />

алақан жайып қарап отырмай өзі де балашағасын<br />

бағып-қағу мақсатында еңбек<br />

етуде. М.Қошқарова биылғы <strong>жыл</strong>дың<br />

шілдесінде «Бастау бизнес» мемлекеттік<br />

бағдарламасы арқылы 1 айлық арнайы<br />

курстан өтіп, 505 мың теңге көлемінде<br />

қайтарымсыз грант жеңіп алды.<br />

- Бүгінде еңбек етемін деген адам үшін<br />

мемлекет барынша жағдай жасауда. Мен<br />

бүгінде Ертіс ауданы орталығында ұннан<br />

жасалатын тағамдар дайындайтын шағын<br />

орын аштым. Негізінен бұл жерде ыстық<br />

самса, пирожки секілді тіскебасарлар мен<br />

шаурма, донер тәрізді тез әзірленетін<br />

тамақтар пісіреміз. «Бастау бизнес» арқылы<br />

алған қаражатқа қажетті құралдар мен<br />

техникалар сатып алдым,-дейді кәсіпкер<br />

М.Қошқарова.<br />

Көпбалалы ана бүгінде Ертіс ауылындағы<br />

бір ғимаратты жалға алып отыр. Кәсіпкер<br />

аталған орын үшін ай сайын 110 мың<br />

теңге төлеуге мәжбүр. Облыс әкімі Болат<br />

Бақауовтың Ертіс ауданына барған сапарында<br />

М.Қошқарова аймақ басшысына<br />

бұл кәсіппен түбегейлі айналысу үшін<br />

арнайы орын қарастырып беру туралы<br />

өтініш айтқан болатын. Болат Жұмабекұлы<br />

аталған аудандағы Аграрлық-техникалық<br />

колледжінен арнайы орын беру туралы<br />

ұсыныс айтты. Алайда, кәсіпкер жекеменшік<br />

ғимарат салсам дейді. Ол үшін мемлекеттен<br />

төмен пайызды несие алғысы келеді.<br />

М.Қошқарованың бұл өтініші бүгінде Ертіс<br />

ауданының әкімдігінде қарастырылуда.<br />

Өтініші қанағаттандырылатын болса, бүгінде<br />

жалғыз өзі шаруасын дөңгелетіп отырған<br />

кәсіпкер ауыл тұрғындарының бірнешеуін<br />

жұмыспен қамтымақ ойы бар.<br />

М.Қошқарова отағасы – Жамалидин<br />

Қошқаровпен бірге 5 бала өсіріп, тәрбиелеп<br />

отыр. Дәл қазір Ж.Қошқаров та «Бастау<br />

бизнес» мемлекеттік бағдарламасы арқылы<br />

арнайы курстан өтуде. Оқуын ойдағыдай<br />

аяқтаса, жүк көлігін сатып алып, ауыл<br />

тұрғындарының игілігіне қызмет ететін<br />

ойы бар.<br />

Бөденедей жорғалап...<br />

Басы 1-бетте<br />

Гүлжайна ТҮГЕЛБАЙ<br />

Бастапқы<br />

капиталсыз<br />

басталған іс<br />

Екібастұз қаласының тұрғыны Евгения<br />

Шелудько осыдан екі <strong>жыл</strong> бұрын қарапайым<br />

ғана үй шаруасындағы әйел еді. Ойда<br />

жоқта кәсіпкер болып шыға келді. Қалай<br />

дейсіз ғой? Өзінен сұрадық.<br />

- 1,5 <strong>жыл</strong> бұрын еліміз бойынша<br />

«Startup Bolashak» конкурсы үшінші рет<br />

ұйымдастырылды. Байқау жайында естіп,<br />

бағымды сынап көруге бел будым. Басымда<br />

ешқандай идея да, бизнес-жоспар да жоқ.<br />

Бірақ, әрекет етіп көруді жөн санадым.<br />

Сөйтіп, қатыстым. Алдымен, планетарий<br />

құрсам ба деп ойладым. Тауық өсіруді<br />

жоспарлап көрдім. Ғаламторды қопарып,<br />

достармен ақылдастым. Нарықты зерделеп<br />

көрдім. Байқасам, тауықтың жұмыртқасы<br />

жеткілікті болып көрінді. Одан кейін<br />

бөдененің жұмыртқасына көштім. Қаламызды<br />

шарласам, сұраныс болғанымен, бөдененің<br />

жұмыртқасын табу қиын екен. Сөйтіп,<br />

осы жобаға тоқталдым, - дейді кәсіптің<br />

алғашқы қадамдарын айтқан Евгения.<br />

Конкурстың талабы бойынша жоба<br />

қағаз жүзінде емес, іске аса бастауы<br />

шарт. Конкурс аясында стартап жобаларға<br />

бизнес-жоспар түзіп, алғашқы тапсырыстар<br />

алу, келісімшарттар құру жағынан<br />

қолғабыс жасайды, ынталандырады. Жеке<br />

кәсіпкерлік ашу керек деген соң оны да<br />

жас келіншек ашады.<br />

- Бастапқыда грант, кредит алған жоқпыз.<br />

Жолдасым Константин екеуміз қарызға<br />

бөдененің жұмыртқаларын алып, Наурыз<br />

мерекесінде алаңда өткен шара барысында<br />

сатып көрдік. Өтімді болды. Түскен<br />

ақшаға Павлодар қаласынан шағын ғана<br />

инкубатор, инкубациялық жұмыртқаларды<br />

сатып алып, бөдене өсіруге кірісіп кеттік.<br />

Алғашында еш ғимарат болмаған соң, екі<br />

бөлмелі пәтерімізде бастадық. Одан кейін<br />

достарымыздың жеке үйіндегі бойлерлік<br />

бөлмесін жалдадық. Ол тарлық еткен<br />

соң гаражымызды босатып, кәсібімізге<br />

лайықтап жабдықтап, шағын фермаға<br />

айналдырдық. Балапандарды өсіретін<br />

торларды да ғаламтордан оқып, үйреніп,<br />

өзіміз жасадық. Бөдененің жем-азығын, суын<br />

қалай беріп, қалай күтіп-баптау керектігін<br />

де ғаламтордан таптық. Осылайша, ісіміз<br />

өрбіді. Бұл кәсіп кәдімгі компьютерлік<br />

ойын сияқты бізді тарта берді, әрбір<br />

кедергіні еңсерумен келесі күрделірек<br />

кезеңге өткендей күй кешіп, тек алға<br />

жүруге ұмтылдық. Қызықтыра түсті, - дейді<br />

жас кәсіпкер.<br />

Бүгінде жас кәсіпкерлер отбасында<br />

600 бөдене бар. Жүзден бастаған азаматтар<br />

1,5 <strong>жыл</strong>дың ішінде осындай жетістікке жетіп<br />

отыр. Бизнесмен әйел бөдене өсіру оңай<br />

еместігін айтады. Әсіресе, тазалыққа баса<br />

мән беру керек. Себебі, бөдененің қиы<br />

өте иісті келеді. Дер кезінде тазартпаса,<br />

құстарға ауыр тиетін көрінеді. Әсіресе,<br />

жұмыртқалауы нашарлайды. Дегенмен,<br />

іскерлік танытып, кәсібін дөңгелетіп отыр.<br />

Ендігі кезек - алған өнімді сату. Бұл<br />

істе де Евгения тосылмады. Бірден супермаркеттер<br />

арқылы тауарын тұтынушыға<br />

жеткізуге ұмтылды. Талпыныс бекер<br />

болмады. Өйткені, сұраныс бар. «Наш<br />

Продукт» затбелгісімен өнімін арнайы<br />

сараптамадан өткізіп, аймағымыздың ірі<br />

супермаркет сөрелеріне жайғастырды.<br />

Жан-жақты<br />

қолдау бар<br />

Кәсіпті дөңгелетіп әкетуде мемлекеттік<br />

бағдарламалардың тигізер пайдасы зор. Мұны<br />

бүгінде еліміздегі әрбір кәсіпкер сезінген<br />

болар. Биліктің қолдауын екібастұздық<br />

бизнесмен Евгения Шелудько да көрген.<br />

Мәселен, былтыр бизнесті әрі қарай жетелеу<br />

үшін «Еңбек» жұмыспен қамтуды және<br />

жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасының<br />

«Бастау» бағыты бойынша курстан өтеді.<br />

Яғни, «Атамекен» кәсіпкерлер палатасында<br />

оқып, мамандардың ақыл-кеңесін алған.<br />

Курсты аяқтағаннан кейін жобасын қорғап,<br />

100 айлық есептік көрсеткіш көлемінде<br />

грантқа ие болыпты. Бұл қаражатқа кәсіпкер<br />

бөдененің жұмыртқасы мен етін сақтайтын<br />

екі тоңазытқыш сатып алған.<br />

Евгения түрлі көрмелерге қатысып,<br />

тауарын тұтынушыларға таныстырудан<br />

талмайды. Сондай көрмелердің бірінде<br />

кәсібін кеңейтуге қала билігі қолдау<br />

көрсетуге ниет танытқан.<br />

- Биыл көктемде көрмелердің бірінде қала<br />

әкімі қасыма келіп, кәсіпті дамытуға қандай<br />

көмек қажеттігін сұрады. Бірден жер телімі<br />

керектігін айттым. «Жәрдемдесеміз» деп<br />

уәде етті. Сөйтіп, әкімдік құжаттарымызды<br />

дайындап, жер телімінің конкурсына<br />

қатыстық. Қазан айының бірінде Екібастұз<br />

қаласының шығыс өнеркәсіптік аймағынан<br />

жерді үш <strong>жыл</strong>ға жалға алдық. Енді мұнда<br />

бөдене өсіруге шағын ферма құрылысын<br />

бастамақпыз, - дейді жоспарымен бөліскен<br />

бизнесмен әйел.<br />

Кәсіпкер бүгінде 600 бөдене өсіріп<br />

отыр. Аптасына 5 мыңға жуық жұмыртқа<br />

алады. Алдағы уақытта 20 мың басқа<br />

дейін жеткізуді жоспарлап отыр. Жалпы,<br />

бөдененің балапаны жұмыртқадан жарып<br />

шыққаннан кейін 45-60 күннен кейін өзі де<br />

жұмыртқалай бастайды екен. Негізі, <strong>жыл</strong><br />

бойы жұмыртқалайды. Екібастұздық кәсіп иесі<br />

бөдененің етін де сататындықтан, оларды<br />

5-6 айында сойып тастайды. Мақсаты -<br />

құс етінің тауарлық түрін сақтап қалу.<br />

Себебі, құстың жасы ұлғайған сайын етінің<br />

түрі өзгереді.<br />

- Жұмыртқаны енді шикідей ғана емес,<br />

маринадталған түрінде тұтынушыға ұсыну<br />

ойымызда бар. Жасап та көрдік. Көрмелерде<br />

дәмін татқандар ұнатты. Негізі, төрт түрін<br />

жасауды үйрендік. Қақталған, аскөкпен<br />

маринадталған, күлгін түсті және ащы түрін<br />

шығармақпыз. Оны жаппай сатылымға<br />

шығару үшін арнайы сертификат қажет.<br />

Ол үшін талапқа сай жабдықталған жеке<br />

жабдықталған асханалық бөлме болуы тиіс.<br />

Міне, осы істе қала басшылығы тағы қолдау<br />

көрсетіп отыр. Жуырда кеншілер шаһарында<br />

құрылатын шағын индустриялық аймақ<br />

ғимаратынан жеке бөлме қарастырылмақ, -<br />

дейді кәсіпкер.<br />

Шикідей жұтқан<br />

жұмыртқа...<br />

Сонымен, сұранысы жоғары бұл жұмыртқа<br />

несімен пайдалы? Бұл сұрақтың жауабын<br />

кәсіпкер келіншек жақсы біледі, терең<br />

зерделеп көрген.<br />

- Жұмыртқаны шикідей жұтады. Оның емдік<br />

қасиеті өте көп. Бұл құсты жапондықтар атом<br />

бомбасынан кейін кеңінен қолға үйреткенін<br />

білеміз. Себебі, бөдененің жұмыртқасы<br />

ағзадағы радиацияны шығарады. Қан<br />

құрамындағы қантты қалыпқа келтіреді.<br />

Балаларға пайдасы ұшан-теңіз. Иммунитетін<br />

нығайтып, ойлау қабілетін арттырады.<br />

Жалпы, адамның жадысын жақсартады.<br />

Жапонияда мектептің ас мәзірінде бұл<br />

өнім міндетті түрде болуы шарт. Заңмен<br />

белгіленген екен. Косметологияда кеңінен<br />

қолданылады. Шаштың түсуін тоқтатып,<br />

адамды жасартады. Жүрек-қантамыр<br />

дерттеріне де емі көп. Басқа құстың<br />

жұмыртқасындай бөдененікінде сальмонеллез<br />

жоқ. Бұл дегеніңіз, жұмыртқаны<br />

шикідей жұтқаннан ішек-ас<strong>қазан</strong>ның бұзылуы<br />

мүлдем болмайды, - дейді Евгения Шелудько.<br />

Иә, қазақ халқы да бұл құстың<br />

жұмыртқасын ежелден бағалы санаған.<br />

Өйткені, бөдене жұмыртқасы өте құнарлы.<br />

Тауықтың жұмыртқасынан көлемі бес есе<br />

кіші болғанымен, биологиялық құндылығы<br />

бес есе артық көрінеді. Ғалымдардың<br />

дәлелдеуінше, тауық жұмыртқасымен<br />

салыстырғанда бөдененікіндегі калий<br />

мен фосфор 5 есе, ал темір 4,5 есе, В<br />

және В12 витаминдері 6 есе көп екен.<br />

Мамандардың мәліметіне сүйенсек, бөдененің<br />

жұмыртқасы қаназдыққа, бас пен тыныс<br />

жолдары ауруларына, өкпенің қабынуына,<br />

қысымды реттеуге тигізетін пайдасы зор.<br />

Бүйрек пен бауыр, өт жолдары дерттеріне<br />

де дауа. Әсіресе, ас<strong>қазан</strong> жарасы мен<br />

гастритке таптырмас ем дейді білетіндер.<br />

Екібастұздық кәсіпкер келіншек бөдененің<br />

етін де өндіруде. Ежелде бұл құстың етін<br />

ақсүйектердің таңсық асы санайтын. Міне,<br />

осының өзі бөдене етінің ағзаға қаншалықты<br />

пайдалы екенін аңғартса керек. Шетелдіктер<br />

бүгінде бөдененің етін диеталық тағам<br />

деп тамсана жейтін көрінеді. Өйткені оның<br />

құрамында холестерин болмайды екен.<br />

Суреттер кәсіпкердің жеке мұрағатынан алынды.<br />

Түйін:<br />

Қазақта «бөденедей жорғалап, қыдыр келсін қасыңа» деген баталы<br />

сөз бар. Екібастұздық кәсіпкердің өзі өсіріп отырған құсындай тынымсыз<br />

еңбегі осындай табысқа әкеліп отырғаны анық. Ниеттенген адам<br />

қандай істі болмасын, ұршықша иіріп әкетуіне елімізде жағдайдың<br />

жасалып жатқанын да айтпасқа болмас.<br />

Екібастұз қаласы.


САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

ӘЛЕУМЕТ <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> 5<br />

ФЕСТИВАЛЬ<br />

Абай мұрасы - мәңгілік!<br />

Облыстық «Saryarqa samaly» газеті <strong>жыл</strong> сайын ұйымдастыратын<br />

дәстүрлі «Айналайын» фестивалі биыл да жалғасын табуда. Балалар<br />

мен жасөспірімдердің шығармашылық қабілетін дамытуды мақсат<br />

еткен игі шара бұл жолы Аққулы ауданының орталығындағы<br />

Лебяжі жалпы білім беру мектебінде өтті.<br />

Нұржайна ШОДЫР<br />

Ұлы Абайдың туғанына 175 <strong>жыл</strong> және<br />

облыстық «Saryarqa samaly» газетінің<br />

90 <strong>жыл</strong>дығына арналған «Айналайын»<br />

фестиваліне Аққулы ауданына қарасты<br />

бірқатар ауыл мектептерінің ұстаздары мен<br />

оқушылары қатысты. Шараға жиналған көпшілік<br />

назарына алдымен қазақтың бас ақыны<br />

Абай Құнанбайұлының өмір деректері мен<br />

шығармашылық жолы жайлы бейнекөрсетілім<br />

ұсынылды. Бұдан соң, аудандық білім беру<br />

бөлімінің басшысы Ерсін Еркенов сөз алып,<br />

газет ұжымына алғысын айтты.<br />

- Абай Құнанбайұлының 175 <strong>жыл</strong>дығын ел<br />

болып ерекше атап өту – баршамызға ортақ<br />

міндет. Осынау үлкен мерейтоймен қатар<br />

аймағымыздың айнасы болған «Saryarqa<br />

samaly» газетінің торқалы тоқсан <strong>жыл</strong>дығына<br />

орай ұйымдастырылып отырған «Айналайын»<br />

фестивалінің оқушылар үшін берері мол<br />

болмақ. Әрдайым ел ертеңі болар жас<br />

ұрпақтың санасына ұлы тұлғаның философияға<br />

толы қара сөздерін сіңіріп, мағынасы терең<br />

өлеңдерін насихаттауымыз қажет. Сонымен<br />

қатар, балалардың тәрбиелік мәні зор басылымдарды<br />

оқуға деген қызығушылығын<br />

арттырып, шығармашылық қабілеттерін<br />

шыңдауымыз керек. Осы мақсатта өз<br />

бағытынан айнымаған облыстық басылымның<br />

ұжымына аудан тұрғындарының атынан алғыс<br />

айтып, еңбектеріңізге табыс тілеймін, -<br />

деді Е.Еркенов.<br />

Фестиваль қатысушыларын облыстық<br />

«Saryarqa samaly» газетінің бас редакторы<br />

Нұрбол Жайықбаев та құттықтап, <strong>жыл</strong>ы<br />

лебізін білдірді.<br />

- Биыл газетіміздің 90 <strong>жыл</strong>дық мерейтойына<br />

орай журналистер қауымы аудандарды<br />

аралап, оқырмандармен жүздесіп,<br />

түрлі іс-шаралар ұйымдастыруда. Соның<br />

бірі – мектеп оқушыларына арналған «Айналайын»<br />

фестивалі. Бүгінгі жас буынға саналы<br />

тәрбие беруде маңызы зор осындай шараға<br />

белсенділік танытып, құрмет көрсеткендеріңізге<br />

ризамыз. Жалпы, басылым қалың бұқараға<br />

арналғандықтан, біз үшін әр оқырманның<br />

орны бөлек, пікірі маңызды. Сол үшін де<br />

өздеріңізбен қауышқанымызға қуаныштымыз, -<br />

деді Нұрбол Қанатбекұлы.<br />

Айтулы шара барысында бас редактор<br />

оқушылардың шығармашылығын ұйымдастырып,<br />

жасөспірімдерге бағыт-бағдар бергені үшін<br />

Лебяжі жалпы орта білім беру мектебінің<br />

директоры Руслан Қамбаровты Алғыс хатпен<br />

марапаттады. Сондай-ақ, «Айналайын»<br />

қосымшасына мазмұнды мақалалар мен<br />

өлең-жырларын жолдап, шығармашылықпен<br />

айналысып жүргені үшін Б.Уахатов атындағы<br />

орта мектептің 5-сынып оқушысы Елубай<br />

Тоғжан, Ямышев орта мектебінің 11-сынып<br />

оқушысы Қайса Қуандық, Шақа орта мектебінің<br />

9-сынып оқушысы Қалқаман Ералы және<br />

С.Сатыбалдин атындағы орта мектептің<br />

5-сынып оқушысы Нұрбек Бекарыс марапатқа<br />

ие болды.<br />

Игі шараға жиналған қауымды аудандық<br />

ішкі саясат бөлімінің басшысы Ерболат Шәкіров<br />

құттықтап, Аққулы өңіріндегі оқырмандардың<br />

ата басылымға деген құрметі бұрынғыдан<br />

да арта түсетініне сенім білдірді.<br />

Оқушылар өнер көрсетуде.<br />

«Айналайын» фестивалі өңірдегі өнерлі<br />

ұстаздар мен талантты да талапты<br />

шәкірттердің қатысуымен ұйымдастырылған<br />

концерттік бағдарламаға ұласты. Фестиваль<br />

қатысушыларының назарына сондай-ақ,<br />

«Абай мұраларын ұлықтайық!» атты кітаптар<br />

көрмесі ұсынылды.<br />

Ауданға арнайы атбасын бұрған газет<br />

журналистері 70 <strong>жыл</strong>дан астам тарихы бар<br />

Лебяжі орта мектебінің музейін аралап,<br />

білім ордасынан шыққан белгілі азаматтар<br />

және олардың өмірбаяны мен жетістіктері<br />

жайлы құнды деректермен таныс болды.<br />

Аққулы ауданы.<br />

Суреттерді түсірген -<br />

Қ.ХАШЫМҚЫЗЫ.<br />

Залдан көрініс.<br />

Тоғжан ЕЛУБАЙ,<br />

Б.Уахатов атындағы орта<br />

мектептің 5-сынып оқушысы:<br />

- «Айналайында» алғаш рет<br />

9 жасымда тырнақалды өлеңдерім<br />

жарық көрді. Облыстық газеттен<br />

өз есімімді оқып, еңбегімді көргеннен<br />

кейін шығармашылыққа деген<br />

қызығушылығым артты. Мені<br />

осы жолға баулыған «Айналайын»<br />

қосымшасына айтар алғысым<br />

шексіз. Еңбектеріңіз жемісті<br />

болсын!<br />

Жанаргүл ҚЫДЫРХАН,<br />

Лебяжі жалпы білім беру мектебінің бастауыш<br />

сынып мұғалімі:<br />

- Мемлекеттік газеттер – халыққа дұрыс<br />

бағыт-бағдар беріп, болашаққа адаспай апаратын<br />

жолды көрсететін қуатты құрал деп білемін.<br />

Осы бағытта облыстық «Saryarqa samaly»<br />

газеті көп жұмыс атқаруда. Өзім бастауыш<br />

сыныптың мұғалімі болғандықтан балаларға<br />

арналған «Айналайын» қосымшасын үзбей<br />

оқып отырамын. Бұл қосымшада балалар<br />

үшін қызықты да мазмұнды дүниелер өте<br />

көп екенін атап өткім келеді.<br />

ЕРІКТІ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖАРНАЛАРЫ<br />

зейнет жасына жасалған тамаша сый!<br />

Бойыңда жастық жалын мен күш-қуат<br />

тұрғанда: «Пәлен <strong>жыл</strong>дан кейін не болады?» –<br />

дегенді ойлай бермейсің. Әйтсе де, еңбекке<br />

жарамды кезіңде мұны да ойлап қойған<br />

жөн. Мәселе – мынада. Қайсымыз болсын<br />

зейнеткерлік жасқа толған кезден бастап<br />

өзімізге лайықты, қомақты мөлшерде<br />

зейнетақы алғымыз келетіні сөзсіз. Өз<br />

елімізде де, басқа елдерде де зейнетақыға<br />

қаржы жинақтау алғашқы жалақыны алған<br />

күннен басталады.<br />

Аты айтып тұрғандай, міндетті зейнетақы<br />

жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы<br />

қорына ақшалай мәніндегі еңбекақы мен<br />

өзге де табыстардың барлық түрінен толық<br />

көлемде және жүйелі түрде аударылып<br />

отырады. Ал ерікті зейнетақы жарналары<br />

(ЕЗЖ) болашақтағы төлемдерге тамаша<br />

бонус болып табылады. Десе де, ерікті<br />

зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) дегеніміз не?<br />

Оны Қорға қалай төлеуге болады? Оның<br />

қандай артықшылықтары бар?<br />

Ерікті зейнетақы жарналары – салымшының<br />

өз бастамасымен БЖЗҚ-ға өз пайдасына<br />

енгізетін ақшасы. Ол бұл жарналарды өз<br />

табысынан үшінші тұлғаның пайдасына да<br />

аудара алады. Мысалы, сіз өз ақшаңызды бала<br />

күтімімен үйде отырған әйеліңіздің пайдасына<br />

енгізе аласыз. Өйткені зайыбыңыз міндетті<br />

зейнетақы жарналарын аудармайтындықтан,<br />

сәйкесінше еңбек өтілі болмағандықтан келешекте<br />

бюджеттен мардымсыз ғана зейнетақы<br />

алуы мүмкін. Ал ерікті жарналар шотта<br />

бекерге жатпайды. Үнемі ұлғайып отырады. арқылы аударылады. БЖЗҚ жақын болашақта<br />

Ө й т к е н і ә р т ү р л і қ а р ж ы қ ұ р а л д а р ы н а и н в е с - екінші деңгейдегі банктермен бірлесіп, ерікті<br />

тицияланады. Сәйкесінше шотқа күн сайын жарналарды жеке зейнетақы шотына онлайн<br />

инвестициялық табыс есептеледі. Оның үстіне тәртібінде аудару қызметін іске қосуда жоспарлап<br />

аударатын жарнаңыздың мөлшерін және отыр. Бұл қызмет іске қосылған соң, әрбір<br />

аудару жиілігін зейнетақы қорымен келісе азамат үйде отырып-ақ, ерікті жарналарды<br />

отырып, өзіңіз белгілейсіз. Мысалы, алатын өз шотына аудара алатын болады.<br />

табысыңыздың көлеміне қарай, қаңтар айында Ерікті зейнетақы жарналарының тағы бір<br />

шотыңызға 5000 теңге, ал наурыз айында артықшылығы - жинақталған қаражатты жалпыға<br />

15 000 теңге аударуыңыз мүмкін.<br />

бірдей бекітілген зейнеткерлік жасқа дейін,<br />

Ерікті жарналарды тек жеке тұлғалар яғни 50 жасқа тола салысымен пайдалана<br />

ғана емес, үшінші тұлғаның, мысалы, өз аласыз. БЖЗҚ-дан ерікті зейнетақы жарналары<br />

есебінен төлемдер мынадай құжаттарды<br />

жұмысшысының пайдасына заңды тұлғалар<br />

да аудара алады.<br />

ұсынған жағдайда жүзеге асырылады:<br />

Мінеки, аталмыш жүйе өте қарапайым, бір 1) алушының жеке басын куәландырушы<br />

қарағанға банктегі депозитке ұқсайды. Бірақ құжаттың көшірмесі және салыстыру үшін<br />

бұл жерде тамаша артықшылық – шотқа күн түпнұсқасы;<br />

сайын инвестициялық табыс түсіп отырады. 2) алушының банк шоты туралы мәлімет.<br />

Сонымен қатар ерікті жинақтарды мерзімінен Бұдан басқа, ерікті жинақтарды мүгедектігі<br />

бұрын алуға болмайтындықтан зейнет жасына бар азаматтар, Қазақстан Республикасының<br />

дейін айтарлықтай қаржы жинақтауға әбден шегінен тысқары жерлерге тұрақты тұруға<br />

болады.<br />

кететiн немесе кеткен шетелдіктер мен<br />

Ерікті зейнетақы жарналары есебінен азаматтығы жоқ адамдар тиісті құжаттарды<br />

зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартты, ұсынған жағдайда алуға құқылы.<br />

тіпті, кәмелетке толмағандар да жасаса алады. Ескере кететін жайт, Қазақстан Республикасының<br />

«Салық және бюджетке төленетін<br />

Бірақ бұл жағдайда олардың заңды өкілдері<br />

Қорға қажетті құжаттар топтамасын ұсынуы басқа да міндетті төлемдер туралы» салық<br />

тиіс.<br />

Кодексінің 326-бабының ережесіне сәйкес<br />

Осылайша кез келген адам жасы мен БЖЗҚ-дан берілетін зейнетақы төлемдері<br />

қызметіне қарамастан Қорға ерікті зейнетақы төлем көзінен жеке табыс салығы салынатын<br />

табысқа жатады. Сондықтан мына<br />

жарналарын аудара алады.<br />

Айтпақшы, ерікті зейнетақы жарналары қағиданы есте ұстаған жөн – салықты екі<br />

зейнетақы қорына екінші деңгейдегі банктер рет төлеп қоймас үшін өз пайдаңызға ерікті<br />

жарналарды аударғаныңыз туралы жұмыс<br />

берушіңізге хабарлап, тиісті құжаттарды<br />

ұсынуыңыз қажет. Қосымша айтарымыз,<br />

ерікті зейнетақы жарналары бойынша шот<br />

ашу өте ыңғайлы. Электрондық цифрлық<br />

қолтаңбаңыз болса, БЖЗҚ сайтында ерікті<br />

зейнетақы жарналары бойынша шот аша<br />

аласыз. Бұл Қордың enpf.kz сайтының<br />

«Электрондық қызмет көрсету» - «Ерікті<br />

зейнетақы жарналары есебінен (өз пайдасына)<br />

зейнетақымен қамсыздандыру туралы<br />

шарт жасау» бөлімі арқылы қолжетімді.<br />

Бұған қоса Қордың жергілікті филиалына<br />

жеке басыңызды куәландыратын құжатпен<br />

барып та ашуға болады. Бұл бар болғаны<br />

бірнеше минут уақытты алады.<br />

Әлемдік үрдіс ерікті зейнетақы<br />

жарналарының артықшылыққа ие екендігін<br />

көрсетіп отыр. Шет елде тұратын көптеген<br />

болашақ зейнеткерлер өз келешегін<br />

студент кезінен ойластыратыны анық.<br />

Олар зейнеткерлік жасқа толып, құрметті<br />

демалысқа шыққан соң, зейнеткерлердің<br />

ел аралап, саяхат жасайтынын, көңілі<br />

қалаған бұйымдарын сатып алатындығын,<br />

балалары мен немерелерін сыйлықсыз<br />

қалдырмайтындығын көріп те, біліп те жүр.<br />

Тап осындай мүмкіндікке біздің зейнеткерлер<br />

де қол жеткізе алады. Демек, бәрі<br />

де өз қолымызда!<br />

А.ЖАКУПОВА.<br />

(20232)


6 <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> САЯСАТ<br />

САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

ПАРТИЯ<br />

«Ауыл» азаматымен<br />

мақтанады<br />

«Мемлекет басшысы ретінде елімізде<br />

көппартиялықты, саяси бәсекелестікті<br />

және ой-пікірдің сан алуандығын дамытуға<br />

ықпал етуді өз міндетім деп санаймын. Бұл<br />

саяси жүйе тұрақтылығының ұзақ болуы<br />

үшін маңызды».<br />

ҚР Президенті Қ.Тоқаевтың<br />

халыққа Жолдауынан.<br />

«Ауыл» халықтықдемократиялық<br />

патриоттық<br />

партиясының атқарып<br />

отырған жұмыстары<br />

айтарлықтай. Бүгінде<br />

саяси ұйымның Павлодар<br />

облысындағы филиалын<br />

Ермат Байғұрманов<br />

басқарады. Май<br />

ауданының тумасы Ермат<br />

Нұрғалиұлының еңбек<br />

тәжірибесі бай. Зоотехник,<br />

бөлімше басқарушысы,<br />

бас зоотехник, совхоздың<br />

директоры, Май аудандық,<br />

Ермак қалалық партия<br />

комитетінің хатшысы, Май<br />

ауданының әкімі болып<br />

қызмет атқарған. Партия<br />

филиалына 2015 <strong>жыл</strong>дың<br />

қараша айынан жетекшілік<br />

етуде.<br />

– Ермат Нұрғалиұлы, «Ауыл» партиясын<br />

тілге тиек еткенде, есіңізге ең әуелі<br />

кімдер оралады?<br />

– «Ауыл» партиясы 2000 <strong>жыл</strong>дардың<br />

басында құрылды. Оны академик, ауыл<br />

шаруашылығы ғылымдарының докторы<br />

Ғани Әлімұлы Қалиев 2015 <strong>жыл</strong>ға дейін<br />

басқарды. Біздің өңірде партияның алғашқы<br />

ұйымдастырушылары Ертістің Павлодар<br />

өңірінің жоғары мектебінің негізін қалаушы<br />

Қажыкен Қайдаров, бүгінгі еңбек ардагерлері<br />

Тельман Айтқазин, Жақай Нұрғалиев, Юрий<br />

Дубовицкий, Әмен Аманжолов, Қазбек<br />

Омаров болды. Көп <strong>жыл</strong>дар бойы партияның<br />

филиалын облыстың Құрметті азаматы,<br />

облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы<br />

Рымтай Шөкеев басқарды.<br />

2015 <strong>жыл</strong>ы саяси ұйым ауқымды<br />

өзгерістерге ұшырады. Нәтижесінде, бұл<br />

партия қатарына «Патриоттар» партиясының<br />

ұжымы біріктірілді. Осы уақыттан бастап<br />

біріккен қос партияның, анығырақ айтқанда,<br />

«Ауыл» халықтық-демократиялық<br />

патриоттық партиясының көшбасшылығына<br />

ҚР Парламентінің сенаторы, елдің көрнекті<br />

және тәжірибелі менеджерлерінің бірі Әли<br />

Бектаев келді.<br />

Беделді және құрметті адамдардың<br />

басқаруымен облыстағы партия істері<br />

алға <strong>жыл</strong>жыды. Ең алдымен, барлық<br />

қала-аудандарда партия филиалдары<br />

мен бастауыш ұйымдар құрылды. Біздің<br />

партия мүшелерінің ең үздік әрі сүбелі<br />

қызмет атқарып отырғандарын мынадай<br />

мысалдан да байқауға болады. Олар<br />

облыстық, қалалық, аудандық деңгейдегі<br />

қоғамдық кеңес құрамында мүшелікте.<br />

Басқа да қоғамдық ұйымдар қатарынан<br />

біздің мүшелерді көптеп табасыз. Бүгінгі<br />

күні біздің қатарымызда екі мыңнан астам<br />

партия мүшесі тіркелген.<br />

– Бұл көп пе әлде аз ба?<br />

– Біз саннан гөрі, сапалық жағына<br />

мән бергенімізді жеткізе кеткім келеді.<br />

Біз үшін партия қатарына кірген әрбір<br />

адам қымбат. Партия қатарының жаңа<br />

адамдармен толыға беретіні де сөзсіз.<br />

Оның үстіне қандай да бір себептермен<br />

біздің қатарымызға ене алмай, бірақ,<br />

біздің жақтастарымыз ретінде көңіл хошын<br />

жеткізіп отыратындар да аз емес.<br />

– Олар негізінен ауыл тұрғындары ма?<br />

– Тек қана ауылдықтар емес, партия<br />

қатарында қала тұрғындары да көп. Олардың<br />

арасында түрлі салаларда танымал жерлестер<br />

де бар.<br />

– Дегенмен «Ауыл» партиясы жеті<br />

пайыздық талапты еңсере алмады.<br />

Сондықтан Парламент Мәжілісінде<br />

өз өкілдері де жоқ...<br />

- Өкінішке қарай, солай. Бірақ «Ауыл»<br />

партиясының жеті мүшесі Павлодар<br />

облысының өкілетті органдарында орын<br />

алып отыр. Бұл біздің партия мүшелерінің<br />

мәслихаттардағы елеулі өкілдік екенін атап<br />

айтқанымыз жөн. Әрі бұл – бастамалардың<br />

алғашқы сәттеріндегі көрсеткіш.<br />

- Соларды атап өтсеңіз...<br />

- Павлодар қалалық мәслихатында<br />

экономика және қаржы жөніндегі тұрақты<br />

комиссияның төрағасы Болат Аманжолов<br />

бар. Ол әрі партияның қалалық филиалын<br />

басқарады. Екібастұз қалалық мәслихатының<br />

депутаты ретінде Екібастұз өнеркәсіпшілері<br />

мен кәсіпкерлері қауымдастығының төрағасы<br />

әрі партияның қалалық филиалының төрағасы<br />

Николай Арсютин қызметін жандандырып<br />

отыр. Железин аудандық мәслихатында<br />

жергілікті ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші<br />

Еркін Рақышев, Шарбақтыда Мәдениет<br />

Қолтаев, Аққулыда Қайыржан Сәлімов,<br />

Ақтоғайда Қайрат Рамазанов, Баянауылда<br />

Алтынбек Алдамжар бар. Олардың барлығы -<br />

беделді және абыройлы азаматтар. Филиал<br />

басшылығына, жұмыстарын жаңа бастаған<br />

партия ұйымдарының көшбасшы лауазымына<br />

ұсыну кезінде өзіміздің ұстанатын<br />

қағидатымыз да бар. Ол шын мәнінде істің<br />

оң-солын білетін, өз ортасында абыройлы, ел<br />

алдында құрметке ие болуы тиіс. Сонымен<br />

қатар, билік құрылымдарында да қызмет<br />

еткен беделді тұлға болуы қажет.<br />

- Партия мүшелері қатарынан өңірге<br />

танымал азаматтар туралы толықтыра<br />

айтсаңыз...<br />

– Олар аз емес. Зейнолла Сәлменбаев ірі<br />

шаруашылықтың бас агрономы, совхоздың<br />

директоры болып жұмыс істеді. Қазіргі<br />

уақыт сұранысына сай республикада ең ірі<br />

картоп пен сәбіз өндіретін «Андас» шаруа<br />

қожалығын құрып, 40 мың тоннаға дейінгі<br />

өнімдерді сақтауға арналған заманауи<br />

базасы бар. Өнімдері шетелге экспортталады.<br />

Онымен бірге жұбайы Тамара<br />

Георгиевнаны да көресіз. Әкесінің ізімен<br />

Арман, Дана, Дәурен атты балалары да<br />

әулеттің ісін жалғастырып, еңбек көрігін<br />

қыздыруда.<br />

Алтынбек Алдамжар – Баянауыл ауданы<br />

«Ынтымақ» шаруа қожалығының басшысы.<br />

Ет бағытындағы қазақы асыл тұқымды ірі<br />

қара мен <strong>жыл</strong>қы өсіреді. Әбілхақ Түгелбаев –<br />

ауыл шаруашылығы өндірісінің ардагері,<br />

бұрынғы ірі кеңшардың директоры, Ақтоғай<br />

ауданының әкімі болған. Біздің өлкеміздің<br />

тарихын насихаттауда көп ақыл-кеңесін<br />

беретін облыстың құрметті адамдарының<br />

бірі. Бұған қоса, «Исабек ишан» қоғамдық<br />

қорының төрағасы Зекен Құсайыновты да<br />

атап өткен абзал.<br />

Біздің қатарымызда ірі қоғамдық<br />

ұйымдарды басқаратын белгілі адамдар<br />

да бар. Атап айтқанда, Александр Рюмкин -<br />

Павлодар қаласы қоғамдық кеңесінің төрағасы.<br />

Кенже Кеңесбаев - Павлодар қалалық ардагерлер<br />

кеңесінің төрағасы сынды партия<br />

мүшелерін мақтан тұтуға болады. Оның үстіне<br />

әр түрлі кәсіптегі адамдардың, ғалымдар,<br />

спортшылар, түрлі бағыттар мен саладағы<br />

мамандардың қатарымызды толықтырып<br />

отырғанын айта кеткен дұрыс болар...<br />

– Олардың партияға мүшелікке өтуіне<br />

не себепкер болды?<br />

– Партияның ұстанған бағдарламасы<br />

мен біздің халықтың басты адамгершілік<br />

құндылықтарын жоғары қоюымыз, ауыл<br />

тұрғындарының мүдделерін дәйекті түрде<br />

қорғауымыз, еліміздің өркендеуіне қамқорлық<br />

жасайтынымыз көңілдерінен шыққан болуы<br />

керек деп сеніммен айта аламыз. Әрі олар<br />

да - өз салаларындағы табысты адамдар.<br />

Мәселен, Бекен Сағындықұлы – филология<br />

ғылымдарының докторы, Павлодар<br />

мемлекеттік педагогикалық университетінің<br />

профессоры. Ол әрі партияның облыстық<br />

филиалы төрағасының орынбасары. Айман<br />

Зейнулина - филология ғылымдарының<br />

кандидаты, С.Торайғыров атындағы Павлодар<br />

мемлекеттік университетінің кафедра<br />

меңгерушісі. Шолпан Хамзина - биология<br />

ғылымдарының докторы, Инновациялық<br />

Еуразия институтының профессоры. Кемеңгер<br />

ауылында орналасқан ғылыми зерттеу<br />

институтының бұрынғы директоры, ауыл<br />

шаруашылығы ғылымдарының докторы,<br />

қазіргі таңда Астана қаласында жұмыс<br />

істейтін Бақыт Ирмулатов біздің партияның<br />

мүшесі болып қалуда.<br />

- Тағы кімдерді атар едіңіз?<br />

- Зинаида Багненко «Патриоттар»<br />

партиясы біріктірілгеннен кейін бізге<br />

келді. Жиырма <strong>жыл</strong>дан астам уақыт бойы<br />

«Самал» оңалту орталығын басқарады.<br />

Сондай-ақ, партияның облыстық филиалы<br />

төрағасының орынбасары, Орталық саяси<br />

кеңес және Президиумының мүшесі.<br />

Ораз Мұхаметалинов – еркін күрестен<br />

Қазақстан Республикасына еңбек сіңірген<br />

жаттықтырушы. Оның жаттықтыруынан өткен<br />

төрт азаматымыз Қазақстан құрамасына<br />

кірген. Екеуі Рио-де-Жанейродағы Олимпиада<br />

ойындарына қатысты. Шәкіртінің бірі<br />

Дәулет Шабанбай Лондондағы Олимпиада<br />

ойындарының жүлдегері атанды. Бұл -<br />

жазғы Олимпиадалық сайыста Павлодар<br />

өңіріне тартылған жалғыз медаль.<br />

Біз спортшылармен бірлесе әртүрлі<br />

турнирлер, кездесулер өткіземіз. Мысалы,<br />

Рио-де-Жанейрода өткен Олимпиада ойындарында<br />

біздің балуандар Дәулет Шабанбай<br />

мен Мамед Ибрагимовты салтанатты шығарып<br />

салу рәсімі ұйымдастырылды. Спортшыларға<br />

құрметті ақсақал Құдайберген Пішембаев<br />

батасын беріп, сәт-сапар тілеген еді.<br />

Белгілі археолог Виктор Мерцті ерекше<br />

атап айтқан дұрыс. В.Мерц Аққулы<br />

ауданындағы ежелгі адамдардың тұрағын<br />

зерттеуде, мұнда Қазақстан мен Сібірдің<br />

кең аумақтарындағы <strong>жыл</strong>қыларды үйрету<br />

бағыты жайлы жаңалықтарды алғашқылардың<br />

бірі болып ашқан ғалым.<br />

Біздің қатарымызда республикаға<br />

танымал сәулетші Марат Қабдуәлиев,<br />

әнші Ербол Айтбаев, заңгер Ақылжан<br />

Тұрсынбеков, қаржыгер Ешмұхамет Забиев<br />

сынды басқа да көптеген белгілі тұлғалар<br />

бар. Аталған азаматтар соңғы бірнеше<br />

<strong>жыл</strong> ішінде мемлекеттік наградалармен –<br />

«Құрмет» ордені, «Ерен еңбегі үшін» медалі<br />

және ҚР салалық ведомстволарының<br />

Құрмет грамотасы, төс белгілері, басқа<br />

да наградалармен марапатталды. Біздің<br />

әріптестеріміздің еңбегі, олардың ел<br />

экономикасының дамуына қосқан елеулі<br />

үлесі осылай атап өтіліп отырады десек<br />

болады.<br />

– «Ауыл» партиясы туралы тағы не<br />

айта аласыз?<br />

- Біздің партия мүшелері жергілікті<br />

жерлерде белсенді жұмыс жүргізіп, ауыл<br />

тұрғындарының мәселелерін шешуге<br />

көмектеседі, бастамалар ұсынады.<br />

Біздің өкілдеріміздің сайлау алдындағы<br />

тұғырнамасының көптеген ережелері бүгінгі<br />

күнде біртіндеп жүзеге асырылуда. Елбасы<br />

әр <strong>жыл</strong>ғы Жолдауында ауыл шаруашылығы<br />

Қазақстан экономикасының қозғаушы<br />

күші болуы тиіс екенін айтып, саланың<br />

экспорттық әлеуетін арттыру міндетін қойды.<br />

Бұл біздің сайлауалды тұғырнамамызға да<br />

енді. Ауылдық аумақтарды кешенді дамыту,<br />

сала өнімдерінің едәуір бөлігін беретін жеке<br />

кәсіпкерлерді қолдау мәселесі іспеттес<br />

шаруалар біздің партияластарымыздың<br />

қолынан келетін істер деп білеміз. Жоғары<br />

оқу орнын бітіргеннен кейін ауылға жұмыс<br />

істеуге келген жас мамандарды қолдау<br />

ж ұ м ы с ы д а ж ү р г і з і л у д е . С о н д а й - а қ ,<br />

көпбалалы отбасыларды қолдау қажеттілігі<br />

туралы айтылып, бұл күні өзекті тақырыпқа<br />

айналды. Бұл біз ұсынған және қолдау<br />

тапқан «іс-шаралардың бір бөлігі ғана.<br />

Әсіресе, шалғай жатқан ауыл сұраныстарын<br />

қанағаттандыру мен ауыл тұрғындарының<br />

тұрмыстық жағдайларын қала тұрғындарымен<br />

теңестіру бойынша әлі де көп жұмыстар<br />

атқаруымыз қажет. Ауылда сұранысқа<br />

ие мамандықтарға оқыту үшін ауыл<br />

мектептерінің түлектерін жоғары оқу<br />

орындарына қабылдауды жеңілдететін<br />

бағдарламалар қажет. Ауыл - елдің алтын<br />

бесігі, халықтың адамгершілік негіздерінің<br />

сақтаушысы болып қала береді. Біздің<br />

борышымыз - оны сақтап, ұрпақтарға<br />

жеткізу.<br />

Біз ата-бабалар мұрасын, ел тарихын<br />

сақтау үшін де көп жұмыс жасадық. Осындай<br />

бастамалардың бірі ретінде Павлодар<br />

қаласының орталық көшесіне аты аңызға<br />

айналған Малайсары тарханға ескерткіш<br />

орнатуды атар едім. Бұл іс жерлесіміз,<br />

қоғам қайраткері Тито Сыздықовтың<br />

бастамашылдығымен орындалғанын атап<br />

өткен дұрыс.<br />

«Ауыл» партиясының бағдарламалық<br />

мақсаттарына және біздің наным-сенімімізге<br />

толық жауап беретін «Рухани жаңғыру»<br />

бағдарламасын іске асыруға белсенді<br />

атсалысудамыз. Қазір бүгінгі күнге<br />

дейін ғалымдардың, археологтардың,<br />

этнографтардың, жазушылардың, ақындардың<br />

аяғы жетпеген, өңірдің туристік нүктесі<br />

ретінде дамуға сұранып отырған Май<br />

ауданындағы Қалмаққырылған тарихи<br />

тауының ғылыми және археологиялықэтнографиялық<br />

зерттеуіне бастамашылық<br />

жасаудамыз.<br />

Өткен <strong>жыл</strong>ы біздің атақты жерлесіміз,<br />

ХІХ ғасырдағы ғалым-ағартушы Ақбалық<br />

хазірет жерленген жерде кесене салынды.<br />

Мұраны зерттеу бойынша ауқымды жұмыс<br />

жүргізіліп, кітап жазылды. Аталмыш шараға<br />

ғалымдар, тарихшылар тартылып, Май<br />

ауданының тұрғындары мен басшылар<br />

қатысты. Ақбалық хазірет ұрпақтарының<br />

бірі, Май ауданынан шыққан академик,<br />

жерлесіміз Жабайхан Әбділдин ағаның<br />

ескертпелері құпталды. Бұл жұмысты<br />

«Ауыл» партиясы облыстық филиалы саяси<br />

кеңесінің мүшесі, «Абу Ханифа» қоғамдық<br />

қорының төрағасы, белгілі меценат Сапарғали<br />

Байболатов басқарды.<br />

- Оқырмандарға не тілейсіз?<br />

- Біздің Тәуелсіз еліміздің игілігі үшін<br />

бірлік, белсенді өмірлік ұстаным тілеймін!<br />

Сұхбаттасқан - Юрий ПОМИНОВ.


САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

ЛЕБІЗ<br />

ОҚЫС ОҚИҒА<br />

Елге деген<br />

ықыласың ерекше<br />

Аса құрметті балам Мейрам<br />

Құдайбергенұлы! Бүгін сен, ер<br />

жасы 50-ді артқа тастап, асқаралы<br />

алпысқа толып отырсың. Өткен<br />

ғасырдың 80-ші <strong>жыл</strong>дарының<br />

басында Семейдегі жоғары оқу<br />

орнын тәмамдап, өрісін өрден<br />

іздеген, ел қамын ойлаған, ерте<br />

тұрып, кеш жатқан ер азамат<br />

ретінде өзің туып-өскен Кереку-<br />

Баян өңірінде ауыл шаруашылығын<br />

өркендетуге көптің бірі<br />

болып кірісіп кеттің. Еңбек<br />

жолын төменнен бастап, барлық<br />

сатысынан өттің. Нәтижесінде<br />

еңбекқор, жүрегі жомарт, жаны<br />

жайсаң азаматқа лайық кісілік,<br />

тектілік пен намысқойлығың<br />

тағы бар. Көсіле жұмыс жасаған<br />

30 <strong>жыл</strong>дан аса уақыт ішінде көптің<br />

бірі болып ғасырмен өлшенетін<br />

жұмыстар тындырдыңдар. Сенде<br />

мансапқорлық, тәкаппарлық,<br />

өзін басқалардан жоғары қою<br />

секілді жат мінездер болған емес.<br />

Әрқашан шамаңа қарап, жұртқа<br />

жақсылық жасап, <strong>жыл</strong>ағанды<br />

жұбатып, өкпесі өшіп, өзекте<br />

қалғандарды өрге сүйредің.<br />

Адамды тындырған ісіне қарап<br />

бағалайды ғой. Жауапты қызметтер<br />

атқарып, арпалысты тірліктің<br />

тезінен өтіп, жақсы-жаманның<br />

бәрін көргендіктен болар, әсіресе,<br />

Парламент депутатына лайық<br />

мәселе шешуде сараптау салмағы<br />

басым, үлкенмен де, кішімен<br />

де тез тіл табысып, оларды<br />

ортақ істің орайына қарай үйіріп<br />

әкетіп жүрдің. Жайшылықтағы<br />

«бауырым-ау» деп ішке тарта<br />

сөйлеуің де өзіңе жарасып тұрады.<br />

Ағайын-туыс, туғандардың<br />

арасында да кісілігің анадайдан<br />

көрініп тұрады. Өзіңнен кейінгі<br />

іні-қарындастарыңа, туыс-туғандарыңа<br />

әдеппен қарап, бар-жоғына<br />

көңіл аударып, түгендеп отырасың.<br />

Тұрмысы төмендерге қол ұшын<br />

беріп, көмекке әзір тұрасың.<br />

Ұлыстың ұлы күндері, Ораза,<br />

Құрбан айт кезінде имандылық<br />

істерден тыс қалмайсың. Қамқоршы<br />

ата жолын берік ұстанасың.<br />

Бұл күндері өзің мен келін<br />

Рабиға Уақапқызы екеуің ұл-қыз<br />

өсіріп, Дәурен мен Долоресті ер<br />

жеткізіп, немерелер көріп отырған<br />

бақытты ата мен әжесіңдер.<br />

Ұлттық салт-дәстүрлерді немерелердің<br />

бойына кішкентайынан<br />

сіңіріп, ұлттық өнермен сусындатып,<br />

қолына домбыра ұстатып,<br />

басқа аспаптарға бейімдеп, ұлттық<br />

тәлім-тәрбие беріп отырған үлкен<br />

отбасысыңдар. Мысалы, қазақ<br />

баласын үш-ақ ауыз сөзбен<br />

тәрбиелеген. Оның алғашқысы –<br />

ұят болады. Екіншісі – жаман<br />

болады. Үшіншісі – обал болады.<br />

Ұят болады дегені – өлімнен<br />

ұят күшті, ұятты істі істеме дегені,<br />

жаным – арымның садағасы дегені.<br />

Жаман болады дегені – жақсы<br />

сөз – жарым ырыс, жамандықтан<br />

аулақ жүр дегені. Жақсының<br />

шарапаты, жаманның кесапаты<br />

тиеді дегені.<br />

Обал болады дегені – әр<br />

нәрсенің сұрауы бар, саған түкке<br />

тұрғысыз болған бір нәрсе, басқа<br />

біреуге өте қымбат болуы мүмкін<br />

дегені, ешкімге көлеңкең түспесін<br />

дегені.<br />

Міне, осындай ұлттық нақыш,<br />

құндылықтарды Мейрам мен<br />

Рабиға – немерелерінің бойына<br />

дарытып, сабырлы, жігерлі,<br />

қайырымды, иманжүзді ұрпақтар<br />

тәрбиелеуде. Сөзімнің соңында<br />

айтарым, Мейрам, Рабиға екеуің<br />

шөбере көріп, жүз жасаңдар,<br />

отбасының бақытын көре беруге<br />

Алла нәсіп етсін.<br />

Қашанда ойлағаның болып тұрсын,<br />

Құдайым оң істерге жолықтырсын.<br />

Елің үшін аянбай еңбек етіп,<br />

Көңілің ортаймасын, толып тұрсын!<br />

Тілек білдірушілер:<br />

әкең Құдайберген қажы<br />

Бөкенұлы,<br />

Бақытжамал Иманғұлқызы.<br />

Жолды неге бөгеді?<br />

Жексенбі күні Павлодар автовокзалында келеңсіз<br />

жағдай орын алды. Жолаушы тасымалымен айналысатын<br />

екі автобус бір-бірінің жолын бөгеп,<br />

жұртшылықты әбігерге салды. Салдарынан<br />

кішігірім кептеліс орын алды.<br />

Куәгерлердің сөзінше, Павлодар-<br />

Қарағанды бағыты бойынша жолға<br />

шыққандарға өзге автобус кедергі<br />

келтіріп, трамвайдың қатынасын<br />

бөгеген. Аталмыш орындағы<br />

жағдайдың мән-жайын тәртіп<br />

сақшылары анықтады.<br />

- Кешкі сағат 20.15-те «102»<br />

қызметіне Павлодар-Қарағанды<br />

бағыты бойынша жолға шықпақ<br />

болған автобустың жолын өзге<br />

автобус бөгегені жөнінде хабар түсті.<br />

Салонда 31 жолаушы болған. Зардап<br />

шеккендер жоқ. Өзге қоғамдық<br />

көліктің қатынасы бұзылмады.<br />

Оқиға орнында жедел-тергеу тобы<br />

жұмыс істеді, - дейді облыстық<br />

полиция департаментінің баспасөз<br />

қызметкері Жанар Белялова.<br />

Құқық қорғау органының<br />

мәліметіне сүйенсек, келеңсіздік<br />

салдарынан тоқтауға мәжбүр болған<br />

көлік 1 сағаттан кейін өз бағытын<br />

жалғастырған. Тергеу барысында<br />

жолды бөгеген автобус қалаларалық<br />

тасымалды жүзеге асыру бойынша<br />

тендерді ұтып алған кәсіпорынға<br />

тиесілі екендігі анықталды. Сондай-ақ,<br />

аталмыш фирма Павлодар-Қарағанды<br />

бағыты бойынша қатынайтын<br />

жолаушыларға да жауапты екендігі<br />

белгілі болды. Сондықтан жүргізуші<br />

заңсыз тасымалдаушының жолын<br />

бөгеген.<br />

Облыстық жолаушылар көлігі<br />

және автомобиль жолдары басқармасы<br />

басшысының орынбасары<br />

Диана Мұханова оқиға орнына<br />

барып, мән-жайды анықтағанын<br />

айтады.<br />

- Павлодар - Қарағанды бағыты<br />

бойынша ресми тасымалдаушы<br />

бар. Ол – «Балтабаев» жеке кәсіпкерлігі.<br />

Тасымалдаушы темір жол<br />

вокзалының жанындағы «Сапаржай<br />

Павлодар» ЖШС-мен келісімшартқа<br />

отырған. Жексенбіде «Автовокзал<br />

сервис» сапаржайынан «Павлодар<br />

Interbus» ЖШС-ге тиесілі автобус<br />

жолға шықты. Аталған ұйым рұқсат<br />

қағазы болмағанына қарамастан,<br />

жолаушыларды тасымалдаған.<br />

Сондықтан «Балтабаев» жеке<br />

кәсіпкерлігі әлгі автобусты<br />

тоқтатқан. «Автовокзал сервис»<br />

ЖШС-нің ақпараты бойынша,<br />

автобус қосымша рейс ретінде<br />

шығарылған. Жолаушылар мен<br />

жүкті тасымалдау ережесі бойынша<br />

қосымша рейс автобус толық<br />

болғанда, касса кезегінде 15 адам<br />

тұрған кезде ғана шығарылады.<br />

Сондай-ақ, қосымша рейс болатыны<br />

жөнінде хабар берілуі тиіс.<br />

Полиция тексеріс кезінде аталмыш<br />

ережелердің сақталмағанын<br />

анықтады, - дейді ол.<br />

Диана Мұханова «Балтабаев»<br />

жеке кәсіпкерлігінің әрекеті дұрыс<br />

болмағанын және полиция оған<br />

қатысты тиісті шара қолданғанын<br />

атап өтті. Оның сөзінше, «Балтабаев»<br />

жеке кәсіпкерлігінен аталмыш<br />

жағдайға қатысты осы айдың 23-і<br />

күні шағым түскен. Бұл ретте<br />

жауапты органға тексеріс жүргізу<br />

және тиісті шара қолдану жөнінде<br />

сұраныс жіберілген. Нәтиже алдағы<br />

уақытта белгілі болмақ.<br />

А.АСҚАРҚЫЗЫ.<br />

ЖАРНАМА <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> 7<br />

«Жастық шақ»<br />

Фестиваль барысында Ресей,<br />

Моңғолия, Қырғызстан және еліміздің<br />

өзге өңірлерінен келген дирижерлер<br />

өнер көрсетеді.<br />

Иса Байзақов атындағы облыстық<br />

филармонияның директоры Амангелді<br />

Қожановтың айтуынша, өңірде алғаш<br />

рет ұйымдастырылып отырған атаулы<br />

шараға көптеген белгілі тұлғалар<br />

қатысуда.<br />

- Дирижерлер шеруін ұйымдастырудағы<br />

басты мақсатымыз - қазақ<br />

музыка өнерін насихаттау және<br />

жастарға дәстүрлі музыканы дәріптеу,<br />

талантты орындаушыларды қолдау.<br />

Сонымен қатар, алыс-жақын шет<br />

Қоғамдық–саяси, ақпаратты-жарнамалық<br />

«Saryarqa samaly» газетіне 2020 <strong>жыл</strong>ға<br />

жазылу басталды!<br />

Жазылу мерзімі<br />

6 ай (аптасына үш<br />

нөмір)<br />

12 ай<br />

(аптасына үш нөмір)<br />

12 ай (бейсенбілік<br />

нөмір)<br />

Біздің газетімізге жазылуды үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен<br />

кез келген пошта бөлімшесінде, пошта қызметкері арқылы немесе Павлодар қ-сы,<br />

Ак.Сәтбаев к-сі, 50 (тел.: 32-40-37) мекенжайы бойынша орналасқан «Қазпошта»<br />

ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23 мекенжайы бойынша орналасқан «Alash Press»<br />

ЖШС-де (тел.: 61-63-18) жазыла аласыз. Одан басқа, баламалы жазылу арқылы<br />

Астана к-сі, 143 мекенжайы бойынша ресімдеп, тікелей редакциядан алуға болады.<br />

Мекемелер мен ұйымдардың назарына! Біздің кез келген басылымға<br />

50 данадан артық жазылған жағдайда кәсіпорынға дейін жеткізумен ұжымдық<br />

баламалы жазылуды ұсынамыз. Тел.: 8 (718 2) 66-15-41.<br />

Құрметті оқырмандар!<br />

Қоғамдық–саяси, ақпаратты-жарнамалық «Звезда Прииртышья»<br />

газетіне 2020 <strong>жыл</strong>ға жазылу басталды!<br />

Жазылу мерзімі<br />

6 ай (аптасына үш<br />

нөмір)<br />

12 ай (аптасына үш<br />

нөмір)<br />

12 ай (бейсенбілік<br />

нөмір)<br />

«Қазпошта» АҚ–ның<br />

бөлімшесі арқылы<br />

жазылу<br />

Индексі 55441<br />

қала ауыл<br />

6 657,10 6 988,20<br />

теңге теңге<br />

13 314,20 13 976,40<br />

теңге теңге<br />

Индексі 55442<br />

қала ауыл<br />

4 040,70 4 251,40<br />

теңге теңге<br />

«Қазпошта» АҚ–ның<br />

бөлімшесі<br />

арқылы жазылу<br />

Индексі 55440<br />

қала ауыл<br />

6 657,10 6 988,20<br />

теңге теңге<br />

13 314,20 13 976,40<br />

теңге теңге<br />

Индексі 25440<br />

қала ауыл<br />

4 040,70 4 251,40<br />

теңге теңге<br />

«Alash Press»<br />

ЖШС–нің<br />

бөлімшелері<br />

арқылы жазылу<br />

«Alash Press»<br />

ЖШС–нің<br />

бөлімшелері<br />

арқылы жазылу<br />

Редакцияда<br />

ресімдеу<br />

және алу<br />

мен жазылу<br />

Павлодар қ. Павлодар қ.<br />

6 650 теңге<br />

5 556 теңге<br />

13 300 теңге 11 112 теңге<br />

4 035 теңге<br />

Редакцияда<br />

ресімдеу<br />

және алумен<br />

жазылу<br />

Павлодар қ. Павлодар қ.<br />

6 650 теңге 5 556 теңге<br />

13 300 теңге 11 112 теңге<br />

4 035 теңге<br />

МӘДЕНИЕТ<br />

Бүгін облыс орталығында Қазақ КСР-інің Халық<br />

артисі Рүстембек Омаровтың 100 <strong>жыл</strong>дығына орай<br />

ұйымдастырылған халықаралық дирижерлер фестивалі<br />

басталды.<br />

елдерден келетін кәсіби музыканттармен<br />

шығармашылық байланыс<br />

орната отырып, тәжірибе алмасу.<br />

Шара барысында, жергілікті Рүстембек<br />

Омаров атындағы қазақ ұлт аспаптар<br />

оркестрінің орындауында арнайы<br />

шақырылған дирижерлердің ұсынған<br />

шығармалары орындалады, - дейді<br />

ол.<br />

Құрметті жерлестер, бүгін, яғни<br />

<strong>29</strong> <strong>қазан</strong> күні сағат 19.00-де Естай<br />

атындағы мәдениет сарайында<br />

дирижерлердің өнерін тамашалауға<br />

асығыңыздар!<br />

3 144 теңге<br />

3 144 теңге<br />

Біздің газетімізге жазылуды үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен<br />

кез келген пошта бөлімшесінде, пошта қызметкері арқылы немесе Павлодар қ-сы,<br />

Ак.Сәтбаев к-сі, 50 (тел. 32-40-37) мекенжайы бойынша орналасқан «Қазпошта»<br />

ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23 мекенжайы бойынша орналасқан «Alash<br />

Press» ЖШС-де (тел. 61-63-18) жазыла аласыз. Одан басқа, баламалы жазылу<br />

арқылы Астана к-сі, 143 мекенжайы бойынша ресімдеп, тікелей редакциядан<br />

алуға болады.<br />

Мекемелер мен ұйымдардың назарына! Біздің кез келген басылымға<br />

50 данадан артық жазылған жағдайда кәсіпорынға дейін жеткізумен<br />

ұжымдық баламалы жазылуды ұсынамыз. Тел.: 8 (718 2) 66-15-41.<br />

Хабарландыру<br />

Қ.ХАШЫМҚЫЗЫ.<br />

«ПАВЛОДАРЭНЕРГО» АҚ «2-ЖЭО күл үйіндісінің 2-ші кезегінің бөгеттерін<br />

күшейту. Қайта құру» жобасы бойынша жария тыңдауын өткізетінін<br />

хабарлайды.<br />

Жария тыңдау <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong>ғы 27 қараша күні сағат 15-те Павлодар қ.,<br />

Торайғыров көш., 76, «ПАВЛОДАРЭНЕРГО» АҚ оқу орталығының ғимараты.<br />

Жобаға тапсырыс беруші: «ПАВЛОДАРЭНЕРГО» АҚ, 8 (7182) 39-95-06;<br />

факс: 8 (7182) 32-97-88; e-mail: info@pavlodarenergo.kz.<br />

Жобалық құжаттаманы әзірлеуші: «Институт КазНИПИЭнергопром» АҚ,<br />

Алматы қ., Абылай хан даңғылы, 58А, тел.: 8 (727) 273-47-87; e-mail:<br />

main@knep.kz. Жобалық материалдар www.tabigatpv.gov.kz сайтында<br />

орналастырылған.<br />

Жұртшылық өкілдері жобаның жазбаша нұсқасымен мына мекенжай<br />

бойынша таныса алады: Павлодар қ., Кривенко көш., 27. Жоғарыда<br />

көрсетілген жоба бойынша ескертулер мен ұсыныстар info@pavlodarenergo.<br />

kz; main@knep.kz электронды мекенжайлары бойынша қабылданады.<br />

Жария тыңдауды ұйымдастыруға жауапты тұлға – «Павлодар<br />

облысының жер қойнауын пайдалану, қоршаған орта және су ресурстары<br />

басқармасы» ММ, Балтабаева М.К. (32-93-79; 65-25-59; e-mail:<br />

baltabaeva.dpr@pavlodar.gov.kz).<br />

(20233)<br />

SARYARQA<br />

SAMALY<br />

МЕНШІК ИЕСІ:<br />

«Павлодар облысы әкімінің<br />

аппараты» мемлекеттік<br />

мекемесі (Павлодар қаласы)<br />

«Ертіс Медиа» ЖШС,<br />

«Saryarqa samaly»<br />

облыстық газеті<br />

Газетке Қазақстан Республикасы<br />

Ақпарат және коммуникациялар<br />

министрлігі Ақпарат<br />

комитетінің мерзімді басылымды,<br />

ақпарат агенттігін және<br />

желілік басылымды есепке<br />

қою, қайта есепке қою туралы<br />

19.06.<strong>2019</strong> ж. №17747-Г куәлігі<br />

берілген.<br />

Газет 1979<br />

<strong>жыл</strong>ы<br />

«Құрмет<br />

белгісі»<br />

орденімен,<br />

2014 <strong>жыл</strong>ы<br />

«Алтын<br />

жұлдыз»<br />

жалпыұлттық<br />

сыйлығымен<br />

марапатталды.<br />

ЖШС директоры<br />

Асқар ШӨМШЕКОВ<br />

Бас редактор<br />

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ<br />

Телефоны: 66-15-30<br />

ЖШС-нің мекенжайы:<br />

Павлодар қаласы,<br />

Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй.<br />

Редакцияның мекенжайы:<br />

140000, Павлодар қаласы,<br />

Астана көшесі, 143-үй.<br />

Теле/факс 66-15-30<br />

Газеттің электронды<br />

поштасы:<br />

ssamaly<strong>29</strong>@gmail.com.<br />

Бас редактордың<br />

орынбасары - 66-14-61.<br />

Жауапты хатшы - 65-12-74.<br />

Әлеуметтік бөлім - 66-14-63,<br />

66-15-31, 66-15-32.<br />

Экономика, саясат- 66-14-64,<br />

66-15-28, 66-14-65.<br />

«Айналайын» - 66-14-63.<br />

«Жас times» - 66-15-32.<br />

Жарнама бөлімі:<br />

s_samaIy_reklama@maiI.ru<br />

66-15-42, 66-15-40.<br />

Маркетинг және тарату<br />

бөлімі - 66-15-41.<br />

Фототілші, корректорлар -<br />

65-12-74.<br />

Газеттің нөмірі «Saryarqa<br />

samaly»-ның компьютер<br />

oрталығында теріліп, беттелді.<br />

Газет аптасына үш рет шығады,<br />

апталық таралымы 12439 дана,<br />

бүгінгі көлемі 2 б.т.<br />

«Дом печати» ЖШС баспаханасында<br />

басылды. ҚР Павлодар<br />

қаласы, Астана көшесі, 143-үй.<br />

Газеттің сапалы басылуына<br />

баспахана жауап береді.<br />

Телефоны. 8 (7182) 61-80-26.<br />

Басылуға қол қойылған<br />

уақыты 17.00.<br />

Тапсырыс - 2160<br />

Хаттар, қолжазбалар,<br />

фотографиялар мен суреттер<br />

рецензияланбайды және<br />

қайтарылмайды.<br />

Көлемі А4 (14 кегль)<br />

форматындағы<br />

2 беттен асатын материалдар<br />

қабылданбайды.<br />

Редакция оқырмандардан<br />

түскен барлық хаттарды тегіс<br />

жариялауды және оларға жауап<br />

беруді міндетіне алмайды.<br />

Жарнамалық<br />

материалдардың<br />

мазмұнына жарнама<br />

берушілер жауап береді.<br />

Нөмірді әзірлеу барысында<br />

интернет ресурстарынан<br />

алынған фотосуреттер де<br />

пайдаланылды.<br />

Авторлардың пікірлері редакция<br />

ұстанған көзқарасқа сәйкес<br />

келмеуі де мүмкін.<br />

«Saryarqa samaly»-нда<br />

жарияланған материалдарды<br />

көшіріп немесе өңдеп басу<br />

үшін редакцияның жазбаша<br />

рұқсаты алынып, газетке<br />

сілтеме жасалуы міндетті.<br />

Баспа индексі 65441.


8 <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> ИІРІМ<br />

САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />

Естайға ескерткіш<br />

орнатылды<br />

Ақтоғай ауданының орталығында әйгілі әнші, сазгер, ақын, қазақ<br />

өнерінің біртуар тұлғасы Естай Беркімбайұлына ескерткіш-бюст<br />

орнатылды. Игі шара «Рухани жаңғыру» жобасы аясында жүзеге<br />

асырылды.<br />

Алпысбай ХОНЖ<br />

Екібастұз өңіріндегі Ақкөл-Жайылма мақұлдауы қажет.<br />

а т ы р а б ы н д а к і н д і к қ а н ы т а м ғ а н ө н е р и е с і н і ң Ескерткіш-бюстің ашылу салтанатына<br />

150 <strong>жыл</strong>дық мерейтойы былтыр кең көлемде Естай Беркімбайұлының ұрпақтары да<br />

аталып өтілген еді. Әйгілі әнші 1946 <strong>жыл</strong>ы қатысты. Олардың қатарында жуырда ғана<br />

Ақтоғай ауданында қайтыс болды. Бүгінде 90 жасқа толған әншінің немересі Зекен<br />

Естай Беркімбайұлы жерленген елді мекен апа Жанәбілқызы бар.<br />

ақынның атымен аталады. Игі шараға – Әкем Жанәбіл соғысқа аттанғанда біз<br />

қатысушылар алдымен Естай ауылындағы тым жас едік. Сіңлім Сарыторғай екеуіміз<br />

әншінің зиратына барып, құран бағыштады. Естай атаның бауырында өсіп, адам болдық.<br />

Бұдан соң аудан орталығындағы өнер Естай - біздің атамыз ғана емес, халықтың<br />

мектебінің алдында орнатылған Естай ұлы. Бойына дарыған өнерінің арқасында<br />

ескерткіш-бюстінің ашылу салтанаты болды. алты Алашқа танылған атамыздың есімін<br />

– Ө т к е н ж ы л ы ә й г і л і ж е р л е с і м і з д ұлықтаған і ң облыс әкімі Болат Бақауов бастаған<br />

150 <strong>жыл</strong>дық мерейтойы аясында Ақтоғай<br />

ауданында ауқымды шаралар атқарылды. Естай<br />

кесенесінің алдына кеспе тас төселіп, зиратқа<br />

апаратын жаңа жол салынды. Сондай-ақ,<br />

жас ақындар айтысы ұйымдастырылды.<br />

Айтыс барысында ақындар Естай жерленген<br />

ауданда ескерткіштің жоқтығын бірнеше рет<br />

жырына арқау етті. Осыдан соң, ескерткішбюст<br />

орнатуды қолға алдық, - деді Ақтоғай<br />

ауданының әкімі Қаршыға Арынов.<br />

Қ.Арыновтың сөзінше, Ақтоғай ауданының<br />

өнер мектебіне Естайдың атын беру жұмыстары<br />

МӘДЕНИЕТ<br />

Тілеуберді САХАБА<br />

Кітапхана басшысы Шолпан Шахметованың сөзінше, «Кітапхана<br />

түні» алғаш 2014 <strong>жыл</strong>ы ұйымдастырылған. Міне, содан бері<br />

кітапханашылар дәстүрден жаңылмай келеді. Шара 11 алаңға бөлініп<br />

ұйымдастырылды. Соның бірі – кітапхананың екінші қабатында<br />

құрылған қазақ ауылы. Онда қазақтың ұлттық қолөнер туындылары<br />

көрмеге қойылды. Оқырмандар жергілікті шеберлердің<br />

қолынан шыққан ұлттық нақыштағы зергерлік бұйымдарды және<br />

ағаштан ойып жасалған ыдыстарды тамашалады. Сонымен қатар,<br />

өңірдегі сән орталықтары ұлттық киім үлгілерін көрсетті. Қазақ<br />

ауылы алаңына жиналған оқырмандар өңіріміздің жас айтыс<br />

ақындары – Қуандық Башой мен Аманжол Бибаланың сөз сайысын<br />

да тамашалады. Шараның әдебиет алаңында жергілікті ақынжазушылар<br />

бас қосып, өз өлеңдерін оқып берді. Содан кейін<br />

брайль шрифімен жарыққа шыққан «Қос тіл – қос қанат» атты<br />

жыр жинағының тұсаукесері өтті. Жинақта Қазақстан Жазушылар<br />

одағының мүшесі, ақын Сүлеймен Баязитовтің және Ольга<br />

Григорьева, Талғат Ғарипов, Елена Игнатовская сынды жергілікті<br />

ақындардың өлеңдері топтастырылған.<br />

Естайдың немересі Зекен Жанәбілқызы.<br />

жүргізілуде. Бүгінде облыстық ономастика<br />

комиссиясы аталған бастаманы бірауыздан<br />

қолдады. Енді оны республикалық комиссия<br />

барша азаматтарға алғыс айтамын, - деді<br />

Зекен апа Жанәбілқызы.<br />

Облыстық мәдениет, тілдерді дамыту<br />

және архив ісі басқармасының басшысы<br />

Ернұр Дәуеновтің сөзінше, бүгінге дейін<br />

Павлодар облысы бойынша 13 көше мен бір<br />

елді мекенге Естай Беркімбайұлының аты<br />

берілген. Сондай-ақ, Павлодар қаласының<br />

негізгі мәдениет ордасы – қалалық мәдениет<br />

сарайы әйгілі әншінің атымен аталады.<br />

Өткен <strong>жыл</strong>ы аймақ басшысы Болат<br />

Бақауовтың қолдауымен Екібастұз қаласындағы<br />

музыка мектебіне Естайдың есімі берілді.<br />

Сондай-ақ, басқарма басшысы келер <strong>жыл</strong>ы<br />

Павлодар қаласында Естай Беркімбайұлына<br />

еңселі ескерткіш орнатылатынын айтып,<br />

халықтан сүйінші сұрады.<br />

Мәдени шараның ашылу салтанатына<br />

Естайдың атын ұлықтауға атсалысып жүрген<br />

ардақты азаматтар Әбілхақ Түгелбаев пен<br />

Мұхит Омаров, әншінің туыстары мен<br />

ұрпақтары қатысты. Атап айтсақ, әншінің<br />

үлкен немересі Зекен ападан бөлек, Естайдың<br />

екінші немересі Сарыторғай ападан туған<br />

Шәмшия Жағыпарова да қуанышты сәттің<br />

куәсі болды. Бүгінде сексеннің сеңгіріне<br />

шыққан Сарыторғай апа Ертіс ауданының<br />

Қосағаш ауылында тұрады. Ал Шәмшия<br />

Жағыпарова Кенжекөл ауылындағы балалар<br />

музыка мектебіне басшылық етеді.<br />

Павлодар облысының Құрметті азаматы,<br />

ілгеріде Ақтоғай ауданында басшылық<br />

қызметте болған, қашан да Естайға қатысты<br />

бастамалардың басы-қасынан табылатын<br />

Әбілхақ Түгелбаев өнер иесінің 150 <strong>жыл</strong>дық<br />

мерейтойы халықаралық деңгейде аталып<br />

өтілгенін айтты.<br />

– Былтыр Түркияда халықаралық «ТҮРКСОЙ»<br />

ұйымының ұйытқы болуымен Естай бабамыздың<br />

150 <strong>жыл</strong>дығына арналған ауқымды шара өтті.<br />

Ол жақтағы ағайынның Естайдың өнеріне<br />

деген ыстық ықыласын көріп марқайып<br />

қалдық. Естайдың өнерімен-ақ қазақтың<br />

атын күллі әлемге таныта аламыз, – дейді<br />

Әбілхақ Түгелбаев.<br />

Ескерткіш-бюстің авторы – белгілі сәулетші<br />

Бота Машрапов. Өкініштісі, өнер иесі осы<br />

жазда өмірден өтті. Сәулетшінің жобасын<br />

өзге әріптестері аяқтаған. Ескерткіш-бюстің<br />

биіктігі – 2 метр 28 сантиметр. Жобаның<br />

жалпы құны 4,5 млн. теңгені құрайды. Әншінің<br />

домбыра ұстап тұрған бейнесі гранит тастан<br />

қашалып жасалған.<br />

– Естай атамызды ұлықтау есім беріп,<br />

ескерткіш қоюмен шектелмесе екен деймін. Осы<br />

орайда, Павлодар қаласында Естай әндерінің<br />

республикалық фестивалі ұйымдастырылып<br />

тұратын. Аталған фестиваль екі мәрте өткізілді.<br />

Одан кейін тоқтап қалды. Осы шараны қайта<br />

жандандырса, нұр үстіне нұр болар еді.<br />

Сондай-ақ, соңғы <strong>жыл</strong>дары Естай туралы<br />

тың деректер табылды, жаңа мақалалар<br />

жарияланды. Бұл ретте, Естайға қатысты<br />

дүниелердің басын қосып, энциклопедия<br />

шығарған дұрыс болар еді, – деді Естайдың<br />

ұрпағы, журналист Фархат Әміренов.<br />

Салтанатты шара барысында Ақтоғайдың<br />

«Қара нары» атанған айтыскер ақын Бейсенбі<br />

Мұқажанов жырдан шашу шашты. Жергілікті<br />

өнерпаздар Естай әндерін нақышына келтіре<br />

орындады.<br />

Ақтоғай ауданы.<br />

Суретті түсірген – Бауыржан Бәкібаев.<br />

«Түнгі кітапхана» қызығы<br />

С.Торайғыров атындағы облыстық кітапхана «Кітапхана түні» акциясын өткізуді дәстүрге айналдырды.<br />

Жақында аталмыш акция аясында өткен әдеби, мәдени кешке 600-ден астам адам<br />

жиналып, түрлі қызықты бағдарламаларды тамашалады. Сонымен қатар, осы кеште Ертіс-<br />

Баян өңірі ақын жазушыларының брайль шрифтімен жарыққа шыққан «Қос тіл – қос қанат»<br />

атты жыр жинағы оқырманға таныстырылды.<br />

Шеберлік сыныбы алаңында ұйымдастырушылар кітапты қалай<br />

<strong>жыл</strong>дам оқу тәжірибесімен бөліссе, спорттық алаңда шахмат турнирі<br />

ұйымдастырылды. Ғимараттың кіші залында балалар кітапханасы<br />

бөлімінің 60 <strong>жыл</strong>дығына арналған ретро-кеш өтті. Кішкентай<br />

оқырмандар назарына «Барби» қуыршағының кейіпкерлері көрмеге<br />

қойылды. Кітапхананың кіреберісінде «Автограф сессиясы» болды.<br />

Оған өңірімізге белгілі журналист, өлкетанушы Александр Вервекин<br />

қатысып, соңғы уақытта жарыққа шыққан «Берлинская стажировка<br />

журналиста» кітабымен таныстырды. Алдағы жоспарлармен<br />

бөлісіп, жақында жолсапар очерктері мен репортаждары тағы бір<br />

кітап болып басылатынын атап өтті. Осы кеште қайырымдылық<br />

жәрмеңкесі болып, онда оқырмандар өз қолдарымен дайындап<br />

әкелген тағамдарын сатты. Жәрмеңкеден түскен қаражат Павлодар<br />

қаласында тұратын Мәриям есімді сырқат баланың ата-анасына<br />

берілді. Бұдан бөлек, түрлі сайыстар ұйымдастырылып, жеңімпаздар<br />

бағалы сыйлықтармен марапатталды.<br />

- Біздің ең жас оқырманымыз төртте болса, ең егдесі<br />

92 жаста. Бүгінгі шараға солардың барлығы келіп отыр. «Кітапхана<br />

түні» шарасының басты мақсаты – жастарды кітапханаға тарту, сол<br />

арқылы кітап оқу мәдениетін қалыптастыру, яғни, жалпы қауымды<br />

әдебиетпен сусындату, - деді кітапхана директоры Шолпан Шахметова.<br />

СПОРТ ТЫНЫСЫ<br />

Дәстүрлі<br />

турнир -<br />

өз биігінде<br />

Еркін күрестен КСРО<br />

спорт шебері, Қазақстан<br />

Республикасының<br />

құрметті спорт<br />

қайраткері, Павлодар<br />

қаласының Құрметті<br />

азаматы, жерлесіміз<br />

Амантай Аймағамбетовтің<br />

атындағы дәстүрлі турнир<br />

ұйымдастырылды.<br />

Еркін күрестен өткен дәстүрлі<br />

турнир осымен 15-інші рет өз байрағын<br />

көтерді. Оған Павлодар облысымен<br />

қоса еліміздің өзге де өңірлерінен<br />

жалпы саны 300-ден астам спортшы<br />

қатысты.<br />

Амантай Аймағамбетов - саналы<br />

өмірін еркін күреске арнаған азамат.<br />

Оның боз кілемде жеткен жетістігі<br />

мен дарынды шәкірттер дайындаудағы<br />

еселі еңбегі мемлекет тарапынан да<br />

елеусіз қалған жоқ. Оған 1963 <strong>жыл</strong>ы<br />

еркін күрестен КСРО спорт шебері<br />

атағы берілді. 2001 <strong>жыл</strong>ы Қазақстан<br />

Республикасы Туризм және спорт<br />

жөніндегі агенттігі дене шынықтыру<br />

мен спортты дамытуға сіңірген еңбегі<br />

үшін Құрмет белгісімен марапаттады.<br />

Амантай Сапарғалиұлы Қазақ КСР<br />

республикалық санаттағы төрешісі.<br />

Павлодар қаласының спорт ардагерлері<br />

кеңесінің жетекшісі. Қазақстан Журналистер<br />

одағының мүшесі.<br />

С<br />

Дәстүрлі турнирге Нұр-Сұлтан<br />

қаласы, Ақмола, Шығыс Қазақстан,<br />

Солтүстік Қазақстан облыстарымен<br />

қатар Павлодар өңірінің спортшылары<br />

қатысты.<br />

- Амантай Сапарғалиұлы - өңірдегі<br />

еркін күрсетің дамуына айрықша үлес<br />

қосқан азамат. Ол біздің аймақта<br />

қазақ жігіттерінің арасында алғаш<br />

болып КСРО спорт шебері атағын<br />

алды. Мен Амантай Аймағамбетовтей<br />

азаматқа шәкірт болғаным үшін<br />

қуанамын, - деді Қазақстанның еңбек<br />

сіңірген жаттықтырушысы Оразалы<br />

Мұхаметәлинов.<br />

Турнирде ұлдар 10 салмақ<br />

дәрежесінде бақ сынады. Ал қыздар<br />

арасындағы күресте 7 салмақ<br />

дәрежесі бойынша мықтылар<br />

анықталды. Дәстүрлі турнирге Амантай<br />

Аймағамбетовтің үзеңгілес замандастары,<br />

спорт ардагерлері мен шәкірттері<br />

қатысты.<br />

Спорттық шараның өтуіне<br />

облыстық туризм және спортты дамыту<br />

басқармасы, Павлодар қалалық дене<br />

шынықтыру мен спорт бөлімі ұйытқы<br />

болды. Дәстүрлі турнирдің салтанатты<br />

ашылу рәсімінде А.Аймағамбетов<br />

«Nur Otan» партиясының жергілікті<br />

филиалы төрағасының орынбасары<br />

И.Теренченконың Алғыс хатымен<br />

марапатталды. Сондай-ақ, Амантай<br />

Сапарғалиұлының шәкірттері, кәсіпкерлер<br />

Дәурен мен Мұхит Сәдуақасовтар да<br />

ұстаздарына сый-сыяпат көрсетті.<br />

Алпысбай ХОНЖ.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!