29 қазан, 2019 жыл №124 (15444)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SARYARQA<br />
Павлодар облыстық газеті<br />
19<strong>29</strong> <strong>жыл</strong>ғы 15 ақпаннан шығады<br />
SAMALY<br />
<strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі<br />
<strong>2019</strong> <strong>жыл</strong><br />
<strong>№124</strong> (<strong>15444</strong>)<br />
ssamaly<strong>29</strong>@gmail.com<br />
www.saryarka-samaly.kz<br />
facebook.com/saryarka15<br />
@saryarka_samaly<br />
Бөденедей<br />
жорғалап...<br />
Нақпа-нақ<br />
Келер <strong>жыл</strong>ы<br />
отандық<br />
денсаулық<br />
сақтау<br />
саласына<br />
1,5 трлн.<br />
теңге<br />
бөлінеді<br />
ЕЛАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС<br />
Ықпалдастық<br />
мүдделері<br />
Беларусь Президенті Александр<br />
Лукашенконың Қазақстанға<br />
ресми сапары өзара түсіністік<br />
және сенім рухында өтті.<br />
Кейінгі кезде дүкендердің сөрелерінен сырты шұбар, оймақтай ғана<br />
жұмыртқаларды жиі көрген боларсыз. Бұл – бөдененің жұмыртқасы.<br />
Осы құсты өсіруді бүгінде айтарлықтай бизнеске айналдыруға болатынын<br />
көбіңіз біле бермессіздер. Алысқа бармай-ақ, арамызда<br />
осы істі кәсіп еткен жан жайында әңгіме етпекпіз.<br />
«Рухани жаңғыру»:<br />
ЕСТАЙҒА ЕСКЕРТКІШ ОРНАТЫЛДЫ<br />
Жалғасы 4-бетте<br />
Ақтоғай ауданының орталығында әйгілі әнші, сазгер, ақын, қазақ өнерінің біртуар тұлғасы - Естай<br />
Беркімбайұлына ескерткіш-бюст орнатылды. Игі шара «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында<br />
жүзеге асырылды. Екібастұз өңіріндегі Ақкөл-Жайылма атырабында кіндік қаны тамған өнер иесінің<br />
150 <strong>жыл</strong>дық мерейтойы былтыр кең көлемде аталып өткен еді. Әйгілі әнші 1946 <strong>жыл</strong>ы Ақтоғай<br />
ауданында қайтыс болды. Бүгінде Естай Беркімбайұлы жерленген елді мекен ақынның атымен<br />
аталады.<br />
Толығырақ 8-бетте<br />
Бұл тұрғыда негізгі келіссөздер<br />
сауда-экономикалық әріптестікті кеңейту<br />
бағытында өрбіді. Мұнымен қоса,<br />
мемлекеттер басшылары саяси,<br />
мәдени-гуманитарлық салалар мен<br />
халықаралық құрылымдар аясындағы<br />
өзара іс-қимылдарды да егжей-тегжейлі<br />
қамтыды<br />
- Біз елдеріміз арасындағы саудасаттық<br />
көлемін ұлғайтуға, гуманитарлық<br />
саладағы байланыстарды нығайтуға,<br />
халықаралық ұйымдар аясындағы ықпалдастықты<br />
белсенді түрде жалғастыруға<br />
мүдделіміз, – деді Мемлекет басшысы<br />
Қасым-Жомарт Тоқаев.<br />
Қазақстан Президенті келіссөздер<br />
қорытындысы бойынша қол қойылған<br />
құжаттар екі мемлекет арасындағы<br />
ынтымақтастықты тереңдету үшін жасалған<br />
маңызды қадам саналатынын жеткізді.<br />
Александр Лукашенко қатынастардың<br />
деңгейі екі елдің стратегиялық мүдделеріне<br />
толық сай келетінін айтты.<br />
– Бұл – болашаққа маңызды жоспарлар<br />
жасауға мүмкіндік беретін ұзақ <strong>жыл</strong>дар<br />
бойғы тынымсыз еңбектің нәтижесі.<br />
Минск пен Нұр-Сұлтан арасында барлық<br />
деңгейдегі ықпалдастықтың оң тәжірибесі<br />
қалыптасқан,– деді Беларусь Президенті.<br />
Сауда-экономикалық байланыстарға<br />
тоқталған Александр Лукашенко Қазақстанды<br />
негізгі сауда серіктесі санайтынын айтты.<br />
Ол соңғы үш <strong>жыл</strong>да екі елдің өзара тауар<br />
айналымы екі есеге артып, 1 миллиард<br />
долларға жуықтағанын мысалға келтірді.<br />
Бұдан бөлек, Қазақстанның Беларусь<br />
Республикасына шығаратын импорты<br />
45 пайызға өскенін мәлім етті.<br />
Келіссөздер қорытындысы бойынша<br />
Қасым-Жомарт Тоқаев пен Александр<br />
Лукашенко екі жақты ынтымақтастықты<br />
жаңа деңгейге көтеріп, өзара серіктестікті<br />
одан әрі жандандыратын және халықаралық<br />
аренадағы іс-әрекеттерді үйлестіретін<br />
Бірлескен мәлімдемеге қол қойды.<br />
Әзірлеген – Мұрат ҚАПАНҰЛЫ.
2<br />
<strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong><br />
АҚПАРАТ<br />
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
ЭКОЛОГИЯ<br />
Көгалдандыруға<br />
көңіл бөлінген<br />
МЕЗГІЛ МӘСЕЛЕСІ<br />
Энергия нысандары<br />
қысқа дайын<br />
Екібастұздағы Болат Нұржанов атындағы ГРЭС-1<br />
станциясы экологиялық бағыттағы жұмыстарын<br />
биыл да жалғастырыпты. Мәселен, тоғыз айда<br />
кәсіпорынның айналасы мен санитарлық қорғау<br />
аймағына 600 түп ағаш еккен. Мұржадан шығатын<br />
түтін газын барынша тазарту мақсатында электр<br />
сүзгілерді <strong>жыл</strong> сайын ретке келтіру жүйелі<br />
жолға қойылыпты.<br />
Гүлжайна ТҮГЕЛБАЙ<br />
Бұл жөнінде өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен<br />
брифингте кәсіпорынның өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті және<br />
қоршаған ортаны қорғау басқармасының басшысы Ермек Қайтанов<br />
мәлімдеді. Айтуынша, биыл 600 түп көшет пен 20 түп қарағай<br />
отырғызылған. Бұл мақсатқа өндіріс орны 1,7 млн. теңге жұмсаған.<br />
Биыл кәсіпорында экологиялық бағытта 15 түрлі шара жоспарланыпты.<br />
Оған 185,7 млн. теңге қарастырылған. Қаражаттың басым<br />
бөлігі ауаны қорғауға, су, жер ресурстарын тиімді пайдалануға<br />
бағытталуда. Жалпы, станцияда экологияны қорғау жұмыстарының<br />
2018-2022 <strong>жыл</strong>дарға арналған бес <strong>жыл</strong>дық бағдарламасы<br />
бар.<br />
Станция өкілі 2011 <strong>жыл</strong>дан бері көгалдандыру ісіне көп<br />
көңіл бөлініп жатқанын атады. Сол уақыттан бері барлығы<br />
11 мың 700 түп ағаш пен бұта отырғызылған. Сонымен қатар,<br />
кәсіпорынның күл үйінділері аумағына ағаш егу қарқын алған.<br />
Мұнда 2013 <strong>жыл</strong>дан бері 200 мыңнан астам көшет егілген.<br />
Е.Қайтановтың айтуынша, олар жақсы жерсініп келеді. Жалпы, егілген<br />
ағаштар мен гүлдерді суару жұмысының жолға қойылуы олардың<br />
толығымен жерсініп, өсін-өніп кетуіне септігін тигізуде, дейді<br />
маман.<br />
- Түтін газының барынша жоғары деңгейде тазалануын<br />
қамтамасыз ету үшін электр сүзгілерге жүйелі түрде техникалық<br />
қызмет көрсетіледі. Мәселен, биыл барлығы 155,7 млн. теңгеге<br />
№5 энергоблоктың сүзгісіне күрделі жөндеу, ал №4 және<br />
6 энергоблоктар сүзгілеріне ағымдық жөндеу жүргізілді. Станциямызда<br />
7 блок болса, бір <strong>жыл</strong>да солардың екеуінің сүзгісіне<br />
күрделі, екеуіне орташа, қалғанына ағымдық жөндеу жоспарлы<br />
түрде жүргізіледі, - дейді Е.Қайтанов.<br />
Кәсіпорын күл үйінділері алаңының <strong>жыл</strong> сайын 30 гектарын<br />
қалпына келтіруді мақсат еткен. Биыл 9 айда 18,5 гектар аумақ<br />
қалпына келтіріліпті.<br />
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ<br />
Екібастұз ГРЭС-1<br />
күзгі-қысқы кезеңде<br />
жұмыс істеуге<br />
әзірлік паспортын<br />
алды. Тиісті бақылауқадағалау<br />
органдары<br />
станцияның<br />
белгіленген<br />
жүктемені осы<br />
<strong>жыл</strong>ғы қысқы<br />
кезеңдегі ең төмен<br />
температура<br />
жағдайында атқаруға<br />
техникалық тұрғыдан<br />
дайын екендігін<br />
растады.<br />
Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ<br />
«Болат Нұржанов атындағы<br />
Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС – «Самұрық-<br />
Энерго» электр-энергетикалық<br />
холдингінің еншілес компаниясы,<br />
Қазақстан нарығына электр<br />
энергиясын аса ірі жеткізіп<br />
берушілердің бірі болып табылады.<br />
Кәсіпорын күзгі-қысқы кезең<br />
басталмай тұрып-ақ өзінің тұрақты<br />
дайындығын көрсетіп келген<br />
болатын. Мәселен, осы <strong>жыл</strong>ғы<br />
қаңтар-қыркүйек аралығындағы<br />
жұмыстың қорытындысы бойынша<br />
с т а н ц и я н ы ң ж ұ м ы с қ у а т т ы л ы ғ ы<br />
1 892 МВт-ты құрап, алты энергия<br />
блогы бір мезетте жұмыс істеген<br />
кезде көрсеткіш 3 028 МВт-қа<br />
жеткен болатын. Соңғы төрт<br />
айдың ішінде, яғни маусымнан<br />
қыркүйекке дейін 6,448 млрд.<br />
кВт сағат электр энергиясы<br />
өндірілді, бұл өткен <strong>жыл</strong>дың осы<br />
кезеңінде өндірілгеннен 3%-ға көп.<br />
Станцияда <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong>ғы жөндеу<br />
науқаны аясында №4 энергия<br />
б л о г ы а ғ ы м д а ғ ы ж ө н д е у д е н ,<br />
№7 және 8 энергия блоктары<br />
ағымдағы кеңейтілген жөндеуден<br />
өтті, №5 энергия блогын күрделі<br />
жөндеу аяқталды, №3 энергия<br />
блогын күрделі жөндеу жалғасуда.<br />
Жалпы алғанда, <strong>2019</strong>-2020<br />
<strong>жыл</strong>дарғы <strong>жыл</strong>ыту кезеңінің<br />
басталуына қарай «Самұрық-<br />
Энерго» АҚ-ның құрылымындағы<br />
энергетикалық компанияларының<br />
бәрі жабдықтың толық техникалық<br />
дайын екенін хабарлады.<br />
Қазан айының басында Екібастұз<br />
ГРЭС-1-ден басқа «О.Қантаев<br />
атындағы Мойнақ СЭС» АҚ және<br />
«Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ<br />
әзірлік паспорттарын алды.<br />
Сондай-ақ, қысқы кезеңге<br />
дайындық жұмыстарына жаңартылатын<br />
энергия көздерін пайдаланатын<br />
нысандар мен энергия<br />
беруші ұйымдар да қатысуда.<br />
Осылайша, «Самұрық Энерго»<br />
АҚ-ның құрылымындағы энергетикалық<br />
компаниялардың бәрі<br />
қысқа толық дайын.<br />
Айта кетелік, әзірлік паспорты –<br />
энергия өндіретін және энергия<br />
беретін ұйымдардың күзгіқысқы<br />
жағдайда жұмыс істеуге<br />
дайындығын растай отырып, <strong>жыл</strong><br />
сайын берілетін құжат. Энергия<br />
нысандарының дайындығын<br />
бақылауды Қазақстан Республикасы<br />
Энергетика министрлігінің<br />
«Атомдық және энергетикалық<br />
қадағалау мен бақылау комитеті»<br />
мемлекеттік мекемесі іске асырады.<br />
Қазақстандағы аса ірі электр<br />
энергетикалық холдинг болып<br />
табылатын «Самұрық-Энерго»<br />
акционерлік қоғамына энергия<br />
және көмір өндіру кәсіпорындары<br />
кіреді. Павлодар облысындағы<br />
«Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС, «Екібастұз<br />
ГРЭС-2 станциясы» АҚ, «Богатырь<br />
Көмір» ЖШС осы холдингтің<br />
иелігінде.<br />
Нарық белгі<br />
беруде...<br />
Соңғы уақытта картоп өсіру шаруашылығы төңірегінде көп<br />
әңгіме айтылып жүр. Ел арасында «екінші нан» аталып кеткен<br />
өнімнің көлемі артып барады, дейді мамандар. Қазірдің өзінде<br />
Қазақстан <strong>жыл</strong>ына 200 мың тонна картоп экспорттайтын көрінеді.<br />
Жақсы ғой. Тек ішкі нарықтағы ұсыныс та сұраныстан асып<br />
барады. Осыны ескерген сала мамандары тұқымдық картоп<br />
өсіруді қолға алуымыз қажет деп есептейді. Қазірден қамдансақ,<br />
әлі-ақ әлемдік нарықтан ойып тұрып орын аламыз.<br />
Сурет газет мұрағатынан алынды.<br />
Данияр ЖҰМАДІЛ<br />
Қазақстаннан жер көлемі бойынша<br />
60 есе кішкентай Нидерланд <strong>жыл</strong>ына<br />
1,5 млн. тонна тұқымдық картоп өндіреді<br />
екен. Соңғы <strong>жыл</strong>дары тұрақты түрде<br />
800 мың тоннадан астам тұқымдық картопты<br />
экспортқа шығарып келеді. Сондықтан<br />
бұл елден үйренеріміз көп. Осы жайтты<br />
ескеріп, Қазақстан мен Нидерланд елінің<br />
Ауыл шаруашылығы министрліктері арнайы<br />
келісімге қол қойған. Оның аясында<br />
еуропалық мамандар қазақстандық<br />
шаруаларға картоп тұқымын сертификаттау<br />
жүйесін дамыту бойынша қолдау<br />
көрсетеді. Бұл бағыттағы алғашқы ауқымды<br />
шаралардың бірі Павлодар ауданына қарасты<br />
Кемеңгер ауылындағы ауылшаруашылық<br />
тәжірибелік станциясында өтті. Нидерланд<br />
елінің мамандары аймағымызға арнайы<br />
келіп, шаруа қожалықтарымен жүздесті.<br />
Шараға облыстық ауыл шаруашылығы<br />
басқармасының, «Атамекен» кәсіпкерлер<br />
палатасының өкілдері және Павлодар,<br />
Қарағанды, Шығыс Қазақстан, Ақмола<br />
облыстарының картоп өндірушілері жиналды.<br />
Қазақстанның Картоп және көкөніс<br />
өсірушілер одағының төрағасы Қайрат<br />
Бисетаевтың айтуынша, бізге тұтынуға<br />
арналған картопты көп көлемде өсіру<br />
қауіпті.<br />
- Нарық қазірдің өзінде белгі беруде.<br />
Картоп артығымен өндіріле беретін болса,<br />
осы салада еңбектеніп жүрген шаруалар<br />
үшін қиындықтар туындауы мүмкін.<br />
Сондықтан тұқымдық картоп өндірісін дамыту<br />
қажет. Еліміздің бұл бағытта да үздік<br />
экспорттаушылардың қатарына қосылуына<br />
барлық мүмкіндігіміз бар. Ауа райының<br />
қолайлылығы, жеріміздің құнарлылығы<br />
осыған алғышарт бола алады. Онымен<br />
қоса, әлем нарығында тұқымдық картопқа<br />
деген сұраныс артып келеді. Бүгінде Азия<br />
елдері, көршілес Ресей өздеріне қажетті<br />
тұқымды Еуропадан сатып алады. Аталған<br />
нарықты біз қамтамасыз етуіміз керек, -<br />
дейді Қ.Бисетаев.<br />
Тұқымдық картоп өндіру үшін не<br />
қажет. Алдымен келесі <strong>жыл</strong>дан кеш<br />
қалмай, Қазақстан халықаралық тұқым<br />
өндірушілердің авторлық құқығын қорғау<br />
ұйымына мүше болып қабылдануы міндетті.<br />
Артынша жоғары сапалы тұқым жүйесін<br />
құруымыз қажет. Содан кейін ғана еуропалық<br />
селекционерлердің көмегімен тұқымдық<br />
картоп өсіруді қолға аламыз.<br />
Ауылшаруашылық тәжірибелік станциясында<br />
өткен семинарға қатысқан Нидерланд<br />
елшілігінің агроөнеркәсіптік кешен<br />
мәселелері бойынша өкілі Меувес Браувер<br />
Қазақстанның тұқымдық картоп өсіруде<br />
әлеуеті зор деп есептейді.<br />
- Қазақстан тұқымдық картоп өндіріп,<br />
шет елдерге шығару үшін бүкіл әлем<br />
сенетін сертификат жүйесі қажет. Ондай<br />
озық жүйе Нидерланд елінде бар. біз<br />
жергілікті кәсіпкерлерге осы бағытты<br />
дамытуға қолдау көрсете аламыз. Ол<br />
үшін ауыл шаруашылығы министрлігі,<br />
өзге де жауапты мемлекеттік мекемелер,<br />
әкімдіктер, шаруа қожалықтары бірлесіп<br />
жұмыс істеуі керек. Сонда ғана аталған<br />
бағытта тиісті жетістікке жете алады. Бұл<br />
елде түрлі климаттық зоналар бар. Картоп<br />
өндіруге тиімді өңірді таңдаймыз. Мен<br />
Павлодар облысы - «қазақстандық картоптың<br />
астанасы» екенін естідім. Сондықтан бұл<br />
аймаққа ерекше көңіл бөліп отырмыз, -<br />
дейді Меувес Браувер.<br />
Кемеңгер ауылы,<br />
Павлодар ауданы.
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
АЙНА <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> 3<br />
БАС ТАҚЫРЫП<br />
Сап түзеу - әр бозбала<br />
борышы<br />
Елімізде күзгі әскерге шақыру науқаны жүріп жатыр.<br />
Осы ретте, Отан алдындағы азаматтық борышын өтеуге<br />
баратын азаматтарға қандай талаптар қойылады? Біздің<br />
жігіттер міндеттерін қандай әскери құрылымдарда<br />
атқарады? Осы және өзге де сауалдарды облыстық<br />
қорғаныс істері жөніндегі департамент бастығының<br />
орынбасары Баянбек Орашевке қойған едік.<br />
- Баянбек Айтмұхамедұлы,<br />
осы күзде біздің өңірден қанша<br />
жігіт әскер қатарына алынады<br />
және олар Отан алдындағы<br />
азаматтық міндеттерін қандай<br />
әскери құрылымдарда өтейтін<br />
болады?<br />
- Павлодар облысында 18-27 жас<br />
аралығындағы азаматтарды әскерге<br />
шақыру науқаны қыркүйек айында<br />
басталған болатын. Желтоқсан<br />
айына дейін жалғасады. Жалпы,<br />
биылғы күзгі шақыру науқанында<br />
760 адам азаматтық борышын<br />
өтеуге аттанады деп жоспарлануда.<br />
Олардың 50 пайызы - ауылдық жерде<br />
тұратындар. Әскери бөлімдерді<br />
жасақтау аумақтық принцип бойынша<br />
жүзеге асырылатын болады. Биыл<br />
күзде шақырылған 760 адамның<br />
300-ден астамы Ұлттық қауіпсіздік<br />
комитетінің шекара қызметіне,<br />
тағы 300-ден астамы Қазақстан<br />
Қарулы күштерінің құрамына, 150-і<br />
ҚР Ішкі істер министрлігіне қарасты<br />
Ұлттық ұланға жіберілсе, үш сарбаз<br />
Мемлекеттік күзет қызметінде Отан<br />
алдындағы азаматтық міндеттерін<br />
өтейді.<br />
- Болашақ сарбаздарды әскерге<br />
шақыру алдында қойылатын<br />
талаптарға тоқталсаңыз...<br />
- Біз жігіттерді сарбаздар сапына<br />
қоспас бұрын медициналық тексерістен<br />
өткіземіз. Яғни, жігіттердің денсаулығы<br />
барлық жағынан жарамды болуы<br />
керек. Екінші талап – бұған дейін<br />
сотталмаған болуы қажет. Тіпті,<br />
ұсақ-түйек тәртіп бұзушылықпен<br />
заңға тартылғандардың өзі әскерге<br />
алынбайды. Сонымен қатар, бұған<br />
дейін алған мамандықтарын<br />
да ескереміз. Одан кейін әрбір<br />
әскери құрылымның қоятын<br />
талаптары мен алатын сынақтары<br />
бар. Мысалы, Қазақстан Қарулы<br />
күштері құрамындағы десанттық<br />
және арнайы жасақ қызметтеріне<br />
барушылардың бойы 180 сантиметрден<br />
биік болуы керек. Олар<br />
міндетті түрде спортпен шұғылданған,<br />
соның ішінде қоян-қолтық ұрыс<br />
түрімен айналысқан болуы қажет.<br />
Олар бірінші, медициналық тексеруден,<br />
екінші, мандаттық тексеруден<br />
өтеді. Міне, осы сынақтардан өткен<br />
жағдайда ғана қабылданады. Ал ҚР<br />
ІІМ-нің құрамындағы Ұлттық ұлан<br />
мен жаяу әскер сапына қосылғысы<br />
келетіндердің бойы 170 сантиметрден<br />
аласа болмайды.<br />
- Қандай да бір болымсыз<br />
жағдайларды сылтау етіп, әскери<br />
міндетін өтеуден бас тартушылар<br />
жиі кездесе ме?<br />
- Бізде мұндай жағдай өте<br />
сирек. Керісінше, әскерге барғысы<br />
келетіндердің қатары <strong>жыл</strong> санап<br />
артып келеді. Өкінішке қарай, біз<br />
олардың барлығын түгел сыйғыза<br />
алмаймыз. Себебі, әскердің өзі жоғары<br />
оқу орны секілді ғой, бір орынға<br />
бәлен адам таласады. Мысалы,<br />
десанттық әскери бөлімдер бойынща<br />
бір орынға 10 адам, Шекара қызметіне<br />
С<br />
10 адам, Қазақстан Қарулы күштерінің<br />
бөлімдеріне бір орынға бес-алты<br />
адам, Мемлекеттік күзет қызметіне<br />
бір орынға 50 адам таласады. Міне,<br />
бұл - қуантарлық статистика. Яғни,<br />
жігіттеріміз әскери міндетке бей-жай<br />
қарамайды деген сөз. Бұдан қазақ<br />
жігіттерінің жүрегінен өз Отанына<br />
деген сүйіспеншілікті байқаймыз.<br />
Ал «Әскери қызмет және әскери<br />
қызметшілердің мәртебесі туралы»<br />
заң бойынша кейбір азаматтар<br />
отбасылық жағдайларына байланысты<br />
әскерден біржолата босатылады<br />
немесе шақыру кейінге<br />
қалдырылады. Мысалы, отбасылы<br />
және екі немесе одан көп баласы<br />
барлар шақырылмайды. Сол секілді<br />
бұрын әскери қызметте жүріп қайтыс<br />
болған адамдардың балаларына<br />
да бас тартуына мүмкіндік бар.<br />
Егер қандай да бір ауру анықталса,<br />
онда уақытша кейінге қалдырып,<br />
емдеуге жібереміз.<br />
Әңгімелескен –<br />
Тілеуберді САХАБА.<br />
200 теңгелік<br />
монета<br />
шығарылады<br />
ҚАРЖЫ<br />
Келесі <strong>жыл</strong>ы ҚР Ұлттық банкі 200 теңгелік<br />
монеталарды айналымға енгізеді.<br />
Ұлттық банктің негізгі міндеттерінің бірі –<br />
қолма-қол ақшаның сапалы болуын қамтамасыз<br />
ету. Соның аясында 2020 <strong>жыл</strong>ы 200 теңге<br />
болатын монеталарды шығару жоспарланып<br />
отыр.<br />
- Кіші номиналды банкноталар 1-1,5 <strong>жыл</strong> аралығында<br />
ескіреді. Салыстырмалы түрде алып қарасақ, ірі номиналды<br />
банкноталар мен монеталар әлдеқайда ұзақ уақыт<br />
қызмет көрсетеді. Монеталар 10-15 <strong>жыл</strong>ға дейін тозбайды.<br />
Сол себепті қағаз 200 теңгелік банкнота металл монетаға<br />
ауыстырылмақ, - дейді ҚР Ұлттық банкі департаментінің<br />
директоры Жомарт Қажмұратов.<br />
Бұл ретте Жомарт Қажмұратов қағаз 200 теңгеліктер<br />
заңды түрде төлем құралы болып қала беретінін хабарлады.<br />
Олар ескірген сайын айналымнан шығарыла бастайды.<br />
Яғни, тозған қағаз ақшаның орнын металл монеталар<br />
айырбастайды.<br />
Жоспар бойынша, 200 теңгелік монеталар айналымдағы<br />
барлық монетаның 26 пайызын құрамақ.<br />
Өз тілшіміз.<br />
«ТОРАЙҒЫРОВ ОҚУЛАРЫ»<br />
«...Күн болам»<br />
Жұма күні С.Торайғыров атындағы ПМУ-де ХІ халықаралық<br />
«Торайғыров оқулары» өтті. Дәстүрлі шарада 6 том болып басылып<br />
шыққан жинаққа енген 345 (37 секция бойынша келіп түскен)<br />
мақала топтастырылған. Сондай-ақ, салтанатты жиын барысында<br />
бірқатар қызметкер «Сұлтанмахмұт Торайғыровтың туғанына<br />
125 <strong>жыл</strong>» мерейтойлық медалімен марапатталды.<br />
Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ<br />
«Торайғыров оқуларына» жергілікті<br />
ғалымдар мен жас зерттеушілерден бөлек,<br />
еліміздің әр өңірінен және Канада мен<br />
Германиядан келген меймандар қатысты.<br />
Сондай-ақ, аталмыш шараны өңірдегі жоғары<br />
оқу орындарының студенттері мен мектеп<br />
оқушылары онлайн түрде тамашалауға<br />
мүмкіндік алды.<br />
Павлодар мемлекеттік педагогикалық<br />
Баянауыл ұлттық табиғи паркінің бас инспекторы Алтынбек<br />
Құрмановты марапаттау сәті<br />
университетінің ректоры Алтынбек Нухұлы<br />
ақынның шығармашылығы мен өмірін бұдан<br />
да кең көлемде насихаттап, кейінгі ұрпаққа<br />
танытудың 5 жолын ұсынды.<br />
- Сұлтанмахмұт атамыздың өмірінің зерттелмеген<br />
тұстары өте көп. Осыны ескере отырып<br />
5 ұ с ы н ы с а й т қ ы м к е л е д і . Б і р і н ш і - м а г и с т -<br />
ранттар мен докторанттарға болашақ<br />
ұрпаққа алыптарымызды насихаттау үшін<br />
дайын ғылыми тақырып ретінде ұсыну<br />
ж ә н е з е р т т е у . Е к і н ш і - 2 0 2 0 ж ы л д ы ң<br />
20 мамырында Сұлтанмахмұттың өмірден<br />
өткеніне 1 ғасыр толады. Осыған орай,<br />
үлкен ас беріп, ақиық ақынды еске<br />
алсақ. Үшіншіден, Нұр-Сұлтан қаласынан<br />
ақынға көше берудің жолын қарастырсақ.<br />
Төртіншіден, ол келесі <strong>жыл</strong>ы ұлы Абайдың<br />
175 <strong>жыл</strong>дығы аясында ақынның елінде<br />
Сұлтанмахмұт біраз <strong>жыл</strong>дар еңбек еткенін<br />
алға тартып, Шығыс өңіріне экспедиция<br />
ұйымдастыруды қолға алсақ. Соңғысы,<br />
Сұлтанмахмұттың ауылы – Торайғыр ауылын<br />
кез келген туриске көрсететін көрікті мекен<br />
етуге болады деп ойлаймын. Сол Сұлтекеңнің<br />
кесенесінің жанында біздің Марғұлан<br />
орталығы үлкен қазба жұмыстарын жасап<br />
жатқаны белгілі. Осыған байланысты<br />
Торайғыров университетімен бірігіп, екі<br />
университет бағдарлама құрып, соны іске<br />
асырсақ, - деді А.Нухұлы.<br />
Шара барысында «Сұлтанмахмұт<br />
Торайғыровтың туғанына 125 <strong>жыл</strong>» мерейтойлық<br />
медалімен ПМУ қызметкерлері және<br />
Баянауыл ұлттық табиғи паркінің бас инспекторы<br />
Алтынбек Құрманов пен Сұлтанмахмұт<br />
Торайғыров мұражайының меңгерушісі<br />
Жанар Әубәкірова марапатталды.<br />
Айта кететін қуанышты жайт, бұдан былай<br />
С.Торайғыров атындағы ПМУ Торайғыров<br />
университеті болып аталады.<br />
Суреттер С.Торайғыров<br />
атындағы ПМУ-дің баспасөз<br />
орталығынан алынды.
4<br />
<strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> ДӘУЛЕТ<br />
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
ШАҒЫН БИЗНЕС<br />
«Кәсібімді<br />
дамытсам<br />
деймін...»<br />
Бүгінде өңірімізде шағын<br />
бизнесті дамыту және<br />
«екі қолға бір күрек»<br />
іздеп жүрген азаматтарды<br />
жұмыспен қамту<br />
мақсатында тыңғылықты<br />
шаруалар атқарылуда.<br />
Мәселен, Ертіс ауданының<br />
тұрғыны, көпбалалы ана<br />
Махаббатхан Қошқарова<br />
«Бастау бизнес»<br />
мемлекеттік бағдарламасы<br />
арқылы 505 мың теңге<br />
қайтарымсыз несие алып,<br />
шаруасын дөңгелетіп отыр.<br />
Алпысбай ХОНЖ<br />
Бұл отбасы 2017 <strong>жыл</strong>дың тамыз<br />
айында қазіргі Түркістан облысы, Мақтарал<br />
ауданының Достық ауылынан оңтүстіктен<br />
солтүстікке қоныс аудару бағдарламасы<br />
бойынша өңіріміздегі Ертіс ауданына көшіп<br />
келді. Көп ұзамай қоныс аударушыларға<br />
арнап мемлекет тарапынан берілетін тиісті<br />
көмекке қол жеткізді. Бүгінде ол Үкіметке<br />
алақан жайып қарап отырмай өзі де балашағасын<br />
бағып-қағу мақсатында еңбек<br />
етуде. М.Қошқарова биылғы <strong>жыл</strong>дың<br />
шілдесінде «Бастау бизнес» мемлекеттік<br />
бағдарламасы арқылы 1 айлық арнайы<br />
курстан өтіп, 505 мың теңге көлемінде<br />
қайтарымсыз грант жеңіп алды.<br />
- Бүгінде еңбек етемін деген адам үшін<br />
мемлекет барынша жағдай жасауда. Мен<br />
бүгінде Ертіс ауданы орталығында ұннан<br />
жасалатын тағамдар дайындайтын шағын<br />
орын аштым. Негізінен бұл жерде ыстық<br />
самса, пирожки секілді тіскебасарлар мен<br />
шаурма, донер тәрізді тез әзірленетін<br />
тамақтар пісіреміз. «Бастау бизнес» арқылы<br />
алған қаражатқа қажетті құралдар мен<br />
техникалар сатып алдым,-дейді кәсіпкер<br />
М.Қошқарова.<br />
Көпбалалы ана бүгінде Ертіс ауылындағы<br />
бір ғимаратты жалға алып отыр. Кәсіпкер<br />
аталған орын үшін ай сайын 110 мың<br />
теңге төлеуге мәжбүр. Облыс әкімі Болат<br />
Бақауовтың Ертіс ауданына барған сапарында<br />
М.Қошқарова аймақ басшысына<br />
бұл кәсіппен түбегейлі айналысу үшін<br />
арнайы орын қарастырып беру туралы<br />
өтініш айтқан болатын. Болат Жұмабекұлы<br />
аталған аудандағы Аграрлық-техникалық<br />
колледжінен арнайы орын беру туралы<br />
ұсыныс айтты. Алайда, кәсіпкер жекеменшік<br />
ғимарат салсам дейді. Ол үшін мемлекеттен<br />
төмен пайызды несие алғысы келеді.<br />
М.Қошқарованың бұл өтініші бүгінде Ертіс<br />
ауданының әкімдігінде қарастырылуда.<br />
Өтініші қанағаттандырылатын болса, бүгінде<br />
жалғыз өзі шаруасын дөңгелетіп отырған<br />
кәсіпкер ауыл тұрғындарының бірнешеуін<br />
жұмыспен қамтымақ ойы бар.<br />
М.Қошқарова отағасы – Жамалидин<br />
Қошқаровпен бірге 5 бала өсіріп, тәрбиелеп<br />
отыр. Дәл қазір Ж.Қошқаров та «Бастау<br />
бизнес» мемлекеттік бағдарламасы арқылы<br />
арнайы курстан өтуде. Оқуын ойдағыдай<br />
аяқтаса, жүк көлігін сатып алып, ауыл<br />
тұрғындарының игілігіне қызмет ететін<br />
ойы бар.<br />
Бөденедей жорғалап...<br />
Басы 1-бетте<br />
Гүлжайна ТҮГЕЛБАЙ<br />
Бастапқы<br />
капиталсыз<br />
басталған іс<br />
Екібастұз қаласының тұрғыны Евгения<br />
Шелудько осыдан екі <strong>жыл</strong> бұрын қарапайым<br />
ғана үй шаруасындағы әйел еді. Ойда<br />
жоқта кәсіпкер болып шыға келді. Қалай<br />
дейсіз ғой? Өзінен сұрадық.<br />
- 1,5 <strong>жыл</strong> бұрын еліміз бойынша<br />
«Startup Bolashak» конкурсы үшінші рет<br />
ұйымдастырылды. Байқау жайында естіп,<br />
бағымды сынап көруге бел будым. Басымда<br />
ешқандай идея да, бизнес-жоспар да жоқ.<br />
Бірақ, әрекет етіп көруді жөн санадым.<br />
Сөйтіп, қатыстым. Алдымен, планетарий<br />
құрсам ба деп ойладым. Тауық өсіруді<br />
жоспарлап көрдім. Ғаламторды қопарып,<br />
достармен ақылдастым. Нарықты зерделеп<br />
көрдім. Байқасам, тауықтың жұмыртқасы<br />
жеткілікті болып көрінді. Одан кейін<br />
бөдененің жұмыртқасына көштім. Қаламызды<br />
шарласам, сұраныс болғанымен, бөдененің<br />
жұмыртқасын табу қиын екен. Сөйтіп,<br />
осы жобаға тоқталдым, - дейді кәсіптің<br />
алғашқы қадамдарын айтқан Евгения.<br />
Конкурстың талабы бойынша жоба<br />
қағаз жүзінде емес, іске аса бастауы<br />
шарт. Конкурс аясында стартап жобаларға<br />
бизнес-жоспар түзіп, алғашқы тапсырыстар<br />
алу, келісімшарттар құру жағынан<br />
қолғабыс жасайды, ынталандырады. Жеке<br />
кәсіпкерлік ашу керек деген соң оны да<br />
жас келіншек ашады.<br />
- Бастапқыда грант, кредит алған жоқпыз.<br />
Жолдасым Константин екеуміз қарызға<br />
бөдененің жұмыртқаларын алып, Наурыз<br />
мерекесінде алаңда өткен шара барысында<br />
сатып көрдік. Өтімді болды. Түскен<br />
ақшаға Павлодар қаласынан шағын ғана<br />
инкубатор, инкубациялық жұмыртқаларды<br />
сатып алып, бөдене өсіруге кірісіп кеттік.<br />
Алғашында еш ғимарат болмаған соң, екі<br />
бөлмелі пәтерімізде бастадық. Одан кейін<br />
достарымыздың жеке үйіндегі бойлерлік<br />
бөлмесін жалдадық. Ол тарлық еткен<br />
соң гаражымызды босатып, кәсібімізге<br />
лайықтап жабдықтап, шағын фермаға<br />
айналдырдық. Балапандарды өсіретін<br />
торларды да ғаламтордан оқып, үйреніп,<br />
өзіміз жасадық. Бөдененің жем-азығын, суын<br />
қалай беріп, қалай күтіп-баптау керектігін<br />
де ғаламтордан таптық. Осылайша, ісіміз<br />
өрбіді. Бұл кәсіп кәдімгі компьютерлік<br />
ойын сияқты бізді тарта берді, әрбір<br />
кедергіні еңсерумен келесі күрделірек<br />
кезеңге өткендей күй кешіп, тек алға<br />
жүруге ұмтылдық. Қызықтыра түсті, - дейді<br />
жас кәсіпкер.<br />
Бүгінде жас кәсіпкерлер отбасында<br />
600 бөдене бар. Жүзден бастаған азаматтар<br />
1,5 <strong>жыл</strong>дың ішінде осындай жетістікке жетіп<br />
отыр. Бизнесмен әйел бөдене өсіру оңай<br />
еместігін айтады. Әсіресе, тазалыққа баса<br />
мән беру керек. Себебі, бөдененің қиы<br />
өте иісті келеді. Дер кезінде тазартпаса,<br />
құстарға ауыр тиетін көрінеді. Әсіресе,<br />
жұмыртқалауы нашарлайды. Дегенмен,<br />
іскерлік танытып, кәсібін дөңгелетіп отыр.<br />
Ендігі кезек - алған өнімді сату. Бұл<br />
істе де Евгения тосылмады. Бірден супермаркеттер<br />
арқылы тауарын тұтынушыға<br />
жеткізуге ұмтылды. Талпыныс бекер<br />
болмады. Өйткені, сұраныс бар. «Наш<br />
Продукт» затбелгісімен өнімін арнайы<br />
сараптамадан өткізіп, аймағымыздың ірі<br />
супермаркет сөрелеріне жайғастырды.<br />
Жан-жақты<br />
қолдау бар<br />
Кәсіпті дөңгелетіп әкетуде мемлекеттік<br />
бағдарламалардың тигізер пайдасы зор. Мұны<br />
бүгінде еліміздегі әрбір кәсіпкер сезінген<br />
болар. Биліктің қолдауын екібастұздық<br />
бизнесмен Евгения Шелудько да көрген.<br />
Мәселен, былтыр бизнесті әрі қарай жетелеу<br />
үшін «Еңбек» жұмыспен қамтуды және<br />
жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасының<br />
«Бастау» бағыты бойынша курстан өтеді.<br />
Яғни, «Атамекен» кәсіпкерлер палатасында<br />
оқып, мамандардың ақыл-кеңесін алған.<br />
Курсты аяқтағаннан кейін жобасын қорғап,<br />
100 айлық есептік көрсеткіш көлемінде<br />
грантқа ие болыпты. Бұл қаражатқа кәсіпкер<br />
бөдененің жұмыртқасы мен етін сақтайтын<br />
екі тоңазытқыш сатып алған.<br />
Евгения түрлі көрмелерге қатысып,<br />
тауарын тұтынушыларға таныстырудан<br />
талмайды. Сондай көрмелердің бірінде<br />
кәсібін кеңейтуге қала билігі қолдау<br />
көрсетуге ниет танытқан.<br />
- Биыл көктемде көрмелердің бірінде қала<br />
әкімі қасыма келіп, кәсіпті дамытуға қандай<br />
көмек қажеттігін сұрады. Бірден жер телімі<br />
керектігін айттым. «Жәрдемдесеміз» деп<br />
уәде етті. Сөйтіп, әкімдік құжаттарымызды<br />
дайындап, жер телімінің конкурсына<br />
қатыстық. Қазан айының бірінде Екібастұз<br />
қаласының шығыс өнеркәсіптік аймағынан<br />
жерді үш <strong>жыл</strong>ға жалға алдық. Енді мұнда<br />
бөдене өсіруге шағын ферма құрылысын<br />
бастамақпыз, - дейді жоспарымен бөліскен<br />
бизнесмен әйел.<br />
Кәсіпкер бүгінде 600 бөдене өсіріп<br />
отыр. Аптасына 5 мыңға жуық жұмыртқа<br />
алады. Алдағы уақытта 20 мың басқа<br />
дейін жеткізуді жоспарлап отыр. Жалпы,<br />
бөдененің балапаны жұмыртқадан жарып<br />
шыққаннан кейін 45-60 күннен кейін өзі де<br />
жұмыртқалай бастайды екен. Негізі, <strong>жыл</strong><br />
бойы жұмыртқалайды. Екібастұздық кәсіп иесі<br />
бөдененің етін де сататындықтан, оларды<br />
5-6 айында сойып тастайды. Мақсаты -<br />
құс етінің тауарлық түрін сақтап қалу.<br />
Себебі, құстың жасы ұлғайған сайын етінің<br />
түрі өзгереді.<br />
- Жұмыртқаны енді шикідей ғана емес,<br />
маринадталған түрінде тұтынушыға ұсыну<br />
ойымызда бар. Жасап та көрдік. Көрмелерде<br />
дәмін татқандар ұнатты. Негізі, төрт түрін<br />
жасауды үйрендік. Қақталған, аскөкпен<br />
маринадталған, күлгін түсті және ащы түрін<br />
шығармақпыз. Оны жаппай сатылымға<br />
шығару үшін арнайы сертификат қажет.<br />
Ол үшін талапқа сай жабдықталған жеке<br />
жабдықталған асханалық бөлме болуы тиіс.<br />
Міне, осы істе қала басшылығы тағы қолдау<br />
көрсетіп отыр. Жуырда кеншілер шаһарында<br />
құрылатын шағын индустриялық аймақ<br />
ғимаратынан жеке бөлме қарастырылмақ, -<br />
дейді кәсіпкер.<br />
Шикідей жұтқан<br />
жұмыртқа...<br />
Сонымен, сұранысы жоғары бұл жұмыртқа<br />
несімен пайдалы? Бұл сұрақтың жауабын<br />
кәсіпкер келіншек жақсы біледі, терең<br />
зерделеп көрген.<br />
- Жұмыртқаны шикідей жұтады. Оның емдік<br />
қасиеті өте көп. Бұл құсты жапондықтар атом<br />
бомбасынан кейін кеңінен қолға үйреткенін<br />
білеміз. Себебі, бөдененің жұмыртқасы<br />
ағзадағы радиацияны шығарады. Қан<br />
құрамындағы қантты қалыпқа келтіреді.<br />
Балаларға пайдасы ұшан-теңіз. Иммунитетін<br />
нығайтып, ойлау қабілетін арттырады.<br />
Жалпы, адамның жадысын жақсартады.<br />
Жапонияда мектептің ас мәзірінде бұл<br />
өнім міндетті түрде болуы шарт. Заңмен<br />
белгіленген екен. Косметологияда кеңінен<br />
қолданылады. Шаштың түсуін тоқтатып,<br />
адамды жасартады. Жүрек-қантамыр<br />
дерттеріне де емі көп. Басқа құстың<br />
жұмыртқасындай бөдененікінде сальмонеллез<br />
жоқ. Бұл дегеніңіз, жұмыртқаны<br />
шикідей жұтқаннан ішек-ас<strong>қазан</strong>ның бұзылуы<br />
мүлдем болмайды, - дейді Евгения Шелудько.<br />
Иә, қазақ халқы да бұл құстың<br />
жұмыртқасын ежелден бағалы санаған.<br />
Өйткені, бөдене жұмыртқасы өте құнарлы.<br />
Тауықтың жұмыртқасынан көлемі бес есе<br />
кіші болғанымен, биологиялық құндылығы<br />
бес есе артық көрінеді. Ғалымдардың<br />
дәлелдеуінше, тауық жұмыртқасымен<br />
салыстырғанда бөдененікіндегі калий<br />
мен фосфор 5 есе, ал темір 4,5 есе, В<br />
және В12 витаминдері 6 есе көп екен.<br />
Мамандардың мәліметіне сүйенсек, бөдененің<br />
жұмыртқасы қаназдыққа, бас пен тыныс<br />
жолдары ауруларына, өкпенің қабынуына,<br />
қысымды реттеуге тигізетін пайдасы зор.<br />
Бүйрек пен бауыр, өт жолдары дерттеріне<br />
де дауа. Әсіресе, ас<strong>қазан</strong> жарасы мен<br />
гастритке таптырмас ем дейді білетіндер.<br />
Екібастұздық кәсіпкер келіншек бөдененің<br />
етін де өндіруде. Ежелде бұл құстың етін<br />
ақсүйектердің таңсық асы санайтын. Міне,<br />
осының өзі бөдене етінің ағзаға қаншалықты<br />
пайдалы екенін аңғартса керек. Шетелдіктер<br />
бүгінде бөдененің етін диеталық тағам<br />
деп тамсана жейтін көрінеді. Өйткені оның<br />
құрамында холестерин болмайды екен.<br />
Суреттер кәсіпкердің жеке мұрағатынан алынды.<br />
Түйін:<br />
Қазақта «бөденедей жорғалап, қыдыр келсін қасыңа» деген баталы<br />
сөз бар. Екібастұздық кәсіпкердің өзі өсіріп отырған құсындай тынымсыз<br />
еңбегі осындай табысқа әкеліп отырғаны анық. Ниеттенген адам<br />
қандай істі болмасын, ұршықша иіріп әкетуіне елімізде жағдайдың<br />
жасалып жатқанын да айтпасқа болмас.<br />
Екібастұз қаласы.
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
ӘЛЕУМЕТ <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> 5<br />
ФЕСТИВАЛЬ<br />
Абай мұрасы - мәңгілік!<br />
Облыстық «Saryarqa samaly» газеті <strong>жыл</strong> сайын ұйымдастыратын<br />
дәстүрлі «Айналайын» фестивалі биыл да жалғасын табуда. Балалар<br />
мен жасөспірімдердің шығармашылық қабілетін дамытуды мақсат<br />
еткен игі шара бұл жолы Аққулы ауданының орталығындағы<br />
Лебяжі жалпы білім беру мектебінде өтті.<br />
Нұржайна ШОДЫР<br />
Ұлы Абайдың туғанына 175 <strong>жыл</strong> және<br />
облыстық «Saryarqa samaly» газетінің<br />
90 <strong>жыл</strong>дығына арналған «Айналайын»<br />
фестиваліне Аққулы ауданына қарасты<br />
бірқатар ауыл мектептерінің ұстаздары мен<br />
оқушылары қатысты. Шараға жиналған көпшілік<br />
назарына алдымен қазақтың бас ақыны<br />
Абай Құнанбайұлының өмір деректері мен<br />
шығармашылық жолы жайлы бейнекөрсетілім<br />
ұсынылды. Бұдан соң, аудандық білім беру<br />
бөлімінің басшысы Ерсін Еркенов сөз алып,<br />
газет ұжымына алғысын айтты.<br />
- Абай Құнанбайұлының 175 <strong>жыл</strong>дығын ел<br />
болып ерекше атап өту – баршамызға ортақ<br />
міндет. Осынау үлкен мерейтоймен қатар<br />
аймағымыздың айнасы болған «Saryarqa<br />
samaly» газетінің торқалы тоқсан <strong>жыл</strong>дығына<br />
орай ұйымдастырылып отырған «Айналайын»<br />
фестивалінің оқушылар үшін берері мол<br />
болмақ. Әрдайым ел ертеңі болар жас<br />
ұрпақтың санасына ұлы тұлғаның философияға<br />
толы қара сөздерін сіңіріп, мағынасы терең<br />
өлеңдерін насихаттауымыз қажет. Сонымен<br />
қатар, балалардың тәрбиелік мәні зор басылымдарды<br />
оқуға деген қызығушылығын<br />
арттырып, шығармашылық қабілеттерін<br />
шыңдауымыз керек. Осы мақсатта өз<br />
бағытынан айнымаған облыстық басылымның<br />
ұжымына аудан тұрғындарының атынан алғыс<br />
айтып, еңбектеріңізге табыс тілеймін, -<br />
деді Е.Еркенов.<br />
Фестиваль қатысушыларын облыстық<br />
«Saryarqa samaly» газетінің бас редакторы<br />
Нұрбол Жайықбаев та құттықтап, <strong>жыл</strong>ы<br />
лебізін білдірді.<br />
- Биыл газетіміздің 90 <strong>жыл</strong>дық мерейтойына<br />
орай журналистер қауымы аудандарды<br />
аралап, оқырмандармен жүздесіп,<br />
түрлі іс-шаралар ұйымдастыруда. Соның<br />
бірі – мектеп оқушыларына арналған «Айналайын»<br />
фестивалі. Бүгінгі жас буынға саналы<br />
тәрбие беруде маңызы зор осындай шараға<br />
белсенділік танытып, құрмет көрсеткендеріңізге<br />
ризамыз. Жалпы, басылым қалың бұқараға<br />
арналғандықтан, біз үшін әр оқырманның<br />
орны бөлек, пікірі маңызды. Сол үшін де<br />
өздеріңізбен қауышқанымызға қуаныштымыз, -<br />
деді Нұрбол Қанатбекұлы.<br />
Айтулы шара барысында бас редактор<br />
оқушылардың шығармашылығын ұйымдастырып,<br />
жасөспірімдерге бағыт-бағдар бергені үшін<br />
Лебяжі жалпы орта білім беру мектебінің<br />
директоры Руслан Қамбаровты Алғыс хатпен<br />
марапаттады. Сондай-ақ, «Айналайын»<br />
қосымшасына мазмұнды мақалалар мен<br />
өлең-жырларын жолдап, шығармашылықпен<br />
айналысып жүргені үшін Б.Уахатов атындағы<br />
орта мектептің 5-сынып оқушысы Елубай<br />
Тоғжан, Ямышев орта мектебінің 11-сынып<br />
оқушысы Қайса Қуандық, Шақа орта мектебінің<br />
9-сынып оқушысы Қалқаман Ералы және<br />
С.Сатыбалдин атындағы орта мектептің<br />
5-сынып оқушысы Нұрбек Бекарыс марапатқа<br />
ие болды.<br />
Игі шараға жиналған қауымды аудандық<br />
ішкі саясат бөлімінің басшысы Ерболат Шәкіров<br />
құттықтап, Аққулы өңіріндегі оқырмандардың<br />
ата басылымға деген құрметі бұрынғыдан<br />
да арта түсетініне сенім білдірді.<br />
Оқушылар өнер көрсетуде.<br />
«Айналайын» фестивалі өңірдегі өнерлі<br />
ұстаздар мен талантты да талапты<br />
шәкірттердің қатысуымен ұйымдастырылған<br />
концерттік бағдарламаға ұласты. Фестиваль<br />
қатысушыларының назарына сондай-ақ,<br />
«Абай мұраларын ұлықтайық!» атты кітаптар<br />
көрмесі ұсынылды.<br />
Ауданға арнайы атбасын бұрған газет<br />
журналистері 70 <strong>жыл</strong>дан астам тарихы бар<br />
Лебяжі орта мектебінің музейін аралап,<br />
білім ордасынан шыққан белгілі азаматтар<br />
және олардың өмірбаяны мен жетістіктері<br />
жайлы құнды деректермен таныс болды.<br />
Аққулы ауданы.<br />
Суреттерді түсірген -<br />
Қ.ХАШЫМҚЫЗЫ.<br />
Залдан көрініс.<br />
Тоғжан ЕЛУБАЙ,<br />
Б.Уахатов атындағы орта<br />
мектептің 5-сынып оқушысы:<br />
- «Айналайында» алғаш рет<br />
9 жасымда тырнақалды өлеңдерім<br />
жарық көрді. Облыстық газеттен<br />
өз есімімді оқып, еңбегімді көргеннен<br />
кейін шығармашылыққа деген<br />
қызығушылығым артты. Мені<br />
осы жолға баулыған «Айналайын»<br />
қосымшасына айтар алғысым<br />
шексіз. Еңбектеріңіз жемісті<br />
болсын!<br />
Жанаргүл ҚЫДЫРХАН,<br />
Лебяжі жалпы білім беру мектебінің бастауыш<br />
сынып мұғалімі:<br />
- Мемлекеттік газеттер – халыққа дұрыс<br />
бағыт-бағдар беріп, болашаққа адаспай апаратын<br />
жолды көрсететін қуатты құрал деп білемін.<br />
Осы бағытта облыстық «Saryarqa samaly»<br />
газеті көп жұмыс атқаруда. Өзім бастауыш<br />
сыныптың мұғалімі болғандықтан балаларға<br />
арналған «Айналайын» қосымшасын үзбей<br />
оқып отырамын. Бұл қосымшада балалар<br />
үшін қызықты да мазмұнды дүниелер өте<br />
көп екенін атап өткім келеді.<br />
ЕРІКТІ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖАРНАЛАРЫ<br />
зейнет жасына жасалған тамаша сый!<br />
Бойыңда жастық жалын мен күш-қуат<br />
тұрғанда: «Пәлен <strong>жыл</strong>дан кейін не болады?» –<br />
дегенді ойлай бермейсің. Әйтсе де, еңбекке<br />
жарамды кезіңде мұны да ойлап қойған<br />
жөн. Мәселе – мынада. Қайсымыз болсын<br />
зейнеткерлік жасқа толған кезден бастап<br />
өзімізге лайықты, қомақты мөлшерде<br />
зейнетақы алғымыз келетіні сөзсіз. Өз<br />
елімізде де, басқа елдерде де зейнетақыға<br />
қаржы жинақтау алғашқы жалақыны алған<br />
күннен басталады.<br />
Аты айтып тұрғандай, міндетті зейнетақы<br />
жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы<br />
қорына ақшалай мәніндегі еңбекақы мен<br />
өзге де табыстардың барлық түрінен толық<br />
көлемде және жүйелі түрде аударылып<br />
отырады. Ал ерікті зейнетақы жарналары<br />
(ЕЗЖ) болашақтағы төлемдерге тамаша<br />
бонус болып табылады. Десе де, ерікті<br />
зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) дегеніміз не?<br />
Оны Қорға қалай төлеуге болады? Оның<br />
қандай артықшылықтары бар?<br />
Ерікті зейнетақы жарналары – салымшының<br />
өз бастамасымен БЖЗҚ-ға өз пайдасына<br />
енгізетін ақшасы. Ол бұл жарналарды өз<br />
табысынан үшінші тұлғаның пайдасына да<br />
аудара алады. Мысалы, сіз өз ақшаңызды бала<br />
күтімімен үйде отырған әйеліңіздің пайдасына<br />
енгізе аласыз. Өйткені зайыбыңыз міндетті<br />
зейнетақы жарналарын аудармайтындықтан,<br />
сәйкесінше еңбек өтілі болмағандықтан келешекте<br />
бюджеттен мардымсыз ғана зейнетақы<br />
алуы мүмкін. Ал ерікті жарналар шотта<br />
бекерге жатпайды. Үнемі ұлғайып отырады. арқылы аударылады. БЖЗҚ жақын болашақта<br />
Ө й т к е н і ә р т ү р л і қ а р ж ы қ ұ р а л д а р ы н а и н в е с - екінші деңгейдегі банктермен бірлесіп, ерікті<br />
тицияланады. Сәйкесінше шотқа күн сайын жарналарды жеке зейнетақы шотына онлайн<br />
инвестициялық табыс есептеледі. Оның үстіне тәртібінде аудару қызметін іске қосуда жоспарлап<br />
аударатын жарнаңыздың мөлшерін және отыр. Бұл қызмет іске қосылған соң, әрбір<br />
аудару жиілігін зейнетақы қорымен келісе азамат үйде отырып-ақ, ерікті жарналарды<br />
отырып, өзіңіз белгілейсіз. Мысалы, алатын өз шотына аудара алатын болады.<br />
табысыңыздың көлеміне қарай, қаңтар айында Ерікті зейнетақы жарналарының тағы бір<br />
шотыңызға 5000 теңге, ал наурыз айында артықшылығы - жинақталған қаражатты жалпыға<br />
15 000 теңге аударуыңыз мүмкін.<br />
бірдей бекітілген зейнеткерлік жасқа дейін,<br />
Ерікті жарналарды тек жеке тұлғалар яғни 50 жасқа тола салысымен пайдалана<br />
ғана емес, үшінші тұлғаның, мысалы, өз аласыз. БЖЗҚ-дан ерікті зейнетақы жарналары<br />
есебінен төлемдер мынадай құжаттарды<br />
жұмысшысының пайдасына заңды тұлғалар<br />
да аудара алады.<br />
ұсынған жағдайда жүзеге асырылады:<br />
Мінеки, аталмыш жүйе өте қарапайым, бір 1) алушының жеке басын куәландырушы<br />
қарағанға банктегі депозитке ұқсайды. Бірақ құжаттың көшірмесі және салыстыру үшін<br />
бұл жерде тамаша артықшылық – шотқа күн түпнұсқасы;<br />
сайын инвестициялық табыс түсіп отырады. 2) алушының банк шоты туралы мәлімет.<br />
Сонымен қатар ерікті жинақтарды мерзімінен Бұдан басқа, ерікті жинақтарды мүгедектігі<br />
бұрын алуға болмайтындықтан зейнет жасына бар азаматтар, Қазақстан Республикасының<br />
дейін айтарлықтай қаржы жинақтауға әбден шегінен тысқары жерлерге тұрақты тұруға<br />
болады.<br />
кететiн немесе кеткен шетелдіктер мен<br />
Ерікті зейнетақы жарналары есебінен азаматтығы жоқ адамдар тиісті құжаттарды<br />
зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартты, ұсынған жағдайда алуға құқылы.<br />
тіпті, кәмелетке толмағандар да жасаса алады. Ескере кететін жайт, Қазақстан Республикасының<br />
«Салық және бюджетке төленетін<br />
Бірақ бұл жағдайда олардың заңды өкілдері<br />
Қорға қажетті құжаттар топтамасын ұсынуы басқа да міндетті төлемдер туралы» салық<br />
тиіс.<br />
Кодексінің 326-бабының ережесіне сәйкес<br />
Осылайша кез келген адам жасы мен БЖЗҚ-дан берілетін зейнетақы төлемдері<br />
қызметіне қарамастан Қорға ерікті зейнетақы төлем көзінен жеке табыс салығы салынатын<br />
табысқа жатады. Сондықтан мына<br />
жарналарын аудара алады.<br />
Айтпақшы, ерікті зейнетақы жарналары қағиданы есте ұстаған жөн – салықты екі<br />
зейнетақы қорына екінші деңгейдегі банктер рет төлеп қоймас үшін өз пайдаңызға ерікті<br />
жарналарды аударғаныңыз туралы жұмыс<br />
берушіңізге хабарлап, тиісті құжаттарды<br />
ұсынуыңыз қажет. Қосымша айтарымыз,<br />
ерікті зейнетақы жарналары бойынша шот<br />
ашу өте ыңғайлы. Электрондық цифрлық<br />
қолтаңбаңыз болса, БЖЗҚ сайтында ерікті<br />
зейнетақы жарналары бойынша шот аша<br />
аласыз. Бұл Қордың enpf.kz сайтының<br />
«Электрондық қызмет көрсету» - «Ерікті<br />
зейнетақы жарналары есебінен (өз пайдасына)<br />
зейнетақымен қамсыздандыру туралы<br />
шарт жасау» бөлімі арқылы қолжетімді.<br />
Бұған қоса Қордың жергілікті филиалына<br />
жеке басыңызды куәландыратын құжатпен<br />
барып та ашуға болады. Бұл бар болғаны<br />
бірнеше минут уақытты алады.<br />
Әлемдік үрдіс ерікті зейнетақы<br />
жарналарының артықшылыққа ие екендігін<br />
көрсетіп отыр. Шет елде тұратын көптеген<br />
болашақ зейнеткерлер өз келешегін<br />
студент кезінен ойластыратыны анық.<br />
Олар зейнеткерлік жасқа толып, құрметті<br />
демалысқа шыққан соң, зейнеткерлердің<br />
ел аралап, саяхат жасайтынын, көңілі<br />
қалаған бұйымдарын сатып алатындығын,<br />
балалары мен немерелерін сыйлықсыз<br />
қалдырмайтындығын көріп те, біліп те жүр.<br />
Тап осындай мүмкіндікке біздің зейнеткерлер<br />
де қол жеткізе алады. Демек, бәрі<br />
де өз қолымызда!<br />
А.ЖАКУПОВА.<br />
(20232)
6 <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> САЯСАТ<br />
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
ПАРТИЯ<br />
«Ауыл» азаматымен<br />
мақтанады<br />
«Мемлекет басшысы ретінде елімізде<br />
көппартиялықты, саяси бәсекелестікті<br />
және ой-пікірдің сан алуандығын дамытуға<br />
ықпал етуді өз міндетім деп санаймын. Бұл<br />
саяси жүйе тұрақтылығының ұзақ болуы<br />
үшін маңызды».<br />
ҚР Президенті Қ.Тоқаевтың<br />
халыққа Жолдауынан.<br />
«Ауыл» халықтықдемократиялық<br />
патриоттық<br />
партиясының атқарып<br />
отырған жұмыстары<br />
айтарлықтай. Бүгінде<br />
саяси ұйымның Павлодар<br />
облысындағы филиалын<br />
Ермат Байғұрманов<br />
басқарады. Май<br />
ауданының тумасы Ермат<br />
Нұрғалиұлының еңбек<br />
тәжірибесі бай. Зоотехник,<br />
бөлімше басқарушысы,<br />
бас зоотехник, совхоздың<br />
директоры, Май аудандық,<br />
Ермак қалалық партия<br />
комитетінің хатшысы, Май<br />
ауданының әкімі болып<br />
қызмет атқарған. Партия<br />
филиалына 2015 <strong>жыл</strong>дың<br />
қараша айынан жетекшілік<br />
етуде.<br />
– Ермат Нұрғалиұлы, «Ауыл» партиясын<br />
тілге тиек еткенде, есіңізге ең әуелі<br />
кімдер оралады?<br />
– «Ауыл» партиясы 2000 <strong>жыл</strong>дардың<br />
басында құрылды. Оны академик, ауыл<br />
шаруашылығы ғылымдарының докторы<br />
Ғани Әлімұлы Қалиев 2015 <strong>жыл</strong>ға дейін<br />
басқарды. Біздің өңірде партияның алғашқы<br />
ұйымдастырушылары Ертістің Павлодар<br />
өңірінің жоғары мектебінің негізін қалаушы<br />
Қажыкен Қайдаров, бүгінгі еңбек ардагерлері<br />
Тельман Айтқазин, Жақай Нұрғалиев, Юрий<br />
Дубовицкий, Әмен Аманжолов, Қазбек<br />
Омаров болды. Көп <strong>жыл</strong>дар бойы партияның<br />
филиалын облыстың Құрметті азаматы,<br />
облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы<br />
Рымтай Шөкеев басқарды.<br />
2015 <strong>жыл</strong>ы саяси ұйым ауқымды<br />
өзгерістерге ұшырады. Нәтижесінде, бұл<br />
партия қатарына «Патриоттар» партиясының<br />
ұжымы біріктірілді. Осы уақыттан бастап<br />
біріккен қос партияның, анығырақ айтқанда,<br />
«Ауыл» халықтық-демократиялық<br />
патриоттық партиясының көшбасшылығына<br />
ҚР Парламентінің сенаторы, елдің көрнекті<br />
және тәжірибелі менеджерлерінің бірі Әли<br />
Бектаев келді.<br />
Беделді және құрметті адамдардың<br />
басқаруымен облыстағы партия істері<br />
алға <strong>жыл</strong>жыды. Ең алдымен, барлық<br />
қала-аудандарда партия филиалдары<br />
мен бастауыш ұйымдар құрылды. Біздің<br />
партия мүшелерінің ең үздік әрі сүбелі<br />
қызмет атқарып отырғандарын мынадай<br />
мысалдан да байқауға болады. Олар<br />
облыстық, қалалық, аудандық деңгейдегі<br />
қоғамдық кеңес құрамында мүшелікте.<br />
Басқа да қоғамдық ұйымдар қатарынан<br />
біздің мүшелерді көптеп табасыз. Бүгінгі<br />
күні біздің қатарымызда екі мыңнан астам<br />
партия мүшесі тіркелген.<br />
– Бұл көп пе әлде аз ба?<br />
– Біз саннан гөрі, сапалық жағына<br />
мән бергенімізді жеткізе кеткім келеді.<br />
Біз үшін партия қатарына кірген әрбір<br />
адам қымбат. Партия қатарының жаңа<br />
адамдармен толыға беретіні де сөзсіз.<br />
Оның үстіне қандай да бір себептермен<br />
біздің қатарымызға ене алмай, бірақ,<br />
біздің жақтастарымыз ретінде көңіл хошын<br />
жеткізіп отыратындар да аз емес.<br />
– Олар негізінен ауыл тұрғындары ма?<br />
– Тек қана ауылдықтар емес, партия<br />
қатарында қала тұрғындары да көп. Олардың<br />
арасында түрлі салаларда танымал жерлестер<br />
де бар.<br />
– Дегенмен «Ауыл» партиясы жеті<br />
пайыздық талапты еңсере алмады.<br />
Сондықтан Парламент Мәжілісінде<br />
өз өкілдері де жоқ...<br />
- Өкінішке қарай, солай. Бірақ «Ауыл»<br />
партиясының жеті мүшесі Павлодар<br />
облысының өкілетті органдарында орын<br />
алып отыр. Бұл біздің партия мүшелерінің<br />
мәслихаттардағы елеулі өкілдік екенін атап<br />
айтқанымыз жөн. Әрі бұл – бастамалардың<br />
алғашқы сәттеріндегі көрсеткіш.<br />
- Соларды атап өтсеңіз...<br />
- Павлодар қалалық мәслихатында<br />
экономика және қаржы жөніндегі тұрақты<br />
комиссияның төрағасы Болат Аманжолов<br />
бар. Ол әрі партияның қалалық филиалын<br />
басқарады. Екібастұз қалалық мәслихатының<br />
депутаты ретінде Екібастұз өнеркәсіпшілері<br />
мен кәсіпкерлері қауымдастығының төрағасы<br />
әрі партияның қалалық филиалының төрағасы<br />
Николай Арсютин қызметін жандандырып<br />
отыр. Железин аудандық мәслихатында<br />
жергілікті ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші<br />
Еркін Рақышев, Шарбақтыда Мәдениет<br />
Қолтаев, Аққулыда Қайыржан Сәлімов,<br />
Ақтоғайда Қайрат Рамазанов, Баянауылда<br />
Алтынбек Алдамжар бар. Олардың барлығы -<br />
беделді және абыройлы азаматтар. Филиал<br />
басшылығына, жұмыстарын жаңа бастаған<br />
партия ұйымдарының көшбасшы лауазымына<br />
ұсыну кезінде өзіміздің ұстанатын<br />
қағидатымыз да бар. Ол шын мәнінде істің<br />
оң-солын білетін, өз ортасында абыройлы, ел<br />
алдында құрметке ие болуы тиіс. Сонымен<br />
қатар, билік құрылымдарында да қызмет<br />
еткен беделді тұлға болуы қажет.<br />
- Партия мүшелері қатарынан өңірге<br />
танымал азаматтар туралы толықтыра<br />
айтсаңыз...<br />
– Олар аз емес. Зейнолла Сәлменбаев ірі<br />
шаруашылықтың бас агрономы, совхоздың<br />
директоры болып жұмыс істеді. Қазіргі<br />
уақыт сұранысына сай республикада ең ірі<br />
картоп пен сәбіз өндіретін «Андас» шаруа<br />
қожалығын құрып, 40 мың тоннаға дейінгі<br />
өнімдерді сақтауға арналған заманауи<br />
базасы бар. Өнімдері шетелге экспортталады.<br />
Онымен бірге жұбайы Тамара<br />
Георгиевнаны да көресіз. Әкесінің ізімен<br />
Арман, Дана, Дәурен атты балалары да<br />
әулеттің ісін жалғастырып, еңбек көрігін<br />
қыздыруда.<br />
Алтынбек Алдамжар – Баянауыл ауданы<br />
«Ынтымақ» шаруа қожалығының басшысы.<br />
Ет бағытындағы қазақы асыл тұқымды ірі<br />
қара мен <strong>жыл</strong>қы өсіреді. Әбілхақ Түгелбаев –<br />
ауыл шаруашылығы өндірісінің ардагері,<br />
бұрынғы ірі кеңшардың директоры, Ақтоғай<br />
ауданының әкімі болған. Біздің өлкеміздің<br />
тарихын насихаттауда көп ақыл-кеңесін<br />
беретін облыстың құрметті адамдарының<br />
бірі. Бұған қоса, «Исабек ишан» қоғамдық<br />
қорының төрағасы Зекен Құсайыновты да<br />
атап өткен абзал.<br />
Біздің қатарымызда ірі қоғамдық<br />
ұйымдарды басқаратын белгілі адамдар<br />
да бар. Атап айтқанда, Александр Рюмкин -<br />
Павлодар қаласы қоғамдық кеңесінің төрағасы.<br />
Кенже Кеңесбаев - Павлодар қалалық ардагерлер<br />
кеңесінің төрағасы сынды партия<br />
мүшелерін мақтан тұтуға болады. Оның үстіне<br />
әр түрлі кәсіптегі адамдардың, ғалымдар,<br />
спортшылар, түрлі бағыттар мен саладағы<br />
мамандардың қатарымызды толықтырып<br />
отырғанын айта кеткен дұрыс болар...<br />
– Олардың партияға мүшелікке өтуіне<br />
не себепкер болды?<br />
– Партияның ұстанған бағдарламасы<br />
мен біздің халықтың басты адамгершілік<br />
құндылықтарын жоғары қоюымыз, ауыл<br />
тұрғындарының мүдделерін дәйекті түрде<br />
қорғауымыз, еліміздің өркендеуіне қамқорлық<br />
жасайтынымыз көңілдерінен шыққан болуы<br />
керек деп сеніммен айта аламыз. Әрі олар<br />
да - өз салаларындағы табысты адамдар.<br />
Мәселен, Бекен Сағындықұлы – филология<br />
ғылымдарының докторы, Павлодар<br />
мемлекеттік педагогикалық университетінің<br />
профессоры. Ол әрі партияның облыстық<br />
филиалы төрағасының орынбасары. Айман<br />
Зейнулина - филология ғылымдарының<br />
кандидаты, С.Торайғыров атындағы Павлодар<br />
мемлекеттік университетінің кафедра<br />
меңгерушісі. Шолпан Хамзина - биология<br />
ғылымдарының докторы, Инновациялық<br />
Еуразия институтының профессоры. Кемеңгер<br />
ауылында орналасқан ғылыми зерттеу<br />
институтының бұрынғы директоры, ауыл<br />
шаруашылығы ғылымдарының докторы,<br />
қазіргі таңда Астана қаласында жұмыс<br />
істейтін Бақыт Ирмулатов біздің партияның<br />
мүшесі болып қалуда.<br />
- Тағы кімдерді атар едіңіз?<br />
- Зинаида Багненко «Патриоттар»<br />
партиясы біріктірілгеннен кейін бізге<br />
келді. Жиырма <strong>жыл</strong>дан астам уақыт бойы<br />
«Самал» оңалту орталығын басқарады.<br />
Сондай-ақ, партияның облыстық филиалы<br />
төрағасының орынбасары, Орталық саяси<br />
кеңес және Президиумының мүшесі.<br />
Ораз Мұхаметалинов – еркін күрестен<br />
Қазақстан Республикасына еңбек сіңірген<br />
жаттықтырушы. Оның жаттықтыруынан өткен<br />
төрт азаматымыз Қазақстан құрамасына<br />
кірген. Екеуі Рио-де-Жанейродағы Олимпиада<br />
ойындарына қатысты. Шәкіртінің бірі<br />
Дәулет Шабанбай Лондондағы Олимпиада<br />
ойындарының жүлдегері атанды. Бұл -<br />
жазғы Олимпиадалық сайыста Павлодар<br />
өңіріне тартылған жалғыз медаль.<br />
Біз спортшылармен бірлесе әртүрлі<br />
турнирлер, кездесулер өткіземіз. Мысалы,<br />
Рио-де-Жанейрода өткен Олимпиада ойындарында<br />
біздің балуандар Дәулет Шабанбай<br />
мен Мамед Ибрагимовты салтанатты шығарып<br />
салу рәсімі ұйымдастырылды. Спортшыларға<br />
құрметті ақсақал Құдайберген Пішембаев<br />
батасын беріп, сәт-сапар тілеген еді.<br />
Белгілі археолог Виктор Мерцті ерекше<br />
атап айтқан дұрыс. В.Мерц Аққулы<br />
ауданындағы ежелгі адамдардың тұрағын<br />
зерттеуде, мұнда Қазақстан мен Сібірдің<br />
кең аумақтарындағы <strong>жыл</strong>қыларды үйрету<br />
бағыты жайлы жаңалықтарды алғашқылардың<br />
бірі болып ашқан ғалым.<br />
Біздің қатарымызда республикаға<br />
танымал сәулетші Марат Қабдуәлиев,<br />
әнші Ербол Айтбаев, заңгер Ақылжан<br />
Тұрсынбеков, қаржыгер Ешмұхамет Забиев<br />
сынды басқа да көптеген белгілі тұлғалар<br />
бар. Аталған азаматтар соңғы бірнеше<br />
<strong>жыл</strong> ішінде мемлекеттік наградалармен –<br />
«Құрмет» ордені, «Ерен еңбегі үшін» медалі<br />
және ҚР салалық ведомстволарының<br />
Құрмет грамотасы, төс белгілері, басқа<br />
да наградалармен марапатталды. Біздің<br />
әріптестеріміздің еңбегі, олардың ел<br />
экономикасының дамуына қосқан елеулі<br />
үлесі осылай атап өтіліп отырады десек<br />
болады.<br />
– «Ауыл» партиясы туралы тағы не<br />
айта аласыз?<br />
- Біздің партия мүшелері жергілікті<br />
жерлерде белсенді жұмыс жүргізіп, ауыл<br />
тұрғындарының мәселелерін шешуге<br />
көмектеседі, бастамалар ұсынады.<br />
Біздің өкілдеріміздің сайлау алдындағы<br />
тұғырнамасының көптеген ережелері бүгінгі<br />
күнде біртіндеп жүзеге асырылуда. Елбасы<br />
әр <strong>жыл</strong>ғы Жолдауында ауыл шаруашылығы<br />
Қазақстан экономикасының қозғаушы<br />
күші болуы тиіс екенін айтып, саланың<br />
экспорттық әлеуетін арттыру міндетін қойды.<br />
Бұл біздің сайлауалды тұғырнамамызға да<br />
енді. Ауылдық аумақтарды кешенді дамыту,<br />
сала өнімдерінің едәуір бөлігін беретін жеке<br />
кәсіпкерлерді қолдау мәселесі іспеттес<br />
шаруалар біздің партияластарымыздың<br />
қолынан келетін істер деп білеміз. Жоғары<br />
оқу орнын бітіргеннен кейін ауылға жұмыс<br />
істеуге келген жас мамандарды қолдау<br />
ж ұ м ы с ы д а ж ү р г і з і л у д е . С о н д а й - а қ ,<br />
көпбалалы отбасыларды қолдау қажеттілігі<br />
туралы айтылып, бұл күні өзекті тақырыпқа<br />
айналды. Бұл біз ұсынған және қолдау<br />
тапқан «іс-шаралардың бір бөлігі ғана.<br />
Әсіресе, шалғай жатқан ауыл сұраныстарын<br />
қанағаттандыру мен ауыл тұрғындарының<br />
тұрмыстық жағдайларын қала тұрғындарымен<br />
теңестіру бойынша әлі де көп жұмыстар<br />
атқаруымыз қажет. Ауылда сұранысқа<br />
ие мамандықтарға оқыту үшін ауыл<br />
мектептерінің түлектерін жоғары оқу<br />
орындарына қабылдауды жеңілдететін<br />
бағдарламалар қажет. Ауыл - елдің алтын<br />
бесігі, халықтың адамгершілік негіздерінің<br />
сақтаушысы болып қала береді. Біздің<br />
борышымыз - оны сақтап, ұрпақтарға<br />
жеткізу.<br />
Біз ата-бабалар мұрасын, ел тарихын<br />
сақтау үшін де көп жұмыс жасадық. Осындай<br />
бастамалардың бірі ретінде Павлодар<br />
қаласының орталық көшесіне аты аңызға<br />
айналған Малайсары тарханға ескерткіш<br />
орнатуды атар едім. Бұл іс жерлесіміз,<br />
қоғам қайраткері Тито Сыздықовтың<br />
бастамашылдығымен орындалғанын атап<br />
өткен дұрыс.<br />
«Ауыл» партиясының бағдарламалық<br />
мақсаттарына және біздің наным-сенімімізге<br />
толық жауап беретін «Рухани жаңғыру»<br />
бағдарламасын іске асыруға белсенді<br />
атсалысудамыз. Қазір бүгінгі күнге<br />
дейін ғалымдардың, археологтардың,<br />
этнографтардың, жазушылардың, ақындардың<br />
аяғы жетпеген, өңірдің туристік нүктесі<br />
ретінде дамуға сұранып отырған Май<br />
ауданындағы Қалмаққырылған тарихи<br />
тауының ғылыми және археологиялықэтнографиялық<br />
зерттеуіне бастамашылық<br />
жасаудамыз.<br />
Өткен <strong>жыл</strong>ы біздің атақты жерлесіміз,<br />
ХІХ ғасырдағы ғалым-ағартушы Ақбалық<br />
хазірет жерленген жерде кесене салынды.<br />
Мұраны зерттеу бойынша ауқымды жұмыс<br />
жүргізіліп, кітап жазылды. Аталмыш шараға<br />
ғалымдар, тарихшылар тартылып, Май<br />
ауданының тұрғындары мен басшылар<br />
қатысты. Ақбалық хазірет ұрпақтарының<br />
бірі, Май ауданынан шыққан академик,<br />
жерлесіміз Жабайхан Әбділдин ағаның<br />
ескертпелері құпталды. Бұл жұмысты<br />
«Ауыл» партиясы облыстық филиалы саяси<br />
кеңесінің мүшесі, «Абу Ханифа» қоғамдық<br />
қорының төрағасы, белгілі меценат Сапарғали<br />
Байболатов басқарды.<br />
- Оқырмандарға не тілейсіз?<br />
- Біздің Тәуелсіз еліміздің игілігі үшін<br />
бірлік, белсенді өмірлік ұстаным тілеймін!<br />
Сұхбаттасқан - Юрий ПОМИНОВ.
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
ЛЕБІЗ<br />
ОҚЫС ОҚИҒА<br />
Елге деген<br />
ықыласың ерекше<br />
Аса құрметті балам Мейрам<br />
Құдайбергенұлы! Бүгін сен, ер<br />
жасы 50-ді артқа тастап, асқаралы<br />
алпысқа толып отырсың. Өткен<br />
ғасырдың 80-ші <strong>жыл</strong>дарының<br />
басында Семейдегі жоғары оқу<br />
орнын тәмамдап, өрісін өрден<br />
іздеген, ел қамын ойлаған, ерте<br />
тұрып, кеш жатқан ер азамат<br />
ретінде өзің туып-өскен Кереку-<br />
Баян өңірінде ауыл шаруашылығын<br />
өркендетуге көптің бірі<br />
болып кірісіп кеттің. Еңбек<br />
жолын төменнен бастап, барлық<br />
сатысынан өттің. Нәтижесінде<br />
еңбекқор, жүрегі жомарт, жаны<br />
жайсаң азаматқа лайық кісілік,<br />
тектілік пен намысқойлығың<br />
тағы бар. Көсіле жұмыс жасаған<br />
30 <strong>жыл</strong>дан аса уақыт ішінде көптің<br />
бірі болып ғасырмен өлшенетін<br />
жұмыстар тындырдыңдар. Сенде<br />
мансапқорлық, тәкаппарлық,<br />
өзін басқалардан жоғары қою<br />
секілді жат мінездер болған емес.<br />
Әрқашан шамаңа қарап, жұртқа<br />
жақсылық жасап, <strong>жыл</strong>ағанды<br />
жұбатып, өкпесі өшіп, өзекте<br />
қалғандарды өрге сүйредің.<br />
Адамды тындырған ісіне қарап<br />
бағалайды ғой. Жауапты қызметтер<br />
атқарып, арпалысты тірліктің<br />
тезінен өтіп, жақсы-жаманның<br />
бәрін көргендіктен болар, әсіресе,<br />
Парламент депутатына лайық<br />
мәселе шешуде сараптау салмағы<br />
басым, үлкенмен де, кішімен<br />
де тез тіл табысып, оларды<br />
ортақ істің орайына қарай үйіріп<br />
әкетіп жүрдің. Жайшылықтағы<br />
«бауырым-ау» деп ішке тарта<br />
сөйлеуің де өзіңе жарасып тұрады.<br />
Ағайын-туыс, туғандардың<br />
арасында да кісілігің анадайдан<br />
көрініп тұрады. Өзіңнен кейінгі<br />
іні-қарындастарыңа, туыс-туғандарыңа<br />
әдеппен қарап, бар-жоғына<br />
көңіл аударып, түгендеп отырасың.<br />
Тұрмысы төмендерге қол ұшын<br />
беріп, көмекке әзір тұрасың.<br />
Ұлыстың ұлы күндері, Ораза,<br />
Құрбан айт кезінде имандылық<br />
істерден тыс қалмайсың. Қамқоршы<br />
ата жолын берік ұстанасың.<br />
Бұл күндері өзің мен келін<br />
Рабиға Уақапқызы екеуің ұл-қыз<br />
өсіріп, Дәурен мен Долоресті ер<br />
жеткізіп, немерелер көріп отырған<br />
бақытты ата мен әжесіңдер.<br />
Ұлттық салт-дәстүрлерді немерелердің<br />
бойына кішкентайынан<br />
сіңіріп, ұлттық өнермен сусындатып,<br />
қолына домбыра ұстатып,<br />
басқа аспаптарға бейімдеп, ұлттық<br />
тәлім-тәрбие беріп отырған үлкен<br />
отбасысыңдар. Мысалы, қазақ<br />
баласын үш-ақ ауыз сөзбен<br />
тәрбиелеген. Оның алғашқысы –<br />
ұят болады. Екіншісі – жаман<br />
болады. Үшіншісі – обал болады.<br />
Ұят болады дегені – өлімнен<br />
ұят күшті, ұятты істі істеме дегені,<br />
жаным – арымның садағасы дегені.<br />
Жаман болады дегені – жақсы<br />
сөз – жарым ырыс, жамандықтан<br />
аулақ жүр дегені. Жақсының<br />
шарапаты, жаманның кесапаты<br />
тиеді дегені.<br />
Обал болады дегені – әр<br />
нәрсенің сұрауы бар, саған түкке<br />
тұрғысыз болған бір нәрсе, басқа<br />
біреуге өте қымбат болуы мүмкін<br />
дегені, ешкімге көлеңкең түспесін<br />
дегені.<br />
Міне, осындай ұлттық нақыш,<br />
құндылықтарды Мейрам мен<br />
Рабиға – немерелерінің бойына<br />
дарытып, сабырлы, жігерлі,<br />
қайырымды, иманжүзді ұрпақтар<br />
тәрбиелеуде. Сөзімнің соңында<br />
айтарым, Мейрам, Рабиға екеуің<br />
шөбере көріп, жүз жасаңдар,<br />
отбасының бақытын көре беруге<br />
Алла нәсіп етсін.<br />
Қашанда ойлағаның болып тұрсын,<br />
Құдайым оң істерге жолықтырсын.<br />
Елің үшін аянбай еңбек етіп,<br />
Көңілің ортаймасын, толып тұрсын!<br />
Тілек білдірушілер:<br />
әкең Құдайберген қажы<br />
Бөкенұлы,<br />
Бақытжамал Иманғұлқызы.<br />
Жолды неге бөгеді?<br />
Жексенбі күні Павлодар автовокзалында келеңсіз<br />
жағдай орын алды. Жолаушы тасымалымен айналысатын<br />
екі автобус бір-бірінің жолын бөгеп,<br />
жұртшылықты әбігерге салды. Салдарынан<br />
кішігірім кептеліс орын алды.<br />
Куәгерлердің сөзінше, Павлодар-<br />
Қарағанды бағыты бойынша жолға<br />
шыққандарға өзге автобус кедергі<br />
келтіріп, трамвайдың қатынасын<br />
бөгеген. Аталмыш орындағы<br />
жағдайдың мән-жайын тәртіп<br />
сақшылары анықтады.<br />
- Кешкі сағат 20.15-те «102»<br />
қызметіне Павлодар-Қарағанды<br />
бағыты бойынша жолға шықпақ<br />
болған автобустың жолын өзге<br />
автобус бөгегені жөнінде хабар түсті.<br />
Салонда 31 жолаушы болған. Зардап<br />
шеккендер жоқ. Өзге қоғамдық<br />
көліктің қатынасы бұзылмады.<br />
Оқиға орнында жедел-тергеу тобы<br />
жұмыс істеді, - дейді облыстық<br />
полиция департаментінің баспасөз<br />
қызметкері Жанар Белялова.<br />
Құқық қорғау органының<br />
мәліметіне сүйенсек, келеңсіздік<br />
салдарынан тоқтауға мәжбүр болған<br />
көлік 1 сағаттан кейін өз бағытын<br />
жалғастырған. Тергеу барысында<br />
жолды бөгеген автобус қалаларалық<br />
тасымалды жүзеге асыру бойынша<br />
тендерді ұтып алған кәсіпорынға<br />
тиесілі екендігі анықталды. Сондай-ақ,<br />
аталмыш фирма Павлодар-Қарағанды<br />
бағыты бойынша қатынайтын<br />
жолаушыларға да жауапты екендігі<br />
белгілі болды. Сондықтан жүргізуші<br />
заңсыз тасымалдаушының жолын<br />
бөгеген.<br />
Облыстық жолаушылар көлігі<br />
және автомобиль жолдары басқармасы<br />
басшысының орынбасары<br />
Диана Мұханова оқиға орнына<br />
барып, мән-жайды анықтағанын<br />
айтады.<br />
- Павлодар - Қарағанды бағыты<br />
бойынша ресми тасымалдаушы<br />
бар. Ол – «Балтабаев» жеке кәсіпкерлігі.<br />
Тасымалдаушы темір жол<br />
вокзалының жанындағы «Сапаржай<br />
Павлодар» ЖШС-мен келісімшартқа<br />
отырған. Жексенбіде «Автовокзал<br />
сервис» сапаржайынан «Павлодар<br />
Interbus» ЖШС-ге тиесілі автобус<br />
жолға шықты. Аталған ұйым рұқсат<br />
қағазы болмағанына қарамастан,<br />
жолаушыларды тасымалдаған.<br />
Сондықтан «Балтабаев» жеке<br />
кәсіпкерлігі әлгі автобусты<br />
тоқтатқан. «Автовокзал сервис»<br />
ЖШС-нің ақпараты бойынша,<br />
автобус қосымша рейс ретінде<br />
шығарылған. Жолаушылар мен<br />
жүкті тасымалдау ережесі бойынша<br />
қосымша рейс автобус толық<br />
болғанда, касса кезегінде 15 адам<br />
тұрған кезде ғана шығарылады.<br />
Сондай-ақ, қосымша рейс болатыны<br />
жөнінде хабар берілуі тиіс.<br />
Полиция тексеріс кезінде аталмыш<br />
ережелердің сақталмағанын<br />
анықтады, - дейді ол.<br />
Диана Мұханова «Балтабаев»<br />
жеке кәсіпкерлігінің әрекеті дұрыс<br />
болмағанын және полиция оған<br />
қатысты тиісті шара қолданғанын<br />
атап өтті. Оның сөзінше, «Балтабаев»<br />
жеке кәсіпкерлігінен аталмыш<br />
жағдайға қатысты осы айдың 23-і<br />
күні шағым түскен. Бұл ретте<br />
жауапты органға тексеріс жүргізу<br />
және тиісті шара қолдану жөнінде<br />
сұраныс жіберілген. Нәтиже алдағы<br />
уақытта белгілі болмақ.<br />
А.АСҚАРҚЫЗЫ.<br />
ЖАРНАМА <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> 7<br />
«Жастық шақ»<br />
Фестиваль барысында Ресей,<br />
Моңғолия, Қырғызстан және еліміздің<br />
өзге өңірлерінен келген дирижерлер<br />
өнер көрсетеді.<br />
Иса Байзақов атындағы облыстық<br />
филармонияның директоры Амангелді<br />
Қожановтың айтуынша, өңірде алғаш<br />
рет ұйымдастырылып отырған атаулы<br />
шараға көптеген белгілі тұлғалар<br />
қатысуда.<br />
- Дирижерлер шеруін ұйымдастырудағы<br />
басты мақсатымыз - қазақ<br />
музыка өнерін насихаттау және<br />
жастарға дәстүрлі музыканы дәріптеу,<br />
талантты орындаушыларды қолдау.<br />
Сонымен қатар, алыс-жақын шет<br />
Қоғамдық–саяси, ақпаратты-жарнамалық<br />
«Saryarqa samaly» газетіне 2020 <strong>жыл</strong>ға<br />
жазылу басталды!<br />
Жазылу мерзімі<br />
6 ай (аптасына үш<br />
нөмір)<br />
12 ай<br />
(аптасына үш нөмір)<br />
12 ай (бейсенбілік<br />
нөмір)<br />
Біздің газетімізге жазылуды үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен<br />
кез келген пошта бөлімшесінде, пошта қызметкері арқылы немесе Павлодар қ-сы,<br />
Ак.Сәтбаев к-сі, 50 (тел.: 32-40-37) мекенжайы бойынша орналасқан «Қазпошта»<br />
ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23 мекенжайы бойынша орналасқан «Alash Press»<br />
ЖШС-де (тел.: 61-63-18) жазыла аласыз. Одан басқа, баламалы жазылу арқылы<br />
Астана к-сі, 143 мекенжайы бойынша ресімдеп, тікелей редакциядан алуға болады.<br />
Мекемелер мен ұйымдардың назарына! Біздің кез келген басылымға<br />
50 данадан артық жазылған жағдайда кәсіпорынға дейін жеткізумен ұжымдық<br />
баламалы жазылуды ұсынамыз. Тел.: 8 (718 2) 66-15-41.<br />
Құрметті оқырмандар!<br />
Қоғамдық–саяси, ақпаратты-жарнамалық «Звезда Прииртышья»<br />
газетіне 2020 <strong>жыл</strong>ға жазылу басталды!<br />
Жазылу мерзімі<br />
6 ай (аптасына үш<br />
нөмір)<br />
12 ай (аптасына үш<br />
нөмір)<br />
12 ай (бейсенбілік<br />
нөмір)<br />
«Қазпошта» АҚ–ның<br />
бөлімшесі арқылы<br />
жазылу<br />
Индексі 55441<br />
қала ауыл<br />
6 657,10 6 988,20<br />
теңге теңге<br />
13 314,20 13 976,40<br />
теңге теңге<br />
Индексі 55442<br />
қала ауыл<br />
4 040,70 4 251,40<br />
теңге теңге<br />
«Қазпошта» АҚ–ның<br />
бөлімшесі<br />
арқылы жазылу<br />
Индексі 55440<br />
қала ауыл<br />
6 657,10 6 988,20<br />
теңге теңге<br />
13 314,20 13 976,40<br />
теңге теңге<br />
Индексі 25440<br />
қала ауыл<br />
4 040,70 4 251,40<br />
теңге теңге<br />
«Alash Press»<br />
ЖШС–нің<br />
бөлімшелері<br />
арқылы жазылу<br />
«Alash Press»<br />
ЖШС–нің<br />
бөлімшелері<br />
арқылы жазылу<br />
Редакцияда<br />
ресімдеу<br />
және алу<br />
мен жазылу<br />
Павлодар қ. Павлодар қ.<br />
6 650 теңге<br />
5 556 теңге<br />
13 300 теңге 11 112 теңге<br />
4 035 теңге<br />
Редакцияда<br />
ресімдеу<br />
және алумен<br />
жазылу<br />
Павлодар қ. Павлодар қ.<br />
6 650 теңге 5 556 теңге<br />
13 300 теңге 11 112 теңге<br />
4 035 теңге<br />
МӘДЕНИЕТ<br />
Бүгін облыс орталығында Қазақ КСР-інің Халық<br />
артисі Рүстембек Омаровтың 100 <strong>жыл</strong>дығына орай<br />
ұйымдастырылған халықаралық дирижерлер фестивалі<br />
басталды.<br />
елдерден келетін кәсіби музыканттармен<br />
шығармашылық байланыс<br />
орната отырып, тәжірибе алмасу.<br />
Шара барысында, жергілікті Рүстембек<br />
Омаров атындағы қазақ ұлт аспаптар<br />
оркестрінің орындауында арнайы<br />
шақырылған дирижерлердің ұсынған<br />
шығармалары орындалады, - дейді<br />
ол.<br />
Құрметті жерлестер, бүгін, яғни<br />
<strong>29</strong> <strong>қазан</strong> күні сағат 19.00-де Естай<br />
атындағы мәдениет сарайында<br />
дирижерлердің өнерін тамашалауға<br />
асығыңыздар!<br />
3 144 теңге<br />
3 144 теңге<br />
Біздің газетімізге жазылуды үйге немесе жұмыс орнына дейін жеткізілумен<br />
кез келген пошта бөлімшесінде, пошта қызметкері арқылы немесе Павлодар қ-сы,<br />
Ак.Сәтбаев к-сі, 50 (тел. 32-40-37) мекенжайы бойынша орналасқан «Қазпошта»<br />
ғимаратында, Ак.Марғұлан к-сі, 142-23 мекенжайы бойынша орналасқан «Alash<br />
Press» ЖШС-де (тел. 61-63-18) жазыла аласыз. Одан басқа, баламалы жазылу<br />
арқылы Астана к-сі, 143 мекенжайы бойынша ресімдеп, тікелей редакциядан<br />
алуға болады.<br />
Мекемелер мен ұйымдардың назарына! Біздің кез келген басылымға<br />
50 данадан артық жазылған жағдайда кәсіпорынға дейін жеткізумен<br />
ұжымдық баламалы жазылуды ұсынамыз. Тел.: 8 (718 2) 66-15-41.<br />
Хабарландыру<br />
Қ.ХАШЫМҚЫЗЫ.<br />
«ПАВЛОДАРЭНЕРГО» АҚ «2-ЖЭО күл үйіндісінің 2-ші кезегінің бөгеттерін<br />
күшейту. Қайта құру» жобасы бойынша жария тыңдауын өткізетінін<br />
хабарлайды.<br />
Жария тыңдау <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong>ғы 27 қараша күні сағат 15-те Павлодар қ.,<br />
Торайғыров көш., 76, «ПАВЛОДАРЭНЕРГО» АҚ оқу орталығының ғимараты.<br />
Жобаға тапсырыс беруші: «ПАВЛОДАРЭНЕРГО» АҚ, 8 (7182) 39-95-06;<br />
факс: 8 (7182) 32-97-88; e-mail: info@pavlodarenergo.kz.<br />
Жобалық құжаттаманы әзірлеуші: «Институт КазНИПИЭнергопром» АҚ,<br />
Алматы қ., Абылай хан даңғылы, 58А, тел.: 8 (727) 273-47-87; e-mail:<br />
main@knep.kz. Жобалық материалдар www.tabigatpv.gov.kz сайтында<br />
орналастырылған.<br />
Жұртшылық өкілдері жобаның жазбаша нұсқасымен мына мекенжай<br />
бойынша таныса алады: Павлодар қ., Кривенко көш., 27. Жоғарыда<br />
көрсетілген жоба бойынша ескертулер мен ұсыныстар info@pavlodarenergo.<br />
kz; main@knep.kz электронды мекенжайлары бойынша қабылданады.<br />
Жария тыңдауды ұйымдастыруға жауапты тұлға – «Павлодар<br />
облысының жер қойнауын пайдалану, қоршаған орта және су ресурстары<br />
басқармасы» ММ, Балтабаева М.К. (32-93-79; 65-25-59; e-mail:<br />
baltabaeva.dpr@pavlodar.gov.kz).<br />
(20233)<br />
SARYARQA<br />
SAMALY<br />
МЕНШІК ИЕСІ:<br />
«Павлодар облысы әкімінің<br />
аппараты» мемлекеттік<br />
мекемесі (Павлодар қаласы)<br />
«Ертіс Медиа» ЖШС,<br />
«Saryarqa samaly»<br />
облыстық газеті<br />
Газетке Қазақстан Республикасы<br />
Ақпарат және коммуникациялар<br />
министрлігі Ақпарат<br />
комитетінің мерзімді басылымды,<br />
ақпарат агенттігін және<br />
желілік басылымды есепке<br />
қою, қайта есепке қою туралы<br />
19.06.<strong>2019</strong> ж. №17747-Г куәлігі<br />
берілген.<br />
Газет 1979<br />
<strong>жыл</strong>ы<br />
«Құрмет<br />
белгісі»<br />
орденімен,<br />
2014 <strong>жыл</strong>ы<br />
«Алтын<br />
жұлдыз»<br />
жалпыұлттық<br />
сыйлығымен<br />
марапатталды.<br />
ЖШС директоры<br />
Асқар ШӨМШЕКОВ<br />
Бас редактор<br />
Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ<br />
Телефоны: 66-15-30<br />
ЖШС-нің мекенжайы:<br />
Павлодар қаласы,<br />
Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй.<br />
Редакцияның мекенжайы:<br />
140000, Павлодар қаласы,<br />
Астана көшесі, 143-үй.<br />
Теле/факс 66-15-30<br />
Газеттің электронды<br />
поштасы:<br />
ssamaly<strong>29</strong>@gmail.com.<br />
Бас редактордың<br />
орынбасары - 66-14-61.<br />
Жауапты хатшы - 65-12-74.<br />
Әлеуметтік бөлім - 66-14-63,<br />
66-15-31, 66-15-32.<br />
Экономика, саясат- 66-14-64,<br />
66-15-28, 66-14-65.<br />
«Айналайын» - 66-14-63.<br />
«Жас times» - 66-15-32.<br />
Жарнама бөлімі:<br />
s_samaIy_reklama@maiI.ru<br />
66-15-42, 66-15-40.<br />
Маркетинг және тарату<br />
бөлімі - 66-15-41.<br />
Фототілші, корректорлар -<br />
65-12-74.<br />
Газеттің нөмірі «Saryarqa<br />
samaly»-ның компьютер<br />
oрталығында теріліп, беттелді.<br />
Газет аптасына үш рет шығады,<br />
апталық таралымы 12439 дана,<br />
бүгінгі көлемі 2 б.т.<br />
«Дом печати» ЖШС баспаханасында<br />
басылды. ҚР Павлодар<br />
қаласы, Астана көшесі, 143-үй.<br />
Газеттің сапалы басылуына<br />
баспахана жауап береді.<br />
Телефоны. 8 (7182) 61-80-26.<br />
Басылуға қол қойылған<br />
уақыты 17.00.<br />
Тапсырыс - 2160<br />
Хаттар, қолжазбалар,<br />
фотографиялар мен суреттер<br />
рецензияланбайды және<br />
қайтарылмайды.<br />
Көлемі А4 (14 кегль)<br />
форматындағы<br />
2 беттен асатын материалдар<br />
қабылданбайды.<br />
Редакция оқырмандардан<br />
түскен барлық хаттарды тегіс<br />
жариялауды және оларға жауап<br />
беруді міндетіне алмайды.<br />
Жарнамалық<br />
материалдардың<br />
мазмұнына жарнама<br />
берушілер жауап береді.<br />
Нөмірді әзірлеу барысында<br />
интернет ресурстарынан<br />
алынған фотосуреттер де<br />
пайдаланылды.<br />
Авторлардың пікірлері редакция<br />
ұстанған көзқарасқа сәйкес<br />
келмеуі де мүмкін.<br />
«Saryarqa samaly»-нда<br />
жарияланған материалдарды<br />
көшіріп немесе өңдеп басу<br />
үшін редакцияның жазбаша<br />
рұқсаты алынып, газетке<br />
сілтеме жасалуы міндетті.<br />
Баспа индексі 65441.
8 <strong>29</strong> <strong>қазан</strong>, сейсенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong> ИІРІМ<br />
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
Естайға ескерткіш<br />
орнатылды<br />
Ақтоғай ауданының орталығында әйгілі әнші, сазгер, ақын, қазақ<br />
өнерінің біртуар тұлғасы Естай Беркімбайұлына ескерткіш-бюст<br />
орнатылды. Игі шара «Рухани жаңғыру» жобасы аясында жүзеге<br />
асырылды.<br />
Алпысбай ХОНЖ<br />
Екібастұз өңіріндегі Ақкөл-Жайылма мақұлдауы қажет.<br />
а т ы р а б ы н д а к і н д і к қ а н ы т а м ғ а н ө н е р и е с і н і ң Ескерткіш-бюстің ашылу салтанатына<br />
150 <strong>жыл</strong>дық мерейтойы былтыр кең көлемде Естай Беркімбайұлының ұрпақтары да<br />
аталып өтілген еді. Әйгілі әнші 1946 <strong>жыл</strong>ы қатысты. Олардың қатарында жуырда ғана<br />
Ақтоғай ауданында қайтыс болды. Бүгінде 90 жасқа толған әншінің немересі Зекен<br />
Естай Беркімбайұлы жерленген елді мекен апа Жанәбілқызы бар.<br />
ақынның атымен аталады. Игі шараға – Әкем Жанәбіл соғысқа аттанғанда біз<br />
қатысушылар алдымен Естай ауылындағы тым жас едік. Сіңлім Сарыторғай екеуіміз<br />
әншінің зиратына барып, құран бағыштады. Естай атаның бауырында өсіп, адам болдық.<br />
Бұдан соң аудан орталығындағы өнер Естай - біздің атамыз ғана емес, халықтың<br />
мектебінің алдында орнатылған Естай ұлы. Бойына дарыған өнерінің арқасында<br />
ескерткіш-бюстінің ашылу салтанаты болды. алты Алашқа танылған атамыздың есімін<br />
– Ө т к е н ж ы л ы ә й г і л і ж е р л е с і м і з д ұлықтаған і ң облыс әкімі Болат Бақауов бастаған<br />
150 <strong>жыл</strong>дық мерейтойы аясында Ақтоғай<br />
ауданында ауқымды шаралар атқарылды. Естай<br />
кесенесінің алдына кеспе тас төселіп, зиратқа<br />
апаратын жаңа жол салынды. Сондай-ақ,<br />
жас ақындар айтысы ұйымдастырылды.<br />
Айтыс барысында ақындар Естай жерленген<br />
ауданда ескерткіштің жоқтығын бірнеше рет<br />
жырына арқау етті. Осыдан соң, ескерткішбюст<br />
орнатуды қолға алдық, - деді Ақтоғай<br />
ауданының әкімі Қаршыға Арынов.<br />
Қ.Арыновтың сөзінше, Ақтоғай ауданының<br />
өнер мектебіне Естайдың атын беру жұмыстары<br />
МӘДЕНИЕТ<br />
Тілеуберді САХАБА<br />
Кітапхана басшысы Шолпан Шахметованың сөзінше, «Кітапхана<br />
түні» алғаш 2014 <strong>жыл</strong>ы ұйымдастырылған. Міне, содан бері<br />
кітапханашылар дәстүрден жаңылмай келеді. Шара 11 алаңға бөлініп<br />
ұйымдастырылды. Соның бірі – кітапхананың екінші қабатында<br />
құрылған қазақ ауылы. Онда қазақтың ұлттық қолөнер туындылары<br />
көрмеге қойылды. Оқырмандар жергілікті шеберлердің<br />
қолынан шыққан ұлттық нақыштағы зергерлік бұйымдарды және<br />
ағаштан ойып жасалған ыдыстарды тамашалады. Сонымен қатар,<br />
өңірдегі сән орталықтары ұлттық киім үлгілерін көрсетті. Қазақ<br />
ауылы алаңына жиналған оқырмандар өңіріміздің жас айтыс<br />
ақындары – Қуандық Башой мен Аманжол Бибаланың сөз сайысын<br />
да тамашалады. Шараның әдебиет алаңында жергілікті ақынжазушылар<br />
бас қосып, өз өлеңдерін оқып берді. Содан кейін<br />
брайль шрифімен жарыққа шыққан «Қос тіл – қос қанат» атты<br />
жыр жинағының тұсаукесері өтті. Жинақта Қазақстан Жазушылар<br />
одағының мүшесі, ақын Сүлеймен Баязитовтің және Ольга<br />
Григорьева, Талғат Ғарипов, Елена Игнатовская сынды жергілікті<br />
ақындардың өлеңдері топтастырылған.<br />
Естайдың немересі Зекен Жанәбілқызы.<br />
жүргізілуде. Бүгінде облыстық ономастика<br />
комиссиясы аталған бастаманы бірауыздан<br />
қолдады. Енді оны республикалық комиссия<br />
барша азаматтарға алғыс айтамын, - деді<br />
Зекен апа Жанәбілқызы.<br />
Облыстық мәдениет, тілдерді дамыту<br />
және архив ісі басқармасының басшысы<br />
Ернұр Дәуеновтің сөзінше, бүгінге дейін<br />
Павлодар облысы бойынша 13 көше мен бір<br />
елді мекенге Естай Беркімбайұлының аты<br />
берілген. Сондай-ақ, Павлодар қаласының<br />
негізгі мәдениет ордасы – қалалық мәдениет<br />
сарайы әйгілі әншінің атымен аталады.<br />
Өткен <strong>жыл</strong>ы аймақ басшысы Болат<br />
Бақауовтың қолдауымен Екібастұз қаласындағы<br />
музыка мектебіне Естайдың есімі берілді.<br />
Сондай-ақ, басқарма басшысы келер <strong>жыл</strong>ы<br />
Павлодар қаласында Естай Беркімбайұлына<br />
еңселі ескерткіш орнатылатынын айтып,<br />
халықтан сүйінші сұрады.<br />
Мәдени шараның ашылу салтанатына<br />
Естайдың атын ұлықтауға атсалысып жүрген<br />
ардақты азаматтар Әбілхақ Түгелбаев пен<br />
Мұхит Омаров, әншінің туыстары мен<br />
ұрпақтары қатысты. Атап айтсақ, әншінің<br />
үлкен немересі Зекен ападан бөлек, Естайдың<br />
екінші немересі Сарыторғай ападан туған<br />
Шәмшия Жағыпарова да қуанышты сәттің<br />
куәсі болды. Бүгінде сексеннің сеңгіріне<br />
шыққан Сарыторғай апа Ертіс ауданының<br />
Қосағаш ауылында тұрады. Ал Шәмшия<br />
Жағыпарова Кенжекөл ауылындағы балалар<br />
музыка мектебіне басшылық етеді.<br />
Павлодар облысының Құрметті азаматы,<br />
ілгеріде Ақтоғай ауданында басшылық<br />
қызметте болған, қашан да Естайға қатысты<br />
бастамалардың басы-қасынан табылатын<br />
Әбілхақ Түгелбаев өнер иесінің 150 <strong>жыл</strong>дық<br />
мерейтойы халықаралық деңгейде аталып<br />
өтілгенін айтты.<br />
– Былтыр Түркияда халықаралық «ТҮРКСОЙ»<br />
ұйымының ұйытқы болуымен Естай бабамыздың<br />
150 <strong>жыл</strong>дығына арналған ауқымды шара өтті.<br />
Ол жақтағы ағайынның Естайдың өнеріне<br />
деген ыстық ықыласын көріп марқайып<br />
қалдық. Естайдың өнерімен-ақ қазақтың<br />
атын күллі әлемге таныта аламыз, – дейді<br />
Әбілхақ Түгелбаев.<br />
Ескерткіш-бюстің авторы – белгілі сәулетші<br />
Бота Машрапов. Өкініштісі, өнер иесі осы<br />
жазда өмірден өтті. Сәулетшінің жобасын<br />
өзге әріптестері аяқтаған. Ескерткіш-бюстің<br />
биіктігі – 2 метр 28 сантиметр. Жобаның<br />
жалпы құны 4,5 млн. теңгені құрайды. Әншінің<br />
домбыра ұстап тұрған бейнесі гранит тастан<br />
қашалып жасалған.<br />
– Естай атамызды ұлықтау есім беріп,<br />
ескерткіш қоюмен шектелмесе екен деймін. Осы<br />
орайда, Павлодар қаласында Естай әндерінің<br />
республикалық фестивалі ұйымдастырылып<br />
тұратын. Аталған фестиваль екі мәрте өткізілді.<br />
Одан кейін тоқтап қалды. Осы шараны қайта<br />
жандандырса, нұр үстіне нұр болар еді.<br />
Сондай-ақ, соңғы <strong>жыл</strong>дары Естай туралы<br />
тың деректер табылды, жаңа мақалалар<br />
жарияланды. Бұл ретте, Естайға қатысты<br />
дүниелердің басын қосып, энциклопедия<br />
шығарған дұрыс болар еді, – деді Естайдың<br />
ұрпағы, журналист Фархат Әміренов.<br />
Салтанатты шара барысында Ақтоғайдың<br />
«Қара нары» атанған айтыскер ақын Бейсенбі<br />
Мұқажанов жырдан шашу шашты. Жергілікті<br />
өнерпаздар Естай әндерін нақышына келтіре<br />
орындады.<br />
Ақтоғай ауданы.<br />
Суретті түсірген – Бауыржан Бәкібаев.<br />
«Түнгі кітапхана» қызығы<br />
С.Торайғыров атындағы облыстық кітапхана «Кітапхана түні» акциясын өткізуді дәстүрге айналдырды.<br />
Жақында аталмыш акция аясында өткен әдеби, мәдени кешке 600-ден астам адам<br />
жиналып, түрлі қызықты бағдарламаларды тамашалады. Сонымен қатар, осы кеште Ертіс-<br />
Баян өңірі ақын жазушыларының брайль шрифтімен жарыққа шыққан «Қос тіл – қос қанат»<br />
атты жыр жинағы оқырманға таныстырылды.<br />
Шеберлік сыныбы алаңында ұйымдастырушылар кітапты қалай<br />
<strong>жыл</strong>дам оқу тәжірибесімен бөліссе, спорттық алаңда шахмат турнирі<br />
ұйымдастырылды. Ғимараттың кіші залында балалар кітапханасы<br />
бөлімінің 60 <strong>жыл</strong>дығына арналған ретро-кеш өтті. Кішкентай<br />
оқырмандар назарына «Барби» қуыршағының кейіпкерлері көрмеге<br />
қойылды. Кітапхананың кіреберісінде «Автограф сессиясы» болды.<br />
Оған өңірімізге белгілі журналист, өлкетанушы Александр Вервекин<br />
қатысып, соңғы уақытта жарыққа шыққан «Берлинская стажировка<br />
журналиста» кітабымен таныстырды. Алдағы жоспарлармен<br />
бөлісіп, жақында жолсапар очерктері мен репортаждары тағы бір<br />
кітап болып басылатынын атап өтті. Осы кеште қайырымдылық<br />
жәрмеңкесі болып, онда оқырмандар өз қолдарымен дайындап<br />
әкелген тағамдарын сатты. Жәрмеңкеден түскен қаражат Павлодар<br />
қаласында тұратын Мәриям есімді сырқат баланың ата-анасына<br />
берілді. Бұдан бөлек, түрлі сайыстар ұйымдастырылып, жеңімпаздар<br />
бағалы сыйлықтармен марапатталды.<br />
- Біздің ең жас оқырманымыз төртте болса, ең егдесі<br />
92 жаста. Бүгінгі шараға солардың барлығы келіп отыр. «Кітапхана<br />
түні» шарасының басты мақсаты – жастарды кітапханаға тарту, сол<br />
арқылы кітап оқу мәдениетін қалыптастыру, яғни, жалпы қауымды<br />
әдебиетпен сусындату, - деді кітапхана директоры Шолпан Шахметова.<br />
СПОРТ ТЫНЫСЫ<br />
Дәстүрлі<br />
турнир -<br />
өз биігінде<br />
Еркін күрестен КСРО<br />
спорт шебері, Қазақстан<br />
Республикасының<br />
құрметті спорт<br />
қайраткері, Павлодар<br />
қаласының Құрметті<br />
азаматы, жерлесіміз<br />
Амантай Аймағамбетовтің<br />
атындағы дәстүрлі турнир<br />
ұйымдастырылды.<br />
Еркін күрестен өткен дәстүрлі<br />
турнир осымен 15-інші рет өз байрағын<br />
көтерді. Оған Павлодар облысымен<br />
қоса еліміздің өзге де өңірлерінен<br />
жалпы саны 300-ден астам спортшы<br />
қатысты.<br />
Амантай Аймағамбетов - саналы<br />
өмірін еркін күреске арнаған азамат.<br />
Оның боз кілемде жеткен жетістігі<br />
мен дарынды шәкірттер дайындаудағы<br />
еселі еңбегі мемлекет тарапынан да<br />
елеусіз қалған жоқ. Оған 1963 <strong>жыл</strong>ы<br />
еркін күрестен КСРО спорт шебері<br />
атағы берілді. 2001 <strong>жыл</strong>ы Қазақстан<br />
Республикасы Туризм және спорт<br />
жөніндегі агенттігі дене шынықтыру<br />
мен спортты дамытуға сіңірген еңбегі<br />
үшін Құрмет белгісімен марапаттады.<br />
Амантай Сапарғалиұлы Қазақ КСР<br />
республикалық санаттағы төрешісі.<br />
Павлодар қаласының спорт ардагерлері<br />
кеңесінің жетекшісі. Қазақстан Журналистер<br />
одағының мүшесі.<br />
С<br />
Дәстүрлі турнирге Нұр-Сұлтан<br />
қаласы, Ақмола, Шығыс Қазақстан,<br />
Солтүстік Қазақстан облыстарымен<br />
қатар Павлодар өңірінің спортшылары<br />
қатысты.<br />
- Амантай Сапарғалиұлы - өңірдегі<br />
еркін күрсетің дамуына айрықша үлес<br />
қосқан азамат. Ол біздің аймақта<br />
қазақ жігіттерінің арасында алғаш<br />
болып КСРО спорт шебері атағын<br />
алды. Мен Амантай Аймағамбетовтей<br />
азаматқа шәкірт болғаным үшін<br />
қуанамын, - деді Қазақстанның еңбек<br />
сіңірген жаттықтырушысы Оразалы<br />
Мұхаметәлинов.<br />
Турнирде ұлдар 10 салмақ<br />
дәрежесінде бақ сынады. Ал қыздар<br />
арасындағы күресте 7 салмақ<br />
дәрежесі бойынша мықтылар<br />
анықталды. Дәстүрлі турнирге Амантай<br />
Аймағамбетовтің үзеңгілес замандастары,<br />
спорт ардагерлері мен шәкірттері<br />
қатысты.<br />
Спорттық шараның өтуіне<br />
облыстық туризм және спортты дамыту<br />
басқармасы, Павлодар қалалық дене<br />
шынықтыру мен спорт бөлімі ұйытқы<br />
болды. Дәстүрлі турнирдің салтанатты<br />
ашылу рәсімінде А.Аймағамбетов<br />
«Nur Otan» партиясының жергілікті<br />
филиалы төрағасының орынбасары<br />
И.Теренченконың Алғыс хатымен<br />
марапатталды. Сондай-ақ, Амантай<br />
Сапарғалиұлының шәкірттері, кәсіпкерлер<br />
Дәурен мен Мұхит Сәдуақасовтар да<br />
ұстаздарына сый-сыяпат көрсетті.<br />
Алпысбай ХОНЖ.