نقد و بررسی نمایش «لرز» به نویسندگی و کارگردانی داریوش علیزاده

More documents

Recommendations

Info

‏بمنبممایش از عنوابىنبىی خوب ‏بهببههره مند است که مابه ازای حسی می سازد.‏ عنوان اثر،‏ ‏مجممجخاطب را پیش ازورود به سالن آماده می کند تا به سربجنبجخی از ‏بمنبممایش بیاندیشد که حسش در عنوان جاری و ساریاست.‏ لرز...‏می تواند از سرما و ‏بجیبجخبندان ناشی و هم ریشه در دلهللهھره و ترس داشته باشد.‏ اما هر دو ناخوشایند وزننده است.‏ گو ‏بىیبىی ‏بمنبممایش ما را به ‏مجممجحیطی سراسر ترس،‏ دلهللهھره و اضطراب دعوت می کند و ‏همھهممه این هاکارکرد یک عنوان خوب است.‏ کوتاه،‏ ‏مجممجختصر و کاربردی.‏ در ادامه این پوسبرتبرر اثر است که مبریبرزانحس اضطراب را دوچندان کرده و ‏بجببجخش دیگری از جهان ‏بمنبممایش را بر ما عیان می سازد.‏ پوسبرتبرر ازدو لایه تشکیل شده.‏ لایه ی ظاهری و لایه ی باطبىنبىی.‏ در لایه ی ظاهر روابىنبىی شیء روی آب ‏(چبریبرزیشبیه به دلفبنیبنن یا خر پلاستیکی که در ‏بمنبممایش نبریبرز بارها از آن یاد می شود)‏ و هدفون روی آن نوعیآرامش سطحی و کاذب را القا می کند اما در بطن پوسبرتبرر،‏ ناامبىنبىی و ‏بىببىی ثبابىتبىی را فریاد می زند.‏ آسمسسممانخا کسبرتبرری و تبریبررگی عمق دریا گواه بر این مدعی است.‏ منبع صوبىتبىی هدفون در آب است پس اساساموسیقی ای از این هدفون ‏بجپبجخش ‏بجنبجخواهد شد.‏ در ‏بهنبههایت نوعی سرگشتگی در این جهان ناامن بهبیننده منتقل می شود که ‏بجیبجحتمل منجر به لرزیدن خواهد شد.‏ اما لرزیدن جلوه ای مفردگونه داشتهو به حالبىتبىی از یک فرد خاص اشاره دارد اما ‏«لرز»‏ نگاهی کلی تر دارد و تلاش می کند که بر اینفعل عمیق شده و آن را کندوکاو کند.‏ پوسبرتبرر نبریبرز این گونه است و به مکان یا شخص خاصی نظرنداشته و قضیه را کاملا جهان ‏سمشسممول می بیند.‏ استفاده از تونالیته قرمز و سیاه در پوسبرتبرر که درطراحی لباس بازیگران نبریبرز به خو ‏بىببىی از آن استفاده شده کاملا اعتمادزداست و ناامبىنبىی و حبىتبىی حسشرارت و طغیان را تشدید می کند.‏ ‏بمنبممایش به سه ‏بجببجخش کلی تقسیم می شود.‏ ‏بجببجخش زابمیبممان،‏ ‏بجببجخشتولد دخبرتبرر و ‏بجببجخش طغیان پسر.‏ نویسنده در این سه ‏بجببجخش به خو ‏بىببىی مراحل پیشرفت یک طغیان ازجانب یکی از اعضا خانواده را چیده و دست وپا شکسته توانسته این روند را بررسی کند.‏ اماضعف جدی در کارگردابىنبىی این روند را از نظر حسی قطعه قطعه کرده تا جابىیبىی که صحنه طغیانکه بالقوه بسیار پرشور است،‏ کاملا ‏بىببىی رمق و ابتدابىیبىی اجرا و ‏بمنبممایشی می شود.‏ البته کارگردابىنبىی که بهدلیل دور زدن سانسور در استفاده از ‏بمنبمماد افراط و زیاده روی می کند،‏ لاجرم صحنه طغیانبازیگرش هم کاملا ‏بمنبممادین و پلاستیکی جلوه می کند و از کارکرد واقعی خود باز می ماند.‏ پس باتوجه به روند ‏بمنبممایش،‏ مساله لرز،‏ مساله پسر خانواده است.‏ اوست که در روند این سه مرحلهتغیبریبررکرده و دست به کشتاری هولنا ک می زند.‏ البته لرزیدن ‏بمنبممادین پسر در حبنیبنن ‏بمتبمماشایکالبدشکافىففىی خواهر کاملا رو و تصنعی ست.‏ او به مانند افراد تشنجی به زمبنیبنن می افتد و شروع بهلرزیدن می کند.‏ اما این لرزیدن کجا و آن چه در عنوان و پوسبرتبرر به ‏بجتبجحلیل و بررسی اش پرداختیمکجا.‏ بگذر ‏بمیبمم،‏ برو ‏بمیبمم سراغ مرحله اول.‏ صحنه اول با معرفىففىی سه عضو یک خانواده شروعمی شود.‏ پدر،‏ مادر و پسر.‏ پدر و مادر،‏ پسربجببجچه خود را در خانه ‏مجممجحبوس کرده و هر گونه ارتباط او
با جهان ببریبررون را ‏ممممممنوع کرده اند.‏ از طرفىففىی آن ها در آموزش او اختلال ورزیده و نام هر چبریبرزی رااشتباهی به وی آموخته اند.‏ به عنوان مثال پسربجببجچه به هدفون می گوید خر پلاستیکی یا به توالتمی گوید ‏بجیبجخچال و قص علی هذا.‏ به وضوح پسربجببجچه نسل جدید را ‏بمنبممایندگی کرده و پدر و مادر ویکه قدرت بر خانه ‏(وضعیت حا کم)‏ را در دست دارند ‏بمنبمماینده نسل پیشبنیبنن هستند.‏ مادر درسودای بازیگری و پدر در سودای شهرت نویسنده شدن است.‏ آن ها از وضعیت پسر خودسوءاستفاده کرده و بر اساس وی رمابىنبىی نوشته اند که برایشان از نظر مادی سودآور بوده و سفارشقسمت دوم رمان را نبریبرز از ناشر گرفته اند.‏ مادر نبریبرز پسرش را سوژه ‏بمتبممرینات بازیگری خود کرده وخشم خود را بر وی فرود می آورد.‏ پسربجببجچه از شرایطی که در آن قرار گرفته شکایبىتبىی ندارد ومدام سراغ خواهران دوقلوی خود را از مادر می گبریبررد.‏ مادر افلیج است و باردار.‏ کارگردابىنبىی دراین ‏بجببجخش عاری از ظرافت و دقت است.‏ ‏همھهممه چبریبرز ‏بمنبممادین ساخته و پرداخته شده و به طبعمبریبرزانسن ها بر ‏همھهممبنیبنن اساس انتخاب و اجرابىیبىی شده اند.‏ در شروع ‏بمنبممایش یک پستچی چند دفبرتبرر برایخانه می آورد که احتمالا سفارش پدر است برای نگارش رمان دوم بر اساس سوژه پسربجببجچه.‏ مادربه شدت نگران است که موقع باز شدن در،‏ پسربجببجچه دنیای ببریبررون را ببیند و نسبت به آن کنجکاوشود.‏ از این رو تلاش می کند تا با ‏بمتبممهیدابىتبىی ویژه مانع این رویارو ‏بىیبىی شود و سخت به پستچی اخطارمی دهد که پس از ‏بجتبجحویل دفاتر از آن ‏مجممجحل دور شود.‏ در این جا هیچ ‏بمتبممهیدی از جانب کارگرداندیده ‏بمنبممی شود که نشان دهد،‏ بار اطلاعابىتبىی جهان ببریبررون به درون خانه و اعضا آن فشار می آوردچرا که ما به روزهای طغیان پسرک نزدیک شده ابمیبمم و این خطری است که مادر و پدر را ‏بهتبههدیدمی کند.‏ به عنوان مثال می شد این وضعیت را بر اساس آب وهوای کاملا متفاوت دنیای درون خانهبا ببریبررون از آن را پرداخت و اجرابىیبىی کرد.‏ گذار از این جزییات،‏ زیبابىیبىی و جلا را از اثر گرفته وباعث شده تا کارگردان برخی موقعیت هابىیبىی که در ‏بمنبممایشنامه موجود است را تباه کند.‏ در مرحلهدوم مادر،‏ فرزندان خود را به صورت کاملا ‏بمنبممادین به دنیا می آورد اما تنها یک دخبرتبرر با بازی آذیننظری به صحنه می آید و از آن یکی خبرببرری نیست و کاشف به عمل می آید که آن یکی توسطخواهرش بلعیده شده است.‏ شکم مادر در این ‏بمنبممایش به مثابه صندوق انتخابات می ماند اما از اینصندوق یک نفر خارج می شود.‏ آن یک نفر در ابتدا تلاش دارد تا برخی تابو ها را شکسته وحقایقی را برای پسربجببجچه فاش کند.‏ در این جا پدر و مادر برای حفظ بقاء خود دست به اقدامیمی زنند که در ابتدا نسبت به آن ا کراه داشته اما در ‏بهنبههایت به آن جامه عمل می پوشانند.‏ آن هادخبرتبررشان را کالبدشکافىففىی کرده و آن یکی دخبرتبررشان که بلعیده شده بود را ببریبررون می کشند.‏ اینیکی کاملا نظرش منطبق با نظر پدر و مادر است و ‏همھهممان مسبریبرری را طی می کند که آن هاخواستارش هستند.‏ به ظاهر ‏همھهممه چبریبرز رو به ‏بهببههبودی است اما این مهمان تازه وارد پا را فراتر از حدخود گذاشته و مرحله سوم ‏بمنبممایش را شکل می دهد.‏ او قدرت را از پدر و مادر پس گرفته و درشیوه حکمرابىنبىی آن ها افراط می ورزد.‏ او اعضا خانواده را گرسنه نگاه داشته و با خشم به آنان
Page 1: نقد و بررسی ‏بمنبم
Page 5: لرز

نقد و بررسی نمایش «لرز» به نویسندگی و کارگردانی داریوش علیزاده

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?