E-Lotnictwo Aviation International 7/2020

More documents

Recommendations

Info

Siły powietrzne Michal J. Stolár Jak Feniks z popiołów Samoloty Su-22 Sił Aerokosmicznych Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Irańskie lotnictwo wojskowe – Siły Aerokosmiczne Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, Siły Powietrzne i Lotnictwo Morskie Islamskiej Republiki Iranu dysponują dziś niezwykle różnorodnym sprzętem. Tylko w przypadku samolotów bojowych jest to około dziesięciu typów, nierzadko w kilku wersjach. Wyprodukowano je w Związku Sowieckim, Chińskiej Republice Ludowej, Francji, a także Stanach Zjednoczonych. Taki stan rzeczy nie jest wynikiem przemyślanego działania, ale głównie skutkiem zmian politycznych, które zaszły w Iranie i całym regionie Środkowego Wschodu i Zatoki Perskiej na przestrzeni ostatnich dekad. Zakupom nowoczesnego sprzętu lotniczego w Stanach Zjednoczonych, zainicjowanym podczas rządów szacha Mohammada Rezy Pahlawiego, kres położyła rewolucja islamska, która wybuchła w Iranie w 1979 r. i zakończyła się obaleniem władcy oraz przejęciem rządów przez zwolenników Ruhollaha Chomejniego w efekcie czego powstała Islamska Republika Iranu. Eksploatacja, nie mówiąc o modernizacji, zakupionych za czasów szacha kilkuset amerykańskich samolotów: McDonnell Douglas F/RF-4D/E Phantom II (32 F-4D, 177 F-4E, 8 RF-4E, 8 RF-4C/UKI w latach 1968-79), Northrop F/RF-5A/B Freedom Fighter (104 F-5A, 23 F-5B, 15 RF-5A w latach 1965-76; większość F-5A i część B sprzedano w latach 70. po zakończeniu dostaw F-5E/F) oraz F-5E/F Tiger II (166 F-5E/F w latach 1972-76) i Grumman F-14A Tomcat (77 w latach 1976-79), z roku na rok stawała się coraz trudniejsza z powodu embarga na dostawy broni do Iranu, ogłoszonego przez amerykańską administrację. W kolejnych dekadach, szczególnie podczas wojny z Irakiem rządzonym przez Saddama Husajna (1980-88), udało się jednak wiele z nich utrzymać w stanie gotowości bojowej (także dzięki „niekonsekwencji” Amerykanów w przestrzeganiu embarga...), choć liczba sprawnych samolotów amerykańskiej proweniencji systematycznie malała. Dlatego też na przełomie lat 80. i 90. Iran rozpoczął zakupy samolotów bojowych w Związku Sowieckim (25 MiG-29/UB, 12 Su- -24MK) i Chińskiej Republice Ludowej (ok. 100 J-6/FT-6, ponad 40 F-7M/FT-7). Wsparcie eksploatacji i szkolenie personelu latającego oraz technicznego w przypadku tak różnych konstrukcyjnie, technicznie i technologicznie maszyn było i jest do dziś niemałym wyzwaniem organizacyjnycm, nie mówiąc o kosztach. W 1991 r. irańskie lotnictwo wojskowe uzyskało poważne wzmocnienie, i to bez ponoszenia żadnych kosztów. Podczas tzw. I wojny w Zatoce Perskiej, poczynając od stycznia 1991 r., aby uniknąć zniszczenia w wyniku działań sił powietrznych państw koalicji antyirackiej, do Iranu przeleciało ponad 100 samolotów Irackich Sił Powietrznych. Wśród nich najliczniejszą grupą były myśliwsko-bombowe Suchoj Su-22. Su-20 i Su-22 w irackim lotnictwie Począwszy od 1973 do 1987 r. Irackie Siły Powietrzne (Al Quwwat al Jawwiya al Iraqiya) otrzymały 144 samoloty Su-20, Su-22/M/ M3 i M4 oraz 34 szkolno-bojowe Su-22U/ UM3 i UM3K, wyprodukowanych w Związku Sowieckim. Maszyny te były intensywnie używane podczas wojny iracko-irańskiej w latach 1980-88. O skali ich zastosowania świadczą poniesione straty, które sięgnęły 64 samolotów, w tym 21 zestrzelonych podczas walk powietrznych i 43 zniszczonych przez naziemną obronę przeciwlotniczą. Kolejna maszyna tej rodziny została zestrzelona podczas operacji zajęcia Kuwejtu latem 1990 r. Pod koniec sierpnia 1990 r. irackie lotnictwo dysponowało 113 Su-20 i Su-22 kilku wersji, choć nie wszystkimi w pełnej sprawności. W tym miejscu warto bliżej przyjrzeć się dostawom samolotów Su-20 i Su-22 do Iraku oraz ich służbie w Irackich Siłach Powietrznych przed rozpoczęciem operacji „Desert Storm”. W październiku 1973 r. Irak przejął 18 samolotów myśliwsko-bombowych i rozpoznawczych Su-20 (S-32MK), napędzanych silnikiem AL-21F-3. Przydzielono je 1. Dywizjonowi stacjonującemu w bazie Al Hurrija koło Kirkuku. We wrześniu 1980 r. w linii Samolot myśliwsko -bombowy Su-22M4 (nr ewid. 15-2472) Sił Aerokosmicznych Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej wyremontowany w zakładach Pars Aviation w Teheranie, sfotografowany podczas pokazów lotniczych na wyspie Kiss 27 listopada 2018 r. Zdekompletowany samolot myśliwsko-bombowy Su-20 zdobyty przez amerykańskich żołnierzy w jednej z baz lotniczych na terenie Iraku w 2003 r. 36 Lotnictwo Aviation International
Śmigłowce Miłosz Rusiecki 60 lat śmigłowców w Lotnictwie Marynarki Wojennej II Pod koniec lat 80. wyposażenie Lotnictwa Marynarki Wojennej w śmigłowce nie zabezpieczało w pełni zdolności do wykonywania zadań przydzielonych temu Rodzajowi Sił Zbrojnych. O ile śmigłowce ZOP bazowania brzegowego Mi-14PŁ spełniały jeszcze wymagania ówczesnego pola walki, o tyle sytuacja w ratownictwie wyglądała nie najlepiej. Po dwóch pechowych wypadkach liczba świetnych Mi-14PS o „pełnomorskim” zasięgu spadła o połowę. Znaczną część zadań musiały wykonywać stopniowo starzejące się Mi-2RM. Szansę na zmianę tej niekorzystnej sytuacji dawał nowy produkt polskich konstruktorów. Podstawowe typy śmigłowców Lotnictwa Marynarki Wojennej w XXI wieku: Mi-14PS, SH-2G, W-3RN i Mi-14PŁ. Fot. MR Pierwszy W-3T z 18 Eskadry Lotnictwa Łącznikowego MW został zaprezentowany na Święcie Lotnictwa w Poznaniu 20 sierpnia 1989 r. Fot. MR Sokół: ptak morski Pracę nad nowym średnim śmigłowcem wielozadaniowym rozpoczęto w Świdniku w 1972 r. Miał on wypełnić lukę pomiędzy lekkim Mi-2 i ciężkim Mi-8. Początkowo zespół konstruktorski był mieszany polsko-radziecki, przy czym grupą świdnicką kierował początkowo mgr inż. Zbyszko Kodłubaj, a począwszy od 1975 r. – mgr inż. Stanisław Kamiński. Polski wkład stopniowo wzrastał, udział strony radzieckiej w projekcie ograniczał się do doradztwa. Próby naziemne pierwszego prototypu prowadzono od 1979 r. W dniu 16 listopada, podczas pokazu nowej konstrukcji dla przedstawicieli ówczesnych władz, zaryzykowano krótki swobodny zawis. Faktyczny oblot (z pilotem mgr inż. Wiesławem Mercikiem za sterami) miał miejsce dopiero 6 maja 1982 r. Zbudowano łącznie sześć prototypów, kontynuując program prób do końca lat 80. Produkcja seryjna ruszyła w 1987 r. Wojsko początkowo nie przejawiało większego zainteresowania nowym śmigłowcem. Wyjątkiem była Marynarka Wojenna. Wyżsi oficerowie Lotnictwa MW widzieli w nim szansę na coś więcej, niż tylko załatanie kryzysu sprzętowego. W ich planach W-3 Sokół miał być podstawą wyposażenia znacznej części przyszłej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. Już w połowie lat 80. grupa lotników morskich wraz z ówczesnym dowódcą Marynarki Wojennej kontradm. Romualdem Wagą, odwiedziła zakład w Świdniku i zapoznała się z nowym śmigłowcem. Opinia była pozytywna, ale do wprowadzenia do eksploatacji nowego typu droga była jeszcze daleka. Pierwszym oficjalnym krokiem było kolegium szefa Sztabu Generalnego WP w dniu 18 marca 1985 r. dotyczące rozwoju lotnictwa Wojska Polskiego. Na lata 1986-1995 zaplanowano wprowadzenie do służby w Lotnictwie MW dwóch nowych typów: samolotu An-28 i śmigłowca W-3 Sokół. Miesiąc później zatwierdzono ten plan na kolejnym kolegium poświęconym rozwojowi Marynarki Wojennej. Plany nabrały kształtu w 1989 r. W połowie roku w Świdniku oblatano dwa egzemplarze standardowej wersji wielozadaniowej W-3T przeznaczone dla lotnictwa morskiego. Były to śmigłowce o numerach fabrycznych 31.0209 i 31.0304., zarazem w ogóle pierwsze wojskowe Sokoły. Zostały one wyposażone w prosty radar pogodowy. Równolegle świdniccy piloci doświadczalni przeszkolili pierwszą grupę pilotów Marynarki Wojennej: kmdr. pil. Zbigniewa Smolarka, kmdr. ppor. pil. Tadeusza Fabijańczuka oraz kapitanów pil. Marka Chyliń- 44 Lotnictwo Aviation International LIPIEC 2020
Page 2 and 3: W numerze Vol. VI, nr 7(59) Lipiec
Page 4 and 5: PRZEMYSŁ LOTNICZY Łukasz Pocholsk
Page 8 and 9: Siły powietrzne Adam Gołąbek And

E-Lotnictwo Aviation International 7/2020

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?