Lotnictwo Aviation International 9/2020
by ZBiAM
by ZBiAM
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Na tropach postępu<br />
Po wielu latach program JSF urósł na tyle, że liczba problemów<br />
i zadań do wykonania ciągle zwiększa się.<br />
Samolot myśliwski F-35<br />
na torze przeszkód<br />
Józef M. Brzezina<br />
Program JSF (Joint Strike Fighter) w 2018 r. zakończył fazę rozwoju systemu i demonstracji SDD (System<br />
Development and Demonstration). Jej zakończenie pozwoliło na przeprowadzanie testów operacyjnych i oceny<br />
OTE (Operational Test and Evaluation) wszystkich wersji F-35 w kilku aspektach. Jej kilkakrotnie przekładane<br />
zakończenie zostało ostatecznie zaplanowane na końcówkę <strong>2020</strong> r. Okoliczności nie sprzyjają realizacji<br />
wszystkich zadań. A to nie jedyne przedsięwzięcia równolegle prowadzone w tym międzynarodowym i złożonym<br />
przedsięwzięciu.<br />
Oprócz znanych od lat opóźnień są<br />
także lepsze wieści o wyprzedzaniu<br />
wcześniej zaplanowanego harmonogramu<br />
realizacji kolejnych elementów<br />
programu. Takim przykładem na dobre informacje<br />
jest fakt, że siedem lat przed terminem<br />
rozpoczęto integrację samolotów<br />
myśliwskich F-35 z oprogramowaniem systemu<br />
antykolizyjnego Auto-GCAS (Automatic<br />
Ground Collision Avoidance System). System<br />
oryginalnie opracowany dla myśliwców<br />
F-16 wykonany został przez specjalistów<br />
z NASA i Laboratorium Badawczego Sił Powietrznych<br />
(Air Force Reasearch Laboratory,<br />
AFRL).<br />
Auto-GCAS wykorzystuje umiejętność<br />
mapowania terenu, geolokację i automatykę<br />
zastosowaną do wykrywania i unikania<br />
potencjalnych przeszkód terenowych.<br />
W sytuacji, kiedy system antykolizyjny wykryje<br />
sytuacje, które mogą przyczynić się<br />
do kolizji, wtedy odpowiednio oddziałuje<br />
on na pilota tak, że ten jest w stanie podjąć<br />
odpowiednie do poziomu zagrożenia reakcje.<br />
Jeżeli pilot nie odpowiada na sygnał,<br />
wtedy Auto-GCAS przejmuje kontrolę nad<br />
samolotem, tak by móc skutecznie ochronić<br />
statek powietrzny przed nieuniknionym<br />
zderzeniem i tak, by pilot mógł kontynuować<br />
lot z bezpieczną dla samolotu i siebie<br />
trajektorią.<br />
Od 2014 r. system ten jest stosowany na<br />
F-16 i jak się okazuje dotychczas przyczynił<br />
się do uratowania życia ośmiu pilotów samolotów<br />
tego typu. Wcześniej planowano,<br />
że Auto-GCAS znajdzie się w wyposażeniu<br />
F-35 dopiero w 2026 r. Na przyśpieszenie<br />
decyzji o wcześniejszym niż planowano<br />
wdrożeniu tego rozwiązania wpływ miały<br />
wyniki studium wykonalności przeprowadzone<br />
przez specjalistów z laboratorium<br />
AFRL i przedstawicieli producenta samolotów,<br />
koncernu Lockheed Martin.<br />
Jako pierwsze Auto-GCAS otrzymają<br />
F-35A. Następnie system zostanie zintegrowany<br />
z samolotami F-35B oraz F-35C. Poza<br />
zdolnościami bojowymi samoloty myśliwskie<br />
F-35 również doskonale sprawdzają się<br />
podczas gromadzenia, analizowania i dzielenia<br />
się danymi. Takie szerokie możliwości<br />
sprawiają, że F-35 uznawane są za statki<br />
powietrzne, których możliwości pozytywnie<br />
wpływają na rozszerzenie zdolności wszystkich<br />
pokładowych i znajdujących się na lądzie<br />
lub morzu systemów odgrywających<br />
istotną rolę na teatrze działań wojennych.<br />
Integracja F-35A Sił Powietrznych Stanów<br />
Zjednoczonych z systemem Auto-GCAS jest<br />
prowadzona od grudnia 2019 r. System jest<br />
Dziś nie ma wątpliwości,<br />
że pandemia<br />
i inne polityczne<br />
decyzje nie pomagają<br />
w produkcji samolotów<br />
myśliwskich F-35<br />
Lightning II zgodnie<br />
z planem.<br />
14<br />
<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> WRZESIEŃ <strong>2020</strong>
Change language