Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Systemy bezzałogowe<br />
Double Eagle SAROV zastąpi Double Eagle’a Mk III i Morświna. Może działać jako pojazd inspekcyjny i transportujący ładunek wybuchowy do niszczenia min.<br />
Nowe systemy podwodne Kormoranów II<br />
Tomasz Grotnik<br />
W stoczni Remontowa Shipbuilding S.A.<br />
w Gdańsku trwa budowa dwóch<br />
seryjnych niszczycieli min projektu<br />
258 Kormoran II. W konstrukcji<br />
i wyposażeniu Albatrosa oraz Mewy<br />
uwzględniono korekty, będące efektem<br />
doświadczeń uzyskanych w trakcie prób<br />
zdawczo-odbiorczych i trwających<br />
już ponad dwa lata badań eksploatacyjno-wojskowych<br />
prototypowego<br />
ORP Kormoran, który podniósł banderę<br />
28 listopada 2017 r. Zdecydowano<br />
między innymi o rezygnacji z jednych<br />
i zastosowaniu innych nowych pojazdów<br />
podwodnych, jak też dodano kolejny<br />
system, które przybliżymy<br />
w tym artykule.<br />
Ilustracje w artykule: Saab, Kraken Robotics,<br />
Tomasz Grotnik, Marcin Chała.<br />
Albatros (602) i Mewa (603) powstają na<br />
mocy umowy zawartej 27 grudnia 2017 r.<br />
pomiędzy Inspektoratem Uzbrojenia Ministerstwa<br />
Obrony Narodowej a konsorcjum<br />
przemysłowym, utworzonym przez: Remontową<br />
Shipbuilding S.A. (lider) i gdyńskie spółki Polskiej<br />
Grupy Zbrojeniowej S.A. tj. Ośrodek Badawczo-<br />
-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A.<br />
(CTM) oraz PGZ Stocznię Wojenną Sp. z o.o. Wartość<br />
umowy na budowę okrętów wraz z trzema<br />
pakietami wsparcia logistycznego (w tym prototypu)<br />
i szkoleniem załóg wyniosła 1,186 mld PLN.<br />
W wyposażeniu ORP Kormoran (601) – oprócz<br />
trójczęstotliwościowej stacji hydroakustycznej<br />
SHL-<strong>10</strong>1/TM (produkcji CTM), będącej zasadniczym<br />
sensorem kadłubowym – znajdują się cztery<br />
typy bezzałogowych pojazdów podwodnych mających<br />
zastosowanie w wojnie minowej. Są to aparaty<br />
zdalnie sterowane (ROV, Remotely Operated<br />
Vehicles) i autonomiczny (AUV, Autonomous Underwater<br />
Vehicle). Do pierwszej kategorii zaliczają<br />
się: sonar samobieżny o zmiennej głębokości pracy<br />
(SPVDS, Self Propelled Variable Depth Sonar)<br />
Saab Double Eagle Mk III ze stacją hydrolokacyjną<br />
SHL-300, opracowaną przez CTM; modułowy pojazd<br />
głębinowy Morświn i jednorazowy samobieżny<br />
ładunek wybuchowy Głuptak, występujący też<br />
w wielorazowej odmianie inspekcyjnej. Te dwa<br />
ostatnie zaprojektowało i wyprodukowało Centrum<br />
Morskich Technologii Militarnych Politechniki<br />
Gdańskiej. Przedstawicielem AUV jest natomiast<br />
Kongsberg Maritime Hugin <strong>10</strong>00MR wyposażony<br />
w sonar interferometryczny wysokiej rozdzielczości<br />
z aperturą syntetyczną HISAS <strong>10</strong>32 (High Resolution<br />
Interferometric Synthetic Aperture Sonar).<br />
W kierunku optymalizacji<br />
W trakcie prób zdawczo-odbiorczych, a w szczególności<br />
w toku badań eksploatacyjno-wojskowych<br />
na Bałtyku i Morzu Północnym, sprawdzono<br />
możliwości poszczególnych sensorów i efektorów<br />
zintegrowanych w ramach Okrętowego Systemu<br />
Zarządzania Walką SCOT-M 258, opracowanego<br />
przez CTM. W wyniku tych testów<br />
zdecydowano o docelowej rezygnacji z dwóch<br />
ROV, zastąpieniu ich na okrętach seryjnych jednym<br />
pojazdem, uzupełnieniu zestawu bezzałogowców<br />
kolejnym AUV, jak też dodaniu sonaru<br />
holowanego. Z pierwotnego składu wyposażenia<br />
usunięto Double Eagle’a Mk III i Morświna.<br />
Zadaniem Double Eagle’a było poszukiwanie<br />
i wstępna klasyfikacja za pomocą stacji SHL-300<br />
obiektów niebezpiecznych przed okrętem, na co<br />
pozwala jego sterowanie przewodowe. Ponadto<br />
miał on być stosowany w pracy równoległej z sonarem<br />
kadłubowym SHL-<strong>10</strong>1/TM, dzięki czemu<br />
możliwe byłoby skanowanie szerszego pasa dna<br />
przy jednym przejściu okrętu w danym rejonie.<br />
Próby wykazały jednak, że wspólna praca stacji<br />
kadłubowej oraz SPVDS jest trudna w realizacji<br />
w warunkach morskich i nie przynosi zakładanych<br />
efektów. Wykorzystywanie jednozadaniowego<br />
pojazdu do poszukiwania min w odległości<br />
limitowanej długością kabloliny uznano za<br />
nieefektywne, w sytuacji, gdy przy zastosowaniu<br />
pojazdów autonomicznych można robić to samo<br />
skuteczniej, na większym dystansie i głębokości.<br />
Morświn powstał jako następca Ukwiała – systemu<br />
głębinowego z pojazdem zdalnie sterowanym<br />
wielokrotnego użytku, przeznaczonym do identyfikacji<br />
obiektów niebezpiecznych i transportu<br />
w rejon celu odpalanych zdalnie ładunków wybuchowych<br />
Toczek A i B (produkcji CTM). Ukwiały<br />
przyjęto do eksploatacji w 1999 r. na trzech trałowcach<br />
bazowych proj. 206FM. Zasadniczą wadą<br />
Ukwiała, zaprojektowanego do działań na Bałtyku,<br />
była zbyt mała moc napędu, uniemożliwiająca<br />
pokonywanie zmiennych prądów morskich<br />
na Morzu Północnym, ważnym rejonie odpowiedzialności<br />
stałego zespołu przeciwminowego<br />
NATO SNMCMG-1. Wolny od niej miał być modułowy<br />
system głębinowy Morświn, przeznaczony<br />
do wykonywania wszystkich typów prac obserwacyjnych<br />
i mapowania dna za pomocą urządzeń<br />
www.zbiam.pl<br />
Październik <strong>2020</strong> • Wojsko i Technika 87
Change language