You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Broń strzelecka<br />
Przemysław Juraszek<br />
Zaledwie 14 września ogłoszono rozstrzygnięcie,<br />
trwającego od 21 kwietnia 2017 r.,<br />
programu System Sturmgewehr Bundeswehr,<br />
a już 9 października postępowanie<br />
zostało anulowane. Unieważniony program<br />
miał na celu wyłonienie następcy 5,56 mm<br />
karabinków automatycznych HK G36.<br />
Zwycięzcą unieważnionego przetargu<br />
został karabinek automatyczny MK556,<br />
zaprojektowany w firmie C.G. Haenel.<br />
Jego wybór okazał się zaskakujący<br />
i wywołał falę kontrowersji.<br />
Program System Sturmgewehr<br />
Bundeswehr obłożony klątwą?<br />
Fotografie w artykule: Bundeswehr, Heckler & Koch,<br />
Haenel, Andrzej Kiński.<br />
Wybór konstrukcji Haenela zakończyłby,<br />
trwający od dziesięcioleci, monopol<br />
firmy Heckler & Koch z Oberndorf am<br />
Neckar jako dostawcy podstawowej broni strzeleckiej<br />
dla Bundeswehry. Głównym powodem<br />
unieważnienia przetargu ma być podejrzenie naruszenia<br />
przez Haenela patentów Heckler & Kocha.<br />
Trudno dzisiaj przewidywać, jak rozwinie się<br />
sytuacja, ale bez rozstrzygnięcia sporu patentowego<br />
nie będzie raczej można liczyć na konkretne<br />
decyzje Bundeswehry.<br />
Historia współpracy Heckler & Kocha z Siłami<br />
Zbrojnymi Republiki Federalnej Niemiec rozpoczęła<br />
się od dostaw 7,62 mm karabinów automatycznych<br />
G3, przyjętych do uzbrojenia Bundeswehry w 1959 r.<br />
Od tego czasu firma HK stała się głównym dostawcą<br />
uzbrojenia strzeleckiego dla niemieckiego wojska.<br />
To HK produkowała 9 mm pistolety P8 (USP, w uzbrojeniu<br />
od 1996 r.) i P30 (w uzbrojeniu KSK i żandarmerii<br />
od 2006 r.), 9 mm pistolet maszynowy MP5 (1966 r.),<br />
5,56 mm lekki karabin maszynowy MG4 (2005 r.), 7,62<br />
mm uniwersalny karabin maszynowy MG5 (2015 r.)<br />
i kilka innych konstrukcji. Oczywiście, nie można zapomnieć<br />
o następcy zasłużonego G3, a więc karabinku<br />
automatycznym G36, wprowadzonym do<br />
użycia w 1997 r., który najwyraźniej zostanie w uzbrojeniu<br />
dłużej niż planowano. Anulowane postępowanie<br />
pierwotnie zakładało zakup dla Bundeswehry<br />
120 000 nowych karabinków wraz z dodatkowym<br />
osprzętem, ale ostatnie informacje płynące z Departamentu<br />
Wyposażenia Ministerstwa Obrony Republiki<br />
Federalnej Niemiec wspominały o zakupie 118<br />
718 nowych karabinków automatycznych. Niedługo<br />
po ogłoszeniu wyników przetargu Heckler & Koch<br />
złożył 320-stronicowe odwołanie, w którym wyliczył<br />
60 uwag, kładąc szczególny akcent na zbyt niską<br />
wartość oferty konkurenta, podejrzenie naruszenia<br />
patentów firmy Heckler & Koch i dyskusyjne kompetencje<br />
osób przeprowadzających testy porównawcze<br />
rywalizujących konstrukcji. Mowa jest np. o braku<br />
powtarzalności prób.<br />
Źródło problemów<br />
Dyskusję o potrzebie zastąpienia G36 zapoczątkowały<br />
doniesienia dotyczące problemów<br />
Wytyczne dla nowego karabinka automatycznego Bundeswehry XXI wieku kładły szczególny nacisk na niski koszt i masę.<br />
Zgodnie z tymi wymaganiami w firmie Heckler & Koch na początku lat 90. zaprojektowano prototyp HK50, który w przetargu<br />
wygrał z austriackim Steyrem AUG i został przyjęty do uzbrojenia Bundeswehry w 1997 r. jako G36.<br />
z tymi karabinkami podczas misji w Afganistanie,<br />
gdzie niemieccy żołnierze trafili już w 2002 r. Niesprawności<br />
stawały się powszechne, gdy broń<br />
była nagrzana, czy to na skutek warunków atmosferycznych,<br />
czy też prowadzenia intensywnego<br />
ognia. W pierwszym rzędzie miało to dotyczyć<br />
zwiększonego rozrzutu. Na podstawie rocznych<br />
testów przeprowadzonych przez Ośrodek Badań<br />
Technicznych Broni i Amunicji w Meppen (WTD 91),<br />
ówczesna minister obrony Ursula von der Leyen<br />
zapowiedziała w 2015 r. zastąpienie G36 nową<br />
konstrukcją. Co ciekawe, niedługo po tej wypowiedzi,<br />
inna komisja pod wodzą byłego deputowanego<br />
do Bundestagu Winfrieda Nachtweia<br />
z partii Sojusz 90/Zieloni, próbowała podważać<br />
metodologię badań i przesłuchała w związku z tym<br />
200 weteranów misji ISAF. Żołnierze nie potwierdzali<br />
niecelności swoich karabinków, a w raporcie WTD 91<br />
G36 był porównywany z HK416, czyli bronią z lufą<br />
o znacznie grubszych ściankach. Ponadto testy<br />
zakładały badanie celności po oddaniu 200 szybkich<br />
strzałów, co bardziej przystaje do lekkiej<br />
broni wsparcia niż podstawowego karabinka automatycznego.<br />
Fizyki nie da się oszukać i w każdym typie broni<br />
strzeleckiej po oddaniu określonej liczy strzałów<br />
celność spada ze względu na rozszerzalność<br />
temperaturową stali, z której wykonana jest lufa.<br />
Jeśli przeciwstawimy karabinek z lekką lufą<br />
o cieńszych ścianach konkurentowi z cięższą,<br />
o wyższej pojemności cieplnej, to oczywiste jest,<br />
że ta druga lepiej zniesie intensywne strzelanie<br />
i w jej przypadku nastąpi mniejszy spadek celności.<br />
Ceną za to jest jednak wyższa masa, co doskonale<br />
widać w specyfikacji broni wsparcia.<br />
Drugą kwestią teoretycznie wpływającą na<br />
celność jest mocowanie rączki transportowej<br />
z modułem celowniczym. Nie jest ona przytwierdzona<br />
do lufy, ale do polimerowej komory<br />
zamkowej. Teoretycznie może dojść do jej odkształcenia<br />
oraz zmiany ustawienia w przypadku<br />
nagrzania. Jednakże gdyby problem był istotny,<br />
to inni użytkownicy także podnosiliby tę kwestię.<br />
Ponadto paru doświadczonych strzelców ze Stanów<br />
Zjednoczonych przeprowadziło własne testy<br />
G36 i nie potwierdziło występowania jego<br />
wad podnoszonych w Niemczech.<br />
Co ciekawe, w 2016 r. Ministerstwo Obrony RFN<br />
pozwało firmę Heckler & Koch i domagało się dokonania<br />
napraw lub finansowej rekompensaty za<br />
dostarczenie niesprawnej broni. Ostatecznie sąd<br />
odrzucił jednak roszczenia niemieckiego rządu,<br />
stwierdzając, że firma HK dostarczyła broń zgodną<br />
ze specyfikacją zamawiającego. Jeszcze bardziej<br />
interesującą kwestią jest ta wynikająca z październikowego<br />
odwołania Heckler & Koch. Wygląda na<br />
to, że testami następców G36 zajmowały się te<br />
same osoby, których wnioski dotyczące G36 zostały<br />
obalone przez sąd…<br />
Warto tutaj na chwilę wrócić do uwarunkowań<br />
gospodarczo-politycznych w czasach projektowania<br />
karabinka G36. W 1990 r. zamknięto<br />
bardzo kosztowny i ambitny program futurystycznego<br />
karabinka G11 na amunicję bezłuskową<br />
44 Wojsko i Technika • Październik <strong>2020</strong><br />
www.zbiam.pl
Change language