Fachowy Instalator 6/2020

www.fachowyinstalator.pl

PAŹDZIERNIK 2020 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 6/2020

NIEZAWODNOŚĆ

I TRWAŁOŚĆ

INNOWACYJNYCH

ROZWIĄZAŃ

NOWOŚĆ

Kurki kulowe

Ferro F-Comfort

Nowy standard kurków kulowych z gwarancją

bezpieczeństwa i długoletniego użytkowania.

Komfortowa instalacja i ponadprzeciętne

walory higieniczne.

F-Comfort

Produkt posiada europejskie certyfikaty higieniczne

– możliwość stosowania do wody pitnej.

Supertrwałość dzięki mosiądzowi CW617-4MS.

facebook.com/GrupaFerro

Grupa FERRO

www.ferro.pl

R.

OD REDAKCJI

Stoimy u progu zimy. Okresu, który wymaga od nas największych nakładów energetycznych.

Musimy ogrzać budynki i siebie samych. Współczesne rozwiązania

grzewcze już nie wymagają od użytkowników wstawania przed świtem, by napalić

w piecu. Inteligentne systemy automatycznie utrzymują zadaną temperaturę

w pomieszczeniu i dostosowują moc grzania do aktualnych warunków termicznych

na zewnątrz. Niemalże bezobsługowe instalacje grzewcze zapewniają stały

komfort cieplny. Ale wszystko to nie działa „samo”. Wymaga zamontowanie,

ustawienia i… systematycznego serwisowania. Warto o tym pamiętać i wcześniej

informować klientów o zbliżającej się okresowej kontroli systemu. Dzięki

tym procedurom unikniemy stresujących awaryjnych wyjazdów i zbudujemy zaufanie

klientów. A tym samym, zaoszczędzimy naszą cenną energię na realizację

kolejnych projektów.

Miłej lektury życzy

Redakcja

Wydawca:

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k.

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30

32-590 Libiąż

Biuro w Warszawie:

ul. Przasnyska 6 B

01-756 Warszawa

tel. +48 22 635 05 82

tel./faks +48 22 635 41 08

Redaktor Naczelna:

Małgorzata Dobień

malgorzata.dobien@targetpress.pl

Dyrektor Marketingu i Reklamy:

Robert Madejak

tel. kom. 512 043 800

robert.madejak@targetpress.pl

Dział Promocji i Reklamy:

Andrzej Kalbarczyk

tel. kom. 531 370 279

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl

Dyrektor Zarządzający:

Robert Karwowski

tel. kom. 502 255 774

robert.karwowski@targetpress.pl

Adres Działu Promocji i Reklamy:

ul. Przasnyska 6 B

01-756 Warszawa

tel./faks +48 22 635 41 08

Prenumerata:

prenumerata@fachowyinstalator.pl

Skład:

As-Art Violetta Nalazek

as-art.studio@wp.pl

Druk:

MODUSS


inne nasze tytuły:

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie prawo ich re da gowania oraz skracania.

Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam.

4 Fachowy Instalator 6 2020

ST.SPIS TREŚCI

Fot. ADOBESTOCK

temat numeru

INSTALACJE

RUROWE

czytaj od strony

12

Informacje pierwszej wody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Nowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Sprawdzone połączenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Rury wielowarstwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Komfort pod natryskiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Pompa ciepła typu monoblok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Przegląd powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Split czy monoblok, co jest lepsze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Pompy ciepła Gree Versati R32, czyli wszechstronność i szeroka kompatybilność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Elementy wentylacji hybrydowej – cechy oraz funkcje i dobór . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Komfortowa wentylacja, którą doceni każdy użytkownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Pompy ciepła a fotowoltaika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Urządzenia do pomiarów instalacji fotowoltaicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Bezpieczeństwo w fotowoltaice – MPI-540-PV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Mikroprocesorowe detektory gazów w garażach podziemnych – charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Warsztat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

6

Fachowy Instalator 6 2020

\ Wydajne ogrzewanie,

\

\

\

\

\

ENERGIA Z NATURY

W TWOIM DOMU

+48 723 727 297

✉

IP.

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY

Jubileusz marki Herz

w Polsce

7 października 1990 roku w Krakowie zarejestrowana została

spółka HERZ Armatura i Systemy Grzewcze – polska filia

austriackiej grupy HERZ Armaturen G.m.b.H.

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

HERZ – dystrybucja

Od momentu rozpoczęcia swojej działalność HERZ wprowadza

na polski rynek szeroki asortyment nowoczesnej

armatury i systemów instalacyjnych. W centrali oraz

w 11 regionach sprzedaży (obejmujących swoim zasięgiem

całą Polskę) zatrudnionych jest 50 osób, a sieć ponad 200

autoryzowanych dystrybutorów, 600 autoryzowanych wykonawców

i 500 współpracujących biur projektowych zapewnia

klientom łatwy dostęp do produktów marki HERZ.

Od 30 lat armatura marki HERZ doskonale sprawdza się

w polskich warunkach eksploatacyjnych – najlepszym

tego dowodem jest ponad 8,5 miliona sprzedanych termostatów!

HERZ – produkcja

Ukoronowaniem dziesięcioletniej obecności na polskim rynku

było otwarcie w 2000 roku w Wieliczce nowoczesnej centrali

polskiej filii firmy HERZ. Cztery lata później w Wieliczce

rozpoczęła się produkcja armatury, systemów instalacyjnych


INFORMACJE PIERWSZEJ WODY IP.

i urządzeń OZE. Aktualnie w części produkcyjnej 300 osób zatrudnionych

jest przy montażu zaworów termostatycznych,

zaworów powrotnych, zaworów podpionowych, rozdzielaczy

do ogrzewania podłogowego, złączek zaprasowywanych i skręcanych

oraz stacji regulacyjnych. Tutaj są również produkowane

nowoczesne kotły na biomasę HERZ i BINDER.

Pod koniec bieżącego roku w ramach wielickiej inwestycji zostanie

oddana do użytku trzecia, największa hala produkcyjna.

Pozwoli to na skokowy wzrost możliwości produkcyjnych, stawiając

równocześnie spółkę HERZ Armatura i Systemy Grzewcze

w gronie największych producentów branży HVAC w Polsce.

Do najbardziej prestiżowych budowli, w których pracują instalacje

ze znakiem serca należą m.in. Zamek Królewski na Wawelu,

warszawskie hotele Mariott i Bristol, kompleks Sky Tower

we Wrocławiu, a także opery, banki, hotele, obiekty sakralne,

usługowe, produkcyjne i handlowe w całej Polsce.

Spółka HERZ od 30 lat wprowadza na rynek polski szeroki

asortyment nowoczesnej armatury regulującej, zapewniającej

racjonalne, a więc oszczędne gospodarowanie energią.

W Polsce, w armaturę marki HERZ wyposażonych jest szereg

budynków użyteczności publicznej, obiektów komercyjnych,

domów jednorodzinnych oraz mieszkań.

Wykorzystanie systemów instalacyjnych i grzewczych marki

HERZ nie tylko zapewnia komfort cieplny, ale równocześnie

umożliwia oszczędność energii i ochronę środowiska naturalnego.

Systemy te zapewniają tanią i czystą energię dzisiaj i są

alternatywą w zakresie pozyskiwania czystej energii w przyszłości.

Od 30 lat również w Polsce!

www.herz.com.pl


9

IP.

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY

Jesienna promocja na kotły od De Dietrich przedłużona!

W tym roku firma BDR Thermea Poland

postanowiła przedłużyć promocję pakietową

na swoje urządzenia. Jesienna oferta

obejmuje kondensacyjne kotły gazowe

marki De Dietrich: MCR3 evo 24T oraz

Evodens AMC 25, zawierające rekuperator

Recovens lub zestawy kominowe.

Promocja pakietowa potrwa do 18

grudnia, obejmując zestawy z dwoma

kultowymi kotłami gazowymi. Kocioł

kondensacyjny MCR3 evo wyróżnia się

niewielkimi, kompaktowymi wymiarami,

dzięki temu można go zamontować

praktycznie w każdym miejscu w domu.

Dodatkowo urządzenie zaskakuje swoją

wydajnością, zapewniając oszczędność

energii aż do 30% w porównaniu z klasycznym

kotłem. Z kolei wydajność kotła przy podgrzewaniu

wody wynosi 20 litrów na minutę. Natomiast Evodens AMC

to kocioł kondensacyjny nowej generacji z serii premium.

Dostępny jest w wersji jedno- i dwufunkcyjnej.

Wyposażono go w zaawansowaną

konsolę sterowniczą DIEMATIC Evolution,

a także w system automatycznego napełniania

instalacji. Jego średnia roczna efektywność

energetyczna wynosi aż do 97%.

W ofercie dostępnych jest kilkanaście

pakietów w wersji: Standard oraz OZE.

W skład pakietu Standard wchodzi kocioł

kondensacyjny MCR3 evo lub Evodens

AMC z zestawem spalinowym, emaliowanym

podgrzewaczem c.w.u SRK 100 lub

SRK 150 oraz z wyposażeniem do wyboru:

z regulatorem iSense lub SMART TC°.

Natomiast pakiet OZE zawiera kocioł kondensacyjny

MCR3 evo lub Evodens AMC

z rekuperatorem Recovens V400 w zestawie

z emaliowanym podgrzewaczem c.w.u SRK 100 i SRK 150

i nowoczesnym regulatorem SMART TC°.

Źródło: De Dietrich


MK Systemy Kominowe udostępnia nowoczesną platformę

zamówień dla swoich klientów

W dobie pracy zdalnej, kiedy szybkość i łatwość działań dodatkowo

zyskują na znaczeniu, na wagę złota są rozwiązania, które automatyzują

zadania i oszczędzają czas klientów. Takim rozwiązaniem

jest stworzony przez producenta stalowych systemów kominowych

innowacyjne narzędzie do składania zamówień on-line

– System Zintegrowanej Obsługi Klienta, o zapadającym w pamięć

akronimie – SZOK

System ten pozwala na samodzielne złożenie zamówienia, podgląd

i śledzenie wszystkich zamówień, zarówno tych otwartych,

jak i już zrealizowanych (również tych wprowadzonych przez

inne platformy lub osoby z BOK). Platforma umożliwia dostęp

do wszystkich szczegółów zamówienia, realizowanej wysyłki,

katalogu produktów, który dobierany jest dla każdego klienta indywidualnie.

Po zalogowaniu klient może zobaczyć datę utworzenia,

numery zamówień, adresy oraz planowane daty wysyłki.

Klient sprawdzi tutaj również stan magazynowy oraz ma podgląd

do wszystkich dokumentów. Dostępna jest również opcja monitorowania

statusu przesyłki – platforma SZOK przekierowuje bowiem

bezpośrednio do jej śledzenia. Sama obsługa systemu jest

wyjątkowo intuicyjna.

To, co wyróżnia tę platformę, to możliwość samodzielnego tworzenia

zamówień. Odbywa się to poprzez wybór elementów spośród

listy dostępnych indeksów. Dodatkowo istnieje jednak również

możliwość realizacji zamówień na podstawie ofert utworzonych

w platformie MKing, która została oddana do użytku klientów już

jakiś czas temu. MKing pozwala skompletować system kominowy

w kilka minut – należy odpowiedzieć na kilka pytań np. wybrać rodzaj

urządzenia, typ instalacji, rodzaj prowadzenia komina. MKing

dobiera pełen zestaw kominowy, wraz z akcesoriami. System ten

wyparł w wielu wypadkach konieczność praco- i czasochłonnej

ręcznej konfiguracji.

Teraz MKing działa w połączeniu z SZOKiem – po konfiguracji systemu

kominowego klient może go w prosty sposób zamówić,

a potem śledzić na bieżąco postępy realizacji, aż do wysyłki z magazynu.

Źródło: MK Systemy Kominowe


NOWOŚCI N.

Zadbaj o nawilżenie ze zmysłową mgiełką Gree!

W listopadzie 2020 miała miejsce premiera

całkowicie nowego produktu w ofercie

Gree. Jest to ewaporacyjny nawilżacz powietrza

MYSTIC, dzięki któremu poczujesz

niezapomniany komfort oddychania.

Odpowiednio nawilżone powietrze w naszym

domu jest kluczem do wyeliminowania

kurzu, alergenów i mikroorganizmów.

Nadchodzi zima, kaloryfery grzeją, a powietrze

jest suche, co grozi wysuszeniem śluzówek

nosa, gardła, suchością oczu, a także

odwodnieniem skóry. Aby temu zapobiec,

należy stosować nawilżacz powietrza, który

zwiększa wilgotność w pomieszczeniu

do zalecanego poziomu 40~60%. Skutkuje

to poprawą codziennego funkcjonowania

życia oraz snu.

Mystic charakteryzuje się estetycznym

wyglą dem, łatwoś cią obsługi i wysoką

skutecznoś cią działania przy niskim poborze

energii elektrycznej. W tym modelu możliwe

jest dodanie do kasetki zapachowej kilku

kropel ulubionego olejku eterycznego, który

poza zmysłowym zapachem, korzystanie zadziała

na skórę oraz ujawni swoje działania

bakteriobójcze. Zaufaj nawilżaczowi Gree

Mystic. Uruchom delikatną mgiełkę i odetchnij

optymalnie nawilżonym powietrzem.

Gwarantujemy, poczujesz różnicę!

Źródło: FREE POLSKA


Bezpieczeństwo w garażach i zamkniętych parkingach

Detektor dwugazowy stę ż enia tlenku

wę gla oraz dwutlenku azotu. Pełni

on funkcję sterownika do wentylacji

bytowej w garażach czy zamkniętych

parkingach, uruchamiając ją w przypadku

nadmiernego stę żenia gazów

spalinowych zarówno z samochodów

benzynowych (monitorowanie stężenia

tlenku wę gla), jak i samochodów z silnikiem

Diesla (monitorowanie stężenia

dwutlenku azotu). Zastosowanie jednej

obudowy sprawia, że rozwiązanie jest

również ekonomiczne.

Detektor wodoru. Rosnąca ilość samochodów

zasilanych alternatywnymi

źródłami energii (elektrycznych

czy hybrydowych) wymusza montaż

dodatkowej infrastruktury w miejscach

postojowych. Stacje ładowania

dla w/w samochodów pojawiają się

na zamkniętych parkingach budynków

biurowych, galerii handlowych,

instytucji publicznych jak również coraz

częściej w podziemnych garażach

budynków mieszkalnych. W celach

bezpieczeństwa, stacje te są wyposażane

w detektory wodoru, służące

do monitorowania stężenia tego gazu

podczas ładowania akumulatorów samochodów

elektrycznych.

Źródło: HEKATO

Nowa generacja wewnętrznych

jednostek PACi od Panasonic

Panasonic Heating & Cooling Solutions wprowadził nową

generację jednostek wewnętrznych PACi: adaptacyjną

jednostkę kanałową (PF3) i 4-drożną kasetę 90x90 (PU3).

Nowe jednostki wewnętrzne wykorzystują przyjazny dla

środowiska czynnik chłodniczy R32 oraz oferują wyjątkową

wydajność i znakomitą sprawność z SEER/SCOP do A+++

zarówno w zakresie ogrzewania, jak i chłodzenia. Nowe

jednostki są kompatybilne zarówno z PACi Elite (3.6-14kW

wydajności), jak i PACi Standard (6-14kW wydajności).

Źródło: Panasonic


11

I.

instalacje

Sprawdzone połączenia

Oferowane na rynku systemy zaprasowywane znajdują zastosowanie zarówno

w branży sanitarnej jak i przemysłowej. Odpowiednie rozwiązanie można dobrać

do rur wykonanych ze stali nierdzewnej, stali węglowej, miedzi i rur wielowarstwowych.

Odpowiednią uszczelkę do połączenia dobiera się w zależności od

warunków pracy – wysoka temperatura, instalacje wewnętrzne, przemysł, obecność

chemikaliów, instalacje parowe.

Fot. GEBERIT

Wykonywanie połączenia zaprasowanego

jest bardzo proste. Trzeba

w pierwszej kolejności rurę oczyścić

z zadziorów i wsunąć do złączki. Głębokość

wsunięcia jest oznaczona. Profil

szczęki zaciskowej jest ściśle powiązany

z określonym wcześniej konturem

zaciskania, a operacja zaciskania jest

wykonywana w sposób ciągły. Zyskuje

się pewne połączenie a wytrzymałość

na ciśnienie może przekroczyć 25 bar.

Wszystko to przekłada się na uniwersalność

zastosowania. Przydatne rozwiązanie

stanowi wskaźnik zaciskania,

który można ręcznie zdjąć po prawidłowym

zaciśnięciu. Tym sposobem

wykrywa się niezaciśnięte połączenia

przed wykonaniem

próby ciśnieniowej. Kolor

wskaźnika zaciskania

umożliwia wyraźne

rozróżnienie materiału.

W nowoczesnych

materiałach

instalacyjnych

dzięki

specjalne-

Wyraźna prowadnica szczęk na

kształtce Geberit Mapress Carbon Steel

zapewnia dokładne ustawienie szczęki

zaciskowej we właściwej pozycji.

Fot. VIEGA

Fot. 1.

Systemy zaciskowe to pewność i szybkość połączenia.

mu

procesowi

obróbki

cieplnej zyskuje się jednorodną

strukturę materiału łącznie z gładkością

szwu. Dzięki temu, że szwy są wygładzane

mechanicznie, rury i złączki mają

praktycznie identyczne właściwości zarówno

podczas zaciskania i eksploatacji.

W niektórych rozwiązaniach przewidziano

konturowy pierścień uszczelniający

będący dodatkowym wskaźnikiem

bezpieczeństwa.

Nie mniej istotna jest ochrona przed

pyłem i brudem. Uzyskuje się to dzięki

gniazdom zaciskowym metalowych

złączek z zaślepkami ochronnymi.

Tym sposobem zapewniona jest

ochrona przed kurzem i brudem

podczas prac budowlanych,

a co za tym idzie, czystość

instalacji od samego początku.

Operacja zaciskania ma zadanie nadać

pierścieniowi uszczelniającemu odpowiedni

ściśle określony kształt. Złączki

mają zwartą geometrię przez co nie

zajmują dużo miejsca, a to przekłada się

na mniejsze wymiary połączenia. Czyste

szwy zapewniają trwałą szczelność

instalacji przy zmniejszeniu podatności

na korozję zwłaszcza na etapie ustawiania

pierścienia uszczelniającego we

wnętrzu kształtki. Odpowiednią jakość

szwów zyskuje się poprzez wygładzanie

mechaniczne.

Rury wielowarstwowe

Specjalne rozwiązania są oferowane

z myślą o połączeniu poprzez zaciska-


instalacje I.

Fot. VIEGA

Fot. VIEGA

Fot. 2. Wszystkie złączki Viega Smartpress w średnicy od 16 do 63 mm

obywają się bez o-ringu. To ważna zaleta podczas montażu. Eliminuje

bowiem zarówno konieczność czasochłonnej kalibracji (rys. 1), jak również

ryzyko przypadkowegouszkodzenia o-ringu, większą podat-ność na

zabrudzenia oraz zmniejszanie średnicy wewnętrznej.

Fot. 3. W wąskich szachtach instalacyjnych lub w stelażach podtynkowych

– połączenie szczęk przegubowych i pierścieni zaciskowych

to rozwiązanie umożliwiające bezpieczne i szybkie zaprasowanie

w każdej sytuacji.

nie rur wielowarstwowych. W takiej

technologii łączenia każde miejsce

zaciskane jest zabezpieczone dwoma

oringami. Odpowiednia konstrukcja

gniazd uszczelniających zapewnia

poprawność wykonania każdego połączenia.

Ważne są specjalne szczęki

z dopasowanym kapturem zaprasowania.

Odpowiednie rury wielowarstwowe

wraz z technologią zaprasowywania

sprawdzają się również w obiegach

grzewczych.

Stal nierdzewna

Specjalne rozwiązania są oferowane

pod kątem instalacji wykonanych ze stali

nierdzewnej. Takie rozwiązania znajdują

zastosowanie w instalacjach wody pitnej,

w instalacjach przemysłowych oraz

w innych zastosowaniach gdzie konieczne

jest spełnienie wymagań w zakresie

higieny – laboratoria, szpitale, itp. Można

tam przeprowadzić dezynfekcję chemiczną

i termiczną. Istotną rolę odgrywa wysoki

poziom odporności na korozję nawet

w przypadku agresywnych mediów. Niektóre

rozwiązania mogą być stosowane

w instalacjach tryskaczowych „mokrych”,

„mokrych/suchych” i „suchych”. Oprócz

tego na rynku nie brakuje rozwiązań przeznaczonych

do instalacji wykonanych ze

węglowej stali niestopowej.

Rozwiązania tego typu znajdują zastosowanie

w instalacjach wody chłodzącej,

grzewczych, solarnych, tryskaczowych,

hydrantowych i sprężonego

powietrza.

Fot. 4.

Zaciskanie przyspiesza montaż instalacji.

Fot. GEBERIT

Zalety połączeń zaprosowanych

Decydując się na systemy zaprasowywane

instalator zyskuje szeroką gamę

różnorodnych komponentów – czyli

uniwersalność. Chodzi tutaj przede

wszystkim o możliwość użycia elementów

takich jak przepusty ścienne,

złączki przejściowe, przyłącza grzejnikowe

i kompensatory, a także elementy

uszczelniające, zawory pompowe i kulowe

oraz podtynkowe zawory odcinające.

Przydatnym rozwiązaniem są specjalne

pierścienie znajdujące się na złączce,

których kolor oznacza średnicę przyłączanej

rury. Usprawnia to pracę zarówno

podczas kompletacji dostawy jak

i przy montażu chociażby w warunkach

ograniczonego oświetlenia. Dzięki kolorom

można szybko zinwentaryzować

wykonaną już instalację. W pierście-


13

I.

instalacje

Fot. VIEGA

Fot. 5. Technika zaprasowywania na zimno jest nie tylko bezpieczniejsza i prostsza, lecz

również ekonomiczna. W porównaniu ze spawaniem czas montażu instalacji przy użyciu

systemu Megapress skraca się do 60%.

niach umieszczone są otwory kontrolne,

które sygnalizują właściwą głębokość

wsunięcia rury w złączce.

Pierścienie wykonane z tworzywa

sztucznego dodatkowo zapewniają

trwałość i bezpieczeństwo instalacji. Są

bowiem dielektrykiem i nie dochodzi

więc do styku warstwy aluminium rury

z mosiężnym korpusem złączki. Tym

sposobem wyeliminowane jest ryzyko

wystąpienia korozji bimetalicznej.

Warto wspomnieć o pozycjonowaniu

szczęk zaciskami względem stalowego

pierścienia na złączce, co daje pewność

prawidłowego wykonania zaprasowania.

Odpowiednia konstrukcja złączki zapewnia

niekontrolowane przesunięcie szczęk

zaciskarki podczas zaprasowywania. Specjalną

konstrukcję ma również króciec

złączki, a także uszczelnienia o-ringowe,

które są wrażliwe na błędy montażowe

ale nie narażone na uszkodzenie podczas

wsuwania. Nie ma potrzeby wyko-

nywania pracochłonnego kalibrowania

i fazowania wewnętrznej krawędzi rury.

Należy jednak pamiętać o prawidłowym

przecięciu rury, czyli prostopadłym do osi,

bez zniekształcenia przekroju.

Ponadto trzeba mieć na uwadze taką

konstrukcję złączki, która pozwala na wykonywanie

połączeń szczęk różnych typów.

Przy zaprasowywaniu można bowiem

wykorzystać zamienne szczęki

Fot. GEBERIT

Zaprasowywanie jest bezpieczne

– nie wymaga stosowania otwartego ognia

o popularnych profilach – np. „U” lub

„TH”. W efekcie określone złączki zyskują

uniwersalność i mogą być zaciskane za

pomocą różnych narzędzi.

Zaciskarki i szczęki

Nowoczesne zaciskarki akumulatorowe

cechuje przede wszystkim niewielka

masa. Niektóre urządzenia wraz z akumulatorem

ważą zaledwie 1,8 kg. Ważne

jest elektroniczne zabezpieczenie przed

przeciążeniem zarówno samego narzędzia

jak i akumulatora. Komfort użytkowania

zapewnia jednoręczny sposób

operowania narzędziem, co szczególnie

sprawdzi się w miejscach o utrudnionym

dostępnie. Dzięki kontroli akumulatora

operacja zaciśnięcia nie rozpocznie się

w przypadku gdy zgromadzona energia

będzie niewystarczająca do wykonania

prawidłowego zaprasowania. Tym

sposobem odpowiedni ładunek jest

zawsze zapewniony dla pełnego nacisku.

Dodatkowo zliczane są cykle, zatem

w odpowiednim czasie użytkownik jest

informowany o konieczności kalibracji

narzędzia. Niektóre zaciskarki wyposaża

się we wskaźnik naładowania akumulatora.

Z kolei wskaźnik siły nacisku zapewni

wizualne potwierdzenie jakości połączenia.

Oferowane na rynku zaciskarki są

bardzo trwałe. Niektóre z nich pozwalają

na wykonanie 40 tys. cykli do inspekcji

kalibracyjnej.

Na komfort pracy i jakość wykonanego

połączenia wpływają również

szczęki zaciskowe. Dla zapewnienia

trwałości wytwarza się je ze specjalnych

materiałów poddawanych

procesowi hartowania i utwardzania

laserowego. Istotną rolę odgrywa

odpowiednie zabezpieczenie przed

korozją. Warto wspomnieć o 3-punktowym

mechanizmie szczęk, co jest

gwarancją wysokiej precyzji, synchronizowanego

ruchu oraz dobrej stabilności

i znacznej trwałości. Szczęki

z reguły są czytelnie oznaczone.

Wykonując nowoczesne zaprasowanie

z reguły wykonuje się trzy

14


instalacje I.

Wyraźna prowadnica szczęk na kształtce Geberit Mapress

Carbon Steel zapewnia dokładne ustawienie szczęki

zaciskowej we właściwej pozycji.

Fot. GEBERIT

czynności – ucięcie, wsunięcie, zaprasowanie.

Nie ma potrzeby fazowania wewnętrznej

krawędzi rury. Złącze zaprasowywane

zapewnia bezpieczeństwo

połączenia przede wszystkim dzięki wyeliminowaniu

ryzyka popełnienia błędu

montażowego.

W typowej prasie zastosowanie znajdują

ciśnieniowe zawory nadmiarowe

pozwalające na zwalnianie zaciśniętych

rolek w przypadku zablokowania

przyrządu. Ważne jest odpowiednie

sterowanie zaworami, po to aby nie

wystąpiła zbyt duża siła nacisku. Gwarancją

komfortu

obsługi jest również

odpowiednio

wyważona obudowa,

co docenia

się podczas długiej pracy. Wraz z wykonaniem

operacji zaciśnięcia urządzenie

samoczynnie powraca do pozycji

wyjściowej. Istotną rolę odgrywa zoptymalizowane

przełożenie przekładni,

dzięki czemu zachowuje się sprawność

działania w niskich temperaturach.

Obudowa jest odporna na uderzenia

dzięki gumowym wkładkom, które

chronią urządzenie w razie upadku.

Pompa hydrauliczna jest najczęściej

zintegrowana.

Damian Żabicki

REKLAMA


15

I.

instalacje

Rury wielowarstwowe

Zadaniem rury jest przetransportować ciecz z punktu A do punktu

B tak, aby po drodze nic nie wydostało się na zewnątrz. Sprawa wydaje

się prosta. Niestety, gdy mamy do czynienia z wysoką temperaturą

i ciśnieniem oraz wymaganiem, żeby rura spełniała swe zadanie przez wiele

lat – rozwiązanie się komplikuje.

Fot. TECE

Fot. 1.

Rury warstwowe TECEfloor przeznaczone do ogrzewania płaszczyznowego są w 100% odporne na dyfuzję tlenu.

Można stworzyć rurę metalową

o grubszych ścianach. Będzie jednak

wtedy cięższa, co oznacza problemy

konstrukcyjne i transportowe.

Będzie też odpowiednio droższa. To

może zróbmy ją z tworzyw sztucznych

– istnieją przecież takie, które

odporne są na temperaturę, chemikalia

i niekorzystne warunki otoczenia.

Racja, czy jednak rura taka będzie

wystarczająco sztywna, wytrzymałą

i nieprzepuszczalna? Niekoniecznie.

Można jednak połączyć ze sobą materiały

odporne zarówno na czynniki

zewnętrzne jak i uszkodzenia mechaniczne

tworząc rurę warstwową.

I problem z głowy.

Fot. TECE

Fot. 2. TECEflex PE-Xc/AL/PE łączy w sobie zalety rury z tworzywa i rury metalowej, co

czyni ją uniwersalną w zakresie zastosowania – w pionach instalacyjnych, instalacjach

poziomych w piwnicach, instalacjach natynkowych, podtynkowych, w podłączeniach

grzejników. Łączenie rur odbywa się za pomocą aksjalnego systemu zaciskowego (tuleja

nasuwana na złącze zaciskarką), co daje szczelne połączenie bez konieczności stosowania

uszczelek O-Ring oraz nie powoduje przewężenia na kształtce.

16


instalacje I.

Fot. 3.

Rura wilowarstwowa HERZ – przekrój.

Fot. HERZ

Najważniejsze zalety rur

warstwowych

Jakie są więc zalety rur warstwowych?

Przede wszystkim wykazują, w porównaniu

z rurami metalowymi, bardzo dużą

odporność na korozję. Dotyczy to zarówno

niekorzystnego wpływu warunków zewnętrznych,

jak i działania czynnika płynącego

rurami. Są hydraulicznie gładkie, ich

niski współczynnik chropowatości sprawia,

że straty ciśnienia są niewielkie. Dzięki

temu w instalacjach można stosować rury

o mniejszej średnicy. Nie są podatne na zarastanie

i nie wpływają na jakość wody, ponieważ

z ich ścianek nie wytrącają się

szkodliwe substancje.

Zalety konstrukcyjne to niska waga

i wspomniana już możliwość stosowania

rur o małym przekroju. W porównaniu

do rur z tworzyw sztucznych w lepszym

stopniu zachowują swój kształt i są trwalsze

– to umożliwia ich łatwe gięcie i montaż

we wszelkich typach instalacji. Ich

elastyczność sprawia, że łatwo poddają

się gięciu, zarówno maszynowemu jak

i ręcznemu. Jest też przydatna gdy należy

osiągnąć niewielki promień gięcia. Warto

zaznaczyć, że przypadku małych promieni

do kształtowania rur warstwowych stosuje

się tzw. giętarki, dzięki którym w trakcie

zaginania nie dochodzi do żadnych

załamań ani zwężenia światła rury.

Długotrwałe, bezawaryjne użytkowanie

zapewnia odporność na działanie temperatury

i ciśnienia. Wartości graniczne to

z reguły 90-95ºC i około 10-13 bar (przy

temperaturze 65ºC). Warto w tym kontekście

wspomnieć też o tym, że nie reagują

na działanie niezbyt agresywnych chemikaliów,

a więc i wszelkich inhibitorów – dodatków

do wody grzewczej.

Kolejną cechą rur warstwowych jest ich

gazoszczelność. Dzięki warstwie aluminium

nie dochodzi do przedostawania się

tlenu do wnętrza instalacji. A to właśnie

tlen odpowiada za szybką degradacje korozję

(utlenianie) rur. Wspomnieliśmy już,

że instalacje wykonane z rur warstwowych

są wewnętrznie gładkie, dzięki czemu nie

dochodzi do ich zarastania, które nie tylko

zmniejsza wewnętrzną średnicę rur, ale

również przyspiesza korozję. Wysoka gładkość

ogranicza też rozwój niepożądanych

drobnoustrojów powodujących zanieczyszczenie,

czy wręcz skażenie wody. Jest

też odpowiedzialna za komfort użytkowników

– w instalacjach grzewczych oznacza

niskie szumy przy stosukowo wysokim ciśnieniu

wody w rurach.

Fot. PIPELIFE

Fot. 4. Rozwiązania wielowarstwowe znajdują zastosowanie również w systemach kanalizacyjnych. Przykładem może być system MASTER

3 PLUS – kompletny system niskoszumowej kanalizacji wewnętrznej. Dzięki specjalnej, trójwarstwowej konstrukcji ścianek rur, MASTER 3 PLUS

nie pozwala na propagację hałasów z pracującej instalacji kanalizacyjnej. Zapewnia to użytkownikom wyjątkowy komfort eksploatacji.


17

I.

instalacje

W instalacjach grzewczych rury warstwowe

sprawdzają się świetnie, ponieważ wykazują

dobrą odporność cieplną (krótkotrwale nawet

do 100-110ºC). Jeśli chodzi o przewodnictwo

cieplne, należy zauważyć, że są słabymi

przewodnikami cieplnymi. Straty ciepła

przy nich ponoszone są nawet 800-krotnie

mniejsze niż w przypadku rur miedzianych.

Poza tym można je z powodzeniem wsuwać

w otuliny dla zabezpieczenia instalacji

CW przed stratami cieplnymi czy ZW przed

roszeniem – obojętne czy następnie mocowane

są naściennie, podwieszane podsufitowo,

czy też wpuszczane w ścianę bądź

zatapiane w betonie (lub innych rodzajach

mas i zapraw).

Bardzo istotną kwestią jest wspomniana

wcześniej odporność rur warstwowych

na środki chemiczne. Jest to kwestia pojawiająca

się w przypadku zakażenia

wody w instalacji sanitarnej, kiedy to należy

dokonać jej dezynfekcji termicznej

(80-85ºC), albo właśnie chemicznej. W takich

sytuacjach stosuje się z reguły dwutlenek

chloru. Jeśli dezynfekcja przeprowadzana

jest w temperaturze około 25ºC,

wówczas typowa rura warstwowa wykazuje

niemal całkowitą odporność na działanie

tej substancji.

Odporność chemiczna ma znaczenie

w jeszcze jednej sytuacji – podczas działań

zmierzających do niezamarzania

wody w rurach warstwowych. Praktycznie

wszystkie rury warstwowe nie reagują ze

środkami przeciwzamrożeniowymi, takimi

jak glikol etylenowy czy używany w branży

spożywczej glikol propylenowy.

Fot. 5. Szerokie spektrum średnic dostępnych na rynku rur warstwowych czyni to rozwiązanie

bardzo uniwersalnym i praktycznym.

Wymieniając cechy rur warstwowych

warto również wspomnieć, że są niskopalne.

Nie przewodzą też ładunków

elektrycznych, dlatego nie można ich wykorzystywać

do wyrównywania potencjałów

i uziemiania.

Fot. 6. Zaletą rur warstwowych jest między innymi ich niska waga przy wyjątkowych

parametrach wytrzymałościowych.

Fot. HERZ

Fot. VIEGA

Dlaczego rury warstwowe

są lepsze od innych?

Rury warstwowe na wielu polach wręcz

wyparły konkurencyjne wyroby z metali

oraz z tworzyw sztucznych. Dlaczego? Rury

z tworzyw sztucznych, których struktura

nie jest warstwowa, są przecież tak samo

odporne na korozję, lekkie, przenoszą

minimalne drgania, niwelują szumy wewnątrz

instalacji, są chemicznie obojętne

i nie reagują w kontakcie z wodą – słowem,

posiadają cały katalog cech przynależnych

rurom warstwowym. O przewadze rur warstwowych

decyduje tu nieprzepuszczająca

tlenu warstwa aluminium. Ta cienka,

mająca często zaledwie ¼ mm warstwa

aluminium zatrzymuje tlen, dzięki czemu

zapobiega szybkiej degradacji rur. Z kolei

rury wykonane ze stali, miedzi czy żeliwa

reagują z wodą – korodują, odkłada się

na nich kamień, szybko rozwijają się niechciane

organizmy – grzyby czy drobnoustroje.

Są ciężkie, mało plastyczne, a więc

trudne w montażu. Rury warstwowe mają

żywotność szacowaną na ok. 50 lat przy

pracy w temperaturach określonych przez

producenta jako bezpieczne i nie powodujące

przyspieszenia ich degradacji. Cechują

się ponadto sporą odpornością na promieniowanie

UV i zwiększoną wytrzymałością

na udary i mechaniczne obciążenia, przy

zachowaniu niezłej elastyczności, co stanowi

następny punkt przewagi nad tradycyjnie

stosowanymi rodzajami rur we wszelkiego

rodzaju instalacjach.

Kolejnym niezwykle istotnym parametrem

rur warstwowych jest ich stosunkowo

niewielka wydłużalność termiczna. Jest

1,5-2 razy większa w porównaniu do rur

stalowych, ale jednocześnie 8 razy mniej,

niż w przypadku tradycyjnych rur z tworzyw

sztucznych.

Powyżej wspomniane cechy sprawiają,

że rury warstwowe są uniwersalne, spektrum

ich stosowania jest bardzo szerokie.

Wykorzystuje się je w instalacjach wody

zimnej i ciepłej – zarówno tej dla celów

spożywczych, jak i użytkowych – to sprawa

oczywista. Do tej listy dopisać należy

jeszcze instalacje grzewcze, w tym i instalacje

podłogowego ogrzewania, instalacje

18


instalacje I.

gazowe, instalacje sprężonego powietrza

oraz – coraz częściej – specjalistyczne instalacje

technologiczne w przemyśle, czy też

instalacje do transportowania wody na pokładach

samolotów lub w samochodach.

Materiały, konstrukcja i montaż

Zalety rur warstwowych wynikają bezpośrednio

z ich konstrukcji oraz użytych

do ich produkcji materiałów. Najczęściej

wykonuje się je z trzech warstw (pomijając

spoiwo) – dwóch polietylenowych oraz

jednej aluminiowej. Warstwy zewnętrzna

i wewnętrzna są wykonane z polietylenu

lub polipropylenu (wewnętrzna to często

polietylen usieciowiony). Materiał ten musi

cechować się podwyższoną odpornością

temperaturową i zgodnością z normami

(m.in. PN EN ISO-22391-1). Pomiędzy warstwami

z tworzywa umieszczona jest rura

aluminiowa odpowiedzialna za sztywność

konstrukcji oraz nieprzepuszczalność gazową.

Warstwy połączone są ze sobą klejem.

Na rynku znajdziemy również rury warstwowe

nie zawierające aluminium. Warstwa

wewnętrzna wykonana jest w nich

z polietylenu o wysokim (70%) stopniu

sieciowania. Warstwa zewnętrzna to antydyfuzyjna

powłoka nie przepuszczająca

tlenu. Warunki te spełnia np. EVOH,

czyli żywica kopolimerowa alkoholu etylowinylowego.

Rury warstwowe bez aluminium

znajdują zastosowanie w ogrzewaniu

podłogowym, przy podłączeniach

do grzejników, ale też w zamkniętych

układach hydraulicznych, gdzie trzeba

zapewnić ochronę metalowych elementów

instalacji przed korozją. Co ważne –

maksymalne parametry pracy takich rur

są niemal identyczne, jak w przypadku

rur z wewnętrzną warstwą aluminium.

Rury warstwowe zachowują wszystkie cechy

rur tworzyw sztucznych w zakresie ich

łączenia i montażu. Producenci systemów

instalacyjnych więc oferują różne rozwiązania

w zakresie metod ich łączenia ze sobą

lub z rurami innego typu. Jednym z takich

rozwiązań jest technologia połączeń zaprasowywanych

pozwalająca uzyskać trwałe

połączenie w kilka sekund poprzez wprasowanie

rury w profil kształtki. Korpus takiej

złączki, wykonany np. z niklowanego mosiądzu

lub brązu, wyposażany jest w polipropylenowe

gniazdo tulei z doszczelniającym

o-ringiem. Wewnętrzne szczęki,

tworzące połączenie, kompensują naprężenia

poprzez odpowiednio ułożone strefy

docisku, zaś zamontowana wstępnie tuleja

stalowa odpowiada za trwałe zaprasowanie

rury w korpusie złączki. Przy systemach

zaciskanych i małych średnicach zastosowanie

znajdują ręczne zaciskarki napędzane

siłą mięśni operatora, zaś dla średnic od

25 mm wzwyż – zaciskarki o napędzie elektrohydraulicznym.

Innym sposobem łączenia rur warstwowych

jest technologia połączeń skręcanych,

która pozwala uzyskiwać szczelne

połączenia poprzez zagniecenie na rurze

przeciętego pierścienia, wykonanego np.

z mosiądzu. Taki montaż odbywa się przy

użyciu narzędzi ręcznych – np. różnych

odmian kluczy płaskich – i możliwy jest wyłącznie

w miejscach, w których złącze jest

widoczne, a nakrętka dostępna dla narzędzia.

Połączenie doszczelniane jest dwoma

o-ringami wykonanymi z EPDM, sama zaś

złączka wykonana jest z mosiądzu odpornego

na korozję – dotyczy to zarówno

korpusu jak i nakrętki. Ponadto pomiędzy

Fot. 8. Rura pięciowarstwowa HERZ--

LINE przeznaczona do ogrzewania

i chłodzenia.podłogowego.

Fot. PIPELIFE

Fot. 9. System Floortherm przeznaczony

do jest do budowy instalacji

ogrzewania podłogowego. Rura posiada

konstrukcję warstwową. Warstwa wewnętrzna

oraz zewnętrzna wykonane są

polietylenu o podwyższonych parametrach

termicznych nowej generacji PE-RT

Typu II, natomiast między nimi znajduje

się antydyfuzyjna warstwa z aluminium

bądź EVOH. W celu odróżnienia rur

PE-RT/AL/PE-RT ma kolor niebieski,

a PE-RT/EVOH/PE-RT biały.

Fot. HERZ

Fot. 7. Zastosowanie rur TECEfloor to gwarancja długiej żywotności instalacji ogrzewania

podłogowego.

Fot. TECE

zaciskającym się mosiądzem, a warstwą

aluminiową w rurze zakładana jest dodatkowa

przekładka teflonowa. Warto zaznaczyć,

że system połączeń skręcanych jest

systemem rozłącznym.

Część producentów rur warstwowych

oferuje też złączki zakończone trzpieniem,

na który rurę wystarczy wcisnąć. Połączenia

takie są szczelne dzięki zastosowaniu odpowiednio

wyprofilowanych trzpieni, które

dodatkowo zabezpiecza się o-ringiem zapobiegającym

zsunięciu się rury.

Arkadiusz Danielczenko


19

I.

instalacje

Komfort pod natryskiem

Kiedy blisko 200 lat temu Vincenz Prishnitz popularyzował wodolecznictwo i udoskonalał

metody hydroterapii, nie mógł wiedzieć, że nie tylko wzbogaci język polski,

gdyż od jego nazwiska wzięła się nazwa „prysznic”, ale też wprowadzi istotne

zmiany w codziennym życiu ludzi – ich dbałości o higienę, zdrowie i relaks.

PROMOCJA

Zalecane przez Vincenza Prishnitz w celach

leczniczych kąpiele w spadających

z góry strumieniach wody wkrótce

przyjęły się w łazienkach i pokojach kąpielowych.

Nic dziwnego – chwile spędzone

pod natryskiem służą nie tylko

oczyszczeniu ciała, ale i umysłu. Latem

chłodny prysznic przynosi ulgę i orzeźwienie,

zimą ciepłe strugi skutecznie

rozgrzewają ciało, rankiem dodają energii

i pobudzają do działania, wieczorem

– rozluźniają i sprzyjają wyciszeniu. Z natrysku

korzystamy codziennie – warto

więc zadbać o funkcjonalny sprzęt dobrej

jakości oraz tak zagospodarować

strefę prysznica w łazience, by ta rutynowa

czynność kojarzyła się z luksusem

i beztroską.

Duże dzielone okna, białe kafelki, nieosłonięte

żarówki na długich kablach

i wszechobecny minimalizm świadczą

o tym, iż właścicielom tej łazienki bliski

jest styl industrialny. Jasne pastelowe

kolory, miękki dywanik i żywe rośliny

sprawiają jednak, że wnętrze ma w sobie

Fot. 1. Zastosowany na bateriach system FerroEasyClean zapewnia łatwe usuwanie

kamienia wapiennego.

harmonię, ciepło i spokój. Baterii wannowej

towarzyszy zestaw natryskowy Sinus

z uchwytem punktowym z regulacją

kąta ustawienia rączki natrysku o oryginalnym

prostokątnym kształcie. Zastosowany

system FerroEasyClean zapewnia

łatwe usuwanie kamienia wapiennego.

Wanna z baterią i natryskiem to także do-

Fot. 2. Do tej luksusowej łazienki idealnie pasuje kompletny zestaw podtynkowy z baterią

i deszczownią Algeo Set.

Fot. 3. Zestaw natryskowy Sinus

z uchwytem punktowym z regulacją kąta

ustawienia rączki natrysku o oryginalnym

prostokątnym kształcie.


instalacje I.

Fot. 5. Z elementami wyposażenia w stylu retro koresponduje zestaw natryskowy przesuwny

Retro.

Fot. 4. Zestaw natryskowy przesuwny

Retro ze stylizowaną wygięta rączką

i możliwością regulacji wysokości.

skonała propozycja do małych łazienek,

w których nie ma miejsca na osobne zlokalizowanie

prysznica i wanny.

Umiejętne połączenie elementów stylu

retro z nowoczesnymi rozwiązaniami,

jak kabina typu walk-in bez brodzika to

nie lada wyzwanie. Na pewno udało się

to projektantowi tego pomieszczenia,

które intryguje zestawieniem geometrycznych

form różnej wielkości: od dużych

kwadratów na podłodze po drobną

kostkę w górnej części ścian. Z elementami

wyposażenia w stylu retro, jak stolik

pod umywalkę na giętych nogach, czy

miękka zasłonka koresponduje zestaw

natryskowy przesuwny Retro ze stylizowaną

wygięta rączką i możliwością regulacji

wysokości. Zestaw dostępny jest też

w kolorze starego brązu.

Fot. 6. Zestaw Squerto o prostokątnej rączce natrysku i głowicy deszczowni o wymiarach

200 na 200 mm, posiada regulowany rozstaw uchwytów, co pozwala na montaż w już

istniejących otworach w ścianie.

Zestaw natryskowy przesuwny z deszczownią

umożliwia, zależnie od chęci

i potrzeby, kąpiel pod deszczownią

niczym pod wodospadem lub skorzystanie

z tradycyjnego prysznica,

gdy na przykład nie chcemy zmoczyć

włosów. Zestaw Squerto o prostokątnej

rączce natrysku i głowicy

deszczowni o wymiarach 200 na 200

mm, posiada regulowany rozstaw

uchwytów, co pozwala na montaż

w już istniejących otworach w ścianie.

Pięknie prezentuje się w otwartej

strefie prysznica z odpływem liniowym

na tle ciepłych pastelowych odcieni

zieleni, z którymi harmonizują

elementy z jasnego drewna.

Do tej luksusowej łazienki wchodzimy

wprost z sypialni. Uwagę przykuwają

ściany o ciekawej fakturze,

dodatkowo odbijające się w zawieszonych

nad umywalkami lustrach.

Właściciele zdecydowali się na kompletny

zestaw podtynkowy z baterią

i deszczownią Algeo Set. Jego mechanizm

znajduje się pod tynkiem,

a na zewnątrz widoczne są jedynie

dźwignia regulacji strumienia z przełącznikiem,

wąż z końcówką prysznicową

oraz okrągły talerz deszczowni

w górnej części ściany. Zastosowany

przegub kulowy umożliwia regulację

kąta nachylenia talerza deszczowni,

natomiast rączka natryskowa posiada

aż trzy funkcje: deszcz, masaż oraz

mieszany.

Źródło: FERRO


21


ogrzewanie O.

Pompa ciepła typu monoblok

Konstrukcja pomp ciepła typu monoblok bazuje na jednej jednostce, w której

znajduje się cały układ chłodniczy. Z obudowy urządzenia wychodzą jedynie

rury przeznaczone do dystrybucji ciepła.

Powietrzne pompy ciepła są dobrym

rozwiązaniem w przypadku budynków,

które nie mają dostępu do sieci gazociągowej.

Urządzenia tego typu pozwalają

nie tylko na ogrzewanie wnętrza budynku

i przygotowanie c.w.u. ale również

na chłodzenie pomieszczeń latem.

Zarówno pompy typu monoblok jak

i split cechują się porównywalną wydajnością

i sprawdzają się wszędzie

tam gdzie nie ma możliwości montażu

gruntowych wymienników ciepła.

Urządzenie może pracować zarówno

w trybie ogrzewania jak i chłodzenia.

Dzięki zastosowaniu odpowiednich

rozwiązań konstrukcyjnych pompy

mogą pracować do temperatury -20°C.

Maksymalna temperatura na zasilaniu

z pompy ciepła 60°C (do temperatury

zewnętrznej -10°C) lub 45°C (przy

-20°C). Automatyka pompy ciepła

umożliwia integrację z dodatkowym

źródłem ciepła poprzez udostępnienie

sygnału inicjującego pracę. Takie rozwiązanie

jest szczególnie przydatne

w przypadku skrajnie niskich temperatur

zewnętrznych. Pompy są przystosowane

do współpracy z ogrzewaniem

podłogowym grzejnikami, zbiornikami

buforowymi oraz klimakonwektorami.

Odpowiednie urządzenia sterowania

i automatyki odpowiadają za prędkość

obrotową sprężarki i wentylatorów.

Tym sposobem pompa może stanowić

źródło ciepła o zmiennej mocy idealnie

dostosowując pracę do bieżącego

zapotrzebowania na ciepło. Ważna jest

technologia inwertorowa, która przekłada

się na oszczędność energii elektrycznej

przy zwiększeniu efektywności

pracy w trybie grzania i chłodzenia. Jako

wyposażenie dodatkowe zastosować

można czujniki pozwalające na kontrolowanie

temperatury i wilgotności pomieszczeniach.

Monoblok a split

W pompach ciepła typu monoblok

układ chłodniczy jest zabudowany

w jednostce zewnętrznej. Jako zalety

takiego rozwiązania należy wymienić

przede wszystkim niewielkie rozmiary

urządzeń, co przekłada się na oszczędność

miejsca montażowego. Energia

cieplna pomiędzy pompą ciepła a instalacją

jest przesyłana czynnikiem roboczym.

Należy podkreślić, że zwarta

Fot. PANASONIC

Fot. 1.

Pompy ciepła typu monoblok mogą być wykorzystywane również w budownictwie niskoemisyjnym.



23

O.

ogrzewanie

obudowa przyczynia się do wyższego

poziomu sprawności grzewczej

w odniesieniu do konstrukcji typu split.

Obudowy pomp typu monoblok są

duże i dobrze zaizolowane akustycznie

i termicznie. Przekłada się to jednak

na wyższe koszty zakupu ale są łatwe

w montażu i tanie w eksploatacji. Trzeba

mieć na uwadze fakt, że urządzenie jest

fabrycznie napełniane gazem zatem

nie podlega przepisom dotyczącym

F-gazów.

Pomiędzy pompą typu monoblok a budynkiem

musi być wykonane izolowane

połączenie wodne z uwzględnieniem

odpowiednich wymagań w tym zakresie.

Fot. HIJER

Miejsce montażu

Dobierając miejsce montażu jednostki

monoblok trzeba pamiętać, że musi

ono znajdować się na wolnym powietrzu.

Jednostka nie powinna być instalowana

w miejscu, w którym temperatura

otoczenia może spaść poniżej -20°C.

Obudowę monoblok należy zainstalować

na płaskim i wytrzymałym podłożu.

Ponadto ważne jest aby była ona z dala

od źródeł ciepła lub pary, które mają

negatywny wpływ na pracę pompy.

Istotną rolę odgrywa dobra cyrkulacja

powietrza wokół obudowy. Oprócz

tego miejsce instalacji pompy typu

monoblok powinno umożliwiać wykonanie

odpływu. Ważne jest aby hałas

pracującej jednostki monoblok nie był

uciążliwy dla użytkownika.

Fot. VIESSMANN

Fot. 3.

Fot. 2.

Schemat instalacji z pompą ciepła typu monoblok.

Pompa Vitocal 300-A może działać w trybie pracy odwróconej (chłodzenie pomieszczeń).

Producenci zwracają uwagę aby była

zachowana minimalna odległość od

ścian, sufitu oraz innych przeszkód.

Odpowiednie wymiary są podawane

w dokumentacji technicznej pompy.

Miejsce montażu nie powinno być narażone

na możliwość wycieku palnego

gazu. Jeżeli jednostka będzie zamontowana

pod zadaszeniem to trzeba pamiętać

aby jego konstrukcja zapewniała

swobodne rozpraszanie promieniowania

cieplnego ze skraplacza. Jak wiadomo

zadaszenia mają na celu ochronę

jednostki przed bezpośrednim działaniem

światła słonecznego lub opadami

deszczu. Strona ssawna układu nie

może być bezpośrednio skierowana

przeciwnie do kierunku wiatru. Trzeba

pamiętać, że okres eksploatacyjny może

ulec skróceniu w rejonach nadmorskich

oraz w miejscach gdzie powietrze jest

silnie zasiarczone lub zaolejone (np. olejem

maszynowym)

Lokalne i zdalne sterowanie

Do obsługi lokalnej bardzo często służy

dotykowy sterownik z kolorowym

ekranem LCD. Obsługiwana jest praca

zarówno pompy ciepła jak i pomp obiegowych.

Przydatne rozwiązanie stanowi

wgrana baza konfiguracji pozwalająca

na optymalne parametryzowanie pracy

urządzenia. Można ustawić godzinowy

harmonogram pracy pompy co pozwala

np. na wykorzystanie taryfy nocnej

lub wyłączanie pompy w określonych

przedziałach czasowych. Ponadto jest

możliwe utrzymywanie określonej temperatury

wody w zasobniku c.w.u. Użytkownik

na wyświetlaczu ma do dyspozycji

informacje dotyczące bieżących

parametrów i temperatur. Opcje te są

dostępne również z poziomu dedykowanego

regulatora pokojowego.

Odpowiednie funkcje pozwalają ustawić

dopływ ciepłej wody po to aby

pompa mogła pracować z optymalną

24


ogrzewanie O.

wydajnością. W przypadku zwiększenia zapotrzebowania

na ciepłą wodę sterownik optymalizuje pracę jednostki tak

aby zwiększyć wydajność zbiorczą.

Informacje są wyświetlane z użyciem prostej grafiki, ikon

i tekstu. Na uwagę zasługują łatwe w obsłudze przyciski

nawigacyjne. Z kolei programowalne ustawienia przekładają

się na optymalizację obsługi. W harmonogramie pracy

uwzględnia się włączanie i wyłączanie jednostek pracy, trybu

pracy oraz temperatury zadanej. Użytkownik ma do dyspozycji

szereg informacji energetycznych takich jak np. ilość

zużytej energii, tygodniowe, miesięczne lub roczne dane

dotyczące mocy czy zużycie energii.

W niektórych pompach ciepła dzięki specjalnym rozwiązaniom

jest możliwe sterowanie przez Internet, telefon komórkowy,

tablet czy system inteligentnego zarządzania budynkiem.

Ważny jest przy tym swobodny dostęp do aktualnych wersji

oprogramowania, a także zdalna diagnostyka pracy systemu

grzewczego oraz prosta instalacja poprzez podłączenie kabla

sieciowego lub bezprzewodowo przez adapter WiFi. Niektóre

aplikacje tego typu są w stanie zapewnić dostęp do najstarszych

informacji dotyczących pomp ciepła. W efekcie jest możliwy

dostęp do danych zapisanych w systemie od momentu

podłączenia do aplikacji. Użytkownik ma możliwość porównywania

wartości liczbowych i wykresów temperatury zewnętrznej

i temperatury zasilania systemu grzewczego.

REKLAMA

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę koszty paliw i energii oraz koszty eksploatacyjne

pompa ciepła typu powietrze/woda to bardzo interesujące

rozwiązanie. Może ona posłużyć nie tylko do ogrzewania

pomieszczeń i podgrzewania ciepłej wody użytkowej, ale również

do aktywnego chłodzenia pomieszczeń w okresie letnim.

Jako najważniejsze zalety pomp ciepła typu monoblok należy

wymienić kompaktową obudowę, w której są umieszczone

wszystkie podzespoły składające się na układ chłodniczy

– parownik, zawór rozprężny, skraplacz, sprężarka, wentylator.

Z jednostki wyprowadzone są jedynie rury łączące monoblok

z instalacją grzewczą budynku. Z racji tego, że układ

chłodniczy jest wykonany fabrycznie to nie ma potrzeby

przeprowadzania okresowych kontroli szczelności układu.

Pompy ciepła typu monoblok mają mniejszą pojemność

instalacji chłodniczej a montaż nie musi być wykonywany

przez personel z uprawnieniami chłodniczymi.

Jako wady pomp ciepła typu monoblok wymienia się

przede wszystkim konieczność zabezpieczenia wymiennika

przed zamarzaniem w przypadku przerw w zasilaniu.

Zastosowanie najczęściej znajduje przy tym montaż dodatkowych

zaworów spustowych pozwalających na spuszczenie

wody tylko z jednostki zewnętrznej, montaż agregatu

prądotwórczego do zasilania pompy ciepła, wykonanie

po stronie wodnej przyłącznej instalacji glikolowej, która

spełnia warunki dla niskich temperatur, a także wykonywania

instalacji zewnętrznej instalacji z rur preizolowanych.

Damian Żabicki


25

R.

NA RYNKU

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o.

Producent BOSCH TERMOTECHNIKA BOSCH TERMOTECHNIKA

Model Bosch Compress 7000i AW CS7000i AW 7 ORE-S Bosch Compress 7000i AW CS7000i AW 13 ORE-S

Rodzaj konstrukcji

(monoblok/split)

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Zakres mocy grzewczej

(wg EN 14511,

A7/W30-35) [kW]

Zakres mocy zasilania

(EN 14511, A7/W30-35)

[kW]

COP

(EN 14511, A7/W30-35)

Monoblok

Monoblok

1-fazowy

3-fazowy

8,4 16,9

– –

5,3 5,0

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.o. [°C]


wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]

Minimalna temperatura

zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [°C]

60 60

57 57

-20 -20

COP (wg PN-EN16147) – –

Klasa efektywności

energetycznej

A+++ (dla 35°C)

A+++ (dla 35°C)

Rodzaj odszraniania Gorący gaz Gorący gaz

Poziom hałasu [dB] 47 (moc wg ErP) 49 (moc wg ErP)

Rodzaj sprężarki Rotacyjna Rotacyjna

Prędkość przepływu

powietrza [m 3 /h]

4500 7300

Rodzaj sterowania Regulacja pogodowa Regulacja pogodowa

Zasobnik w wyposażeniu

standardowym

TAK/NIE

Możliwość chłodzenia

TAK/NIE

Rodzaj czynnika

chłodniczego

Nie

Tak

R410A

Nie

Tak

R410A

Rozwiązania konstrukcyjne

i technologiczne

warte uwagi

2 elektroniczne zawory rozprężne, ultra lekka obudowa z EPP (jednostka

stojąca na zewnątrz budynku), front obudowy wykonany z ze szkła

tytanowego w kolorze białym lub czarnym (jednostka wewnątrz budynku)

2 elektroniczne zawory rozprężne, ultra lekka obudowa z EPP, (jednostka

stojąca na zewnątrz budynku), front obudowy wykonany z ze szkła

tytanowego w kolorze białym lub czarnym (jednostka wewnątrz budynku)

Okres gwarancji Do 5 lat Do 5 lat

Cena katalogowa netto 40 717 PLN 50 721 PLN

26


NA RYNKU R.


GREE

GRS-CQ6.0Pd/NhH-E

GREE

GRS-CQ10Pd/NhG-M

Split

1-fazowy

Monoblok

3-fazowy

6,0 10,0

1,2 2,15

5,0 4,7

60 60

60 - sama pompa ciepła;

80 - pompa ciepła + grzałka zasobnika c.wu.

60 - sama pompa ciepła;

80 - pompa ciepła + grzałka zasobnika c.wu.

-25 -25

- -

A+++ A7W35

A++ A7W45

Odwrócenie kierunku pracy układu chłodniczego

A+++ A7W35

A++ A7W45

Odwrócenie kierunku pracy układu chłodniczego

52 61

Rotacyjna dwustopniowa inwerterowa

Rotacyjna dwustopniowa inwerterowa

3199 4499

Wbudowany sterownik dotykowy z kolorowym wyświetlaczem z menu w języku polskim.

Sterowanie Wi-Fi w standardzie. Możliwość podłączenia do BMS.

NIE

Natynkowy sterownik dotykowy z kolorowym wyświetlaczem z menu w języku

polskim. Sterowanie Wi-Fi w standardzie. Możliwość podłączenia do BMS.

NIE

TAK

TAK

R32

Sprężarka rotacyjna dwustopniowa inwerterową; ekonomizer; zabudowany zawór 3-drogowy w

jednostkę wewnętrzną i bezpośrednie wyjście pod obwód c.w.u; wbudowane szczytowe źródło

ciepła-grzałki elektryczne; wbudowana pompa obiegowa Wilo; sterowanie pogodowe; automatyczny

wygrzew antybakteryjny; harmonogram tygodniowy; tryb zabezpieczenia instalacji przed

zamarzaniem; automatyczne odszranianie

R32

Sprężarka rotacyjna dwustopniowa inwerterową; ekonomizer; wbudowana

pompa obiegowa Wilo; sterowanie pogodowe; automatyczny wygrzew

antybakteryjny; harmonogram tygodniowy; tryb zabezpieczenia instalacji przed

zamarzaniem; automatyczne odszranianie

5 lat 5 lat

16 500 PLN 17 000 PLN


27

R.

NA RYNKU


Producent BUDERUS BUDERUS

Model Logatherm WLW196i 8 ARE Logatherm WLW196i 14 ARE

Rodzaj konstrukcji

(monoblok/split)

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Monoblok

1-fazowy

Monoblok

3-fazowy


(wg EN 14511,

A7/W30-35) [kW]


(EN 14511, A7/W30-35)

[kW]

COP

(EN 14511, A7/W30-35)


wody na zasilaniu

c.o. [°C]


wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]


zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [°C]

10,8 17,7

– –

5,02 4,87

60 60

57 57

-20 -20

COP (wg PN-EN16147) – –

Klasa efektywności

energetycznej

A+++ (dla 35°C)

A+++ (dla 35°C)

Rodzaj odszraniania Gorący gaz Gorący gaz

Poziom hałasu [dB] 49 (moc wg ErP) 54 (moc wg ErP)

Rodzaj sprężarki Rotacyjna Rotacyjna


powietrza [m 3 /h]

4500 7300

Rodzaj sterowania Regulacja pogodowa Regulacja pogodowa


standardowym

TAK/NIE


TAK/NIE

Rodzaj czynnika

chłodniczego


i technologiczne

warte uwagi

Nie

Tak

R410A

2 elektroniczne zawory rozprężne, ultra lekka obudowa z EPP (jednostka

stojąca na zewnątrz budynku), front obudowy wykonany z ze szkła tytanowego

w kolorze białym lub czarnym (jednostka wewnątrz budynku)

Nie

Tak

R410A

2 elektroniczne zawory rozprężne,

ultra lekka obudowa z EPP, (jednostka stojąca

na zewnątrz budynku), front obudowy wykonany

z ze szkła tytanowego w kolorze białym lub czarnym (jednostka

wewnątrz budynku)

Okres gwarancji Do 5 lat Do 5 lat


28


NA RYNKU R.


IGLOTECH/NEOHEAT

IGLOTECH/NEOHEAT

STANDARD 8 EKO 9

Split

Split

1-fazowy

1-fazowy

8 9

– –

4,2 (przy 35°C) 4,04 (przy 35°C)

55 55

55 55

-25 -25

4,2 4,2

A++

A++

Rewersyjne

Rewersyjne

42 43

Inwerterowa

Inwerterowa

3600 3000

Dotykowe, bezprzewodowe w standardzie

Dotykowe, bezprzewodowe w standardzie

Nie

Tak, zbiornik ze stali nierdzewnej

Tak

R410A

Woda grzana przepływowo

R410A

• możliwość zdalnego serwisu • w standardzie sterowanie Wi-Fi ze smartfona/tabletu/laptopa

• intuicyjny dotykowy sterownik • czujka temp zew. „pogodynka” w zestawie

• osobne wyjścia na CO i CWU – nie ma potrzeby montażu dodatkowych zaworów

• monitorowanie pracy pompy • urządzenie rysuje wykresy pracy i podstawowych parametrów

• dostęp do pełnej historii pracy urządzenia w postaci raportów Excel • opcja pracy w hybrydzie

– sterowanie drugim źródłem biwalentnym • kontrola dwóch obiegów grzewczych

Do 5 lat

• możliwość zdalnego serwisu • intuicyjny dotykowy sterownik

• czujka temp zew. „pogodynka” w zestawie • osobne wyjścia na CO i CWU – nie ma

potrzeby montażu dodatkowych zaworów • monitorowanie pracy pompy

• opcja pracy w hybrydzie – sterowanie drugim źródłem biwalentnym

• kontrola dwóch obiegów grzewczych

Do 5 lat

28 300 PLN 26 500 PLN


29

R.

NA RYNKU


Producent HAIER LG ELECTRONICS

Model AU112FYCRA HU071MR.U44 + HN0916T.NB1

Rodzaj konstrukcji

(monoblok/split)

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)


(wg EN 14511,

A7/W30-35) [kW]


(EN 14511, A7/W30-35)

[kW]

COP

(EN 14511, A7/W30-35)


wody na zasilaniu

c.o. [°C]


wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]


zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [°C]

monoblok

1-fazowy

Split

1-fazowy

3,3 – 14,06 7,00

Nom. 2,62

Min-max (0,77 – 3,7)

3,79 – 4,28 4,50

55 65

55 80

-20 -25

COP (wg PN-EN16147) 4.22 -

Klasa efektywności

energetycznej

A++

A+++ (W35)/A+ (W55)

Rodzaj odszraniania Automatyczne Pełne

Poziom hałasu [dB] 62,7 Moc akustyczna, j.wewn 43, j. zewn 60,5

Rodzaj sprężarki Technologia EVI – Sprężarka rotacyjna – Mitsubishi Electric Inwerterowa, R1 scroll

1,56


powietrza [m 3 /h]

7200 3600

Rodzaj sterowania Sterownik przewodowy YR-E27 oraz moduł sterownia ATW-A01 Sterownik przewodowy, aplikacja mobilna, BMS


standardowym

TAK/NIE


TAK/NIE

Rodzaj czynnika

chłodniczego

NIE

TAK

R32

TAK

TAK

R32


i technologiczne

warte uwagi

Inteligentna technologia przeciw zamarzaniu, konfi guracja

z różnymi źródłami ciepła (grzejniki, ogrzewanie podłogowe,

klimakonwektory)

Jednostka wewnętrzna ze zintegrowanym zbiornikiem CWU, technologia

sprężarki z wtryskiem cieczy z parą, szeroki zakres pracy, powłoka

wymiennika Black Fin, mieszane obiegi, różne opcje sterowania, czujnik

przepływu, monitorng zużycia energii, sezonowy tryb auto,

tryb cichej pracy

Okres gwarancji 3 lata 3 lata


30


NA RYNKU R.


STIEBEL ELTRON POLSKA

HPA-O 8 CS Plus


HPA-O 13 C Premium

Monoblok

1-fazowy

Monoblok

3-fazowy

2,60 – 8,50 6,13 – 14,00

- -

4,76 5,09

60 65

60 65

-20 -20

A++/A+++

Odwrócenie obiegu

A++/A+++

Odwrócenie obiegu

57 54

Rotary

Scrol Inverter

2200 4000

Pogodowe

Pogodowe

Nie

Nie

Tak

Tak

R410A

R410A

W zakresie dostawy moduł hydrauliczny HM Trend (automatyka, pompa obiegowa

+ zawór przełączający c.o./c.w.u., naczynie przeponowe c.o., zawór bezp., grzałka

elektryczna 8,8kW). Technologia inwerterowa, ABC design – Anti-Block-Condensate,

I-COOL Technology

W zakresie dostawy automatyka sterująca.

Technologia inwerterowa, sprężarka z wtryskiem pary

3 lata 3 lata

20 550 PLN 31 900 PLN


31

R.

NA RYNKU

Przegląd powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u.

Producent RUG RIELLO URZĄDZENIA GRZEWCZE S.A./BERETTA RUG Riello Urządzenia Grzewcze S.A./BERETTA

Model HP-E 260 ACS S HP-E 260 ACS SC

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Wielkość

(szerokość x głębokość

x wysokość) [mm]

1-fazowy (230/1/50) 1-fazowy (230/1/50)

Ø 1845 x 660 Ø 1845 x 660

Masa netto [kg] 119 137

COP dla EN 16147

(A15/W10-55)

2,92* 2,92*

COP dla EN 16147 (A7/

W10-55)

Czas podgrzewania

wody A15/W10-55

[h:min]

Czas podgrzewania

wody A7/W10-55

Brak danych

Brak danych

Brak danych

Brak danych

Brak danych

Brak danych


wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]


zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [o°C]

Klasa efektywności

energetycznej

60 60

8 8

A+ A+

Poziom hałasu [dB] 49** 49**

Rodzaj sterowania Ręczne Ręczne

Profil rozbioru ciepłej

wody (L lub XL)

L

L

Pojemność

zasobnika [l]

Możliwość podłączenia

drugiego źródła ciepła

(TAK/NIE)

268 265

TAK

TAK (DWÓCH)


i technologiczne

warte uwagi

Jedna wężownica, modulowany wentylator, skraplacz po zewnętrznej

stronie zasobnika c.w.u. – czynnik chłodzący nie zanieczyszcza wody

Dwie wężownice, modulowany wentylator, skraplacz po zewnętrznej

stronie zasobnika c.w.u. – czynnik chłodzący nie zanieczyszcza wody

Standardowy okres

gwarancji

2 lata 2 lata

Cena katalogowa netto 7 599,05 zł 8 109,76 zł

32


* Wartość uzyskiwana dla całego cyklu pobierania typu L, w temperaturze odniesienia 54°C, zgodnie z przepisami EN16147

** Z odległości 1 metra (bez przewodow).

NA RYNKU R.


HAIER IMMERGAS IMMERGAS

HP250M3C IMMERWATER 190 S V4 IMMERWATER 300 S V4

1-fazowy 1-fazowe 1-fazowe

629 x 600 x 1987 Ø 560 x 1830 Ø 650 x 1930

119 122 149

3,56 *A15/W10-45 – 3,86 *A15/W10-45 – 4,34

3,1 b.d. b.d.

6 h *A15/W10-45 – 3,53 *A15/W10-45 – 4:22

7 h b.d. b.d.

55 70 65

-7 -7 -7

A+ A+ A+

60 36,6 36,6

Bezpośrednio z poziomu wyświetlacza pompy wbudwany panel sterowania z wyświetlaczem wbudowany panel sterowania z wyświetlaczem

L L XL

240 168 272 L

TAK TAK TAK

Zabezpieczenie antykorozyjne – pręt magnezowy, 5”

wyświetlacz LED

– dodatkowa węźownica do podłączenia

dodatkowego źródła ciepła;

– funkcja „wakacje”;

– automatyczny wygrzew antybakteryjny;

– możliwość programowania pracy pompy ciepła

w 3 przedziałach czasowych

– dodatkowa węźownica do podłączenia

dodatkowego źródła ciepła;

– funkcja „wakacje”;

– automatyczny wygrzew antybakteryjny;

– możliwość programowania pracy pompy ciepła

w 3 przedziałach czasowych

2 lata 2 lata, 5 lat na zasobnik c.w.u. 2 lata, 5 lat na zasobnik c.w.u.

6 800 PLN 7 350,00 zł 9 600,00 zł


33

R.

NA RYNKU


Producent NOXA NOXA

Model NOXA PRO COMBO 190 / COMBO 300

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Wielkość

(szerokość x głębokość

x wysokość) [mm]

Masa netto [kg]

COP dla EN 16147

(A15/W10-55)

COP dla EN 16147 (A7/

W10-55)

Czas podgrzewania

wody A15/W10-55

[h:min]

Czas podgrzewania

wody A7/W10-55


wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]


zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [o°C]

Klasa efektywności

energetycznej

Poziom hałasu [dB]

400/3/50 220-240/1/50

Jednostka wewnętrzna –168 x 500 x 805 do 210 x 570 x 815

Jednostka zewnętrzna – 845 x 363 x 702 do 1340 x 790 x 1635

Jednostka wewnętrzna – 51-67

Jednostka zewnętrzna – 62-297

190l - 560 / 1830

300l - 650 / 1930

107 / 145,5

- 3,86 / 4,34

4,62 – 4,29 -

Zależny od dobranego zasobnika c.w.u. 4,2

Zależny od dobranego zasobnika c.w.u. 5,67

63 (z grzałką elektryczną 70) 70 / 65

Zależna od doboru punktu biwalentnego -7

A++ -

Jednostka wewnętrzna – 23-28

Jednostka zewnętrzna – 62-66

40

Rodzaj sterowania Indywidualne Indywidualne

Profil rozbioru ciepłej

wody (L lub XL)

Pojemność

zasobnika [l]

Możliwość podłączenia

drugiego źródła ciepła

(TAK/NIE)

- L/XL

- 168 / 272

TAK

TAK


i technologiczne

warte uwagi

Możliwość podgrzewania basenowego

Wewnętrzna emaliowana powłoka wymiennika

Standardowy okres

gwarancji

2 lata 2 lata

Cena katalogowa netto 24 000 – 75 000 zł 7 200 – 10 500 zł

34


NA RYNKU R.



SHP-A 220 Plus


SHP-F 300 X Premium

1-fazowy

1-fazowy

690 x 1545 690 x 1913

120 156

3,20 3,18

2,68 2,99

6 h 39 min 9 h 2 min

8 h 47 min 12 h 14 min

65 65

6 -8

A+ A+

60 60

Elektroniczne

Elektroniczne

L

XL

220 291

Nie

Tak

Skraplacz Rollbond, współpraca z PV

Skraplacz Rollbond, współpraca z PV

2 lata 2 lata

8 110 PLN 9 750 PLN


35

O.

ogrzewanie

PROMOCJA

Split czy monoblok, co jest lepsze?

To pytanie zadają sobie zarówno inwestorzy jak i instalatorzy pomp ciepła. Różnice

między obiema konstrukcjami wpływają zarówno na kwestie eksploatacyjne

jak i montażowe. O ile zasada działania obu typów jest taka sama i polega

na sprężaniu i rozprężaniu czynnika chłodzącego oraz przekazywaniu energii

z dolnego źródła o niskiej temperaturze do źródła górnego o temperaturze

wyższej, to różnią się one między innymi zastosowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi

i gabarytami.

Pompy ciepła typu split składają się

z jednostki zewnętrznej oraz wewnętrznej.

W skład jednostki zewnętrznej wchodzi

wentylator, parownik oraz sprężarka.

Jednostka wewnętrzna składa się głównie

ze skraplacza i pompy obiegowej.

Między jednostkami prowadzi się przewody

z czynnikiem chłodzącym. Trzeba

mieć na uwadze, że im większa odległość

między jednostkami i im więcej zagięć

przewodów tym sprawność urządzenia

będzie niższa.

Konstrukcja typu monoblok charakteryzuje

się tym, że wszystkie elementy

układu chłodniczego znajdują się w jednej

zamkniętej obudowie. Taką pompę

ciepła stawiamy przy budynku, a między

nią a instalacją grzewczą prowadzone są

rury z wodą bądź cieczą niezamarzającą

(roztworem glikolu) oraz przewody elektryczne.

Jest to oszczędność cennego

miejsca w budynku – nie ma konieczności

wygospodarowania przestrzeni

na drugą jednostkę. Montaż tej pompy

ciepła jest prosty i szybki, ponieważ jest

ona fabrycznie napełniona czynnikiem

roboczym przez producenta i w pełni

hermetyczna. Jest też obarczony znacznie

mniejszym ryzykiem ewentualnych błędów

instalatorskich. Instalator musi wy-

36


ogrzewanie O.

konać montaż hydrauliczny i elektryczny

– nie bierze na siebie wykonania połączeń

freonowych. W wersjach split montaż jest

bardziej skomplikowany oraz wymaga

od instalatorów posiadania uprawnień

w zakresie F-gazów, gdyż konieczne jest

samodzielne napełnienie układu chłodniczego

czynnikiem oraz sprawdzenie

szczelności układu na miejscu montażu

urządzenia. Przekłada się to bezpośrednio

na wyższe koszty montażu takiej pompy

ciepła. Inwestorzy są też często nieświadomi,

że montaż pompy ciepła typu split

powyżej 10 kW wymaga założenia karty

produktu, co z kolei wiąże się z corocznymi

kontrolami szczelności, które są dodatkowym

obciążeniem finansowym dla

użytkownika. Warto tutaj zwrócić uwagę

inwestorowi na ważny aspekt jakim jest

rodzaj czynnika. Decydując się na pompę

ciepła z propanem R290 jako czynnikiem

chłodzącym, nie trzeba dokonywać płatnych

obowiązkowych kontroli przewidzianych

przepisami ustawy F-gazowej.

Nie ma również konieczności jej rejestracji

w Centralnym Rejestrze Operatorów ani

jej instalacji przez specjalistę posiadającego

uprawnienia F-gaz.

Rys. 1. Vesta – monoblokowa pompa ciepła firmy SAS pracująca na czynniku R290.

Jeśli chodzi o kwestie kosztów zakupu

to pompa ciepła typu split wprawdzie

zazwyczaj jest tańsza, ponieważ jej wykonanie

jest łatwiejsze niż w przypadku

W najnowocześniejszych pompach ciepła – jak Vesta firmy SAS

stosuje się naturalny czynnik chłodzący niepodlegający ustawie

SZWO (tzw. F-gazy). Propan (R290) to czynnik przyszłości. Stosowany

jest m. in w lodówkach, a w perspektywie najbliższych lat

będzie prawdopodobnie jednym z nielicznych dopuszczonych

czynników chłodniczych, który nie będzie podlegał restrykcyjnym

ograniczeniom. Jest bezpieczny oraz posiada niski współczynnik

GWP wynoszący zaledwie 3. GWP to potencjał tworzenia efektu

cieplarnianego, im jest niższy tym czynnik ma mniejszy wpływ

na tworzenie efektu cieplarnianego. Dla porównania – inny czynnik

często stosowany w pompach ciepła – R410 ma GWP=2088!

Jeśli kupimy pompę ciepła pracującą na czynniku, który zostanie

zabroniony w produkcji pomp ciepła to później będziemy mieć

duży problem z uzupełnieniem czynnika. W niektórych krajach UE

kary za brak aktualnego przeglądu F-gaz sięgają już 10 000 euro.

Wkrótce może być także wprowadzony dodatkowy podatek od

czynnika z grupy F-gaz tak jak jest to np. w Danii. Ponadto, w przypadku

niezgłoszenia urządzenia kwalifikującego się do CRO, ustawa

o SZWO przewiduje nałożenie kary na właściciela urządzenia

w wysokości 15 000 zł.

monobloka, jednak w razie ewentualnego

rozszczelnienia układu, koszty naprawy

mogą być znaczące. Argumentem

przeciwników monobloków są sytuacje

kiedy występuje dłuższy brak zasilania

bądź np. awaria pompy obiegowej.

Może wtedy dojść do zamarznięcia wymiennika.

Radą na taką ewentualność

może być wyposażenie układu w awaryjne

zasilanie elektryczne bądź napełnienie

układu roztworem niezamarzającym

– glikolem.

Podsumowując, choć oba rozwiązania

mają swoje wady i zalety to konstrukcje

typu monoblok zdają się mieć przewagę

nad splitami mimo swojej wyższej ceny.

Mamy gwarancję, że otrzymujemy urządzenie

kompaktowe, szczelne i gotowe

do montażu, niewymagające corocznych

płatnych przeglądów. Jednak to do inwestora

należy podjęcie ostatecznej decyzji

o wyborze źródła ciepła, a zadaniem instalatora

jest przekazanie mu zalet i wad

obu rozwiązań z uwzględnieniem indywidualnych

warunków danej instalacji

i przesłanek do wybrania danego systemu

ogrzewania.

Anna Pawłowska

ZMK SAS sp. z o.o.


37

O.

ogrzewanie

PROMOCJA

Pompy ciepła Gree Versati R32,

czyli wszechstronność i szeroka kompatybilność

Jedną z najciekawszych nowości na rynku HVAC w ostatnim czasie zaprezentowała

Free Polska sp. z o.o. – wyłączny przedstawiciel marki Gree w Polsce,

firma od ponad 16 lat specjalizująca się głównie w dystrybucji urządzeń klimatyzacyjnych,

która na sezon zimowy poszerzyła swoją ofertę o pompy ciepła

Gree. Są to urządzenia przeznaczone nie tylko do realizacji ogrzewania

niskotemperaturowego, ale również przygotowania c.w.u. oraz chłodzenia.

Występujące w wydajnościach grzewczych od 6 do 10 kW oraz wersjach Monoblok

oraz Split pompy Versati III, poza wysokimi parametrami oraz bogatymi

opcjami sterowania, pochwalić się mogą wszechstronnością i szerokim

wachlarzem kompatybilności z zewnętrznymi układami i akcesoriami.

38


ogrzewanie O.

Rys. 1.

Zdalny czujnik temperatury powietrza wewnętrznego.

Pompy ciepła dają wiele możliwości

konfiguracji instalacji wewnętrznych

oraz realizacji różnych zadań. W tym

celu bardzo często integruje się urządzenie

z zewnętrznymi układami, urządzeniami,

czy podzespołami. Niejednokrotnie

wymaga to opcjonalnego

dokupienia modułów rozszerzających,

płyt komunikacyjnych czy innych akcesoriów

podnoszących koszt inwestycji.

W przypadku pomp ciepła Gree Versati

III producent wyjątkowo sumiennie zadbał

o bezkosztową i łatwą możliwość

integracji.

Poza najczęściej wykorzystywanym

ogrzewaniem niskotemperaturowym,

pompy ciepła mogą zapewniać też

ciepłą wodę użytkową. W tym celu

doposażone są w zbiornik na wodę

użytkową. W standardowych pompach

ciepła należy zainstalować dodatkowo

zawór trójdrogowy realizujący przełączanie

funkcji pracy urządzenia między

ogrzewaniem, a przygotowaniem

c.w.u. W przypadku pomp ciepła Gree

Versati Split zawór ten jest już fabrycznie

wbudowany w jednostkę wewnętrzną.

Aby sterować podgrzewaniem wody

w zbiorniku, należy go również opcjonalnie

wyposażyć w czujnik temperatury

wody. W przypadku Versati (zarówno

Split, jak i Monoblok) również czujnik

ten zawarty jest w zestawie z urządzeniem.

Co więcej, w komplecie znajduje

Rys. 2. Okablowanie i listwy elektryczne

jedn. wewnętrznej pompy ciepła Gree

Versati split.

się czujnik temperatury wody dla alternatywnego

źródła ciepła. Pozwala to

na szybszy montaż oraz ograniczenie

kosztów przy decyzji o realizacji przygotowania

c.w.u przez pompę ciepła.

Ponadto pompy posiadają w zestawie

czujnik temperatury pokojowej. Za jego

pomocą możemy regulować pracę

urządzenia w zależności od aktualnej

realnej temperatury w pomieszczeniu,

ciesząc się wysokim komfortem cieplnym.

Co więcej, aby zapewnić wysoką

niezawodność ogrzewania urządzenia

typu Split w standardzie posiadają alternatywne

grzałki elektryczne. Mogą one

być wykorzystywane zarówno podczas

skrajnie niskich temperatur, jak również

w przypadku awarii pompy ciepła. Dzięki

temu ogrzewanie budynku może być

realizowane w każdych warunkach. Brak

konieczności zakupu dodatkowej grzałki

elektrycznej jako szczytowego i awaryjnego

źródła ciepła znacząco wpływa

na koszty inwestycyjne.

Urządzenia serii Gree Versati dają również

szerokie możliwości sterowania.

Poza standardowym sterownikiem dotykowym

wyposażone są fabrycznie

w moduł Wi-Fi. Użytkownik musi jedynie

pobrać i skonfigurować darmową

aplikację sterowania. Możliwa jest ponadto

integracja pompy ciepła Gree

z systemami inteligentnego zarządzania

budynkiem (BMS). W takim przypadku

również niewymagane jest dokupywanie

dodatkowych bramek, czy modułów,

których cena niejednokrotnie jest

wysoka. Analogicznie na listwie elektrycznej

w standardzie przygotowane

są opcjonalne styki podłączenia sterowania

pozwoleniem na pracę. Wykorzystywane

jest to przykładowo do integracji

z systemami bezpieczeństwa oraz

innymi źródłami ciepła.

Wszechstronnie rozbudowana jest

również listwa elektryczna urządzeń.

Pozwala to na łatwe i bezkosztowe

podłączenie i integrację wielu podzespołów

i urządzeń, takich jak zawór

dwudrogowy, zawór trójdrogowy, alternatywne

źródło ciepła, termostat,

grzałka zbiornika ciepłej wody użytkowej,

czy dodatkowa pompa wodna. Ich

integracja nie wymaga, podobnie jak

wcześniej opisane elementy, zakupu

od producenta żadnych dodatkowych

płyt komunikacyjnych, czy modułów

integrujących.

Dzięki możliwości prostej integracji

z wieloma dodatkowymi elementami,

pompa ciepła Gree Versati jest wszechstronnym

rozwiązaniem ogrzewania.

Umożliwia ona realizację wielu różnych

koncepcji pracy, co jest coraz częściej

wykorzystywane przez instalatorów,

aby w pełni zaspokoić oczekiwania i wymagania

użytkowników końcowych.

www.gree.pl


39

w.

wentylacja

Elementy wentylacji hybrydowej

– cechy oraz funkcje i dobór

Stosowana bardzo często w polskich domach wentylacja grawitacyjna

– całkowicie naturalna i bezgłośna – bywa kłopotliwa z powodu zmiennej

skuteczności w ciągu roku i potrafi zaskakiwać wstecznymi ciągami w kanałach

wentylacyjnych. Jej przeciwnicy chętnie wskazują na wentylację

mechaniczną w wydaniu nawiewno-wywiewnym, która niestety bywa

dość głośna i kosztogenna z powodu oparcia jej działania na napędach

elektrycznych. Złotym środkiem stała się więc wentylacja hybrydowa, łącząca

cechy obu wyżej wymienionych. Jej składowe to bardzo ciekawe

urządzenia, którym poświęcone zostały poniższe rozdziały.

Dany system można nazwać wentylacją

hybrydową wtedy, gdy naprzemiennie

wykorzystuje siły natury

(głównie wiatr) i pracę wentylatora

zasilanego prądem i wytwarzającego

podciśnienie na właściwym

poziomie. Jest to więc kombinacja

wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej,

w której ta druga uruchamiana

jest tylko wtedy, gdy działanie sił

naturalnych jest niewystarczające dla

zapewnienia odpowiedniej wymiany

powietrza w budynku. Wbrew pozorom

nawet gdy system często pracuje

w trybie mechanicznym, koszty

jakie ponosi inwestor są nieduże. Wynika

to z właściwości hybrydowych

wentylatorów, których pobór mocy

jest zdumiewająco mały – o tym jednak

w poniższych rozdziałach.

W wielu opracowaniach wentylacja

hybrydowa omawiana jest

jako system, w którym właściwie

jedynym istotnym elementem jest

nasada na komin lub na wyjście

przewodu (kanału) wentylacyjnego,

której najważniejszym podzespołem

jest wentylator. Nasady te

można spotkać pod nazwami takimi

jak nasada hybrydowa, wentylator

dachowy czy wywietrzak – za

każdym razem chodzi w gruncie

rzeczy o ten sam element, który

w razie potrzeby w sposób me-

chaniczny wytwarza ciąg dla prowadzenia

skutecznej wentylacji budynku.

Tymczasem warte uwagi są też takie

podstawowe składowe systemu, jak

nawiewaki – zwane też nawietrzakami

– oraz moduły regulacyjne, czyli tak

zwane stabilery. Coraz częściej dochodzą

do tego również mini wentylatory

kanałowe – wspomagające ruch powietrza

w kanałach, kształtki systemu rurowego,

regulatory dla wentylatorów dachowych

oraz zestawy czujników oraz

higrosterowalne kratki wentylacyjne.

Nawiewanie powietrza

do wnętrza budynku

Początek drogi dla powietrza w obiegu

wentylacji hybrydowej ma miejsce

w punktach nawiewu umieszczonych

w oknach lub ich pobliżu, bądź też w dowolnych

– często zmyślnie zakamuflowanych

– miejscach na ścianach zewnętrznych.

W najbardziej zaawansowanych

wersjach (na przykład system Darco) dzięki

swej teleskopowej konstrukcji mogą zostać

dopasowane do przegród o różnych

grubościach. Wloty nawietrzaków znajdują

się na zewnątrz i mają postać czerpni wyposażonych

zawsze w osłony przeciwdeszczowe

i obowiązkowe siatki ochronne dla

zabezpieczenia przed owadami. Zaawansowane

technologicznie nawietrzaki w systemie

Darco oferują funkcję podgrzewania

zimnego powietrza, realizowaną dzięki

grzałce uruchamianej przez termostat, gdy

temperatura zewnętrzna spada poniżej

4°C. Dla ograniczenia zużycia energii elektrycznej

po ponownym wzroście temperatury

powyżej 12°C, system grzewczy nawietrzaka

automatycznie się wyłącza. Nie

trzeba wspominać, że grzałki oczywiście

wymagają doprowadzenia przewodu dla

ich zasilania.

Od wewnętrznej strony budynku często

nawietrzaki zakończone są tzw. anemostatami,

które wyglądem przypominają

zatyczki zakończone szerokimi płaskimi

główkami i które wymuszają rozprowadzanie

strumienia pobranego powietrza

promieniście wzdłuż powierzchni ściany.

Jest to zabieg podnoszący komfort mieszkańców

budynku, gdyż doprowadzane

do wnętrza powietrze często jest zimne

Fot. UNIWERSAL

Fot. 1. Nasada hybrydowa mag 200AC

na podstawie dachowej.

40


wentylacja w.

Fot. AERECO

Fot. 2. Nasady VBP zapewniają stałe podciśnienie

w kanale i eliminują ciągi wsteczne.

– chyba że uległo wstępnemu podgrzaniu

przez grzałkę – i wywołuje nieprzyjemne

uczucie zawiewania zimnem oraz generuje

szum. Ponadto anemostaty redukują

prędkość nadmuchową powietrza, co

sprawia, że podawany strumień jest praktycznie

nieodczuwalny. Wspomniany już

system Darco oferuje jeszcze jeden ciekawy

patent, który zapobiega wydostawaniu

się – z różnych przyczyn – powietrza

na zewnątrz przez nawietrzak. Mowa tu

o swego rodzaju regulowanej przegrodzie,

czy wręcz zaworze, dławiącym strumień

powietrza w przypadku napływu jego

nadmiernej ilości i zamykającym przegrodę

podczas prób jego ucieczki z budynku

na zewnątrz.

Powyższy opis prezentuje jedno z najbardziej

zaawansowanych rozwiązań dla realizacji

funkcji nawiewu powietrza, jednak

warto przyjrzeć się innym rozwiązaniom,

które stanowią przeważającą większość

oferty rynkowej. Chodzi tu o nawiewniki

o różnych specyfikacjach i konstrukcjach,

z których najprostsze to klasyczne nawiewniki

okienne dla różnych typów ram.

Charakteryzują się one stałą wartością

strumienia nawiewanego powietrza, przy

stałej wartości różnicy ciśnień między środowiskiem

zewnętrznym a wewnętrznym.

Nawiewniki te stały się w ostatnich latach

powszechnym rozwiązaniem wyposażanym

dodatkowo w moduł tłumiący (wkłady

z pianki) i stosowanym w budynkach,

w których wymagania odnośnie parametrów

akustycznych i redukcji hałasu są

bardzo wysokie. Bardziej zaawansowane

warianty mają dwa lub trzy tryby pracy, co

polega na regulowaniu przepływy ręcznym

przełącznikiem. Chodzi tu oczywiście

o to, by użytkownik miał możliwość przełączenia

między wydajnością maksymalną,

średnią i minimalną – za każdy razem

uzależniając swoją decyzję od poziomu

wilgotności wewnątrz pomieszczenia. Do

tego dochodzi często funkcja ukośnego

kierowania strumienia powietrza dla większego

komfortu mieszkańców budynku.

Alternatywą dla tanich – ale skutecznych

– nawiewników okiennych, są proste

w konstrukcji i łatwe w montażu nawiewniki

ścienne, które umożliwiają ograniczenia

maksymalnego przepływu nawet jeśli

ciśnienie przekracza 10 Pa. Można je montować

zarówno w przepustach ściennym

jak i na kasetach rolet okiennych. Zapewniają

wysoką izolacyjność akustyczną

i dodatkowo wyposażane są w zamknięcie

zapewniające ochronę przy niekorzystnych

warunkach atmosferycznych. Są higrosterowane,

co oznacza że zmiana przepływu

powietrza uzależniona jest w nich

od wilgotności względnej wewnątrz pomieszczeń.

Część modeli wyposaża się też

w czujniki ruchu typu Infra RED o zasięgu

do 5 metrów przy kącie wykrywania koło

100-120 stopni. Ich rola jest oczywista:

po wykryciu obecności osoby w pomieszczeniu

elektronika podejmuje decyzję

o otwarciu przepustnicy i przepływ bazowy

zostaje natychmiast uruchomiony.

Natomiast około kwadrans po opuszczeniu

pomieszczenia przez użytkowników

budynku, sterowana cyfrowo przepustnica

przymyka się redukując przepływ powietrza.

Dzięki temu gdy pomieszczenie nie

jest użytkowane, generowane są oszczędności

energii z tytułu podgrzania mniejszej

ilości powietrza wentylacyjnego. Podobnie

jak w rozwiązaniach okiennych, także

tutaj inwestorzy znajdują w wielu modelach

wygodne przełączniki umieszczone

na obudowie kratki, dzięki którym mogą

dokonać zmiany ustawienia wielkości strumienia

bazowego w zależności od potrzeb

wentylacyjnych pomieszczenia. Dostępne

zakresy regulacji strumienia wahają się

w przedziałach od 25 do 100 lub nieco

więcej m 3 /h.

Elementy regulacyjne

wewnątrz pomieszczeń

Jak sama nazwa mówi, stabilizatory – zwane

nieraz stabilerami – mają za zadanie

Fot. DARCO

Fot. 3. Klasyczna nasada obrotowa

zasilana panelem solarnym to jeszcze

większa energooszczedność (Turbowent

Solarny Darco).

ograniczać i stabilizować przepływ powietrza

w instalacjach wentylacji hybrydowej

do jednej i tej samej wartości, utrzymywanej

niezależnie od warunków naturalnych

panujących na zewnątrz jak i warunków

wewnątrz pomieszczenia. Oferowane są

w różnych wersjach i rozmiarach, a ich

efektywność przy kanałach o wymiarach

140 x 210 mm osiąga poziom do 100 m 3 /h.

Stabilizatory montuje się w poziomej

części kanału wentylacji hybrydowej tuż

za kratką wentylacyjną, choć można też

sięgnąć po modele scalone z kratką i stanowiące

połączenie obu elementów lub

wariant z opcjonalnie doczepianą kratką

wentylacyjną, stanowiącą dekoracyjne

czoło urządzenia. Typowymi materiałami

z których wykonuje się stabilizatory są stal

nierdzewna (np. szczotkowana lub chromowana)

i tworzywa sztuczne, natomiast

sam montaż najczęściej sprowadza się

do zastosowania specjalnych rozpórek

lub pianki montażowej. Wracając do ich

działania – jest ono czysto mechaniczne

i polega na stopniowym zamykaniu przepustu

w proporcji zgodnej z przyrostem

siły przepływu powietrza. Jeśli więc ciepłe

powietrze jest zbyt gwałtownie wysysane

z pomieszczenia, przepustnica w stabilizatorze

odchyli się tak, by ruch powietrza

zdławić i utrzymać na optymalnym poziomie,

który zapewnia komfort i zarazem

właściwą wentylację. Każdy stabilizator

posiada konstrukcyjnie określoną maksymalną

wartość przepływu powietrza, która

musi być zgodna ze stosownymi przepi-


41

w.

wentylacja

sami dotyczącymi wentylowania różnych

pomieszczeń, co oznacza, że dla pomieszczeń

mieszkalnych, sypialnianych, kuchennych

czy łazienek i toalet trzeba indywidualnie

dobierać stabilizatory o właściwych

parametrach, uwzględniając również ich

powierzchnię (kubaturę) i liczbę osób standardowo

z nich korzystających (ilość osób

śpiących w sypialni itd.).

Do elementów regulujących wentylację

hybrydową i montowanych wewnątrz

pomieszczeń należy zaliczyć również

kratki i wywiewniki, przy czym chodzi tu

o modele bardziej złożone, które rzeczywiście

wpływają na przepływ powietrza,

a więc o wywiewniki i kratki wielobiegowe

oraz higrosterowalne. W przypadku

tych pierwszych regulacja jest czysto mechaniczna

i polega na ręcznym przełączaniu

miedzy dwiema różnymi wartościami

przepływu powietrza, za których utrzymanie

odpowiada wbudowany w urządzenie

mini-stabiler. Te drugie zaś to urządzenia,

które znajdują zastosowanie przede

wszystkim w pomieszczeniach, w których

wymagana jest funkcja okresowego

zwiększenia wielkości strumienia usuwanego

powietrza, a więc w łazienkach połączonych

z WC oraz pokojach z aneksem

kuchennym. W urządzeniach tych dzięki

specjalnej regulacji automatycznej, wydajność

jest zależna od wilgotności panującej

w pomieszczeniu i gwarantuje jej

utrzymanie na odpowiednim poziomie.

Funkcja wymuszenia jest uaktywniania za

pomocą włącznika światła lub za pomocą

oddzielnego włącznika – w zależności od

sposobu podłączenia urządzenia do prądu

elektrycznego – zaś wyłączana jest

Fot. UNIWERSAL

Fot. 5. Nasada hybrydowa Fenko 150

na podstawę dachową – tu na indywidualnym

kanale wentylacyjnym.

Fot. AERECO

Fot. 4. Opcjonalna obudowa do nasady

VBP chroni ją przed wychłodzeniem

w zimie.

automatycznie po upływie wprogramowanego

czasu aktywności, który wynosi

około 15-20 minut.

Elementy wywiewne

Nasady kominowe, nasady hybrydowe,

wentylatory dachowe, wywietrzaki

– wszystkie stanowią końcowy etap obiegu

powietrza w systemie hybrydowej

wentylacji. Ich serce stanowią energooszczędne

wentylatory, często dwu lub

trzybiegowe, zasilane prądem DC i pobierające

bardzo niewiele energii elektrycznej

(moce rzędu 5-10 Wat). Mimo niewielkich

mocy są w stanie zapewnić jednemu pomieszczeniu

wydajność wentylacji na poziomie

200 m 3 na godzinę na najszybszym

biegu. Cechują się ponadto bardzo cichą

pracą, która jest właściwie niesłyszalna dla

domowników, gdyż typowe mierzone

przy urządzeniach poziomy hałasu oscylują

– zależnie od modelu – wokół wartości

z przedziału 20-40 dB(A). Wracając do samych

nasad – występują w różnych średnicach,

dopasowanych oczywiście do standardów

przyjętych dla Europy i Polski oraz

z opcjami montażu w różnych systemach,

takich jak cała paleta przewodów i rur

wentylacyjnych, tradycyjne ceglane kanały

wentylacyjne, pustaki wentylacyjne, bloczki

wentylacyjne – ceramiczne, wapiennopaskowe,

itp, najważniejsze typy dachówki

i kilka innych.

Stowarzyszenie Polska Wentylacja z siedzibą

w Warszawie w swoich publikacjach

wskazuje na trzy dominujące linie produktowe

nasad produkowanych przez trzech

różnych – w tym polskich – producentów

i przeznaczonych do wentylacji hybrydowej.

Ich wspólną cechą jest niskie podciśnienie

wytwarzane w ten sposób, by imitowało

podciśnienie powstające naturalnie

przy sprzyjających warunkach atmosferycznych

i było porównywalne ze zwykłym

ciągiem kominowym.

Wskazane trzy linie produktów nadają się

swobodnie do zamontowania na różnego

rodzaju istniejących kanałach wywiewnych

wentylacji naturalnej zarówno w budynkach

nowych, jak też już istniejących

i wymagających tylko renowacji. Wszystkie

te nasady hybrydowe można też stosować

w obiektach wyposażonych w zbiorcze kanały

wywiewne.

Pierwszą istotną serią nasad hybrydowych,

polecanych przez stowarzyszenie SPW,

jest linia produktów oferowanych na rynku

pod nazwą handlową Fenko i wykonana

z laminatu, który skrywa pod sobą cichy

wentylator. W optymalnych warunkach

nasady te pełnią rolę nasad stałych dla

wentylacji grawitacyjnej wspomaganej

podciśnieniem wywoływanym przez zawirowania

aerodynamiczne mas powietrza

opływających kopułę nasady. Jednak kiedy

siły natury nie zapewniają właściwego

ciągu, wówczas następuje uruchomienie

wentylatora w dwojaki sposób: albo robią

to sami mieszkańcy budynku, dobierając

właściwy do potrzeb tryb pracy (dwa biegi

zapewniające przepływ usuwanego powietrza

na poziomie np. 120 i 180 m 3 /h),

albo też decyduje o tym elektronika modułu

sterującego, bazującego na czujniku

siły przepływu powietrza, który należy

umieszczać w głębi kanału wywiewnego.

Wentylatory w nasadach Fenko pracują

Fot. 6. Nasada hybrydowa Schiedel

Fenko zamontowana na pustakach

Schiedel.

Fot. UNIWERSAL

42


wentylacja w.

cicho, zużywając bardzo mało energii – od

9 do około 6 Wat – gdyż napędzają je silniki

prądu stałego, zasilane co prawda prądem

jednofazowym 230 V, jednak po drodze

zamienianym na prąd DC. Nasady Fenko

produkowane są w wariantach do montażu

na wszelkich możliwych zakończeniach

kanałów wentylacyjnych: prostokątnych,

okrągłych (rury PCV), ceglanych, prostokątnych

i okrągłych z pustaków wentylacyjnych,

ale też na dachówkach podstawach

dachowych itd.

Oferowana od wielu lat nasada kominowa

Turbowent, funkcjonująca w systemie

Darco, została swego czasu zmodyfikowana

i dopasowana do pracy w wentylacji

hybrydowej. Jej konstrukcję opracowano

oczywiście z myślą o utrzymywaniu stałej

siły ciągu w kanale wentylacyjnym przy

wykorzystaniu siły wiatru do wspomagania

ciągu kominowego. Jej geometria

sprawia, że niezależnie od kierunku, siły

i rodzaju wiatru, turbina nasady obraca

się zawsze w tę samą stronę, wytwarzając

podciśnienie w króćcu dolotowym nasady.

Gwoli ścisłości należy zauważyć, iż nasady

z tej serii produkowane są w dwóch podstawowych

odmianach: Turbowent Hybrydowy

o kulistym kształcie i Turbowent

Tulipan Hybrydowy, którego kształt przypomina

walec. Odmiana Tulipan jest smuklejsza

i zajmuje mniej miejsca, dlatego

znajduje z reguły zastosowanie przy kanałach

ulokowanych ciasno jeden przy drugim.

Obydwie odmiany nasady montuje

się na wylotach kominów wentylacyjnych

– do czapki kominowej lub bezpośrednio

na zakończeniu kanału, przy czym można

je umieszczać na kanałach prostokątnych

Fot. AERECO

Fot. 7. Specjalna konstrukcja łopatek

umożliwia poprawne funkcjonowanie

wentylacji naturalnej.

Fot. DARCO

Fot. 8. Przegląd produktów dla wentylacji

hybrydowej DARCO.

i okrągłych. Obie też odmiany występują

w wersjach standardowych, bardziej zautomatyzowanych

dzięki sterownikom, oraz

zasilanych z sieci elektrycznej bądź z opcjonalnie

dołączanych paneli solarnych – ta

ostatnia opcja to wariant z maksymalną

energooszczędnością.

Tak jak w poprzednio omówionym rozwiązaniu

(Fenko), nasady Turbowent są wyposażone

w silnik małej mocy, sprzężony z ich

głównym elementem obrotowym. Z reguły

w polskich warunkach ich silniki są wyłączone

i nasady obracają się samoczynnie,

jednak kiedy ciąg kominowy słabnie, wówczas

następuje uruchomienie silników

dla wzmocnienia siły ciągu w kanałach

do oczekiwanej wartości. W sytuacji gdy

rotacja takiej nasady jest już zbyt wysoka

i dochodzi do nadmiernego zwiększenia

siły ciągu, silnik zaczyna działa jak hamulec

poprzez spowolnienie ruchu obrotowego

nasady. Oczywiście decyzje w tym zakresie

podejmuje mikroprocesorowy sterownik,

w którym administrator systemu może

określić oczekiwaną wydajność nasady dla

trzech trybów pracy w ciągu doby (każdy

tryb to inna wydajność wentylacji). Jednocześnie

administrator ma umożliwioną

stałą obserwację parametrów pracy nasady

na wyświetlaczu programatora, który

pokazuje m.in. prędkość obrotową i stan

pracy nasady.

Stowarzyszenie Polska Wentylacja w nasadzie

VBP, zaprojektowanej przez francuską

firmę, określaną mianem „wynalazcy wentylacji

hybrydowej” (lata 80-te ubiegłego

wieku), upatruje klucz do modernizacji budynków

z niewłaściwie działającą wentylacją

naturalną, choć oczywiście produkt ten

może być stosowany również w nowych

obiektach.

Podczas pracy, nasada ta generuje podciśnienie

i prędkość przepływu powietrza

taką, jak w wentylacji naturalnej i w przeciwieństwie

do poprzednio opisanych rozwiązań,

tu projektanci założyli przeważający

udział pracy w trybie mechanicznym

przy jednoczesnym wspomaganiu ciągu

siłami natury, które poprawiają wydajność

nasady i zmniejszają zużycie energii elektrycznej

przez wentylator. Nie wyklucza

to jednak optymalizacji w razie bardzo

dobrych warunków dla działania naturalnej

wentylacji – w razie potrzeby czujnik

umieszczony w kanale wentylacyjnym wyłącza

wentylator co zmniejsza koszty użytkowania

urządzenia.

Konstrukcja korpusu nasady i geometria łopatek

wentylatora zostały opracowane tak,

by powodować minimalne opory przepływu

powietrza i w razie awarii lub przerwy

w zasilaniu umożliwiać wentylowanie

pomieszczeń w sposób grawitacyjny. Nasada

VBP nadaje się do montażu zarówno

na pojedynczych jak i zbiorczych kanałach,

czy też na grupie kanałów indywidualnych,

pod warunkiem scalenia ich w tak zwanej

komorze zbiorczej.

Podsumowanie

Każdy z elementów instalacji hybrydowej

pracuje bez przerwy przez cały rok. Ta intensywność

szczególnie dotyczy nasad

dachowych, które wystawione są bezpośrednio

na duże skoki temperaturowe

(zimą mróz, latem upał) jak też na działanie

wilgoci i wody (deszcz, śnieg) oraz wiatru

i wszystkiego tego, co ze sobą niesie – drobinek,

pyłów, itp. Dlatego mimo, że przepisy

prawa nakazują minimum coroczną

kontrolę sprawności i czystości instalacji,

zdrowy rozsądek podpowiada by wszystkie

te urządzenia kontrolować co pół roku

lub wręcz co kwartał, szczególnie gdy ich

konstrukcja czyni ich czyszczenie łatwym

i szybkim do wykonania obowiązkiem.

Łukasz Lewczuk

Na podstawie materiałów

publikowanych m.in. przez Uniwersal Sp.

z o.o., Venture Industries Sp. z o.o., Darco

Sp. z o.o., Schiedel Sp. z o.o., Ventosystem

Sp. z o.o. sp.k.,

Aereco Wentylacja Sp. z o.o. oraz

Stowarzyszenie Polska Wentylacja


43

w.

wentylacja

Komfortowa wentylacja,

którą doceni każdy użytkownik

Jakość powietrza jest dla nas zawsze istotna. Zyskuje na ważności szczególnie

w czasach dłuższego przebywania w domowych pomieszczeniach

z powodu pandemii, ale i regularnego zagrożenia smogiem. W domu można

ją kształtować w komfortowy dla siebie sposób, a atuty z pewnością przekonają

użytkownika do instalacji wentylacji firmy Zehnder.

PROMOCJA

Wymiana powietrza przez centralę

wentylacyjną wpływa bardzo pozytywnie

na jakość powietrza, szczególnie

jeśli wykorzystujemy wymiennik entalpiczny.

System wentylacji może być

również przyjazny dla oka i ukryty, gdzie

to jest możliwe. Takie rozwiązania, które

są zgodne z preferencjami użytkowników,

zapewnia Zehnder.

Czyste powietrze

Każdy człowiek w ciągu doby wdycha

średnio 15 kg powietrza. Tą drogą

nawet najdrobniejsze, szkodliwe

cząsteczki docierają do płuc i układu

krwionośnego. Mogą spowodować

nie tylko zaburzenia snu, pogorszyć

samopoczucie czy koncentrację.

Zwiększają także ryzyko wystąpienia

alergii, astmy i wielu innych chorób.

Kurz, pyłki i cząsteczki sadzy, które dostają

się przez otwarte okna, są jednymi

z głównych źródeł drobnego pyłu

we wnętrzach.

Fot. 1. Z oryginalnymi filtrami Zehnder spełniasz wymogi normy dot. filtrów powietrza ISO 16890.

Fot. 2. Entalpiczny wymiennik ciepła

Zehnder.

Warto więc korzystać z systemów

wentylacyjnych Zehnder, które w dużym

stopniu separują z powietrza

drobny pył, pyłki i inne cząsteczki

oraz zapewniają świeże powietrze

we wnętrzu budynku. Oryginalne

filtry Zehnder gwarantują zrównoważoną

i energooszczędną pracę systemów

wentylacyjnych, jak również

pełną sprawność działania nowoczesnej

serii rekuperatorów Zehnder

ComfoAir Q o najwyższej wydajności

i efektywności energetycznej.

Właściwa wilgotność

W systemach wentylacyjnych Zehnder

(centralnych i decentralnych) może być

zastosowany krzyżowo-przeciwprądowy

wymiennik ERV (entalpiczny), który

umożliwia przekazywanie energii cieplnej

oraz wilgoci pomiędzy dwoma strumieniami

powietrza. Warto zwrócić uwagę,

że zimą, kiedy ogrzewanie wysusza nam

powietrze, wymiennik pozwoli na nawet

70% odzysku wilgoci z powietrza wywiewanego,

co spowoduje realny wzrost wilgotności

w pomieszczeniach o ok. 10%.

44


wentylacja w.

Fot. 3.

Jednostka decentralna Zehnder ComfoAir 70 z entalpicznym wymiennikiem ciepła.

W okresie letnim wolimy zmniejszyć wilgotność

w pomieszczeniach, co umożliwia

wymiana wilgoci w kierunku od powietrza

nawiewanego do wyrzucanego.

Wymiennik ERV firmy Zehnder jest zbudowany

z materiału odpornego na osiadanie

i przenikanie bakterii oraz grzybów,

nieprzepuszczającego zapachów, który

można czyścić wodą.

Design i użyteczność…

Centrala wentylacyjna Zehnder Comfo-

Air Q charakteryzuje się atrakcyjną budową,

cichą pracą, jak również bardzo

szerokim programem wariantów sterowania.

Atutem tych jednostek jest przyjazny

dla wykonawcy i bezproblemowy

montaż, intuicyjna procedura pierwszego

uruchomienia oraz unikalna możliwość

przekształcenia wersji z lewej

na prawą.

Dla pojedynczych pomieszczeń najlepiej

sprawdzi się zdecentralizowane urządzenie

wentylacyjne Zehnder ComfoAir 70

lub bardziej zaawansowany model

Zehnder ComfoSpot 50, który może tłoczyć

nawet do 55 m 3 /h powietrza, pracując

przy tym niezwykle cicho. Oba bardzo

gustownie zaprezentują się na każdej

ścianie.

Również anemostaty, wywiewny Zehnder

ComfoValve Luna E oraz nawiewny

Zehnder ComfoValve Luna S, charakteryzuje

atrakcyjna stylistyka, nagrodzona

iF Design Award oraz RedDot Award. Oba

anemostaty idealnie łączą się dzięki harmonijnemu,

wzajemnie dopasowanemu

wzornictwu. Zapewniają maksymalny

komfort dzięki najlepszej wydajności i bardzo

cichej pracy. Starannie dobrane, trwałe

materiały o wysokiej jakości są odporne

na blaknięcie, działanie promieni UV i zarysowania,

jak również łatwe w pielęgnacji.

…oraz ukryte elementy

Zgodnie z preferencjami użytkowników

warto ukryć te elementy, które mają

taką możliwość. W przypadku systemu

dystrybucji Zehnder OnFloor świeże

powietrze płynie przez spłaszczone,

owalne kanały, które można umieścić,

np. w warstwie izolacyjnej podłogi.

System dystrybucji Zehnder InFloor to

również kanały o przekroju okrągłym,

które można schować w sufitach podwieszanych

lub ułożyć bezpośrednio

w betonie. Zehnder oferuje własny zestaw

do ich prostego i bezproblemowego

czyszczenia, z którego korzysta już

wiele firm wykonawczych np. podczas

okresowych przeglądów serwisowych.

Fot. 4. Sprawność systemu zapewni

regularna wymiana oryginalnych filtrów

Zehnder.

Fot. 5. Centrala wentylacyjna Zehnder

ComfoAir Q350.

Jeśli do wymienionych atutów dodamy

wysoką jakość wentylacji Zehnder, dzięki

której firma może świadczyć przedłużoną

5-letnią gwarancję, to znamy już

komplet argumentów, które przekonają

użytkownika do zakupu.

www.zehnder.pl


45

F.

fotowoltaika

Pompy ciepła a fotowoltaika

Instalacje fotowoltaiczne, to sprawdzona i znana technologia, która pozwala

na wytwarzanie taniej energii elektrycznej. Pompy ciepła zdobywają coraz

większą popularność jako wydajna metoda ogrzewania lub chłodzenia budynków.

Niestety wymagająca sporych ilości energii elektrycznej. Jak się okazuje,

połączenie tych dwóch technologii daje doskonały efekt w postaci ekologicznego

i zeroemisyjnego rozwiązania do podgrzewania c.w.u., ogrzewani

i chłodzenia budynków i zasilania pozostałych odbiorników elektrycznych.

A wszystko za około 20 zł rachunków (opłat stałych) miesięcznie.

PROMOCJA

Jak dobierać?

Projekt takiego rozwiązania należy

rozpocząć od analizy potrzeb inwestora

– zarówno w ciepło (zimno),

ciepłą wodę użytkową, jak i energię

elektryczną. Wychodząc od energochłonności

budynku [kWh/(m 2 •rok)],

ilości mieszkańców, sposobu korzystania

przez nich z nieruchomości,

rodzaj głównych odbiorników energii

elektrycznej (obecnych i przyszłych)

można dość precyzyjnie określić roczne

zapotrzebowanie na energię elektryczną.

A to już prosty krok do wyliczenia

mocy instalacji fotowoltaicznej,

która wyprodukuje w tym samym

okresie zbliżoną ilość energii ze Słońca.

Należy jednak pamiętać, że profile

produkcji i zużycia energii elektrycznej

są z reguły dość mocno rozbieżne,

a zatem konieczne będzie korzystanie

z mechanizmu tzw. net-meteringu,

tj. magazynowania nadwyżek produkowanej

energii w sieci OSD. Forma

„opłaty” za takie magazynowanie,

zwana opustem, wynosi 20% dla instalacji

do 10kWp i 30% oddanej energii

– dla instalacji większych.

A zatem najbardziej korzystne jest zużywanie

produkowanej energii bezpośrednio

poprzez odbiorniki w budynku,

mówimy wówczas o wysokim

poziomie zużycia własnego (PZW).

Monitorowanie

Pierwszym krokiem do zaawansowanej

współpracy pomiędzy fotowoltaiką

a pompą ciepła jest zaawansowane

monitorowanie zużycia energii. Jeden

inteligentny licznik energii firmy Fronius

montuje się na styku budynku i sieci

OSD. Daje nam możliwość monitorowania

energii zużytej na potrzeby własne,

oddanej do sieci i pobranej z sieci.

Jeszcze większe możliwości daje instalacja

kolejnych liczników inteligentnych.

Pozwalają one monitorować wybrane,

energochłonne odbiorniki, takie jak

bojler c.w.u., pompę ciepła, ładowarkę

samochodu elektrycznego, itp. Dzięki

takiemu rozwiązaniu mamy stały podgląd

na działanie tych urządzeń oraz

związane z tym koszty energii.

Zarządzania energią

Dzięki zintegrowanemu z falownikiem

Fronius systemowi zarządzania energią,

CO JEST POTRZEBNE, ABY WDROŻYĆ ZARZĄDZANIE ENERGIĄ FRONIUS?

URZĄDZENIE TYP UWAGI

Falownik

Fronius smart meter

Fronius Symo GEN24 Plus lub Primo i wszystkie

falowniki SnapINverter z kartą począwszy od

Datamanager 2.0 oraz wszystkie starsze falowniki

fi rmy Fronius i falowniki zewnętrzne z urządzeniem

Datamanager Box 2.0

63A-1; 63A-3; 50kA-3

TS 100A-1; TS 65A-3; TS 5kA-3

/ Nadaje się do sieci jednofazowych i trójfazowych

/ Mierzy zużycie energii i energię z sieci

Oprzewodowanie wyjść cyfrowych

Komunikacja falownika z inteligentnym

licznikiem fronius smart meter

/ Do oprzewodowania wyjść cyfrowych wymagany jest przewód do transmisji danych (CAT 5 lub

wyższy), który jest przeznaczony do sterowania zewnętrznymi przekaźnikami 12V. Przy wyborze

przekaźnika 12V należy wziąć pod uwagę maksymalną zdolność łączeniową jednostki komu¬nikacyjnej:

Seria SnapINverter (Datamanager): 3,2W / GEN24 Plus: 6W / Zalecamy na przykład przekaźnik FINDER

typu 39.11.0.012.00060

Połączenie kablowe (CAT5 lub nowszy) przez Modbus RTU (RS485)

46


fotowoltaika F.

ZALETY W SKRÓCIE

• Łatwa integracja komponentów innych firm

wszystkie energochłonne odbiorniki

w gospodarstwie domowym mogą być

automatycznie włączane lub wyłączane

w zależności od dostępnej nadwyżki

energii PV.

Dostępne są aż cztery cyfrowe wyjścia,

które umożliwiają falownikowi sterowanie

zewnętrznymi przekaźnikami. Dzięki

temu przekaźniki włączają urządzenia,

gdy tylko zostanie osiągnięty określony

próg nadwyżki energii. Ponadto możliwe

jest zdefiniowanie minimalnego lub

maksymalnego czasu działania urządzeń

oraz ustawienie priorytetu załączania

obciążeń.

Przekaźniki mogą załączać odbiornik

bezpośrednio i jest to zalecane do prostych

odbiorników, jakimi są np. grzałki

w bojlerach c.w.u. Do sterowania

bardziej złożonym układem, takim jak

pompa ciepła, zaleca się wykorzystanie

dedykowanych wejść „Smart Grid ready”.

Dają one sygnał logiczny do odbiornika

informujący o niskiej taryfie energii

– bezpłatnej energii ze Słońca. Na tej

podstawie w zależności od warunków

• Bezpośrednia kontrola urządzeń w przypadku nadwyżki energii PV

• Zwiększenie stopnia zużycia energii na potrzeby własne

• Mniej energii pobieranej z sieci, a tym samym większe oszczędności

panujących w budynku to pompa ciepła

podejmuje decyzję, czy podnieść

temperaturę pomieszczenia, załadować

bufor, itp.

Inne otwarte interfejsy

Dzięki otwartym interfejsom w falowniku

Fronius można łatwo zintegrować

komponenty innych firm, np. ładowarkę

samochodu elektrycznego lub system

automatyki domowej. Wówczas

sterowane za pomocą nadwyżki energii

PV czy magazynowanie energii choćby

w formie ciepła może być jeszcze bardziej

inteligentne.

Więcej informacji na stronie

https://www.forum-fronius.pl/tag/

pompa-ciepla/

•

Fachowy Instalator 6 2020 47

F.

fotowoltaika

Urządzenia do pomiarów

instalacji fotowoltaicznej

Poprawna i bezpieczna praca poszczególnych elementów instalacji fotowoltaicznej

powinna być potwierdzona wykonaniem odpowiednich pomiarów

i wystawieniem właściwych protokołów. Wszystko po to aby korzystanie z instalacji

fotowoltaicznej było bezpieczne. Dużym uznaniem podczas pomiarów

tego typu cieszą się przyrządy wielofunkcyjne. Z jednej strony, cechuje je

uniwersalność, zaś z drugiej, są wyposażone w szereg funkcji dedykowanych

instalacjom fotowoltaicznym.

Fot. 1. By zapewnić bezpieczeństwo pracy instalacji fotowoltaicznej niezbędne jest wykonanie

pomiarów jej poszczególnych elementów zakończone opracowaniem protokołu z badań.

Mierniki wielofunkcyjne

Dużą popularnością wśród instalatorów

obsługujących instalacje fotowoltaiczne

cieszą się mierniki wielofunkcyjne.

Ich zaleta to przede wszystkim uniwersalność

dzięki czemu mogą być używane

zarówno w instalacjach prądu stałego

jak i przemiennego. Stąd też urządzenia

tego typu spełniają wymagania normy

PN-EN 61557 oraz PN-EN 61010.

Ważna jest przy tym dokładność i bezpieczeństwo

obsługi. Funkcjonalność

przyrządów jest wykorzystywana podczas

sprawdzeń ochrony przeciwpożarowej,

a także przy analizie jakości energii

elektrycznej. W odniesieniu do badań

instalacji fotowoltaicznych przyrządy

mogą być używane na potrzeby testów

kategorii 1 określonych w normie

PN-EN 62446. Chodzi tutaj o pomiar

takich parametrów jak ciągłość połączeń

ochronnych, rezystancja uziemienia,

rezystancja izolacji po stronie DC,

napięcie otwartego obwodu, a także

prąd zwarcia, prądy pracy i moce po stronie

DC i AC inwertera oraz sprawność

inwertera.

Warto pamiętać, że mierząc prąd zwarcia

czy napięcie otwartego obwodu

jest możliwe stwierdzenie poprawności

połączeń modułów w tzw. stringu określając

przy tym ich właściwą polaryzację

i pracę. Ponadto jest możliwe wykonywanie

pomiarów zarówno dla całego

łańcucha paneli jak i pojedynczego

modułu. Parametry znamionowe dla

poszczególnych elementów instalacji

PV podają producenci przy założeniu

pomiarów wykonywanych w warunkach

STC (Standard Test Conditions).

Na potrzeby porównania miernik automatycznie

przelicza wyniki do warunków

STC. W takim przypadku ważne jest

aby parametry katalogowe paneli fotowoltaicznych

były zapisane w bazie modułów,

którą zawiera przyrząd. Pozwala

to na sprawne wykonanie obliczeń oraz

przeprowadzenie oceny uzyskanych

wyników pomiarów.

Warto pamiętać, że pomiar ciągłości

połączeń ochronnych i rezystancji uziemienia

po stronie prądu stałego wykonuje

się identycznie jak w przypadku

instalacji odbiorczych AC. Ważne jest

również aby pomiar prądów roboczych

oraz mocy pod stronie prądu stałego

i przemiennego był wykonywany

48


fotowoltaika F.

Fot. SONEL

Fot. 2. Przyrządy do pomiarów instalacji fotowoltaicznych powinny spełniać wymagania norm PN-EN 61557 oraz PN-EN 61010.

w czasie gdy obie instalacje pracują.

W oparciu o tak przeprowadzone pomiary

można zweryfikować różnice

między sprawnością deklarowaną przez

producenta a rzeczywistą wartością

tego parametru. Zebrane dane można

przedstawiać w raportach tworzonych

przez dedykowane oprogramowanie.

Mierniki rezystancji uziemienia

oraz pomiaru rezystancji

Za podstawowe przyrządy jakie są używane

przy montażu instalacji fotowoltaicznej,

oprócz przyrządów do pomiaru

podstawowych wielkości elektrycznych,

uznaje się mierniki rezystancji uziemienia

oraz pomiaru rezystancji.

W bardziej zaawansowanych przyrządach

pomiar uziemień wykonuje się

przy użyciu metody technicznej (3p, 4p).

Pomiar może być przeprowadzony prądem

o częstotliwości 125 Hz co zapewnia

odporność na zakłócenia, które pochodzą

od sieci elektroenergetycznej.

Jest możliwy pomiar rezystywności

gruntu i niskich reaktancji.

Nowoczesne mierniki cechuje pomiar

rezystancji małym prądem z sygnalizacją

akustyczną i optyczną. Zakres

pomiarowy przyrządów przeznaczonych

do oceny rezystancji izolacji

niejednokrotnie przekracza 100 GΩ.

Napięcia pomiarowe są wybierane

w zakresie 50, 100, 250, 500 oraz

1000V. W niektórych przyrządach

przewidziano płynną regulację pomiędzy

50 a 1000 V z dokładnością 10 V.

Pomiar przeprowadza się metodą

dwu- oraz trójprzewodową. Niektóre

modele pozwalają na pomiar za pomocą

adaptera w gnieździe sieciowym.

Jest przy tym przeprowadzana

automatyczna analiza kombinacji

pomiarowych ze wskazaniem prądu

upływu. Istotne pozostaje samoczynne

rozładowanie pojemności mierzonego

obiektu po zakończeniu pomiaru

rezystancji izolacji. Wykonuje

się bezpośredni pomiar jednego lub

dwóch współczynników absorpcji.

Przyrząd zapamiętuje ustawienia wartości

napięcia i czasów. Z pewnością

przydatne rozwiązanie stanowi pomiar

napięcia stałego i przemiennego

oraz pomiar pojemności badanego

obiektu. W sposób akustyczny są wyznaczane

pięciosekundowe odcinki

czasu, które ułatwiają zdjęcie charakterystyk

czasowych przy pomiarze

rezystancji izolacji. W niektórych modelach

przewidziano możliwość pomiaru

ciągłości połączeń ochronnych

i wyrównawczych prądem ≥200mA

(zgodnie z normą PN-EN 61557-4)

z jednoczesnym przeprowadzeniem

autokalibracji przewodów pomiarowych.

Przenośne modele elektronicznych

mierników rezystancji izolacji, dzięki

niewielkiej, kompaktowej obudowie,

mogą być stosowane niemal w każdym

miejscu. W zależności od wersji przyrządy

tego typu pozwalają na pomiar

różnymi napięciami. Nowoczesne mierniki

cechują się bardzo szerokim zakresem

rezystancji izolacji. Ważne jest aby

miernik przeprowadził automatyczne

rozładowanie sprawdzanych obiektów

po zakończonym pomiarze.

Testy kategorii 1

Testy zaliczane do kategorii 1 wykonuje

się w odniesieniu do wszystkich

instalacji bez względu na ich


F.

fotowoltaika

rozmiar i stopień rozbudowy. Sprawdzeniu

poddaje się stronę DC

i AC instalacji. Trzeba tutaj pamiętać

aby sprawdzenie strony napięcia

przemiennego było wykonane

w oparciu o wymagania normy

PN-HD 60364-6. Dopiero po ich zakończeniu

przystępuje się sprawdzenia

strony napięcia stałego. Po stronie

DC wykonuje się testy z uwzględnieniem

odpowiedniej kolejności

– ciągłość połączeń uziemiających/

wyrównawczych, test polaryzacji,

test połączenia instalacji (combiner

-boxów), napięcie otwartego obwodu

Voc dla danego stringu, prąd

zwarciowy Isc lub prąd pracy danego

stringu, sprawdzenia funkcjonalne,

rezystancja izolacji obwodów. Warto

podkreślić, że testy polaryzacji oraz

prawidłowego połączenia należy

przeprowadzać zanim będą połączone

ze sobą różne stringi. Niejednokrotnie

jako alternatywę w stosunku

do pomiarów napięcia otwartego

i prądów wykonuje się test charakterystyki

zaliczane do kategorii 2.

Testy kategorii 2

Testy, które zalicza się do kategorii 2

przeprowadzane są dopiero wtedy gdy

Fot. SONEL

Fot. 3. MPI-540-PV firmy SONEL to wielofunkcyjny

miernik parametrów instalacji

elektrycznych i fotowoltaicznych.

testy należące do kategorii 1 wypadną

pozytywnie. Testy zaliczane do kategorii

2 w zasadzie odnoszą się bardziej

do efektywności instalacji a nieco mniej

do jej bezpieczeństwa tak jak to ma

miejsce w kategorii 1. Stąd też sprawdzane

są charakterystyki prądowonapięciowe

(I-V) danego stringu oraz

Fot. 4. Dużą popularnością wśród instalatorów obsługujących instalacje fotowoltaiczne

cieszą się mierniki wielofunkcyjne.

wykonuje się inspekcję za pomocą

kamery termowizyjnej. Warto również

mieć na uwadze testy dodatkowe, które

są uzupełnieniem kategorii 1 i 2. Przeprowadza

się je np. podczas lokalizowania

usterek w pracy. Chodzi tutaj m.

in. o sprawdzenie napięcia względem

ziemi, pomiar poziomu izolacji na mokro,

test diody zaporowej oraz ocenę

zacienienia.

Dokumentacja pomiarowa

Z wykonanych pomiarów powstaje

odpowiednia dokumentacja, która jest

przekazywana inwestorowi. Musi ona

zawierać dane pozwalające w sposób

jednoznaczny zidentyfikować instalację

– lista obwodów poddanych oględzinom

i pomiarom, wyniki oględzin,

wyniki pomiarów, datę kolejnego (okresowego)

sprawdzania instalacji. Raport

musi zawierać również dane kontaktowe

osoby wykonującej pomiary łącznie

z podpisem.

Podsumowanie

Urządzenia i instalacje fotowoltaiczne

muszą spełniać odpowiednie wymagania

wynikające w norm technicznych.

Mowa tutaj przede wszystkim

o normie wieloarkuszowej PN-EN 62446,

która określa sposób oraz zakres kontroli

w odniesieniu do bezpieczeństwa

instalacji fotowoltaicznej. Trzeba jednak

pamiętać nie tylko o bezpieczeństwie

poszczególnych elementów instalacji

ale i o efektywności jej pracy.

W normie PN-EN 62446 zwraca się

uwagę na podział badań na testy kategorii

1 i 2 oraz testy dodatkowe.

W pierwszej kolejności wykonuje się

jednak wszystkie badanie instalacji

odbiorczej po stronie prądu przemiennego

uwzględniając przy tym normę

PN-HD 60364. Chodzi tutaj o parametry

takie jak ciągłość połączeń ochronnych,

rezystancja uziemienia, rezystancja izolacji

po stronie DC, napięcie otwartego

obwodu UOC, a także prąd zwarcia ISC,

prądy pracy i moce po stronie DC i AC

inwertera oraz sprawność inwertera.

Dopiero wtedy przystępuje się do pomiarów

zaliczanych do kategorii 1.

Damian Żabicki

50


/ Perfect Welding / Solar Energy / Perfect Charging

fotowoltaika F.

FRONIUS SYMO GEN24 PLUS

JUŻ W SPRZEDAŻY

NIE BOIMY SIĘ PRZERW W DOSTAWIE ENERGII

A TY JAKIE MASZ WYZWANIA W FOTOWOLTAICE?

Fronius GEN24 Plus to wybitnie wszechstronny falownik hybrydowy ze

zintegrowaną funkcją zasilania rezerwowego, stanowiący idealne rozwiązanie do

zasilania energią słoneczną.

Niezależnie od tego, czy jest on stosowany w fotowoltaice w połączeniu z systemami

magazynowania energii, zasilania rezerwowego, ogrzewania czy e-mobilności,

Fronius GEN24 Plus oferuje wyjątkową gamę rozwiązań i dlatego odgrywa wiodącą

rolę w rewolucji energetycznej w domu.


www.fronius.pl/solar/gen24plus

P.

pomiary

Bezpieczeństwo w fotowoltaice – MPI-540-PV

Bardzo dynamiczny rozwój instalacji fotowoltaicznych, jaki ma miejsce na

świecie w ostatnich latach, jest imponujący. Technologia ta stale się rozwija,

co powoduje obniżenie kosztów. Niestety, często rentowność inwestycji

próbuje się poprawić poprzez obniżenie jakości, a co za tym idzie – spadek

poziomu bezpieczeństwa samej instalacji fotowoltaicznej. Z tego względu

bardzo istotnym jest, aby po montażu instalacja spełniała wszelkie wymogi

bezpieczeństwa, a jej wykonanie było zgodne z obowiązującymi przepisami.

PROMOCJA

Podstawą prawną jest tutaj przede

wszystkim wieloarkuszowa norma

PN-EN 62446, definiująca sposób i zakres

kontroli bezpieczeństwa instalacji

fotowoltaicznych. Pomiary pozwalają

na określenie nie tylko bezpieczeństwa,

ale również efektywności danej

instalacji.

Norma dzieli badania na testy kategorii

1 i 2 oraz testy dodatkowe. Aby

jednak móc przystąpić do badań, trzeba

dysponować odpowiednimi przyrządami

pomiarowymi. MPI-540-PV firmy

SONEL to wielofunkcyjny miernik parametrów

instalacji elektrycznych i fotowoltaicznych.

Przyrząd zaprojektowano

tak, aby spełniał wymagania norm

PN-EN 61557 oraz PN-EN 61010, gwarantując

tym samym odpowiednią dokładność

i bezpieczeństwo podczas

wykonywania pracy. Miernik daje potężne

możliwości w badaniach ochrony

przeciwporażeniowej, przy analizie

jakości energii, a także z powodzeniem

użyjemy go do testów kategorii 1 zdefiniowanych

przez normę PN-EN 62446,

na które składają się:

• ciągłość połączeń ochronnych,

• rezystancja uziemienia,

• rezystancja izolacji po stronie DC,

• napięcie otwartego obwodu UOC,

• prąd zwarcia ISC,

• prądy pracy i moce po stronie DC i AC

inwertera,

• sprawność inwertera.

Norma nakazuje, aby przed przystąpieniem

do pomiarów kategorii 1

wykonać wszystkie badania instalacji

odbiorczej po stronie AC. Ich zakres

z kolei określa norma PN-HD 60364.

Miernik MPI-540-PV sprawdzi się również

w tym przypadku.

52


pomiary P.

REKLAMA

Mierzymy globalnie

Mierząc parametry instalacji PV takie jak prąd zwarcia I SC

czy napięcie otwartego obwodu U OC

, można w szybki sposób

zweryfikować poprawność połączeń modułów w stringu,

ich właściwą polaryzację i pracę. Pomiary mogą być

wykonywane dla całego łańcucha paneli lub dla pojedynczego

modułu.

Producent zwykle podaje parametry poszczególnych

elementów instalacji PV zmierzone w warunkach STC

(Standard Test Conditions). W celach porównawczych miernik

może automatycznie przeliczyć wyniki do warunków

STC. W tym przypadku należy ponadto zapisać parametry

katalogowe paneli fotowoltaicznych w umieszczonej

w przyrządzie bazie modułów. Jest to niezbędne do przeliczeń

oraz do oceny wyniku pomiaru.

Ciągłość połączeń ochronnych i rezystancję uziemienia

po stronie DC zmierzymy w ten sam sposób, jak w instalacjach

odbiorczych AC. W przypadku badań rezystancji

izolacji mamy taką różnicę, że pomiary odbywają się pod

napięciem, należy zatem zachować szczególna ostrożność.

Sprawdzenie wartości prądów roboczych i mocy po stronie

DC oraz AC musimy wykonać podczas pracy obydwu

instalacji. Na podstawie tych pomiarów zweryfikujemy

sprawność inwertera i porównamy ją ze sprawnością deklarowaną

przez producenta. Wyniki zapisane do pamięci

miernika można w dalszej kolejności wykorzystać w raporcie.

Użyteczny będzie tutaj dedykowany do tego celu program:

Sonel Pomiary Elektryczne 6.

Wraz z całą gamą wyposażenia i możliwościami pomiarowymi,

miernik stanowi wartościowe narzędzie pracy.

Docenią go zwłaszcza elektroinstalatorzy wykonujący

pomiary odbiorcze w instalacjach elektrycznych oraz

fotowoltaicznych.

Tomasz Gorzelańczyk

SONEL S.A.

Pomiary

instalacji

fotowoltaicznych?

Sonel

MPI-540-PV

zgodnie z PN-EN 62446

zgodnie z PN-EN 60364-6 i PN-EN 62305

w klasie S PN-EN 61000-4-30

www.sonel.pl


53

P.

pomiary

Mikroprocesorowe detektory gazów

w garażach podziemnych – charakterystyka

To, że w wielu branżach warunki pracy wystawiają pracowników na zagrożenie

ze strony groźnych dla zdrowia gazów, jest rzeczą powszechnie znaną. Dotyczy

to szczególnie metalurgii, przemysłu chemicznego, paliwowego, wydobywczego

czy samochodowego. Jednakże przeciętny Kowalski żyjący w dużym mieście

i korzystający regularnie z podziemnych garaży przy budynkach użyteczności

publicznej lub centrach handlowych również jest narażony na ryzyko kontaktu

ze szkodliwymi gazami. Dlatego systemy detekcji LPG, CO oraz kilku innych

gazów w podziemnych garażach, sprzężone z wydajnym systemem wentylacji

mechanicznej, to dziś podstawa bezpiecznego korzystania z tych obiektów.

Zasada działania detektorów

dla garaży

Przed scharakteryzowaniem nowoczesnych

detektorów gazów dla podziemnych

garaży wielkopowierzchniowych należy

wspomnieć o tym, co stanowi „serce” tych

urządzeń, czyli o sensorach – modułach

zmieniających swoje parametry pod

wpływem różnego rodzaju gazów. Cztery

podstawowe rodzaje sensorów w detektorach

to sensory katalityczne, elektrochemiczne,

półprzewodnikowe oraz sensory

absorpcyjne IR (Infra-Red, czyli działające

Fot. PIXABAY

w oparciu o podczerwień). Wszystkie one

mają różną charakterystykę, budowę, zasadę

działania, zakresy pomiarowe oraz

selektywność, ale łączy je jedno – zmienność

parametrów w miarę upływu czasu.

Dlatego ich regularna kalibracja jest rzeczą

obowiązkową i na szczęście dziś dosyć

prostą, gdyż upowszechniony już system

wymiennych modułów z sensorem i niezbędną

elektroniką umożliwił użytkownikom

(administratorom) demontaż modułów

z sensorami bez rozebrania całego

detektora, szybką kalibrację i ponowny

Konieczność stosowania detektorów tlenku

węgla (CO), gazu propan-butan (LPG)

oraz ewentualnie tlenków azotu (NO, N 2

O,

NO 2

i inne) we wszystkich podziemnych

i wielostanowiskowych garażach narzuca

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury

z 12 kwietnia 2002 roku (Dz.U. nr 75,

poz. 690 z późniejszymi zmianami), które

mówi, iż mają stanowić one element składowy

instalacji wentylacyjnej mechanicznej.

Ich zadaniem w tej architekturze jest

sterowanie wentylacją poprzez uruchamianie

funkcji wywiewu – czyli wentylatorów

wywiewnych – ze ściśle określoną

mocą i wydajnością, w sytuacji w której

wykrywają ponadnormatywne, czy też

raczej ponadprogowe stężenie poszczególnych

gazów.

Nie sposób w tym miejscu nie wspomnieć

o normie PN 50545-1, która określa wymagania

dla wszystkich elektrycznych przyrządów

do wykrywania i pomiaru gazów toksycznych

i palnych w tunelach i garażach

– niezależnie od tego czy zasilane są prądem

230 V AC czy też 12 V DC. Norma ta określa

m.in. nowe progi alarmowe, które nie są

jak dawniej klasycznymi wartościami progowymi

lecz wynikiem obliczenia średniej

ważonej w określonej jednostce czasu, co

wymusiło stosowanie cyfrowych technik

obliczeniowych i zarazem określiło konkretny

typ detektorów dla garaży i tuneli: wieloprogowe

detektory mikroprocesorowe. Fot. 1. Podziemne parkingi muszą być wyposażone w systemy detekcji gazów sprzężone

z systemem wentylacji.

54


pomiary P.

Fot. HEKATO

Fot. 2. Elektroniczna wyniesiona

głowica pomiarowa dla systemu detekcji

LPG umożliwia wczesne uruchomienie

wentylacji w garażach.

montaż już skalibrowanego lub też całkowicie

nowego modułu. W przypadku

systemu złożonego z kilkudziesięciu lub

kilkuset detektorów w dużym podziemnym

garażu ma to ogromne przełożenie

na jakość i czas jego konserwacji.

Detektory gazów stosowane w podziemnych

garażach można dzielić według różnych

klasyfikacji, jednak najczęstszym jest

podział na detektory jednogazowe, które

wykrywają tylko jeden konkretny gaz, oraz

wielogazowe czyli takie, które są w stanie

stwierdzić obecność i określić stężenie kilku

różnych gazów – często dwóch lub trzech.

Detektory mikroprocesorowe

dla dużych podziemnych garaży

– charakterystyka

Mikroprocesorowe detektory dla podziemnych

garaży to stacjonarne urządzenia

o najczęściej dwóch lub trzech progach

alarmowych, służące do samodzielnego

i ciągłego kontrolowania obecności danego

gazu (lub kilku gazów) w jednym miejscu

lub wykrywania i sygnalizacji pojawienia się

określonego gazu w stężeniu szkodliwym

dla człowieka w określonej przestrzeni. Wyposaża

się je w opisane wcześniej wymienne

moduły z sensorami różnego rodzaju,

które można łatwo, co kilka lat (lub miesięcy),

kalibrować lub wymieniać na nowe.

Detektory te w dużych garażach wielostanowiskowych

z reguły tworzą swoiste sieci,

sterowane przez podłączoną do nich światłowodami

centralkę główną, która dodatkowo

„obudowana” jest takimi elementami

instalacji jak choćby urządzenia alarmowe

czy urządzenia wykonawcze i która – co narzucają

przepisy prawa – zarządza zachowaniem

wentylacji mechanicznej. Tak stworzone

systemy stacjonarne działają w sposób

permanentny, monitorując wiele miejsc

jednocześnie w oparciu o sensory jedno- jak

i wielogazowe. Warto zauważyć, że obecnie

zapis zdarzeń, przekazywanie alarmu do odpowiednich

służb, uruchamianie wentylacji

lub wstrzymywanie procesów odpowiadających

za emisję wykrytych gazów, bądź

sygnalizowanie awarii czy terminu kolejnej

kalibracji, to zadania realizowane przez niemal

wszystkie nowoczesne systemy stacjonarne,

które od kilku lat opierają się na detektorach

adresowalnych, czyli takich, które

komunikują się z centralką dwukierunkowo

w oparciu np. o protokół Modbus. Uważny

czytelnik zapewne zastanawia się nad znaczeniem

przymiotnika „mikroprocesorowe”,

który pojawił się w zestawieniu ze słowem

„detektory” i który sugeruje obecność układów

elektronicznych opartych na mikroprocesorach.

W rzeczy samej tak jest. Najnowocześniejsze

cyfrowe detektory gazów

stosowane w podziemnych parkingach są

niemalże samodzielnymi mikrokomputerami

kontrolującymi w sposób ciągły – poprzez

cykliczny pomiar – obecność gazów

takich jak CO, CO 2

, LPG czy CNG i wyposażonymi

w mikroprocesory, które sterują praktycznie

wszystkimi funkcjami detektorów.

Chodzi tu więc nie tylko o kontrolowanie

samego cyklicznego pomiaru stężenia

określonych gazów, ale też o takie funkcje,

jak m.in. kompensacja termiczna, odczyt

historii zdarzeń, kalibracja bez ingerencji we

wnętrze obudowy czy wymiana informacji

z urządzeniami podłączonymi pod wyjścia

(centralka, zewnętrzne sygnalizatory akustyczne

i optyczne, sterownik układu wentylacji

itd.).

Warto zauważyć, że mikroprocesorowe detektory

stosowane na podziemnych parkingach

to najczęściej detektory selektywne,

oparte na sensorach elektrochemicznych

lub Infra-Red i coraz częściej pracujące

w układach dwu- lub trzygazowych. Widać

to po ofercie najważniejszych producentów

detektorów na rynku europejskim, którzy

w kategorii „garaże i parkingi” regularnie oferują

detektory LPG/CNG lub CO/CO 2

bądź

łączące trzy najistotniejsze zagrożenia, czyli

CO/LPG/CNG bądź CO/CO 2

/LPG. Przy tym

wszystkim z uwagi na zróżnicowaną wagę

poszczególnych gazów należy zawsze dokładnie

przemyśleć kwestię detektorów

łączących sensory różnych gazów – inwestorzy

powinni być świadomi tych zróżnicowanych

właściwości gazów i wynikających

z tego możliwości ich detekcji na różnych

wysokościach od poziomu posadzki w garażu

podziemnym i jeśli sięgają po rozwiązania

z taką kombinacją, to powinny to być wyłącznie

wyroby najwyższej jakości. Niemniej

za każdym razem detektory mikroprocesorowe

to urządzenia całkowicie automatyczne,

pozbawione elementów służących

regulacji jakiegokolwiek parametru (co nie

jest jednoznacznie pozytywnym aspektem,

gdyż prowadzi m.in. do wzrostu kosztów

kalibracji), działające dwu- lub trójprogowo

(stopniowanie alarmu w miarę wzrostu stężenia

gazu w rejonie wykrywania) i produkowane

zarówno w wersjach z zasilaniem 230

V jak też 12 V i 24 V. Zdecydowana większość

detektorów garażowych i parkingowych

z chwilą wykrycia zagrożenia, czyli de facto

przekroczenia ustalonych progów dopuszczalnego

stężenia określonych gazów, uruchamia

alarmową sygnalizację akustyczną

i optyczną i uaktywnia wyjścia sterujące dla

wywołania określonych działań w obrębie

systemu wentylacji. Jest tu jednak pewna

pułapka, ujawniająca się szczególnie w przypadku

bardzo rozległych i wielosektorowych

parkingów i garaży. Mianowicie w przypad-

Fot. PRO-SERVICE

Fot. 3. Detektor DUOmaster CO-LPG G

współracuje z typowymi centralkami

i sterownikami. Zasilany jest prądem

o napięciu 12 V lub 24 V.


55

P.

pomiary

ku gdy wykrycie wzrostu stężenia CO lub LPG

następuje tylko w jednym sektorze, sterowniki

zarządzają „przewietrzenie” całego obiektu,

co dla wielu odległych od miejsca detekcji

sektorów – zupełnie czystych z punktu widzenia

pracujących w nich detektorów – nie

ma kompletnie sensu i jest wyłącznie generowaniem

kosztów. Dlatego architektura systemów

detekcji gazów i wentylacji, zalecana

dla wielosektorowych parkingów, to architektura

podzielona na podsektory z lokalnymi

centralkami sterującymi pracą lokalnych

urządzeń wykonawczych wentylacji. Dzięki

jej zastosowaniu każda detekcja szkodliwych

gazów w określonym sektorze obiektu wywołuje

wentylowanie wyłącznie zagrożonego

sektora z pominięciem pozostałych.

Wracając do samej konstrukcji detektorów

adresowanych do podziemnych garaży,

trzeba zauważyć, iż na rynku dominuje

trend konstruowania jednoczęściowych

detektorów, stanowiących zwartą bryłę

obudowaną w sposób szczelny przy

gwarancji IP na poziomie minimum 54. Te

kompaktowe urządzenia mieszczą w sobie

wszystko na raz: zasilacz, sensory gazów,

elektronikę z układami sterującymi oraz

sygnalizatory dźwiękowe (mała syrena)

i optyczne (diody). Wymiary mikroprocesorowych

detektorów gazów są – jak to już

zostało zasugerowane – dość niewielkie,

gdyż typowe urządzenie dla garaży podziemnych,

to co najwyżej półkilogramowy,

obudowany wytrzymałymi pokrywami

– na przykład z tworzywa ABS – detektor

o wysokości 20 cm, szerokości 8-10 cm

i głębokości około 8 cm, z dwupunktowym

mocowaniem do podłoża.

Warto wrócić jeszcze do kwestii projektowania

systemów detekcji szkodliwych

gazów w podziemnych garażach

i roli centralek. W bardzo dużych obiektach

– których stale w Polsce przybywa – systemy

składają się albo z jednej, albo też

kilku jednostek centralnych i setek detektorów.

To określenie nie jest przypadkowe,

gdyż do nowoczesnej centralki od

renomowanego producenta (to ważne by

był renomowany – należy unikać zawodnych

wyrobów „No-Name” od nieznanych

producentów), można podłączyć 500

lub nawet więcej detektorów, zasilanych

na przykład prądem o napięciu 12 V z samej

centrali lub z własnych zasilaczy. Takie

centralki przypominają szafy sterownicze

Fot. GAZEX

Fot. 4. Progowe detektory nadmiaru

spalin (CO, CO 2

, NO 2

) oraz gazów

wybuchowych (LPGCNG) dedykowane

są do podziemnych garaży.

dla systemów automatyki i mają często

budowę modułową dla łatwej rozbudowy

systemu w przyszłości. Dzięki temu,

że detektory wysyłają do nich informacje

pomiarowe i diagnostyczne, centralki zapewniają

wizualizację wszystkich stanów

detektorów i realizują odpowiednie dla

danej sytuacji funkcje sterownicze poprzez

moduły wyjść (komunikacja m.in.

poprzez łącze RS-485 i protokół Modbus).

W ten sposób realizowane są takie zadania

jak współpraca z systemami wentylacji,

tablicami i lampami ostrzegawczymi, sygnalizatorami

akustycznymi, ale też i z systemami

przeciwpożarowymi.

Kilka uwag końcowych

Sensory umieszczane w wymiennych

modułach detektorów garażowych, mają

jedną poważną wadę, która objawia się

postępującą degradacją zdolności do wykrywania

gazów wraz z upływem czasu,

co prowadzi do nieuchronnego przekłamania

pomiarów detektora. Ignorowanie

tego zjawiska generuje niebezpieczną dla

ludzi sytuację, w której detektor zbyt późno,

bądź wcale nie sygnalizuje obecności

szkodliwego gazu. Dlatego administratorzy

systemów detekcji szkodliwych gazów

– wszystkich, nie tylko tych w podziemnych

garażach – muszą kategorycznie

przestrzegać zasad dotyczących kalibracji

i wykonywać ją zgodnie ze wskazówkami

producentów detektorów (modułów), którzy

zawsze precyzyjnie określają warunki

jej przeprowadzenia – tak, aby zapewnić

prawidłowe wskazania modułu. Podczas

kalibracji sensor wystawiany jest na działanie

mieszaniny określonego gazu z powietrzem.

Precyzja przygotowania tej mieszaniny

oraz metoda podania jej na sensor jest

ściśle określona przez producenta i kategorycznie

należy się trzymać podanych przez

niego wskazań. Proces kalibracji to dobra

okazja do weryfikacji warunków, w jakich

dany detektor pracuje i do ewentualnego

dokonania korekt w ustawieniach parametrów

pracy całego systemu. Zdarza się,

że wykwalifikowany fachowiec dochodzi

do wniosku, iż wymagana jest wymiana

modułu z sensorem na inny, zawierający

bardziej odpowiedni rodzaj sensora dla

warunków panujących w podziemnym

garażu, bądź na moduł wyposażony w sensory

oparte na dwóch (czasem trzech) różnych

metodach pomiaru stężenia gazu.

Tak jak w każdej innej lokalizacji, tak

i w podziemnych garażach dla dziesiątek

i setek samochodów, systemy detekcji gazów

powinny być dopasowane do specyfiki

tych obiektów. Wspierane przez urządzenia

uzupełniające takie jak m.in. czujniki przeciwpożarowe

czy czujniki temperatury, wilgotności

i ciśnienia, oraz przez urządzenia

wykonawcze (zawory, sygnalizatory akustyczno-optyczne)

tworzą struktury o bardzo

szerokich możliwościach, które należy umieć

wykorzystać. Zdarza się jednak dość często,

że tak duże możliwości wykorzystywane są

w sposób niepełny, czasem zaledwie pięćdziesięciu

procentach i dzieje się to na skutek

albo przeszacowania potrzeb obiektu, albo

na skutek braku wiedzy i umiejętności osób

odpowiedzialnych za instalację. Dlatego

projektowanie i montaż systemów detekcji

gazów wybuchowych i toksycznych należy

zlecać wyspecjalizowanym podmiotom, które

posiadają odpowiednie możliwości techniczne,

wiedzę, umiejętności, specjalistyczne

oprogramowanie projektowe oraz – co bardzo

ważne – uprawnienia.

Łukasz Lewczuk

Na podstawie materiałów

publikowanych m.in. przez:

Przedsiębiorstwo Gazex,

Hekato Electronics Sp. z o.o., Alter S.A., Pro-

Service Sp. z o.o. oraz

Alarm-Ex Sp. z o.o.

i Safety Day Michalina Drozdowska

56


pomiary P.


57

W.

WARSZTAT

Ciepło i komfort pracy bez względu na pogodę

puchowe MILWAUKEE® posiadają strefy grzewcze z włókna

węglowego rozprowadzające ciepło po klatce piersiowej

i plecach, a także po kołnierzu lub kieszeni. Bluza podgrzewana

HH BL3 lub GREY3 posiada trzy strefy grzewcze, kurtka

podgrzewana damska HJ LADIES2 - cztery, a kurtka podgrzewana

premium HJ BL4 lub GREY4 aż pięć stref grzewczych.

Dzięki temu zmniejszają potrzebę zastosowania grubych

warstw materiału. Dodatkowo w bluzach zastosowano podszewkę

z tkaniny o splocie gofrowym, które efektywniej gromadzi

ciepło, zatrzymuje je i poprawia komfort noszenia.

Odzież posiada przyciski z widoczną sygnalizacją diodami

LED, za pomocą których można wybrać jedno z trzech ustawień

intensywności grzania.

Odzież podgrzewana M12 wykorzystuje specjalnie opracowane

materiały poliestrowe, które zwiększają wytrzymałość

przed rozdarciami i elastyczność, ułatwiając pracę,


Seria odzieży podgrzewanej m12 pozwala profesjonalistom

wykonywać swoją pracę niezależnie od warunków atmosferycznych,

nawet gdy temperatura spada poniżej zera. Zasilane

akumulatorami M12 REDLITHIUM kamizelki, bluzy i kurtki

Uniwersalne narzędzie MILWAUKEE®

Ogrzewanie odzieży M12 bazuje na uniwersalnych akumulatorach

REDLITHIUM, które znajdują zastosowanie w kilkudziesięciu

innych, unikalnych produktach Milwaukee®.

Źródło: Milwaukee®

Nowy multimetr cyfrowy z pomiarem prawdziwej

wartości skutecznej

Firma Fluke wprowadza do sprzedaży

w Polsce urządzenie Fluke 110 True-RMS.

Kompaktowy miernik z pomiarem prawdziwej

wartości skutecznej pozwala

na dokładny montaż instalacji elektrycznych

oraz wyszukiwanie i usuwanie

awarii. Model 110 jest przeznaczony

do zastosowań profesjonalnych, w których

wymagana jest znajomość dokładnej

wartości skutecznej, przeznaczony

jest m.in. do pracy w środowisku o dużej

wilgotności czy wysokim stężeniu pyłu,

np. dla elektryków budowlanych w instalacjach

mieszkaniowych i komercyjnych,

ale też dla elektryków pracujących na zewnątrz

i w strefach niebezpiecznych.

Najważniejsze cechy multimetru Fluke 110:

• Precyzyjne pomiary prawdziwej wartości

skutecznej napięcia AC o przebiegach

nieliniowych.

• Duży ekran z białym podświetleniem

LED ułatwia pracę w słabo oświetlonych

miejscach.

• Rezystancja i ciągłość.

• Funkcje wartości min./maks./średniej

do rejestracji wahań sygnału.

• Kategoria bezpieczeństwa CAT III 600 V.

• Idealny miernik do podejmowania decyzji

o dopuszczeniu lub niedopuszczeniu

danej maszyny do eksploatacji.

• Niewielkie rozmiary i ergonomiczny

kształt umożliwiają obsługę jedną ręką.

• Miernik w zestawie z holsterem i

uchwytami na sondy ułatwiającymi

przechowywanie.

• Ręczne i automatyczne ustawianie zakresów.

Źródło: Fluke

58


Fachowy Instalator 6/2020

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template ?