14.02.2021 Views

Głos Polonii w USA | The Voice of Polonia in the USA | Luty 2021

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

LUTY<br />

FELIETON <strong>2021</strong> 13<br />

Ratujmy Polskie Zabytki:<br />

Rządcówka Sulerzyż - historia wciąż żywa<br />

Magdalena Piasecka-Chełmowska, Ryszarda Wawrzyniak<br />

Jest takie miejsce na świecie, które<br />

do mnie mówi... W którym czuję,<br />

że ziemia oddaje mi swoją energię,<br />

a dzień rozpoczynam uśmiechem.<br />

Gdzie to, co w środku, ważniejsze<br />

jest niż na zewnątrz. Gdzie ludzie<br />

ze sobą rozmawiają i śmieją się do<br />

łez od poranka aż do świtu. Gdzie<br />

szacunek do drugiego człowieka<br />

i do braci jest na pierwszym miejscu.<br />

Gdzie problemy są rozwiązywane,<br />

a nie przemilczane. Gdzie<br />

rytm życia wyznacza przyroda…<br />

Zapraszam Państwa do serca Mazowsza,<br />

gdzie historia miesza się<br />

z teraźniejszością.<br />

Mała wieś Sulerzyż położona na<br />

uboczu drogi Płock-Ciechanów,<br />

liczy około dwustu mieszkańców.<br />

W samym centrum, na rozdrożu<br />

dróg, bieli się “Rządcówka” - budynek<br />

z ponad stuletnią historią.<br />

W Rządcówce urodził się nasz<br />

Tata Ryszard i jego siedmioro rodzeństwa.<br />

Wszyscy przyszli na<br />

świat w domu przy asyście akuszerki.<br />

Tam spędzałyśmy z siostrą<br />

każdy wolny czas, to tam mój Tata<br />

uczył mnie nazywać rośl<strong>in</strong>y, zwierzęta,<br />

pokazywał, jak z szacunkiem<br />

obchodzić się z przyrodą. To tam<br />

jadałam rosół na schodach przed<br />

domem, poznałam smak chleba<br />

z cukrem i tam biegałam po łące<br />

zbierając polne kwiaty.<br />

Tata był wyjątkowym człowiekiem.<br />

Wiem to jako córka, przyjaciółka<br />

ojca, ale także z opowiadań<br />

sąsiadów w Sulerzyżu. Był filantropem<br />

i, choć nigdy nie lubił tego<br />

określenia, to każdy, kto przyszedł<br />

do niego, chociażby porozmawiać,<br />

nie wychodził z pustymi rękoma.<br />

Taty już nie ma. Pożegnałyśmy go<br />

ponad sześć lat temu. W hołdzie dla<br />

Ojca wyznaczyłyśmy sobie z siostrą<br />

ambitny cel. Chcemy spełnić<br />

jego największe marzenie odbudowy<br />

Rządcówki i otworzenia jej<br />

dla ludzi.<br />

Kiedy Tata odszedł, z obawy<br />

przed tym, że nie damy rady odbudować<br />

budynku, wystawiłyśmy go<br />

na sprzedaż. Wiele osób obejrzało<br />

nieruchomość, aż w końcu pojawili<br />

się pierwsi kupcy. Wtedy stało się<br />

coś nieoczekiwanego. Powiedziałyśmy<br />

tym ludziom, że nie sprzedamy<br />

im ojcowskiego domu. Nie<br />

potrafiłyśmy, nie mogłyśmy…<br />

I tak oto, we wrześniu 2020 roku,<br />

powstała strona <strong>in</strong>ternetowa Rządcówki<br />

(https://piasecka-m.wixsite.<br />

com/rzdcwkasulerzy) oraz fanpage<br />

na Facebooku - Rządcówka<br />

Sulerzyż. Tam można przeczytać<br />

o historii budynku, zobaczyć zdjęcia<br />

bieżące, jak i dawne. Na obu<br />

platformach można również śledzić<br />

na bieżąco nasze poczynania<br />

w kierunku odnowienia domu.<br />

Staramy się w ten sposób zbudować<br />

społeczność za<strong>in</strong>teresowaną<br />

historią polskich zabytków oraz<br />

naszymi losami, a także prowadzić<br />

zbiórkę na odbudowę Rządcówki.<br />

Dom jest w fatalnym stanie. Aby<br />

móc zaprosić do niego ludzi, potrzebuje<br />

generalnego remontu. To<br />

niestety wiąże się z ogromnymi<br />

nakładami f<strong>in</strong>ansowymi. Powstały<br />

już pierwsze kosztorysy. Jesteśmy<br />

w stałym kontakcie z konserwatorem<br />

zabytków.<br />

Dom ma przepiękną historię sięgającą<br />

sprzed 1900 roku i to jest<br />

jego największym atutem. W środku<br />

zachowały się różne wartościowe<br />

przedmioty - od oryg<strong>in</strong>alnego<br />

wyposażenia domu, po gazety powstańcze<br />

oraz artykuły przedstawiające<br />

historię Sulerzyża. Do dnia<br />

dzisiejszego zachowały się piece<br />

kaflowe z terakotowymi koronami<br />

oraz stolarka drzwiowa. Marzeniem<br />

Taty było stworzenie Izby<br />

Pamięci w części domu, co zostało<br />

ujęte w planach renowacji. W międzyczasie<br />

wraz z siostrą odnawiamy<br />

zabytkowe meble, które po remoncie<br />

powrócą na swoje dawne<br />

miejsca, w których stały przed laty.<br />

Z <strong>of</strong>icjalnych dokumentów w rejestrze<br />

zabytków wynika, iż Rządcówka<br />

została wzniesiona około<br />

1900 roku, niejako na pamiątkę<br />

epizodu z potyczki powstańczej<br />

z roku 1863. W potyczce zg<strong>in</strong>ął kuzyn<br />

właściciela majątku pana Kanigowskiego.<br />

Losy domu związane<br />

były głównie z patriotyczną działalnością<br />

niepodległościową właścicieli<br />

Sulerzyża. Do roku 1917 dom<br />

był siedzibą szkoły dla dzieci z klas<br />

I-III. W Rządcówce miało również<br />

miejsce tajne nauczanie języka<br />

polskiego oraz przygotowanie do<br />

planowanego kolejnego powstania.<br />

Sprzyjała temu lokalizacja: dom był<br />

osłonięty przez kościół, cmentarz,<br />

park oraz plebanię. Usytuowanie to<br />

wykorzystywano ponownie w czasie<br />

I Wojny Światowej. Podczas wojny<br />

polsko-bolszewickiej mieścił się<br />

w nim lokalny sztab wojsk rosyjskich<br />

i niemieckich, a w 1939 roku<br />

dom był sztabem wojska polskiego.<br />

Architektonicznie dom przedstawia<br />

dawniej powszechny typ<br />

budynku urzędowo-adm<strong>in</strong>istracyjnego<br />

i stąd nazwa “Rządcówka”.<br />

W takim stylu budowano dawniej<br />

domy dla lekarzy, aptekarzy, czy<br />

nauczycieli.<br />

Od 8-go stycznia Rządcówka jest<br />

pod skrzydłami Fundacji Ratowania<br />

Zabytków i Pomników Przyrody.<br />

Bycie partnerem zabytki.org<br />

wiąże się z fachowym doradztwem,<br />

szeroko rozumianym wsparciem<br />

i też promocją naszego domu.<br />

Dziś w Sulerzyżu czas przeszły<br />

miesza się z teraźniejszością.<br />

W okresie letnim spotykamy się<br />

z dużą częścią rodz<strong>in</strong>y. Nocujemy<br />

w namiotach, co jest dla dzieci dodatkową<br />

atrakcją. Zawsze bardzo<br />

chętnie przyjmujemy gości chcących<br />

obejrzeć dom i usłyszeć jego<br />

historię. Zapraszamy również i Polonię.<br />

Jeśli ktoś z Państwa chciałby<br />

nas odwiedzić, zapraszamy do kontaktu:<br />

piasecka-m@wp.pl lub pod<br />

numerem: 514-764-799.<br />

Na co dzień wciąż szukamy pomysłów,<br />

jak zdobyć fundusze, aby<br />

przywrócić dom do jego dawnego<br />

stanu. Zachęcamy do wspierania<br />

odbudowy polskich zabytków<br />

i wsparcia Rządcówki przez portal<br />

zrzutka.pl (prosimy wpisać: Zrzuć<br />

się na Rządcówkę) oraz PayPal: piasecka-m@wp.pl<br />

Czytaj dalej...<br />

Ponad 3 miliardy sekund m<strong>in</strong>ęło jak jeden dzień<br />

Dokończenie ze strony 7<br />

ścioletni chłopak we Lwowie. Na początku,<br />

oczywiście, wszystkie nasze aktywności<br />

realizowaliśmy w Chicago oraz okolicach,<br />

a także sąsiadujących Stanach, jak Michigan<br />

czy Wiscons<strong>in</strong>. Kiedy już okrzepliśmy<br />

na dobre w Chicago, czasu na przyjemności<br />

zaczęło powoli przybywać i trafiliśmy na<br />

wakacje do Kolorado, do Stanu, w którym<br />

zakochaliśmy się na dobre. Ostatecznie Kolorado<br />

stało się miejscem, które pozwoliło<br />

nam na wspaniałe realizowanie naszych<br />

wakacyjnych przygód życia. Ten Stan klimatycznie<br />

zbliżył nas do okolic Lwowa<br />

i pagórkowatych Bieszczad - pagórkowatych<br />

w porównaniu z czternastotysięcznikami<br />

w Kolorado. Tak jak do dzisiaj kocham<br />

„pagórkowate” Bieszczady, tak, w szczególności,<br />

kocham zdecydowanie wyższe góry<br />

Skaliste w Kolorado. Cała moja Rodz<strong>in</strong>a<br />

- łącznie z Małżonką, Dziećmi i Wnukami<br />

(nie mam Wnuczek), równie silnie zakochała<br />

się w tym Stanie, a jeden z Wnuków<br />

nawet zdecydował się na składanie przysięgi<br />

małżeńskiej w Vail. Na tę specjalną<br />

okazję, w sierpniu 2019 roku, zjechaliśmy<br />

się do tej wspaniałej „alpejskiej” osady<br />

w Górach Skalistych, bardzo licznie, całą<br />

Rodz<strong>in</strong>ką. W tym gronie nie było już Mojej<br />

Małżonki, która zmarła nieco wcześniej, ale<br />

jeszcze wspólnie było nam dane, obchodzić<br />

60-tą rocznicę naszego Małżeństwa, czyli<br />

wspaniałe Diamentowe Gody.<br />

JSz: Jeszcze do niedawna - 2018 rok<br />

- bardzo często, wczesnym rankiem,<br />

z Lakewood ruszałeś w drogę do Copper<br />

Mounta<strong>in</strong>, a wielokrotnie też wspólnie<br />

szusowaliśmy po tamtejszych stokach.<br />

Twoje rekordy „nartowania” w Kolorado<br />

w jednym sezonie sięgają nawet<br />

60-ciu dni spędzonych na nartach. Co<br />

dzisiaj w szczególności zachowujesz<br />

w swojej pamięci z Twoich pobytów tutaj<br />

w Kolorado?<br />

HK: Chociaż podróżowałem wiele po<br />

Stanach i Świecie to jednak, poza Chicago,<br />

najwięcej czasu spędzaliśmy, ja w szczególności,<br />

w Kolorado. W Lakewood mamy<br />

nasz drugi dom, czyli dom z dala od domu.<br />

Wędrówki po górach, narciarstwo, wieczorami<br />

brydż z kolegami. Takie trasy zjazdowe<br />

jak np. Copper Bowl, M<strong>in</strong>e Dump, Ptarmigan,<br />

czy Gold Digger dawały dużo przyjemności,<br />

należały do najbardziej przeze<br />

mnie lubianych. Kolorado jest dla mnie<br />

miejscem, które, będąc już na stałe w Chicago,<br />

odwiedzam każdego dnia w swojej<br />

pamięci. Ten Stan odwiedzam teraz najczęściej<br />

we wspaniałych wspomnieniach<br />

„z młodzieńczych lat”.<br />

Dzięki Wnukom, a mam ich pięciu, Rodz<strong>in</strong>ka<br />

moja obecnie ponownie wkroczyła<br />

na drogę rozwoju i bywają dni, szczególnie<br />

te związane z rodz<strong>in</strong>nymi uroczystościami,<br />

świętami, że spotykamy się już w czterech<br />

pokoleniach Komendowskich. Na razie<br />

wszystko wskazuje na to, że nazwisko moje<br />

trafi i do piątego pokolenia, gdyż Prawnuki<br />

(Bennett, Harrison i Anna Komendowscy)<br />

już się tak nazywają.<br />

W imieniu <strong>Głos</strong>u <strong>Polonii</strong> dziękuję za<br />

pogadankę i życzymy, kolejnego miliarda<br />

sekund w pełnym zdrowiu.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!