23.06.2021 Views

Album jubileuszowy

wersja robocza

wersja robocza

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Po okresie chaosu monetarnego i walki z podrobioną monetą, Stanisław August Poniatowski rozpoczął reformę polskiego<br />

mennictwa. W tym celu światły władca powołał specjalną komisję, kupił w Warszawie posesję pod nową mennicę i zaprosił<br />

na dwór najlepszych medalierów owych czasów. Stopniowo król wprowadzał istotne zmiany, które miały uzdrowić finanse<br />

państwa. W wyniku reformy 1766 roku powstała Mennica Warszawska, której kontynuatorką jest dziś Mennica Polska<br />

– jedna z najnowocześniejszych i najbardziej rozpoznawalnych mennic świata.<br />

After the period of monetary chaos and struggle with counterfeit currency, Stanisław August Poniatowski initiated the reform<br />

of Polish coinage. To achieve this goal, the enlightened ruler appointed a special commission, acquired a property for the<br />

establishment of a new mint and invited to his court the best medal-makers of his time. Gradually, the king introduced significant<br />

changes to heal the finances of the state. The monetary reform of 1766 gave rise to the Warsaw Mint, the predecessor of today’s<br />

Mint of Poland – one of the most technologically advanced and recognizable mints in the world.


Prosperitatis et Industriae publicae pignus et incrementum. MDCCLXVI<br />

Pomyślności i publicznego przemysłu rękojmia i pomnożenie. 1766<br />

Przesłanie na medalu upamiętniającym reformę monetarną<br />

przeprowadzoną przez Stanisława Augusta Poniatowskiego,<br />

Warszawa 1766<br />

Prosperitatis et Industriae publicae pignus et incrementum. MDCCLXVI<br />

Warrant and augmentation of prosperity and industrial growth. 1766<br />

Message on the medal commemorating the monetary reform<br />

undertaken by Stanisław August Poniatowski,<br />

Warsaw 1766


Szanowni Państwo,<br />

z poczuciem ogromnej satysfakcji oddaję w Państwa ręce wyjątkową publikację, poświęconą bogatej historii Mennicy Polskiej.<br />

Sukces i wyjątkowość firmy tkwią w jej wieloletniej tradycji, trwającej ponad 255 lat.<br />

Dziś Mennica Polska jest przede wszystkim synonimem innowacyjności. Śmiałe projekty i niesztampowe podejście do ich realizacji, nowoczesne<br />

technologie oraz najwyższa jakość wykonania sprawiają, że nasze produkty wyznaczają standardy na rynkach numizmatycznych na całym świecie.<br />

Jesteśmy liderem w produkcji monet i numizmatów oraz największym producentem złotych sztabek inwestycyjnych w Polsce. Nasze produkty to<br />

symbol najwyższej jakości i kunsztu. Znajdujemy się w pierwszej trójce najbardziej zaawansowanych technologicznie mennic świata, wciąż jednak<br />

poszukujemy nowych wyzwań. W wielu polskich miastach wdrażamy system karty miejskiej, a także dynamicznie rozwijamy naszą działalność<br />

w segmencie nieruchomości.<br />

Dziękuję Państwu za okazane nam zaufanie i życzę przyjemnej lektury.<br />

Dear Sir or Madam,<br />

with a sense of great satisfaction, I am pleased to place in your hands this unique publication devoted to the rich history of the Mint of Poland.<br />

The success and uniqueness of the company are underpinned by its long-established tradition lasting over 255 years.<br />

Today, the Mint of Poland is considered a token of innovation. Thanks to ambitious projects and creative approach to their realization, state-of-the-art<br />

technologies and highest craftsmanship, our products are worldwide pioneers in the field of numismatics. Being a leader in the production of coins<br />

and numismatic products, we are also Poland’s biggest manufacturer of investment gold bars. Our products are the symbol of highest quality and<br />

craftsmanship. Suffice is to say that we are among the three most technologically advanced mints in the world. Nonetheless, we are constantly looking<br />

for new challenges. The Mint of Poland not only implements the municipal card system in numerous Polish cities, but also dynamically develops its<br />

business activity in the real estate market.<br />

I would like to thank you for your trust and reliance, and wish you an enjoyable read.<br />

Z wyrazami szacunku,<br />

Yours faithfully,<br />

Grzegorz Zambrzycki<br />

Prezes Zarządu Mennicy Polskiej S.A.<br />

President of the Management Board, the Mint of Poland


Spis treści<br />

Table of contents<br />

9<br />

39<br />

63<br />

77<br />

85<br />

Historia<br />

History<br />

Obszary działalności<br />

Areas of activity<br />

Technologia<br />

Technology<br />

Uznana marka<br />

Well-known brand<br />

Ludzie<br />

People


9<br />

Historia<br />

History


10<br />

PIERWSZE LATA First years<br />

Król na straży jakości<br />

Medal Merentibus (łac. Zasłużonym) ustanowiony przez Stanisława<br />

Augusta Poniatowskiego, przyznawany za zasługi<br />

w dziedzinach nauki, sztuki i przemysłu. Na medalu widnieje<br />

wizerunek władcy w wysokim reliefie.<br />

Merentibus (Latin: For the Merited) — distinction established<br />

by Stanisław August Poniatowski, awarded as the recognition<br />

of merits for people of science, arts and industry. The medal,<br />

struck in high relief, bears the effigy of the King.<br />

Stanisław August Poniatowski, wstępując na tron w 1764 roku, zobowiązał się do przeprowadzenia reformy<br />

monetarnej. Kraj był pogrążony w chaosie, a zalew obcej monety pruskiej paraliżował rozwój gospodarczy.<br />

Ambitny król reformator już dwa lata po objęciu władzy otworzył w Warszawie mennicę. Sprowadził do stolicy<br />

najlepszych artystów, by polski pieniądz reprezentował najwyższy poziom. Nadwornymi medalierami zostali<br />

m.in. Jan Filip Holzhaeusser i Jan Jakub Reichel.<br />

Artysta otrzymywał królewskie wytyczne dotyczące wyglądu monety<br />

czy medalu, a następnie przedstawiał projekt rysunkowy. Po naniesieniu<br />

stosownych poprawek medalier przystępował do realizacji projektu —<br />

rytował stalowy stempel i na koniec nadzorował bicie dzieła w Mennicy.<br />

Monety i medale w ciągu pierwszych 30 lat działalności Mennicy<br />

Warszawskiej stały się wizytówką Stanisława Augusta Poniatowskiego<br />

— kolekcjonera i oświeceniowego monarchy. Po ostatnim królu Polski<br />

pozostały piękne talary, dukaty, złotówki i grosze, na których widnieje<br />

profil władcy i monogram królewski.<br />

Sygnatura MV używana od 1791 roku.<br />

The MV mint mark used since 1791.<br />

1765<br />

10 STYCZNIA 10 January<br />

Stanisław August Poniatowski powołuje<br />

Komisję Menniczą.<br />

Stanisław August appoints the Mint Commission.<br />

3 LIPCA 3 July<br />

Król kupuje posesję przy ulicy Bielańskiej<br />

z przeznaczeniem na nową mennicę.<br />

The king acquires a property at Bielańska street<br />

in Warsaw. It is intended for the construction<br />

of a new mint.<br />

1766<br />

10 LUTEGO 10 February<br />

Reforma mennictwa i nowy system monetarny<br />

w Polsce. Dwieście lat później (w roku 1966)<br />

dzień 10 lutego uznano za oficjalną datę<br />

założenia Mennicy Warszawskiej oraz ogłoszono<br />

Dniem Mincerza.<br />

Introduction of new monetary system in Poland.<br />

In 1966, 200 years after the monetary reform,<br />

10 February was recognized as the official founding<br />

day of the Warsaw Mint. Today, it is celebrated<br />

as the Minter’s Day.<br />

1791<br />

Na monetach bitych w Mennicy Warszawskiej pojawiają się<br />

oznaczenia mennicze — litery MV i MW. Od roku 1965 stosuje<br />

się znak .<br />

The Warsaw Mint introduces the mint marks MV and MW.<br />

These letters give rise to the today’s Mint mark implemented<br />

in 1965.


First years PIERWSZE LATA<br />

11<br />

King on guard for quality<br />

When Stanisław August Poniatowski ascended the throne in 1764, he committed<br />

himself to undertaking a monetary reform. The country was plunged into chaos<br />

and excessive amounts of circulating Prussian coins crippled its economy. Two<br />

years after coming to power, the ambitious ruler and supporter of progressive<br />

reforms established the Warsaw Mint. In order to ensure the utmost quality of his<br />

coinage, he attracted to his court the greatest medal-makers of his time — Jan Filip<br />

Holzhaeusser and Jan Jakub Reichel.<br />

Each artist was obliged to adhere to specific royal guidelines concerning the design<br />

of a medal or a coin. The draft drawing was transferred by the engraver onto a steel<br />

die. In addition to this, the artist supervised the production process at the Mint.<br />

Artistic heritage of Stanisław August Poniatowski comprises beautiful thalers,<br />

ducats, zlotys and grosze (groats) bearing the effigy of the king along with his royal<br />

monogram. Coins and medals struck during the 30 years of his reign became the<br />

hallmark of the enlightened ruler and patron of arts.<br />

Order Wojenny Virtuti Militari (łac. Męstwu Wojskowemu)<br />

– ustanowione przez Stanisława Augusta<br />

Poniatowskiego najwyższe polskie odznaczenie<br />

nadawane za wybitne zasługi wojenne. Pierwotnie<br />

wyróżnienie to miało charakter owalnego medalu.<br />

Kilka miesięcy później przyjęło formę orderu<br />

w kształcie krzyża, który obowiązuje do dziś. Virtuti<br />

Militari jest najstarszym na świecie, wciąż nadawanym<br />

odznaczeniem wojskowym.<br />

Virtuti Militari (Latin: For Military Virtue) – war order<br />

established by Stanisław August Poniatowski<br />

as the highest military decoration awarded in<br />

recognition of heroism and courage. Initially, the<br />

distinction had a form of an oval-shaped medal,<br />

transformed into a cross-shaped order a few<br />

months later. Its form has not changed ever since.<br />

Virtuti Militari is the world’s oldest military decoration<br />

still in use.<br />

1792<br />

CZERWIEC June<br />

Wojna z Rosją. Król ustanawia Order Wojenny Virtuti Militari<br />

(najwyższe polskie odznaczenie wojskowe). Mennica Warszawska<br />

wybija jego pierwsze egzemplarze.<br />

Polish-Russian war. Stanisław August Poniatowski establishes<br />

Poland’s highest military decoration — the War Order of Virtuti<br />

Militari. First medals of this kind are struck at the Warsaw Mint.<br />

1794<br />

Powstanie narodowe przeciw Rosji i Prusom — Insurekcja<br />

Kościuszkowska. Królowi cofnięto przywilej bicia monety.<br />

Mennicę przejmuje Komisja Skarbowa.<br />

National uprising against Imperial Russia and the Kingdom<br />

of Prussia — the Kościuszko Insurrection. The king is deprived<br />

of the right to mint coins. The Treasury Commission takes<br />

control over the Mint.<br />

1796<br />

9 STYCZNIA 9 January<br />

W wyniku rozbiorów Polski Mennica Warszawska,<br />

po 30 latach działalności, zostaje zamknięta.<br />

In consequence of the partitions of Poland, 30 years after<br />

its establishment, the Warsaw Mint is closed down.


12<br />

POLSKA POD ZABORAMI Partitions of Poland<br />

Polskojęzyczne, dwujęzyczne,<br />

w rezultacie tylko rosyjskie<br />

Dukat Księstwa Warszawskiego.<br />

Ducat of the Duchy of Warsaw.<br />

Po ponad 10-letniej przerwie, w roku 1810, Mennica Warszawska<br />

wznowiła swoją działalność. W wyniku dynamicznie zmieniającej się<br />

sytuacji politycznej, w roku 1815 po Kongresie Wiedeńskim, Księstwo<br />

Warszawskie znalazło się pod panowaniem rosyjskim. Rozpoczęto<br />

produkcję monet polskojęzycznych z herbem carskim. Po upadku<br />

Powstania Listopadowego, w kolejnym etapie procesu rusyfikacji,<br />

rozpoczęto bicie monet dwunominałowych, a kilka lat później już tylko<br />

rosyjskich. Rozpoznawalny znak dawnej królewskiej Mennicy MW (MV)<br />

zostaje zastąpiony cyrylicą: BM (Варшавская монета — ros. warszawska<br />

moneta).<br />

Moneta Królestwa Polskiego z wizerunkiem cara Aleksandra<br />

I i z polskim nominałem.<br />

Coin dating back to the times of the Kingdom of Poland.<br />

It bears the effigy of Alexander I of Russia along<br />

with Polish face value.<br />

1809<br />

Na mocy pokoju w Tylży<br />

(1807) zawartego przez<br />

cesarza Napoleona Bonaparte<br />

z carem Aleksandrem I powstaje<br />

Księstwo Warszawskie<br />

(pod berłem króla saskiego).<br />

Otwiera się nowa szansa dla<br />

Mennicy Warszawskiej.<br />

Under the Peace Treaty of Tilsit<br />

(1807) signed by Napoleon<br />

Bonaparte and Tsar Alexander<br />

I of Russia, the Duchy of<br />

Warsaw (under the rule of<br />

King of Saxony) is created.<br />

The Warsaw Mint seizes new<br />

opportunities.<br />

1810<br />

9 CZERWCA 9 June<br />

Mennica wznawia działalność<br />

na potrzeby Księstwa Warszawskiego<br />

— bije monety (grosze,<br />

złote, talary i dukaty) z jego<br />

godłem łączącym na jednej<br />

tarczy herb Saksonii z polskim<br />

Orłem Białym.<br />

The Warsaw Mint resumes its<br />

activity. It strikes coins for the<br />

Duchy of Warsaw: grosze (groats),<br />

zlotys, thalers and ducats bearing<br />

the coat of arms of the Duchy of<br />

Warsaw (being the fusion of the<br />

coat of arms of Saxony and the<br />

Polish white eagle).<br />

1815<br />

Kongres Wiedeński i nowy podział Polski przez zaborców.<br />

Powstaje tzw. Królestwo Polskie pod panowaniem cara Aleksandra<br />

I. Mennica bije monety ze wsteczną datą pod stemplem<br />

nieistniejącego już Księstwa Warszawskiego.<br />

The Congress of Vienna and new territorial seizures of Poland.<br />

Creation of the Kingdom of Poland under formal authority of<br />

Alexander I of Russia. The Warsaw Mint strikes coins issued by<br />

the non-existent Duchy of Warsaw with a retrospective date.<br />

19 LISTOPADA 19 November<br />

Ukaz carski o systemie monetarnym Królestwa Polskiego.<br />

Na jego mocy ustanowiono nową walutę — złote i grosze.<br />

Mennica bije je z herbem Rosji.<br />

Tsar’s ukase concerning the monetary system in the Kingdom of<br />

Poland. The document imposes the production of Polish coins —<br />

zlotys and grosze (groats) — bearing the Russian coat of arms.<br />

1816<br />

1 STYCZNIA<br />

1 January<br />

Rozpoczęcie bicia monet<br />

z wizerunkiem cara pod<br />

stemplem i na rachunek<br />

Królestwa Polskiego.<br />

The Warsaw Mint, under<br />

the stamp and at the<br />

expense of the Kingdom<br />

of Poland, starts to strike<br />

coins bearing the effigy<br />

of the tsar.<br />

1824<br />

Na wniosek Ministra<br />

Spraw Wewnętrznych<br />

i Policji Mennica zyskuje<br />

monopol na wyrób pieczęci<br />

i stempli państwowych.<br />

At the request of the<br />

Minister of Internal Affairs<br />

and the Police, the Mint<br />

receives a monopoly on<br />

the production of official<br />

stamps and seals.


Partitions of Poland POLSKA POD ZABORAMI 13<br />

Polish, bilingual<br />

and finally Russian<br />

In 1810, after a 10-year standstill, the Warsaw Mint relaunched its activity. The<br />

political situation within the country was changing dynamically. After the Congress<br />

of Vienna, the Dutchy of Warsaw found itself under the Russian rule. The<br />

production of Polish coins bearing the coat of arms of the tsar began. The fall<br />

of the November Uprising and further russification resulted in striking coins with<br />

double face values, and in the end – exclusively Russian ones. The recognizable<br />

mint mark of the former royal Mint MW (MV) was replaced by a Cyrillic acronym<br />

BM (Варшавская монета — Russian: Warsaw coin).<br />

Moneta Królestwa Polskiego dwujęzyczna i dwunominałowa.<br />

Coin of the Kingdom of Poland — bilingual and with<br />

double face value.<br />

Moneta 1 rubel.<br />

1-ruble coin.<br />

1830<br />

29 LISTOPADA<br />

29 November<br />

Wybuch Powstania<br />

Listopadowego przeciw<br />

zaborcy rosyjskiemu.<br />

Mennica staje się także<br />

fabryką zbrojeniową.<br />

During the November<br />

Uprising against the Russian<br />

Empire, the Warsaw<br />

Mint also becomes an<br />

armaments factory.<br />

1831<br />

25 STYCZNIA<br />

25 January<br />

Detronizacja cara. Mennica<br />

bije monety z polskim<br />

i litewskim godłem narodowym<br />

— Orłem Białym<br />

i Pogonią.<br />

Dethronement of the tsar.<br />

The Warsaw Mint strikes<br />

coins with Polish and<br />

Lithuanian coats of arms,<br />

i.e. the white eagle and<br />

the chase.<br />

1832<br />

15 PAŹDZIERNIKA<br />

15 October<br />

Po klęsce powstania ukaz carski<br />

wprowadza pierwszą dwujęzyczną<br />

monetę rosyjsko-polską o nominale 15<br />

kopiejek/1 złotego. Pozostające w obiegu<br />

monety z Orłem Białym i Pogonią<br />

sukcesywnie trafiają do Mennicy, gdzie<br />

są przetapiane.<br />

After the fall of the November Uprising,<br />

the tsar’s ukase imposes the production<br />

of first bilingual Russian-Polish coins<br />

with double face value of 15 kopecks/1<br />

zloty. The currency with Polish White<br />

Eagle and chase is successively melted<br />

down at the Warsaw Mint.<br />

1841<br />

Ukaz carski wprowadza<br />

w Królestwie Polskim walutę<br />

rosyjską. Rok później<br />

na jego mocy Mennica<br />

Warszawska bije pierwszą<br />

monetę o nominale<br />

1 rubla.<br />

Introduction of the<br />

Russian currency by the<br />

tsarist ukase. In the following<br />

year the Warsaw Mint<br />

strikes first coins with the<br />

face value of 1 ruble.<br />

1850<br />

Zmiana znaku<br />

menniczego MW<br />

(MV) na oznaczenie<br />

cyrylicą: BM.<br />

Change of the MW<br />

(MV) mint mark<br />

to the Cyryllic<br />

acronym BM.<br />

1868<br />

Zamknięcie Mennicy<br />

Warszawskiej.<br />

Maszyny, archiwum<br />

i zbiory numizmatyczne<br />

zostają<br />

wywiezione<br />

do Petersburga.<br />

The Warsaw Mint<br />

is closed down.<br />

Its equipment,<br />

archives and numismatic<br />

collection<br />

are transferred to<br />

St. Petersburg.


14<br />

II RZECZPOSPOLITA II Polish Republic<br />

Nieznane stemple monet próbnych II RP<br />

Kilka lat po odzyskaniu niepodległości Polska wprowadziła złotowy system monetarny. W latach 30. XX wieku<br />

ogłaszano liczne konkursy na projekty monet z polskim orłem w koronie. Na podstawie nagrodzonych prac<br />

w Mennicy przygotowano stemple. Przetrwały one okupację, ale przez lata pozostawały nieznane. Ich sensacyjnego<br />

odkrycia w Gabinecie Numizmatycznym Mennicy Polskiej dokonano dopiero w 2010 roku. Widoczne na nich<br />

ślady uszkodzeń świadczą o tym, że prawdopodobnie rytownicy wykonali nimi próbne bicia w metalach miękkich.<br />

W 2011 roku Mennica wykonała 24 repliki monet na podstawie tych unikatowych stempli. W ten sposób powstała<br />

seria „Nieznane stemple monet próbnych II Rzeczypospolitej”.<br />

Pierwsze monety bite po odzyskaniu niepodległości<br />

z polskim orłem w koronie.<br />

First coins struck after regaining independence, featuring<br />

the crowned Polish eagle.<br />

Fot. po lewej: stempel z nietypowym profilem Józefa Piłsudskiego z brodą, a nie tylko<br />

z charakterystycznymi wąsami. Jest to portret Marszałka z czasów powrotu z Magdeburga,<br />

gdzie był więziony. Projekt: Stanisław Kazimierz Ostrowski.<br />

Fot. po prawej: 10 złotych wg projektu nieznanego artysty.<br />

Left-hand: die with a profile of Józef Piłsudski, the First Marshal of Poland, having a beard<br />

and not only his characteristic mustache. The portrait was created at the time when Józef<br />

Piłsudski was released from the Magdeburg fortress where he was incarcerated. Design:<br />

Stanisław Kazimierz Ostrowski.<br />

Right-hand: 10-zloty coin created according to the project of an unknown artist.<br />

1924<br />

14 KWIETNIA 14 April<br />

Po 56 latach przerwy w obecności Prezydenta Rzeczpospolitej Stanisława Wojciechowskiego<br />

i Ministra Skarbu Władysława Grabskiego w Mennicy Państwowej (kontynuatorce Mennicy<br />

Warszawskiej) przy ul. Markowskiej 18 uruchomione zostają mennicze maszyny.<br />

After 56 years of standstill, the Polish State Mint (heir to the legacy of the Warsaw Mint), now<br />

located at the Markowska 18 street, is re-opened in the presence of the President of the Republic<br />

of Poland Stanisław Wojciechowski and the Minister of the Treasury Władysław Grabski.<br />

26 MAJA 26 May<br />

1926<br />

Utworzenie Gabinetu Numizmatycznego<br />

prezentującego<br />

dorobek Mennicy od momentu<br />

jej założenia.<br />

Opening of the Numismatic<br />

Cabinet, which features the<br />

collection amassed at the Mint<br />

since its establishment.<br />

1927<br />

13 GRUDNIA 13 December<br />

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej potwierdza<br />

wyłączne prawo Mennicy do bicia monet oraz przyznaje jej<br />

monopol na wyrób pieczęci z orłem państwowym.<br />

Under the regulation of the President of the Republic of Poland,<br />

the Mint receives a monopoly on the production of seals<br />

bearing the image of the state eagle.<br />

Rozporządzenie Ministra Skarbu ustalające — pierwsze po odzyskaniu niepodległości —<br />

wzory monet.<br />

The Minister of Treasury issues the first regulation on coin designs since Poland regained independence.


II Polish Republic II RZECZPOSPOLITA<br />

15<br />

Unknown trial coin dies of the Second Polish Republic<br />

Several years after regaining independence, Poland introduced a new monetary system based on the Polish zloty. In<br />

the 1930s, there were several competitions for the design of coins featuring the crowned Polish eagle. For many years,<br />

the dies based on the awarded works remained unknown. Saved from German confiscation during World War II, they<br />

were surprisingly discovered in the Numismatic Cabinet of the Mint of Poland as late as 2010. Visible signs of damage<br />

on their surface confirm that, most probably, the dies were used by the engravers to strike trial coins in soft metals.<br />

In 2011, the Mint of Poland manufactured 24 coin replicas using the exceptional dies. Thus, a new numismatic series<br />

called “Unknown Dies of the Trial Coins of the Second Polish Republic” was created.<br />

Orły na awersach znacznie różniły się stylistyką i świadczyły o indywidualizmie artystycznym<br />

medalierów. Dziś obowiązuje jeden ustawowy wizerunek godła państwowego, ale w okresie<br />

międzywojennym dopuszczano pewną swobodę w jego przedstawianiu. Na zdjęciach: stemple<br />

wykonane na podstawie modeli nieznanego projektanta (fot. po lewej) oraz (prawdopodobnie)<br />

Stanisława Repety, zwycięzcy konkursu z 1933 roku (fot. na środku i po prawej).<br />

The eagles depicted on the coins’ obverses differed in style, what emphasized an individual approach<br />

of each artist. Today, the obverse of Polish coins features the coat of arms eagle established<br />

as the national emblem of the Republic of Poland. Nonetheless, during the interwar period, the<br />

image of an eagle was not defined so explicitly. The photographs depict dies created according<br />

to the project of an unknown artist (left-hand) and, presumably (right-hand and in the middle),<br />

according to the project by Stanisław Repeta — the winner of the competition organized in 1933.<br />

1929<br />

MAJ–WRZESIEŃ<br />

May–September<br />

Udział Mennicy Państwowej w Powszechnej<br />

Wystawie Krajowej w Poznaniu, gdzie<br />

firma zostaje uhonorowana nagrodą „Za<br />

wysoki i artystyczny poziom całokształtu<br />

wytwórczości”.<br />

Participation in the Universal National<br />

Exhibition in Poznań. The Polish State Mint<br />

is honored for “high and artistic level of<br />

its production”.<br />

1934<br />

31 GRUDNIA 31 December<br />

Rozporządzenie Ministra Skarbu „O organizacji<br />

Mennicy Państwowej” regulujące<br />

charakter i zakres jej działalności.<br />

Decree of the Minister of the Treasury<br />

“On the organization of the Polish State<br />

Mint”. The document regulates both<br />

the character and range of services<br />

and activities of the company.<br />

1937<br />

Mennica zostaje członkiem założycielem<br />

Fédération Internationale des Éditeurs<br />

de la Médaille (FIDEM) w Paryżu (od 1963<br />

roku: Fédération Internationale de la<br />

Médaille).<br />

The Polish State Mint is a founding<br />

member of Fédération Internationale des<br />

Éditeurs de la Médaille (FIDEM) in Paris.<br />

Since 1963, the organisation is known as<br />

Fédération Internationale de la Médaille.<br />

1939<br />

Mennica konsekwentnie buduje swój<br />

prestiż, także na arenie międzynarodowej.<br />

Bierze udział m.in. w Wystawie Powszechnej<br />

w Nowym Jorku, prezentującej najwyższe<br />

osiągnięcia naukowe, kulturalne i techniczne<br />

państw całego świata. Niestety zbliżająca się<br />

wojna zaprzepaści proces rozwoju.<br />

The Mint consequently enhances its prestige,<br />

both domestically and internationally. The<br />

company takes part in the New York World’s<br />

Fair presenting the greatest scientific, cultural<br />

and technological achievements from<br />

countries all over the world. Regretfully, its<br />

development will soon be interrupted by the<br />

upcoming war.


16<br />

II WOJNA ŚWIATOWA Second World War<br />

Władysław Terlecki ratuje bezcenne zbiory<br />

W połowie roku 1940 do Warszawy przybył Kajetan Mühlmann, pełnomocnik do spraw zabezpieczania dzieł sztuki i skarbów kultury,<br />

z rozkazem wywiezienia do III Rzeszy najcenniejszych eksponatów zgromadzonych w Gabinecie Numizmatycznym Mennicy<br />

Państwowej. Zadanie to przypadło ówczesnemu kustoszowi Władysławowi Terleckiemu. Przez kilka dni wraz z innymi pracownikami<br />

Mennicy, pod czujnym okiem Niemców, pakował on w skrzynie najbardziej wartościowe eksponaty. Wówczas z pomocą kilku innych<br />

śmiałków, korzystając z chwilowej nieobecności Mühlmanna, wyjął ze skrzyń bezcenne przedmioty, a w ich miejsce zapakował niewiele<br />

warte niemieckie medale. Plan się powiódł i bezwartościowy ładunek wkrótce opuścił stolicę. Ocalone eksponaty początkowo<br />

przechowywano w domach prywatnych, aż w końcu zakopano je na terenie prywatnej posesji, dzięki czemu przetrwały wojnę i są<br />

dziś prawdziwym skarbem polskiej numizmatyki.<br />

Księga inwentarzowa Gabinetu Numizmatycznego Mennicy Państwowej<br />

i dramatyczny wpis kustosza Władysława Terleckiego: „Dziś zaczęła się wojna<br />

z Niemcami. W Imię Ojca i Syna Zwyciężymy! W.T.”.<br />

Inventory book of the Numismatic Cabinet of the Polish State Mint with a dramatic<br />

entry of Władysław Terlecki, its curator: “Today, the war with Germany has<br />

begun. In the Name of the Father and of the Son, we shall win! W.T.”.<br />

Pięciogroszowa moneta bita w okresie okupacji. Otwór w monetach obiegowych<br />

miał podobno „ukryć” niewygodny dla władz okupacyjnych wizerunek polskiego orła.<br />

Według innej teorii miał on zaoszczędzić 1,5 tony cynku.<br />

5-groszy (groats) coin struck during German occupation. It is said that the perforation in<br />

its center was made to “hide” the unwelcome effigy of the Polish white eagle. Another<br />

theory suggests that it enabled the issuer to economize 1.5 tons of zinc.<br />

1939<br />

WRZESIEŃ September<br />

1 września wojska niemieckie wkraczają na teren Polski<br />

— rozpoczyna się II wojna światowa. W wyniku działań<br />

wojennych jeden z menniczych budynków warsztatowych przy<br />

ul. Markowskiej ulega zniszczeniu. Niemcy wkraczają na teren<br />

Mennicy — następuje konfiskata kruszców szlachetnych.<br />

On 1 September, German troops cross the border<br />

of Poland — World War II begins. As a result of military campaign,<br />

one of minting facilities located at the Markowska street<br />

is demolished. Occupation of the Mint’s buildings by German<br />

authorities, confiscation of precious metals.<br />

1940<br />

Konfiskata kolekcji numizmatycznej Mennicy przez wojska<br />

okupacyjne. Kustosz Gabinetu Numizmatycznego Władysław<br />

Terlecki ratuje część bezcennych zbiorów.<br />

Confiscation of the Numismatic Cabinet committed by the<br />

invaders. Władysław Terlecki, its curator, saves some exhibits<br />

of the priceless collection.


Second World War II WOJNA ŚWIATOWA 17<br />

W 2010 roku syn Władysława Terleckiego, Władysław Antoni Terlecki, odebrał w imieniu<br />

nieżyjącego już ojca odznaczenie „Zasłużony dla Mennicy”. Odznaczenie wręczył prezes<br />

Mennicy Polskiej Tadeusz Steckiewicz.<br />

In 2010, Władysław Antoni Terlecki, son of Władysław Terlecki, on behalf of his deceased<br />

father, received the decoration “Meritorious Employee of the Mint” granted by the<br />

President of the Mint of Poland Tadeusz Steckiewicz.<br />

Władysław Terlecki saves the priceless collection<br />

In mid-1940, Kajetan Mühlmann, special delegate for the securing of artistic treasures, came to Warsaw<br />

with a mission to expropriate to the Third Reich the most valuable works of art gathered at the Numismatic<br />

Cabinet of the Polish State Mint. The order was to be executed by Władysław Terlecki, Curator of the<br />

Numismatic Cabinet. For several days, together with his colleagues, Terlecki, supervised by the Germans,<br />

packed into crates the most valuable exhibits. Unexpectedly, Terlecki with a few brave souls took advantage<br />

of Mühlmann’s absence and rescued some of the invaluable objects by replacing them with worthless<br />

German medals. The plan succeeded — the cargo soon left Warsaw. Initially hidden in private homes, the<br />

collectibles were subsequently buried on a private property and saved from Nazi confiscation. Today, they<br />

are a treasure of Polish numismatics.<br />

Nakaz zamknięcia Mennicy wydany przez okupanta w 1944 r.<br />

Order to close down the Mint issued by the Nazis in 1944.<br />

1941-44<br />

Władze niemieckie biją w Mennicy<br />

wyłącznie monety cynkowe, przeznaczone<br />

dla okupowanych ziem polskich.<br />

German authorities strike exclusively zinc coins<br />

for the occupied Polish territory.<br />

1944<br />

31 LIPCA 31 July<br />

Zamknięcie Mennicy przez władze Trzeciej Rzeszy.<br />

Closing the Mint by the authorities of the Third Reich.<br />

12 WRZEŚNIA 12 September<br />

Wysadzenie w powietrze budynków Mennicy przez wojska<br />

niemieckie.<br />

Germans blow up the Mint’s buildings during their retreat<br />

from the city.


18<br />

POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA People's Republic of Poland (PRL)<br />

Jedyna moneta czasów PRL-u z orłem w koronie<br />

Józef Gosławski, wybitny polski rzeźbiarz i medalier, znany dzięki projektowi aluminiowej pięciozłotówki z rybakiem, w 1964 roku wykonał projekt konkursowy pierwszej powojennej<br />

monety pamiątkowej „Kazimierz Wielki” o nominale 10 zł. Konkurs zorganizowany przez Narodowy Bank Polski ogłoszono z okazji 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.<br />

Na awersie — zgodnie z wytycznymi konkursowymi — miał pojawić się orzeł z czasów króla Kazimierza Wielkiego. Gosławski zgodnie z prawdą historyczną wykonał więc<br />

projekt z orłem w koronie. Ówczesne władze ludowe nie zaakceptowałyby jednak żadnego symbolu władzy królewskiej, a „niepoprawna politycznie” moneta nie mogła trafić do<br />

obiegu w państwie socjalistycznym. Koronę usunięto. Mimo to Mennica Państwowa zdecydowała się na wybicie monet próbnych według pierwotnego projektu artysty. W ręce<br />

kolekcjonerów trafiły egzemplarze z orłem w koronie, ale na wszelki wypadek po obu stronach monety wybito napis „PRÓBA”.<br />

The only coin from the times of PRL<br />

featuring the crowned eagle<br />

In 1964, Józef Gosławski, a renown Polish medalist and sculptor, known for the design of an aluminum<br />

5-zloty coin with the effigy of a fisherman, took part in a competition for the project of the first postwar<br />

commemorative coin “Casimir the Great”. The competition was announced by Narodowy Bank<br />

Polski (central bank of Poland) on the occasion of the 600th anniversary of the Jagiellonian University.<br />

Its guidelines stipulated that the obverse of the 10-zloty coin should depict the white eagle of Casimir<br />

the Great. According to the historical truth, Gosławski created a design featuring an eagle wearing<br />

a crown, which, as a symbol of royal power, could not be accepted by the authorities of the socialist<br />

state. The crown was to be removed. Nonetheless, the Polish State Mint struck trial coins according to<br />

Józef Gosławski’s initial design. Thanks to this decision, Polish collectors could admire coins featuring<br />

the Polish crowned eagle. However, to ensure political correctness, both sides of the collectible bore<br />

an inscription “PRÓBA” — trial issue.<br />

Próbna moneta 10 zł „Kazimierz Wielki” z okazji<br />

600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (emitent:<br />

Narodowy Bank Polski) oraz szkice projektowe do<br />

tej monety autorstwa Józefa Gosławskiego.<br />

Trial 10-zloty coin “Casimir the Great” struck on the<br />

occasion of the 600th anniversary of the Jagiellonian<br />

University (issuer: Narodowy Bank Polski) and the design<br />

sketches of the coin created by Józef Gosławski.<br />

1945<br />

WRZESIEŃ September<br />

Mennica Państwowa wznawia działalność<br />

przy ulicy Markowskiej na warszawskiej<br />

Pradze.<br />

The resumption of the Polish State Mint’s<br />

operation in restored buildings at Markowska<br />

street in the district of Praga, Warsaw.<br />

1946<br />

30 MARCA 30 March<br />

Uroczyste wznowienie działalności<br />

Mennicy odbudowanej po zniszczeniach<br />

wojennych. Wydarzenie uczczono okolicznościowym<br />

medalem.<br />

The ceremonial resumption of the Mint’s<br />

post-war operation. The event was marked<br />

with a commemorative medal.<br />

1952<br />

Przeniesienie Mennicy do siedziby przy<br />

ul. Ceglanej (obecnie ul. Pereca) na warszawskiej<br />

Woli.<br />

Relocation of the Polish State Mint to<br />

its new headquarters at Ceglana street<br />

(today’s Pereca street) in the district<br />

of Wola, Warsaw.<br />

1953<br />

Wybicie pierwszych powojennych monet<br />

polskich o nominałach 1 i 2 zł ze wsteczną<br />

datą (1949) i nazwą państwa „Rzeczpospolita<br />

Polska”.<br />

The Mint strikes first post-war coins<br />

with face values of 1 and 2 grosze (groats)<br />

with the retrospective year of issue (1949)<br />

and the name of issuing country “Rzeczpospolita<br />

Polska” — the Republic of Poland.<br />

Uruchomienie przetwórstwa metali szlachetnych<br />

na potrzeby przemysłu.<br />

The company starts to offer precious metal<br />

processing for industrial purposes.


People's Republic of Poland (PRL) POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA 19<br />

Najpiękniejsza moneta PRL-u za talon<br />

W 1958 roku projekt Józefa Gosławskiego wygrał konkurs Narodowego Banku Polskiego na srebrną monetę „Mieszko i Dąbrówka”.<br />

Osiem lat później wprowadzono ją do obiegu z okazji obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego. W socjalistycznym państwie<br />

brakowało srebra, a import z krajów kapitalistycznych nie wchodził w grę. Postanowiono więc, że obywatele będą mogli nabyć<br />

monetę, ale tylko po przedstawieniu w NBP talonu potwierdzającego sprzedaż 50 g czystego srebra w sklepie „Jubiler”. W latach<br />

70. XX wieku w konkursie ogłoszonym przez „Biuletyn Numizmatyczny” moneta „Mieszko i Dąbrówka” otrzymała tytuł Najpiękniejszej<br />

Monety Polskiej.<br />

The most beautiful coin of PRL<br />

available for a coupon<br />

In 1958, Józef Gosławski won a competition of Narodowy Bank Polski for<br />

a design of a silver coin “Mieszko and Dąbrówka”. Eight years later, it was<br />

introduced into circulation to commemorate the Millennium of Polish<br />

State. However, during the time of socialism, Poland lacked silver to strike<br />

the commemorative issue. Simultaneously, the imports from the capitalist<br />

countries were out of the question. It was decided that the collectible could<br />

be purchased upon presenting a coupon confirming the disposal of 50 g<br />

of fine silver in a jewelry store “Jubiler”. According to the survey conducted<br />

in the 1970s by the Numismatic Bulletin, the collectible “Mieszko and<br />

Dąbrówka” won the title of the “most beautiful Polish coin of all time”.<br />

100 zł „Mieszko i Dąbrówka”, okolicznościowa moneta<br />

wybita w 1966 roku z okazji 1000-lecia Państwa Polskiego<br />

(emitent: Narodowy Bank Polski).<br />

“Mieszko and Dąbrówka”, 100 zloty. Collector coin struck<br />

in 1966 to commemorate the Millennium of Polish State<br />

(issuer: Narodowy Bank Polski).<br />

1957<br />

Rozpoczęto bicie monet z nazwą państwa<br />

„Polska Rzeczpospolita Ludowa”. Dostosowanie<br />

daty rocznej na stemplach monet<br />

do aktualnego roku kalendarzowego.<br />

Minting coins with the name of the issuing<br />

country “Polska Rzeczpospolita Ludowa”<br />

— People’s Republic of Poland. Annual<br />

adjustment of coin dies according to the<br />

year of issue.<br />

1965<br />

Wprowadzenie znaku menniczego<br />

umieszczanego na awersie<br />

monet pod lewą łapą orła.<br />

Introduction of the mint mark<br />

visible on the coin’s obverse<br />

under the left talon of the eagle.<br />

1966<br />

Kolegium Ministerstwa Finansów podejmuje decyzję o modernizacji<br />

Mennicy Państwowej.<br />

The Committee of the Ministry of Finance decides on the<br />

modernization of the Polish State Mint.<br />

Uczczenie 1000-lecia Państwa Polskiego srebrną monetą<br />

„Mieszko i Dąbrówka” o nominale 100 zł (wg projektu Józefa<br />

Gosławskiego).<br />

Commemoration of the Millennium of Polish State with<br />

a silver 100-zloty coin “Mieszko and Dąbrówka” (created in<br />

accordance with the design of Józef Gosławski).<br />

10 LUTEGO 10 February<br />

Ustanowienie Dnia Mincerza.<br />

Introduction of the Minter’s Day.<br />

1989<br />

2 MAJA 2 May<br />

Mennica otrzymuje koncesję<br />

Ministra Rynku Wewnętrznego<br />

na przetwórstwo i obrót<br />

metalami szlachetnymi.<br />

The Mint receives a license for<br />

precious metals processing and<br />

trading issued by the Minister<br />

of the Domestic Market.


20<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Denominacja i wojsko<br />

Pod koniec lat 80. XX wieku Polska zmagała się z hiperinflacją. W 1990 roku ceny wzrosły o 585,8%, nominały<br />

banknotów sięgały milionów złotych, a w obiegu nie funkcjonowały monety. Narodowy Bank Polski przygotowywał<br />

się do denominacji. W grudniu 1990 roku — w wielkiej tajemnicy — w Mennicy Państwowej rozpoczęto bicie<br />

nowych monet. Do ich produkcji kupiono najnowocześniejsze maszyny. W hali przy ul. Domaniewskiej wytwarzano<br />

nawet 16 mln monet dziennie! Pracowników Mennicy obowiązywał zakaz udzielania jakichkolwiek informacji<br />

na ten temat, a gotowe monety transportowano do skarbca w Twierdzy Modlin, gdzie pilnowało ich wojsko.<br />

W lipcu 1994 roku Sejm uchwalił ustawę o denominacji. Z dniem 1 stycznia 1995 r. wprowadzono nowy polski<br />

złoty przeliczany w relacji 1 do 10 000 zł. Do obiegu weszło 9 niezwykle nowoczesnych monet, w tym monety bimetaliczne<br />

o nominałach 2 i 5 zł. W 1996 roku na Konferencji Dyrektorów Mennic moneta 5 zł otrzymała I nagrodę<br />

w kategorii „Najbardziej zaawansowana technologicznie moneta obiegowa”.<br />

Jedna z pierwszych monet wybitych po 1989 roku z wizerunkiem<br />

orła w koronie i napisem „Rzeczpospolita Polska”<br />

na awersie (emitent: Narodowy Bank Polski).<br />

One of the first coins struck after 1989. Its obverse bears<br />

the effigy of the Polish crowned eagle and the inscription<br />

“Rzeczpospolita Polska” — the Republic of Poland (issuer:<br />

Narodowy Bank Polski).<br />

Pierwsza polska moneta bimetaliczna wybita z okazji<br />

225-lecia założenia Mennicy Warszawskiej (emitent: Narodowy<br />

Bank Polski).<br />

First Polish bimetallic coin struck on the occasion of the<br />

225th anniversary of the establishment of the Warsaw<br />

Mint (issuer: Narodowy Bank Polski).<br />

1990<br />

20 WRZEŚNIA 20 September<br />

Przywrócenie na monetach nazwy państwa „Rzeczpospolita<br />

Polska” oraz orła w koronie (emisja nowej monety 100 zł).<br />

Coins are struck with the name of the country “Rzeczpospolita<br />

Polska” — the Republic of Poland, and the national emblem —<br />

the crowned Polish eagle (new issue of 100-zloty coins).<br />

Produkcja sztabek złota o gramaturach 5, 10, 20 g.<br />

Production of gold bars weighting 5, 10 and 20 g.<br />

1990-94<br />

Objęta całkowitą tajemnicą produkcja polskich monet denominacyjnych<br />

w hali przy ul. Domaniewskiej. Ich bicie rozpoczęto<br />

27 grudnia 1990 roku od monety o nominale 1 zł. Pod względem<br />

technologicznym nowe monety obiegowe reprezentowały<br />

najwyższą światową jakość.<br />

A veil of secrecy thrown over the production of new Polish circulation<br />

coins at the Domaniewska street in Warsaw. Officially,<br />

striking the new redenominated coins with face value of 1 zloty<br />

starts on 27 December 1990. Technically speaking, new Polish<br />

circulation coins were struck in highest world quality.<br />

1991<br />

10 LUTEGO 10 February<br />

Pamiątkowa moneta z okazji 225-lecia założenia Mennicy Warszawskiej<br />

— pierwsza polska moneta bimetaliczna.<br />

The 225th anniversary of the establishment of the Warsaw<br />

Mint is commemorated with a collector coin — the first Polish<br />

bimetallic coin.


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA 21<br />

Redenomination and the army<br />

At the end of the 1980s Poland was struggling with hyperinflation. In 1990, prices went up by 585.8%. Face values of banknotes reached millions of zlotys, whereas coins were not<br />

used as a circulating currency anymore. Narodowy Bank Polski prepared itself for redenomination. In December 1990, preceded by buying high-end minting equipment, the Polish<br />

State Mint started striking new Polish coins. The production was kept in a closely guarded secret. The capacity of the facilities located at the Domaniewska street reached as many as<br />

16 million coins struck per day! Mint employees were forbidden to divulge any information about the production process. Ready-made coins were transported to the treasury of the<br />

Modlin Fortress and kept under the close guard of the Polish army. In July 1994, the Sejm of the Republic of Poland passed the law on redenomination. On 1 January 1995, the new<br />

Polish zloty was put into circulation at the rate of 10,000 ‘old’ zlotys. Redenominated Polish currency encompassed 9 highly-advanced coins, including bimetallic 2- and 5-zloty pieces.<br />

In 1996, at the Mint Directors Conference, the 5-zloty coin took the 1st place in the category “The most technologically advanced circulation coin”.<br />

=<br />

1994<br />

1 KWIETNIA 1 April<br />

Przekształcenie Mennicy Państwowej w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa o nazwie<br />

„Mennica Państwowa S.A.”.<br />

Transformation of the Polish State Mint into a joint-stock company wholly owned by the State<br />

Treasury of Poland under the name “Mennica Państwowa S.A.” — the Polish State Mint.<br />

30 SIERPNIA 30 August<br />

Rozpoczęcie bicia bimetalicznych monet obiegowych o nominałach 2 zł i 5 zł.<br />

Production of Polish bimetallic coins with face values of 2 zloty and 5 zloty.<br />

1995<br />

1 STYCZNIA<br />

1 January<br />

Denominacja polskiego złotego.<br />

Przywrócenie monet do obiegu<br />

pieniężnego.<br />

Redenomination of Polish zloty.<br />

Coins are re-introduced into<br />

circulation.<br />

1996<br />

Mennica, jako jedna z niewielu mennic na świecie wdraża<br />

technologię elektrodrążenia matryc i stempli. Dzięki zakupionym<br />

nowoczesnym urządzeniom wielokrotnie zwiększa się<br />

prędkość obróbki i trwałość odtwarzanych wizerunków.<br />

As one of few mints in the world, the Mint implements the<br />

EDM technology to create its dies. Newly-purchased high-end<br />

equipment speeds up both processing and product durability.<br />

26 WRZEŚNIA 26 September<br />

Otwarcie nowego gmachu Mennicy przy ul. Żelaznej 56. Uroczysta inauguracja uruchomienia<br />

pras monetarnych z udziałem Prezydenta Lecha Wałęsy.<br />

The President of Poland Lech Wałęsa officially opens a new building of the Polish State Mint<br />

at Żelazna 56 Street and inaugurates the minting process.


22<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Skok w nowoczesność<br />

Upadek żelaznej kurtyny oznaczał dostęp do światowych rynków także dla polskich produktów menniczych. Związana z tym<br />

modernizacja parku maszynowego umożliwiła Mennicy Państwowej pozyskanie najnowocześniejszych technologii i metod<br />

produkcji. Znakiem nowych czasów był fakt, że w roku 2000 Mennica po raz pierwszy wzięła udział w Międzynarodowych<br />

Targach Numizmatycznych „World Money Fair”, najważniejszym corocznym wydarzeniu numizmatycznym na świecie. Odtąd<br />

jest ona cenionym uczestnikiem wielu imprez branżowych najwyższej rangi. Wejście Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku<br />

stało się w pełni wykorzystaną przez Mennicę szansą na zbudowanie silnej polskiej marki, rozpoznawanej i podziwianej na<br />

całym świecie.<br />

Nowe czasy postawiły nowe wyzwania przed jeszcze do niedawna państwową firmą. Mennica rozwijała się coraz dynamiczniej.<br />

Stała się obecna nie tylko na rynkach numizmatycznych. Firma zaczęła inwestować w kruszce, obrót metalami szlachetnymi,<br />

system kart miejskich i nieruchomości. Mennica jest kluczowym producentem odznaczeń, pieczęci i insygniów państwowych<br />

oraz największym producentem medali w Polsce. Jej innowacyjne produkty są doceniane i poszukiwane we wszystkich<br />

zakątkach globu.<br />

„Rok 2001”— pierwsza złota moneta wielomateriałowa<br />

(emitent: Narodowy Bank Polski).<br />

“Year 2001”— the first multi-material gold coin<br />

(issuer: Narodowy Bank Polski).<br />

W 2004 roku z okazji emisji monety „Wstąpienie Polski do<br />

Unii Europejskiej” Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski<br />

(po lewej) oraz prezes Narodowego Banku Polskiego Leszek<br />

Balcerowicz (w środku) byli gośćmi Mennicy Państwowej.<br />

In 2004, on the occasion of issuing the “Polish Accession to<br />

the European Union” coin, the President of Narodowy Bank<br />

Polski Leszek Balcerowicz (in the middle) and the President<br />

of Poland Aleksander Kwaśniewski (left-hand) visited the<br />

Mint of Poland.<br />

1998<br />

6 LUTEGO 6 February<br />

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd wydaje zgodę na wprowadzenie papierów wartościowych<br />

Mennicy Państwowej do publicznego obrotu, co umożliwia sprzedaż jej akcji oraz ich notowanie na<br />

rynku podstawowym.<br />

The Securities and Stock Exchange Commission grants consent to introduce securities of the Polish State<br />

Mint to public trading. That decision enables the Polish State Mint to sell its shares and list them on the<br />

main market.<br />

7 KWIETNIA 7 April<br />

Pierwsze notowanie akcji Mennicy Państwowej S.A. wprowadzonych w trybie publicznej sprzedaży<br />

oraz w trybie zwykłym podczas sesji giełdowej.<br />

Shares of the Polish State Mint are offered in the initial public offering and during an ordinary stock<br />

market session.<br />

2000<br />

21–23 STYCZNIA 21–23 January<br />

Mennica Państwowa S.A. po raz pierwszy bierze udział w Międzynarodowych Targach<br />

Numizmatycznych „World Money Fair” w Bazylei.<br />

The Polish State Mint for the first time participates in the international coin expo<br />

“World Money Fair — Basel 2000”.<br />

16 LUTEGO 16 February<br />

Dzień Mincerza. Wizyta premiera Jerzego Buzka i prezesa Narodowego Banku Polskiego<br />

Hanny Gronkiewicz-Waltz. Uroczyste rozpoczęcie produkcji monet kolekcjonerskich<br />

2000 roku oraz ustanowienie flagi Mennicy.<br />

Minter’s Day. Visit of the Prime Minister of Poland Jerzy Buzek and President of Narodowy Bank Polski<br />

Hanna Gronkiewicz-Waltz. Official inauguration of the production of collector coins of the year 2000,<br />

erecting the Mint’s flag.


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA 23<br />

Leap into modernity<br />

The fall of the Iron Curtain opened the access to world markets also in terms of<br />

minting products. The modernization of the machine park enabled the Polish<br />

State Mint to take advantage of high-end technologies and newest production<br />

methods. In 2000, for the first time, the company took part in the international<br />

coin expo “World Money Fair”, the most important annual numismatic event<br />

in the world. This was a sign of the modern era. The Polish State Mint won the<br />

reputation of a highly-valued participant, respected in the top-class numismatic<br />

events. Poland’s accession to the European Union in 2004 offered a great<br />

opportunity for the Mint. The company created a top Polish brand, well-known<br />

and respected around the world.<br />

„Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej”, 10 zł,<br />

2004 — srebrna moneta zdobiona tampondrukiem<br />

(emitent: Narodowy Bank Polski).<br />

“Poland’s Accession to the European Union”, 10 zloty,<br />

2004 — silver coin decorated with pad printing<br />

(issuer: Narodowy Bank Polski).<br />

New times posed fresh challenges to — until quite recently — a wholly stateowned<br />

company. The Mint was growing more and more dynamically. Thanks to<br />

investments in precious metals trading and processing, municipal card system<br />

and real estate, it became present not only on the numismatic market. Today,<br />

the Mint of Poland is a the biggest manufacturer of badges of honor, seals<br />

and state distinctions, as well as a major manufacturer of medals in Poland.<br />

Its innovative products are appreciated and sought-after in the most remote<br />

corners of the globe.<br />

2001<br />

Emisja pierwszej monety wielomateriałowej „Rok 2001” wykonanej<br />

z trzech rodzajów złota.<br />

Issue of the coin “Year 2001” with face value of 200 zloty — first<br />

collector coin made of three different alloys of gold.<br />

Mennica Państwowa wprowadza na rynek nowy typ usług:<br />

płatności elektroniczne.<br />

The Polish State Mint introduces new services in the field of<br />

electronic payments.<br />

2003<br />

Wdrożenie technologii elektronicznej modyfikacji projektu:<br />

komputeryzacja, zakup nowoczesnego oprogramowania,<br />

skanowanie 3D.<br />

Implementation of electronic technology of project modification:<br />

computerization, purchase of modern software,<br />

3D scanning.<br />

2004<br />

14 KWIETNIA 14 April<br />

Prezydent Aleksander Kwaśniewski oraz prezes NBP<br />

Leszek Balcerowicz uczestniczą w uroczystym uruchomieniu<br />

produkcji monet kolekcjonerskich poświęconych wstąpieniu<br />

Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku.<br />

The President of Poland Aleksander Kwaśniewski and the<br />

President of Narodowy Bank Polski Leszek Balcerowicz officially<br />

launch the production of collector coins commemorating<br />

Poland’s accession to the European Union on 1 May 2004.


24 III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Dukat Lokalny – sztuka wyjątkowej promocji<br />

W 2006 roku Mennica Polska stworzyła unikatowe narzędzie promocyjne — Dukat Lokalny. Każdy dukat w określonym miejscu<br />

i czasie stawał się oficjalnym środkiem płatniczym. To nawiązanie do dawnego zwyczaju i prawa bicia monet przez lokalnych<br />

władców, a zarazem oryginalny sposób promowania miast, regionów i marek oraz uczczenia wyjątkowych wydarzeń. Piękne<br />

Suwale, Kraki, Merki czy Sącze okazały się nie tylko trwałą i niepowtarzalną pamiątką dla turystów i mieszkańców, lecz także<br />

gratką dla kolekcjonerów. W 2010 roku Mennica Polska otrzymała Godło „Teraz Polska” za wykreowanie Dukata Lokalnego<br />

oraz jego wysoką jakość.<br />

Local Ducats – art of exceptional promotion<br />

Każdej emisji Dukata Lokalnego towarzyszy<br />

akcja promocyjna i informacyjna w regionie.<br />

Na afiszach podawany jest kurs jego wymiany<br />

w stosunku do złotego.<br />

Each issue of the Local Ducats is accompanied<br />

by a regional informative and promotional<br />

campaign. The posters show the ducat-to-zloty<br />

exchange rate.<br />

In 2006, the Mint of Poland created a unique marketing tool — the Local Ducats — commemorative tokens used as legal tender within<br />

a specific territory and in a defined period of time. The idea alludes to the old tradition and right retained by local authorities to issue<br />

their own currency. Modern-day Local Ducats could be used to commemorate special events and promote Polish regions, towns,<br />

municipalities and brands. Beautiful tokens issued by Suwałki, Cracow, Jurata or Nowy Sącz enjoyed a great popularity not only among<br />

tourists and local residents, but also among coin collectors. In 2010, the Mint of Poland was granted the right to use the “Poland: Now”<br />

emblem of The Polish Promotional Program Foundation. The award was received for the creation and high quality of the Local Ducats.<br />

2005<br />

18 MAJA 18 May<br />

Zmiana nazwy firmy z „Mennicy Państwowej S.A.” na „Mennicę Polską S.A.”.<br />

The company name Mennica Państwowa S.A. (the Polish State Mint) is changed<br />

to Mennica Polska S.A. — the Mint of Poland.<br />

31 MAJA 31 May<br />

Uhonorowanie Mennicy Polskiej S.A. godłem „Teraz Polska”.<br />

The Mint of Poland is honored with the “Poland: Now” emblem.<br />

2006<br />

22 LIPCA 22 July<br />

Emisja pierwszego Dukata Lokalnego o nominale 3 Merków z okazji 75-lecia Juraty.<br />

First Local Ducat with face value of 3 Merks issued on the occasion<br />

of 75th anniversary of Jurata — popular Polish sea side resort.


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA<br />

25<br />

Unowocześnienie parku maszynowego pozwala Mennicy<br />

Polskiej na wykorzystanie innowacyjnych technik menniczych.<br />

W 2005 roku oksydowana moneta 20 rubli „Mały Książę” z serii<br />

„Bajki Narodów Świata” zostaje ozdobiona białą cyrkonią. W 2007<br />

roku powstaje moneta 1 dolar „Vincent van Gogh” z kolorowym<br />

tampondrukiem, a w 2008 roku — 20-rublowa moneta „Sedov”<br />

z serii „Żaglowce Świata” z integralnym hologramem.<br />

Thanks to the modernization of its machine park, the Mint of<br />

Poland introduces some innovative decorative techniques. In<br />

2005, the 20-ruble oxidized coin “Little Prince” from the “Fairy<br />

Tales” series is adorned with a white cubic zirconia. In 2007, the<br />

company creates 1-dollar coin “Vincent van Gogh” embellished<br />

with colorful pad printing, whereas in 2008, the 20-ruble coin<br />

“Sedov” from the series “Sailing Ships” is decorated with an<br />

integral hologram.<br />

2007<br />

Mennica, która unowocześniła swój park maszynowy, bije pierwszą polską monetę<br />

z integralnym hologramem (nanoszonym w trakcie wybijania): „Konrad Korzeniowski/Joseph Conrad<br />

(1857-1924)” o nominale 10 zł.<br />

Having modernized its machine park, the Mint strikes the first Polish coin decorated with<br />

an integral hologram (transferred onto the coin’s surface during the minting process):<br />

“Konrad Korzeniowski/Joseph Conrad (1857-1924)” with face value of 10 zloty.<br />

2008<br />

Mennica Polska otrzymuje tytuł „Jakość Roku 2008” w kategorii „Produkt” za Dukata Lokalnego.<br />

The Mint of Poland is granted the title “Quality of Year 2008” in the “Product” category for its Local Ducats.<br />

17 MAJA 17 May<br />

Mennica Polska pierwszy raz uczestniczy w akcji „Noc Muzeów” (kontynuuje tę tradycję do dziś).<br />

Mint of Poland takes part in the Long Night of Museums for the first time (this tradition is continued to this day).<br />

26 LISTOPADA 26 November<br />

Wizyta w Mennicy Polskiej światowej sławy piłkarza Eusébio da Silva Ferreira, który inauguruje produkcję srebrnej<br />

monety kolekcjonerskiej ze swoim wizerunkiem.<br />

A world-famous footballer Eusébio da Silva Ferreira visits the Mint of Poland and personally commences the<br />

minting process of collector coins featuring his effigy.


26<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Zaczęło się w Gdańsku<br />

W 2009 roku, w ramach obchodów 20-lecia wyborów czerwcowych, Miasto Gdańsk przy współpracy z Mennicą Polską wyemitowało Talar Gdański. Ogromny nakład<br />

300 tysięcy egzemplarzy okazał się ewenementem na skalę europejską. Powodów tego rozmachu było wiele: ranga tak ważnego dla Polski wydarzenia, osobisty<br />

udział w uroczystościach Lecha Wałęsy oraz miejsce emisji. Przecież wszystko „Zaczęło się w Gdańsku” — jak głosi napis na Talarze. Na pamiątkowym krążku widnieje<br />

sylwetka lidera Solidarności, laureata Nagrody Nobla i prezydenta Polski. Wizerunek Lecha Wałęsy triumfalnie niesionego przez stoczniowców został wykonany<br />

na podstawie słynnego zdjęcia Jana Morka, które upamiętniało podpisanie porozumień sierpniowych w 1980 roku. Talar Gdański został wprowadzony do obiegu<br />

lokalnie i przez pewien czas stanowił środek płatniczy na terenie miasta.<br />

It started in Gdańsk<br />

In 2009, Poland celebrated the 20th anniversary of the recovery of Polish independence after the years of communism. On this occasion, the<br />

City of Gdańsk — in cooperation with the Mint of Poland — issued the Gdańsk Thalers. With the mintage of 300,000 pcs, this special edition<br />

of Local Ducats turned out to be a great success on a European scale. There were several reasons for building up the momentum of the<br />

anniversary: the importance of the event and place, as well as the personal participation of Lech Wałęsa. After all, “Everything started in Gdańsk”<br />

— as states the inscription engraved on the Thaler. The commemorative token features the effigy of Lech Wałęsa — a leader of the Solidarity<br />

movement, the President of Poland and Noble Prize winner. The scene of Lech Wałęsa being triumphantly carried by a group of shipyard<br />

workers was derived from a famous photograph taken by Jan Morek, commemorating the moment of signing the Gdańsk Agreement in<br />

August 1980. The Gdańsk Thaler was introduced into circulation on a local scale. For a certain time it served as a legal tender within the<br />

territory of the City of Gdańsk.<br />

2009<br />

STYCZEŃ January<br />

Mennica Polska trafia do „złotej dziesiątki” zestawienia „Top Marka 2009” w plebiscycie „Laur Konsumenta”.<br />

The Mint of Poland is nominated to top ten companies in the ranking “Top Brands 2009” in the nationwide<br />

program “Consumer Laurels”.<br />

CZERWIEC June<br />

Emisja Talara Gdańskiego z okazji 20. rocznicy wolnych wyborów w Polsce przeprowadzonych 4 czerwca 1989<br />

roku. Z tej okazji Prezydent Lech Wałęsa był gościem Mennicy Polskiej i Miasta Gdańska oraz wziął udział<br />

w uroczystej konferencji.<br />

Issue of Gdańsk Thalers marking the 20th anniversary of free elections held in June 1989 in Poland. On this<br />

occasion, the President of Poland Lech Wałęsa visits the Mint of Poland and the City of Gdańsk.<br />

Wersja bimetaliczna (obiegowa) i srebrna<br />

(kolekcjonerska) Talara Gdańskiego.<br />

Bimetallic Gdańsk Thaler (used in circulation)<br />

and its silver (commemorative)<br />

version.


27<br />

Z okazji emisji Talara Gdańskiego Prezydent<br />

Lech Wałęsa był gościem Mennicy Polskiej.<br />

On the occasion of the issue of Gdańsk<br />

Thalers, the President of Poland Lech<br />

Wałęsa visited the Mint of Poland.


28<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Myśląc o innych<br />

Od 2010 roku Mennica Polska aktywnie angażuje się w działania o charakterze społecznym. Jednym z nich była kampania „Reszta w Twoich rękach” przeprowadzona we współpracy<br />

z UNICEF Polska. Akcja na rzecz dzieci z najbiedniejszych krajów została zorganizowana kilkukrotnie. Towarzyszyły jej działania reklamowo-informacyjne w całej Polsce.<br />

Klienci sklepów biorących udział w kampanii mogli otrzymać resztę lub jej część w postaci Dobrych Dukatów. W ten sposób każdy mógł wesprzeć osoby potrzebujące podczas<br />

robienia codziennych zakupów. Oprócz mosiężnych żetonów Mennica Polska i UNICEF Polska przygotowały też wyjątkową edycję kolekcjonerską srebrnych i złotych Dobrych<br />

Dukatów. W akcję zaangażowało się wiele osób ze świata kultury, sztuki i biznesu. W roku 2010 kampanię wsparli Magdalena Różczka oraz Artur Żmijewski — Ambasadorzy<br />

Dobrej Woli UNICEF.<br />

Thinking about the others<br />

Since 2010, the Mint of Poland has been supporting social initiatives. One of them — “The Change is in Your Hands” — was a joint charitable action organized in cooperation with<br />

UNICEF Polska. Several editions of the campaign were aimed at children in need living in developing countries. The initiative was actively promoted and widely advertised around<br />

Poland. Everyone could support the action while doing the shopping — just by asking for the change be given in Good Ducats. Along with standard brass tokens one could obtain at<br />

the checkout, the Mint of Poland and UNICEF Polska prepared a unique collector’s edition of gold and silver Good Ducats. The campaign was promoted by people of art, culture and<br />

business. In 2010, the action was supported by Magdalena Różczka and Artur Żmijewski — the Goodwill Ambassadors of UNICEF Polska.<br />

4 Dobre Dukaty wydawane jako<br />

reszta zamiast 4 złotych — pierwsza<br />

emisja z 2010 roku.<br />

4 Good Ducats, the equivalent of<br />

4 zloty, given as a change — first<br />

issue from 2010.<br />

Druga emisja o nominale 5 Dobrych<br />

Dukatów z roku 2011.<br />

Second issue, face value of 5 Good<br />

Ducats from 2011.<br />

2010<br />

STYCZEŃ January<br />

Rusza pierwsza edycja akcji charytatywnej UNICEF i Mennicy Polskiej „Reszta w Twoich rękach”, dzięki której zebrano<br />

ponad 400 tysięcy złotych na rzecz potrzebujących dzieci w Afryce.<br />

First edition of joint charitable action “The Change is in Your Hands” organized by the Mint of Poland and UNICEF.<br />

During the campaign 400,000 zloty is raised for children in need in Africa.<br />

KWIECIEŃ April<br />

Grupa Kapitałowa Mennicy Polskiej S.A. trafia na 241. pozycję spośród 500 największych polskich firm dziennika<br />

„Rzeczpospolita”.<br />

The Capital Group of the Mint of Poland is listed in the 241st place in the ranking of the 500 biggest Polish companies<br />

according to “Rzeczpospolita” daily newspaper.<br />

MAJ May<br />

Wprowadzenie we Wrocławiu pierwszego systemu karty miejskiej URBANCARD, którego operatorem jest Mennica Polska.<br />

A new system of city cards URBANCARD operated by the Mint of Poland is introduced in Wrocław.<br />

Ekskluzywna kolekcjonerska edycja srebrnych, złotych i mosiężnych<br />

Dobrych Dukatów w opakowaniu w kształcie latawca.<br />

Exclusive commemorative edition of silver, gold and brass<br />

Good Ducats displayed in the kite-shaped presentation case.


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA<br />

29<br />

Złoty skarb z Kijowa<br />

W 2011 roku w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie otwarto wystawę „Skarb z Kijowa. Złoty Poczet. Królewska Kolekcja Medali Stanisława Augusta”, na której przedstawiono<br />

unikatowe złote medale z wizerunkami władców Rzeczpospolitej. W Polsce były prezentowane po raz pierwszy. Seria, która powstała na podstawie portretów królów Polski<br />

autorstwa Marcella Bacciarellego, pochodzi ze zbiorów Narodowego Muzeum Historii Ukrainy w Kijowie. Wykonano ją w wysokim reliefie w Mennicy Warszawskiej na polecenie<br />

Stanisława Augusta Poniatowskiego.<br />

Na wystawie zaprezentowano również oryginalne stemple, które wykonali nadworni medalierzy królewscy — Jan Filip Holzhaeusser i Jan Jakub Reichel. W 1868 roku, po<br />

zamknięciu Mennicy Warszawskiej, wywieziono je do Petersburga. Do Polski wróciły w okresie dwudziestolecia międzywojennego i zostały zdeponowane w Gabinecie Numizmatycznym<br />

Mennicy Państwowej. W tym miejscu przetrwały okupacje, ukryte przez kustosza Władysława Terleckiego w podwójnych dnach gablot. Do dziś są przechowywane<br />

w zbiorach Mennicy Polskiej.<br />

Golden Treasure from Kiev<br />

In 2011 the Royal Łazienki Musem in Warsaw displayed an exhibition “Treasures from Kiev. The Golden Gallery of<br />

Polish Kings from the Medal Collection of Stanisław August Poniatowski”, presenting – for the first time in Poland –<br />

unique gold medals featuring effigies of Polish sovereigns. This collection, based on the portraits of Polish monarchs<br />

created by Marcello Bacciarelli, was borrowed from the National Museum of the History of Ukraine in Kiev. The<br />

exhibits were struck in high relief by the Warsaw Mint at the request of Stanisław August Poniatowski.<br />

Additionally, the exhibition included original dies created by Jan Filip Holzhaeusser and Jan Jakub Reichel, the<br />

medal-makers to the royal court. Following the closure of the Warsaw Mint in 1868, the dies were moved to Saint<br />

Petersburg. Returned to Poland in the interwar period, the dies were deposited in the Numismatic Cabinet of the<br />

Polish State Mint, where — hidden in double bottoms of the showcases by its curator Władysław Terlecki — they<br />

survived the German occupation. Today, the dies are included in the numismatic collection of the Mint of Poland.<br />

2011<br />

SIERPIEŃ August<br />

XXIII Konferencja Dyrektorów Mennic. Mennica Polska gości<br />

przedstawicieli mennic z całego świata.<br />

Members of the XXIII Mint Directors Conference, the representatives<br />

of mints from around the world, visit the Mint of Poland.<br />

LISTOPAD November<br />

Inauguracja wystawy „Skarb z Kijowa. Złoty Poczet. Królewska<br />

Kolekcja Medali Stanisława Augusta” w Muzeum Łazienki Królewskie<br />

w Warszawie.<br />

Inauguration of the exhibition “Treasures from Kiev. The Golden<br />

Gallery of Polish Kings from the Medal Collection of Stanisław August<br />

Poniatowski” in the Royal Łazienki Musem in Warsaw.<br />

Zdjęcie powyżej: złote medale na wystawie<br />

„Skarb z Kijowa. Złoty Poczet.<br />

Królewska Kolekcja Medali Stanisława<br />

Augusta” w Muzeum Łazienki Królewskie<br />

w Warszawie. Zdjęcie poniżej: stempel<br />

do medalu z wizerunkiem Bolesława<br />

Chrobrego z serii „Poczet Królów i Książąt<br />

Polskich” z czasów Stanisława Augusta<br />

Poniatowskiego.<br />

Above: gold medals displayed during<br />

the exhibition “Treasures from Kiev. The<br />

Golden Gallery of Polish Kings from the<br />

Medal Collection of Stanisław August<br />

Poniatowski” at the Royal Łazienki Museum<br />

in Warsaw. Beneath: medal die with<br />

the effigy of Bolesław I the Brave from<br />

the series “Retinue of the Polish Kings<br />

and Princes” dating back to the times of<br />

Stanisław August Poniatowski.


30<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Złote serce Mennicy<br />

Mennica Polska współpracuje z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy od samego początku jej istnienia i co roku<br />

bierze udział w styczniowym Finale WOŚP. Firma przekazuje specjalnie zaprojektowane na ten cel złote serduszka,<br />

które stały się nieodłącznym symbolem WOŚP. Każde z nich zawiera około 4,5 grama złota, jest opatrzone<br />

numerem oraz datą finału. W 2010 roku za jedno z nich uzyskano rekordową kwotę — 1 110 000 złotych.<br />

Dwudziestą rocznicę istnienia Fundacji WOŚP uczczono srebrną monetą o nominale 10 złotych — oczywiście<br />

również w kształcie serduszka.<br />

Gold heart of the Mint<br />

The Mint of Poland has been cooperating with the Great Orchestra of Christmas Charity (WOŚP) from the<br />

moment of its establishment. Today, the gold hearts donated by the Mint of Poland for the annual Grand Final’s<br />

auction are the hallmark of the initiative. Each heart contains around 4.5 g of gold. It bears an individual number<br />

along with the date of the Grand Final. In 2010, one of the gold hearts was bought at an auction for a record sum<br />

of 1,110,000 zloty.<br />

Z okazji emisji monety pamiątkowej prezes i założyciel Fundacji WOŚP<br />

Jerzy Owsiak odwiedził Mennicę Polską.<br />

On the occasion of issuing the commemorative coin, the president and<br />

founder of the WOŚP foundation visited the Mint of Poland.<br />

The 20th anniversary of the Great Orchestra of Christmas Charity was marked with a silver 10-zloty coin<br />

— of course, in the shape of a heart.<br />

2012<br />

STYCZEŃ January<br />

Emisja srebrnej monety w kształcie serca o nominale 10 zł, upamiętniającej<br />

20. rocznicę powstania Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Emisja<br />

poprzedzona została konferencją, w której uczestniczyli m.in. prezes<br />

NBP Marek Belka oraz prezes Fundacji WOŚP Jerzy Owsiak.<br />

Silver 10-zloty coin commemorating the 20th anniversary of the Great<br />

Orchestra of Christmas Charity. Prior to its production, the President of the<br />

Narodowy Bank Polski Marek Belka and the founder of the WOŚP Foundation<br />

Jerzy Owsiak take part in a conference.<br />

KWIECIEŃ April<br />

Emisja złotej monety kolekcjonerskiej o wadze 1 kg z wizerunkiem medalu<br />

Merentibus (łac. Zasłużonym), ustanowionego i nadawanego przez króla<br />

Stanisława Augusta Poniatowskiego za zasługi dla nauki, sztuki i przemysłu.<br />

Issue of 1-kg gold coin featuring the medal Merentibus (Latin: For the Merited)<br />

— distinction established by King Stanisław August Poniatowski, awarded as<br />

recognition of merits for people of science, art and industry.<br />

CZERWIEC June<br />

Na zlecenie Narodowego Banku Polskiego — z okazji Mistrzostw Europy<br />

UEFA 2012 rozgrywanych w Polsce i na Ukrainie — emisja zestawów monet<br />

kolekcjonerskich: wieloelementowych oraz o nieregularnych kształtach.<br />

Exceptional collector coins issued by Narodowy Bank Polski on the occasion<br />

of the 2012 UEFA European Championship co-hosted by Poland and Ukraine:<br />

2- and 4-piece set and irregularly-shaped coins.<br />

Moneta 10 zł „Wielka Orkiestra Świątecznej<br />

Pomocy — 20 lat” w kształcie<br />

serca (emitent: Narodowy Bank Polski).<br />

10-zloty coin “20 Years of the Great<br />

Orchestra of the Christmas Charity” in<br />

the shape of a heart (issuer: Narodowy<br />

Bank Polski).


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA 31<br />

Trzecia strona monety<br />

fot./phot. 4<br />

Każda moneta na świecie ma awers i rewers oraz rant. Bywa on gładki, ząbkowany, czasem ozdobny. Jeżeli<br />

awers i rewers mogą być niezapomnianym dziełem sztuki, to czy nie może nim być również trzecia, niedoceniana<br />

do tej pory strona monety?<br />

W 2012 roku w Mennicy Polskiej rozpoczęto prace nad projektem pierwszej na świecie monety przestrzennej.<br />

Trwały one rok. Powstawały różne koncepcje, kolejne szkice, modele gipsowe oraz wizualizacje<br />

komputerowe 2D i 3D. Wykonano wersje próbne cylindrycznej monety. Ostatecznie powstało sześć stempli<br />

o niestandardowych kształtach do wybicia poszczególnych części „Fortuny Redux”.<br />

fot./phot. 1<br />

fot./phot. 2<br />

Third side of a coin<br />

Each coin in the world has an obverse, a reverse and an edge. The edge can be<br />

plain, milled or decorated. If the obverse and reverse can be an unforgettable work<br />

of art, why cannot the third — so far underrated — side of a coin become one, too?<br />

In 2012 the Mint of Poland launched a project of the world’s first spatial coin. One<br />

year of work resulted in various concepts, consecutive sketches, plaster models, 2D<br />

and 3D visualizations. Several trials of a cylindrical coin were struck. Eventually, six<br />

dies with non-standard shapes were created to struck the individual parts of the<br />

coin “Fortuna Redux”.<br />

fot. /phot. 5<br />

fot./phot. 7<br />

fot./phot. 6<br />

fot. 4. Komputerowa wizualizacja bocznej powierzchni<br />

monety.<br />

fot. 5. Ostateczna wizualizacja bocznej powierzchni<br />

monety.<br />

fot. 6. Niewykorzystany szkic stopy Merkurego.<br />

fot. 7. Wizualizacja trójwymiarowa.<br />

fot. 8. Sześć gotowych stempli do produkcji<br />

„Fortuny Redux”: cztery boczne oraz dwa do<br />

bicia awersu i rewersu.<br />

phot. 4. A computer visualisation of the coin’s<br />

lateral surface.<br />

phot. 5. Final visualization of the coin’s lateral<br />

surface.<br />

phot. 6. Unused sketch of Merkury’s foot.<br />

phot. 7. 3D visualization.<br />

phot. 8. Six ready-made dies for production of<br />

“Fortuna Redux”: four lateral dies and two for<br />

striking its obverse and reverse.<br />

fot./phot. 3<br />

fot./phot. 8<br />

LIPIEC July<br />

Rozpoczęcie prac nad „Fortuną Redux” — pierwszą na świecie<br />

monetą przestrzenną w kształcie walca.<br />

Initial steps towards creating the “Fortuna Redux” — world’s<br />

first spatial coin in the shape of a cylinder.<br />

TRÓJWYMIAROWY SKAN MODELU GIPSOWEGO<br />

3D scan of a plaster model<br />

Popiersie Merkurego na rewersie<br />

monety „Fortuna Redux”: szkic projektanta<br />

(fot. 1), model gipsowy (fot.<br />

2) oraz komputerowa wizualizacja<br />

przestrzenna rewersu monety (fot. 3).<br />

Merkury’s bust on the reverse side of<br />

the “Fortuna Redux” coin: designer’s<br />

sketch (phot. 1), plaster model (phot.<br />

2) and computer 3D visualization of<br />

the coin's reverse (phot. 3).<br />

ELEMENTY PROJEKTU WYKONANE KOMPUTEROWO<br />

details of the project created digitally


32<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Obchody 250-lecia Mennicy<br />

Przez ponad 250 lat Mennica Polska brała aktywny udział w przemianach społecznych i gospodarczych<br />

kraju. Trudna historia Polski ukształtowała niezwyciężoną i stabilną markę, której wartości przez lata<br />

krzewiły kolejne pokolenia oddanych pracowników.<br />

10 lutego 2016 roku zainaugurowano obchody 250-lecia powstania Mennicy Warszawskiej. Tym samym<br />

Mennica Polska dołączyła do wąskiego grona firm i instytucji, które na rynku krajowym mogą pochwalić<br />

się wieloletnią historią i bogatą tradycją. Był to czas ważnych podsumowań. Strategia ciągłego rozwoju<br />

oraz dywersyfikacji działań okazały się kluczowe dla wzrostu biznesowego przedsiębiorstwa i sprawiły,<br />

że marka Mennicy Polskiej stała się rozpoznawalna na całym świecie.<br />

Obchody 250-lecia Mennicy zostały upamiętnione na znaczku kolekcjonerskim wydanym przez Pocztę<br />

Polską oraz na okolicznościowej pięciozłotówce wyemitowanej przez Narodowy Bank Polski. Przez<br />

okrągły rok odbywały się wystawy i wydarzenia kulturalne poświęcone obchodom jubileuszu. Wyprodukowano<br />

też limitowane okolicznościowe zestawy numizmatyczne oraz wydano album upamiętniający<br />

dziedzictwo Monetaria Varsoviensis.<br />

Srebrna kolekcjonerska moneta pięciozłotowa<br />

wyemitowana przez Narodowy Bank<br />

Polski z okazji 250. rocznicy założenia Mennicy<br />

Warszawskiej.<br />

Silver commemorative 5-zloty coin issued by<br />

Nardowy Bank Polski to mark the 250th anniversary<br />

of the foundation of the Warsaw Mint.<br />

Jubileuszowy znaczek kolekcjonerski z wizerunkiem<br />

Minerwy, bogini sztuki i rzemiosła. Emitent:<br />

Poczta Polska.<br />

Jubilee collector stamp featuring Minerva, the<br />

goddess of arts and crafts. Issuer: the Polish Post.<br />

2013<br />

Wdrożenie techniki laserowego matowienia matrycy. Uzyskano nowy, niezwykły efekt optyczny.<br />

Implementation of laser matting of the dies. This technique produces unusual visual effects.<br />

Produkcja pierwszej monety przestrzennej — „Fortuna Redux”.<br />

Creation of the first spatial coin “Fortuna Redux”.<br />

2014<br />

Mennica Polska wprowadza technologię zdobienia monet selektywnym złoceniem.<br />

The Mint of Poland starts to use selective gilding as a decoration technique.<br />

Rozpoczęcie nowoczesnej inwestycji budowlanej Mennica Legacy Tower u zbiegu ulic Pereca i Żelaznej.<br />

Launch of real estate investment — modern office complex Mennica Legacy Tower located next to the<br />

intersection of Pereca and Żelazna streets.<br />

STYCZEŃ January<br />

Wdrożenie nanotechnologii w celu zabezpieczania produktów z metali szlachetnych przed korozją.<br />

Implementation of anti-corrosion nanotechnology protecting products made of precious metals.


33<br />

Celebration of the 250th anniversary of the Mint<br />

For over 250 years the Mint of Poland has actively participated in social and economic transformations<br />

of the country. Difficult history of Poland has shaped an invincible and solid brand fostering values that<br />

have been consistently popularized by successive generations of its dedicated employees.<br />

On 10 February 2016, the celebration of the 250th anniversary of the foundation of the Warsaw<br />

Mint officially started. Thereby the Mint of Poland joined a confined group of Polish companies and<br />

institutions with a long history and rich traditions. The jubilee was a spur for important conclusions.<br />

The strategy of constant development and diversification of operations turned out to be crucial in the<br />

company’s business growth and made the brand of the Mint of Poland recognizable worldwide.<br />

The celebration of the 250th anniversary of the Mint was honored with a collector stamp issued by<br />

the Polish Post and a commemorative 5-zloty coin issued by Narodowy Bank Polski. Jubilee exhibitions<br />

and cultural events devoted to the anniversary were held throughout the whole year. Additionally, the<br />

Mint of Poland manufactured limited commemorative numismatic sets and published a jubilee album<br />

summarizing the legacy of Monetaria Varsoviensis.<br />

2015<br />

Emisja monety „Pro Memoria” o masie 10 kg, wyprodukowanej<br />

w nakładzie 10 sztuk. Jest to największa na świecie moneta<br />

z wizerunkiem Jana Pawła II.<br />

Issue of 10-kg coin “Pro Memoria” (only 10 pieces) — the biggest<br />

coin in the world bearing the effigy of John Paul II.<br />

Emisja srebrnej monety „Siedem Nowych Cudów Świata”<br />

w kształcie kuli — pierwszej na świecie monety sferycznej o tak<br />

rozbudowanym wizerunku.<br />

Production of the silver coin “Seven New Wonders of the World”.<br />

It is the only spherical coin in the world with such an elaborate<br />

design.<br />

Początek budowy nowego zakładu przy ul. Annopol<br />

(warszawska Białołęka).<br />

Start of construction of a new production plant at the Annopol<br />

street (Białołęka in Warsaw).<br />

2016<br />

Uroczyste obchody 250-lecia Mennicy Warszawskiej. Emisja<br />

okolicznościowej monety przez Narodowy Bank Polski. Poczta<br />

Polska wydaje znaczek poświęcony rocznicy powstania Mennicy.<br />

Official celebrations of the 250th anniversary of the Warsaw Mint.<br />

To mark this special occasion, Narodowy Bank Polski issues<br />

a collector coin, whereas Poczta Polska (the Polish Post)<br />

introduces a commemorative stamp.


Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

34<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

2016<br />

„Siedem Nowych Cudów Świata” najbardziej zaawansowaną<br />

technologicznie monetą na świecie. Tytuł został przyznany<br />

pierwszej w historii monecie w kształcie kuli podczas XXIX<br />

Konferencji Dyrektorów Mennic.<br />

“Seven New Wonders of the World” as the most technologically<br />

advanced coin in the world. The title was awarded to the<br />

first coin in the shape of a sphere during the XXIX Mint<br />

Directors Conference.<br />

Realizacja zlecenia dla Centralnego Banku Republiki Kolumbii<br />

obejmującego 1 380 000 000 monet obiegowych.<br />

Production of 1,380,000,000 circulation coins for the Central<br />

Bank of the Republic of Colombia.<br />

CZERWIEC June<br />

Przygotowanie wyjątkowego zestawu monet z okazji 150.<br />

rocznicy Uniwersytetu w Bejrucie.<br />

Creation of one-of-a-kind coin set commemorating the 150th<br />

anniversary of the University in Beirut.<br />

PAŹDZIERNIK October<br />

COIN CONFERENCE – Mennica Polska organizatorem międzynarodowego<br />

forum dla naukowców i praktyków.<br />

Organization of COIN CONFERENCE – international forum for<br />

scientists and practitioners.<br />

2017<br />

STYCZEŃ January<br />

Pierwsze w Polsce wdrożenie Open Payment System. Dzięki<br />

nowoczesnym terminalom płatniczym POS pasażerowie<br />

mogą kupować bilety z użyciem zbliżeniowej karty płatniczej.<br />

First time in Poland: implementation of the Open Payment<br />

System. Thanks to modern POS payment terminals the<br />

passengers can purchase tickets with the use of a contactless<br />

payment card.


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA 35<br />

100–lecie odzyskania przez Polskę niepodległości<br />

Wiosną 1924 roku, kiedy trwała odbudowa Rzeczypospolitej po I wojnie światowej, Mennica Państwowa ponownie uruchomiła<br />

produkcję monet i medali. Własna waluta narodowa była fundamentem i symbolem odradzającego się Państwa<br />

Polskiego, co miało szczególne znaczenie gospodarcze oraz kulturowe.<br />

Od ponad 255 lat Mennica Polska jest obserwatorką niełatwej historii naszego kraju. Nieprzypadkowo to właśnie ona wybiła<br />

medale, sztabki złota, monety obiegowe i kolekcjonerskie, które upamiętniły 100. rocznicę odzyskania niepodległości.<br />

100th anniversary of regaining independence by Poland<br />

In spring 1924, during the reconstruction of the country after World War I, the Polish State Mint re-launched its production of<br />

coins and medals. National currency, of crucial economic and cultural importance, was seen as the foundation and symbol of<br />

the reborn Polish State.<br />

For over 255 years, the Mint of Poland has been observing the difficult history of the Polish State. This is why it was not<br />

a coincidence that it was the Mint of Poland that struck medals, gold ingots, circulation and commemorative coins<br />

that marked the 100th anniversary of regaining independence by Poland.<br />

2018<br />

Z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Mennica Polska<br />

wyprodukowała cztery monety okolicznościowe na zlecenie Narodowego<br />

Banku Polskiego:<br />

1. Złotą kulę o nominale 2018 zł (Au 999,9; 7 uncji)<br />

2. Srebrną kulę o nominale 100 zł (Ag 999; 7 uncji)<br />

3. Złotą monetę o nominale 1 zł (Au 999,9; 2 uncje)<br />

4. Okolicznościową monetę w standardzie obiegowym o nominale<br />

5 zł w nakładzie 38 424 000 szt. odpowiadającym ówczesnej liczbie<br />

obywateli Polski.<br />

On the occasion of the 100th anniversary of regaining independence by<br />

Poland, on behalf of Narodowy Bank Polski, the Mint of Poland struck four<br />

commemorative coins:<br />

1. Gold sphere with the face value of 2018 zloty (Au 999.9; 7 oz.)<br />

2. Silver sphere with the face value of 100 zloty (Ag 999; 7 oz.)<br />

3. Gold coin with the face value of 1 zloty (Au 999.9; 2 oz.)<br />

4. 5-zloty circulation coin with the mintage of 38,424,000 pcs<br />

corresponding to the current number of citizens of Poland.<br />

Mennica Polska wprowadziła na rynek okolicznościowe produkty<br />

inwestycyjne wybite w czystym złocie (Au 999,9) z okazji 100-lecia<br />

odzyskania przez Polskę niepodległości:<br />

1. Sztabka złota o gramaturze 100 gramów<br />

2. Moneta bulionowa o nominale 15 dolarów.<br />

The Mint of Poland introduced to the market commemorative<br />

investment products struck in fine gold (Au 999.9) on the occasion<br />

of the 100th anniversary of regaining independence by Poland:<br />

1. 100-gram gold ingot<br />

2. Gold bullion coin with face value of 15 dollars.<br />

Cztery nagrody dla Mennicy Polskiej na Konferencji Dyrektorów<br />

Mennic w Seulu:<br />

I miejsce w kategorii monet złotych – „Waza Dynastii Qing”<br />

I miejsce w kategorii monet srebrnych – „Ares”<br />

I miejsce w kategorii monet pozostałych – „Car-kołokoł”<br />

III miejsce w kategorii opakowań – etui do zestawu<br />

„Droga Krzyżowa”<br />

Four awards go to the Mint of Poland during the Mint Directors<br />

Conference in Seoul:<br />

I place in the gold coin category – “Qing Dynasty Vase”<br />

I place in the silver coin category – “Ares”<br />

I place in the category of other coins – “Tsar Kolokol”<br />

III place in the category of coin packaging – etui for<br />

the coin set “Way of the Cross”


36<br />

III RZECZPOSPOLITA III Republic of Poland<br />

Tajlandia i zamówienie na wagę złota<br />

Bhumibol Adulyadej, Król Rama IX, sprawował władzę w Tajlandii przez ponad 70 lat. Jego osoba otoczona<br />

była boską czcią. Ogromny szacunek i przywiązanie mieszkańców kraju do swego monarchy odzwierciedlała<br />

roczna żałoba narodowa, ogłoszona po jego śmierci. By w należyty sposób uhonorować zmarłego króla,<br />

Ministerstwo Finansów Tajlandii zleciło Mennicy Polskiej wykonanie 149 tys. medali okolicznościowych,<br />

wykonanych ze szczerego złota. Było to największe i najbardziej prestiżowe zamówienie na pamiątkowe<br />

medale w historii Mennicy. Do jego realizacji zużyto ponad 3 tony kruszcu. Dbałość o najmniejszy szczegół,<br />

profesjonalizm i wyjście naprzeciw oczekiwaniom niezwykle wymagającego klienta zaowocowało rok później<br />

kolejnym zamówieniem na produkcję 260 platynowych medali z wizerunkiem następcy tronu, Króla Ramy X.<br />

Thailand and a golden opportunity<br />

Bhumibol Adulyadej, King Rama IX, ruled Thailand for over 70 years. His person was worshipped as a semi-divine<br />

figure. Huge respect and attachment of Thai people to their monarch was reflected in the full-year national<br />

mourning announced after his death. In order to properly honor the deceased king, the Ministry of Finance of<br />

Thailand commissioned the Mint of Poland to manufacture 149,000 commemorative medals made of fine gold.<br />

It was the largest and most prestigious order for commemorative medals in the history of the Mint. In process<br />

of its execution, over 3 tons of precious metal were used. Attention to the tiniest detail, professionalism and<br />

meeting the expectations of a highly demanding customer resulted in a consecutive order for 260 platinum<br />

medals bearing the effigy of King Rama X – heir to the throne.<br />

2018<br />

Największy w historii Mennicy kontrakt na złote medale – 149 000 sztuk zostało wybitych dla<br />

Ministerstwa Finansów Tajlandii.<br />

Execution of the largest order for production of gold medals in the history of the Mint – 149,000 pcs<br />

struck for the Ministry of Finance of Thailand.<br />

Oddano do użytku pierwszy etap inwestycji Mennica Residence – kompleksu nowoczesnych<br />

budynków mieszkalnych i usługowych. Inwestycja stała się symbolem odradzającej się<br />

warszawskiej Woli.<br />

First stage of the Mennica Residence, a modern residential and office building complex, was put into<br />

operation. The investment became a hallmark of revived district of Wola, Warsaw.<br />

2019<br />

Realizacja zamówienia na produkcję 260 szt. platynowych medali dla Ministerstwa<br />

Finansów – Departamentu Skarbu Tajlandii.<br />

Finalization of order for 260 pcs of platinum medals for the Ministry of Finance – Treasury<br />

Department of Thailand.<br />

Powstanie MINT MOBILE – aplikacji umożliwiającej nabywanie biletów komunikacji<br />

miejskiej oraz ich okazywanie do kontroli z wykorzystaniem urządzeń mobilnych.<br />

Creation of MINT MOBILE – an application for purchase of public transport tickets<br />

and their presentation on mobile devices in case of a ticket control.


III Republic of Poland III RZECZPOSPOLITA 37<br />

Na osi czasu historii Polski rok 1766 był szczególnym, gdyż wtedy to z inicjatywy Króla Stanisława Augusta powołana została jedna z najważniejszych<br />

manufaktur ówczesnego, nowoczesnego państwa europejskiego. Był to przełom na szeroką skalę, a tradycja wówczas zapoczątkowana<br />

trwa do dziś i rozwija się ku przyszłości.<br />

Mennica Polska z sukcesami łączy dorobek wielu pokoleń z otwartością na wychodzenie poza schematy. To właśnie zdobywane latami know-<br />

-how, pozwala skutecznie wdrażać strategię dywersyfikacji portfolio. Dynamiczny rozwój nie byłby możliwy, gdyby nie dbałość o kapitał ludzki.<br />

Patrząc w przyszłość, rozwijane są główne segmenty działalności. Elastyczne podejście do rynku sprawia, że ciągle wdrażane są nowe ścieżki<br />

rozwoju, co pozwala Mennicy na trwałe pozostawić wartościowy ślad na przyszłość. Mennica Polska swoje dziedzictwo zawdzięcza monarchii,<br />

a to ogromna odpowiedzialność i duma, którą z należytą pieczołowitością pielęgnuje od ponad 255 lat.<br />

Monetaria Varsoviensis<br />

The year 1766 went down in the history of Poland as a very significant one, as it was when one of the most important manufactures of the then<br />

modern European country came into being on the initiative of King Stanisław August. It was a large-scale breakthrough and the tradition that was<br />

started then is still alive and paves its way into the future.<br />

The Mint of Poland has successfully combined the legacy of numerous generations with thinking outside the box. It is the know-how developed<br />

for many years that allows us to implement the portfolio diversification strategy effectively. Our dynamic development would not have been<br />

possible if we did not attach a great value on human capital.<br />

Looking into the future, we are growing the major segments of our business. The flexible market approach allows us to implement new paths of<br />

development – thus, the Mint of Poland can leave a valuable mark for the future. The Mint of Poland owes its legacy to monarchy, which means an<br />

enormous responsibility but also pride that we have been carefully nurturing for more than 255 years.<br />

2020<br />

Zakończenie budowy biurowca Mennica Legacy Tower.<br />

Completion of the construction of the office building Mennica Legacy Tower.<br />

Hossa na rynku złota inwestycyjnego. Sprzedaż sztabek i monet bulionowych wyniosła 1,8 tony.<br />

Był to absolutny rekord.<br />

Bull market in the segment of investment gold. Sales of bullion bars and coins totaled 1.8 tons. This<br />

was an unbeaten record.<br />

W listopadzie oddano do użytku największą inwestycję deweloperską Mennicy Polskiej –<br />

nowoczesny biurowiec Mennica Legacy Tower. 140-metrowy wysokościowiec stał się „nową ikoną<br />

miasta” – co potwierdza zwycięstwo w konkursie Real Estate IMPACTOR 2021.<br />

The largest real estate investment of the Mint of Poland – the Mennica Legacy Tower modern office<br />

building – was put into operation. The 140-meter-high skyscraper has become a “new hallmark of the<br />

city”, the title confirmed by the victory in the Real Estate competition IMPACTOR 2021.<br />

2021<br />

Jubileusz 255. rocznicy powstania Mennicy Warszawskiej.<br />

Jubilee of the 255th anniversary of the foundation of the Warsaw Mint.<br />

Wolontariusze Mennicy Polskiej zebrali blisko 142 tys. złotych podczas 29. Finału Wielkiej<br />

Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zbiórka, zorganizowana w sieci ze względu na pandemię<br />

COVID-19, okazała się rekordowa w całej historii spółki.<br />

The volunteers of the Mint of Poland collected nearly 142 thousand zloty during the 29. Final of<br />

the Great Orchestra of Christmas Charity. The fund-raiser, transferred online due to the COVID-19<br />

pandemic, turned out to be the most successful one in the history of the company.


Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski


39<br />

Obszary<br />

działalności<br />

Areas of activity


40<br />

OBSZARY DZIAŁALNOŚCI Areas of activity<br />

AWERS<br />

obverse<br />

strona monety z wizerunkiem orła<br />

ustalonego dla godła RP<br />

the side of the coin with the image of an eagle<br />

established for the emblem of the Republic of Poland<br />

REWERS<br />

reverse<br />

strona monety z elementem<br />

graficznym oraz wartością nominalną<br />

the side of the coin with a graphic<br />

element and face value<br />

NOMINAŁ<br />

face value<br />

nominalna wartość monety może zostać<br />

przedstawiona na awersie lub na rewersie<br />

face value of a coin can be presented<br />

either on the obverse or the reverse<br />

RELIEF<br />

wypukłe elementy graficzne<br />

wizerunku na monecie<br />

convex graphic elements<br />

of the image on the coin<br />

RDZEŃ<br />

core<br />

część wewnętrzna<br />

monety dwuelementowej<br />

the inner part of the coin<br />

composed of two elements<br />

PIERŚCIEŃ<br />

outer ring<br />

część zewnętrzna monety dwuelementowej<br />

znak menniczy Mennicy Polskiej<br />

pochodzący od dawnej nazwy „Mennica Warszawska”<br />

the mint mark of the Mint of Poland derived<br />

from its old name “Mennica Warszawska” — the Warsaw Mint<br />

OBWÓDKA<br />

rim<br />

najwyższa część każdej strony monety chroniąca relief przed uszkodzeniem<br />

the highest part of a coin which protects it against damages<br />

the outer part of the coin composed of two elements


Czym jest moneta?<br />

Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 41<br />

Monety od wieków stanowiły prawny środek płatniczy, były też symbolem władzy i dostatku. Nie bez przyczyny widniały na nich wizerunki<br />

władców. W przeszłości wartość monety określano na podstawie zawartego w niej kruszcu, dzisiaj jest to wartość umowna. Jedynym emitentem<br />

wszystkich polskich monet obiegowych i kolekcjonerskich jest Narodowy Bank Polski. Mennica Polska jest ich producentem. Ponadto<br />

w ostatnich latach firma zrealizowała zamówienia na monety obiegowe dla kilkunastu zagranicznych banków centralnych, m.in. Armenii, Cypru,<br />

Dominikany, Filipin, Gruzji i Wenezueli.<br />

What is a coin?<br />

Since ancient times, coins have been a legal tender and a symbol of wealth and power. Not without reason they carried the effigies of rulers<br />

and monarchs. In the past, coin’s value was estimated on the basis of the precious metal content. Today, its purchasing power is conventional.<br />

Narodowy Bank Polski, the central bank of Poland, is the sole issuer of all Polish circulation and collector coins, whereas the Mint of Poland is<br />

their manufacturer. In recent years, the company has produced circulation coins for several foreign entities, including central banks of Armenia,<br />

Cyprus, the Dominican Republic, the Philippines, Georgia and Venezuela.<br />

RANT, OBRZEŻE<br />

edge<br />

boczna, „trzecia” strona monety;<br />

zazwyczaj gładka lub ząbkowana, czasem może zawierać napisy, numerację lub ornamenty;<br />

różne rodzaje ząbkowania w monetach obiegowych ułatwiają rozpoznanie nominału osobom niewidzącym<br />

“third” side of a coin;<br />

usually plain or milled (grooved), it sometimes bears an inscription,<br />

a serial number or a decorative ornament;<br />

different types of milling used in circulation coins help the visually impaired people identify the coin’s face value


Ultraprecyzyjny wizerunek monety Nefertiti.<br />

Ultra high precision image of the Nefertiti coin.


Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 43<br />

Monety kolekcjonerskie<br />

Współczesne trendy w numizmatyce stawiają przed producentami monet nowe wyzwania. Monety kolekcjonerskie<br />

Mennicy Polskiej wyznaczają światowe standardy jakości. Artyzm oraz kunszt ich wykonania docenia<br />

Narodowy Bank Polski, emitenci i dystrybutorzy z sześciu kontynentów. Nowoczesny park maszynowy,<br />

wysokie kompetencje projektantów i mincerzy gwarantują, że produkty Mennicy Polskiej zdobywają uznanie<br />

na międzynarodowych konkursach.<br />

Numizmatyka to dynamicznie rozwijająca się dziedzina w aspekcie technologii i sztuki. Produkty mennicze to<br />

szlachetny materiał, zaawansowany projekt oraz szereg technik akcesorycznych. W zdobieniu monet stosuje<br />

się różnorodne wstawki i formy platerowania. Technologia laserowa umożliwia wykonanie mikrodruku<br />

i matowienia z dokładnością do 0,01 mm! Portfolio technik dekoratorskich daje projektantom monet wprost<br />

nieograniczone możliwości artystycznego wyrazu. Synergia działań, której sedno tkwi w połączeniu wysokich<br />

technologii z pracą ludzkich rąk, to znak rozpoznawczy Mennicy Polskiej na całym świecie.<br />

Collector coins<br />

Contemporary trends in numismatics pose new challenges for coin manufacturers. Collector coins of the<br />

Mint of Poland set international quality standards. Artistic mastery accompanied by exquisite craftsmanship<br />

of finishing are appreciated by Narodowy Bank Polski, issuers and distributors from six continents. Thanks to<br />

modern machine park, professionalism of coin designers and minters, the products of the Mint of Poland win<br />

recognition in international competitions.<br />

In terms of technology and art, numismatics is a dynamically developing field. Mint products combine<br />

precious metal and advanced design with a number of auxiliary techniques. Various inserts and coatings are<br />

used to embellish a coin. Laser technology allows microprinting and laser frosting reach the accuracy up<br />

to 0.01 mm! The portfolio of decorative techniques offers the coin designers virtually unlimited possibilities<br />

for artistic expression. The synergy of high-end technologies with the work of human hands constitutes the<br />

internationally recognized hallmark of the Mint of Poland.


44<br />

OBSZARY DZIAŁALNOŚCI Areas of activity<br />

<br />

<br />

Monety obiegowe<br />

i kolekcjonerskie<br />

Mennica Polska jest jedynym producentem monet obiegowych<br />

i kolekcjonerskich dla Narodowego Banku Polskiego. Realizuje<br />

również zamówienia dla banków centralnych, dystrybutorów<br />

i emitentów zagranicznych.<br />

Circulation<br />

and collector coins<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

The Mint of Poland is a sole manufacturer of circulation and collector<br />

coins for Narodowy Bank Polski. In addition to this, the company fulfills<br />

orders of central banks, distributors and foreign issuers.


Ż<br />

<br />

TADŻYKISTAN<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Ś<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

FIDŻI<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

INDIE<br />

<br />

NEPAL<br />

<br />

SINGAPUR<br />

<br />

AUSTRALIA


Srebrne i mosiężne numizmaty wybite na<br />

indywidualne zamówienie klientów biznesowych.<br />

Silver and brass numismatics minted at the<br />

individual request of business clients.


Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 47<br />

Rozwiązania dla biznesu<br />

Dynamiczny rozwój Mennicy Polskiej przekłada się na systematyczne rozszerzanie jej portfolio, m.in. w grupie<br />

produktów korporacyjnych, które odpowiadają na zróżnicowane potrzeby i oczekiwania klientów biznesowych.<br />

Stworzenie numizmatu okolicznościowego jest szybsze i prostsze niż w przypadku standardowej<br />

monety, ponieważ nie wymaga zgody emitenta. Warto przy tym podkreślić, że żetony Mennicy Polskiej są<br />

projektowane przez uznanych artystów, a co więcej powstają przy użyciu tych samych technologii i na tych<br />

samych prasach monetarnych, co monety obiegowe i kolekcjonerskie. Dopełnieniem numizmatu jest spójna<br />

stylistycznie, elegancka oprawa w postaci specjalnie zaprojektowanego opakowania. Emisje indywidualne są<br />

realizowane już od 100 sztuk.<br />

Solutions for the business<br />

To address customers’ expectations, the Mint of Poland continues to dynamically develop and diversify its<br />

portfolio in order to embrace a range of corporate products tailored to individual business needs. Issuer’s<br />

consent is not required to create a commemorative numismatic token, hence its production is faster and<br />

easier in comparison to regular coins. It’s worth to remember that commemorative tokens of the Mint of<br />

Poland are designed by recognized artists with the use of the same technologies, they are struck on the<br />

same minting presses as the circulation and collector coins. The numismatic token is complemented by<br />

a stylistically consistent, elegant, carefully designed packaging. The Mint of Poland carries out individual<br />

issues starting from 100 pcs.


48<br />

OBSZARY DZIAŁALNOŚCI Areas of activity<br />

Medale<br />

Medale powstają w Mennicy od samego początku jej istnienia. Stanisław August Poniatowski uważał je za miniaturowe<br />

dzieła sztuki. Niektórym nadawał rangę szczególną: stanowiły one nagrodę za zasługi, jak choćby<br />

słynny Merentibus (łac. Zasłużonym), będący wyróżnieniem dla ludzi nauki i sztuki.<br />

Dziś medale nadal wręczane są wyjątkowym osobom. Mennica Polska wykonuje je dla instytucji kultury<br />

i sztuki, uczelni, szkół, podmiotów prywatnych, instytucji państwowych — m.in. Kancelarii Sejmu<br />

i Kancelarii Senatu, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.<br />

W Mennicy powstają również Medale za Długoletnie Pożycie Małżeńskie przyznawane przez prezydenta RP<br />

osobom, które przeżyły przynajmniej 50 lat w trwałym związku małżeńskim. Powstają tu także medale przyznawane<br />

z okazji Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.<br />

Mennica Polska to dziś największy producent medali bitych w Polsce. Ich znakiem szczególnym jest bardzo<br />

wysoki relief, który powstaje dzięki tłoczeniu na prasach medalierskich o nacisku kilkuset ton.<br />

Medal z okazji 230. rocznicy Konstytucji 3 Maja wybity<br />

na zlecenie Kancelarii Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej.<br />

Medal commemorating the 230th anniversary<br />

of the Constitution of 3 May 1791 commissioned by<br />

the Chancellery of the Sejm of the Republic of Poland.<br />

Medals<br />

Medals have been struck at the Mint since its very beginning. Stanisław August Poniatowski saw them as<br />

miniature works of art. He attached particular importance to medals awarded in recognition of merits, i.e.<br />

the renowned Merentibus (Latin: For the Merited) — distinction presented to people of science and arts.<br />

Today, medals are still awarded to the most eminent and meritorious persons. The Mint of Poland strikes<br />

medals for cultural institutions, institutions of higher education, schools, private entities and state institutions,<br />

including the Chancellery of the Sejm and Senate and the Ministry of Culture and National Heritage.<br />

In addition to this, the Mint of Poland manufactures the “Medals for Long Marital Life”, awarded by the<br />

President of Poland to couples who have been married for at least 50 years. Moreover, the company produces<br />

medals on the occasion of the International Chopin Piano Competition.<br />

Today, the Mint of Poland is the largest domestic manufacturer of medals. Their hallmark — exceptionally<br />

high relief — is achieved thanks to tons of pressure applied with the use of minting presses on the<br />

medals’ surface.


Łańcuch sędziowski, pieczęć urzędu miejskiego<br />

z godłem państwowym i Order Orła Białego to<br />

produkty wykonywane wyłącznie w Mennicy Polskiej<br />

dla całego kraju.<br />

The judge’s chain, the seal of the city hall with the state<br />

emblem, and the Order of the White Eagle are made<br />

exclusively at the Mint of Poland for the entire country.


Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 51<br />

Pieczęcie, symbole i insygnia<br />

W 1824 roku Rada Administracyjna Królestwa Polskiego przyjęła ustawę stwierdzającą, że „Wszelkie pieczęcie<br />

i stemple rządowe tylko w Mennicy Królestwa Polskiego odtąd wyrabiane być mają”. Od tej chwili Mennica<br />

Warszawska stała się producentem polskich pieczęci urzędowych z godłem państwowym. Uprawnienia te<br />

potwierdzają kolejne decyzje polskich władz: decyzja Prezydenta RP z 1927 roku i rozporządzenie Rady Ministrów<br />

z 7 grudnia 1955 roku. Dzisiaj oprócz pieczęci dla instytucji państwowych w Mennicy powstają pieczęcie<br />

i stemple okolicznościowe z symbolami bądź herbami szkół, gmin, firm i osób prywatnych.<br />

Mennica Polska jest również producentem insygniów władzy samorządowej, sądowniczej i instytucji publicznych.<br />

Wykonuje odznaki i odznaczenia państwowe lub resortowe, przyznawane instytucjom i firmom za zasługi<br />

na polu naukowym, zawodowym, społecznym czy politycznym, a także za działalność na rzecz instytucji<br />

lub organizacji.<br />

Seals, symbols and insignia<br />

In 1824, the Administrative Council of the Kingdom of Poland adopted a law stating that “Henceforth, all<br />

governmental seals and stamps shall be manufactured solely in the Mint of the Kingdom of Poland”. From<br />

this point, the Warsaw Mint became the producer of official Polish stamps bearing the national emblem.<br />

This right was confirmed by consecutive decisions of Polish authorities, i.e. by the President of the Republic<br />

of Poland in 1927 and by the Council of Ministers on 7 December 1955. Today, apart from stamps<br />

produced for state institutions, the Mint manufactures commemorative stamps and seals bearing the<br />

symbols and emblems of schools, municipalities, companies and individual customers.<br />

In addition to this, the Mint of Poland produces the insignia for local government, judicial authorities<br />

and public institutions. The company manufactures governmental and departmental badges, badges for<br />

private entities, public institutions and companies. They are granted in recognition of merits in the field<br />

of science, professional, social or political activity, as well as for the actions taken on behalf of institutions,<br />

and organizations.


Inwestycje najwyższej próby<br />

Mennica Polska to największy w Polsce producent sztabek inwestycyjnych, wytwarzanych ze złota o najwyższym<br />

współczynniku zawartości kruszcu (Au 999,9). W jej ofercie dostępne są sztabki bite (o masie<br />

od 1 do 100 gramów) oraz lane (o masie od 100 do 1000 gramów). Mennica Polska gwarantuje najwyższą<br />

jakość wyprodukowanego złota inwestycyjnego, zapewnia możliwość przechowywania i odkupienia<br />

kruszcu. W 2020 roku Spółka wprowadziła do swojego portfolio również sztabki srebrne. Każda z nich<br />

opatrzona jest znakiem menniczym oraz certyfikatem autentyczności, który potwierdza próbę drogocennego<br />

metalu.<br />

Złoto i srebro inwestycyjne to nie tylko atrakcyjna forma lokaty kapitału, ale również oryginalny prezent,<br />

pamiątka i element budowania wizerunku firm. Aktualnym trendem jest personalizacja sztabki przy jednoczesnym<br />

zachowaniu wszystkich parametrów inwestycyjnych.<br />

Investments as good as gold<br />

The Mint of Poland is the largest Polish manufacturer of investment gold bars, struck from gold of the<br />

highest, 999.9 fineness (Au 999,9). The Mint offers minted ingots (in range from 1 to 100 g) as well as<br />

cast bars (of weight between 100 g and 1,000 g). The Mint of Poland guarantees the highest quality<br />

of investment gold, and offers possibility of storage and repurchase of the bullion. In 2020 the Mint of<br />

Poland introduced to its portfolio silver investment bars. Each bar bears a mint mark and has a certificate<br />

of authenticity which confirms the purity of the precious metal.<br />

Bullion gold and silver is not only an attractive form of capital investment, but also a unique gift, commemorative<br />

token and an image-building element for the company. Currently investment bars are<br />

often personalized while maintaining all their investment parameters.<br />

Odlewanie sztabki złota.<br />

Casting of a gold bar.


Tłoczenie sztabki złota na prasie monetarnej.<br />

Stamping of a gold bar on a coining press.


Nowoczesny kompleks biurowy<br />

Mennica Legacy Tower.<br />

The modern office compound:<br />

Mennica Legacy Tower.


Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 55<br />

Działalność deweloperska<br />

Odpowiedzialność oraz rzetelność, która leży u podstaw działalności deweloperskiej Mennicy Polskiej, znacząco<br />

wpływa na rozwój nowoczesnej infrastruktury miejskiej. Prestiżowe projekty mieszkaniowe i korporacyjne<br />

pełnią też funkcje usługowe i rekreacyjne, dzięki czemu w pełni odpowiadają oczekiwaniom wymagających<br />

inwestorów. Stuprocentowa sprzedaż lokali mieszkalnych oraz pełna komercjalizacja przestrzeni<br />

biurowej świadczą o trafionych decyzjach biznesowych. Mennica Polska postawiła sobie za nadrzędny cel,<br />

aby jakość realizowanych przez nią przedsięwzięć zauważalnie przewyższała rodzime standardy.<br />

Mennica Legacy Tower to zrealizowany wspólnie z firmą Golub GetHouse nowoczesny biurowiec, kolejna<br />

wizytówka miasta i ważny punkt na mapie dynamicznie zmieniającej się Warszawy.<br />

Mennica Residence jest zespołem nowoczesnych budynków mieszkalnych wykończonych w wysokim standardzie.<br />

Projekt został zrealizowany tak, aby inwestycja organicznie wpisywała się w nowe oblicze warszawskiej<br />

Woli.<br />

Bulwary Praskie to znacznie więcej niż nowe osiedle. To unikalny projekt urbanistyczny, który harmonijnie<br />

łączy architekturę z nadwiślańskim krajobrazem. Inwestycja stanowi idealne miejsce do życia, pracy i spędzania<br />

wolnego czasu z bliskimi.<br />

Real estate<br />

Responsibility and reliability lying at the heart of the real estate operations of the Mint of Poland significantly<br />

impact the development of modern urban infrastructure. Distinguished residential and corporate projects simultaneously<br />

serve the function of service and recreation, thereby meeting the requirements of demanding<br />

investors. Hundred-percent sales of the residential units as well as full commercialization of the office space<br />

reflect the right business decisions. The pioneering attitude to significantly exceed domestic standards in the<br />

real estate segment is an important goal of the Mint of Poland.<br />

Mennica Legacy Tower is a modern office building project carried out with the Golub GetHouse company,<br />

a new landmark on the skyline of Warsaw and an important point in its dynamically developing cityscape.<br />

Mennica Residence is a complex of modern, high-standard residential buildings. This real estate project has<br />

been designed to organically fit into the new look of Warsaw’s district of Wola.<br />

Praga Boulevards are more than a new housing development. They are a unique urban project harmonically<br />

joining architecture with beautiful scenery of the Vistula river. The investment is a perfect place to live,<br />

work and spend time with the nearest and dearest.


56<br />

OBSZARY DZIAŁALNOŚCI Areas of activity<br />

Systemy obsługi płatności elektronicznych<br />

w transporcie publicznym<br />

Status krajowego lidera w zakresie wdrażania, utrzymania i rozwoju elektronicznych systemów biletowych<br />

potwierdza największa i najnowocześniejsza sieć obsługi kart miejskich. Ponad 4 700 stacjonarnych i mobilnych<br />

automatów biletowych, 2 500 terminali POS, a także kanały e-commerce i m-commerce ułatwiają pasażerom<br />

wygodne płatności za transport publiczny. Jednocześnie, w ramach projektu System Karty Miejskiej,<br />

realizowanego przez Mennicę Polską od 2001 roku, obsługiwanych jest już ponad milion kart w Warszawie,<br />

Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku i innych miastach.<br />

Od początku istnienia działalność Pionu Płatności Elektronicznych koncentruje się na dostarczaniu maksymalnie<br />

użytecznych rozwiązań. Potwierdzają to kolejne wdrożenia realizowane przez Spółkę. W 2017 roku<br />

Mennica Polska zaimplementowała autorskie, wielokrotnie nagradzane, rozwiązanie Open Payment System.<br />

Dzięki niemu pasażerowie komunikacji miejskiej mogą wnosić opłaty za przejazd już w trakcie podróży przy<br />

użyciu zbliżeniowych kart płatniczych. Trzy lata później, Spółka zrealizowała w Bydgoszczy pierwszy w kraju<br />

projekt, w ramach którego zbliżeniowa karta płatnicza stała się identyfikatorem biletu okresowego.<br />

Public transport<br />

electronic payment system<br />

The largest and state-of-the-art urban card servicing network confirms the Mint of Poland’s position of the<br />

national leader in terms of implementation, service and development of electronic ticketing systems. Convenient<br />

methods of payments for public transport embrace over 4,700 stationary and mobile ticket vending<br />

machines, 2,500 POS terminals as well as e-commerce and m-commerce channels. Simultaneously, the City<br />

Card System project carried out by the Mint of Poland since 2001, is servicing over one million urban cards<br />

in cities like Warsaw, Wrocław, Poznań and Gdańsk.<br />

From the very beginning, operations of the Electronic Payments Division are focused on providing the most<br />

useful solutions. Subsequent implementations carried out by the Company are the best proof of the fact. In<br />

2017, the Mint of Poland implemented the Open Payment System – a proprietary, award-winning solution,<br />

enabling the passengers to pay for the public transport directly by a bank card. Three years later in Bydgoszcz,<br />

for the first time in Poland, the organization introduced the project in which a contactless payment card<br />

became the identifier of a travel card.


Kasownik Open Payment System umożliwiający<br />

dokonanie płatności przy użyciu zbliżeniowej<br />

karty płatniczej.<br />

Open Payment System electronic ticket machine<br />

for payments made with a contactless debit or<br />

credit card.


58<br />

OBSZARY DZIAŁALNOŚCI Areas of activity<br />

Reszta w Twoich rękach<br />

Wystarczyło 5 złotych, aby uchronić aż dwadzieścioro sześcioro dzieci przed tężcem lub zapewnić<br />

zeszyty i ołówki dla trójki dzieci na Madagaskarze. To tak niewiele, ale nawet symboliczna kwota<br />

to wymierna pomoc dla potrzebujących dzieci z najbiedniejszych krajów na świecie.<br />

Program charytatywny „Reszta w Twoich rękach” był realizowany przez UNICEF Polska i Mennicę<br />

Polską od 2010 do 2013 roku. W czasie jego czterech edycji, dzięki emisji Dobrych Dukatów,<br />

zebrano blisko 1,5 miliona złotych, które zostały przekazane na prowadzone przez UNICEF akcje<br />

szczepień, programy edukacyjne w Gruzji oraz pomoc dzieciom na Madagaskarze i w wielu<br />

innych krajach.<br />

The Change is in Your Hands<br />

Five zloty is enough to protect as many as twenty-six children from tetanus or to provide three<br />

children from Madagascar with pencils and exercise books. It’s not much, but even a modest<br />

sum of money can help people from world’s poorest countries who lack basic living conditions.<br />

The charitable program “The Change is in Your Hands” was carried out by UNICEF Poland<br />

and the Mint of Poland from 2010 to 2013. During its four editions, thanks to consecutive issues<br />

of Good Ducats, we gathered nearly 1.5 million zloty. The donations fueled the UNICEF vaccination<br />

campaigns and educational programs in Georgia, as well as helped children in need from<br />

Madagascar and many other countries.<br />

Plakat promujący akcję „Reszta w Twoich rękach”.<br />

Poster promoting the charitable action “The Change is in Your Hands”.


Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 59<br />

Uroczysta inauguracja akcji „Reszta w Twoich rękach” z udziałem ambasadorów UNICEF-u — Magdaleny Różczki i Artura Żmijewskiego.<br />

Official inauguration of the action “The Change is in Your Hands” in the presence of children and Magdalena Różczka and Artur Żmijewski – the Goodwill Ambassadors of UNICEF Polska.


Uroczyste przekazanie środków pieniężnych<br />

pozyskanych ze sprzedaży Szczęśliwych Dukatów.<br />

The official handover of the funds collected from<br />

the sale of Lucky Ducats.<br />

Cała Reszta to Szczęście<br />

Dzięki dużemu zainteresowaniu pierwszą ogólnopolską kampanią dobroczynną Mennica Polska podjęła współpracę z Fundacją TVN „Nie jesteś<br />

sam”. W 2014 roku, w czasie I edycji akcji charytatywnej „Cała Reszta to Szczęście”, sprzedano ponad 700 tysięcy Szczęśliwych Dukatów. Kampanię<br />

wsparły gwiazdy telewizji: Anna Maruszeczko, Magda Mołek, Kinga Rusin, Marcin Prokop, Bożena Walter i Dorota Wellman. Rok później w programie<br />

wzięli udział: Małgorzata Rozenek, Małgorzata Socha, Agnieszka Szulim, Martyna Wojciechowska i Kuba Wesołowski. Zebrano wówczas<br />

ponad 800 tysięcy złotych. Wszystkie gwiazdy biorące udział w akcji stworzyły autorskie projekty Szczęśliwych Dukatów.<br />

All the Change is Happiness<br />

Thanks to the great interest sparked by the first nationwide charity campaign, the Mint of Poland started a joint project with the TVN Foundation<br />

“You Are Not Alone”. In 2014, as many as 700,000 Lucky Ducats were sold during the first edition of the initiative “All the Change is Happiness”.<br />

Commemorative tokens were designed by Anna Maruszeczko, Magda Mołek, Kinga Rusin, Marcin Prokop, Bożena Walter and Dorota<br />

Wellman. Next year, the campaign was reactivated. This time Małgorzata Rozenek, Małgorzata Socha, Agnieszka Szulim, Martyna Wojciechowska<br />

and Kuba Wesołowski supported the initiative and designed their own Lucky Ducats — what resulted in gathering more than 800,000 zloty.


Areas of activity OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 61<br />

Reszta dla Serca<br />

W 2015 roku Mennica Polska wraz z Fundacją Fakt zorganizowała akcję „Reszta dla Serca”, która wspomogła program dobroczynny „Serce dla<br />

Dzieci”. Klienci sklepów uczestniczących w akcji mogli otrzymać jeden z czterech Serdecznych Dukatów zaprojektowanych i podpisanych przez<br />

artystów polskiej sceny muzycznej: Annę Wyszkoni, Monikę Kuszyńską, Andrzeja Piasecznego oraz braci Golec. Dochód z kampanii został przekazany<br />

na pomoc podopiecznym Fundacji.<br />

Change for Heart<br />

In 2015, the Mint of Poland in cooperation with the Fakt Foundation organized a charitable campaign “Change for Heart” which supported the<br />

program “Heart for Children”. The customers of retail shops participating in the initiative could obtain four different Cordial Ducats designed and<br />

signed by famous Polish musicians: Anna Wyszkoni, Monika Kuszyńska, Andrzej Piaseczny and the Golec brothers. The funds raised during the<br />

campaign were donated to the beneficiaries of the Foundation to help them finance medical procedures, purchase the medical equipment,<br />

pharmaceuticals and rehabilitation.<br />

Plakat promujący akcję „Reszta dla<br />

Serca” oraz uroczysta gala telewizyjna<br />

na jej zakończenie.<br />

Poster promoting the action<br />

“Change for Heart” and the official<br />

television gala at the end of<br />

the campaign.


63<br />

Technologia<br />

Technology


Prace rzeźbiarskie artysty wsparte<br />

współczesną technologią.<br />

Artist's sculptural works created with<br />

the support of modern technology.


Technology TECHNOLOGIA 65<br />

Od pomysłu do produktu<br />

Początkiem drogi do powstania każdego menniczego produktu jest idea, którą następnie artysta musi przelać<br />

na papier lub wprowadzić do komputera. Płaski szkic dopiero rozpoczyna proces tworzenia. Aby powstały<br />

narzędzia produkcyjne potrzebny jest tradycyjny model gipsowy lub cyfrowy plik trójwymiarowy. Ręcznie<br />

wykonana płaskorzeźba idealnie sprawdza się przy modelowaniu twarzy, postaci oraz przyrody. Precyzyjny<br />

plik graficzny skrupulatnie odzwierciedla architekturę, napisy czy elementy geometryczne. Z użyciem nowoczesnego<br />

oprogramowania najczęściej stosowana jest obecnie metoda hybrydowa, dzięki której, wspomniana<br />

na początku, idea może się zmaterializować. Unikatowość oraz niepowtarzalność małych menniczych<br />

arcydzieł to przede wszystkim praca ludzkich rąk. Nieważne, czy korzystają one z analogowego czy elektronicznego<br />

dłuta.<br />

From idea to final product<br />

The first step in every journey leading to creation of a minted product is an idea, which the artist then commits<br />

to paper or to a computer memory. A flat sketch is merely the beginning of a complex creative process.<br />

For appropriate production tools to be created, a traditional plaster model or a digital three-dimensional file<br />

is key. A hand-made low relief will be ideal for modelling faces, figures and elements of nature. A detailed<br />

graphic file will meticulously reflect pieces of architecture, inscriptions or geometric elements. With access to<br />

modern software, the method which is most frequently used these days is a hybrid one – a process through<br />

which the original idea can materialise. The uniqueness and the one-of-a-kind quality of tiny minted masterpieces<br />

is, above all, a human creation, the work of human hands. It does not matter whether these hand<br />

work with a traditional analogue chisel, or an electronic one.


66<br />

TECHNOLOGIA Technology<br />

Bez skazy<br />

Mechanizm powstawania produktów menniczych to wieloetapowy proces produkcyjny, w którym angażowanych<br />

jest kilkadziesiąt osób sterujących urządzeniami w nowoczesnym parku maszynowym. Dzięki<br />

odpowiednio przygotowanemu modelowi trójwymiarowemu, grawerowane są narzędzia pośrednie do bicia<br />

monet, a uzyskanie odpowiednio wysokiej jakości potrzebuje ręcznego wykończenia. Następnie powstają<br />

narzędzia bezpośrednie (stemple) i w kolejnym etapie poddawane są procedurom mającym na celu dodanie<br />

technik zdobniczych m. in. matowienia laserowego, wybłyszczenia, polerowania czy oksydowania. Półfabrykat<br />

bez wizerunku to zwykły metalowy krążek wymagający sumiennego przygotowania do wybicia. Zanim<br />

trafi do pras, musi zostać bardzo dokładnie oczyszczony i wypolerowany. Stosuje się tutaj metody zautomatyzowane<br />

jak i tradycyjne, a te ostatnie dają najlepszy efekt. Idealnie przygotowany krążek ma powierzchnię<br />

lustrzaną, która nie faluje, nie ma rys i idealnie odbija światło. Jakość proof jest najtrudniejsza w uzyskaniu,<br />

a jej perfekcyjne wykonanie świadczy o poziomie zaawansowania mennicy.<br />

Flawless<br />

The mechanism by way of which minted products are created is a multi-stage production process involving<br />

dozens of people who handle various state-of-the-art machines on site. Once an appropriate three-dimensional<br />

model is perfected, the intermediate tools for minting coins are engraved. However, to obtain<br />

a sufficiently high quality, manual finishing is crucial. Next, direct tools (stamps) are created, which then<br />

undergo treatments and procedures designed to add certain decorative techniques, such as laser matting,<br />

glossing, polishing or oxidising. The intermediate product, still without the intended image, is a simple metal<br />

disc, and requires diligent preparation before it can be minted. Before it proceeds to the presses, it must be<br />

meticulously cleaned and polished. Both automated and traditional methods are used for this purpose, with<br />

the latter offering the best results. A perfectly prepared disc will have a mirror-like surface, with no ripples, no<br />

scratches, and will reflect light perfectly. The Proof quality is the most difficult one to obtain, and its perfect<br />

execution is in itself a testament to the sophistication of the given mint.<br />

Złota replika wykonana na podstawie<br />

monety 200 000 zł „Jan Paweł II” z 1987 roku.<br />

A gold replica of the old 200.000 zlotys coin<br />

titled “John Paul II” from 1987.


68<br />

TECHNOLOGIA Technology<br />

By cieszyć oko<br />

SYRENA<br />

SIREN<br />

KOTWICA<br />

ANCHOR<br />

ORGANY OLIWSKIE<br />

OLIWA ORGANS<br />

KAMELEON – odcień farby zmienia się pod kątem padania<br />

światła<br />

CHAMELEON – the paint changes its shade depending on<br />

the incidence of light<br />

EMALIOWANIE – termoutwardzalna farba nakładana<br />

wyłącznie ręcznie<br />

ENAMELING – thermosetting paint applied only by hand<br />

WSTAWKA NA PRZESTRZAŁ – ze szkła witrażowego lub kamienia jubilerskiego<br />

SEE-THROUGH INSERT – made of stained glass or decorative stone


Technology TECHNOLOGIA 69<br />

To please the eye<br />

Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

100. ROCZNICA URODZIN<br />

JANA KARSKIEGO<br />

CENTENARY OF THE BIRTH OF JAN KARSKI<br />

MIKRODRUK – znakowanie laserem z dokładnością do 0,01 mm<br />

MICROPRINTING – laser marking with accuracy up to 0.01 mm<br />

MY POLACY DUMNI I WOLNI<br />

1918-2018<br />

WE POLES, PROUD AND FREE: 1918-2018<br />

KOD QR – fotokodowanie treści<br />

QR CODE – content photo-coding<br />

1000 PESOS<br />

1000 PESOS<br />

EFEKT KĄTOWY – inny kąt nachylenia – inny wizerunek<br />

LATENT IMAGE – different angle – different effigy


70<br />

TECHNOLOGIA Technology<br />

By cieszyć oko<br />

Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski<br />

ANTONINA HOFFMANN<br />

Z SERII „WIELKIE AKTORKI”<br />

ANTONINA HOFFMANN FROM<br />

THE SERIES "GREAT ACTRESSES”<br />

ROK KONIA Z SERII<br />

„KALENDARZ CHIŃSKI”<br />

YEAR OF THE HORSE FROM<br />

THE SERIES "CHINESE CALENDAR”<br />

200 LAT GIEŁDY<br />

NOWOJORSKIEJ<br />

200TH ANNIVERSARY<br />

OF NEW YORK STOCK EXCHANGE<br />

PLATEROWANIE RÓŻOWYM ZŁOTEM – domieszka<br />

miedzi pogłębia barwę złota od jasnego różu do czerwieni<br />

ROSE GOLD PLATING – an admixture of copper<br />

deepens the color of gold from light pink to red<br />

SELEKTYWNE ZŁOCENIE – ultraprecyzyjna warstwa kruszcu<br />

zdobiąca detale<br />

SELECTIVE GILDING – ultraprecise layer of precious metal<br />

decorating the details<br />

FARBA FLUORESCENCYJNA – świecący w ciemności nadruk<br />

podkreśla charakter wizerunku<br />

FLUORESCENT PAINT – print glowing in the dark emphasizes<br />

the character of the image


Technology TECHNOLOGIA 71<br />

To please the eye<br />

ALEKSANDER WIELKI<br />

ALEXANDER THE GREAT<br />

ATANTYDA<br />

ATLANTIS<br />

AMULETY SZCZĘŚCIA<br />

GOOD LUCK CHARMS<br />

NIEREGULARNY KSZTAŁT – by przełamać standardy<br />

IRREGULAR SHAPE – to go beyond the standards<br />

ŻYWICA – nadaje perspektywie głębi<br />

RESIN FILL – gives depth to the perspective<br />

FILIGRAN – srebrna wstawka pokryta 24-karatowym złotem<br />

FILIGREE – silver insert coated with 24-karat gold


72<br />

TECHNOLOGIA Technology<br />

Przekraczając bariery<br />

Początek XXI wieku to nowa era w produkcji monet kolekcjonerskich. W 2013 roku, po latach projektowania<br />

i prototypowania, Mennica Polska stworzyła pierwszą na świecie monetę przestrzenną – „Fortunę Redux”.<br />

Odniosła ona spektakularny sukces rynkowy, a jej premiera odbiła się szerokim echem w środowisku kolekcjonerskim.<br />

Bezprecedensowe wydarzenie, jakim okazało się opracowanie pierwszej na świecie monety<br />

cylindrycznej, wytyczyło nowy szlak na drodze numizmatycznych innowacji. Przełom w branży odzwierciedliły<br />

liczne nagrody przyznane „Fortunie Redux” w międzynarodowych konkursach. Na przestrzeni kolejnych<br />

lat do portfolio Mennicy Polskiej dołączyły monety przestrzenne w kształcie piramidy, wulkanu, kuli, półkuli,<br />

jaja Fabergé, złotej rybki i rzymskiego amfiteatru. Środowisko numizmatyczne zareagowało na nowy trend<br />

z ogromnym entuzjazmem, co przełożyło się na wymierny sukces sprzedażowy i wizerunkowy firmy.<br />

Crossing the barriers<br />

The beginning of the 21st century is a new era in the production of collector coins. In 2013, following several<br />

years of designing and prototyping, the Mint of Poland created the word’s first spatial coin “Fortuna Redux”.<br />

This special issue achieved a tremendous commercial success, and its launch evoked wide interest in the<br />

community of coin collectors. Unprecedented on the world scale, the development of the first cylindrical<br />

coin has paved a new way in the field of numismatic innovations. This breakthrough was confirmed by<br />

numerous awards gained by “Fortuna Redux” in international competitions. Over consecutive years, spatial<br />

coins in the shape of a pyramid, volcano, sphere, hemisphere, Fabergé egg, goldfish and Roman amphitheater<br />

enriched the portfolio of the Mint of Poland. The numismatic community responded to this new trend<br />

with immense enthusiasm which translated into success in terms of sales and enhanced positive image of<br />

the Company.


Innowacyjne monety przestrzenne.<br />

Od lewej: Wielkie Piramidy, Fortuna Redux, 7 Nowych Cudów Świata.<br />

Innovative spatial coins.<br />

Left to right: The Great Pyramids, Fortuna Redux, 7 New Wonders of the World.


Praca ludzkich rąk<br />

Wklejanie szklanej wstawki pokrytej<br />

drukiem cyfrowym.<br />

Sticking a glass insert decorated with<br />

digital printing.<br />

Nadawanie kształtu monecie przestrzennej.<br />

Molding of a spatial coin.<br />

Numizmatyka to sztuka, która powstaje w zgodzie z technologią. Wrażliwości<br />

artystycznej i doświadczenia rzemieślniczego nie można zaprogramować<br />

po prostu na maszynie. Dopiero harmonijne połączenie nowoczesnej<br />

techniki i pierwiastka ludzkiego potrafi zaowocować prawdziwym<br />

dziełem sztuki.<br />

Mennica Polska to enklawa, w której pielęgnowane są tradycyjne mincerskie<br />

zawody. W procesie tworzenia ważny jest każdy członek menniczej<br />

rodziny – od projektantów i artystów przez grawerów, pakowaczy, magazynierów,<br />

lutowaczek czy pracowników biurowych. Bez nich produkty<br />

mennicze nigdy by nie powstawały. Ręczne wykończenie oraz oddane<br />

serce przy pracy to coś, co wyróżnia szlachetne wyroby od tych z masowej<br />

produkcji.<br />

Każdy medal, moneta, numizmat, order czy odznaka to wiele godzin<br />

precyzyjnej i żmudnej pracy. Nad wszystkimi jej etapami czuwa wielu specjalistów,<br />

co ma swoje odzwierciedlenie w wysokiej jakości produktach,<br />

które poza parametrami technologicznymi mają w sobie „to coś”.


Work of human hands<br />

Numismatics is an art created in harmony with technology. Artistic sensitivity<br />

and craftsmanship expertise cannot be simply programmed into<br />

a machine. It is only through a harmonious combination of the modern<br />

technology and the human element that a true masterpiece can be created.<br />

The Mint of Poland is an enclave where traditional minting professions<br />

are nurtured. Every member of the mint family plays an important part<br />

in the creative process – from designers and artists to engravers, packers,<br />

warehouse workers, solders and office employees. Without each of them,<br />

minted products could never be created. Manual finishing and a heart<br />

dedicated to this work are what distinguishes premium products from<br />

mass production.<br />

Przecieranie medalu oksydowanego.<br />

Polishing of an oxidized medal.<br />

Cyzelowanie przez grawera stempla<br />

do medalu.<br />

Engraver carving a medal die.<br />

Each medal, each coin, each numismatic collector’s object, order or badge<br />

is the fruit of long hours of precise, painstaking work. Each stage of this<br />

work is supervised by a number of specialists, which is ultimately reflected<br />

in the high quality of the products – ones which, apart from their excellent<br />

technological parameters, have “that special something” to them.


Emitent/Issuer: Narodowy Bank Polski


77<br />

Uznana<br />

marka<br />

Well-known<br />

brand


78<br />

UZNANA MARKA Well-known brand<br />

Historia wybita w metalu<br />

10 lutego 1766 roku reforma monetarna stała się faktem. Dla jej uczczenia w nowo założonej Mennicy Warszawskiej wybito srebrny medal okolicznościowy. Widnieje na nim dedykacja:<br />

„Stanisławowi Augustowi królowi Polski i wielkiemu księciu Litwy — z okazji przywrócenia ojczyźnie, z uszczerbkiem dla własnego majątku, po wieku całym od zepsucia pieniądza<br />

państwowego, dobrodziejstwa dobrej monety — Komisja Mennicza tę wieczystą pamiątkę wdzięczności narodu poświęca, ofiaruje i daje”. Od tego momentu Mennica nierozerwalnie<br />

połączyła swoją historię z losami kraju. Bite w niej monety i medale upamiętniają punkty zwrotne dziejów zarówno Polski, jak i samej Mennicy.<br />

History carved in metal<br />

On 10 February 1766 the monetary reform came into reality. To mark this important<br />

event, the newly established Warsaw Mint struck a silver commemorative medal. It<br />

bears a dedication: “To Stanisław August, King of Poland and Grand Duke of Lithuania,<br />

upon the occasion of the restitution to homeland of the benefice of good<br />

money, with detritment to his own estate and whole century after the spoiling of<br />

state money, the Mint Comission gives, offers and devotes this eternal memento of<br />

the gratitude of the nation”. Ever since, the history of the Mint has been inextricably<br />

linked to the history of Poland. Its coins and medals have commemorated the turning<br />

points in the history of the country and the institution itself.<br />

MEDAL wybity na otwarcie Gabinetu Numizmatycznego w Mennicy Państwowej<br />

w 1928 roku, autorstwa Stefana Rufina Koźbielewskiego i Władysława Terleckiego.<br />

MEDAL commemorating the opening of the Numismatic Cabinet of the Polish<br />

State Mint in 1928, created by Stefan Rufin Koźbielewski and Władysław Terlecki.<br />

SREBRNY MEDAL autorstwa Jana Filipa Holzhaeussera, wybity<br />

w 1766 roku, upamiętniający reformę monetarną.<br />

SILVER MEDAL created by Jan Filip Holzhaeusser and struck in 1766.<br />

It commemorates the monetary reform.<br />

PIERWSZY MEDAL wybity po II wojnie światowej w 1946 roku, poświęcony<br />

odbudowie zniszczonej przez Niemców Mennicy. Na rewersie wizerunek balansjerki<br />

— dawnej prasy do bicia monet.<br />

FIRST MEDAL struck after World War II (in 1946), commemorating the<br />

reconstruction of the Mint destroyed by the Germans. The reverse depicts<br />

a screw press — an old minting press.


Well-known brand UZNANA MARKA 79<br />

PAMIĄTKOWA MONETA z 1966 roku o nominale 10 zł z wizerunkiem warszawskiej kolumny króla Zygmunta III Wazy,<br />

z tłoczonym na rancie napisem „W dwusetną rocznicę Mennicy Warszawskiej”.<br />

10-ZLOTY COMMEMORATIVE COIN from 1966 bearing an image of the column of King Sigismund III Vasa,<br />

Warsaw. Its edge is embossed with the inscription: “In the bicentennial anniversary of the Warsaw Mint”.<br />

W 225. rocznicę powstania Mennicy Warszawskiej wybito pierwszą w Polsce<br />

MONETĘ BIMETALICZNĄ.<br />

The 225th anniversary of the Warsaw Mint is commemorated with the first Polish<br />

BIMETALLIC COIN.<br />

MEDAL OKOLICZNOŚCIOWY z okazji 225. rocznicy powstania Mennicy autorstwa<br />

Jerzego Jarnuszkiewicza.<br />

COMMEMORATIVE MEDAL designed by Jerzy Jarnuszkiewicz, struck on the occasion<br />

of the 225th anniversary of the establishment of the Mint.<br />

SREBRNA MONETA KOLEKCJONERSKA upamiętniająca 250. rocznicę założenia<br />

Mennicy Warszawskiej wyemitowana w 2016 roku przez Narodowy Bank Polski.<br />

SILVER COLLECTOR’S COIN commemorating the 250th anniversary of the<br />

foundation of the Warsaw Mint issued in 2016 by Narodowy Bank Polski.<br />

MEDAL JUBILEUSZOWY wybity w nakładzie 250 szt. autorstwa Stefana<br />

Szweda-Strużyńskiego, zwycięzcy ogólnopolskiego konkursu na projekt medalu<br />

z okazji 250-lecia Mennicy Warszawskiej.<br />

JUBILEE MEDAL struck in the mintage of 250 pcs created by Stefan<br />

Szwed-Strużyński, the winner of the national competition for a medal design<br />

on the occasion of the 250th anniversary of the Warsaw Mint.


80 UZNANA MARKA Well-known brand<br />

Prezydent Ignacy Mościcki w hali produkcyjnej Mennicy<br />

Państwowej w 1926 roku.<br />

The President of Poland Ignacy Mościcki in the production hall<br />

of the Polish State Mint in 1926.<br />

Premier Józef Cyrankiewicz w trakcie spotkania<br />

z umundurowanymi pracownikami Mennicy<br />

Państwowej w latach 50. XX wieku.<br />

Poland’s Prime Minister Józef Cyrankiewicz<br />

during the meeting with uniformed employees<br />

of the Polish State Mint in the 1950s.<br />

Odwiedzili nas<br />

They visited us


Well-known brand UZNANA MARKA 81<br />

Otwarcie hali produkcyjnej przy<br />

ul. Żelaznej 56 przez Prezydenta RP<br />

Lecha Wałęsę.<br />

The President of Poland Lech<br />

Wałęsa opens the production hall<br />

next to Żelazna 56 Street.<br />

Uroczysta sesja z okazji 200-lecia<br />

Mennicy Warszawskiej z udziałem<br />

ówczesnego wicepremiera<br />

(późniejszego premiera)<br />

Piotra Jaroszewicza.<br />

Official session with the Deputy<br />

Prime Minister (future Prime<br />

Minister) Piotr Jaroszewicz on the<br />

occasion of the 200th anniversary<br />

of the Warsaw Mint.<br />

Z okazji emisji monet z serii „Królowie Futbolu” z wizerunkami światowej sławy<br />

piłkarzy Mennicę Polską odwiedzili: Zbigniew Boniek i Eusébio da Silva Ferreira.<br />

On the occasion of issuing the series “Kings of Football” featuring<br />

the world-famous football players, Zbigniew Boniek and Eusébio da Silva Ferreira.


82<br />

Jako nowoczesna i prężnie rozwijająca się organizacja, Mennica Polska co roku plasuje<br />

się wysoko w rankingach największych i najlepiej zarządzanych podmiotów gospodarczych<br />

w Polsce. Konsekwentna realizacja strategii biznesowej przynosi Spółce sukcesy<br />

w każdym segmencie jej działalności. Prestiżowe nagrody i wyróżnienia w ramach międzynarodowych<br />

konkursów numizmatycznych potwierdzają jej wysoką pozycję w branży<br />

monetarnej. Debiut w segmencie nieruchomości błyskawicznie przyniósł Spółce uznanie<br />

w środowisku deweloperskim. Pozytywny wizerunek Mennicy Polskiej jest umacniany<br />

poprzez uczestnictwo w targach i konferencjach biznesowych.<br />

Primus inter pares<br />

As a modern and dynamically developing organization, each year the Mint scores high in<br />

rankings for the most successful and best managed economic entities in Poland. Consistent<br />

business strategy brings the Mint of Poland notable achievements in each and every<br />

segment of its operations. Prestigious awards and distinctions in the international numismatic<br />

contests reflect high position of the company in the monetary industry. Immediately<br />

after its debut in the real estate segment, it has earned recognition in the developer<br />

environment. Thanks to participation in fairs and business conferences, the company<br />

consistently strengthens its positive image in all areas of its activity.


85<br />

Ludzie<br />

People


86 LUDZIE People<br />

Zarządzający od 1766 r.<br />

Policy makers since 1766<br />

JAN ALEKSANDROWICZ<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Państwowej w latach<br />

1923-1928.<br />

Director of the Polish<br />

State Mint in 1923-1928.<br />

STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI<br />

— założyciel Mennicy Warszawskiej.<br />

STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI,<br />

founder of the Warsaw Mint.<br />

WŁADYSŁAW TERLECKI<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Państwowej w latach<br />

1946-1947.<br />

Director of the Polish<br />

State Mint in 1946-1947.<br />

STANISŁAW PUSCH<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Warszawskiej w latach<br />

1866-1867.<br />

Director of the Warsaw<br />

Mint in 1866-1867.<br />

CZESŁAW JAKUBOWSKI<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Państwowej w latach<br />

1952-1954.<br />

Director of the Polish<br />

State Mint in 1952-1954.


People LUDZIE 87<br />

EUGENIUSZ ROMANIK<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Państwowej w latach<br />

1954-1959.<br />

Director of the Polish<br />

State Mint in 1954-1959.<br />

JANUSZ PILITOWSKI<br />

— prezes Zarządu, dyrektor<br />

naczelny Mennicy Państwowej<br />

i Mennicy Państwowej S.A.<br />

w latach 1999-2003.<br />

President of the Board,<br />

General Director of the Polish<br />

State Mint in 1999-2003.<br />

TADEUSZ RETMANIAK<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Państwowej w latach<br />

1959-1985.<br />

Director of the Polish<br />

State Mint in 1959-1985.<br />

TADEUSZ STECKIEWICZ<br />

— prezes Zarządu, dyrektor naczelny<br />

Mennicy Państwowej S.A.<br />

w latach 2003-2005 oraz Mennicy<br />

Polskiej S.A. w latach 2005-2012.<br />

President of the Board, Chief<br />

Executive Officer of the Polish<br />

State Mint in 2003-2005 and of<br />

the Mint of Poland in 2005-2012.<br />

WOJCIECH BIERNACKI<br />

— dyrektor Mennicy<br />

Państwowej w latach<br />

1985-1998.<br />

Director of the Polish<br />

State Mint in 1985-1998.<br />

GRZEGORZ ZAMBRZYCKI<br />

— prezes Zarządu, dyrektor naczelny<br />

Mennicy Polskiej S.A. od roku 2012<br />

do chwili obecnej.<br />

President of the Board, Chief Executive<br />

Officer of the Mint of Poland since<br />

2012 to the present day.


88 LUDZIE People<br />

Pracownicy<br />

Employees<br />

Małgorzata Lis-Wąsowska<br />

Od 8 lat piastuję stanowisko Głównej Księgowej oraz prokurenta, od 2 lat jestem też Zastępcą<br />

Dyrektora Finansowego. Pracę w Mennicy rozpoczęłam w wieku 24 lat, byłam wtedy najmłodsza<br />

w dziale. Księgowość pociągała mnie od zawsze, a praca w Mennicy kojarzyła się z prestiżem i renomą.<br />

Czasami zastanawiam się, dlaczego tyle lat tutaj jestem. Myślę, że miałam szczęście do ludzi,<br />

z którymi pracowałam, i do moich bezpośrednich przełożonych. Doceniano moją pracę, powierzano<br />

nowe obowiązki – to mnie bardzo motywowało!<br />

Objęcie stanowiska Głównej Księgowej okazało się wielkim wyzwaniem. Było dynamicznie, był stres<br />

i nadgodziny, ale też ogromny przyrost wiedzy. Mimo to w zespole zawsze pomagał nam śmiech.<br />

Z czasem zrozumiałam, że równowaga między życiem prywatnym i zawodowym jest bardzo ważna.<br />

Cenię czas spędzony z rodziną, pracę w ogródku, proste dobre życie. Myślę, że gdybym wybrała<br />

korporację lub bank, moja kariera wyglądałaby inaczej. Tutaj nie było potrzeby brania udziału w wyścigu<br />

szczurów, nie miałam podstaw do obaw. W Mennicy mieliśmy do siebie bardzo dużo zaufania!<br />

For 8 years I’ve been working as the Chief Accountant and proxy, for 2 years – as the Deputy Financial<br />

Director. My career at the Mint started when I was 24, at that time I was the youngest employee in my<br />

department. I’ve been fascinated by accounting since I remember, and the Mint was always considered<br />

a prestigious and reputable company. Sometimes I wonder what keeps me here for so long. I believe<br />

I was lucky with the people I worked with and my immediate superiors. My efforts were appreciated,<br />

I was entrusted with new responsibilities, what really kick-started my motivation!<br />

Dział finansowo-księgowy<br />

Staż pracy: 22 lata<br />

Financial and Accounting Department<br />

Seniority: 22 years<br />

Holding the position of the Chief Accountant was a big challenge: dynamic and stressful environment,<br />

working overtime, but also gaining new skills and knowledge. Anyway, laughter always cheered us up.<br />

Over time, I realized that the work-life balance is hugely important. What I value the most is the time<br />

spent with my family, gardening, simple and good life. If I had chosen a corporation or a bank, I think<br />

that my career could have developed in a different way. There was no rat race at the Mint, I had no<br />

reason for concern. We really trust each other here!


People LUDZIE 89<br />

Tomasz Bukowski<br />

Od 1986 roku pracowałem w dziale monetarnym na tłoczni monet obiegowych, a od 1996 roku –<br />

na tłoczni numizmatycznej. Moim pierwszym nauczycielem był pan Kalbarczyk, który też ponad<br />

30 lat przepracował w Mennicy. Przejąłem po nim schedę i również miałem zaszczyt uczyć kolejne<br />

pokolenia.<br />

Sam skończyłem technikum mechaniczne na specjalności budowa maszyn, zdobyte wykształcenie<br />

doskonale odpowiadało moim obowiązkom. Komuś może się wydawać, że 35 lat pracy przy numizmatach<br />

to nuda. Ale to nieprawda! Każda moneta jest inna i wymaga indywidualnego podejścia,<br />

a nasi plastycy mają ciągle nowe pomysły [śmiech]! Często w domu sięgam do słowników, pomocy<br />

naukowych, chcę dowiedzieć się więcej o emisjach, które mamy na produkcji, np. o bogach<br />

greckich. Drążę, żeby być na bieżąco. Emisja, którą najbardziej cenię, to „Rok 2001”. Tam była głębia<br />

perspektywy, wrażenie, że fizycznie wchodzimy w nowe stulecie.<br />

Poza tym przez wiele lat byłem też przewodniczącym związku zawodowego „Solidarność”. Uważam,<br />

że ludziom trzeba pomagać, i że dobro wraca.<br />

Since 1986 I had been working in the Monetary Department, initially in the division of circulation coins,<br />

and since 1996 – in the division of numismatic coins. Mr. Kalbarczyk, my first teacher, had also worked<br />

here for 30 years. I took over his duties, and then I also had the pleasure of teaching consecutive generations<br />

of employees.<br />

I graduated from mechanical technical secondary school with the specialization in mechanical engineering.<br />

My education was entirely compatible with my professional responsibilities. Someone might<br />

think that 35 years of working with numismatic products may be boring. It’s not true! Each coin is<br />

different, each one requires an individual approach as our designers constantly have some new ideas<br />

[laughs]! In my free time I love renovating old cars and furniture. When it comes to mechanics, you need<br />

to feel it, you should have a natural bent for it. Patience and passion for tinkering is also important. “Year<br />

2001” is the issue that I value most. It showed the depth of the perspective, it gave an impression that<br />

we really stepped into the new era.<br />

For many years I had been the chairman of the trade union “Solidarity” [Solidarność]. I believe in helping<br />

people, I believe in good that returns.<br />

Dział produkcji zasadniczej<br />

Staż pracy: 35 lat<br />

Main Production Department<br />

Seniority: 35 years


90 LUDZIE People<br />

Zbigniew Zych<br />

Praca w Mennicy była mi przeznaczona od początku [śmiech]! Moja żona była z Warszawy,<br />

mieszkaliśmy po ślubie na ul. Pereca. Patrzyłem na budynek Mennicy i zastanawiałem się – co tu<br />

jest, kto tu pracuje, że tyle tu krat? Wstąpiłem, zapytałem i szczęśliwie okazało się, że poszukują<br />

osoby na stanowisko zgodne z moim wykształceniem. Choć od 1989 roku nieprzerwanie pracuję<br />

w dziale produkcji narzędziowej, moje obowiązki zmieniały się na przestrzeni lat.<br />

Jestem odpowiedzialny za programowanie maszyn. Byłem świadkiem wielkich skoków technologicznych<br />

na naszej produkcji. To jak przesiąść się z malucha do mercedesa [śmiech]! Najpierw były<br />

tokarki, potem kopiarki, a następnie maszyny sterowane numerycznie. I to właśnie mnie delegowano<br />

do pracy z nimi! To była praca pełna wyzwań i szalenie odpowiedzialna. Maleńki błąd,<br />

niedopatrzenie – maszynę bardzo łatwo jest uszkodzić. Ale ja przez te wszystkie lata nie miałem<br />

ani jednej kolizji!<br />

It was my destiny to work at the Mint of Poland [laughs]! My wife came from Warsaw, after our wedding<br />

we lived at Pereca St. I used to look at the Mint’s building and I wondered – what was it, who was working<br />

there behind these grilles? I came in, I asked for a job, and fortunately there was a vacancy relevant<br />

to my qualifications. Although since 1989 I have been continuously working in the Tooling Department,<br />

my duties have changed over the years.<br />

Dział produkcji narzędziowej<br />

Staż pracy: 32 lata<br />

Tooling Department<br />

Seniority: 32 years<br />

I’m responsible for the machine programming. I have witnessed great technological leaps in our production.<br />

It was like switching from a Fiat 126p to a Mercedes [laughs]! Initially, we used the lathes, then<br />

the copying minting presses, and, finally, the numerically controlled machines. And it was me who was<br />

delegated to work with them. It was a challenging and extremely responsible job. A little mistake, inadvertence<br />

– it’s really easy to damage a machine! But I haven't had a single collision all these years!


People LUDZIE 91<br />

Joanna Klik<br />

Karierę w Mennicy zaczynałam jako emalier wyrobów jubilerskich. W 1989 trafiłam na dział<br />

chemiczny, gdzie przez dekadę pracowałam jako operator. Kiedy zamówienia na chemię zmalały,<br />

zostałam czasowo przeniesiona na emaliernię, i ta 25-letnia „chwila” trwa do dziś.<br />

Jestem odpowiedzialna za wykańczanie monet kolekcjonerskich oraz medali galwanizowanych<br />

i srebrzonych. Jest to ciekawa, ale też żmudna ręczna praca, która wymaga precyzji i wyczucia.<br />

W ramach współpracy z plastykami sama proponuję też własną wizję wykończenia. Mam duży<br />

wpływ na efekt końcowy. Praca często wymaga ode mnie eksperymentowania, szukania nowych<br />

rozwiązań. Ale gdy potem okazuje się, że nasza moneta zajęła pierwsze miejsce w konkursie numizmatycznym<br />

– to przynosi ogromną satysfakcję!<br />

Poza tym emaliernia zawsze świetnie się bawiła, mamy mnóstwo wspaniałych wspomnień.<br />

Gdybym miała podjąć decyzję o pracy w Mennicy jeszcze raz, nie wahałabym się!<br />

I started working at the Mint as an enameler of jewelry products. In 1989, I moved to the Chemical<br />

Department where for a decade I worked as an operator. When orders for chemical products decreased,<br />

I was temporarily transferred to the Enameling Department, and this 25-year “moment” lasts to this day.<br />

I’m responsible for finishing of commemorative coins as well as galvanized and silver-coated medals. It’s<br />

an interesting, but also tedious, manual work that requires precision and intuition. During the cooperation<br />

with our designers, I also suggest my own vision of finishing. I have a significant influence on<br />

the final effect. This work often requires from me experimenting, looking for new solutions. However,<br />

when it turns out that our coin has taken the first place in a numismatic contest – it gives a tremendous<br />

satisfaction!<br />

Dział emalierski<br />

Staż pracy: 35 lat<br />

Enameling Department<br />

Seniority: 35 years<br />

On top of that, we used to have a great time in the Enameling Department, we rekindle wonderful<br />

memories. If I had to decide to work at the Mint once again, I wouldn't hesitate!


92 LUDZIE People<br />

Artyści medalierzy<br />

Stanisław August Poniatowski zadbał o to, by monety i medale bite w Mennicy Warszawskiej wyróżniały się najwyższym poziomem artystycznym. W tym celu sprowadził do Warszawy<br />

najwybitniejszych medalierów. Przekazywany z pokolenia na pokolenie kunszt mincerski sprawia, że dorobek artystyczny Mennicy Polskiej jest tak bogaty i wciąż zachwyca miłośników<br />

numizmatyki.<br />

Artists: medal-makers<br />

Stanisław August Poniatowski attached much importance to the coins and medals struck at the Warsaw Mint. In order to ensure the highest artistic quality of his coinage, he attracted<br />

to his court the greatest medal-makers. Thanks to craftsmanship passed over consecutive generations of minters, the artistic heritage of the Mint of Poland is so diverse and still<br />

impresses the connoisseurs of numismatics.<br />

Droga artystyczna Stanisławy Wątróbskiej-Frindt rozpoczęła się<br />

w słynnym Państwowym Liceum Technik Plastycznych im. Antoniego<br />

Kenara w Zakopanem. W 1957 roku artystka rozpoczęła<br />

studia na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. W arkana sztuki<br />

medalierskiej wprowadził ją prof. Józef Aumiller, słynny medalier<br />

i kierownik artystyczny Mennicy Państwowej. Jej warsztat medalierski<br />

wzbogaciły studia w pracowni prof. Zofii Demkowskiej,<br />

wówczas asystentki Aumillera. W 1965 roku Stanisława Wątróbska-<br />

-Frindt uzyskała dyplom ASP i na stałe związała się zawodowo<br />

z Mennicą Państwową.<br />

Artistic career of Stanisława Wątróbska-Frindt began in a renowned<br />

Antoni Kenar State High School of Fine Arts in Zakopane. In 1957,<br />

she started higher education at the Sculpture Department of the<br />

Academy of Fine Arts in Warsaw. It was Józef Aumiller, a famous<br />

medal-maker and an art director of the Polish State Mint, who<br />

introduced her into the world of medal-making. Her artistic skills<br />

were broadened during the studies at the atelier of Prof. Zofia<br />

Demkowska, Aumiller’s assistant. In 1965, Stanisława Wątróbska-<br />

Frindt earned a degree in Fine Arts and started a career at the<br />

Polish State Mint.<br />

STANISŁAWA WĄTRÓBSKA-FRINDT projektowała monety, medale, odznaki<br />

i pieczęcie dla Mennicy Państwowej w latach 1965-1994. Przez niemal 30 lat<br />

projektowała monety, medale, odznaki i pieczęcie. Tworzyła dzieła o różnorodnej<br />

tematyce, zawsze prezentując doskonały zmysł artystyczny i znakomite rzemiosło.<br />

Stanisława Wątróbska-Frindt zaprojektowała prawie 100 monet kolekcjonerskich, m.in.<br />

słynną monetę z wizerunkiem Jana Pawła II z 1987 roku. Była autorką największej liczby<br />

medali pamiątkowych wybitych w Mennicy Państwowej – zaprojektowała ich około 500.<br />

Koleżanki i koledzy zapamiętali ją jako osobę serdeczną i niebywale skromną: „Tak jak<br />

wszyscy pracownicy, ta wielka artystka przychodziła do pracy na 7:15 i podbijała sumiennie<br />

swoją kartę zegarową”.<br />

Stanisława Wątróbska-Frindt została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi i odznaką<br />

„Zasłużony dla Mennicy” za wybitną działalność zawodową.<br />

STANISŁAWA WĄTRÓBSKA-FRINDT was a designer of coins, medals and seals for the<br />

Polish State Mint between 1965 and 1994. For nearly 30 years she designed coins, medals,<br />

distinctions and seals. Her projects — always on the highest artistic lever, representing the<br />

highest craftsmanship — were diversified. Stanisława Wątróbska-Frindt created nearly 100<br />

collector coins, including a famous coin from 1987 featuring the effigy of John Paul II. She<br />

designed around 500 commemorative medals — the largest number among all medal-makers<br />

ever working at the Polish State Mint.<br />

Her colleagues remember her as a warm and very humble person: “Although being a renowned<br />

artist, she came to work at 7.15 a.m. and clocked in just like all employees”.<br />

For her outstanding professional activity, Stanisława Wątróbska-Frindt<br />

was awarded the Gold Cross of Merit and the distinction “Meritorious Mint’s Employee”.<br />

Medal wybity w 1988 roku z okazji 1. rocznicy<br />

wizyty Jana Pawła II w Szczecinie.<br />

Medal struck in 1988 to commemorate the 1st<br />

anniversary of John Paul II’s visit in Szczecin.<br />

Moneta 200 000 zł „Jan Paweł II” z 1987 roku<br />

(emitent: Narodowy Bank Polski).<br />

200,000-zloty coin “John Paul II” from 1987<br />

(issuer: Narodowy Bank Polski).


People LUDZIE 93<br />

Urszula Walerzak w 1995 roku ukończyła Państwowe Liceum Sztuk<br />

Plastycznych im. Wojciecha Gersona w Warszawie, uzyskując dyplom<br />

technika wystawiennika. Urszula jest również absolwentką<br />

Studium Menedżerów Kultury w Poznaniu.<br />

Urszula Walerzak graduated from Wojciech Gerson State High<br />

School of Fine Arts in Warsaw in 1995, with a diploma in the art<br />

of arranging exhibitions. Above this, she holds a diploma of the<br />

College of Cultural Management in Poznań.<br />

URSZULA WALERZAK pracuje w Mennicy Polskiej od 1999 roku. Imponujący dorobek artystki to ponad 100 monet wyemitowanych<br />

przez Narodowy Bank Polski oraz około 150 monet i medali dla emitentów z całego świata.<br />

„Praca z numizmatem wymaga niezwykle precyzyjnego warsztatu, bowiem na płaszczyźnie zaledwie kilkudziesięciu milimetrów trzeba<br />

pokazać cały świat i stworzyć z awersu i rewersu jednorodne stylistycznie dzieło. Swoboda, która cechuje ręcznie wykonany model, może<br />

być połączona z precyzją elementów stworzonych przy użyciu komputera.”<br />

Dzięki zaawansowanej technologii, jaką dysponuje dziś Mennica Polska, Urszula Walerzak tworzy nowatorskie produkty mennicze. Zaprojektowała<br />

pierwszą na świecie monetę w kształcie walca „Fortuna Redux”, która w 2014 roku na Konferencji Dyrektorów Mennic została<br />

uznana za „Najbardziej zaawansowaną technologicznie srebrną monetę świata”.<br />

Wśród najważniejszych trofeów można wymienić także:<br />

nagrodę Coin of the Year 2011 dla monety o nominale 10 zł „70. rocznica utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego”<br />

(emitent: Narodowy Bank Polski),<br />

I miejsce w kategorii „Moneta Klasyczna” w konkursie „Coin Constellation” dla monety o nominale 200 zł<br />

„Polska Reprezentacja Olimpijska Soczi 2014” (emitent: Narodowy Bank Polski),<br />

I miejsce w kategorii „Najbardziej zaawansowana technologicznie moneta” na Konferencji Dyrektorów Mennic<br />

w 2016 roku dla monety o nominale 7 dolarów „Siedem Nowych Cudów Świata”.<br />

Przestrzenny medal wybity z okazji XXX Międzynarodowej<br />

Konferencji Techniki Menniczej w 2003 roku w Warszawie.<br />

Spatial medal struck on the occasion of the XXX International<br />

Conference of Minting Technologies in 2003, Warsaw.<br />

URSZULA WALERZAK has worked for the Mint of Poland since 1999. The artist's impressive output<br />

includes over 100 coins issued by the Narodowy Bank Polski and approximately 150 coins and<br />

medals designed for issuers from all over the world.<br />

“Working with a numismatic piece requires the utmost precision of craftsmanship, because on<br />

a surface measuring just a few dozen millimetres, you need to show an entire world, and create<br />

a stylistically homogeneous work on both the obverse and the reverse. The freedom which<br />

characterises a hand-made model can be combined with the precision of computer-generated<br />

elements.”<br />

Thanks to the advanced technology that Mint of Poland has at its disposal today, Urszula Walerzak<br />

creates innovative minted products. She designed the world's first cylinder-shaped coin – the<br />

“Fortuna Redux,” which was named the “World's Most Technologically Advanced Silver Coin” at the<br />

2014 Mint Directors Conference.<br />

Her other major trophies include:<br />

the 2011 Coin of the Year award for her 10-zloty coin titled “70th Anniversary of creating<br />

the Polish Underground State” (issuer: the Narodowy Bank Polski),<br />

the first place in the “Classic Coin” category of the “Coin Constellation” competition for her<br />

200-zloty coin titled “Polish Olympic Team Sochi 2014” (issuer: Narodowy Bank Polski),<br />

the first place in the “Most Technologically Advanced Coin” category at the 2016 Mint Directors<br />

Conference for her 7-dollar coin titled “Seven New Wonders of the World”.<br />

„Fortuna Redux” — pierwsza na świecie moneta<br />

przestrzenna.<br />

“Fortuna Redux” — world’s first spatial coin.


94 LUDZIE People<br />

Pracownicy Mennicy Polskiej jako wolontariusze Wielkiej Orkiestry Świątecznej<br />

Pomocy od lat z zaangażowaniem wspierają działalność Fundacji.<br />

For years, the employees of the Mint of Poland have been volunteers of the<br />

Great Orchestra of Christmas Charity and provide support for the Foundation.<br />

Z WOŚP do końca świata<br />

i o jeden dzień dłużej!<br />

Żeton zaprojektowany na 7. Finał<br />

WOŚP w 1999 roku. Sześć małych<br />

serduszek symbolizuje sześć poprzednich<br />

finałów, a duże serce<br />

— jego siódmą edycję.<br />

Commemorative token designed<br />

for the 7. Grand Final of WOŚP in<br />

1999. Six little hearts symbolize<br />

the number of previous finals,<br />

whereas a big one — its seventh<br />

edition.<br />

Mennica Polska wspiera Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy już od ponad 25 lat, aktywnie zbierając fundusze na<br />

zakup sprzętu medycznego i profilaktykę zdrowotną w Polsce. W dniu Wielkiego Finału Spółka organizuje stoisko charytatywne,<br />

a jej pracownicy kwestują w szczytnym celu oferując specjalnie zaprojektowane żetony okolicznościowe<br />

i kubki. Co więcej, głównym punktem oficjalnej Licytacji Najbardziej Hojnych Darczyńców są Złote Serduszka produkowane<br />

w zakładzie Mennicy Polskiej. Rekordowa dotychczas kwota za Serduszko z numerem 1 przekroczyła ponad<br />

1,1 mln zł!<br />

W 2021 roku, w związku z pandemią, Mennica zmieniła tradycyjną formułę kwestowania i przeniosła działania do internetu<br />

oraz swoich sklepów stacjonarnych. Podczas 29. Finału WOŚP wyjątkowym zainteresowaniem cieszyły się specjalne<br />

licytacje online, których uczestnicy toczyli zaciętą walkę o spersonalizowane medale okolicznościowe oraz wizyty<br />

w zakładzie produkcyjnym Mennicy Polskiej. Sukces aukcji przerósł najśmielsze oczekiwania wolontariuszy. Łącznie<br />

zebrano blisko 142 tys. zł. Złote Serduszko z numerem 1 znalazło natomiast właściciela za kwotę ponad 677 tys. zł.<br />

Złote Serduszko wystawione na<br />

aukcji 2. Finału WOŚP.<br />

Gold Heart auctioned during<br />

the 2. Grand Final of WOŚP.


People LUDZIE 95<br />

With WOŚP until the end of the world<br />

and one day more!<br />

Pamiątkowy medal wybity w limitowanym nakładzie<br />

29 sztuk z okazji 29. Finału WOŚP. Po wylicytowaniu<br />

każdy egzemplarz został spersonalizowany zgodnie<br />

z życzeniem zwycięzcy.<br />

A commemorative medal minted as a limited edition of<br />

29 pieces to mark the 29th Grand Finale Fundraiser of<br />

The Great Orchestra of Christmas Charity. Following the<br />

auction, each piece was personalized according to the<br />

successful bidder’s wishes.<br />

Złote Serduszko wykonane<br />

przez Mennicę na 22.<br />

Finał WOŚP.<br />

Gold Heart struck at the Mint<br />

for the 22. Grand Final of WOŚP.<br />

The Mint of Poland has been supporting the Great Orchestra of Christmas Charity (WOŚP) for over 25 years, actively<br />

raising funds for purchase of medical equipment and organization of preventive treatment in Poland. On the day of the<br />

Grand Final, the Mint traditionally organizes a charitable stand where its employees collect funds to support the good<br />

initiative as they offer specially designed commemorative tokens and cups. Every year the gold hearts manufactured at<br />

the Mint of Poland are the main point of the official Auction of the Most Generous Benefactors. The record-breaking sum<br />

fetched for the Gold Heart No 1 has exceed 1.1 million zlotys!<br />

In 2021, due to the pandemic, the Mint changed its traditional fundraising formula and moved to online sales and<br />

stationary shops to support the initiative. During the 29th Grand Final special online auctions arouse great interest, their<br />

participants fought fiercely to win personalized commemorative medals and the opportunity to visit the Mint’s production<br />

plant. The success of the auctions surpassed the expectations of the volunteers. In total, the sum of 142,000 zlotys<br />

was raised, whereas the Gold Heart No. 1 was auctioned off for over 677,000 zlotys.<br />

Pamiątkowy żeton z 24. Finału<br />

WOŚP w 2016 roku z hasłem<br />

„Mierzymy wysoko”.<br />

Commemorative token from the<br />

24. Grand Final of WOŚP from 2016<br />

with a catchphrase “We aim high”.


W Dzień Mincerza członkowie Zarządu wręczają wieloletnim<br />

pracownikom odznaczenie „Zasłużony dla Mennicy”. W trakcie<br />

uroczystości wnoszony jest sztandar Mennicy Polskiej.<br />

Dzień Mincerza<br />

W średniowieczu mincerz (od niem. Münzer) był urzędnikiem królewskim kontrolującym monety obiegowe i ścigającym fałszerzy. Za czasów Stanisława<br />

Augusta Poniatowskiego natomiast mianem tym określano rzemieślnika zajmującego się wyłącznie produkcją monet. Współczesny mincerz to grawer,<br />

technolog bądź specjalista obsługujący nowoczesną prasę, sterowaną numerycznie frezarkę lub urządzenie do polerowania krążków monetarnych.<br />

10 lutego 1766 roku uznaje się za datę powstania Mennicy Warszawskiej. Dwieście lat później dzień ten został ustanowiony Dniem Mincerza — świętem<br />

uroczyście obchodzonym w Mennicy Polskiej. To szczególna okazja do uhonorowania pracowników odznaczeniem „Zasłużony dla Mennicy” — w podziękowaniu<br />

za ich zaangażowanie, talent i pasję.


During the Minter’s Day, the members of the Board honor the<br />

long-serving employees with the decoration “Meritorious Employee<br />

of the Mint”. During the ceremony, the organizational<br />

colors of the Mint of Poland are displayed.<br />

Minter’s Day<br />

In the Middle Ages, a minter (German: Münzer) was a royal official who detected counterfeit and controlled the process of minting circulation coins. During<br />

the times of Stanisław August Poniatowski, a minter was responsible solely for the production of coins. Today, the term refers to an engraver, a technologist<br />

or a specialist that operates the modern minting presses, the numerically controlled milling machines or the equipment used for polishing of coin blanks.<br />

10 February 1766 is considered to be the date on which the Mint of Warsaw was founded. Two hundred years later, this day was named the official Minter's<br />

Day – a holiday celebrated annually at the Mint of Poland. It is a special occasion on which employees are decorated with the “Meritorious Employee of the<br />

Mint” distinction – a token of gratitude for their commitment, talent and passion.


98 LUDZIE People<br />

Tradycja…<br />

fot./phot. 1 fot./phot. 2<br />

fot./phot. 3 fot./phot. 4<br />

fot. 1 i 5 — nakładanie emalii<br />

na znaczki i odznaczenia,<br />

fot. 2, 4, 6 i 8 — prace ślusarskie,<br />

fot. 3 — stalkowanie,<br />

fot. 7 — przecieranie medalu.<br />

phot. 1 i 5 — covering<br />

pins and badges with enamel,<br />

phot. 2, 4, 6 i 8 — metal works,<br />

phot. 3 — buffing,<br />

phot. 7 — medal polishing.


People LUDZIE 99<br />

Tradition…<br />

fot./phot. 5 fot./phot. 6<br />

fot./phot. 7 fot./phot. 8


100 LUDZIE People<br />

…i postęp<br />

fot./phot. 9 fot./phot. 10<br />

fot./phot. 11 fot./phot. 12<br />

fot. 9 i 13 — prace grawerskie,<br />

fot. 10 i 14 — prasy monetarne w hali produkcyjnej,<br />

fot. 11 i 15 — grawerowanie prototypu,<br />

fot. 12 i 16 — pakowanie monet obiegowych.<br />

phot. 9 i 13 — engraving,<br />

phot. 10 i 14 — Mint's production hall,<br />

phot. 11 i 15 — carving a master die,<br />

phot. 12 i 16 — packing of circulation coins.


People LUDZIE 101<br />

…and progress<br />

fot./phot. 13 fot./phot. 14<br />

fot./phot. 15 fot./phot. 16


102 LUDZIE People<br />

Mennica kiedyś i dziś


People LUDZIE 103<br />

The Mint in the past and today


Pracownicy Mennicy Państwowej przy prasach<br />

monetarnych w okresie międzywojennym.<br />

The employees of the Polish State Mint in the<br />

production hall during the interwar period.<br />

Z pokolenia na pokolenie<br />

Stanisław August Poniatowski już ponad 255 lat temu wyznaczył kierunek<br />

rozwoju dla Mennicy Warszawskiej. Wyposażono ją w sześć nowoczesnych<br />

maszyn do bicia monet i zatrudniono światowej klasy medalierów.<br />

Mimo burzliwych dziejów, pokolenia mincerzy i medalierów nieprzerwanie<br />

przez dziesięciolecia przekazywały swoją wiedzę kolejnym adeptom<br />

sztuki menniczej. Dziś dawne balansjerki zastąpione zostały nowoczesnym<br />

parkiem maszynowym. Zastosowanie automatyki i robotyki w procesie<br />

tworzenia monet i medali, wykorzystanie technik laserowych stawiają<br />

Mennicę Polską w światowej czołówce mennic. Wiedza współczesnych<br />

mincerzy i kunszt projektantów to niezmiennie suma doświadczeń poprzednich<br />

pokoleń. To dzięki nim w Polsce powstają innowacyjne produkty,<br />

które zdobywają prestiżowe nagrody w konkursach numizmatycznych<br />

na całym świecie.


From generation to generation<br />

It was already over 255 years ago that king Stanisław August Poniatowski<br />

set the course of development for the Mint of Warsaw. At that time,<br />

the Mint was equipped with six modern coin minting machines and<br />

employed world-class medallists. Despite the country’s turbulent history,<br />

decades upon decades, generations of minters and medallists continued<br />

to pass on their knowledge to new students of the minting art. Today,<br />

the former mintage flyers have been replaced by modern machinery.<br />

The introduction of automation and robotics into the process of coin<br />

and medal creation, as well as the use of laser techniques, warrant the<br />

Mint of Poland’s place among the world's leading mints. The expertise of<br />

contemporary minters and the craftsmanship of designers is, invariably,<br />

the sum of experiences of all previous generations. It is thanks to their<br />

legacy that Poland is a place where innovative products, ones which<br />

regularly win prestigious awards in numismatic competitions all over the<br />

world, are made.<br />

Mincerz przy współczesnej<br />

prasie monetarnej.<br />

Minter working on<br />

a contemporary minting press.


Mennica w liczbach<br />

Ponad 20 500 000 000 polskich monet obiegowych zostało<br />

wyprodukowanych od 1990 roku.<br />

1 380 000 000 monet obiegowych obejmowało zlecenie dla Centralnego<br />

Banku Kolumbii w 2016 roku.<br />

1 300 000 000 monet obiegowych jednomateriałowych i 600 000 000<br />

monet obiegowych bimetalicznych to roczna wydajność parku maszynowego<br />

Mennicy Polskiej.<br />

15 monet obiegowych na sekundę wybija nowoczesna prasa monetarna.<br />

Ponad 120 zaawansowanych technik zdobniczych wypracowano i wdrożono<br />

w Mennicy Polskiej.<br />

10 KG waży „Pro Memoria” – największa na świecie moneta z wizerunkiem<br />

Jana Pawła II. Ten rekord nie został pobity od 2015 roku.<br />

3 TONY złota użyto w roku 2018 przy produkcji medali upamiętniających<br />

króla Tajlandii – Bhumibola Adulyadeja.<br />

Ponad 1 000 000 kart miejskich w całym kraju obsługuje Mennica Polska.<br />

4 LATA bez przerwy trwała produkcja monet denominacyjnych, z czego<br />

3 lata poświęcono wyłącznie na produkcję monet o nominałach od 1 gr do 1 zł<br />

(1990-1994).<br />

379 pracowników zostało uhonorowanych odznaką „Zasłużony dla Mennicy”.


Mint in figures<br />

More than 20,500,000,000 Polish circulation coins produced since 1990.<br />

1,380,000,000 circulation coins produced for the Central Bank of the<br />

Republic of Columbia in 2016.<br />

1,300,000,000 monometallic circulation coins and 600,000,000<br />

bimetallic circulation coins – annual capacity of the minting presses at<br />

the Mint of Poland.<br />

15 circulation coins per second struck on the contemporary minting press.<br />

More than 120 advanced decorative techniques developed and implemented<br />

at the Mint of Poland.<br />

10 kg – the weight of „Pro Memoria” – the world’s largest coin with the effigy<br />

of John Paul II. This record hasn’t been beaten since 2015.<br />

3 tons of gold were used in 2018 for production of medals commemorating<br />

the King of Thailand Bhumibol Adulyadej.<br />

More than 1,000,000 municipal cards operated nationwide.<br />

4 years without a break – timespan in which redenominated coins were<br />

produced, 3 years out of which were devoted to the production of coins with<br />

face values from 1 grosz to 1 zloty (1990-1994).<br />

379 employees have been awarded with the distinction “Meritorious Employee<br />

of the Mint”.


Copyright © 2021 by Mennica Polska SA<br />

Wszelkie prawa zastrzeżone.<br />

WYDANIE PIERWSZE:<br />

Koordynacja projektu: Monika Dupczyk<br />

Konsultacje: Piotr Kosanowski<br />

Wsparcie merytoryczne: Tomasz Bylicki<br />

Zdjęcia: Monika Rozowska/Cykada Studio, Narodowe Centrum Archiwizacji<br />

Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Studio KARANDASZ<br />

Teksty: Beata Kulesza-Damaziak, Michalina Zgódka-Bilous<br />

Redakcja: Dorota Kassjanowicz<br />

Tłumaczenie: CLARO Tłumaczenia<br />

ISBN 978-83-910488-1-8<br />

WYDANIE DRUGIE:<br />

Koordynacja projektu: Monika Dupczyk<br />

Konsultacje: Piotr Kosanowski, Bartosz Grad<br />

Zdjęcia: Wojciech Ostrowski<br />

Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Zuzanna Faliszewska<br />

Teksty: Bartosz Grad, Michalina Zgódka-Bilous<br />

Korekta: Martis Consulting<br />

Tłumaczenie: Michalina Zgódka-Bilous, ArcusLink Tłumaczenia Specjalistyczne<br />

Druk: ENAF<br />

ISBN 978-83-910488-2-5<br />

Copyright © 2021 by the Mint of Poland SA<br />

All rights reserved.<br />

FIRST EDITION:<br />

Project coordination: Monika Dupczyk<br />

Consultations: Piotr Kosanowski<br />

Practical support: Tomasz Bylicki<br />

Photographs: Monika Rozowska/Cykada Studio, the National Archiving Centre<br />

Graphic design, typesetting: Studio KARANDASZ<br />

Texts: Beata Kulesza-Damaziak, Michalina Zgódka-Bilous<br />

Edition: Dorota Kassjanowicz<br />

Translation: CLARO Tłumaczenia<br />

ISBN 978-83-910488-1-8<br />

WYDANIE DRUGIE:<br />

Project coordination: Monika Dupczyk<br />

Consultations: Piotr Kosanowski, Bartosz Grad<br />

Photographs: Wojciech Ostrowski<br />

Graphic design, typesetting: Zuzanna Faliszewska<br />

Texts: Bartosz Grad, Michalina Zgódka-Bilous<br />

Proofreading: Martis Consulting<br />

Translation: Michalina Zgódka-Bilous, ArcusLink Tłumaczenia Specjalistyczne<br />

Print: ENAF<br />

ISBN 978-83-910488-2-5<br />

ISBN 978-83-910488-2-5<br />

9 7 8 8 3 9 1 0 4 8 8 2 5


Publikacja nie na sprzedaż.<br />

Emitentem wszystkich polskich banknotów, monet obiegowych i kolekcjonerskich<br />

jest Narodowy Bank Polski.<br />

Podziękowania za możliwość wykorzystania wizerunków monet i medali dla:<br />

• Narodowego Banku Polskiego,<br />

• Kancelarii Sejmu RP,<br />

• Banku Ochrony Środowiska,<br />

• Ministerstwa Finansów Tajlandii,<br />

• rodziny Józefa Gosławskiego,<br />

• rodziny Stanisławy Wątróbskiej-Frindt.<br />

W publikacji wykorzystano materiały:<br />

• Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939,<br />

Wydawnictwo Nefryt, Szczecin 2011.<br />

• Polski pieniądz przez wieki — dodatek specjalny do czasopisma „Mówią Wieki”, 2011.<br />

• Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale, praca zbiorowa wg koncepcji Anny Rudzkiej,<br />

Wydawnictwo Alegoria, Warszawa 2009.<br />

• Jan Filip Holzhaeusser (1741-1792) — nadworny medalier króla Stanisława<br />

Augusta Poniatowskiego, Polskie Towarzystwo Numizmatyczne, Zarząd Główny,<br />

Warszawa 1993.<br />

• Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Polskie Towarzystwo Archeologiczne,<br />

Warszawa 1970.<br />

• Artykuły Zbigniewa Kutrzeby dotyczące dziejów i historii Mennicy Warszawskiej.<br />

• Raporty Roczne Mennicy Państwowej S.A. i Mennicy Polskiej S.A.<br />

Mennica Polska SA<br />

ul. Ciasna 6<br />

00-232 Warszawa<br />

www.mennica.com.pl<br />

This publication is not for sale.<br />

Narodowy Bank Polski is the sole issuer of all Polish banknotes,<br />

circulation coins and collector coins.<br />

We are grateful to the following entities for the opportunity to use the images of coins and medals:<br />

• Narodowy Bank Polski,<br />

• Chancellery of the Sejm of the Republic of Poland,<br />

• Bank Ochrony Środowiska,<br />

• Ministry of Finance, Treasury Department,<br />

• relatives of Józef Gosławski,<br />

• relatives of Stanisława Wątróbska-Frindt.<br />

Materials used in the publication:<br />

• Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939/Coins of the Republic of Poland 1919-1939,<br />

Publishing house Nefryt, Szczecin 2011.<br />

• Polski pieniądz przez wieki/Polish Money Over the Centuries — special supplement to the journal "Mówią Wieki", 2011.<br />

• Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale/Sculptures, coins, medals — collective work under the guidance<br />

of Anna Rudzka, Publishing house Alegoria, Warsaw 2009.<br />

• Jan Filip Holzhaeusser (1741-1792) — nadworny medalier króla Stanisława Augusta Poniatowskiego/Jan Filip<br />

Holzhaeusser (1741-1792) — court medal maker of Stanisław August Poniatowski, Polish Numismatic Society,<br />

the Main Board, Warsaw 1993.<br />

• Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965/The Warsaw Mint 1765-1965,<br />

Polish Archeological Society, Warsaw 1970.<br />

• Zbigniew Kutrzeba, article on the history of the Warsaw Mint.<br />

• Annual reports of the Polish State Mint and the Mint of Poland<br />

Mint of Poland SA<br />

6 Ciasna Street<br />

00-232 Warsaw<br />

www.mennica.com.pl


Stanisławowi Augustowi królowi Polski i wielkiemu księciu Litwy<br />

— z okazji przywrócenia ojczyźnie, z uszczerbkiem dla własnego majątku,<br />

po wieku całym od zepsucia pieniądza państwowego, dobrodziejstwa dobrej monety<br />

— Komisja Mennicza tę wieczystą pamiątkę wdzięczności narodu<br />

poświęca, ofiaruje i daje.<br />

Dedykacja na medalu upamiętniającym reformę monetarną<br />

przeprowadzoną przez króla Stanisława Augusta,<br />

Warszawa 1766<br />

To Stanisław August, King of Poland and Grand Duke of Lithuania,<br />

upon the occasion of the restitution to homeland of the benefice of good money,<br />

with detritment to his own estate and whole century after the spoiling of state money,<br />

the Mint Comission gives, offers and devotes this eternal memento<br />

of the gratitude of the nation.<br />

Dedication on the medal commemorating the monetary reform<br />

undertaken by King Stanisław August,<br />

Warsaw 1766

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!