تئاتر امروز- شماره ۱- گروه تئاتر اگزیت تابستان ۱۴۰۰

می توان به این نکته اشاره کرد که صنف و سندیکا نه تنها نفی کننده ي
یکدیگر نیستند،‏ بلکه یکدیگر را تکمیل می کنند؛ اما در این میان،‏ انجمن
صنفی قطعاً‏ برداشتی تحریف شده و ناقص از سندیکا است.‏
در مانیفست
کمونیست،‏ اثر
کارل مارکس و
فردریش انگلس،‏
از سیستم صنفی
به خاطر ماهیت
سلسه مراتبی اش
به عنوان یکی از
اشکال مناسبات
سرکوب گر-‏
سرکوب شونده
یاد شده است.‏
سندیکا به چه کار تئاتر می آید؟
طبق تعریف سازمان جهانی کار،‏ ‏«سندیکا سازمانی کارگري است که به
منظور پیشبرد و دفاع از منافع کارگران تشکیل می شود».‏ در منابع دیگر نیز
کمابیش همین تعریف را ارائه کرده اند.‏ اما با در نظر گرفتن حقوقی که همین
سازمان براي کارگران در خصوص سندیکا تعریف کرده و نیز عملکرد
سندیکاهاي امروز،‏ این تعریف حداقلی را می توان چنین بسط داد که سندیکا،‏
یک سازمان صنفی،‏ مستقل،‏ دموکراتیک،‏ مشارکتی و اجتماعی و داراي
شخصیت حقوقی است که به طور داوطلبانه و فارغ از انواع تبعیض ‏(از جمله
جنسیتی،‏ قومی،‏ نژادي،‏ مذهبی،‏ ملی و عقیدتی)‏ تشکیل شده و عضوگیري
می نماید و در راستاي حفظ حقوق و منافع اعضایش در رابطه ي
استخدامی شان فعالیت می کند.‏
سندیکا منطق بسیار ساده اي دارد:‏ مذاکره همواره بر محور قدرت شکل
می گیرد و طرفی که در مذاکره از قدرت بیشتري برخوردار باشد،‏ می تواند
شرایط خود را بر طرف دیگر غالب سازد.‏ سندیکا با قدرت جمعی خود که از
تک تک اعضایش به دست می آورد،‏ از جایگاه بهتري برخوردار می شود.‏ در
واقع آنچه سندیکا را برجسته و مهم می سازد،‏ قدرت برآمده از اراده ي جمعیِ‏
مستقل است.‏ اراده ي جمعی یعنی هر فرد به صورت داوطلبانه و آزادانه به
سندیکا می پیوندد و مستقل به این معنا که خودکفا و خودمختار است و
هیچ گونه وابستگی به نهاد یا فردي خارج از خود ندارد.‏ سندیکاها با حفظ
استقلال خود از سازمان ها و احزاب سیاسی،‏ می توانند در رابطه با امور سیاسی
و سیاست هاي احزاب و دولت ها نیز موضع گیري کرده و اظهار نظر نموده و در
خصوص تصویب آیین نامه ها و قوانین،‏ به نهادهاي مربوطه پیشنهادات
تخصصی و نظر مشورتی ارائه کنند.‏ وجود سندیکاهاي مستقل و کارآمد تنها
به نفع اعضایشان نیست،‏ بلکه سندیکاها با فعالیت خود و با مذاکرات و
فشارهاي مداوم بر روي کارفرمایان از یک سو و از سوي دیگر ارتباط موثر با
قانون گذار،‏ به بهبود شرایط عمومی کار حتی براي افراد غیرعضو نیز مفید
واقع می شوند.‏ نمونه ي قراردادهایی که در پیمان هاي جمعی مورد توافق قرار
می گیرد،‏ گرچه تنها براي کارفرما در طرفیت با اعضاي سندیکا الزام آور است،‏
شماره یکم 22
تابستان 1400