Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vol : 1 : # aMk 76 30/01/2022
MSP iksfnF dI rIVH dI hWzI, ies ‘qy kfƒn
bxfAux dI lVfeI rhygI jfrI”: rfkyÈ itkYq
nvIN idwlI. qkrIbn ieWk sfl qWk idWlI
dIaF srhWdF ‘qy cWilaf iksfn aµdoln
ipCly sfl idsµbr mhIny dy ivWc mulqvI
ho igaf hY, pr iksfnF dI hfly qWk dI
lVfeI jfrI hY» iesy ivcfly iksfn afg¨
rfkyÈ itkYq ny ikhf ik iksfnF dIaF
PslF leI MSP ‘qy kfƒn bxfAux dI
lVfeI jfrI rhygI» AunHF ikhf ik ieh
kfƒn iksfnF leI bhuq Ër¨rI hY» Auh
iesdy leI afpxf sµGrÈ jfrI
rWKxgy»drasl, rfkyÈ itkYq ny soÈl
mIzIaf ‘qy ieWk post sFJI kridaF
iliKaf ik aµdoln ivWc iksfnF dy pirvfr
vfilaF ny 700 qoN vWD afpixaF ƒ
guafieaf hY» ies qoN aWgy AunHF iliKaf
ik ipCly sfl dy ienHF idnF ƒ iksfn nhIN
BuWlxgy. MSP iksfnF dI rIVH dI hWzI
hY» iksfn KyqI df BivWK bcfAux leI
gfrµtI kfƒn cfhuµdy hn » lVfeI jfrI hY,
lVfeI jfrI rhygI» dWs dyeIey ik ipCly
sfl pRDfn mµqrI nirµdr modI ny iqµnF
KyqI kfƒnF ƒ vfps lYx df aYlfn kIqf
sI» ijs qoN bfad sµsd dy dovyN sdnF qoN
ies ƒ pfs krvfieaf igaf sI»
dWKxI eyÈIaf ’c ‘sQfeI ÈFqI’
leI Kyqr ’c ‘rxnIqk qvfËn’
kfiem krnf ËrUrI : iemrfn Kfn
ikhf: kÈmIr mslf sµvfd qy
kUtnIqI rfhIN hWl kIqf jfvy
pyeIicµg/ieslfmfbfd.
pfiksqfn dy pRDfn mµqrI
iemrfn Kfn ny afpxy cIn
dOry qoN pihlF aWj ikhf ik
dWKxI eyÈIaf ivc ‘sQfeI
ÈFqI’ leI ieh Ër¨rI hY ik
Kyqr ivc ‘rxnIqk qvfËn’
kfiem kIqf jfvy aqy kÈmIr
sxy sfry ‘bkfieaf muWdy’
sµvfd, k¨tnIqI qy kOmFqrI
kfƒnF rfhIN sulJfey jfxy
cfhIdy hn» AunHF srhWdF
sbµDI hor ltky msilaF dI
gWl vI kIqI» cIn dI aKbfr
‘globl tfeImË’ ivc
pRkfiÈq lyK ivc Kfn ny
kÈmIr msly dy hWl bfry
iËkr kIqf hY» ies dy nfl hI
srhWdI msilaF dy hWl ƒ
dWKxI eyÈIaf ivc ÈFqI leI
Ër¨rI dWisaf hY» pRDfn
mµqrI Kfn ny AueIgr
musilmF dy hWkF dy Gfx dy
mfmly ’c cIn ƒ klIn icWt
idWqI» iemrfn cfr PrvrI
ƒ pyeIicµg ivc srd ruWq
Aulµipk dy AudGftnI smfgm
’c ihWsf lYxgy»
Bfjpf dy sInIar afgU mdn mohn imWql ÈRomxI akflI dl ’c hoey Èfml
cµzIgVH/sRI anµdpur sfihb
. BfrqI jnqf pfrtI dy
sInIar afg¨ aqy sfbkf
kYibnt mµqrI mdn mohn
imWql aWj ÈRomxI akflI dl
ivc Èfml ho gey» Auh aWj
ÈRomxI akflI dl dy dÌqr
cµzIgVH ivKy suKbIr bfdl dI
agvfeI ivc ÈRomxI akflI
dl ’c Èfml hoey» ies qoN
pihlF sRI anµdpur sfihb ivKy
afpxy mfzl tfAUn siQq gRih
ivKy pWqrkfrF dy nfl gWl
kridaF mdn mohn imWql ny
ikhf ik Bry mn dy nfl Bfjpf
ƒ alivdf afK rhy hn» Auh
ÈRomxI akflI dl ivc afpxy
puWqr aYzvokyt arivµd imWql
aqy sfQIaF smyq cµzIgVH
ivKy ÈRomxI akflI dl dy
pRDfn suKbIr bfdl dI
agvfeI ivc ÈRomxI akflI
dl ivc Èfml hoxgy» ieWQy ÈRI
imWql ny ikhf ik myrf idl
buhq Audfs hY qy mYƒ buhq
mlfl hY ik aWj myrI mF myry
vfsqy mqryeI bx cuWkI hY»
iehI kfrn hY ik aWj aslI
mF CWzxI pY rhI hY» ies mOky
AunHF ikhf ik pRkfÈ isµG
bfdl dy nfl AunHF dy sbµD
hmyÈF hI suKFvy rhy hn» iehI
nhIN, ÈRI bfdl ny kdy vI AunHF
ƒ puWCy ibnF koeI PYslf nhIN
ilaf» hflFik suKbIr AunHF dy
bWicaF vFg hY pr Aus ny vI
ipqf pRkfÈ isµG bfdl vFg
afpxy aµdr gux pYdf kr ley
hn qy aWj suKbIr isµG bfdl
pµjfb df muWK mµqrI bxn dI
p¨rI Xogqf rWKdf hY» AunHF
ikhf ik AunHF df bytf arivµd
imWql sRI afnµdpur sfihb qoN
akflI-bspf gTjoV df
AumIdvfr hovygf» cfhy Auh
iensfP krn vflI ÈomxI
akflI dl dI qWkVI dy
inÈfn ’qy cox lVy jF iPr
gxyÈ jI df r¨p hfQI cox
inÈfn ’qy cox lVy pr
akflI-bspf gTjoV df
AumIdvfr bx ky sRI afnµdpur
sfihb ƒ iensfP duafAux dI
lVfeI lVygf» ies mOky AunHF
dy nfl aYzvokyt arivµd
imWql sxy vWzI igxqI ivc
akflI afg¨ hfËr sn»
2 30/01/2022 KbrF
www.samajweekly.com
iesrfeIl `c 3300 sfl purfxf XhUdI qvIq lWiBaf
Xr¨Èlm. iesrfeIlI
purfqWqv mfhrF ny pRfcIn
ihbr¨ ilpI dy ieWk pRmuWK qvIq
dI Koj kIqI hY, jo lgBg
3300 sfl pihlF df hY» ies
bfry iesrfeIlI sfmrIaf
rIjnl kONsl ny ikhf ik ieh
icWqr AuqrI pWCmI qt dy
sfmrIaf Kyqr ivWc mfAUNt
eybfl qoN imilaf hY» phfV Auqy
purfqWqv mihkmy vWloN Aus
sQfn `qy kIqI geIputfeI
dOrfn qvIj imilaf sI, ijWQy
bfeIbl dI ieWk vydI df pqf
lWgf sI» ckOr afkfr dy do
sYNtImItr lµby qvIq ivWc kml
dy PuWl df inÈfn vI huµdf hY, jo
pRfcIn imsr ivWc ieWk pRmuWK
pRqIk sI» purfqWqv mfhrF ny
ikhf ik AunHF ny qvIq KolHx dI
koiÈÈ kIqI, pr iknfiraF dy
AuKVn kfrn Auh ies ƒ KolH
nhIN sky» prfg ivWc ieWk
lYbfrtrI ivWc leIies dI Poto
ivWc qvIq ivWcoN keI KFcy
idKfeI idWqy, ijnHF ivWcoN ieWk
bYl dy isr vFg idWsdf sI, Xf
eylyP, ihbr¨ vrxmflf df
pihlf aWKr qy d¨srf ieWk PuWl
idKf irhf hY» vrnx Xog hY ik
ipCly sfl iesrfeIlI
ivigafnIaF ƒ zyivz nYÈnl
pfrk Xr¨Èlm qoN qyl nfl
jgx vflf pRfcIn qFby df lYNp
imilaf sI» KojkfrF ny ies
lYNp ƒ bhuq Kfs aqy
iesrfeIl ivWc afpxI qrHF dI
pihlI Koj krfr idWqf hY»
anumfn hY ik qFby df ieh lYNp
1900 sfl purfxf hY»
pµjfb XUnIvristI isµzIkyt dIaF coxF Auqy hfeI kort vWloN rok
cµzIgVH. pµjfb X¨nIvristI
dIaF ipCly sfl hoeIaF sYnyt
coxF mgroN PYkltI coxF dy jyq¨
14 sYnytrF dI notIiPkyÈn nf
krn ivruWD hfeI kort ivWc
dfier ptIÈn AuWqy
adflq ny sKqI
kIqI aqy isµzIkyt
dIaF coxF AuWqy agly
hukmF qk rok lf
idWqI hY» ies mfmly
ivWc X¨nIvristI
smyq kyNdr srkfr qy
hornF iDrF ƒ noits
jfrI kIqf igaf hY»
jsits rfjbIr
sihrfvq ny ieh hukm 10
sYnytrF vWloN dfier arjæI
AuWqy suxvfeI kridaF kIqy
hn» ies ptIÈn ivWc ienHF
sYnytrF ny dWisaf hY ik pihlF
vI hfeI kort dy hukmF AuWqy
ipCly sfl sYnyt dIaF coxF
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editor
Manohar Birdi
+44 7411 251 804
Managing Editor
Rajveer Samra
+44 7412 970 999
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
hoeIaF hn» ienHF coxF mgroN
nqIjy aYlfny jf cuWky hn qy
X¨nIvristI ny 20 dsµbr ƒ
cuxy hoey isrP 35 sYnytrF dI
notIiPkyÈn jfrI kIqI sI, jd
ik 14 cuxy hoey sYnytrF dI
notIiPkyÈn nhIN kIqI aqy
hfly vI Cy PYkltI mYNbrF aqy
ieWk afrts kflj cox Kyqr
dIaF sItF AuWqy ijWqy
AumIdvfrF dI notIiPkyÈn
cFslr kol ltkI hoeI hY»
X¨nIvristI dy rijstrfr ny
aWT jnvrI ƒ mIitµg ivWc
isµzIkyt dIaF coxF krfAux
bfry kulpqI ƒ hWk dy idWqy
hn» ies ipWCoN ienHF cuxy hoey
sYnytrF ny AunHF dy
jyq¨ hox df
notIiPkyÈn krn
bfry sYnyt dI mIitµg
sWdx dI mµg kIqI
hY» sYnytrF ny
adflq ƒ dWisaf ik
AunHF ƒ notIiPkyÈnF
dI kfpI nhIN imlI»
ies AuWqy hfeI kort
ny hukm kIqy ik
cFslr kol ienHF sYnytrF
ivruWD ijhVIaF ptIÈn
afeIaF hn, AunHF dI kfpI
Ër¨r idWqI jfvy» kfpI imlx
qoN 10 idnF bfad sYnytr
cfhux qF ies df jvfb pysæ
kr skdy hn»
Bfjpf AumIdvfr arivµd Kµnf vWloN
aPsrF ƒ sI bI afeI jFc df zrfvf
sµgr¨r. ies hlky qoN Bfjpf
AumIdvfr arivµd Kµnf ny
pWKpfqI B¨imkf inBfAux df
dosæ lf ky pµjfb srkfr dy
aiDkfrIaF ƒ icqfvnI
idµidaF ikhf ik jy
aiDkfrIaF ny isafsq ivWc
dKl bµd nf kIqf qF AunHF
aiDkfrIaF iKlfP idWlI qoN sI
bI afeI aqy ivjIlYNs jFc
krvfeI jfvygI» AunHF ikhf ik
dyÈ ivWc Bfjpf srkfr lµmf
smF rhygI» AunHF lok inrmfx
ivBfg dy aiDkfrIaF AuWqy
DWkyÈfhI dy doÈ lfey»do vfrI
ivDfiek rih cuWky arivµd
Kµnf ny dWisaf ik ds kroV
rupey dI grFt afeI sI, ijs
ƒ ipClIaF qrIkF ivWc
alft kIqf jf irhf hY» ies
bfry AunHF ny kWlH iÈkfieq vI
kIqI hY»AunHF ny ikhf ik
isafsI lok afAuNdy-jFdy
rihµdy hn, pr srkfrI
aiDkfrIaF ny lµbf smF
rihxf hY, ies kr ky
aiDkfrI isafsq nf krn»
AunHF ikhf ik Auh sfl 2014
ivWc kFgrs qoN duKI ho ky
isafsq CWz ky Gr bYT gey
sI, pr pRDfn mµqrI nirµdr
modI aqy Bfjpf dy kµmF qoN
pRBfvq ho ky sWq sfl bfad
muV isafsq ivWc afey hn»
sfbkf Aup rfÈtrpqI aµsfrI ny Bfrq
ivWc mnuWKI aiDkfrF AuWqy icµqf pRgtfeI
vfiȵgtn. Bfrq dy sfbkf
Aup rfÈtrpqI hfimd aµsfrI
aqy amrIkf dy cfr
pfrlImYNtmYNbrF ny Bfrq ivWc
mnuWKI aiDkfrF dI siQqI AuWqy
icµqf pRgtfeI hY» sYnytr aYz
mfrk ny ikhf ik ieWk mfhOl
bixaf hY, ijWQy BydBfv qy
ihµsf jV PV skdI hY» bIqy
sflF ivWc asIN afnlfeIn
nÌrq dy BfÈxF qy nÌrqI
kfiraF ivWc vfDf dyiKaf hY»
ienHF ivWc msijdF ivWc BµnqoV,
igrjfGrF ƒ sfVnf qy
iPrk¨ ihµsf vI Èfml hY»
zYmokRyitk pfrtI dy sYnytr
mfrky df Bfrq ivroDI ruK
apnfAux df ipCokV hY, AunHF
ny Bfrq dy sfbkf pRDfn mµqrI
mnmohn isµG dI agvfeI vfly
rfj vyly Bfrq-amrIkf gYr-
ÌOjI aYtmI smJOqy leI vI
ivroD kIqf sI» mfrky ny
BfrqI amrIkI musilm kONsl
vWloN krfeI pYnl crcf ivWc
ieh ibafn idWqf hY» Bfrq qoN
izjItl qrIky nfl ies crcf
ivWc sæfml hoe sfbkf Aup
rfÈtrpqI aµsfrI ny vI ihµd¨
rfÈtrvfd dy vDdyruJfn AuWqy
icµqf pRgt kIqI aqy doÈ
lfieaf ik bIqy kuWJ smyN ivWc
asIN AunHF rsmF aqy ruJfn df
vDxf mihs¨s kIqf hY, jo
nfgirk rfÈtrvfd dy isDFq
sbµDI bfry KVf krdy aqy
siBafcfrk rfÈtrvfd dy nvyN
aqy kflpink ruJfn ƒ
Auqsæfh idµdy hn» nfgirkF ƒ
AunHF dy Drm dy afDfr AuWqy
vWK krnf cfhuµdy hn aqy
aÈFqI aqy asurWiKaf `c
vfDfkrdy hn» crcf ivWc
iqµn pfrlImYNt mYNbrF ijm
mYkgvrn, aYNzI lyivn aqy
jymI rsikn ny vI ihWsf ilaf»
rsikn ny ikhf ik Bfrq ivWc
Dfrimk qfnfÈfhI qy BydBfv
pWqrkfrF dI loV
dy muWdy AuWqykeI smWisafvF
hn» ies leI asIN XkInI
krnf cfhuµdy hF ik Bfrq hr
iksy leI afËfdI, Dfrimk
afËfdI, bhuvfd aqy
asihmqI df snmfn krn dy
rfh AuWqykfiem rhy» lyivn ny
ikhf ik aPsos dI gWl hY ik
aWj dunIaf df sB qoN vWzf
lokqµqr pqn, mnuWKI
aiDkfrF dI AulµGxf aqy
Dfrimk rfÈtrvfd AuBrdy
dyK irhf hY» 2014 dy bfad
qoN Bfrq lokqµqrI s¨ck aµk
ivWc 27 qoN izWgky 53 AuWqy af
igaf hY aqy ‘PrIzm hfAUs' ny
Bfrq ƒ ‘afËfd' qoN ‘aµiÈk
qOr AuWqy afËfd' ÈRyxI ivWc pf
idWqf hY»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KLbrF
30/01/2022
bµdI isµGF dI irhfeI df mfmlf kyNdr mµqrI som pRkfÈ dy nf imlx Auqy isWK afgU BVky
PgvfVf. Bfrq dIaF vWKvWK
jylHF ivWc bµd bµdI isµGF
dI irhfeI dI mµg leI kWlH
iksfn aqy isWK jQybµdIaF ny
Drnf lf ky jI tI roz jfm kr
idWqI»imlI jfxkfrI anusfr
kyNdrI mµqrI som pRkfÈ ny Gr
dy nyVy pfrk ivWc puWjy lokF ƒ
pfrk ivWc imlx dI QF afpxy
Gr afAux df sWdf idWqf» ies
mOky ieh jQybµdIaF mµqrI dy
Gr nf jfx ƒ aV geIaF aqy
ros vjoN AunHF ny PgvfVfluiDafxf
jI tI roz jfm kr
idWqI»bµdI isµGF dI irhfeI dI
mµg leI BfrqI iksfn X¨nIan
doafbf qy dmdmI tksfl
smyq keI sµsQfvF kWlH dfxf
mµzI qoN ros mfrc Èur¨ kr ky
kyNdrI mµqrI som pRkfÈ dI
irhfieÈ nËdIk puWjIaF sn,
ijWQy bYrIkyizµg kr ky puls ny
ienHF ƒ rokx dI koiÈÈ kIqI,
pr Auh aWgy vD gey» ies
ipWCoN d¨srI bYrIkyizµg AuWqy
puls ny ienHF ƒ rok ilaf
qFAunHf nfarybfËI Èur¨ kr
idWqI» ies mgroN aiDkfrIaF
ny mµqrI som pRkfÈ ƒ imlx
leI 10 qoN 11 mYNbrF ƒ jfx dI
afigaf idWqI» jdoN ieh afg¨
pfrk nyVy puWjy qF kuJ smF
3
AuzIkx dy bfvj¨d som pRkfÈ
bfhr nhIN afey qF afg¨aF ny
nfarybfËI kr idWqI» ies
dOrfn BfrqI X¨nIan doafbf
dy pRDfn mnjIq isµG rfey qy
dl Kflsf dy hrdIp isµG ny
ikhf ik pRÈfsn ny mIitµg qYa
krvf ky AunHF ƒ bulfieaf sI,
pr som pRkfÈ AunHF ƒ imly
nhIN » AunHF icqfvnI idWqI ik
aglI vfr Auh iqafrI kr ky
afAuxgy qy idWlI vFg ieWQy
pWky morcy lfey jfxgy qF jo
srkfr dI jfg KuWlH sky»
krIb do Gµty mgroN Drnf
smfpq kIqf igaf»
5jI kys ivWc jUhI cfvlf ƒ lWgf jurmfnf
hfeI kort ny 90 PIsdI Gtfieaf
nvIN idWlI. idWlI hfeI kort
ny 5jI mfmly ivWc bflIvuWz
adfkfrf j¨hI cfvlf ƒ vWzI
rfhq idWqI qy j¨hI AuWqy
lfey 20 lWK dy jurmfny
ivWc 90 ÌIsdI dI kmI kr
idWqI hY, ijs ipWCoN j¨hI ƒ
jurmfny vjo 2 lWK rupey
jmHf krfAuxy hoxgy» j¨hI
dy nfl do horF AuWqy vI
jurmfnf Gtf ky 2 lWK
rupey kr idWqf igaf hY»ies
dy nfl hfeI kort ny 5jI
vfierlYs nYtvrk sæur¨ hox dy
iÉlfÌ kys rWd krdy hoey
isµgl jWj vWloN kIqIaF
itWpxIaF ƒ vI rWd kr idWqf
hY» j¨hI cfvlf ny 5jI
nYtvrk ivruWD ptIÈn pysæ
kr ky ikhf sI ik ies nfl
iensfnF dy nfl jfnvrF qy
pµCIaF AuWqy vI burf pRBfv
pvygf» ies AuWqy hfeI kort
dy isµgl bYNc ny ies kys ƒ
rWd krdy hoey ikhf sI ik ieh
kys j¨hI cfvlf ny pblIistI
leI kIqf jfpdf hY aqy j¨hI
AuWqy 20 lWK rupey df jurmfnf
lfieaf sI»ies qoN bfad kys
hfeI kort dy zbl bYNc
kol igaf qy AunHF ny
j¨hI AuWqy lfey jurmfny
ƒ Gtf ky do lWK krn
dI gWl khI, pr ies
leI ieWk særq vI
rWKI» adflq ny ikhf
ik jurmfnf GWt kIqf
jf skdf hY, pr j¨hI ƒ kuJ
smfj BlfeI df kµm krnf
hovygf»ies dy nfl adflq ny
idWlI dI rfj kµpnI syvfvF
aQfrtI dy sYktrI ƒ vI
noits jfrI kIqf sI»
jy asIN kµm nf kIqf qF aglI vfr nhIN mµgFgy vot : kyjrIvfl
jlµDr.jlµDr pµjfb ivWc
afm afdmI pfrtI (afp) ny
ies vfr pµjfb coxF ivWc
afpxI p¨rI qfkq Jok idWqI
hY» idWlI suprImo kyjrIvfl
pµjfb dy dOry Auqy hn» afm
afdmI pfrtI dy knvInr
arivµd kyjrIvfl ny aWj
d¨jy idn dI PyrI dOrfn AunHF
jlµDr ivKy sµboDn kridaF
ikhf ik ieWk mOkf idE, jy
kµm nf kIqf qF aglI vfr
pµjfb ivWc vot mµgx nhIN
afvFgf» ies qoN ielfvf
AunHF vWzf ibafn idµidaF
ikhf hY ik Drm pirvrqn
ivruWD kfƒn bxnf cfhIdf
hY pr ies df mksd iksy
ƒ pRysæfn krnf nhIN hoxf
cfhIdf» d¨jy pfsy
kyjrIvfl ny ikhf ik idWlI
dy bfxIaF ny pihlF mYƒ vot
nhIN sI idWqI, hux dyx lWg
pey hn ikAuNik mYN AunHF df
idl ijWq ilaf hY» AunHF
ikhf ik bfxIaF ƒ pihlF
idWlI ivWc Bfjpf df vot
bYNk mµinaf jFdf sI» mYN Kud
bfxIaf hF pr idWlI dy
bfxIaf ny mYƒ kdy vot nhIN
pfeI» hux dy irhf hY»
ikAuNik pµj sflF ivWc asIN
sfiraF df idl ijWq ilaf
hY, asIN kdy AunHF ƒ
zrfieaf nhIN hY» jy mYN lokF
ƒ zrfAuNdf, prcy krdf, qF
mYN ieWQy ieh kihx dI ihµmq
nf krdf» mYN quhfzy sfhmxy
ieh nhIN kih skdf ik
idWlI ivWc kfl kro aqy
puWCo» iPr sfry kihµdy hn
ik kyjrIvfl gµdf afdmI
hY, Aus ƒ vot nf pfE» pr
aWj mYN ieWQy KVHf hF ikAuNik
mYN idl ijWq ilaf hY» mYN
quhfzf idl ijWqxf cfhuµdf
hF, mYƒ pµj sfl dy idE
aqy sfƒ vyKo» ieWk mOkf
idE, jy kµm nf kIqf qF
aglI vfr pµjfb ivWc vot
mµgx nhIN afvFgf»
sfƒ ies vfiers nfl ijAUxf isWKxf hovygf : mUr
EntfrIE. EntfrIE dy
AuWGy zfktr df kihxf hY
ik hux rIEpinµg qy koivz-
19 nfl nijWTx leI
sµquilq phuµc apnfAux df
smF af igaf hY» zf· kIrn
m¨r ny afiKaf ik sfƒ ies
vfiers nfl rihxf isWKxf
hovygf» somvfr qoN lfg¨
hox jf rhy nvyN pbilk
hYlQ mfpdµzF df aYlfn
krdy smyN m¨r ny afiKaf ik
sfƒ ieh smJxf hovygf ik
asIN EmfeIkROn vrgy Kqry
ƒ jVH qoN Kqm nhIN kr
skdy»ipCly do sflF qoN
sfzIaF ijæµdgIaF zr dy
sfey ivWc inkl rhIaF hn
qy vfiers sfƒ inXµqirq
kr irhf hY, ies leI sfƒ
afpxI soc hI bdlxI
hovygI» pfbµdIaF ivWc
idWqI jf rhI iZWl qihq
EntfrIE vfsIaF ƒ hux
kfƒnI qOr AuWqy Gr qoN kµm
krn dI loV nhIN hovygI qy
ibjænisjæ ƒ vI hux kFtYkt
tryisµg dy mksd nfl
afpxy kstmrjæ df irkfrz
nhIN rWKxf hovygf»ieµzor
sosæl gYdirµgjæ dI hWd
5 qoN 10 kIqI jf rhI hY
jdik afAUtzr gYdirµgjæ
dI hWd 25 kIqI jfvygI»
50 PI sdI smrWQf nfl
rYstorYNts afpxy zfeIinµg
r¨m KolH skxgy» KyzF
sbµDI ieµzor eIvYNts,
kµsrt vYinAUjæ, iQeytrjæ
qy isnymfjæ dy nfl nfl
aijhIaF hornF QFvF leI
P¨z qy zirµk srivs dI
iejfjæq hovygI» jdoN lok
ienHF QFvF AuWqy Kfxf nhIN
Kf rhy hoxgy jF kuWJ pI
nhIN rhy hoxgy qF AunHF ƒ
mfsk lf ky rWKxy
hoxgy»m¨r ny afiKaf ik
asIN aijhf krky irsk
Gtf rhy hF pr asIN ies ƒ
mukµml qOr AuWqy Kæqm nhIN
kr skdy» pRoivµs vWloN Gr
qoN kµm krn dI kfƒnI loV
ƒ vI Kæqm kIqf jf irhf hY
bsærqy aijhf krn dI
bhuq ijæafdf loV nf
hovy»m¨r ny afiKaf ik
ijhVy Gr qoN kµm kr skdy
hn Auh aijhf krnf jfrI
rWK skdy hn qF ik Auh
hornF lokF dy sµprk ivWc
GWt qoN GWt afAux»m¨r ny
afiKaf ik vYksInjæ
surWiKaq qy pRBfvsæflI
isWD ho rhIaF hn qy b¨str
zojæF nfl asIN 88 qoN 95 PI
sdI qWk koivz-19 qoN
pRotYksæn hfsl kr cuWky
hF» ies dy nfl hI hux
sfzy kol golI dy r¨p ivWc
m¨µh rfhIN ilaf jfx vflf
aYNtIvfierl ielfj vI hY»
sfƒ afs hY ik meI qWk
sfƒ mfsk qy iPjæIkl
izstYNisµg vrgy inXmF dI
vI loV nhIN hovygI»
4 30/01/2022 KbrF
www.samajweekly.com
Bgvµq mfn ny hlkf DUrI qoN nfmËdgI pWqr Biraf
lhlkf DUrI dy lokF ny hmyÈF hI myry isr ‘qy hWQ rWiKaf: Bgvµq mfn lmfqf hrpfl kOr aqy ‘afp’ afgUaF dI
hfËrI kIqf nfmËdgI pWqr dfKl larivµd kyjrIvfl ny tvIt krky mfn ƒ idWqIaF ÈuBkfmnfvF
D¨rI (sµgr¨r). afm afdmI
pfrtI (afp) pµjfb dy muWK
mµqrI ahudy dy AumIdfvr
Bgvµq mfn ny ivDfn sBf
hlkf D¨rI qoN aWj afpxy
nfmËdgI pWqr dfKl kr
idWqy hn» ies smyN mfn dI
mfqf hrpfl kOr vI AunF nfl
sn» ies qoN pihlf Bgvµq
mfn ƒ AunF dI mfqf ny GroN
m¨µh imWTf krvf ky qoiraf»
nfmËdgI Pfrm Brn smyN
Bgvµq mfn dy smrQkF ivWc
BfrI AuqÈfh pfieaf igaf
aqy afm afdmI pfrtI dy
suprImoN arivµd kyjrIvfl ny
vI Bgvµq mfn ƒ nfmËdgI
Brn leI ÈuBkfmnF idWqIaF
aqy AunF dI D¨rI qoN irkfrz
qoV votF nfl ijWq hox dI
kfmnf kIqI» iËkrXog hY ik
Bgvµq mfn mO˨df smyN lok
sBf hlkf sµgr¨r qoN afm
afdmI pfrtI dy ieWklOqy lok
sBf mYNbr hox dy nfl- nfl
pfrtI dy s¨bf pRDfn vI hn»
ivDfn sBf hlkf D¨rI dy cox
aiDkfrI dy dÌqr ivWc
nfmËdgI Pfrm Brn qoN
bfad pWqrkfrF nfl gWlbfq
kridaF Bgvµq mfn ny dfavf
kIqf, ”hlkf D¨rI dy lokF ny
30 jnvrI ƒ nfmËdgIaF nhIN kIqIaF jf
skxgIaF dfKl : sI[eI[E[ zf[ rfjU
cµzIgVH. muWK cox aÌsr,
pµjfb zf[ aYs kruxf rfj¨ ny
ikhf ik ivDfn sBf coxF
2022 sbµDI nfmËdgI pWqr
imqI 30 jnvrI, 2022 ƒ
nhIN dfKl krvfey jf
skxgy» ies sbµDI
jfxkfrI idµidaF muWK cox
aÌsr, pµjfb zf[ aYs
kruxf rfj¨ ny dWisaf ik
aYlfny gey pRogrfm anusfr
nfmËdgI pWqr dfKl krn
dI pRIikRaf 25 jnvrI,
2022 (mµglvfr) ƒ
notIPIkyÈn jfrI hox dy nfl
hI Èur¨ ho geI sI aqy
nfmËdgI pWqr Brn dI
afiKrI imqI 01 PrvrI
2022 hY»muWK cox aÌsr,
pµjfb ny dWisaf imqI 30
jnvrI, 2022 jo ik aYqvfr
CuWtI vflf idn hY, ijs kfrn
ies idn nfmËdgI pWqr
nhIN pRfpq kIqy jfxgy»
hmyÈF hI myry isr ‘qy hWQ
rWiKaf hY» ijvyN Auh pihlF
ipafr idµdy rhy hn, iesy qrF
hux vI sihXog krngy» mYƒ
AumId hY ik lok afm afdmI
pfrtI ƒ votF pf ky sB qoN vWD
votF dy Prk nfl
ijqfAuxgy»” mfn ny ikhf ik
afAux vfly idnF ivWc Auh lok
sBf mYNbr vjoN kIqy kµmF,
Krcy pYisaF aqy sµsd ivWc
kIqy kµmF df ihsfb lokF dI
kichrI ivWc rWKxgy qF jo sB
ƒ pqf lWg sky ik aYmpI koty
ivWcoN D¨rI Kyqr ‘c ikµny pYsy
lWgy hn» ivroDIaF ƒ inÈfny
‘qy lYNdy hoey mfn ny ikhf ik
ivroDIaF df kµm hI doÈ
lfAuxf huµdf hY» Bgvµq mfn
ny tvIt ‘qy jfxkfrI sFJI
kridaf mfn ny ikhf,
”nfmËdgI Pfrm Brn smyN
siqgurF dI ikrpf aqy mfqf
jI df asIrvfd ilaf… dys
dy mhfn shIdF aqy bfbf
sfihb jI dy supinaF df pµjfb
isrjx dI soc iDafn ivWc
rWKdy hoey D¨rI ivKy nfmjdgI
pWqr dfKl kIqf»” ies smyN
Bgvµq mfn nfl ‘afp’ afg¨
aÈok kumfr lWKf, dlbIr
isµG iZWloN hfËr sn»
kYnyzf dy iqµn kfljF dI DoKfDVI df iÈkfr ividafrQIaF dI mIitµg hoeI
cµzIgVH. kYnyzf dy mONtrIal dy
aYWm kflj, sIzIeI kflj,
sIsIaYWsikAu kflj duafrf
kIqI kroVF rupey dI DoKfDVI
df iÈkfr ividafrQIaF duafrf
DoKfDVI dy iKlfP sµGrÈ
ivWZx leI aWj pµjfb
X¨nIvristI cµzIgVH ivKy
mIitµg kIqI geI» mIitµg ivWc
nOjvfn Bfrq sBf, pµjfb
st¨zYNts X¨nIan, pµjfb
st¨zYNts X¨nIan llkfr, aYWs
aYWP aYWs, BfrqI iksfn
X¨nIan zkONdf afid jQybµdIaF
dy numfieµdy vI Èfiml hoey» ies
sµbµDI jfxkfrI idµidaF
ividafrQI numfieµdy mnI rfey,
gursyvk dIp isµG, gYrI sohl
ny dWisaf ik mONtrIal dy iqµn
kfljF ivWc pVfeI krn leI
pµjfb smyq keI s¨ibaF dy
ividafrQIaF qoN lWKF zflr
PIs vs¨l ky kflj bµd ho cuWky
hn» drasl iehnF kflj
pihlF hI Kud ƒ dIvflIaf
GoiÈq krvf cuWky hn» ies dy
bfvj¨d iehnF kfljF, eyjµtF ny
ividafrQIaF qoN ieh gWl Cupf
ky rWKI» ividafrQIaF afg¨aF
ny dWisaf ik iehnF ivWcoN 1500
ividafrQI ies smyN kYnyzf aqy
600 qoN vWD ividafrQI Bfrq
bYTf hY» BfrqI ividafrQIaF
dI iekWilaF dI PIs hI kyvl
60 lWK kYnyzIan zflr bxdI
hY, ijs ivWcoN ijafdfqr pµjfb
dy hn» mONtrIal ivWc vI
ividafrQI ies DoKfDVI dy
iKlfP sVkF ‘qy Auqr afey
hn» hux pµjfb bYTy dy
ividafrQI vI sµGrÈ df
afgfj krngy» ijs dI mµg
hovygI ik kflj AugrfhIaF
hoeIaF PIsF vfips kry, ijµnF
eyjµtF ny sB pqf hox dy
bfvj¨d PIsF BrvfeIaF AuhnF
iKlfP DoKfDVI dy mukWdmy drj
lqf mµgyÈkr ƒ vYNtIlytr qoN htfieaf, pr hfly ingrfnI hyT: zfktr
muµbeI. pRisWD
ipWTvrqI gfiekf
lqf mµgÈkr (92)
ƒ vYNtIlytr qoN htf
idWqf igaf hY, pr
Auh hfly vI afeIsIX¨
ivWc hn» lqf
mµgyÈkr df ielfj
kr rhI tIm ’c
sæfml zfktr pRqIq
smdfnI ny Èincrvfr
ƒ dWisaf,
‘‘Auh ZfeI idn qoN
vYNtIlytr ’qy nhIN
hn, pr hfly vI
kIqy jfx» Bfrq aqy pµjfb
srkfr ies msly ivWc dKl dy
ky kYnyzIan srkfr ƒ qurµq
PIs vfips krn dI apIl
krn, ikAuNik ividafrQI do
sflF qoN pRyÈfnI df sfhmxf kr
rhy hn» AuhnF dWisaf ik aWj
dI mIitµg ivWc ieh PYslf kIqf
igaf hY ik 2 PrvrI ƒ ies
sfry msly ‘qy pIVq
ividafrQI, BrfqrI jQybµdIaF
vWloN cµzIgVH ivKy pRYs kfnPrµs
kIqI jfvygI» ijs ivWc sµGrÈ
df aYlfn kIqf jfvygf» ies
sµGrÈ ivWc hjfrF ividafrQI
Èm¨lIaq krn jf rhy hn»
aWj dI mIitµg ivWc nOjvfn
Bfrq sBf dy s¨bf pRDfn ruipµdr
cONdf, krmjIq mfx¨µky,
pµjfb st¨zYNts X¨nIan dy s¨bf
pRDfn rxvIr rµDfvf, pµjfb
st¨zYNts X¨nIan llkfr dy
afg¨ amn rWqIaF, BfrqI
iksfn X¨nIan zkONdf dy afg¨ ny
ikhf ik aWj isafsq df sB qoN
BKvF muWdf rujgfr df hY» ieh
ividafrQI rujgfr Kfqr hI
prfeI DrqI ‘qy jFdy hn»
ingrfnI kIqI jf rhI
hY» ishq ’c mfm¨lI
suDfr kfrn vYNtIlytr
htf idWqf igaf hY»’’
zfktr ny ikhf ik lqf
mµgyÈkr dI hflq ’c
suDfr sµkyq idKfeI idWqy
hn» jiækrXog hY ik
lqf mµgysækr ƒ kronf
pfjæitv jfx mgroN lµGI
8 jnvrI ƒ muµbeI dy
bRIc kYNzI hspqfl ’c
dfKl krvfieaf sI,
ijWQy AunHF df ielfj cWl
irhf hY»
afpxI ijµdgI Br dI kmfeI
lWKF rupey dI TWgI vWj jfx
krky sB df BivWK Kqry ivWc
af igaf hY, pr 2022 dIaF
coxF ‘c ivasq pfrtIaF kol
ies muWdy ‘qy bolx, ies ƒ hWl
krvfAux dI ivhl nhIN hY»
AuhnF ikhf ik iehnF
ividafrQI leI iensfP dI
lVfeI ivWc jQybµdIaF p¨rn
sihXog dyxgIaF»ies qoN
ielfvf aYWn aYWs X¨ afeI dy
afg¨ hrmn, ey aYWs ey dy afg¨
gurdIp isµG, sWQ dy afg¨
suKivµdr isµG, aYWs aYWP aYWs
dy afg¨ suKmn isµG, suKivµdr
isµG, amnjoq isµG, hrpRIq
isµG, ggnpRIq cfihl vI
hfjr sn»
www.samajweekly.com
ÈRomxI akflI dl qy bspf gTjoV dy sFJy AumIdvfr kYptn hrimµdr isµG ny
hlkf sulqfnpur loDI qoN nfmËdgI kfgË kIqy dfÉl
aËfd AumIdvfr vWloN lokF ƒ rsqy jFdy isropfE pf ky afpxy
nfl ËbrdsqI imlfieaf jf irhf hY : kYptn hrimµdr isµG
kp¨rQlf/ sulqfnpur loDI
(kOVf)ivDfn sBf hlkf
sulqfnpur loDI qoN ÈRomxI
akflI dl qy bspf gTjoV dy
sFJy AumIdvfr kYptn hrimµdr
isµG ny cox aiDkfrI km
aYszIaYm rxdIp isµG kol
afpxy nfmjdgI pWqr dfKl
krvfey»ies mOky AunHF dy nfl
kvirµg AumIdvfr AuhnF dy
byty krnvIr isµG vloN vI
kfgj dfKl krvfey
gey»nfmËdgI kfgË dfKl
krn qoN pihlF AuhnF ny afpxy
sYkVy akflI afg¨aF qy
vrkrF smyq gurduafrf sRI
byr sfihb ivKy nqmsqk hoey
qy ivDfn sBf coxF ivWc
afpxI sIt vWzI lIz nfl
ijWq ky akflI bspf gTjoV
dI JolI pfAux dI ardfs
krvfeI» ies qoN Auprµq
pWqrkfrF nfl gWlbfq
kridaF AuhnF ikhf ik smuWcy
hlky dy lok ies vfr gTjoV
dy nfl ctfn vFg KVHy hn
aqy kFgrs qy afm afdmI ƒ
m¨µh nhIN lgfAuxgy» AuhnF
ikhf brsfqI zWz¨ vFg cox
lVn vfly kfrobfrI vWloN
aËfd AumIdvfr vWloN lokF ƒ
rsqy jFdy isropfE pf ky
afpxy nfl imlfAux dy J¨Ty
aYlfnF dI 10 mfrc ƒ P¨k
inkl jfvygI»AuhnF ikhf ik
ies vfr hlkf sulqfnpur
loDI qoN ÈRomxI akflI dl
bspf gTjoV vWzI lIz nfl
ijWq pRfpq krygf» ies mOky
hornF qoN ielfvf jQydfr
jrnYl isµG zogrFvflf mYNbr
aYWs jI pI sI, sRomxI akflI
dl dy pI ey sI mYNbr
ieµjInIar svrn isµG,
bspf afg¨ qrsym isµG
zOlf,jQydfr jYml
isµG,jsvµq isµG kOVf,bldyv
isµG, bIbI jsivµdr kOr
sfbkf srpµc itWbf,drbfrf
isµG ivrdI, blbIr isµG
sYdpur , idlbfg isµG igWl
afid vWzI igxqI ivWc afg¨
qy vrkr vI hfjær sn»
nvqyj isµG cImf ny hlkf sulqfnpur loDI qoN kFgrs
pfrtI dy AumIdvfr vjoN nfmËdgI pWqr kIqy dfKl
pqnI jspfl kOr cImf ƒ bxfieaf kvirµg AumIdvfr
KbrF
30/01/2022
Bfjpf AumIdvfr jQydfr rxjIq isµG Kojyvfl ny
hlkf kpUrQlf qoN nfmjædgI prcf kIqf dfÉl
Bfjpf AumIdvfr jQydfr rxjIq isµG Kojyvfl hlkf kp¨rQlf qoN nfmjædgI prcf irtrinµg aiDkfrI km aYs zI aYm kp¨rQlf zf jY ieµdr isµG kol dfÉl krdy hoey .
kp¨rQlf (kOVf )
kp¨rQlf ivDfn sBf hlky
qoN bIjypI dy AumIdvfr ijs
df rxjIq isµG Kojyvfl qy
AunHF dy kvirµg AumIdvfr
dy qOr qy gurÈrnjIq kOr
idEl irtrinµg aiDkfrI
km aYs zI aYm kp¨rQlf
zf jY ieµdr isµG dy dPqr
ivc do do nfmjædgI prcy
dfKæl krvfey» nfmjædgI
prcy dfKæl krn Auprµq
jQydfr rxjIq isµG
Kojyvfl ny ikhf ik BfrqI
jnqf pfrtI iksfnF nfl lY
ky cWlx leI ipµz pWDr qy
jfvygI qy AunHF nfl afpxy
igly iCkvy d¨r krky AunHF
ƒ Bfjpf df sfQ dyx dI
apIl krygI qF jo pµjfb c
Bfjpf dI ijWq XkInI bx
sky » AunHF ny lokF ƒ vI
kp¨rQlf ivWcoN guµzfgrdI
5
df rfj Éqm kr ky Bfjpf
ƒ vWzI lIz nfl ijWq
idvfAux dI purËor apIl
kIqI » ies mOky qy AunHF dy
nfl gurÈrnjIq kOr idEl
bI jy pI dy iËlHf pRDfn
rjyÈ pfsI, aYzvokyt
cµdrÈyKr Èrmf iËlHf
jnrl skWqr bIjypI, Èfm
suµdr sInIar afg¨ Bfjpf,
kuldIp isµG idEl afid
vWzI igxqI ivc afg¨ qy
hlkf sulqfnpur loDI qoN kFgrs pfrtI dy AumIdvfr nvqyj isµG cImf qy kvryj
AumIdvfr jspfl kOr cImf sQfnk cox aiDkfrI rxdIp isµG kol afpxy nfmjædgI
pWqr dfKæl krdy hoey, nfl qihsIldfr pRvIn kumfr iCWbV, rfjIv ZFzf »
kp¨rQlf / sulqfnpur loDI
(kOVf) ivDfn sBf hlkf
sulqfnpur loDI qoN kFgrs
pfrtI dy AumIdvfr nvqyj
isµG cImf ny cox aiDkfrI km
aYszIaYm rxdIp isµG kol
afpxy nfmjdgI pWqr dfKl
krvfey»ies mOky AunHF dy nfl
kvirµg AumIdvfr jspfl
kOr cImf vloN vI kfgj dfKl
krvfey gey »Auprµq
pWqrkfrF nfl gWlbfq
kridaF AuhnF ikhf ik smuWcy
hlky dy lok ies vfr vI
kFgrs pfrtI dy nfl ctfn
vFg KVHy hn aqy ajfd,
akflI dl qy afm afdmI ƒ
m¨µh nhIN lgfAuxgy» AuhnF
ikhf ik ies vfr hlkf
sulqfnpur loDI qoN kFgrs
pfrtI vWzI lIz nfl ijWq
pRfpq krygI» ies mOky
cyarmYn jspfl isµG Dµj¨,
cyarmYn privµdr isµG pWpf,,
hrijµdr isµG ijµdf vfeIs
cyarmYn, bldyv isµG
rµgIlpur, rfj¨ iZWloN srpµc,
lKivµdr isµG lWKI, primµdr
isµG srpµc , gurpRIq isµG
POjI klonI,hrnyk isµG
ivrdI,, rmyÈ zzivµzI
pRDfn,, iȵdr isµG b¨sovfl,
afid hfËr sn »
6 30/01/2022 KbrF
www.samajweekly.com
ipµsIpl pRym kumfr dy hWk ’c hoeI mIitµg
kFgrs srkfr dIaF glq nIqIaF qoN duKI ho ky ÈRomxI
akflI dl aqy bhujn smfj pfrtI ‘c sLfiml
aWprf. ivDfb sBf hlkf
iPlOr qoN afp AumIdvfr
ipRµsIpl pRym kumfr afpxI
cox muihµm dOrfn ipµz moroN
ivKy phuµcy» AunF ipµz vfsI
nfl ivÈyÈ mIitµg krky lokF
ƒ pfrtI dIaF nIqIaF qoN
jfx¨ krvfieaf» ies mOky
akflI dl(bfdl) ƒ Jtkf
Aumrvfl ibWly ‘c 15 pirvfrF
ny kFgrs nfl hWQ imlfieaf
rijµdr sµD¨, mnI iPlOrIaf
aqy suWKf sgnyvfl ny vI
pfrtI dIaF lok BlfeI
gfrµtIaF vfry cfnxf
pfieaf» ies mOky rxbIr
isµG kµdolf, rxjoD kumfr
Bfrdvfj, kuldIp isµG
nµbrdfr, igµdr pihlvfn,
mohx isµG, b¨tf isµG
nµbrdfr, gurdIp isµG dIpf,
ibµdr Bfrdvfj, sµdIp
Bfrdvfj, sqnfm isµG
Kflsf, aÈvnI GeI, dIÈf
moroN, hrpRIq isNG aqy hor vI
ipµz vfsI hfËr sn»
nkodr mihqpur (hrijµdr
pfl CfbVf) ipµz tuWt klF
qoN mOj¨df srpµc blvµq
isµG,amrIk pµc,gurmuK isµG
pµc,avqfr isµG,hrpRIq isµG
hYpI,somnfQ ny ÈRomxI akflI
dl aqy bhujn smfj pfrtI
df aYm aYl ey gurpRqfp isµG
vzflf jI dI hfËrI ivWc pWlf
PiVaf»[ies mOky sInIar
akflI afg¨ avqfr isµG
klyr,lÈkr isµG rhImpur
srkl pRDfn,lµbVdfr
bldIÈ isµG tuWt klF,srpµc
idlbfg isµG ibWlf
nvfb,afid hfjær sn»
Èfhkot nkodr
mihqpur (hrijµdr
pfl CfbVf) hlkf
sæfhkot dy blfk
mihqpur ‘c kFgrs
pfrtI,hlkf ivDfiek
aqy AumIdvfr hrdyv
isµG lfzI sæyrovflIaf ƒ
Aus smyN vWzf bl imilaf
jdoN ipµz Aumrvfl
ibWlf ivWcoN 15 dy krIb
pirvfrF ny sæyrovflIaf
vWloN kIqy kµmF ƒ dyKdy
hoey akflI dl(bfdl)
ƒ alivdf afK ky
kFgrs pfrtI nfl hWQ
imlfieaf» hlkf
ivDfiek sæyrovflIaf ny
kFgrs pfrtI ivWc
sæfml hox vfly pirvfrF
ƒ XkIn idvfieaf ik
AunHF pfrtI ivWc bxdf
mfx siqkfr idWqf
jfvygf»ies mOky kFgrs
pfrtI ivWc sæfml hox
vfilaF ivWc zfktr
blijµdr isµG atvfl
mYNbr pµcfieq,sqnfm
isµG sµD¨,blbIr isµG
mWt¨,cYn isµG,blkfr
isµG Qfpr,gurmIq rfm
shoqf,dys rfj, aµj¨
bflf, arivµdr
kOr,inµdrjIq kOr,mnijµdr
isµG atvfl,
hrmysæ lfl sµD¨,soƒ
sµD¨,pRIq sµD¨, sqnfm
isµG vlYqIaf, jQydfr
rWjq isµG, jQydfr
suirµdrpfl isµG, mµgf
afdIvfl, mOj¨d sn»
ies mOky hornF qoN
ielfvf suKdIp isµG kµg
pI[ey, blivµdr kOr
srpµc Aumrvfl
ibWlf,cyarmYn gurdIp
isµG dIpf Qµmxvfl,
joigµdr isµG tfeIgr
srpµc kotlI bsqI,
sfhb isµG sfbkf
srpµc aYdlpur,bljIq
isµG mYNbr blfk
sµmqI,rxjIq isµG iQµd
pRDfn kopryitv
susfietI,prmjIq isµG
cImf,guirµdr isµG
bhugux,amndIp
sYdpurI,afid hfjær
sn»
www.samajweekly.com
hlkf sulqfnpur loDI qoN suXµkq akflI dl dy AumIdvfr
jugrfjpfl isµG sfhI ny kfgj kIqy dfKl
kp¨rQlf (kOVf)- ivDfn sBf
hlkf sulqfnpur loDI qoN
sXuµkq akflI dl, Bfjpf aqy
pµjfb lok kfmrs dy sFJy
AumIdvfr jugrfjpfl isµG
sfhI ny cox aiDkfrI km
aYszIaYm rxdIp isµG kol
afpxy nfmjdgI pWqr dfKl
krvfey» Auprµq pWqrkfrF
nfl gWlbfq kridaF AuhnF
ikhf ik smuWcy hlky dy lokF
aµdr Bfjpf, lok pµjfb
kFgrs qy sXuµkq akflI dl
pRqI cµgf huµgfrf iml irhf hY qy
lokF aµdr BfrI AuqÈfh
pfieaf jf irhf hY» AuhnF ikhf
ik ies vfr hlkf sulqfnpur
loDI qoN lok iksy hor pfrtI ƒ
m¨µh nhIN lgfAuxgy» ies mOky
afid hfËr sn»ies mOky qy bI
jy pI dy pRDfn rkyÈ nIt¨,s¨bf
isµG ,jiqµdrpfl isµG
sfhI,rfjbIr isµG
rfj¨,DrmbIr isµG ivWkI,
bldyv isµG dybf,gurnfm isµG
gfmf, gurdfs isµG, kµvljIq
isµG sfbI,gurcrn isµG sfhI,
joigµdr isµG rfey isWK, iȵdrpfl
isµG mYNbr pµcfieq
afid hfËr sn »
KbrF
jwjf Kurd ivKy bldyv
isµG Kihrf dy hwk ’c
mIitµg afXoijq
jlµDr ,awprf ( smfj
vIklI) nËdIkI ipMz jwjf
Kurd ivKy s®omxI akflI dl
qy bspf dy sFJy AumIdvfr
bldyv isµG Kihrf ivDfiek
hlkf iPlOr dI agvfeI hyT
cox mIitµg hoeI» ies mOky
bolidaF bldyv isµG Kihrf
ny ikhf ik pMjfb dy kFgrsI
muwK mµqrI s[ crnjIq isµG
cµnI ny afpxy ibafnF rfhIN
pMjfb vfsIaF nfl isrP Poky
vfady hI krky guµmrfh kIqf
hY» jdik AunF duafrf kIqf
igaf koeI vI vfadf p¨rf nhIN
hoiaf» AunF awgy ikhf ies
vfr pMjfb dy votr s®omxI
akflI dl qy bspf dI
srkfr ƒ swqf sONpx leI
iqafr bYTy hn» ies mOky
jQydfr hrijµdr isµG
lwlIaF, jQydfr blivµdr
isµG gVI, kuldIp isµG jOhl
p®Dfn srkl awprf, joqI jwjf
Kurd, amrIk isµG jwjf,
amrIk isµG, p¨nm mYNbr
pMcfieq, cmkOr isµG, rfm
isµG qy hor vwzI igxqI ’c
akflI dl qy bspf dy vrkr
hfËr sn»
30/01/2022 7
AumIdvfr srbx isµG jWj df
hYlIkfptr Auqiraf afm afdmI vyhVy
iPlm zfierYktr jobn rµDfvf vI hovy afm afdmI pfrtI
ivWc sæfiml, pfrtI ivWc imlygf snmfinq sQfn kfkV klF
sæfhkot nkodr mihqpur (hrijµdr pfl CfbVf)
rfjnIqI ivWc kd kI ho jfvy kuJ pqf nhIN cldf ieh kQn Aus
vkq sWc ho igaf jdoN ivDfn sBf hlkf sæfhkot qoN dy
AumIdvfr sR svrn isµG jWj ijnHF df cox insæfn hYlIkfptr
sI acfnk aWj mihqpur ivWc jy ky rYstorYNt ivWc afm afdmI
pfrtI dy ivhVy AuWqr igaf ies hYlIkfptr ƒ afm afdmI dy
ivhVy ivWc Auqfrn leI afm afdmI pfrtI dy blfk pRDfn
sqnfm isµG lohgVH ny srgrm B¨imkf inBfeI» ies mOky
pµjfbI iPlm ieµzstrI dy zfierYktr jobn rµDfvf ny vI afm
afdmI pfrtI ivWc sæfml hox df aYlfn kIqf Xfd rhy ik jobn
rµDfvf dI pµjfbI iPlm hk¨k rfjnIqI dy aDfrq sI so crcf
df ivsæf rhI » donF sæKæsIaqF ƒ rqn isµG kfkV klF ny
pfrtI icµnH dy ky invfijaf ies mOky hrijµdr isµG sIcyvfl ,
mYzm rxjIq kOr , ny ienHF ƒ pfrtI ivWc vYlkm ikhf ies smyN
ienF qoN ielfvf rxjIq isµG, inrml isµG, bljIq isµG, sµqoK
isµG, gurnfm isµG, blivµdr isµG, avqfr isµG, bljIq isµG,
blvIr isµG mrok, kmljIq isµG mrok, jWgf isµG afid
sæKæsIaqF vI pfrtI ivWc sæfml hoeIaF qy ienHF ƒ pfrtI icµnH
nfl snmfinq kIqf igaf ies mOky rqn isµG kfkV klF ny
ivsævfs idvfieaf ik asIN srvn isµG jWj qy jobn rµDfvf ƒ
snmfinq ruWqby nfl invfjy ivDfn sBf hlkf sæfhkot qoN afm
afdmI pfrtI ƒ idl KolH ky huµgfrf iml irhf hY qy ieh sIt
afm afdmI dI pWkI sIt hY bs ijWq df aYlfn bfkI hY»
kRFqIkfrI Dfrimk gIq "hWk sWc " 30 jnvrI
ƒ lY ky hfjr ho irhf gfiek pRdIp BWtI
jlµDr . Dµn Dµn siqgur¨
rivdfs mhfrfj jI dy pfvn
pivWqr pRkfÈ purb dIaF
KuÈIaF ƒ muWK rKdy hoey hWk
irkfrzj kµpnI 30 jnvrI
ƒ p¨ry ivÈv Br dy ivc
vrlz Pyms isµgr pRdIp
BWtI duafrf gfieaf
hoieaf,pRisWD gIqkfr hYpI
zWlI dI klm qoN iliKaf
hoieaf aqy bflIvuWz
imAUiËk zfierYktr sfb
isµG duafrf sµgIqk DuµnF
nfl iȵgfryaf hoieaf
siqgur¨ rivdfs mhfrfj jI
dy imÈn ƒ smripq
kRFqIkfrI aqy ÈrDf nfl
Biraf hoieaf Dfrimk trYk
"hWk sWc" afp sB sµgqF dI
JolI ivc pf rhy hF AumId
krdy hF qusIN afpxy kImqI
smy co 5 imµt kWZky suxn dI
ikrpflqf krogy jI aqy hr
vfr dI qrF ies vfr vI mfx
siqkfr qy ipafr dI bKiÈÈ
krky apfr ikRpf krogy»
8 30/01/2022 KbrF
www.samajweekly.com
isWDU dI DI ny vI sumn ƒ BUaf mµnx qoN kIqf ienkfr
cµzIgVH. amrIkf qoN cµzIgVH
puWjI pµjfb kFgrs kmytI dy
pRDfn nvjoq isµG isWD¨ dI
aYnafrafeI BYx sumn q¨r ny
apxy Brf ’qy byhWd gµBIr doÈ
lgfey hn» isWD¨ aqy AunHF dI
pqnI zf[ nvjoq kOr isWD¨ ny
AunHF apxf mµnx qoN ienkfr
kr idWqf hY» hux isWD¨ dI DI
rfbIaf ny vI sumn q¨r nu¨µ
apxI B¨af mµnx qoN ieµnkfr
kr idWqf hY»
rfbIaf ny apxy soÈl
mIzIaf akfAUNt ’qy post
Èyar kIqI hY» ijs ivc Aus
dy dfdf Bgvµq isµG isWD¨
nËr af rhy hn» AunHF dy nfl
nvjoq isWD¨ vI bYTy hoey hn»
isWD¨ qsvIr ivc kfPI Coty
idK rhy hn» ies qsvIr ’qy
rfbIaf df iliKaf kot
iËafdf mfieny rKdf hY»
rfbIaf ny iliKaf hY ik dfdf
aqy AunHF df ieklOqf bWcf,
ipqf! rfbIaf ny ieh kot
ilKx dy nfl hI ieklOqy bWcy
ƒ aµzr lfeIn krky hfeIlft
vI kIqf hY» ies qoN spÈt hY
ik Auh apxy ipqf dy nfl KVHI
hY aqy sumn q¨r nu¨¨µ AunHF ny
apxI B¨af mµnx qoN ienkfr
kr idWqf hY» isWD¨ ies smyN
prvfrk ivvfd ivc iGr gey
hn» isWD¨ dI aYnafrafeI
BYx sumn q¨r ny doÈ lgfieaf
ik isWD¨ ny ipqf Bgvµq isWD¨
dI mOq qoN bfad mF inrml
Bgvµq aqy vWzI BYx ƒ Gr qoN
kWZ idWqf» ies qoN bfad
mIzIaf ivc ibafn dy ky J¨T
boilaf ik myry mfqf ipqf
inafiek qOr ’qy alWg hoey »
isWD¨ Aus smyN apxI Aumr do
sfl dWs rhy hn lyikn Auh
sB vI J¨T hY» rfbIaf pyÈy qoN
PYÈn izËfeInr hY» Auh bIqy
idnF qoN isafsq ivc srgrm
ho rhI hY» ipqf dy pµjfb
kFgrs pRDfn bxn qoN bfad
rfbIaf sB qoN pihlF vyrkf
hlky ivc idKxI Èur¨ hoeI
sI» hux jd ipqf coxF ivc
Auqr afey hn qF Auh ipqf dy
leI pRcfr vI kr rhI hY»
blvµq isµG rfjoafxf ƒ ipqf dy Bog ’c Èfml hox dI imlI iejfËq
cµzIgVH. pµjfb dy sfbkf muWK
mµqrI byaµq isµG dI hWiqaf dy
mfmly ’c doÈI Tihrfey jfx qoN
bfad PFsI df sfhmxf kr
rhy pµjfb puils dy sfbkf
kFstybl blvµq isµG
rfjoafxf ƒ hfeI kort ny
afpxy ipqf dy Bog ’c Èfml
hox dI iejfËq dy idWqI hY»
jsits ajY iqvfVI qy jsits
pµkj jYn dI bYNc ny puils ƒ
hukm idWqy hn ik Auh loVINdy
surWiKaf ieµqËfm kr ky qy
puils dI agvfeI ’c blvµq
isµG rfjoafxf ƒ 31 jnvrI ƒ
dupihr iek qoN do vjy ivckfr
afpxy ipqf dy Bog ’c
Èfml hox leI lY ky jfx»
iesy hukm dy nfl hfeI kort
ny rfjoafxf dI ptIÈn df
inptfrf kr idWqf hY» blvµq
isµG rfjoafxf ijnHF dy ipqf dI
22 jnvrI ƒ mOq ho geI sI»
ptIÈn muqfbk Auh ipCly 26
sflF qoN ihrfsq ’c hY qy Aus
ƒ 27 julfeI 2007 ƒ mOq dI
sËf suxfeI geI sI»
kYnyzf ivc BfrqI aOrq df Cury mfr ky kql
mypl irj, bI[sI[ . kYnyzf
ivc BfrqI m¨l dy aOrq df
Cury mfr ky kql kr idqf
igaf» ibRitÈ kolµbIaf dy
mypl irj ivKy hoeI vfrdfq
dOrfn mfrI geI aOrq dI
ÈnfÉq 32 sfl dI rmInf Èfh
vjoN kIqI geI hY»
ieµtYgryitz homIsfeIz
ienvYstIgyÈn tIm ny ikhf
ik aOrq df nF aqy qsvIrF
ies kr ky sFJIaF kIqIaF jf
rhIaF hn qFik gvfhF ƒ aWgy
afAux df mOkf iml sky»
rmInf Èfh ƒ jfxn vfly lok
dWs skx ik 27 jnvrI ƒ
ikho ijhy hflfq ivc ieh
kql hoieaf» kOkuietlYm
afr[sI[aYm[pI[ ny dWisaf
ik 27 jnvrI ƒ Èfm 4[30
vjy iek aOrq dy ËÉmI hox
dI ieqlfh imlx ’qy puils
aÌsr aOsitn aYvyinAU dy
1100 blfk ivc puWjy qF
rmInf Èfh lh¨-luhfx
imlI ijs ƒ qurq nyVly
hspqfl iljfieaf igaf
pr zfktrF dIaF lWK
koiÈÈF dy bfvj¨d bcfieaf
nf jf sikaf»
ÈRomxI pµQ rqn bfbf iekbfl isµG bVU sfihb df dyhFq
cImf mµzI. klgIDr
trWst bV¨ sfihb dy pRDfn
qy ÈRomxI pµQ rqn bfbf
iekbfl isµG bV¨ sfihb
muWK pRbµDk gurduafrf jnm
asQfn cImf df aWj dyhFq
ho igaf» gurduafrf jnm
asQfn cImf dy syvfdfr
BfeI jgjIq isµG ny dWisaf
ik bfbf iekbfl isµG bIqy
kfPI idnF qoN ibmfr sn qy
AunHF df aWj dyhFq ho igaf
hY» AunHF df aµiqm sµskfr
30 jnvrI ƒ bV¨ sfihb
(ihmfcl pRdyÈ) ivWc bfad
dupihr kIqf jfvygf»
cIn ivWc brPIly qUPfn dy mWdynËr XYlo aYlrt jfrI
bIijµg. cIn dy mOsm ivBfg
ny dyÈ dy kuJ ielfikaF ivWc
BfrI brÌbfrI aqy brPIly
q¨Pfn dy KdÈy dy mWdynËr
Xylo aYlrt jfrI kIqf hY»
cIn dy rfÈtrI mOsm ivigafn
kyNdr ny dWisaf ik
svyr qoN kWlH svyr qWk gFsu,
ÈFksI, hynfn, hubyeI aqy
anhueI dy kuJ ihWisaF ivWc
cfr qoN aWT sYNtImItr
brÌbfrI ho skdI
hY»aiDkfrIaF ny icqfvnI
idµdy hoey ikhf ik kuJ KyqrF
ivWc 10 sYNtImItr qoN vWD
brÌbfrI ho skdI hY» mOsm
ivigafn kyNdr ny lokF ƒ GrF
dy aµdr rihx dI slfh idWqI
hY aqy sQfnk pRÈfsn ƒ
sVkF, rylvy, ibjlI aqy d¨r
sµcfr syvfvF leI sfvDfnI
vfly kdm cuWkx dI apIl
kIqI hY» cIn ivWc cfr pWDrI
mOsm icqfvnI pRxflI jfrI
kIqI geI hY ijs ivWc rYWz
mqlb lfl sB qoN gµBIr, ies
mgroN gµBIrqf dy GWt hox nfl
EryNj (nfrµgI) , Xylo (pIlf)
aqy bl¨ (nIlf) icqfvnI jfrI
kIqI jFdI hY»
www.samajweekly.com
KLbrF
30/01/2022
9
Bfrq-pfik srhWd nyiVEN axcWly eyky-47 dy
kfrqUs brfmd, bIaYWsaYWP ny clfeI qlfÈI muihµm
klfnOr . ipµz cµd¨ vzflf nyVy
Bfrq-pfik srhWd ’qy
bIaYWsaYWP ny qlfÈI muihµm dOrfn
eyky 47 rfeIPl dy 11 cWly qy do
axcWly kfrq¨s brfmd kIqy
hn» iËkrXog hY ik ÈuWkrvfr
ƒ pfiksqfnI smWglrF vWloN
kIqI geI PfeIirµg dOrfn
bIaYWsaYWP df iek jvfn ËKmI
ho igaf sI» iesy dy mWdynËr
Èincrvfr ƒ bIaYWsaYWP ny
qlfÈI muihµm dOrfn Aukq
kfrq¨s brfmd kIqy»
bIaYWsaYWP dy sYktr gurdfspur
dI zIafeIjI pRBfkr joÈI ny
dWisaf ik bIaYWsaYWP dy jvfnF ny
pµjfb ’c afXUÈmfn Xojnf qihq muPq ielfj
hoieaf bµd, bImf kµpnI ny klym dyx qoN kIqI nFh
biTµzf . afX¨Èmfn Bfrq
srbWq ishq bImf Xojnf
qihq loVvµd lokF ƒ pµj lWK
rupey qk imlx vflI ishq
sh¨lq ’qy gRihx lWg igaf
hY» srkfr qy bImf kµpnIaF
drimafn cWl rhy ivvfd
kfrn s¨by dy ishq ivBfg ny
bImf kµpnI ƒ Xojnf qoN bfhr
kr idWqf qy nvIN bImf kµpnI dI
Bfl Èur¨ kr idWqI hY» AuWDr,
kµpnI ny vI 29 dsµbr qoN
bfad koeI vI klym dyx qoN
hspqflF ƒ nFh kr idWqI hY»
Kfs gWl ieh hY ik pµjfb
srkfr ny purfxf bImf kµpnI ƒ
30 jnvrI qk 2022 qk s¨by
dy srkfrI qy pRfeIvyt
hspqflF ivc Xojnf qihq
hox vfly ielfj df klym krn
dy afdyÈ idWqy sn» AuWQy, Aukq
bImf kµpnI ny do idn pihly
ishq ivBfg nfl afeIaYWmey
pµjfb qy sfry pRfeIvyt
hspqflF ƒ iek eI-myl Byj
ky dWisaf hY ik 29 dsµbr
2021 qoN bfad afX¨Èmfn
Xojnf qihq hox vfly ielfj
df klym AunHF dI kµpnI duafrf
nhIN idWqf jfvygf»
qlfÈI muihµm dOrfn eyky 47
rfeIPl dIaF golIaF brfmd
kIqIaF hn» bIaYWsaYWP ny hmyÈf
dyÈ ivroDI ansrF dy mns¨ibaF
ƒ PylH kIqf hY aqy jvfn kVfky
dI srdI ivWc sµGxI Duµd dy
bfvj¨d dyÈ dIaF srhWdF dI
rfKI leI vcnbWD hn»
bIijµg Elµipk KyzF dy AudGftn smfroh 'c Èfml hoxgy
iemrfn Kæfn, cIn qoN 10 iblIan zflr dy krjæ dI mµg
ieslfmfbfd . afriQk
sµkt ’coN lµG rhy pfiksqfn dy
pRDfn mµqrI iemrfn Éfn
agly mhIny cIn df dOrf
krngy» Auh bIijµg qoN hor
krËf mµg skdy hn» iemrfn
cIn qy pfiksqfn ivcfly
afriQk qy vpfrk sbµDF ƒ
aWgy vDfAux qy afpxy
rxnIiqk sbµDF ƒ bl dyx
leI bIijµg jfxgy»
pfiksqfnI ivdyÈ mµqrfly dy
bulfry afism iePiqKfr ny
ikhf, ‘pRDfn mµqrI iemrfn dI
Xfqrf nfl dovF dyÈF ivcfly
sdfbhfr rxnIiqk sihXog
’c nvIN jfn afvygI»’ iemrfn
bIijµg ivµtr Elµipk dy
AudGftnI smfgm ’c ihWsf
lYx leI iqµn qoN pµj PrvrI
qk cIn dI Xfqrf ’qy rihxgy»
ies dOrfn Auh cIn dy
keI nyqfvF nfl mulfkfq vI
krngy» mIzIaf ’c afeIaF
ÉbrF muqfbk pfiksqfnI
pRDfn mµqrI ies dOry dI vrqoN
cIn koloN 10 arb zflr
(lgpg 75 hËfr kroV
rupey) df krËf mµgx leI kr
skdy hn» ies rfÈI nfl
vpfrk krËy df Bugqfn qy
pfiksqfn-cIn invyÈ kµpnI
ilmtz ƒ muV surjIq krnf
cfhuµdy hn» iemrfn lgpg do
sfl bfad cIn dOrf krngy»
pfiksqfn : pbjI gym Kyzx qoN rokx qy 14 sflf muµzy ny prvfr dI kIqI hWiqaf
lfhOr.afnlfeIn gyimµg
aqy Éfs qOr ’qy pbjI dI
lq ikµnI Éqrnfk sfbq ho
skdI hY, ies dI ieWk hor
imsfl pfiksqfn ivc sfhmxy
afeI hY» ieWQy pµjfb
s¨by dI rfjDfnI lfhOr ivc
14 sflf muµzy ny mF, do BYxF
aqy ieWk Brf ƒ soNdy smyN
golIaF nfl Buµn idWqf»
Gtnf ipCly hPqy dI hY»
puils ny ÈuWkrvfr ƒ ies
snsnIKyj hWiqaf kFz df
sWc dyÈ dy sfhmxy rWiKaf»
doÈI nfbflg hY» ilhfËf
Aus df nF nhIN dWisaf
igaf» Aus ƒ igRPqfr kr
ilaf igaf» ijs ipstl
nfl Aus ny hWiqaf kFz ƒ
aµjfm idWqf, Auh nfbflg
dI mF ny prvfr dI ihPfËq
leI KrIdI sI» lfhOr dy
pOÈ ielfky Knf ivc 45 sfl
dI nfihd mubfrk apxI do
DIaF 17 aqy 11 sl qoN
ielfvf do byitaF 22 aqy
14 sfl dy nfl rihµdI sI»
nfihd qlfkÈudf sI aqy
srkfrI hYlQ izpfrtmYNt
ivc krmcfrI sI»
ipCly hPqy nfihd, dovyN
DIaF aqy vWzy byty dI lfÈ
AunHF dy Gr qoN brfmd kIqI
geI sI» 14 sfl dy Coty byty
ny guaFZI ƒ puils bulfAux
leI ikhf sI» p¨ry prvfr
ivc 14 sfl df iehI muµzf
bicaf sI» bfkI sfiraF df
kql kr idWqf igaf sI»
puils ’qy ies mfmly ƒ
sulJfAux df kfPI dbfa
sI» mIzIaf ivc ies kys ƒ
lY ky kfPI crcf ho rhI sI»
puils ny ieWk ibafn ivc
ikhf ik Gtnf dI jfxkfrI
imlx ’qy keI aYNgl qoN jFc
pVqfl kIqI » muµzy ny
guafZI ƒ puils ƒ Pon krn
leI ikhf sI, jd ik Gr
ivc hI Pon sI» sfzf ÈWk
Aus ’qy sI» Aus ny puils
ƒ dWisaf sI ik Auh Aupr
dI mµiËl ivc suWqf ipaf sI
aqy svyry Aus ny lfÈF
dyKIaF» z¨µGfeI nfl
puCigWC krn ’qy Auh tuWt
igaf aqy Aus ny dWisaf ik
ieh sfry kql Aus ny hI
kIqy hn» puils muqfbk,
jFc dOrfn pqf lWgf ik mF
Aus dI pbjI gym Kyzx dI
lq qoN pRyÈfn sI aqy Aus ƒ
keI vfr pVHfeI ’qy iDafn
dyx leI ikhf sI» Gtnf
vfly idn vI nfihd ny byty
ƒ gyimµg dI lq CWzx nu¨µ lY
ky zFt lgfeI sI» rfq ƒ
prvfr dy sfry mYNbr sON gey
qF nfbflg ny almfrI qoN
mF dI ipstl kWZI aqy
ieWk ieWk krky sfiraF dI
hWiqaf kr idWqI» Auh
gyimµg dI lq kfrn
mfnisk qOr ’qy vI TIk
nhIN hY» Aus ny jurm kb¨l
kr ilaf hY»
www.samajweekly.com
sihq
30/01/2022
10
mUl cµd Èrmf
9914836037
alWg hI nfarf
mfG dy mhIny ivWc kosI kosI DuWp ivWc ,
nµgy ipµzy bihx df njæfrf hI alWg hY .
ivtfimn zI ijhVf hor ikqoN imldf 'nIN ,
ijæµdgæI ƒ Es df shfrf hI alWg hY .
rµgly pµjfb aqy Pyr bfkI dyÈ ivWcoN ,
gµd mµd h¨µJxyN dI rWKdy qmµnF jy .
suixE iDafn nflæ kirE aml shI ,
vIro JfV¨ vfilaF df nfarf hI alWg hY
lIzrI
lIzr lIzrI cmkfAudy jnqf dy isr qy
Xfro sqf ivWc afAuNdy jnqf dy isr qy[
ijhnF qoN mµgIaf votF qy kursI hfisl kIqI
Pyr AuhI lokF ƒ zrfAudy jnqf dy isr qy[
kihµdy krfgy syvf pr huµdf kursI df lflc
hr vfr ny BrmfAudy jnqf dy isr qy
jnqf dy syvk bx ky iehnF ƒ rihxf cfhIdf
mfieaf nfl ipafr vDfAudy jnqf dy isr qy
ieWk vfr ijWq ky sqf dy loBI bx jFdy
lok votF rfhI BjfAudy jnqf dy isr qy
do hjæfr vfeI coxF ivWc nqIjy cµgy afAuxgy
ieWk d¨jy ƒ hrfAudy jnqf dy isr qy
iksy ipCy nhI lWgdy hux bVy isafxy lokI
soc smJ vot pfAuNdy jnqf dy isr qy
aYqkI votF ivWc sbk isKf idE qusI
hr vfr m¨rK bxfAudy jnqf dy isr qy[
nojvfnf dy nfl huµdf rYpI dyÈ ny aWgy jfxf[
pr buWZy vI sqf cfhuµdy jnqf dy isr qy
ÊËl
ijs ƒ aWj kWlH lWgdf hF ÊYr mYN,
Aus dy Gr pfvF ikvyN pYr mYN?
qur ky rfhF dy iqWKy ÉfrF qy,
bYTf hF ËKmI krf pYr mYN»
krky sB dy m¨µh qy sWcIaF gWlF,
pf ilaf hY sB dy nf' vYr mYN»
kfmy df iek Bfg hF mYN, qF hI
Aus dI hr vyly mµgF ÉYr mYN»
iÈar mYƒ lYNdy ny Gyr af,
jd iÉaflF ivc krF sYr mYN»
kfÈ! lWg jFdf ieh Aus ƒ pqf,
mYN hF Aus df afpxf, nHI ÊYr mYN»
mihµdr isµG mfn
sloh roz, nvF Èihr-9915803554
rYpI rfjIv
notf aqy notF nhIN, votF nfl srkfr bxfAu
pµjfb ivWc PrvrI 2022 dIaF
coxF pµjfbI BfeIcfry leI BfvyN pµjfb
ivWc jF pµjfboN bfhr Bfrq ivWc aqy
ivdysæF ivWc vI vsdf hovy, BWKdf
mslf, tYlIPon qy gWlbfq aqy bihs
df AuWcycf ivsæf aqy sosæl mIzIaf
AuWqy gflI gloc qWk dI phuµc rWKdf
hY» aµD Bgq iekWly kOmI pfrtI dy
hI nhIN , ieh qF jgHf jgHf cONkF ivWc
KVy iml jFdy hn» aDKV Aumr
dIaF aOrqF vI hux p¨rI idlcspI
nfl crcf krdIaF hn» ipµzF ivWc
buWZy sWQF ivWc aqy aOrqF rotI tuWk qoN
ivhlIaF ho ies ivsæy qy afpxf
igafn jr¨r sFJF krdIaF hn»
jvfn muµzy qF K¨b idn b idn hox
vfly iekWTF ‘qy njr rWKdy hn pr
kuVIaF ies bfry bhuqI idlcspI
nhIN rWKdIaF» AuhnF kol PysbuWk
aqy vtsaYp vrgIaF hor sfeItF ju
hn» aWj klH sosæl mIzIaf AuWqy vI
‘notf’ dy hWk ivWc sfijsæI pRcfr cWl
irhf hY» ies dy ipWCy kuWJ isafsI
iDrF dy suafrQ, afeI tI sYlF ivWc
bYTy cox rxnIqI kfr aqy nyqfvF dy
pfly hoey jF KrIdy hoey aµDBgq hn»
pr isafsI cyqnf vWDx krky pµjfb
ivWc ies vfr bdlfa dI hnyrI
spsæt njær af rhI hY» muPqKorI
dI dysæivroDI rfjsI cfl ƒ mfxXog
suprIm kort ny vI krVy hWQI lYidaF
cox kimsæn aqy kyNdr dI srkfr ƒ
noits jfrI kIqy hn ik tYksF nfl
Bry Kæjfny ƒ PrI ivWc ibnf bWjt
ivWc jgf dyx dy ikvyN lutfieaf jf
skdf hY» jdoN pµjfb ivWc coxF dOrfn
AumIdvfr vloN votF vfsqy notF,
ivskI,BuWkI,zozy jF kYmIkl nsæy dI
særyafm vrqoN hovy qF eIvIaYm ivWc
notf bfry kihxf kuWJ ajIb ijhf hY»
ajIb ies krky ik ieQy qF mr
gey,ivdysæ gey jF dfa lWgy qF cµgy
Bly bµdy dI vot koµeI hor hI pf jFdf
hY» iPr vI voµitµg msæIn dy aKIrly
btn “notf” XnI ik ( nn aOP df
abWv) “Auprokq iksy dy vI hWk ivWc
nhIN” bfry kuWJ crcf krIey» vYsy
votr jF qF afpxI psµd dy nyqf ƒ
ijqfAux jF iksy hor ƒ hrfAux leI
vot pfAuNdf hY »jdoN asIN afpxy vot
dy aiDkfr dy iesqymfl dI ibnf iksy
dbfa dy gWl krdy hF qF BfrqI
suprIm kort ny coµx kimsæn ƒ ieh
vI afdysæ 2013 ivWc idWqy sn ik
jykr iksy ivakqI ƒ lWgy ik cox
mYdfn ivWc koeI AumIdvfr Auhdy mfp
dµzF AuWqy p¨rf nhI AuWqrdf qF Auh
ros vjoN notf df btn dbf skdf hY»
sµivDfn ivcly ajfdI dy muWZly hWk
vjoN ieh AusdI inrol afpxI mrjI
hY» jykr aijhy votF dI igxqI ,
AumIdvfrF ivWcoN sB qoN vWD votF lYx
vfly qoN vI vWD hovy qF iPr Aus hlky
ivWc dubfrf cox krvfeI jfeygI» jo
ik hfly qWk Bfrq ivWc vfpiraf
nhIN» hux svfl AuWTdf hY ik ies
vrqfry dy nuksfn kI ny » pihlI
gWl , ies qrF dI nObq bhuq GWt
huµdI hY ik koµeI vI AumIdvfr cWj df
nf hovy » d¨jI gWl ieh
afpsæn(rsqf) apnfAux nfl nf
iksy ƒ hrfieaf jf skdf aqy nf hI
ijqfieaf jf skdf » qIjI gWl ieh
vqIrf srkfr bxn ivWc aiVWkf vI
bx skdf hY aqy Kjfny AuWqy d¨hrf
boJ pf skdf hY» ieh votrF dI
duibDf vI drsfAuNdf hY» aksr lok
aijhy ivakqIaF ƒ snkI jF
AudfsIn kihµdy hn » vYsy lWgdI vfh
notf ƒ nhIN apxfAuxf cfhIdf sgoN
sfP goeI nfl cµgI srkfr bxfAux
ivWc cµgy nyqf cuxky Byjxy ieWk
nfgirk dy aklmµd hox df
sb¨q hY»
vot dy aiDkfr ƒ bhuq kImqI
aqy sæhIdIaF rfhI pRfpq kIqf
sµGrsæI hWk smJxf cfhIdf hY »
1975 dI aYmrjYNsI vyly dy gvfh hF
ik rfsætrpqI rfj ivWc lokF ƒ ikvyN
bµdIaF vrgf nrk Bogxf ipaf sI»
jærf ieiqhfisk jdojihd vWl dyKo»
dsµbr 1931 ivWc lfrz loQIan
PrYNcfeIj kmytI ies mµqv leI
Bfrq afeI sI» Aus vyly votr bxn
leI jo særqF huµdIaF sn ,Auh ies
pRkfr hn»
1 Auh jYldfr hovy , mqlb ruWqby vflf
srkfr pWKI»
2 Auh dsvIN jmfq pfs hovy»
3 Auh 10 eykV jæmIn df mflk hovy»
4 Aus kol pWkf(ieWtF vflf) mkfn
hovy»
5 Auh afmdn kr idµdf hovy »
pfTk ies qWQ qoN KuWd aµdfjæf
lgf skdy hn ik Aus vyly iehnF
sh¨lqF nfl lfies ikµny pRqIsæq
nfgirk hoxgy » aOrqF dI vot df qF
svfl hI pYdf nhIN sI huµdf» Aus vyly
zf aµbyzkr afpxI aµgryjæI aqy
kƒn ivWc muhfrq krky ies kmytI
dy mYNbr bxy »AuhnF vloN Aus kmytI
ƒ dysæ dI afriQk, Dfrimk aqy
smfijk ivqkiraF dy bol bfly ,
sµpqI dy aiDkfr aqy ivafpk psrI
anpVHqf qoN jfx¨ krvfieaf» jdoN
kroVF bhumq vfly grIb lokF kol
jæmIn hI nf hovy , sk¨lF ivWc isrP
AuWc aqy amIr vrg ƒ hI pVHn dI
afigaf hovy qF Auprokq sfrIaF
særqF kOx p¨rIaF krygf aqy cuxy hoey
nyqf lokF dI nuµmfieµdgI ikµJ krngy
? aOrq dI vot aqy brfbrqf qF keI
ivksq dysæF ivWc vI hOlI hOlI afeI
hY» aKOqI pCiVaf smfj qF ajæfdI
qoN pihlF sB hWkF qoN ivrvf sI» iesy
pirpyK ivWc 1950 ivWc bxy sµivDfn
aµdr sB bflgF ƒ vot df aiDkfr
iml sikaf»
votF leI notF ƒ vrqxf afm
ijhI gWl hoeI peI hY » cox kimsæn
ny 40 lWK qWk dI Krc sImf bxfeI
hY » kronf ivWc jdoN rYlIaF AuWqy
pfbµdI hY,sk¨l kflj bµd hn,lok
iekWTy krny jfn lyvf ho skdy hn ,
grIb lok kµm kfr CWzky pirvfr df
nuksfn krdy hn qF iPr 40 lWK
Krcy dI afigaf iks vfsqy ?
rvfieqI pfrtIaF ny rYlIaF dI KuWl
mµgI sI pr kfmXfbI imlI nhIN »
nOjvfn sµBfvI nyqf ieµnI vWzI rkm
leI krjæf ikQo lYx ? ijs pfrtI
kol cuxfvI Pµz nf hovy , Auusdy vrkr
qF cox bfry soc vI nhIN skdy» myrI
slfh hY ik nOjvfn ies vfrI p¨ry
josæ nfl pWqrkfrF vFg hr Aus nyqf
dI not vµzx dI kfrvfeI ƒ afpxy
mobfeIl Pon ivWc kilk krky agly
idn inrpWK tI vI cYnl ( jo ik GWt
hI hn) ƒ Byjx aqy nfl hI sosæl
mIzIaf AuWqy vfierl krn» dbfa
nyqfvF AuWqy hovy nf ik votrF qy»
puils vI inrpWKqf nfl kys drj
kry » ijlæf pRsæfsn p¨rI bfj njr
nfl acfnk rfq vyly gsæq rfhIN
Cfpy mfry» ivroDI nyqf vI d¨sry
AumIdvfr dI hrkqF AuWqy njr rWKky
inWjI hmilaF dI bjfey, lok muWidaF
ƒ hr mIzIaf sfDn rfhIN nsær kry
» lfry hux nhIN clxy, soc smJky
pµjfb ƒ ijWlHx ivcoN kWZx leI
hkIkI Pfrm¨ly AulIky» hµg asYNblI
( ltkdI igxqI ) iPr anYiqk
gTjoV bxvfeygI» ies aDogqI qoN
bcx leI hux qoN qol mol krky cµgy
afdrsæ , ieWCf sækqI, PYslfkuµn
klm,Drm jfq qoN inrpyK,
byrujgfrI , nsæy,irsævqKorI aqy
mfPIaf rfj ƒ nWQ pfAux vflI
srkfr leI BfrI igxqI ivWc votF
pfAuxIaF aqI jr¨rI hn» ivdysæF
ivWc vsdy pµjfbI(hux qF kroVF
ivWc)hmysæf p¨rI idlcspI nfl coxF
ivWc josæ Brdy hn» AuhnF dy muWidaF
ƒ qrjIh ivWc rWKxf vI bhuq jr¨rI
hY» suµny rfhF AuWqy hux qF bhuq pYVF
njær af rhIaF ny »
kyvl isµG rWqVf
8283830599
11 30/01/2022 sihq
www.samajweekly.com
pujfrI kOx
ieh pujfrI kOx huµdy ny,
qy kOx huµdy ny ieh mOlvI,
kihµdf pujfrI Bgvfn dI krdf p¨jf ,
qy aWlf dI p¨jf krdy ny ieh mOlvI !
Pyr puWCF mY ik ieh Bgvfn kOx ny,
qy aWlf iksdf nfEN ey,
kihµdf Bgvfn ihµd¨aF df huµdf,
qy aWlf muslmfnf dy p¨jx df QfEN ey»
Pyr svfl myrf sI AuiTaf ,
ik ihµd¨ ikWQoN afieaf qy afieaf muslmfn,
Pyr kihµdf kuJ nhIN ieh sB ,
ieh myry mµnorµjn df hY smfn,
mY puWiCaf!
EQy qyrf ieWdF krky ikhVf mµnorµjn huµdf,
aKy dyK hWly qWk ihµd¨ lVdf qf lVdf muslmfn,
ik iek dy hWQ sæmsæIr PVfeI qy
iek dy hWQ kmfn!
mY puWiCaF kI imldf qYƒ eyny bqµgV GV ky,
kihµdf iehdy nflæoN vWD sk¨n ijhf nI ,
dyK iksy nfl nvn¨r q¨µ vI lV ky[[
mY afKf ikEN qyrIaF gWlF ivWc afvf,
q¨µ qf do idlF c pvf qy vµzy,
mY ikEN qyry mgr lV mr jFvf!
kihµdf cWl CWz !
mY ikhf q¨ kdoN qWk ieWdF krdf rhyNgf,
qf kihµdf jdoN qWk lok myry gulfm rihx gy,
mY ikhf Xfr ieµnF ƒ iensfn bxf dyy,
kuJ idn ienHF dy vI mukfm rihx gy,
qf kihµdf ijWdx socx gy ,
gWlF krn gy afpy nfl,
qyry vFg¨ ,
Audx qo ieh vI iensfn hoxgy,
Audx qo nvn¨r ieh lok vI iensfn hoxgy[[[[
nvnUr "nUr"
jnrytr cor[[[
aWKF mldy hoey jYly ny jdoN Gr dI nuWkr vWl
dyiKaf qF hWkf-bWkf ijhf ho igaf» izAuZI 'c suqy
afvdy bfp ƒ jgfAuNidaF afiKaf "Bfpf!mYƒ
jnrytr nhIN ikDry iQafAuNdf[[[lWgdf corI ho
igaf[[! sfrf ivhVf qWikaf[[aFZ-guaFZ
puWiCaf pr ikqoN pqf nf lWigaf» jYly
afiKaf"Bfpf! cWl Qfxy cWldy af rpt ilKfAuxI
pAU[[!" E[[nhIN nhIN ! afpxy aYm[aYWl[ ey[ kol
cldy af[[[ienHF QfxydfrF kuJ nhIN krnf [[bfT
sfb ny iek hI Pon krnf ey[[[ Qfxydfr qF afpxy
Gry jnrytr CWz ky jfAu[[[ dovyN ipAu puWq sk¨tr qy
svfr ho ky aYm[aYWl[ey[dy Gr ƒ cWl pey»ajy Gr
dy drvfjy dy aµdr hI kdm rWiKaf sI ik "TWk-
TWk" jnrytr dy cWlx dI avfj afeI[[jYly ny
dyKidaF hI afiKaf[[cWl Bfpf!Gr cWlIey[[
jnrytr qF afpxy eyQy cWlI jFdf ey[[[[
surjIq isµG idlf rfm
sµprk 99147-22933
pµjfb ivDfn sBf coxF 2022 dUsrf
hPæqf :- cox kimsæn dI koivz-19
dIaF hdfieqF anusfr BUimkf
sfzf Bfrq ieµglYNz, r¨s , sivtjærlYNz , knyzf aqy
amrIkf dI qrHF ivDfn sBf dy mYNbr cuxn leI pRqWK coxF
rfhIN AumIdvfr dI cox krdf hY» BfrqI rfjnIqk ivvsQf
ƒ sucfr¨ Zµg nfl clfAux leI sµivDfn dy anuCyd 324
anusfr cox kimsæn dI ivvsQf kIqI geI» 1988 ivWc
sµivDfn dI Dfrf 326 ivWc soD krky vot Aumr 21 sfl qoN
Gtf ky 18 sfl kr idWqI geI sI ijs krky nOjvfn pIVHI ƒ
dysæ dI isafsI kfrvfeI ivWc ihWsf lYx dy Xog bxfieaf
igaf» BfrqI sµivDfn ivWc Bfrq dI lokqµqrI ivvsQf ƒ
sucfr¨ Zµg nfl clfAux leI Bfrq hr bflg nfgirk ƒ
vot df aiDkfr idWqf igaf» aµrB ivWc cox kimsæn df iek
muWK cox kimsænr inXukq kIqf igaf pr 1989 QoVy smyN
leI do hor mYNbrF dI inXukqI kIqI geI» cox suDfr aYkt
qihq 1993 ies ƒ ieWk buh-mYNbrI
kimsæn bxfieaf igaf » vrqmfn
smyN sRI sunIl cµdr muWK kimsænr
aqy sæRI rfjIv kumfr aqy sæRI an¨p
cµdr pFzy shfiek kimsænr iqµn
mYNbrI kimsæn afpxy PYsly buhmq
nfl lYNdf hY» ieh kimsæn ivDfn
sBf, lok sBf, rfj sBf, Aup
rfsætrpqI aqy rfsætrpqI dIaF
coxF ƒ sucfr¨ Zµg nfl krvfAuNdf hY»
vrqmfn 2022 ivWc pµj rfjF
dIaF ivDfn sBf coxF
ijµnf ivWcoN goaf 40 ivDfn sBf
sItF qy 14 PrvrI, AuqrfKµz 70
ivDfn sBf sItF 14 PrvrI , pµjfb
ivDfn sBf 117 sItF 20 PrvrI,
mnIpur 67 ivDfn sBf sItF do crnF ivWc 38 sItF 04 mfrc
aqy 08 mfrc 39 sItF aqy AuqrpRdysæ 403 ivDfnsBf sItF
dIaF coxF 7 crnF ivWc kRmvfr 10, 14, 20, 27 PrvrI ,
03 aqy 07 mfrc ƒ krvfeIaF jfxgIaF» koivz-19 dIaF
hdfieqF anusfr krvfeIaF jf rhIaF coxF cox kimsæn leI
ieWk vWzI cuxOqI hY» ijs qihq cox aPæsr qy vlµtIarjæ
vWloN tIkfkrn krvfieaf jf irhf hY» ijsƒ pRsæfsn qy
ishq ivBfg dy nfl kfljF dy pRoPYsr sfihbfnF dy sihXog
nfl p¨rf kIqf jf irhf hY» pµjfb dy muWK cox kimsænr aYsæ[
krxf rfj¨ cox cfhy koivz -19 dI hdfieqF bfry rfjsI iDrF
ƒ BlIBFq jfx¨ krvf cuWky hn» ijs qihq rfjsI iDrF dy
AumIdvfrF ƒ vrcual pRcfr krn leI hdfieqF jfrI
kIqIaF geIaF hn pr pµjfb dI rfjnIqI bfkI rfjF dy
mukfbly ieWk vWKrI siQqI bxI hoeI hY» iksfnI sµGrsæ ny
pµjfb dy lokfeI aµdr rfjsI iDrF pRqI vWKry pRqIkrm ƒ
jnm idWqf hY ijs krky rvfieqI pfrtIaF leI ijWQy cox
kimsæn dIaF koivz -19 dIaF hdfieqF iGE c sæWkr vFg
kµm kr rhIaF hn ijnHF df ipµzF ivWc ivroD hox krky Auh
pfrtI ivroD qoN bc gey aqy nvIaF pfrtIaF ƒ vI surjIq
hox df mOkf iml igaf» pµjfb ivDfn sBf coxF ivWc cox
kimsæn dIaF hdfieqF dIaF lgBg sfrIaF isafsI iDrF
KuWl ky DWjIaF AuzfAuNdIaF njær af rhIaF hn» ijvyN pµj
ivakqIaF nfl cox pRcfr koivz-19 dIaF surWiKaf qihq
zor ƒ zor nhIN kr rhy ies dy Ault jlisaF dy r¨p ivWc
ivcr rhy hn» cox jlisaF, rYlI qy roz soa dI mnfhI
rvfieqI pfrtIaF ƒ rVkdI njær afAuNdI hY» sæRomxI akflI
dl ny cox kimsæn ƒ ivDfnsBf hlkf dy 70 iklomItr
dWsidaF AumIdvfrF dI hr Gr phuµc ƒ XkInI nf hox dI
jær¨rq ivWc cox rYlIaF qy jlisaF dI mµg kIqI hY» cox
kimsæn ny ies vfr AumIdvfrF dy Krcy 28 lWK qoN vDf 40
lWK kr idWqy hn jo irvfieqI pfrtI qy Dnfz AumIdvfrF dy
hWk ivWc ilaf igaf PYslf lWgdf hY» ies qoN ielfvf vWKvWK
inAUjæ cYnlF vWK vWK pfrtIaF ƒ vWD GWt sItF dy ik
afpxy cYnlF dI hrmnipafrqf qy cox pRcfr ƒ mGfEx ivWc
aihm B¨imkf inBfAuNdy hn» pRq¨µ kuWJ inWjI ies smyN
afpxIaF hmfieqI pfrtIaF ƒ ijWq ƒ drsfAuNdy njær
afAuNdy hn» cox kimsæn ƒ iehnF Aupr vI Kfs hdfieqF
jfrI kr dI loV hY»
ies qoN ielfvf pµjfb ivWc iek vfr purfxy gWTjoV
tuWt muV nvyN gTjoV ny jnm ilaf hY » ijs ivWc akflI +
bspf aqy pµjfb lok kFgrs +Bfjpf ny afpxy AumIdvfrF
ƒ mYdfn ivWc Auqfiraf hY» ies qoN ielfvf ies vfr sµXukq
smfj morcf vI ivDfn sBf
sItF qy afpxy AumIdvfrF
Auqfr pµjfb dI rfjnIqI
ivWc bdlfa ilafAux dI
kosiæsæ krdf njær afAuNdf
hY» afm afdmI pfrtI vI
ies vfr ipClIaF
glqIaF ƒ suDfrn ivWc
sPl idKfeI dy rhI hY»
kFgrs pfrtI qy afpsI
iKWcoqfx qy iBRsætfcfr dy
dosæF ny ies dy vot bYNk ƒ
Gftf phuµcfieaf hY»
vrqmfn smyN cfhy pµjfb dy
cox Kyqr ivWc cfhy lgBg
10 rfjsI iDrF ijvyN
kFgrs nvjoq isWD¨, sæRomxI akflI dl suKbIr isµG bfdl,
afm afdmI pfrtI Bgvµq mfn, Bfjpf asævnI kumfr,
buhjn smfj pfrtI jsvIr isµG gVHI, lok iensfP pfrtI
ismrnjIq isµG bYNs, sæROmxI akflI dl (sµXukq) suKdyv
ZINzsf, sI[pI[afeI bµq isµG brfV , sæRomxI akflI dl
(aimRqsr) ismrnjIq isµG mfn aqy sµXukq smfj morcf
blvIr isµG rfjyvfl afid hor pfrtIaF afpxI iksmq
ajæmf rhIaF hn» pr iehnF pfrtIaF ivWcoN hux qWk muWK
mµqrI df ichrf dy afm afdmI pfrtI ny lokF snmuWK kr
afpxy pRcfr ƒ isKærF vWl DWkx dI kosiæsæ kIqI hY ijs ivc
Auh hux qWk sPl njær vI afey hn » bfkI rfjsI iDrF
afpo afpxy AumIdvfrF dy kfgjæ dfKl krn ivWc ruWiJaF hox
krky cox pRcfr c pCVIaF jær¨r ny» asl ivWc cox pRcfr
nfmjædgI pWqr vfps lYx qoN bfad hI sæur¨ hoxf hY » vWKovWKry
ivDfnsBf sItF qy cox KyqrF ivWc iksmq ajæmf rhy
vWKo-vWKry rjfsI iDrF dy AumIdvfrF leI koivz-19 dIaF
hdfieqF ƒ iDafn ivWc rWKidaF vrcual pRcfr rfhIN afpxy
votrF qWk phuµc krnf qy ijWq ƒ XkInI bxfAux kiTn kfrj
jfp irhf hY» bfkI cox pRcfr 04 PrvrI bfad nfmjædgI
kfgjæ vfps lYx bfad BWKxf hY ijs ivc vWzy-vWzy rfjsI
nyqfvF aqy pfrtIaF afhmo-sfhmxy hoxgy jo afp jI snmuWK
PrvrI dy pihly jF d¨jy hPqy pysæ kIqf jfvygf»
ais[ pR oPYsr gurmIq isµG
srkfrI kflj mflyrkotlf»
94175-45100
12 30/01/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
sµivDfn df aDurf buinafdI kfrj
BfrqI sµivDfn dunIaf dy sB qoN vWz
afkfrI sµivDfnF ivcoN iek hY aqy afm
qOr qy mµinaf jFdf hY ik ieh vkIlF
leI sony dI Kfx hY» ies dI hr mWd
Aupr bhuq sfrIaF kfƒnI lVfeIaF
geIaF, krIar bxy qy qbfh hoey aqy
hr muWdy qy bhuq hI kmfl dI
iensfÌpsµdI AupjI hY» AuNJ, sµivDfn
dI iensfÌpsµdI ny rfjsI dsqfvyË vjoN
ies dy Kfsy ƒ Duµdlf kr idWqf hY» asIN
aksr ieh BuWl jFdy hF ik vIhvIN sdI
dy Èur¨ ivc ieiqhfsk pRikirafvF rfhIN
hI rfjsI Kyz dy buinafdI as¨l qYa
kIqy gey sn» 1920 qWk afËfdI dI
lihr lok lihr df r¨p Dfrn kr geI
sI aqy afËfdI df sµklp buinafdI
hk¨k, kfƒn dy Èfsn, sµsdI srkfr
aqy srbivafpI bflg mWqdfn dy
AudfrvfdI as¨lF dy sFcy ivc Zl irhf
sI» hflFik sµivDfn df pRÈfsink ZFcf
gOrimµt afP ieµzIaf aYkt-1935 qy
itikaf hoieaf sI pr ies dI
pRsqfvnf, buinafdI aiDkfr aqy
inrdyÈk isDFq kOmI afËfdI lihr dy
afg¨aF dIaF pihlkdmIaF dI Aupj
sI»
afg¨aF ny ies gWl qy Ëor pfieaf ik
ihµdosqfn df sµivDfn ihµdosqfnI avfm
vloN hI iliKaf jfxf cfhIdf hY»
gxqµqr idvs dy mOky sfzy leI aihm
hY ik asIN afËfdI sµgrfm dy ies pihl¨
ƒ pCfxn dy Xqn ivWZIey aqy ieh cyqy
krIey ik ieh DfrnfvF rfjqµqr dy iek
Éfs sµkt df isrjxkfrI jvfb sI»
sfƒ ieh vI Xfd krn dI loV hY ik
sµivDfn dI isrjxf dy kfrj dy
ipCokV ivc mhfqmf gFDI dI
hWiqaf, iksfn ivdroh, BfrqI sµG nfl
ÈfhI irafsqF dy rlyvyN aqy sB qoN vD
ky dyÈ dI vµz ijs kr ky ds lWK lok
mfry gey sn (ijnHF ivc krIb pµj lWK
lok iekWly lihµdy pµjfb ivc mfry gey
sn) ijhf GtnfkRm kfrjÈIl sI pr qF
vI sµivDfn inrmfiqaF ny lokrfj aqy
GWtigxqI hWkF dy afpxy Kfs supinaF
ƒ iQVkx nf idWqf» aWj jdoN asIN
sµivDfn dy inrmfx df jÈn mnf rhy hF
qF sfƒ Ausy lokrfj qy GWtigxqIaF
hWkF dI Xfdgfr isrjx dI loV hY»
afËfdI df mukWrr idn jdoN nyVy af irhf
sI qF sµivDfn df KrVf iqafr krn
leI 9 dsµbr 1946 ƒ sµivDfn GVnI
sBf dI mIitµg hoeI sI» aµqirm
srkfr dy pRDfn mµqrI jvfhrlfl
nihr¨ vloN sµivDfn dy AudyÈF df mqf pyÈ
kIqf igaf» AunHF ies qWQ vWl iDafn
idvfieaf ik sµivDfn GVnI sBf
bsqIvfdI srkfr vloN idWqf koeI qohÌf
nhIN hY» ihµdosqfnI avfm ny afpxf
sµivDfn ilKx df hWk lYx vfsqy lVfeI
lVI sI» ‘lµmy smyN qoN asIN afpxy mnF
aµdr suqµqr ihµdosqfn muqWlk qrHF
qrHF dy mns¨by guµddy af rhy hF pr hux
jdoN asl kfrj Èur¨ ho irhf hY qF mYƒ
afs hY ik qusIN sfry myrI ies gWl nfl
iekmWq hovygy ik sfƒ afpxy, ihµdosqfn
dI avfm aqy smuWcI dunIaf dy snmuWK
ies Xojnf dI spWÈt qsvIr lY ky
afAuxI cfhIdI hY»’ sµivDfn GVnI sBf
nIrf cµZok
df ieh kfrj hY ik aqIq dIaF
pihlkdmIaF ƒ agFh qoiraf jfvy aqy
nfl hI BivWK df Kfkf pyÈ kIqf jfvy»
nihr¨ dy ienHF ÈbdF ny sµivDfn sBf ƒ
ieh cyqf krfAux df kµm kIqf ik
ihµdosqfnI lokF ny 1895 qoN hI afpxy
sµivDfn df nkÈf vfhuxf Èur¨ kr idWqf
sI jdoN ‘ihµdosqfn dy sµivDfn bfry ibWl’
lokF dy iDafn ivc afieaf sI» ies df
lyKk kOx sI, ies bfry Èfied XkIn
nfl koeI nhIN jfxdf sI hflFik aYnI
bysYNt df iKafl sI ik iqlk ny ieh
ibWl iqafr kIqf sI» vIhvIN sdI dy
d¨jy dhfky ivc 43 muhqbr
ihµdosqfnIaF ny ‘kfmnvYlQ afP
ieµzIaf ibWl-1925’ dy nfl mYmorYNzm
dsqÉq kr ky Byijaf sI» ieh ibWl
ieµglYNz ivc Aus vyly dI lybr pfrtI
dI srkfr dy ivcfr leI Byijaf igaf
sI» bhrhfl, brqfnvI sµsd ivc ibWl
dI pihlI pVHq qoN POrI bfad hI lybr
srkfr izWg peI qy ibWl aDvfty rih
igaf» ies ibWl ivc ÈihrI afËfdIaF,
Dfrimk afËfdI df aiDkfr aqy
smfjk aiDkfrF dI iek s¨cI Èfml
kIqI geI sI» ienHF aiDkfrF ƒ vsIh
r¨p ivc 1928 vfly dsqfvyË ivc drj
kIqf igaf ijs ƒ ‘moqIlfl nihr¨
sµivDfnk KrVy’ dy nF nfl jfixaf jFdf
hY» ibWl ivc drj sI: ‘sfry iÌrikaF
dy Dfrimk qy sµprdfeI hWkF ƒ sµivDfn
dy buinafdI isDFqF ivc Èfml kr ky hI
asIN ienHF hWkF ƒ ibhqr Zµg
nfl mfx skdy hF»’
1931 ivc hoey kFgrs dy krfcI
sYÈn ivc ‘buinafdI aiDkfrF
aqy afriQk qy smfijk qbdIlI sµbµDI
mqf’ pfs kIqf igaf» buinafdI
aiDkfrF dI vzyrI s¨cI 1945 ivc bxy
spr¨ kimÈn dI irport ivc Èfml
kIqI geI sI ijs ivc drj kIqf igaf
sI ik nvyN sµivDfn dy buinafdI aiDkfr
sBnF leI ‘sQfeI icqfvnI’ df kµm
dyxgy» sµivDfn ijs cIË dI mµg aqy
qvWko krdf hY, Auh ieh hY ik rfjsI qy
ÈihrI hWkF dy mfmly ivc smfj dy iksy
iek jF d¨jy qbky ivckfr mukµml
smfnqf, Dfrimk afËfdI, p¨jf krn
aqy afm lokF vloN i˵dgI dy afm r¨pF
ƒ mfxn ivc p¨rn afËfdI qy surWiKaf
hovy»’
brqfnvI srkfr vloN 1933 ivc jfrI
kIqf igaf vHfeIt pypr rWd kridaF,
kFgrs vrikµg kmytI ny afiKaf sI ik
‘vHfeIt pypr df iekmfqr qsWlIbKÈ
bdl bflg mWqdfn dy afDfr qy cuxI
geI sµivDfn sBf vloN iqafr kIqf
igaf sµivDfn hI ho skdf hY» jy loV
pey qF pRmuWK GWtigxqIaF ƒ afpo
afpxy numfieµdy cux lYxy cfhIdy hn»’
ieh mqy qy pihlkdmIaF hI afËfdI dy
mnorQ pWqr dIaF 3 DfrnfvF dy nkÈ
AuGfVy sn» pihlI Dfrnf sI afpxy qOr
qy ilKx df kfrj» ihµdosqfnI avfm
Aus sµivDfn ƒ apxf skdI hY jo ienHF
vloN iliKaf igaf hovy qy ies qy AunHF dy
pRqIinDF dy dsqÉq hox» d¨jI,
sµivDfn sBf dI cox bflg mWqdfn hWk
dy afDfr qy kIqI jfvy» qIjI,
GWtigxqIaF dy ihWqF vWl Kfs iDafn
idWqf jfvy»
nihr¨ ny 1940 ivc iek lyK iliKaf-
‘asIN sµivDfn GVnI sBf dI mµg ikAuN
krdy hF?’ afpxy lokF vloN ilKy aqy
afpxy lokF leI iqafr kIqy sµivDfn df
mqlb hY ik nvyN styt/rfj dI kfiemI;
ies df Bfv hY sfmrfj dIaF afriQk
lIhF qy ZFicaF qoN prHy aqy lFBy ho ky
cWlxf» ieh iksy sµmyln ivc bYTy sB
qoN vWD dfny vkIlF vloN nhIN kIqf jf
skdf; ieh ihWqF df smqol ibTfAux dy
r¨p ivc koeI sµivDfn bxfAux vflI CotI
ijhI kmytI rfhIN vI nhIN ho skdf; iksy
bfhrI sWqf dI qfibaf bYT kdy vI nhIN
kIqf jf skdf» ieh kfrgr Zµg nfl
AudoN hI kIqf jf skdf hY jdoN ies dI
qvWko qy pRvfngI avfm koloN afvygI»
ies kr ky bflg mWqdfn dI bhuq
iËafdf aihmIaq hY»’sµivDfn
ieiqhfsk dsqfvyË huµdy hn» Bfrq df
sµivDfn Bfrq dy lokF dIaF sWDrF dI
qrjmfnI krdf hY ijnHF ny bsqIvfd qoN
mukq i˵dgI df supnf dyKx dI ihµmq
idKfeI sI» sµivDfn BivWK df pRfjYkt
vI huµdf hY» zf[ bIafr aµbyzkr ny
X¨nfn dy ieiqhfskfr jOrj grot df
hvflf idµidaF afiKaf sI ik ‘sµivDfn
dI nYiqkqf dy r¨p ƒ hI sB qoN Auqm
igixaf jFdf hY»’ AunHF pRvfn kIqf sI
ik ies nYiqkqf ƒ isµjxf pYxf hY»
hflFik ies ƒ isWKxf vI pYxf hY ikAuNik
sµivDfn sfƒ lokrfjI Zµg nfl socx qy
kµm krn dI kuWvq idµdf hY» sµivDfn dI
cfhnf hY ik siBafcfrk, Dfrimk,
BfÈfeI aqy nslI qbikaF dy sm¨h ivcoN
lokrfjI smfj/brfdrI dI isrjxf
kIqI jfvy» ieh kfrj ajy vI nypry
cVHn dI AuzIk kr irhf hY»
*lyKk rfjnIqI ÈfsqrI hY»