منظومه قیام

منظومه قیام
اشعار:‏ مهرداد نقیبی

منظومه قیام
اشعار:‏ مهرداد نقیبی
از فصلنامه ‏«تئاتر امروز»‏
گروه تئاتر اگزیت
سال اول،‏ شماره ، ۴ بهار ١۴٠١

قرن ها سلطه حاکمان مستبد و آزادي ستیز ‏(از سلطنت تا دیانت)‏ نمی تواند مانع آن شود
که از رسالت خویش دست کشیم.‏
در جامعه تحت سلطه نظام سرمایه داري با انواع و اقسام ستم طبقاتی و استثمار،‏ وظیفه
هنرمند خدمتگزاري به حقیقت و آزادي است و ما را بر آن می دارد که همواره بر سلطه
باشیم نه با سلطه.‏
رسالت حقیقی هنرمند،‏ تعهد اوست،‏ تعهدي که هیچ محدودیت دیکته شده را نمی پذیرد و
همواره علیه ستم ها و تبعیض هاي ذاتی نظام سرمایه داري به سهم خود ایستادگی می کند.‏
هدف غایی هنرمند پیکار علیه جهل ، اختناق و سانسور سازمان یافته اي ست که یکی از
عوامل اصلی سرکوب اندیشه مترقی و مانع دستیابی جامعه به آزادي بی قید و شرط بیان
است.‏
در این میان شبه هنرمندانی وجود دارند که در راستاي منافع طبقات حاکم کوشش
می نمایند مانع تحقق آزادي بیان شوند،‏ زیرا آنان به خوبی می دانند که آزادي بیان ماهیت
ارتجاعی آنان را برملا می کند و مانع از آن می شود که در ساختار طبقاتی،‏ غارتگر،‏ رانت
محور به زیست انگل وار خود ادامه دهند و ضامن بقاي نظم سرمایه شوند.‏
بنابراین وظیفه اساسی هنرمند راستین و مدافع زحمتکشان،‏ پایداري،‏ تعهد و کوشش براي
تحقق آزادي بی قید و شرط بیان است.‏
مهرداد نقیبی
9 خرداد 1401
1

منظومه قیام :
نم نم باران
با خون ما
شھر آزادی را
می سازد.‏
》 شهید خسرو گلسرخی 《
باید که بر خیزیم
باید که غریو برکشیم
در این فلات
که اینک
قامت یاران
به خون نشسته
و از قطره
قطره خون آنان
هزار و یکصد سرو
جوانه بسته.‏
در میان هلهله
آخرین کلامِ‏ غرقه به خون
یکسره
به فریاد آمد.‏
اکنون از کدام سنگر
شعله می کشد
در این پیکار؟
که قامت استوارشان ، خون نگارست.‏
آه...‏
با من از سنگر آزادي سخن بگو
از قلب هاي تپنده اي
که در شعله خون
می سوزند .
2

و جسدهاي روي هم انباشته
که زیر خاك می پوسند.‏
با من از آن دست هاي شهید بگو
دست هایی بر ماشه هاي مسلسل
دست هاي فاتح فردا
دست هایی که بیرقِ‏ سرخِ‏ آزادي ست.‏
□
آنان دلیرانه تاخته اند،‏
آنان دلیرانه تاخته اند،‏
تا فتح روشنی فردا،‏
تا آخرین ستارگانِ‏ به خون آذین.‏
با من از آنان بگو
که بر خاك افتادند
و چنان به فریاد آمدند
که مرگ در برابرشان شرمسار گشت،‏
آري،‏ آنان مرگ را به سرودي فریاد زدند.‏
□
من می دانم
تا آخرین ستاره سرخ خواهد گذشت
و قامت آن سروهاي جوان؛
از خون شهیدان قد راست خواهد کرد.‏
و دست هایشان،‏
آن دست هاي روشن
از اعماق ظلمت
شلیک خواهد کرد.‏
تا که فتح کند
شکوهِ‏ بشارتِ‏ فردا را.‏
□
به یاد آر
آنان که به خون کشیده شدند،‏
من از خون آنان خواهم سرود
شعري به سرخی قامت شان
شعري به سرخی رویاي شان
3

شعري به سرخی تاریخ
که عاشقان را با طنابِ‏ دارِ‏ عدالت شان به دار آویختند.‏
و دژخیمانی که همگان را
بر نطعِ‏ سیاه نشاندند و شمشیر
بر گردن شان نهادند.‏
با من از عاشق ترین زندگان بگو
که تاریخ از خون شان
آذین ست.‏
از شهیدانی که کفن هایشان گلگون ست.‏
به یاد آر
که جلادان
با عربده ابلهان
بر تخت نشستند
و آنچه کرده اند
جز کشتار نبود
نه
جز کشتار نبود.‏
و آنان که انسان را تکه تکه کردند،‏
گورها را از خاك و آجر انباشتند
پیشه شان جنایت بود.‏
اما
اکنون
ببینید
چگونه
غریو سرخ آنان که تکه تکه شدند
مرگ را شکست داده است .
ببینید
که قطره
قطره خون شان
گل،‏ گلِ‏ انقلاب فردا را می کارد.‏
از خون پویان
تا خون پوینده
از خون بکتاش
تا خون هاي زیر آوار مانده.‏
4

آنان بر می خیزند
و نبرد خواهند کرد
تا فتح بشارت فردا .
9 خرداد 1401
آنان روزي خواهند آمد
ستارگان سرخی خواهند آمد
من آن ستارگان شرربار را می شناسم
و دست هایشان با دست هاي توده آشناست.‏
کسانی خواهند آمد،‏
کسانی که به مرگ وام نمی دهند
کسانی که وجودشان سرشار از زندگی ست
و نمی هراسند
از گزمه گان و دشنه هاي خون آلودشان
نه،‏ آنان نمی هراسند
و نام بلندشان،‏
شهاب روشنی فردا را نوید می دهد.‏
کسانی خواهند آمد
کسانی که از برابري سخن می گویند ،
از آزادي سخن می گویند
کسانی که در این فلاتِ‏ خون
بر می خیزند
برمی خیزند
و سرود می خوانند .
5

روزي خواهند آمد
آنان که فریادشان
بر شاخه هاي تفنگ ،
بر گلوله ها،‏
و بر خون هاي جوان می چرخد.‏
من در رویاي خویش جسته ام
آنان را که کلام شان
از زندگی شان جدا نیست .
آري ،
ستاره سرخی خواهد آمد.‏
20 اردیبهشت 1401
به یاد تو ‏"سعید"‏
نه به یادِ‏ شهامت ات ،
نه به یادِ‏ سحرگاه خونین
به یادِ‏ تو
به یادِ‏ ترانه اي همچون فریادت.‏
به یاد ستاره هاي شبِ‏ جنگل
به یاد رود
به یاد گل هاي مینا
که در خون تو شکفتند.‏
نه به یاد دیوار ها ، نه به یاد بند ها
به یاد تو ؛ به یاد آوازي که خوانده اي
به یاد غریوِ‏ مرگِ‏ انسان که زندگی ست
به یاد گوهر گرانبار تو
6

به یاد آن عروس با جامه سپید
که در سوگ داماد خود گریست.‏
به یاد گلِ‏ سرخِ‏ شکفته در دهان ات
و لب هاي زخمی من
بر پیشانی تو .
نه به یاد گلوله اي که بر سینه ات نشست
هنگامی که مُرده اي.‏
به یاد در آغوش کشیدن ات
هنگامی که تو را در کنار خود دیده ام.‏
به یاد سرود آتش و خون
به یاد زمستانی ترین قرن ها
تیره ترین قرن ها
به یاد معبر خون آلوده شهادت
که برهنه پاي بر آن گام نهاده اي.‏
به یاد خون ، هنگامی که از ابر سیاه می بارد
به یاد یک لبخند ، در برابر واپسین فرمانِ‏ آتش
به یاد تو
به یاد دانه هاي آفتاب
که در کوه کاشته اي
به یاد میلادِ‏ عاشقانی که بر خاك افتادند.‏
به یاد آر
به یاد تو ، غریو را خواهم سرود
یه یاد تو ، ‏"سعید"‏
سوم تیرماه 1400
7

با صدایی زخمی
از خراش خونین گلوي شان
کلام آخرین را به سرودي فریاد زدند .
□
از فرمانی که در برابر خویش یافتند
نهراسیدند
و بی هیچ شُبهه اي
خود را در بستر تقدیر سپردند.‏
□
ریسمان بلندي
دست هایشان را به گرهی
از پشت به هم بست
و سپاهیان در پیشِ‏ چشم شان
یکدست
به آرایش در آمدند.‏
□
فرمان واپسین را فریاد برآورد
_ آتش
دوازده گلوله
باز
فرود آمد،‏
و خون از حفره هاي گشاده پیکرشان
بر گذشت.‏
8

□
سپیده دمان
از پسِ‏ شبی تاریک
به خون نشست
و انسان را
چنین با خاك
در آمیختن بود .
10 اسفندماه 1400
تقدیم به
مسعود احمدزاده
مجید احمدزاده
اسداالله مفتاحی
حمید توکلی
غلامرضا گلوي
بهمن آژنگ
سعید آریان
عبدالکریم حاجیان سه پله
و مهدي سوالونی
در پنجاهمین سالروز ایستادن شان در برابر جوخه آتش
9

مژدگانی
خون تو جوشد در وجود ما
قهر تو باشد رهنمود ما
□
نگاه کن
چه لاله در دامن صحرا شکفته
می بینی؟
چهار قطره خون روي خاك چکیده،‏
از دامن اش لاله هاي ترکمنی چیده ام.‏
به سوي صحرا که می روي؛
لاله ها را به یاد آر .
آنچه را که هست
و باید باشد؛ خواهم گفت،‏
پیامی دارم:‏
‏"مختوم"‏
در خیال و احوالِ‏ پریشانِ‏ من گذشته ست
و این مژده راز آلود
چنان غریبانه است
که گمان می کنم
خواب می بینم.‏
اینک این منم
در حریمِ‏ ظلمتِ‏ شبانگاهی
که در گورستانی بی نام و نشان
سرگردان ست.‏
نیمه شبِ‏ راز آلودي ست
در ظلمتِ‏ خوف،‏
10

در امتدادِ‏ زمان،‏
و زمان انگار نقطه تاریکی ست
که ابلهان آن را تقدیر می نامند.‏
ما
اما
می دانیم
در جستجوي چه هستیم،‏
اگر بدان فکر نمی کنیم
از گفتن هراسیده ایم.‏
□
‏"واحدي"‏
بارها در رویا زیسته ام ،
با گام هایی لرزان
با نگاهی پریشان،‏
ناگهان؛ در واهمه اي بی نشان
همگان حیرت زده
به خود می نگریم.‏
آنچه گفته ایم،‏
می دانستیم
چه می خواهیم.‏
بر افروختم شعله آتش را
و خیره ماندم به رویاي خویش
بدان چهار ستاره سرخ،‏
خفته به خون و جوخه هاي رگبار تگرگ؛
مرده بر خاك افتاده
و گوشت از استخوان هایشان پاك شده.‏
هر زمان به آن فکر می کنم
فاجعه اي دیگر
پیش رویم می ایستد
و این فاجعه
تعبیر رویاي من است
11

وحشت،‏
حسرت،‏
فاجعه.‏
با خود می گویم
از یادم محو خواهد شد،‏
اما
هر لحظه باز این رویا
در خیالم جاي می گیرد.‏
از مردگان،‏
عزاداران
از گورها،‏
از جسدهاي بی کفن .
□
‏"جرجانی"‏
من هرگز باور نخواهم کرد،‏
تمام حرف من این ست
که می توان فاجعه را از میان برداشت
و چنین ست
که ما؛ سرنوشت خود را می یابیم.‏
ما مدت هاست
در تاریکخانه هاي مان
در مرور افکارِ‏ بی حاصلِ‏ خویش
از باور با فایق آمدن
در برابرِ‏ فاجعه ناتوانیم،‏
تا که چنین باوري
در ما هست
فاجعه همچنان پیروز است.‏
12

□
‏"توماج"‏
من از خونِ‏ شراره وارِ‏ تو
شعري سروده ام .
اکنون با من
از شادي سخن بگو
از آزادي سخن بگو
از انسان سخن بگو.‏
بگذار تا صداي آن را احساس کنم
و شکوهِ‏ شهامت را ببینم
به سانِ‏ ستاره اي که مرگ را نعره کرد.‏
اکنون
دیگر مرا هراسی نیست
اگر این رویا ؛ از احوالِ‏ پریشانِ‏ من گذر کند
یا به تبی وهن
یا به تنی مغموم
" نه "
مرا دیگر هراسی نیست،‏
در شامگاه
چهار آذرخش
از قعرِ‏ قرن ها درخشیده اند.‏
□
آنان
که غریوِ‏ پر تپشِ‏ قلبِ‏ آزادگان را
براي گلوله هایشان می خواهند
و در میدان ها مشق قتال می کنند
گمان می دارند که دنیا
13

بر جا به کام خود ساخته اند.‏
من این را می دانم!‏
می دانم!‏
و مرا واهمه اي نیست
از این وحشتِ‏ تیرهِ‏ نکبت بار
که جنایت را پیشه بقاي خویش کرده است
من سرانجام آن را می دانم.‏
7 اسفند 1399
تقدیم به
شیرمحمد درخشنده توماج
عبدالحکیم مختوم
طواق محمد واحدي
و
حسین جرجانی
رهبران جانباخته ترکمن صحرا که در 29 بهمن 1358 پس از تحمل شکنجه هاي وحشیانه
تیرباران شدند و جسدهاي شان در جاده بجنورد رها شد.‏
14