SAMAJWEEKLY 31-07-2022
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
6 31/07/2022 KbrF
www.samajweekly.com
iek Drm dy do iDrF dy ivvfd ‘qy pUjf sQfn aYkt lfgU nhIN ho skdf’, suprIm kort ny jYn BfeIcfry dI Kfrj kIqI ptIsæn
nvIN idWlI. suprIm kort
ny Drm pirvrqn ƒ lY ky
jYn BfeIcfry dy do vrgF
ivcfly ivvfd nfl sbµDq
ptIsæn ‘qy suxvfeI krn qoN
ienkfr kr idWqf hY»
suprIm kort ny ikhf hY ik
p¨jf sQfn aYkt 1991 ƒ
ieWko Drm dy do sµprdfvF
ivckfr ivvfd ivWc nhIN
vriqaf jf skdf» suprIm
kort særd jævyrI aqy horF
vWloN dfier ptIsæn ‘qy
suxvfeI kr irhf sI»
sævyqFbrF 1991 dy aYkt ƒ
lfg¨ krn aqy sµivDfn dy
anuCyd 32 dy qihq Drm
pirvrqn rokx dI mµg kr
rhy sn m¨rqIvfdI jYn Drm
dy qpfgc sµprdf dy
mohIjIq BfeIcfry dy mYNbrF
duafrf» suprIm kort ny
ies ‘qy ivcfr krn qoN
ienkfr kr idWqf»
drasl, ptIsæn ivc ieh
vI XkInI bxfAux dI mµg
kIqI geI sI ik qpgc dy
pYrokfrF ƒ Dfrimk aiDkfrF
dI vrqoN krn dy aiDkfr
vfly Dfrimk sQfnF ƒ
sµprdf dy sfry mYNbrF leI
KuWlHf hY, ijs ivc iBksæ¨ vI
sæfml hn» ies df jiækr
kridaF ikhf ik Dfrimk
sQfnF ‘qy izsply borz
lgfey jfx» ies ‘qy jsits
zIvfeI cµdrc¨V aqy jsits
jybI pfrdIvflf dy bYNc ny
ikhf ik mOj¨df mfmly ‘c
ivvfd ieWko Drm dy do vrgF
ivckfr hY, ies leI p¨jf
sQfn aYkt 1991 ƒ ieWko
Drm dy do sµprdfvF ivckfr
ivvfd ‘c nhIN ilaf jf
skdf» jsits zIvfeI
cµdrc¨V aqy jsits jybI
pfrdIvflf ny ikhf ik
ptIsænkrqfvF duafrf
dfaivaF dy aiDkfrF ƒ
sfbq krn leI sb¨q pysæ
kIqy jfxy cfhIdy hn aqy
Aukq ivvfd ƒ Bfrq dy
sµivDfn, 1950 dI Dfrf 32
dy qihq irWt ptIsæn ivWc
dfier kIqy ibafnF duafrf
hI hWl kIqf jfxf cfhIdf
hY» hlPIaf ibafnF ‘qy
Brosf krky hWl nhIN kIqf
jf skdf» isrPæ ieh qWQ
ik ptIsænr p¨jf sQfn
(ivsæysæ pRbµD) aYkt 1991
dI mµg krdy hn» sµivDfn
dI Dfrf 32 dy qihq
ptIsæn ‘qy ivcfr krn leI
koeI loVINdf afDfr nhIN hY»
suprIm kort ny ikhf ik
ptIsænkrqfvF duafrf
dfavf kIqy gey aiDkfrF
dI pRikrqI ƒ sb¨q dy
afDfr ‘qy sQfipq kIqf
jfxf cfhIdf hY» dfavf
kIqy gey aiDkfrF aqy
aiDkfrF dI kiQq AulµGxf
ƒ vI sb¨qF dy afDfr ‘qy
sQfipq krnf hovygf»
suprIm kort ny ikhf ik
isvl pRosIjr jæfbqf,
1908 dI Dfrf 92 jF iksy
hor dy qihq vI mukWdmy vjoN
ZukvyN Aupfa AuplbD hn»
ies ipCokV ivWc, ieh
adflq sµivDfn dI Dfrf
32 dy qihq ieWk ptIsæn
‘qy ivcfr krn leI iqafr
nhIN hY» hflFik,
ptIsænkrqfvF ƒ kfƒn
ivWc AuplbD afpxy isvl
AupcfrF dI pYrvI krn dI
afjæfdI idWqI geI hY» bYNc
ny ikhf ik ies afdysæ ivWc
sæfml kuJ vI AunHF aiDkfrF
‘qy rfey dy pRgtfvy dy
brfbr nhIN hovygf jo
ptIsænr dfavf krdy hn
jF asl ivWc hn jF kfƒn
ivWc hn» AunHF ikhf ik
ieh Drm pirvrqn df
mfmlf nhIN hY» ieh ieWk hI
iPrky dy do guWtF df JgVf
hY» quhfƒ aijhf krn qoN
roikaf jFdf hY, ieh Drm
pirvrqn dI gWl nhIN hY»
kort qk phuµcxf aOKf kµm, bhuqy lok cuWp-cfp drd JWlx leI mjbUr; sIjyafeI ny ies df dWisaf kfrn
nvIN idWlI. cIP jsits
aYnvI rmnf ny sænIvfr ƒ
ivvsQf aqy inaF ƒ lY ky vWzI
gWl khI» Aus ny ikhf hY ik
inaF dI AumId nfl adflq
ivWc phuµcx vfly lokF dI
igxqI bhuq GWt hY» bhuqy
lok jfxkfrI dI Gft kfrn
duWK JWlx leI mjb¨r hn»
cIPæ jsits rmnf ny ieh gWl
amrIkI bµdUk sWiBafcfr ƒ nWQ pfAux dI iqafrI
nvIN idWlI. amrIkf ivWc
ieWk vfr iPr bµd¨k klcr df
mfmlf surKIaF ivWc hY»
sµXukq rfj amrIkf ivWc
pihlI vfr pRqIinDI sBf ivWc
ieWk ibWl pfs kIqf igaf hY,
ijs ivWc bµd¨k sWiBafcfr
nfl hox vflIaF mOqF dI
gµBIrqf ƒ jæfhr krdy hoey
asflt rfeIPlF ‘qy pfbµdI
lgfeI geI hY» amrIkf dy
hyTly sdn ‘c pfs hoey ies
ibWl ƒ kfƒn bxn leI
Auprly sdn ‘c pfs krnf
hovygf» sYnyt ivWc pfs hox qoN
bfad hI ieh kfƒn bx ky
sfhmxy afvygf» amrIkf ‘c
4 julfeI ƒ afjæfdI idvs dI
pryz dOrfn hoeI golIbfrI ‘c
GWto-GWt 6 lok mfry gey aqy
30 jæKmI ho gey» ieh Gtnf
siækfgo, ielInoies dy ieWk
Aupngr hfeIlYNz pfrk ivWc
vfprI» AudoN qoN bµd¨k klcr
nYlsf (rfsætrI kfƒnI syvfvF
aQfrtI) vWloN afXoijq afl
ieµzIaf jiælHf kfƒnI syvfvF
aQfrtI dI pihlI mIitµg ƒ
sµboDn kridaF khI» AunHF
afpxy sµboDn ivWc aDIn
inaFpfilkf ƒ qurµq mjæb¨q
krn dI loV ’qy jæor idWqf»
cIPæ jsits rmnf ny inaF qk
phuµc dI pRikiraf ƒ ‘mukqI df
‘qy pfbµdI lgfAux dI mµg qyjæ
ho geI hY» aijhy ‘c svfl
ieh AuWTdf hY ik amrIkf ‘c
ieh bµd¨k klcr ikµnf purfxf
aqy lokipRa hY? ies gµn
klcr kfrn ikµny lok afpxI
jfn guaf cuWky hn? amrIkf
ivc ieh bµd¨k klcr kdoN
sæur¨ hoieaf? kI ies ƒ rokx
leI koeI kfƒn hY? ienHF sfry
muWidaF ƒ lY ky ieh irport»
amrIkf ivWc bµd¨k
sWiBafcfr df ieiqhfs
amrIkI sµivDfn ijµnf purfxf
hY» amrIkI sµivDfn ivWc
d¨jI soD 1791 ivWc lfg¨
hoeI» ies qihq amrIkI
nfgirkF ƒ hiQafr rWKx df
aiDkfr idWqf igaf sI»
amrIkI sµivDfn afpxy
nfgirkF ƒ bµd¨k jF bµd¨k
rWKx df p¨rf aiDkfr idµdf
hY» Bfrq ivWc bµd¨k rWKx
leI quhfƒ lfiesYNs dI loV hY,
hiQafr’ dWisaf aqy ikhf ik
afbfdI df bhuq Cotf vrg hY
jo inaF leI adflqF qk
phuµc kr irhf hY» ieWk vWzf
vrg aijhf hY ijs kol jF qF
jfxkfrI dI Gft hY jF sfDnF
qoN vFJy hn aqy ies leI inaF
leI adflq dy dr-dr qWk
phuµcxf AunHF leI aOKf kµm
sfbq ho irhf hY» cIPæ jsits
pr amrIkf ivWc aijhf kuJ
nhIN hY» Bfrq ivWc ibnF
lfiesYNs dy bµd¨k rWKxf bhuq
vWzf aprfD hY» ieh bhuq
vWzI sjæf hY» amrIkf ivWc
dhfikaF qoN bµd¨k sWiBafcfr
kfrn lWKF lokF dI jfn clI
geI hY» amrIkI sµsd ‘qy
smyN dy nfl ienHF mOqF df boJ
vDdf igaf» aWj qWk
amrIkf ies kfƒn ƒ nhIN
bdl sikaf hY» amrIkf dI
pfrlImYNt ijs dy iKlfP sKq
kfƒn bxfey jfx dI AumId hY,
Aus pfrlImYNt qoN kuJ d¨rI ‘qy
bµd¨kF dIaF keI vWzIaF
dukfnF hn, ijWQoN amrIkI
nfgirk afDuink hiQafr
KrId skdy hn» 19vIN sdI
qWk amrIkf smJ cuWkf sI ik
bµd¨k klcr kdy vI dysæ ivWc
sæFqI nhIN rihx dyvygf, pr
ny ikhf ik qknflojI vWzI
mddgfr bx ky AuBrI hY»
sIjyafeI ny ies sbµD ivc
inaFiek pRxflI ivc afDuink
qknIkF ƒ sæfml krn ‘qy jæor
idWqf aqy ikhf ik ies nfl
kysF df qyjæI nfl inptfrf ho
skygf» jsits rmnf iek
pRogrfm ƒ sµboDn kr rhy
sn» jsits rmnf ny ikhf ik
bµd¨k lfbI aqy kuJ nyqfvF dy
dbfa kfrn ies ivruWD kdy
koeI sKæq kfƒn nhIN
bxfieaf jf sikaf» aWj
amrIkf ivWc bµd¨kF nfl
rojæfnf aOsqn 100 lok mfry
jFdy hn» ipCly 50 sflF
ivc iekWly amrIkf ivc
bµd¨k dI ihµsf ivc 1[4
imlIan lok mfry gey hn»
amrIkf ivWc bµd¨k klcr
Aus smyN qoN cWldf hY jdoN AuWQy
ibRitsæ srkfr rfj krdI
sI» AudoN amrIkf ivc koeI
surWiKaf eyjµsI nhIN sI, lokF
ƒ afpxI aqy afpxy pirvfr
dI surWiKaf krnI pYNdI sI»
ieh Auh dysæ hY ijWQy puils
nhIN sI» iesy leI lokF ƒ
ikhf igaf ik qusIN hiQafr
KrIdo aqy afpxI rWiKaf
kro» ies leI AunHF ƒ
hiQafr rWKx dI afjæfdI
imlI» 2019 dI ieh irport
Bfrq dunIaf df d¨jf sB qoN
vWD afbfdI vflf dysæ hY aqy
ies kol 29 sfl dI aOsq
Aumr dy nfl vWzI kfrjbl
hY» sIjyafeI ny ikhf,
‘afDuink Bfrq bxfAux df
mksd smfj ivWc PYlI inrfsæf
ƒ jVHoN AuKfVnf hY» lokqµqr
df pRojYkt sfiraF ƒ ieWk
plytPfrm pRdfn krnf hY»
hYrfn krn vflI hY» ies
muqfbk p¨ry amrIkf ivWc 63
hjæfr qoN vWD lfiesµssæudf
bµd¨k zIlr hn, ijnHF ny
amrIkI nfgirkF ƒ 80 hjæfr
kroV rupey qoN vWD dIaF bµd¨kF
vycIaF hn» ieh Bfrq dy
ies sfl dy ishq bjt nfloN
ikqy vWD sI» ies qoN aµdfjæf
lgfieaf jf skdf hY ik
amrIkf ivc bµd¨k df klcr
ikµnf msæh¨r hY» AuQoN dy keI
amrIkI rfsætrpqIaF ny ies
df bhuq pRcfr kIqf» hflFik
hux ieh amrIkI srkfr leI
icµqf df ivsæf hY» iehI kfrn
hY ik Ebfmf smyq keI
rfsætrpqIaF ny gfl klcr
ivruWD afvfjæ AuTfeI» sYnyt
dI pRDfn nYnsI pylosI ny ies
ibWl ƒ dysæ ivWc bµd¨k
sWiBafcfr dy PYlfa ƒ rokx
leI ieWk bhuq mhWqvp¨rn
kdm dWisaf hY»