Poradnik nauczyciela Zamieńmy słowo Klasa 4
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong><br />
Szkoła podstawowa
<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong>
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne<br />
Warszawa 2023<br />
ISBN: 978-83-02-21422-6<br />
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Anna Rogowska (redaktor koordynator)<br />
Wsppraca redakcyjna: Renata Pizior-Krymska<br />
Redakcja techniczna: wona iakowska<br />
Projekt okadki: ARIP NEXT<br />
Projekt graficzny: Joanna Plakiewicz, Hanna Michalska-Baran<br />
Fotoedycja: Natalia Marszaek<br />
Skad i amanie: Shift-ENTER<br />
ra ilstraci i fotografii<br />
kaka (bzia chopca) lizabeth stockadobecom (kapelsz) carballoShtterstockcom (pantofelek) rmbs<br />
Shtterstockcom (Baba aga) Iconic BestiaryShtterstockcom (chmra) RIP (korona) RIP (wdka) BibadashShtterstockcom<br />
(rybka) ren28Shtterstockcom (ptak) fnnybear36Shtterstockcom (samolot) PikoitShtterstockcom<br />
(piegi) S-ictoriaShtterstockcom<br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spka kcyjna<br />
00-807 Warszawa, leje erozolimskie 96<br />
KRS: 0000595068<br />
Infolinia: 801 220 555<br />
www.wsip.pl<br />
rk i oprawa: orskie akady raficzne apole Sp z oo<br />
Pblikacja, ktr nabye, jest dzieem twrcy i wydawcy Prosimy, aby przestrzega praw, jakie im przysgj ej zawarto moesz dostpni<br />
nieodpatnie osobom bliskim lb osobicie znanym le nie pblikj jej w internecie eli cytjesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich<br />
treci i koniecznie zaznacz, czyje to dzieo kopijc jej cz, rb to jedynie na ytek osobisty<br />
Szanjmy cdz wasno i prawo<br />
Wicej na wwwlegalnakltrapl
SPIS TREŚCI<br />
............ 6<br />
Metody problemowe ......................................................... 7<br />
Metody ekspresji i impresji ................................................... 9<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11<br />
rede wsystkim by sob ............................................ 11<br />
Notatka o sobie .............................................................. 13<br />
wieie liter i osek ....................................................... 15<br />
Dzie-li-my wy-ra-zy .......................................................... 16<br />
opotliwa litera i ............................................................ 17<br />
ak opisa siebie ............................................................ 18<br />
estem olk olakiem a y ............................................... 20<br />
Moje korzeie leeda o e ze i sie ............................... 22<br />
Historia pewnej Wandy ...................................................... 24<br />
Dawno tem w rszwiy .................................................. 25<br />
wko do swka pisownia wyrazw z .................................... 26<br />
waam z si miem pisownia wyrazw z ............................ 28<br />
e sownikiem ortoraiznym zawsze raniej ................................ 29<br />
olski krajobraz w wersa i stroa ......................................... 31<br />
ie wszystki olakw ................................................... 33<br />
odsmowanie rozdzia ................................................... 35
do przygotowania<br />
kartkówki lub sprawdzianu<br />
dostosowani stopnia trudnoi<br />
oliwo usuniia<br />
lub podiany zada<br />
kad zadani w dwó<br />
wrsa<br />
ily i ania<br />
galri zd<br />
nagrania audio<br />
zadania interaktywne<br />
koa ortuny<br />
esape rooy<br />
wirtualny asystent<br />
nauzyiela<br />
MULTIBOOK<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
progra nauzania<br />
rozkad ateriau<br />
plan wynikowy<br />
przedmiotowy system<br />
oeniania
ostpny<br />
take w wersi<br />
elektronizne wzbogaone<br />
o dodatkowe materiay<br />
karty pray i zazniki<br />
do senariuszy<br />
odpowiedzi do wszystki<br />
zada z podrznika<br />
i zeszytu wize<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
poradniku nauzyiela znadziesz<br />
scenarisze lekci<br />
opis aktywizcych meto pracy na lekcach zyka polskiego<br />
wskazwki metoyczne<br />
propozyce oatkowych materiaw yaktycznych<br />
pomysy na alternatywne poprowazenie lekci<br />
informace otyczce realizaci poszczeglnych pnktw postawy<br />
programowe
Biologia amiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | zia <strong>Klasa</strong> I 4<br />
<br />
<br />
Aktywizujce metody pracy<br />
na lekcjac jzyka polskiego<br />
Dzisiejsz modzie nieatwo zainteresowa propozycjami zawartymi w Podstawie programowej<br />
trudno sprawia te coraz wikszy odsetek uczniw ze specycznymi problemami w uczeniu si,<br />
ktrzy wymagaj szczeglnego podejcia Nauczyciel musi pilnowa, by lekcje byy efektywne<br />
(realizacja zamierzonych celw), a jednoczenie aktywizujce (wzrost zaangaowania uczniw,<br />
mobilizacja do wsppracy i samoksztacenia, stymulacja rozwoju) Odpowiedzi na wyzwania<br />
wspczesnej szkoy moe by wybr odpowiednich metod i narzdzi pracy zapewniajcych<br />
realizacj celw ksztacenia, dostosowanych do rnych potrzeb edukacyjnych, a zarazem<br />
atrakcyjnych dla modziey i dajcych osobist satysfakcj<br />
Terminologia etody pracy stosowane w edukacji szkolnej mona podzieli na dwie zasadnicze kategorie<br />
ze wzgldu na rol <strong>nauczyciela</strong> i ucznia w procesie ksztacenia<br />
Metoy naczania systematycznie i wiadomie stosowane sposoby dziaania <strong>nauczyciela</strong> i uczniw,<br />
prowadzce do okrelonych celw<br />
Metoy czenia si sposoby przyswajania wiedzy przez ucznia, cechujce si pewn doz<br />
powtarzalnoci<br />
W terminologii czsto jest mowa rwnie o technikach czy narzdziach nazwy te zazwyczaj okrelaj<br />
proste dziaania, pomagajce w indywidualnej nauce W najnowszych opracowaniach pojcia metoda,<br />
technika i nadie czsto s stosowane synonimicznie jako nazwy sposobw pracy, usprawniajcych<br />
zarwno proces nauczania, jak i uczenia si Dlatego w niniejszym poradniku obok typowych metod<br />
aktywizujcych zaproponowano rwnie techniki i narzdzia nauczaniauczenia si rzeba przy tym pamita,<br />
e metody pracy podlegaj cigej modykacji ze wzgldu na zmieniajc si rzeczywisto, nowe<br />
zainteresowania kolejnych pokole uczniw, a take cige poszukiwania nauczycieli, podejmowane<br />
w trosce o jak najlepsze jednostkowe efekty nauczaniauczenia si<br />
harakterystyka Najwaniejsza rnica midzy metodami rozumianymi tradycyjnie a nowoczesnymi<br />
metodami aktywizujcymi polega na zmienionej roli ucznia w procesie przyswajania wiedzy W tradycyjnych<br />
metodach ksztacenia postaci pierwszoplanow jest nauczyciel to on decyduje, jak wyglda<br />
lekcja, jego zdanie jest najwaniejsze W przypadku pracy metoami aktywizcymi na pierwszy plan<br />
wysuwa si ucze a on do wykonania duo wicej czynnoci ni w tradycyjnym modelu edukacyjnym,<br />
a efektem kocowym tych dziaa jest samodzielne dojcie do celu Nie odbywa si to oczywicie bez<br />
udziau <strong>nauczyciela</strong>, ktry cay czas jest obecny w klasie i czuwa nad przebiegiem lekcji Przestaje jednak<br />
by nieomylnym ekspertem aczyna peni funkcj doradcy, organizatora, a nawet partnera Do jego<br />
zada naley objanienie celw lekcji, wybr i zainicjowanie sposobu dziaania, zorganizowanie warsztatu<br />
pracy, przygotowanie materiaw dydaktycznych, a nastpnie obserwacja uczniw podczas pracy, dzielenie<br />
si radami i spostrzeeniami, pomoc w rozwizywaniu problemw atem gwnym zaoeniem metod<br />
aktywizujcych, na ktrym opiera si nowoczesny sposb pracy na lekcjach, jest przewaga uczenia<br />
si nad nauczaniem<br />
skazwki etody aktywizujce dynamizuj proces nauczaniauczenia si Wymagaj od ucznia<br />
wikszego zaangaowania w proces dydaktyczny, a czsto nawet wyjcia z roli: stania si kim innym,<br />
np liderem grupy albo nauczycielem rzeba jednak mie wiadomo, e warunkiem efektywnoci podjtych<br />
dziaa bdzie zrozumienie przez ucznia zaoonego celu edukacyjnego Wane, by ucze mia<br />
Autorka: Dorota Podorska<br />
6<br />
© Copyright by WSiP
amiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4<br />
ktwijce metod prac<br />
wpyw na planowanie i podejmowanie decyzji, wwczas jego zaangaowanie wzronie Istotne jest te to,<br />
by da modziey przestrze na popenianie bdw, a take czas na ich omwienie i skorygowanie Nie<br />
bez znaczenia jest rwnie docenianie wysiku woonego w wykonanie zadania, a nie branie pod uwag<br />
wycznie efektw pracy<br />
el adaniem <strong>nauczyciela</strong> stosujcego metody aktywizujce jest wyposaenie uczniw w podstawowe<br />
umiejtnoci radzenia sobie w szybko zmieniajcym si wiecie en cel najlepiej ilustruje znane indiaskie<br />
przysowie: aj mi r a d mia co je pre ca die ac mnie owi r a d mia co je<br />
pre cae cie atem nauczyciel nie powinien dawa uczniom gotowych rozwiza Naley stwarza<br />
takie warunki pracy w szkole, by absolwent potra uczy si, myle, poszukiwa, doskonali, a take<br />
komunikowa si, dziaa i wsppracowa w zespole<br />
Klasykaca Istnieje wiele sposobw klasykacji metod aktywizujcych stosowanych w szkole W niniejszym<br />
poradniku przyjto podzia czterostopniowy Wszystkie opisane grupy metod daj uczniom du<br />
niezaleno i wiele moliwoci dziaania<br />
Metoy prolemowe rozwijaj umiejtno mylenia krytycznego Polegaj na zaprezentowaniu<br />
uczniom sytuacji problemowej i zorganizowaniu procesu poznawczego, ktry skada si z takich<br />
etapw, jak: analizowanie, wyjanianie, ocenianie, porwnywanie i wnioskowanie Przykadowe<br />
metody problemowe to burza mzgw, studium przypadku, dyskusja panelowa czy obserwacja Do tej<br />
grupy metod mona wczy rwnie narzdzia i rutyny mylenia krytycznego<br />
Metoy ekspresi i impresi s nastawione na emocje i przeycia Aktywno uczniw jest efektem<br />
zaangaowania emocjonalnego oraz dozna i przey zwizanych z wykonywaniem okrelonych zada<br />
Przykadowe metody z tej grupy to drama, metoda projektu czy fabua z kubka<br />
Metoy gracznego zapis proces decyzyjny zostaje przedstawiony na rysunku, co szczeglnie uatwia<br />
prac wzrokowcom Do tych sposobw aktywizacji uczniw nale rozmaite prace plastyczne,<br />
graki lub wykresy Przykadowe metody gracznego zapisu to drzewko decyzyjne, plakat, mapa myli,<br />
rybi szkielet<br />
ry yaktyczne grupa metod, w ktrych wiedz i umiejtnoci zdobywa si przez zabaw<br />
Aktualnie popularne s dwie formy takiej pracy: a) wykorzystanie w procesie ksztacenia caych<br />
gier, b) wykorzystanie samych mechanizmw gier, czyli tzw gamikacja Stosujc gry dydaktyczne<br />
jako metod aktywizujc, mona z powodzeniem korzysta z narzdzi technologii informacyjnych<br />
i komunikacyjnych Planujc gr dydaktyczn, naley:<br />
• jasno okreli cele dydaktyczne (gry mog wprowadza nowy materia lub mie aspekt utrwalajcy),<br />
• dostosowa gr do wieku i moliwoci uczniw (zbyt trudne zadania bd zniechcajce),<br />
• ustali jasne zasady i ich bezwzgldnie przestrzega,<br />
• opracowa czytelne i zrozumiae dla wszystkich zasady punktacji<br />
I. METODY PROBLEMOWE<br />
<br />
moliwia szybkie zebranie wielu sposobw rozwizania problemu poruszonego na lekcji Pomysy<br />
moe zgasza kady ucze Wszystkie s wane nawet te najbardziej miae, nietypowe, nierealne czy<br />
wrcz absurdalne Nie liczy si ich forma jzykowa, bowiem poprawno ustpuje miejsca pomysowoci<br />
Nauczyciel nie ocenia pomysw na etapie ich zgaszania<br />
Autorka: Dorota Podorska<br />
© Copyright by WSiP 7
Biologia amiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4<br />
ktwijce okad metod materia prac<br />
W burzy mzgw obowizuj nastpujce zasady:<br />
• Kady pomys jest dobry<br />
• Waniejsza jest liczba pomysw ni ich jako<br />
• Kady pomys jest zapisywany w formie podanej przez jej autora<br />
• Nie komentuje si pomysw<br />
• Nie krytykuje si pomysw<br />
• Wszyscy na rwnych prawach bior udzia w zgaszaniu pomysw<br />
• Pomysy podaje si w wyznaczonym czasie<br />
astosowanie etod mona wykorzysta na lekcjach kadego typu Dobrze si sprawdza podczas<br />
zaj z nauki o jzyku, a take na lekcjach powiconych ksztaceniu literackiemu i kulturowemu, kiedy<br />
uczniowie np maj rozpozna rodzaj lub gatunek literacki, okreli problematyk utworu, zrozumie<br />
pojcie, nazwa wraenia pojawiajce si po lekturze wiersza, wyjani znaczenia przenone w tekcie,<br />
przedstawi wasne zdanie na temat utworu<br />
Spos pracy Praca metod burzy mzgw skada si z piciu etapw:<br />
1. Sformuowanie problemu<br />
2. gaszanie pomysw:<br />
• kady pomys jest zapisywany<br />
• cel: zgromadzenia jak najwikszej liczby pomysw<br />
3. Krytyczna analiza pomysw:<br />
• ustalenie kryteriw oceny (np realno, zyski straty, akceptacja wikszoci)<br />
• ocena wedug przyjtych kryteriw<br />
4. Wybr pomysu rozwizujcego problem<br />
5. astosowanie wybranego rozwizania<br />
alety Pomysy na rozwizanie jakiego problemu moe poda kady ucze Dziki temu, e nie ocenia<br />
si pomysw na etapie ich zgaszania, uczniowie chtniej si nimi dziel en sposb pracy omiela wic<br />
uczniw, ktrzy zwykle s mao aktywni i obawiaj si oceny<br />
<br />
etoda suy do szybkiego zdiagnozowania wiedzy i umiejtnoci uczniw Nauczyciel przygotowuje<br />
okrelon liczby zda twierdzcych na dany temat, a uczniowie decyduj, czy s prawdziwe lub faszywe<br />
astosowanie etod mona wykorzystywa na kadej lekcji niezalenie od tematu Suy do sprawdzenia<br />
wiadomoci uczniw na pocztku lub na kocu lekcji ona j zastosowa w celu powtrzenia<br />
danej pari materiau bd przed sprawdzianem<br />
Spos pracy Nauczyciel moe uy tej metody zarwno podczas pracy indywidualnej, jak i pracy<br />
w grupach<br />
astosowanie poczas pracy inywialne<br />
Dla kadego ucznia naley przygotowa po dwie karty (np powki kartki formatu A4) Dobrze jest je<br />
zalaminowa, aby suyy do wielokrotnego uytku Na jednej karcie znajduje si litera P (prawda), a na<br />
drugiej F (fasz) Karty mog wykona sami uczniowie<br />
Na koniec lekcji nauczyciel robi powtrzenie materiau (wariant z powtrzeniem) Czyta wczeniej przygotowane<br />
zdania twierdzce eli zdanie jest prawdziwe, uczniowie podnosz kart z liter P, jeli jest<br />
faszywe kart z liter F Opcjonalnie nauczyciel moe poprosi uczniw o przygotowanie zestawu zda<br />
i wwczas to oni je odczytuj<br />
Autorka: Dorota Podorska<br />
8<br />
© Copyright by WSiP
amiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4<br />
ktywizjce metody pracy<br />
astosowanie poczas pracy w grpach<br />
Kada grupa uczniw dysponuje plansz w formacie A4 oraz wasnorcznie wykonanym zestawem kart<br />
Na kadej karcie po jednej stronie s zapisane zdania twierdzce zwizane z danym tematem<br />
PRAWDA<br />
BRAK<br />
DECYZJI<br />
KARTY<br />
<br />
BRAK<br />
WIEDZY<br />
Karty le w centralnym polu planszy, zapisan stron do dou og by ponumerowane Poszczeglni<br />
czonkowie kadej grupy kolejno bior karty i gono odczytuj zapisane na nich zdania Nastpnie<br />
proponuj swojej grupie odpowied: prawda lub asz bd zgaszaj brak wiedzy Pozostali czonkowie<br />
grupy wyraaj swoje opinie eli wszyscy stwierdz, e zdanie jest prawdziwe, odczytujcy kadzie kart<br />
w polu prawda, jeli uznaj, e jest faszywe w polu asz dy grupa w okrelonym przez <strong>nauczyciela</strong><br />
czasie nie dojdzie do porozumienia, odkada kart w polu brak decyzji eli potrzebuje wicej informacji,<br />
aby dokona waciwego wyboru, odkada kart w polu brak wiedzy Karty lece w polach brak decyzji<br />
i brak wiedzy staj si punktem wyjcia do dalszej pracy<br />
alety Aktywno uczniw jest zwykle bardzo wysoka czniowie ksztac umiejtno podejmowania<br />
decyzji, argumentowania i logicznego mylenia Rozwijaj umiejtno czytania ze zrozumieniem i po-<br />
rednio przygotowuj si do rozwizywania zada zamknitych typu prawda fasz, wystpujcych na<br />
egzaminie smoklasisty Poprzez zabaw nabywaj technicznych umiejtnoci zwizanych z wykonywaniem<br />
tego rodzaju zada<br />
II. METODY EKSPRESJI I IMPRESJI<br />
<br />
est to forma wiadomie przygotowanej improwizacji Przedstawia okrelon sytuacj, w ktrej wystpuje<br />
konikt W tej metodzie wykorzystuje si gesty i ruchy ciaa, mimik, mow, odwouje do zmysw i wyobrani<br />
ej celem jest oddanie emocji odgrywanych postaci Nieistotne s aktorskie kompetencje uczniw<br />
Istniej nastpujce rodzaje dramy:<br />
• drama spontaniczna, polegajca na improwizacji aktorw odgrywajcych wyznaczone role<br />
• drama planowana, polegajca na odgrywaniu rl zgodnie z wczeniej przygotowanym scenariuszem<br />
Wyrnia si wiele technik dramowych, s to min:<br />
• rola wejcie w okrelon rol powinno by intuicyjnie, by przeycia uczniw byy gbokie<br />
• rozmowa najprostszy sposb wejcia w rol Aby j stosowa, niezbdne jest wprowadzenie koniktu<br />
• pantomima uczestnik za pomoc mowy ciaa wskazuje na okrelony temat lub problem<br />
• ywe obrazy odgrywane zdarzenie zostaje uchwycone w najbardziej dramatycznym momencie i zatrzymane<br />
w bezruchu (stop-klatka)<br />
• wywiad moe by przeprowadzany w parach lub grupach czestnicy mog pozosta sob lub odgrywa<br />
okrelone role<br />
Autorka: Dorota Podorska<br />
© Copyright by WSiP 9
Biologia amiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4<br />
ktywizujce ozkad metody materiau pracy<br />
• rzeba czsto stosowana podczas pracy w parach eden ucze jest rzebiarzem, a drugi jego tworzywem<br />
Rzebiarz wydaje stosowne polecenia lub ustawia partnera w okrelony sposb<br />
• list przyblia nieobecn posta, pomaga odkry jej tajemnice oe by wykorzystywany do charakterystyki<br />
bohaterw<br />
Podczas dramy wszyscy s aktorami, angauj si w kcyjne zdarzenia, a po jej zakoczeniu dyskutuj<br />
o najwaniejszych problemach i je oceniaj<br />
astosowanie etoda sprawdza si na lekcjach powiconych ksztaceniu literackiemu i kulturowemu<br />
oe by pomocna w analizie i interpretacji utworw epickich, a take utworw lirycznych o tematyce<br />
egzystencjalnej<br />
Spos pracy Nauczyciel i uczniowie aranuj wntrze klasy moe to by kilka rekwizytw, jakie<br />
elementy prostej dekoracji Wsplnie krtko przedyskutowuj temat, dzielc si pomysami i przemyleniami<br />
Nastpnie rozpoczyna si gra, ktr w kadej chwili mona przerwa, zgosi uwagi czy pomysy<br />
Wane, by uczniowie poznali motywy, jakimi kieruj si bohaterowie w swoim postpowaniu i w jaki sposb<br />
reaguj na okrelone zachowania innych<br />
Nauczyciel, pracujc metod dramy, ma do dyspozycji kilka rodzajw dziaa wstpnych:<br />
• proste wiczenia, np rozluniajce i suce koncentracji<br />
• wprawki dramatyczne:<br />
wiczenia ruchowe (np wiczenie chodu wybranej postaci literackiej),<br />
wiczenia intonacyjne (np Wypowiedz si jak komentator sportowy),<br />
wiczenia odwoujce si do zmysw (np dotyku, wzroku)<br />
• rne zabawy integrujce uczniw i pobudzajce ich aktywno<br />
• wiczenia dramowe:<br />
dokoczenie opowiadania,<br />
przeprowadzenie wywiadu,<br />
zagranie sceny na podstawie okrelonego tekstu literackiego,<br />
ukadanie rnych form wypowiedzi, piosenek, historii, opowiada czy bajek<br />
• gry dramowe o strukturze bardziej otwartej ni wiczenia Opieraj si na improwizacji Punktem<br />
wyjcia do rozpoczcia gry dramowej jest sytuacja osadzona w okrelonym miejscu (moe to by np<br />
miejsce akcji z lektury szkolnej, dom), a uczestnicy wchodz w okrelone role ry dramowe pozwalaj<br />
zrozumie drug osob i lepiej pozna siebie dziki wypowiedziom innych osb<br />
Do dramy waciwej zaliczaj si wszystkie powysze typy zaj a ona struktur otwart czestnik to<br />
rwnoczenie widz i aktor ej celem jest zmiana przekona uczestnikw w wyniku ujrzenia sytuacji w nowym<br />
wietle Przebieg dramy waciwej jest nastpujcy:<br />
• Wprowadzenie przez prowadzcego<br />
• Przygotowanie si uczniw do wejcia w role<br />
• Odegranie rl przez uczniw<br />
• Omwienie efektw pracy<br />
alety Drama uczy przez aktywno Pobudza wyobrani i moliwoci twrcze uczniw, przyczynia<br />
si tym samym do ich rozwoju wewntrznego Pomaga przeywa i uzewntrznia trudne do zwerbalizowania<br />
emocje Dodaje pewnoci siebie<br />
Autorka: Dorota Podorska<br />
10<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
Rozdzia I. Kim jestem<br />
Bank pomysw<br />
Propozycja wykorzystania strony ziaowe z podr (s 9) Fotograa chopca oraz sentencja Sokratesa<br />
maj skoncentrowa uwag uczniw na problemie, wok ktrego skupiaj si lekcje z I rozdziau<br />
czniowie mog si zgodzi ze zdaniem Sokratesa albo z nim polemizowa wane, by uzasadniali swoje<br />
opinie Warto poprosi dzieci o przykady z lektur szkolnych z klas 13 czy obejrzanych lmw i spektakli<br />
teatralnych czniowie mog si te odwoywa do wasnych dowiadcze<br />
SCENARIUSZ NR 1<br />
rzede wszystkim by sob<br />
Podstawa programowa I19), I112), I 114), I115), I117), I118), II37)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
opisuje siebie<br />
charakteryzuje bohaterw odczytanego tekstu<br />
okrela problematyk utworu<br />
mwi o wraeniach zwizanych z przeczytanym tekstem<br />
wyjania zwrot: by sob<br />
wypowiada si na okrelony temat<br />
przywouje wasne dowiadczenia pomocne w interpretacji tekstu<br />
dba o poprawno jzykow redagowanych wypowiedzi<br />
Metody i ormy pracy<br />
zabawa pyta do,<br />
swobodna rozmowa,<br />
praca w grupach,<br />
praca plastyczna,<br />
zabawa gadujzgadula<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 1012),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada,<br />
opis metody zaproponowanej w scenariuszu, mulbook,<br />
papier, kredki, ewentualnie inne materiay plastyczne<br />
<br />
Na pocztek abawa pyta do W celu bliszego poznania si chtny ucze siada na honorowym<br />
miejscu, pozostali uczniowie zadaj mu pytania Nauczyciel przypomina, e nie mona zadawa<br />
pyta kopotliwych, zoliwych, wulgarnych, a pytany ucze zawsze moe powiedzie pass, jeli nie chce<br />
udzieli odpowiedzi eli nauczyciel rozpoczyna prac w danej klasie, uczniowie mog skierowa pytania<br />
rwnie do niego Nauczyciel koczy zabaw w wybranym przez siebie momencie<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 11
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Kim jestem?)<br />
2. one odczytanie wypowiedzi aksa, Kuby i Amelii (a pocztek, podr, s 10)<br />
Swobodna rozmowa:<br />
uczniowie dziel si spostrzeeniami, ktre okrelenia uyte przez postacie z zadania<br />
pasuj rwnie do nich<br />
3. Opisanie siebie w zeszycie z wykorzystaniem wzoru wypowiedzi aksa, Kuby i Amelii czniowie<br />
podejmuj prb odpowiedzi na pytania:<br />
• Kim jestem?<br />
• Jakie odgrywam role?<br />
• o mnie charakteryzuje?<br />
4. one odczytanie tekstu Jestem acka Canelda, arka ictora ansena i Kimberley Kirberger<br />
(podr, s 1112)<br />
5. Praca w grupach:<br />
• I grupa przygotowuje odpowied na pytanie, jakie czynnoci i zadania kojarz jej si z wykonawcami<br />
opisanych w tekcie zawodw (podr, s 12, zad 1)<br />
• II grupa okrela, co wywoao zaciekawienie lub zdziwienie w przeczytanym tekcie i jak zosta opisany<br />
jego bohater (podr, s 12, zad 2)<br />
• III grupa analizuje, co to znaczy by sob, podaje przykadowe sytuacje, rwnie takie, w ktrych<br />
trudno jest by sob (podr, s 12, zad 4)<br />
aprezentowanie i omwienie efektw pracy poszczeglnych grup<br />
6. Wskazanie przez chtnego ucznia fragmentu tekstu odnoszcego si do niego i podanie uzasadnienia<br />
(podr, s 12, zad 3)<br />
7. Praca plastyczna:<br />
zaprojektowanie znaku gracznego charakterystycznego dla ucznia (worz, podr,<br />
s 12, zad 5)<br />
Przedstawienie wykonanych prac czniowie wyjaniaj, czym si kierowali, tworzc swj indywidualny<br />
znak graczny Analizowanie poszczeglnych elementw znakw<br />
8. abawa gadujzgadula:<br />
nauczyciel daje wybranemu uczniowi kartk z zapisanym imieniem i nazwiskiem<br />
koleanki lub kolegi z klasy cze w kilku zdaniach przedstawia t osob <strong>Klasa</strong> prbuje odgadn,<br />
o kim mowa<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 12)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
12<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 2<br />
Notatka osobie<br />
Podstawa programowa II27), III13), III14), III24), I2), I3), I7)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
wyjania pojcia: notatka, netykieta<br />
korzysta z rnych rde informacji<br />
selekcjonuje informacje na podstawie krytycznej oceny<br />
tworzy notatk o sobie<br />
redaguje rne rodzaje notatek<br />
tworzy wypowied z uwzgldnieniem zamierzonego celu<br />
przedstawia si z zastosowaniem zasad grzecznoci<br />
Metody i ormy pracy<br />
zabawa Kto tak jak ja praca w parach,<br />
wiczenia redakcyjno-stylistyczne,<br />
swobodna rozmowa<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 1316),<br />
zeszyt wicze (s 57),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />
kartki z bloku A4,<br />
papierowe plaskowe kulki z numerami<br />
<br />
Na pocztek abawa Kto tak jak ja<br />
Propozycje pyta: Kto tak jak ja lubi czekolad, lubi dugo spa,<br />
chtnie wyjeda nad morze, ma kota, uwielbia oglda lmy? abawa ma kilka kolejek Nauczyciel koczy j<br />
w dowolnym momencie Podsumowuje zabaw, mwic, e mimo oczywistych rnic wszyscy moemy<br />
ze sob wsppracowa, bawi si, lubi<br />
Opcjonalnie nauczyciel proponuje zadanie polegajce na pracy w parach (a pocztek, podr, s 13)<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Pisz o sobie notatk w mig zrobi)<br />
2. apoznanie si z denicj notatki i jej charakterystycznymi cechami (podr, s 13, denicja z arwk)<br />
apisanie w zeszycie informacji o notatce Nauczyciel zwraca uwag, e umiejtno pisania notatek<br />
jest kluczowa podczas nauki kadego przedmiotu Warto wic wybra sobie taki sposb notowania,<br />
ktry uatwi nauk i bdzie efektywny<br />
3. apoznanie si z poszczeglnymi rodzajami notatek (Mam lekkie pióro, podr, s 1415) Krtkie omwienie<br />
ich specyki czniowie okrelaj, ktry rodzaj notatki najbardziej im odpowiada, i uzasadniaj<br />
swj wybr (podr, s 16, zad 1)<br />
4. wiczenia redakcyjno-stylistyczne:<br />
sporzdzenie rnego typu notatek (z w, s 57, w 12, 3 lub 4)<br />
Chtni uczniowie odczytuj propozycje odpowiedzi<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 13
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
5. apoznanie si z denicj netykiety i zapisanie pierwszego zdania denicji w zeszycie (podr, s 16,<br />
denicja z arwk)<br />
6. Swobodna rozmowa: uczniowie wypowiadaj si na temat zasad netykiety Nauczyciel pyta,<br />
czy uczniowie maj kontakt z portalami spoecznociowymi, jeli tak, to czy stosuj podane w denicji<br />
zasady i czy s one dla nich wane<br />
7. Przygotowanie notatki o sobie na stron internetow (podr, s 16, zad 2) czniowie wybieraj jeden<br />
rodzaj notatki, uwzgldniaj podane w zadaniu zagadnienia i stosuj zasady netykiety<br />
Opcjonalnie przygotowuj notatk o sobie wedug wynikw losowania, np:<br />
• papierowa kulka nr 1 notatka w formie tekstu pisanego w sposb cigy,<br />
• papierowa kulka nr 2 notatka w formie schematu,<br />
• papierowa kulka nr 3 notatka w formie tabeli,<br />
• papierowa kulka nr 4 notatka w punktach,<br />
• papierowa kulka nr 5 notatka graczna, inaczej: rysnotka, sketchnotka)<br />
aprezentowanie notatek o sobie z komentarzem na temat przebiegu pracy czniowie mwi, co byo<br />
dla nich atwe, a co sprawio trudno<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 16)<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta rwnie inne metody pracy, np<br />
Praca w parach uczniowie dobieraj si w pary i w cigu 4 minut dowiaduj si jak najwicej o sobie<br />
nawzajem apisuj w zeszycie najwaniejsze informacje na temat swojego rozmwcy Nastpnie na forum<br />
klasy rozmawiaj o tym, co ciekawego powiedzieli ich partnerzy rozmowy (a pocztek, podr, s 13)<br />
Praca indywidualna uczniowie wykonuj notatk graczn (sketchnotk) o swoim najlepszym przyjacielu<br />
wzgldniaj np: wiek, rodzestwo, hobby, zalety, marzenia<br />
Autorka: Beata Bry<br />
14<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 3<br />
W wieie liter iosek<br />
Podstawa programowa PP 1–3: I46) PP 4–8: II35)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
utrwala znajomo alfabetu<br />
porzdkuje wyrazy zgodnie z kolejnoci alfabetyczn<br />
ma wiadomo rnicy midzy liter a gosk<br />
wskazuje liczb gosek i liter w wyrazie<br />
Metody i ormy pracy<br />
zabawa pik,<br />
wiczenia jzykowe,<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 1719),<br />
zeszyt wicze (s 810),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />
do zada, mulbook,<br />
praca w parach,<br />
praca indywidualna (plastyczna)<br />
mikka pika,<br />
zestaw wyrazw do wicze obrazkowe koci<br />
do gry,<br />
kolorowe mazaki pisaki kredki<br />
<br />
Na pocztek abawa pik<br />
przypomnienie alfabetu czniowie rzucaj do siebie pik, wypowiadajc<br />
kolejne 32 litery alfabetu eli jaka osoba si pomyli, zabawa zaczyna si od pocztku<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Kto alabet zna o pikne sowa dba)<br />
2. wiczenia jzykowe<br />
(podr, s 18, zad 13 z w, s 8, w 12)<br />
3. Podanie przykadw zastosowania ukadu alfabetycznego odwoanie si do wiedzy uczniw oliwe<br />
odpowiedzi: zapis nazwisk w dzienniku lekcyjnym, katalog biblioteczny, hasa w sowniku, encyklopedii<br />
4. Omwienie rnicy midzy gosk a liter (podr, s 19, denicja z arwk) Wyjanienie, e gosk wymawiamy<br />
i syszymy, a liter zapisujemy i widzimy apisanie w zeszycie informacji na temat goski i litery<br />
5. wiczenia jzykowe w parach:<br />
doskonalenie umiejtnoci okrelania liczby liter i gosek w wyrazach<br />
(podr, s 19, zad 46) Opcjonalnie nauczyciel sam przygotowuje zestaw wyrazw, ewentualnie<br />
wykorzystuje obrazkowe koci do gry<br />
6. Praca indywidualna (plastyczna):<br />
kady ucze wybiera dowoln cyfr od 3 do 6 i zapisuje j w zeszycie<br />
Nastpnie wymyla wyraz o okrelonej liczbie liter (jeli wybra cyfr 3, to wyraz powinien by trzyliterowy,<br />
np dom) adaniem ucznia jest wykonanie rysunku piktogramu obiektu, zjawiska lub osoby,<br />
ktre ten wyraz nazywa Dodatkowo ucze moe okreli liczb gosek w danym wyrazie Chtni<br />
uczniowie prezentuj efekty swojej pracy<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 19), dla chtnych uczniw: z w, s 910, w 3, 6<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 15
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 4<br />
Dzie-li-my wy-ra-zy<br />
Podstawa programowa PP 1–3: I51) PP 4–8: II35)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
zna pojcia: samogoska, spógoska, sylaba<br />
umie odrni samogosk od spgoski<br />
ma wiadomo roli sylabotwrczej samogosek<br />
zna i stosuje zasady dzielenia wyrazw na sylaby<br />
Metody i ormy pracy<br />
zabawa w grupach,<br />
wiczenia jzykowe,<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 2022),<br />
zeszyt wicze (s 1112),<br />
konkurs<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />
do zada, mulbook,<br />
tekst np z prognoz pogody<br />
<br />
Na pocztek abawa w dwch grupach<br />
Nauczyciel wywietla na tablicy mulmedialnej tekst z prognoz<br />
pogody lub inn istotn w danym dniu informacj Pierwsza grupa wyklaskuje odczytywany tekst,<br />
druga wystukuje palcami o blat awki, dzielc wyrazy na sylaby<br />
1. apisanie tematu lekcji (np labet ju znamy bawimy si sylabami)<br />
2. Przypomnienie informacji na temat podziau gosek na samogoski i spgoski (podr, s 20, denicja<br />
z arwk)<br />
3. wiczenia jzykowe:<br />
wsplne wykonanie wicze utrwalajcych wiedz o samogoskach i spgoskach<br />
(podr, s 20, zad 12 z w, s 11, w 12) Odczytanie odpowiedzi i werykacja ich poprawnoci<br />
4. Przeczytanie informacji o sylabie (podr, s 21, denicja z arwk)<br />
Nauczyciel przypomina rol sylaby w tworzeniu wyrazw i zasad dzielenia wyrazw (podr, s 22)<br />
wraca uwag na wyrazy jednosylabowe (podr, s 21, karteczka post-it z pinezk) czniowie wykonuj<br />
wiczenia jzykowe (podr, s 2122, zad 36)<br />
5. Konkurs:<br />
nauczyciel prosi, aby uczniowie w cigu 1 minuty napisali jak najwiksz liczb wyrazw dwusylabowych<br />
do podanych sylab kocowych:<br />
-rek, np: worek, korek, wtorek, wzorek stworek arek, Marek, zarek urek<br />
-ka, np: rzeka, teka, babka, siatka, matka, kaczka, dawka, kawka, trawka, awka<br />
Podsumowanie wynikw konkursu i wskazanie zwycizcy<br />
6. trwalenie wiadomoci o sylabie (z w, s 12, w 34)<br />
Na koniec W podanym zdaniu dzielenie wyrazw na sylaby i podkrelenie samogoski w kadej z nich<br />
(Sprawd co ju umiesz, podr, s 22)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
16<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 5<br />
opotliwa litera i<br />
Podstawa programowa II35), III41)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
utrwala znajomo poj: samogoska, spógoska, sylaba<br />
zna sposoby zmikczania gosek<br />
okrela funkcje penione przez liter i<br />
Metody i ormy pracy<br />
burza mózgów,<br />
wiczenia jzykowe,<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 2325),<br />
zeszyt wicze (s 1314),<br />
praca indywidualna<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: karta<br />
pracy, odpowiedzi do zada, opis metody<br />
zaproponowanej w scenariuszu, mulbook<br />
<br />
Na pocztek czniowie ogldaj fotograe z podr i odgaduj dwa wyrazy, które s na nich przedstawione<br />
(a pocztek, s 23)<br />
Burza mózgów:<br />
szukanie odpowiedzi na pytanie, czym róni si w zapisie sowa soce i sonice i jak to<br />
wpywa na podzia tych wyrazów na sylaby Przypomnienie, w jaki sposób mona zmikcza goski<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Kopotliwe i czsto mi si ni)<br />
2. Wyjanienie, dlaczego litera i jest szczególnym znakiem (podr, s 2324, denicje z arówk)<br />
3. wiczenia jzykowe:<br />
uczniowie wykonuj zadania dotyczce litery i, zarówno jako samodzielnej<br />
goski, jak i goski zmikczajcej poprzedzajc j spógosk (podr, s 2425, zad 12, 56) i lub<br />
z w, s 1314, w 15) one odczytanie odpowiedzi, sprawdzenie przez <strong>nauczyciela</strong> ich poprawnoci,<br />
ewentualna korekta<br />
4. Praca indywidualna:<br />
kady ucze rysuje w zeszycie owal na pó strony Wpisuje tam nazwy przedmiotów,<br />
które s w klasie i zawieraj liter i (np tablica, ciana, kwiaty, wykadzina, ilustracje, ksiki) Nauczyciel<br />
decyduje o liczbie wyrazów, uwzgldniajc moliwoci uczniów i czas czniowie podkrelaj<br />
na zielono sowa, w których litera i jest samodzieln gosk, a na niebiesko wyrazy, w których litera i<br />
peni funkcj goski zmikczajcej poprzedzajc j spógosk Sprawdzenie poprawnoci zadania,<br />
dokonanie ewentualnej korekty i w razie potrzeby udzielenie wyjanie<br />
5. Wykonanie wskazanych przez <strong>nauczyciela</strong> zada (karta pracy)<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 25)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 17
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 6<br />
ak opisa siebie<br />
Podstawa programowa PP 1–3: I42) PP 4–8: III11), III13), III14), III15), III21)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
umie tworzy opis postaci, w tym opis siebie<br />
stosuje odpowiedni kompozycj do wskazanej formy wypowiedzi<br />
dokonuje selekcji informacji wedug okrelonego kryterium<br />
zapoznaje si z pojciem akapit<br />
ma wiadomo roli akapitów w wypowiedzi<br />
wypowiada si na okrelony temat<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca indywidualna,<br />
wiczenie redakcyjno-stylistyczne<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 2629),<br />
zeszyt wicze (s 1517),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />
kartki z bloku A4,<br />
kolorowe pisaki kredki<br />
Prze lekc Nauczyciel prosi o przyniesienie na nastpn lekcj kartek z bloku A4 i kolorowych<br />
pisaków kredek<br />
<br />
Na pocztek Nauczyciel informuje, e wikszo zaj bdzie stanowia samodzielna praca ucznia,<br />
polegajca na przygotowaniu opisu siebie Wspólne wykonanie zadania z podr (a pocztek, s 26)<br />
Opisanie charakterystycznych cech wygldu dzieci ukazanych na fotograach czniowie uywaj odpowiednich<br />
sów przy opisie dziewczynki z zespoem Downa, zgodnie z zasadami opisu osób z rónymi<br />
decytami<br />
Opcjonalnie uczniowie mog wykona wiczenia (z w, s 15, w 12)<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Siebie opisuj pochwa nie auj)<br />
2. Odczytanie sownictwa zgromadzonego w banku sówek (podr, s 26) czniowie mog doda wasne<br />
propozycje przydatne ich zdaniem w redagowaniu opisu postaci<br />
3. Wspólne wykonanie wiczenia zwizanego z dobieraniem okrele do podanych wyrazów i opisywaniem<br />
postaci za ich pomoc (z w, s 16, w 3 a, b)<br />
4. Indywidualna praca (I etap):<br />
nauczyciel prosi uczniów o ciche przeczytanie przykadowego schematu<br />
wypracowania: chopca opisujcego siebie (podr, s 27, zad 1)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
18<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
5. apoznanie si z denicj akapitu (podr, s 27, denicja z arówk)<br />
6. Przygotowanie do redagowania opisu postaci (z w, s 17, w 5)<br />
7. Indywidualna praca (II etap):<br />
ucze zapoznaje si ze szczegóowym sownictwem zwizanym z opisem<br />
siebie (gra Jak opisa siebie?, podr, s 2829) Dokonuje wyboru sownictwa, uwzgldniajc wasny<br />
wygld<br />
8. wiczenie redakcyjno-stylistyczne:<br />
ucze przygotowuje opis siebie na kartce z zeszytu z wykorzystaniem<br />
poznanego na lekcji sownictwa, zwrotów i wyrae Opis powinien uwzgldnia zarówno wygld<br />
zewntrzny, jak i upodobania oraz zainteresowania (hobby) Poszczególne elementy opisu ucze zaznacza<br />
rónymi kolorami (np kolor zielony: przedstawienie si kolor óty: wzrost kolor pomaraczowy:<br />
sylwetka kolor brzowy: wosy kolor niebieski: oczy kolor granatowy: strój kolor czerwony: upodobania,<br />
zainteresowania kolor szary: cechy) Na kartce z bloku A4 rysuje siebie<br />
Na koniec aprezentowanie efektów pracy czniowie odczytuj swoje opisy i jednoczenie omawiaj<br />
opracowanie graczne Wspólnie wskazuj mocne i sabe strony wykonanych prac<br />
Opcjonalnie przygotowanie wystawy prac w klasie w czasie spotkania z rodzicami podczas uroczystoci<br />
szkolnej<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
ra Jak opisa siebie? uczniowie, aby dotrze do mety, realizuj poszczególne punkty gry (podr,<br />
s 2829)<br />
Burza mózgów czego na pewno nie mona pomin podczas opisu siebie<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 19
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 7<br />
estem olk olakiem ay<br />
Podstawa programowa I11), I19), I111), I112), I114), I116), I117), I118), I119), I120)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
okrela problematyk utworu<br />
nazywa swoje reakcje czytelnicze<br />
wyraa wasne opinie i je uzasadnia<br />
odwouje si do wasnych dowiadcze<br />
ksztaci postaw tolerancji wobec innych<br />
konfrontuje wasne spostrzeenia z tekstem literackim<br />
Metody i ormy pracy<br />
rebus,<br />
swobodna rozmowa,<br />
praca z tekstem<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 3034),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: karta pracy, odpowiedzi do zada,<br />
opis metody zaproponowanej w scenariuszu, mulbook<br />
<br />
Na pocztek Rebus<br />
wprowadzenie do tematu dotyczcego tolerancji (a pocztek, podr, s 30)<br />
1. apisanie tematu lekcji (np arto tolerancji)<br />
2. Przeczytanie notki o rzegorzu Kasdepkem (Poznaj autora, podr, s 31) Nauczyciel moe zapyta<br />
uczniów, czy spotkali si ju z twórczoci tego popularnego pisarza<br />
3. one odczytanie opowiadania Pan Wredzik (podr, s 3132)<br />
4. Swobodna rozmowa: uczniowie dziel si wraeniami na temat przeczytanego tekstu Odpowiadaj<br />
na pytanie, kto opowiada o wydarzeniach w utworze (podr, s 32, zad 1)<br />
5. Praca z tekstem:<br />
a) Wymienienie bohaterów wystpujcych w opowiadaniu czniowie mówi, które postacie poznaj<br />
bezporednio, a które z relacji innych osób (podr, s 32, zad 2)<br />
) Okrelenie, jakie emocje odczuwali Kacper i jego tata podczas rozmowy (podr, s 33, zad 3 lub karta<br />
pracy, zad 1) Nauczyciel moe zapyta uczniów o ich odczucia i przemylenia po przeczytaniu opowiadania<br />
(karta pracy, zad 2)<br />
c) Wyjanienie, dlaczego ssiad Kacpra jest nazywany panem Wredzikiem (podr, s 33, zad 4)<br />
6. Nauczyciel pyta uczniów, co sdz o nadawaniu przezwisk Wskazanie przezwisk o wydwiku negatywnym<br />
(karta pracy, zad 3)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
20<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
7. Swobodna rozmowa:<br />
uczniowie wypowiadaj si na temat postaw i pogldów charakteryzujcych osob<br />
tolerancyjn Nauczyciel aktualizuje zagadnienie o kwes obcokrajowców (np uchodców wojennych)<br />
w szkole wiadamia, jak wana jest postawa tolerancji i yczliwo wobec takich osób<br />
8. Wykonanie zadania pomagajcego rozpozna postaw tolerancji i wskazywanie cech osoby tolerancyjnej<br />
(podr, s 33, zad 56) Dobrze, jeli spontanicznie pojawi si wniosek: warto by tolerancyjnym,<br />
tolerancja to warto, tolerancja jest pozytywnym zjawiskiem eli tak si nie stanie, nauczyciel odpowiednio<br />
kieruje rozmow w celu sformuowania przez uczniów takiego wanie wniosku<br />
9. Okrelenie cech tolerancyjnego ucznia (karta pracy, zad 4)<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 34)<br />
aanie omowe la chtnych ócie program obchodów idzynarodowego Dnia olerancji<br />
w Waszej szkole lub, stosujc dowoln technik, wykonajcie plakat promujcy postaw tolerancji prac<br />
moesz wykona samodzielnie lub w 24-osobowym zespole (hc wicej, podr, s 34)<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
niena kula uczniowie podejmuj prób stworzenia denicji pojcia tolerancja<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 21
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 8<br />
Moje korzenie leenda oe ze isie<br />
Podstawa programowa I12), I12), I13), I19), I112), I117), I120), I212), II25), III11), III25), I1)<br />
znajomo lektur obowizkowych: legenda o echu<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
wymienia i charakteryzuje bohaterów<br />
wskazuje wydarzenia, okrela czas i miejsce wydarze<br />
dostrzega zwizki przyczynowo-skutkowe w tekcie<br />
okrela cechy gatunkowe legendy<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca z tekstem,<br />
quiz,<br />
praca plastyczna<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 3538),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />
kartki z bloku A4,<br />
kredki<br />
<br />
Na pocztek one odczytanie legendy ech zech i us (podr, s 3536) Nauczyciel wyjania, czym<br />
s przypisy uczniowie zwracaj uwag na to, jakie s wane, aby dobrze zrozumie tekst<br />
1. apisanie tematu lekcji (np ech zech i us chc ich pozna ju)<br />
2. Praca z tekstem:<br />
a) Wykonanie zada zwizanych z rozumieniem tekstu ( tekcie, podr, s 37, zad 12)<br />
werykowanie poprawnoci rozwizania zada<br />
) Scharakteryzowanie bohaterów legendy kim s, w jakich pozostaj relacjach, jakimi cechami charakteru<br />
si odznaczaj oliwe odpowiedzi: ech, Czech i Rus to bracia, s szanowani przez swoich<br />
poddanych za mdre i sprawiedliwe rzdy, dziki nim ludzie mog si cieszy dobrobytem W trudnej<br />
sytuacji nie boj si wyzwa, wiedz, co maj zrobi Bior pod uwag zmczenie swoich poddanych<br />
podczas dugiej wdrówki<br />
c) wrócenie uwagi na zwizki przyczynowo-skutkowe wydarze opisanych w tekcie<br />
Nauczyciel podaje przykad: widmo godu byo przyczyn wyruszenia braci w celu poszukiwania<br />
nowych terenów do osiedlenia si<br />
3. one odczytanie informacji dotyczcej legendy (podr, s 37, denicja z arówk)<br />
Nauczyciel omawia cechy tego gatunku literackiego Prosi o podanie, jakie cechy legendy uczniowie zauwaaj<br />
w poznanym tekcie, oraz o wskazanie w nim elementów realistycznych, które s historyczne<br />
Autorka: Beata Bry<br />
22<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
4. apisanie w zeszycie cech legendy, np w formie notatki w punktach (odwoanie si do lekcji otatka<br />
o sobie, w której uczniowie zapoznali si z rónymi formami notatek)<br />
5. Quiz:<br />
uczniowie mówi, czy podany przez <strong>nauczyciela</strong> element jest fantastyczny czy realistyczny<br />
Propozycje: smok, mówice drzewo, orze, Lech, czarodziejska ródka, Gniezno, latajcy dywan<br />
6. Praca plastyczna:<br />
rysunek miejsca wybranego przez jednego z braci czniowie wyszukuj w tekcie<br />
odpowiedni fragment i na tej podstawie przygotowuj swoje prace Omówienie i prezentacja wykonanych<br />
rysunków Kryteriami oceny s np zgodno z opisem w legendzie, estetyka pracy, pomysowo,<br />
kolorystyka<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 38)<br />
aanie omowe la chtnych Przygotujcie dla koleanki lub kolegi z zagranicy map z zaznaczonymi<br />
najciekawszymi wedug Was legendarnymi miejscami w Waszej okolicy (worz, podr, s 38,<br />
zad 7)<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
Sketchnotka notatka rysunkowa przedstawiajca kolejne etapy wdrówki echa, Czecha i Rusa<br />
Pisanie wypowiedzi stworzenie wasnej wersji legendy czniowie pisz, co mogoby si wydarzy,<br />
gdyby bracia nie wyruszyli w celu znalezienia nowych ziem dla swoich rodaków (worz, podr, s 38)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 23
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 9<br />
Historia pewnej Wandy<br />
Podstawa programowa I19), I211), III25), III27)<br />
znajomo lektur obowizkowych: legenda o Wandzie<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
wskazuje cechy bohaterów i ich wpyw na przebieg akcji<br />
opowiada o przeczytanym tekcie<br />
tworzy alternatywn wersj losów bohaterów<br />
Metody i ormy pracy<br />
burza mózgów,<br />
swobodna rozmowa,<br />
praca z tekstem,<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 3941),<br />
ewentualnie: korona, piercie, paszcz<br />
królewski dla Wandy,<br />
drama,<br />
pisanie wypowiedzi<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />
do zada, opis metod zaproponowanych<br />
w scenariuszu, mulbook<br />
<br />
Na pocztek one odczytanie tekstu Wandzie co nie chciaa iemca (podr, s 3940) Nauczyciel<br />
prosi uczniów o zwrócenie uwagi na cechy charakteru bohaterów legendy, ze szczególnym uwzgldnieniem<br />
ksiniczki Wandy, córki Kraka<br />
1. Burza mózgów:<br />
wymylenie tematu lekcji (np Poznajemy Wand która miaa swoje zdanie a co mona<br />
podziwia Wand? zy mio mona kupi lub zdoby?) Wybór najciekawszej propozycji<br />
2. Swobodna rozmowa:<br />
uczniowie dziel si wraeniami na temat legendy (np czy im si podobaa, czego<br />
si dowiedzieli, na co zwrócili szczególn uwag, czy decyzja Wandy ich zdziwia)<br />
3. Praca z tekstem:<br />
analiza postpowania i cech Wandy (podr, s 41, zad 14)<br />
Sprawdzenie przez <strong>nauczyciela</strong> poprawnoci wykonania zada, ewentualne poprawki<br />
4. Wyjanienie zwrotów: wyj za m, oeni si (podr, s 41, karteczka post-it z pinezk)<br />
5. Drama:<br />
przedstawienie przez uczniów sceny, w której najstarszy z posów niemieckich prosi w imieniu<br />
ksicia Rydygiera o rk piknej Wandy i wrcza jej kosztowne dary Ksiniczka jednak odmawia<br />
czniowie mog skorzysta z zaproponowanych rekwizytów<br />
6. Pisanie wypowiedzi:<br />
uczniowie tworz wasn, alternatywn wersj legendy, jak mogyby si potoczy<br />
losy bohaterów legendy, gdyby Wanda przyja owiadczyny Rydygiera (worz, podr, s 41, zad 5)<br />
Wybranie najciekawszej propozycji<br />
Na koniec oenie denicji do krzyówki zwizanej z poznan legend (Sprawd co ju umiesz, podr, s 41)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
24<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 10<br />
Dawno tem wrszwiy<br />
Podstawa programowa I11), I12), I17), I19), I111), III37), I1), I3), I9)<br />
znajomo lektur obowizkowych: legenda o Piacie<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
okrela miejsce i czas wydarze<br />
uzupenia plan wydarze<br />
charakteryzuje postacie na podstawie przeczytanego tekstu<br />
wskazuje elementy realistyczne i fantastyczne w legendzie<br />
opowiada o przedstawionych wydarzeniach<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca z tekstem,<br />
zabawa gadujzgadula,<br />
praca w parach,<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 4245),<br />
materiay plastyczne,<br />
swobodna rozmowa,<br />
pisanie wypowiedzi,<br />
praca plastyczna<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />
do zada, mulbook<br />
<br />
Na pocztek one odczytanie tekstu Cecylii Niewiadomskiej Piast (podr, s 4244) wrócenie<br />
uwagi na przypisy, wyjanienie niezrozumiaych poj<br />
1. apisanie tematu lekcji (np o nieprawdopodobnego wydarzyo si w zagrodzie Piasta koodzieja?)<br />
2. Praca z tekstem:<br />
a) Okrelenie miejsca i czasu wydarze, uzupenienie planu wydarze (podr, s 44, zad 1, 3)<br />
) Opisanie obrzdu postrzyyn (podr, s 44, zad 2) uczniowie mog wykona polecenie ustnie<br />
Nauczyciel pokazuje fotocast awne zwyczaje i ich lady (mulbook, s 43)<br />
c) Wskazanie w legendzie wydarzenia nieprawdopodobnego (podr, s 45, zad 5)<br />
Sprawdzenie poprawnoci odpowiedzi, ewentualna korekta<br />
3. abawa gadujzgadula<br />
w parach (na podstawie zad 4, podr, s 45): w kadej parze jeden z uczniów<br />
opisuje wybranego bohatera (lub bohaterów), wymienia cechy ich charakteru, ewentualnie wygld<br />
Na podstawie krótkiego opisu drugi ucze odgaduje, o kogo chodzi<br />
4. Swobodna rozmowa:<br />
uczniowie ustalaj, dlaczego wanie kmie Piast zosta wybrany na wadc<br />
Nastpnie wymieniaj cechy niezbdne ich zdaniem do penienia wanych i odpowiedzialnych<br />
funkcji w pastwie (podr, s 45, zad 4, podpunkty a, b)<br />
5. Pisanie wypowiedzi:<br />
uczniowie pisz krótk wypowied na temat odpowiedniego zachowania, gdy<br />
w domu pojawi si niespodziewani gocie (worz, podr, s 45, zad 6)<br />
Na koniec Stworzenie plakatu zachcajcego do odwiedzenia miejscowoci opisanej w legendzie<br />
(Sprawd co ju umiesz, podr, s 45)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 25
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 11<br />
wko do swka pisownia wyrazw z<br />
Podstawa programowa II35), III41)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
umie poprawnie pisa wyrazy z ó<br />
zna zasady pisowni z wymian ó na o, a, e, z ó w zakoczeniach wyrazów ów, ówka, ówna<br />
i z ó na pocztku wyrazów<br />
zna wyjtki ortograczne<br />
wykorzystuje zdobyt wiedz w praktyce<br />
Metody i ormy pracy<br />
swobodna rozmowa,<br />
wiczenia jzykowe,<br />
dyktando,<br />
zabawa Prawda czy asz,<br />
ortograczne domino,<br />
praca grupowa indywidualna w parach<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 4648),<br />
zeszyt wicze (s 1820),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, opis metody zaproponowanej w scenariuszu,<br />
mulbook,<br />
piosenka acka Skubikowskiego óta aba ara ur<br />
<br />
Na pocztek Odsuchanie piosenki acka Skubikowskiego óta aba ara ur czniowie podaj<br />
wyrazy z trudnoci ortograczn, które udao im si zapamita W razie potrzeby mona jeszcze raz<br />
odtworzy piosenk apisanie wyrazów na tablicy lub w zeszycie<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Kiedy piszemy liter ó?)<br />
2. Swobodna rozmowa:<br />
uczniowie wypowiadaj si na temat swoich problemów z ortogra i ewentualnych<br />
sposobów na zapamitanie poprawnej pisowni Nauczyciel podkrela wag umiejtnoci waciwego<br />
zapisu ortogracznego wyrazów, niezbdnej np przy tworzeniu wypowiedzi pisemnej<br />
3. Przeczytanie i zapisanie w zeszycie zasad pisowni wyrazów z ó gdy w innych formach okrelonego<br />
wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia si na litery o, a, e oraz w zakoczeniach wyrazów ów,<br />
ówka, ówna Wskazanie kilku wyjtków (podr, s 47, denicja z arówk) apisanie w zeszycie zasad<br />
pisowni litery ó na pocztku kilku wyrazów oraz w wyrazach z ó niewymiennym (podr, s 47, denicja<br />
z arówk)<br />
4. wiczenia jzykowe<br />
(podr, s 4748, zad 14, 6 z w, s 1820, w 12)<br />
Odczytanie odpowiedzi, sprawdzenie ich poprawnoci, ewentualne poprawki<br />
Autorka: Beata Bry<br />
26<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
5. Nauczyciel, w celu utrwalenia wiedzy, pokazuje lmik Kiedy piszemy ó? (mulbook, s 46) lub i robi<br />
dyktando dotyczce pisowni wyrazów z ó (mulbook, s 47)<br />
6. abawa Prawda czy asz:<br />
nauczyciel wypowiada wyrazy z literami ó i u czniowie, jeli usysz wyraz,<br />
w którym wystpuje litera ó, wstaj, jeli jest to wyraz z liter u siedz a kad poprawn odpowied<br />
otrzymuj 1 punkt Propozycje wyrazów: póka, krówka, óko, ulewa, sówko, nóka, such, kótnia,<br />
podmuch, ósemka<br />
Podsumowanie wyników zabawy<br />
7. Ortograczne domino: nauczyciel zapisuje na tablicy dowolny wyraz, np przepiórka czniowie dopisuj<br />
sowa rozpoczynajce si jedn z liter z podanego wyrazu Warunek musz zawiera liter ó,<br />
np póka, komórka, pióro, rów, róa Kolejne wyrazy naley dopisywa tak, by powsta schemat przypominajcy<br />
krzyówk adanie mona wykona na tablicy, indywidualnie bd w grupach 24-osobowych<br />
abawa trwa do wyczerpania pomysów Wygrywa osoba, która zgromadzi osoby, które<br />
zgromadz najwiksz liczb wyrazów<br />
Nauczyciel sprawdza poprawno wykonania zadania i nagradza zwycizc zwycizców<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 48)<br />
aanie omowe la chtnych z w, s 1920, w 57<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
Kapusta gra utrwalajca zasady pisowni wyrazów z ó Na liciach zapisane s sowa, np mój, wróci,<br />
wióz, pczków, kartkówka, Polakówna czniowie uzasadniaj uycie w tych wyrazach litery ó<br />
Odwrócona kartkówka uczniowie tworz pytania zwizane z poznanymi zasadami pisowni z ó Nastpnie<br />
wymieniaj si kartkami i odpowiadaj na pytania koleanek kolegów<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 27
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 12<br />
waam z si miem pisownia wyrazw z<br />
Podstawa programowa II35), III41)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
zna zasady pisowni wyrazów z u<br />
zna wyjtki ortograczne<br />
wykorzystuje zdobyt wiedz w praktyce<br />
Metody i ormy pracy<br />
diagram,<br />
wiczenia jzykowe,<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 4951),<br />
zeszyt wicze (s 2123),<br />
pantomima,<br />
praca w grupach<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />
do zada, mulbook<br />
<br />
Na pocztek Diagram<br />
(a pocztek, podr, s 49, pierwsze polecenie)<br />
1. apisanie tematu lekcji (np jak uciecha o pisowni wyrazów z u)<br />
2. Przeczytanie i zapisanie w zeszycie zasad pisowni wyrazów z u: na pocztku wyrazów, na kocu wyrazów,<br />
w czasownikach zakoczonych na uj, ujesz, uje, ujemy, ujecie, uj, w wielu innych zakoczeniach<br />
wyrazów (podr, s 50, denicja z arówk) Nauczyciel zwraca uwag na wyjtki w pisowni u na<br />
pocztku wyrazów<br />
3. wiczenia jzykowe:<br />
wyszukiwanie wyrazów z u (z w, s 21, w 12), tworzenie, wynajdywanie<br />
i odgadywanie wyrazów z u (podr, s 5051, zad 26, 8 z w, s 22, w 3), pisownia wyrazów z ó i u<br />
(z w, s 22, w 4) Nauczyciel moe zaproponowa wspólne wykonanie wicze (Sprawd co ju<br />
wiesz, z w, s 23) Sprawdzenie poprawnoci rozwizania wicze<br />
4. Nauczyciel, w celu utrwalenia wiedzy, pokazuje lmik Kiedy piszemy u? (mulbook, s 49) lub i robi<br />
dyktando dotyczce pisowni wyrazów z u (mulbook, s 50)<br />
5. Pantomima:<br />
chtny ucze za pomoc mowy ciaa (gestem, mimik) przedstawia czynno ukazan<br />
na wybranym zdjciu w zad 1 (podr, s 50) Pozostali uczniowie nie mog patrze na zdjcia Próbuj<br />
odgadn t aktywno (mówi np: Krzy trenuje) cze, który jako pierwszy powie, o któr czynno<br />
chodzi, przedstawia kolejne dziaanie abawa trwa do ostatniego przykadu z zadania Na koniec<br />
nauczyciel prosi o podanie wiczonej przez uczniów zasady pisowni z u<br />
Na koniec oenie w 4-osobowych grupach zabawnej historii z ycia szkoy z wykorzystaniem podanych<br />
wyrazów z u (Sprawd co ju umiesz, podr, s 51)<br />
aanie omowe la chtnych Napisz 24-zdaniowe dyktando dla rówieników, w którym znajd<br />
si wyrazy z trudnoci ortograczn u i ó<br />
Autorka: Beata Bry<br />
28<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 13<br />
e sownikiem ortoraiznym zawsze raniej<br />
Podstawa programowa PP 1–3: I61) PP 4–8: III41), I3), I5), I6)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
korzysta z informacji podanych w rónych ródach<br />
rozrónia rodzaje sowników ortogracznych (sownik papierowy i internetowy)<br />
utrwala umiejtno ukadania wyrazów wedug kolejnoci alfabetycznej<br />
utrwala zasady pisowni<br />
stosuje poznane reguy pisowni w praktyce<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca ze sownikami ortogracznymi,<br />
swobodna rozmowa,<br />
wiczenie redakcyjno-stylistyczne,<br />
praca grupowa,<br />
praca indywidualna<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 5254),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />
sowniki ortograczne w wersji papierowej i internetowej,<br />
kredki, mazaki<br />
<br />
Na pocztek Praca ze sownikami ortogracznymi: zadaniem uczniów jest jak najszybsze odszukanie<br />
wyrazów, np góra, morze, poar, ulica, dó, zdarzenie, kangur, ksztat, ulewa, wóz, globus, mrówka, ucze,<br />
punkt, art<br />
Swobodna rozmowa:<br />
uczniowie odpowiadaj na pytanie, co byo pomocne w wyszukiwaniu sów (odwo-<br />
anie si do lekcji W wiecie liter i gosek, w której wiczono umiejtno ukadania wyrazów wedug kolejnoci<br />
alfabetycznej)<br />
1. apisanie tematu lekcji (np aprzyjani si ze sownikiem ortogracznym)<br />
2. apoznanie si z denicj sownika i informacjami na temat sownika ortogracznego (podr, s 52,<br />
denicja z arówk)<br />
3. wiczenie redakcyjno-stylistyczne: wspólne stworzenie notatki o sowniku w dowolnej formie,<br />
np: Sownik to zbiór wyrazów uoonych wedug okrelonych zasad ziki niemu wiemy jak poprawnie<br />
zapisa dany wyraz dokona jego podziau na sylaby czy waciwie go odmieni i wymówi Wyrazy w sow<br />
niku s uoone w kolejnoci alabetycznej<br />
4. apoznanie si z rónymi rodzajami sowników ortogracznych (podr, s 52, zad 1)<br />
5. Omówienie budowy ortogracznego sownika papierowego i internetowego (podr, s 53)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 29
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
6. Wykonanie obrazkowego sownika ortogracznego cze wybiera 34 wyrazy sprawiajce mu trudno<br />
ze wzgldu na ortogra (wyrazy moe wskaza nauczyciel, np óko, drzwi, mija, buty, wróbel,<br />
rzeka, wzgórze, chmura, póka, król, kaua) kada wybrane wyrazy wedug kolejnoci alfabetycznej,<br />
zapisuje w odstpach w zeszycie i wykonuje do nich rysunek Omówienie zadania, prezentacja efektów<br />
pracy<br />
7. Wykonanie zada polegajcych na uporzdkowaniu wyrazów wedug kolejnoci alfabetycznej (podr,<br />
s 53, zad 2) i uzupenianiu wyrazów z luk (podr, s 54, zad 3) apisanie rozwiza w zeszycie<br />
8. Praca ze sownikami ortogracznymi: zadaniem uczniów jest jak najszybsze wyszukanie wyrazów<br />
zgodnie ze wskazaniami <strong>nauczyciela</strong>, np:<br />
• odszukaj 3 wyrazy rozpoczynajce si od litery p,<br />
• odszukaj 4 rzeczowniki z liter t,<br />
• odszukaj 5 czasowników z liter b,<br />
• odszukaj 6 przymiotników z liter k<br />
9. Sprawdzenie w sowniku ortogracznym papierowym lub internetowym poprawnoci zapisu podanych<br />
wyrazów (podr, s 54, zad 4) czniowie zastanawiaj si, na co naley zwróci uwag przy zapisie<br />
tych wyrazów, i formuuj wnioski W razie potrzeby pomaga im w tym nauczyciel<br />
Na koniec oenie do podanych ilustracji zda z uyciem przynajmniej po jednym wyrazie z ó i u<br />
(Sprawd co ju umiesz, podr, s 54)<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
Praca w parach na osobnych kartkach uczniowie uzupeniaj list ateusza i wymieniaj si nim<br />
Sprawdzaj poprawno zapisu wyrazów z trudnoci ortograczn i wzajemnie koryguj bdy W razie<br />
potrzeby pomaga im w tym nauczyciel<br />
Autorka: Beata Bry<br />
30<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 14<br />
olski krajobraz wwersa istroa<br />
Podstawa programowa I11), I16), I19), I112), I114), I117), I118), I120), I212), I5)<br />
znajomo lektur obowizkowych: wybrany wiersz Wadysawa Bezy<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
wyodrbnia obrazy poetyckie w wierszu<br />
okrela tematyk wiersza oraz nastrój i wraenia czytelnicze<br />
charakteryzuje osob mówic w wierszu<br />
rozpoznaje elementy rytmizujce wiersz wers, strof<br />
uwraliwia si na pikno sowa<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca z tekstem,<br />
burza mózgów,<br />
gra Podaj dalej<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 5558),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: karta pracy, odpowiedzi do zada,<br />
opis metod zaproponowanych w scenariuszu, mulbook,<br />
zdjcia, pocztówki,<br />
materiay plastyczne<br />
Prze lekc Nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie na nastpn lekcj zdj lub pocztówek przedstawiajcych<br />
niezwyke, pikne miejsca w Polsce (informacj zapisuje w dzienniku elektronicznym)<br />
<br />
Na pocztek Prezentacja przyniesionych zdj lub pocztówek czniowie mówi, dlaczego wybrali<br />
akurat te zdjcia lub pocztówki, informuj, co one przedstawiaj i z jakich powodów s one dla nich wane<br />
Warto, aby tak prezentacj przygotowa równie nauczyciel<br />
Opcjonalnie nauczyciel moe poprosi o wykonanie zadania z podr (a pocztek, s 55)<br />
1. apisanie tematu lekcji (np Pikna nasza polska ziemia)<br />
2. Przeczytanie notki o Wadysawie Bezie (Poznaj autora, podr, s 55) Nauczyciel wyjania pojcia:<br />
zabory, piewca polskoci Pyta uczniów, czy znaj najbardziej popularny wiersz poety Katechizm polskiego<br />
dziecka<br />
3. one odczytanie wiersza Wadysawa Bezy Ziemia rodzinna (podr, s 56) apoznanie si z przypisami<br />
wyjaniajcymi niezrozumiae sownictwo<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 31
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
4. Praca z tekstem:<br />
a) Okrelenie nastroju wiersza, np uczniowie mog powiedzie, e jest ciepy, radosny, nostalgiczny,<br />
pogodny, podniosy, wzruszajcy Podzielenie si wraeniami czytelniczymi<br />
) Scharakteryzowanie osoby mówicej w wierszu (podr, s 56, zad 1) stalenie, do kogo si ona<br />
zwraca (podr, s 56, zad 2)<br />
5. apoznanie si z denicjami wersu i strofy (podr, s 56, denicja z arówk)<br />
6. Policzenie, z ilu strof skada si wiersz i ile wersów jest w kadej stroe (podr, s 57, zad 3)<br />
Burza mózgów:<br />
uczniowie zastanawiaj si nad funkcjami podziau wiersza na wersy i strofy (min uatwia<br />
czytanie, powoduje powstanie pewnej melodii, rytmu)<br />
7. ra Podaj dalej Wybrani uczniowie wykonuj polecenia wydane przez <strong>nauczyciela</strong>, np<br />
• Powiedz, ile jest zwrotek w wierszu<br />
• Przeczytaj pierwszy wers wiersza<br />
• Policz wersy w ostatniej stroe<br />
• Przeczytaj ostatni wers pierwszej strofy<br />
• Podaj tytu wiersza<br />
• Przeczytaj dwa wersy, które najbardziej ci si podobaj<br />
• Wyjanij, dlaczego utwór Wadysawa Bezy to wiersz<br />
• Przeczytaj wers, w którym wystpuje wyraz kocham<br />
• Podaj, w którym wersie której zwrotki pojawia si wyraz koyska<br />
8. Wykonanie wskazanych zada (karta pracy)<br />
9. czniowie zapisuj w zeszycie nazwy barw, których uyliby do opisów krajobrazu zawartych w wierszu<br />
(worz, podr, s 58, zad 6)<br />
Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />
umiesz, podr, s 58)<br />
aanie omowe la chtnych Stosujc dowoln technik, wykonaj prac plastyczn pt Ziemia<br />
rodzinna (worz, podr, s 58, zad 7)<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
Praca w parach: jeden ucze czyta odpowiedni fragment wiersza Wadysawa Bezy, a drugi zestaw<br />
pyta odnoszcy si do niego Pierwszy ucze udziela odpowiedzi i zapisuje je w zeszycie Nastpnie<br />
dzieci zamieniaj si rolami (podr, s 57, zad 4) Pary czytaj swoje odpowiedzi na forum klasy, nauczyciel<br />
w razie potrzeby dokonuje korekty<br />
Autorka: Beata Bry<br />
32<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 15<br />
ie wszystki olakw<br />
Podstawa programowa I11), I13), I16), I19), I114), I119), I120), II32), II33), III22)<br />
znajomo lektur obowizkowych: ózef Wybicki, Mazurek browskiego<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
zna zasady zachowania si podczas piewania lub suchania hymnu pastwowego<br />
rozpoznaje hymn i wskazuje jego cechy gatunkowe<br />
charakteryzuje osob mówic w utworze<br />
identykuje nadawc i odbiorc pieni<br />
okrela nastrój utworu<br />
wymienia postacie historyczne w utworze<br />
zna budow pieni zwrotka, wers, refren<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca z tekstem,<br />
pisanie wypowiedzi<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 5961),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook<br />
<br />
Na pocztek Przyblienie sytuacji politycznej Polski w okresie, kiedy powstaa pie Informacja do<br />
wykorzystania przez <strong>nauczyciela</strong>: Po trzecim rozbiorze w 1795 roku Rzeczpospolita jako pastwo znikna<br />
z mapy uropy Polacy nie zapomnieli jednak o swojej ojczynie i cay czas podejmowali próby odzyskania<br />
niepodlegoci edn z nich bya walka u boku cesarza Francuzów Napoleona Bonapartego, który<br />
bi si z wrogami Polski pastwami zaborczymi Rosj, Austri i Prusami W 1797 roku w Reggio dla<br />
walczcych we Woszech egionów Polskich ózef Wybicki napisa Pie Legionów Polskich, która wiele lat<br />
póniej staa si hymnem narodowym<br />
1. apisanie tematu lekcji (np ymn Polski brzmi dumnie)<br />
2. Podanie okolicznoci, w jakich jest piewany Mazurek browskiego czniowie wymieniaj trzy zasady<br />
obowizujce podczas piewania lub suchania hymnu pastwowego, np naley przyj postaw<br />
stojc wyraajc szacunek, donie uoy wzdu ciaa, zdj nakrycie gowy (mczyni) Nie wolno<br />
rozmawia, mia si, wykonywa lekcewacych gestów (a pocztek, podr, s 59)<br />
3. apoznanie si z notk o ózee Wybickim (Poznaj autora, podr, s 59) Wyjanienie niezrozumiaego<br />
wyrazu: publicysta<br />
4. Wzorcowe wyrecytowanie utworu przez <strong>nauczyciela</strong> Odczytanie przypisów<br />
5. apoznanie si z denicj hymnu (podr, s 60, denicja z arówk) Nauczyciel zwraca uwag, e taki<br />
utwór o charakterze patriotycznym to hymn narodowy<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 33
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
6. Praca z tekstem:<br />
a) Wskazanie osoby mówicej w utworze, okrelenie, w czyim imieniu si wypowiada (podr, s 60,<br />
zad 1), podanie adresata sów pieni (podr, s 60, zad 2)<br />
) Okrelenie nastroju utworu (podr, s 60, zad 3) czniowie wybieraj sporód zawartych w zadaniu<br />
propozycji, mog te poda wasne<br />
c) Wskazanie postaci historycznych wymienionych w hymnie i na podstawie podanych informacji <br />
okrelenie ich roli w dziejach Polski (podr, s 60, zad 4)<br />
7. Nauczyciel rysuje na tablicy o czasu Prosi uczniów, by umiecili na niej postacie historyczne wymienione<br />
w zad 4 w kolejnoci chronologicznej<br />
8. stalenie, z ilu zwrotek skada si utwór i ile wersów jest w kadej stroe (podr, s 60, zad 5 odwo-<br />
anie si do wiadomoci z lekcji Polski krajobraz w wersach i strofach)<br />
9. apoznanie si z denicj refrenu (podr, s 60, denicja z arówk) Odszukanie w tekcie refrenu<br />
i gone odczytanie tego fragmentu utworu<br />
10. Pisanie wypowiedzi:<br />
uczniowie tworz krótk wypowied o sposobach bronienia ojczyzny i okazywania<br />
jej szacunku obecnie (worz, podr, s 61, zad 7)<br />
Na koniec Przeczytanie notatki o Mazurku browskiego i wybranie odpowiednich sformuowa, tak<br />
aby powstaa poprawna informacja (Sprawd co ju umiesz, podr, s 61)<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
Odwrócona kartkówka w parach uoenie trzech pyta do Mazurka browskiego Wymienienie si<br />
pytaniami z innymi parami uczniów<br />
Praca z tekstem uczniowie porównuj pierwotny tekst Pieni Legionów Polskich we Woszech z wersj<br />
w podrczniku ówi, jakie dostrzegaj rónice (hc wicej, podr, s 61)<br />
Autorka: Beata Bry<br />
34<br />
© Copyright by WSiP
Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />
Scenariusze lekcji<br />
SCENARIUSZ NR 16<br />
im jestem odsmowanie rozdzia <br />
Podstawa programowa I12), I13), I16), I35), I41)<br />
Cele lekcji<br />
cze<br />
okrela tematyk utworu<br />
wskazuje legendy i posta fantastyczn przywoane w wierszu<br />
utrwala pojcia: legenda, hymn, strofa, wers, sylaba, samogoska<br />
wykorzystuje zdobyt wiedz w praktyce<br />
umie zaprezentowa wiedz na forum klasy<br />
Metody i ormy pracy<br />
praca grupowa,<br />
praca indywidualna<br />
Materiay dydaktyczne<br />
podrcznik (s 6264),<br />
zeszyt wicze (s 23),<br />
w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook<br />
<br />
Na pocztek apisanie tematu lekcji Sprawd co ju umiesz one odczytanie wiersza ózefa Ratajczaka<br />
Legenda<br />
1. Sprawdzenie stopnia rozumienia tekstu<br />
a) wskazanie w wierszu legend poznanych na lekcjach i okrelenie, czego mog nauczy (podr, s 62,<br />
zad 1)<br />
) podanie cech legend przywoanych w wierszu (podr, s 62, zad 2)<br />
c) odszukanie w wierszu przykadu bohatera fantastycznego (podr, s 62, zad 3)<br />
2. Odwoanie si do zdobytej wiedzy<br />
a) okrelenie liczby strof, z których skada si wiersz ózefa Ratajczaka, oraz liczby wersów w kadej<br />
ze strof (podr, s 62, zad 4)<br />
) dzielenie podanego wersu na sylaby i podanie, z ilu sylab jest zbudowany (podr, s 63, zad 5)<br />
c) okrelenie cech gatunkowych legendy (podr, s 63, zad 6)<br />
) uzupenienie wyrazów samogoskami (podr, s 63, zad 7)<br />
e) wyszukanie w wierszu wyrazów, w których i nie tworzy oddzielnej goski (podr, s 63, zad 8)<br />
f) wyszukanie wyrazów z ó niewymiennym (podr, s 63, zad 9)<br />
g) wykonanie notatki gracznej (podr, s 63, zad 10)<br />
3. Wspólne omówienie infograki powtórzeniowej (o ju wiesz, podr, s 64), samodzielne rozwizanie<br />
wicze (Sprawd co ju wiesz, z w, s 23)<br />
4. werykowanie przez <strong>nauczyciela</strong> poprawnoci odpowiedzi do zada<br />
Autorka: Beata Bry<br />
© Copyright by WSiP 35
Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />
ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />
Na koniec Koo fortuny (mulbook, s 64) r mona wykorzysta do powtarzania i utrwalania wiadomoci<br />
z rozdziau I ej celem jest odgadnicie hasa zwizanego z tematyk rozdziau, dotyczcego<br />
pytania: kim jestem<br />
• r rozpoczyna zakrcenie koem (przycisk: Zakr koem) System mulbooka losuje zadanie za 1, 2<br />
lub 3 punkty liczba punktów odpowiada liczbie liter, które zostan odkryte po poprawnym rozwizaniu<br />
zadania<br />
• Po udzieleniu odpowiedzi naley wcisn przycisk Sprawd odpowied Dobre rozwizanie skutkuje<br />
odkryciem odpowiedniej liczby liter w hale oraz umoliwia ponowne zakrcenie koem i wywietlenie<br />
kolejnego zadania W przypadku udzielenia zej odpowiedzi grajcy musz ponownie podej do zadania<br />
i rozwiza je poprawnie, by przej dalej<br />
W razie potrzeby nauczyciel ma moliwo podejrzenia i omówienia ostatniego z rozwizywanych zada<br />
(przycisk Ostatnie zadanie)<br />
ra skada si z maksymalnie omiu rund Koczy si, gdy uczniowie odgadn haso (nauczyciel moe je<br />
sprawdzi w kadej chwili za pomoc przycisku Odkryj haso) lub rozwi wszystkie zadania<br />
Bank pomysw<br />
Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />
Kapusta nauczyciel ukada pytania odnoszce si do wiadomoci z lekcji podsumowujcej zapisuje je<br />
mazakiem na kartkach papieru niadaniowego (1 pytanie 1 kartka) Pierwsz kartk zgniata Nastpnie<br />
nakada kolejne kartki i je zawija jak licie kapusty otow kapust rzuca wybranej osobie cze odwija<br />
li, czyta pytanie, podaje odpowied i rzuca kapust kolejnej osobie abawa trwa do momentu<br />
odwinicia wszystkich lici<br />
Autorka: Beata Bry<br />
36<br />
© Copyright by WSiP
Nowy cykl – zatwierdzony przez nauczycieli i uczniów!<br />
Dla ucznia<br />
Podręcznik<br />
Nowy podręcznik do języka polskiego<br />
Szkoła podstawowa<br />
Spójna koncepcja od klasy 4 do 8<br />
Elastyczność w realizacji programu –<br />
lektury w osobnym dziale<br />
Szata graficzna dostosowana<br />
do percepcji młodszych dzieci<br />
Różnorodność tekstów literackich –<br />
tradycyjnych i współczesnych<br />
Sekcje i kąciki porządkujące<br />
i utrwalające wiedzę<br />
Zróżnicowane zadania<br />
uwzględniające indywidualne<br />
potrzeby uczniów<br />
Nowy zeszyt ćwiczeń do języka polskiego<br />
Zeszyt ćwiczeń<br />
Spójna koncepcja od klasy 4 do 8<br />
Doskonała korelacja z materiałem<br />
z podręcznika<br />
Różnorodne zadania<br />
uwzględniające indywidualne<br />
potrzeby uczniów<br />
Zadania o wyższym stopniu<br />
trudności oznaczone<br />
specjalnym piktogramem<br />
Sketchnotki do uzupełnienia<br />
przez uczniów<br />
Atrakcyjne podsumowania<br />
rozdziałów<br />
Szkoła podstawowa<br />
Dla <strong>nauczyciela</strong><br />
<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong><br />
<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong><br />
Scenariusze lekcji<br />
Karty pracy<br />
Opis aktywizujących metod<br />
pracy<br />
Propozycje dodatkowych<br />
materiałów dydaktycznych<br />
Odpowiedzi do zadań<br />
z podręcznika i zeszytu ćwiczeń<br />
Pomysły na alternatywne<br />
poprowadzenie lekcji<br />
Szkoła podstawowa<br />
Kompleksowe rozwiązania:<br />
dokumentacja metodyczna<br />
diagnozy przedmiotowe<br />
nowy generator kartkówek <br />
i sprawdzianów<br />
nowy multibook<br />
ćwiczenia interaktywne<br />
filmoteka<br />
plansze interaktywne<br />
cyfrowe odzwierciedlenie podręcznika<br />
próbny egzamin ósmoklasisty<br />
Masz pytania dotyczące oferty? Napisz na: nowa.ofertaSP@wsip.pl<br />
wsip.pl<br />
sklep.wsip.pl<br />
infolinia: 801 220 555