05.04.2023 Views

Poradnik nauczyciela Zamieńmy słowo Klasa 4

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong><br />

Szkoła podstawowa


<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong>


© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne<br />

Warszawa 2023<br />

ISBN: 978-83-02-21422-6<br />

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Anna Rogowska (redaktor koordynator)<br />

Wsppraca redakcyjna: Renata Pizior-Krymska<br />

Redakcja techniczna: wona iakowska<br />

Projekt okadki: ARIP NEXT<br />

Projekt graficzny: Joanna Plakiewicz, Hanna Michalska-Baran<br />

Fotoedycja: Natalia Marszaek<br />

Skad i amanie: Shift-ENTER<br />

ra ilstraci i fotografii<br />

kaka (bzia chopca) lizabeth stockadobecom (kapelsz) carballoShtterstockcom (pantofelek) rmbs<br />

Shtterstockcom (Baba aga) Iconic BestiaryShtterstockcom (chmra) RIP (korona) RIP (wdka) BibadashShtterstockcom<br />

(rybka) ren28Shtterstockcom (ptak) fnnybear36Shtterstockcom (samolot) PikoitShtterstockcom<br />

(piegi) S-ictoriaShtterstockcom<br />

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spka kcyjna<br />

00-807 Warszawa, leje erozolimskie 96<br />

KRS: 0000595068<br />

Infolinia: 801 220 555<br />

www.wsip.pl<br />

rk i oprawa: orskie akady raficzne apole Sp z oo<br />

Pblikacja, ktr nabye, jest dzieem twrcy i wydawcy Prosimy, aby przestrzega praw, jakie im przysgj ej zawarto moesz dostpni<br />

nieodpatnie osobom bliskim lb osobicie znanym le nie pblikj jej w internecie eli cytjesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich<br />

treci i koniecznie zaznacz, czyje to dzieo kopijc jej cz, rb to jedynie na ytek osobisty<br />

Szanjmy cdz wasno i prawo<br />

Wicej na wwwlegalnakltrapl


SPIS TREŚCI<br />

............ 6<br />

Metody problemowe ......................................................... 7<br />

Metody ekspresji i impresji ................................................... 9<br />

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11<br />

rede wsystkim by sob ............................................ 11<br />

Notatka o sobie .............................................................. 13<br />

wieie liter i osek ....................................................... 15<br />

Dzie-li-my wy-ra-zy .......................................................... 16<br />

opotliwa litera i ............................................................ 17<br />

ak opisa siebie ............................................................ 18<br />

estem olk olakiem a y ............................................... 20<br />

Moje korzeie leeda o e ze i sie ............................... 22<br />

Historia pewnej Wandy ...................................................... 24<br />

Dawno tem w rszwiy .................................................. 25<br />

wko do swka pisownia wyrazw z .................................... 26<br />

waam z si miem pisownia wyrazw z ............................ 28<br />

e sownikiem ortoraiznym zawsze raniej ................................ 29<br />

olski krajobraz w wersa i stroa ......................................... 31<br />

ie wszystki olakw ................................................... 33<br />

odsmowanie rozdzia ................................................... 35


do przygotowania<br />

kartkówki lub sprawdzianu<br />

dostosowani stopnia trudnoi<br />

oliwo usuniia<br />

lub podiany zada<br />

kad zadani w dwó<br />

wrsa<br />

ily i ania<br />

galri zd<br />

nagrania audio<br />

zadania interaktywne<br />

koa ortuny<br />

esape rooy<br />

wirtualny asystent<br />

nauzyiela<br />

MULTIBOOK<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

progra nauzania<br />

rozkad ateriau<br />

plan wynikowy<br />

przedmiotowy system<br />

oeniania


ostpny<br />

take w wersi<br />

elektronizne wzbogaone<br />

o dodatkowe materiay<br />

karty pray i zazniki<br />

do senariuszy<br />

odpowiedzi do wszystki<br />

zada z podrznika<br />

i zeszytu wize<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

poradniku nauzyiela znadziesz<br />

scenarisze lekci<br />

opis aktywizcych meto pracy na lekcach zyka polskiego<br />

wskazwki metoyczne<br />

propozyce oatkowych materiaw yaktycznych<br />

pomysy na alternatywne poprowazenie lekci<br />

informace otyczce realizaci poszczeglnych pnktw postawy<br />

programowe


Biologia amiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | zia <strong>Klasa</strong> I 4<br />

<br />

<br />

Aktywizujce metody pracy<br />

na lekcjac jzyka polskiego<br />

Dzisiejsz modzie nieatwo zainteresowa propozycjami zawartymi w Podstawie programowej<br />

trudno sprawia te coraz wikszy odsetek uczniw ze specycznymi problemami w uczeniu si,<br />

ktrzy wymagaj szczeglnego podejcia Nauczyciel musi pilnowa, by lekcje byy efektywne<br />

(realizacja zamierzonych celw), a jednoczenie aktywizujce (wzrost zaangaowania uczniw,<br />

mobilizacja do wsppracy i samoksztacenia, stymulacja rozwoju) Odpowiedzi na wyzwania<br />

wspczesnej szkoy moe by wybr odpowiednich metod i narzdzi pracy zapewniajcych<br />

realizacj celw ksztacenia, dostosowanych do rnych potrzeb edukacyjnych, a zarazem<br />

atrakcyjnych dla modziey i dajcych osobist satysfakcj<br />

Terminologia etody pracy stosowane w edukacji szkolnej mona podzieli na dwie zasadnicze kategorie<br />

ze wzgldu na rol <strong>nauczyciela</strong> i ucznia w procesie ksztacenia<br />

Metoy naczania systematycznie i wiadomie stosowane sposoby dziaania <strong>nauczyciela</strong> i uczniw,<br />

prowadzce do okrelonych celw<br />

Metoy czenia si sposoby przyswajania wiedzy przez ucznia, cechujce si pewn doz<br />

powtarzalnoci<br />

W terminologii czsto jest mowa rwnie o technikach czy narzdziach nazwy te zazwyczaj okrelaj<br />

proste dziaania, pomagajce w indywidualnej nauce W najnowszych opracowaniach pojcia metoda,<br />

technika i nadie czsto s stosowane synonimicznie jako nazwy sposobw pracy, usprawniajcych<br />

zarwno proces nauczania, jak i uczenia si Dlatego w niniejszym poradniku obok typowych metod<br />

aktywizujcych zaproponowano rwnie techniki i narzdzia nauczaniauczenia si rzeba przy tym pamita,<br />

e metody pracy podlegaj cigej modykacji ze wzgldu na zmieniajc si rzeczywisto, nowe<br />

zainteresowania kolejnych pokole uczniw, a take cige poszukiwania nauczycieli, podejmowane<br />

w trosce o jak najlepsze jednostkowe efekty nauczaniauczenia si<br />

harakterystyka Najwaniejsza rnica midzy metodami rozumianymi tradycyjnie a nowoczesnymi<br />

metodami aktywizujcymi polega na zmienionej roli ucznia w procesie przyswajania wiedzy W tradycyjnych<br />

metodach ksztacenia postaci pierwszoplanow jest nauczyciel to on decyduje, jak wyglda<br />

lekcja, jego zdanie jest najwaniejsze W przypadku pracy metoami aktywizcymi na pierwszy plan<br />

wysuwa si ucze a on do wykonania duo wicej czynnoci ni w tradycyjnym modelu edukacyjnym,<br />

a efektem kocowym tych dziaa jest samodzielne dojcie do celu Nie odbywa si to oczywicie bez<br />

udziau <strong>nauczyciela</strong>, ktry cay czas jest obecny w klasie i czuwa nad przebiegiem lekcji Przestaje jednak<br />

by nieomylnym ekspertem aczyna peni funkcj doradcy, organizatora, a nawet partnera Do jego<br />

zada naley objanienie celw lekcji, wybr i zainicjowanie sposobu dziaania, zorganizowanie warsztatu<br />

pracy, przygotowanie materiaw dydaktycznych, a nastpnie obserwacja uczniw podczas pracy, dzielenie<br />

si radami i spostrzeeniami, pomoc w rozwizywaniu problemw atem gwnym zaoeniem metod<br />

aktywizujcych, na ktrym opiera si nowoczesny sposb pracy na lekcjach, jest przewaga uczenia<br />

si nad nauczaniem<br />

skazwki etody aktywizujce dynamizuj proces nauczaniauczenia si Wymagaj od ucznia<br />

wikszego zaangaowania w proces dydaktyczny, a czsto nawet wyjcia z roli: stania si kim innym,<br />

np liderem grupy albo nauczycielem rzeba jednak mie wiadomo, e warunkiem efektywnoci podjtych<br />

dziaa bdzie zrozumienie przez ucznia zaoonego celu edukacyjnego Wane, by ucze mia<br />

Autorka: Dorota Podorska<br />

6<br />

© Copyright by WSiP


amiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4<br />

ktwijce metod prac<br />

wpyw na planowanie i podejmowanie decyzji, wwczas jego zaangaowanie wzronie Istotne jest te to,<br />

by da modziey przestrze na popenianie bdw, a take czas na ich omwienie i skorygowanie Nie<br />

bez znaczenia jest rwnie docenianie wysiku woonego w wykonanie zadania, a nie branie pod uwag<br />

wycznie efektw pracy<br />

el adaniem <strong>nauczyciela</strong> stosujcego metody aktywizujce jest wyposaenie uczniw w podstawowe<br />

umiejtnoci radzenia sobie w szybko zmieniajcym si wiecie en cel najlepiej ilustruje znane indiaskie<br />

przysowie: aj mi r a d mia co je pre ca die ac mnie owi r a d mia co je<br />

pre cae cie atem nauczyciel nie powinien dawa uczniom gotowych rozwiza Naley stwarza<br />

takie warunki pracy w szkole, by absolwent potra uczy si, myle, poszukiwa, doskonali, a take<br />

komunikowa si, dziaa i wsppracowa w zespole<br />

Klasykaca Istnieje wiele sposobw klasykacji metod aktywizujcych stosowanych w szkole W niniejszym<br />

poradniku przyjto podzia czterostopniowy Wszystkie opisane grupy metod daj uczniom du<br />

niezaleno i wiele moliwoci dziaania<br />

Metoy prolemowe rozwijaj umiejtno mylenia krytycznego Polegaj na zaprezentowaniu<br />

uczniom sytuacji problemowej i zorganizowaniu procesu poznawczego, ktry skada si z takich<br />

etapw, jak: analizowanie, wyjanianie, ocenianie, porwnywanie i wnioskowanie Przykadowe<br />

metody problemowe to burza mzgw, studium przypadku, dyskusja panelowa czy obserwacja Do tej<br />

grupy metod mona wczy rwnie narzdzia i rutyny mylenia krytycznego<br />

Metoy ekspresi i impresi s nastawione na emocje i przeycia Aktywno uczniw jest efektem<br />

zaangaowania emocjonalnego oraz dozna i przey zwizanych z wykonywaniem okrelonych zada<br />

Przykadowe metody z tej grupy to drama, metoda projektu czy fabua z kubka<br />

Metoy gracznego zapis proces decyzyjny zostaje przedstawiony na rysunku, co szczeglnie uatwia<br />

prac wzrokowcom Do tych sposobw aktywizacji uczniw nale rozmaite prace plastyczne,<br />

graki lub wykresy Przykadowe metody gracznego zapisu to drzewko decyzyjne, plakat, mapa myli,<br />

rybi szkielet<br />

ry yaktyczne grupa metod, w ktrych wiedz i umiejtnoci zdobywa si przez zabaw<br />

Aktualnie popularne s dwie formy takiej pracy: a) wykorzystanie w procesie ksztacenia caych<br />

gier, b) wykorzystanie samych mechanizmw gier, czyli tzw gamikacja Stosujc gry dydaktyczne<br />

jako metod aktywizujc, mona z powodzeniem korzysta z narzdzi technologii informacyjnych<br />

i komunikacyjnych Planujc gr dydaktyczn, naley:<br />

• jasno okreli cele dydaktyczne (gry mog wprowadza nowy materia lub mie aspekt utrwalajcy),<br />

• dostosowa gr do wieku i moliwoci uczniw (zbyt trudne zadania bd zniechcajce),<br />

• ustali jasne zasady i ich bezwzgldnie przestrzega,<br />

• opracowa czytelne i zrozumiae dla wszystkich zasady punktacji<br />

I. METODY PROBLEMOWE<br />

<br />

moliwia szybkie zebranie wielu sposobw rozwizania problemu poruszonego na lekcji Pomysy<br />

moe zgasza kady ucze Wszystkie s wane nawet te najbardziej miae, nietypowe, nierealne czy<br />

wrcz absurdalne Nie liczy si ich forma jzykowa, bowiem poprawno ustpuje miejsca pomysowoci<br />

Nauczyciel nie ocenia pomysw na etapie ich zgaszania<br />

Autorka: Dorota Podorska<br />

© Copyright by WSiP 7


Biologia amiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4<br />

ktwijce okad metod materia prac<br />

W burzy mzgw obowizuj nastpujce zasady:<br />

• Kady pomys jest dobry<br />

• Waniejsza jest liczba pomysw ni ich jako<br />

• Kady pomys jest zapisywany w formie podanej przez jej autora<br />

• Nie komentuje si pomysw<br />

• Nie krytykuje si pomysw<br />

• Wszyscy na rwnych prawach bior udzia w zgaszaniu pomysw<br />

• Pomysy podaje si w wyznaczonym czasie<br />

astosowanie etod mona wykorzysta na lekcjach kadego typu Dobrze si sprawdza podczas<br />

zaj z nauki o jzyku, a take na lekcjach powiconych ksztaceniu literackiemu i kulturowemu, kiedy<br />

uczniowie np maj rozpozna rodzaj lub gatunek literacki, okreli problematyk utworu, zrozumie<br />

pojcie, nazwa wraenia pojawiajce si po lekturze wiersza, wyjani znaczenia przenone w tekcie,<br />

przedstawi wasne zdanie na temat utworu<br />

Spos pracy Praca metod burzy mzgw skada si z piciu etapw:<br />

1. Sformuowanie problemu<br />

2. gaszanie pomysw:<br />

• kady pomys jest zapisywany<br />

• cel: zgromadzenia jak najwikszej liczby pomysw<br />

3. Krytyczna analiza pomysw:<br />

• ustalenie kryteriw oceny (np realno, zyski straty, akceptacja wikszoci)<br />

• ocena wedug przyjtych kryteriw<br />

4. Wybr pomysu rozwizujcego problem<br />

5. astosowanie wybranego rozwizania<br />

alety Pomysy na rozwizanie jakiego problemu moe poda kady ucze Dziki temu, e nie ocenia<br />

si pomysw na etapie ich zgaszania, uczniowie chtniej si nimi dziel en sposb pracy omiela wic<br />

uczniw, ktrzy zwykle s mao aktywni i obawiaj si oceny<br />

<br />

etoda suy do szybkiego zdiagnozowania wiedzy i umiejtnoci uczniw Nauczyciel przygotowuje<br />

okrelon liczby zda twierdzcych na dany temat, a uczniowie decyduj, czy s prawdziwe lub faszywe<br />

astosowanie etod mona wykorzystywa na kadej lekcji niezalenie od tematu Suy do sprawdzenia<br />

wiadomoci uczniw na pocztku lub na kocu lekcji ona j zastosowa w celu powtrzenia<br />

danej pari materiau bd przed sprawdzianem<br />

Spos pracy Nauczyciel moe uy tej metody zarwno podczas pracy indywidualnej, jak i pracy<br />

w grupach<br />

astosowanie poczas pracy inywialne<br />

Dla kadego ucznia naley przygotowa po dwie karty (np powki kartki formatu A4) Dobrze jest je<br />

zalaminowa, aby suyy do wielokrotnego uytku Na jednej karcie znajduje si litera P (prawda), a na<br />

drugiej F (fasz) Karty mog wykona sami uczniowie<br />

Na koniec lekcji nauczyciel robi powtrzenie materiau (wariant z powtrzeniem) Czyta wczeniej przygotowane<br />

zdania twierdzce eli zdanie jest prawdziwe, uczniowie podnosz kart z liter P, jeli jest<br />

faszywe kart z liter F Opcjonalnie nauczyciel moe poprosi uczniw o przygotowanie zestawu zda<br />

i wwczas to oni je odczytuj<br />

Autorka: Dorota Podorska<br />

8<br />

© Copyright by WSiP


amiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4<br />

ktywizjce metody pracy<br />

astosowanie poczas pracy w grpach<br />

Kada grupa uczniw dysponuje plansz w formacie A4 oraz wasnorcznie wykonanym zestawem kart<br />

Na kadej karcie po jednej stronie s zapisane zdania twierdzce zwizane z danym tematem<br />

PRAWDA<br />

BRAK<br />

DECYZJI<br />

KARTY<br />

<br />

BRAK<br />

WIEDZY<br />

Karty le w centralnym polu planszy, zapisan stron do dou og by ponumerowane Poszczeglni<br />

czonkowie kadej grupy kolejno bior karty i gono odczytuj zapisane na nich zdania Nastpnie<br />

proponuj swojej grupie odpowied: prawda lub asz bd zgaszaj brak wiedzy Pozostali czonkowie<br />

grupy wyraaj swoje opinie eli wszyscy stwierdz, e zdanie jest prawdziwe, odczytujcy kadzie kart<br />

w polu prawda, jeli uznaj, e jest faszywe w polu asz dy grupa w okrelonym przez <strong>nauczyciela</strong><br />

czasie nie dojdzie do porozumienia, odkada kart w polu brak decyzji eli potrzebuje wicej informacji,<br />

aby dokona waciwego wyboru, odkada kart w polu brak wiedzy Karty lece w polach brak decyzji<br />

i brak wiedzy staj si punktem wyjcia do dalszej pracy<br />

alety Aktywno uczniw jest zwykle bardzo wysoka czniowie ksztac umiejtno podejmowania<br />

decyzji, argumentowania i logicznego mylenia Rozwijaj umiejtno czytania ze zrozumieniem i po-<br />

rednio przygotowuj si do rozwizywania zada zamknitych typu prawda fasz, wystpujcych na<br />

egzaminie smoklasisty Poprzez zabaw nabywaj technicznych umiejtnoci zwizanych z wykonywaniem<br />

tego rodzaju zada<br />

II. METODY EKSPRESJI I IMPRESJI<br />

<br />

est to forma wiadomie przygotowanej improwizacji Przedstawia okrelon sytuacj, w ktrej wystpuje<br />

konikt W tej metodzie wykorzystuje si gesty i ruchy ciaa, mimik, mow, odwouje do zmysw i wyobrani<br />

ej celem jest oddanie emocji odgrywanych postaci Nieistotne s aktorskie kompetencje uczniw<br />

Istniej nastpujce rodzaje dramy:<br />

• drama spontaniczna, polegajca na improwizacji aktorw odgrywajcych wyznaczone role<br />

• drama planowana, polegajca na odgrywaniu rl zgodnie z wczeniej przygotowanym scenariuszem<br />

Wyrnia si wiele technik dramowych, s to min:<br />

• rola wejcie w okrelon rol powinno by intuicyjnie, by przeycia uczniw byy gbokie<br />

• rozmowa najprostszy sposb wejcia w rol Aby j stosowa, niezbdne jest wprowadzenie koniktu<br />

• pantomima uczestnik za pomoc mowy ciaa wskazuje na okrelony temat lub problem<br />

• ywe obrazy odgrywane zdarzenie zostaje uchwycone w najbardziej dramatycznym momencie i zatrzymane<br />

w bezruchu (stop-klatka)<br />

• wywiad moe by przeprowadzany w parach lub grupach czestnicy mog pozosta sob lub odgrywa<br />

okrelone role<br />

Autorka: Dorota Podorska<br />

© Copyright by WSiP 9


Biologia amiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4<br />

ktywizujce ozkad metody materiau pracy<br />

• rzeba czsto stosowana podczas pracy w parach eden ucze jest rzebiarzem, a drugi jego tworzywem<br />

Rzebiarz wydaje stosowne polecenia lub ustawia partnera w okrelony sposb<br />

• list przyblia nieobecn posta, pomaga odkry jej tajemnice oe by wykorzystywany do charakterystyki<br />

bohaterw<br />

Podczas dramy wszyscy s aktorami, angauj si w kcyjne zdarzenia, a po jej zakoczeniu dyskutuj<br />

o najwaniejszych problemach i je oceniaj<br />

astosowanie etoda sprawdza si na lekcjach powiconych ksztaceniu literackiemu i kulturowemu<br />

oe by pomocna w analizie i interpretacji utworw epickich, a take utworw lirycznych o tematyce<br />

egzystencjalnej<br />

Spos pracy Nauczyciel i uczniowie aranuj wntrze klasy moe to by kilka rekwizytw, jakie<br />

elementy prostej dekoracji Wsplnie krtko przedyskutowuj temat, dzielc si pomysami i przemyleniami<br />

Nastpnie rozpoczyna si gra, ktr w kadej chwili mona przerwa, zgosi uwagi czy pomysy<br />

Wane, by uczniowie poznali motywy, jakimi kieruj si bohaterowie w swoim postpowaniu i w jaki sposb<br />

reaguj na okrelone zachowania innych<br />

Nauczyciel, pracujc metod dramy, ma do dyspozycji kilka rodzajw dziaa wstpnych:<br />

• proste wiczenia, np rozluniajce i suce koncentracji<br />

• wprawki dramatyczne:<br />

wiczenia ruchowe (np wiczenie chodu wybranej postaci literackiej),<br />

wiczenia intonacyjne (np Wypowiedz si jak komentator sportowy),<br />

wiczenia odwoujce si do zmysw (np dotyku, wzroku)<br />

• rne zabawy integrujce uczniw i pobudzajce ich aktywno<br />

• wiczenia dramowe:<br />

dokoczenie opowiadania,<br />

przeprowadzenie wywiadu,<br />

zagranie sceny na podstawie okrelonego tekstu literackiego,<br />

ukadanie rnych form wypowiedzi, piosenek, historii, opowiada czy bajek<br />

• gry dramowe o strukturze bardziej otwartej ni wiczenia Opieraj si na improwizacji Punktem<br />

wyjcia do rozpoczcia gry dramowej jest sytuacja osadzona w okrelonym miejscu (moe to by np<br />

miejsce akcji z lektury szkolnej, dom), a uczestnicy wchodz w okrelone role ry dramowe pozwalaj<br />

zrozumie drug osob i lepiej pozna siebie dziki wypowiedziom innych osb<br />

Do dramy waciwej zaliczaj si wszystkie powysze typy zaj a ona struktur otwart czestnik to<br />

rwnoczenie widz i aktor ej celem jest zmiana przekona uczestnikw w wyniku ujrzenia sytuacji w nowym<br />

wietle Przebieg dramy waciwej jest nastpujcy:<br />

• Wprowadzenie przez prowadzcego<br />

• Przygotowanie si uczniw do wejcia w role<br />

• Odegranie rl przez uczniw<br />

• Omwienie efektw pracy<br />

alety Drama uczy przez aktywno Pobudza wyobrani i moliwoci twrcze uczniw, przyczynia<br />

si tym samym do ich rozwoju wewntrznego Pomaga przeywa i uzewntrznia trudne do zwerbalizowania<br />

emocje Dodaje pewnoci siebie<br />

Autorka: Dorota Podorska<br />

10<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

Rozdzia I. Kim jestem<br />

Bank pomysw<br />

Propozycja wykorzystania strony ziaowe z podr (s 9) Fotograa chopca oraz sentencja Sokratesa<br />

maj skoncentrowa uwag uczniw na problemie, wok ktrego skupiaj si lekcje z I rozdziau<br />

czniowie mog si zgodzi ze zdaniem Sokratesa albo z nim polemizowa wane, by uzasadniali swoje<br />

opinie Warto poprosi dzieci o przykady z lektur szkolnych z klas 13 czy obejrzanych lmw i spektakli<br />

teatralnych czniowie mog si te odwoywa do wasnych dowiadcze<br />

SCENARIUSZ NR 1<br />

rzede wszystkim by sob<br />

Podstawa programowa I19), I112), I 114), I115), I117), I118), II37)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

opisuje siebie<br />

charakteryzuje bohaterw odczytanego tekstu<br />

okrela problematyk utworu<br />

mwi o wraeniach zwizanych z przeczytanym tekstem<br />

wyjania zwrot: by sob<br />

wypowiada si na okrelony temat<br />

przywouje wasne dowiadczenia pomocne w interpretacji tekstu<br />

dba o poprawno jzykow redagowanych wypowiedzi<br />

Metody i ormy pracy<br />

zabawa pyta do,<br />

swobodna rozmowa,<br />

praca w grupach,<br />

praca plastyczna,<br />

zabawa gadujzgadula<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 1012),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada,<br />

opis metody zaproponowanej w scenariuszu, mulbook,<br />

papier, kredki, ewentualnie inne materiay plastyczne<br />

<br />

Na pocztek abawa pyta do W celu bliszego poznania si chtny ucze siada na honorowym<br />

miejscu, pozostali uczniowie zadaj mu pytania Nauczyciel przypomina, e nie mona zadawa<br />

pyta kopotliwych, zoliwych, wulgarnych, a pytany ucze zawsze moe powiedzie pass, jeli nie chce<br />

udzieli odpowiedzi eli nauczyciel rozpoczyna prac w danej klasie, uczniowie mog skierowa pytania<br />

rwnie do niego Nauczyciel koczy zabaw w wybranym przez siebie momencie<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 11


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Kim jestem?)<br />

2. one odczytanie wypowiedzi aksa, Kuby i Amelii (a pocztek, podr, s 10)<br />

Swobodna rozmowa:<br />

uczniowie dziel si spostrzeeniami, ktre okrelenia uyte przez postacie z zadania<br />

pasuj rwnie do nich<br />

3. Opisanie siebie w zeszycie z wykorzystaniem wzoru wypowiedzi aksa, Kuby i Amelii czniowie<br />

podejmuj prb odpowiedzi na pytania:<br />

• Kim jestem?<br />

• Jakie odgrywam role?<br />

• o mnie charakteryzuje?<br />

4. one odczytanie tekstu Jestem acka Canelda, arka ictora ansena i Kimberley Kirberger<br />

(podr, s 1112)<br />

5. Praca w grupach:<br />

• I grupa przygotowuje odpowied na pytanie, jakie czynnoci i zadania kojarz jej si z wykonawcami<br />

opisanych w tekcie zawodw (podr, s 12, zad 1)<br />

• II grupa okrela, co wywoao zaciekawienie lub zdziwienie w przeczytanym tekcie i jak zosta opisany<br />

jego bohater (podr, s 12, zad 2)<br />

• III grupa analizuje, co to znaczy by sob, podaje przykadowe sytuacje, rwnie takie, w ktrych<br />

trudno jest by sob (podr, s 12, zad 4)<br />

aprezentowanie i omwienie efektw pracy poszczeglnych grup<br />

6. Wskazanie przez chtnego ucznia fragmentu tekstu odnoszcego si do niego i podanie uzasadnienia<br />

(podr, s 12, zad 3)<br />

7. Praca plastyczna:<br />

zaprojektowanie znaku gracznego charakterystycznego dla ucznia (worz, podr,<br />

s 12, zad 5)<br />

Przedstawienie wykonanych prac czniowie wyjaniaj, czym si kierowali, tworzc swj indywidualny<br />

znak graczny Analizowanie poszczeglnych elementw znakw<br />

8. abawa gadujzgadula:<br />

nauczyciel daje wybranemu uczniowi kartk z zapisanym imieniem i nazwiskiem<br />

koleanki lub kolegi z klasy cze w kilku zdaniach przedstawia t osob <strong>Klasa</strong> prbuje odgadn,<br />

o kim mowa<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 12)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

12<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 2<br />

Notatka osobie<br />

Podstawa programowa II27), III13), III14), III24), I2), I3), I7)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

wyjania pojcia: notatka, netykieta<br />

korzysta z rnych rde informacji<br />

selekcjonuje informacje na podstawie krytycznej oceny<br />

tworzy notatk o sobie<br />

redaguje rne rodzaje notatek<br />

tworzy wypowied z uwzgldnieniem zamierzonego celu<br />

przedstawia si z zastosowaniem zasad grzecznoci<br />

Metody i ormy pracy<br />

zabawa Kto tak jak ja praca w parach,<br />

wiczenia redakcyjno-stylistyczne,<br />

swobodna rozmowa<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 1316),<br />

zeszyt wicze (s 57),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />

kartki z bloku A4,<br />

papierowe plaskowe kulki z numerami<br />

<br />

Na pocztek abawa Kto tak jak ja<br />

Propozycje pyta: Kto tak jak ja lubi czekolad, lubi dugo spa,<br />

chtnie wyjeda nad morze, ma kota, uwielbia oglda lmy? abawa ma kilka kolejek Nauczyciel koczy j<br />

w dowolnym momencie Podsumowuje zabaw, mwic, e mimo oczywistych rnic wszyscy moemy<br />

ze sob wsppracowa, bawi si, lubi<br />

Opcjonalnie nauczyciel proponuje zadanie polegajce na pracy w parach (a pocztek, podr, s 13)<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Pisz o sobie notatk w mig zrobi)<br />

2. apoznanie si z denicj notatki i jej charakterystycznymi cechami (podr, s 13, denicja z arwk)<br />

apisanie w zeszycie informacji o notatce Nauczyciel zwraca uwag, e umiejtno pisania notatek<br />

jest kluczowa podczas nauki kadego przedmiotu Warto wic wybra sobie taki sposb notowania,<br />

ktry uatwi nauk i bdzie efektywny<br />

3. apoznanie si z poszczeglnymi rodzajami notatek (Mam lekkie pióro, podr, s 1415) Krtkie omwienie<br />

ich specyki czniowie okrelaj, ktry rodzaj notatki najbardziej im odpowiada, i uzasadniaj<br />

swj wybr (podr, s 16, zad 1)<br />

4. wiczenia redakcyjno-stylistyczne:<br />

sporzdzenie rnego typu notatek (z w, s 57, w 12, 3 lub 4)<br />

Chtni uczniowie odczytuj propozycje odpowiedzi<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 13


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

5. apoznanie si z denicj netykiety i zapisanie pierwszego zdania denicji w zeszycie (podr, s 16,<br />

denicja z arwk)<br />

6. Swobodna rozmowa: uczniowie wypowiadaj si na temat zasad netykiety Nauczyciel pyta,<br />

czy uczniowie maj kontakt z portalami spoecznociowymi, jeli tak, to czy stosuj podane w denicji<br />

zasady i czy s one dla nich wane<br />

7. Przygotowanie notatki o sobie na stron internetow (podr, s 16, zad 2) czniowie wybieraj jeden<br />

rodzaj notatki, uwzgldniaj podane w zadaniu zagadnienia i stosuj zasady netykiety<br />

Opcjonalnie przygotowuj notatk o sobie wedug wynikw losowania, np:<br />

• papierowa kulka nr 1 notatka w formie tekstu pisanego w sposb cigy,<br />

• papierowa kulka nr 2 notatka w formie schematu,<br />

• papierowa kulka nr 3 notatka w formie tabeli,<br />

• papierowa kulka nr 4 notatka w punktach,<br />

• papierowa kulka nr 5 notatka graczna, inaczej: rysnotka, sketchnotka)<br />

aprezentowanie notatek o sobie z komentarzem na temat przebiegu pracy czniowie mwi, co byo<br />

dla nich atwe, a co sprawio trudno<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 16)<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta rwnie inne metody pracy, np<br />

Praca w parach uczniowie dobieraj si w pary i w cigu 4 minut dowiaduj si jak najwicej o sobie<br />

nawzajem apisuj w zeszycie najwaniejsze informacje na temat swojego rozmwcy Nastpnie na forum<br />

klasy rozmawiaj o tym, co ciekawego powiedzieli ich partnerzy rozmowy (a pocztek, podr, s 13)<br />

Praca indywidualna uczniowie wykonuj notatk graczn (sketchnotk) o swoim najlepszym przyjacielu<br />

wzgldniaj np: wiek, rodzestwo, hobby, zalety, marzenia<br />

Autorka: Beata Bry<br />

14<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 3<br />

W wieie liter iosek<br />

Podstawa programowa PP 1–3: I46) PP 4–8: II35)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

utrwala znajomo alfabetu<br />

porzdkuje wyrazy zgodnie z kolejnoci alfabetyczn<br />

ma wiadomo rnicy midzy liter a gosk<br />

wskazuje liczb gosek i liter w wyrazie<br />

Metody i ormy pracy<br />

zabawa pik,<br />

wiczenia jzykowe,<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 1719),<br />

zeszyt wicze (s 810),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />

do zada, mulbook,<br />

praca w parach,<br />

praca indywidualna (plastyczna)<br />

mikka pika,<br />

zestaw wyrazw do wicze obrazkowe koci<br />

do gry,<br />

kolorowe mazaki pisaki kredki<br />

<br />

Na pocztek abawa pik<br />

przypomnienie alfabetu czniowie rzucaj do siebie pik, wypowiadajc<br />

kolejne 32 litery alfabetu eli jaka osoba si pomyli, zabawa zaczyna si od pocztku<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Kto alabet zna o pikne sowa dba)<br />

2. wiczenia jzykowe<br />

(podr, s 18, zad 13 z w, s 8, w 12)<br />

3. Podanie przykadw zastosowania ukadu alfabetycznego odwoanie si do wiedzy uczniw oliwe<br />

odpowiedzi: zapis nazwisk w dzienniku lekcyjnym, katalog biblioteczny, hasa w sowniku, encyklopedii<br />

4. Omwienie rnicy midzy gosk a liter (podr, s 19, denicja z arwk) Wyjanienie, e gosk wymawiamy<br />

i syszymy, a liter zapisujemy i widzimy apisanie w zeszycie informacji na temat goski i litery<br />

5. wiczenia jzykowe w parach:<br />

doskonalenie umiejtnoci okrelania liczby liter i gosek w wyrazach<br />

(podr, s 19, zad 46) Opcjonalnie nauczyciel sam przygotowuje zestaw wyrazw, ewentualnie<br />

wykorzystuje obrazkowe koci do gry<br />

6. Praca indywidualna (plastyczna):<br />

kady ucze wybiera dowoln cyfr od 3 do 6 i zapisuje j w zeszycie<br />

Nastpnie wymyla wyraz o okrelonej liczbie liter (jeli wybra cyfr 3, to wyraz powinien by trzyliterowy,<br />

np dom) adaniem ucznia jest wykonanie rysunku piktogramu obiektu, zjawiska lub osoby,<br />

ktre ten wyraz nazywa Dodatkowo ucze moe okreli liczb gosek w danym wyrazie Chtni<br />

uczniowie prezentuj efekty swojej pracy<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 19), dla chtnych uczniw: z w, s 910, w 3, 6<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 15


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 4<br />

Dzie-li-my wy-ra-zy<br />

Podstawa programowa PP 1–3: I51) PP 4–8: II35)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

zna pojcia: samogoska, spógoska, sylaba<br />

umie odrni samogosk od spgoski<br />

ma wiadomo roli sylabotwrczej samogosek<br />

zna i stosuje zasady dzielenia wyrazw na sylaby<br />

Metody i ormy pracy<br />

zabawa w grupach,<br />

wiczenia jzykowe,<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 2022),<br />

zeszyt wicze (s 1112),<br />

konkurs<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />

do zada, mulbook,<br />

tekst np z prognoz pogody<br />

<br />

Na pocztek abawa w dwch grupach<br />

Nauczyciel wywietla na tablicy mulmedialnej tekst z prognoz<br />

pogody lub inn istotn w danym dniu informacj Pierwsza grupa wyklaskuje odczytywany tekst,<br />

druga wystukuje palcami o blat awki, dzielc wyrazy na sylaby<br />

1. apisanie tematu lekcji (np labet ju znamy bawimy si sylabami)<br />

2. Przypomnienie informacji na temat podziau gosek na samogoski i spgoski (podr, s 20, denicja<br />

z arwk)<br />

3. wiczenia jzykowe:<br />

wsplne wykonanie wicze utrwalajcych wiedz o samogoskach i spgoskach<br />

(podr, s 20, zad 12 z w, s 11, w 12) Odczytanie odpowiedzi i werykacja ich poprawnoci<br />

4. Przeczytanie informacji o sylabie (podr, s 21, denicja z arwk)<br />

Nauczyciel przypomina rol sylaby w tworzeniu wyrazw i zasad dzielenia wyrazw (podr, s 22)<br />

wraca uwag na wyrazy jednosylabowe (podr, s 21, karteczka post-it z pinezk) czniowie wykonuj<br />

wiczenia jzykowe (podr, s 2122, zad 36)<br />

5. Konkurs:<br />

nauczyciel prosi, aby uczniowie w cigu 1 minuty napisali jak najwiksz liczb wyrazw dwusylabowych<br />

do podanych sylab kocowych:<br />

-rek, np: worek, korek, wtorek, wzorek stworek arek, Marek, zarek urek<br />

-ka, np: rzeka, teka, babka, siatka, matka, kaczka, dawka, kawka, trawka, awka<br />

Podsumowanie wynikw konkursu i wskazanie zwycizcy<br />

6. trwalenie wiadomoci o sylabie (z w, s 12, w 34)<br />

Na koniec W podanym zdaniu dzielenie wyrazw na sylaby i podkrelenie samogoski w kadej z nich<br />

(Sprawd co ju umiesz, podr, s 22)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

16<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 5<br />

opotliwa litera i<br />

Podstawa programowa II35), III41)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

utrwala znajomo poj: samogoska, spógoska, sylaba<br />

zna sposoby zmikczania gosek<br />

okrela funkcje penione przez liter i<br />

Metody i ormy pracy<br />

burza mózgów,<br />

wiczenia jzykowe,<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 2325),<br />

zeszyt wicze (s 1314),<br />

praca indywidualna<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: karta<br />

pracy, odpowiedzi do zada, opis metody<br />

zaproponowanej w scenariuszu, mulbook<br />

<br />

Na pocztek czniowie ogldaj fotograe z podr i odgaduj dwa wyrazy, które s na nich przedstawione<br />

(a pocztek, s 23)<br />

Burza mózgów:<br />

szukanie odpowiedzi na pytanie, czym róni si w zapisie sowa soce i sonice i jak to<br />

wpywa na podzia tych wyrazów na sylaby Przypomnienie, w jaki sposób mona zmikcza goski<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Kopotliwe i czsto mi si ni)<br />

2. Wyjanienie, dlaczego litera i jest szczególnym znakiem (podr, s 2324, denicje z arówk)<br />

3. wiczenia jzykowe:<br />

uczniowie wykonuj zadania dotyczce litery i, zarówno jako samodzielnej<br />

goski, jak i goski zmikczajcej poprzedzajc j spógosk (podr, s 2425, zad 12, 56) i lub<br />

z w, s 1314, w 15) one odczytanie odpowiedzi, sprawdzenie przez <strong>nauczyciela</strong> ich poprawnoci,<br />

ewentualna korekta<br />

4. Praca indywidualna:<br />

kady ucze rysuje w zeszycie owal na pó strony Wpisuje tam nazwy przedmiotów,<br />

które s w klasie i zawieraj liter i (np tablica, ciana, kwiaty, wykadzina, ilustracje, ksiki) Nauczyciel<br />

decyduje o liczbie wyrazów, uwzgldniajc moliwoci uczniów i czas czniowie podkrelaj<br />

na zielono sowa, w których litera i jest samodzieln gosk, a na niebiesko wyrazy, w których litera i<br />

peni funkcj goski zmikczajcej poprzedzajc j spógosk Sprawdzenie poprawnoci zadania,<br />

dokonanie ewentualnej korekty i w razie potrzeby udzielenie wyjanie<br />

5. Wykonanie wskazanych przez <strong>nauczyciela</strong> zada (karta pracy)<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 25)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 17


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 6<br />

ak opisa siebie<br />

Podstawa programowa PP 1–3: I42) PP 4–8: III11), III13), III14), III15), III21)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

umie tworzy opis postaci, w tym opis siebie<br />

stosuje odpowiedni kompozycj do wskazanej formy wypowiedzi<br />

dokonuje selekcji informacji wedug okrelonego kryterium<br />

zapoznaje si z pojciem akapit<br />

ma wiadomo roli akapitów w wypowiedzi<br />

wypowiada si na okrelony temat<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca indywidualna,<br />

wiczenie redakcyjno-stylistyczne<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 2629),<br />

zeszyt wicze (s 1517),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />

kartki z bloku A4,<br />

kolorowe pisaki kredki<br />

Prze lekc Nauczyciel prosi o przyniesienie na nastpn lekcj kartek z bloku A4 i kolorowych<br />

pisaków kredek<br />

<br />

Na pocztek Nauczyciel informuje, e wikszo zaj bdzie stanowia samodzielna praca ucznia,<br />

polegajca na przygotowaniu opisu siebie Wspólne wykonanie zadania z podr (a pocztek, s 26)<br />

Opisanie charakterystycznych cech wygldu dzieci ukazanych na fotograach czniowie uywaj odpowiednich<br />

sów przy opisie dziewczynki z zespoem Downa, zgodnie z zasadami opisu osób z rónymi<br />

decytami<br />

Opcjonalnie uczniowie mog wykona wiczenia (z w, s 15, w 12)<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Siebie opisuj pochwa nie auj)<br />

2. Odczytanie sownictwa zgromadzonego w banku sówek (podr, s 26) czniowie mog doda wasne<br />

propozycje przydatne ich zdaniem w redagowaniu opisu postaci<br />

3. Wspólne wykonanie wiczenia zwizanego z dobieraniem okrele do podanych wyrazów i opisywaniem<br />

postaci za ich pomoc (z w, s 16, w 3 a, b)<br />

4. Indywidualna praca (I etap):<br />

nauczyciel prosi uczniów o ciche przeczytanie przykadowego schematu<br />

wypracowania: chopca opisujcego siebie (podr, s 27, zad 1)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

18<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

5. apoznanie si z denicj akapitu (podr, s 27, denicja z arówk)<br />

6. Przygotowanie do redagowania opisu postaci (z w, s 17, w 5)<br />

7. Indywidualna praca (II etap):<br />

ucze zapoznaje si ze szczegóowym sownictwem zwizanym z opisem<br />

siebie (gra Jak opisa siebie?, podr, s 2829) Dokonuje wyboru sownictwa, uwzgldniajc wasny<br />

wygld<br />

8. wiczenie redakcyjno-stylistyczne:<br />

ucze przygotowuje opis siebie na kartce z zeszytu z wykorzystaniem<br />

poznanego na lekcji sownictwa, zwrotów i wyrae Opis powinien uwzgldnia zarówno wygld<br />

zewntrzny, jak i upodobania oraz zainteresowania (hobby) Poszczególne elementy opisu ucze zaznacza<br />

rónymi kolorami (np kolor zielony: przedstawienie si kolor óty: wzrost kolor pomaraczowy:<br />

sylwetka kolor brzowy: wosy kolor niebieski: oczy kolor granatowy: strój kolor czerwony: upodobania,<br />

zainteresowania kolor szary: cechy) Na kartce z bloku A4 rysuje siebie<br />

Na koniec aprezentowanie efektów pracy czniowie odczytuj swoje opisy i jednoczenie omawiaj<br />

opracowanie graczne Wspólnie wskazuj mocne i sabe strony wykonanych prac<br />

Opcjonalnie przygotowanie wystawy prac w klasie w czasie spotkania z rodzicami podczas uroczystoci<br />

szkolnej<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

ra Jak opisa siebie? uczniowie, aby dotrze do mety, realizuj poszczególne punkty gry (podr,<br />

s 2829)<br />

Burza mózgów czego na pewno nie mona pomin podczas opisu siebie<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 19


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 7<br />

estem olk olakiem ay<br />

Podstawa programowa I11), I19), I111), I112), I114), I116), I117), I118), I119), I120)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

okrela problematyk utworu<br />

nazywa swoje reakcje czytelnicze<br />

wyraa wasne opinie i je uzasadnia<br />

odwouje si do wasnych dowiadcze<br />

ksztaci postaw tolerancji wobec innych<br />

konfrontuje wasne spostrzeenia z tekstem literackim<br />

Metody i ormy pracy<br />

rebus,<br />

swobodna rozmowa,<br />

praca z tekstem<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 3034),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: karta pracy, odpowiedzi do zada,<br />

opis metody zaproponowanej w scenariuszu, mulbook<br />

<br />

Na pocztek Rebus<br />

wprowadzenie do tematu dotyczcego tolerancji (a pocztek, podr, s 30)<br />

1. apisanie tematu lekcji (np arto tolerancji)<br />

2. Przeczytanie notki o rzegorzu Kasdepkem (Poznaj autora, podr, s 31) Nauczyciel moe zapyta<br />

uczniów, czy spotkali si ju z twórczoci tego popularnego pisarza<br />

3. one odczytanie opowiadania Pan Wredzik (podr, s 3132)<br />

4. Swobodna rozmowa: uczniowie dziel si wraeniami na temat przeczytanego tekstu Odpowiadaj<br />

na pytanie, kto opowiada o wydarzeniach w utworze (podr, s 32, zad 1)<br />

5. Praca z tekstem:<br />

a) Wymienienie bohaterów wystpujcych w opowiadaniu czniowie mówi, które postacie poznaj<br />

bezporednio, a które z relacji innych osób (podr, s 32, zad 2)<br />

) Okrelenie, jakie emocje odczuwali Kacper i jego tata podczas rozmowy (podr, s 33, zad 3 lub karta<br />

pracy, zad 1) Nauczyciel moe zapyta uczniów o ich odczucia i przemylenia po przeczytaniu opowiadania<br />

(karta pracy, zad 2)<br />

c) Wyjanienie, dlaczego ssiad Kacpra jest nazywany panem Wredzikiem (podr, s 33, zad 4)<br />

6. Nauczyciel pyta uczniów, co sdz o nadawaniu przezwisk Wskazanie przezwisk o wydwiku negatywnym<br />

(karta pracy, zad 3)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

20<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

7. Swobodna rozmowa:<br />

uczniowie wypowiadaj si na temat postaw i pogldów charakteryzujcych osob<br />

tolerancyjn Nauczyciel aktualizuje zagadnienie o kwes obcokrajowców (np uchodców wojennych)<br />

w szkole wiadamia, jak wana jest postawa tolerancji i yczliwo wobec takich osób<br />

8. Wykonanie zadania pomagajcego rozpozna postaw tolerancji i wskazywanie cech osoby tolerancyjnej<br />

(podr, s 33, zad 56) Dobrze, jeli spontanicznie pojawi si wniosek: warto by tolerancyjnym,<br />

tolerancja to warto, tolerancja jest pozytywnym zjawiskiem eli tak si nie stanie, nauczyciel odpowiednio<br />

kieruje rozmow w celu sformuowania przez uczniów takiego wanie wniosku<br />

9. Okrelenie cech tolerancyjnego ucznia (karta pracy, zad 4)<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 34)<br />

aanie omowe la chtnych ócie program obchodów idzynarodowego Dnia olerancji<br />

w Waszej szkole lub, stosujc dowoln technik, wykonajcie plakat promujcy postaw tolerancji prac<br />

moesz wykona samodzielnie lub w 24-osobowym zespole (hc wicej, podr, s 34)<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

niena kula uczniowie podejmuj prób stworzenia denicji pojcia tolerancja<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 21


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 8<br />

Moje korzenie leenda oe ze isie<br />

Podstawa programowa I12), I12), I13), I19), I112), I117), I120), I212), II25), III11), III25), I1)<br />

znajomo lektur obowizkowych: legenda o echu<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

wymienia i charakteryzuje bohaterów<br />

wskazuje wydarzenia, okrela czas i miejsce wydarze<br />

dostrzega zwizki przyczynowo-skutkowe w tekcie<br />

okrela cechy gatunkowe legendy<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca z tekstem,<br />

quiz,<br />

praca plastyczna<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 3538),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />

kartki z bloku A4,<br />

kredki<br />

<br />

Na pocztek one odczytanie legendy ech zech i us (podr, s 3536) Nauczyciel wyjania, czym<br />

s przypisy uczniowie zwracaj uwag na to, jakie s wane, aby dobrze zrozumie tekst<br />

1. apisanie tematu lekcji (np ech zech i us chc ich pozna ju)<br />

2. Praca z tekstem:<br />

a) Wykonanie zada zwizanych z rozumieniem tekstu ( tekcie, podr, s 37, zad 12)<br />

werykowanie poprawnoci rozwizania zada<br />

) Scharakteryzowanie bohaterów legendy kim s, w jakich pozostaj relacjach, jakimi cechami charakteru<br />

si odznaczaj oliwe odpowiedzi: ech, Czech i Rus to bracia, s szanowani przez swoich<br />

poddanych za mdre i sprawiedliwe rzdy, dziki nim ludzie mog si cieszy dobrobytem W trudnej<br />

sytuacji nie boj si wyzwa, wiedz, co maj zrobi Bior pod uwag zmczenie swoich poddanych<br />

podczas dugiej wdrówki<br />

c) wrócenie uwagi na zwizki przyczynowo-skutkowe wydarze opisanych w tekcie<br />

Nauczyciel podaje przykad: widmo godu byo przyczyn wyruszenia braci w celu poszukiwania<br />

nowych terenów do osiedlenia si<br />

3. one odczytanie informacji dotyczcej legendy (podr, s 37, denicja z arówk)<br />

Nauczyciel omawia cechy tego gatunku literackiego Prosi o podanie, jakie cechy legendy uczniowie zauwaaj<br />

w poznanym tekcie, oraz o wskazanie w nim elementów realistycznych, które s historyczne<br />

Autorka: Beata Bry<br />

22<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

4. apisanie w zeszycie cech legendy, np w formie notatki w punktach (odwoanie si do lekcji otatka<br />

o sobie, w której uczniowie zapoznali si z rónymi formami notatek)<br />

5. Quiz:<br />

uczniowie mówi, czy podany przez <strong>nauczyciela</strong> element jest fantastyczny czy realistyczny<br />

Propozycje: smok, mówice drzewo, orze, Lech, czarodziejska ródka, Gniezno, latajcy dywan<br />

6. Praca plastyczna:<br />

rysunek miejsca wybranego przez jednego z braci czniowie wyszukuj w tekcie<br />

odpowiedni fragment i na tej podstawie przygotowuj swoje prace Omówienie i prezentacja wykonanych<br />

rysunków Kryteriami oceny s np zgodno z opisem w legendzie, estetyka pracy, pomysowo,<br />

kolorystyka<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 38)<br />

aanie omowe la chtnych Przygotujcie dla koleanki lub kolegi z zagranicy map z zaznaczonymi<br />

najciekawszymi wedug Was legendarnymi miejscami w Waszej okolicy (worz, podr, s 38,<br />

zad 7)<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

Sketchnotka notatka rysunkowa przedstawiajca kolejne etapy wdrówki echa, Czecha i Rusa<br />

Pisanie wypowiedzi stworzenie wasnej wersji legendy czniowie pisz, co mogoby si wydarzy,<br />

gdyby bracia nie wyruszyli w celu znalezienia nowych ziem dla swoich rodaków (worz, podr, s 38)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 23


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 9<br />

Historia pewnej Wandy<br />

Podstawa programowa I19), I211), III25), III27)<br />

znajomo lektur obowizkowych: legenda o Wandzie<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

wskazuje cechy bohaterów i ich wpyw na przebieg akcji<br />

opowiada o przeczytanym tekcie<br />

tworzy alternatywn wersj losów bohaterów<br />

Metody i ormy pracy<br />

burza mózgów,<br />

swobodna rozmowa,<br />

praca z tekstem,<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 3941),<br />

ewentualnie: korona, piercie, paszcz<br />

królewski dla Wandy,<br />

drama,<br />

pisanie wypowiedzi<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />

do zada, opis metod zaproponowanych<br />

w scenariuszu, mulbook<br />

<br />

Na pocztek one odczytanie tekstu Wandzie co nie chciaa iemca (podr, s 3940) Nauczyciel<br />

prosi uczniów o zwrócenie uwagi na cechy charakteru bohaterów legendy, ze szczególnym uwzgldnieniem<br />

ksiniczki Wandy, córki Kraka<br />

1. Burza mózgów:<br />

wymylenie tematu lekcji (np Poznajemy Wand która miaa swoje zdanie a co mona<br />

podziwia Wand? zy mio mona kupi lub zdoby?) Wybór najciekawszej propozycji<br />

2. Swobodna rozmowa:<br />

uczniowie dziel si wraeniami na temat legendy (np czy im si podobaa, czego<br />

si dowiedzieli, na co zwrócili szczególn uwag, czy decyzja Wandy ich zdziwia)<br />

3. Praca z tekstem:<br />

analiza postpowania i cech Wandy (podr, s 41, zad 14)<br />

Sprawdzenie przez <strong>nauczyciela</strong> poprawnoci wykonania zada, ewentualne poprawki<br />

4. Wyjanienie zwrotów: wyj za m, oeni si (podr, s 41, karteczka post-it z pinezk)<br />

5. Drama:<br />

przedstawienie przez uczniów sceny, w której najstarszy z posów niemieckich prosi w imieniu<br />

ksicia Rydygiera o rk piknej Wandy i wrcza jej kosztowne dary Ksiniczka jednak odmawia<br />

czniowie mog skorzysta z zaproponowanych rekwizytów<br />

6. Pisanie wypowiedzi:<br />

uczniowie tworz wasn, alternatywn wersj legendy, jak mogyby si potoczy<br />

losy bohaterów legendy, gdyby Wanda przyja owiadczyny Rydygiera (worz, podr, s 41, zad 5)<br />

Wybranie najciekawszej propozycji<br />

Na koniec oenie denicji do krzyówki zwizanej z poznan legend (Sprawd co ju umiesz, podr, s 41)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

24<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 10<br />

Dawno tem wrszwiy<br />

Podstawa programowa I11), I12), I17), I19), I111), III37), I1), I3), I9)<br />

znajomo lektur obowizkowych: legenda o Piacie<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

okrela miejsce i czas wydarze<br />

uzupenia plan wydarze<br />

charakteryzuje postacie na podstawie przeczytanego tekstu<br />

wskazuje elementy realistyczne i fantastyczne w legendzie<br />

opowiada o przedstawionych wydarzeniach<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca z tekstem,<br />

zabawa gadujzgadula,<br />

praca w parach,<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 4245),<br />

materiay plastyczne,<br />

swobodna rozmowa,<br />

pisanie wypowiedzi,<br />

praca plastyczna<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />

do zada, mulbook<br />

<br />

Na pocztek one odczytanie tekstu Cecylii Niewiadomskiej Piast (podr, s 4244) wrócenie<br />

uwagi na przypisy, wyjanienie niezrozumiaych poj<br />

1. apisanie tematu lekcji (np o nieprawdopodobnego wydarzyo si w zagrodzie Piasta koodzieja?)<br />

2. Praca z tekstem:<br />

a) Okrelenie miejsca i czasu wydarze, uzupenienie planu wydarze (podr, s 44, zad 1, 3)<br />

) Opisanie obrzdu postrzyyn (podr, s 44, zad 2) uczniowie mog wykona polecenie ustnie<br />

Nauczyciel pokazuje fotocast awne zwyczaje i ich lady (mulbook, s 43)<br />

c) Wskazanie w legendzie wydarzenia nieprawdopodobnego (podr, s 45, zad 5)<br />

Sprawdzenie poprawnoci odpowiedzi, ewentualna korekta<br />

3. abawa gadujzgadula<br />

w parach (na podstawie zad 4, podr, s 45): w kadej parze jeden z uczniów<br />

opisuje wybranego bohatera (lub bohaterów), wymienia cechy ich charakteru, ewentualnie wygld<br />

Na podstawie krótkiego opisu drugi ucze odgaduje, o kogo chodzi<br />

4. Swobodna rozmowa:<br />

uczniowie ustalaj, dlaczego wanie kmie Piast zosta wybrany na wadc<br />

Nastpnie wymieniaj cechy niezbdne ich zdaniem do penienia wanych i odpowiedzialnych<br />

funkcji w pastwie (podr, s 45, zad 4, podpunkty a, b)<br />

5. Pisanie wypowiedzi:<br />

uczniowie pisz krótk wypowied na temat odpowiedniego zachowania, gdy<br />

w domu pojawi si niespodziewani gocie (worz, podr, s 45, zad 6)<br />

Na koniec Stworzenie plakatu zachcajcego do odwiedzenia miejscowoci opisanej w legendzie<br />

(Sprawd co ju umiesz, podr, s 45)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 25


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 11<br />

wko do swka pisownia wyrazw z<br />

Podstawa programowa II35), III41)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

umie poprawnie pisa wyrazy z ó<br />

zna zasady pisowni z wymian ó na o, a, e, z ó w zakoczeniach wyrazów ów, ówka, ówna<br />

i z ó na pocztku wyrazów<br />

zna wyjtki ortograczne<br />

wykorzystuje zdobyt wiedz w praktyce<br />

Metody i ormy pracy<br />

swobodna rozmowa,<br />

wiczenia jzykowe,<br />

dyktando,<br />

zabawa Prawda czy asz,<br />

ortograczne domino,<br />

praca grupowa indywidualna w parach<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 4648),<br />

zeszyt wicze (s 1820),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, opis metody zaproponowanej w scenariuszu,<br />

mulbook,<br />

piosenka acka Skubikowskiego óta aba ara ur<br />

<br />

Na pocztek Odsuchanie piosenki acka Skubikowskiego óta aba ara ur czniowie podaj<br />

wyrazy z trudnoci ortograczn, które udao im si zapamita W razie potrzeby mona jeszcze raz<br />

odtworzy piosenk apisanie wyrazów na tablicy lub w zeszycie<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Kiedy piszemy liter ó?)<br />

2. Swobodna rozmowa:<br />

uczniowie wypowiadaj si na temat swoich problemów z ortogra i ewentualnych<br />

sposobów na zapamitanie poprawnej pisowni Nauczyciel podkrela wag umiejtnoci waciwego<br />

zapisu ortogracznego wyrazów, niezbdnej np przy tworzeniu wypowiedzi pisemnej<br />

3. Przeczytanie i zapisanie w zeszycie zasad pisowni wyrazów z ó gdy w innych formach okrelonego<br />

wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia si na litery o, a, e oraz w zakoczeniach wyrazów ów,<br />

ówka, ówna Wskazanie kilku wyjtków (podr, s 47, denicja z arówk) apisanie w zeszycie zasad<br />

pisowni litery ó na pocztku kilku wyrazów oraz w wyrazach z ó niewymiennym (podr, s 47, denicja<br />

z arówk)<br />

4. wiczenia jzykowe<br />

(podr, s 4748, zad 14, 6 z w, s 1820, w 12)<br />

Odczytanie odpowiedzi, sprawdzenie ich poprawnoci, ewentualne poprawki<br />

Autorka: Beata Bry<br />

26<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

5. Nauczyciel, w celu utrwalenia wiedzy, pokazuje lmik Kiedy piszemy ó? (mulbook, s 46) lub i robi<br />

dyktando dotyczce pisowni wyrazów z ó (mulbook, s 47)<br />

6. abawa Prawda czy asz:<br />

nauczyciel wypowiada wyrazy z literami ó i u czniowie, jeli usysz wyraz,<br />

w którym wystpuje litera ó, wstaj, jeli jest to wyraz z liter u siedz a kad poprawn odpowied<br />

otrzymuj 1 punkt Propozycje wyrazów: póka, krówka, óko, ulewa, sówko, nóka, such, kótnia,<br />

podmuch, ósemka<br />

Podsumowanie wyników zabawy<br />

7. Ortograczne domino: nauczyciel zapisuje na tablicy dowolny wyraz, np przepiórka czniowie dopisuj<br />

sowa rozpoczynajce si jedn z liter z podanego wyrazu Warunek musz zawiera liter ó,<br />

np póka, komórka, pióro, rów, róa Kolejne wyrazy naley dopisywa tak, by powsta schemat przypominajcy<br />

krzyówk adanie mona wykona na tablicy, indywidualnie bd w grupach 24-osobowych<br />

abawa trwa do wyczerpania pomysów Wygrywa osoba, która zgromadzi osoby, które<br />

zgromadz najwiksz liczb wyrazów<br />

Nauczyciel sprawdza poprawno wykonania zadania i nagradza zwycizc zwycizców<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 48)<br />

aanie omowe la chtnych z w, s 1920, w 57<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

Kapusta gra utrwalajca zasady pisowni wyrazów z ó Na liciach zapisane s sowa, np mój, wróci,<br />

wióz, pczków, kartkówka, Polakówna czniowie uzasadniaj uycie w tych wyrazach litery ó<br />

Odwrócona kartkówka uczniowie tworz pytania zwizane z poznanymi zasadami pisowni z ó Nastpnie<br />

wymieniaj si kartkami i odpowiadaj na pytania koleanek kolegów<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 27


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 12<br />

waam z si miem pisownia wyrazw z<br />

Podstawa programowa II35), III41)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

zna zasady pisowni wyrazów z u<br />

zna wyjtki ortograczne<br />

wykorzystuje zdobyt wiedz w praktyce<br />

Metody i ormy pracy<br />

diagram,<br />

wiczenia jzykowe,<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 4951),<br />

zeszyt wicze (s 2123),<br />

pantomima,<br />

praca w grupach<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi<br />

do zada, mulbook<br />

<br />

Na pocztek Diagram<br />

(a pocztek, podr, s 49, pierwsze polecenie)<br />

1. apisanie tematu lekcji (np jak uciecha o pisowni wyrazów z u)<br />

2. Przeczytanie i zapisanie w zeszycie zasad pisowni wyrazów z u: na pocztku wyrazów, na kocu wyrazów,<br />

w czasownikach zakoczonych na uj, ujesz, uje, ujemy, ujecie, uj, w wielu innych zakoczeniach<br />

wyrazów (podr, s 50, denicja z arówk) Nauczyciel zwraca uwag na wyjtki w pisowni u na<br />

pocztku wyrazów<br />

3. wiczenia jzykowe:<br />

wyszukiwanie wyrazów z u (z w, s 21, w 12), tworzenie, wynajdywanie<br />

i odgadywanie wyrazów z u (podr, s 5051, zad 26, 8 z w, s 22, w 3), pisownia wyrazów z ó i u<br />

(z w, s 22, w 4) Nauczyciel moe zaproponowa wspólne wykonanie wicze (Sprawd co ju<br />

wiesz, z w, s 23) Sprawdzenie poprawnoci rozwizania wicze<br />

4. Nauczyciel, w celu utrwalenia wiedzy, pokazuje lmik Kiedy piszemy u? (mulbook, s 49) lub i robi<br />

dyktando dotyczce pisowni wyrazów z u (mulbook, s 50)<br />

5. Pantomima:<br />

chtny ucze za pomoc mowy ciaa (gestem, mimik) przedstawia czynno ukazan<br />

na wybranym zdjciu w zad 1 (podr, s 50) Pozostali uczniowie nie mog patrze na zdjcia Próbuj<br />

odgadn t aktywno (mówi np: Krzy trenuje) cze, który jako pierwszy powie, o któr czynno<br />

chodzi, przedstawia kolejne dziaanie abawa trwa do ostatniego przykadu z zadania Na koniec<br />

nauczyciel prosi o podanie wiczonej przez uczniów zasady pisowni z u<br />

Na koniec oenie w 4-osobowych grupach zabawnej historii z ycia szkoy z wykorzystaniem podanych<br />

wyrazów z u (Sprawd co ju umiesz, podr, s 51)<br />

aanie omowe la chtnych Napisz 24-zdaniowe dyktando dla rówieników, w którym znajd<br />

si wyrazy z trudnoci ortograczn u i ó<br />

Autorka: Beata Bry<br />

28<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 13<br />

e sownikiem ortoraiznym zawsze raniej<br />

Podstawa programowa PP 1–3: I61) PP 4–8: III41), I3), I5), I6)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

korzysta z informacji podanych w rónych ródach<br />

rozrónia rodzaje sowników ortogracznych (sownik papierowy i internetowy)<br />

utrwala umiejtno ukadania wyrazów wedug kolejnoci alfabetycznej<br />

utrwala zasady pisowni<br />

stosuje poznane reguy pisowni w praktyce<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca ze sownikami ortogracznymi,<br />

swobodna rozmowa,<br />

wiczenie redakcyjno-stylistyczne,<br />

praca grupowa,<br />

praca indywidualna<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 5254),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook,<br />

sowniki ortograczne w wersji papierowej i internetowej,<br />

kredki, mazaki<br />

<br />

Na pocztek Praca ze sownikami ortogracznymi: zadaniem uczniów jest jak najszybsze odszukanie<br />

wyrazów, np góra, morze, poar, ulica, dó, zdarzenie, kangur, ksztat, ulewa, wóz, globus, mrówka, ucze,<br />

punkt, art<br />

Swobodna rozmowa:<br />

uczniowie odpowiadaj na pytanie, co byo pomocne w wyszukiwaniu sów (odwo-<br />

anie si do lekcji W wiecie liter i gosek, w której wiczono umiejtno ukadania wyrazów wedug kolejnoci<br />

alfabetycznej)<br />

1. apisanie tematu lekcji (np aprzyjani si ze sownikiem ortogracznym)<br />

2. apoznanie si z denicj sownika i informacjami na temat sownika ortogracznego (podr, s 52,<br />

denicja z arówk)<br />

3. wiczenie redakcyjno-stylistyczne: wspólne stworzenie notatki o sowniku w dowolnej formie,<br />

np: Sownik to zbiór wyrazów uoonych wedug okrelonych zasad ziki niemu wiemy jak poprawnie<br />

zapisa dany wyraz dokona jego podziau na sylaby czy waciwie go odmieni i wymówi Wyrazy w sow<br />

niku s uoone w kolejnoci alabetycznej<br />

4. apoznanie si z rónymi rodzajami sowników ortogracznych (podr, s 52, zad 1)<br />

5. Omówienie budowy ortogracznego sownika papierowego i internetowego (podr, s 53)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 29


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

6. Wykonanie obrazkowego sownika ortogracznego cze wybiera 34 wyrazy sprawiajce mu trudno<br />

ze wzgldu na ortogra (wyrazy moe wskaza nauczyciel, np óko, drzwi, mija, buty, wróbel,<br />

rzeka, wzgórze, chmura, póka, król, kaua) kada wybrane wyrazy wedug kolejnoci alfabetycznej,<br />

zapisuje w odstpach w zeszycie i wykonuje do nich rysunek Omówienie zadania, prezentacja efektów<br />

pracy<br />

7. Wykonanie zada polegajcych na uporzdkowaniu wyrazów wedug kolejnoci alfabetycznej (podr,<br />

s 53, zad 2) i uzupenianiu wyrazów z luk (podr, s 54, zad 3) apisanie rozwiza w zeszycie<br />

8. Praca ze sownikami ortogracznymi: zadaniem uczniów jest jak najszybsze wyszukanie wyrazów<br />

zgodnie ze wskazaniami <strong>nauczyciela</strong>, np:<br />

• odszukaj 3 wyrazy rozpoczynajce si od litery p,<br />

• odszukaj 4 rzeczowniki z liter t,<br />

• odszukaj 5 czasowników z liter b,<br />

• odszukaj 6 przymiotników z liter k<br />

9. Sprawdzenie w sowniku ortogracznym papierowym lub internetowym poprawnoci zapisu podanych<br />

wyrazów (podr, s 54, zad 4) czniowie zastanawiaj si, na co naley zwróci uwag przy zapisie<br />

tych wyrazów, i formuuj wnioski W razie potrzeby pomaga im w tym nauczyciel<br />

Na koniec oenie do podanych ilustracji zda z uyciem przynajmniej po jednym wyrazie z ó i u<br />

(Sprawd co ju umiesz, podr, s 54)<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

Praca w parach na osobnych kartkach uczniowie uzupeniaj list ateusza i wymieniaj si nim<br />

Sprawdzaj poprawno zapisu wyrazów z trudnoci ortograczn i wzajemnie koryguj bdy W razie<br />

potrzeby pomaga im w tym nauczyciel<br />

Autorka: Beata Bry<br />

30<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 14<br />

olski krajobraz wwersa istroa<br />

Podstawa programowa I11), I16), I19), I112), I114), I117), I118), I120), I212), I5)<br />

znajomo lektur obowizkowych: wybrany wiersz Wadysawa Bezy<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

wyodrbnia obrazy poetyckie w wierszu<br />

okrela tematyk wiersza oraz nastrój i wraenia czytelnicze<br />

charakteryzuje osob mówic w wierszu<br />

rozpoznaje elementy rytmizujce wiersz wers, strof<br />

uwraliwia si na pikno sowa<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca z tekstem,<br />

burza mózgów,<br />

gra Podaj dalej<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 5558),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: karta pracy, odpowiedzi do zada,<br />

opis metod zaproponowanych w scenariuszu, mulbook,<br />

zdjcia, pocztówki,<br />

materiay plastyczne<br />

Prze lekc Nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie na nastpn lekcj zdj lub pocztówek przedstawiajcych<br />

niezwyke, pikne miejsca w Polsce (informacj zapisuje w dzienniku elektronicznym)<br />

<br />

Na pocztek Prezentacja przyniesionych zdj lub pocztówek czniowie mówi, dlaczego wybrali<br />

akurat te zdjcia lub pocztówki, informuj, co one przedstawiaj i z jakich powodów s one dla nich wane<br />

Warto, aby tak prezentacj przygotowa równie nauczyciel<br />

Opcjonalnie nauczyciel moe poprosi o wykonanie zadania z podr (a pocztek, s 55)<br />

1. apisanie tematu lekcji (np Pikna nasza polska ziemia)<br />

2. Przeczytanie notki o Wadysawie Bezie (Poznaj autora, podr, s 55) Nauczyciel wyjania pojcia:<br />

zabory, piewca polskoci Pyta uczniów, czy znaj najbardziej popularny wiersz poety Katechizm polskiego<br />

dziecka<br />

3. one odczytanie wiersza Wadysawa Bezy Ziemia rodzinna (podr, s 56) apoznanie si z przypisami<br />

wyjaniajcymi niezrozumiae sownictwo<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 31


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

4. Praca z tekstem:<br />

a) Okrelenie nastroju wiersza, np uczniowie mog powiedzie, e jest ciepy, radosny, nostalgiczny,<br />

pogodny, podniosy, wzruszajcy Podzielenie si wraeniami czytelniczymi<br />

) Scharakteryzowanie osoby mówicej w wierszu (podr, s 56, zad 1) stalenie, do kogo si ona<br />

zwraca (podr, s 56, zad 2)<br />

5. apoznanie si z denicjami wersu i strofy (podr, s 56, denicja z arówk)<br />

6. Policzenie, z ilu strof skada si wiersz i ile wersów jest w kadej stroe (podr, s 57, zad 3)<br />

Burza mózgów:<br />

uczniowie zastanawiaj si nad funkcjami podziau wiersza na wersy i strofy (min uatwia<br />

czytanie, powoduje powstanie pewnej melodii, rytmu)<br />

7. ra Podaj dalej Wybrani uczniowie wykonuj polecenia wydane przez <strong>nauczyciela</strong>, np<br />

• Powiedz, ile jest zwrotek w wierszu<br />

• Przeczytaj pierwszy wers wiersza<br />

• Policz wersy w ostatniej stroe<br />

• Przeczytaj ostatni wers pierwszej strofy<br />

• Podaj tytu wiersza<br />

• Przeczytaj dwa wersy, które najbardziej ci si podobaj<br />

• Wyjanij, dlaczego utwór Wadysawa Bezy to wiersz<br />

• Przeczytaj wers, w którym wystpuje wyraz kocham<br />

• Podaj, w którym wersie której zwrotki pojawia si wyraz koyska<br />

8. Wykonanie wskazanych zada (karta pracy)<br />

9. czniowie zapisuj w zeszycie nazwy barw, których uyliby do opisów krajobrazu zawartych w wierszu<br />

(worz, podr, s 58, zad 6)<br />

Na koniec Ocena prawdziwoci zda z wykorzystaniem wiedzy zdobytej na lekcji (Sprawd co ju<br />

umiesz, podr, s 58)<br />

aanie omowe la chtnych Stosujc dowoln technik, wykonaj prac plastyczn pt Ziemia<br />

rodzinna (worz, podr, s 58, zad 7)<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

Praca w parach: jeden ucze czyta odpowiedni fragment wiersza Wadysawa Bezy, a drugi zestaw<br />

pyta odnoszcy si do niego Pierwszy ucze udziela odpowiedzi i zapisuje je w zeszycie Nastpnie<br />

dzieci zamieniaj si rolami (podr, s 57, zad 4) Pary czytaj swoje odpowiedzi na forum klasy, nauczyciel<br />

w razie potrzeby dokonuje korekty<br />

Autorka: Beata Bry<br />

32<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 15<br />

ie wszystki olakw<br />

Podstawa programowa I11), I13), I16), I19), I114), I119), I120), II32), II33), III22)<br />

znajomo lektur obowizkowych: ózef Wybicki, Mazurek browskiego<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

zna zasady zachowania si podczas piewania lub suchania hymnu pastwowego<br />

rozpoznaje hymn i wskazuje jego cechy gatunkowe<br />

charakteryzuje osob mówic w utworze<br />

identykuje nadawc i odbiorc pieni<br />

okrela nastrój utworu<br />

wymienia postacie historyczne w utworze<br />

zna budow pieni zwrotka, wers, refren<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca z tekstem,<br />

pisanie wypowiedzi<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 5961),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook<br />

<br />

Na pocztek Przyblienie sytuacji politycznej Polski w okresie, kiedy powstaa pie Informacja do<br />

wykorzystania przez <strong>nauczyciela</strong>: Po trzecim rozbiorze w 1795 roku Rzeczpospolita jako pastwo znikna<br />

z mapy uropy Polacy nie zapomnieli jednak o swojej ojczynie i cay czas podejmowali próby odzyskania<br />

niepodlegoci edn z nich bya walka u boku cesarza Francuzów Napoleona Bonapartego, który<br />

bi si z wrogami Polski pastwami zaborczymi Rosj, Austri i Prusami W 1797 roku w Reggio dla<br />

walczcych we Woszech egionów Polskich ózef Wybicki napisa Pie Legionów Polskich, która wiele lat<br />

póniej staa si hymnem narodowym<br />

1. apisanie tematu lekcji (np ymn Polski brzmi dumnie)<br />

2. Podanie okolicznoci, w jakich jest piewany Mazurek browskiego czniowie wymieniaj trzy zasady<br />

obowizujce podczas piewania lub suchania hymnu pastwowego, np naley przyj postaw<br />

stojc wyraajc szacunek, donie uoy wzdu ciaa, zdj nakrycie gowy (mczyni) Nie wolno<br />

rozmawia, mia si, wykonywa lekcewacych gestów (a pocztek, podr, s 59)<br />

3. apoznanie si z notk o ózee Wybickim (Poznaj autora, podr, s 59) Wyjanienie niezrozumiaego<br />

wyrazu: publicysta<br />

4. Wzorcowe wyrecytowanie utworu przez <strong>nauczyciela</strong> Odczytanie przypisów<br />

5. apoznanie si z denicj hymnu (podr, s 60, denicja z arówk) Nauczyciel zwraca uwag, e taki<br />

utwór o charakterze patriotycznym to hymn narodowy<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 33


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

6. Praca z tekstem:<br />

a) Wskazanie osoby mówicej w utworze, okrelenie, w czyim imieniu si wypowiada (podr, s 60,<br />

zad 1), podanie adresata sów pieni (podr, s 60, zad 2)<br />

) Okrelenie nastroju utworu (podr, s 60, zad 3) czniowie wybieraj sporód zawartych w zadaniu<br />

propozycji, mog te poda wasne<br />

c) Wskazanie postaci historycznych wymienionych w hymnie i na podstawie podanych informacji <br />

okrelenie ich roli w dziejach Polski (podr, s 60, zad 4)<br />

7. Nauczyciel rysuje na tablicy o czasu Prosi uczniów, by umiecili na niej postacie historyczne wymienione<br />

w zad 4 w kolejnoci chronologicznej<br />

8. stalenie, z ilu zwrotek skada si utwór i ile wersów jest w kadej stroe (podr, s 60, zad 5 odwo-<br />

anie si do wiadomoci z lekcji Polski krajobraz w wersach i strofach)<br />

9. apoznanie si z denicj refrenu (podr, s 60, denicja z arówk) Odszukanie w tekcie refrenu<br />

i gone odczytanie tego fragmentu utworu<br />

10. Pisanie wypowiedzi:<br />

uczniowie tworz krótk wypowied o sposobach bronienia ojczyzny i okazywania<br />

jej szacunku obecnie (worz, podr, s 61, zad 7)<br />

Na koniec Przeczytanie notatki o Mazurku browskiego i wybranie odpowiednich sformuowa, tak<br />

aby powstaa poprawna informacja (Sprawd co ju umiesz, podr, s 61)<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

Odwrócona kartkówka w parach uoenie trzech pyta do Mazurka browskiego Wymienienie si<br />

pytaniami z innymi parami uczniów<br />

Praca z tekstem uczniowie porównuj pierwotny tekst Pieni Legionów Polskich we Woszech z wersj<br />

w podrczniku ówi, jakie dostrzegaj rónice (hc wicej, podr, s 61)<br />

Autorka: Beata Bry<br />

34<br />

© Copyright by WSiP


Zamiemy sowo | zyk polski | <strong>Klasa</strong> 4 | Rozdzia I<br />

Scenariusze lekcji<br />

SCENARIUSZ NR 16<br />

im jestem odsmowanie rozdzia <br />

Podstawa programowa I12), I13), I16), I35), I41)<br />

Cele lekcji<br />

cze<br />

okrela tematyk utworu<br />

wskazuje legendy i posta fantastyczn przywoane w wierszu<br />

utrwala pojcia: legenda, hymn, strofa, wers, sylaba, samogoska<br />

wykorzystuje zdobyt wiedz w praktyce<br />

umie zaprezentowa wiedz na forum klasy<br />

Metody i ormy pracy<br />

praca grupowa,<br />

praca indywidualna<br />

Materiay dydaktyczne<br />

podrcznik (s 6264),<br />

zeszyt wicze (s 23),<br />

w Klubie Nauczyciela na ucze.pl: odpowiedzi do zada, mulbook<br />

<br />

Na pocztek apisanie tematu lekcji Sprawd co ju umiesz one odczytanie wiersza ózefa Ratajczaka<br />

Legenda<br />

1. Sprawdzenie stopnia rozumienia tekstu<br />

a) wskazanie w wierszu legend poznanych na lekcjach i okrelenie, czego mog nauczy (podr, s 62,<br />

zad 1)<br />

) podanie cech legend przywoanych w wierszu (podr, s 62, zad 2)<br />

c) odszukanie w wierszu przykadu bohatera fantastycznego (podr, s 62, zad 3)<br />

2. Odwoanie si do zdobytej wiedzy<br />

a) okrelenie liczby strof, z których skada si wiersz ózefa Ratajczaka, oraz liczby wersów w kadej<br />

ze strof (podr, s 62, zad 4)<br />

) dzielenie podanego wersu na sylaby i podanie, z ilu sylab jest zbudowany (podr, s 63, zad 5)<br />

c) okrelenie cech gatunkowych legendy (podr, s 63, zad 6)<br />

) uzupenienie wyrazów samogoskami (podr, s 63, zad 7)<br />

e) wyszukanie w wierszu wyrazów, w których i nie tworzy oddzielnej goski (podr, s 63, zad 8)<br />

f) wyszukanie wyrazów z ó niewymiennym (podr, s 63, zad 9)<br />

g) wykonanie notatki gracznej (podr, s 63, zad 10)<br />

3. Wspólne omówienie infograki powtórzeniowej (o ju wiesz, podr, s 64), samodzielne rozwizanie<br />

wicze (Sprawd co ju wiesz, z w, s 23)<br />

4. werykowanie przez <strong>nauczyciela</strong> poprawnoci odpowiedzi do zada<br />

Autorka: Beata Bry<br />

© Copyright by WSiP 35


Biologia Zamiemy bez sowo tajemnic | zyk | <strong>Klasa</strong> polski 7 | Dzia <strong>Klasa</strong> I 4 | Rozdzia I<br />

ozkad Scenariusze materiau lekcji<br />

Na koniec Koo fortuny (mulbook, s 64) r mona wykorzysta do powtarzania i utrwalania wiadomoci<br />

z rozdziau I ej celem jest odgadnicie hasa zwizanego z tematyk rozdziau, dotyczcego<br />

pytania: kim jestem<br />

• r rozpoczyna zakrcenie koem (przycisk: Zakr koem) System mulbooka losuje zadanie za 1, 2<br />

lub 3 punkty liczba punktów odpowiada liczbie liter, które zostan odkryte po poprawnym rozwizaniu<br />

zadania<br />

• Po udzieleniu odpowiedzi naley wcisn przycisk Sprawd odpowied Dobre rozwizanie skutkuje<br />

odkryciem odpowiedniej liczby liter w hale oraz umoliwia ponowne zakrcenie koem i wywietlenie<br />

kolejnego zadania W przypadku udzielenia zej odpowiedzi grajcy musz ponownie podej do zadania<br />

i rozwiza je poprawnie, by przej dalej<br />

W razie potrzeby nauczyciel ma moliwo podejrzenia i omówienia ostatniego z rozwizywanych zada<br />

(przycisk Ostatnie zadanie)<br />

ra skada si z maksymalnie omiu rund Koczy si, gdy uczniowie odgadn haso (nauczyciel moe je<br />

sprawdzi w kadej chwili za pomoc przycisku Odkryj haso) lub rozwi wszystkie zadania<br />

Bank pomysw<br />

Na lekcji mona wykorzysta inne metody pracy, np<br />

Kapusta nauczyciel ukada pytania odnoszce si do wiadomoci z lekcji podsumowujcej zapisuje je<br />

mazakiem na kartkach papieru niadaniowego (1 pytanie 1 kartka) Pierwsz kartk zgniata Nastpnie<br />

nakada kolejne kartki i je zawija jak licie kapusty otow kapust rzuca wybranej osobie cze odwija<br />

li, czyta pytanie, podaje odpowied i rzuca kapust kolejnej osobie abawa trwa do momentu<br />

odwinicia wszystkich lici<br />

Autorka: Beata Bry<br />

36<br />

© Copyright by WSiP


Nowy cykl – zatwierdzony przez nauczycieli i uczniów!<br />

Dla ucznia<br />

Podręcznik<br />

Nowy podręcznik do języka polskiego<br />

Szkoła podstawowa<br />

Spójna koncepcja od klasy 4 do 8<br />

Elastyczność w realizacji programu –<br />

lektury w osobnym dziale<br />

Szata graficzna dostosowana<br />

do percepcji młodszych dzieci<br />

Różnorodność tekstów literackich –<br />

tradycyjnych i współczesnych<br />

Sekcje i kąciki porządkujące<br />

i utrwalające wiedzę<br />

Zróżnicowane zadania<br />

uwzględniające indywidualne<br />

potrzeby uczniów<br />

Nowy zeszyt ćwiczeń do języka polskiego<br />

Zeszyt ćwiczeń<br />

Spójna koncepcja od klasy 4 do 8<br />

Doskonała korelacja z materiałem<br />

z podręcznika<br />

Różnorodne zadania<br />

uwzględniające indywidualne<br />

potrzeby uczniów<br />

Zadania o wyższym stopniu<br />

trudności oznaczone<br />

specjalnym piktogramem<br />

Sketchnotki do uzupełnienia<br />

przez uczniów<br />

Atrakcyjne podsumowania<br />

rozdziałów<br />

Szkoła podstawowa<br />

Dla <strong>nauczyciela</strong><br />

<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong><br />

<strong>Poradnik</strong> <strong>nauczyciela</strong><br />

Scenariusze lekcji<br />

Karty pracy<br />

Opis aktywizujących metod<br />

pracy<br />

Propozycje dodatkowych<br />

materiałów dydaktycznych<br />

Odpowiedzi do zadań<br />

z podręcznika i zeszytu ćwiczeń<br />

Pomysły na alternatywne<br />

poprowadzenie lekcji<br />

Szkoła podstawowa<br />

Kompleksowe rozwiązania:<br />

dokumentacja metodyczna<br />

diagnozy przedmiotowe<br />

nowy generator kartkówek <br />

i sprawdzianów<br />

nowy multibook<br />

ćwiczenia interaktywne<br />

filmoteka<br />

plansze interaktywne<br />

cyfrowe odzwierciedlenie podręcznika<br />

próbny egzamin ósmoklasisty<br />

Masz pytania dotyczące oferty? Napisz na: nowa.ofertaSP@wsip.pl<br />

wsip.pl<br />

sklep.wsip.pl<br />

infolinia: 801 220 555

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!