You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4<br />
Operacja „Cobra”<br />
przełamanie niemieckiej obrony<br />
w Normandii<br />
Wydaje się, że alianci zachodni najbardziej obawiali się samego<br />
lądowania w Normandii i tego, że zaraz po desancie nie<br />
zdołają opanować plaż, nie ruszą w głąb lądu, wobec czego ich<br />
wojska ponosząc ciężkie straty zostaną z powrotem zepchnięte<br />
do morza. Tymczasem to się udało. Dobiegł jednak końca<br />
czerwiec 1944 r., a alianckie wojska wciąż tkwiły na relatywnie<br />
małych przyczółkach, z wielkim trudem przedzierając się przez<br />
krainę żywopłotów – nazywaną od miejscowości Villers-Bocage<br />
po prostu Bocage. Na osi brytyjskiego natarcia znalazło się<br />
nieosiągalne na razie miasto Caen, a na drodze Amerykanów<br />
stanęła umocniona pozycja w Saint-Lô.<br />
Celem strategicznym aliantów było dotarcie<br />
do rdzennego terytorium Niemiec<br />
i jego opanowanie. W tym celu zakładano<br />
jak najszybsze przedarcie się przez Francję,<br />
by móc rozwinąć front w Belgii, Luksemburgu<br />
i na granicy z Niemcami. Zakładano, że jeśli<br />
dwa zgrupowania we Francji, jedno na północy,<br />
a drugie na południu kraju (lądowanie<br />
aliantow w południowej Francji miało miejsce<br />
15 sierpnia 1944 r. w ramach operacji „Dragoon”),<br />
będą przeć ku terytorium III Rzeszy, większość<br />
niemieckich wojsk się po prostu z Francji<br />
wycofa. I w istocie tak się stało, choć w niektórych<br />
miastach portowych Niemcy pozostawili<br />
silne garnizony, oblegane przez alianckie<br />
wojska niekiedy do końca wojny, były to już<br />
jednak tylko swoiste „samoutrzymujące<br />
się obozy jenieckie”.<br />
W tym okresie zakładano że całość wojsk<br />
lądowych będzie podlegała gen. Sir Bernardowi<br />
L. Montgomery, który stał na czele<br />
21. Grupy Armii. 1 lipca 1944 r. podlegały mu<br />
dwie armie: brytyjska 2. Armia (gen. por. Miles<br />
C. Dempsey) i amerykańska 1. Armia (gen.<br />
Jacek Fiszer,<br />
Jerzy Gruszczyński<br />
por. Omar N. Bradley). W drodze były dwie<br />
kolejne armie: kanadyjska 1. Armia (gen. por.<br />
Henry D. G. Crerar) i amerykańska 3. Armia<br />
(gen. por. George S. Patton). Na razie jednak<br />
należące do nich elementy zostały czasowo<br />
podporządkowane 1. Armii amerykańskiej<br />
i 2. Armii brytyjskiej, które już we Francji prowadziły<br />
działania bojowe. Naczelny dowódca<br />
Alianckich Sił Ekspedycyjnych, gen. Dwight<br />
D. Eisenhower, któremu podlegały wszystkie<br />
komponenty zaangażowane w działania<br />
(morski – adm. Sir Bertram H. Ramsay<br />
i lotniczy – RAF Air Chief Marshal Arthur<br />
W. Tedder), pozostawał na razie w Wielkiej<br />
Brytanii, bo chwilowo we Francji nie było<br />
miejsca na rozwinięcie tak dużego dowództwa<br />
i sztabu, ale często pojawiał się na kontynencie<br />
odwiedzając dowódców armii,<br />
a nawet korpusów.<br />
Pod koniec czerwca 1944 r. Amerykanie<br />
zdobyli miasto i port w Cherbourgu na samym<br />
czubku Półwyspu Cotentin (Półwyspu<br />
Normandzkiego), czym zapewnili sobie spokój<br />
na tyłach, ale sam port był zbyt zniszczony<br />
by w zdecydowany sposób zwiększyć<br />
możliwości zaopatrzeniowe aliantów, czy też<br />
możliwości przerzutu wojsk.<br />
Po niemieckiej stronie ukształtował się<br />
o wiele bardziej skomplikowany system dowodzenia.<br />
Formalnie na czele sił zbrojnych<br />
i państwa stał Wódz i kanclerz Rzeszy Adolf<br />
Hitler. Podlegał mu teoretycznie połączony<br />
sztab Oberkommando der Wehrmacht<br />
(OKW), na czele którego stał feldmarszałek<br />
Wilhelm Keitel. Jemu powinny podlegać dowództwa<br />
trzech rodzajów sił zbrojnych. Jednak<br />
na czele sztabu Wojsk Lądowych (OKH)<br />
również stał Adolf Hitler, natomiast na czele<br />
sztabu Sił Powietrznych (OKL) – marszałek<br />
Rzeszy Hermann Göring. Ponieważ nosił<br />
on specyficzny stopień „nadmarszałka”, więc<br />
słuchał się tylko rozkazów Hitlera, z pominięciem<br />
Keitla. Z kolei ten ostatni niespecjalnie<br />
interesował się sprawami wojny morskiej,<br />
więc wielki admirał (morski odpowiednik<br />
marszałka) Karl Dönitz również podporządkował<br />
się bezpośrednio Hitlerowi. W takiej<br />
sytuacji OKW było zbędne.<br />
Jednak wobec silnego zaangażowania OKH<br />
w planowanie, organizowanie i prowadzenie<br />
działań bojowych na Froncie Wschodnim,<br />
utarło się, że sztab OKH kieruje tym frontem,<br />
a OKW – pozostałymi, czyli Frontem Zachodnim<br />
(Oberbefehlshaber „West”, OB „West”),<br />
Frontem Włoskim (OB „Süd”) i Frontem Bałkańskim<br />
gdzie walczono z silną partyzantką<br />
(Grupa Armii „E”). Żeby sprawę jeszcze bardziej<br />
skomplikować, to organem planowania i wykonawczym<br />
OKW był Sztab Dowodzenia Wehrmachtu<br />
(Wehrmachtfuehrungsstab), na którego<br />
czele stał gen. płk Alfred Jodl, bardzo<br />
często pełniący funkcję oficera łącznikowego
Change language