28.05.2024 Views

Jaarverslag 2023

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur in 2023: onze onderzoeken in de Academische Werkplaats, onze onderwijsprogramma's, bijeenkomsten en medewerkers.

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur in 2023: onze onderzoeken in de Academische Werkplaats, onze onderwijsprogramma's, bijeenkomsten en medewerkers.

SHOW MORE
SHOW LESS

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2023</strong>


Voorwoord<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

2


Vooruit<br />

De Duitse socioloog Hartmut Rosa typeert onze tijd als een van ‘razende stilstand’.<br />

Een tijd waarin we steeds harder moeten werken om te behouden wat we hebben.<br />

Alles gebeurt in zo’n hoog tempo dat we nauwelijks meer gelegenheid nemen om<br />

ons af te vragen of we nog wel werkelijk vooruitkomen of toch vooral rondjes rennen.<br />

Hoe is dat voor Erasmus Centrum voor Zorgbestuur?<br />

Als ik terugkijk op <strong>2023</strong>, en zie wat er allemaal is gebeurd, dan voelt dat gelukkig<br />

eerder als een ‘razende vooruitgang’ dan een ‘razende stilstand’. We hebben dit<br />

jaar – mede dankzij de mooie vragen uit het veld - veel nieuws kunnen ontwerpen en<br />

ontwikkelen. We hebben op vele plekken en manieren geprobeerd ons steentje bij te<br />

dragen aan de opgaves waar we met de gezondheidszorg voor staan. Hoogtepunten<br />

waren het symposium en de oratie over het thema Gedeeld Leiderschap in de Zorg.<br />

Gedeeld Leiderschap is een onderwerp dat ons al lang bezighoudt. Fantastisch<br />

om te merken dat het door zoveel mensen in de zorg wordt herkend als belangrijk<br />

element van de benodigde transitie in de zorg (en samenleving). Het heeft tot vele<br />

interessante ontmoetingen geleid.<br />

Over transitie is bekend: meer van hetzelfde doen, helpt niet. Het is zaak te durven<br />

denken buiten gebaande paden. Dat betekent voor ons dat we onze activiteiten<br />

en kennis hebben verbreed. Zo zijn we meer op maat gaan meedenken met<br />

netwerkverbanden, organisaties en regio’s en zijn we die ook gaan onderzoeken.<br />

Omdat praten niet genoeg is, hebben we nieuwe leervormen ontwikkeld, dicht op<br />

de huid van deelnemers, want zij zijn de verandering. Meer dan ooit is het dus ook<br />

persoonlijk. Dat was ook de boodschap van Floris Alkemade tijdens de Laprélezing,<br />

hij daagde ons uit ons idealisme serieus te nemen, omdat we er met realisme alleen<br />

niet komen.<br />

Is dit allemaal inderdaad vooruitgang? Of zelfs ‘razende vooruitgang’? Dat is<br />

misschien niet aan onszelf om te beoordelen, maar aan onze deelnemers en klanten.<br />

Wat ik met zekerheid kan zeggen, is dat ik <strong>2023</strong> zelf heb ervaren als een razend<br />

interessant jaar, waarin we ons als Centrum weer verder hebben ontwikkeld en<br />

vernieuwd. Een lijn die ik graag doortrek.<br />

Dank aan iedereen die hieraan heeft bijgedragen!<br />

Wilma van der Scheer<br />

3<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Inhoudsopgave<br />

Voorwoord2<br />

Vooruit3<br />

Een terugblik op <strong>2023</strong> 5<br />

Academische Werkplaats 8<br />

Publicaties in <strong>2023</strong> 10<br />

Uitgelicht: Oratie Wilma van der Scheer, Gedeeld leiderschap in de zorg 12<br />

Over het beeld<br />

De beelden op de titelpagina's van de<br />

hoofdstukken in dit jaarverslag zijn gemaakt<br />

door Creative Desk voor de presentatie bij de<br />

oratie van Wilma van der Scheer. Meer over<br />

deze oratie leest u op pagina 11.<br />

Onderwijsprogramma’s16<br />

Programma aanbod <strong>2023</strong> 17<br />

Nieuw programma: Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens 18<br />

Een kijkje in het programma Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens 19<br />

Studieweken20<br />

Deelnemers22<br />

Maatwerk24<br />

Uitgelicht: Laprélezing, Van betere antwoorden naar betere vragen 26<br />

Kwaliteit en integriteit 28<br />

In de media 31<br />

Team36<br />

Colofon Dit is een uitgave van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur B.V. Rotterdam. Teksten Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Foto’s Yvonne Witte,<br />

Creative Desk Foto cover Creative Desk Grafische realisatie Grapefish, Voorschoten • Erasmus Centrum voor Zorgbestuur is een onderdeel van Erasmus<br />

School of Health Policy & Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam. www.erasmuscentrumzorgbestuur.nl


Een terugblik op <strong>2023</strong><br />

1<br />

5<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Een terugblik op het jaar <strong>2023</strong><br />

Ontmoetingen<br />

Dat transitie in de zorg iets vraagt van onszelf, van de zorg en van de samenleving<br />

als geheel kwam op meerdere manieren naar voren tijdens ontmoetingen in <strong>2023</strong>.<br />

De eerste ontmoeting op 3 februari was direct heel bijzonder: Wilma van der<br />

Scheer aanvaardde het ambt van bijzonder hoogleraar Leiderschap en Besturing<br />

in de Zorg. Ze sprak in haar rede over gedeeld leiderschap: hoe strategische<br />

verantwoordelijkheden tussen beroepsgroepen en professies te delen, in plaats<br />

van het gebruikelijke verdelen van verantwoordelijkheden. Wilma deed in haar<br />

oratie een appel op managers, professionals, bestuurders, politici en burgers om<br />

samen invulling te geven aan de strategische opgaven waar de zorg voor staat. Een<br />

vergelijkbaar appel deed Floris Alkemade tijdens de Laprélezing op 1 november,<br />

door te benadrukken dat oude zorgsystemen niet om nieuwe antwoorden vragen<br />

die binnen het systeem passen, maar om nieuwe vragen. “Wie willen we zijn?” is<br />

de fundamentele vraag die we ons moeten stellen bij transitievraagstukken - dus<br />

ook bij de transitie van de zorg. Het gezamenlijk, breder en op nieuwe manieren<br />

beetpakken van vraagstukken in de zorg zorgde ook voor ontwikkeling in onze<br />

onderwijs- en onderzoeksactiviteiten in <strong>2023</strong>.<br />

Onderwijs – open en op maat<br />

<strong>2023</strong> stond bol van ontwikkeling en vernieuwing in onze onderwijsprogramma’s. Zo<br />

trokken we op nieuwe manieren met deelnemers op rondom het thema Gedeeld<br />

Leiderschap, waaronder in de ouderenzorg, ziekenhuis en gehandicaptenzorg.<br />

Ook begeleidden we bestuurders bij hun gedeeld Leiderschap in netwerken in de<br />

Jeugdzorg en de GGZ en gaven we Master Classes Gedeeld leiderschap op maat.<br />

Nieuwe vormen van samenwerking vonden in <strong>2023</strong>, net als vorige jaren, hun weg in<br />

onze maatwerkprogramma’s: in de regio, tussen beroepsgroepen en in organisaties<br />

vanuit een nieuwe besturingsfilosofie.<br />

Gedurende het jaar ontwikkelden we het nieuwe programma ‘Het andere gesprek’,<br />

dat is gestart in 2024. In dit programma staat het kijken vanuit verschillende<br />

perspectieven naar een (transitie)vraagstuk centraal, om duurzame beslissingen<br />

met breed draagvlak te kunnen nemen. Daarmee kom je als deelnemer dichter<br />

bij je persoonlijke bestuursstijl en waarden. Ook de studieweek van de MHBA is<br />

radicaal anders ontworpen in <strong>2023</strong>. Waar voorheen een bezoek aan Europese<br />

landen centraal stond, doorliepen deelnemers nu een geheel nieuwe leerervaring, in<br />

eigen land, langs drie lijnen: persoonlijk leiderschap, een bestuurlijk en strategisch<br />

perspectief en de toekomst van de zorg. Hoewel het loslaten van een letterlijke<br />

studiereis voor deelnemers en programmaleiding even wennen was, waren de<br />

ervaringen erg positief.<br />

We vinden het geweldig om zo met deelnemers uit onze onderwijsprogramma’s op<br />

reis te gaan in het ontwikkelen van nieuwe vormen en nieuwe vragen voor de grote<br />

vraagstukken in de zorg. Ook in <strong>2023</strong> geven ze aan dat het onderwijs bijdraagt aan<br />

het verrijken en verdiepen van hun leiderschap. Daar zijn we trots op, omdat het<br />

past bij onze ambitie. We willen als Centrum diepgaande bewegingen aanjagen<br />

die zorgorganisaties helpen veerkrachtiger en toekomstbestendig te worden en de<br />

zorgtransitie te bewerkstelligen.<br />

Onderwijs, Onderzoek, Ontmoetingen en activiteiten Op maat.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

6


Onderzoek<br />

In <strong>2023</strong> was er op het vlak van onderzoek volop beweging. Onderzoeken werden<br />

opgestart, nieuwe onderzoekers sloten aan bij onze academische werkplaats en<br />

kennisuitwisseling tussen onderzoekers binnen ESHPM, andere faculteiten en met<br />

andere universiteiten zorgde voor plezier en nieuwe inzichten. Er verschenen ook de<br />

nodige artikelen in <strong>2023</strong>, bijvoorbeeld over gedeeld besturen in regio’s, leiderschap<br />

op de werkvloer, leren en ontwikkelen in zorgorganisaties en nog veel meer. Kennis<br />

uit onderzoek en publicatie werd benut in onze onderwijsprogramma’s en nieuwe<br />

inzichten uit onze onderwijsprogramma’s vonden hun weg naar onderzoek. Zo<br />

onderzochten we samen met twee alumni van ons clinical leadership programma<br />

Imagine2 het effect van hun veranderinitiatief: een specialisme-overstijgend<br />

zorgpad. De breedte aan onderzoeksactiviteiten illustreert wat wij als Centrum<br />

(willen) zijn, namelijk een brede vindplaats voor nieuwe inzichten en een plek waar<br />

mensen uit de praktijk van de zorg en het bestuur samen met academici werken aan<br />

kennisontwikkeling voor vraagstukken in de zorg.<br />

7<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Academische Werkplaats<br />

2<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

8


Academische werkplaats<br />

Zorgbestuur<br />

Ook in <strong>2023</strong> werkten we in onze academische werkplaats aan kennisontwikkeling<br />

door onderzoek naar goede zorg met goed bestuur. Op meerdere kennisvelden zijn<br />

we daarbij actief als Centrum: zorg voor management, gedeeld besturen, gedeeld<br />

leiderschap, kwaliteit van zorg en continu verbeteren met aandacht voor mensen.<br />

Afgelopen jaar is het onderzoek naar de ontwikkeling van een ‘goed bestuurder’<br />

opgestart, verbonden aan de Top Class. Door middel van interviews en<br />

sleutelmomenten duiken Helene Wüst en Martijn Jansen in thema’s als bestuurlijke<br />

waarden, perspectieven bij bestuurlijk leiderschap en noties over bestuurder zijn<br />

en bestuurlijk handelen. 2024 zal voor dit onderzoek nog in het teken staan van<br />

schrijven, in 2025 wordt van dit onderzoek een publicatie verwacht. Ook startte het<br />

onderzoek ‘Transparantie behandeling in de Wlz’, in opdracht van de VGN. Met dit<br />

onderzoek wordt, met behulp van interviews en focusgroepen, in beeld gebracht<br />

hoe in de gehandicaptensector invulling wordt gegeven aan (preventie van)<br />

behandeling, qua zorginhoudelijke organisatie en qua bekostiging. Dit onderzoek<br />

wordt medio 2024 afgerond.<br />

Tijdens de bijeenkomsten van de academische werkplaats werd kennis uitgewisseld,<br />

met elkaar meegedacht en werk tegengelezen. Nieuwe collega’s sloten aan bij de<br />

academische werkplaats, zoals Egge van der Poel, expert op het vlak van datasolidariteit.<br />

Er was genoeg te bespreken, want meerdere artikelen zagen in het<br />

afgelopen jaar het licht. Zo verschenen er wetenschappelijke publicaties over<br />

gedeeld besturen in regio’s, de afhankelijkheid van zorgorganisaties van banken en<br />

verzekeraars, leiderschap op de werkvloer, leren en ontwikkelen in zorgorganisaties,<br />

preventie in een ziekenhuissetting, gekoppeld aan normatieve complexiteit en een<br />

longitudinale evaluatie van een zorgpad cardiovasculair risicomanagement (CVRM)<br />

van het Deventer Ziekenhuis. Met nieuwe inzichten uit deze publicaties willen we<br />

leiders van nu ondersteunen om de uitdagingen van deze tijd te hanteren.<br />

9<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Publicaties in <strong>2023</strong><br />

Wilma van der Scheer (<strong>2023</strong>) ‘Leadership on the shopfloor: meanings,<br />

value and potential’ in Research Handbook on Leadership in Healthcare.<br />

Chambers. N. (eds) Camberley: Edward Elgar Publishing Ltd..<br />

De grootste groep zorgprofessionals – zij die een mbo-opleiding hebben<br />

afgerond, zoals praktijkverpleegkundigen en verzorgenden, wordt<br />

nooit uitgeno digd een leiderschapsontwikkelingsprogramma te doen.<br />

Dit empirische onderzoek laat zien dat het van cruciaal belang is om te<br />

investeren in mbo-gekwalificeerde zorgprofessionals, want we hebben hun<br />

leider schap nodig om een ​solide basis te leggen voor de toekomst van de<br />

gezond heidszorg.<br />

Kees De Kok, Wilma van der Scheer, Corry Ketelaars en Ian Leistikov<br />

(<strong>2023</strong>) ‘Organizational Attributes that Contribute to the Learning &<br />

Improvement Capabilities of Healthcare Organizations: a scoping<br />

review.’ BMC Health Services Research Res 23, 585.<br />

https://bmchealthservres.biomedcentral.com/articles/10.1186/<br />

s12913-023-09562-w<br />

Wat bepaalt of een organisatie goed is in leren en verbeteren? Dit onderzoek<br />

identificeert vijf kenmerken die bijdragen aan de leer- en verbetermogelijkheden<br />

van zorgorganisaties, zoals: waargenomen leiderschapsbetrokkenheid,<br />

open cultuur en ruimte voor teamontwikkeling. Ook vonden<br />

we belemmerende factoren.<br />

Hugo Peeters, Lieke Oldenhof, Wilma van der Scheer en Kim Putters (<strong>2023</strong>)<br />

‘Bedtime Negotiations: Unravelling Normative Complexity in Hospital-<br />

Based Prevention.’ Sociology of Health & Illness. 1-19<br />

Wat als 'de juiste zorg op de juiste plek' juist een langer verblijf in het<br />

ziekenhuis betekent? En dus niet vanzelfsprekend de zorg - op korte termijn<br />

- goedkoper maakt? Hugo Peeters onderzocht de normatieve complexiteit<br />

rond de realisatie van preventieve psychiatrische zorg voor vrouwen in de<br />

post-partum periode. Hij concludeert dat er te weinig aandacht is voor de<br />

tijdigheid van zorg oftewel 'de juiste zorg op het juiste moment'. Preventie<br />

heeft een lange tijdhorizon. Preventieve zorg in het bijzonder is gebaat bij<br />

vertragen, de tijd nemen om te onderkennen wat er nu moet gebeuren om<br />

ongezondheid en zorg later te voorkomen. Een belangrijke bijdrage aan een<br />

debat dat voornamelijk op economische gronden wordt gevoerd.<br />

Wilma van der Scheer (<strong>2023</strong>) Gedeeld leiderschap in de zorg. Rotterdam:<br />

Erasmus School of Health Policy & Management, Erasmus Universiteit<br />

Rotterdam (oratie). Zie ook pagina 12<br />

Oemar van der Woerd, Iris Wallenburg, Wilma van der Scheer en Roland Bal<br />

Regional network-building for complexity: A region-oriented policy<br />

response to increasing and varied demands for older person care in the<br />

Netherlands, Public Administration, januari <strong>2023</strong><br />

In dit artikel laten Van der Woerd en zijn mede-auteurs zien dat ‘de regio’<br />

een beleidslaag in de maak is, zonder heldere governance structuur en<br />

eigen beleidslogica. Regionale samenwerking is zodoende afhankelijk van<br />

de inspanningen van betrokkenen op verschillende beleidslagen van het<br />

zorgsysteem: lokaal, regionaal en landelijk. De (beleid)activiteiten rondom<br />

netwerkvorming in de Zeeuwse regio worden hier als voorbeeld genomen.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

10


Oemar van der Woerd, Jennie Janssens, Wilma van der Scheer en Roland Bal<br />

Managing (through) a network of collaborations: A case study<br />

on hospital executives’ work in a Dutch urbanized region,<br />

Public Management Review, januari <strong>2023</strong><br />

Het besturen van netwerken is uitgebreid bestudeerd. Maar er is weinig<br />

bekend over wat het vraagt om te navigeren in zo’n netwerk van samenwerkingen.<br />

In dit onderzoek is een Nederlandse regio onder de loep<br />

genomen. Welk bestuurlijk werk en (pragmatische) strategieën worden<br />

uitgevoerd om de belangen van de organisatie in lijn te brengen met die<br />

van het toenemend aantal zorgnetwerken? Het artikel geeft inzicht in de<br />

betekenis en praktijk van besturen in een netwerkomgeving.<br />

Tessa van Dijk, Wilma van der Scheer, Martijn Felder en Richard Janssen<br />

Health care reform and financial crisis in the Netherlands:<br />

consequences for the financial arena of healthcare care organizations.<br />

Health Economics, Policy and Law, juni <strong>2023</strong><br />

Hoe hebben hervormingen en de financiële crisis samen de gezondheidszorg<br />

gevormd? In deze studie is te zien hoe zorgorganisaties steeds meer<br />

afhankelijk werden van banken en verzekeraars als gevolg van de introductie<br />

van marktwerking in de zorg en de financiële crisis. Dit heeft geleid tot een<br />

sterke nadruk op risicobeheersing en het verschuiven van financiële risico's<br />

richting zorgorganisaties. Daarnaast laat het artikel ook zien hoe (vaak<br />

onbekende) Europese regelgeving voor banken en verzekeraars doorwerkt<br />

in de zorgsector.<br />

Tessa van Dijk, Wilma van der Scheer, Martijn Felder en Richard Janssen<br />

For better or worse: Governing healthcare organisations in times of<br />

financial distress Sociology of Health and Illness, december <strong>2023</strong><br />

Wanneer zorgorganisaties in zwaar weer verkeren, zijn banken en<br />

zorgverzekeraars cruciale partijen. Dat betekent dat zij bepalend zijn voor de<br />

inrichting van ons zorglandschap. Andere stemmen, zoals die van medisch<br />

specialisten, medewerkers en de (lokale) gemeenschap, werden nauwelijks<br />

gehoord. Dat terwijl de maatschappelijke impact van een faillissement van<br />

een zorginstelling groot is, en de manier van zorgverlenen op het spel staat.<br />

Onderzoek van Relinde de Koeijer naar het specialisme-overstijgend zorgpad<br />

cardiovasculair risicomanagement (CVRM) van het Deventer Ziekenhuis.<br />

Lees hier het onderzoek<br />

Uit data, vragenlijsten, focusgroepen en interviews blijkt dat naast de<br />

gezondheidswinst voor patiënten ook zorgverleners erg tevreden zijn over<br />

de verleende zorg binnen het zorgpad. Uiteraard kwamen er ook meerdere<br />

verbeterpunten naar voren.<br />

Mirella Minkman, Richard Janssen, Gerda van Dijk en Floor Rink<br />

Toezien op samenwerken: Naar een verantwoord samenspel, juni <strong>2023</strong><br />

[https://mediawerf.vrijeboeken.com/book/9789083296357-toezien-opsamenwerken.html]<br />

Toezicht op netwerkniveau vereist afstemming en samenwerking tussen<br />

verschillende organisaties en hun toezichthouders. Dit boek biedt inzicht in<br />

de uitdagingen van toezichthouden op netwerkorganisaties. Ook biedt het<br />

handreikingen voor het inrichten van toezicht op netwerkniveau.<br />

11<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Uitgelicht: Oratie Wilma van der Scheer,<br />

Gedeeld leiderschap in de zorg<br />

Op vrijdag 3 februari <strong>2023</strong> heeft Wilma van der Scheer haar ambt aanvaard van<br />

bijzonder hoogleraar Leiderschap en Besturing in de Zorg, met het uitspreken<br />

van een rede. Dat vierden wij met een symposium rond het thema gedeeld<br />

leiderschap.<br />

Gedeeld Leiderschap<br />

Gedeeld leiderschap gaat over hoe strategische verantwoordelijkheden tussen<br />

beroepsgroepen en professies te delen in plaats van het gebruikelijke verdelen<br />

van verantwoordelijkheden. Hoe geven managers en professionals samen<br />

invulling aan de strategische opgaven waar de zorg en de organisatie voor staan?<br />

Managers en professionals zijn niet de enigen die hierin een rol hebben. Er zijn vele<br />

belanghebbenden, van burgers tot politici. Welke rol is voor hen weggelegd? Hoe<br />

realistisch is gedeeld leiderschap?<br />

In haar oratie behandelde<br />

Wilma van der Scheer de<br />

theorie en praktijk van<br />

gedeeld leiderschap.<br />

Hoe het wordt vormgegeven<br />

en wat dat aan<br />

vaardigheden vraagt.<br />

Op het niveau van<br />

de zorgverlening, in<br />

teams. Op het niveau<br />

van organisaties en<br />

tussen organisaties.<br />

En op het niveau van<br />

de samenleving, in de<br />

relatie tussen overheid,<br />

veldpartijen en andere<br />

maatschappelijke<br />

sectoren.<br />

Symposium<br />

Het symposium voorafgaand aan de oratie belicht een aantal verschillende<br />

invalshoeken op dit thema, onder leiding van dagvoorzitter Roland Bal,<br />

hoogleraar Healthcare Governance bij ESHPM.<br />

Over het leiderschap van ministers en ambtenaren, en welke ontwikkeling hierin te<br />

zien is, spreekt hoogleraar Bestuurskunde Paul ’t Hart.<br />

Hanneke Beijer is organisatieadviseur en intervisor, en doet onderzoek naar<br />

bestuurswisselingen in ziekenhuizen. In hoeverre zien partijen als de medische staf,<br />

ondernemingsraad en raad van toezicht zich als onderdeel van de besturing in het<br />

ziekenhuis?<br />

Universitair hoofddocent Iris Wallenburg spreekt over nieuwe rollen die moeten<br />

helpen de afstand te overbruggen tussen beleid en praktijk.<br />

Als stem uit de praktijk spreken internist-endocrinoloog Sharita Ramautar over het<br />

vernieuwen van de besturingsfilosofie van HMC en Anneke Westerlaken, voorzitter<br />

van Branchevereniging ActiZ, over wat het betekent om mee te 'spelen'.<br />

Tim ’S Jongers, politicoloog en publicist, geeft een reflectie op de middag en op<br />

wat gedeeld leiderschap volgens hem echt is: iedereen een stem proberen te geven.<br />

Over de leerstoel<br />

De leerstoel Leiderschap en Besturing in de Zorg wordt aan Erasmus School of<br />

Health Policy & Management (ESHPM) van de Erasmus Universiteit Rotterdam<br />

gevestigd vanwege Erasmus Centrum voor Zorgbestuur. Het onderzoek naar bestuur<br />

en leiderschap in de zorg krijgt met deze leerstoel een nieuwe impuls.<br />

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur is vereerd deze leerstoel te mogen vestigen en<br />

trots dat directeur Wilma van der Scheer als eerste bijzonder hoogleraar is benoemd.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

12


13<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Het symposium en de oratie in beeld<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

14


15<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Onderwijsprogramma’s<br />

3<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

16


Programma aanbod <strong>2023</strong><br />

De onderwijsprogramma’s van Erasmus<br />

Centrum voor Zorgbestuur zijn<br />

toegesneden op de vraagstukken van<br />

bestuurders, managers en professionals<br />

in de zorg. De programma’s richten zich<br />

op:<br />

Het benodigde handelingsrepertoire<br />

voor het aansturen van processen;<br />

• Persoonlijke effectiviteit (zelfkennis en<br />

vaardigheden);<br />

• Kennis over actuele en relevante<br />

thema’s in de gezondheidszorg en de<br />

eigen positionering daarin.<br />

Elk programma kent zijn eigen<br />

evenwicht tussen theoretische kennis,<br />

praktijkervaringen en reflectie. De<br />

doelgroep, doelstelling en persoonlijke<br />

leervragen van deelnemers bepalen<br />

mede de inhoud.<br />

Voorop staat het leren uit de praktijk<br />

(eigen casuïstiek) en het leren van<br />

elkaar. Zo worden eigen ervaringen een<br />

leermiddel en benutten we optimaal de<br />

aanwezige kennis uit diverse sectoren<br />

van de gezondheidszorg.<br />

De programma’s van Erasmus<br />

Centrum voor Zorgbestuur zijn er<br />

voor bestuurders, managers en ook<br />

voor verzekeraars, medewerkers van<br />

(semi)overheidsinstanties of zakelijke<br />

dienstverleners.<br />

Master Class<br />

Management development<br />

programma voor eindverantwoordelijke<br />

bestuurders van<br />

gezondheidszorgorganisaties.<br />

Programmadirecteur:<br />

prof. dr. Wilma van der Scheer<br />

18 deelnemers<br />

Imagine2<br />

Een programma om medisch<br />

specialisten toe te rusten een<br />

leidende rol te nemen in de<br />

continue verbetering van de<br />

zorg.<br />

Programmaleiding:<br />

prof. dr. Wilma van der Scheer<br />

dr. Relinde de Koeijer<br />

16 deelnemers<br />

Goede Kwaliteit met<br />

Gedeeld Leiderschap<br />

Een programma gericht op zorgprofessionals<br />

in de ouderenzorg<br />

die een voortrekkersrol op zich<br />

willen nemen, samen met hun<br />

bestuurders.<br />

Programmaleiding:<br />

mr. Helene Wüst<br />

ir. Oscar Schneider<br />

20 deelnemers<br />

Top Class<br />

Management development<br />

programma voor toekomstige<br />

bestuurders van gezondheidszorgorganisaties.<br />

Programmaleiding:<br />

mr. Helene Wüst<br />

dr. Martijn Jansen<br />

44 deelnemers<br />

Master of Health Business<br />

Administration<br />

De enige internationaal geaccrediteerde<br />

MBA-opleiding in Nederland<br />

specifiek voor de zorg.<br />

Programmaleiding:<br />

prof. dr. ir. Kees Ahaus<br />

dr. Maarten Janssen<br />

dr. Joyce Bierbooms<br />

Maaike Moen<br />

20 deelnemers MHBA 2020-2022<br />

Academische Leergang<br />

Zorg Management<br />

Compacte leergang over het<br />

strategisch management en<br />

bestuur van organisaties in de<br />

zorg.<br />

Programmadirecteur:<br />

dr. Relinde de Koeijer<br />

18 deelnemers<br />

Governance Class<br />

Compact programma voor<br />

toezichthouders in de<br />

gezondheidszorg.<br />

Programmadirecteur:<br />

prof. dr. Richard Janssen<br />

18 deelnemers<br />

Financieel Bestuur<br />

in de Zorg<br />

Compact programma dat<br />

actuele en aankomende<br />

financieel-economische<br />

vraagstukken behandelt van<br />

managers, bestuurders en<br />

toezichthouders in de zorg.<br />

Programmadirecteur:<br />

dr. ir. Joost Zuurbier<br />

18 deelnemers<br />

Regie in Zorgketens en<br />

Zorgnetwerken<br />

Voor netwerk- en ketenregisseurs<br />

die zich verder<br />

willen bekwamen in hun<br />

netwerkleiderschap.<br />

Programmaleiding:<br />

drs. Frank Beemer<br />

Oemar van der Woerd<br />

15 deelnemers<br />

Medisch Specialist en<br />

Bestuur<br />

Een programma voor<br />

bestuurlijke medici die zich<br />

verder willen bekwamen op<br />

bestuurlijk, persoonlijk en<br />

inhoudelijk vlak.<br />

Programmadirecteur:<br />

drs. Piet-Hein Buiting, arts<br />

14 deelnemers<br />

Nieuw Verpleegkundig<br />

Leiderschap<br />

Een programma voor<br />

verpleegkundig leiders,<br />

die het voortouw nemen in<br />

ontwikkelingen binnen de zorg.<br />

Programmadirecteur:<br />

Harry Sonnenschein, MSc<br />

22 deelnemers<br />

Programma’s<br />

op maat<br />

In <strong>2023</strong> ontwikkelden<br />

we maatwerk voor<br />

15 opdracht gevers.<br />

Zie pagina 22<br />

17<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Nieuw programma: Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens<br />

In de opleiding Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens<br />

bekwamen netwerk- en ketenregisseurs zich in hun<br />

netwerkleiderschap: bewust en strategisch interveniëren,<br />

om uiteenlopende belangen te verbinden. Drs. Frank<br />

Beemer is programmadirecteur van het programma<br />

Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens. Hij ontwikkelde<br />

deze leergang met collega’s van ESHPM en werkt al<br />

20 jaar actief aan het ontwikkelen, begeleiden, en<br />

professionaliseren van samenwerkingsverbanden in de zorg.<br />

Frank onderstreept het belang van professionele regie in<br />

netwerken: “Partijen kunnen verbinden over lijnen en domeinen is een vak, en een<br />

ander vak dan lijn- of projectmanagement. Om sneller passende zorg te bieden, is<br />

er meer professionaliteit nodig aan de samenwerkingstafels in de zorg. Samen kun<br />

je tot innovatieve oplossingen komen voor bijvoorbeeld de informatievoorziening en<br />

arbeidsmarktproblematiek.”<br />

De doelgroep van het programma bestaat uit regisseurs of netwerkmanagers<br />

werkzaam bij zorgaanbieders (cure en care, eerste-, tweede-, of derdelijns),<br />

zorg groepen, gezondheidscentra, zorgnetwerken, zorgverzekeraars, kennisinstellingen<br />

en adviesbureaus, branche- en beroepsorganisaties, en overheden en<br />

uitvoeringsorganisaties als het ministerie van VWS, inspecties of kwaliteits -<br />

instituten.<br />

Wilma van der Scheer is blij Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens aan te kunnen<br />

bieden. “Samenwerken over de grenzen van instellingen en sectoren heen is<br />

noodzakelijk, en we moeten daar in de zorg effectiever in worden dan we nu vaak<br />

zijn. Met het opleiden van goede netwerkregisseurs met specifieke kennis en<br />

vaardigheden draagt dit programma direct bij aan realisatie van noodzakelijke<br />

vernieuwingen in de zorg. Het programma heeft een sterke binding met de eigen<br />

praktijk van de deelnemers, en past daardoor heel goed bij de doelstellingen van<br />

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur.”<br />

Dit programma werd eerder aangeboden door de Erasmus Academie, die is gestopt<br />

met het aanbieden van opleidingen. De editie die in mei <strong>2023</strong> startte, is de negende<br />

editie van het programma.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

18


Een kijkje in het programma Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens<br />

Samenwerken in een zorgnetwerk, hoe werkt dat nou? In het programma<br />

Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens krijgen deelnemers theoretische kennis<br />

aangereikt. En daarnaast is er veel plaats voor ervaringen uit de praktijk over<br />

rollen, belangen en het slechten van drempels.<br />

Herkenning, dat is wat de deelnemers deze middag vinden, bij elkaar en in de<br />

bijdrage van gastspreker Marlise Schouten. Schouten is directeur van BeterKeten,<br />

een zorgnetwerk van verschillende ziekenhuizen in de regio Rotterdam.<br />

Betere zorg als uitgangspunt<br />

Schouten benadrukt het een aantal keer: de zorg voor de patiënt nog beter maken,<br />

dat is het uitgangspunt van alles wat BeterKeten doet. Voor het succes van het<br />

netwerk is dat uitgangspunt essentieel. Van het lobbywerk en het politieke spel dat<br />

aan samenwerking voorafgaat, tot aan de ambassadeursrol die artsen gaan spelen<br />

zodra ze de meerwaarde van het samenwerken met eigen ogen zien. De deelnemers<br />

horen haar aan en af en toe wordt er instemmend geknikt. “Hoe creëer je hier nou<br />

draagvlak voor binnen organisaties?”, vraagt een van hen. “Door te benoemen wat<br />

het oplevert als je meedoet”, legt Schouten uit. “We geven binnen een vakgroep<br />

of een multidisciplinair centrum uitleg over hoe samenwerking de zorg beter kan<br />

maken.”<br />

Verkennen is beter dan genezen<br />

Oemar van der Woerd, programmaleider, deed onderzoek naar BeterKeten en licht<br />

zijn bevindingen toe. Hij vertelt over de kansen die een netwerk biedt, bijvoorbeeld<br />

het faciliteren van professionele leergemeenschappen en het toekomstbestendig<br />

maken van de zorg in de regio. En hij vertelt over de uitdagingen van het zorgnetwerk<br />

die hij tegenkwam tijdens het onderzoek. Schouten geeft voorbeelden van<br />

de problemen die ze bij BeterKeten tegenkomen en de interventies die gepleegd<br />

werden. “Samenwerken is nog niet declarabel, iedereen doet het ‘erbij’”, vertelt<br />

ze. Daarnaast zijn partijen soms concurrenten van elkaar “en dan mogen ze<br />

bijvoorbeeld in overleggen geen prijzen noemen.” Daarna geeft Schouten aan hoe<br />

je struikelblokken kunt voorkomen: “Wat ik als tip wil meegeven: neem tijd voor de<br />

verkenning en uitwerking, breng de keten vooraf in beeld. Dat maakt de uitvoering<br />

van de samenwerking effectiever.”<br />

Meerwaarde<br />

Een andere raad van Schouten: begin met het laaghangend fruit. “Wissel telefoonnummers<br />

uit, organiseer een borrel voor de betrokkenen. Mensen van diverse<br />

specialismes samen over een onderwerp laten praten, levert een heel waardevolle<br />

uitwisseling op: leuk en inspirerend voor iedereen.” De kracht van samenwerken is<br />

dat de meerwaarde al snel zichtbaar is: “we zien zorgpaden ontstaan met afspraken<br />

en eenduidige patiënteninformatie. Als iedereen enthousiast is, komen dokters met<br />

nieuwe ideeën en dan worden ze ambassadeurs van het samenwerken.”<br />

In gesprek<br />

De middag ontvouwt zich als een gesprek tussen Schouten en de deelnemers. Voor<br />

Schouten, die zelf ook deelnam aan een eerdere editie van het programma, is het<br />

heel herkenbaar wat de deelnemers tegenkomen. “Wat mij bij is gebleven van de<br />

leergang is dat je in de theorie herkent wat je in de praktijk al aan het doen bent.<br />

Dus het design en de promotie van het netwerk, de conflicten die je tegenkomt,<br />

alles krijgt onderbouwing. En dan realiseer je je: dit hoort erbij! Dit is allemaal mijn<br />

werk als netwerkregisseur.” Niet alleen de nieuwe kennis, maar ook de contacten<br />

met andere deelnemers maakte voor Schouten haar deelname heel waardevol: “Je<br />

hoort van elkaar, en van andere sprekers, hoe zij de dingen aanpakken. Zo krijg je<br />

een beter idee van hoe doelmatig de dingen zijn die je doet. Want samenwerken is<br />

uiteindelijk niet het doel. Het doel is de zorg te verbeteren.”<br />

19<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Studieweken<br />

De studieweken van de Master Class en de MHBA zagen er in <strong>2023</strong> anders uit<br />

dan in eerdere jaren. In plaats van een studiereis naar het buitenland kwam<br />

een week vol kennis en perspectieven, opgedaan in verschillende sectoren en<br />

instellingen. Nieuwe werkvormen en leerervaringen zorgden voor verdieping en<br />

inzichten bij de deelnemers.<br />

Een studieweek biedt de gelegenheid om te verdiepen in andere sectoren, in<br />

andere perspectieven en praktijken. Dit helpt om eigen vanzelfsprekendheden te<br />

onderkennen, zo nodig ter discussie te stellen en met meer vrijheid en afstand naar<br />

eigen vraagstukken te kijken. Doel van een studieweek is de eigen comfortzone<br />

te verlaten en grenzen te verleggen. De tijd nemen voor het delen van ervaringen,<br />

voor het plegen van (zelf)onderzoek en niet te snel in oplossingen en antwoorden<br />

te vervallen. Taaie vragen, vragen ten slotte om trage antwoorden. Traag, omdat de<br />

echt grote vraagstukken een zekere tijdloosheid kennen. Ze zijn niet met een ingreep<br />

opgelost. Ze vragen diepgaande analyse, op de verschillende systeemniveaus van<br />

onze samenleving. Vertraging helpt het vraagstuk op het juiste niveau te ‘vangen’.<br />

Ook op het persoonlijke niveau. De reis die wordt gemaakt is voor iedereen anders.<br />

Leidinggeven aan transitie<br />

Binnenkijken bij andere sectoren tijdens<br />

de studieweek van de Master Class<br />

Deelnemer Harm Wijgergangs<br />

vertelt wat de meer waarde<br />

van de studieweek tijdens de<br />

Master Class was voor hem<br />

Als ik als bestuurder alleen maar met<br />

bestuurders spreek uit dezelfde sector,<br />

dan krijg ik wat ik a had. Door met mensen<br />

te praten uit hele andere sectoren, uit de<br />

kunstwereld bijvoorbeeld, krijg je heel andere<br />

inzichten<br />

Bekijk de film voor een impressie van de studieweek.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

20


Tot de kern<br />

Anders leren, anders werken in de studieweek van de MHBA<br />

De studieweek van de MHBA was dit jaar radicaal anders vormgegeven dan<br />

voorgaande jaren. De studiereis naar een Europees land is omgevormd tot een<br />

week waarin drie leerlijnen van de MHBA leidend waren voor het programma en<br />

de werkvormen. En dat leverde bijzondere resultaten op bij de deelnemers: “het<br />

was zeer buiten mijn comfortzone, maar daardoor vaak juist leuk en leerzaam”.<br />

Persoonlijk leiderschap, een bestuurlijk en strategisch perspectief en de toekomst<br />

van de zorg zijn als rode draden gebruikt om alle opdrachten en activiteiten deze<br />

week aan op te hangen.<br />

Nieuwe leerervaringen<br />

Met onderdelen als onderlinge werkbezoeken, workshops van sprekers uit<br />

bijvoorbeeld de kunst en de sport, het werken aan een groepsmanifest met<br />

medewerking van een sneltekenaar en het letterlijk doen branden van ‘het vuur<br />

van de leider’, verschilde de week van het normale onderwijs. De deelnemers<br />

deden hierdoor heel nieuwe leerervaringen op, en dat was precies de bedoeling.<br />

Programmadirecteur Maarten Janssen: “Groei en ontwikkeling ontstaan wanneer<br />

mensen buiten hun comfortzone durven te treden, en de daar geleerde lessen<br />

toepassen op het persoonlijke leiderschap en de eigen organisatie. Die verdieping<br />

hebben we nu bereikt.”<br />

Opbrengst<br />

Naast een groepsmanifest over de zorgkloof en een nog verder versterkt<br />

groepsgevoel, kregen de deelnemers van deze studieweek een schat aan nieuwe<br />

kennis en ervaring. Zo vertelt een van de deelnemers: “Ik heb veel inzichten<br />

opgedaan: dat ik best duidelijke ideeën heb wat ik als manager zou willen doen met<br />

onze organisatie en hoe ik daarin wil optreden als leider. De rode draad van mijn<br />

persoonlijke ontwikkeling is aangescherpt en is inmiddels behoorlijk consistent.<br />

Mooi hoe de ontwikkeling van het eigen leiderschap door het hele programma<br />

meeloopt en steeds wordt getriggerd en verdiept.”<br />

21<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Deelnemers<br />

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur is een vrijplaats voor reflectie en dialoog.<br />

We helpen deelnemers eigen visie te ontwikkelen op de wicked problems die zij<br />

in hun dagelijkse praktijk tegenkomen en bieden ze kennis en inzicht in actuele<br />

ontwikkelingen. Dit doen ze tijdens de programma’s in een combinatie van plenaire<br />

bijeenkomsten, werken in kleine groepen en individuele activiteiten. Een helder<br />

beeld van de eigen competenties helpt deelnemers om zich verder te bekwamen in<br />

hun vak of zich voor te bereiden op een volgende stap.<br />

Daarnaast is het opbouwen van een netwerk van collega’s en experts bijzonder<br />

waardevol. Deelnemers fungeren als elkaars collega, coach en critical friend.<br />

We streven in de samenstelling van de groepen naar een zo divers mogelijke<br />

representatie van alle sectoren van de zorg: van ziekenhuizen, GGZ, verslavingszorg,<br />

verpleging en verzorging, thuiszorg, gehandicaptenzorg, jeugdzorg tot eerste<br />

lijn. Verder zijn ook zorgverzekeraars, woningcorporaties, de overheid en<br />

zakelijke dienst verleners vertegenwoordigd. Bij de selectie van deelnemers wordt<br />

geprobeerd een zo evenwichtig mogelijke groep samen te stellen qua zorgsectoren,<br />

met verschillende achtergronden qua opleiding en ervaring. Dit is terug te zien in de<br />

figuren.<br />

438 deelnemers wisten in <strong>2023</strong> de weg naar onze onderwijsprogramma’s te vinden,<br />

een lichte stijging ten opzichte van 2022. Dat komt mede door het grotere aantal<br />

maatwerkprogramma’s dat we dit jaar uitvoerden.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

22


Deelnemers in cijfers<br />

Deelnemers open programma’s per sector<br />

Functie deelnemers open programma’s<br />

ziekenhuizen<br />

83<br />

19<br />

vvt<br />

jeugdzorg<br />

40<br />

72<br />

109<br />

56<br />

gehandicaptenzorg<br />

ggz<br />

5<br />

20<br />

29<br />

38<br />

overig<br />

31<br />

0 20 40 60 80 100<br />

toezichthouders medisch leiders verpleegkundig leiders<br />

bestuurders<br />

managers/directeuren<br />

Deelnemers naar type programma en jaar<br />

500<br />

400<br />

300<br />

36<br />

78<br />

88<br />

92 157<br />

207<br />

200<br />

100<br />

238<br />

281<br />

270<br />

298 249<br />

231<br />

0<br />

2018<br />

2019<br />

2020<br />

2021<br />

2022<br />

<strong>2023</strong><br />

open programma’s maatwerk<br />

23<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Maatwerk<br />

4<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong> 2022<br />

24


Naast onze open programma’s bieden wij ook maatwerk aan: programma’s<br />

toegesneden op specifieke leervragen die spelen bij organisaties, teams en<br />

individuen.<br />

Maatwerk is met recht ‘op maat’ te noemen. Vanaf intake tot afronding focussen<br />

we op de thema’s die leven binnen organisaties, maar ook op individueel niveau.<br />

De invulling van de verschillende modules en werkvormen wordt door het<br />

programmateam volledig afgestemd op die thema’s, net als op de samenstelling van<br />

de groep. In sommige gevallen betreft het meer een begeleidingsvraag dan een leeren<br />

ontwikkelvraag, ook daar bieden we passende oplossingen voor.<br />

In de maatwerkprogramma’s van <strong>2023</strong> staat leiderschap centraal. Leiderschap van<br />

professionals, leiderschap in regionale samenwerking, leiderschapsontwikkeling<br />

van topteams en, in toenemende mate, gedeeld leiderschap. Afgelopen jaar was<br />

gedeeld leiderschap het onderwerp van verschillende Master Classes op maat.<br />

We hielpen organisaties bij het vertalen van bestuurlijke vraagstukken naar de<br />

invloedssfeer van professionals.<br />

In <strong>2023</strong> verzorgden wij verschillende vormen van maatwerk voor organisaties:<br />

Leiderschap van<br />

professionals<br />

• leiderschapsprogramma<br />

voor medici<br />

Tergooi MC<br />

Geriant<br />

• verpleegkundig leiderschaps<br />

programma<br />

regio Gooi & Vechtstreek<br />

Leadership Mentoring in<br />

Nursing Research (LMNR 3.0)<br />

VAR Bravis<br />

Leiderschap in de regio<br />

• leiderschapsprogramma<br />

netwerkzorg<br />

Kerngezond Vlissingen<br />

• verpleegkundig leiderschapsprogramma<br />

regio Gooi & Vechtstreek<br />

• Regie in regionale Zorgnetwerken<br />

en Zorgketens<br />

Gedeeld Leiderschap<br />

• Gedeeld Leiderschap in de<br />

ouderenzorg<br />

De Wever<br />

• Gedeeld Leiderschap in het<br />

ziekenhuis<br />

Deventer ziekenhuis<br />

VieCuri<br />

• Gedeeld Leiderschap in<br />

netwerken<br />

RondomJou<br />

Integrale-GGZ<br />

Begeleiding Topteam<br />

• Sensire<br />

• Gedeeld Leiderschap in de<br />

gehandicaptenzorg<br />

Amarant<br />

25<br />

JAARVERSLAG 2022


Uitgelicht: Laprélezing, Van betere antwoorden<br />

naar betere vragen<br />

“Wie willen we zijn?” was de fundamentele vraag die Floris Alkemade stelde<br />

tijdens de Laprélezing op 1 november. Een vraag die we ons moeten stellen bij<br />

transitievraagstukken - dus ook bij de transitie van de zorg. De oude zorgsystemen<br />

vragen niet om nieuwe antwoorden die binnen het systeem passen, maar om nieuwe<br />

vragen.<br />

Ook de promovendi Françoise Johansen en Jonathan Berg van Erasmus School<br />

of Health Policy & Management die deze middag hun onderzoek presenteerden,<br />

stelden grote vragen: Wat houdt ons gezond? En: Wat heeft Jorinda aan dit (nieuwe)<br />

beleid?<br />

> Lees hier de bijdrage van Françoise Johansen<br />

> Lees hier de bijdrage van Jonathan Berg<br />

Over de Laprélezing<br />

De Laprélezing wordt eens in de twee jaar georganiseerd door Erasmus School of<br />

Health Policy & Management (ESHPM) en Erasmus Centrum voor Zorgbestuur met<br />

als doel “kennis over het specifieke van besturen in de zorg te verbinden met de<br />

praktijk, verschillende generaties met elkaar in contact te brengen en betekenisvolle<br />

parallellen te trekken met kunst”, aldus naamgevers Marga en Ruud Lapré. Ruud<br />

Lapré is medeoprichter van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur en was hoogleraar<br />

bij ESHPM. In <strong>2023</strong> organiseerden wij de derde editie van deze lezing.<br />

Kunst<br />

Voorafgaand aan de lezing bezochten Ruud en Marga Lapré met een gezelschap van<br />

genodigden de Erasmus Gallery en de nieuwste artistieke aanwinst van de Erasmus<br />

Universiteit: een mural door graffiti-artiest Mick La Rock. La Rock gaf persoonlijk<br />

een toelichting op dit werk en op de werken die zijn tentoongesteld in de Erasmus<br />

Gallery. Dit in het kader van het lustrum van de Erasmus Universiteit. De mural is<br />

gemaakt op het S-gebouw op de campus, de tentoonstelling in de Erasmus Gallery<br />

is de komende tijd gratis te bezoeken.<br />

De Laprélezing werd omlijst met kunst van Bert Hermans en muziek van<br />

Maat Saxophone Quartet.<br />

Lees de lezing van Floris Alkemade terug.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

26


Zouden we niet tot veel interessantere<br />

(en leukere) antwoorden komen op de<br />

vraagstukken waar we voor staan in de<br />

zorg & samenleving als we ons idealisme<br />

zwaarder laten wegen dan ons realisme?<br />

En als we veel meer mensen mee laten<br />

denken daarover?<br />

27<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Kwaliteit en integriteit<br />

6<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

28


Uitgangspunten kwaliteit en<br />

integriteit<br />

Het kwaliteitsbeleid van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur sluit aan op:<br />

• geldende wet- en regelgeving t.a.v. wetenschappelijke integriteit en privacy<br />

• de richtlijnen zoals die zijn gesteld door het College van Bestuur van de EUR en de<br />

directie van EUR Holding in afstemming met de werkmaatschappijen;<br />

• de vereisten van het betreffende accreditatieorgaan/de accreditatieorganen<br />

waarvoor een opleiding geaccrediteerd is;<br />

• de richtlijnen van het Centraal Register Kort Beroeps Onderwijs (CRKBO).<br />

Er zijn kwaliteitscriteria en -procedures voor de ontwikkeling, uitvoering en<br />

afronding van open onderwijsprogramma’s; de ontwikkeling, uitvoering en afronding<br />

van maatwerk onderwijsprogramma’s en de opzet, uitvoering en afronding van<br />

(contract)onderzoek. Het kwaliteitsmanagementsysteem draagt bij aan de continue<br />

kwaliteitsversterking van het onderwijs en het onderzoek.<br />

Onderdeel van het integriteitsbeleid is de procedure om melding te doen of een<br />

klacht in te dienen inzake (vermeend) ongewenst gedrag, misstanden dan wel een<br />

schending van wetenschappelijke integriteit. In <strong>2023</strong> hebben wij geen meldingen<br />

ontvangen.<br />

“De maatschappij ontwikkelt zich, de zorg<br />

ontwikkelt zich. Niet meer dan logisch dat<br />

bestuurders (zowel de huidige generatie als<br />

toekomstige talenten) zich ontwikkelen. Een<br />

van de plekken om die ontwikkeling vorm te<br />

geven is Erasmus Centrum voor Zorgbestuur.<br />

Als zorgbestuurder, alumnus en burger lever<br />

ik graag een bijdrage aan de ontwikkeling van<br />

een passende programmering en onderzoek!”<br />

Ronald Schmidt, bestuurder Cordaan<br />

Adviesraad<br />

De adviesraad van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur adviseert directie<br />

en programmaleiders over de ontwikkeling en vernieuwing van bestaande<br />

programma’s, aan de hand van relevante ontwikkelingen in samenleving<br />

en wetenschap. De raad vervult eenzelfde rol als adviespartner bij de<br />

ontwikkeling van nieuwe programma’s.<br />

De volgende personen vormden in <strong>2023</strong> de adviesraad:<br />

• Prof. dr. Kim Putters (voorzitter) - voorzitter Sociaal Economische Raad en<br />

universiteitshoogleraar Brede Welvaart, Tilburg University<br />

• Prof. dr. Roland Bal - hoogleraar Healthcare governance bij Erasmus School<br />

of Health Policy & Management, Erasmus Universiteit Rotterdam<br />

• Drs. Vivian Broex - lid raad van bestuur Diakonessenhuis<br />

• Prof. dr. Liesbeth Noordegraaf-Eelens - hoogleraar Transformatief<br />

Academisch Onderwijs bij Erasmus School of Philosophy, Erasmus<br />

Universiteit Rotterdam<br />

• Drs. Roxanne Vernimmen, lid raad van bestuur OLVG<br />

Samen met deze nieuwe leden die wij in <strong>2023</strong> verwelkomden:<br />

• Prof. dr. Pauline Meurs (vicevoorzitter) - emeritus hoogleraar bestuur van<br />

de gezondheidszorg bij Erasmus School of Health Policy & Management,<br />

Erasmus Universiteit Rotterdam<br />

• Prof. dr. Jane Cramm, hoogleraar persoonsgerichte zorg bij Erasmus<br />

School of Health Policy & Management, Erasmus Universiteit Rotterdam<br />

• Drs. Ronald Schmidt, lid raad van bestuur Cordaan<br />

De adviesraad is in <strong>2023</strong> tweemaal samengekomen.<br />

29<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Integriteit<br />

Het thema “Wetenschappelijk Integriteitsbeleid” en de naleving daarvan is<br />

een continu thema. Erasmus Centrum voor Zorgbestuur onderschrijft het<br />

integriteitsbeleid van de EUR Holding BV. Het beleid is te lezen op de website<br />

https://www.eur.nl/over-de-eur/eur-holding/integriteitsbeleid. Een integere<br />

organisatie voldoet zoveel mogelijk aan voorwaarden om personen binnen<br />

die organisatie, individueel en collectief, te stimuleren zich te houden aan de<br />

gezamenlijk vastgestelde normen en waarden. Deze normen en waarden vormen<br />

de basis van gedragsregels. Om tot een gemeenschappelijke definitie van integer<br />

gedrag te komen, hebben we gedragsregels gedefinieerd. Voor de naleving van het<br />

integriteitsbeleid bestaat een gezamenlijke verantwoordelijkheid, van medewerkers,<br />

leidinggevenden, directie en raad van commissarissen, tot de EUR Holding.<br />

De “Integriteitscode van Erasmus Universiteit Rotterdam” en de “Nederlandse<br />

Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit” worden binnen de Erasmus Universiteit<br />

gevolgd met dien verstande dat conform de “Verklaring van Wetenschappelijke<br />

Onafhankelijkheid KNAW” publicatie van onderzoeksresultaten gewaarborgd<br />

moet zijn en dat onderzoekers (dus) de vrijheid hebben de wetenschappelijke<br />

onderzoeksresultaten, binnen een redelijke termijn te publiceren. Ieder lid<br />

van het wetenschappelijk personeel wordt jaarlijks expliciet gevraagd om het<br />

Integriteitsbeleid te erkennen, te onderschrijven en na te leven. Werknemers<br />

hebben toegang tot de vertrouwenspersoon en de counselor wetenschappelijke<br />

integriteit van EUR Holding BV. Op basis van hun bevindingen adviseren zij de<br />

directeuren van de BV’s.<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

30


7<br />

In de media<br />

31<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Informeren, inspireren, prikkelen tot discussie, door het jaar heen delen we via<br />

verschillende kanalen namens Erasmus Centrum voor Zorgbestuur inzichten<br />

en opinies, onderzoek en informatie over onze onderwijsprogramma’s. En ook<br />

onze deelnemers en alumni laten geregeld van zich horen.<br />

Twee keer per jaar verschijnt onze eigen online magazine Podium, dat we per e-mail<br />

naar zo’n 2.000 relaties sturen. Podium bevat een gevarieerde mix van actuele<br />

onderwerpen, onderzoeken en bijeenkomsten.<br />

Onze bedrijfspagina op LinkedIn heeft inmiddels een bereik van meer dan<br />

4.200 volgers (25% stijging t.o.v. 2022), en dat aantal groeit wekelijks. Het biedt<br />

een waardevolle (netwerk)plek aan deelnemers, alumni en geïnteresseerden,<br />

waar ruimte is voor publicaties over onderzoek in onze Academische Werkplaats,<br />

actuele ontwikkelingen en het laatste nieuws over onze programma’s. Ook delen<br />

we informatie over voor ons belangrijke thema’s zoals gedeeld leiderschap, en de<br />

daaraan verbonden activiteiten zoals bijeenkomsten, podcasts en interviews.<br />

Deelnemers delen hun ervaringen zelf op social media, programmaleiders delen hun<br />

kennis in artikelen, blogs en op congressen en symposia. We geven aandacht aan<br />

onze geslaagden, online en in de vakpers. Onze focus ligt vooral op onlinemiddelen<br />

afgestemd op onze doelgroep, aangevuld met relevante offline media. Zo zetten<br />

we advertorials in digitale nieuwsbrieven in, gericht op onze branche en doelgroep<br />

zoals die van Skipr en Zorgvisie.<br />

Podium december <strong>2023</strong><br />

Podium juni <strong>2023</strong><br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

32


Een selectie van de verschillende publicaties door het jaar<br />

Interview met Richard Janssen bij Radio NPO1, Geld of je leven<br />

september <strong>2023</strong><br />

Podcast Voorzorg met Wilma van der Scheer: ‘Gedeeld leiderschap is voorwaarde voor<br />

ketenzorg’ Zorgvisie, februari <strong>2023</strong><br />

Artikel van Richard Janssen in Goed Bestuur en Toezicht,<br />

december 2022<br />

33<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


‘Vroegere denkbeelden over kwaliteit<br />

als voedingsbodem voor de huidige’<br />

interview met Wilma van der Scheer<br />

in Perspekt, oktober <strong>2023</strong><br />

Interview met Wilma van der Scheer in Skipr quarterly, 6 januari <strong>2023</strong><br />

‘Betrek directe zorgverleners bij je<br />

beslissingen’ interview met Wilma van<br />

der Scheer in Markant, het tijdschrift<br />

van de VGN, oktober <strong>2023</strong><br />

Wilma van der Scheer was voorzitter<br />

van de projectgroep die de richtlijn<br />

ontwikkelde.<br />

Interview met Wilma van der Scheer voor onerzoeksprogramma<br />

RN2Blend, mei <strong>2023</strong><br />

Wilma van der Scheer was voorzitter<br />

van de projectgroep die de richtlijn<br />

ontwikkelde, mei <strong>2023</strong><br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

34


Wat kunnen zorgaanbieders zelf doen aan hun financiële problemen?<br />

Interview met Wilma van der Scheer in FD, 15 september <strong>2023</strong><br />

Interview met Relinde de Koeijer in Qruxx,<br />

kennisplatform over waardegedreven zorg van de<br />

redactie van Skipr en Zorgvisie, september <strong>2023</strong><br />

“Gezondheidsdata zijn een goudmijn. Zijn we al klaar om die te<br />

ontginnen?” Interview Wilma van der Scheer en Egge van der Poel,<br />

FD 28 december <strong>2023</strong><br />

35<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Team<br />

8<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

36


Kwaliteit is je elke keer weer<br />

opnieuw afvragen wat kwaliteit is.<br />

Met deze uitspraak van filosoof Paul<br />

van Tongeren gingen we tijdens<br />

ons jaarlijkse teamdag aan de slag.<br />

Kwaliteit is een dynamisch begrip<br />

dat om continue reflectie vraagt,<br />

waarbij het ook zinnig is om een norm<br />

te stellen. Met elkaar bespraken we<br />

verschillende voorbeelden en ideëen<br />

die er leven over kwaliteit. Wanneer<br />

is er een tekort, kan er ook een teveel<br />

zijn, hoe vinden we de juiste maat?<br />

Verder stonden we stil bij de positionering<br />

van het Centrum binnen het<br />

bredere landschap van de EUR: de<br />

secties, de faculteit, EUR Holding en<br />

EUR breed. We keken naar de ambities<br />

van de EUR op het gebied van Life Long<br />

Learning en de ESHPM Academy, en<br />

hoe wij ons daartoe verhouden.<br />

De start van twee nieuwe programma’s<br />

markeerde ook de start van twee<br />

nieuwe programmadirecteuren bij<br />

ons Centrum: Anita Wydoodt bij Het<br />

Andere Gesprek, en Frank Beemer bij<br />

Regie in Zorgnetwerken en Zorgketens.<br />

In het MHBA-team volgde Maaike<br />

Moen programmamanager Joyce<br />

Bierbooms op, die bij Tilburg University<br />

programmaleider van de Academische<br />

Werkplaats Technologische en<br />

Sociale Innovatie werd. Ook Oemar<br />

van der Woerd voegde zich als<br />

programmanager bij de MHBA.<br />

37<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


Nieuw Verpleegkundig<br />

Leiderschap<br />

Harry Sonnenschein, MSc<br />

Programmadirecteur<br />

Evelien de Roodt, MSc<br />

Programmacoördinator<br />

MHBA<br />

prof. dr. ir. Kees Ahaus<br />

Academisch directeur<br />

dr. Maarten Janssen<br />

Programmadirecteur<br />

dr. Joyce Bierbooms & dr. Maaike Moen<br />

(vanaf sep ’23)<br />

Programmamanager<br />

Laura de Bruijn<br />

Programmacoördinator<br />

Medisch Specialist en<br />

Bestuur<br />

Piet-Hein Buiting, MA, MD, MHA<br />

Programmadirecteur<br />

drs. Petra Verweij<br />

Programmacoördinator<br />

Imagine2<br />

prof. dr. Wilma van der Scheer<br />

Programmadirecteur<br />

dr. Relinde de Koeijer<br />

Programmamanager<br />

Bianca de Haan<br />

Programmacoördinator<br />

Governance Class<br />

prof. dr. Richard Janssen<br />

Programmadirecteur<br />

Evelien de Roodt, MSc<br />

Programmacoördinator<br />

Academische Leergang Zorg<br />

Management<br />

dr. Relinde de Koeijer<br />

Programmadirecteur<br />

Oemar van der Woerd, MSc<br />

jr. programmaleider<br />

Zita Schwab<br />

Programmacoördinator<br />

Top Class<br />

mr. Helene Wüst en dr. Martijn Jansen<br />

Programmadirectie<br />

Petra van Dodewaard<br />

Programmacoördinator<br />

Goede Kwaliteit met<br />

Gedeeld Leiderschap<br />

mr. Helene Wüst en ir. Oscar Schneider<br />

Programmadirectie<br />

Petra van Dodewaard<br />

Programmacoördinator<br />

Financieel Bestuur in<br />

de Zorg<br />

dr. ir. Joost Zuurbier<br />

Programmadirecteur<br />

Bianca de Haan<br />

Programmacoördinator<br />

Master Class<br />

prof. dr. Wilma van der Scheer<br />

Programmadirecteur<br />

Claire de Bruijn-Nefkens<br />

Programmacoördinator<br />

Het Andere Gesprek<br />

dr. Anita Wydoodt<br />

Programmadirecteur<br />

Evelien de Roodt, MSc<br />

Programmacoördinator<br />

Regie in Zorgnetwerken<br />

en Zorgketens<br />

drs. Frank Beemer<br />

Programmadirecteur<br />

Oemar van der Woerd, MSc<br />

jr. programmaleider<br />

drs. Petra Verweij<br />

Programmacoördinator<br />

Maatwerk<br />

Naast de genoemde<br />

medewerkers werkten we voor de<br />

maatwerkprogramma’s samen met:<br />

drs. Maud Bik<br />

Sonia Jennings<br />

drs. Maartje Op de Coul<br />

dr. Yolande Witman<br />

Organisatie<br />

Petra Verweij<br />

Bureaumanager<br />

Joke Meijer-de Man<br />

Simone Buter-Klein<br />

Financiële administratie<br />

Mies Mikx, MA<br />

Marielle de Wit-Borst<br />

Marketing, communicatie & content<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

38


prof. dr. ir. Kees Ahaus<br />

drs. Frank Beemer<br />

drs. Maud Bik<br />

Claire de Bruijn-Nefkens<br />

Laura de Bruijn<br />

Piet-Hein Buiting, MA, MD, MHA<br />

Simone Buter<br />

Petra van Dodewaard<br />

Bianca de Haan<br />

dr. Martijn Jansen<br />

dr. Maarten Janssen<br />

prof. dr. Richard Janssen<br />

Sonia Jennings<br />

dr. Relinde de Koeijer-Gorissen<br />

Mies Mikx, MA<br />

Joke Meijer-de Man dr. Maaike Moen Evelien de Roodt, MSc<br />

39<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong>


prof. dr. Wilma van der Scheer Zita Schwab<br />

ir. Oscar Schneider<br />

Harry Sonnenschein, MSc<br />

drs. Petra Verweij Marielle de Wit-Borst<br />

Yolande Witman, MD, PhD<br />

Oemar van der Woerd, MSc mr. Helene Wüst<br />

dr. ir. Joost Zuurbier dr. Anita Wydoodt<br />

JAARVERSLAG <strong>2023</strong><br />

40

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!