WiT spec MSPO 2024 ebook

MODERNIZACJA POLSKIEJ BRONI PANCERNEJ | SYSTEMY ANTYDRONOWE SAIC 

NUMER SPECJALNY | SPECIAL ISSUE 

ISSN 2450-1301 

2024 

ZAPRASZAMY 

DO STOISKA 

E-9 

MEET US AT 

THE STAND

„Rozwiązania sprawdzone w boju” 

„Combat-proven solutions” 

Rozmowa z prezesem zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. 

Krzysztofem Trofiniakiem o nowych produktach Grupy. 

Panie Prezesie, kieleckie Międzynarodowe Salony Przemysłu 

Obronnego zawsze są okazją do zaprezentowania nowych produktów 

spółek Polskiej Grupy Zbrojeniowej – takich, które są już niemal 

gotowe do produkcji, tych które są jeszcze prototypami czy demonstratorami, 

ale także będących dopiero na etapie koncepcyjnym. 

Na co w tym roku – Pańskim zdaniem – warto szczególnie zwrócić 

uwagę odwiedzając ekspozycję PGZ? Co nowego, perspektywicznego 

– a nie zawsze bardzo efektownego – pokazuje Grupa PGZ? 

Kielecki Salon, którego po raz kolejny jesteśmy partnerem strategicznym 

to coś więcej niż tylko targi. W ramach wydarzenia Polska 

Grupa Zbrojeniowa (PGZ) zaprezentuje najnowsze rozwiązania techniczne 

i produkty, które cieszą się zaufaniem zarówno Sił Zbrojnych 

RP, jak i stale powiększającego 

się grona naszych klientów 

zagranicznych. Hasłem 

tegorocznej wystawy będą 

więc „Rozwiązania sprawdzone 

w boju”, które dzięki swojej 

skuteczności, odporności 

i niezawodności przechodzą 

egzamin w najbardziej 

ekstremalnych warunkach, 

zyskując tym samym uznanie 

naszych partnerów. Targi 

to także doskonała okazja 

do spotkań, dyskusji i wymiany 

poglądów na szeroko 

rozumiane tematy bezpieczeństwa, 

modernizacji 

technicznej Sił Zbrojnych RP 

oraz przyszłości polskiego 

przemysłu obronnego. Biorąc 

pod uwagę bogactwo 

i różnorodność oferty jestem 

przekonany, że w hali C, 

gdzie znajduje się nasza ekspozycja, 

każdy znajdzie coś 

interesującego. 

MSPO będzie z pewnością 

okazją do spotkania się 

z użytkownikami waszego 

obecnego uzbrojenia i sprzętu, 

co spośród nowości trafi 

w najbliższym czasie do wyposażenia 

Sił Zbrojnych RP? 

Jestem przekonany, że niesłabnącym 

zainteresowaniem cieszyć się będą platformy lądowe, 

w tym przede wszystkim wyczekiwany przez Wojska Lądowe Borsuk. 

Z pewnością wielu zaciekawi karabinek MSBS Grot w najnowszej wersji 

A3. Swoje miejsce na ekspozycji PGZ zaakcentują również systemy 

obrony przeciwlotniczej w tym nasze najnowsze systemy radarowe, 

z których niektóre prezentowane będą szerszej publiczności po raz 

Interview with Krzysztof Trofiniak, the president of the management 

board of Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., about the Group’s 

new products. 

Mr. President, the Kielce International Defence Industry Exhibition 

(MSPO) is always an opportunity to present new products of the 

Polish Armaments Group companies – those that are almost ready 

for production, those that are still prototypes or demonstrators, but 

also those that are only at the conceptual stage. What do you think 

is worth paying special attention to when visiting the PGZ exhibition 

this year? What new, promising – yet not always very eye-catching 

– is the PGZ Group showing? 

The Kielce Exhibition, of which we are once again a strategic partner, 

is more than just a fair. As part of the event, Polska Grupa Zbrojeniowa 

(PGZ) will present the latest technical solutions and products 

that enjoy the trust of both 

the Polish Armed Forces and 

the constantly growing group 

of our foreign customers. The 

motto of this year’s exhibition 

will be „Battle-tested solutions”, 

which, thanks to their 

effectiveness, resistance and 

reliability, pass the test in the 

most extreme conditions, thus 

gaining the recognition of our 

partners. The fair is also an excellent 

opportunity to meet, 

discuss and exchange views 

on broadly understood security 

issues, technical modernisation 

of the Polish Armed 

Forces and the future of the 

Polish defence industry. Taking 

into account the richness 

and diversity of the offer, 

I am convinced that everyone 

will find something interesting 

in hall C, where our exhibition 

is located. 

MSPO will certainly 

be an opportunity to meet 

users of your current armament 

and equipment. What 

new items will be added to the 

equipment of the Polish Armed 

Forces in the near future? 

I am convinced that land 

platforms will enjoy unwavering 

interest, especially the Borsuk, long awaited by the Land Forces. 

Many people will certainly be interested in the MSBS Grot carbine 

in the latest A3 version. Air defence systems will also have their 

place at the PGZ exhibition, including our latest radar systems, some 

of which will be presented to a wider audience for the first time. 

From the point of view of foreign contractors, I think that the issue 

special issue 

3

pierwszy. Z punktu widzenia kontrahentów zagranicznych myślę, 

że tematem, który budził będzie istotne zainteresowanie będzie 

kwestia produkcji amunicji. Kolejne umowy na systemy PPZR Piorun 

pokazują, że także on jest jednym z powodów, dla których nasza ekspozycja 

wzbudza stałe i niesłabnące zainteresowanie. Ze względu 

na obecne szerokie plany modernizacyjne SZ RP, PGZ stale pracuje 

nad przygotowaniem swojej oferty produktowej na nowych kierunkach, 

dostosowanej w jak największym stopniu do oczekiwań Ministerstwa 

Obrony Narodowej. Efektem tej pracy będzie z pewnością 

zawarcie nowych kontraktów na dostawę uzbrojenia, co zakomunikujemy 

w odpowiednim czasie. 

Jakie są dziś najważniejsze kierunki rozbudowy zdolności spółek 

PGZ – tak w obszarze nowych wyrobów, jak i zwiększenia skali produkcji 

dotychczasowych? Jakie konkretne działania w tych obszarach 

zostały podjęte na przestrzeni ostatniego półrocza? Jakie wsparcie 

tych projektów otrzymała Grupa PGZ od rządu? 

Te priorytety są niezmienne, bo oczekiwania wobec nas są te same. 

Pracujemy nad zwiększaniem zdolności produkcji amunicji wszystkich 

typów i kalibrów. Równolegle pracujemy nad zwiększeniem 

samowystarczalności w tym obszarze. Drugi kierunek to uruchomienie 

seryjnej produkcji NBPWP Borsuk i zwiększenie skali produkcji 

pojazdów Jelcz, wykorzystywanych we wszystkich kluczowych programach 

modernizacyjnych SZ RP. Tak naprawdę dbamy o równomierny 

postęp we wszystkich obszarach, które obejmuje Grupa PGZ, 

a więc zarówno w produkcji, jak i zdolności obsługowo-serwisowe 

oraz prace B+R. Naszym celem jest stabilny rozwój polskiego przemysłu 

obronnego, który coraz częściej stymuluje i napędza rozwój 

innowacyjności polskiej gospodarki. Poza dostawą gotowych produktów 

niezwykle istotne jest osiągniecie możliwości ich utrzymania 

w pełnym cyklu życia. Z tego względu Grupa PGZ stawia mocno 

na osiągniecie pełnych zdolności w zakresie utrzymania, przeglądów 

i remontów generalnych sprzętu pozyskanego przez Siły Zbrojne RP. 

Tylko zrównoważony rozwój umożliwili nam wzmacnianie potencjału 

Grupy i ugruntowanie naszej pozycji. 

Rozmawiał Andrzej Kiński. 

Zdjęcia: Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. 

of ammunition production will be a topic that will arise significant 

interest. Subsequent contracts for PPZR (MANPADS) Piorun systems 

show that this is also one of the reasons why our exhibition arises 

constant and unwavering interest. Due to the current extensive 

modernisation plans of the Polish Armed Forces, PGZ is constantly 

working on preparing its product offer in new directions, adapted 

as much as possible to the expectations of the Ministry of National 

Defence. The result of this work will certainly be the conclusion 

of new contracts for the supply of armament, which we will 

announce in due time. 

Today, what are the most important directions in expanding the 

capabilities of PGZ companies – both in the area of new products 

and increasing the scale of production of existing ones? What specific 

actions have been taken in these areas over the last six months? 

What support did the PGZ Group receive from the government 

for these projects? 

These priorities remain unchanged because the expectations 

towards us are the same. We are working to increase our capacity 

to produce ammunition of all types and calibers. In parallel, we are 

working on increasing self-sufficiency in this area. The second direction 

is to launch serial production of the NBPWP (New Amphibious 

Infantry Fighting Vehicle) Borsuk and increase the scale of production 

of Jelcz vehicles, used in all key modernisation programs of the Polish 

Armed Forces. In fact, we care about even progress in all areas covered 

by the PGZ Group, that is production, service and R&D capabilities. Our 

goal is the stable development of the Polish defence industry, which 

increasingly stimulates and drives the development of innovation 

in the Polish economy. In addition to the delivery of finished products, 

it is extremely important to achieve the ability to maintain them 

throughout their full operational cycle. For this reason, the PGZ Group 

strongly focuses on achieving full capabilities in the field of maintenance, 

inspections and general overhauls of equipment acquired 

by the Polish Armed Forces. Only sustainable development will enable 

us to strengthen the Group’s potential and consolidate our position. 

The interview by Andrzej Kiński. 

Photos: Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. 


4

URAD 

since 1963

W czerwcu br. dotarły do Polski ostatnie, spośród 116 zamówionych 

w Stanach Zjednoczonych, czołgi M1A1 FEP 

Abrams. Kolejne K2GF Black Panther, zakupione w Republice 

Korei, w sierpniu przypłynęły do portu – obecnie 

jest ich 51. Dzięki interwencyjnemu zakupowi używanych 

czołgów z nadwyżek sprzętowych amerykańskich 

sił zbrojnych i szybkiej dostawie fabrycznie nowych 

z Republiki Korei, możliwe stało się częściowe zrekompensowanie 

ubytku ponad 300 czołgów, przekazanych 

Siłom Zbrojnym Ukrainy. A to bynajmniej nie wszystkie 

zamówione bądź planowane do zakupu przez polskie 

Ministerstwo Obrony Narodowej czołgi. 

Modernizacja polskiej 

broni pancernej 

czerwca do Polski dotarła drogą morską ostatnia partia używanych 

M1A1 FEP Abrams, licząca niemal połowę z zamówionych 

26 

wozów, bo aż 47 ze 116. Oprócz nich do Polski trafiło 26 pojazdów 

warsztatowych NG SECM na podwoziu lekkiego pojazdu terenowego 

M1152A1 HMMWV i zapas materiałów eksploatacyjnych. 

Bartłomiej Kucharski, Andrzej Kiński 

In June this year the last of the 116 M1A1 FEP Abrams 

tanks ordered from the United States arrived in Poland. 

Additional K2GF Black Panther, purchased from the Republic 

of Korea, they arrived at the harbour in August 

– there are currently 51 of them. Thanks to the emergency 

purchase of used tanks from surplus of the American 

armed forces and the quick delivery of brand new ones 

from the Republic of Korea, it was possible to partially 

compensate for the loss over 300 tanks handed over 

to the Armed Forces of Ukraine. And these are not all the 

tanks ordered or planned to be purchased by the Polish 

Ministry of National Defence. 

Modernisation of Polish 

armoured troops 

On June 26, the last batch of used M1A1 FEP Abrams vehicles 

arrived in Poland by sea, almost half of the ordered vehicles, 

i.e. 47 out of 116. In addition, 26 NG SECM workshop vehicles on the 

chassis of the M1152A1 HMMWV light off-road vehicle and a supply 

of consumables were delivered to Poland. 

Second hand Abrams... 

In addition to the above-mentioned combat vehicles, under the LOA 

under the Foreign Military Sales (FMS) program concluded by the 

Polish authorities with the United States administration on January 

4, 2023, the Armoured and Mechanised Forces will also receive 

12 M88A2 HERCULES technical support vehicles, eight M1074 JAB 

accompanying bridges, six M577A3 command vehicles on the M113 

transporter chassis, logistical support and training services. The contract 

value is approximately USD 1.4 billion net, of which approximately 

USD 200 million was covered by the United States as part 

W czerwcu br. dotarły do Polski ostatnie, spośród 116 zamówionych w Stanach 

Zjednoczonych w styczniu 2023 r., czołgi M1A1 FEP Abrams. Fot. 1. Warszawska 

Brygada Pancerna 

The last of 116 M1A1 FEP Abrams tanks ordered from the United States in January 

2023 arrived in Poland in June. Photo: 1st Warsaw Armoured Brigade 

Abramsy z drugiej ręki... 

Oprócz wspomnianych wozów bojowych, na mocy umowy LOA 

w ramach programu Foreign Military Sales (FMS), zawartej przez polskie 

władze z administracją Stanów Zjednoczonych 4 stycznia 2023 r. 

Wojska Pancerne i Zmechanizowane otrzymają również 12 wozów 

zabezpieczenia technicznego M88A2 HERCULES, osiem mostów 

towarzyszących M1074 JAB, sześć wozów dowodzenia M577A3 

na podwoziu transportera M113, wsparcie logistyczne i usługi 

Docelowo, po zakończeniu – zaplanowanych na lata 2025 i 2026 – dostaw 

fabrycznie nowych wozów M1A2 SEPv3, Wojska Pancerne i Zmechanizowane Wojsk 

Lądowych mają dysponować 366 Abramsami w sześciu batalionach skupionych 

w związkach taktycznych 18. Dywizji Zmechanizowanej. Fot. plut. Aleksander 

Perz/18. Dywizja Zmechanizowana 

Ultimately, after the completion – scheduled for 2025 and 2026 – of deliveries 

of brand-new M1A2 SEPv3 vehicles, the Land Forces are to have 366 Abrams in six battalions 

concentrated in the tactical compounds of the 18th Mechanised Division. 

Photo: Alexander Perz/18th Mechanised Division 


6

• WYSOKA MOBILNOŚĆ • OCHRONA ZAŁOGI 

• NIEZAWODNOŚĆ • KOMFORT JAZDY 

• NOWOCZESNA MODUŁOWA 

KONSTRUKCJA

szkoleniowe. Wartość kontraktu wyniosła ok. 1,4 mld USD netto, przy 

czym ok. 200 mln USD pokryły Stany Zjednoczone w ramach funduszu 

pomocy wojskowej dla Polski. 

Zakup używanych czołgów w Stanach Zjednoczonych był odpowiedzią 

na konieczność odbudowy stanu Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych 

zdemolowanych decyzją o przekazaniu Ukrainie ok. 300 

T-72M1/M1R/PT-91 w 2022 r. W późniejszym terminie przekazano Kijowowi 

jeszcze kilkadziesiąt dalszych wozów, w tym 14 Leopardów 2A4, 

a więc łącznie sprzęt sześciu batalionów. Jak wielką wyrwę w polskich 

pododdziałach pancernych uczyniła ta donacja świadczy fakt, że przed 

rosyjską agresją na Ukrainę dysponowały one 247 Leopardami 2A4/PL/ 

PLM1/A5, 232 PT-91 i ok. 500 T-72M/M1/M1R (spośród T-72 znaczną 

część stanowiły wozy zmagazynowane, w tym uznane za nienadające 

się do remontu). Jeśli odliczyć czołgi trwale niesprawne, Polska przekazała 

Ukrainie ponad ⅓ ich swojego zapasu! 

Pierwsze informacje na temat możliwego zakupu czołgów z nadwyżek 

sprzętowych US Army przekazano w połowie lipca 2022 r. Miały 

one zostać zaoferowane Polsce w atrakcyjnej cenie, a w przyszłości 

miały być poddane modernizacji 

do standardu M1A2 SEPv3 

lub nowszego. Początkowo 

poinformowano, że używane 

Abramsy będą w wariancie 

M1A1 SA (Situational Awareness, 

świadomość sytuacyjna), 

znanym też jako M1A1 AIMv.2. 

W grudniu 2022 r. okazało 

się jednak, że Polska otrzyma 

inne wozy. Wówczas amerykański 

Departament Stanu 

opublikował zgodę Agencji 

Bezpieczeństwa Współpracy 

Obronnej na sprzedaż Polsce 

w ramach programu FMS pakietu 

uzbrojenia obejmującego 

m.in. 116 czołgów M1A1 

FEP (Firepower Enhancement 

Package), wycofanych ze służby 

w US Marine Corps w 2020 r. 

Pakiet o maksymalnej wartości 


Trwają dostawy, zakupionych w 2022 r., 180 południowokoreańskich czołgów K2GF. 

W połowie sierpnia było ich w linii 46, wszystkie w 20. Brygadzie Zmechanizowanej 

16. Dywizji Zmechanizowanej 

Deliveries, purchased in 2022, of 180 South Korean K2GF tanks are underway. 

As of mid-August, there were 46 of them in service, all in the 20th Mechanised 

Brigade. Photo: 16th Mechanised Division 

aż 3,75 mld USD obejmował również zgodę na zamówienie pojazdów 

towarzyszących oraz ogromnej liczby 120 mm nabojów do armat 

czołgowych M256, w tym przeciwpancernych podkalibrowych 

(APFSDS-T) z penetratorem ze zubożonego uranu w najnowszej 

wersji M829A4. Kontraktu na dostawę amunicji nie zawarto jednak 

do dziś, choć ponoć trwają negocjacje w tej sprawie. 

M1A1 FEP dotarły do Polski w czterech transzach. Pierwsza już 

w czerwcu 2023 r. i obejmowała 14 czołgów oraz trzy wozy zabezpieczenia 

technicznego M88A2 HERCULES. Druga dostawa (26 czołgów 

i 9 wzt) miała miejsce w listopadzie 2023 r., trzecia w styczniu br. 

(29 czołgów), zaś ostatnia w czerwcu br. (47 czołgów i 26 HMMWV 

NG SECM). Warto odnotować, że jeszcze latem 2022 r. do Polski dotarło 

28 wypożyczonych od US Army wozów M1A2 SEPv2, które służą 

do szkolenia w Akademii Abrams w Biedrusku. 

… i najnowsze 

5 kwietnia 2022 r. ówczesny minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak 

parafował zawarcie umowy LOA w ramach programu FMS na zakup 

250 nowych czołgów M1A2 SEPv3 Abrams wraz z amunicją, sprzętem 

wsparcia działań i pakietem serwisowym oraz szkoleniowym. 

of the military aid fund for Poland. The first Abrams tanks were delivered 

in the summer of 2023. 

The purchase of used tanks in the United States was a response 

to the need to rebuild the state of the Armoured and Mechanised 

Forces devastated by the decision to transfer of approximately 

300 T-72M1/M1R/PT-91 to Ukraine in 2022. Later, several dozen 

more vehicles were transferred to Kiev, including 14 Leopard 

2A4, which is equipment of six battalions in total. How big a hole 

this donation made in Polish armoured units is demonstrated by 

the fact that before the Russian aggression against Ukraine, they 

had 247 Leopard 2A4/PL/PLM1/A5, 232 PT-91 and approximately 

500 T-72M/M1/M1R (among T- 72, a significant part were stored 

units, including those considered unsuitable for renovation). If we exclude 

permanently disabled tanks, Poland transferred over one third 

of its stockpile to Ukraine! 

The first information about the possible purchase of tanks 

from the US Army surplus was provided in mid-July 2022. They 

were to be offered to Poland at an attractive price, and in the future 

they were to be modernised 

to the M1A2 SEPv3 or newer standard. 

Initially, it was reported that 

the used Abrams would be the 

M1A1 SA (Situational Awareness) 

variant, also known as the M1A1 

AIMv.2. However, in December 2022 

it turned out that Poland would receive 

other vehicles. At that time, 

the US Department of State published 

the consent of the Defense 

Security Cooperation Agency 

to sell an arms package to Poland 

under the FMS program, including, 

among others: 116 M1A1 FEP 

(Firepower Enhancement Package) 

tanks, withdrawn from service with 

the US Marine Corps in 2020. The 

package, with a maximum value 

of as much as USD 3.75 billion, also 

included consent to order accompanying 

vehicles and a huge number 

of 120 mm cartridges for M256 tank guns, including Armour 

Piercing Fin Stabilised Discarding Sabot with Tracer 

(APFSDS-T) with a depleted uranium penetrator in the latest version 

of the M829A4. However, no contract for the supply of ammunition 

has been concluded to date, although negotiations on this matter 

are reportedly ongoing. 

M1A1 FEPs arrived in Poland in four tranches. The first one 

in June 2023 and included 14 tanks and three M88A2 HERCU- 

LES technical support vehicles. The second delivery (26 tanks and 

9 technical support vehicles) took place in November 2023, the 

third in January this year. (29 tanks), and the last one in June this 

year (47 tanks and 26 HMMWV NG SECM). It is worth noting that 

in the summer of 2022, 28 M1A2 SEPv2 vehicles, borrowed from the 

US Army, arrived in Poland and are used for training at the Abrams 

Academy in Biedrusk. 

… and the latest 

On April 5, 2022, the then Minister of National Defence Mariusz 

Błaszczak initialed the conclusion of an LOA under the FMS program 

for the purchase of 250 new M1A2 SEPv3 Abrams tanks along with 

8

Jeszcze w tym roku pierwsze K2GF otrzymają kawalerzyści pancerni z Braniewa. W planach jest zamówienie przez MON kolejnych 180 wozów, w zmodyfikowanej odmianie 

K2PL, a docelowo uruchomienie licencyjnej produkcji tych czołgów w Polsce. Fot. 16. Dywizja Zmechanizowana 

Later this year, the first K2GFs will be received by armoured cavalrymen from Braniewo. The Ministry of Defence is planning to order another 180 vehicles, of the modified K2PL 

variety, and eventually launch license production of these tanks in Poland. Photo: 16th Mechanised Division 

Po raz pierwszy oficjalnie przedstawiciele polskiego rządu poinformowali 

o zamiarze zakupu 250 Abramsów 14 lipca 2021 r., a zatem 

jeszcze przed wybuchem pełnoskalowej wojny na Ukrainie. Tego samego 

dnia do amerykańskiej administracji przesłano zapytanie ofertowe 

w tej sprawie. 18 lutego 2022 r. Departament Stanu autoryzował 

sprzedaż Polsce czołgów wraz z pojazdami wsparcia, amunicją, wyposażeniem 

i pakietami szkoleniowym oraz logistycznym, a 5 marca 

2022 r. decyzję te potwierdził Kongres Stanów Zjednoczonych. 

Przedmiotem umowy, której wartość wynosi ok. 4,75 mld USD 

netto, będzie dostawa 250 czołgów M1A2 SEPv3, 26 wzt M88A2 HER- 

CULES i 17 mostów towarzyszących M1110 JAB. 

W skład pakietu logistycznego wejdzie zapas części zamiennych 

i materiałów eksploatacyjnych oraz sprzęt potrzebny do obsługi czołgów, 

a także mobilne warsztaty naprawy uzbrojenia i wyposażenie 

diagnostyczne. Części i wyposażenie mają umożliwić wykonywania 

podstawowych obsług oraz napraw sprzętu na szczeblu batalionu. 

Przedmiotem rozmów pomiędzy przemysłami obronnym Polski 

i Stanów Zjednoczonych jest transfer technologii zapewniający 

budowę kompetencji w Polsce w obszarze kompleksowych obsług 

Abramsów. Polski przemysł ma także dostarczyć wozy dowodzenia 

i wozy ewakuacji medycznej, które wejdą w skład struktury pododdziałów 

wyposażonych w amerykańskie czołgi. 

Wraz z czołgami zostanie dostarczona amunicja. Jeśli chodzi 

o przeciwpancerną amunicję podkalibrową (APFSDS-T), początkowo 

pozyskana zostanie KEW-A1 wraz amunicją szkolną M865 

(TPCSDS-T). Przedmiotem dostaw będzie także amunicja wielozadaniowa 

(przeciwpancerna kumulacyjna, HEAT-MP-T) M830A1 wraz 

z amunicją szkolną M1002 (TPMP-T). Umowa przewiduje także dostosowanie 

czołgów do strzelania amunicją podkalibrową Rheinmetall 

DM63A1, kupowaną przez MON do czołgów Leopard 2PL i 2A5, 

a także amunicją 120 mm produkowaną przez MESKO S.A. 

250 M1A2 SEPv3 Abrams pozwoli na sformowanie bądź przezbrojenie 

czterech batalionów czołgów. Zapisy umowy mówią 

ammunition, operational support equipment and a service and 

training package. 

For the first time, representatives of the Polish government 

officially announced their intention to purchase 250 Abrams 

on July 14, 2021, i.e. before the outbreak of a full-scale war in Ukraine. 

On the same day, a letter of inquiry on this matter was sent to the 

American administration. On February 18, 2022, the Department 

of State authorised the sale of tanks to Poland along with support 

vehicles, ammunition, equipment and training and logistics 

packages, and on March 5, 2022, this decision was confirmed 

by the United States Congress. 

The subject of the contract, whose value is approximately 

USD 4.75 billion net, will be the delivery of 250 M1A2 SEPv3 tanks, 

26 M88A2 HERCULES and 17 M1110 JAB accompanying bridges. 

The logistics package will include a stock of spare parts, consumables 

and equipment needed to service tanks, as well as mobile repair 

workshops and diagnostic equipment. The parts and equipment 

are intended to enable basic maintenance and repairs of equipment 

at the battalion level. 

The subject of talks between the defence industries of Poland 

and the United States is the transfer of technology ensuring the 

development of competences in Poland in the area of comprehensive 

Abrams servicing. Polish industry will also provide command 

and medical evacuation vehicles, which will be part of the structure 

of units equipped with American tanks. 

Along with the tanks the ammunition will be delivered. As for 

APFSDS-T, initially KEW-A1 will be acquired together with M865 training 

ammunition (TPCSDS-T). The deliveries will also include M830A1 

multi-purpose ammunition (HEAT-MP-T) and M1002 training ammunition 

(TPMP-T). The agreement also provides for adapting the tanks 

to fire Rheinmetall DM63A1 sub-caliber ammunition, purchased 

by the Ministry of National Defence for Leopard 2PL and 2A5 tanks, 

as well as 120 mm ammunition produced by MESKO S.A. 


10

o realizacji dostaw w latach 2025 i 2026, ale nie można wykluczyć, 

że pierwsze nowe Abramsy dotrą do Polski jeszcze przed 

końcem bieżącego roku. 

Same czołgi nie mają jednak żadnej wartości bez wyszkolonych 

załóg i techników oraz zaplecza logistycznego. Szkolenie polskich 

żołnierzy w walce i obsłudze Abramsów rozpoczęto jesienią 2021 r. 

w ośrodku Orchard Combat Training Center Gwardii Narodowej stanu 

Idaho. Z czasem rozpoczęto przygotowania do szkolenia w Polsce, 

głównie z wykorzystaniem wspomnianych wyżej, wypożyczonych 

przez US Army, 28 M1A2 SEPv2. Pierwsze takie wozy dotarły do Centrum 

Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu w lipcu 2022 r., a wyspecjalizowany 

ośrodek szkoleniowy, noszący nazwę Akademii Abrams, 

zainaugurował swoją działalność oficjalnie w sierpniu 2022 r. 

Podjęto także próbę ustanowienia zdolności serwisowych wozów 

bojowych i pojazdów wsparcia. Jako siedzibę Regionalnego 

Centrum Kompetencyjnego Czołgów Abrams wskazano Wojskowe 

Zakłady Motoryzacyjne S.A. w Poznaniu. Docelowo mają w nim być 

obsługiwane polskie wozy i czołgi innych europejskich użytkowników 

(choć na razie do tego wąskiego w skali NATO grona dołączy 

tylko Rumunia) i US Army w Europie. Pierwsze prace serwisowe i kontrolne 

przy czołgach M1A1 i wzt M88A2 ruszyły w Poznaniu jeszcze 

w grudniu 2023 r. WZM S.A. poinformowały wówczas o rozpoczęciu 

prac związanych z tzw. deprocessingiem, to znaczy z przygotowaniem 

czołgów do eksploatacji po transporcie morskim. 

250 M1A2 SEPv3 Abrams will allow the formation or rearmament 

of four tank battalions. The provisions of the contract provide 

for deliveries in 2025 and 2026, but it cannot be ruled out that the 

first new Abrams will reach Poland before the end of this year. 

However, tanks themselves have no value without trained 

crews, technicians and logistic support. The training of Polish soldiers 

in combat and operation of Abrams began in the fall of 2021 

at the Orchard Combat Training Center of the Idaho National Guard. 

Over time, preparations for training in Poland began, mainly using 

the above-mentioned 28 M1A2 SEPv2s provided by the US Army. 

The first such vehicles arrived at the Land Forces Training Center 

in Poznań in July 2022, and the specialised training center, 

called the Abrams Academy, officially launched its operations 

in August 2022. 

An attempt was also made to establish service capabilities for 

combat and support vehicles. Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne S.A. 

was designated as the seat of the Regional Competence Center for 

Abrams Tanks in Poznań. Ultimately, it will support Polish vehicles and 

tanks from other European users (although for now only Romania will 

join this narrow group on NATO scale) and the US Army in Europe. 

The first service and inspection works on M1A1 tanks and M88A2 

ARV started in Poznań in December 2023. WZM S.A. then announced 

the commencement of work related to the so-called deprocessing, 

i.e. preparing tanks for operation after sea transport. 

Jeśli wszystkie obecne zamierzenia zostaną zrealizowane, na początku czwartej dekady XXI wieku Siły Zbrojne RP miałyby dysponować ok. 1600 czołgami – największą liczbą 

spośród państw NATO położonych w Europie. Fot. Ministerstwo Obrony Narodowej 

If all current intentions are realised, at the beginning of the fourth decade of the 21st century the Polish Armed Forces would have about 1,600 tanks – the highest number 

among NATO countries located in Europe. Photo: Ministry of Defence 

Czarne Pantery z Republiki Korei 

Abramsy to nie jedyne nowe czołgi, które zasilają pododdziały Wojsk 

Pancernych i Zmechanizowanych. Polska, jako pierwsze państwo 

NATO, stała się także użytkownikiem nowoczesnych wozów opracowanych 

w Republice Korei. 

27 lipca 2022 r. Hyundai Rotem Company (HRC) zawarła z Agencją 

Uzbrojenia umowę ramową na dostawę 1000 czołgów K2 – od 2022 

Black Panthers from the Republic of Korea 

Abrams are not the only new tanks that reinforce units of the Armoured 

and Mechanised Forces. Poland, as the first NATO country, 

also became the user of modern vehicles developed in the 

Republic of Korea. 

On July 27, 2022, Hyundai Rotem Company (HRC) concluded 

a framework agreement with the Armament Agency for the supply 


12

FREEDOM NEEDS ENABLERS 

As an integrated technology group, the listed company Rheinmetall AG, headquartered in Düsseldorf, 

stands for a company that is as strong in substance as it is successful internationally, and that is 

active in various markets with an innovative range of products and services. Rheinmetall is a leading 

international systems supplier in the defence industry and at the same time a driver of forward-looking 

technological and industrial innovations in the civilian markets. The focus on sustainability is an integral 

part of Rheinmetall’s strategy. The company aims to achieve CO 2 neutrality by 2035. 

Through our work in various fields, we at Rheinmetall take on responsibility in a dramatically changing 

world. With our technologies, products and systems, we create the indispensable basis for peace, freedom 

and sustainable development: security. 

MAKE SURE TO VISIT US AT MSPO · BOOTH #ZG-28 

www.rheinmetall.com

ZAPRASZAMY 

DO STOISKA 

THE STAND 

do ok. 2034 r. Porozumienie stanowiło, że w pierwszym etapie miałoby 

zostać dostarczonych 180 wozów K2, wyprodukowanych w Republice 

Korei i reprezentujących standard czołgów dostarczanych jej Wojskom 

Lądowym. Czołgi te, wraz ze 116 Abramsami w wersji M1A1FEP, 

pozwolić miały na wypełnienie luki powstałej po przekazaniu Siłom 

Zbrojnym Ukrainy kilkuset czołgów. W drugim etapie miałoby zostać 

pozyskanych 820 czołgów w dostosowanym do polskich wymagań 

standardzie K2PL, ok. 500 z nich wyprodukowanych miałoby zostać 

na licencji w Polsce. Począwszy od 2026 r., do standardu K2PL miałyby 

zostać doprowadzone także wozy K2GF. 

26 sierpnia 2022 r. MON podpisał z HRC pierwszą umowę dostawy 

180 czołgów K2GF, o wartości 3,37 mld USD netto. Jej realizacja 

ma nastąpić w latach 2022-2025. Pochodzą one z bieżącej 

produkcji (pierwszych 10 to czołgi zamówione przez Wojska Lądowe 

Republiki Korei w ramach III serii produkcyjnej, a pozostałe – także 

w standardzie III serii – skompletowane kosztem opóźnienia dostawy 

wozów IV serii). 

K2GF odpowiadają standardem wozom dostarczanym Siłom 

Zbrojnym Republiki Korei. Różnice polegają na montażu standardowych 

dla Wojska Polskiego środków łączności zewnętrznej i wewnętrznej, 

a także przystosowania do zabudowy terminali systemu 

zarządzania polem walki SitaWare FrontLine, jaki otrzymują także 

polskie Abramsy. 

Pierwsza partia K2, licząca wspomnianych 10 wozów, dotarła 

do Gdyni 5 grudnia 2022 r., a więc niewiele ponad trzy miesiące 

od zawarcia umowy ich dostawy! 16 czerwca 2023 r. przypłynęło 

18 kolejnych K2GF, w marcu 2024 r. 18, a w sierpniu pięć. Obecnie 

w Polsce jest 51 czołgów K2GF. W drugiej połowie br. dostarczone 

zostaną 33 kolejne, a realizacja pierwszej umowy zakończyć się 

ma w 2025 r., kiedy dotrze pozostałych 96 wozów. 

Jeszcze w tym roku planowane jest zawarcie umowy dostawy 

180 kolejnych K2, tym razem w standardzie PL. Także one zostaną 

skompletowane w Republice Korei, ale już z większym udziałem zespołów 

i systemów dostarczonych z Polski. Określi ona także warunki 

opracowania i dostarczenia pojazdów wsparcia działań (wozów zabezpieczenia 

technicznego, mostów szturmowych, maszyn inżynieryjnych, 

wozów dowodzenia etc.) oraz budowy zdolności do wsparcia 

eksploatacji czołgów siłami polskiego przemysłu obronnego. 

Jednak do chwili ustanowienia zasad finansowania zakupu (m.in. 

przez kredyt gwarantowany przez rząd w Seulu), będzie miała ona 

charakter warunkowy. 

of 1,000 K2 tanks – from 2022 to approximately 2034. The agreement 

stipulated that in the first stage, 180 K2 vehicles, produced in the 

Republic of Korea and representing the standard of tanks supplied 

to its Land Forces. These tanks, together with 116 Abrams M1A1FEP 

versions, were intended to fill the gap left after several hundred tanks 

were transferred to the Ukrainian Armed Forces. In the second stage, 

820 tanks would be acquired in the K2PL standard adapted to Polish 

requirements, approximately 500 of them would be produced under 

license in Poland. Starting from 2026, K2GF vehicles would also 

be brought to the K2PL standard. 

On August 26, 2022, the Ministry of National Defence signed 

the first contract with HRC for the delivery of 180 K2GF tanks, worth 

USD 3.37 billion net. Its implementation is to take place in 2022-2025. 

They come from current production (the first 10 are tanks ordered 

by the Republic of Korea Land Forces as part of the 3rd production 

series, and the remaining tanks – also in the 3rd series standard 

– were completed at the expense of delaying the delivery of the 

4th series vehicles). 

The K2GFs meet the standard of vehicles supplied to the Republic 

of Korea Armed Forces. The differences lie in the installation 

of external and internal communication systems standard for the Polish 

Army, as well as the adaptation of the SitaWare FrontLine battlefield 

management system, which is also provided to Polish Abrams, 

to the terminals. 

The first batch of K2, consisting of the above-mentioned 10 vehicles, 

arrived in Gdynia on December 5, 2022, just over three months 

after concluding the contract for their delivery! On June 16, 2023, 

18 more K2GFs arrived, in March 2024 18 and in August five. Currently, 

there are 51 K2GF tanks in Poland. In the second half of this 

year 33 more vehicles will be delivered, and the first contract will be 

completed in 2025, when the remaining 96 vehicles will arrive. 

This year, it is planned to conclude a contract for the delivery 

of 180 more K2s, this time in the PL standard. They will also be assembled 

in the Republic of Korea, but with a greater share of systems delivered 

from Poland. It will also define the conditions for the development 

and delivery of operational support vehicles (technical support 

vehicles, assault bridges, engineering machines, command vehicles, 

etc.) and the development of capabilities to support the operation 

of tanks by the Polish defence industry. However, until the rules for 

financing the purchase are established (including a loan guaranteed 

by the government in Seoul), it will be conditional. 

REDAKCJA/EDITORIAL STAFF 

MODERNIZACJA POLSKIEJ BRONI PANCERNEJ | SYSTEMY ANTYDRONOWE SAIC 

NUMER SPECJALNY | SPECIAL ISSUE 

Redaktor prowadzący/ 

Leading editor: 

Tomasz Grotnik 

tomasz.grotnik@zbiam.pl 

2024 

E-9 

MEET US AT 

ISSN 2450-1301 

Wydawca/Publisher: 

Zespół Badań i Analiz Militarnych 

ul. Bagatela 10/17 

00-585 Warszawa 

Redaktor techniczny/ 

Layout editor: 

Dorota Berdychowska 

Korekta/Correction: 

zespół redakcyjny 

Lekki pojazd rozpoznawczy 

LPR 4×4 Legwan. Fot. Łukasz 

Halczak / Wojskowy Instytut 

Techniki Pancernej 

i Samochodowej 

www.zbiam.pl 

Wojsko i Technika 


14

Gąsienice Soucy Defense systemu SCRT są chętnie stosowane przez BAE Systems, ale nie tylko. Wszystkie CV90, które są poddawane modernizacji lub produkowane od zera, 

są wyposażane właśnie w gąsienice kompozytowe. Fot. Bartłomiej Kucharski 

The Soucy Defense tracks of the SCRT system are eagerly used by BAE Systems, but not only. All CV90 IFVs that are currently being modernised or manufactured from scratch are 

equipped with composite tracks. Photo: Bartłomiej Kucharski 

Kompozytowe gąsienice dają szereg korzyści 

użytkownikowi: cichszą pracę, niższe koszty i niższą 

masę. 

Przed ponad wiekiem trakcja gąsienicowa pozwoliła na zrewolucjonizowanie 

pola walki, umożliwiając stworzenie 

czołgu i innych gąsienicowych wozów bojowych. Niestety, 

tradycyjne gąsienice stalowe są stosunkowo ciężkie, co jest 

poważną wadą dla producentów i użytkowników pojazdów 

gąsienicowych. Jednym z rozwiązań mogą być gąsienice 

kompozytowe, jakie posiada w swojej ofercie m.in. kanadyjska 

firma Soucy. 

Kluczowe rozwiązania 

Gąsienice kompozytowe systemu SCRT (Soucy Composite 

Rubber Track) składają głównie z różnych gatunków gumy 

wzmocnionej stalowym drutem oraz z bieżnika. W taśmie 

gąsienicy kompozytowej nie ma segmentów, stanowi ona 

jedną całość w obrębie taśmy. W razie zerwania taśmy stosowany 

jest zestaw naprawczy Soucy Battle Damage Repair Kit 

(wytrzymałość do 100 km przy prędkości do 30 km/h) w celu 

oddalenia się w bezpieczne miejsce lub kontynuowania 


Gąsienice nowoczesnej 

armii – Soucy Defense 

Bartłomiej Kucharski 

Composite made tracks provide a number of benefits 

to the user – quieter operation, lower costs 

and lower weight. 

Soucy Defense – tracks for 

the modern army 

More than a century ago, tracked traction revolutionised 

the battlefield, enabling the creation of the tank and 

other tracked combat vehicles. Unfortunately, traditional steel 

tracks are relatively heavy, which is a serious disadvantage for 

a vehicle manufacturer and for the different armies. One solution 

may be composite rubber tracks offered, amongst other 

things, by Canadian company Soucy. 

Key Solutions 

Composite tracks of the SCRT (Soucy Composite Rubber Track) 

system consists of a synthetic rubber tracks with chevron 

treads reinforced with steel wires. The composite track belt 

has no “segments”, although they constitute one whole within 

the belt. If the belt breaks, the Soucy Battle Damage Repair Kit 

is used (endurance up to 100 km at a speed of up to 30 km/h) 

to move the vehicle to safe area or to pursue the battle. If used 

on a vehicle designed for steel track, the SCRT system tracks 

might require a few changes to the running gear as for the 

16

WSPÓŁTWORZYMY 

POTENCJAŁ 

OBRONNY 

CENTRUM SERWISOWE 

SERVICE CENTER 

MODERNIZACJE I REMONTY 

OVERHAULS AND MODERNIZATION 

SZKOLENIA 

TRAININGS

walki. W przypadku zastosowania w pojeździe zaprojektowanym 

do stosowania gąsienic stalowych, gąsienice systemu 

SCRT mogą wymagać kilku zmian w układzie jezdnym, takich 

jak wymiana koła zębatego i koła napinającego – zestaw 

adaptacyjny dostarczany jest przez producenta gąsienic. Jednakże, 

wiele nowych pojazdów jest zaprojektowanych z myślą 

o wykorzystaniu gąsienic kompozytowych, jak np. BAE 

Systems Hägglunds CV90, Hanwha AS21 Redback, FFG ACSV 

i pojazdy robotyczne RCV dla US Army. 

Doskonale udokumentowane testy porównawcze brytyjskiego Warriora potwierdziły liczne zalety eksploatacyjne 

systemu SCRT. Fot. Soucy Defense 

Well documented comparative tests of the British Warrior IFV confirmed numerous operational advantages 

of the SCRT system. Photo: Soucy Defense 

Korzyści 

Stosowanie gąsienic kompozytowych 

jest pod wieloma względami 

opłacalne. Są one lżejsze od klasycznych, 

umożliwiając dodanie dodatkowego 

opancerzenia do pojazdów 

lub dodatkowych systemów zadaniowych. 

Z perspektywy kosztów 

cyklu życia, SCRT mają o 2/3 mniej 

części, co ma znaczący wpływ 

na łańcuch logistyczny. Prawie bezobsługowe, 

gąsienice kompozytowe 

pozwalają na zmniejszenie obciążenia 

załogi pracą związaną z konserwacją 

nawet o 75% w porównaniu 

z gąsienicami stalowymi. Niższy 

poziom hałasu znacznie poprawia 

niektóre charakterystyki pojazdu, 

umożliwiając działanie bliżej wroga 

bez wykrycia. Gąsienice systemu 

SCRT są lżejsze od klasycznych nawet o 50%, a niższa do 25% 

gęstość w wodzie jest szczególnie istotna dla użytkowników 

pojazdów amfibijnych (np. NBPWP Borsuk – w jego przypadku 

sama różnica w masie to ok. 25%). 

Zastosowanie gąsienic kompozytowych to też redukcja 

kosztów. Na podstawie testów przeprowadzonych przez różne 


sprocket and the idler – the adaptation kit is provided by the 

track manufacturer. However, many new vehicles are design 

to use CRT like for examples, the BAE Systems Hägglunds 

CV90, Hanwha AS21 Redback, the FFG ACSV and the RCV vehicles 

for the US Army. 

Benefits 

The use of composite rubber tracks is profitable in many respects. 

They are lighter than classic ones, allowing to add 

more protection to the vehicles or additional 

mission systems. From a life 

cycle cost perspectives, CRT systems has 

2/3 less parts having a significant impact 

on the logistics tail. Almost maintenance 

free, CRT allows to reduce crew maintenance 

by up to 75% compared to steel. 

Lower noise level will improve significantly 

the signature of vehicle allowing 

to operate closer to the enemy without 

being detected. The SCRT system tracks 

are up to 50% lighter than the classic 

ones, and the lower density in water, 

up to 25%, is particularly important 

for users of amphibious vehicles (e.g. 

NBPWP Borsuk – in its case, the difference 

in weight alone is approximately 25%). 

The use of composite rubber tracks 

also reduces costs. Based on different trials 

conducted by different armies around 

the world, the average savings can reach 

up to 15 US dollars per kilometer driven. 

This is due to lower maintenance costs, 

Oficjalnie najcięższym pojazdem, na którym testowano gąsienice systemu SCRT, była południowokoreańska armatohaubica 

samobieżna K9A2. Fot. Hanwha Aerospace 

Officially, the heaviest vehicle on which the SCRT system tracks were tested was the South Korean K9A2 self-propelled 

howitzer. Photo: Hanwha Aerospace 

reduced fuel consumption (up to 30%) due to reduced rolling 

resistance (up to 50%), resignation from some items from the 

list of spare parts (e.g. track pads), etc. The durability of the 

composite track is estimated at seven years, but its service life 

can be extended if it is not worn out during this time. It should 

be emphasised that SCRT tracks are quite durable: they last 

18

Zapraszamy do odwiedzenia 

stoiska H19 

3–6.09.2024 | Kielce 

zegary 

atomowe 

zbiorniki 

paliwa 

specjalistyczne 

fotele 

szkło 

pancerne 

www.armit.pl

armie można stwierdzić, że średnie oszczędności mogą wynieść 

nawet 15 USD na każdy przejechany kilometr. Wynika to z niższych 

kosztów obsługi, ograniczenia zużycia paliwa (do 30%) 

wskutek zmniejszenia oporów toczenia (do 50%), rezygnacji 

z niektórych pozycji z listy części zamiennych (np. nakładki 

na gąsienice) itp. Trwałość gąsienicy kompozytowej określana 

jest na 7 lat, ale jej resurs można wydłużyć, jeżeli nie zostanie 

w tym czasie zużyta. Podkreślić należy, że gąsienice SCRT są dość 

trwałe: wytrzymują średnio 4-5 tys. km, przy czym gąsienica 

opracowana do M113 wytrzymuje nawet ponad 6 tys. km, zaś 

gąsienica opracowana do jego cięższego następcy, AMPV, wykazała 

nieznacznie tylko niższą trwałość. Cichsza praca i mniejsze 

wibracje z kolei wpływają pozytywnie na komfort załogi oraz 

utrudniają wykrycie pojazdu. Zapewniają one również większą 

żywotność systemów optoelektronicznych. 

Co ciekawe, dzięki zastosowaniu gąsienic kompozytowych 

rośnie przyczepność pojazdu, co ma duży wpływ 

na mobilność w trudnym terenie. 

Rozpowszechnienie 

Liczne zalety gąsienic systemu SCRT 

sprawiły, że są chętnie wykorzystywane 

przez wielu producentów pojazdów 

opancerzonych. Wynika to także z tego, 

że gąsienice systemu SCRT zostały 

przetestowane w różnych warunkach 

klimatycznych, w tym podczas testów 

zgodnych ze standardem AECTP-200 A1 

i w warunkach arktycznych (C2). Firma 

Soucy Defense zawarła podczas Eurosatory 

porozumienie z BAE Systems, 

ponieważ koncern stosuje system 

SCRT w bojowych wozach piechoty 

CV90 (wszystkie modernizowane i nowoprodukowane 

wozy są wyposażone 

w gąsienice SCRT), wszędołazach 

przegubowych BvS10 i Beowulf, zaś 

na AMPV gąsienica jest proponowana. 

Są też stosowane na pojazdach innych 

producentów, m.in. na FFG G5/ACSV. 

Gąsienice SCRT zostały wprowadzone 

do służby, przetestowane lub są podczas 

przygotowywania do testów na ponad 

32 różnych pojazdach. Należą do nich polski Borsuk (3 z 4 pojazdów 

prezentowanych na warszawskiej defiladzie miały właśnie 

kompozytowe gąsienice!), południowokoreański Redback 

zamówiony z gąsienicami SCRT przez Australian Army w liczbie 

129 wozów, jego bliski kuzyn, armatohaubica samobieżna K9 

zaprezentowana podczas DSEI 2023, amerykańskie bezzałogowe 

pojazdy z typoszeregu RCV i inne. Dotychczas gąsienice systemu 

SCRT były testowane na pojazdach o masie do 45-50 t. Istnieją 

już prototypy gąsienic dla cięższych pojazdów, ale na razie 

firma nie ujawnia szczegółów. Wiadomo, że chce ona starać się 

o udział w programach czołgów nowej generacji, co oznacza, 

że gąsienice będą musiały być dostosowane do wozów o masie 

powyżej 60 t. Już dziś zresztą niektóre pojazdy są projektowane 

z zamiarem zastosowania gąsienic SCRT, jak wozy konkurujące 

w programie nowego bojowego wozu piechoty XM30 dla 

US Army. To chyba wystarczające potwierdzenie zaufania, jakim 

współczesne armie i producenci darzą Soucy Defense. 


on average 4,000-5,000 km, while the track developed for the 

M113 lasts even over 6,000 km, while the belt developed for 

its successor, AMPV, characterised by a higher mass, showed 

only slightly lower durability. Quieter operation and lower vibrations, 

in turn, have a positive impact on crew comfort and 

make it more difficult to detect the vehicle. What is more, important 

equipment on the vehicle such as sensors and other 

optics will last longer, due to less vibrations. Interestingly, the 

use of composite rubber tracks results in mobility advantage, 

by better traction at any time and any surface. 

Podczas defilady z okazji Święta Wojska Polskiego aż trzy z czterech bojowych 

wozów piechoty Borsuk (poza prowadzącym) były wyposażone w gąsienice kompozytowe. 

Fot. Andrzej Kiński 

During this year’s Polish Army Day parade, as many as three out of four pre-series 

Borsuk Infantry Fighting Vehicles were equipped with SCRT composite tracks. 

Photo: Andrzej Kiński 

Proliferation 

The numerous advantages of SCRT system tracks make 

them more and more prone to be used by armored vehicle 

manufacturers. It is also due to the fact that the CRT system 

has been battle proven in climate zones AECTP-200 A1 and 

up to climate zone C2 Arctic conditions. 

Soucy Defense concluded an agreement with BAE Systems 

during Eurosatory 2024 because the company uses the SCRT 

system in CV90 infantry fighting vehicles (all modernised and 

newly produced vehicles 

are equipped 

with SCRT tracks), 

BvS10 and Beowulf 

articulated all-terrain 

crawlers, and 

a track is proposed 

for AMPV. They are 

also used on vehicles 

of other manufacturers, 

including FFG 

G5/ACSV. More than 

32 different vehicles 

around the world 

are either operating 

their fleets with 

CRT, trialing or testing 

the track system, 

or having it at the 

prototype stage. 

The Polish Borsuk 

are amongst them 

(three of the four vehicles 

presented at this year’s parade on August 15 in Warsaw 

had composite rubber tracks!), the South Korean Redback fitted 

with CRT are under contract with the Australian Army to provide 

129 vehicles, its close cousin, the K9 self-propelled howitzer 

was showcased at DSEI 2023 CRT system, American unmanned 

vehicles from the RCV series and others. So far, the SCRT system 

tracks have been tested on vehicles with an upper weight limit 

of 45÷50 t. However, there are prototypes of tracks for heavier 

vehicles, but the company has not disclosed the details yet. 

It is known that it wants to apply for participation in next-generation 

tank programs, which means that the tracks will have 

to be adapted to vehicles weighing over 60 tons. Some combat 

vehicles are already designed with the intention to use SCRT 

tracks, such as those competing in the program of the new 

XM30 infantry fighting vehicle for the US Army. This is probably 

sufficient confirmation of the trust that modern armed forces 

and leading manufacturers have in Soucy Defense. 

20

Maszyna jest wysoce elastycznym narzędziem do wykonywania zadań budowlanych i inżynieryjnych także w środowisku asymetrycznym. Fot. Çukurova 

The machine is a highly flexible tool for performing construction and engineering tasks, also in an asymmetric environment. Photo: Çukurova 

Koparko-ładowarka 

CD 220-16 4×4×4 

od Szczęśniak PS 

Backhoe loader type 

CD 220-16 4×4×4 

from Szczęśniak PS 

Przedsiębiorstwo ÇUKUROVA Makina założone 

zostało w 1968 roku celem produkcji maszyn 

rolniczych na licencji firmy John Deere. 

W 1986 roku firma rozpoczęła produkcję maszyn 

do robót ziemnych według własnego projektu 

pod marką ÇUKUROVA. Od 2024 roku jej partnerem 

w Polsce jest firma SZCZĘŚNIAK Pojazdy 

Specjalne sp. z.o.o., od 32 lat lider w produkcji 

pojazdów specjalnych dla służb mundurowych. 

Ofertę firmy stanowią pojazdy strażackie, policyjne oraz 

wojskowe. Rocznie powstaje ponad 300 pojazdów, które 

obecnie trafiają do użytkowników w 30 krajach. Obydwa 

podmioty nawiązały współpracę, która jest następstwem 

konsultacji rynkowych, przeprowadzonych przez Agencję 

Uzbrojenia w pierwszej połowie tego roku. Konsultacje 

dotyczyły możliwości dostawy nawet do 220 kompletów 

koparko-ładowarek w latach 2026-2035. W ramach tej kooperacji 

podczas XXXII Międzynarodowego Salonu Przemysłu 

Obronnego (MSPO) w Kielcach wspólnie zaprezentują 

The ÇUKUROVA Makina company was founded 

in 1968 to produce agricultural machinery under 

license from John Deere. In 1986, the company 

started producing earthmoving machines 

according to its own design under the ÇUKU- 

ROVA brand. From 2024, its partner in Poland 

is SZCZĘŚNIAK Pojazdy Specjalne sp. z o.o., 

a leader in the production of special vehicles for 

uniformed services for the past 32 years. 

The company’s offer includes firefighting, police and 

military vehicles. More than 300 vehicles are manufactured 

annually and delivered to the users in 30 countries. 

Both entities have established mutual cooperation which 

is a consequence of market consultations conducted 

by the Armament Agency in the first half of this year. 

The consultations concerned the possibility of delivering 

up to 220 sets of backhoe loaders in the years 

2026-2035. As part of this cooperation, during the 

32nd International Defence Industry Exhibition (MSPO) 


22

Opancerzona koparko-ładowarka CD 220-16 4×4×4. Fot. Çukurova 

Armoured backhoe loader CD 220-16 4×4×4. Photo: Çukurova 

Znaczną zaletę, podnoszącą bezpieczeństwo i precyzję wykonywanych operacji, stanowi opcja bezprzewodowego 

sterowania. Fot. Çukurova 

A significant advantage, which increases the safety and precision of the operations performed, is the option 

of wireless control. Photo: Çukurova 

in Kielce, they will jointly present 

an armoured backhoe loader – type 

CD 220-16 4×4×4. 

It is a versatile engineering machine, 

designed to perform numerous 

military support tasks in conflict areas. 

A unique feature for a backhoe loader 

is its armour that provides ballistic and 

anti-mine protection at levels 2a and 

2b according to STANAG 4569. 

Both the cabin and all key elements 

of the vehicle are fully armoured. The 

engine compartment, fuel tank and battery 

space are also protected. In addition, 

the vehicle reaches a very high speed 

of up to 80 km/h. Moreover, when 

designing armoured backhoe loaders, 

an innovative solution was used such 

as wireless control which significantly 

enables the implementation of the 

most dangerous tasks. 

Prepared by the Szczęśniak 

Pojazdy Specjalne. 

opancerzoną koparko-ładowarkę 

– typ CD 220-16 

4×4×4. To wszechstronna 

maszyna inżynieryjna, zaprojektowana 

do realizacji 

licznych zadań wsparcia wojskowego 

na obszarach objętych 

konfliktem. Unikatową 

cechą jak na koparko-ładowarkę, 

jest jej opancerzenie, 

które zapewnia ochronę balistyczną 

oraz przeciwminową 

na poziomie 2a i 2b według 

STANAG 4569. Opancerzona 

jest nie tylko kabina, ale 

również wszystkie kluczowe 

elementy pojazdu. Zabezpieczona 

jest komora silnika, 

zbiornik paliwa oraz przestrzeń 

akumulatora. Ponadto 

pojazd rozwija bardzo wysoką 

prędkość, która sięga 80 km/h. 

Co więcej, podczas projektowania 

opancerzonych koparko-ładowarek 

zastosowano innowacyjne 

rozwiązanie jakim 

jest bezprzewodowe sterowanie, 

co znacząco umożliwia 

realizację najbardziej niebezpiecznych 

zadań. 

Artykuł przygotowany przez 

Szczęśniak Pojazdy Specjalne. 

Siedziba firmy Szczęśniak Pojazdy Specjalne sp. z.o.o. Fot. Szczęśniak Pojazdy Specjalne 

Szczęśniak Pojazdy Specjalne Headquarters. Photo: Szczęśniak Pojazdy Specjalne 


24

Cyfrowa Radiolinia R-460A 

POLSKA TECHNOLOGIA ZINTEGROWANA Z SYSTEMEM IBCS 

PARAMETRY TECHNICZNE: 

• praca w paśmie III+ i IV NATO 

• całkowita przepustowość do 400 Mb/s w paśmie IV 

oraz do 100 Mb/s w paśmie III+ 

• w paśmie IV wykorzystane są dwie odrębne 

częstotliwości, dla nadawania i odbioru 

• zasięg na odległość ponad 40 km 

• integracja z anteną typu Switched-Beam 

(wielozakresowa, do 8 kierunków jednocześnie) 

• wbudowany moduł bezpieczeństwa, zabezpieczenie 

przed włamaniem i zagłuszeniem oraz zastosowanie 

trybu Frequency Hopping 

• współpracuje z radioliniami na wyposażeniu 

Sił Zbrojnych RP (R-450A) 

Radiolinia R-460A jako cyfrowy środek łączności służy 

do tworzenia bezprzewodowych połączeń na szczeblu taktycznym 

i/lub operacyjnym. Wykorzystując R-460A jesteśmy 

w stanie przesłać wojskowy internet, telefonię cyfrową, 

zapewnić wideo konferencję, przesłać duże pliki danych 

z różnych sensorów. Radiolinia jest przygotowywana do 

integracji z łącznością satelitarną. W skład ukompletowania 

zestawu wchodzi blok radiowy pasma III+ RFU-III, blok radiowy 

pasma IV RFU-IV oraz blok zarządzania radiolinią BBU. 

Transbit Sp. z o.o. 

ul. Łukasza Drewny 80 

02-968 Warszawa 

www.transbit.com.pl

Nowoczesne radary dla europejskiej tarczy Sky Shield 

Advanced radars for Europe’s Sky Shield Initiative 

Rosyjska wojna przeciwko Ukrainie pokazała Europie, 

jak ważna jest kompleksowa obrona powietrzna 

państwa. 19 państw połączyło swoje 

siły, by w ramach niemieckiej inicjatywy ESSI (European 

Sky Shield Initiative) europejskiej tarczy 

wzmocnić wspólny system obrony powietrznej. 

Aby przyśpieszyć osiąganie odpowiednich zdolności, 

pierwsze przedsięwzięcia już zostały podjęte i są w trakcie 

wdrażania. Doświadczenie i wiedza europejskiego przemysłu 

oraz partnerów, takich jak niemiecki producent systemów 

wykrywania HENSOLDT, mają wielkie znaczenie, by te wysiłki 

zakończyły się sukcesem. 

European Sky Shield Initiative (ESSI) – europejska 

inicjatywa na polu obrony powietrznej 

Zadaniem obrony powietrznej jest zapewnienie zdolności 

do obrony przed atakiem z powietrza, w tym przy użyciu samolotów, 

pocisków balistycznych i skrzydlatych, aparatów bezpilotowych 

lub jakichkolwiek 

innych środków. Do tego 

celu używa się różnorodnych 

środków, które się 

wzajemnie uzupełniają, 

bowiem każdy operuje 

w innym segmencie 

wysokości, odległości 

od bronionych obiektów 

lub rodzaju potencjalnych 

celów: systemy bliskiego, 

małego, średniego i dalekiego 

zasięgu. Inicjatywa 

ESSI jest ukierunkowana 

na zbudowanie kompleksowej 

obrony w obszarze 

środków małego, średniego 

i dalekiego zasięgu, 

usuwając braki w tym 

zakresie i wzmacniając istniejące 

możliwości. 

Oczywiście kluczową 

dla systemów 

obrony powietrznej jest 

technologia radarowa. 

Od dekad radar jest krytycznym 

elementem 

pola walki. Wdrażanie 

coraz bardziej nowoczesnych radarów pozwala na ich 

coraz szersze użycie, obecnie wyzwaniem są na przykład 

małe komercyjne drony, które zmuszają do opracowania 

nowych, nadających się do tego systemów. 

Nowe radary małego zasięgu 

Bliskie ataki lotnicze, szczególnie wykonywane przez 

niewielkie bezpilotowe aparaty, pokazały na braki 


Radar SPEXER 2000 3D MkIII. 

Radar SPEXER 2000 3D MkIII. 

Russia’s war against Ukraine has highlighted the 

importance of a comprehensive air defence capability 

in Europe. With the German-led European 

Sky Shield Initiative (ESSI), 19 European countries 

have joined forces to strengthen their common 

air defence. 

To reap benefits quickly, the first concrete measures are already 

in the process of implementation. Industrial expertise 

coming from experienced partners such as German sensor solutions 

provider HENSOLDT are vital for the Initiative´s success. 

The European Sky Shield Initiative (ESSI) 

Air defence refers to the ability to protect against airborne attacks, 

for example with missiles, cannons, or lasers. There are 

various military systems used in a complementary manner 

due to their different interception layers, i.e. the different distances 

and heights at which the deployed systems can operate: 

Short range, medium range and long range. ESSI aims 

to close capability gaps in all three areas and to strengthen 

already existing capabilities. 

A crucial component for effective air defence is radar 

technology. For decades, radar has been a critical asset 

on the battlefield. The use of radar technology has expanded 

over time, now including the emerging threats from 

low-cost drones, which have increased the need for radar- 

-based threat detection capabilities. 

26

Detect 

and 

Protect 

HENSOLDT combines its combat-proven TRML-4D multi-function air defence radar system 

with its world-leading Twinvis passive radar to form the unique TwinSense solution. 

Additionally, the Spexer 2000 radars can be mounted on any vehicle and provide full, 

on-the-move operations as well as permanent surveillance to protect borders, 

convoys and air zones. All radar systems can be networked and integrated to support 

the air defence and surveillance mission. 

HENSOLDT – Innovations for a safer world 

www.hensoldt.net

w zakresie zdolności obrony powietrznej bliskiego, małego 

i średniego zasięgu. 

Radar SPEXER 2000 firmy HENSOLDT może wypełnić 

tę lukę. Jako nowoczesny system radiolokacyjny SPE- 

XER 2000 może efektywnie wykrywać bezpilotowe aparaty 

latające i tym samym jest on w czołówce stacji radiolokacyjnych 

do walki z dronami. Siły zbrojne i służby bezpieczeństwa 

w różnych częściach świata polegają na SPEXER 2000 

od blisko dwóch dekad. 

Wielokrotne powtarzanie 

różnorodnie kształtowanych 

wiązek zwiększa 

osiągi radaru, pozwalając 

na tworzenie nowych zakresów 

pracy i na uzyskanie 

wysokich możliwości 

na różnych zakresach pracy. 

Najnowsza odmiana 

SPEXER 2000 MkIII wykorzystująca 

algorytm 

powtarzalności różnorodnego 

kształtowania 

wiązki (znane też jako 

techniki dopasowujące) 

spełnia zarówno wymagania 

dotyczące mobilności 

na polu walki, jak 

i wykrywania obiektów 

powietrznych w układzie 

trójwspółrzędnym, w tym 

małych dronów. Dzięki 

mikro-Dopplerowskiej 

technice automatycznej 

klasyfikacji celów, radar 

odróżnia z małych odległości 

takie obiekty, jak 

małe bezpilotowe aparaty 

latające, ptaki, śmigłowce 

i obiekty naziemne. Dzięki 

Radar TRML-4D. 

Radar TRML-4D. 

nowoczesnej elektronice 

radar ma korzystniejszą relację „koszt-efekt”, a ponadto 

emituje mniejszą energię niż wcześniejsze radary. Radar 

wykrywa i automatycznie klasyfikuje wiele obiektów jednocześnie, 

dzięki zastosowaniu anteny klasy AESA z aktywnym 

elektronicznym skanowaniem wiązki w paśmie „X” 

(8 do 12,5 GHz), z wykorzystaniem nowoczesnych metod 

obróbki sygnałów. 

SPEXER 2000 jest wyposażony w płaską antenę pokrywającą 

120o pola widzenia w azymucie, która może być 

łączona w trzy zestawy antenowe, by zapewnić dookrężne 

wykrywanie obiektów bez pozostawiania martwych pól 

widzenia, które mógłby wykorzystać przeciwnik. W podobny 

sposób można tworzyć dookrężne pokrycie z czterema 

antenami o kącie wykrywania po 90°. 

Inną zaletą radaru SPEXER 2000 jest to, że może on pracować 

w ruchu, w ochronie konwojów i kolumn wojskowych, 

podczas gdy wiele innych radarów nie ma takich 

możliwości. 

Dzięki tym właściwościom radar SPEXER 2000 3D MkIII 

będzie elementem niemieckiego rakietowego systemu 

Short-range radars on-the-move 

Close-range air attacks, specifically by drones, have highlighted 

gaps in short-to-medium range air defence capabilities. 

HENSOLDT’s SPEXER 2000 radar can fill this gap. An advanced 

radar system SPEXER 2000 can effectively counter 

UAVs, making it one of the world’s leading radars for C-UAV 

missions. Military and security forces across the world have 

relied on SPEXER 2000 for nearly two decades. Multiple iterations 

have enhanced its performance, introducing new 

features and leveraging its functions. 

SPEXER 2000’s latest iteration MkIII addresses the critical 

need for both battlefield mobility as well as 3D detection 

capabilities, including small drones. Due to spectral-based 

micro-Doppler automatic target classification, 

the radar differentiates between various targets in the 

very short range (VSHORAD), including UAVs, helicopters 

or birds, and ground targets. Thanks to its modern electronics, 

the system is more cost effective and less power 

intensive than previous radars. The radar detects and automatically 

classifies multiple targets simultaneously, with its 

Active Electronically Scanned Array (AESA) in X-band, using 

beam steering and advanced processing capabilities. 

SPEXER 2000 includes a fixed panel covering 120°in 

azimuth, allowing operators full 360-degree coverage and 

no blind spots that enemy forces could exploit when combining 

it with two additional panels . Similarly, a complete 

protective hemisphere around a vehicle and its surroundings 

can be created through panels with 90°of coverage. 


28

przeciwlotniczego LVS NNbS (krótkiego i bardzo 

krótkiego zasięgu). 

Sprawdzony w walce radar TRML-4D 

Do obrony powietrznej na małym zasięgu (na średnim wg niemieckiej 

klasyfikacji) ESSI proponuje wykorzystanie systemu 

Diehl Defence IRIS-T SLM, zapewniając perspektywiczną 

obronę przeciwlotniczą. W systemie wykorzystano radar 

HENSOLDT TRML-4D, używany w obronie powietrznej Ukrainy 

w toku wojny z Rosją. 

W TRML-4D wykorzystano najnowsze technologie 

antenowe AESA z wieloma kształtowanymi elektronicznie 

wiązkami. Radar jest zdolny do odpowiednio wczesnego 

wykrywania różnych celów powietrznych, takich jak samoloty, 

śmigłowce czy pociski skrzydlate. TRML-4D zapewnia 

szybkie wykrywanie i śledzenie do ok. 1500 obiektów powietrznych 

w promieniu 250 km. 

Połączone możliwości radiolokacyjne 

Aby jeszcze bardziej zwiększyć efektywność całego systemu 

obrony powietrznej i by zapewnić dalsze możliwości, rozważa 

się obecnie zintegrowanie w ramach ESSI także pasywnego 

elektronicznego systemu wykrywania obiektów powietrznych 

HENSOLDT Twinvis. 

Twinvis to właściwie radar pasywny, który wykorzystuje różnorodne 

funkcjonujące emisje elektromagnetyczne, takie jak 

sygnały telewizyjne czy telefonii komórkowej, które odbijają się 

od obiektów powietrznych i wskazują ich położenie. W ten sposób 

system pozostaje pasywny, a tym samym odporny na zakłócenia, 

co jest wielką zaletą na współczesnym polu walki. 

Łącząc dwa systemy firmy HENSOLDT, pasywny Twinvis 

i radar TRML-4D jako jeden system TwinSens, uzyskujemy 

unikalne funkcjonalne i operacyjne możliwości. Wymiana 

danych między nimi i wspólne ich sterowanie zwiększa 

możliwości operacyjne każdego z nich, dając pełniejszy 

obraz niż suma obrazów uzyskiwanych z obydwu niezależnie 

pracujących systemów tego typu. 

TwinSens zapewnia obraz sytuacji powietrznej, który 

początkowo jest tworzony bez uruchamiania aktywnego 

radaru, a zatem bez ryzyka wykrycia przez przeciwnika. Dopiero 

w kolejnym etapie uruchamiany jest radar aktywny. 

System zapewnia zwiększoną odporność na zakłócenia, 

a jednocześnie zwiększa własną świadomość sytuacyjną. 

Połączone wysiłki 

Państwa biorące udział w inicjatywie ESSI chcą razem zakupić 

odpowiednie systemy uzbrojenia i zapewnić ich pełną współpracę. 

Te wspólne zakupy zwiększają interoperacyjność systemów 

oraz używaną przez nie amunicję. Taki połączony sposób 

zakupów ma też pozytywny aspekt finansowy, bowiem 

wspólne większe zakupy zmniejszają koszty poprzez zamawianie 

większych ilości sprzętu i amunicji. Istnieje też pomysł 

na kolektywne wsparcie logistyczne, w tym na wspólną obsługę 

techniczną i pozyskiwanie części zamiennych, co także 

może zmniejszyć koszty operacyjne. 

Razem oraz ze wsparciem firm, mających taką wiedzę 

i doświadczenie na polu systemów elektronicznych, jak 

HENSOLDT, możemy zapewnić naszym państwom bezpieczną 

przyszłość. 

Artykuł przygotowany przez Hensoldt 

Another decisive advantage of the SPEXER 

2000: The radar has successfully mastered the challenge 

of effectively protecting vehicles and convoys 

on the move, a capability many radar systems 

cannot provide. 

Due to these capabilities, the SPEXER 2000 3D MkIII 

will be part of the short-range self-propelled anti-aircraft 

missile system (FlaRakPz) with in the framework of the 

German LVS NNbS (short and very short range air defence 

system) program. 

Battle-proven Air Defence with TRML-4D 

For the medium range, ESSI relies on Diehl Defence’s IRIS-T 

SLM system, which will provide ground-based air defence 

in the future. The system uses HENSOLDT’s TRML-4D radar, 

which has been used to protect the people of Ukraine in the 

ongoing Russian war. 

TRML-4D uses the latest AESA radar technology with 

multiple digitally shaped beams. It is capable of early detection 

of various types of aerial targets such as aircraft, 

helicopters, and cruise missiles. TRML-4D ensures the rapid 

detection and tracking of about 1,500 targets in a radius 

of up to 250 km. 

Combined radar powers 

In order to increase the effectiveness of the overall system 

and to ensure further capability development, the integration 

of HENSOLDT’s Twinvis passive radar to ESSI is currently under 

evaluation. 

Twinvis is a passive radar that uses existing electromagnetic 

signals from broadcast and TV transmitters and evaluates 

their echoes when reflected by an object. This way, 

it remains stealth and therefore jammer-resistant – a real 

advantage in the military field. 

Combining the HENSOLDT systems Twinvis and 

TRML-4D under the label TwinSens offers unique functionalities 

and operational advantages. The exchange of sensor 

data between the two radar systems and establishing 

common control enhances the performance of the overall 

solution compared to standalone sensors. 

TwinSens provides an air picture initially created without 

RF transmissions, and consequently without the risk 

of detection by enemy forces. This radar solution shows 

increased resistance to modern jammers and improves situational 

awareness. 

Joint efforts 

The ESSI nations want to jointly procure the relevant weapons 

systems and ensure their operation. Joint procurement 

will increase interoperability between the nations, as the 

countries can support each other with the systems and the 

corresponding ammunition, for example. The cooperation 

also has a positive effect on financing: joint procurement 

saves costs as the defence systems can be ordered in larger 

quantities. Joint logistical concepts as well as joint repair and 

material maintenance can also reduce operating costs. 

Together and with the technical support by sensor 

experts such as HENSOLDT, they will make the difference 

for a safer tomorrow. 

Prepared by Hensoldt 


29

W obliczu coraz bardziej złożonej sytuacji politycznej 

i licznych konfliktów zbrojnych, tradycyjna, stacjonarna 

infrastruktura okazuje się niewystarczająca. Wymogi 

dotyczące szybkiej i efektywnej logistyki sprzętu, przemieszczania 

ludności oraz tworzenia tymczasowych 

miejsc schronienia sprawiają, że zarówno wojsko, jak 

i organizacje cywilne muszą korzystać z wszechstronnych 

i mobilnych rozwiązań. 

Grupa Rekord – rzetelny 

partner działań 

sojuszniczych 

Firma Rekord Hale Namiotowe Sp. z o.o., od 1998 r. wiodący polski 

podmiot specjalizujący się w budownictwie namiotowym i powiązanej 

infrastrukturze, przewodzi w branży dzięki zaawansowanym technologiom 

oraz innowacyjnym rozwiązaniom. Grupa Rekord obejmuje 

kilkanaście spółek działających w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Rumunii, 

Niemczech, Bułgarii i innych państwach europejskich. 

Kompleks namiotów warsztatowych. 

Workshop tent complex. 

Nasza specjalizacja obejmuje produkcję, wynajem oraz sprzedaż 

hal namiotowych i infrastruktury towarzyszącej, w tym zaawansowanych 

namiotów dla wojska oraz służb ochrony bezpieczeństwa i porządku 

publicznego. Kluczowym elementem sukcesu Grupy Rekord 

są: profesjonalny zespół, doskonale wyposażone zaplecze techniczne 

oraz strategicznie rozmieszczone miejsca składowania, przetwarzania 

i produkcji. 

Wyróżnia nas kompleksowość realizacji projektów: oferujemy 

doradztwo, planowanie, przygotowanie dokumentacji i terenu, budowę 

oraz pełne wyposażenie infrastruktury. Zaspokajamy potrzeby 

socjalno-bytowe jej użytkowników. 

Jako strategiczny dostawca usług dla Wojska Polskiego i sił sojuszniczych, 

w pełni realizujemy zobowiązania wynikające z członkostwa 

Polski w NATO oraz systemu HNS (Host Nation Support). Nasza firma, 

In today’s complex political landscapes and during 

armed conflicts, rapid, efficient, and adaptable logistics 

solutions are paramount. Permanent structures often 

fall short, necessitating versatile and mobile solutions 

for both military and civilian organisations. Rekord 

Group stands as your trusted partner, providing tactical, 

operational, and strategic support to NATO Allies and 

defence agencies worldwide. 

Rekord Group – a reliable 

partner in allied actions 

Rekord Hale Namiotowe, established in 1998, leads Poland 

in structural manufacturing and services, with operations in the 

US, Germany, Romania, and Bulgaria. We specialise in manufacturing, 

renting, and selling tent structures and related systems, focusing 

on military and law enforcement applications. Our success is built 

on a skilled team, state-of-the-art facilities, and strategically located 

storage and production sites. 

We design and manufacture military-grade 

tents, shelter systems, and 

base life support equipment. Our advanced 

technology and robust materials 

ensure these structures meet military 

operation demands. Our solutions include 

command centers, medical facilities, 

sleeping quarters, and dining areas, 

built to withstand harsh conditions and 

ensure personnel safety and comfort. 

As a key service provider for the 

Polish military and allied forces, we fulfill 

all obligations from Poland’s NATO 

membership and the Host Nation Support 

(HNS) system. With a NATO Entity 

Code since 2004, we have met the 

needs of Polish, American, German, British, 

French, and Canadian armed forces 

by building turn-key military camps. 

Our project implementation services 

encompass consulting, planning, 

documentation, land preparation, 

construction, and full site 

development. We ensure that the social and living needs of our 

users are fully met, delivering comprehensive solutions tailored 

to specific requirements. 

Our Base Life Support Systems offer secure, functional base 

camps in remote or austere locations, including interconnected 

tents, logistics support structures, power distribution, water supply, 

and sanitation facilities. We customise our systems to meet diverse 

operational scenarios, integrating blackout capabilities, camouflage 

patterns, climate control systems, and secure entry points. 

Rekord excels in constructing portable aircraft hangars, such 

as service hangars for C-class aircraft and mobile hangars for helicopters. 

Our mobile hangars, used by police aviation units and military 

forces, feature robust aluminum and steel frame structures, providing 

efficient, secure storage. Our Champion door system, developed 


30

Building Together, 

Evolving Forever

Grupa Rekord specjalizuje się w produkcji, wynajmie i sprzedaży hal namiotowych i infrastruktury towarzyszącej, 

w tym zaawansowanych namiotów dla wojska oraz służb ochrony bezpieczeństwa i porządku 

publicznego. 

The Rekord Group specialises in the manufacture, rental and sale of tent halls and associated infrastructure, 

including advanced tents for the military and security and law enforcement services. 

mająca od 2004 r. NATO Entity Code, zaspokajała potrzeby sił zbrojnych: 

Polski, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji 

czy Kanady poprzez budowę kompletnie wyposażonych obozowisk. 

Realizujemy projekty obejmujące: 

- hangary lotnicze, 

- namioty mieszkalne, 

- namioty socjalno-bytowe (siłownie, kantyny, świetlice), 

- namioty serwisowe, 

- kuchnie i stołówki, 

- placówki medyczne, 

- mobilne myjnie samochodowe, 

- kontenery sanitarne, 

- kontenery biurowe, 

- mobilne kuchnie kontenerowe, 

- kotłownie, 

- pralnie. 

Dzięki autonomicznej infrastrukturze energetycznej i wodno-kanalizacyjnej 

nasze obozowiska są niezależne od lokalnych instalacji. 

Dodatkowo wyposażenie w klimatyzatory i nagrzewnice zapewnia 

stałą temperaturę, a maszty oświetleniowe dobrą widoczność 

przez cały rok. 

Działamy szybko i skutecznie, stawiając kompletne obozowiska 

w zaledwie kilkanaście dni, co jest kluczowe w operacjach wojskowych 

czy likwidacji skutków katastrof oraz klęsk żywiołowych. Nasze 

kompleksowe rozwiązania w pełni zaspokajają potrzeby wojska 

i służb mundurowych, zabezpieczając miejsca przerzutu oraz szkolenia 

poligonowe. 

Ponadto współpracujemy z wojskiem (m.in. Wojskami Obrony 

Terytorialnej) i służbami ochrony bezpieczeństwa i porządku 

publicznego przy ochronie ludności oraz usuwaniu skutków klęsk 

żywiołowych. Budujemy bazy dla uchodźców. Nasze strefy izolacyjne, 

choćby podczas pandemii, wspierają działania na rzecz 

zdrowia publicznego. 

W ten sposób realizujemy misję niesienia pomocy tam, gdzie 

jest ona najbardziej potrzebna, wspierając wojsko oraz służby mundurowe 

i umacniając wiarygodność Polski jako rzetelnego partnera 

działań sojuszniczych. 

Artykuł przygotowany przez Grupę Rekord. 


to withstand harsh weather, offers customisable 

features such as sound and light signaling devices 

and thermal insulation. 

Our projects cater to various military needs, 

including: 

- Tactical Aircraft Hangars, 

- Field Barracks, 

- Troop Morale, Welfare, and Recreation 

(MWR) Facilities, 

- Large Area Maintenance Structures, 

- Field Mess Facilities, 

- Mobile Medical Units, 

- Tactical Vehicle Wash Stations, 

- Sanitation Units, 

- Command and Control (C2) Containers, 

- Mobile Field Kitchens, 

- Field Boiler Units, 

- Expeditionary Laundry Units. 

Rekord’s structures can be erected swiftly, 

with complete military camps set up in just over 

a dozen days. Our camps operate independently 

of local utilities, equipped with autonomous energy, 

water, and sewage systems, as well as air conditioners, heaters, 

and visibility masts for year-round operation. This rapid deployment 

capability ensures immediate readiness and operational efficiency. 

We work closely with uniformed forces to protect populations 

and respond to natural disasters. Our solutions include building 

refugee camps and establishing isolation zones during pandemics, 

supporting public health efforts and enhancing Poland’s credibility 

as a reliable partner in military operations. 

Przykład namiotu socjalno-bytowego, w tym przypadku – siłowni. 

An example of a welfare tent, in this case a gym. 

For over 25 years, Rekord has delivered superior military tent solutions, 

earning the trust of defence agencies and organisations worldwide. 

We support you wherever your mission takes you, with best-inclass 

products battle-tested in the most austere environments. 

Rekord Group is a partner in your mission success, offering expertise, 

rapid deployment, and comprehensive support to meet your 

operational needs. 

Prepared by the Rekord Group. 

32

Siedziba firmy. 

Company Headquarters. 

Nowe technologie 

w serwisie sprzętu 

wojskowego 

A&D Serwis od lat dostarcza najwyższej jakości usługi 

serwisowe dla sił zbrojnych, specjalizując się w naprawach 

elektroniki w sprzęcie wojskowym. Nasza 

praca ewoluuje wraz z rozwojem technologii, dlatego 

w odpowiedzi na rosnące potrzeby rynku, wprowadziliśmy 

dwie nowoczesne usługi, które znacząco 

zwiększają efektywność i precyzję napraw. 

Augmented Reality and Predictive Maintenance 

The first is repair using Augmented Reality (AR), which allows our technicians 

real-time access to detailed instructions and schematics. This 

makes the process of diagnosing and repairing faults faster and more 

precise. AR also enables remote expert support, further minimising 

the risk of errors. The second innovation is a service support system 

through Predictive Maintenance powered by Artificial Intelligence (AI). 

This system analyses data from the equipment and predicts potential 

New Technologies 

in Military Equipment 

Service 

For years, A&D Serwis has provided top-quality 

repair services for the armed forces, specializing 

in electronic repairs for military equipment. Our 

work evolves with technological advancements, 

and in response to market demands, we have introduced 

two new services that significantly enhance 

repair efficiency and precision. 

failures before they occur, helping to prevent costly downtime and 

keeping the equipment in optimal condition. 

Prepared by the A&D Serwis. 

Naprawy elektroniki. 

Electronic repairs. 

Rozszerzona rzeczywistość i Serwis predykcyjny 

Pierwsza z nich to naprawa z wykorzystaniem technologii rozszerzonej 

rzeczywistości AR (Augmented Reality), która umożliwia naszym technikom 

dostęp do szczegółowych instrukcji i schematów w czasie rzeczywistym. 

Dzięki temu proces diagnozy i naprawy usterek jest szybszy 

oraz bardziej precyzyjny. AR umożliwia także zdalne wsparcie ekspertów, 

co dodatkowo minimalizuje ryzyko błędów. Drugą nowością jest 

system wsparcia serwisu poprzez serwis predykcyjny (Predictive Maintenance) 

oparty o sztuczną inteligencję AI (Artificial Intelligence). Ten 

system analizuje dane z urządzeń i przewiduje potencjalne awarie, zanim 

do nich dojdzie, co pozwala zapobiegać kosztownym przestojom 

i utrzymywać sprzęt w optymalnym stanie. 

Artykuł przygotowany przez A&D Serwis. 

Kontakt/Contact: 

A&D Serwis Europejskie Centrum Serwisowe Sp. z o.o. Sp. k. 

ul. Jana Długosza 33, 51-162 Wrocław, Poland 

Koncesja MSWiA/MSWiA Licence nr B-049/2019 

Michał Bisikiewicz, Członek Zarządu/Member of the Board, +48516129471, mb@adserwis.com 

Rozszerzona rzeczywistość. 

Augmented reality. 

Serwis predykcyjny. 

Predictive maintenance. 


34

FlyEye to najbardziej zaawansowany na świecie 

system bezzałogowych statków powietrznych 

(BSP) w swojej klasie, w całości skonstruowany 

i wytwarzany w Polsce. Przełomem w praktycznym 

wykorzystaniu systemów BSP FlyEye jest 

konflikt rosyjsko-ukraiński, w którym ich użycie 

jest nieprzerwane 24 godziny na dobę przez 7 dni 

w tygodniu. Jest to dobitne potwierdzenie tego, 

że systemy bezzałogowe Grupy WB, to sprzęt 

konkurencyjny na rynku i niezawodny na współczesnym 

polu walki. 

System BSP FlyEye składa się z czterech bezzałogowych 

aparatów latających, stacji nadawczo-odbiorczej, stacji 

kontroli i kierowania oraz plecaków i skrzyń transportowych. 

FlyEye is the world’s most advanced unmanned 

aerial vehicle (UAV) system in its class, entirely 

designed and manufactured in Poland. A breakthrough 

in the practical use of FlyEye UAV systems 

is the Russian-Ukrainian conflict, in which 

their employment is continuous 24 hours a day, 

7 days a week. This is a clear confirmation that 

the WB Group’s unmanned systems are competitive 

equipment on the market and reliable on the 

modern battlefield. 

System BSP FlyEye 

Zaawansowane, całkowicie polskie rozwiązanie 

Jerzy Gruszczyński 

FlyEye UAV system 

An advanced, fully Polish solution 

The FlyEye UAV system consists of four unmanned aerial 

vehicles, a transmitting and receiving station, a ground 

control station, as well as backpacks and transport boxes. 

The system can be equipped with a day-night EO turret (with 

TV and uncooled thermal cameras) or a turret with a cooled 

thermal camera. The equipment of the mission module and 

the number of cameras placed in it can be modified depending 

on demand. 

The modular structure of the FlyEye UAV allows for assembly 

and disassembly in less than 10 minutes. The fully 

automatic take-off allows the mission to be carried out 

without any additional equipment. FlyEye can be launched 

System BSP FlyEye jest produktem do którego pełne prawa należą do Grupy WB. 

Dzięki temu może on być produkowany i eksportowany w dowolnej liczbie, a także 

bez ograniczeń usprawniany i modyfikowany. Fot. Grupa WB 

The FlyEye UAV system is a product to which full rights belong to the WB Group. 

Thanks to this, it can be produced and exported in any quantity, as well as improved 

and modified without any restrictions. Photo: WB Group 

System może być wyposażony w głowicę dzienno-nocną 

(z kamerami telewizyjną i termowizyjną niechłodzoną) lub 

głowicę z kamerą termowizyjną chłodzoną. Wyposażenie modułu 

zadaniowego i liczba umieszczonych w nim kamer może 

być modyfikowana w zależności od zapotrzebowania. 

Modułowa budowa BSP FlyEye pozwala na montaż 

i demontaż w czasie krótszym niż 10 minut. Start „z ręki”, 

odbywający się w pełni automatycznie, umożliwia przeprowadzenie 

misji bez dodatkowego sprzętu. Start FlyEye można 

przeprowadzić z dowolnego miejsca, nawet z pokładu 

Systemy rozpoznawczych bezzałogowych statków powietrznych klasy mini FlyEye 

są używane przez Siły Zbrojne RP, Straż Graniczną i inne instytucje oraz siły zbrojne 

i służby innych państw. Fot. Grupa WB 

FlyEye mini-class unmanned aerial vehicle reconnaissance systems are used by the 

Polish Armed Forces, the Border Guard and other institutions, as well as the armed 

forces and services of other countries. Photo: WB Group 

from anywhere, even from the deck of a small vessel. At the 

same time, it can land in any suitable area, even in a limited 

space. FlyEye does not require any additional take-off 

or landing support devices. 


36

FlyEye to największy bezzałogowiec startujący z ręki. Jest chwalony przez operatorów ze względu na brak ciężkiej logistyki. 

Cały system może być transportowany w zaledwie trzech plecakach. Fot. Grupa WB 

FlyEye is the largest hand-launched unmanned aerial vehicle. It is praised by operators for its lack of heavy logistics. 

The entire system can be transported in just three backpacks. Photo: WB Group 

niewielkiej jednostki pływającej. Jednocześnie może on wylądować 

w przygodnym terenie, nawet na ograniczonej 

przestrzeni. FlyEye nie wymaga żadnych dodatkowych urządzeń 

wspomagających start lub lądowanie. 

W przypadku BSP FlyEye równie ważna, co zalety taktyczno-techniczne 

systemu, jest całkowita kontrola technologiczna 

Grupy WB nad swoim wyrobem. FlyEye skonstruowano 

wyłącznie w Polsce. Produkcja również jest zlokalizowana 

tylko w naszym kraju. W konstrukcji FlyEye nie zastosowano 

żadnych technologii wschodnich ani zachodnich, które mogłyby 

podlegać ograniczeniom. FlyEye może być stale modyfikowany 

i ulepszany, ponieważ wszystkie prawa intelektualne 

do systemu należą do Grupy WB. 

System BSP FlyEye w konflikcie rosyjsko-ukraińskim jest 

stosowany przez Ukrainę do monitorowania pola bitwy, określania 

współrzędnych celów dla artylerii oraz do współdziałania 

z systemami artyleryjskimi przy korygowaniu ognia. Według 

ukraińskich ocen ważną zaletą FlyEye jest przesyłanie 

i odtwarzanie obrazu w czasie rzeczywistym, wykonywanie 

automatycznego lotu i lądowania, możliwość wykorzystania 

trybu ręcznego sterowania ze wspomaganiem 

pilota automatycznego czy planowanie trasy 

lotu z zachowaniem możliwości wprowadzania 

zmian w trakcie realizacji zadań. 

Ponadto Ukraińcy zwrócili uwagę 

na to, że można stanowisko sterowania umieścić 

na pojeździe, dzięki czemu bezzałogowy 

aparat latający może towarzyszyć kolumnom 

marszowym, prowadząc stałe monitorowanie 

trasy z wyprzedzeniem, pod kątem 

wykrycia zagrożeń. 

Grupę WB, wraz z jej sztandarowym produktem 

w dziedzinie systemów bezzałogowych 

statków powietrznych FlyEye, czekają 

lata dalszego dynamicznego rozwoju. Produkcja 

będzie się zwiększać. Jednocześnie należy 

podkreślić, że Grupa WB to jedna z największych 

w Polsce firm informatycznych. Teraźniejszość, 

w której żyją pracownicy Grupy WB, 

to przyszłość nas wszystkich. 


In the case of the FlyEye 

UAV, just as important as the 

tactical and technical advantages 

of the system is the 

WB Group’s total technological 

control over its product. FlyEye 

was constructed exclusively 

in Poland. Production is also 

located only in our country. 

FlyEye’s design does not use 

any Eastern or Western technologies 

that may be subject 

to limitations. FlyEye can 

be constantly modified and 

improved because all intellectual 

rights to the system 

belong to the WB Group. 

The FlyEye UAV system 

in the Russian-Ukrainian conflict 

is used by Ukraine to monitor 

the battlefield, localise and determine geo coordinates 

of targets for artillery and cooperate with artillery systems 

to adjust fire. According to Ukrainian assessments, an important 

advantage of FlyEye is real-time image transmission 

and playback, automatic flight and landing, the ability to use 

manual control mode with automatic pilot support, and 

flight route planning with the ability to make changes during 

mission execution. 

Moreover, the Ukrainians pointed out that the control 

station can be placed on a vehicle, thanks to which the 

unmanned aerial vehicle can accompany moving troops 

columns, constantly monitoring the route in advance 

to detect threats. 

The WB Group, together with its flagship product in the 

field of unmanned aircraft systems, FlyEye, is facing further 

dynamic development for many years to come. Production 

will increase. At the same time, it should be emphasised that 

the WB Group is one of the largest IT companies in Poland. 

The presence in which WB Group employees live is the future 

of all of us. 

FlyEye to jedyny polski zaawansowany sprzęt wojskowy, który został uwzględniony w ofercie Agencji 

Wsparcia i Zamówień Obronnych NATO (NSPA). To świadczy o wysokiej jakości tego systemu i zaawansowaniu 

technologicznym. Fot. Grupa WB 

FlyEye is the only Polish advanced military equipment included in the offer of the NATO Defense Procurement 

and Support Agency (NSPA). This proves the high quality of this system and technological advancement. 

Photo: WB Group 

38

PRODUCENT 

POJAZDÓW 

SPECJALNYCH 

Dział Handlowy: 

tel. + 48 24 357 99 04/05 

fax. +48 24 357 99 01 

e-mail: amz@amz.pl 

ŻUBR BÓBR 3 

AMZ-KUTNO S.A. 

ul. Sklęczkowska 18 

99-300 Kutno

Wiadomości o częstych atakach dronów przeprowadzanych 

podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej podkreślają 

zagrożenie proliferacją i zastosowaniem bezzałogowych 

systemów powietrznych (UAS, unmanned aerial systems) 

na polu bitwy oraz w ochronie infrastruktury krytycznej 

i dużych zgromadzeń ludzkich. Ta niekonwencjonalna 

broń, tania i z wciąż rosnącymi możliwościami, 

podkreśla potrzebę przyspieszenia rozwoju solidnych 

rozwiązań w zakresie zwalczania UAS (CUAS, counter- 

-unmanned aerial systems) dla wojska i organów ścigania 

w celu ograniczenia zagrożeń ze strony UAS. 

Systemy antydronowe 

SAIC 

W 

SAIC mamy ponad dziesięcioletnie doświadczenie w projektowaniu, 

opracowywaniu, testowaniu i stosowaniu skalowalnych 

i modułowych, wielokrotnie nagradzanych rozwiązań 

antydronowych (CUAS), 

które zapewniają skuteczną 

obronę warstwową dla 

różnych misji, wykorzystując 

efekty kinetyczne 

i niekinetyczne. 

Nasz zintegrowany 

system opiera się 

na modułowej, otwartej 

architekturze, którą można 

skalować do potrzeb 

dowolnej misji, łącząc 

dowolny czujnik z odpowiednim 

strzelcem, automatyzując 

łańcuch neutralizacji, 

jednocześnie 

prezentując operatorowi 

prosty, kompletny obraz 

przestrzeni powietrznej 

za pośrednictwem pojedynczego 

systemu obrazującego. 

Rezultatem jest 

możliwość łączenia, korelowania 

lub kojarzenia różnych 

danych z czujników 

za pomocą ulepszonych 

algorytmów w celu podejmowania 

dalszych decyzji 

łagodzących. Zapewnia 

to rozwiązanie, które 

może być łatwo przyswojone 

i obsługiwane przez 

obrońców przestrzeni powietrznej 

i/lub personel 

niespecjalistyczny. 

Trzy trendy potwierdzają 

że podążamy właściwą 

drogą: 

1 - UAS jako broń 

szybko powszechnieje, 


News of frequent drone attacks carried out in the Russia- 

Ukraine war underscore the threat of proliferation and 

weaponisation of unmanned aerial systems (UAS) on the 

battlefield and in the protection of critical infrastructure 

and large gatherings of people. These unconventional 

weapons, low in cost with increasing capability, highlight 

the need to accelerate the development of robust 

counter-UAS (CUAS) solutions for militaries and law enforcement 

agencies to mitigate UAS threats. 

Counter-UAS solutions 

by SAIC 

At SAIC, we have over a decade of expertise designing, developing, 

testing, and employing scalable and modular, award-winning 

CUAS solutions that provide effective layered defence for a variety 

of missions, employing 

kinetic and non-kinetic 

effects. 

Our integrated system 

relies on a modular 

open-system architecture 

that can be scaled to the 

needs of any mission pairing 

any sensor to the right 

shooter automating the 

kill chain while presenting 

the operator with a simple, 

complete air picture 

via a single-pane of glass 

gateway. The result is the 

ability to fuse, correlate, 

or associate different sensor 

data through enhanced 

algorithms to inform 

System CUAS C2 firmy SAIC zapewnia kompletny, zintegrowany obraz przestrzeni powietrznej 

za pośrednictwem pojedynczego systemu obrazującego do wykonywania misji i może wyświetlać 

informacje w języku ojczystym operatora. 

SAIC’s CUAS C2 system provides a complete integrated air picture via a single-pane of glass gateway 

to execute the mission and can display information in the operator’s native language. 

downstream mitigation 

decisions. This provides 

a solution that can be easily 

learned and operated 

by air defenders and/or 

non-specialist personnel. 

Three trends reinforce 

that we are on the right 

path: 

1. UAS-as-a-weapon 

is spreading fast, 

2. The need for diverse 

application of CUAS solutions, 

3. Addressing swarm 

threats is a top priority. 

These trends mandate 

that effective CUAS solutions 

require incorporation 

of new technologies 

as they are developed, 

40

2 - Zapotrzebowanie na zróżnicowane zastosowanie rozwiązań 

antydronowych (CUAS), 

3 - Zapobieganie zagrożeniom rojowym ma najwyższy priorytet. 

Tendencje te dyktują, aby skuteczne rozwiązania CUAS wymagały 

włączania nowych technologii 

w miarę ich opracowywania, 

co wskazuje na przewagę otwartej 

architektury, modułowego 

i warstwowego podejścia firmy 

SAIC do rozwiązań CUAS. Siła 

SAIC w opracowywaniu rozwiązań 

leży w podejściu niezależnym 

od technologii, napędzanym 

partnerstwem i współpracą, przy 

jednoczesnym wykorzystaniu 

mocy sztucznej inteligencji i automatyzacji 

do szybkiego podejmowania 

decyzji. Oznacza to również, 

że nasze rozwiązanie może 

integrować podsystemy pochodzenia 

międzynarodowego 

i wykorzystywać lokalne łańcuchy 

dostaw, tworząc zintegrowany, interoperacyjny 

system CUAS. Należący 

do SAIC system dowodzenia 

i kontroli może przełączać się i wyświetlać 

informacje w ojczystym 

języku operatora, aby usprawnić 

szkolenie i spełnić potrzeby misji. 

Dzięki doświadczeniu we wspieraniu sił amerykańskich na europejskim 

teatrze działań, SAIC jest teraz gotowy wspierać sojuszników 

i partnerów USA za pomocą skutecznych, niezawodnych i łatwych 

w użyciu rozwiązań CUAS. 

Więcej informacji na temat rozwiązań antydronowych SAIC 

na stronie internetowej: https://www.saic.com/cuas 

Artykuł przygotowany przez SAIC. 

pointing to the advantage of SAIC’s open-architecture, modular and 

layered approach to CUAS solutions. SAIC’s strength in solutions development 

lies in a technology-agnostic approach, fueled by partnerships 

and collaborations while harnessing the power of AI and 

automation 

for rapid decision-making. 

This also 

means that 

our solution 

can integrate 

sub-systems 

from international 

origin 

and leverage 

local supply 

chains and 

create an integrated 

interoperable 

CUAS system. 

SAIC’s proprietary 

command 

and 

control can 

toggle and 

display in the 

native language 

of the 

operator to streamline training and to meet mission needs. 

With experience supporting U.S. forces in the European theater, 

SAIC is ready now to support U.S. allies and partners with effective, 

reliable, and easy to use CUAS solutions. 

Learn more about SAIC’s counter unmanned aerial systems solutions 

at our https://www.saic.com/cuas 

Prepared by the SAIC. 

Rozwiązania CUAS firmy SAIC można zintegrować z wybraną przez użytkownika platformą. 

SAIC’c CUAS solutions can be integrated onto the user’s vehicle platform of choice. 

Rozwiązania CUAS firmy SAIC zapewniają mobilną i stacjonarną obronę CUAS dla wszystkich teatrów działań. 

SAIC’s CUAS solutions provide mobile and fixed-site CUAS defence for all theaters. 


42

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. są jednym 

z największych zakładów lotniczych w Polsce, 

zaliczanym do elitarnej grupy firm o znaczeniu 

strategicznym dla gospodarki i obronności Polski. 

Spółka należy do koncernu Polskiej Grupy 

Zbrojeniowej PGZ S.A., lidera polskiego przemysłu 

zbrojeniowego i jednego z największych 

koncernów obronnych w Europie, który skupia 

ponad 50 spółek. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. is one 

of the largest aviation companies in Poland, 

one of the elite group of companies of strategic 

importance for the economy and defence of Poland. 

The company belongs to the Polish Armament 

Group PGZ S.A., the leader of the Polish 

armaments industry and one of the largest defence 

companies in Europe, bringing together 

more than 50 companies. 

WZL Nr 2 liderem serwisu i modernizacji 

samolotów wojskowych 

WZL Nr 2 leader in service and modernisation 

of military aircraft 

For more than 78 years, WZL Nr 2 S.A. has been offering comprehensive 

services in the maintenance, servicing and upgrade 

of military aircraft, including F-16 and C-130 transport aircraft. The 

Warsaw part of the company also provides maintenance, repair and 

overhaul (MRO) services of turbine engines: F100-PW-229, RD-33, 

A-21F3, TW2-117A/AG, and PW127G, as well as their assemblies 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. provides technical support, 

overhauls, repairs and upgrade of aircraft in use by the Polish Air 

Force, such as: F-16, C-130, MiG-29 and Su-22. The company is also 

a manufacturer of Unmanned Aerial Vehicle Systems. In 2016, Military 

Aircraft Competence Centre for Unmanned Aerial Vehicles was 

WZL Nr 2 wykonują remonty silników odrzutowych. 

WZL Nr 2 performs overhauls of jet engines. 

Nr 2 S.A. od ponad 78 lat oferuje kompleksowe usługi 

WZL w obsłudze, serwisie i modernizacji samolotów wojskowych, 

w tym myśliwskich F-16 i transportowych C-130. Warszawska 

część Zakładu spółki świadczy usługi obsług, napraw oraz remontów 

(MRO) turbinowych silników lotniczych: F100-PW-229,RD-33, AŁ-21F3, 

TW2-117A/AG, PW127G oraz ich agregatów. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. zapewniają wsparcie techniczne, 

remonty, naprawy oraz modernizacje samolotów będących 

na wyposażeniu Polskich Sił Powietrznych, takich jak: F-16, C-130, 

MiG-29 oraz Su-22. Spółka jest również producentem Systemów 

Bezzałogowych Statków Powietrznych. W 2016 roku w Wojskowych 

Zakładach Lotniczych powołano Centrum Kompetencyjne Bezzałogowych 

Statków Powietrznych przez Zarząd Polskiej Grupy Zbrojeniowej 

S.A. w celu ustanowienia lidera technicznego i koordynatora 

we wszystkich projektach związanych z systemami BSP prowadzonych 

w ramach GK PGZ S.A. 

Kluczowe grupy produktowe to: 

> Systemy bezzałogowych statków powietrznych o przeznaczeniu 

wojskowym; 

> Systemy bezzałogowych statków powietrznych o przeznaczeniu 

pozamilitarnym; 

> Systemy amunicji krążącej; 

> Pozostałe projekty badawczo-rozwojowe. 

WZL Nr 2 serwisują między innymi samoloty transportowe C-130 Hercules. 

WZL Nr 2 services, among other things, C-130 Hercules transport aircraft. 

established by the Management Board of the Polish Armament Group 

S.A. to establish a technical leader and coordinator in all projects 

related to UAV systems conducted within the Group. 

Key product groups are: 

> Military unmanned aerial vehicle systems; 

> Non-military unmanned aerial vehicle systems; 

> Loitering ammunition systems; 

> Other R&D projects. 

Apart from the military aviation, the Company is continuously 

developing its activities in the field of civil General Aviation. 

The plant is an Authorized Service Center of Cirrus and 


44

Poza lotnictwem wojskowym, Spółka nieustannie rozwija swoją 

działalność w zakresie lotnictwa cywilnego General Aviation. Zakład 

jest Autoryzowanym Centrum Serwisowym samolotów Cirrus i Diamond 

w ramach zatwierdzonej organizacji kompleksowej zdatności 

do lotu PART CAO oraz organizacją obsługi technicznej samolotów 

EMBRAER ERJ 170/190 zatwierdzoną zgodnie z PART 145. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. posiadają najnowocześniejszą 

malarnię w Europie środkowej, składającą się z czterech hangarów. 

Dwa hangary przeznaczone są do malowania detali w otwartych 

kabinach lakierniczych i zamkniętej bezpyłowej kabinosuszarce, 

gdzie proces suszenia odbywa się z wykorzystaniem ogrzewania 

endotermicznego oraz pieca IR do suszenia detali, a pozostałe dwa 

hangary do malowania samolotów. 

Zakład realizuje: 

> Usuwanie starych powłok lakierniczych; 

> Selektywne usuwanie powłok lakierniczych przy użyciu systemu 

PMB (Plastic Media Blasting) w hangarze; 

> Zmatowienie starych powłok lakierniczych; 

> Nakładanie gruntu na oczyszczone powierzchnie; 

> Nakładanie podkładów pośrednich; 

> Nakładanie emalii nawierzchniowych. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. dysponują bardzo nowoczesnym 

parkiem maszynowym m.in. do obróbki skrawaniem (CNC 

i pomiarowymi), nowoczesnymi liniami do nakładania powłok galwanicznych 

oraz laboratorium chemicznym oraz stanowiskami do badań 

defektoskopowych. Większość podzespołów wytwarzana jest 

w oparciu o całkowicie zautomatyzowane, precyzyjne i wydajne linie 

technologiczne. 

Spółka w swojej podstawowej działalności wykorzystuje wiele 

unikatowych i specyficznych procesów technologicznych oraz 

świadczy usługi będące ofertą uzupełniającą dla klientów. 

Zakres usług: 

> produkcja wiązek elektrycznych; 

> produkcja wyrobów gumowych; 

> produkcja i naprawa elementów kompozytowych; 

> produkcja modułów i urządzeń elektronicznych; 

> projektowanie i produkcja testerów systemów awioniki; 

> remont agregatów i urządzeń lotniczych; 

> produkcja niskociśnieniowych przewodów gumowych; 

> konserwacja zbiorników ciśnieniowych; 

> szlifowanie szkła organicznego. 

W ramach tegorocznej ekspozycji na MSPO Wojskowe Zakłady 

Lotnicze Nr 2 S.A. zaprezentują produkty i urządzenia awioniki do samolotów 

wojskowych, jak również bezzałogowe statki powietrzne 

(BSP) o przeznaczeniu militarnym. 

Artykuł przygotowany przez Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. 

Na tegorocznym MSPO WZL Nr 2 zaprezentują też bezzałogowe statki powietrzne. 

During MSPO, WZL Nr 2 will also present unmanned aerial systems. 

Diamond airplanes within the approved comprehensive airworthiness 

organisation PART CAO and the airplane maintenance 

organisation of EMBRAER ERJ 170/190 approved in accordance 

with PART 145. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. has the most modern paint 

shop in Central Europe, consisting of four hangars. Two hangars are 

WZL Nr 2 oferują obsługę liniową, bazową i warsztatową samolotów EMBRAER 

ERJ 170/190. 

WZL Nr 2 offer line, base and workshop services for EMBRAER ERJ 170/190 aircraft. 

designed for painting details in open paint booths and a closed dust- 

-free cabin dryer, where the drying process is carried out using endothermic 

heating and an IR oven for drying details, while the other two 

hangars serve the purpose of painting aircraft. 

The plant carries out the following: 

> Removal of old paint coatings; 

> Selective removal of paint coatings using the PMB (Plastic Media 

Blasting) system in the hangar; 

> Matting of old paint coatings; 

> Application of primer to cleaned surfaces; 

> Application of intermediate substrates; 

> Application of surface enamels. 

Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. has a very modern machine 

park, including machine tools (CNC and measuring), modern lines for 

applying galvanic coatings, as well as a chemical laboratory and stations 

for defect testing. Most of the components are manufactured 

based on fully automated, precise and efficient technological lines. 

In its core business, the Company uses many unique and specific 

technological processes, and provides complementary services 

for customers. 

Scope of services: 

> Manufacturing of electrical cable harnesses; 

> Manufacturing of rubber products; 

> Manufacturing and repair of composite elements; 

> Manufacturing of modules and electronic equipment; 

> Design and manufacturing of avionics systems testers; 

> Repair of components/LRUs and aviation equipment; 

> Production of low pressure rubber hoses; 

> Maintenance of pressure tanks; 

> Grinding of organic glass. 

Within this year’s MSPO exhibition Wojskowe Zaklady Lotnicze 

Nr 2 S.A. will present avionics products and equipment for military 

aircraft, as well as unmanned aerial vehicles (UAVs) for military use. 

Prepared by Wojskowe Zaklady Lotnicze Nr 2 S.A. 


46

Ostatnich 12 miesięcy, to okres postępującej modernizacji 

technicznej polskiego lotnictwa wojskowego. 

Rozpoczęto wdrażanie czterech nowych typów statków 

powietrznych oraz zrealizowano dostawy odrzutowych 

samolotów szkolno-bojowych FA-50GF. 

Postępująca modernizacja 

lotnictwa wojskowego w Polsce 

The last 12 months have been a period of progressive 

technical modernisation of Polish military 

aviation. The implementation of four new 

types of aircraft began and deliveries of FA-50GF 

combat-trainer aircraft have been completed. 

Progressive modernisation 

of military aviation in Poland 

Łukasz Pacholski 

W drugiej połowie ubiegłego roku Siły Powietrzne odebrały 12 egzemplarzy samolotów 

szkolno-bojowych KAI FA-50GF. Fot. Leszek Chemperek CO/MON 

In the second half of last year, the Air Force received 12 KAI FA-50GF trainer aircraft. 

Photo by Leszek Chemperek CO/MON 

Dwanaście egzemplarzy KAI FA-50GF Fighting Eagle 

(TA-50 Block 2) zostało dostarczonych przez Republikę 

Korei w wyniku zawarcia we wrześniu 2022 r. kontraktu obejmującego 

łącznie zakup 48 samolotów tego typu. Ze względu 

na braki sprzętowe, wynikające m.in. z przekazania Ukrainie 

części posiadanych myśliwców MiG-29, Polska potrzebowała 

szybkiej dostawy nowych maszyn. Ostatecznie pierwsza transza 

12 egzemplarzy została dostarczona pomiędzy lipcem a listopadem 

2023 r. Wszystkie trafiły do kraju na pokładach ciężkich 

samolotów transportowych Boeing 747F należących do linii 

lotniczych Korean Air, które lądowały w Międzynarodowym Porcie 

Lotniczym w Warszawie. Potem, drogą lądową, zostały przetransportowane 

do 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku 

Mazowieckim, gdzie przechodziły proces montażu i odbiorów. 

Obecnie jest to jedyna baza w kraju, która eksploatuje ten typ 

samolotu. Docelowo ma dysponować dwiema eskadrami. 

Tak szybki proces dostaw wynika z faktu, że rząd Republiki 

Korei zgodził się na przesunięcie harmonogramu dostaw 

kolejnej partii samolotów zamówionych na własne potrzeby. 

W czerwcu 2020 r. DAPA (Defense Acquisition Program 

Administration, Administracja Programów Obronnych) oraz 

koncern KAI podpisali kontrakt na dostawę do końca 2024 r. 

20 egzemplarzy w wersji TA-50 Block 2. 

Obecnie dostarczone FA-50GF są wykorzystywane 

do realizacji zadań szkolno-treningowych. Wynika to z faktu, 

Twelve KAI FA-50GF Fighting Eagles (TA-50 Block 2) were 

delivered by the Republic of Korea as a result of the 

contract signed in September 2022 covering a purchase 

of 48 aircraft of this type. Due to hardware shortages resulting 

from, among other factors, the transfer of some 

of its MiG-29 fighters to Ukraine, Poland needed a quick 

delivery of new aircraft. 

Ultimately, the first batch of 12 frames was delivered between 

July and November of 2023. All of them arrived in the 

country on board Boeing 747F cargo aircraft belonging to Korean 

Air, which landed at the Warsaw International Airport. 

Then, by land, they were transported to the 23rd Tactical Air 

Base in Mińsk Mazowiecki, where they underwent the assembly 

and acceptance process. Currently, it is the only base in the 

country that operates this type of aircraft. Ultimately, it will 

base two squadrons. 

Such a quick delivery process results from the fact that 

the government of the Republic of Korea agreed to postpone 

the delivery schedule of the next batch of aircraft 

ordered for its own needs. In June of 2020, DAPA (Defense 

Acquisition Program Administration) and the KAI concern 

signed a contract for the delivery of 20 TA-50 Block 2 

by the end of 2024. 

Currently, the delivered FA-50GF are used for training purposes. 

This is due to the fact that Poland does not have, among 

Jak na razie jedyny (z pięciu) średnich samolotów transportowych C-130H Hercules, 

który trafił do 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu. Fot. Łukasz 

Pacholski 

So far, the only (out of five) C-130H Hercules medium transport aircraft that has 

been delivered to the 33rd Transport Air Base in Powidz. Photo by Łukasz Pacholski 


48

© 2024 Lockheed Martin Corporation

że Polska nie dysponuje m.in. pociskami powietrze-powietrze 

AIM-9M/L Sidewinder. Nie jest wykluczone, że dojdzie 

do zakupu ich niewielkiej partii pochodzącej z zasobów magazynowych 

sojuszników. Dodatkowo maszyny te nie zostały 

zintegrowane ze standardowymi w Siłach Powietrznych 

pociskami AIM-9X Sidewinder i AIM-120C AMRAAM. Zgodnie 

z publicznymi deklaracjami, po 2025 r. zaplanowano 

gruntowną modernizację całej dwunastki do standardu 

FA-50PL Block 20. Dostawy seryjnie nowych 36 egzemplarzy 

w tej konfiguracji mają zostać zrealizowane w latach 

2025-2028. Będą one dysponować m.in. stacjami 

radiolokacyjnymi RTX PhantomStrike, optoelektronicznymi 

zasobnikami obserwacyjno-celowniczymi Lockheed 

Martin AN/AAQ-33 Sniper i nahełmowymi celownikami 

Thales Scorpion. 

Drugim nowym typem samolotów wdrożonym 

do eksploatacji w Siłach Powietrznych jest Lockheed 

Martin C-130H Hercules. 12 grudnia 2023 r. w 33. Bazie 

Lotnictwa Transportowego w Powidzu wylądowała 

pierwsza maszyna tego typu wdrożona do eksploatacji. 

Dostarczony egzemplarz nosił amerykańską rejestrację 

91-9141, a w Polsce otrzymał numer 1511. Jest to jeden 

z trzech Herculesów, które trafią do Sił Powietrznych 

poprzez procedurę Ramp-to-Ramp, a więc w pełni 

others, AIM-9M/L Sidewinder air-to-air missiles. It is not impossible 

that a small batch of them will be purchased from the allies’ 

storage. Additionally, these craft have not been integrated 

with the AIM-9X Sidewinder and AIM-120C AMRAAM missiles 

standard in the Air Force. 

According to public declarations, after 2025, a thorough 

modernisation of all twelve to the FA-50PL Block 20 standard 

Po latach opóźnień, rozpoczyna się proces dostaw nowych śmigłowców. 25. Brygada 

Kawalerii Powietrznej zapoczątkowała odbiory pierwszych wielozadaniowych 

Leonardo AW149. Fot. Ministerstwo Obrony Narodowej 

After years of delays, the delivery process of new helicopters begins. The 25th Air 

Cavalry Brigade initiated the acceptance of the first multi-role Leonardo AW149. 

Photo by Ministry of National Defence 

Jeden z dwóch samolotów wczesnego ostrzegania Saab 340AEW, które trafiły 

w bieżącym roku do Polski. Fot. Łukasz Pacholski 

One of two Saab 340AEW early warning aircraft delivered to Poland this year. 

Photo by Łukasz Pacholski 

sprawnych maszyn pochodzących z jednostek amerykańskich. 

Przed dostawą przeszedł on przegląd strukturalny 

PDM i naprawy w zakładach OGMA w Portugalii. Resurs 

międzyremontowy pozwala na jego eksploatację (do kolejnego 

PDM) do początku 2025 r. Pierwsze loty polskie załogi 

wykonały na nim w marcu br. Dostarczony do Powidza 

C-130H to jednocześnie trzecia maszyna tej wersji, która trafiła 

do Polski. Dwie inne (dawne 85-0035 i 85-0036, które otrzymają 

polskie oznaczenia 1509 i 1510) znajdują się w Wojskowych 

Zakładach Lotniczych Nr 2 S.A. w Bydgoszczy, gdzie 

przechodzą przeglądy PDM. Natomiast w Portugalii są dwa 

pozostałe C-130H (89-1182 i 89-1185) także poddawane 

PDM. Dzięki temu rozwiązaniu, 33. BLT w Powidzu już pod 

koniec tego roku ma dysponować pięcioma C-130H Hercules 

w linii. Ich uzupełnieniem będą (stopniowo wycofywane) 

C-130E Hercules. Niestety, pomimo doświadczeń ostatnich 

is planned. Series deliveries of 36 new frames in this configuration 

are to be carried out in the years 2025-2028. They will 

be fitted, among other thing, with RTX PhantomStrike radar, 

Lockheed Martin AN/AAQ-33 Sniper EOTS pods and Thales 

Scorpion helmet-mounted sights. 

The second new type of aircraft put into operation in the 

Air Force is the Lockheed Martin C-130H Hercules. On December 

12, 2023, the first aircraft of this type put into operation 

landed at the 33rd Transport Aviation Base in Powidz. 

The delivered unit had the American registration number 

91-9141, and in Poland it was designated 1511. It is one of three 

Hercules that will be delivered to the Air Force through the 

Ramp-to-Ramp procedure, i.e. fully operational frames coming 

from American units. 

Prior to delivery, it underwent PDM structural inspection 

and repairs at OGMA’s facilities in Portugal. The inter-overhaul 

period allows for its operation (until the next PDM) until the 

beginning of 2025. The first flights were carried out by Polish 

crews in March this year. The C-130H delivered to Powidz is the 

third machine of this version to be delivered to Poland. Two 

others (former 85-0035 and 85-0036, which will receive Polish 

designations 1509 and 1510) are located at Wojskowe Zakłady 

Lotnicze No. 2 S.A. in Bydgoszcz, where they undergo PDM 

inspections. However, in Portugal there are two remaining 

C-130Hs (89-1182 and 89-1185) also undergoing PDM. Thanks 

to this solution, the 33rd BLT (Air Transport Brigade) in Powidz 

will have five C-130H Hercules ready by the end of this 

year. They will be complemented by the (gradually phased 

out) C-130E Hercules. Unfortunately, despite the experience 


50

Patronat Honorowy 

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 

Andrzeja Dudy 

Partner strategiczny 

33. Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego 

2-5 | 09 | 2025 

tworzymy 

bezpieczną 

przyszłość 

mspo.pl

lat, Ministerstwo Obrony Narodowej nie podjęło decyzji o ich 

dalszej eksploatacji oraz modernizacji. 

Dużym wzmocnieniem potencjału całych Sił Zbrojnych 

był zakup dwóch samolotów wczesnego ostrzegania Saab 

340AEW. Umowę zawarto w lipcu 2023 r. i obejmuje ona 

używane egzemplarze, które przez ostatnie miesiące były 

zakonserwowane po zakończeniu eksploatacji w Zjednoczonych 

Emiratach Arabskich. Kontrakt ma wartość około 

232 mln PLN i ma zostać zrealizowany do końca 2025 r. Poza 

Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej dysponuje czterema AW101 dostarczonymi w konfiguracji 

ZOP z modułem CSAR. Powyższa liczba jest niewystarczająca i należy oczekiwać 

na kontynuację zakupów w przyszłości. Fot. Łukasz Pacholski 

The Naval Aviation Brigade operates four AW101s delivered in the ASW configuration with 

a CSAR module. The above number is insufficient and further purchases should be expected 

in the future. Photo by Łukasz Pacholski 

samolotami obejmuje on szkolenie personelu, naziemne wyposażenie 

obsługowe i wsparcie logistyczne. Miały one trafić 

do 44. Bazy Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach, jednak 

ze względu na jej remont, tymczasowo stacjonują w Gdyni. 

Pierwszy egzemplarz został dostarczony 6 marca, a drugi 

10 czerwca. W ciągu ostatnich tygodni wykonywały one liczne 

loty szkolno-treningowe, także w pobliżu granicy z obwodem 

królewieckim. Jak wskazuje MON, wstępna gotowość 

operacyjna ma zostać osiągnięta we wrześniu. 

Dostawy nowego sprzętu miały miejsce także w jednostkach 

śmigłowcowych. W tym przypadku mowa o wielozadaniowych 

Leonardo AW149, które sukcesywnie trafiają 

do 25. Brygady Kawalerii Powietrznej. Łącznie jednostka 

ta ma odebrać 32 śmigłowce tego typu. Kontrakt na ich zakup 

zawarto 1 lipca 2022 r. na terenie WSK PZL Świdnik S.A.. 

Podmiot ten, będący częścią koncernu Leonardo, ma odpowiadać 

za realizację zamówienia, które poza wiropłatami 

obejmuje pakiet logistyczny i szkoleniowy (w tym symulatory). 

Zamówienie opiewa na 8,25 mld PLN brutto i ma zostać 

zrealizowane w latach 2023-2029. Nie można wykluczyć, 

że zakup AW149 zapoczątkuje proces stopniowego wycofywania 

z 25. Brygady Kawalerii Powietrznej śmigłowców PZL 

Świdnik W-3 Sokół, które trafią do innych jednostek. 

Poza zakupem wiropłatów Agencja Uzbrojenia zamówiła, 

30 maja 2023 r., partię 800 kierowanych pocisków Lockheed 

Martin AGM-114R2 Hellfire, które mają stanowić główny 


of recent years, the Ministry of National Defence has not made 

a decision on their further operation and modernisation. 

The potential of the entire Armed Forces was significantly 

strengthened by the purchase of two Saab 340AEW early 

warning aircraft. The contract was concluded in July 2023 and 

covers used units that have been stored in recent months after 

the end of their service life in the United Arab Emirates. 

The contract is worth approximately PLN 232 million and 

is to be completed by the end of 2025. In addition to aircraft, 

it includes staff training, ground service equipment 

and logistical support. They were supposed to be sent 

to the 44th Naval Aviation Base in Siemirowice, but 

due to its renovation, they are temporarily stationed 

in Gdynia. The first frame was delivered on March 6 and 

the second on June 10. In recent weeks, they have performed 

numerous training flights, also near the border 

with the Kaliningrad region. As indicated by the Ministry 

of National Defence, initial operational readiness 

is to be achieved in September. 

Deliveries of new equipment also took place in helicopter 

units. In this case the multi-role Leonardo AW149, 

which are successively delivered to the 25th Air Cavalry 

Brigade. In total, this unit is to receive 32 helicopters of this 

type. The contract for their purchase was signed on July 1, 

2022 at the premises of WSK PZL Świdnik S.A. This entity, 

a part of the Leonardo Group, is to be responsible for the 

execution of the order, which, in addition to the helicopters, 

includes a logistics and training package (including 

simulators). The order is worth PLN 8.25 billion gross and 

is to be completed in 2023-2029. It cannot be ruled out 

that the purchase of the AW149 will initiate the process 

of gradual withdrawal of PZL Świdnik W-3 Sokół helicopters 

from the 25th Air Cavalry Brigade, which will be transferred 

to other units. 

In addition to the purchase of helicopters, the Armament 

Agency ordered, on May 30, 2023, a batch of 800 Lockheed 

Martin AGM-114R2 Hellfire guided missiles, which are 

to be the main armament of the AW149. Their deliveries will 

be made via the FMS procedure. 

The new helicopters also include four Leonardo AW101, 

which were delivered to the 44th Naval Aviation Base 

in Darłowo, where they will enable the process of replacing 

the Mi-14PŁ and MI-14PŁ/R to begin. This is the result of the 

contract signed between WSK PZL Świdnik S.A. and the then 

Armament Inspectorate on April 26, 2019. 

The ordering party chose the ASW configuration with the 

CSAR module, the details are still confidential. The technical 

flight of the first of them took place in July 2021. The beneficiaries 

of the offset were Wojskowe Zakłady Lotnicze (Military 

Aviation Facility) No. 1 S.A. in Łódź and the Gdańsk University 

of Technology. The Polish AW101 were assembled at the Leonardo 

plant in Yeovil, Great Britain. Before delivery to the Naval 

Aviation Brigade, each of them was based in Świdnik – the first 

of them arrived there in August, and the last one in December 

2023. Currently, all of them have already been accepted by the 

ordering party and are used to train the unit’s personnel. 

Four AW101s are definitely not enough for the 

needs of naval aviation. Unfortunately, there are currently 

no talks between Leonardo and the Armament 

Agency that could indicate the willingness to continue 

52

Zespół Badań 

i Analiz Militarnych 

CZASOPISMA 

SPECJALISTYCZNE 

WWW.ZBIAM.PL 

PORTAL INFORMACYJNY 

RAPORTY SPECJALNE 

I ANALIZY 

z b i a m . p l

oręż AW149. Ich dostawy zostaną zrealizowane poprzez 

procedurę FMS. 

Nowe śmigłowce to także cztery Leonardo AW101, które 

trafiły do 44. Bazy Lotnictwa Morskiego w Darłowie, gdzie pozwolą 

na zapoczątkowanie procesu zastępowania Mi-14PŁ 

i MI-14PŁ/R. To wynik kontraktu, podpisanego pomiędzy 

WSK PZL Świdnik S.A. a ówczesnym Inspektoratem Uzbrojenia 

26 kwietnia 2019 r. Zamawiający wybrał konfigurację ZOP 

z modułem CSAR, szczegóły nadal pozostają niejawne. Oblot 

techniczny pierwszego z nich odbył się w lipcu 2021 r. Beneficjentami 

offsetu stały się Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 

S.A. w Łodzi i Politechnika Gdańska. Polskie AW101 zmontowały 

zakłady Leonardo w Yeovil w Wielkiej Brytanii. Przed 

dostawą do Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej każdy 

był przebazowany do Świdnika – pierwszy z nich trafił tam 

w sierpniu, a ostatni w grudniu 2023 r. Obecnie wszystkie 

zostały już odebrane przez zamawiającego i są wykorzystywane 

do szkolenia personelu jednostki. 

Cztery AW101 to stanowczo za mało na potrzeby lotnictwa 

morskiego. Niestety, obecnie nie są prowadzone 

żadne rozmowy na linii Leonardo – Agencja 

Uzbrojenia, które mogłyby świadczyć 

o chęci kontynuacji zakupów. Docelowo 

jednostka w Darłowie powinna mieć 

od 8 do 12 wiropłatów, które pozwoliłyby 

zastąpić obecnie eksploatowane maszyny. 

Poza 25. Brygadą Kawalerii Powietrznej 

i Brygadą Lotnictwa Marynarki Wojennej 

nowe śmigłowce trafiły także do Zespołu 

Lotniczego Jednostki Wojskowej GROM. 

29 listopada 2023 r., ówczesny, minister 

obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował, 

że dwa wielozadaniowe śmigłowce 

S-70i Black Hawk trafiły do Wojsk 

Specjalnych. Informacja ta oznaczała zapoczątkowanie 

dostaw drugiej partii maszyn 

tego typu. Cztery S-70i Black Hawk zostały 

zamówione przez Agencję Uzbrojenia 

15 grudnia 2021 r. Ich dostawcą są, należące 

do korporacji Lockheed Martin, Polskie 

Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. w Mielcu. Kontrakt 

ma wartość 666 mln PLN brutto, a dostawy 

mają zostać zrealizowane do końca 

października br. Była to druga umowa zakupu 

S-70i dla Wojska Polskiego (pierwsze 

cztery zamówiono w 2019 r. Cała ósemka 

trafi do GROM-u. Poza śmigłowcami umowy obejmują pakiety 

logistyczne i szkoleniowe. 

Pierwsze cztery S-70i dostarczono do Zespołu Lotniczego 

JW GROM w grudniu 2019 r. W kolejnych miesiącach były 

poddawane modyfikacjom, zgodnie z wymaganiami zamawiającego 

– szczegóły pozostają niejawne. Wiadomo, że poza 

Polską, były wykorzystywane operacyjnie m.in. na Litwie (jako 

wkład w międzynarodową operację ochrony Szczytu NATO 

w Wilnie) i na Białorusi (transportując ukraińską delegację 

na rozmowy pokojowe z Rosjanami w 2022 r.). 

Nie można wykluczyć, że nie będą to ostatnie S-70i zamówione 

przez MON. Nadal brak decyzji o losie kontraktu, 

obejmującego zakup 32 egzemplarzy, który jest negocjowany 

od sierpnia ubiegłego roku. 


purchases. Ultimately, the unit in Darłowo should have 

from 8 to 12 helicopters, which would allow to replace the 

currently operated frames. 

In addition to the 25th Air Cavalry Brigade and the Naval 

Aviation Brigade, new helicopters were also delivered to the 

Polish Special Operation GROM unit. On November 29, 2023, 

then the Minister of National Defence, Mariusz Błaszczak, announced 

that two multi-role S-70i Black Hawk helicopters 

were delivered to the Special Forces. This information meant 

the beginning of deliveries of the second batch of machines 

of this type. Four S-70i Black Hawks were ordered by the Armament 

Agency on December 15, 2021. 

Their supplier is Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z.o.o. 

in Mielec. Belonging to Lockheed Martin Corporation. The 

contract is worth PLN 666 million gross, and deliveries are 

to be completed by the end of October this year. This was the 

second S-70i purchase agreement for the Polish Armed Forces 

(the first four were ordered in 2019) All eight will go to GROM. 

In addition to the helicopters, the agreements include logistics 

and training packages. 

13 sierpnia Ministerstwo Obrony Narodowej zatwierdziło międzyrządową umowę ze Stanami Zjednoczonymi 

w sprawie zakupu 96 śmigłowców bojowych Boeing AH-64E Apache. Wraz z dużym pakietem uzbrojenia 

podwieszanego różnego typu będą kosztowały „ok. 10 mld USD netto”. Oczywiście pytanie, dlaczego od razu 

zdecydowaliśmy się zakupić wszystkie możliwe maszyny pozostaje bez odpowiedzi. Fot. MON 

On August 13, the Ministry of National Defence approved an intergovernmental agreement with the United 

States for the purchase of 96 Boeing AH-64E Apache attack helicopters. Together with a large package 

of armaments of various types, they will cost “about $10 billion net”. Of course, the question of why we immediately 

decided to purchase all possible machines remains unanswered. Photo by MoND 

The first four S-70i were delivered to the JW GROM Aviation 

Detachment in December 2019. In the following months, 

they were modified in accordance with the customer’s requirements 

– the details remain confidential. It is known that 

outside Poland, they were used operationally, among others: 

in Lithuania (as a contribution to the international operation 

to protect the NATO Summit in Vilnius) and in Belarus 

(by transporting the Ukrainian delegation to peace talks with 

the Russians in 2022). 

It cannot be ruled out that these will not be the last 

S-70i ordered by the Ministry of National Defence. There is still 

no decision on the fate of the contract covering the purchase 

of 32 units, which has been under negotiations since 

August last year. 

54

WiT spec MSPO 2024 ebook

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?