You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Smart city i zrównoważony rozwój<br />
W dniach 5-7 listopada odbędzie się w Toruniu Kujawsko-Pomorskie Forum Innowacji,<br />
Nauki, Biznesu i Samorządu. Zaplanowano liczne wykłady i panele dyskusyjne<br />
Organizatorzy Forum dużą<br />
uwagę poświęcili idei i koncepcji<br />
inteligentnych miast (smart city)<br />
oraz ich wdrożeń. Tej problematyki<br />
dotyczy zarówno wykład inauguracyjny<br />
III, w którym będzie mowa<br />
o inteligentnych miastach jako nowym<br />
i nieuchronnym podejściu do<br />
zrównoważonego rozwoju miast,<br />
jak i poszczególne sesje oraz panele<br />
dyskusyjne, pt. SMART CITY<br />
– GREEN (wyzwania klimatyczne<br />
współczesnych samorządów i smart<br />
city w kontekście łagodzenia problemów<br />
związanych ze zmianami<br />
klimatu) oraz SMART CITY – DI-<br />
GITAL (wyzwania technologiczne<br />
dla miast, korzyści dla mieszkańców<br />
i przedsiębiorców).<br />
Wyzwania, które stoją przed<br />
miastami i urbanizacją<br />
W miastach mieszka ponad 57<br />
proc. ogółu mieszkańców naszej<br />
planety. Ziemia stała się planetą<br />
miast, a proces urbanizacji jest<br />
jednym z najbardziej uderzających<br />
przejawów współczesnej cywilizacji.<br />
W większości krajów świata<br />
wzrasta liczba miast i udział ludności<br />
miejskiej. Szacuje się, że w 2030<br />
r. udział mieszkańców miast w zaludnieniu<br />
naszej planety zwiększy<br />
się do 60 proc. (w 1950 r. było to 30<br />
proc.). Na podstawie analiz światowych<br />
tendencji oraz opracowań<br />
i prognoz ekspertów możemy zaryzykować<br />
twierdzenie, że miasta<br />
są przyszłością ziemskiej cywilizacji.<br />
Stąd też problematyka zrównoważonego<br />
rozwoju, zmniejszenia<br />
negatywnego wpływu działalności<br />
człowieka na środowisko, podniesienia<br />
jego efektywności gospodarczej<br />
w wykorzystaniu zasobów<br />
naturalnych przykuwa uwagę uczonych,<br />
polityków, przywódców różnych<br />
Kościołów, włodarzy miast<br />
i mediów.<br />
Nie ma jak do tej pory żadnej<br />
zadowalającej możliwości zastąpienia<br />
miast inną formą osadnictwa.<br />
Dlatego powinniśmy dbać o to, by<br />
życie w nich było zdrowe, przyjazne<br />
i wygodne, nie powinniśmy niszczyć<br />
środowiska naturalnego.<br />
Czym jest inteligentne miasto (smart<br />
city)? Co sprawia, że miasto ma etykietę<br />
„smart”? I dlaczego koncepcja rozwoju<br />
miast i urbanizacji w duchu „smart” jest<br />
wdrażana?<br />
Jest to pojęcie wieloaspektowe<br />
i ma różnorodne koncepcje<br />
wdrożeniowe. Inteligentne miasta<br />
to m.in. takie, które wdrażają<br />
rozwiązania przyczyniające się do<br />
zmniejszania presji na środowisko<br />
naturalne (zielone technologie,<br />
efektywność energetyczna, proekologiczne<br />
rozwiązania transportowe<br />
czy budowlane, odnawialne źródła<br />
energii, gospodarka odpadami itp.),<br />
do poprawy jakości życia i łagodzenia<br />
problemów związanych z urbanizacją.<br />
Krzewienie idei i koncepcji inteligentnych<br />
miast jest koniecznym<br />
wyzwaniem XXI w. i niezależnie<br />
od tego, gdzie pracujemy i gdzie<br />
mieszkamy, wszyscy w mniejszym<br />
lub większym stopniu jesteśmy zainteresowani<br />
jakością środowiska,<br />
harmonijnym rozwojem miast, racjonalnym<br />
rozplanowaniem sieci<br />
transportowej, redukcją odpadów<br />
oraz zanieczyszczeń powietrza<br />
w miastach i innymi podobnymi<br />
problemami istotnymi dla nas<br />
wszystkich. W obecnych czasach<br />
poprzez większy udział publiczny<br />
w procesie stanowienia o mieście<br />
coraz częściej mamy możliwość<br />
wpływania na decyzje, które będą<br />
oddziaływały na sposób rozwoju<br />
miast w przyszłości, uwzględniający<br />
przesłanie, jakie wynika z wdrażania<br />
idei inteligentnych miast.<br />
Inteligentne miasta - lekcja<br />
dla zurbanizowanego świata<br />
Kluczowymi sprawami dla<br />
współczesnego świata są m.in.<br />
zwiększanie efektywności energetycznej<br />
i redukcja emisji gazów<br />
cieplarnianych; ograniczenie nadmiernego<br />
transportu prywatnego,<br />
poprawa w zakresie dostępności<br />
i oszczędności wody oraz dostępności<br />
zasobów słodkiej wody; utylizacja<br />
i zarządzanie odpadami oraz<br />
wiele innych. W rozwiązywaniu<br />
i łagodzeniu tych problemów pomaga<br />
wdrażanie idei i koncepcji<br />
inteligentnych miast. Nie jest to jedyne<br />
panaceum na bolączki współczesnych<br />
miast, ale chyba jedno<br />
z najlepszych.<br />
<strong>Poza</strong> <strong>Toruń</strong> . 24 października 2024<br />
Przykłady niektórych miast<br />
świadczą o tym, że można podjąć te<br />
wyzwania (jeśli nie kompleksowo,<br />
to chociaż częściowo) i im sprostać.<br />
Nie zawsze musi to wynikać z inicjatywy<br />
odgórnej, czasem wystarczą<br />
działania oddolne, wypływające od<br />
społeczności lokalnych. Nie zawsze<br />
musi to być również kosztowna<br />
inwestycja, czasami wystarczy np.<br />
wprowadzić mechanizmy sprawnego<br />
zarządzania miastem, zbudować<br />
ścieżki rowerowe i wypożyczalnię<br />
rowerów, udrożnić transport, polepszyć<br />
dostęp do służby zdrowia,<br />
usprawnić gospodarkę wodno-<br />
-ściekową, wprowadzić optymalne<br />
zarządzanie odpadami.<br />
Do odniesienia sukcesu przez<br />
miasta i ich zrównoważonego i zintegrowanego<br />
rozwoju są potrzebne<br />
nie tylko najnowsze technologie,<br />
ale i innowacyjne i kreatywne społeczności,<br />
często wizje włodarzy<br />
miast i społeczników. Ta gra o miasto<br />
powinna wychodzić poza standardowe<br />
myślenie i odbywać się<br />
TEMAT NUMERU<br />
3<br />
w sposób uwzględniający wszystkie<br />
aspekty życia w mieście. Wiele<br />
można osiągnąć, ukierunkowując<br />
politykę miejską i ulepszając to, co<br />
już jest, chociażby poprzez kształtowanie<br />
świadomości ekologicznej,<br />
a także nowelizację prawa budowlanego,<br />
która wymusi większą<br />
sprawność energetyczną budynków<br />
(np. w wyniku poprawy izolacji)<br />
oraz odpowiednią kolorystykę budynków.<br />
Wszystkie działania, nawet te<br />
pojedyncze, są bardzo wskazane.<br />
Budowa nowych supernowoczesnych<br />
miast to jedna z dróg rozwoju<br />
miast przyszłości. Jednakże<br />
skuteczniejsza jest modernizacja<br />
i przekształcanie już istniejących<br />
miast w ośrodki bardziej przyjazne<br />
dla środowiska i mniej kosztowne<br />
dla życia mieszkańców. Niejednokrotnie<br />
wystarczy je unowocześnić,<br />
poprawić ich rozplanowanie, by<br />
stały się bardziej przewietrzone,<br />
wznosząc nowe budynki, orientować<br />
je w sposób optymalny do<br />
stron świata, zoptymalizować<br />
transport miejski, zadrzewić nowe<br />
przestrzenie, by miasta były bardziej<br />
ekologiczne i zmniejszyły swą<br />
presję na środowisko. Nie zawsze<br />
muszą to być kosztowne przedsięwzięcia.<br />
Nieraz trzeba uruchomić<br />
wyobraźnię, kreatywność.<br />
Inteligentne miasto to nie –<br />
tak jak niektórzy sądzą – miasto<br />
naszpikowane systemami ICT,<br />
mocno usieciowione, ale jest to<br />
miasto, które szeroko rozumie ideę<br />
smart city, angażując w nią społeczność,<br />
władzę, podmioty gospodarcze,<br />
włączając w nią rozwiązania<br />
ekologiczne, dbałość o środowisko<br />
naturalne, optymalne planowanie,<br />
zarządzanie i wiele innych elementów.<br />
Największym zadaniem, które<br />
czeka mieszkańców i władze miast,<br />
jest zatem praca nad poprawą materii<br />
istniejących miast. Idea inteligentnych<br />
miast to szansa i wyzwanie,<br />
jakie stawia przed ludzkością<br />
i całą naszą planetą XXI w.<br />
Należy uczynić wszystko, by<br />
życie w miastach obecnych i przyszłych<br />
było czystsze, zdrowsze, tańsze<br />
i wygodniejsze. Czy to osiągniemy,<br />
zależy tylko od nas. Niezależnie<br />
od tego, gdzie pracujemy i gdzie<br />
mieszkamy, pod jaką szerokością<br />
geograficzną, wszyscy w mniejszym<br />
lub większym stopniu możemy<br />
mieć wpływ na zrównoważony<br />
i zintegrowany rozwój miast i urbanizacji.<br />
Dlatego pamiętać należy, że<br />
wdrażanie idei smart city powinno<br />
służyć dobrym celom społecznym<br />
i zapewniać bezpieczeństwo naszej<br />
planecie, tak by wdrażając tę ideę,<br />
zapewnić zrównoważony rozwój,<br />
a mieszkańcy Zielonej Planety czuli<br />
się dobrze i komfortowo. Musimy<br />
wdrażać wszystkie możliwe przedsięwzięcia,<br />
by tak się stało.<br />
Prof. dr hab. Daniela Szymańska<br />
Katedra Studiów Miejskich<br />
i Zrównoważonego Rozwoju<br />
Wydział Nauk o Ziemi<br />
i Gospodarki Przestrzennej<br />
Uniwersytet Mikołaja<br />
Kopernika w Toruniu