29.12.2012 Views

piloerekcja

piloerekcja

piloerekcja

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ZROZUMIENIE KOCIEJ HIE�RCHII 21<br />

kociej rodziny, należy wziąć po uwagę przestrzeń, jaką dysponujemy, i różne<br />

charaktery kotów. Chociaż koty wymagają mniej przestrzeni niż psy, nie<br />

może jej im brakować. Nie oddasz kotom przysługi, jeżeli zmusisz je do życia<br />

w ciasnocie, we wrogim środowisku. Nie zmieniaj się w zbieracza lub producenta<br />

kotów. Ucierpi na tym jakość życia – zarówno twojego, jak i twych<br />

podopiecznych.<br />

Podejmując decyzję o liczbie kotów, które mogą żyć pod jednym dachem,<br />

musisz uwzględnić wiele czynników. Sąsiad może mieć pięć kotów, które<br />

potra�ą się dogadać, a twoje trzy nie dojdą do porozumienia, choć mieszkacie<br />

w takich samych domach. Stopień socjalizacji i sposób, w jaki zwierzęta<br />

zostały sobie przedstawione, liczba kotów dominujących oraz specy�czna<br />

dynamika domu wpływają na poprawność stosunków między kotami. Niektóre<br />

koty, podobnie jak niektórzy ludzie, nie lubią się dzielić przestrzenią<br />

z innymi.<br />

Musisz również uwzględnić koszty utrzymania kilku kotów. Do wyżywienia<br />

dochodzą wydatki na weterynarza. Twoje obowiązki jako właściciela nie ograniczają<br />

się do przygarnięcia kota z pobocza drogi – jesteś również odpowiedzialny<br />

za jego potrzeby natury zdrowotnej. Choć w wielu takich przypadkach<br />

wydatki ograniczają się do opłacenia rutynowych szczepień i badań kontrolnych,<br />

czasami można nie mieć tyle szczęścia i trzeba będzie zapewnić specjalne<br />

pożywienie, realizować recepty, stale monitorować stan zdrowia, przeprowadzać<br />

kompleksowe badania czy operacje. Weterynaria rozwija się bardzo<br />

szybko. Zdumiewające, co można zrobić, żeby przedłużyć życie naszych kotów.<br />

Ale postęp ten jest też kosztowny.


ROZDZIAŁ 2<br />

Skomplikowany świat<br />

kociej komunikacji<br />

Koty są prawdziwymi mistrzami komunikacji. O ile ludzie używają przede<br />

wszystkim języka, o tyle koty posługują się trzema rodzajami sygnałów: zapachem,<br />

mową ciała i wokalizacją.<br />

U zwierząt terytorialnych, które w miarę możliwości unikają kon�iktów,<br />

optymalizacja umiejętności porozumiewania się może oznaczać alternatywę<br />

dla konfrontacji, która kończy się urazami, a w niektórych przypadkach pozwala<br />

uniknąć śmierci. Im lepiej zrozumiesz, co twoje koty przekazują, tym<br />

łatwiej zażegnasz ich ewentualne spory. Mamy nadzieję, że uda ci się określić,<br />

który z nich jest w ofensywie, a który w defensywie. Nawet jeśli chodzi tylko<br />

o jednego kota, to im więcej pojmiesz z tego, co przekazuje, tym lepiej dla was<br />

obojga. Jeżeli należysz do często drapanych i gryzionych właścicieli, możesz<br />

źle odczytywać kocie sygnały. Większy zasób informacji ograniczy liczbę ran.<br />

�������������������������<br />

��������������������������������������������������������������������������<br />

�������������������������������������������������������������������������<br />

������������������������������������������������������������������������������<br />

�������������


Oczy 1<br />

SKOMPLIKOWANY ŚWIAT KOCIEJ KOMUNI�CJI 23<br />

Okrągłe źrenice – zainteresowanie, podniecenie, strach lub agresja defensywna.<br />

Zwężone źrenice – agresja ofensywna.<br />

Nieco owalne źrenice – odprężenie.<br />

Nieruchome spojrzenie – dominacja lub zagrożenie defensywne.<br />

Luźne, opadające powieki – zaufanie i odprężenie.<br />

Uszy<br />

Wyprostowane i skierowane do przodu – czujność, zainteresowanie.<br />

Skierowane na boki, znane również jako „skrzydła samolotu” – troska lub<br />

strach przed ewentualnym zagrożeniem. Takie ustawienie może również oznaczać<br />

ból lub infekcję uszu.<br />

��������������������<br />

���������������������������������������������������������������������������<br />

����������������������������������������������������������������������������<br />

������������������������������������������������������������������������<br />

���������������������������������������������������������������������<br />

Skierowane na boki i w dół – agresja defensywna.<br />

Płaskie, skierowane do tyłu – ekstremalna agresja defensywna.<br />

Płaskie, skierowane do tyłu, widać �agment małżowiny – ekstremalna agresja<br />

ofensywna.<br />

Ogon<br />

Ustawiony pionowo, wyprostowany i lekko zakrzywiony – życzliwość. Kot jest<br />

chętny do nawiązania kontaktu.<br />

Jeżenie się włosów na końcu ogona (<strong>piloerekcja</strong>) – większy niepokój, spowodowany<br />

stanem defensywnym lub bierno-agresywnym.<br />

Owinięty wokół ciała – poza zwiększająca dystans, sygnalizująca, że kot się<br />

boi lub nie chce nawiązać kontaktu.<br />

1 Wielkość źrenic zmienia się również pod wpływem światła i może wskazywać na uraz lub<br />

stan zdrowia.


24<br />

JAK KOT Z KOTEM<br />

Odwrócone „U” – agresja defensywna (kocięta mogą tak ustawiać ogon podczas<br />

zabawy).<br />

Wygięty w łuk nad grzbietem – zazwyczaj postawa defensywna. Jeżeli przeciwnik<br />

nie ustępuje, kot może opuścić ogon – bez piloerekcji może również<br />

sygnalizować zainteresowanie lub podniecenie.<br />

Delikatne poruszanie – irytacja.<br />

Uderzanie – kon�ikt, frustracja, irytacja.<br />

Energiczne uderzanie (chlastanie) – wzburzenie. Im silniejsze uderzenia, tym<br />

większy niepokój. Kot wyraźnie ostrzega: „Odejdź!”.<br />

Opuszczony – agresja ofensywna (jeżeli ogon porusza się sztywno) lub agresja<br />

defensywna (jeżeli ruchy nie są tak sztywne).<br />

Poziomy (opuszczony do połowy) – odprężenie. Normalna pozycja ogona.<br />

Pomiędzy nogami – podporządkowanie się.<br />

Wibrysy (włosy czuciowe)<br />

Skierowane do przodu – zainteresowanie lub agresja w zależności od okoliczności,<br />

ustawienia uszu i pozy ciała. Jeśli uszy są skierowane na boki lub do<br />

tyłu, wtedy kot jest agresywny. Jeżeli uszy są ustawione w zwykłej, uważnej<br />

pozycji (czubkami do przodu), to kot jest czymś zainteresowany, jakby dostrzegł<br />

o�arę.<br />

Lekko opuszczone, skierowane na boki (nie do przodu ani do tyłu) – odprężenie.<br />

Opuszczone płasko wzdłuż policzków – strach. Kot chce wydawać się jak najmniejszy.<br />

Sierść<br />

Sierść postawiona (<strong>piloerekcja</strong>) – stan defensywny.<br />

Lekko postawiona, ale nie pełna <strong>piloerekcja</strong> – lekki niepokój, choć kot nie czuje<br />

się na tyle zagrożony, żeby uciekać.<br />

Wokalizacja<br />

Mruczenie – wibrujący, przypominający odgłos silnika dźwięk, wydawany<br />

przez kota, gdy jest zadowolony lub zaniepokojony. Jeżeli atmosfera wydaje się<br />

napięta, mruczenie może uspokajać kota i jego przeciwnika. Kotka opiekująca<br />

się małymi mruczy, by kocięta, wyczuwając wibracje, mogły ją zlokalizować.<br />

Koty mruczą także wtedy, gdy są bardzo chore lub ranne – prawdopodobnie<br />

po to, by się uspokoić.


SKOMPLIKOWANY ŚWIAT KOCIEJ KOMUNI�CJI 25<br />

Miauczenie – pozdrowienie zwykle zarezerwowane dla ludzi.<br />

Miauknięcie – dźwięk stosowany do identy�kacji i lokalizacji pomiędzy<br />

kotami.<br />

Chrząkanie – wokalizacja nowo narodzonych kociąt.<br />

Jęczenie – żałosny, płaczliwy i długi dźwięk wydawany przez niektóre koty,<br />

zanim zwymiotują lub zwrócą kamienie włosowe. Starsze koty mogą jęczeć<br />

w nocy, jeżeli czują się zagubione lub zaniepokojone nagłą ciszą w domu.<br />

Niektóre koty w ten sposób proszą pod zamkniętymi drzwiami, żeby je<br />

wpuścić.<br />

Świergot – dźwięk wydawany przez kota, gdy widzi coś, czego pragnie, i ma<br />

to otrzymać. Zazwyczaj jest to posiłek lub smakołyk, choć może również chodzić<br />

o nawiązanie kontaktu z właścicielem. Bywa także, że odzywają się tak<br />

matki do kociąt.<br />

Trel – dźwięk podobny do świergotania, ale bardziej melodyjny. Jest to<br />

dźwięk przyjemny.<br />

Warknięcie – niski dźwięk wydawany przez otwarty pyszczek. Może być<br />

ofensywny lub defensywny. Jeden z dźwiękowych kocich sygnałów ostrzegawczych.<br />

Syczenie – przypominający syk węża dźwięk wydawany przez otwarty pyszczek,<br />

zazwyczaj defensywny. Kot napina język w łuk i szybko wypuszcza powietrze<br />

przez otwarty pyszczek. Jeżeli znajdziesz się naprzeciwko niego, poczujesz<br />

siłę wydmuchu.<br />

Plucie – gwałtowny, krótki powietrzny dźwięk, przypominający strzelający<br />

korek, zazwyczaj następuje po syczeniu lub je poprzedza.<br />

��������������������<br />

���� ������������ ��������� ������ ����� ������ ����� ���� ����� ���������� �����<br />

�����������������������������������������������������������������������������<br />

��������������������������������������������������������������������������������<br />

�������������������������������������������<br />

Pomruk – cichy dźwięk wydawany przez zamknięty pyszczek, który zazwyczaj<br />

towarzyszy mruczeniu lub stanowi powitanie.<br />

Pisk – zgrzytliwy, przenikliwy dźwięk wydawany zazwyczaj przez kota, który<br />

spodziewa się posiłku. Także podczas zabawy.


26<br />

JAK KOT Z KOTEM<br />

Wrzask – ostry, wysoki dźwięk wydawany z bólu lub podczas bardzo agresywnych<br />

potyczek.<br />

Skrzek – dźwięk wskazujący na podniecenie na widok o�ary, wydawany<br />

zwykle przez kota, gdy ten nie może się do niej dostać (na przykład gdy widzi<br />

ptaka przez okno).<br />

Warknięcie – ma na celu zastraszenie. Kot zwija górną wargę i pokazuje zęby.<br />

Może temu towarzyszyć pomruk, choć nie zawsze.<br />

Postawa ciała<br />

Postawę ciała można rozpatrywać w dwóch kategoriach: zwiększania i zmniejszania<br />

dystansu. Postawa kota przekazuje zazwyczaj jeden z dwóch komunikatów:<br />

” Idź sobie” albo ” Podejdź bliżej”. Co ciekawe, postawa ciała może się<br />

szybko zmieniać w zależności od samopoczucia kota. Pierwszy sygnał, informujący:<br />

” Okej, możesz podejść”, przekształca się czasem w: ” Wystarczy”, a nawet:<br />

” Zmieniłem zdanie… Odejdź!”.<br />

Agresywny, nastawiony ofensywnie kot chodzi na paluszkach z opuszczoną<br />

głową. Wąsy czuciowe ma skierowane do przodu, uszy wyprostowane i wystawione<br />

na boki, widać mu pazurki, a źrenice są zwężone. Koty podporządkowane<br />

mogą przyczaić się lub uciec. Jeżeli do kota zbliża się rywal, obaj będą starać<br />

się zmusić przeciwnika do odwrócenia wzroku – jak rewolwerowcy na �lmach.<br />

Gdy dwa osobniki się mijają, agresor może uderzyć. Kot defensywny obraca<br />

się czasem brzuchem do góry, żeby wykorzystać wszystkie rodzaje broni.<br />

Pewny siebie, dominujący kot podchodzi przodem, ze wzrokiem utkwionym<br />

w przeciwnika. Nieśmiały, przestraszony lub podporządkowany kot ustawia<br />

się bokiem i unika bezpośredniego kontaktu wzrokowego. Kot, który spokojnie<br />

odwraca się tyłem i się oddala, wychodzi z impasu zwycięsko.<br />

Poniżej przedstawiam kilka postaw ciała, które pomogą ci zrozumieć to, co<br />

twoje koty chcą przekazać:<br />

Przyczajenie się – defensywa. Ogon jest zazwyczaj przyciśnięty do ciała, co<br />

pozwala kotu go chronić, a jednocześnie kot wydaje się mniejszy i mniej groźny<br />

dla przeciwnika. Kot, który się boi, opuści uszy i skieruje je do tyłu. Najbardziej<br />

bojaźliwy będzie się zazwyczaj ślinił.<br />

Nogi wyprostowane, pośladki lekko uniesione – ofensywa. Tylne nogi kota są<br />

dłuższe niż przednie, więc łatwo mu przybrać taką pozę.<br />

Brzuchem do góry – postawa zdecydowanie defensywna, pozwala kotu wykorzystać<br />

zęby i cztery komplety pazurków. To także ostrzeżenie. Przeciwnik


SKOMPLIKOWANY ŚWIAT KOCIEJ KOMUNI�CJI 27<br />

wie, że jeżeli się wycofa, wówczas nie dojdzie do konfrontacji. Z drugiej strony,<br />

śpiący lub zrelaksowany kot może wyciągnąć się na grzbiecie, odsłaniając<br />

brzuch – swoje najwrażliwsze miejsce. To znak całkowitego odprężenia, ale<br />

gdy pogłaszczesz go po brzuchu lub zbliży się inny kot, może u niego wystąpić<br />

reakcja obronna. Nasilenie reakcji obronnej zależy od danego kota. Kocięta<br />

mogą przybierać pozycję brzuchem do góry, gdy chcą się bawić. Dla pewności<br />

zaobserwuj towarzyszące temu sygnały. Jeżeli uszy są skierowane to przodu,<br />

kociak jest w zabawowym nastroju. Jeśli natomiast skierowane są do tyłu, wtedy<br />

pozycja brzuchem do góry jest defensywna. Kiedy kociak zaprasza cię do<br />

zabawy, zazwyczaj miauczy lub świergocze, a gdy się broni – syczy.<br />

��������������������������������������������<br />

��������������������������<br />

���������������������������<br />

���������������<br />

�����������������������<br />

���������������������������������������<br />

����������<br />

������������������������������������������<br />

�������������������������<br />

Turlanie się – zachęcanie do zabawy, powitanie.<br />

Wygięty grzbiet i <strong>piloerekcja</strong> – postawa ” kota rodem z Halloween”, może mieć<br />

charakter tak ofensywny, jak i defensywny. Sygnalizuje, że kot jest gotów do każdego<br />

działania w odpowiedzi na następny ruch przeciwnika. Wyginając grzbiet<br />

w łuk, kot może przejść do ofensywnej lub defensywnej agresji. W ten sposób<br />

ostrzega przeciwnika, żeby dobrze się zastanowił, zanim zrobi następny krok.<br />

Kocięta mogą przybierać taką pozę podczas zabawy społecznej. Stąpając na paluszkach<br />

– w komiczny sposób, jak krab – zachęcają innego kociaka do zabawy.<br />

Komunikacja poprzez zapach<br />

Znaczenie zapachowe i wizualne jest podstawowym sposobem kociej komunikacji.<br />

Koty są pod tym względem świetnie wyposażone! Posługują się moczem,<br />

odchodami, pazurami i gruczołami zapachowymi. Znaczenie może być<br />

wizualne lub zapachowe albo stanowić połączenie obu sposobów.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!