Economy Today 84 June 2023

TEΥΧΟΣ 84 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2023 / €2,50

ΚΩΔΙΚΟΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

ΤΟ ΣΤΟΊΧΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΡΟΦΉΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΉ ΕΝΈΡΓΕΙΑ

ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΕΊΣΔΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΕ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

ΤΑ ΝΕΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΟΥ

ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2024

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ KEN MOORE

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΏΝ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΉΜΑΤΟΣ

PwC’s Academy Cyprus

Κάνε το επόμενο βήμα

στην καριέρα σου

Γίνε επαγγελματίας Coach & Mentor

Μάθετε

περισσότερα

και εγγραφείτε

www.pwc.com.cy

© 2023 PricewaterhouseCoopers Λτδ. Με επιφύλαξη όλων των νομίμων δικαιωμάτων.

ΤΕΥΧΟΣ 84 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

22

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

FOCUS

22 COVER STORY: ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

- Η στροφή στην Πράσινη Ενέργεια και ο

γρίφος με τις αποκοπές στις ΑΠΕ

- ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΛΙΚΚΑΣ: Οι προκλήσεις

και ο σχεδιασμός της ενεργειακής μετάβασης της

Κύπρου

- ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Ο οικονομικός

μετασχηματισμός περνά μέσα από την Πράσινη

Μετάβαση

- Το υψηλό ενεργειακό κόστος δεν αφήνει

περιθώρια αδράνειας

42 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

- Μόνο ηλεκτρικά οχήματα από το 2035

- Ηλεκτρικό αυτοκίνητο για τα οποία…αξίζει η

αναμονή

- Οι νέες τεχνολογίες «οδηγούν» την αγορά

αυτοκινήτου

42

68

74

ΘΕΜΑΤΑ/ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ/ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

10 Συνέντευξη του Chief Innovation Officer

της Mastercard: Ανατρέποντας τον τρόπο του

συναλλάσεσθαι και η μελλοντική οικονομία

16 ΒΡΑΣΙΔΑΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ: Οι σημαντικότερες

θαλάσσιες πετρελαϊκές αρτηρίες στον κόσμο

60 Συνάντηση στο γραφείο με την

Doreen Demirdjian

64 Αντέχει η αγορά ακινήτων παρά τις προκλήσεις

68 ΠΑΥΛΟΣ ΛΟΪΖΟΥ: Γιατί τα εμπορικά και

τα οικιστικά ακίνητα κινούνται σε αντίθετες

κατευθύνσεις

70 ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΤΡΙΜΙΝΤΗΣ: Το νέο στοίχημα για

τη βιομηχανία παροχής υπηρεσιών

74 ΗΠΑ Vs ΚΙΝΑΣ: Επιχείρηση «Μικροτσίπ»

80 ΠΩΛΙΝΑ ΑΝΙΦΤΟΥ: Η υδρο-ηλιακή

γεωοικονομία του Νείλου

84 Η βιωματική εκπαίδευση στα μέτρα των

σύγχρονων επιχειρήσεων

88 ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Η τεχνητή

νοημοσύνη μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη

92 Γαμήλιος τουρισμός: Η τάση που ενισχύει την

κυπριακή τουριστική βιομηχανία

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

4 EDITORIAL

6 EI-KONOMIA

8 MARKETWATCH

104 ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

106 ΙΣΤΟΡΙΑ ενός brand

80

ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ…

96 Διεθνές σπορ η φοροδιαφυγή – Οι διάσημοι

αστέρες στη λίστα

100 ΑΘΛΗΤΙΚΟ: Throw Back No1: Μπερντ Σούστερ

EconomyToday 3

TEΥΧΟΣ 84 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2023 / €2,50

ΕDITORIAL

«ΠΡΆΣΙΝΟΙ»

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ

ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ

ΜΕ ΚΌΚΚΙΝΟ

ΤΟΥ ΞΕΝΙΟΥ ΜΕΣΑΡΙΤΗ

ΚΩΔΙΚΟΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

ΤΟ ΣΤΟΊΧΗΜΑ ΤΗΣ ΣΤΡΟΦΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΊΑ

ΚΑΊ ΟΊ ΠΡΟΚΛΗΣΕΊΣ ΤΗΣ ΔΊΕΊΣΔΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΕ


ΤΑ ΝΕΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΟΥ

ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2024

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ KEN MOORE

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

Πλέον βρισκόμαστε στο στάδιο που

ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του

πλάνου της ενεργειακής μετάβασης

αποτελεί πέραν πάσης αμφιβολίας

μία αναγκαιότητα για την οικονομία

μας. Τόσο για το ίδιο το οικονομικό μοντέλο και τη

Bιωσιμότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών

όσο και για την άμεση ανάγκη για επιβίωση

του τόπου μας, ως φυσικός χώρος που μπορούν να

ζουν οι μελλοντικές γενιές. Πρόκειται για ένα εγχείρημα

το οποίο είναι κοστοβόρο και επίπονο αλλά

δεν υπάρχει άλλη λύση. Οι μεταβλητές του κώδικα

ενεργειακής μετάβασης είναι αρκετά περίπλοκες

αφού εμπλέκονται παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να

είναι παντελώς εξωγενείς όπως της τεχνολογίας,

των αποθηκευτικών χώρων από παραγωγή ηλεκτρικής

ενέργειας, της συνεργασίας με χώρες της

περιοχής για την άρση της εκ φύσεως ενεργειακής

απομόνωσης του

νησιού. Εντούτοις, οι

ενδείξεις για την εξέλιξη

της τεχνολογίας

είναι ενθαρρυντικές,

ενώ συγχρόνως οι

σχεδιασμοί για υλοποίηση

των EuroAsia

και Euroafrica

Interconnectors είναι

αναγκαίο να επιταχυνθούν.

Όσον αφορά

στις ενδογενείς μεταβλητές,

η ενεργειακή

μετάβαση πρέπει να

αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της

κυβερνητικής πολιτικής, ενώ επιβάλλεται να καταστούν

πιο αποτελεσματικές και ταχύτερες οι διαδικασίες

που αφορούν τα σχετικά «πράσινα» σχέδια

αλλά και ο συντονισμός ανάμεσα στα 4(!) υπουργεία

που εμπλέκονται στο θέμα. Οι ευρωπαϊκοί

άνεμοι κινούνται προς την κατεύθυνση της καθαρής

ενέργειας τόσο από πλευράς στόχων (42,5% ηλεκτρικό

ρεύμα από ΑΠΕ ως το 2030 και μηδενικοί

ρύποι ως το 2050) όσο από πλευράς διαθέσιμων

ευρωπαϊκών πράσινων κονδυλίων. Χωρίς να θέλουμε

να καταντούμε γραφικοί, χρειάζεται να πατηθεί

το γκάζι και να συντονιστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι

φορείς, ώστε να «σπάσουν» τον κώδικα της

Πράσινης Μετάβασης ειδάλλως η οικονομία μας και

ο ίδιος ο τόπος θα περάσει στο κόκκινο.

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΑΣ

Λεωφόρος Άντη Χατζηκωστή

και γωνία Λεωφόρου

Αρχαγγέλου 31,

2057, Στρόβολος, Λευκωσία

Τηλ.: 22580580

Φαξ: 22580675

ΑΡΧΙΣΥΝΤΆΚΤΗΣ:

Ξένιος Μεσαρίτης

ART DIRECTOR:

Ελένη Νικολάου

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

Έμιλυ Μιντή, Άγγελος Αγγελοδήμου,

Χάρις Βωβού, Θεόδωρος Καυκαρίδης,

Ευδοκία Παπαδοπούλου,

Μαρίνος Παυλικκάς Άννα Κριθαρίδου,

Ναταλία Γεωργιάδου

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ/ΑΝΑΛΥΤΕΣ:

Βρασίδας Νεοφύτου, Τάσος

Γιασεμίδης, Κυριάκος Ε. Γεωργίου,

Πωλίνα Άνιφτου, Παύλος Λοΐζου,

Αριστείδης Τριμιντής,

Ανδρέας Πουλλικκάς

ΔΙΌΡΘΩΣΗ:

Μαρία Ζερβού

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

SALES EXECUTIVE:

Καρολίνα Νεοκλέους

neocleousc@diasmedia.com

22580491

CLIENT SERVICE:

Ελισάβετ Ηρακλέους

iracleouse@diaspublishing.com

22580487

MARKETING EXECUTIVE:

Κλέλια Γιασεμίδου

CLIENT SERVICE SUPERVISOR:

Μαρία Χαραλάμπους

ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΊΟΥ:

Οδυσσέας Κωνσταντίνου

ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΌ:

Σάββια Αριστείδου

EΚΔΟΤΗΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ

ΙΔΡΥΤΉΣ:

Κώστας Ν. Χατζηκωστής

ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ:

Χρύσανθος Τσουρούλλης

ΕΚΤΎΠΩΣΗ:

Proteas Press Ltd

ΔΙΑΝΟΜΉ:

Πρακτορείο Τύπου Κρόνος

4 EconomyToday

EI-KONOMIA

Η ΓΛΏΣΣΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΏΝ ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ

+18,5%

ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2023: 342.736

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2022: 289.335

+3,9%

ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

(ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2023/ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2022)

ΗΝΩΜΕΝΟ

ΒΑΣΙΛΕΙΟ

36,3%

ΙΣΡΑΗΛ

9,9%

ΠΟΛΩΝΙΑ-

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

6,7%

ΕΛΛΑΔΑ

6,2%

+6,3%

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ

ΟΧΗΜΑΤΩΝ

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2023: 2.987

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2022:2.810

+2,18%

ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

(ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2023/ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2022)

ΟΡΥΚΤΆ (23,09%)

ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΟΡΥΚΤΏΝ (12,05%)

ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΆ ΕΊΔΗ (3,12%)

ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΑΠΌ ΞΎΛΟ, ΜΟΝΩΤΙΚΆ,

ΧΗΜΙΚΆ, ΠΛΑΣΤΙΚΆ (2,73%)

ΜΕΤΑΛΛΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ (-9,82%)

3,4%

ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΕΠ

ΡΥΘΜΌΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ 3,4%

(ΠΡΏΤΟ ΤΡΊΜΗΝΟ 2023)

6 EconomyToday

ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΚΑΙ ΚΑΤΙ

ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΜΙΧΑΛΑΡΟ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ

ΣΤΙΣ 11:00

www.sigmatv.com | sigmatvcy | SigmaTv | sigmatvcy

MARKET WATCH

7+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ

1

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Επιχειρηματική αποστολή στο Ντουμπάι πραγματοποίησε στις 10 Μαΐου

το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας σε συνεργασία

με το (ΚΕΒΕ) στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας για ανάδειξη

της Κύπρου ως περιφερειακού και διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου.

Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, στο πλαίσιο της αποστολής

διοργανώθηκε επιχειρηματικό φόρουμ και εκδήλωση δικτύωσης. Στην

αποστολή, της οποίας επικεφαλής ήταν ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος

Αγκαστινιώτης, συμμετείχε αντιπροσωπεία αποτελούμενη από

περίπου 20 κυπριακές εταιρείες και επιχειρηματίες από διάφορους

τομείς υπηρεσιών, όπως της τεχνολογίας και της πληροφορικής,

δικηγορικά, ελεγκτικά και κτηματομεσιτικά γραφεία, χρηματοπιστωτικές

υπηρεσίες και εταιρείες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Όπως αναφέρεται,

κατά τη διάρκεια του φόρουμ, οι κυπριακές εταιρείες είχαν την ευκαιρία

να παρουσιάσουν τον τομέα δραστηριοποίησής τους σε μεγάλο αριθμό

εταιρειών από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ).

2

ΑΥΞΗΣΗ

ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ

ΤΟΥ ICT

Στο 4,6% του συνόλου

του εργατικού δυναμικού

ανήλθε το ποσοστό ειδικών

πληροφορικής, επικοινωνίας

και τεχνολογίας (ICT)

στην Κύπρο το 2022,

σύμφωνα με νέα στοιχεία

της Eurostat. Το ποσοστό

ανήλθε στο επίπεδο του

ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Το μεγαλύτερο μερίδιο

αντιστοιχεί στους άνδρες

ειδικούς στον τομέα, που

αντιπροσώπευαν το 78,4%

το 2022 από 80,7% το

2021. Αντίθετα, οι γυναίκες

ειδικοί ICT αυξήθηκαν

το 2022, φτάνοντας σε

ποσοστό 21,6% κατά

την περσινή χρονιά από

ποσοστό 19,3% το 2021.

Όσον αφορά την Ευρώπη, οι

άντρες ειδικοί ICT κυριάρχησαν

το 2022 με ποσοστό

81,1% σημειώνοντας αύξηση

από 80,9% το 2021.

Οι γυναίκες ειδικοί στον

τομέα στην Ε.Ε. μειώθηκαν

σε 18,9% το 2022 από

19,1% το 2021.

ΜΕΙΩΣΗ ΤΙΜΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Επιβράδυνση για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο παρουσίασε τον Απρίλιο ο

Δείκτης Τιμών Κατασκευών, αντικατοπτρίζοντας μικρή αποκλιμάκωση

των πληθωριστικών πιέσεων στον τομέα. Σύμφωνα με στοιχεία της

Στατιστικής Υπηρεσίας, ο Δείκτης Τιμών Κατασκευαστικών Υλικών για

τον μήνα Απρίλιο 2023 διαμορφώθηκε στις 135,59 μονάδες (με

βάση 2015=100), σημειώνοντας μείωση της τάξης του 0,23% σε

σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα

του προηγούμενου έτους, ο δείκτης κατέγραψε αύξηση 2,18%, σε

σύγκριση με αύξηση 8,15% τον Μάρτιο και 10,7% τον Φεβρουάριο.

Ο μηνιαίος Δείκτης Τιμών Κατασκευαστικών Υλικών δείχνει την εξέλιξη

του κόστους των υλικών που υφίσταται ο εργολάβος. Κατά κύρια

κατηγορία προϊόντων, καταγράφηκαν αυξήσεις στα ορυκτά (23,09%),

στα προϊόντα ορυκτών (12,05%), στα ηλεκτρομηχανολογικά είδη

(3,12%) και στα προϊόντα από ξύλο, μονωτικά, χημικά και πλαστικά

(2,73%). Αντίθετα, μείωση 9,82% παρατηρήθηκε στα μεταλλικά

προϊόντα.

3

4

ΜΕΙΩΣΗ ΜΕΧ ΚΑΤΑ

€60 ΕΚ.

Μείωση κατά περίπου €60 εκατομμύρια,

παρουσίασαν στο τέλος Φεβρουαρίου του

2023 οι Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις

(ΜΕΧ), σε σχέση με τον προηγούμενο

μήνα, με το ποσοστό των ΜΕΧ, έναντι των

συνολικών χορηγήσεων, να μειώνεται

στο 9,3% μετά τη διατήρησή του στο

9,5% τον προηγούμενο μήνα. Σύμφωνα

8 EconomyToday

με στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική

Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ), οι ΜΕΧ

μειώθηκαν στο τέλος Φεβρουαρίου του

2023 στα €2,26 δισεκατομμύρια έναντι

€2,32 δισ. τον προηγούμενο μήνα και

€2,30 δισ. στο τέλος του 2022. Από

τις ΜΕΧ ύψους €2,26 δισ. τα €1,01

δις. αφορούν αναδιαρθρωμένα δάνεια,

τα οποία εξακολουθούν να παραμένουν

μη εξυπηρετούμενα (βάσει της οδηγίας

της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών). Τα

συνολικά δάνεια που αναδιαρθρώθηκαν

ανέρχονται στα €2,66 δισ. Οι συνολικές

χορηγήσεις στο τέλος Φεβρουαρίου του

2023 ανέρχονταν σε €24,41 δισ., από

€24,30 δισ. τον προηγούμενο μήνα. Σύμφωνα

με τα στοιχεία της ΚΤΚ, οι συσσωρευμένες

προβλέψεις των τραπεζών σε

σχέση με τις ΜΕΧ αυξήθηκαν στο 48,4%

(€1,20 δισ.) από 47,2% τον προηγούμενο

μήνα. Οι ΜΕΧ των επιχειρήσεων

μειώθηκαν τον Φεβρουάριο του 2023

στα €939 (ποσοστό 7,8% έναντι των

συνολικών χορηγήσεων) από €968,59

εκ. τον προηγούμενο μήνα, από τις οποίες

τα €825 εκ. αφορούσαν δάνεια μικρομεσαίων

επιχειρήσεων (€835 εκ. στο τέλος

Ιανουαρίου του 2023), εκ των οποίων τα

€395 εκ. αφορούν δάνεια που αναδιαρθρώθηκαν

και παραμένουν στις ΜΕΧ.

Ο δείκτης κάλυψης των εταιρικών ΜΕΧ

διαμορφώθηκε στο 64,7% και των μικρομεσαίων

επιχειρήσεων στο 64,6%.Οι

συνολικές ΜΕΧ των νοικοκυριών ανήλθαν

σε €1,26 δισ. τον Φεβρουάριο του 2023,

από €1,28 δισ. τον προηγούμενο μήνα,

με τον δείκτη κάλυψης να διαμορφώνεται

στο 35,8%.

5

ΚΕΡΔΗ €95 ΕΚΑΤ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ

Κέρδη της τάξης των €95 εκατ. μετά τη φορολογία ανακοίνωσε για το πρώτο τρίμηνο

του 2023 η Τράπεζα Κύπρου, σε σχέση με €17 εκατ. το 1ο τρίμηνο του 2022. Τα

αποτελέσματα χαρακτηρίζονται πολύ θετικά, καθώς υπερβαίνουν τους στόχους και επιβεβαιώνουν,

όπως αναφέρεται, το επιχειρηματικό μοντέλο της τράπεζας. Ως ιδιαίτερα

σημαντικό καταγράφεται το γεγονός της διανομής μερίσματος από την τράπεζα μετά

από 12 χρόνια, με την Τράπεζα Κύπρου να είναι η πρώτη τράπεζα σε Κύπρο και Ελλάδα,

η οποία έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το μέρισμα ανέρχεται

στα €0,05 ανά συνήθη μετοχή (€22,3 εκατ. από την κερδοφορία του 2022). Στα

θετικά για την Τράπεζα Κύπρου σημειώνεται και το γεγονός ότι τα καθαρά έσοδα από

τόκους ανήλθαν στα 162 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 127% σε ετήσια βάση.

6

ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ: ΣΤΑΘΕΡΌ ΕΠΙΤΌΚΙΟ

ΓΙΑ 25 ΧΡΌΝΙΑ

Τη δυνατότητα να «κλειδώσουν» για 25 ολόκληρα χρόνια το επιτόκιο και τη

δόση του στεγαστικού τους δανείου, δίδει η Τράπεζα Κύπρου στους πελάτες της. Σύμφωνα

με ανακοίνωση της Τράπεζας Κύπρου, «τα οφέλη είναι πολλά και σημαντικά, καθώς

οι όποιες μεταβολές των επιτοκίων αφήνουν ανεπηρέαστη τη δόση μέχρι τη λήξη

του δανείου και έτσι οι πελάτες της Τράπεζας Κύπρου μπορούν να προγραμματίσουν

τους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς με μεγαλύτερη ευκολία και σιγουριά, έστω

και αν δεν επωφελούνται από ενδεχόμενη μείωση των επιτοκίων. Υπάρχουν χρεώσεις

εάν το δάνειο εξοφληθεί νωρίτερα». Αναφέρει επίσης ότι η επιλογή του σταθερού επιτοκίου

για 25 χρόνια δεν περιορίζεται μόνο στην απόκτηση πρώτης κατοικίας, καθώς

μπορεί να καλύψει τη χρηματοδότηση για ανακαίνιση κατοικίας και την αγορά ή την

ανακαίνιση εξοχικού και προσθέτει ότι η διάρκεια του δανείου είναι 25 χρόνια.

ΝΕΟ

7 ΚΑΤΑΘΕΤΙΚΟ

ΕΠΙΤΟΚΙΟ

ΑΠΟ ALPHA BANK

CYPRUS

Νέο καταθετικό επιτόκιο για

λογαριασμούς ιδιωτών άνω των

€50.000 που φτάνει έως και

2,10% ανακοινώνει η Alpha Bank

Cyprus. Συγκεκριμένα, σε ανακοίνωσή

της η τράπεζα αναφέρει

ότι ιδιώτες μπορούν να επωφεληθούν

του προϊόντος Alpha

Προθεσμιακές Καταθέσεις το οποίο

προσφέρεται για καταθέσεις άνω

των €50.000 και φέρει σταθερό

επιτόκιο για προκαθορισμένη χρονική

περίοδο. Για 12μηνη περίοδο

με επιτόκιο 1,20%, για 18μηνη

περίοδο με επιτόκιο 1,60% και

για 24μηνη με επιτόκιο 2,10%.

Προστίθεται ότι η καταβολή του

τόκου πραγματοποιείται στη λήξη

της προθεσμιακής κατάθεσης.

8

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ACEMPI-ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

Συνάντηση με επίκεντρο την ανταλλαγή

απόψεων επί κοινών θεμάτων και ευρύτερων

ζητημάτων που απασχολούν την

οικονομία πραγματοποιήθηκε μεταξύ του

Κυπριακού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού

Χρήματος και Ιδρυμάτων Πληρωμών

(ACEMPI) με τον Σύνδεσμο Τραπεζών

Κύπρου. Ο πρόεδρος του ACEMPI, κ Ιωάννης

Γεωργούλας μαζί με τον κ. Γρηγόρη

Δελλά, αντιπρόεδρο του Συνδέσμου και

την κα Έλενα Κοντού, γενική γραμματέα του

Συνδέσμου, ενημέρωσαν τον κ. Κωνσταντίνο

Κουτεντάκη, πρόεδρο του Συνδέσμου

Τραπεζών Κύπρου και τον κ. Μιχάλη Κρονίδη,

ανώτερο διευθυντή στον Σύνδεσμο

Τραπεζών Κύπρου, σχετικά με τις δράσεις

του Συνδέσμου που αποσκοπούν στην

ανάπτυξη του τομέα, καθώς επίσης και την

προστασία, αλλά και την εκπροσώπηση

των επαγγελματικών συμφερόντων και

δικαιωμάτων των μελών του ACEMPI. Οι

συναντήσεις και οι επαφές θα συνεχίσουν

στοχεύοντας πάντοτε στην ανταλλαγή

απόψεων και καλών πρακτικών για την καλύτερη

δυνατή ενημέρωση των μελών των

δύο Συνδέσμων σε θέματα που αφορούν

τη νομοθεσία που διέπει τα Ηλεκτρονικά

Ιδρύματα Πληρωμών, τον τρόπο λειτουργίας

τους, καθώς και τις συνήθεις πρακτικές

και πιθανές συνεργασίες που λαμβάνουν

χώρο στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στόχος του

Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Χρήματος και

Ιδρυμάτων Πληρωμών (ACEMPI) είναι η

διαμόρφωση ενός βιώσιμου και ευημερούντος

μέλλοντος στον τομέα του ηλεκτρονικού

χρήματος στην Κύπρο.

EconomyToday 9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΝΑΤΡΈΠΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ

ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΆΣΕΣΘΑΙ ΚΑΙ

Η ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΉ

ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ

Αποκαλυπτική συνέντευξη του Επικεφαλής Καινοτομίας

της Mastercard στο Economy Today.

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΞΈΝΙΟ ΜΕΣΑΡΊΤΗ

Ο

τρόπος με τον οποίο αγοράζουμε και

πωλούμε αγαθά έχει αλλάξει άρδην τα

τελευταία χρόνια, κάτι το οποίο είναι

προφανές στον καθένα μας, μόνο και

μόνο αν σκεφτούμε πώς διεκπεραιώναμε

τις αγορές μας στις αρχές του 21ου αιώνα και πώς τις

κάνουμε σήμερα. Ο Ken Moore Επικεφαλής Καινοτομίας

(Chief Innovation Officer) της Mastercard μιλά αποκλειστικά

στο Economy Today για το μέλλον των πληρωμών

και του συναλλάσσεσθαι και κάνει προβλέψεις για τις

μεθόδους πληρωμών του αύριο. Στη συνέντευξή του

που δόθηκε στα γραφεία της Mastercard στο Δουβλίνο

εκτιμά ότι τα μετρητά θα παραμείνουν στο προσκήνιο με

διαφορετικό τρόπο για κάθε χώρα και αυτό θα εξαρτάται

κυρίως από τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Ο Ken

Moore μέσα από την εμπειρία του καταγράφει την άποψή

του για το πώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν τις

εξελίξεις στον τομέα των πληρωμών, ενώ περιγράφει τον

τρόπο με τον οποίο η Ιρλανδία εξελίχτηκε από αγροτική

οικονομία σε μία τεράστια βιομηχανία του τεχνολογικού

τομέα, καταγράφοντας και τις στρεβλώσεις που έχει

δημιουργήσει αυτή η τεχνολογική έκρηξη.

Χθες έφτασα στο Δουβλίνο και πλήρωσα ένα

βιβλίο με την πιστωτική μου κάρτα, ένα σνακ

με μετρητά, ένα καφέ με κάρτα μέσω εταιρείας

κρυπτονομισμάτων, ένα σουβενίρ με κάρτα ανέπαφων

πληρωμών και στο λεωφορείο γίνονταν

αποδεκτά μόνο κέρματα των δύο ευρώ. Πριν

20 χρόνια όλες αυτές οι πληρωμές αγαθών θα

γίνονταν μόνο με μετρητά. Πώς θα διαφοροποιηθούν

οι τρόποι που θα πραγματοποιήσω αυτές

τις συναλλαγές στο Δουβλίνο, παραδείγματος

χάριν, μετά από δύο χρόνια;

Κοίτα, αυτό που νομίζω ότι θα συμβεί τα επόμενα δύο

χρόνια είναι ότι ανεξάρτητα από το πώς θα επιλέξετε ότι

θέλετε να πληρώσετε, είτε αυτό είναι με κρυπτονομίσματα,

είτε με πιστωτική κάρτα, είτε με κέρματα των δύο ευρώ,

είτε μέσω κινητού είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα

να πραγματοποιηθούν αυτές οι πληρωμές παντού,

ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για το λεωφορείο, το

εστιατόριο, το βιβλιοπωλείο ή κάποιο άλλο τόπο. Δηλαδή,

όλοι οι λεγόμενοι μηχανισμοί πληρωμών θα πρέπει να

γίνονται δεκτοί σε όλες τις τοποθεσίες των εμπόρων.

Είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα ελευθερίας

για να επιλέξει ο οποιοσδήποτε τον κατάλληλο τρόπο

πληρωμών, βάσει του συνόλου των περιουσιακών

στοιχείων τού κάθε μεμονωμένου καταναλωτή, αλλά και

της χρονικής συγκυρίας που κάποιος θέλει να προβεί

στην πληρωμή ενός αγαθού.

Τώρα, αν θα μπορούσα να προβλέψω για μια περίοδο

που θα ήταν περισσότερη από δύο χρόνια, νομίζω ότι θα

υπήρχαν διάφορες κατηγορίες μέσω πληρωμής που θα

μπορούσε κάποιος να χρησιμοποιήσει. Για παράδειγμα,

10 EconomyToday

«

«

ΕΊΝΑΙ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ

ΝΑ ΥΠΆΡΧΕΙ

Η ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ

ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ ΓΙΑ

ΝΑ ΕΠΙΛΈΞΕΙ

Ο ΟΠΟΙΟΣΔΉΠΟΤΕ

ΤΟΝ ΚΑΤΆΛΛΗΛΟ

ΤΡΌΠΟ ΠΛΗΡΩΜΏΝ

EconomyToday 11


αν πήγαινες να αγοράσεις ένα βιβλίο και αντί να γραφτείς

στο πρόγραμμα επιβράβευσης του βιβλιοπωλείου

θα μπορούσες να συμφωνήσεις να τους δώσεις το

ιστορικό ανάγνωσης βιβλίων κατά το τελευταίο έτος,

το οποίο θα έχεις στο κινητό σου και να σου κάνουν

έκπτωση 20% γι’ αυτή τη βάση δεδομένων. Είναι

πιθανόν αυτή η βάση δεδομένων να είναι ιδιαίτερα

χρήσιμη για κάποιον που εμπορεύεται βιβλία, επειδή

μπορεί να δει τις προτιμήσεις κάποιου που αγοράζει

το συγκεκριμένο βιβλίο και να μπορεί να πωλήσει σε

μεταγενέστερους πελάτες περισσότερα.

Αυτό είναι ένα αρκετά καλό παράδειγμα για το τι θα

μπορούσε να συμβεί στο μέλλον. Θα μπορούσε, γιατί

τη στιγμή της αγοράς ίσως κάποιος να το θεωρεί λίγο

επίπονο να εγγραφεί εκ των προτέρων σε προγράμματα

επιβράβευσης και είναι πιθανόν να προσφέρει αυτά τα

δεδομένα αντί του προγράμματος επιβράβευσης. Από

την άλλη, ο έμπορος μπορούσε να το προσφέρει και

εσύ μπορούσες να πεις όχι. Στην τελική, ο καταναλωτής

έχει τον έλεγχο. Εσείς έχετε τον έλεγχο. Αυτό είναι το

βασικό κομμάτι σε αυτό.

Ένα άλλο σημείο το οποίο αξίζει να αναφερθούμε

είναι ότι πλέον όλα τα περιουσιακά στοιχεία και μέσα

ΠΛΈΟΝ ΌΛΑ

ΤΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΆ

ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΚΑΙ ΜΈΣΑ

ΠΛΗΡΩΜΉΣ ΤΟΥ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΉ

ΘΑ ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ

ΣΕ ΈΝΑ

ΠΟΡΤΟΦΌΛΙ

πληρωμής του καταναλωτή θα βρίσκονται σε ένα πορτοφόλι.

Δηλαδή για την κάρτα Binance ή το κρυπτονόμισμα

που είχατε στην Binance, είτε η χρεωστική κάρτα, είτε η

πιστωτική κάρτα, είτε πρόκειται για ψηφιακό νόμισμα που

εκδόθηκε από την κεντρική τράπεζα, είτε πρόκειται για

NFT για κάποιο ψηφιακό αγαθό που κατέχετε, όλα θα είναι

σε κάποια έκδοση πορτοφολιού στο τηλέφωνό σας, με

εξαίρεση τα μετρητά. Και ίσως ακόμη και τα μετρητά που

κρατάτε στον τραπεζικό σας λογαριασμό να βρίσκονται

στο τηλέφωνό σας, αλλά τα φυσικά μετρητά θα παραμένουν

στην τσέπη σας. Επομένως, θα έχετε μια μοναδική

εφαρμογή, ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι στο τηλέφωνό

σας που θα μπορεί να κάνει όλες αυτές τις πληρωμές

για τις οποίες πιθανότατα πρέπει να χρησιμοποιήσετε

διαφορετικά πράγματα. Όταν χθες έκανες τις πληρωμές

σου στο Δουβλίνο έπρεπε να ανοίξεις την Binance, έκανες

την πληρωμή σου με την Binance, έβγαλες το πορτοφόλι

σου, άγγιξες πιθανώς μια φυσική κάρτα, ανοίξατε

επίσης μία «XPay» εφαρμογή στο κινητό, χωρίς να έχει

σημασία ποια ήταν και διάλεξες κάποια κάρτα που ήταν

στην κορυφή του πορτοφολιού σε αυτό και μετά έβγαλες

μετρητά από το πορτοφόλι σου. Άρα, έχεις όλα αυτά τα

διαφορετικά πορτοφόλια ουσιαστικά. Νομίζω ότι αυτά

12 EconomyToday

τα πορτοφόλια θα ενωθούν σε ένα πορτοφόλι που θα

περιλαμβάνει όλες αυτές τις διαφορετικές μεθόδους

πληρωμής, με εξαίρεση τα μετρητά, που κρατάς φυσικά

στην τσέπη σου.

Σίγουρα έχετε ήδη ερωτηθεί πολλές φορές για

αυτό, αλλά ο κίνδυνος της ψηφιοποίησης όλων

των μέσω πληρωμής σημαίνει ότι, για οποιοδήποτε

λόγο, στην περίπτωση της «αποσύνδεσης» ή

κατάρρευσης του δικτύου για δύο ημέρες μπορεί

να είναι μοιραίος για ολόκληρη την οικονομία.

Αυτή είναι και μια θεωρία που οδηγεί πολλούς

σκεπτικιστές να θέλουν να έχουν ένα μερίδιο

των περιουσιακών τους στοιχείων σε μετρητά;

Πώς το σχολιάζετε αυτό;

Κοιτάξτε, υπάρχουν χώρες στον κόσμο σήμερα όπου

τα μετρητά χρησιμοποιούνται λιγότερο από το 5% των

ανθρώπων, όπως στις σκανδιναβικές χώρες και υπάρχουν

χώρες όπου τα μετρητά χρησιμοποιούνται από

το 75% των ανθρώπων, επομένως υπάρχει ένα πολύ

ευρύ φάσμα μεθόδου πληρωμών σήμερα. Δεν μπορώ

να υποδείξω κάποια χώρα στην οποία δεν υπάρχουν

μετρητά και ακόμα κι αν ήμουν κεντρικός τραπεζίτης που

παρήγαγε ένα ψηφιακό νόμισμα, δεν πιστεύω ότι θα ήταν

σοφό να σταματήσουμε να τυπώνουμε μετρητά. Δηλαδή,

ακόμη και με την έκδοση του ψηφιακού ευρώ και εδώ

στην Ιρλανδία αλλά και στην Κύπρο μέσω της ΕΚΤ, θα

πρέπει να συνεχίζουν να τυπώνουν και «χαρτονομίσματα».

Άποψή μου είναι ότι η συμπεριφορά των καταναλωτών

ορίζει τη χρησιμότητα τής κάθε μεθόδου πληρωμών

αλλά και την αξία που η κάθε μέθοδος φέρνει εν τέλει

στους καταναλωτές με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η

διαδικασία ίσως να κάνει τους καταναλωτές να θέλουν

να υιοθετήσουν μία μέθοδο έναντι μιας άλλης και αυτό

είναι κάτι που συμβαίνει συνεχώς στην ιστορία. Όσο οι

καταναλωτές συνεχίζουν να θέλουν να χρησιμοποιούν

μετρητά, θα πρέπει το κράτος να διασφαλίσει ότι θα

παρέχει αυτή τη δυνατότητα και πρέπει και οι έμποροι να

το σεβαστούν αυτό. Για παράδειγμα, στις σκανδιναβικές

χώρες δεν πρέπει τα μετρητά να γίνουν μηχανισμός

αποκλεισμού από την οικονομία όσων τα χρησιμοποιούν,

επειδή οι έμποροι δεν τα αποδέχονται λόγω του χαμηλού

ποσοστού ανθρώπων που πληρώνουν με μετρητά σε

αυτές τις χώρες.

Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι οι ψηφιακές συναλλαγές

προσφέρουν μία καλύτερη συνθήκη αξίας, επειδή τα μετρητά

δεν είναι δωρεάν εξαιτίας του κόστους εκτύπωσής

τους. Στο ψηφιακό χρηματοοικονομικό πλαίσιο, μπορείτε

να δημιουργήσετε πολύ περισσότερη χρησιμότητα επειδή

μπορείτε να κάνετε προγράμματα επιβράβευσης, μπορείτε

να δανείζετε σε ανθρώπους επειδή η ιστορία τους και

δη η πιστοληπτική τους ικανότητα είναι πλέον ορατή και

μπορείς να θωρακίσεις όλο το σύστημα ώστε να είναι

ασφαλές. Αυτό ίσως είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει

με τα μετρητά, αφού όταν πέσουν από την τσέπη σου,

έχουν χαθεί για πάντα.

Επομένως, υπάρχει καλύτερη χρησιμότητα στους ψηφιακούς

μηχανισμούς πληρωμών, αλλά δεν θα σταματούσα

να εκτυπώνω μετρητά. Θα συνεχίσω την προσπάθεια να

πείθω τους ανθρώπους για τα οφέλη από την υιοθέτηση

αυτών των ψηφιακών τρόπων πληρωμής και στη

συνέχεια θα αξιολογήσω τη συμπεριφορά τους με την

πάροδο του χρόνου ώστε τα στοιχεία να μου δείχνουν

πόσα μετρητά πρέπει να κυκλοφορούν στην αγορά, πόσα

ψηφιακά ευρώ πρέπει να κυκλοφορούν στην αγορά και

πώς επιλέγουν να συναλλάσσονται οι άνθρωποι ώστε

να προσπαθήσω να βελτιώσω όσο περισσότερο γίνεται

τους τρόπους των συναλλαγών.

Η Mastercard αποχώρησε από τη Ρωσία λίγο

μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ

γενικότερα το γεωπολιτικό καθιστά ακόμη

πιο περίπλοκη την εικόνα για τις συναλλαγές

διεθνώς. Πώς αντιμετωπίζετε ως εταιρεία τις

γεωπολιτικές εξελίξεις και πώς επηρεάζουν το

μέλλον των πληρωμών;

Ναι, νομίζω ότι όντως είναι μια περίπλοκη εικόνα,

σωστά; Και νομίζω ότι θα δείτε διαφορετικές χώρες να

αντιδρούν με διαφορετικούς τρόπους. Δηλαδή, μερικές

χώρες θα προχωρήσουν κάνοντας εθνικές υποδομές,

εθνικά σχήματα και «εθνικούς διακόπτες». Και το έχουμε

δει αυτό να συμβαίνει ήδη, όχι μόνο πρόσφατα αλλά

είναι κάτι που γίνεται τα τελευταία 10 με 20 χρόνια.

Νομίζω ότι για παγκόσμιου βεληνεκούς δίκτυα όπως

αυτό της Mastercard, θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τα

δίκτυά μας μπορούν να λειτουργήσουν τόσο σε τοπικό

όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Επομένως θα πρέπει

να διασφαλίσουμε ότι οι καταναλωτές από αυτές τις

χώρες θα μπορούν να εξυπηρετούνται από τα τοπικά

μας δίκτυα παρ’ ότι το δίκτυό μας δεν είναι διαθέσιμο

σε συγκεκριμένα μέρη του κόσμου.

Νομίζω θα ήταν βοηθητικό να θέσουμε ένα παράδειγμα.

Ας πούμε ότι η Ιρλανδία φεύγει από το ευρώ και

αποφασίζαμε να γίνουμε πιο απομονωμένη χώρα και

να ακολουθήσουμε λίγο πιο εθνικιστική προσέγγιση

(σημειώνω ότι στην παρούσα φάση η Ιρλανδία είναι

ακριβώς το αντίθετο αλλά ας πάρουμε αυτό το παράδειγμα).

Ακόμα και έτσι όμως, λόγω του ότι η παγκοσμιοποίηση

της οικονομίας συνεχίζει να υφίσταται, θα

EconomyToday 13


παραμείνει η ανάγκη των πολιτών να ταξιδεύουν εκτός

Ιρλανδίας για να εργαστούν ή να κάνουν συναλλαγές

στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Άρα, οι πολίτες ή

οι επιχειρήσεις αυτής της χώρας θα συνεχίσουν να

χρειάζονται όλα τα μέσα πληρωμής για να εργαστούν

ή να πραγματοποιούν συναλλαγές με τις υπόλοιπες

χώρες του κόσμου, παρά το ότι η Ιρλανδία αποφάσισε

να απομονωθεί. Άρα θα υπάρχει πάντα ένας ρόλος που

πρέπει να επιτελέσουμε ως εταιρείες που ασχολούνται

με τα μέσα πληρωμής ενώ παράλληλα θα πρέπει να

σεβόμαστε τις κυρίαρχες προθέσεις μιας χώρας που

επιλέγει να ενεργεί με περισσότερη εσωστρέφεια

είτε αυτό αφορά να βοηθήσουμε να έχουν οι πολίτες

τα διαπιστευτήριά τους για να συναλλάσσονται με το

εξωτερικό είτε αν αποφασίσουν εντός της χώρας να

προχωρήσουν σε δημόσια έργα ή οτιδήποτε άλλο που

αφορά τα μέσα πληρωμών.

Στην τελική, πρόκειται για μια προσπάθεια που θα πρέπει

να γίνεται και που θα έχει ως αποτέλεσμα την εύρεση

τρόπων συνεργασίας ακόμη και με αυτές τις χώρες

και νομίζω ότι αυτό είναι ένα μέρος του μέλλοντος

του κόσμου μας και όχι κάτι για το οποίο ντρεπόμαστε,

ούτε κάτι που φοβόμαστε στην πραγματικότητα, είναι

κάτι που πιστεύουμε ότι είναι φυσικό και «θα πρέπει

να κινηθούμε μαζί του».

Μπορεί αυτή η έντονη ανταγωνιστικότητα να

εξελίξει ταχύτερα τις τεχνολογίες στα μέσα

πληρωμών; Κάτι όπως έγινε με τον Πόλεμο του

Διαστήματος κατά τον Ψυχρό Πόλεμο;

Η γενικότερη εικόνα που επικρατεί νομίζω είναι ότι οι

κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο θέλουν να κάνουν τα

σωστά πράγματα για τις οικονομίες τους και τους πολίτες

τους. Έχουν ανταγωνιστικές ατζέντες, αλλά με την

πάροδο του χρόνου προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή

των πολιτών και των επιχειρήσεων τους. Οπότε, πιστεύω

ότι θα φτάσουμε τελικά εκεί και δη θα αρχίσουμε τελικά

να εξαλείφουμε τις όποιες «τριβές» και εμπόδια που

υπάρχουν στις διασυνοριακές πληρωμές. Νομίζω ότι

υπάρχουν τα κίνητρα, παρά τον ανταγωνισμό για όλες

τις κυβερνήσεις, ενώ το μονοπάτι μπορεί να μην είναι

σε ευθεία γραμμή και διαφορετικές χώρες μπορεί να

φτάσουν εκεί σε διαφορετικούς χρόνους. Λέω το παράδειγμα

με τη Μέση Ανατολή, η οποία μπορεί να κάνει

κάποιες μορφές συνεργασίας ανάμεσα στις χώρες της

και να διευκολύνει τη μετακίνηση χρημάτων και αγαθών

στη Μέση Ανατολή. Νομίζω ότι η Σιγκαπούρη προσπαθεί

ήδη να το κάνει με την Ταϊλάνδη και το Πακιστάν. Δηλαδή,

μικρότερες περιφέρειες χωρών ενώνονται όπως την

Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία το έχει ήδη κάνει σε κάποιο

βαθμό. Αν δούμε τη γενική εικόνα αν διευκολύνουμε τις

συναλλαγές σε μικρότερα τμήματα και περιφέρειες του

κόσμου ίσως είναι πιο εύκολο να προκύψουν συνεργασίες

ανάμεσα στο σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού

παρά να προσπαθούσαμε να πετύχουμε τη συνολική

συνεργασία και των 210 χωρών ταυτόχρονα.

Σε χώρες όπως η Κύπρος, η Ελλάδα και η Μάλτα

φαίνεται ότι τα τελευταία τρία χρόνια, μετά την

πανδημία, οι εισροές από φορολογικά έσοδα

έχουν αυξηθεί κυρίως λόγω της χρήσης ηλεκτρονικών

πληρωμών και λόγω της μείωσης

χρήσης μετρητών. Πώς η Mastercard εξηγεί

14 EconomyToday

ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΉΣΕΙΣ

ΘΈΛΟΥΝ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΆ

ΜΈΣΑ ΠΛΗΡΩΜΏΝ

ΏΣΤΕ ΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΎΝ

ΚΑΛΎΤΕΡΑ, ΑΛΛΆ ΤΟ

ΊΔΙΟ ΙΣΧΎΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ

ΤΡΆΠΕΖΕΣ Ή ΤΟΥΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΎΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΎΣ

αυτό το γεγονός και πώς συνεργάζεται με τις

κυβερνήσεις των κρατών;

Το δικό μας κομμάτι σε σχέση με αυτό είναι απλό. Εννοώ

ότι απλά τηρούμε του κανονισμούς που επιβάλλει η κάθε

χώρα. Όντως, αυτό που λες ισχύει αφού υπήρξε τεράστια

άνοδος στις ψηφιακές συναλλαγές μετά την πανδημία,

αφού λόγω της μεταδοτικότητας του ιού τα μετρητά

θεωρήθηκαν ένα «βρώμικο» μέσο πληρωμών και ο

κόσμος δεν τα άγγιζε εξαιτίας του φόβου που υπήρχε.

Δεν ήταν η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά αυτή

είναι η πραγματικότητα. Χωρίς να έχω δει τα στοιχεία

σε Κύπρο, Ελλάδα και Μάλτα ήταν φυσικό επακόλουθο

η αύξηση στις φορολογικές εισροές των κρατών λόγω

της αυξημένης χρήσης των ψηφιακών μέσων πληρωμών,

αφού λόγω των κανονισμών που υπάρχουν η

φοροδιαφυγή καθίσταται πιο δύσκολη σε σχέση με το

αν χρησιμοποιούνταν περισσότερο τα μετρητά.

Αυτό που σκέφτομαι ωστόσο, όταν δέχομαι ερωτήσεις

με την «γκρίζα οικονομία» είναι αν είναι κατανοητό ότι

κάποιοι άνθρωποι σκέφτονται ότι οι μικρές επιχειρήσεις

ίσως θέλουν να χρησιμοποιούν μετρητά για να αποφεύγουν

φόρους αλλά αυτό ίσως είναι κάπως κοντόφθαλμο.

Σκεφτείτε ότι οι κυβερνήσεις θέλουν τα ψηφιακά μέσα

πληρωμών ώστε να φορολογούν καλύτερα, αλλά το ίδιο

ισχύει και για τις τράπεζες ή τους χρηματοοικονομικούς

Οργανισμούς οι οποίες στην τελική θέλουν να μπορούν

να βλέπουν την καθαρή εικόνα των επιχειρήσεων για να

μπορούν να αντιληφθούν πώς λειτουργούν και να τους

δανείζουν στη σωστή τιμή που αναλογεί στο ρίσκο τους.

Το μεγάλο ντιμπέιντ που υπάρχει τώρα είναι το εξής: τα

άτομα ή μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν μέσω μετρητών

αν μεταβούν στις ψηφιακές πληρωμές θα πρέπει

από τη μια πλευρά πιθανότατα να πληρώσουν επιπλέον

φόρους που δεν πληρώνουν σήμερα. Από την άλλη, αν

είναι απόλυτα ορατοί, μέσω της ψηφιοποίησης, ξαφνικά,

οι άνθρωποι μπορούν να σας δανείσουν με τρόπο που

να μεγαλώνει την επιχείρησή σας. Και αργότερα τίθεται

το εξής ερώτημα που θα κληθούν να απαντήσουν: Με

ποιο τρόπο πιστεύετε ότι η ανάπτυξη της επιχείρησής

σας θα είναι καλύτερη για εσάς και την οικογένειά σας

και τι επιπτώσεις θα είχε με αυτές τις δύο επιλογές στη

μεταπωλητική αξία της επιχείρησής σας, λαμβάνοντας

υπόψη ότι γενικά η τάση δείχνει ότι τα μετρητά μειώνονται;

Η ενημέρωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για αυτό

το ζήτημα είναι αρκετά δύσκολο εγχείρημα, αλλά είναι

μία πραγματικότητα. Είναι όντως ένα σταυροδρόμι επιλογών

και για να δοθεί το μήνυμα χρειάζεται εκπαίδευση

και αφορά τόσο την κυβέρνηση όσο και γενικότερα τις

ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Στην Κύπρο υπάρχει μία άμεση αύξηση του

κόστους ζωής και σε συγκεκριμένα σημεία του

νησιού η εκτίναξη των ενοικίων ή και του κόστους

ιδιοκατοίκησης έχει ανεβεί λόγω της καθόδου

τεχνολογικών εταιρειών τα τελευταία χρόνια.

Θα ήταν σημαντικό ένα γενικότερο σχόλιο γι’

αυτό το φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί με την

κάθοδο τεχνολογικών εταιρειών στο Δουβλίνο

κατά την τελευταία 20ετία που έχει προκαλέσει

παρόμοια «συμπτώματα».

Κοίτα, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ξεκίνησα ως άτομο

της τεχνολογίας, οπότε προφανώς είμαι μέρος αυτού του

ταξιδιού της Ιρλανδίας. Για μένα, η Ιρλανδία έχει πραγματοποιήσει

μεγάλη στροφή στο οικονομικό της μοντέλο,

το οποίο σε μεγάλο βαθμό πριν 20 χρόνια ήταν βασισμένο

στη γεωργία και την κτηνοτροφία, που παραμένει

σημαντική ακόμη και σήμερα. Αλλά με τον πρωτογενή

τομέα θα ήταν πολύ δύσκολο να χτίσουμε το είδος της

ανάπτυξης και τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος που

θα θέλαμε για τους ανθρώπους στην Ιρλανδία. Είμαστε

μια μικρή χώρα, με συνολικά 5,5 εκατομμύρια πληθυσμό

και έκταση που μπορείς να τη διανύσεις 5 ώρες από το

βορρά ως το νότο και 4 ώρες από την ανατολή ως τη

δύση. Επίσης είμαστε ένα νησιωτικό έθνος. Έτσι, ό,τι κι

αν κάναμε αν ασχολούμασταν με τη γεωργία έπρεπε να

το βάλουμε σε ένα σκάφος και να το πουλήσουμε εκτός

της Ιρλανδίας ή να το βάλουμε σε ένα αεροπλάνο και

πάλι να το πουλήσουμε εκτός της Ιρλανδίας. Επομένως,

νομίζω ότι για μια οικονομία του μεγέθους μας, αυτό για

το οποίο δίνω πολλά εύσημα στις διαδοχικές κυβερνήσεις

μας είναι ότι δεν συνειδητοποίησαν είκοσι χρόνια

πριν αλλά πριν τριάντα πέντε περίπου ότι η τεχνολογία

επρόκειτο να γίνει η βιομηχανία του μέλλοντος. Έτσι,

το προώθησαν σε μεγάλο βαθμό στα πανεπιστήμια και

τόσο η τριτοβάθμια εκπαίδευση όσο και η δευτεροβάθμια

εκπαίδευση άρχισε να προωθεί τα μαθήματα που

αφορούν τον τομέα της τεχνολογίας. Παράλληλα, με την

«παραγωγή ανθρώπων της τεχνολογίας» η κυβέρνηση

άρχισε ενεργά να δίνει κίνητρα για να προσελκύσει

εταιρείες τεχνολογίας για να κάνουν την έδρα τους στην

Ιρλανδία. Αρχίσαμε επίσης, να υποστηρίζουμε εγχώριες

εταιρείες τεχνολογίας για να φτάσουμε εδώ, σε σημείο

που η Ιρλανδία είναι πλέον στους πέντε κορυφαίους

μεγαλύτερους παραγωγούς λογισμικών στον κόσμο. Η

ΚΟΙΤΆΖΩ

ΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΊΑ

ΣΉΜΕΡΑ ΚΑΙ ΝΟΜΊΖΩ

ΌΤΙ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΎ

ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΧΏΡΑ

ΑΠΌ Ό,ΤΙ ΉΤΑΝ ΠΡΙΝ

30 ΧΡΌΝΙΑ

τεχνολογία αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο παίκτη της

χώρας και έχει ανοίξει τον δρόμο και σε άλλους τομείς

όπως η βιο-ιατρική. Γινόμαστε μια χώρα που έχει κάνει

βίωμά της το να αγκαλιάζει την τεχνολογία γεγονός που

φαίνεται και από τη μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών

και φοιτητών που επιλέγουν τους κλάδους των STEM.

Κοιτάζω την Ιρλανδία σήμερα και νομίζω ότι είναι πολύ

καλύτερη χώρα από ό,τι ήταν η Ιρλανδία πριν από 30

χρόνια. Αυτή τη στιγμή έχετε δίκιο ότι υπάρχουν κάποιες

προκλήσεις όπως το ψηλό κόστος στέγασης και

ο πληθωρισμός. Είναι τεράστια πρόκληση, ωστόσο, να

μπορείς να ικανοποιήσεις όλους σου τους στόχους σαν

κοινωνία. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον στόχο του

οικονομικού προσανατολισμού προς την τεχνολογία και

παράλληλα του στόχου που υπήρχε ώστε το Δουβλίνο

να μη γίνει μια πόλη με ουρανοξύστες και να κρατήσει

τον χαρακτήρα του. Αν δεις γύρω σου στο Δουβλίνο,

δεν βλέπεις πολλά πολυώροφα κτήρια, άρα έχουν και

οι δύο στόχοι επιτευχθεί. Δημιουργούνται στρεβλώσεις,

αφού αν επιλέγαμε «να πάμε προς τα πάνω» χτίζοντας

υψηλότερα κτήρια, τότε το στεγαστικό πρόβλημα και τα

ψηλά ενοίκια δεν θα ήταν τόσο μεγάλο ζήτημα.

Γενικά, όταν υπάρχουν μεγαλεπήβολοι και σπουδαίοι

στόχοι πρέπει να συμβιβαζόμαστε, αφού υπάρχουν

επιπτώσεις. Βλέπω πολλές από αυτές τις προκλήσεις μας

από αυτόν τον φακό. Δεν είναι απαραίτητα προκλήσεις,

καθώς θα μπορούσαμε να τις λύσουμε αν το θέλαμε,

σωστά; Απλώς έχουμε πάρα πολλούς στόχους που

ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο αυτή τη στιγμή. Ακόμα

κι έτσι, όταν κοιτάζω την Ιρλανδία σήμερα, μου αρέσει

πολύ το πού βρισκόμαστε, παρά τις προκλήσεις, γιατί

πιστεύω ότι μπορούμε να τις υπερπηδήσουμε.

EconomyToday 15

«

ΘΕΜΑ

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΕΣ

ΘΑΛΆΣΣΙΕΣ

πετρελαϊκές

αρτηρίες στον κόσμο

ΔΙΏΡΥΓΑ

ΤΟΥ ΠΑΝΑΜΆ

ΤΟΥ ΒΡΑΣΊΔΑ ΝΕΟΦΎΤΟΥ

Υπεύθυνου Επενδυτικής Έρευνας

στην Exclusive Capital

«

ΠΈΡΑΝ ΤΟΥ 60% ΤΗΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ

ΕΜΠΟΡΊΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΊΟΥ,

ΦΥΣΙΚΟΎ ΑΕΡΊΟΥ, LNG ΚΑΙ ΆΛΛΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ

ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΊΤΑΙ ΜΈΣΩ

ΘΑΛΑΣΣΊΩΝ ΟΔΏΝ

16 EconomyToday

ΣΤΕΝΆ

ΤΗΣ ΔΑΝΊΑΣ

3.2

ΣΤΕΝΆ

ΔΑΡΔΑΝΕΛΊΩΝ

2.4

ΤΑ ΣΤΕΝΆ

ΤΟΥ ΟΡΜΟΎΖ

ΔΙΏΡΥΓΑ

ΤΟΥ

ΣΟΥΈΖ

5.5

4.8

ΜΠΑΜΠ ΕΛ-ΜΑΝΤΈΜΠ

19.0

ΣΤΕΝΆ ΤΗΣ ΜΑΛΆΚΚΑ

16.0

5.8

ΑΚΡΩΤΉΡΙΟ ΤΗΣ

ΚΑΛΉΣ ΕΛΠΊΔΑΣ

Το πετρέλαιο σημαίνει χρήμα, και χρήμα

σημαίνει δύναμη και εξουσία και

για τις παγκόσμιες ηγέτιδες χώρες, η

εξουσία είναι πάντα ένα μέσο οικονομικής

και πολιτικής επιρροής προς τις

υπόλοιπες χώρες και αντιπάλους.

Η ενέργεια δεν ήταν ποτέ χωρίς πολιτική και

οικονομία, καθώς η ενεργειακή ασφάλεια διαμορφώνει

και διαμορφώνεται από τη γεωγραφική,

γεωπολιτική, στρατιωτική και γεωοικονομική

δυναμική της κάθε περιοχής.

Η ενεργειακή ασφάλεια έχει ανακτήσει τη θέση

της ως το κύριο μέλημα των υπευθύνων χάραξης

της πολιτικής και ενεργειακής στρατηγικής

μετά τα πρωτοφανή οικονομικά και ενεργειακά

σοκ που προκάλεσαν η πανδημία του κορωνοϊού

το 2020-2021 και η ρωσική εισβολή στην

Ουκρανία το 2022-2023.

EconomyToday 17

ΘΕΜΑ

ΈΝΑ «ΣΤΕΝΌ» Ή «ΠΈΡΑΣΜΑ», ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ

ΦΥΣΙΚΉ ΘΑΛΆΣΣΙΑ ΔΊΟΔΟΣ-ΑΡΤΗΡΊΑ

ΜΕ ΜΙΚΡΌ ΠΛΆΤΟΣ, ΠΟΥ ΧΩΡΊΖΕΙ

ΔΎΟ ΕΔΆΦΗ ΚΑΙ ΕΠΟΜΈΝΩΣ ΕΝΏΝΕΙ

ΔΎΟ ΤΜΉΜΑΤΑ ΘΆΛΑΣΣΑΣ

18 EconomyToday

Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΉΣ

ΓΕΩΓΡΑΦΊΑΣ ΣΤΗΝ

ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΉ ΑΓΟΡΆ

Τα συχνά γεωπολιτικά γεγονότα δημιουργούν την

ανάγκη μελέτης της ναυτικής γεωγραφίας με σκοπό

την ασφάλεια της θαλάσσιας διαμετακόμισης του

πετρελαίου και φυσικού αερίου σαν ακόμη έναν

κρίσιμο κρίκο στην παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια.

Η ναυτική γεωγραφία ασχολείται με τη μελέτη των

θαλασσών, ακτών, ωκεανών, λιμνών και άλλων

φυσικών στοιχείων της υδρόσφαιρας που επηρεάζουν

τη ναυσιπλοΐα και διαμορφώνουν την οικονομική,

πολιτική και στρατιωτική δραστηριότητα του

ανθρώπου.

Εξάλλου, από τη λέξη γεωγραφία, πηγάζει και η

γνωστή σε όλους μας λέξη «γεω-πολιτική» που

ασχολείται με την πολιτική γεωγραφία και η «γεωοικονομία»

που ασχολείται με την οικονομική δραστηριότητα

σε σχέση με τη γεωγραφική δυναμική.

Ο λόγος είναι εμφανής καθώς πέραν του 60% της

παγκόσμιας εμπορίας πετρελαίου, φυσικού αερίου,

LNG και άλλων ενεργειακών προϊόντων πραγματοποιείται

μέσω θαλάσσιας διαμετακόμισης με δεξαμενόπλοια,

κυρίως από την πλούσια σε κοιτάσματα

Μέση Ανατολή προς τη γυμνή από κοιτάσματα και

διψασμένη για πετρέλαιο και ενέργεια Ασία (Κίνα,

Ιαπωνία, και Νότιος Κορέα).

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα θαλάσσια στενά του

Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο, του Μαλάκκα στη

νοτιοδυτική Ασία, τα δύο περάσματα στην Ερυθρά

Θάλασσα, τα Στενά του Μπαμ-ελ-Μάντεμπ στην

Υεμένη και τη Διώρυγα του Σουέζ στην Αίγυπτο

να αποτελούν τα πιο καίρια στρατηγικά σημεία θαλάσσιων

στενών περασμάτων στον κόσμο σε όγκο

διαμετακόμισης πετρελαίου και κινδύνου.

Τη λίστα συμπληρώνουν σε βαθμό σημαντικότητας,

τα Στενά του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη

Τουρκίας, η Διώρυγα του Παναμά, το Στενό του

Γιβραλτάρ και τα Στενά της Κοπεγχάγης στη Δανία.

Οι ενεργειακές αγορές και ειδικά τα διεθνή συμβόλαια

αργού πετρελαίου τύπου Brent και WTI είναι

ιδιαιτέρως ευαίσθητα σε πιθανούς ή ξαφνικούς κινδύνους

αναστολής της κυκλοφορίας δεξαμενόπλοιων

από τα κυριότερα στενά περάσματα στον κόσμο.

Παράδειγμα, αν ένα σοβαρό γεωπολιτικό συμβάν ή

ένα απρόσμενο ναυτικό ατύχημα ή ακραίο καιρικό

φαινόμενο (τυφώνες, τσουνάμι) προκαλέσει τη μερική

ή ολική διακοπή μεταφοράς πετρελαίου μέσω

συγκεκριμένου στενού, ενδέχεται να προκαλέσει

μικρές ή μεγάλες ελλείψεις προσφοράς πετρελαίου

στις αγορές, με αποτέλεσμα οι τιμές πετρελαίου στις

διεθνείς αγορές να εκτοξευθούν αναλόγως με τη

διάρκεια και τις ποσότητες που θα επηρεαστούν.

ΕΤΥΜΟΛΟΓΊΑ ΓΙΑ

ΤΑ ΘΑΛΆΣΣΙΑ «ΣΤΕΝΆ»

Από γεωγραφικής άποψης, ένα «στενό» ή «πέρασμα»,

είναι μια φυσική θαλάσσια δίοδος-αρτηρία με

μικρό πλάτος, που χωρίζει δύο εδάφη και επομένως

ενώνει δύο τμήματα θάλασσας.

Το «στενό» διαφέρει από τη «διώρυγα» στο γεγονός

ότι τα στενά είναι φυσικές θαλάσσιες αρτηρίες που

δημιουργήθηκαν από σεισμούς ή μετακινήσεις των

πλακών της γης, ενώ οι διώρυγες είναι τεχνητές

υδάτινες αρτηρίες εφόσον έχουν κατασκευασθεί

από τον άνθρωπο.

Το διεθνές ναυτικό εμπόριο διευκολύνεται από την

ύπαρξη ενός στενού ή μιας διώρυγας που ενώνει

δύο θαλάσσιες περιοχές ή με ποταμούς (κεντρικήβόρεια

Ευρώπη) ή λίμνες (ΗΠΑ-Καναδάς), καθώς

εξοικονομείται σημαντικός χρόνος για το ταξίδι, που

μετουσιώνεται σε οικονομικό όφελος λόγω μειωμένης

κατανάλωσης καυσίμων, μειώνεται ο χρόνος

ταξιδιού, μειώνεται το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων

και που στην τελική, βοηθά να φθάσει το

προϊόν στον τελικό αγοραστή σε μειωμένο κόστος.

Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΩΝ ΣΤΕΝΏΝ

ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΌΤΗΤΑ

Από την αρχαιότητα, οι άνθρωποι και οι πολιτείες

είχαν καταλάβει τη γεωπολιτική και οικονομική

σημαντικότητα κάποιων θαλάσσιων περασμάτων, με

αποκορύφωμα τα Στενά του Βοσπόρου και Δαρδανελίων

(Ελλήσποντος) και ο Ισθμός (δίολκος) της

Κορίνθου που ένωνε το Αιγαίο Πέλαγος με το Ιόνιο.

Ο Βόσπορος χωρίζει την Ευρωπαϊκή Ήπειρο και

την Ασία και συνδέει το Αιγαίο Πέλαγος-Μεσόγειος

Θάλασσα με τη Μαύρη Θάλασσα και έχει γεωστρατηγική

θέση, καθώς εκεί αναπτύχθηκε και μεγαλούργησε

η Κωνσταντινούπολη, η πρωτεύουσα του

Βυζαντίου για 1000 χρόνια και από το 1453 μ.Χ.

και μετά η Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Εξαιρετικής σημασίας είναι και το Στενό του Γιβραλτάρ

που χωρίζει την Ευρωπαϊκή Ήπειρο με την

Αφρική (Ισπανία-Μαρόκο) και ενώνει τη Μεσόγειο

Θάλασσα με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Οι αρχαίοι

Έλληνες ονόμαζαν «Ηράκλειες Στήλες» το στενό,

καθώς πίστευαν ότι ήταν η άκρη του γνωστού ως

τότε κόσμου (Όμηρος).

ΙΡΑΝ

ΤΑ ΣΤΕΝΆ ΤΟΥ ΟΡΜΟΎΖ

ΣΑΟΥΔΙΚΗ

ΑΡΑΒΙΑ

ΗΝΩΜΈΝΑ ΑΡΑΒΙΚΆ

ΕΜΙΡΆΤΑ

ΟΜΑΝ

ΤΑ 3 ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΘΑΛΆΣΣΙΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΆ ΠΕΡΆΣΜΑΤΑ

ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ

Αυτά είναι τα 3 κορυφαία θαλάσσια περάσματα

στον κόσμο από την άποψη του μεγέθους του

εμπορίου πετρελαίου, φυσικού αερίου, και πετροχημικών,

αναγκαίων για τις σύγχρονες και μοντέρνες

κοινωνίες και λόγω των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών

τους κινδύνων.

1. Στενά του ορμούζ (περσικός κόλπος):

19 εκατ. Βαρέλια την ημέρα

Τα θαλάσσια Στενά του Ορμούζ (Straits of Hormuz)

στον Περσικό Κόλπο, είναι ίσως το πιο σημαντικό

-από γεωπολιτικής και γεωοικονομικής σκοπιάςπετρελαϊκό

θαλάσσιο πέρασμα στον κόσμο, καθώς

συνδέει τους πετρελαιοπαραγωγούς της Μέσης

Ανατολής με τις παγκόσμιες αγορές.

Το ζωτικό αυτό πέρασμα ενώνει την περίκλειστη

θάλασσα του Περσικού Κόλπου με τον Κόλπο του

Ομάν και τον Ινδικό Ωκεανό και κατά επέκταση- με

όλες τις αγορές του κόσμου, ενώ χωρίζει το Ιράν με

το Ομάν και την Αραβική Χερσόνησο με το στενότερό

του σημείο να έχει μόλις 21 μίλια πλάτος.

Αυτό που κάνει τόσο σημαντικά τα Στενά του Ορμούζ

είναι ότι μέσω αυτού του στενού περάσματος

αναγκαστικά περνούν οι περισσότερες ή όλες οι

εξαγωγές πετρελαιοειδών από τις χώρες-μέλη του

ΟΠΕΚ- Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών.

ΑΠΌ ΤΑ ΣΤΕΝΆ

ΤΟΥ ΟΡΜΟΎΖ

ΜΕΤΑΦΈΡΕΤΑΙ

ΤΟ 30% ΤΟΥ

ΠΕΤΡΕΛΑΊΟΥ ΠΟΥ

ΔΙΑΚΙΝΕΊΤΑΙ ΜΈΣΩ

ΘΑΛΆΣΣΗΣ ΣΕ ΌΛΟ

ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ

Δηλαδή, από αυτόν τον θαλάσσιο δίαυλο θα περάσουν

οι εξαγωγές από το Ιράκ, το Ιράν, το Κουβέιτ,

το Μπαχρέιν, τα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία, ενώ

από εκεί θα περάσουν και οι τεράστιες εξαγωγές

LNG του Κατάρ σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Lloyd’s και την

αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφόρησης

(ΕΙΑ), σχεδόν 19 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου

την ημέρα διακινούνται από τα Στενά του Ορμούζ.

Με την παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου να

είναι περίπου στα 102 εκατ. βαρέλια την ημέρα το

2023, αυτό σημαίνει ότι περίπου το ένα πέμπτο

περνά μέσω των Στενών, ενώ αντιπροσωπεύει το

30% του πετρελαίου και άλλων υγρών προϊόντων

πετρελαίου που μεταφέρθηκαν διά θαλάσσης σε

όλο τον κόσμο.

Το Ιράν, το οποίο ελέγχει το βόρειο-ανατολικό

κομμάτι των Στενών ενώ το Ομάν το νότιο, απειλεί

δημοσίως εδώ και δεκαετίες να κλείσει ή να

διαταράξει την κυκλοφορία πετρελαίου μέσω των

Στενών, χωρίς όμως να το πράξει ακόμη.

Τα Στενά δεν είχαν κλείσει ποτέ ούτε κατά τη διάρκεια

του οκταετή πολέμου Ιράν-Ιράκ (το 1980-

1988), παρότι και δύο πλευρές προσπάθησαν να

διακόψουν τις εξαγωγές πετρελαίου η μία της άλλης,

σε μια διαμάχη γνωστή και ως «ο Πόλεμος των

Τάνκερ».

Η στρατηγική του σημασία φαίνεται και στο γεγονός

ότι το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ παίρνει σοβαρά

EconomyToday 19

ΘΕΜΑ

τις απειλές του Ιράν, εγκαθιστώντας στην περιοχή

τον 5ο Στόλο -με έδρα το γειτονικό Μπαχρέιν- για

να περιπολεί τη ζωτική αυτή θαλάσσια οδό και να

δίνει ασφάλεια στη ναυτική διακίνηση από τις απειλές

του Ιράν.

Δεν είναι τυχαία η ένταση στην περιοχή την περίοδο

2018-2020 μετά την απόσυρση των ΗΠΑ -επί

προεδρίας Τραμπ- από τη συμφωνία του 2015 για

το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που συμμετέχουν

ακόμη πέντε άλλες μεγάλες δυνάμεις.

Το Ιράν απείλησε τότε ότι θα μπορούσε να διακόψει

τη ροή πετρελαίου μέσω των Στενών για αντίποινα

για το νέο εμπάργκο εξαγωγών πετρελαίου του

Ιράν από τις ΗΠΑ, που είχαν ως στόχο τα έσοδα

της χώρας από το πετρέλαιο, σε μια προσπάθεια να

τερματιστεί το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Οι δυτικές χώρες και το Ισραήλ φοβούνται ότι το

Ιράν θέλει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα, κάτι που

αρνείται η Τεχεράνη, κρατώντας ανοιχτό ένα μέτωπο

που μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια προσφορά

πετρελαίου και θα πληγώσει το διεθνές εμπόριο και

οικονομίες.

Πάνω σε αυτό το πλαίσιο, οι χώρες του Κόλπου και

οι ΗΠΑ επεξεργάζονται εναλλακτικούς διαύλους για

τις εξαγωγές του Περσικού Κόλπου για να παρακάμψουν

τα Στενά και την επιρροή του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης

και της κατασκευής περισσότερων

χερσαίων αγωγών πετρελαίου προς την Ερυθρά

Θάλασσα και Μεσόγειο, αλλά χωρίς σημαντικό αποτέλεσμα

στους όγκους μεταφοράς.

2. Στενά της Μαλάκκας και

Σιγκαπούρης (Ασία): 16 εκατ.

βαρέλια την ημέρα

Η δεύτερη πιο σημαντική θαλάσσια πετρελαϊκή

αρτηρία στον κόσμο όσον αφορά τον όγκο του πετρελαίου

είναι τα Στενά της Μαλάκκας και Σιγκαπούρης

στην Ασία (Straits of Malacca and Singapore)

που ενώνουν τον Ινδικό Ωκεανό με τη Θάλασσα της

Νότιας Ασίας και Ειρηνικό Ωκεανό.

Τα στενά της Μαλάκκας μοιράζονται η Ινδονησία και

η Μαλαισία, ενώ το στενά της Σιγκαπούρης μοιράζεται

μεταξύ της Μαλαισίας, της Ινδονησίας και της

Σιγκαπούρης. Τα στενά έχουν μήκος 800 χιλιόμετρα

και πλάτος μεταξύ 65-250 χιλιόμετρα, ενώ τα νερά

είναι αρκετά ρηχά με αποτέλεσμα να παρατηρούνται

προβλήματα στη ναυσιπλοΐα σε έντονα φαινόμενα

παλίρροιας.

Η σημαντικότητα του στενού έγκειται στο γεγονός

ότι αποτελεί την πλησιέστερη θαλάσσια διαδρομή

για τη διακίνηση πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή

προς τις Ασιατικές οικονομίες, ενώ είναι ο σημαντικότερος

εμπορικός θαλάσσιος διάδρομος για τις

εξαγωγές της Ασίας προς όλον τον κόσμο.

Σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής

Πληροφόρησης (ΕΙΑ), σχεδόν τα 16 από τα 19 εκατομμύρια

βαρέλια πετρελαίου την ημέρα που φεύγουν

από τα Στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο

20 EconomyToday

ΤΑ ΣΤΕΝΆ ΤΗΣ

ΜΑΛΆΚΚΑΣ

ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΤΗΝ

ΠΛΗΣΙΈΣΤΕΡΗ

ΘΑΛΆΣΣΙΑ

ΔΙΑΔΡΟΜΉ ΓΙΑ

ΤΗ ΔΙΑΚΊΝΗΣΗ

ΠΕΤΡΕΛΑΊΟΥ ΑΠΌ

ΤΗ ΜΈΣΗ ΑΝΑΤΟΛΉ

ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΣΙΑΤΙΚΈΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΊΕΣ

ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ

διακινούνται διά μέσω των στενών της Μαλάκκας

προς τους μεγάλους αγοραστές της Ασίας.

Η γεωπολιτική και γεωοικονομική σημασία των

στενών της Μαλάκκας πηγάζει από το γεγονός ότι

οι βαριές βιομηχανίες της Ασίας λειτουργούν με το

αργό πετρέλαιο και τα καύσιμα που περνάνε από

αυτά τα στενά, με αποτέλεσμα η Κίνα, Ιαπωνία και

Νότιος Κορέα να έχουν στρατηγικό και οικονομικό

συμφέρον για αδιάκοπη κυκλοφορία δεξαμενόπλοιων

μέσω των στενών.

3. Στενά του Μπαμ-ελ-Μάντεμπ

(Υεμένη): 5 εκατ. βαρέλια την ημέρα

Η τρίτη πιο σημαντική θαλάσσια πετρελαϊκή αρτηρία

στον κόσμο όσον αφορά τον όγκο του πετρελαίου και

γεωπολιτικής σημασίας είναι τα Στενά του Μπαμ-Ελ-

Μάντεμπ στην Υεμένη (Straits of Bab el-Mandeb).

Τα στενά συνδέουν την Ερυθρά Θάλασσα με την

Αραβική Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό, ενώ

χωρίζει την Υεμένη και Αραβική Χερσόνησο με την

Αφρική (Τζιμπουτί, Ερυθραία).

Η Υεμένη με τα στενά της απόκτησε μεγάλη

γεωστρατηγική και οικονομική σημασία μετά την

κατασκευή της διώρυγας του Σουέζ το 1869,

με αποτέλεσμα να είναι το Μήλον της Έριδος για

πολλές χώρες και αυτοκρατορίες της τελευταίας

ΤΑΪΛΆΝΔΗ

ΜΑΛΑΙΣΙΑ

ΣΤΕΝΆ

ΤΗΣ ΜΑΛΆΚΚΑ

ΣΑΟΥΔΙΚΗ

ΑΡΑΒΙΑ

ΣΟΥΔΑΝ

ΟΜΑΝ

ΕΡΥΘΡΑΊΑ

ΥΕΜΕΝΗ

ΜΠΑΜΠ ΕΛ-ΜΑΝΤΈΜΠ

ΑΙΘΙΟΠΊΑ

ΤΖΙΜΠΟΥΤΊ

ΣΟΜΑΛΙΑ

δεκαετίας.

Υπάρχουν τρεις σημαντικοί λόγοι που οι αναλυτές

πετρελαίου έχουν στο ραντάρ τους την

Υεμένη καθημερινά:

1. Πέραν των 5 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου

την ημέρα περνάνε αυτά τα επικίνδυνα από

πειρατές, εμφύλιες διαμάχες και ρηχά νερά υδάτινο

πέρασμα με δεξαμενόπλοια, μεταφέροντας

το πολύτιμο πετρέλαιο από τον Περσικό Κόλπο

στη «διψασμένη» για ενέργεια Ευρώπη μέσω της

διώρυγας του Σουέζ στην Αίγυπτο.

2. Η σημασία των στενών μεγεθύνεται λόγω του

κινδύνου να διακοπούν οι μεταφορές λόγω

των συνεχόμενων εχθροπραξιών στον πολυετή

εμφύλιο πόλεμο στην ίδια την Υεμένη. Είναι το

μόνο υδάτινο πέρασμα με μέγεθος μεταφοράς

πετρελαίου και εμπορευμάτων που γειτνιάζει σε

εμπόλεμη ζώνη, ενώ ταυτόχρονα κινδυνεύει από

ένοπλους πειρατές από τη γειτονική Σομαλία και

τους τζιχαντιστές του ISIS που ελέγχουν ένα μικρό

κομμάτι γης της Υεμένης δίπλα από τα στενά.

3. Η τρίτη και η πιο πρόσφατη αιτία, είναι η ανάγκη

της Ευρώπης να εισάγει πετρελαιοειδή και

φυσικό αέριο από διαφορετικές πηγές πέραν από

της Ρωσίας λόγω των κυρώσεων για την εισβολή

στην Ουκρανία το 2022.

Πέραν από τις μεγάλες ποσότητες ενέργειας που

έρχονται από τις ΗΠΑ μέσω Ατλαντικού Ωκεανού, η

Ευρώπη εισάγει μεγάλες ποσότητες αργού πετρελαίου

από τον Περσικό Κόλπο και πετρελαϊκά παράγωγα

όπως βενζίνη και ντίζελ από την Ινδία και Κίνα και

φυσικό αέριο-LNG από το Κατάρ.

Ουσιαστικά, ο νέος σχεδιασμός για την ενεργειακή

ασφάλεια της Ευρώπης εξαρτάται κατά ήμισυ από την

αδιάκοπη κυκλοφορία δεξαμενόπλοιων στην Ερυθρά

Θάλασσα, μέσω των Στενών της Υεμένης και της

Διώρυγας του Σουέζ, με μεγάλο κίνδυνο ατυχήματος

λόγω πολλαπλών κινδύνων που μπορούν να αυξήσουν

τις τιμές πετρελαίου στις διεθνείς αγορές.

Δεν είναι τυχαία η εγκατάσταση μόνιμων στρατιωτικών

βάσεων στο έδαφος του Τζιμπουτί από τις

μεγάλες εξαγωγικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία

(Λεγεώνα των Ξένων), η Κίνα, η Ιταλία, η Τουρκία, η

Σαουδική Αραβία και η Ιαπωνία (μοναδική στρατιωτική

βάση εκτός Ιαπωνίας).

Το Τζιμπουτί, που ήταν γαλλική αποικία μέχρι το

1977, είναι ένα μικρό ανεξάρτητο παράλιο κράτος

στρατηγικά τοποθετημένο στην είσοδο της Ερυθράς

Θάλασσας και ελέγχει το δυτικό μέρος των στενών

του Μπαμ-ελ-Μάντεμπ.

Θεωρείται το μοναδικό κράτος στον κόσμο που

φιλοξενεί τις περισσότερες ξένες στρατιωτικές βάσεις,

ενώ τα έσοδα από την ενοικίαση των βάσεων

καλύπτει περίπου το 20% του ΑΕΠ-Ακαθάριστου

Εγχώριου Προϊόντος.

EconomyToday 21


COVER STORY

Η ΣΤΡΟΦΉ ΣΤΗΝ

ΠΡΆΣΙΝΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑ

ΚΑΙ Ο ΓΡΊΦΟΣ ΜΕ

ΤΙΣ ΑΠΟΚΟΠΈΣ

ΣΤΙΣ ΑΠΕ

Ποιες δυο λύσεις προωθούνται για

να σταματήσουν οι αποκοπές και να

προχωρήσει η διείσδυση των ανανεώσιμων

πηγών στο δίκτυο της χώρας

ΤΟΥ ΆΓΓΕΛΟΥ ΑΓΓΕΛΟΔΉΜΟΥ

22 EconomyToday

OΙ ΧΏΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΕΠΙΔΙΏΚΟΥΝ

ΝΑ ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΉΣΟΥΝ ΈΝΑ ΝΈΟ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΌ ΣΤΌΧΟ: ΝΑ ΑΝΕΒΆΣΟΥΝ

ΣΤΟ 42,5% ΤΗΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ Ε.Ε.,

ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΏΣΙΜΕΣ ΠΗΓΈΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

ΜΈΧΡΙ ΤΟ 2030

Η

στροφή προς την Πράσινη Ενέργεια

με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών

ενέργειας, είναι όπως όλα συνηγορούν

μονόδρομος. Το μέλλον στον

τομέα της ενέργειας είναι πράσινο,

αφού από τη μια η χρήση ορυκτών καυσίμων

(κυρίως πετρέλαιο και άνθρακας) φαίνεται να

έχει ημερομηνία λήξης, ενώ το φυσικό αέριο έχει

χαρακτηριστεί ως μεταβατικό καύσιμο στον δρόμο

προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ενδεικτικά της πορείας που έχουν λάβει τα πράγματα

και της επιδίωξης των κρατών να ακολουθήσουν

τον δρόμο της Πράσινης Ενέργειας, με συναφή

απεξάρτησής τους από τα ορυκτά καύσιμα, ήταν τα

αποτελέσματα της συνόδου των χωρών EU-MED

9, όπου έλαβε μέρος και η Κύπρος με τον υπουργό

Ενέργειας. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη συμφώνησαν

στην ανάπτυξη της Μεσογείου ως Κόμβου Πράσινης

Ενέργειας. Την ίδια ώρα, οι χώρες της Ε.Ε. επιδιώκουν

να οριστικοποιήσουν ένα νέο ενεργειακό στόχο: Να

ανεβάσουν στο 42,5% της ενέργειας της Ε.Ε., τις

ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2030.

Πού στέκεται όμως η Κύπρος στον τομέα της Πράσινης

Ενέργειας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας;

Η αλήθεια είναι ότι η χώρα μας καθυστέρησε

να προχωρήσει στην παραχώρηση κινήτρων για την

ανάπτυξη των ΑΠΕ και κυρίως των φωτοβολταϊκών

και των αιολικών συστημάτων. Και καθυστέρησε

δεδομένου ότι η χώρα μας διαθέτει ηλιοφάνεια

τις περισσότερες μέρες του χρόνου, κάτι που θα

δικαιολογούσε την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών

συστημάτων.

EconomyToday 23


COVER STORY

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο παρατηρήθηκε αύξηση

της ζήτησης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών,

απόρροια τόσο των κινήτρων που δόθηκαν όσο και

της αύξησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας που

έκανε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ακόμη πιο

ελκυστική τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις

επιχειρήσεις. Την ίδια ώρα προχωρεί η ανάπτυξη

μεγάλων φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων,

τα οποία συνεισφέρουν στην παραγωγή ενέργειας

της χώρας μας. Κάπου εδώ όμως φαίνεται να δημιουργείται

πρόβλημα, καθότι η ζήτηση ενέργειας στη

χώρα μας είναι σχετικά μικρή και επομένως όταν

η παραγωγή υπερισχύσει της ζήτησης, χρειάζεται

κάποια συστήματα να βγουν εκτός δικτύου. Πρόσφατα

γίναμε μάρτυρες απενεργοποίησης αριθμού

φωτοβολταϊκών συστημάτων για λόγους ασφάλειας

του δικτύου όπως αναφέρθηκε.

Όπως προκύπτει, ο τομέας της ενέργειας και ιδιαίτερα

των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βρίσκεται ενώπιον

μεγάλων προκλήσεων τόσο στη χώρα μας όσο

και διεθνώς και οι αρμόδιοι καλούνται να βρουν τις

λύσεις εκείνες για ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση των

ΑΠΕ στα εθνικά συστήματα ενέργειας. Μάλιστα σε

σχέση με τα πρόσφατα προβλήματα που προέκυψαν

με την αποκοπή της ενέργειας από ΑΠΕ, εκπρόσωποι

του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς, αλλά και της

ΑΗΚ, σημείωσαν ότι με τα συστήματα αποθήκευσης

που θα δημιουργηθούν και τη διασύνδεση με συστήματα

άλλων χωρών, τα προβλήματα αναμένεται να

επιλυθούν σε μεγάλο βαθμό.

ΠΛΑΊΣΙΟ ΓΙΑ ΑΠΟΘΉΚΕΥΣΗ

ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

Αναλυτικότερα, μιλώντας στο Economy Today ο

εκπρόσωπος Τύπου του Διαχειριστή Συστήματος

Μεταφοράς Βραχίμης Κουτσόλουκας, εξήγησε κατ’

αρχήν ότι οι βασικές αρμοδιότητες του Διαχειριστή,

είναι η λειτουργία του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής

Ενέργειας και η αντικειμενική διαχείριση της

εμπορίας ηλεκτρισμού στο ανταγωνιστικό περιβάλλον,

στηρίζοντας και προωθώντας την ηλεκτροπαραγωγή

από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Σε σχέση λοιπόν με την ενέργεια που παράγεται

από ΑΠΕ, ο κ. Κουτσόλουκας σημείωσε πως όταν

η παραγωγή είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση, τότε

αναγκαστικά υπάρχουν περικοπές, ένεκα του ότι

δεν υπάρχουν συστήματα αποθήκευσης. Σε πρώτο

στάδιο οι αποκοπές γίνονται από τα μεγάλα πάρκα,

ωστόσο σε ακραίες περιπτώσεις υπάρχει πιθανότητα

να υπάρξουν και περικοπές από οικιακούς καταναλωτές

όπως είπε.

Κληθείς να σχολιάσει το γεγονός ότι από τη μια

ενθαρρύνονται οι καταναλωτές να τοποθετήσουν

φωτοβολταϊκά και από την άλλη τους γίνονται περικοπές,

ο κ. Κουτσόλουκας σημείωσε ότι οι αποκοπές

γίνονται σπάνια και είναι αμελητέες σε σύγκριση με

την εξοικονόμηση που επιτυγχάνουν οι καταναλωτές

από την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών. Άλλωστε,

πρόσθεσε, ήδη ετοιμάζεται το πλαίσιο για δημιουργία

συστημάτων αποθήκευσης, κάτι που θα επιλύσει σε

μεγάλο βαθμό το πρόβλημα.

Ειδικότερα, σε σχέση ακριβώς με το θέμα της αποθήκευσης

ανέφερε ότι έχουν δοθεί οδηγίες από τη

ΡΑΕΚ προς τον Διαχειριστή να προχωρήσει στην

ετοιμασία πλαισίου το οποίο θα διέπει την αποθήκευση

ενέργειας. Όπως είπε, είναι κάτι που συμβαίνει

τώρα και σε άλλες χώρες, δηλαδή οι χώροι αποθήκευσης

ενέργειας είναι μία τεχνολογία που ολοένα

εξελίσσεται αυτή την περίοδο σε όλο τον κόσμο και

δεν είναι ζήτημα της Κύπρου η καθυστέρηση. Με την

αποθήκευση ενέργειας, θα μειωθούν οι περικοπές,

ενώ θα βοηθήσει και στο θέμα των βλαβών, ανέφερε

ο κ. Κουτσόλουκας. Καταλήγοντας, διευκρίνισε ότι

τα συστήματα μπαταριών που θα εγκατασταθούν για

την αποθήκευση ενέργειας, μπορούν να τα προμηθευτούν

και οικιακοί καταναλωτές για την παραγωγή

ενέργειας. Θα αποθηκεύουν την ενέργεια και θα τη

χρησιμοποιούν όταν τη χρειάζονται.

ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΆΛΛΑ ΠΆΡΚΑ

ΑΠΌ ΑΗΚ

Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ

Χριστίνα Παπαδοπούλου μιλώντας στο Economy

Today, αναφέρθηκε στις προσπάθειες της Αρχής

24 EconomyToday

να επεκταθεί περισσότερο στις ΑΠΕ και έδωσε τις

δικές της εκτιμήσεις σε σχέση με τα προβλήματα

που παρουσιάστηκαν πρόσφατα. Ειδικότερα, η κ.

Παπαδοπούλου σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή η ΑΗΚ

διαθέτει πολύ μικρό μερίδιο στην αγορά όσον αφορά

στις ΑΠΕ το οποίο κυμαίνεται στο 3% περίπου.

Αυτό είπε θέλουμε να αλλάξει, γι’ αυτό και πέραν

του φωτοβολταϊκού πάρκου στο Τσέρι, προωθούνται

άλλα δύο, ένα ιδιαίτερα μεγάλο πάρκο στην περιοχή

Αχερά και άλλο ένα στην περιοχή Ακρωτηρίου στη

Λεμεσό. Όπως έχει αναφερθεί, το πάρκο στην περιοχή

Ακρωτηρίου αναμένεται να είναι ισχύος 12MW,

ενώ το άλλο στην περιοχή Αχερά ενδεχομένως να

αγγίζει τα 68MW.

Η κ. Παπαδοπούλου εξέφρασε την εκτίμηση ότι με

την αύξηση των ΑΠΕ, αναμένεται να μειωθεί και η

τιμή του ηλεκτρισμού, κάτι ασφαλώς που θα είναι

προς όφελος των καταναλωτών.

Έχοντας απόλυτη εξάρτηση στην παραγωγή ενέργειας

από το πετρέλαιο, είμαστε ευάλωτοι στις αυξήσεις

της τιμής του στη διεθνή αγορά. Για τον λόγο αυτό, η

ΑΗΚ κάνει προσπάθειες για μείωση της εξάρτησής

μας από τα ορυκτά καύσιμα και προωθεί τις ΑΠΕ.

Ερωτηθείσα κατά πόσο θεωρείται λήξαν το πρόβλημα

που είχε δημιουργηθεί με την επέκταση της ΑΗΚ

στις ΑΠΕ, η κ. Παπαδοπούλου ανέφερε ότι μάλλον

ΠΈΡΑΝ ΤΟΥ

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟΎ

ΠΆΡΚΟΥ ΣΤΟ

ΤΣΈΡΙ, Η ΑΗΚ

ΠΡΟΩΘΕΊ ΆΛΛΑ

ΔΥΟ, ΈΝΑ

ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΜΕΓΆΛΟ

ΠΆΡΚΟ ΣΤΗΝ

ΠΕΡΙΟΧΉ ΑΧΕΡΆ

ΚΑΙ ΆΛΛΟ ΈΝΑ

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ

ΑΚΡΩΤΗΡΊΟΥ

ΣΤΗ ΛΕΜΕΣΌ

θα πρέπει να θεωρείται λήξαν αφού η Αρχή έλαβε

τις σχετικές άδειες για να προχωρήσει.

Αναφορικά τώρα με τις αποκοπές από το δίκτυο

ενέργειας από τις ΑΠΕ, η κ. Παπαδοπούλου σημείωσε

ότι αυτές φαίνεται να ήταν αναγκαίες. Όπως

είπε, το δίκτυο της Κύπρου είναι μικρό και την ίδια

ώρα δεν υπάρχουν συστήματα αποθήκευσης. Για

τον λόγο αυτό, όση είναι η παραγωγή τόση πρέπει

να είναι και η ζήτηση. Αλλιώς προκύπτουν θέματα

όπως το πρόσφατο με τις περικοπές. Σύμφωνα με

την κ. Παπαδοπούλου οι αποκοπές αφορούν κυρίως

σε μεγάλα πάρκα και σπανιότερα γίνονται αποκοπές

σε οικιακούς καταναλωτές. Έχει να κάνει με την

ξαφνική αλλαγή του καιρού με απότομη και έντονη

συννεφιά που επηρεάζει την παραγωγή από ΑΠΕ,

όπως είπε. Η εκπρόσωπος της ΑΗΚ εκτίμησε ότι

με τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης, αλλά

και συστημάτων διασύνδεσης με άλλες χώρες το

πρόβλημα αναμένεται να επιλυθεί.

ΜΙΚΡΌ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΜΈΝΟ

ΤΟ ΣΎΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΎΠΡΟΥ

Για την αναγκαιότητα περικοπών/αποκοπών συστημάτων

ΑΠΕ μίλησε πρόσφατα ο Πέτρος Μηνά,

αναπληρωτής διευθυντής Δραστηριότητας Διαχειριστή

Συστήματος Διανομής. Ειδικότερα, στην

παρουσίασή του ο κ. Μηνά σημειώνει μεταξύ άλλων

ότι το ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου είναι μικρό και

απομονωμένο χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση με άλλη

χώρα και χωρίς συστήματα αποθήκευσης. Η μέγιστη

ημερήσια ζήτηση ηλεκτρικής ισχύος κυμαίνεται

μεταξύ 400 με 450MW την άνοιξη και 1150MW

το καλοκαίρι. Υπάρχει ευστάθεια του ηλεκτρικού

συστήματος όταν η συνολική παραγωγή είναι ίση

με τη συνολική κατανάλωση.

Ειδικότερα σε σχέση με την ευστάθεια του συστήματος,

ο κ. Μηνά ετοίμασε τη συγκεκριμένη παράσταση:

Σε κανονική Λειτουργία: Συχνότητα Συστήματος =

49,8 - 50,2Hz

● Όταν Παραγωγή > Κατανάλωση → Συχνότητα ↑

Θα πρέπει να γίνουν περικοπές/αποκοπές Συστημάτων

ΑΠΕ

● Όταν Κατανάλωση > Παραγωγή → Συχνότητα ↓

Θα πρέπει να γίνουν αποκοπές Καταναλωτών

Συνεχίζοντας, σημειώνει ότι για την ασφαλή και

εύρυθμη λειτουργία και τη διατήρηση της ευστάθειας

του ηλεκτρικού συστήματος είναι αναγκαία η λειτουργία

μονάδων παραγωγής με συμβατικά καύσιμα.

Η ελάχιστη επιτρεπόμενη ασφαλής φόρτωση των

συμβατικών μονάδων παραγωγής που θα πρέπει να

μείνουν σε λειτουργία ανέρχεται στα 240MW. Όταν

η μέγιστη ζήτηση είναι 400MW, η μέγιστη ασφαλής

επιτρεπόμενη ασφαλής διείσδυση ΑΠΕ θα είναι της

τάξης των 160MW.

EconomyToday 25


COVER STORY

Το εγκεκριμένο λειτουργικό όριο ασφάλειας τής μη

ελεγχόμενης παραγωγής από ΑΠΕ είναι 145MW για

τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του ηλεκτρικού

συστήματος. Το όριο αυτό των 145MW έχει

ήδη ξεπεραστεί με την εγκατάσταση και λειτουργία

μικρών Φωτοβολταϊκών Συστημάτων, ισχύος μέχρι

και 7,14kW που ήταν η επιτρεπόμενη ισχύς για τα

μη ελεγχόμενα ΦΒ Συστήματα.

ΤΕΧΝΙΚΌ ΚΟΜΜΆΤΙ

Στο τεχνικό κομμάτι, ο κ. Μηνά σημείωσε τα εξής:

Η αιολική διείσδυση (157,5MW) αφορά βασικά

μεγάλα αιολικά πάρκα που ελέγχονται πλήρως από

το Σύστημα Τηλελέγχου και Διαχείρισης Ενέργειας

(SCADA) του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς

Κύπρου (ΔΣΜΚ).

Φωτοβολταϊκή διείσδυση της τάξης των 240MW που

αφορά αρκετές δεκάδες μεγάλα εμπορικά Φωτοβολταϊκά

Συστήματα Ισχύος ≥ 500kW ελέγχεται πλήρως

από το Σύστημα Τηλελέγχου και Διαχείρισης Ενέργειας

του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ).

Φωτοβολταϊκή διείσδυση της τάξης των 85MW που

αφορά αρκετές εκατοντάδες Φωτοβολταϊκά Συστήματα

Ισχύος μεταξύ 7,15kW και 499kW ελέγχεται

με δυνατότητα αποσύνδεσης/σύνδεσης μέσω του

Συστήματος Τηλεχειρισμού Φορτίου (Ripple Control)

του ΔΣΔ.

Φωτοβολταϊκή διείσδυση της τάξης των 150MW

που αφορά μικρά Φωτοβολταϊκά Συστήματα Ισχύος

μέχρι και 7,14kW δεκάδων χιλιάδων καταναλωτών,

δεν ελέγχονται.

ΠΕΡΙΚΟΠΈΣ/ΑΠΟΚΟΠΈΣ

ΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ ΑΠΕ

Επί του παρόντος, οι περικοπές της διείσδυσης ΑΠΕ

βασικά αφορούν τα μεγάλα αιολικά και Φωτοβολταϊκά

Συστήματα, των οποίων η παραγωγή ελέγχεται

πλήρως από τους δύο Διαχειριστές (ΔΣΜΚ και

ΔΣΔ). Η αποσύνδεση (on/off) των Φωτοβολταϊκών

Συστημάτων που είναι συνδεδεμένα με το Σύστημα

Τηλεχειρισμού Φορτίου λαμβάνει χώρα μόνο σε

περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη ελεγχόμενη διείσδυση

ΑΠΕ είναι της τάξης των 150MW, για

σκοπούς συγκράτησης της υπέρβασης

του λειτουργικού ορίου των 145MW

για την ασφαλή, εύρυθμη και ευστάθεια

της λειτουργίας του ηλεκτρικού

Συστήματος της Κύπρου, ακόμα και

τα μικρά Φωτοβολταϊκά Συστήματα

θα είναι πλέον ελεγχόμενα μέσω

του Συστήματος Τηλεχειρισμού

Φορτίου. Μόνο με τον τρόπο αυτό

θα διασφαλιστεί η συνέχιση της

εγκατάστασης των μικρών Φωτοβολταϊκών

Συστημάτων δεκάδων

MW (χιλιάδων αιτήσεων) στη βάση

των Σχεδίων Στήριξης και Χορηγιών

26 EconomyToday

ΜΕ ΤΗΝ ΑΎΞΗΣΗ

ΤΩΝ ΑΠΕ,

ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ

ΝΑ ΜΕΙΩΘΕΊ

ΚΑΙ Η ΤΙΜΉ ΤΟΥ

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΎ,

ΚΆΤΙ ΑΣΦΑΛΏΣ

ΠΟΥ ΘΑ ΕΊΝΑΙ

ΠΡΟΣ ΌΦΕΛΟΣ ΤΩΝ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΏΝ

του Υπουργείου Ενέργειας, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο

η εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος.

Οι δύο Διαχειριστές (ΔΣΜΚ και ΔΣΔ) πρέπει να

έχουν επαρκή και αποτελεσματικό έλεγχο σε όλα τα

Συστήματα ΑΠΕ ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται

την παραγωγή τους στις περιπτώσεις οριακών καταστάσεων

του ηλεκτρικού συστήματος, όταν τίθεται σε

κίνδυνο ο ασφαλής εφοδιασμός των καταναλωτών

σε ηλεκτρική ενέργεια.

ΑΥΞΆΝΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΌΧΟΥΣ

Η Ε.Ε.

Την ίδια ώρα που συμβαίνουν αυτά στην Κύπρο, οι

χώρες της Ε.Ε. επιδιώκουν να οριστικοποιήσουν ένα

νέο ενεργειακό στόχο: Να ανεβάσουν στο 42,5% της

ενέργειας της Ε.Ε. τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

μέχρι το 2030. Η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη πιέζουν

προς την απανθρακοποίηση των οικονομιών για να

μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή

και να ενισχύσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού με

την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής πράσινης βιομηχανίας

για να αποφευχθεί η εξάρτηση από την ενέργεια από

οποιαδήποτε χώρα όπως η Ρωσία.

Ο υφιστάμενος στόχος της Ε.Ε. είναι το μερίδιο των

ΑΠΕ να φτάσει το 32% μέχρι το 2030. Ο νέος νόμος

θέτει τον δεσμευτικό στόχο στο 42,5%, ενώ αναφέρει

ότι τα κράτη μέλη πρέπει να στοχεύουν για 45%.

Στον τομέα των μεταφορών, ο νόμος απαιτεί από τα

κράτη μέλη οι ΑΠΕ να φτάσουν τουλάχιστον το 29%

του μεριδίου ενέργειας ή να μειώσουν την ένταση

των αερίων θερμοκηπίου του τομέα των μεταφορών

τους κατά τουλάχιστον 13%.

Στη βιομηχανία, τα κράτη της Ε.Ε. θα πρέπει να αυξήσουν

τη χρήση ΑΠΕ κατά 1,6% τον χρόνο. Μέχρι το

2030, το 42% του υδρογόνου που χρησιμοποιείται

στη βιομηχανική διαδικασία πρέπει να προέρχεται από

ΑΠΕ, φτάνοντας το 60% μέχρι το 2035.

Στο τελικό κείμενο, η Ε.Ε. συμφώνησε

ότι τα κράτη μπορούν να μειώσουν

τους στόχους τους για ΑΠΕ στη βιομηχανία

κατά 20%, αν λιγότερο

από το 23% του υδρογόνου τους

παράγεται από ορυκτά καύσιμα

μέχρι το 2030, μία κίνηση που

δίνει ώθηση στις χώρες που

χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια

να εξαλείψουν τα ορυκτά

καύσιμα από το ενεργειακό

τους μίγμα.

ΚΌΜΒΟΣ

ΠΡΆΣΙΝΗΣ

ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

Τη συνεργασία των χωρών EU-

MED 9 για ανάπτυξη της Μεσογείου

ως Κόμβου Πράσινης Ενέργειας,

συμφώνησαν, στην πρώτη κοινή

Σύνοδό τους, που πραγματοποιήθηκε

ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΤΩΝ ΧΩΡΏΝ EU-MED 9

ΓΙΑ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ ΩΣ ΚΌΜΒΟΥ ΠΡΆΣΙΝΗΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

στη Βαλέτα της Μάλτας, οι υπουργοί Ενέργειας της

Κύπρου, της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της

Ιταλίας, της Κροατίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας

και της Σλοβενίας.

Σε παρεμβάσεις του κατά τις εργασίες της Συνόδου,

ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας

Γιώργος Παπαναστασίου τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι

όπως έχει καταδείξει και η ενεργειακή κρίση που

διανύουμε, θα πρέπει στο μέλλον να αποφεύγεται

η εξάρτηση των χωρών σε μία ή ελάχιστες πηγές

ενέργειας. Επιπλέον, όπως εξήγησε, δεδομένης και

της αστάθειας στις τιμές των συμβατικών καυσίμων

επιβάλλεται πλέον η στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές

Ενέργειας, με την Κύπρο, που παραμένει ενεργειακά

απομονωμένη, να έχει θέσει, επίσης, ως προτεραιότητα

τη διασύνδεση του νησιού με τα δίκτυα ενέργειας

γειτονικών χωρών όπως η Ελλάδα, το Ισραήλ και η

Αίγυπτος. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε ο κ. Παπαναστασίου,

με σκοπό την αύξηση της συνεισφοράς των ΑΠΕ στο

ενεργειακό μίγμα της Κύπρου, η χώρα προχωρά σε

αναβάθμιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής

ηλεκτρικού ρεύματος και εγκατάστασης συστημάτων

αποθήκευσης ενέργειας.

Η πρώτη Σύνοδος των Υπουργών Ενέργειας των

EU-MED 9, στην οποία συμμετείχε και η Ευρωπαία

Επίτροπος Ενέργειας κα Kadri Simson, ολοκληρώθηκε

με Κοινή Δήλωση των Υπουργών στην οποία

καταγράφεται η δέσμευση των εννέα μεσογειακών

χωρών, μελών της Ε.Ε., όπως συνεχίσουν τις προσπάθειες

για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας,

διασφάλιση προσιτών τιμών ενέργειας και επιτάχυνση

της μετάβασης στην Πράσινη Ενέργεια, στη

βάση του στόχου της Ε.Ε. για κλιματική ουδετερότητα

μέχρι το 2050.

Μεταξύ άλλων, οι υπουργοί συμφώνησαν, επίσης, στη

δημιουργία Συμβουλευτικής Επιτροπής για επίτευξη

των στόχων που τέθηκαν, στη δημιουργία κοινής

πλατφόρμας διαλόγου στα θέματα ενέργειας και

ενεργειακών διασυνδέσεων, στην κοινή χρηματοδότηση

διασυνοριακών έργων με διαθέσιμα ευρωπαϊκά

κονδύλια και στην προτεραιοποίηση επενδύσεων

τόσο για ανάπτυξη ΑΠΕ όπως υπεράκτια αιολικά και

πλωτά φωτοβολταϊκά συστήματα, όσο και για την

παραγωγή και μεταφορά πράσινου υδρογόνου μέσω

των νέων διασυνδέσεων. Παράλληλα, αποφασίστηκε

όπως κληθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει

το ενδεχόμενο ενισχυμένης χρηματοδότησης για

ενεργειακές διασυνδέσεις μεταξύ κρατών μελών και

τρίτων χωρών, καθώς και να διενεργήσει ολοκληρωμένη

μελέτη για τις δυνατότητες της Μεσογείου

ως διαδρόμου μεταφοράς Πράσινης Ενέργειας και

υδρογόνου στην Ε.Ε. και σε τρίτες χώρες.

EconomyToday 27


COVER STORY

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

ΚΑΙ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ

ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ

ΜΕΤΆΒΑΣΗΣ

ΤΗΣ ΚΎΠΡΟΥ

ΤΟΥ ΔΡΑ ΑΝΔΡΈΑ ΠΟΥΛΛΙΚΚΆ

Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής

Ενέργειας Κύπρου

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΔΑΠΑΝΗΡΈΣ ΚΑΙ

ΧΡΟΝΟΒΌΡΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Η ενεργειακή μετάβαση, η οποία κατά κύριο λόγο αφορά

τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις αειφόρες πηγές

ενέργειας, είναι ένα αναγκαίο και φιλόδοξο παγκόσμιο

εγχείρημα που παρουσιάζει τρεις κύριες δαπανηρές

και χρονοβόρες προκλήσεις.

Η πρώτη πρόκληση αφορά την ανάγκη για ανάπτυξη υποδομών

για την εγκατάσταση τεχνολογιών αποθήκευσης

ενέργειας και υδρογόνου, αφού οι ανανεώσιμες πηγές

ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, είναι μεταβλητές

(ή αναξιόπιστες) πηγές ενέργειας και εξαρτώνται από

τις καιρικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν

πάντα να παρέχουν σταθερή και συνεχόμενη παροχή

ενέργειας (24 ώρες, 7 ημέρες την εβδομάδα) και για

να εξασφαλιστεί αξιόπιστος εφοδιασμός με ενέργεια,

πρέπει να κατασκευαστούν πρόσθετες υποδομές (π.χ.,

συστήματα αποθήκευσης ενέργειας συμπεριλαμβανομένου

του υδρογόνου) που δημιουργούν επιπρόσθετο

ενεργειακό κόστος.

Η δεύτερη πρόκληση αφορά την ανάγκη μετάβασης σε

28 EconomyToday

Η ΚΎΠΡΟΣ

ΔΙΑΘΈΤΕΙ ΜΕΓΆΛΟ

ΔΥΝΑΜΙΚΌ

ΑΝΑΝΕΏΣΙΜΩΝ

ΠΗΓΏΝ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ,

ΚΥΡΊΩΣ ΗΛΙΑΚΉΣ,

Η ΟΠΟΊΑ

ΠΡΟΣΦΈΡΕΤΑΙ

ΠΡΟΣ ΆΜΕΣΗ

ΕΚΜΕΤΆΛΛΕΥΣΗ

έξυπνα και ψηφιοποιημένα ενεργειακά συστήματα. Αυτό

απαιτεί μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση

που περιλαμβάνει αλλαγές στην παραγωγή, τη μεταφορά,

τη διανομή και την κατανάλωση ενέργειας και την

ανάπτυξη νέων πολιτικών, κανονισμών και κινήτρων

για τη στήριξη της ενεργειακής μετάβασης και πάλι με

τη δημιουργία επιπρόσθετου ενεργειακού κόστους.

Η τρίτη κύρια πρόκληση αφορά την ανάγκη αντιμετώπισης

των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών

επιπτώσεων της ενεργειακής μετάβασης, αφού η

ενεργειακή μετάβαση μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει στο

κλείσιμο σταθμών παραγωγής ενέργειας από ορυκτά

καύσιμα, στην απώλεια θέσεων εργασίας σε αυτές τις

βιομηχανίες και αρνητικές επιπτώσεις στις κοινότητες

που εξαρτώνται από αυτές τις βιομηχανίες.

Η «ΑΝΑΞΙΌΠΙΣΤΗ ΛΎΣΗ»

ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΉΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

Γιατί, όμως αναμένεται επιπρόσθετο ενεργειακό κόστος,

αφού για παράδειγμα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού

από τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες έχει

μειωθεί αρκετά; Ο κύριος λόγος έγκειται στο γεγονός

ότι η οικονομική αξία (ή το οικονομικό όφελος) της

ηλιακής και αιολικής ενέργειας μειώνεται σημαντικά με

την αυξημένη διείσδυσή τους στα ηλεκτρικά συστήματα.

Ο λόγος; Η εκ των πραγμάτων αναξιόπιστη φύση τους.

Τόσο η ηλιακή όσο και η αιολική ενέργεια πολλές φορές

παράγουν αρκετό ηλεκτρισμό, όταν δεν χρειάζεται και

όχι αρκετό, όταν χρειάζεται. Γι’ αυτό τον λόγο τα φωτοβολταϊκά

συστήματα και οι ανεμογεννήτριες χρειάζονται,

ευέλικτες μονάδες φυσικού αερίου, υδροηλεκτρικά συστήματα,

μπαταρίες ή κάποια άλλη μορφή αποθήκευσης

συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών υδρογόνου

να είναι σε πλήρη ετοιμότητα για κάλυψη της ζήτησης

σε ηλεκτρισμό στην περίπτωση, όπου το αιολικό ή το

ηλιακό δυναμικό μειωθεί ή μηδενιστεί. Αναφορές από

αναλυτές σχετικά με το μειωμένο κόστος παραγωγής

ηλεκτρισμού από τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες,

χωρίς να γίνεται λόγος ότι αυξάνουν τις τιμές

της ηλεκτρικής ενέργειας, είτε ηθελημένα είτε μη, μεταφέρουν

λανθασμένα μηνύματα στα κέντρα λήψεως

αποφάσεων αναφορικά με αυτές τις δύο τεχνολογίες.

Η ΔΥΣΝΌΗΤΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΉ

ΑΓΟΡΆ

Μέρος του προβλήματος είναι ότι, λόγω πολυπλοκότητας,

οι ηλεκτρικές αγορές δεν είναι εύκολο να γίνουν

κατανοητές. Οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται τον

ΤΌΣΟ Η ΗΛΙΑΚΉ

ΌΣΟ ΚΑΙ

Η ΑΙΟΛΙΚΉ

ΕΝΈΡΓΕΙΑ

ΠΟΛΛΈΣ ΦΟΡΈΣ

ΠΑΡΆΓΟΥΝ ΑΡΚΕΤΌ

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΌ,

ΌΤΑΝ ΔΕΝ

ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΚΑΙ

ΌΧΙ ΑΡΚΕΤΌ, ΌΤΑΝ

ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ

ηλεκτρισμό ως ένα προϊόν, ενώ στην πραγματικότητα

είναι μια υπηρεσία (δηλαδή η όλη αλυσίδα από την

παραγωγή του προϊόντος μέχρι την έγκαιρη παράδοση

του προϊόντος), όπως την υπηρεσία που μας προσφέρεται

από τα εστιατόρια. Η τιμή που πληρώνουμε για

την πολυτέλεια του φαγητού σε εστιατόριο δεν είναι

μόνο το κόστος των συστατικών, τα περισσότερα από τα

οποία, όπως τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες,

μειώνονται συνεχώς. Γι’ αυτό, η τιμή των υπηρεσιών

όπως το φαγητό σε εστιατόριο και ο ηλεκτρισμός αντικατοπτρίζουν

το κόστος, όχι μόνο μερικών συστατικών,

αλλά και τη «σωστή προετοιμασία και έγκαιρη παράδοση».

Στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας η «σωστή

προετοιμασία και έγκαιρη παράδοση» ορίζεται ως

η «αξιοπιστία του συστήματος ισχύος», που είναι η

ικανότητα του συστήματος να ικανοποιεί τις απαιτήσεις

των καταναλωτών του τόσο σε ηλεκτρική ισχύ, όσο

και σε ηλεκτρική ενέργεια (γνωστή ως «επάρκεια»)

και η ικανότητα του συστήματος να παραμένει σε λειτουργία

μετά από ξαφνικές διαταραχές που μπορεί να

συμβούν (γνωστή ως «ασφάλεια»). Έτσι, η πολυτέλεια

της απρόσκοπτης παροχής ηλεκτρισμού έχει τιμή και

αυτή επηρεάζεται από την αυξανόμενη διείσδυση της

ηλιακής και αιολικής ενέργειας.

EconomyToday 29


COVER STORY

ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΜΟΝΌΔΡΟΜΟΣ

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΜΕΤΆΒΑΣΗ

Παρά τις προκλήσεις αυτές, η ενεργειακή μετάβαση

είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της επείγουσας

απειλής της κλιματικής αλλαγής και τη διασφάλιση

ενός βιώσιμου ενεργειακού μέλλοντος. Η ενεργειακή

μετάβαση απαιτεί τη συνεργασία και τις προσπάθειες

κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και ατόμων σε όλο τον

κόσμο. Με ισχυρή δέσμευση και τις σωστές πολιτικές

και δράσεις, η ενεργειακή μετάβαση μπορεί να είναι

επιτυχής και να προσφέρει πολλά οφέλη, όπως μείωση

της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, βελτίωση της δημόσιας

υγείας και αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια.

Γι’ αυτό χρειάζεται ο ριζικός μετασχηματισμός των

ενεργειακών συστημάτων και υποδομών με την κατάρτιση

από το κάθε Κράτος Μέλος της Ε.Ε. ολοκληρωμένου

σχεδιασμού ενεργειακής μετάβασης, με στόχο

την ελαχιστοποίηση της αναμενόμενης αύξησης του

ενεργειακού κόστους, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους

πυλώνες της ενέργειας και όχι μόνο στον ηλεκτρικό

τομέα, όπως είναι: (α) Ο ενεργειακός τομέας θέρμανσης

και ψύξης (β) Ο ενεργειακός τομέας μεταφορών (γ) Ο

ενεργειακός τομέας ηλεκτρισμού (δ) Ο ενεργειακός

τομέας εξοικονόμησης ενέργειας (ε) Ο ενεργειακός

τομέας αξιοποίησης γηγενών υδρογονανθράκων και

άλλων ενεργειακών πόρων και (στ) Η προστασία και η

διαχείριση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών.

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΑΠΟΜΌΝΩΣΗ

ΤΗΣ ΚΎΠΡΟΥ

Η χώρα μας ως ένα μικρό νησιωτικό κράτος με σχετικά

υψηλή εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, αντιμετωπίζει

μια σειρά προκλήσεων κατά τη μετάβασή της σε ένα

πιο βιώσιμο ενεργειακό μίγμα, αφού το αναπτυξιακό

μοντέλο της Κύπρου για την ανάπτυξη, όπως το ξέρουμε

μέχρι σήμερα, σπάνια έχει λειτουργήσει με γνώμονα τα

μακροχρόνια συμφέροντα των μελλοντικών γενεών.

Έχοντας υπόψη ότι η Κύπρος είναι χώρα με πολλές

ιδιαιτερότητες, αφού είναι ενεργειακά απομονωμένη

από την υπόλοιπη Ευρώπη, η οικονομία της βασίζεται

στον τουρισμό, εξαρτάται από το πετρέλαιο και πλήττεται

πολλές φορές από σοβαρή λειψυδρία, ο σχεδιασμός

της ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου θα πρέπει να

λαμβάνει υπόψη, για την αντιμετώπιση της κλιματικής

αλλαγής, τη χρήση αειφόρων τεχνολογιών με την αύξηση

του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των

συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας και άλλων εναλλακτικών

πηγών ενέργειας όπως είναι το υδρογόνο, η

ενεργειακή ασφάλεια, η ανάπτυξη ηλεκτρικών διασυνδέσεων

με την εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού της Ε.Ε. και

προστασία των ενεργειακών υποδομών της χώρας μας.

Ο ενεργειακός τομέας αναμένεται στα επόμενα χρόνια

να είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας. Το αειφόρο

μέλλον της Κύπρου σχετίζεται άμεσα με την αποδοτική

διαχείριση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων της

Κύπρου, με τη μελλοντική περαιτέρω διείσδυση των

αειφόρων τεχνολογιών και την ανάπτυξη διασυνδέσεων.

Αυτοί οι τομείς, εάν αναπτυχθούν ορθολογιστικά, θα

επιτρέψουν την αύξηση των θέσεων εργασίας και την

ανάπτυξη, καθώς επίσης θα συμβάλουν μαζί με τον

ανταγωνισμό στην αγορά ηλεκτρισμού στη συγκράτηση

της αναμενόμενης αύξησης του ενεργειακού κόστους.

ΜΕ ΧΡΟΝΙΚΌ ΟΡΊΖΟΝΤΑ

ΤΟ 2050

Με βάση την αρχή ενεργούμε σήμερα, για να διαμορφώσουμε

τον ενεργειακό κόσμο του αύριο, πρέπει να

αρχίσουμε να εργαζόμαστε από σήμερα για μια περισσότερο

βιώσιμη Κύπρο πέραν του 2050, επιταχύνοντας

τη μετάβαση της χώρας μας, όσον το δυνατό προς την

οικονομία του υδρογόνου.

Η Κύπρος: (α) Χρειάζεται να επενδύσει, όπως έχουν

επενδύσει και οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., στη χάραξη

μακροχρόνιας ενοποιημένης αειφόρου ενεργειακής

στρατηγικής (β) Διαθέτει μεγάλο δυναμικό ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας, κυρίως ηλιακής η οποία

προσφέρεται προς άμεση εκμετάλλευση και έχει εν

δυνάμει αποθέματα φυσικού αερίου (γ) Θα μπορούσε

να θέσει μακροπρόθεσμο στόχο για τη μείωση των

εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα 100% μέχρι

το έτος 2050 και (δ) Θα μπορούσε μέχρι το έτος 2050

να μετατραπεί σε πρότυπη πράσινη χώρα φτάνει να

προγραμματίσει σωστά.

Το ενεργειακό σύστημα της Κύπρου μπορεί να μεταμορφωθεί

σε ένα έξυπνο και ψηφιοποιημένο, ευέλικτο,

αποκεντρωμένο, ηλεκτρικά διασυνδεδεμένο

και διασυνδεδεμένο με αγωγούς ή/και εικονικούς

αγωγούς φυσικού αερίου ή/και υδρογόνου, όπου θα

γίνεται χρήση υδρογόνου σε όλους τους ενεργειακούς

τομείς, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συστημάτων

αποθήκευσης ενέργειας, και ηλεκτροκίνησης.

Η Κύπρος, με σωστό προγραμματισμό, μπορεί να αξιοποιήσει

στο μέγιστο βαθμό το ενεργειακό δυναμικό

της, μετατρέποντας τη χώρα μας σε κράτος-παραγωγό

και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τη δημιουργία

κατάλληλων ηλεκτρικών διασυνδέσεων, έτσι ώστε να

αρθεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και συνάμα,

η Κύπρος να καταστεί κόμβος διακίνησης ηλεκτρισμού

από και προς την Ε.Ε. και από και προς το Ισραήλ και

την Αίγυπτο, αυξάνοντας παράλληλα την ενεργειακή

μας ασφάλεια. Το υδρογόνο, προσφέρει την ευκαιρία

να επιλυθούν τα προβλήματα ενεργειακού εφοδιασμού,

κλιματικής αλλαγής και ατμοσφαιρικής ρύπανσης που

αντιμετωπίζουν οι χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου μπορούν

να πρωτοπορήσουν στην οικονομία του υδρογόνου,

αφού καταστούν εξαγωγικές χώρες αειφόρου ενέργειας

προς την Ε.Ε..

Ο τελικός προορισμός θα είναι η μετάβαση της Κύπρου

από τη σημερινή οικονομία του άνθρακα στην οικονομία

του υδρογόνου μέχρι το έτος 2050. Έχοντας υπόψη τα

πιο πάνω, για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας

χρειάζεται γενναία στροφή προς τις πράσινες τεχνολογίες

και τις πολιτικές ενεργειακής αποδοτικότητας με τον

κατάλληλο σχεδιασμό της ενεργειακής μετάβασης της

30 EconomyToday

Κύπρου. Πρέπει να βρεθούμε όλοι στην ίδια πλευρά,

έτσι ώστε να κινηθούμε προς μια ενεργειακά αειφόρο

ανάπτυξη για το καλό των επόμενων γενεών. Αποφάσεις

που θα παρθούν σήμερα σε ενεργειακά θέματα

θα πρέπει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες, αφού

θα έχουν να κάνουν με μακροπρόθεσμες επενδύσεις.

Θα μπορούσαμε, αφού θέσουμε ρεαλιστικούς και

επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους με γενική

αποδοχή να τους εφαρμόσουμε με συνέπεια. Αυτοί

οι στόχοι θα είναι από τη φύση τους υψηλού ρίσκου

και μακροχρόνιας εφαρμογής.

Η ΠΟΛΥΠΛΟΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ

Η ΑΝΆΓΚΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΎ

Όμως, με βάση τη σημερινή πραγματικότητα στην Κύπρο,

τα θέματα ενέργειας είναι διάσπαρτα τουλάχιστον

σε τέσσερα διαφορετικά υπουργεία, με αποτέλεσμα

τη δημιουργία ενός αρκετά πολύπλοκου και άκαμπτου

συστήματος, με συνεχή έλλειψη επικοινωνίας και

κοινού οράματος μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών

των υπουργείων. Αποτέλεσμα τα διάφορα θέματα και

ΤΑ ΘΈΜΑΤΑ

ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΕΊΝΑΙ

ΔΙΆΣΠΑΡΤΑ

ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ

ΣΕ ΤΈΣΣΕΡΑ

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ

ΥΠΟΥΡΓΕΊΑ, ΜΕ

ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ

ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ

ΕΝΌΣ ΑΡΚΕΤΆ

ΠΟΛΎΠΛΟΚΟΥ

ΚΑΙ ΆΚΑΜΠΤΟΥ

ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ

πολιτικές να μελετούνται στατικά και βραχυπρόθεσμα

και όχι δυναμικά και μακροπρόθεσμα, καθώς επίσης

ο χειρισμός των διαφόρων αποφάσεων να γίνεται

ξεχωριστά και όχι ενοποιημένα. Τελικός αποδέκτης

αυτής της κατάστασης είναι ο Κύπριος πολίτης, ο

οποίος καλείται συνεχώς να καταβάλει το επιπλέον

κόστος που δημιουργείται.

Γι’ αυτό, οι πολιτικές που θα αναπτύσσονται πρέπει να

είναι συντονισμένες και να τυγχάνουν διαβούλευσης

και αποδοχής από την Πολιτεία, έτσι ώστε, να μπορούν

να συμφωνούνται από όλες τις κοινοβουλευτικές

δυνάμεις και αρμόδιους φορείς του Κράτους, διασφαλίζοντας

με βέλτιστο τρόπο, τη συγκράτηση του

ενεργειακού κόστους, τη συνέχεια και τη συνέπεια

της ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου ανεξάρτητα

με την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία. Όλα

τα πολιτικά κόμματα, με σοβαρότητα, θα πρέπει να

συμφωνήσουν σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό

ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου. Είναι η ώρα πλέον

των επιστημονικά τεκμηριωμένων διακομματικών

ενεργειακών συμφωνιών.

EconomyToday 31


COVER STORY

Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌΣ

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ

ΠΕΡΝΆ ΜΈΣΑ ΑΠΌ

ΤΗΝ ΠΡΆΣΙΝΗ

ΜΕΤΆΒΑΣΗ

ΤΟΥ ΤΆΣΟΥ ΓΙΑΣΕΜΊΔΗ

Οικονομολόγου

Η

ύπαρξη μιας ισχυρής και διαχρονικά

βιώσιμης οικονομίας, που μπορεί να

στηρίξει τους πολίτες και γενικότερα

την κοινωνία, αποτελεί αναγκαιότητα.

Μια οικονομία που μπορεί εύκολα να

προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, ειδικά με τον τρόπο

που κινείται η τεχνολογία, είτε αυτά είναι οικονομικά

είτε πολιτικά και συγκεκριμένα στις περιπτώσεις

τις οποίες η πορεία της εξαρτάται εν πολλοίς

από το εξωτερικό περιβάλλον, είναι το ζητούμενο.

Μια τέτοια πρωτοβουλία στηρίζεται πλήρως από τις

πολιτικές του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης εστιάζει κυρίως

στην τεχνολογική αναβάθμιση/ψηφιοποίηση

των οικονομιών, σε πολιτικές διασφάλισης του περιβάλλοντος

και ενίσχυσης της απασχόλησης και

ευημερίας των πολιτών. Σταδιακά αναδεικνύεται η

αναγκαιότητα αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού

της κυπριακής οικονομίας. Μια τέτοια διαδικασία

σημαίνει την υιοθέτηση οριζόντιων αλλαγών που θα

32 EconomyToday

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ

ΠΟΥ ΑΦΟΡΆ

ΤΗΝ ΠΡΆΣΙΝΗ

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΑΙ

ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΉ

ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ

ΑΠΟΤΕΛΕΊ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ

ΌΧΙ ΜΌΝΟ ΣΤΗΝ

ΕΥΡΏΠΗ ΑΛΛΆ ΚΑΙ

ΣΤΟ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ

ΕΠΙΧΕΙΡΕΊΝ

ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας ως επιχειρηματικού

κέντρου, θα διευκολύνουν την οικονομική

δραστηριότητα και θα μειώσουν το διοικητικό κόστος,

την αναδιάρθρωση των παραδοσιακών τομέων της

οικονομίας, ώστε να συνεχιστεί η προσφορά τους

στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας και την

ανάπτυξη νέων οικονομικών δραστηριοτήτων, με

τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος των

επιχειρηματιών, των επενδυτών και της κοινωνίας.

Για τα πιο πάνω, είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός που

αφορά την πράσινη ανάπτυξη και την τεχνολογική αναβάθμιση,

ζητήματα που αποτελούν προτεραιότητες όχι

μόνο στην Ευρώπη αλλά και στο παγκόσμιο επιχειρείν.

Η ΚΎΠΡΟΣ ΈΧΕΙ ΤΗ

ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ

ΚΑΘΑΡΉΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

Η χώρα μας παρά το γεγονός ότι, έχει τη δυνατότητα

να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή καθαρής ενέργειας,

ακόμη αυτό δεν κατέστη δυνατό, λόγω κυρίως

του πεπαλαιωμένου δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και

των χρονοβόρων διαδικασιών που απαιτούνται για τις

αδειοδοτήσεις. Ακόμη και για τοποθέτηση οικιστικών

φωτοβολταϊκών συστημάτων για παραγωγή ενέργειας

τοπικά για σκοπούς του νοικοκυριού, ο χρόνος που

απαιτείται είναι πέραν του ενός έτους. Ενδεχομένως

λύση στο ζήτημα θα ήταν η ψηφιοποίηση της διαδικασίας

και η απλούστευσή της. Υπάρχουν εξαγγελίες

προς αυτή την κατεύθυνση, αυτό που αναμένουμε να

δούμε είναι την πρακτική εφαρμογή τους.

ΟΙ ΑΝΑΛΎΣΕΙΣ «ΕΥΑΙΣΘΗΣΊΑΣ»

ΓΙΑ ΝΑ ΓΊΝΟΥΝ ΟΙ ΑΛΛΑΓΈΣ

Τέτοιες αλλαγές απαιτούν λεπτομερή σχεδιασμό, εμπειρογνωμοσύνη

και ένα υλοποιήσιμο πλάνο με χρονοδιαγράμματα.

Ο σχεδιασμός της οικονομίας, αλλά και

της καθημερινότητας, βασίζεται τις πλείστες φορές και

είναι λογικό, στο πιο πιθανό σενάριο. Φυσικά πάντοτε θα

πρέπει να διεξάγονται αναλύσεις «ευαισθησίας». Αυτό

μπορεί να γίνει με τρεις μεθόδους:

• Η πρώτη είναι να εξεταστούν τα πιθανά αποτελέσματα

σε περίπτωση που υπάρξει αλλαγή σε μια μεταβλητή,

μέθοδος απόλυτα κατανοητή αλλά όχι ρεαλιστική.

• Η δεύτερη είναι η αλλαγή, σε συνδυασμό μεταβλητών,

μέθοδος πιο αξιόπιστη αλλά και πάλι ο τρόπος που

αλληλοεπηρεάζονται οι μεταβλητές δεν είναι σταθερός

και πολλές φορές δεν μπορεί να εκτιμηθεί σωστά.

• Η τελευταία μέθοδος εφαρμόζει την αντίθετη μεθοδολογία,

δηλαδή θεωρεί δεδομένο το αρνητικό

αποτέλεσμα και εξετάζει το ενδεχόμενο σενάριο που

μπορεί να οδηγήσει σε αυτό.

Η ΣΩΣΤΉ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΊΑ

ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΝΙΚΉΣΕΙ ΤΗΝ

ΑΒΕΒΑΙΌΤΗΤΑ

Η ανάλυση ευαισθησίας δίνει τη δυνατότητα να προετοιμαστείς

ως οικονομία και ως νοικοκυριό για κάθε

ενδεχόμενο, οπότε στις καλές χρονιές δημιουργείς «αντισώματα»

για τις περιόδους ύφεσης, ενώ δημιουργείς το

πλάνο αναχαίτισης των αρνητικών συνεπειών. Ίσως ποτέ

να μην αφιερώσαμε χρόνο, έστω για λίγο, να σκεφτούμε

ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ,

ΠΈΡΑ ΑΠΌ ΤΗΝ

ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΏΝ

ΕΥΚΑΙΡΙΏΝ, ΠΟΥ

ΣΚΟΠΌ ΈΧΟΥΝ

ΤΗ ΔΙΑΣΦΆΛΙΣΗ

ΘΕΤΙΚΏΝ

ΑΠΟΔΌΣΕΩΝ ΤΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΊΩΝ ΤΟΥΣ

ΣΥΜΒΆΛΛΟΥΝ

ΣΤΗ ΒΙΏΣΙΜΗ

ΑΝΆΠΤΥΞΗ

το αρνητικότερο αποτέλεσμα για να εξετάσουμε τους

παράγοντες που ενδεχομένως να οδηγήσουν σ’ αυτό.

Η αβεβαιότητα επηρεάζει την ψυχολογία των επενδυτών,

των καταναλωτών και γενικότερα την κοινωνία, με τις

επενδύσεις να αναβάλλονται και τη ζήτηση να περιορίζεται.

Οι καταναλωτές γίνονται πιο προσεκτικοί με τις αγορές

τους και οι επενδυτές περιμένουν να σταθεροποιηθεί η

κατάσταση πριν προχωρήσουν σε επενδύσεις.

Το διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον μεταβάλλεται

με γοργούς ρυθμούς, κάτι που επηρεάζει

τις οικονομικές πολιτικές, ειδικά όταν αναφερόμαστε

σε εξωγενείς οικονομίες. Οι ανάγκες των επενδυτών,

των επιχειρηματιών αλλά και της κοινωνίας αλλάζουν,

οικονομικοί τομείς αναπτύσσονται και άλλοι παρακμάζουν.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ζούμε σε ένα δυναμικό

περιβάλλον, τεχνολογικά αναβαθμισμένο με συσχετισμό/

διασύνδεση γεγονότων.

ΤΟ ΖΗΤΟΎΜΕΝΟ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ

ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ Η ΟΡΘΉ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΒΆΣΗ

Κυβέρνηση και επιχειρήσεις καλούνται να διαχειριστούν

αυτές τις αλλαγές με τον καλύτερο τρόπο, ώστε να περιοριστεί

οποιοσδήποτε αρνητικός αντίκτυπος. Σωστός

σχεδιασμός, έλεγχος δαπανών, αποφυγή ανάληψης

υπερβολικών κινδύνων, αξιολόγηση του επιχειρηματικού

και οικονομικού περιβάλλοντος και διαχείριση της

ρευστότητας θα πρέπει να είναι στις προτεραιότητες

των επιχειρήσεων. Οποιαδήποτε άλλη προτεραιότητα,

απλώς θα τις βάλει σε περιπέτειες και θα υπάρξουν

αυτές οι επιχειρήσεις που θα αντιμετωπίσουν ζητήματα

Βιωσιμότητας.

Την ίδια στιγμή, οι ίδιες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να

επαναξιολογήσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα στη

βάση των νέων δεδομένων που δημιουργούνται από

την πανδημία. Μια από τις Καινοτομίες που παρουσιάζει

αυτό το νέο περιβάλλον είναι οι επενδύσεις που γίνονται

με βάση την προσέγγιση ESG (Environmental, Social

and Governance).

Οι επενδυτές, πέρα από την αξιοποίηση των επενδυτικών

ευκαιριών, που σκοπό έχουν τη διασφάλιση θετικών αποδόσεων

στα κεφάλαια που επενδύουν, συμβάλλουν στη

βιώσιμη ανάπτυξη στηρίζοντας πολιτικές που αφορούν

την προστασία του περιβάλλοντος, την ενίσχυση των

κοινωνικών πρωτοβουλιών (σχέσεις με τους εργαζόμενους,

τους προμηθευτές, τους πελάτες και τις κοινότητες

στις οποίες δραστηριοποιείται μια εταιρεία, ισότητα των

φύλων) και φυσικά τη σωστή εταιρική διακυβέρνηση

(επιχειρηματική, ηθική, διαφάνεια, διαφθορά, λογοδοσία).

Τόσο για τα κράτη όσο και για τις επιχειρήσεις, η δημιουργία

μιας ισχυρής οικονομικής βάσης πρέπει να

αποτελεί προτεραιότητα. Απαραίτητα στοιχεία για την

επίτευξη αυτού, αποτελούν η διατήρηση βιώσιμων

ρυθμών ανάπτυξης, μακριά από υπερβολές, η σωστή

αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων, η μόχλευση σε

επίπεδα τα οποία, η αναχρηματοδότηση ή η αποπληρωμή

να μην αποτελεί πρόβλημα, η ενίσχυση της

ανταγωνιστικότητας και η δημιουργία «αναχωμάτων»

για ενδεχόμενες δύσκολες μέρες.

EconomyToday 33


COVER STORY

ΤΟ ΥΨΗΛΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ

ΚΟΣΤΟΣ ΔΕΝ ΑΦΗΝΕΙ

ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ

Τόσο για τη χρήση ΑΠΕ όσο και για τη λήψη μέτρων

εξοικονόμησης ενέργειας, υπάρχουν προοπτικές, οι οποίες

μπορούν να αξιοποιηθούν από τις επιχειρήσεις για την

περαιτέρω βελτίωση της ενεργειακής τους επίδοσης.

επενδύσεις σε πράσινη

ενέργεια για την ικανοποίηση

των ενεργειακών αναγκών

των επιχειρήσεων,

«Οι εκ των πραγμάτων πλέον

αποτελεί μία από τις οδούς προς τη στόχευση της

μακροπρόθεσμής τους αναπτυξιακής βιώσιμης και

ανταγωνιστικής πορείας. Κάτι ανάλογο βέβαια ισχύει

και για τους οικιακούς καταναλωτές», υπογραμμίζει

σε συνέντευξή της στο περιοδικό Εconomy Today

η διευθύντρια του Τμήματος Ενέργειας & Περιβάλλοντος

της ΟΕΒ (Ομοσπονδία Εργοδοτών και

Βιομηχάνων) Άντρη Δημητριάδου.

Μιλώντας μας για τη χρήση ΑΠΕ στην Κύπρο, η κα

Δημητριάδου σημειώνει πως «το τελευταίο διάστημα

παρατηρείται μια αξιοσημείωτη κινητοποίηση στην

πρόθεση των επιχειρήσεων να εγκαταστήσουν

συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Ερωτηθείσα πώς η Ομοσπονδία ενθαρρύνει και

προτρέπει τα μέλη της για εξοικονόμηση ενέργειας

και μείωση του ενεργειακού κόστους, η κα Δημητριάδου

αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η ΟΕΒ ως αρωγός

της συνεχούς βιώσιμης οικονομικής προόδου της

χώρας, είναι συνοδοιπόρος των επιχειρήσεων και

της πολιτείας για να υποστηρίξει το επιχειρείν με κάθε

δυνατό τρόπο διασφαλίζοντας την ανταγωνιστικότητα

και βιωσιμότητά τους».

ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ

ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ

ΕΊΝΑΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ

ΑΝ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΕΊ

ΚΑΝΕΊΣ ΌΤΙ ΥΠΆΡΧΕΙ

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΟ

ΣΧΈΔΙΟ ΧΟΡΗΓΙΏΝ

ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ

ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΚΑΙ

ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ

ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ,

ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΘΑ

ΜΠΟΡΟΎΣΑΝ ΝΑ

ΑΞΙΟΠΟΙΉΣΟΥΝ ΟΙ

ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΜΑΣ

Μείωση του ενεργειακού κόστους και εξοικονόμηση

ενέργειας. Πόσο ικανοποιητικά πιστεύετε

είναι τα μέτρα που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις

προς αυτή την κατεύθυνση;

Το καινοφανές υψηλό ενεργειακό κόστος και οι

συνεπαγόμενες επενέργειες που αυτό επιφέρει στη

βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, δεν αφήνει ιδιαίτερα

περιθώρια αδράνειας. Ως εκ τούτου, η αναζήτηση

λύσεων για τη μείωση του σημαντικού αυτού λειτουργικού

κόστους από το επιχειρείν, αποτελεί de

facto προσέγγιση.

Τούτου λεχθέντος, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται

μια αξιοσημείωτη κινητοποίηση στην πρόθεση

των επιχειρήσεων να εγκαταστήσουν συστήματα

Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως

φωτοβολταϊκά για μείωση του ενεργειακού τους

κόστους αξιοποιώντας ή μη, σχετικά Σχέδια Χορηγιών.

Μέχρι πρότινος, λόγω συγκεκριμένων τεχνικών

περιορισμών, ενδεχομένως να μην ήταν εφικτό για

όλες τις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε έργα ΑΠΕ,

όμως μέσα από πρόσφατες μεταρρυθμίσεις όπως

για παράδειγμα ο εικονικός συμψηφισμός λογαριασμών

για ιδιοκατανάλωση, δίνεται η δυνατότητα σε

περισσότερες επιχειρήσεις να επενδύσουν.

Η εξοικονόμηση ενέργειας από την άλλη, αποτελεί

ίσως τον ταχύτερο τρόπο μείωσης των λογαριασμών

ηλεκτρισμού και σίγουρα γίνονται τέτοιες επενδύσεις

από μερίδα επιχειρήσεων. Ωστόσο, το ενδιαφέρον

θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο αν αναλογιστεί

κανείς ότι υπάρχει συγκεκριμένο Σχέδιο Χορηγιών

για ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονόμηση ενέργειας

για επιχειρήσεις, το οποίο θα μπορούσαν να

αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις μας.

EconomyToday 35


COVER STORY

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΟΥΜΕ

ΣΕ ΑΠΕ

Για ποιους λόγους ο επιχειρηματικός κόσμος

(και όχι μόνο) θα πρέπει να επενδύσει σε Ανανεώσιμες

Πηγές Ενέργειας;

Η επένδυση σε ΑΠΕ τόσο από οικιακούς όσο και

εμπορικούς καταναλωτές έχει διττή βαρύτητα. Αφενός

η μεγαλύτερη εικόνα είναι ότι υπάρχει ανάγκη για

επίτευξη των πολύ φιλόδοξων εθνικών ενεργειακών

στόχων, οι οποίοι αφορούν την αύξηση του μεριδίου

των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μίγμα, οπότε η συλλογική

συνεισφορά όλων είναι απαραίτητη.

Αφετέρου, η ανάγκη για εξομάλυνση και αντιμετώπιση

του υψηλού κόστους ενέργειας που βασανίζει τόσο

τις επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά, μπορεί να

αντιμετωπιστεί με επενδύσεις σε ΑΠΕ. Για τις επιχειρήσεις

συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Eurostat, οι

μη οικιακοί καταναλωτές το 2ο εξάμηνο του 2022

βρίσκονται στην 6η θέση με το υψηλότερο κόστος

ενέργειας στην Ευρώπη. Οπότε αντιλαμβάνεστε ότι οι

επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια για την ικανοποίηση

των ενεργειακών αναγκών των επιχειρήσεων εκ των

πραγμάτων πλέον αποτελεί μία από τις οδούς προς

τη στόχευση της μακροπρόθεσμής τους αναπτυξιακής

βιώσιμης και ανταγωνιστικής πορείας. Κάτι ανάλογο

βέβαια ισχύει και για τους οικιακούς καταναλωτές.

Ως ΟΕΒ πόσο σας ικανοποιούν τα Σχέδια Χορηγιών

ή τα κίνητρα που εξαγγέλλει το κράτος για

τις επιχειρήσεις σε σχέση με την εξοικονόμηση

ενέργειας ή και της χρήσης ΑΠΕ; Έχετε κάποιες

άλλες εισηγήσεις;

Οι προθέσεις του κράτους για ενθάρρυνση των

επιχειρήσεων να επενδύσουν σε μέτρα εξοικονόμησης

ενέργειας και χρήση ΑΠΕ, προφανώς είναι

ξεκάθαρες. Ως εκ τούτου και οι αντίστοιχοι κρατικοί

σχεδιασμοί περιλαμβάνουν διάφορα χρηματοδοτικά

κίνητρα προς αυτή την κατεύθυνση. Συγκεκριμένα,

το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας,

έχει εξασφαλίσει συνολικά περίπου €590 εκ. για

επενδύσεις σε Πράσινη Ενέργεια και μέτρα ενεργειακής

απόδοσης στην Προγραμματική Περίοδο

2021–2027. Παρόλα αυτά, κατά καιρούς εντοπίζονται

διάφορες αδυναμίες στα Σχέδια Χορηγιών

που εξαγγέλλονται για παράδειγμα σε τεχνικό, οικονομικό

και διαδικαστικό επίπεδο. Ωστόσο, αξίζει να

σημειωθεί ότι γίνονται προσπάθειες από τα αρμόδια

υπουργεία και γενικότερα μέσα από τη διαβούλευση

που γίνεται μεταξύ των υπουργείων, της ΟΕΒ και

των Συνδέσμων μας, επιλύονται αρκετές από τις

αδυναμίες που εντοπίζονται.

Η ΟΕΒ, αξιολογώντας την υφιστάμενη κατάσταση,

υπέβαλε συναφές υπόμνημα με εμπεριστατωμένες

θέσεις και εισηγήσεις στα σχετικά υπουργεία με τα

οποία βρίσκεται αδιάληπτα σε επικοινωνία. Μεταξύ

των άλλων εισηγήσεων, η ΟΕΒ ανέδειξε την ανάγκη

για περαιτέρω προώθηση και παροχή κινήτρων για

εξοικονόμηση ενέργειας στις επιχειρήσεις τόσο στις

36 EconomyToday

ΌΛΟΣ Ο

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΣ

ΚΌΣΜΟΣ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ

ΈΓΚΑΙΡΗ, ΕΠΑΡΚΉ

ΕΝΗΜΈΡΩΣΗ ΚΑΙ

ΚΑΘΟΔΉΓΗΣΗ ΑΛΛΆ

ΣΥΝΆΜΑ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΉ

(ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΚΑΙ ΌΧΙ

ΜΌΝΟ) ΣΤΉΡΙΞΗ ΈΤΣΙ

ΏΣΤΕ ΝΑ ΜΕΤΑΒΕΊ

ΣΤΗΝ ΠΡΆΣΙΝΗ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ

μικρομεσαίες όσο και στις μεγάλες και κυρίως στις

ενεργοβόρες βιομηχανίες. Επιπρόσθετα, επισήμανε

ότι τα όποια κίνητρα δίνονται πρέπει να είναι

προσαρμοσμένα στις εξειδικευμένες ανάγκες κάθε

επιχείρησης για βελτιστοποίηση της ενεργειακής

τους απόδοσης, στον σχεδιασμό και στη λειτουργία

παραγωγικών διεργασιών καθώς και στις κτηριακές

τους εγκαταστάσεις.

Εκτός από τα Σχέδια Χορηγιών και τα Κίνητρα

που παρέχει το κράτος, με ποιο τρόπο οι

επιχειρήσεις μπορούν να επιτύχουν επιπλέον

στόχους σε σχέση με τη μείωση του ενεργειακού

κόστους; Ως ΟΕΒ πώς βοηθάτε τα μέλη σας προς

την κατεύθυνση αυτή;

Ομολογουμένως, τα εκάστοτε χρηματοδοτικά κίνητρα

που προσφέρονται από την πολιτεία διαδραματίζουν

στρατηγικό ρόλο ως προπομπό στη λήψη κατάλληλων

μέτρων από τις δικαιούχες επιχειρήσεις για τη μείωση

του ενεργειακού τους κόστους. Ωστόσο όπως έχω

προαναφέρει, όταν αναφερόμαστε σε τρόπους μείωσης

του ενεργειακού κόστους εστιάζουμε συνήθως

στη χρήση ΑΠΕ και τη λήψη μέτρων εξοικονόμησης

ενέργειας. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν

προοπτικές, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν

από τις επιχειρήσεις για την περαιτέρω βελτίωση

της ενεργειακής τους επίδοσης.

κοινοτήτων, η αποθήκευση ενέργειας και έχουν ήδη

δρομολογηθεί.

Η ΟΕΒ μέσα από τους επικοινωνιακούς της μηχανισμούς

προβαίνει συστηματικά σε σχετικές δράσεις

διαφώτισης και ενημέρωσης των μελών της και

διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια για καταρτισμό

των επιχειρήσεων. Επίσης, έχει κάτω από την αιγίδα

της σχεδόν όλους τους επαγγελματικούς Συνδέσμους

που δραστηριοποιούνται στα θέματα ενέργειας, μέσω

των οποίων και όχι μόνο, παρακολουθεί τις εκάστοτε

εξελίξεις, μετέχει ενεργά στις σχετικές διαβουλεύσεις

και παρέχει εισηγήσεις προς την πολιτεία προς

όφελος των επιχειρήσεων.

Αναφορικά με τις ΑΠΕ, για παράδειγμα οι επιχειρήσεις

έχουν πλέον τη δυνατότητα να συμβληθούν με

ανεξάρτητους προμηθευτές, οι οποίοι δραστηριοποιούνται

στα πλαίσια της μεταβατικής ρύθμισης της

ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού (ΑΑΗ), όπου

μπορούν να εξασφαλίσουν πράσινη ενέργεια για την

ικανοποίηση των επιχειρηματικών τους αναγκών σε

χαμηλότερο κόστος. Επίσης επίκειται και το άνοιγμα

της ΑΑΗ, η οποία αναμένεται να βελτιώσει τις υπηρεσίες

και να επιφέρει πολύ πιο ανταγωνιστικές τιμές

για τους καταναλωτές.

Σχετικά με τη λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας,

οι επιχειρήσεις μεταξύ των άλλων μπορούν να αξιοποιήσουν

τους Παρόχους Ενεργειακών Υπηρεσιών

(ΠΕΥ/ ESCO), οι οποίοι μπορούν να αναλάβουν εξ

ολοκλήρου τις επενδύσεις ενεργειακής αναβάθμισης.

Επίσης μπορούν και πρέπει να δημιουργήσουν την

κατάλληλη κουλτούρα εντός της επιχείρησης μέσω

της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του προσωπικού,

να ορίσουν ενεργειακό διαχειριστή για να

παρακολουθεί και κατευθύνει τις σχετικές δράσεις

εντός της επιχείρησης και άλλες δράσεις. Παράλληλα

με τα πιο πάνω, σε επίπεδο κράτους, ο στρατηγικός

σχεδιασμός περιλαμβάνει μεσοπρόθεσμα μέτρα που

θα συμβάλουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους

των καταναλωτών, όπως η έλευση του φυσικού

αερίου, η εφαρμογή του θεσμού των ενεργειακών

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Η Πράσινη Μετάβαση είναι άλλη μια μεγάλη

πρόκληση για το επιχειρείν. Πόσο έτοιμες είναι

οι κυπριακές επιχειρήσεις για τη μετάβαση αυτή;

H Πράσινη Μετάβαση όντως αποτελεί μία από τις πιο

σύγχρονες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το

επιχειρείν, ωστόσο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη

βιωσιμότητα, καθιστώντας την τοιουτοτρόπως επιβεβλημένη.

Μολονότι το εγχείρημα προς την Πράσινη

Μετάβαση αναμένεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολο,

καθώς οι επιχειρήσεις μεταξύ των άλλων θα επωμιστούν

ουσιώδες επιπρόσθετο κόστος, εντούτοις δεν

είναι δυσεπίτευκτο αλλά αναμένεται να επιφέρει και

σημαντικές ευκαιρίες δημιουργώντας μακροπρόθεσμο

επιχειρησιακό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Οι απαιτήσεις προσαρμογής των επιχειρήσεων σε νέα

επιχειρηματικά μοντέλα εφαρμόζοντας πιο αειφόρες

πρακτικές για εναρμόνισή τους στη νέα πραγματικότητα

καθώς και η ετοιμότητά τους, ασφαλώς ποικίλει

ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε επιχείρησης

όπως το μέγεθος, είδος δραστηριότητας κ.λπ.. Προοδευτικές

επιχειρήσεις με πιθανό προφίλ εξωστρέφειας

ή/και μεγάλες επιχειρήσεις (λόγω και άλλων σχετικών

απαιτήσεων συμμόρφωσης), έχουν ήδη προβεί ή

άρχισαν να προβαίνουν στην κατάλληλη διαμόρφωση

των μακροπρόθεσμων στρατηγικών σχεδιασμών τους

έτσι ώστε να περιλαμβάνουν για παράδειγμα επενδύσεις

σε καινοτόμες τεχνολογίες, βιώσιμες πρακτικές

(όπως ενεργειακή αναβάθμιση, χρήση ΑΠΕ, κυκλική

οικονομία), αναβάθμιση ανθρωπίνου δυναμικού και

άλλα. Ιδιαίτερη πρόκληση ενδεχομένως να παρατηρείται

σε πιο μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες χρήζουν

περισσότερης καθοδήγησης.

Κλείνοντας να επισημάνω ότι σε κάθε περίπτωση

όλος ο επιχειρηματικός κόσμος χρειάζεται έγκαιρη,

επαρκή ενημέρωση και καθοδήγηση αλλά συνάμα και

σχετική (οικονομική και όχι μόνο) στήριξη έτσι ώστε να

μεταβεί στην πράσινη επιχειρηματικότητα. Η ΟΕΒ ως

αρωγός της συνεχούς βιώσιμης οικονομικής προόδου

της χώρας, είναι συνοδοιπόρος των επιχειρήσεων και

της πολιτείας για να υποστηρίξει το επιχειρείν με κάθε

δυνατό τρόπο διασφαλίζοντας την ανταγωνιστικότητα

και βιωσιμότητά του.

EconomyToday 37


COVER STORY

ΕΠΕΝΔΥΟΥΜΕ

ΣΤΙΣ ΑΠΕ

ΜΕΣΩ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ

Η ομάδα μας αποτελείται από ανθρώπους

με βαθιά περιβαλλοντική συνείδηση,

με όραμα για έναν καλύτερο άνθρωπο,

με πίστη στην υψηλή τεχνολογία και

στην εξέλιξη.

Η

έρευνα και η ανάπτυξη στον τομέα της

ενέργειας αποτελούν τον κύριο κορμό

της λειτουργίας της EnergyIntel από

την πρώτη μέρα της δημιουργίας της.

Η ομάδα της EnergyIntel αποτελείται

από μια ομάδα νέων επιστημόνων, που εργάζονται

με πάθος, όραμα και συνεχή αναβάθμιση γνώσεων

στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και

είναι οι πλέον ειδικοί στον τομέα τους, προσφέροντας

συμβουλευτικές υπηρεσίες αλλά και τεχνικές

λύσεις καθημερινά.

Η προσήλωση της εταιρείας στις ανανεώσιμες πηγές

ενέργειας δεν βασίζεται μόνο στη βαθιά ριζωμένη

περιβαλλοντική συνείδησή της, η οποία πηγάζει από

μια δεμένη ομάδα ανθρώπων με όραμα για ένα καλύτερο

μέλλον για την ανθρωπότητα αλλά και από

ανθρώπους που πιστεύουν στην υψηλή τεχνολογία

και την εξέλιξη.

«Δεν ξυπνήσαμε μια μέρα και αποφασίσαμε να φτιάξουμε

μια εταιρεία, η οποία εμπορεύεται και εγκαθιστά

φωτοβολταϊκά στα σπίτια. Αυτός είναι σίγουρα ένας

από τους δυνατούς πυλώνες στους οποίους στηρίζεται

η εταιρεία μας αλλά είναι μέρος του οράματός μας, ένα

ακόμα εργαλείο στα πολλά που οφείλουμε να έχουμε

για να φέρουμε την αλλαγή», ανέφερε χαρακτηριστικά

38 EconomyToday

Η ENERGYINTEL

ΕΊΝΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΜΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΈΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ

KΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ ΣΤΟΝ

ΤΟΜΈΑ ΤΗΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ,

Η ΟΠΟΊΑ ΕΠΕΝΔΎΕΙ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΚΕΦΆΛΑΙΑ

ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΌΖΕΙ ΤΙΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ ΠΟΥ

ΑΝΑΠΤΎΣΣΕΙ

η CEO της EnergyIntel, Ευγενία Ηροδότου επισημαίνοντας

πως: «Η EnergyIntel είναι κυρίως μια εταιρεία

Έρευνας και Καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας, η

οποία επενδύει σημαντικά κεφάλαια και εφαρμόζει

τις τεχνολογίες που αναπτύσσει».

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ

Η EnergyIntel Services ξεκίνησε τη λειτουργία της

το 2006 με στόχο να καταστεί μία από τις δυνάμεις

που θα φέρουν στην Κύπρο τον πολυπόθητο στόχο

της αειφόρου ανάπτυξης, ένας στόχος που μπορεί

να επιτευχθεί μόνο με μια πολύ δυνατή ομάδα από

ανθρώπους που κοιτάζουν μπροστά όχι μόνο μέσω

των επιστημονικών τους γνώσεων αλλά κυρίως

μέσω του χαρακτήρα και της ψυχοσύνθεσής τους.

Ιδρυτές της EnergyIntel Service είναι η Ευγενία

Ηροδότου και ο Μάριος Αλέξανδρου, άνθρωποι

ανήσυχοι που αναζητούν νέες ιδέες και τεχνολογικές

λύσεις και επιμένουν εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες

να τολμούν αυτό που άλλοι θεωρούν αδιανόητο, να

θέτουν καθημερινές προκλήσεις, να αμφισβητούνται

έτσι ώστε οι ίδιοι και μαζί και η EnergyIntel και οι

άνθρωποί της να ξεπερνούν τον εαυτό τους.

ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΑΣ

Η EnergyIntel Services παρέχει ένα συνδυασμό

υπηρεσιών, συμβάλλοντας στις προσπάθειες της

Κύπρου για να επιτύχει τους στόχους απέναντι στην

Ε.Ε. για διείσδυση των ΑΠΕ και μείωση των εκπομπών

διοξειδίου του άνθρακα.

Οι λύσεις που προσφέρει καταλήγουν μεν σε συγκεκριμένα

προϊόντα τεχνολογίας αλλά ξεκινούν από

εκτεταμένη επιστημονική υποστήριξη. Η εταιρεία

παρέχει ηλιακά θερμικά συστήματα, φωτοβολταϊκά

συστήματα, υπέρυθρη θέρμανση, έξυπνα συστήματα

διαχείρισης ενέργειας καθώς και υπηρεσίες σχεδιασμού,

αδειοδότησης, χρηματοδότησης και κατασκευής

σταθμών παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ.

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ:

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ

«Η ζήτηση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων

είναι αρκετά μεγάλη, τα αιτήματα έχουν

πολλαπλασιαστεί ειδικά μετά από τις ανακοινώσεις

για νέες επιχορηγήσεις» σημειώνει η κα Ηροδότου

υποδεικνύοντας πως: «Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον

προέρχεται από ιδιοκτήτες κατοικιών αλλά και από

εταιρείες που ψάχνουν λύσεις για εξοικονόμηση του

κόστους ενέργειας. Το κόστος ενέργειας και συγκεκριμένα

του ηλεκτρικού ρεύματος κτυπά κόκκινο

κυριολεκτικά». Ακολούθως, ερωτηθείσα τι πρέπει

να γνωρίζουν όσοι ενδιαφέρονται να

εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα εξηγεί:

«Για παράδειγμα, θα πρέπει να γνωρίζουμε αρχικά

πού ανέρχεται το κόστος της εγκατάστασης, πώς

υπολογίζεται η εξοικονόμηση της ενέργειας, ποιο

είναι το κόστος συντήρησης, ποιες μελέτες πρέπει να

γίνουν κ.ά.. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα μετατρέπουν

την ηλιακή ακτινοβολία σε ηλεκτρική ενέργεια. Στην

Κύπρο τα φωτοβολταϊκά συστήματα προσφέρονται

ιδιαίτερα λόγω της μεγάλης ηλιοφάνειας που έχουμε

τους περισσότερους μήνες του χρόνου. Για την

εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος στην

Κύπρο από 3kWp μέχρι 10kWp σε κεραμοσκεπή,

το απαιτούμενο καθαρό εμβαδόν που χρειάζεται

είναι περίπου 25m2 – 80m2. Αν εγκατασταθεί σε

επίπεδη οροφή τότε χρειάζονται περίπου 45m2

-150m2. Για να έχετε τη μέγιστη δυνατή απόδοση

από το φωτοβολταϊκό σας σύστημα με βάση τη γεωγραφική

θέση της Κύπρου, είναι σημαντικό αυτό να

έχει νότιο προσανατολισμό και με κλίση 25°-28°.

Η ENERGYINTEL

SERVICES ΠΑΡΈΧΕΙ

ΈΝΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΌ

ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ,

ΣΥΜΒΆΛΛΟΝΤΑΣ

ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΕΣ

ΤΗΣ ΚΎΠΡΟΥ

ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΎΧΕΙ

ΤΟΥΣ ΣΤΌΧΟΥΣ

ΑΠΈΝΑΝΤΙ

ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΓΙΑ

ΔΙΕΊΣΔΥΣΗ ΤΩΝ

ΑΠΕ ΚΑΙ ΜΕΊΩΣΗ

ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΏΝ

ΔΙΟΞΕΙΔΊΟΥ

ΤΟΥ ΆΝΘΡΑΚΑ

Οποιαδήποτε απόκλιση από αυτές τις παραμέτρους,

επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή του συστήματος

προκαλώντας ανάλογη απόκλιση από τη μέγιστη

παραγωγή του. Σε ό,τι αφορά την εξοικονόμηση από

την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος

4 KW, με ενδεικτικό κόστος επένδυσης €5.500,

μπορεί κάποιος να εξοικονομήσει στον λογαριασμό

του ρεύματος ποσό ύψους €2.000 ετησίως. Λαμβάνοντας

υπόψιν τη μέγιστη χορηγία που ανέρχεται

στα €1.500 και στα ορεινά στα €2.250, η απόσβεση

μπορεί να γίνει σε 2 έτη».

ΠΙΟ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Κληθείσα να σχολιάσει πόσο ικανοποιητικά είναι τα

Σχέδια που ανακοίνωσε το Υπουργείο Ενέργειας,

Εμπορίου και Βιομηχανίας σημείωσε πως: «Σύμφωνα

με τα σχέδια που ανακοίνωσε και παρουσίασε

πρόσφατα το αρμόδιο υπουργείο, η εγκατάσταση

φωτοβολταϊκών αφορά κτήρια που έχουν εξασφαλίσει

άδεια οικοδομής ή πολεοδομική άδεια πριν από την

1/1/2017. Κάθε κιλοβάτ επιχορηγείται με €375

και η συνολική χορηγία που μπορεί να εξασφαλιστεί

ανέρχεται στα €1.500, ενώ στο πλαίσιο της

πολιτικής για στήριξη των ορεινών κοινοτήτων, τα

ποσά αυξάνονται κατά 50%. Επιπλέον, τα ευάλωτα

νοικοκυριά επιχορηγούνται με €1.000 ανά KW, με

μέγιστο ποσό χορηγίας €5.000. Η χρηματοδότηση

είναι αρκετά ικανοποιητική, ενώ η απόδοση μιας

επένδυσης σε Φ/Β μπορεί να ανέλθει και στο 50%.

Θα μπορούσαν βέβαια οι χρηματοδοτήσεις μέσω των

σχεδίων να ήταν πιο στοχευμένες».

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

EnergyIntel Services Ltd

Γρηγόρη Αυξεντίου 1 1040 Λευκωσία

Τ: 22380707

Φ: 22376900

Ε: info@energyintel.com.cy

www.energyintel.com.cy

ΤΑ ΕΡΓΑ ΜΑΣ

Η εταιρεία μας, EnergyIntel Services Ltd, διακρίνεται για τις λύσεις

που προσφέρει και κάθε έργο μας από το πιο μικρό οικιακό μέχρι

μεγάλα εμπορικά έργα είναι ιδιαίτερης σημασίας. Έργα που αγαπήσαμε

είναι η μακροπρόθεσμη συνεργασία με την Pafilia στο πανέμορφο

Minthis Hills, η μετατροπή ιδιωτικών σχολείων σε πράσινες τεχνολογικές

οάσεις όπως το Junior και Senior Schools. θα σταθούμε

όμως στο Imperio House της Imperio όπου σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε

καινοτομική λύση σκίασης και φωτοβολταϊκού συστήματος

ταυτόχρονα. Αξίζει να αναφερθούμε συνοπτικά και στην παγκόσμια

τεχνολογική καινοτομία θερμικής αποθήκευσης που η εταιρεία μας

αναπτύσσει με στόχο τη διάθεση στην αγορά πολύ σύντομα.

EconomyToday 39


COVER STORY

ΠΟΛΥΕΤΗΣ

ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ

ΤΩΝ ΑΠΕ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, CEO του Ομίλου

Green Energy: «Επενδύουμε στην

Πράσινη Οικονομία του τόπου μας. Με

στοχευμένες επενδύσεις και καινοτόμες

πρακτικές φέρνουμε στους καταναλωτές

ολοκληρωμένες λύσεις».

Πιστεύουμε, ότι στην Κύπρο πρέπει να

γίνουν ριζικές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις

ώστε να μπορούν να στηριχθούν όλες οι

κατηγορίες ανάπτυξης της ενεργειακής

μετάβασης, τονίζει σε συνέντευξή του στο

περιοδικό Economy Today ο κ. Γιώργος Γεωργίου,

Chief Executive Officer του Ομίλου Green Energy.

Ο κ. Γεωργίου αναφέρεται ακόμα στις υπηρεσίες που

προσφέρει ο Όμιλος Green Energy σε επιχειρηματικούς

και οικιακούς πελάτες.

Όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας ενδιαφέρονται

να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά

συστήματα στο σπίτι ή στην επιχείρησή τους.

Ποια είναι τα πρώτα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν;

Είναι αλήθεια ότι τον τελευταίο χρόνο, η ζήτηση εγκατάστασης

φωτοβολταϊκών συστημάτων, τόσο σε οικίες όσο και

σε επιχειρήσεις παρουσιάζει ραγδαία αύξηση.

Η διαδικασία εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων

είναι συγκεκριμένη και εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις.

Αρχικά, με την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ πελάτη

και παροχέα υπηρεσιών ΑΠΕ, ο καταναλωτής καλείται να

συγκεντρώσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα για την αίτηση

στην ΑΗΚ. Ο Όμιλός μας αναλαμβάνει την εκπόνηση και τη

διαχείριση της αίτησης. Με την ολοκλήρωση της αίτησης και

τη θετική ανταπόκριση της ΑΗΚ, ο πελάτης καταβάλλει το

40 EconomyToday

ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΑΡΧΙΚΆ

ΝΑ ΕΠΕΚΤΑΘΕΊ ΤΟ

ΔΊΚΤΥΟ ΤΗΣ ΑΗΚ,

ΏΣΤΕ ΝΑ ΔΙΕΙΣΔΎΣΟΥΝ

ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ

ΑΠΕ. ΕΆΝ ΔΕΝ

ΠΡΟΧΩΡΉΣΟΥΝ ΆΜΕΣΑ

ΤΑ ΈΡΓΑ ΓΙΑ ΕΠΈΚΤΑΣΗ

ΤΟΥ ΔΙΚΤΎΟΥ, Η

ΠΡΆΣΙΝΗ ΜΕΤΆΒΑΣΗ

ΘΑ ΔΙΑΚΟΠΕΊ, ΜΕ ΌΛΕΣ

ΤΙΣ ΣΥΝΈΠΕΙΕΣ ΠΟΥ

ΑΥΤΌ ΣΥΝΕΠΆΓΕΤΑΙ

ποσό που αφορά στην αίτηση και εν συνεχεία αναμένει τη

λήψη των όρων προσφοράς σύνδεσης και της σύμβασης

για υπογραφή. Έπειτα, και αφού ο πελάτης παραλάβει τα

πιο πάνω έντυπα, ενημερώνει τον Όμιλό μας, ώστε να

προχωρήσει η εγκατάσταση.

Καλό είναι οι καταναλωτές να έχουν υπόψιν τους ότι

αγοράζοντας Φ/Β σύστημα από μια μεγάλη εταιρεία ή

Οργανισμό, θα έχουν πλεονεκτήματα όπως, εγγυήσεις

καλής λειτουργίας του συστήματος, τεχνική υποστήριξη

μετά τη πώληση, διάφορα προγράμματα συντήρησης Φ/Β

και άλλα συναφή με το Φ/Β τους σύστημα.

Πώς μπορείτε εσείς να βοηθήσετε τους πελάτες

σας; Ποιες ολοκληρωμένες υπηρεσίες παρέχετε;

Ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες κάθε οικιακού και εμπορικού/

βιομηχανικού πελάτη, δίνοντας βέλτιστες λύσεις εξοικονόμησης

ενέργειας. O Όμιλος Green Energy, προσφέρει

ολοκληρωμένες λύσεις σε όλους τους πελάτες του. Παρέχει

μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών, που εξασφαλίζουν

συνολική εξοικονόμηση στους πελάτες του. Οι λύσεις

αυτές είναι συστήματα κλιματισμού, θέρμανσης, αερισμού,

φωτοβολταϊκών συστημάτων, συστημάτων αποθήκευσης

ενέργειας, φορτιστές ηλεκτροκίνησης, έξυπνους μετρητές

και συστήματα παρακολούθησης της παραγωγής αλλά και

της κατανάλωσης, για καλύτερη διαχείριση της ενέργειας

σε κάθε υποστατικό.

Το κράτος είχε εξαγγείλει Σχέδια Κινήτρων και

Χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων.

Είστε ικανοποιημένοι από τα Σχέδια

αυτά; Έχετε και κάποιες άλλες εισηγήσεις ώστε

περισσότερος κόσμος να μπορεί να επενδύσει

σε φωτοβολταϊκά;

Σίγουρα οι χορηγίες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και

τα σχετικά σχέδια κινήτρων έχουν δώσει την ευκαιρία σε

αρκετά νέα ζευγάρια αλλά και σε μεγαλύτερης ηλικίας

ανθρώπους, να αξιοποιήσουν την ηλιακή ενέργεια ώστε

να εξοικονομήσουν ενέργεια και χρήματα.

Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι στην Κύπρο πρέπει να γίνουν

ριζικές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις ώστε να μπορούν να

στηριχθούν όλες οι κατηγορίες ανάπτυξης της ενεργειακής

μετάβασης. Θα πρέπει αρχικά να επεκταθεί το δίκτυο της

ΑΗΚ, ώστε να διεισδύσουν περισσότερες ΑΠΕ. Εάν δεν

προχωρήσουν άμεσα τα έργα για επέκταση του δικτύου,

η Πράσινη Μετάβαση θα διακοπεί, με όλες τις συνέπειες

που αυτό συνεπάγεται.

Ταυτόχρονα, το ηλεκτρικό δίκτυο της Κύπρου είναι απομονωμένο,

ως εκ τούτου το δίκτυο είναι ασταθές, ιδιαίτερα

σε περιόδους χαμηλής ζήτησης. Θεωρούμε απαραίτητη

την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ώστε να

μπορεί η πλεονάζουσα παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ να

αποθηκεύεται και να χρησιμοποιείται σε περιόδους υψηλής

ζήτησης (χειμερινούς μήνες) ή το βράδυ.

Τέλος, το ολοκληρωτικό άνοιγμα της Ανταγωνιστικής Αγοράς

Ηλεκτρισμού (ΑΑΗ), το οποίο και αναβλήθηκε πολλές

φορές, θα ενισχύσει περισσότερο την Πράσινη Οικονομία.

Πώς σκιαγραφείτε την εικόνα στην αγορά και

ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για το τρέχον έτος;

Αναμένεται αυξημένη ζήτηση σε σχέση με πέρσι;

Ο Όμιλός μας είναι ο μοναδικός καθετοποιημένος Όμιλος

ολοκληρωμένων υπηρεσιών και επενδύσεων στον τομέα

της ενέργειας και αυτό μας δίνει αρκετά πλεονεκτήματα για

να εδραιωθούμε στην αγορά με μια υγιή ανάπτυξη. Στόχος

του Ομίλου μας είναι να εδραιώνεται και να καινοτομεί στον

τομέα των ΑΠΕ στην Κύπρο, μέσα από τη διαφοροποίηση,

σταθερότητα και αξιοπιστία.

Αυτό αναζητούν και οι καταναλωτές. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι

αναζητούν, μελετούν και εμπιστεύονται τις λύσεις

εξοικονόμησης ενέργειας που προτείνονται. Η ζήτηση, σαφώς,

είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια

και θεωρούμε ότι αυτή η αυξητική τάση θα συνεχιστεί μιας

και η ακρίβεια μαστίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

ΤΑ ΕΡΓΑ ΜΑΣ

Ποια είναι τα σημαντικότερα έργα σας και σε

ποιες νέες επενδύσεις θα προχωρήσετε;

Διαθέτουμε ιδιόκτητα Φωτοβολταϊκά Πάρκα συνολικής

δυναμικότητας 20,62MW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Ισχύς που ισοδυναμεί με μείωση του CO2 της τάξης των

30.918 τόνων τον χρόνο και 10.713 λιγότερους τόνους

ανακυκλωμένων απορριμμάτων.

Αντίστοιχα, σήμερα διαχειριζόμαστε έργα στην προμήθεια

ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 29,72MW, τα οποία

εκτιμάται ότι θα εξοικονομούν εκπομπές του Διοξειδίου

του Άνθρακα CO2, πέραν των 20 χιλιάδων τόνων ανά

έτος λειτουργίας, οι οποίοι αντιστοιχούν σε περίπου 800

χιλιάδες δέντρα. Εντός του 2023, η δυναμική μας στην

προμήθεια ηλεκτρικής ενεργείας θα ξεπεράσει τα 50MW.

Πρωτοπορούμε στη Μελέτη, Σχεδιασμό, Διαχείριση, Λειτουργία

και Συντήρηση των μεγαλύτερων φωτοβολταϊκών

πάρκων της Κύπρου, με πελατολόγιο που ξεπερνά τα 40MW.

Συνεχίζουμε τις επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής

ενέργειας και μέχρι το 2025 αναμένεται να υλοποιηθούν

επιπρόσθετα Φωτοβολταϊκά Πάρκα, συνολικής

ισχύος 35MW.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

GREEN ENERGY GROUP

Νίκου Παττίχη 107Β

3070 Λεμεσός, Κύπρος

T. +357 25 734800

E. info@geg.com.cy

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

Ο Όμιλος Green Energy, με πολυετή

εμπειρία στον τομέα Ανανεώσιμων

Πηγών Ενέργειας, προσφέρει

ολοκληρωμένες λύσεις εξοικονόμησης

ενέργειας στην Κύπρο. Κατέχει Άδεια

Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας

από το 2019 και από τον Οκτώβριο

του 2022, συμμετέχει στη Μεταβατική

Ρύθμιση της Ανταγωνιστικής Αγοράς

Ηλεκτρισμού. Συνειδητά χρησιμοποιεί

τεχνολογίες αιχμής, συνάπτει

συνεργασίες με τα μεγαλύτερα

ονόματα της παγκόσμιας βιομηχανίας και

εφαρμόζει βέλτιστες πρακτικές σε όλο

το εύρος των υπηρεσιών του. Με άρτια

καταρτισμένο προσωπικό, ο Όμιλος,

προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις

υψηλής απόδοσης για το σπίτι,

την επιχείρηση και για επενδύσεις

σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής

ενέργειας από ΑΠΕ όπως Φωτοβολταϊκά

Πάρκα.

EconomyToday 41

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


ΟΡΟΣΗΜΟ

ΤΟ 2035 ΓΙΑ ΤΗΝ

ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας η οποία στοχεύει

να αναδείξει την Ευρώπη ως την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο,

επετεύχθη συμφωνία η οποία πρακτικά προβλέπει απαγόρευση στις

πωλήσεις ΙΧ με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

42 EconomyToday

Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΉ

ΈΛΛΕΙΨΗ ΥΠΟΔΟΜΉΣ

ΦΌΡΤΙΣΗΣ ΘΕΩΡΕΊΤΑΙ

ΕΚ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΏΝ

ΠΑΡΑΓΌΝΤΩΝ ΠΟΥ

ΚΡΑΤΟΎΝ ΠΊΣΩ ΤΗ

ΜΕΤΆΒΑΣΗ ΠΡΟΣ

ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ

ΟΥΔΈΤΕΡΗ

ΑΥΤΟΚΊΝΗΣΗ

Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο έχει εισέλθει

για τα καλά στη ζωή μας. Σταδιακά,

όλες οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες

εμπλουτίζουν την γκάμα τους με νέα

ηλεκτρικά οχήματα. Πρόκειται για μια

τάση η οποία όχι μόνον θα συνεχιστεί αλλά θα αποτελέσει

από τούδε και στο εξής τη νέα κανονικότητα.

Στόχος εξάλλου της Ε.Ε., στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής

Πράσινης Συμφωνίας είναι όλα τα οχήματα που

θα πωλούνται να είναι μηδενικού αποτυπώματος

ρύπων. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα 27 κράτημέλη

της Ε.Ε. συμφώνησαν στη άμεση διεύρυνση

του δικτύου ηλεκτρικών φορτιστών και σταθμών

εφοδιασμού με υδρογόνο μέσα στα επόμενα χρόνια,

προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση μακριά

από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Η συμφωνία

περιλαμβάνει σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών

οχημάτων τουλάχιστον κάθε 60 χιλιόμετρα σε όλο

το βασικό οδικό δίκτυο των 27 κρατών - μελών

μέχρι το 2026, ενώ για τα φορτηγά η αντίστοιχη

απόσταση θα είναι κάθε 120 χιλιόμετρα - με χρονικό

ορίζοντα σε αυτή την περίπτωση το 2028. Έως

το 2031, σταθμοί ανεφοδιασμού με υδρογόνο θα

πρέπει να υπάρχουν κάθε τουλάχιστον 200 χιλιόμετρα.

Σημειώνεται δε πως, «η σημαντική έλλειψη

υποδομής φόρτισης θεωρείται εκ των βασικών

παραγόντων που κρατούν πίσω τη μετάβαση προς

την κλιματική ουδέτερη αυτοκίνηση».

ΠΩΣ ΚΙΝΕΙΤΑΙ Η ΑΓΟΡΑ

Όσον αφορά την αγορά του ηλεκτρικού αυτοκινήτου,

σύμφωνα με στοιχεία, τον Απρίλιο, το μερίδιο

αγοράς των ηλεκτρικών αυτοκινήτων με μπαταρία

σημείωσε σημαντική ανάκαμψη, αυξάνοντας το

ποσοστό της από 9,1% σε 11,8%. Στα ίδια στοιχεία

προστίθεται ακόμα πως, «ενώ τα υβριδικά αντιπροσωπεύουν

πλέον το 24,8% της αγοράς νέων

αυτοκινήτων στην Ε.Ε., τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα

συνεχίζουν να κυριαρχούν με το μεγαλύτερο μερίδιο

38,2%». Κατά τον Απρίλιο, οι ταξινομήσεις νέων

ηλεκτρικών αυτοκινήτων με μπαταρία στην Ε.Ε. κατέγραψαν

σημαντική αύξηση (+51,9%), φτάνοντας

τις 94.561 μονάδες. Αυτό αντιπροσωπεύει μερίδιο

αγοράς 11,8%, αύξηση σχεδόν 3% σε σύγκριση με

τον Απρίλιο του 2022».

Στο αφιέρωμα που ακολουθεί το Economy Today

παρουσιάζει τα πολυαναμενόμενα ηλεκτρικά αυτοκίνητα

που θα δούμε μέχρι το 2024.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΓΙΑ

ΤΑ ΟΠΟΙΑ…ΑΞΙΖΕΙ Η ΑΝΑΜΟΝΗ

Τα πιο πολυαναμενόμενα ηλεκτρικά που θα δούμε μέχρι το 2024.

ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΠΑΥΛΙΚΚΑ

Porsche Macan EV

Kia EV9

Καθώς τα ηλεκτρικά

αυτοκίνητα

κατακτούν όλο και

περισσότερο την

αγορά και ενώ οι

περισσότερες εταιρείες έχουν

ανακοινώσει ότι θα δώσουν

χώρο μόνο σε ηλεκτρικά οχήματα

τα επόμενα χρόνια, τα νέα

μοντέλα που έρχονται προκαλούν

ιδιαίτερο ενδιαφέρον

κυρίως χάρη στην επαναστατική

σχεδίαση και τα καινοτόμα τεχνολογικά

τους χαρακτηριστικά

που θα τα συνοδεύουν.

Porsche Macan EV

Η Porsche Macan EV είναι το

νέο αμιγώς ηλεκτρικό μοντέλο

που προέρχεται από τη μεγαλύτερη

σε πωλήσεις μάρκα σπορ

αυτοκινήτων στον κόσμο. Το

λανσάρισμα του νέου μοντέλου,

το οποίο αναμενόταν το 2022,

έχει καθυστερήσει κυρίως

λόγω της επιβράδυνσης στην

εφοδιαστική αλυσίδα που προκάλεσε

η πανδημία, καθώς και

η πολυπλοκότητα της ανάπτυξης

του νέου λογισμικού.

Το νέο μοντέλο αναμένεται

να παρουσιαστεί στην έκθεση

αυτοκινήτου του Λος Άντζελες

τον ερχόμενο Νοέμβριο, ενώ

ο διευθύνων σύμβουλος της

εταιρείας, Oliver Blume επιβεβαίωσε

ότι τα πρώτα μοντέλα

αναμένεται να παραδοθούν

στους πελάτες το 2024.

Το νέο ηλεκτρικό μικρό SUV

της Porsche «πατάει» πάνω

στο πάτωμα Premium Platform

Electric (PPE) του Ομίλου

Volkswagen που αναπτύχθηκε

από κοινού από την Audi και

την Porsche. Θα τροφοδοτεί

επίσης το επερχόμενο Audi Q6.

Αναμένεται να προσφέρει δύο

επιλογές σε μπαταρίες, 96kWh

ή 115kWh που όπως φαίνεται

θα προσφέρουν αυτονομία

480 και 680 περίπου χιλιομέτρων

αντίστοιχα.

Kia EV9

Η Kia έχει εκμεταλλευτεί πλήρως

το μακρύ μεταξόνιο του

EV9 και την εντελώς επίπεδη

αρχιτεκτονική που διαθέτει

η πρωτοποριακή πλατφόρμα

Electric Global Modular

Platform (E-GMP), η οποία έχει

σχεδιαστεί αποκλειστικά για

ηλεκτρικά οχήματα. Το αποτέλεσμα

είναι μια καμπίνα που προσφέρει

γενναιόδωρο χώρο για

όλους τους επιβάτες και στις

τρεις σειρές καθισμάτων, ώστε

να συνδέονται και να χαλαρώνουν

με μοναδική άνεση και πολυτέλεια

σαλονιού first-class.

Παράλληλα, η υποδειγματική

αμιγώς ηλεκτρική αυτονομία

επιτυγχάνεται χάρη στην μπαταρία

χωρητικότητας 76,1kWh

που εφοδιάζει αποκλειστικά

τη βασική έκδοση «Standard»

με κίνηση στους πίσω τροχούς

(RWD) και την μπαταρία των

99,8kWh η οποία τοποθετείται

τόσο στις «Long Range» RWD

εκδόσεις όσο και στις εκδόσεις

«Performance» με κίνηση σε

όλους τους τροχούς (AWD).

Το EV9 κάνει ένα σημαντικό

βήμα προς την πλήρως αυτόνομη

οδήγηση, καθώς διαθέτει

μερικά από τα πιο εξελιγμένα

συστήματα προηγμένης

υποστήριξης οδηγού (ADAS).

Το νέο σύστημα Highway

Driving Pilot System (HDP)

της Kia εφοδιάζει το EV9 με το

σύστημα αυτόνομης οδήγησης

υπό όρους Επιπέδου 3 σε

ορισμένες αγορές. Δεκαπέντε

αισθητήρες, συμπεριλαμβανομένων

δύο μονάδων τεχνολογίας

lidar, επιτρέπουν στο EV9

να ανιχνεύει και να εντοπίζει

αντικείμενα με εύρος οπτικού

πεδίου 360 μοιρών, έτσι

ώστε το σύστημα να μπορεί

να αντιδράσει στις προκλήσεις

του δρόμου και των άλλων

χρηστών του οδικού δικτύου σε

χιλιοστά του δευτερολέπτου.

44 EconomyToday

Suzuki Jimny EV

Suzuki Jimny EV

Μέχρι το 2030 η Suzuki

αναμένεται να προχωρήσει

σε εξηλεκτρισμό ολόκληρου

του στόλου αυτοκινήτων της,

ακολουθώντας και την τάση της

εποχής. Για τον σκοπό αυτό, η

εταιρεία σκοπεύει στο άμεσο

μέλλον να παρουσιάσει πέντε

αμιγώς ηλεκτρικά στην Ευρώπη,

έξι στην Ινδία και ακόμα έξι

στην Ιαπωνία.

Η εταιρεία δεν αποκάλυψε

ακριβώς τη νέα σχεδίαση του

δημοφιλούς μίνι SUV, παρά

μόνο μία σιλουέτα του, μέσω

της οποίας φαίνεται πως

διατηρεί τις βασικές αναλογίες

του αμαξώματος που ήδη

γνωρίζουμε με την τετράγωνη

αισθητική, το μικρό μέγεθος

και την ξεκάθαρη off road

φιλοσοφία. Το ηλεκτρικό Jimny

φαίνεται ότι θα έχει κάποιες

διαφοροποιήσεις στο εμπρός

μέρος, με τη φωτιζόμενη μάσκα

και τα νέα φωτιστικά σώματα

τεχνολογίας LED και με μοντέρνα

σχεδίαση.

Προφανώς η ενσωμάτωση

μπαταριών και ηλεκτροκινητήρα

θα φέρει κάποιες σοβαρές

αλλαγές, όμως πρόθεση της

Suzuki είναι ακόμα και έτσι να

διατηρήσει τον καθαρόαιμο

χαρακτήρα του.

To πρώτο αμιγώς ηλεκτρικό

μοντέλο της Suzuki θα παρουσιαστεί

στην Ευρώπη μέσα

στο 2024. Μέχρι τα τέλη της

Renault 5

δεκαετίας η Suzuki θέλει να έχει

80% των πωλήσεών της σε

αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα και

το υπόλοιπο 20% σε υβριδικά.

Renault 5

Μέσα στο 2024 αναμένεται να

λανσαριστεί στην αγορά το νέο

μίνι ηλεκτρικό Renault 5. Η νέα

πλατφόρμα, με την κωδική ονομασία

CMF-B EV, υιοθετεί πάνω

από το 70% των εξαρτημάτων

της πλατφόρμας CMF-B η οποία

χρησιμοποιείται στο Clio και

στο Captur. Σε σύγκριση με το

ηλεκτρικό ZOE, η πλατφόρμα

CMF-B EV επιτυγχάνει μείωση

του κόστους παραγωγής κατά

30%, κάτι που θα δώσει τη

δυνατότητα να το καταστήσει

φθηνότερο και πιο προσιτό για

τους αγοραστές.

Πάντως, αν και το μεγαλύτερο

ενδιαφέρον κέρδισε η παρουσίαση

τού… πιο σπορ αδελφού

του Renault 5, του Α290_β

της Alpine, το οποίο ουσιαστικά

αποτελεί την αγωνιστική

εκδοχή του, η γαλλική εταιρεία

φαίνεται να μπαίνει για τα καλά

στο παιχνίδι της ηλεκτροκίνησης,

λανσάροντας το Megane

E-Tech Electric και το Renault

4 το οποίο αναμένεται να

παρουσιαστεί, ενώ δεν είναι

ακόμη γνωστό εάν το πολυαναμενόμενο

Rafale το οποίο

θα πραγματοποιηθεί στην 54η

Αεροπορική Έκθεση του Παρισιού

στο Le Bourget στις 18

Ιουνίου θα διαθέτει πέραν από

την υβριδική και μία πλήρως

ηλεκτρική έκδοση.

EconomyToday 45

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


Mini Cooper Electric

BMW i5

BMW i5

Η εξέλιξη της νέας Σειράς 5

της BMW και συγκεκριμένα της

ηλεκτρικής παραλλαγής της με

τη διακριτική όσο και χαρακτηριστική

ονομασία i5, βρίσκεται

σχεδόν προ των πυλών. Το

δημοφιλές σεντάν των βαυαρών

θα είναι πανομοιότυπο με τις

εκδόσεις με κινητήρες εσωτερικής

καύσης, ενώ στο εσωτερικό

ολόκληρης της σειράς θα είναι

διακριτές οι επιρροές από τη

λιμουζίνα i7 η οποία εντυπωσίασε

με τον σχεδιασμό της τόσο

εξωτερικά όσο και εσωτερικά.

Η νέα i5 θα βασίζεται σε μια

τροποποιημένη εκδοχή του

πατώματος CLAR των Βαυαρών,

η οποία επιτρέπει τη φιλοξενία

μιας μπαταρίας με χωρητικότητα

που θα κυμαίνεται πέριξ του

φράγματος των 80 kWh.

Η νέα BMW Σειρά 5, όπως και η

ηλεκτρική i5, ανεβάζει τον πήχη

και με την εκτεταμένη γκάμα

συστημάτων για αυτοματοποιημένη

οδήγηση και στάθμευση. Οι

πλήρεις εκδόσεις θα μπορούν

να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων

κάμερες υψηλής ανάλυσης,

αισθητήρες υψηλής ακρίβειας

και μονάδες ελέγχου από την πιο

πρόσφατη τεχνολογική φαρέτρα

του BMW Group, παρέχουν

τα συστατικά για μια εμπειρία

αυτοματοποιημένης οδήγησης

με καινοτομίες που ενισχύουν

περαιτέρω την ασφάλεια και την

άνεση.

Mini Cooper Electric

Η δεύτερη γενιά του ηλεκτρικού

MINI αναμένεται πιο εντυπωσιακή

και πιο επαναστατική από

ποτέ με εμφάνιση που δεν θα

θυμίζει σε τίποτα το ιστορικό

μίνι. Το ΜΙΝΙ Cooper Electric

αναμένεται να διατηρεί μεν τον

συμπαγή του χαρακτήρα καθώς

το μήκος του δεν θα ξεπερνά τα

3,8 μέτρα, ωστόσο, θα διαθέτει

φαρδύτερα μετατρόχια, κοντύτερους

προβόλους και μεγαλύτερο

μεταξόνιο. Θα είναι διαθέσιμο

για πρώτη φορά σε δύο διαφορετικές

εκδόσεις, στις Cooper

E και Cooper SΕ. Η πρώτη θα

τροφοδοτείται από έναν ηλεκτροκινητήρα

που θα αποδίδει

135 kW, δηλαδή 184 ίππους,

με την ισχυρότερη Cooper SE να

παίρνει κίνηση επίσης από μια

μονάδα που κινεί τους εμπρός

τροχούς παράγοντας 160 kW,

ήτοι 218 ίππους. Πάντως, αν και

εικόνες με τη σχεδίαση του νέου

μίνι ηλεκτρικού μοντέλου έχουν

κάνει τον γύρο του διαδικτύου,

εντούτοις η εταιρεία κρατά

Mercedes Maynach EQS

ακόμη καλά κρυμμένα τα χαρτιά

της μέχρι την επίσημη πρεμιέρα

του μοντέλου και των δύο

διαθέσιμων εκδόσεών του που

αναμένεται να πραγματοποιηθεί

μέσα στη χρονιά που διανύουμε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο

MINI Cooper Electric αναμένεται

να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος

στην ηλεκτρική επέλαση

της εταιρείας που θα περιλαμβάνει

το επίσης ηλεκτρικό νέο

MINI Countryman και από το

2024 και μετά το νέο, αμιγώς

ηλεκτρικό MINI Paceman.

Mercedes Maybach EQS

Την ώρα που άλλες εταιρείες

ετοιμάζονται να μπουν σιγά-σιγά

στον χορό της ηλεκτροκίνησης,

η Mercedes-Benz έχει ήδη στα…

ράφια, οκτώ μοντέλα, τα σαλούν

46 EconomyToday

EQE και EQS, τα SUV EQA, EQB,

EQC, EQE και EQS, καθώς και το

MPV, EQV, ενώ πρόσφατα, στην

Auto Shanghai 2023 παρουσίασε

και το πιο πολυτελές όχημά

της, το πρώτο εξηλεκτρισμένο

αυτοκίνητο της πολυτελούς

γκάμας «Maybach».

Η Mercedes-Maybach εμπλουτίζει

τη δυναμική σχεδίαση

του EQS SUV της Mercedes-

EQ με αποκλειστικά στοιχεία

που του δίνουν τον δικό της

χαρακτήρα με επιχρωμιωμένες

διακοσμητικές λεπτομέρειες,

επιβλητικές ζάντες αλουμινίου

22 ιντσών, υψηλής ποιότητας

υλικά όπως το δέρμα Maybach

MANUFAKTUR Exclusive

Nappa, ιδιαίτερους χρωματισμούς

και την τελευταία λέξη

της τεχνολογίας όσον αφορά

το λογισμικό, την άνεση των

επιβατών και τις λειτουργίες

ασφάλειας.

Το SUV της Mercedes-Maybach

EQS 680 λαμβάνει ισχύ από

τους δύο ηλεκτροκινητήρες

484 kW, ροπή 950 Nm και

αυτονομία έως και 600 χιλιόμετρα.

Οι επιδόσεις που ανακοινώνει

το εργοστάσιο μιλούν για

4,4 δευτ. για την επιτάχυνση

του οχήματος από στάση ώς

τα 100 χλμ./ώρα και τελική

ταχύτητα που πλησιάζει τα 210

χλμ./ώρα.

Jeep Recon

Jeep Recon

Μπορεί το Avenger, το μικρό

ηλεκτρικό SUV της Jeep να

ανακηρύχθηκε Αυτοκίνητο της

Χρονιάς 2023 και να κεντρίζει

από την πρώτη στιγμή της παρουσίασής

του το ενδιαφέρον,

όμως η αμερικανική εταιρεία

ανακοίνωσε ήδη άλλα τρία ηλεκτρικά

μοντέλα, το Wagoneer S,

το Recon καθώς και ένα ακόμη

μοντέλο το οποίο η εταιρεία

ανακοίνωσε ότι θα κυκλοφορήσει

το 2025, χωρίς ωστόσο να

αποκαλύψει περισσότερα.

Αν και δεν είναι γνωστό κατά

πόσον θα δούμε τα Wagoneer

και Recon στους κυπριακούς

Volvo EX30

δρόμους, όπως συμβαίνει με

το Avenger, το Recon κεντρίζει

το ενδιαφέρον χάρη στη

σκληροτράχηλη σχεδίασή του,

επηρεασμένη από το Wrangler.

Πρόκειται για ένα 4x4 που

εντάσσεται στην κατηγορία των

«Mid-size SUV» και αναμένεται

να λανσαριστεί μέσα στο 2024.

Volvo EX30

Την ώρα που γράφονται αυτές

οι γραμμές και ενώ θα αφιερώνονταν

στο γεμάτο επαναστατι-

κές καινοτομίες και πολυτελές

EX90, η Volvo ανακοινώνει

το EX30, ένα μικρό ηλεκτρικό

SUV, το οποίο σύμφωνα με τις

teaser εικόνες που έδωσε στη

δημοσιότητα, θα μοιάζει κατά

πολύ με αυτό που αποτυπώνουν

οι εκτιμήσεις στην εικόνα.

Η παρουσίασή του θα γίνει

στις 7 Ιουνίου και οι πωλήσεις

του θα ξεκινήσουν μέσα στον

Νοέμβριο, ενώ αναμένεται να

εστιάζει σε ένα μικρότερο ηλικιακά

κοινό, με στόχο τη διεύρυνση

της πελατειακής παλέτας της

Σουηδικής εταιρείας. Το νέο μοντέλο

θα πατάει στην ευέλικτη

πλατφόρμα SEA, που έχουν από

κοινού η Volvo με την κινεζική

Geely. Ω εκ τούτου αναμένονται

εκδόσεις με κίνηση στους δύο

και στους τέσσερις τροχούς, με

διαφορετικά μεγέθη μπαταριών

και απόδοση που θα εστιάζει

σε κίνηση στην πόλη, χωρίς να

αποκλείεται και μια γρήγορη

έκδοση με ίσως και περισσότερους

από 400 ίππους.

EconomyToday 47

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


Jaguar I-Pace

Jaguar Ι-Pace

Την ήδη επιτυχημένη συνταγή

του I-Pace φαίνεται να ακολουθεί

η Jaguar σε ό,τι έχει να

κάνει με την ηλεκτροκίνηση.

Το επιτυχημένο μοντέλο της

εταιρείας, το οποίο είχε ανακηρυχθεί

Αυτοκίνητο της Χρονιάς

για το 2019, ανανεώνεται με

στοχευμένες επεμβάσεις που

αναβαθμίζουν το προφίλ του

χωρίς, όμως, να αλλοιώνουν

το γνώριμο τεχνολογικό και

σχεδιαστικό προφίλ του, με μια

νέα κλειστή μάσκα στο εμπρός

μέρος και άλλες σχεδιαστικές

αλλαγές.

Η ανανεωμένη I-Pace εξακολουθεί

να τροφοδοτείται από

μια μπαταρία ιόντων λιθίου με

χωρητικότητα 90 kWh, η οποία

εξασφαλίζει αυτονομία έως και

470 χλμ. βάσει του πρωτοκόλλου

WLTP. Οι δύο ηλεκτροκινητήρες,

ένας εμπρός και ένας

πίσω, θα αποδίδουν συνδυαστικά

400 ίππους και 696 Nm

ροπής εξασφαλίζοντας επιτάχυνση

από στάση έως τα πρώτα 100

χλμ./ώρα σε χρόνο 4,8 δλ. και

τελική ταχύτητα 200 χλμ./ώρα.

Toyota bZ Sport

Crossover

Με δέκα νέα ηλεκτρικά οχήματα

θα επεκταθεί η γκάμα της Toyota

μέχρι το 2026, σύμφωνα με τον

νέο CEO της, Koji Sato, στοχεύοντας,

μάλιστα, σε πωλήσεις 1,5

εκατομμυρίων EV στα επόμενα

τρία χρόνια. Η εταιρεία έχει μέχρι

σήμερα λανσάρει δύο ηλεκτρικά

SUV, το bZ4x και το RZ της Lexus,

της πολυτελούς μάρκας της εταιρείας,

ενώ πρόσφατα παρουσίασε

άλλα δύο πρωτότυπα.

Το ένα είναι το bZ Sport

Crossover, το οποίο υιοθετεί ένα

στυλ αμαξώματος που παραπέμπει

τόσο σε SUV όσο και σε κουπέ

«κουβαλώντας» ουκ ολίγα από τα

διακριτικά σχεδιαστικά στοιχεία

της σειράς bZ. Διαθέτει, επίσης,

έξυπνες λειτουργίες και συστήματα

όπως η υποστήριξη οδηγού και η

αυτόματη στάθμευση, οι οποίες

θα εξελίσσονται μέσω συχνών

αναβαθμίσεων λογισμικού.

Το bZ FlexSpace Concept αποτελεί

με τη σειρά του ένα οικογενειακό

ηλεκτρικό SUV με έμφαση

στη χρηστικότητα, προσφέροντας

χώρους που μπορούν να

χρησιμοποιήσουν οι οικογένειες

με ασφάλεια και άνεση. Προς το

παρόν, η Toyota δεν αποκαλύπτει

περισσότερες λεπτομέρειες

σχετικά με τα δύο concept cars,

ενώ καμία αναφορά δεν γίνεται

αν θα αποτελέσουν αποκλειστικό

προνόμιο της κινεζικής αγοράς ή

αν θα τα δούμε και στην ευρωπαϊκή

αγορά.

Maserati Grecale Folgore

Η Maserati αποκάλυψε στη Σαγκάη

τη νέα Grecale Folgore, την

ηλεκτρική παραλλαγή του μικρότερου

SUV από τη Μόντενα της

Ιταλίας. Με τη νέα Grecale Folgore

η Maserati κάνει ακόμη ένα βήμα

προς τον πλήρη εξηλεκτρισμό της,

καθώς στόχος είναι από το 2030

και έπειτα να παρουσιάζονται

μόνο ηλεκτρικά μοντέλα.

Σε σύγκριση με τις εκδόσεις της

Grecale με κινητήρες εσωτερικής

καύσης, η ηλεκτρική Grecale

Folgore δεν παρουσιάζει ουσιαστικές

διαφορές ως προς τις

διαστάσεις, με το μήκος να φτάνει

4,85 μ., το ύψος τα 1,66 μ. και το

πλάτος (χωρίς τους καθρέπτες)

τα 1,98 μ. Η Grecale Folgore

διαθέτει δύο ηλεκτροκινητήρες,

με μέγιστη ισχύ τους 500 ίππους

ενώ το σύστημα μετάδοσης κίνησης

τροφοδοτείται και υποστηρίζεται

από μια μπαταρία 105 kWh

με τεχνολογία 400 volt.

Honda e:Ny1

Η Honda αποκάλυψε το δεύτερο

πλήρως ηλεκτρικό όχημά της, το

e:Ny1, σε μια ειδική εκδήλωση

που πραγματοποίησε στο Όφενμπαχ

της Γερμανίας. Πρόκειται

για το δεύτερο αμιγώς ηλεκτρικό

μοντέλο που διατίθεται στην

Ευρώπη, μετά το Honda e.

Το Honda e:Ny1 είναι «χτισμένο»

στην πρόσφατα εξελιγμένη

πλατφόρμα e:N Architecture F

των Ιαπώνων. Η μέγιστη ισχύς

φτάνει τα 150 kW και η ροπή τα

310 Nm. Κάτω από το πάτωμα

βρίσκεται μια μπαταρία ιόντων

λιθίου υψηλής με χωρητικότητα

68,8 kWh που προσφέρει

αυτονομία έως και 412 χλμ. και

δυνατότητα γρήγορης φόρτισης

DC – η φόρτιση από 10 σε 80%

ολοκληρώνεται σε μόλις 45

λεπτά. Προς το παρόν οι Ιάπωνες

δεν έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους

για την ημερομηνία έλευσης του

νέου ηλεκτρικού στην Ευρώπη.

Toyota bZ Sport Crossover

Maserati Grecale Folgore

48 EconomyToday

EconomyToday 49

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


Honda e:Ny1

Ford Explorer

Peugeot e-2008

VW ID.7

Peugeot e-2008

Η Peugeot παρουσίασε το νέο

μοντέλο της σειράς 2008 που

μετά από τέσσερα χρόνια εμπορικής

πορείας, μετρά πάνω από

700.000 πωλήσεις. Το μικρό SUV

της εταιρείας θα περιλαμβάνει

κινητήρα εσωτερικής καύσης,

υβριδικό καθώς και την αμιγώς

ηλεκτρική έκδοση που θα εφοδιάζεται

με τον νέο, πιο αποδοτικό

ηλεκτροκινητήρα της Peugeot. Η

μέγιστη ισχύς αυξήθηκε κατά 15%

και από 100 kW (136 ίπποι) έγινε

115 kW (156 ίπποι) και παράλληλα

η χωρητικότητα της μπαταρίας

αυξήθηκε από 50 kWh σε 54 kWh.

Έτσι, αυξήθηκε και η αυτονομία,

η οποία από τα 345 χιλιόμετρα

της προηγούμενης γενιάς, έφτασε

τώρα στα 406 χιλιόμετρα. Με το

νέο e-2008 διατίθενται δύο τύποι

ενσωματωμένων φορτιστών. Στον

στάνταρ εξοπλισμό, ένας μονοφασικός

φορτιστής των 7,4 kW και

προαιρετικά ένας τριφασικός των

11 kW.

Ford Explorer

Δυναμικά στην ηλεκτροκίνηση

έχει μπει η Ford η οποία φαίνεται

ότι έχει ξεκινήσει να παρουσιάζει

το ένα μοντέλο μετά το άλλο με

στόχο να φτάσει τα 10 EV μέχρι

το 2024. Μεταξύ άλλων, την

ώρα που το Mach-E εξακολουθεί

να παραμένει ένα από τα εντυπωσιακότερα

ηλεκτρικά στην αγορά

και καθώς οι φήμες αναφέρουν

ότι το εμβληματικό Capri θα λανσαριστεί

εξηλεκτρισμένο, μέσα

στο 2024 αναμένεται να παρουσιαστεί

το επιτυχημένο Puma

EV, ενώ η εταιρεία δεν δίστασε

να ρίξει στο παζάρι το ιδιαίτερο

πενταθέσιο MPV που ακούει

στο όνομα E-Tourneo Courier.

Αυτό, όμως, που φαίνεται να έχει

συγκεντρώσει το μεγαλύτερο

ενδιαφέρον είναι το Explorer,

ένα μεσαίο SUV το οποίο

«πατάει» πάνω στο «ηλεκτρικό

δάπεδο» MEB του VW Group

και θα προσφέρει προηγμένα

συστήματα συνδεσιμότητας μέσω

του νέου SYNC Move, αλλά και

κορυφαία πρακτικότητα για τους

επιβάτες καθώς και συστήματα

ασφάλειας. Οι παραγγελείς για το

νέο Explorer δεν αναμένεται να

ανοίξουν πριν τα τέλη του 2023

με προβλεπόμενη τιμή διάθεσης

κάτω από €45.000.

VW ID.7

To νέο VW ID.7 αποτελεί τη ναυαρχίδα

των ηλεκτρικών μοντέλων της

Volskwagen και σύμφωνα με όσα

έγιναν γνωστά, αναμένεται να προσφέρει

αυτονομία έως και 700

χλμ. με μια φόρτιση. Σύμφωνα με

την VW, το νέο, αμιγώς ηλεκτρικό

ID.7, το οποίο θα είναι διαθέσιμο

προς πώληση από το προσεχές

φθινόπωρο, είναι σχεδιασμένο

«για ταξίδια μεγάλων αποστάσεων»,

εξ ου και η μέγιστη αυτονομία

Cupa Tavascan

των 700 χιλιομέτρων που επιτυγχάνει

η κορυφαία έκδοση Pro S, η

οποία εφοδιάζεται με μια μπαταρία

με χωρητικότητα 82 kWh. Θα διατίθεται,

επίσης, και η έκδοση Pro, η

οποία θα εξασφαλίζει αυτονομία

615 χλμ με μια φόρτιση.

Το νέο ID.7 έχει μήκος 4.9μ.,

πλάτος 1.8μ. και ύψος 1.5μ,

ενώ το μεταξόνιό του είναι 2.9μ.

Συγκριτικά με τα «συμβατικά»

αδέλφια του, το νέο EV των Γερμανών

είναι μακρύτερο τόσο από

το Passat όσο και από το Arteon.

Cupra Tavascan

To νέο Cupra Tavascan είναι το

πρώτο ηλεκτρικό κουπέ SUV της

ισπανικής εταιρείας και το δεύτερο

κατά σειρά EV της μετά το Born.

Το νέο ηλεκτρικό κουπέ SUV των

Ισπανών της Cupra έχει μήκος

4,6μ., πλάτος 1,8μ., ύψος 1,6μ.

και μεταξόνιο 2,7μ., ενώ είναι

κατασκευασμένο στην πλατφόρμα

ηλεκτρικών οχημάτων MEB του

VW Group, αποτελώντας στην ουσία

τον… Ισπανό ξάδελφο του ID.5

της Volkswagen. Θα είναι διαθέσιμο

με δύο επιλογές όσον αφορά το

σύστημα μετάδοσης. Στην κορυφή

της γκάμας βρίσκεται η έκδοση

VZ των 250 kW, (340 ίπποι). Η

50 EconomyToday

EconomyToday 51

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


MG Cyberster

Cupra θα προσφέρει επίσης το νέο

Tavascan σε μια ακόμα έκδοση με

την ονομασία Edurance, με κίνηση

στους πίσω τροχούς και έναν ηλεκτροκινητήρα

που αποδίδει 210

kW (286 ίπποι).

MG Cyberster

Το Cyberster εγκαινιάζει ένα νέο

κεφάλαιο στην ιστορία της MG

η οποία εστιάζει, πλέον, στην

ηλεκτροκίνηση.

Το διθέσιο roadster με την ονομασία

Cyberster που αποκαλύφθηκε

στη Σαγκάη, εγκαινιάζει

την πολυαναμενόμενη επιστροφή

στην παραγωγή σπορ αυτοκινήτων

για την εμβληματική

μάρκα MG. Το κομψό στυλ των

εξωτερικών επιφανειών του

Cyberster αποτίει φόρο τιμής στα

παλαιότερα roadster μοντέλα της

MG, με το χαρακτηριστικό μακρύ

καπό, το χαμηλό ρύγχος μύτη

και τις καμπύλες επιφάνειές του

να συνθέτουν ένα αρκούντως

εντυπωσιακό σύνολο που δεν

είναι ρετρό. Σύμφωνα με την MG,

το Cyberster θα ξεκινήσει να πωλείται

τόσο το Ην. Βασίλειο όσο

και την Ευρώπη το καλοκαίρι του

Hyunday IONIQ-6

2024 και αναμένεται να διαθέτει

δύο εκδόσεις, με έναν και δύο

ηλεκτροκινητήρες. Η πρώτη θα

αποδίδει πάνω από 300 ίππους

και η δεύτερη σχεδόν 550

ίππους.

Hyundai IONIQ-6

Έχουν γραφτεί ατέλειωτες

γραμμές για τον γεμάτο καμπύλες

και καινοτόμα χαρακτηριστικά

σχεδιασμό του νέου ηλεκτρικού

της Hyundai. Η νοτιοκορεατική

εταιρεία, η οποία μπήκε με φόρα

στον τομέα της ηλεκτροκίνησης,

φαίνεται να προχωρεί με γοργούς

ρυθμούς, παρουσιάζοντας

το ένα μοντέλο μετά το άλλο.

Έτσι, μετά την άκρως επιτυχημένη

πορεία του ρηξικέλευθου

IONIQ -5, το επόμενο μοντέλο

της σειράς, ο Όμιλος της Hyundai

ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει

18 δις δολάρια έως το 2030,

αυξάνοντας την παραγωγή και τις

εξαγωγές, αλλά και ενισχύοντας

τις βιομηχανικές εργασίες που

σχετίζονται με τα ηλεκτροκίνητα

οχήματα. Το IONIQ-6, το οποίο

βρίσκεται ήδη στην κυπριακή

αγορά, διαθέτει μια μεγάλη γκάμα

προηγμένων τεχνολογιών, εξατομικευμένο

χώρο και χαρακτηριστικά

εκτεταμένης εμβέλειας

επαναπροσδιορίζοντας τα όρια

της ηλεκτροκίνησης. Προσφέρει

εκτιμώμενη αυτονομία πάνω

από 610 χλμ., σύμφωνα με το

πρότυπο Worldwide Harmonized

Light Vehicle Test Procedure

(WLTP), καθώς και εξαιρετικά

γρήγορη δυνατότητα πολλαπλής

φόρτισης 400-V/800-V που

προσφέρει η Electric-Global

Modular Platform (E-GMP) του

ΣΟΥΗΔΙΑ:

ΦΟΡΤΙΣΗ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ…

Έναν καινοτόμο αυτοκινητόδρομο,

τον πρώτο του είδους του,

ο οποίος μάλιστα φιλοδοξεί να

δημιουργήσει ένα δίκτυο δρόμων

συνολικού μήκους 3.000 χιλιομέτρων

μέχρι το 2035 φιλοδοξεί

να κατασκευάσει η Σουηδία.

Όπως μεταδίδουν τα διεθνή μέσα

ενημέρωσης, πρόκειται για έναν

αυτοκινητόδρομο, πρώτο του

είδους του στον κόσμο, ο οποίος

θα έχει τη δυνατότητα να επαναφορτίζει

τα ηλεκτρικά οχήματα…

εν κινήσει! Με τον τρόπο αυτό και

χάρη στη συνεχή φόρτιση που

θα προσφέρει στα αυτοκίνητα,

θα δώσει τη δυνατότητα στα

οχήματα που κινούνται σε αυτόν να

διανύουν μεγαλύτερες αποστάσεις

με μικρότερες μπαταρίες και

να αποφεύγουν την αναμονή σε

σταθμούς φόρτισης. Ο αυτοκινητόδρομος

που έχει επιλεγεί είναι

η ευρωπαϊκή διαδρομή Ε20 που

συνδέει τις εφοδιαστικές αλυσίδες

μεταξύ Hallsberg και Örebro, που

βρίσκονται στο κέντρο των τριών

μεγάλων πόλεων της χώρας, της

Στοκχόλμης, του Γκέτεμποργκ και

του Μάλμε. Το έργο φαίνεται να

συμβάλλει ουσιαστικά και στον νέο

νόμο - ορόσημο που επικύρωσε

πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση ο

οποίος απαιτεί από το 2035 όλα

τα νέα αυτοκίνητα που πωλούνται

Ομίλου Hyundai. Διαθέτει επίσης

ίσως το πιο αεροδυναμικό στυλ

της Hyundai μέχρι σήμερα και μια

σειρά από καινοτόμα χαρακτηριστικά,

όπως Dual Color Ambient

Lighting, Speed Sync Lighting,

EV Performance Tune-up και

Electric Active Sound Design (e-

ASD), βελτιώνοντας την εμπειρία

ηλεκτροκίνησης. Στην Κύπρο

μπορείς να το γνωρίσεις από

κοντά στα showroom της CTC

Automotive με τιμή που ξεκινάει

από €47.000.

να έχουν μηδενικές εκπομπές

CO2, με τις περισσότερες ευρωπαϊκές

χώρες να σπεύδουν να

προετοιμάσουν την υποδομή που

απαιτείται για κινητικότητα χωρίς

ορυκτά καύσιμα.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ

Το έργο βρίσκεται επί του παρόντος

στο στάδιο ετοιμασίας

προσφορών και προγραμματίζεται

να κατασκευαστεί έως το 2025.

Η μέθοδος φόρτισης για τον

αυτοκινητόδρομο δεν έχει ακόμη

αποφασιστεί, αλλά υπάρχουν τρεις

τύποι φόρτισης, ένας ο οποίος

χρησιμοποιεί ένα σύστημα εναέριων

καλωδίων το οποίο θα μπορεί

να εξυπηρετεί μόνο βαρέα οχήματα,

σύστημα αγώγιμης φόρτισης,

στην οποία τα οχήματα φορτίζονται

μέσω ενός ραβδιού που αγγίζει τη

ράγα και ένα τρίτο σύστημα επαγωγικής

φόρτισης, με τον οποίο

το όχημα θα μπορεί να φορτίζεται

μέσω ενός πηνίου το οποίο θα

λαμβάνει ηλεκτρισμό από μια ράγα

η οποία θα βρίσκεται στην άσφαλτο.

Σημειώνεται η Σουηδία και η

Γερμανία διαθέτουν πιλοτικά συστήματα

Συστημάτων Ηλεκτρικών

Δρόμων (Electric Road System,

ERS) εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ

παρόμοιες εγκαταστάσεις εξετάζει

να εφαρμόσει και η Γαλλία. Από

την πλευρά τους, Ιταλία, Ηνωμένο

Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες και

Ινδία σχεδιάζουν την εφαρμογή

υποδομών ERS.

52 EconomyToday

EconomyToday 53

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


ΟΙ ΝΈΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ

«ΟΔΗΓΟΎΝ» ΤΗΝ

ΑΓΟΡΆ ΑΥΤΟΚΙΝΉΤΟΥ

Οι τάσεις, οι εξελίξεις και το ενδιαφέρον των

Κύπριων καταναλωτών. Ποια η κατάσταση στην

αγορά όπως την περιγράφει ο εκπρόσωπος των

εισαγωγέων των καινούργιων οχημάτων και ποια

προβλήματα αντιμετωπίζουν οι εισαγωγείς των

μεταχειρισμένων

ΤΟΥ ΆΓΓΕΛΟΥ ΑΓΓΕΛΟΔΉΜΟΥ

Οι νέες τεχνολογίες

είναι αυτές που

όπως φαίνεται θα

οδηγήσουν την

αγορά αυτοκινήτου

στη νέα εποχή. Ήδη

οι καταναλωτές δείχνουν να

ενδιαφέρονται για οτιδήποτε

τεχνολογικά νέο έχουν να προσφέρουν

τα αυτοκίνητα, κάτι

που παίζει και σημαντικό ρόλο

στην απόφασή τους για αγορά.

Την ίδια ώρα, η Ε.Ε. αποδίδει

ιδιαίτερη σημασία στην εξέλιξη

της τεχνολογίας και ιδιαίτερα

στον τομέα της ενεργητικής και

παθητικής ασφάλειας. Είναι γι’

αυτό τον λόγο που παροτρύνει

54 EconomyToday

τις εταιρείες να ενισχύσουν τον

στάνταρτ εξοπλισμό των αυτοκινήτων

σε αυτό τον τομέα.

Βέβαια, δεν πρέπει να παραγνωρίζονται

και τα προβλήματα

που υπάρχουν στην αγορά

αυτοκινήτου. Οι καθυστερήσεις

στην παραλαβή νέων οχημάτων

συνεχίζονται, απόρροια των

προβλημάτων που εντοπίζονται

στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Τα προβλήματα εντάθηκαν με

τον πόλεμο στην Ουκρανία, Οι

καθυστερήσεις διαφέρουν ανά

μοντέλο αυτοκινήτου και ανά

κατασκευαστή, αλλά κρίνονται

ως αρκετά σημαντικές, αφού

φθάνουν τους 6-8 μήνες και σε

μερικές περιπτώσεις ακόμα και

ένα χρόνο.

Οι επαγγελματίες της αγοράς

αυτοκινήτου με τους οποίους

συνομιλήσαμε ανέφεραν ενδεικτικά

ότι τα προβλήματα συνεχίζουν

να υπάρχουν, όπως όμως

συνεχίζουν να υπάρχουν και οι

ανάγκες των καταναλωτών για

αγορά αυτοκινήτου. Επομένως

για να καλύψουν τις ανάγκες

τους, είναι διατεθειμένοι να

ΟΙ ΠΕΛΆΤΕΣ

ΓΝΩΡΊΖΟΥΝ ΓΙΑ ΤΙΣ

ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ

ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΉ

ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΉΤΩΝ

ΚΑΙ ΠΟΎ ΟΦΕΊΛΟΝΤΑΙ.

ΕΠΕΙΔΉ ΌΜΩΣ ΥΠΆΡΧΕΙ

Η ΑΝΆΓΚΗ ΓΙΑ

ΑΓΟΡΆ ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΟΥ

ΑΥΤΟΚΙΝΉΤΟΥ

ΤΙΣ ΠΛΕΊΣΤΕΣ

ΦΟΡΈΣ ΔΕΊΧΝΟΥΝ

ΚΑΤΑΝΌΗΣΗ

περιμένουν για κάποιο χρονικό

διάστημα μέχρι να παραλάβουν

το νέο τους όχημα. Βέβαια, εξέφρασαν

την ελπίδα ότι η κατάσταση

θα καλυτερέψει, κάτι που

φαίνεται άλλωστε και από τους

αριθμούς της Στατιστικής που

δείχνουν αύξηση στις εγγραφές

το πρώτο τετράμηνο του έτους

σε σύγκριση με την αντίστοιχη

περσινή περίοδο.

ΥΠΆΡΧΟΥΝ

ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ,

ΑΛΛΆ ΥΠΆΡΧΟΥΝ

ΚΑΙ ΑΝΆΓΚΕΣ

Αναλυτικότερα, μιλώντας στο

Economy Today και ερωτηθείς

για την πορεία της αγοράς

αυτοκινήτου στην Κύπρο, o

πρόεδρος του Συνδέσμου

Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων

Οχημάτων (ΣΕΜΟ) Αλέξης

Άννινος σημείωσε ότι το ενδιαφέρον

από πλευράς καταναλωτών,

όπως και οι ανάγκες για

αγορά καινούργιου αυτοκινήτου

υπάρχουν. Το ίδιο ωστόσο συμβαίνει

και με τις καθυστερήσεις

που συνεχίζουν να υφίστανται.

Επομένως αυτό που ελπίζουμε

είναι να εξομαλυνθεί σταδιακά

η κατάσταση και να μειωθεί ο

χρόνος αναμονής για την παραλαβή

των οχημάτων, ανέφερε.

Ερωτηθείς για τη στάση

που τηρούν οι καταναλωτές

απέναντι στις καθυστερήσεις,

ο κ. Άννινος σημείωσε ότι οι

πελάτες γνωρίζουν για τις

καθυστερήσεις στην παραλαβή

των αυτοκινήτων και πού οφείλονται.

Επειδή όμως υπάρχει η

ανάγκη για αγορά καινούργιου

αυτοκινήτου τις πλείστες φορές

δείχνουν κατανόηση και είναι

διατεθειμένοι να περιμένουν

κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι

να παραλάβουν το νέο τους

αυτοκίνητο. Όσον αφορά στη

χρονική διάρκεια των καθυστερήσεων,

ο κ. Άννινος, είπε ότι

αυτή διαφέρει από μοντέλο σε

μοντέλο και από κατασκευαστή

σε κατασκευαστή. Ωστόσο,

όπως αναφέρεται και διεθνώς,

οι καθυστερήσεις μπορούν να

φτάσουν τους 6 έως 8 μήνες,

ενώ πιο παλιά είχε λεχθεί ακόμα

και για καθυστερήσεις ενός

χρόνου.

ΝΈΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ

Όσον αφορά τώρα στις τάσεις

της αγοράς, ο κ. Άννινος ανέφερε

ότι πλέον οι καταναλωτές

θέλουν να ενημερώνονται για

τις νέες τεχνολογίες στα αυτοκίνητα.

Ρωτούν τους αντιπροσώπους

αλλά και οι ίδιοι ψάχνουν

πληροφορίες σε σχέση με τις

διεθνείς τάσεις και εξελίξεις.

Πρόσθεσε ότι η υβριδική τεχνολογία

και κυρίως τα plug in

hybrid οχήματα, αλλά και τα full

electric ελκύουν αρκετά πλέον

τους καταναλωτές, χωρίς αυτό

να σημαίνει ότι τα αυτοκίνητα

με τα συμβατικά καύσιμα έχουν

υποχωρήσει. Πέραν της τεχνολογίας

σε σχέση με τη μέθοδο

κίνησης των αυτοκινήτων,

υπάρχει και αυτή που περιλαμβάνεται

μέσα στα αυτοκίνητα.

Ειδικότερα οι τεχνολογίες

ασφάλειας και ψυχαγωγίας που

υπάρχουν στα αυτοκίνητα, είτε

αυτές περιλαμβάνονται στον

βασικό εξοπλισμό είτε έρχονται

ως έξτρα, έχουν κινήσει το

ενδιαφέρον των καταναλωτών,

σημειώνει ο κ. Άννινος. Άλλωστε,

όπως επισήμανε, η ίδια η

Ε.Ε. έχει βάλει στο μικροσκόπιο

της τα θέματα ενεργητικής και

παθητικής ασφάλειας και επιδιώκει

όπως οι νέες τεχνολογίες

αξιοποιηθούν από τις αυτοκινητοβιομηχανίες.

Γι’ αυτό και

παροτρύνει τις εν λόγω εταιρείες

να συμπεριλαμβάνουν στον

βασικό τους εξοπλισμό όσα

περισσότερα εργαλεία ασφάλειας

μπορούν και τα υπόλοιπα

να τα θέτουν ως έξτρα επιλογές

για τους καταναλωτές.

Συνεχίζοντας τη συνομιλία

μας για τις νέες τεχνολογίες,

ο κ. Άννινος μάς ανέφερε ότι

υπάρχουν τρεις κατηγορίες

υβριδικών οχημάτων και μια

κατηγορία full electric. Για τα

υβριδικά σημείωσε υπάρχει και

χορηγία από το κράτος ωστόσο,

όπως είπε φαίνεται ότι τα ηλεκτρικά

κερδίζουν το ενδιαφέρον

των καταναλωτών αφού

στην Κύπρο οι εγγραφές είναι

τριπλάσιες σε σχέση με τα άλλα

προαναφερόμενα μοντέλα.

Όσον αφορά στους σταθμούς

φόρτισης, ο κ. Άννινος σημείωσε

ότι αυτή τη στιγμή είναι γεγονός

ότι δεν υπάρχουν αρκετοί

στην Κύπρο, ωστόσο είναι μια

υποδομή που εξελίσσεται και

στην πορεία οι σταθμοί αναμένεται

να αυξηθούν σημαντικά.

Ήδη είπε ορισμένες εταιρείες

έχουν εγκαταστήσει σταθμούς

στα υποστατικά τους, όμως

μπορεί ο καταναλωτής να έχει

τέτοιο σημείο στο σπίτι του.

Πέραν των πιο πάνω, ερωτηθείς

για το θέμα της ακρίβειας

και την αύξηση του πληθωρισμού

και κατά πόσο έχουν

επηρεάσει τις πωλήσεις αυτοκινήτων,

ο κ. Άννινος σημείωσε

ότι σίγουρα επηρεάζει την

απόφαση για αγορά, το γεγονός

ότι κάποιος έχει λιγότερα

χρήματα να ξοδέψει. Ωστόσο,

όπως είπε, ο καταναλωτής

αγοράζει αυτοκίνητο ανάλογα

με τις ανάγκες του. Και εφόσον

έχει ανάγκη το αυτοκίνητο θα

προχωρήσει στην αγορά του,

ακόμα και αν οι συνθήκες δεν

είναι οι ιδανικότερες.

ΑΓΓΊΖΟΥΝ ΚΑΙ ΤΑ

ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΈΝΑ

ΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ

Τα σοβαρά προβλήματα στην

εφοδιαστική αλυσίδα που έχουν

ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση

στην παραλαβή προϊόντων,

επηρέασαν αναπόφευκτα και

τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα.

Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις

για να εισάγουμε τα αυτοκίνητα.

Ακολουθούμε και εμείς

τις συνήθεις διαδικασίες, με

αποτέλεσμα να παρατηρούνται

καθυστερήσεις στην παραλαβή

των αυτοκινήτων, ανέφερε

χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του

επαρχιακού Συμβουλίου της

Λευκωσίας, του Παγκύπριου

Συνδέσμου Εμπορίας Αυτοκινήτων

(ΠΑΣΕΑ) Χαράλαμπος

Κολοκοτρώνης.

Ωστόσο, πέραν του ζητήματος

των καθυστερήσεων και των

προβλημάτων στην εφοδιαστική

αλυσίδα, ο κ. Κολοκοτρώνης

βάζει στο κάδρο των προβλημάτων

και ορισμένους αναχρονιστικούς

όπως τους ανέφερε

νόμους, οι οποίοι περιορίζουν

την εισαγωγή αυτοκινήτων πέραν

των πέντε ετών, καθώς και

οχημάτων τύπου Ν1 (εμπορικά

οχήματα και διπλοκάμπινα από

τρίτες χώρες) και αναγκάζουν

EconomyToday 55

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


τους καταναλωτές που θέλουν

ένα φθηνό αυτοκίνητο να βρίσκουν

λύση σε παμπάλαια οχήματα

του υφιστάμενου τοπικού

στόλου, τα οποία δεν θα έπρεπε

καν να κυκλοφορούν όπως είπε

στους κυπριακούς δρόμους. Και

όχι μόνο αυτό αλλά αναγκάζονται

να τα πληρώσουν και

με υπεραξία λόγω μειωμένης

προσφοράς που υπάρχει.

Αναλυτικότερα, μιλώντας στο

Economy Today, ο κ. Κολοκοτρώνης

σημείωσε ότι επικρατεί

αβεβαιότητα γύρω από το θέμα

της παραλαβής οχημάτων, καθώς

ενώ προηγουμένως γνώριζες

ότι σε ένα περίπου μήνα

θα παραλάβεις το αυτοκίνητο

σου, σήμερα οι καθυστερήσεις

φτάνουν στους 3-4 μήνες

και ακόμα και τότε δεν είσαι

βέβαιος ότι θα παραλάβεις το

αυτοκίνητο. Ο κ. Κολοκοτρώνης

σημείωσε ότι υπήρξαν αλλεπάλληλα

γεγονότα τα οποία

επηρέασαν την αγορά αυτοκίνητου.

Η έξοδος της Βρετανίας

από την Ε.Ε. με το γνωστό

Brexit, η πανδημία του κορωνοϊού

και στη συνέχεια ο πόλεμος

στην Ουκρανία. Αυτά τα γεγονότα

δημιούργησαν σοβαρά

προβλήματα στην εφοδιαστική

αλυσίδα, τα οποία επηρέασαν

τόσο τους εμπόρους όσο και

τους καταναλωτές, ανέφερε.

ΟΙ ΠΑΡΕΝΈΡΓΕΙΕΣ

ΤΟΥ BREXIT

Ειδικότερα σε σχέση με το

Brexit, ο κ. Κολοκοτρώνης

σημείωσε ότι δημιουργήθηκαν

αρκετά θέματα, αφού η Αγγλία

ήταν από τις βασικές χώρες

από τις οποίες οι εισαγωγείς

προμηθεύονταν αυτοκίνητα. Η

αλλαγή στη φορολογία, αλλά

και το γεγονός ότι μπήκε ηλικιακό

όριο στα αυτοκίνητα που

μπορούν να εισαχθούν στην

Κύπρο, ήταν δυο παράγοντες

που δυσκόλεψαν και ταυτόχρονα

ακρίβυναν αφάνταστα τις

εισαγωγές από τη συγκεκριμένη

χώρα. Μάλιστα ο κ. Κολοκοτρώνης

διερωτήθηκε για ποιο

λόγο να μπει το όριο των πέντε

χρόνων, αφού η τεχνολογία

και τα επίπεδα ασφάλειας

που υπάρχουν ακόμα και σε

παλαιότερα αυτοκίνητα των

πέντε ετών, είναι τέτοια που τα

καθιστούν φιλικά προς το περιβάλλον

και απολύτως ασφαλή

στους δρόμους.

Ενδεικτικό της κατάστασης που

επικρατεί στην εφοδιαστική

αλυσίδα, είναι το παράδειγμα

που έδωσε ο κ. Κολοκοτρώνης,

σύμφωνα με το οποίο ναυτιλιακές

εταιρείες, οι οποίες είχαν

ΔΙΕΘΝΏΣ

ΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ

ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΦΤΆΣΟΥΝ

ΤΟΥΣ 6 ΈΩΣ 8 ΜΉΝΕΣ,

ΕΝΏ ΠΙΟ ΠΑΛΙΆ ΕΊΧΕ

ΛΕΧΘΕΊ ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ

ΓΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ

ΕΝΌΣ ΧΡΌΝΟΥ

στη διάθεσή τους γύρω στα

100 πλοία, έχουν βάλει στην

άκρη τα μισά και με τα υπόλοιπα

50 μεταφέρουν τα εμπορεύματα

χρεώνοντας όμως πολύ

υψηλότερες τιμές.

Πέραν όλων των πιο πάνω,

ένας άλλος σημαντικός

παράγοντας που επηρεάζει

την αγορά είναι και αυτός του

πληθωρισμού και γενικότερα

της ακρίβειας. Όπως ανέφερε ο

κ. Κολοκοτρώνης όταν οι τιμές

των προϊόντων έχουν πάρει

την ανιούσα, όταν ο κόσμος

δυσκολεύεται να πληρώσει το

ρεύμα του και τα άλλα βασικά

αγαθά που χρειάζεται, πώς θα

προχωρήσει σε αγορά αυτοκινήτου,

διερωτήθηκε.

ΝΌΜΟΙ ΚΑΙ ΆΛΛΑ

ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ

Συναφώς, ο κ. Κολοκοτρώνης

υπογράμμισε ότι υπάρχουν όλοι

αυτοί οι απαρχαιωμένοι, όπως

τους χαρακτήρισε, νόμοι οι

οποίοι περιορίζουν την εισαγωγή

οχημάτων με χαμηλό κόστος.

Αποτέλεσμα τούτου να δημιουργηθεί

υπεραξία στα υφιστάμενα

παμπάλαια οχήματα της κυπριακής

αγοράς, στα οποία αναγκάζεται

να καταφεύγει ο Κύπριος

καταναλωτής και επαγγελματίας,

ο οποίος ψάχνει ένα αυτοκίνητο

στις δικές του οικονομικές

δυνατότητες. Εντοπίζει λοιπόν

πολύ παλιά αυτοκίνητα (πέραν

της 25ετίας) με παμπάλαια

τεχνολογικά πρότυπα από την

τοπική αγορά, τα οποία είναι και

ρυπογόνα με αποτέλεσμα να

επιβαρύνεται σημαντικά και το

περιβάλλον, σημείωσε.

Με βάση όλα τα πιο πάνω,

ρωτήσαμε τον κ. Κολοκοτρώνη

ποια είναι σήμερα η κατάσταση

στην αγορά του μεταχειρισμένου

αυτοκινήτου και αν είναι σε

θέση οι εισαγωγείς να διατηρούν

στοκ με αυτοκίνητα. Όπως

ανέφερε είναι δύσκολο και

ταυτόχρονα εμπεριέχει ρίσκο

η απόφαση να διατηρείς στοκ,

αλλά χωρίς εμπόρευμα πώς

θα προχωρήσεις σε πωλήσεις;

Ορισμένοι συνάδελφοι

προσπαθούν να προμηθευτούν

με στοκ ή και να αυξήσουν το

υφιστάμενο, για να συνεχίσουν

κανονικά τις εργασίες τους.

Ωστόσο σημείωσε, απευθυνόμενος

κυρίως στους αρμοδίους,

θα πρέπει η αγορά να αφεθεί

να λειτουργήσει ελεύθερα και

να βασιστούμε στα τεχνολογικά

πρότυπα για την εισαγωγή

αυτοκινήτων σαλούν και

εμπορικών από όλες τις χώρες,

χωρίς να μπαίνουν παράλογοι

και άδικοι όπως υποστήριξε

περιορισμοί, οι οποίοι αντί να

μειώσουν τους ατμοσφαιρικούς

ρύπους, να τους αυξάνουν και

στο τέλος της ημέρας να αναγκάζουν

τον καταναλωτή σε μια

δύσκολη οικονομικά περίοδο να

βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη

για να αγοράσει αυτοκίνητο

και να μπαίνει σε οικονομικά

αδιέξοδα, κατέληξε.

ΑΎΞΗΣΗ ΣΤΙΣ

ΕΓΓΡΑΦΈΣ

ΤΕΤΡΆΜΗΝΟΥ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της

Στατιστικής, κατά τον Απρίλιο

του 2023, οι συνολικές εγγραφές

μηχανοκίνητων οχημάτων

έφτασαν τις 2.987, σημειώνοντας

αύξηση 6,3% σε σχέση με

2.810 τον Απρίλιο 2022. Οι

εγγραφές επιβατηγών αυτοκινήτων

σαλούν αυξήθηκαν κατά

1,5% στις 2.282 από 2.249

τον Απρίλιο 2022.

Περαιτέρω, οι κυριότερες

εξελίξεις που σημειώθηκαν στις

εγγραφές οχημάτων κατά την

περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου

2023, σε σύγκριση με την

αντίστοιχη περίοδο του 2022,

συνοψίζονται στα ακόλουθα:

(α) Ο συνολικός αριθμός

των εγγραφέντων οχημάτων

αυξήθηκε κατά 23,4% την

περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου

2023 και έφτασε τις 13.180,

σε σύγκριση με 10.682 κατά

την ίδια περίοδο του 2022.

(β) Οι εγγραφές επιβατηγών

αυτοκινήτων σαλούν αυξήθηκαν

κατά 22,2% και έφτασαν

τις 10.546, σε σύγκριση με

8.631 την αντίστοιχη περίοδο

του 2022. Από το σύνολο

των επιβατηγών αυτοκινήτων

σαλούν, 4.784 ή 45,4% ήταν

καινούρια και 5.762 ή 54,6%

ήταν μεταχειρισμένα αυτοκίνητα.

Τα αυτοκίνητα ενοικίασης ειδικότερα

παρουσίασαν αύξηση

25,3% στα 1.717.

ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ

ΚΛΊΜΑΚΑ ΤΑ

ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ

Πάντως θα πρέπει εδώ να

επισημανθεί ότι τα προβλήματα

στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν

επηρεάζουν μόνο την Κύπρο

Η ΑΛΛΑΓΉ ΣΤΗ

ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ, ΑΛΛΆ

ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΓΟΝΌΣ ΌΤΙ

ΜΠΉΚΕ ΗΛΙΚΙΑΚΌ

ΌΡΙΟ ΣΤΑ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΑ

ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ

ΕΙΣΑΧΘΟΎΝ ΣΤΗΝ

ΚΎΠΡΟ, ΉΤΑΝ ΔΥΟ

ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ

ΔΥΣΚΌΛΕΨΑΝ

ΚΑΙ ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΑ

ΑΚΡΊΒΥΝΑΝ ΑΦΆΝΤΑΣΤΑ

ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΈΣ

ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΓΓΛΊΑ

αλλά εκτείνονται σε παγκόσμια

κλίμακα. Όπως αναφέρεται

χαρακτηριστικά σε διεθνή δημοσιεύματα,

τα τελευταία χρόνια η

αυτοκινητοβιομηχανία χτυπήθηκε

από μία σειρά γεγονότων

που την οδήγησαν σε μία πολύ

ισχυρή κρίση. Ο πόλεμος στην

Ουκρανία, οι ελλείψεις στην

εφοδιαστική αλυσίδα και κυρίως

οι καθυστερήσεις στην παραγωγή

ημιαγωγών, συνετέλεσαν

ώστε να μειωθεί η παραγωγή

και να σημειώνονται τεράστιες

καθυστερήσεις στις παραδόσεις

νέων αυτοκινήτων.

Οι προβλέψεις για φέτος έκαναν

λόγο για εξισορρόπηση της

κατάστασης με τα μικροτσίπ.

Όμως τα πρώτα σημάδια δεν

είναι καθόλου ενθαρρυντικά για

τη συνέχεια της χρονιάς.

Παράλληλα υπάρχουν ακόμα

συνέπειες από την κρίση του

κορωνοϊού, η οποία επηρεάζει

τις αλυσίδες τροφοδοσίας. Ένα

ακόμα θέμα που προβληματίζει

τους Ιάπωνες κατασκευαστές

είναι ότι δεν μπορούν να γίνουν

προβλέψεις για την εξέλιξη των

φαινομένων, ακόμα και βραχυπρόθεσμα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο πάντως,

παρά τις προβλέψεις ότι

θα υπάρξει βελτίωση με τους

ημιαγωγούς μέσα στο 2023,

φαίνεται τελικά ότι εξακολουθεί

να υπάρχει περιορισμένη

προσφορά. Ενώ δεν μπορούν να

γίνουν και προβλέψεις για την

εξέλιξη του αποθέματος, λόγω

της αστάθειας της αγοράς, της

έντασης που προκαλεί ο πόλεμος

στην Ουκρανία και του πληθωρισμού

που παραμένει σε πολύ

υψηλά επίπεδα.

Από την πλευρά της, η εταιρεία

Intel προειδοποιεί ότι η αυτοκινητοβιομηχανία

θα έχει σημαντικά

θέματα με τους ημιαγωγούς

τουλάχιστον μέχρι το 2024.

Οπότε δεν προβλέπεται και εξομάλυνση

της αγοράς αυτοκινήτου

και μείωση των χρόνων παράδοσης

πριν την επόμενη χρονιά.

EconomyToday 57

ΑΦΙΕΡΩΜΑ


ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

Η ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ

Στόχος μας η ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης

για ένα πιο πράσινο αύριο και μια καλύτερη

ποιότητα ζωής.

BMW iX1

Ο

Όμιλος Πηλακούτα,

ο ηγετικός Όμιλος

της Αυτοκίνησης

στην Κύπρο,

αντιπροσωπεύει

brands που προσφέρουν το

μεγαλύτερο εύρος επιλογών

ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ικανών

να ανταποκριθούν σε κάθε

ανάγκη. Είναι αυτοκίνητα στην

αιχμή των εξελίξεων, που ξεχωρίζουν

για τις τεχνολογικές τους

καινοτομίες, έχοντας πάντα στο

πλευρό τους την ολοκληρωμένη

εξυπηρέτηση και υποστήριξη του

Ομίλου Πηλακούτα.

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

ΜΑΣ

Στο πλαίσιο της βιώσιμης

ανάπτυξής μας και με άξονα την

εταιρική κοινωνική ευθύνη, ως

Όμιλος έχουμε ως στόχο την

ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης

για ένα πιο πράσινο αύριο και

μια καλύτερη ποιότητα ζωής

για όλους. Η ηλεκτροκίνηση

προσελκύει όλο και μεγαλύτερο

αγοραστικό κοινό, οπότε

στόχος του Ομίλου μας είναι να

ανταποκριθούμε στην αύξηση

της ζήτησης, καλύπτοντας τις

επιθυμίες των πελατών μας.

Φυσικά πάντα διασφαλίζοντας

το επίπεδο υποστήριξης μετά την

πώληση, τόσο σε εξειδικευμένη

τεχνογνωσία, όσο και σε επάρκεια

ανταλλακτικών.

E-POINT CYPRUS,

Πρόσφατα, ο Όμιλος Πηλακούτα

μαζί με την Troodos Electric

Cables, παρουσίασαν την

πρωτοβουλία e-Point Cyprus,

με στόχο την ανάπτυξη ενός

παγκύπριου δικτύου σταθμών

φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων

σε δημόσιους χώρους. Αναλαμβάνοντας

εμείς όλο το κόστος

του εξοπλισμού και της εγκατάστασής

του, αυτό που κάνει ξεχωριστό

το συγκεκριμένο δίκτυο

φόρτισης e-Point, μέσα από

τη συνεργασία μας με διάφορους

Οργανισμούς και Δήμους,

είναι πως για κάποιο χρονικό

διάστημα, θα παρέχεται δωρεάν

φόρτιση στους οδηγούς EV για

τα οχήματά τους. Σε ένα άλλο,

επίσης σημαντικό πεδίο, επενδύουμε

διαρκώς στην εκπαίδευση

του προσωπικού μας για θέματα

ηλεκτροκίνησης, τόσο στο τεχνικό

τμήμα (service) όσο και στον

τομέα πωλήσεων. Η τεχνολογία

εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα,

συνεπώς η συνεχής εκπαίδευση

των ανθρώπων μας είναι

επιβεβλημένη. Στην κατεύθυνση

αυτή, έχει προσαρμοστεί κατάλληλα

η δομή του συνεργείου

μας, με εξειδικευμένα τμήματα

συντήρησης και επισκευής των

ηλεκτρικών οχημάτων. Επιπρόσθετα,

έχουμε επενδύσει σε

ειδικό τεχνικό εξοπλισμό για το

συνεργείο, όπως για παράδειγμα

τελευταίας γενιάς συστήματα

για τον αναλυτικό διαγνωστικό

έλεγχο και την υποστήριξη των

ηλεκτρικών οχημάτων.

ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Παράλληλα με την πρωτοβουλία

e-Point Cyprus, έχουμε

εγκαταστήσει σημεία φόρτισης

στους εκθεσιακούς μας χώρους

και στα συνεργεία σε όλη την

Κύπρο. Ακόμη, μέσω της κάθε

μάρκας που αντιπροσωπεύουμε,

παρέχουμε καινοτόμες λύσεις

φόρτισης για εύκολη και άνετη

φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων

στο σπίτι.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΙΛΟ

ΠΗΛΑΚΟΥΤΑ

BMW iX1

Η πρώτη αμιγώς ηλεκτρική

BMW iX1 δείχνει τον τρόπο που

η άμεση οδηγική απόλαυση και

η σύγχρονη ευελιξία, συνδυάζονται

με κινητικότητα μηδενικών

ρύπων. Με εξωτερική

εμφάνιση γεμάτη αυτοπεποίθηση,

κορυφαία άνεση, μοντέρνο

cockpit πολυμέσων με την

πρωτοποριακή BMW Curved

Display, αποτελεί έμπνευση για

την αναζήτηση νέων δρόμων.

BMW i7

Τώρα, περισσότερο από ποτέ,

ο αριθμός 7 αντιπροσωπεύει

την πολυτέλεια, την οδηγική

απόλαυση, την άνεση σε ταξίδια

μεγάλων αποστάσεων και την

πρωτοποριακή τεχνολογία. Το

νέο, αμιγώς ηλεκτρικό, πολυτελές

sedan BMW i7, αλλάζει

επίπεδο στην αυτοκίνηση.

Αποδεικνύει ότι η μοναδική

εμπειρία οδήγησης και η απόλυτη

αίσθηση ευεξίας μέσα στο

αυτοκίνητο, μπορούν να συνυπάρξουν,

μαζί με τη δέσμευση

στη βιωσιμότητα. Ενσωματώνει

καινοτόμα χαρακτηριστικά,

όπως η BMW Theatre Screen,

η πολυαισθητηριακή εμπειρία

οχήματος BMW iDrive, καθώς

και η BMW Curved Display.

BMW iX

Η BMW iX αποτελεί τη νέα

τεχνολογική ναυαρχίδα του

Ομίλου της BMW. Συνδυάζει

οδηγική απόλαυση μηδενικών

ρύπων, σπορ χαρακτήρα και

μία ασυναγώνιστη αυτονομία,

πάντα με οδηγό τη βιωσιμότητα.

58 EconomyToday

Jaguar I-Pace

BMW i7

Με πρωτοποριακό στυλ και

έμφαση στην πολυτέλεια και

την άνεση, το BMW iX ενσαρκώνει

μία φρέσκια ερμηνεία

της φιλοσοφίας SAV.

BMW iX3

Ενσωματώνοντας το ανασχεδιασμένο,

βασικό πακέτο M

Sport, το BMW iX3 δείχνει πιο

σπορ από ποτέ. Αεροδυναμικά

στοιχεία και ειδικές αισθητικές

παρεμβάσεις, αναδεικνύουν

την ηλεκτρική φύση του

οχήματος. Είτε για μικρές είτε

μεγαλύτερες διαδρομές – με

αυτονομία έως και 461 km και

κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας

από 18,5 kWh/100 km,

η BMW iX3 ταιριάζει ιδανικά σε

κάθε διαδρομή.

MINI Electric

BMW i4

Το πρώτο αμιγώς ηλεκτρικό

Gran Coupé, BMW i4, προσφέρει

εξαιρετική δυναμική

με υψηλό επίπεδο άνεσης

και μηδενικές εκπομπές CO².

Το πεντάθυρο μοντέλο είναι

εξοπλισμένο με την τεχνολογία

BMW eDrive πέμπτης γενιάς

για σπορ οδήγηση, μεγάλη

αυτονομία και πέντε ευρύχωρα

καθίσματα πλήρους μεγέθους.

Ο τέλειος σύντροφος, που

μετατρέπει κάθε ταξίδι σε

μοναδική εμπειρία.

MINI Electric

Το πρώτο ηλεκτρικό ΜΙΝΙ

στην ιστορία της μάρκας,

έρχεται μετά από 60 και πλέον

χρόνια από τη δημιουργία του

NISSAN LEAF

θρυλικού μοντέλου. Το πρώτο,

αμιγώς ηλεκτρικό, πολυτελές

μικρό αυτοκίνητο προσφέρει

γνήσια αίσθηση ΜΙΝΙ, με οδήγηση

μηδενικών ρύπων.

Jaguar I-Pace

To πλήρως ηλεκτρικό coupé

SUV της Jaguar, το I-Pace,

ξεχωρίζει από κάθε άλλο

αυτοκίνητο στο δρόμο. Είναι

το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο

στην ιστορία της μάρκας

που τοποθετεί και επίσημα

την Jaguar στη νέα εποχή της

αυτοκίνησης. Βήματα αυτοκινητιστικής

εξέλιξης, προς ένα

μέλλον ηλεκτρικό.

NISSAN Ariya

To Αriya αποτελεί το πρώτο

ηλεκτρικό coupé crossover της

Nissan, με τολμηρή σχεδίαση.

Προσφέρει εντυπωσιακές

επιδόσεις, σε συνδυασμό με

ένα ιδιαίτερα φιλόξενο και πολυτελές

εσωτερικό. Με διπλό

κινητήρα, το σύστημα e-4ORCE

All-Wheel Drive προσφέρει

μια συναρπαστική οδηγική

απόλαυση.

NISSAN LEAF

Το πλήρως ηλεκτρικό Nissan

LEAF είναι η τεχνολογική

επιτομή του Nissan Intelligent

Mobility. Το Nissan LEAF είναι

εξοπλισμένο με τις πιο εξελιγμένες

τεχνολογίες Intelligent

Driving, συμπεριλαμβανομένων

των e-Pedal και ProPILOT.

Κορυφαία ασφάλεια, μαζί με

απαράμιλλη εμπειρία ηλεκτροκίνησης.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

BMW / MINI / ROLLS-ROYCE:

77 77 16 00

Jaguar / Land Rover:

77 77 18 00

NISSAN: 77 77 72 20

Renault / Dacia / Mitsubishi

Motors: 77 77 33 44

Ιστοσελίδα:

www.pilakoutasgroup.com.cy

EconomyToday 59

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΑΣ

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ

ΜΑΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ

Η DOREEN DEMIRDJIAN, Head of HR της εταιρείας Vassos

Eliades Ltd, μάς υποδέχθηκε στο γραφείο της.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

μυστικό

της

επιτυχίας

για υγιείς

«Το εργασιακές

σχέσεις είναι να νιώθουν

όλοι οι εργαζόμενοι ότι

η εταιρεία η οποία εργάζονται

είναι δική τους» υπογραμμίζει

η Head of HR της εταιρείας

Vassos Eliades Ltd Doreen

Demirdjian. Η Doreen μάς

υποδέχθηκε στο γραφείο της

λίγες μέρες πριν υποδεχθούμε

το καλοκαίρι. Στον πρόσφατα

ανακαινισμένο χώρο της υπάρχει

το αποτύπωμά της. Το δικό της

στοιχείο. Λες και είναι στο δικό

της σπίτι. Ως Head HR Manager

υπερασπίζεται τη θέση αυτή και

στόχος της είναι όλοι οι άνθρωποι

της εταιρείας να πηγαίνουν

με ευχαρίστηση στη δουλειά και

να αισθάνονται σαν δεύτερο σπίτι

τους τον εργασιακό τους χώρο.

Τι περιλαμβάνει το τυπικό

πρόγραμμα μιας μέρας στο

γραφείο;

Το σίγουρο είναι ότι καμία μέρα

δεν είναι ίδια! Η μέρα ξεκινά με

επικοινωνία με συναδέλφους

και συνεργάτες για θέματα που

αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό

της εταιρείας μας. Συναντήσεις

με προσωπικό της εταιρείας για

βοήθεια με τις ανάγκες ανάπτυξης

και υποστήριξης. Μια τυπική μέρα

μπορεί να περιλαμβάνει δραστηριότητες

στελέχωσης, οι οποίες

περιλαμβάνουν συνεντεύξεις

και πρόσληψη νέων υπαλλήλων.

Κάθε μέρα είναι διαφορετική και

απρόβλεπτη.

Ποιες σημαντικές προκλήσεις

καλούνται να αντιμετωπίσουν

σήμερα οι διευθυντές

Ανθρώπινου Δυναμικού;

Σημαντική πρόκληση που καλούνται

να αντιμετωπίσουν σήμερα

οι διευθυντές Ανθρώπινου Δυναμικού

είναι η εφαρμογή μιας

αλλαγής (Change Management)

με ομαλό τρόπο και η διαχείριση

της αλλαγής όσον αφορά τους

εργαζόμενους. Είναι σημαντικό να

ενθαρρύνουμε τους εργαζόμενους

να πιστέψουν σε ένα νέο όραμα

και να είναι μέρος της επιχειρηματικής

στρατηγικής. Ακόμη μια

πρόκληση για τους διευθυντές

Ανθρώπινου Δυναμικού και

των εταιρειών σε ό,τι αφορά το

προσωπικό, είναι να μπορέσουμε

να τους προσφέρουμε ισορροπία

επαγγελματικής και προσωπικής

ζωής. Είναι απαραίτητο οι

εταιρείες να προσφέρουν την

ευελιξία στους ανθρώπους τους

να εξισορροπούν την εργασία με

τη ζωή τους και να έχουν χρόνο να

αφιερώνουν για την προσωπική

τους ζωή. Στην εταιρεία μας,

ακολουθούμε τη στρατηγική όπου

προωθούμε τη βελτίωση της

ισορροπίας οικογενειακής και

επαγγελματικής ζωής, βοηθώντας

τους συναδέλφους μας να έχουν

την ευχέρεια να αφοσιώνονται

WHO IS

WHO

60 EconomyToday

Η Doreen Demirdjian γεννήθηκε στη

Λευκωσία και είναι απόφοιτος της

Αγγλικής Σχολής Λευκωσίας. Κατέχει

πτυχίο BA in Business Studies &

Marketing με First Class Honours από το

Middlesex University London και MSc

in International Employment Relations

& Human Resources Management από το

London School of Economics & Political

Science (LSE). Η Doreen εργάζεται στον

κλάδο της Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού

τα τελευταία 14 χρόνια. Από το 2016,

εργάζεται ως Head of HR στην εταιρεία

Vassos Eliades Ltd. Η επικέντρωσή της

είναι σε θέματα διαχείρισης εργασιακών

σχέσεων, διαχείρισης απόδοσης, εκπαίδευση

και ανάπτυξη, διαχείριση αλλαγών και

ευθυγράμμιση των πολιτικών HR με την

επιχειρηματική στρατηγική. Είναι διορισμένη

πάρεδρος στο Δικαστήριο Εργατικών

Διαφορών Κύπρου και έχει συμβουλευτικό

ρόλο, από το έτος 2018 μέχρι σήμερα.

ΠΡΑΓΜΑΤΑ

5ΓΙΑ ΜΕΝΑ

ΑΓΑΠΗΜΈΝΟ ΒΙΒΛΊΟ:

Redefining HR:

Transforming

People Teams to

Drive Business

Performance

Author: Lars Schmidt

ΑΓΑΠΗΜΈΝΗ ΤΑΙΝΊΑ:

When they see us

ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑ

ΠΟΥ ΘΑΥΜΆΖΩ:

Τα εργατικά άτομα

τα οποία παρόλη

την ανέλιξή τους,

κρατάνε την

ταπεινότητά τους

ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΘΑ ΉΘΕΛΑ

ΝΑ ΑΠΟΚΤΉΣΩ:

Περισσότερες

ταξιδιωτικές

εμπειρίες

ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ

ΑΠΟΧΩΡΊΖΟΜΑΙ ΠΟΤΈ:

Το κινητό μου

EconomyToday 61

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

αντιλαμβάνονται το όραμα και τις

στρατηγικές κατευθύνσεις του

Οργανισμού για να εντείνουν

την προσπάθεια για περαιτέρω

βελτίωση του Οργανισμού

δουλεύοντας όλοι μαζί προς έναν

κοινό στόχο. Τέλος, η βασική αξία

της εταιρείας μας είναι ο ανθρωποκεντρισμός

η ομαδικότητα και

ο σεβασμός προς τους εργαζόμενους

μας και στόχος μας είναι

να δημιουργούμε πάντοτε ένα

ιδανικό περιβάλλον εργασίας.

ΤΟ ΜΟΤΟ ΜΟΥ

Αξιοποιήστε

στο έπακρο

ό,τι μπορείτε

από τους

ανθρώπους

που έχετε

γύρω σας!

στις σημαντικές οικογενειακές

στιγμές.

Ποιος είναι ο στόχος σας

ως HR Manager της Vassos

Eliades; Τι είναι αυτό που

θέλετε να πετύχετε;

Στόχος μου ως Head of HR της

εταιρείας Vassos Eliades Ltd, είναι

να νιώθουν όλοι οι άνθρωποί

μας, ότι η εταιρεία είναι το δεύτερό

τους σπίτι. Να έρχονται όλοι οι

συνάδελφοι στην εργασία τους με

ευχαρίστηση και ως αποτέλεσμα

να έχουν το κίνητρο να αποδίδουν

στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Ποια είναι για εσάς τα τρία

πιο σημαντικά χαρακτηριστικά

του σωστού υπαλλήλου/

επαγγελματία;

Ένας σωστός επαγγελματίας

πρέπει να είναι αξιόπιστος. Να

μπορεί ο εργοδότης να βασιστεί

πάνω του για να ολοκληρωθούν

οι ευθύνες και τα καθήκοντα

του. Επίσης, η ομαδικότητα και οι

δεξιότητες επικοινωνίας μπορούν

να εξελίξουν έναν επαγγελματία.

Ένας σωστός επαγγελματίας θα

πρέπει να είναι πρόθυμος να

μάθει και να είναι πάνω από όλα

καλός ακροατής.

Ποιο είναι το μυστικό της

επιτυχίας για υγιείς εργασιακές

σχέσεις;

Το μυστικό της επιτυχίας για

υγιείς εργασιακές σχέσεις είναι

να νιώθουν όλοι οι εργαζόμενοι

ότι η εταιρεία η οποία εργάζονται

είναι δική τους. Το πιο πάνω μπορεί

να επιτευχθεί από την πλευρά

της εταιρείας εάν υπάρχει διαφάνεια

προς τους υπαλλήλους,

ευελιξία, καλή επικοινωνία και

δικαίωμα καθώς και ευκαιρίες

για συμμετοχή.

Τι περιλαμβάνει ο σχεδιασμός

σας για το τρέχον έτος

σε ό,τι αφορά το Ανθρώπινο

Δυναμικό του Ομίλου;

Στόχος μας είναι να έχουμε

πάντοτε μια κουλτούρα που καλωσορίζει

την ειλικρινή, ανοιχτή

επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών

επιπέδων και αυτό απαιτεί

εμπιστοσύνη και εποικοδομητική

ανατροφοδότηση. Υποστηρίζουμε

πάντοτε τη διαφάνεια και

θεωρούμε ότι όταν η διαφάνεια

είναι μέρος της κουλτούρας στον

χώρο εργασίας, συνοδεύεται από

εμπιστοσύνη, επικοινωνία και

μεγαλύτερα επίπεδα συμμετοχής

των εργαζομένων. Στόχος μας

για το τρέχον έτος σε ό,τι αφορά

το Ανθρώπινο Δυναμικό του

Ομίλου είναι ο καθορισμός των

βασικών μακροχρόνιων στόχων

της εταιρείας μας, επιβεβαιώνοντας

ότι οι συνάδελφοί μας είναι

αφοσιωμένοι και κατανοούν

σαφώς τους στόχους και τις αξίες

της εταιρείας. Το ανθρώπινο

δυναμικό μας είναι το ανταγωνιστικό

μας πλεονέκτημα, αφού οι

εργαζόμενοι της εταιρείας μας

Ποιοι σταθμοί καθόρισαν

την επαγγελματική σας

πορεία;

Αρχικά κατά τη διάρκεια του πτυχίου

μου, η παρότρυνση από τους

καθηγητές μου να ακολουθήσω

μεταπτυχιακό στον κλάδο της Διοίκησης

Ανθρώπινου Δυναμικού

θεωρώ ότι ήταν καθοριστικό για

την επαγγελματική μου πορεία.

Στη συνέχεια, η εργασία μου σε

μεγάλες εταιρείες στον κλάδο

του HR στην Κύπρο, με έκανε να

επιβεβαιώσω ότι αυτό θέλω να

ακολουθήσω. Τέλος η εργασία

μου στην εταιρεία Βάσσος Ηλιάδης

Λτδ τα τελευταία σχεδόν 7

χρόνια, και η πίστη και επένδυση

της εταιρείας στον κλάδο της Διοίκησης

Ανθρώπινου Δυναμικού

έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην

επαγγελματική μου πορεία.

Ποιες νέες συνήθειες έχετε

αποκτήσει στον εργασιακό

τομέα μετά την Covid-19

εποχή;

Η νέα εργασιακή πραγματικότητα

ήταν μια πρόκληση που απέδειξε

ότι είμαστε έτοιμοι για αλλαγές.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας,

αποκτήσαμε διάφορες συνήθειες

τις οποίες κρατήσαμε. Κάποιες

πρακτικές που εφαρμόσαμε που

έχουν βελτιώσει το εργασιακό

μας περιβάλλον είναι η ευελιξία

της υβριδικής εργασίας σε θέσεις

όπου αρμόζει. Επιπρόσθετα, η

χρήση των σύγχρονων ηλεκτρονικών

πλατφόρμων συνέβαλαν

στις συχνές διαδικτυακές

συναντήσεις και έκαναν τις

καθημερινές μας συναντήσεις πιο

εύκολες. Επιπλέον, οι ηλεκτρονικές

εκπαιδεύσεις αποτελούν

πλέον καθημερινότητα.

62 EconomyToday

by

THE ULTIMATE

CORPORATE

SPORT FESTIVAL

OPEN

SPORTS

2023

20-21 OCTOBER

LIMASSOL

FOR MORE INFO CONTACT

opensports@diasmedia.com

opensports.com.cy


ΑΝΤΈΧΕΙ Η ΑΓΟΡΆ

ΑΚΙΝΉΤΩΝ

ΠΑΡΆ ΤΙΣ

ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ


64 EconomyToday

Η

κυπριακή αγορά ακινήτων εξακολουθεί να

διατηρεί την ανθεκτικότητά της παρά τις

συσσωρευμένες προκλήσεις αναφέρει ο

Μαρίνος Κυναιγείρου. Η κατά 3,75% αύξηση

των επιτοκίων από την ΕΚΤ μέσα σε

περίπου ένα χρόνο, οι πληθωριστικές τάσεις που πιέζουν

προς τα πάνω τις τιμές των κατασκευαστικών υλικών και

τα νέα δεδομένα στον μειωμένο συντελεστή του 5% στον

ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία έχουν επηρεάσει σαφέστατα

τη ζήτηση. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εγγραφή Κτηματομεσιτών

στη συνέντευξή του στο περιοδικό Economy

Today διαπιστώνει ότι το κόστος της ιδιοκατοίκησης έχει

αυξηθεί σημαντικά, κάτι που σαφέστατα έχει επιδράσει

και στο κόστος και της ενοικίασης κατοικιών στην Κύπρο.

Σχολιάζει το πώς επηρεάζει τον τομέα ακινήτων η

κάθοδος ξένων εταιρειών στο νησί και τι υποδεικνύουν

τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί για τις αγοραπωλησίες

ακινήτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, τονίζοντας

ότι οι θετικές επιδόσεις του πρώτου τριμήνου δεν πρέπει

να αποπροσανατολίσουν και να κρύψουν τα προβλήματα

που ταλανίζουν τον τομέα.

Ποια είναι η κατάσταση στην αγορά ακινήτων

κατά τους πρώτους μήνες του 2023;

Παρά τις συσσωρευμένες προκλήσεις που κυριαρχούν

και αρχίζουν να επηρεάζουν την αγορά των ακινήτων

παρατηρούμε με ικανοποίηση ότι εξακολουθεί να διατηρεί

την ανθεκτικότητά της. Αυτό διαφαίνεται από τα στοιχεία

των συγκριτικών πωλήσεων ακινήτων του Τμήματος

Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, τα οποία επεξεργάζεται

και παρουσιάζει σε τριμηνιαία βάση στο «Ενημερωτικό

Δελτίο για την αγορά Ακινήτων» το Συμβούλιο Εγγραφής

Κτηματομεσιτών. Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου

2023, η αξία των ακινήτων που πωλήθηκαν έφτασε στο

€1,7 δισ. σ’ ένα σύνολο 6.188 πράξεων. Πρόκειται για

μια σημαντική επίδοση εάν λάβουμε υπόψη ότι ήταν στο

ίδιο ύψος με την αξία των ακινήτων που πωλήθηκαν το

τέταρτο τρίμηνο του 2022, το οποίο ήταν και το καλύτερο

του περασμένου χρόνου. Σίγουρα το πρώτο τρίμηνο του

τρέχοντος έτους είναι πολύ καλύτερο σε σύγκριση με το

πρώτο τρίμηνο του 2022 όταν είχαν πωληθεί ακίνητα

ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΆ

ΔΕΔΟΜΈΝΑ

ΟΙ ΤΙΜΈΣ ΤΩΝ

ΕΝΟΙΚΊΩΝ ΘΑ

ΠΑΡΑΜΕΊΝΟΥΝ

ΣΤΗΝ ΚΑΛΎΤΕΡΗ

ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ ΣΤΑ

ΊΔΙΑ ΠΕΡΊΠΟΥ

ΕΠΊΠΕΔΑ ΠΟΥ

ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ ΤΏΡΑ

αξίας €1,3 δισ. Από την άλλη, επικρατεί και η άποψη ότι

η αύξηση των πράξεων που παρατηρείται τους τελευταίους

μήνες σχετίζεται και με την επικείμενη αλλαγή στους

συντελεστές ΦΠΑ, άρα αρκετοί ενδεχομένως να έτρεξαν

να προλάβουν την αύξηση του συντελεστή.

Χρειάζεται όμως προσοχή καθώς οι επιδόσεις αυτές

δεν θα πρέπει να αποπροσανατολίσουν και να κρύψουν

τη μεγάλη εικόνα των προβλημάτων που ταλανίζουν την

αγορά των ακινήτων στην Κύπρο.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις με τις

οποίες είναι αντιμέτωπη η αγορά και ο τομέας

γενικότερα;

Ως Συμβούλιο έχουμε προειδοποιήσει πολλές φορές

στο πρόσφατο παρελθόν για τον αρνητικό αντίκτυπο του

πληθωρισμού, της ανόδου των δανειστικών επιτοκίων,

του αυξημένου κόστους των κατασκευαστικών υλικών

και των νέων δεδομένων που θα δημιουργηθούν από

την όποια ρύθμιση αποφασιστεί τελικά για τον μειωμένο

συντελεστή του 5% στον ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία.

Όλες αυτές οι παράμετροι μεμονωμένα και συνδυαστικά

ασκούν καθοδικές πιέσεις και επηρεάζουν τη ζήτηση. Η

αύξηση των δανειστικών επιτοκίων έχει ανεβάσει σημαντικά

το κόστος δανεισμού. Σκεφτείτε ότι από τον Μάρτιο του

2022, πριν από ένα σχεδόν χρόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική

Τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκιά της από το -0,50%

στο 3,25% και όπως έχει δηλώσει η κυρία Λαγκάρντ

έρχονται κι άλλες αυξήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της

Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου το επιτόκιο που αφορά

δάνεια για αγορά κατοικίας αυξήθηκε στο 4,67% φέτος

τον Μάρτιο, ενώ ένα χρόνο προηγουμένως, τον Μάρτιο

του 2022 ήταν στο 2,16%. Εάν βάλουμε στην εξίσωση

και το κόστος των υλικών κατασκευής τότε αντιλαμβάνεστε

ότι το κόστος της αγοράς ακινήτου για ιδιοκατοίκηση έχει

αυξηθεί σημαντικά.

Όλα αυτά επηρεάζουν και τις τιμές των ενοικίων;

Είναι φυσικό επόμενο όλος αυτός ο κόσμος, που αναβάλλει

τους σχεδιασμούς του για αγορά κατοικίας ή διαμερίσματος

λόγω οικονομικού, να στραφεί στο ενοίκιο για να καλύψει

την ανάγκη του για στέγαση. Έως ότου γίνουν οι ανάλογες

επενδύσεις σε ακίνητα που θα διατεθούν προς ενοικίαση

για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, οι τιμές των ενοικίων

θα παραμείνουν στην καλύτερη περίπτωση στα ίδια περίπου

επίπεδα με σήμερα. Είναι για όλους αυτούς τους λόγους

που έχουμε καλέσει δημόσια την κυβέρνηση να ανοίξει

έναν κύκλο διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους στον

τομέα των ακινήτων για να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο

αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων. Η στοχευμένη

επιδότηση επιτοκίων στεγαστικών δανείων μπορεί, κατά

τη δική μας άποψη, να δώσει κάποιες λύσεις.

EconomyToday 65


Βλέπουμε όμως ότι το 2023 έχει αρχίσει πολύ

καλά. Σχετίζεται αυτή η πορεία με τις ξένες εταιρείες

που μεταφέρουν την έδρα και τις εργασίες

τους στην Κύπρο;

Αναμφίβολα το κυβερνητικό σχέδιο, που αφορά στην

προσέλκυση ξένων εταιρειών για να μεταφέρουν ή να

δημιουργήσουν εδώ την έδρα των εργασιών τους έχει

σημαντική συνεισφορά στις επιδόσεις του τομέα των

ακινήτων. Πέραν από το γεγονός ότι αυτές οι εταιρείες

πρέπει να βρουν γραφειακούς χώρους για να εγκατασταθούν,

έχουμε και τις ανάγκες που προκύπτουν για τη

στέγαση των υπαλλήλων τους. Επειδή αναφερόμαστε

σε υπαλλήλους με υψηλές μισθολογικές απολαβές σε

αρκετές περιπτώσεις έχουμε δει ότι προχωρούν στην

αγορά σπιτιών ή διαμερισμάτων. Το συγκεκριμένο σχέδιο

έχει βοηθήσει σημαντικά την αγορά των ακινήτων καθώς

έχει καλύψει το κενό, που είχε δημιουργηθεί από την κατάρρευση

του επενδυτικού προγράμματος της

πολιτογράφησης ξένων επενδυτών.

ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης από τις υπόλοιπες

πόλεις της ελεύθερης Κύπρου. Αυτό οφείλεται κατά κύριο

λόγο στην εγκατάσταση και δραστηριοποίηση πολλών

ξένων εταιρειών στην πόλη αν και σταδιακά βλέπουμε

εταιρείες να κατευθύνονται και προς τις υπόλοιπες πόλεις.

Εντούτοις η Λεμεσός είναι η κινητήριος δύναμη του

τομέα των ακινήτων, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται

και στα στοιχεία των συγκριτικών πωλήσεων ακινήτων

για το πρώτο τρίμηνο του 2023. Συγκεκριμένα η αξία

των πράξεων πώλησης ξεπέρασε το πρώτο τρίμηνο του

2023 τα €908 εκατ., αισθητά αυξημένη σε ετήσια βάση.

Σε τριμηνιαία βάση καταγράφεται μικρή μείωση στην αξία

των πράξεων- η οποία όμως διατηρείται για δεύτερο

συνεχόμενο τρίμηνο άνω των €900

εκατ.- και μικρή αύξηση στον

Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε

τη Λεμεσό να κυριαρχεί

στην αγορά ακινήτων

και τις υπόλοιπες

πόλεις να ακολουθούν

από απόσταση. Εξακολουθεί

να υφίσταται αυτή

η εικόνα;

Είναι γεγονός ότι η Λεμεσός

ακολουθεί, κατά κάποιο τρόπο,

ΠΑΦΟΣ

ΛΕΜΕΣΟΣ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ

ΛΑΡΝΑΚΑ

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ

ΌΓΚΟΣ ΚΑΙ ΑΞΊΑ ΠΡΆΞΕΩΝ 1 Ο ΤΡΊΜΗΝΟ 2023

ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΛΕΜΕΣΟΣ ΠΑΦΟΣ ΛΑΡΝΑΚΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΣΥΝΟΛΟ

ΑΞΊΑ €257,5 ΕΚΑΤ. €908,1 ΕΚΑΤ. €296,9 ΕΚΑΤ. €203,8 ΕΚΑΤ. €57,3 ΕΚΑΤ. €1,7 ΔΙΣ.

ΌΓΚΟΣ 1597 2097 1103 1135 256 6188

ΠΡΆΞΕΙΣ ΑΝΆ ΕΊΔΟΣ ΑΚΙΝΉΤΟΥ, ΑΝΆ ΕΠΑΡΧΊΑ 1 Ο ΤΡΊΜΗΝΟ 2023

ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΛΕΜΕΣΟΣ ΠΑΦΟΣ ΛΑΡΝΑΚΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ

ΟΙΚΙΕΣ 252 221 222 169 67 931

ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ 273 261 301 337 76 1.248

ΟΙΚΟΠΕΔΑ 408 510 136 310 12 1.376

ΧΩΡΑΦΙΑ 614 984 340 460 56 2.454

ΣΥΝΟΛΟ 1547 1976 999 1276 211

Πηγή: Συγκριτικές πωλήσεις Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας - Επεξεργασία: Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών

66 EconomyToday

όγκο τους. Η επαρχία Λευκωσίας έδειξε σταθερότητα το

πρώτο τρίμηνο του έτους καταγράφοντας μικρή αύξηση

σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο τόσο στην

αξία (€257,5 εκατ.) όσο και στον όγκο των πράξεων

(1.597). Η Πάφος ενισχύεται συνεχώς με αποτέλεσμα

να ξεπερνά σε αξία πωλήσεων τη Λευκωσία, ενώ και

στη Λάρνακα καταγράφεται σημαντική αύξηση στον

όγκο και στην αξία των πράξεων πώλησης ακινήτων

σε ετήσια και τριμηνιαία βάση. Αύξηση της αξίας των

ακινήτων που έχουν πωληθεί καταγράφηκε και στην

επαρχία Αμμοχώστου.

Η ζήτηση σε ποια είδη ακινήτων στρέφεται;

Από την εγχώρια αγορά βλέπουμε ότι υπάρχει μεγάλη

ζήτηση για ετοιμοπαράδοτα και μεταχειρισμένα ακίνητα

για σκοπούς ιδιοκατοίκησης, ενώ συντηρείται ακόμη το

ενδιαφέρον για τα καινούργια σπίτια και διαμερίσματα.

Όπως σας έλεγα και προηγουμένως υπάρχει αυξημένο

ενδιαφέρον και από ξένους αγοραστές. Από την ανάλυση

των στοιχείων που λαμβάνουμε από το Τμήμα Κτηματολογίου

και Χωρομετρίας παρατηρούμε ότι η αγορά σπιτιών

έχει αναπτύξει μεγάλη δυναμική κατά το πρώτο τρίμηνο

του έτους. Καταγράφονται συγκεκριμένα 931 πωλήσεις,

ενώ ολόκληρο το 2022 οι πράξεις πώλησης σπιτιών

ήταν 2.175. Έχει σημασία λοιπόν να δούμε κατά πόσο

θα συνεχιστεί αυτή η τάση και τα επόμενα τρίμηνα. Θα

μπορούσε για παράδειγμα η νέα ρύθμιση του ΦΠΑ 5%

να αλλάξει τα δεδομένα, όπως και η αύξηση του κόστους

όπως εξηγήσαμε προηγουμένως. Η μεγάλη δυναμική

που έχει αναπτύξει η Πάφος στις πωλήσεις σπιτιών

φαίνεται να σχετίζεται και με τους ξένους αγοραστές. Η

Λάρνακα κατέχει τα ηνία στις πωλήσεις διαμερισμάτων,

η Λεμεσός στις πωλήσεις οικοπέδων και χωραφιών,

ενώ η Λευκωσία διαχρονικά έχει πιο στενούς δεσμούς

με την τοπική αγορά.

Η κυβερνοεπίθεση στο Κτηματολόγιο σάς έχει

επηρεάσει;

Προφανώς και έχει επηρεάσει. Είναι λογικό άλλωστε

όταν «παραλύει» ένα τόσο νευραλγικό Τμήμα όπως αυτό

του Κτηματολογίου και Χωρομετρίας να δημιουργούνται

προβλήματα. Το Τμήμα είναι ο εγκέφαλος της αγοράς

ακινήτων οπότε η βλάβη πάγωσε τις συναλλαγές και τις

πράξεις έως ότου επιλυθεί το πρόβλημα. Θα ήθελα επί

τη ευκαιρία να συγχαρώ τον διευθυντή του Τμήματος,

Ελίκκο Ηλία και τους λειτουργούς του, οι οποίοι έκαναν

τα πάντα προκειμένου να αποκατασταθεί το πρόβλημα

και να μπορέσει να λειτουργήσει ξανά το σύστημα και

η αγορά. Ακολούθως, όμως, είχαμε και

το περιστατικό με τους server στο

Υπουργείο Οικονομικών, που

επίσης δημιούργησε προβλήματα.

Πιστεύω ότι αυτά τα

περιστατικά θα πρέπει να

μας αφυπνίσουν όλους και

στον ιδιωτικό τομέα ώστε

να λάβουμε τα μέτρα μας

στους νεοφανείς κινδύνους

και απειλές, που σχετίζονται με

την τεχνολογική εξέλιξη.

Η ΣΤΟΧΕΥΜΈΝΗ

ΕΠΙΔΌΤΗΣΗ

ΕΠΙΤΟΚΊΩΝ

ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΏΝ

ΔΑΝΕΊΩΝ ΜΠΟΡΕΊ

ΝΑ ΔΏΣΕΙ ΚΆΠΟΙΕΣ

ΛΎΣΕΙΣ

Αναφέρεστε συχνά στο πρόβλημα της παράνομης

κτηματομεσιτείας. Ως Συμβούλιο κάνετε όσα

πρέπει για την αντιμετώπισή της;

Είναι διαχρονικά η βασική μας προτεραιότητα. Το 2022

έχουμε καταχωρήσει, ως Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών,

γύρω στις 460 ποινικές υποθέσεις εναντίον

φυσικών και νομικών προσώπων, που παραβίαζαν τις

πρόνοιες του περί κτηματομεσιτών Νόμου 71(ι) του

2010 έως 2017. Συνολικά το 2022 δικάστηκαν και

καταδικάστηκαν, για παράνομη κτηματομεσιτεία, 25 νομικά

και 45 φυσικά πρόσωπα, τα οποία εμπλέκονταν σε

55 υποθέσεις. Ενισχύουμε την ομάδα των επιθεωρητών

μας και προσπαθούμε με όλα τα διαθέσιμα από τον νόμο

Μέσα να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Αυτό το οποίο

τονίζω με κάθε ευκαιρία είναι ότι θα πρέπει ο κόσμος να

είναι υποψιασμένος και να μη διστάζει να ζητήσει από τα

άτομα, τα οποία τους συστήνονται ως κτηματομεσίτες,

τα απαραίτητα αποδεικτικά. Να τους ζητά συγκεκριμένα

την ετήσια άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ή την επαγγελματική

τους ταυτότητα για το τρέχον έτος ώστε να

μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι πρόκειται για αδειούχους

κτηματομεσίτες. Για αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων

προτρέπουμε το κοινό να χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική

πλατφόρμα ακινήτων του Συμβουλίου, «ktimatomesites.

com». Η πλατφόρμα αποτελεί σημείο αναφοράς για

αξιόπιστες πράξεις και ευκαιρίες, καθώς οι αγοραστές

μπορούν να αναζητήσουν και να εντοπίσουν ακίνητα μόνο

από αδειοδοτημένους Κτηματομεσίτες.

EconomyToday 67

ΘΕΜΑ

ΓΙΑΤΊ ΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΆ

ΚΑΙ ΤΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΆ

ΑΚΊΝΗΤΑ

κινούνται σε

αντίθετες

κατευθύνσεις;

ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΛΟΪΖΟΥ

CEO WiRE

Τα ακίνητα μπορούν να λάβουν

πολλές μορφές, όπως ως χώροι

επιχειρηματικής δραστηριότητας, για

τουριστικούς σκοπούς και ως μέσο

αποθήκευσης πλούτου για μελλοντικές

γενεές, για να αναφέρουμε μερικές από

αυτές. Επηρεάζουν επίσης συναφείς κλάδους

όπως η ασφάλιση κτηρίων, τα οικοδομικά υλικά,

ο κλιματισμός, οι καλωδιώσεις και ο τομέας

της επίπλωσης.

ΤΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΆ ΠΑΊΖΟΥΝ

ΡΌΛΟ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ

ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Η ζήτηση στην αγορά κατοικιών διαμορφώνεται

κυρίως μέσα από την αύξηση του πληθυσμού,

τη σύνθεση/σχηματισμό των νοικοκυριών,

την απασχόληση και την αύξηση/μείωση

των εισοδημάτων.

68 EconomyToday

Η ΖΉΤΗΣΗ

ΓΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΆ

ΑΚΊΝΗΤΑ ΟΦΕΊΛΕΤΑΙ

ΣΤΗΝ ΙΣΧΥΡΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ,

ΤΗΝ ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗΣ ΚΑΙ

ΤΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΈΣ

ΔΑΠΆΝΕΣ

Για παράδειγμα:

- Ο πληθυσμός της Κύπρου αυξήθηκε κατά

85.000 άτομα από το 2011 έως το 2021 και

κατά 30.000-40.0000 περίπου το 2022.

- Τα νοικοκυριά γίνονται μικρότερα, καθώς λιγότεροι

άνθρωποι παντρεύονται και αποκτούν

παιδιά (η Κύπρος έχει ένα από τα χαμηλότερα

ποσοστά γονιμότητας/γεννήσεων στον κόσμο:

1,3 γεννήσεις ανά γυναίκα σε σύγκριση με

2,1, που είναι ο ρυθμός με τον οποίο ένας

πληθυσμός αντικαθίσταται ακριβώς από τη

μία γενιά στην επόμενη, εξαιρουμένης της

μετανάστευσης).

- Το ποσοστό απασχόλησης ήταν κατά μέσο όρο

68% από το 2000 έως το 2022, φθάνοντας

στο ιστορικό υψηλό του 73% το τρίτο τρίμηνο

του 2022, ελαφρώς χαμηλότερο από τον μέσο

όρο της Ε..Ε που είναι 75%.

- Η αύξηση του εισοδήματος ήταν κατά μέσο όρο

2,2% από το 2004 έως το 2022, φθάνοντας

σε ιστορικό υψηλό 8,3% το 1ο τρίμηνο του

2022 (αν και η αύξηση είναι μικρότερη από τον

ρυθμό του πληθωρισμού).

Η ΠΡΟΣΦΟΡΆ ΚΑΙ Η ΖΉΤΗΣΗ

ΤΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Η προσφορά οικιστικών ακινήτων εξαρτάται από

το απόθεμα υφιστάμενων κατοικιών, τις νέες κατασκευές

και τη διαθεσιμότητα γης. Στην Κύπρο, η

κατασκευή νέων κατοικιών παρέμεινε σε χαμηλά

επίπεδα, τόσο λόγω της οικονομικής κρίσης

της προηγούμενης δεκαετίας όσο και λόγω των

περιορισμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η

διαθεσιμότητα γης παραμένει χαμηλή, καθώς οι

περισσότεροι ιδιοκτήτες προτιμούν να αναβάλουν

την πώληση ή την ανάπτυξη των ακινήτων

τους- καθώς επιβάλλεται χαμηλή φορολογία στην

ιδιοκτησία ακινήτων κι έτσι πολλοί το βλέπουν

ως έναν απλό τρόπο να επενδύσουν το κεφάλαιό

τους αναβάλλοντας την ανάπτυξη ή την πώληση

του τεμαχίου.

Η αυξανόμενη ζήτηση για οικιστικά ακίνητα και η

περιορισμένη προσφορά έχουν ωθήσει προς τα

πάνω τις τιμές πώλησης και τα ενοίκια, γεγονός

που ενισχύθηκε περαιτέρω από τα χαμηλά επιτόκια

κατά την τελευταία δεκαετία και τις κυβερνητικές

επιδοτήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Το χαμηλό κόστος χρηματοδότησης κατέστησε

τη στέγαση προσιτή για πολλούς, κάτι που πλέον

αντιστρέφεται στο σημερινό περιβάλλον πληθωρισμού

και υψηλών επιτοκίων.

Η ζήτηση για εμπορικά ακίνητα οφείλεται στην

ισχυρή οικονομία, την αύξηση της απασχόλησης

και τις καταναλωτικές δαπάνες (που επηρεάζουν

ιδιαίτερα το λιανικό εμπόριο). Η κυπριακή οικονομία

έχει αναπτυχθεί σημαντικά μετά το τέλος

της πανδημίας (αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,8% το

2022), ιδιαίτερα λόγω της ανάκαμψης του τουρισμού,

της προσέλκυσης εταιρειών τεχνολογίας

στο νησί και της μετανάστευσης/πληθυσμιακής

αύξησης.

Από την πλευρά της προσφοράς, υπήρξε ελάχιστη

ανάπτυξη μεγάλων χώρων λιανικής πώλησης

ή αποθηκών, ενώ η προσφορά γραφείων

επικεντρώθηκε σε μια χούφτα έργα στη Λεμεσό

και σε μικρότερο βαθμό στη Λευκωσία. Καθώς το

ΤΟ ΧΑΜΗΛΌ ΚΌΣΤΟΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗΣ

ΚΑΤΈΣΤΗΣΕ

ΤΗ ΣΤΈΓΑΣΗ ΠΡΟΣΙΤΉ

ΓΙΑ ΠΟΛΛΟΎΣ,

ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΠΛΈΟΝ

ΑΝΤΙΣΤΡΈΦΕΤΑΙ

ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΌ

ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΎ ΚΑΙ

ΥΨΗΛΏΝ ΕΠΙΤΟΚΊΩΝ

πρότυπο χρήσης των γραφείων και οι δαπάνες

λιανικής πώλησης έχουν αλλάξει, υπάρχουν προφανείς

ενδείξεις πλεονάζουσας προσφοράς και

περιορισμένης ζήτησης σε ολόκληρη την αγορά

εμπορικών ακινήτων, π.χ. για γραφεία κατηγορίας

Β’ και Γ’ στη Λευκωσία τα οποία εκκενώθηκαν

από τράπεζες, δευτερεύουσες τοποθεσίες λιανικής

πώλησης στην Πάφο και τη Λάρνακα, καθώς

η κατανάλωση στη λιανική αγορά έχει μετατοπιστεί

στα εμπορικά κέντρα κ.λπ..

Η κύρια αλλαγή κατά το τελευταίο έτος ήταν το

κόστος χρηματοδότησης για τους κατασκευαστές

και τους επενδυτές και η βελτίωση της απόδοσης

των εναλλακτικών επιλογών που είναι διαθέσιμες

για τους επενδυτές. Ενώ οι εταιρείες που έρχονται

στο νησί ή που επεκτείνουν τις δραστηριότητές

τους έχουν σήμερα περιορισμένες επιλογές, οι

επενδυτές είναι αδιάφοροι ως προς το πού και σε

τι να επενδύσουν. Με τις υψηλότερες αποδόσεις

που έχουν πλέον τα κρατικά και εταιρικά ομόλογα

και το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης για την

απόκτηση ακινήτων, οι περισσότεροι επενδυτές

απαιτούν υψηλότερες αποδόσεις από τα ακίνητα

για να αντανακλούν αυτά το υψηλότερο κόστος,

καθώς και τις μεταβαλλόμενες συνήθειες στη

χρήση γραφείων (λόγω της εργασίας από το σπίτι)

και στο λιανικό εμπόριο (λόγω των ηλεκτρονικών

αγορών). Αυτό αντικατοπτρίζεται ήδη στην

απόδοση των εισηγμένων ευρωπαϊκών ιδιοκτησίας

και διαχείρισης ακινήτων REITs (Real Estate

Investment Trusts), των οποίων η αξία μειώθηκε

κατά περίπου 43% κατά το τελευταίο έτος.

ΚΙΝΟΎΝΤΑΙ ΠΡΟΣ

ΑΝΤΊΘΕΤΕΣ ΚΑΤΕΥΘΎΝΣΕΙΣ

Συμπερασματικά, οι αγορές οικιστικών και

εμπορικών ακινήτων κινούνται προς αντίθετες

κατευθύνσεις λόγω των διαφορών στη ζήτηση,

την προσφορά και τους παράγοντες τιμολόγησης.

Η αγορά κατοικιών παρουσιάζει αυξανόμενη

ζήτηση και περιορισμένη προσφορά, γεγονός που

οδηγεί σε αυξημένες τιμές και ενοίκια. Αντίθετα,

η εμπορική αγορά αντιμετωπίζει προκλήσεις

λόγω των μεταβαλλόμενων προτύπων χρήσης

γραφείων, της αλλαγής των σημείων που γίνονται

οι καταναλωτικές δαπάνες και των επιλογών

χρηματοδότησης. Εν όψει του 2024, οι τιμές των

οικιστικών ακινήτων και τα ενοίκια είναι απίθανο

να μεταβληθούν σημαντικά, αλλά η ζήτηση

μπορεί να μειωθεί λόγω των υψηλότερων τιμών

και του αυξημένου κόστους χρηματοδότησης. Τα

τοπικά νοικοκυριά θα δυσκολευτούν να εισέλθουν

στην αγορά κατοικίας. Στον εμπορικό τομέα,

η περιορισμένη προσφορά ακινήτων που είναι

κατάλληλα για επενδυτές πιθανότατα θα μειωθεί,

καθώς θα αναδύονται άλλες καλύτερες επενδυτικές

ευκαιρίες σε άλλες χώρες και τομείς. Αυτό θα

έχει ως αποτέλεσμα αυξημένη έλλειψη ρευστότητας,

ιδίως εάν οι διεθνείς επενδυτές απαιτήσουν

υψηλότερες αποδόσεις από τα εμπορικά ακίνητα.

EconomyToday 69

ΘΕΜΑ

ΤΟ ΝΈΟ ΣΤΟΊΧΗΜΑ

ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ

ΠΑΡΟΧΉΣ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ

Οι προκλήσεις και τα νέα δεδομένα της βιομηχανίας

παροχής επιχειρηματικών και χρηματοοικονομικών

υπηρεσιών στην Κύπρο. Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν

για προστασία του κλάδου και οι νέες προοπτικές.

ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΊΔΗ ΤΡΙΜΙΝΤΉ

Διευθυντή της Istos Global Ltd

Η

καθιέρωση της Κύπρου ως διεθνούς

επιχειρηματικού και χρηματοοικονομικού

κέντρου ήταν ένα μεγάλο

στοίχημα μετά την τουρκική εισβολή

το 1974. Η χώρα είχε περιορισμένες

δυνατότητες για ανάπτυξη της βιομηχανίας και

του πρωτογενούς τομέα ενώ υπήρχε και υπάρχει

μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό.

Το αγγλικό δίκαιο, η χαμηλή φορολογία σε συνάρτηση

με τα φορολογικά κίνητρα, το επιχειρηματικό

δαιμόνιο, οι κρίσεις του Λιβάνου και η πτώση της

Σοβιετικής Ένωσης, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή

Ένωση και στο Ευρώ με την παράλληλη άνοδο του

βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου ήταν οι βασικές

συγκυρίες που εξέλιξαν και καθιέρωσαν τον

τομέα, με τα λάθη και τα σωστά του, σαν ένα από

τους βασικούς πυλώνες του κυπριακού ΑΕΠ.

Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας έχει αλλάξει δραστικά

τόσο με τη διακρατική (με βάση τις συνθήκες

αποφυγής διπλής φορολογίας), Ευρωπαϊκή (DAC)

και τραπεζική ανταλλαγή πληροφοριών (FACTA –

CRS) όσο και με την εισαγωγή νέων νομοθεσιών

και ρυθμιστικών πλαισίων συμμόρφωσης για

ξέπλυμμα βρώμικου χρήματος σε παγκόσμιο και

ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπρόσθετα, η τεχνολογία

και οι πλατφόρμες επιτρέπουν τη συστηματική

και γρήγορη παρακολούθηση των συναλλαγών

και των δεδομένων από τις ρυθμιστικές αρχές.

70 EconomyToday

Η ΕΎΡΕΣΗ ΚΑΙ

Η ΔΙΑΤΉΡΗΣΗ

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΩΝ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΏΝ

ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ

ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ ΜΠΟΡΕΊ

ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ

ΠΡΌΚΛΗΣΗ, ΙΔΊΩΣ ΣΕ

ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΠΛΉΡΟΥΣ

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗΣ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία πρόσθεσε ακόμα μια

παράμετρο, την εκτεταμένη χρήση των κυρώσεων

ως μέσο για την τιμωρία των εμπλεκομένων.

ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΠΟΥ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΝ ΟΙ

ΠΆΡΟΧΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟ-

ΜΙΚΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ

Δεδομένου των πιο πάνω, οι πάροχοι χρηματοοικονομικών

υπηρεσιών αντιμετωπίζουν τεράστιες

προκλήσεις που επηρεάζουν το ρίσκο, το κόστος

και τη λειτουργία τους. Μερικές από τις βασικές

προκλήσεις περιλαμβάνουν:

1. Τις διεθνείς και ευρωπαϊκές κυρώσεις προς

τη Ρωσία: Ένα μεγάλο μέρος των υπηρεσιών

του τομέα είχε άμεση και έμμεση σχέση με τη

Ρωσία. Ο πόλεμος έχει αναγκάσει μεγάλο μέρος

των παρόχων να σταματήσουν να παρέχουν

υπηρεσίες σε εταιρείες που έχουν σχέση με τη

Ρωσία, αύξησε το κόστος παρακολούθησης και

EconomyToday 71

ΘΕΜΑ

72 EconomyToday

Ο ΠΌΛΕΜΟΣ

ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΊΑ

ΠΡΌΣΘΕΣΕ ΑΚΌΜΑ

ΜΙΑ ΠΑΡΆΜΕΤΡΟ,

ΤΗΝ ΕΚΤΕΤΑΜΈΝΗ

ΧΡΉΣΗ ΤΩΝ

ΚΥΡΏΣΕΩΝ ΩΣ

ΜΈΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΤΙΜΩΡΊΑ ΤΩΝ

ΕΜΠΛΕΚΟΜΈΝΩΝ

συμμόρφωσης με τις κυρώσεις καθώς επίσης

και το ρίσκο να περιληφθούν οι ίδιοι οι παρόχοι

στις κυρώσεις. Επίσης πολλές από αυτές

τις εταιρείες κλείνουν ή μεταφέρουν την έδρα

τους, ενώ υπάρχουν εκατομμύρια ανείσπρακτα

ποσά από πελάτες.

2. Κανονιστική Συμμόρφωση: Η Κύπρος έχει

ένα εξελισσόμενο ρυθμιστικό περιβάλλον και

οι πάροχοι πρέπει να συμμορφώνονται. Η

διασφάλιση της συμμόρφωσης σε έναν τομέα

που αλλάζει καθημερινά είναι μια σημαντική,

χρονοβόρα και κοστοβόρα πρόκληση για τους

παρόχους, καθώς η μη συμμόρφωση μπορεί

να οδηγήσει σε κυρώσεις, πρόστιμα και ζημιά

στη φήμη τους.

3. Καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων

από παράνομες δραστηριότητες (AML) και

Αντιτρομοκρατική Χρηματοδότηση (CTF): Η

Κύπρος, όπως και πολλές άλλες χώρες, έχει

θεσπίσει αυστηρούς κανονισμούς για την

καταπολέμηση των οικονομικών εγκλημάτων.

Οι πάροχοι υπηρεσιών πρέπει να εφαρμόζουν

αυστηρές διαδικασίες και να επενδύουν σε

λογισμικά και προσωπικό για την πρόληψη και

την αναφορά τους. Η διασφάλιση της συμμόρφωσης

με αυτούς τους κανονισμούς απαιτεί

συνεχή παρακολούθηση, διαχείρηση ρίσκου,

δέουσα επιμέλεια και αναφορά.

4. Αύξηση του ανταγωνισμού: Η καθιέρωση της

Κύπρου ως κέντρο παροχής χρηματοοικονομικών

υπηρεσιών είχε ως αποτέλεσμα ο κλάδος

να γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη, οδηγώντας

σε αυξημένο ανταγωνισμό. Επιπρόσθετα, τα

τελευταία χρόνια χώρες όπως η Βουλγαρία, η

Εσθονία, η Λιθουανία και τα Ηνωμένα Αραβικά

Εμιράτα μπήκαν πολύ δυναμικά. Οι εταιρείες

που προσφέρουν εταιρικές υπηρεσίες πρέπει

να διαφοροποιηθούν παρέχοντας υπηρεσίες

υψηλής ποιότητας και παραμένοντας μπροστά

από τον ανταγωνισμό.

5. Απόκτηση και διατήρηση ταλέντων: Η εύρεση

και η διατήρηση εξειδικευμένων επαγγελματιών

στον τομέα των υπηρεσιών μπορεί

να είναι μια πρόκληση. Η Κύπρος έχει μικρό

πληθυσμό ενώ βρίσκεται στην παρούσα φάση

σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης και οι

επαγγελματίες με εξειδίκευση σε τομείς όπως

η λογιστική, η νομική και η συμμόρφωση έχουν

μεγάλη ζήτηση. Η προσέλκυση και η διατήρηση

ταλαντούχων ατόμων είναι ζωτικής σημασίας

για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους

πελάτες.

6. Τεχνολογικές εξελίξεις: Ο κλάδος των υπηρεσιών

αξιοποιεί ολοένα και περισσότερο την τεχνολογία

για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας

και την παροχή καλύτερων υπηρεσιών.

Ωστόσο, η συμβατότητα με τις τεχνολογικές

εξελίξεις και η υιοθέτηση σχετικών εργαλείων

και λογισμικών συστημάτων μπορεί να είναι

πρόκληση για ορισμένους παρόχους υπηρεσιών.

Η επένδυση σε τεχνολογικές υποδομές, η

εκπαίδευση εργαζομένων και η διαχείριση της

μετάβασης σε νέες ψηφιακές λύσεις απαιτούν

προσεκτικό σχεδιασμό και πόρους.

7. Φήμη και εμπιστοσύνη: Η οικοδόμηση ισχυρής

φήμης και η διατήρηση της εμπιστοσύνης είναι

απαραίτητη για τους παρόχους υπηρεσιών.

Οποιαδήποτε αρνητική δημοσιότητα ή περιπτώσεις

ανάρμοστης συμπεριφοράς στον κλάδο

μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις σχέσεις

με τους πελάτες και τη συνολική εμπιστοσύνη

στον κλάδο. Η διασφάλιση δεοντολογικών

πρακτικών, η τήρηση του απορρήτου και η

παροχή διαφανών και αξιόπιστων υπηρεσιών

είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία και

τη διατήρηση της καλής φήμης τόσο του παρόχου

όσο και της Κύπρου ως επιχειρηματικού

κέντρου.

8. Οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες: Όπως

κάθε άλλη χώρα, η Κύπρος εξαρτάται από

οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες που

μπορούν να επηρεάσουν τον τομέα των εταιρικών

υπηρεσιών. Οι αλλαγές στη φορολογική

νομοθεσία, η οικονομική ύφεση, η πολιτική

αστάθεια ή οι διεθνείς κυρώσεις μπορούν να

επηρεάσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και

να δημιουργήσουν αβεβαιότητα. Η προσαρμοστικότητα,

η επισήμανση και η ανταπόκριση

σε αυτούς τους εξωτερικούς παράγοντες είναι

ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική

πλοήγηση στις προκλήσεις. Ήδη τα τελευταία

χρόνια συζητείται η φορολογική μεταρρύθμιση,

η αλλαγή του φορολογικού συντελεστή

στην Κύπρο καθώς και η εισαγωγή κοινού φορολογικού

συντελεστή στην Ευρωπαϊκή Ένωση

που μπορεί να αλλάξει άρδην τα δεδομένα και

τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα σαν χώρα.

Για να ξεπεραστούν αυτές οι προκλήσεις, οι

πάροχοι υπηρεσιών στην Κύπρο πρέπει να εξερευνούν

νέες αγορές, να ενημερώνονται για τις

ρυθμιστικές εξελίξεις και τις κυρώσεις, να επενδύουν

σε μέτρα συμμόρφωσης, να αγκαλιάζουν

την τεχνολογία, να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη

ταλέντων και να δίνουν προτεραιότητα στην

οικοδόμηση και διατήρηση ισχυρών σχέσεων με

πελάτες και ενδιαφερόμενους φορείς.

ΜΈΤΡΑ ΠΟΥ ΠΡΈΠΕΙ

ΝΑ ΛΗΦΘΟΎΝ ΓΙΑ

ΤΟΝ ΜΕΤΡΙΑΣΜΌ ΑΥΤΏΝ

ΤΩΝ ΚΙΝΔΎΝΩΝ

Για τον μετριασμό των κινδύνων που σχετίζονται

με τους παρόχους υπηρεσιών στην Κύπρο, θα

μπορούσαν να εξεταστούν τα ακόλουθα βήματα:

1. Δημιουργία ισχυρού εσωτερικού πλαισίου

συμμόρφωσης με ισχυρές διαδικασίες και

πρότυπα.

2. Επαρκής Δέουσα Επιμέλεια για την αξιολόγηση

των νέων και υφιστάμενων πελατών.

3. Εκπαίδευση των λειτουργών συμμόρφωσης και

του προσωπικού στις νέες απαιτήσεις και πρότυπα.

4. Ισχυρά μέτρα κυβερνοασφάλειας.

5. Παρακολούθηση κανονιστικών αλλαγών στην

Κύπρο και Ευρωπαϊκή Ένωση.

6. Τακτικοί εσωτερικοί έλεγχοι.

7. Πρόσληψη εξιδεικευμένων επαγγελματιών και

συμβούλων για θέματα συμμόρφωσης και διαχείρησης

ρίσκου.

8. Συνεργασία με τις Επαγγελματικές Ενώσεις όπως

ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών, Δικηγορικός

Σύλλογος και άλλα Βιομηχανικά Δίκτυα.

9. Συνεχής Παρακολούθηση και Εκτίμηση Κινδύνων.

10. Ηθικές Επιχειρηματικές Πρακτικές.

Εφαρμόζοντας αυτά τα βήματα, οι εταιρικοί πάροχοι

υπηρεσιών στην Κύπρο μπορούν να ενισχύσουν τις

πρακτικές διαχείρισης κινδύνου, να βελτιώσουν τη

συμμόρφωση και να μετριάσουν τους πιθανούς κινδύνους

που σχετίζονται με τις δραστηριότητές τους.

ΝΈΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΠΟΥ

ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΘΟΎΝ

Για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί και να ανταποκριθούν

στις εξελισσόμενες ανάγκες των πελατών, οι

πάροχοι υπηρεσιών στην Κύπρο μπορούν να εξετάσουν

το ενδεχόμενο να προσφέρουν νέες υπηρεσίες

που ευθυγραμμίζονται με τις τάσεις της αγοράς και

τις απαιτήσεις των πελατών όπως:

1. Λύσεις ηλεκτρονικού εμπορίου και υπηρεσίες σε

ψηφιακές νεοφυείς εταιρείες.

2. Υπηρεσίες Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Intellectual

Property).

3. Πράσινη Συμβουλευτική Επιχειρήσεων.

4. Υπηρεσίες κρυπτονομισμάτων και Blockchain.

5. Λύσεις Οικογενειακού Γραφείου (Family Office).

6. Υπηρεσίες προστασίας δεδομένων και κυβερνοασφάλειας.

7. Εξωτερική ανάθεση ανθρώπινου δυναμικού και

μισθοδοσίας.

ΟΠΟΙΑΔΉΠΟΤΕ

ΑΡΝΗΤΙΚΉ

ΔΗΜΟΣΙΌΤΗΤΑ

Ή ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ

ΑΝΆΡΜΟΣΤΗΣ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆΣ

ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ

ΕΠΗΡΕΆΣΟΥΝ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΤΙΣ

ΣΧΈΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ

ΠΕΛΆΤΕΣ ΚΑΙ

ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΉ

ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗ

ΣΤΟΝ ΚΛΆΔΟ

8. Μεταφορά Έδρας Διοίκησης (Headquarters) στην

Κύπρο.

9. Ίδρυση και αδειοδότηση ρυθμιζόμενων οντότητων

από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου,

όπως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επενδυτικά

ταμεία και οι εταιρείες χρηματοπιστωτικών

συμβουλών.

10. Εξιδεικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε

τράπεζες και χρηματοοικονομικό τομέα που

έχουν σχέση με τη συμμόρφωση με τα διεθνή

πρότυπα, ανάπτυξη και παρακολούθηση νέων

λογισμικών συστημάτων.

11. Yπηρεσίες συμμόρφωσης σε ρυθμιζόμενες

οντότητες.

12. Επαγγελματική εκπαίδευση.

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα νέων υπηρεσιών

που μπορούν να εξετάσουν οι εταιρικοί

πάροχοι υπηρεσιών στην Κύπρο. Το κλειδί είναι η

αξιολόγηση των αναγκών της αγοράς, η ενημέρωση

για τις τάσεις του κλάδου και η προσαρμογή των

υπηρεσιών ώστε να ανταποκρίνονται στις εξελισσόμενες

απαιτήσεις των πελατών. Επίσης σε συνεργασία

με τις επαγγελματικές ενώσεις αλλά και με

ιδιωτικές πρωτοβουλίες πρέπει να υπάρχει συχνή

επαφή με τον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης

Επενδύσεων και άλλους φορείς για συντονισμό και

«εξωστρέφεια».

Η εξερεύνηση νέων αγορών, όπως οι χώρες τις

Ευρωπαικής Ένωσης, Μέσης Ανατολής και Ασίας

μπορεί να βοηθήσει τους παρόχους εταιρικών

υπηρεσιών στην Κύπρο να επεκτείνουν τη βάση

πελατών τους και να διαφοροποιήσουν τις δραστηριότητές

τους.

Θεωρώ ότι η γνώση και η εμπειρία που αποκτήσαμε

ως τομέας τις τελευταίες δεκαετίες θα μας βοηθήσουν

να αντεπεξέλθουμε στις προκλήσεις και να κτίσουμε

μια πιο ισχυρή βιομηχανία. Όμως χρειάζεται

συνεργασία από όλους για να επιτύχουμε βιώσιμο

και ανθεκτικό τομέα με μακροχρόνιο ορίζοντα.

EconomyToday 73

ΘΕΜΑ

ΗΠΑ Vs ΚΊΝΑΣ:

ΕΠΙΧΕΊΡΗΣΗ «ΜΙΚΡΟΤΣΊΠ»

Με θέατρο επιχειρήσεων το οικοσύστημα των ημιαγωγών,

η Ουάσινγκτον εξαπολύει «συντονισμένα πυρά» κατά του

Πεκίνου, την ώρα που η Κίνα ανασυντάσσει δυνάμεις σε ένα

τεχνολογικό μπρα ντε φερ

ΤΗΣ ΕΥΔΟΚΊΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΎΛΟΥ

74 EconomyToday

Όταν τον περασμένο Οκτώβριο, η διακυβέρνηση

του Τζο Μπάιντεν απέκλειε

την Κίνα από την αγορά ημιαγωγών

υψηλής τεχνολογίας (microchip), ήταν

μία -μαεστρικά- στρατηγική κίνηση στη

σκακιέρα του τεχνολογικού και του ευρύτερα οικονομικού,

πολέμου που εκτυλίσσεται ανάμεσα σε ΗΠΑ και

Κίνα. Συγκεκριμένα, η Ουάσινγκτον προχώρησε στην

επιβολή μίας σειράς δραστικών περιορισμών στις

εξαγωγές προς την Κίνα αμερικανικών ημιαγωγών

και του εξοπλισμού για την κατασκευή τους, με στόχο

να ανακόψουν -ή καλύτερα να επιβραδύνουν- την

ανάπτυξη της κινεζικής βιομηχανίας τσιπ. Το σενάριο

με την Κίνα στην πρωτοπορία της επανάστασης της

τεχνητής νοημοσύνης - με ό,τι αυτό συνεπάγεται για

το οπλοστάσιό της - ηχούσε ανησυχητικά στα αφτιά

των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ, εδώ

και καιρό.

ΜΙΚΡΟΤΣΊΠ..

ΌΠΩΣ ΛΈΜΕ ΟΞΥΓΌΝΟ

Στο βιβλίο του «Chip War: The Fight for the World’s

most Critical Technology», ο Κρις Μίλερ, αναπληρωτής

καθηγητής Διεθνούς Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ταφτς,

εξηγεί πως τα μικρτοτσίπ είναι το «νέο πετρέλαιο»,

δηλαδή οι περιορισμένοι πόροι πάνω στους οποίους

εξαρτάται όλος ο σύγχρονος κόσμος. Όπως αναφέρει,

η στρατιωτική, οικονομική και γεωπολιτική δύναμη καθορίζεται

από τα μικροτσίπ, τονίζοντας πως ουσιαστικά

τα πάντα, από πυραύλους, ηλεκτρονικούς υπολογιστές

μέχρι φούρνους μικροκυμάτων, έξυπνα κινητά μέχρι

χρηματιστήρια, λειτουργούν βασισμένα σε «τσιπάκια».

Αυτά τα μικροσκοπικά είδη, από πυρίτιο, αποτελούν τα

βασικά δομικά στοιχεία των ψηφιακών προϊόντων, είναι

δηλαδή το «μυαλό» κάθε προγράμματος ή συσκευής.

Όπως εύστοχα έγραφε, στο άκουσμα της επιβολής των

αμερικανικών περιορισμών και ο πρώην πρωθυπουργός

EconomyToday 75

ΘΕΜΑ

και υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Καρλ Μπιλντ,

στο άρθρο του «The Great Chips War» στο Project

Syndicate «χωρίς τα μικροτσίπ, τα έξυπνα τηλέφωνά

μας θα ήταν χαζά, τα αυτοκίνητά μας δεν θα κινούνταν,

τα δίκτυα επικοινωνιών μας δεν θα λειτουργούσαν, κάθε

μορφή αυτοματισμού θα ήταν αδιανόητη και η νέα εποχή

της τεχνητής νοημοσύνης στην οποία εισερχόμαστε

θα παρέμενε στα βιβλία επιστημονικής φαντασίας»,

τονίζοντας πως αυτός ο νέος πόλεμος των chip είναι

στην ουσία ένας πόλεμος για τον έλεγχο του μέλλοντος.

ΟΙ ΠΑΊΚΤΕΣ – ΚΛΕΙΔΙΆ

Το διεθνές οικοσύστημα ημιαγωγών είναι έντονα

αλληλοσυνδεδεμένο και η παγκόσμια εφοδιαστική

αλυσίδα ιδιαίτερα περίπλοκη. Μία πραγματικότητα την

οποία φανέρωσε σε μεγάλο βαθμό η πανδημία, όταν

η έλλειψη σε ημιαγωγούς προκάλεσε αναστάτωση σε

πολλούς κλάδους, όπως της αυτοκινητοβιομηχανίας,

προκαλώντας μεγάλες καθυστερήσεις στις παραδόσεις

αυτοκινήτων. Την πρωτιά στις πωλήσεις των ημιαγωγών

διατηρούν για δεκαετίες οι Ηνωμένες Πολιτείες,

κατέχοντας το 2021 γύρω στο 46% της αγοράς ως

προς τα έσοδα.

GLOBAL MANUFACTURING CAPACITY

BY LOCATION (%)

100

80

60

40

19

44

3

22

13

17

24

11 15

20

13

37

19

13

0

1990 1995 2000 2005 2010 2015

Global capacity 10Y CAGR (%) +20.2 +9.6 +4.9 +4.6 +11.4

US capacity 10Y CAGR (%) +12.8 +5.0 +4.0 +3.0 +7.2

8 7 6

22

15

18

ΠΗΓΉ: BOSTON CONSULTING GROUP, SEMICONDUCTOR INDUSTRY ASSOCIATION

22

21

24

21

19

15

13

9

8

12 10

2020E

2025F 2030F

Status quo

forecast

Others 1

China

(Mainland)

Taiwan

South Korea

Japan

Europe

US

1990-2020

2021 GLOBAL

MARKET SHARE

46%

19%

ΠΗΓΉ: SEMICONDUCTOR INDUSTRY ASSOCIATION

Εντούτοις, σε σχέση με την παραγωγή, οι υποδομές

που βρίσκονται εντός των ΗΠΑ, ανέρχονται μόλις στο

12%, την ώρα που το 1990 η χώρα παρήγαγε το 37%

των τσιπ παγκοσμίως.

Με στόχο την επανεκκίνηση της παραγωγής εξελιγμένων

ημιαγωγών εντός της αμερικανικής επικράτειας, το

Κογκρέσο ψήφισε τον Αύγουστο του 2022, το CHIPS

and Science Act, το οποίο προβλέπει χρηματοδοτήσεις

ύψους $280 δισεκατομμυρίων, για έρευνα και ανάπτυξη

υψηλής τεχνολογίας. Μεταξύ αυτών και επιδοτήσεις

ύψους $52,7 δισ. για σκοπούς προώθησης της αμερικανικής

κατασκευής ημιαγωγών.

Τη μάχη όμως της παραγωγής κερδίζει, σήμερα, πανηγυρικά

η άλλη πλευρά του Ειρηνικού, αφού περίπου το

75% προέρχεται από την ασιατική ήπειρο.

76 EconomyToday

9% 9% 8% 7%

U.S. Korea Japan Europe Taiwan China

ΣΤΗΝ ΤΑΪΒΆΝ

ΠΑΡΆΓΕΤΑΙ ΣΉΜΕΡΑ

ΠΈΡΑΝ ΤΟΥ 60%

ΤΩΝ ΤΣΙΠ ΤΗΣ

ΔΙΕΘΝΟΎΣ ΑΓΟΡΆΣ,

ΚΑΘΏΣ ΚΑΙ ΤΟ 92%

ΤΗΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ

ΜΙΚΡΟΤΣΊΠ

ΤΕΛΕΥΤΑΊΑΣ ΓΕΝΙΆΣ

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΉ Η ΤΑΪΒΆΝ

Στη λίστα με τους πρωταγωνιστές της παραγωγής

των μικροτσίπ, εκτός από τις ΗΠΑ, συγκαταλέγονται η

Ταϊβάν, η Νότιος Κορέα, η Ιαπωνία και η Κίνα, ενώ σε

αυτή περιλαμβάνεται και η Ευρώπη, κυρίως μέσω της

Ολλανδίας και της εταιρείας ASML.

Την πρωτοκαθεδρία όμως στην παραγωγή της παγκόσμιας

βιομηχανίας τσιπ, των $580 δισεκατομμυρίων,

διατηρεί η Ταϊβάν, την οποία η Κίνα «πολιορκεί» από

το τέλος του εμφυλίου το 1949, επιδιώκοντας την

ενσωμάτωσή της στην κινεζική επικράτεια.

Στην Ταϊβάν παράγεται σήμερα, πέραν του 60% των

τσιπ της διεθνούς αγοράς (κυρίως μέσω μίας μόνο

εταιρείας, της TSMC), καθώς και το 92% της παγκόσμιας

παραγωγής μικροτσίπ τελευταίας γενιάς. Το στοιχείο

αυτό είναι μάλιστα βαρύνουσας σημασίας, αφού στο

οικοσύστημα των ημιαγωγών ο ανταγωνισμός δεν

περιορίζεται στην παραγωγή μικροτσίπ, αλλά σε μεγάλο

βαθμό αφορά την παραγωγή μικροτσίπ τελευταίας γενιάς,

δηλαδή στην ικανότητα παραγωγής πολύ λεπτών

μικροτσίπ, πάχους 7 νανομέτρων και κάτω.

“MADE IN CHINA”

Το Πεκίνο ανέπτυσσε ταχύτητα, μπαίνοντας δυναμικά

στην κούρσα των ημιαγωγών, σε μια προσπάθεια που

χαρακτηρίστηκε «a whole-of-nation effort».

Το 2020, άλλωστε, η παραγωγή συσκευών με ημιαγωγούς

στην Κίνα ξεπέρασε αυτή της Ταϊβάν και βρισκόταν

πίσω μόνο από αυτή των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Μόνο

το 2020 η Κίνα εισήγαγε μικροτσίπ, αξίας $350 δισ.,

παρουσιάζοντας αύξηση 14,6% συγκριτικά με το 2019,

ενώ το 2021, οι εισαγωγές ξεπέρασαν τα $400 δισ.,

με τα μισά σχεδόν να προέρχονται από τις ΗΠΑ.

Πίσω από την πρόοδο βρισκόταν το στρατηγικό σχέδιο

αυτονομίας του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ «Made

ADVANCED MICROCHIP PRODUCTION

RELIES ON TAIWAN

Share of global semiconductor wafer fabrication capacity,

by type and location in 2019 (in percent)

U.S. China Taiwan South Korea

Japan Europe Others

Memory

Logic (<10 nm)*

Other logic

Discrete

analog & others

5 14 11 44 20 4

Share

of total

capacity

* newest generations of computing/processing wafer (since 2016), which are

smaller, faster and more power-efficient. Does not add up

92

15 18 34 8 8 7 9

19 17 2 5 27 22 7

ΠΗΓΉ: BOSTON CONSULTING GROUP, SEMI FAB DATABASE

8

33

2

39

26

in China 2025», το οποίο στόχευε, μεταξύ άλλων, να

ανεβάσει το μερίδιο των τσιπ κινεζικής παραγωγής στο

70% μέχρι το 2025.

Προς αυτή την κατεύθυνση, μία από τις πρακτικές του

Πεκίνου που συχνά γινόταν «αθόρυβα» ήταν η εξαγορά

εξειδικευμένων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας της

Δύσης. Οι Financial Times, το 2019, αποκάλυπταν

σε ρεπορτάζ τους, την περίπτωση της NavTech, μίας

ιδιωτικής κινεζικής εταιρείας που εξαγόρασε το 2015

τη σουηδική Silex Microsystems. Με αυτή την κίνηση,

η NavTech, που ειδικεύεται στην υψηλή τεχνολογία

συστημάτων αεροπλοήγησης, δορυφόρων και αμυντικού

εξοπλισμού, απέκτησε πρόσβαση στην τεχνογνωσία της

Silex για την παραγωγή επιταχυνσιόμετρων, γυροσκοπίων

και άλλων μικροσκοπικών αισθητήρων.

Λίγο αργότερα, η NavTech ανακοίνωνε την ανέγερση

μονάδας παραγωγής στο Πεκίνο, ύψους $300 εκατ.,

που θα βασιζόταν στην τεχνολογία της Silex στα μικροηλεκτρομηχανικά

συστήματα (MEMS), τεχνολογία

που ενσωματώνεται στα μικροτσίπ και συνιστά βασικό

συστατικό των ψηφιακών συσκευών. Όπως αναφέρει η

Financial Times, η εξαγορά της Silex πραγματοποιήθηκε

EconomyToday 77

ΘΕΜΑ

μέσω μίας αλυσίδας κινεζικών επενδυτικών εταιρειών

holding, στις οποίες περιλαμβάνονταν κινεζικά -κρατικά

ελεγχόμενα- επενδυτικά ταμεία. Οι εξαγορές αυτού του

είδους δεν εξαντλούνται στη Silex. Υπάρχουν πολλά

ακόμη παραδείγματα. Η εξαγορά της σουηδικής Norstel

από την κινεζική An Xin Capital, καθώς και της αμερικανικής

εταιρείας ημιαγωγών OmniVision από Κινέζους

επενδυτές, μεταξύ αυτών και η ιδιωτική Hua Capital,

πίσω από την οποία βρίσκεται ο κύριος μέτοχος της

Tsinghua Unigroup, της κορυφαίας κρατικής κινεζικής

εταιρείας μικροτσίπ, είναι μερικά από αυτά.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΌ ΤΆΚΛΙΝ

Η εξάρτηση όμως από την αμερικανική τεχνολογία ήταν

κομβικός παράγοντας για την επέκταση των ορίων των

παραγωγικών δυνατοτήτων της Κίνας.

Δεδομένου πως, σύμφωνα με τους υφιστάμενους περιορισμούς,

εξοπλισμός ή μικροτσίπ που κατασκευάζονται

με αμερικανική τεχνολογία δεν επιτρέπεται να εξάγονται

στην Κίνα, η Λαϊκή Δημοκρατία βρέθηκε μοιραία ενώπιον

μίας πρόκλησης γιγαντιαίων διαστάσεων. Στο πλαίσιο

της διαδικασίας παραγωγής τσιπ χρησιμοποιούνται

ευρέως εργαλεία αμερικανικής τεχνολογίας. Ως εκ

τούτου, η Κίνα, λόγω των μέτρων που επιβλήθηκαν,

δεν μπορεί να προχωρήσει σε εισαγωγή τους, ακόμη

και αν ένας ημιαγωγός κατασκευάζεται σε άλλη χώρα.

ΕΠΙΣΤΡΆΤΕΥΣΗ ΣΥΜΜΆΧΩΝ

Επιχειρώντας να σφίξει περαιτέρω τον κλοιό γύρω από

την Κίνα, η Ουάσινγκτον έριξε «δίχτυα» στα υπόλοιπα

«μεγάλα ψάρια» της βιομηχανίας των ημιαγωγών,

αναζητώντας στήριξη από φίλους, που τυγχάνει να

είναι και παγκόσμιοι τεχνολογικοί παίκτες.

Η Ταϊπέι ήταν η πρώτη που εξέπεμψε σήμα αλληλεγγύης,

ανακοινώνοντας την επομένη κιόλας της

απόφασης Μπάιντεν, ότι δεν θα επέτρεπε πλέον στις

κινέζικες εταιρείες σχεδιασμού μικροεπεξεργαστών

να συναλλάσονται με ταϊβανέζικα εργοστάσια για την

παραγωγή τσιπ που θα αντικαθιστούσαν αυτά που οι

ΗΠΑ απαγόρευε να πωληθούν στην Κίνα. Άλλωστε,

οι σχέσεις ΗΠΑ-Ταϊβάν έγιναν ιδιαίτερα στενές, αφού

επί ημερών Μπάιντεν η πρόθεση των ΗΠΑ να υπερασπιστούν

την Ταϊβάν μπροστά στο ενδεχόμενο μίας

κινεζικής εισβολής, λέχθηκε πιο ξεκάθαρα από ποτέ.

Αξίζει να σημειωθεί πως, η κυβέρνηση της Ταϊβάν

χαρακτηρίζει τη βιομηχανία των ημιαγωγών «ασπίδα

από σιλικόνη» (υλικό των μικροτσίπ), που προστατεύει

τη χώρα από την Κίνα.

Στις 31 Μαρτίου 2023, η είδηση ότι η Ιαπωνία θα

απαγόρευε την εξαγωγή 23 τύπων εξοπλισμού παραγωγής

ημιαγωγών, ευθυγραμμίζοντας κατ’ επέκταση

τους ελέγχους της σε σχέση με το τεχνολογικό εμπόριο

με τις ΗΠΑ, έκανε τον γύρο του κόσμου.

Προηγουμένως, στις αρχές Μαρτίου, η Ολλανδία,

διά στόματος της υπουργού Εμπορίου, Liesje

Schreinemacher, ανακοίνωσε σε επιστολή της προς το

κοινοβούλιο, την απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει

περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογίας ημιαγωγών

πριν από το καλοκαίρι, κίνηση «απαραίτητη», όπως

σημείωσε, «για την εθνική ασφάλεια». Παρόλο που

78 EconomyToday

ΤΟ ΕΡΏΤΗΜΑ ΓΙΑ

ΤΟ ΠΟΙΟΣ ΘΑ

ΚΕΡΔΊΣΕΙ ΤΕΛΙΚΆ

ΤΟΝ ΠΌΛΕΜΟ,

ΤΟ ΕΆΝ ΠΡΈΠΕΙ -

Ή ΔΕΝ ΠΡΈΠΕΙ –

ΝΑ ΥΠΆΡΞΕΙ

ΝΙΚΗΤΉΣ ΣΤΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΌ ΠΕΔΊΟ

ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΆ

ΘΑ ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΑΥΤΌ,

ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΑΚΌΜΗ

ΑΝΑΠΆΝΤΗΤΟ

στην επιστολή της δεν αναφέρει την Κίνα, είναι βέβαιο

ότι οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της τελευταίας

και του τεχνολογικού γίγαντα ASML, θα επηρεαστούν.

Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο καθώς τα

συστήματα λιθογραφίας EUV, απαραίτητα για την κατασκευή

προηγμένων επεξεργαστών, κατασκευάζονται

σήμερα αποκλειστικά από την ολλανδική ASML. Αν

και η Κίνα πρόλαβε να αγοράσει παλαιότερα μοντέλα

της ASML πριν τεθούν σε ισχύ οι περιορισμοί στις

εξαγωγές, θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για

να αναπτύξει το δικό της μηχάνημα EUV, εκτιμά ο Ουίλ

Χαντ του Πανεπιστημίου Τζόρτζταουν.

ΆΛΛΟΣ ΈΝΑΣ ΣΤΌΧΟΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ

Στη μακράν λίστα των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

προστέθηκε και η δημιουργία ενός οικοσυστήματος

υπερσύγχρονων ευρωπαϊκών μικροκυκλωμάτων. Η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο να αυξήσει

την παραγωγή μικροτσίπ στα κράτη μέλη της Ε.Ε. από

το 9% της παγκόσμιας παραγωγής που κατέχει σήμερα

στο 20% το 2030. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε η

Ευρωπαϊκή Πράξη για τα Μικροκυκλώματα (European

Chips Act). Σήμερα, σχεδόν το 80% των προμηθευτών

ευρωπαϊκών εταιρειών ημιαγωγών βρίσκεται εκτός

της Ε.Ε.. Σκοπός της προτεινόμενης νομοθεσίας είναι η

δημιουργία ανθεκτικής αλυσίδας εφοδιασμού στην Ε.Ε.,

κινητοποιώντας δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις που

ξεπερνούν τα €43 δισ. και αυξάνοντας την παραγωγή

ημιαγωγών εντός της Ε.Ε..

Ο ειδικός της αγοράς και στέλεχος του γερμανικού

think tank Stiftung Neueu Verantwortung, Γιαν-Πέτερ

Κλάινχανς, αναφερόμενος στις φιλοδοξίες της Ε.Ε.,

δήλωσε πως «προς το παρόν, βρίσκονται μόνο επί

της κινεζικής βιομηχανίας ημιαγωγών». Λίγες ημέρες

νωρίτερα, ο πρόεδρος της Huawei ανέφερε, κατά τη

διάρκεια ομιλίας του, ότι οι εσωτερικές ομάδες του

ομίλου του συνεργάστηκαν με εγχώριες εταιρείες,

δημιουργώντας εργαλεία σχεδιασμού μικροτσίπ για

την κατασκευή ημιαγωγών μεγέθους 14 νανόμετρων

και άνω (που θεωρούνται περίπου τέσσερις γενιές

πίσω από τα προηγμένα που διατίθενται στην αγορά).

Παράλληλα, οι δύο μεγαλύτεροι κατασκευαστές μικροτσίπ

της Κίνας, Semiconductor Manufacturing

International Corporation (SMIC) και Hua Hong

Semiconductor, ανακοίνωσαν φέτος δαπάνες δισεκατομμυρίων

δολαρίων με σκοπό τη διεύρυνση της

παραγωγής τους σε ώριμα τσιπ. Σε δηλώσεις του στα

μέσα Μαΐου, σε ρεπορτάζ των New York Times ο Paul

Triolo, Senior Vice President για την Κίνα του Albright

Stonebridge Group, ενός ομίλου διεθνούς στρατηγικής

που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, τόνισε επίσης, πως «ο

στόχος τώρα για την Κίνα είναι να απο-αμερικανοποιήσει

(de-americanize) σε πολλά πεδία τις εφοδιαστικές

αλυσίδες».

χάρτου. Το δυσμενέστερο σενάριο για την ευρωπαϊκή

αγορά ημιαγωγών θα ήταν μία περίοδος επανάπαυσης

όπου όλοι συγχαίρουν ο ένας τον άλλο για τις αποφάσεις

που ελήφθησαν και δεν προχωρούν σε πραγματικές

κινήσεις εξέλιξης του τομέα».

ΚΊΝΑ: ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΊΘΕΣΗ

ΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΈΣ

«ΔΥΝΆΜΕΙΣ ΚΡΟΎΣΗΣ»

Στον απόηχο της απόφασης της Ουάσινγκτον, το Πεκίνο

απάντησε με χρηματοδοτήσεις ύψους $143 δισ., για

την ενίσχυση της κινεζικής βιομηχανίας ημιαγωγών.

Οι κυρώσεις των τελευταίων ετών οδήγησαν αρκετές

κινεζικές εταιρείες να επιχειρήσουν να αναπτύξουν στο

εσωτερικό τα εργαλεία που απαιτούνται για τους ημιαγωγούς

και να στραφούν στους Κινέζους παραγωγούς.

Ο επικεφαλής της κινέζικης εταιρείας τηλεπικοινωνιακού

εξοπλισμού, Huawei, Eric Xu, εξέφρασε την πεποίθηση,

στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου που πραγματοποιήθηκε

στα τέλη Μαρτίου, πως η βιομηχανία ημιαγωγών της

Κίνας θα «αναγεννηθεί» ως αποτέλεσμα των αμερικανικών

κυρώσεων.

Υπενθυμίζεται πως το 2019, οι ΗΠΑ έθεσαν αυστηρούς

περιορισμούς στη Huawei, απαγορεύοντάς της

να αγοράσει οποιαδήποτε τεχνολογία, όπως τσιπ για

πρόσβαση σε δίκτυα τηλεπικοινωνιών 5G, από αμερικανικές

εταιρείες, μπλοκάροντας την πρόσβασή της σε

μικροτσίπ αιχμής, απαραίτητα για τα έξυπνα κινητά της.

«Πιστεύω ότι η βιομηχανία ημιαγωγών της Κίνας δεν θα

μείνει με σταυρωμένα τα χέρια, αλλά θα αναπτύξει τις

δικές τις δυνάμεις χωρίς εξαρτήσεις», σημείωσε ο Xu,

προσθέτοντας πως «σε ό,τι αφορά την Huawei, θα παράσχουμε

την υποστήριξή μας σε όλες τις προσπάθειες

εξοικονόμησης πόρων, ενδυνάμωσης και αυτάρκειας

ΈΝΑΣ.. ΔΕΎΤΕΡΟΣ

ΨΥΧΡΌΣ ΠΌΛΕΜΟΣ

«Η μεγαλύτερη τέχνη στον πόλεμο είναι να υποτάξεις

τον εχθρό χωρίς μάχη», λέει ο Κινέζος στρατηγός και

συγγραφέας του πασίγνωστου βιβλίου «Η Τέχνη του

Πολέμου», Sun Tzu. Για την ώρα, η σημερινή κατάσταση

μπορεί να μετρά ως μία - πολύ σημαντική - νίκη για

τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εντούτοις, το ερώτημα για το

ποιος θα κερδίσει τελικά τον πόλεμο, το εάν πρέπει

- ή δεν πρέπει – να υπάρξει νικητής στο τεχνολογικό

πεδίο και τι πραγματικά θα σημαίνει αυτό, παραμένει

ακόμη αναπάντητο. Άλλωστε, στη φαρέτρα της η Κίνα

διατηρεί το πολυτιμότερο στοιχείο για την κατασκευή

ημιαγωγών. Το πυρίτιο.

Με όγκο παραγωγής που υπολογίζεται σε έξι εκατομμύρια

μετρικούς τόνους το 2022, η Κίνα αποτελεί με

διαφορά τον μεγαλύτερο παραγωγό πυριτίου στον

κόσμο. Η δεύτερη Ρωσία παρήγαγε την ίδια χρονιά

640.000 μετρικούς τόνους, ενώ σε παγκόσμκιο επίπεδο

η συνολική παραγωγή εκτιμάται γύρω στα 8,8

εκατομμύρια μετρικούς τόνους.

MAJOR COUNTRIES IN SILICON PRODUCTION

WORLDWIDE IN 2022 (in 1,000 metric tons)

China

Russia

Brazil

Norway

United States

France

120

ΠΗΓΉ: STATISTA

400

360

310

640

6,000

EconomyToday 79

ΘΕΜΑ

Η ΥΔΡΟ-ΗΛΙΑΚΉ

ΓΕΩΟΙΚΟΝΟΜΊΑ

ΤΟΥ ΝΕΊΛΟΥ

ΣΎΜΜΑΧΟΙ ΚΑΙ ΕΧΘΡΟΊ

ΔΙΕΚΔΙΚΟΎΝ ΤΟ «ΦΩΣ» ΤΟΥ ΡΑ

ΤΗΣ ΠΩΛΙΝΑΣ ΑΝΙΦΤΟΥ

Συμβούλου επενδύσεων και εξωτερικής πολιτικής

80 EconomyToday

Η ΥΔΡΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ

ΤΟΥ ΝΕΊΛΟΥ

Ο Νείλος διαπερνά 11 χώρες και εκτείνεται σε Μπουρούντι,

Αίγυπτο, Ερυθραία, Αιθιοπία, Κένυα, Ρουάντα,

Νότιο Σουδάν, Σουδάν, Τανζανία, Λαϊκή Δημοκρατία

του Κονγκό (ΛΔΚ) και Ουγκάντα με την Αίγυπτο

ιστορικά να χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο μερίδιο του

νερού του Νείλου και δη μέσω του Φράγματος του

Ασουάν. Ο πληθυσμός των χωρών της λεκάνης του

Νείλου αυξήθηκε από 236 εκατομμύρια το 1990 σε

437 εκατομμύρια το 2012 και αναμένεται να φτάσει

τα 575 εκατομμύρια το 2025. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι

κινούνταν κατά μήκος του Νείλου όπου τις πλημμύρες

του τις ονόμαζαν Χαπύ και με το νερό και την υπερχείλιση

δημιουργούσαν γόνιμα εδάφη για εξαγωγές στις

χώρες της Αφρικής και της Μεσογείου. Ο Νείλος ήταν

η κύρια έξοδος για τους Φαραώ και τους υπηκόους

τους ώστε να διασχίσουν την έρημο και να φτάσουν

στην Ερυθρά Θάλασσα και τη Μεσόγειο. Μικρές και

μεγάλες βάρκες και καράβια της εποχής αναλάμβαναν

τις μεταφορές προϊόντων, πολεμικών ειδήσεων,

ήσαν αγγελιοφόροι βασιλιάδων των βασιλείων και

των φυλών της λεκάνης του Νείλου. Ο Ρα ήταν για

τους Αιγύπτιους ο θεός ήλιος με κεφάλι γερακιού

και έντονη απεικόνιση ανθρώπου. Ενώθηκε με τον

Άμμωνα και αποτέλεσε τη μεγάλη δυναστική θεότητα

της Αιγύπτου. Οι Αιγύπτιοι υποστήριζαν ότι αυτός

έφτιαχνε τους ανθρώπους και αυτοαποκαλούνταν τα

ζωντανά του Ρα. Έτσι κατά τους Αρχαίους Αιγυπτίους

οι άνθρωποι είναι προϊόν του ήλιου, μια διεκδίκηση

που σήμερα φαίνεται όλο και πιο αληθής πολιτικά

σε μια οικονομική ζώνη όπως αυτή του Νείλου που

οι άνθρωποι και τα κράτη διεκδικούν τη γη, το νερό

και τον ήλιο κατά μήκος του ποταμού.

ΤΟ ΜΉΛΟΝ ΤΗΣ ΈΡΙΔΟΣ

Ο ΝΕΊΛΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΆΤΗ

ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ

Το γεγονός ότι η Αίγυπτος ευνοήθηκε ιστορικά και

πολιτικά από τη χρήση του Νείλου ανέδειξε πολλές

διπλωματικές παθογένειες της χώρας απέναντι

στα νεοφυή κράτη της Αφρικής που οι εξωτερικές

επενδύσεις από τρίτους αλλά και οι τοπικές παραδόσεις

τα ώθησαν στο να αμφισβητήσουν καθεστώτα

αναχρονιστικών συμφωνιών. Η συνθήκη μεταξύ

Αιθιοπίας και Μεγάλης Βρετανίας για την οριοθέ-

Ο πληθυσμός των

χωρών της λεκάνης του

Νείλου αυξήθηκε από

236 ΕΚΑΤ.

το 1990 σε

437 ΕΚΑΤ.

το 2012 και

αναμένεται

να φτάσει τα

575 ΕΚΑΤ.

το 2025

τηση των συνόρων μεταξύ Αιθιοπίας και Σουδάν το

1902 υποχρέωνε την Αιθιοπία να μην κατασκευάσει

κανένα φράγμα σε παραπόταμους του Νείλου που θα

εμπόδιζαν τη ροή των υδάτων του ποταμού στις άλλες

χώρες της περιοχής. Δόθηκαν δε διαβεβαιώσεις στην

Αίγυπτο με ανταλλάγματα περιοχές για επενδύσεις

από βρετανικές εταιρείες στη Βρετανία το 1929 ότι

οποιαδήποτε έργα σε χώρες υπό βρετανική διοίκηση

δεν θα επηρεάσουν τα «ιστορικά δικαιώματα» της

Αιγύπτου. Η διμερής συμφωνία για «Πλήρη Χρήση

του Νερού του Νείλου» μεταξύ Αιγύπτου και Σουδάν

το 1959 ποσοστικοποιήθηκε μετά την κατασκευή του

Φράγματος του Ασουάν (AHD), διαθέτοντας 55,5

δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) νερού του Νείλου

στο Ασουάν στην Αίγυπτο και 18,5 δισεκατομμύρια

κυβικά μέτρα στο Σουδάν.

Η Αιθιοπία μετά την ανεξαρτησία της και την ενσωμάτωση

της Ερυθραίας μετά τον ΒΠΠ βρέθηκε σε

πλεονεκτική θέση απέναντι στην Αίγυπτο. Μια χώρα

με 37 εκατομμύρια χριστιανούς προσέλκυσε Αιγύπτιους

χριστιανούς εμπόρους και πλέον μέσω της

Ερυθραίας (η οποία αποσχίστηκε το 1994) έλεγχε

μεγάλο μέρος της πειρατείας αλλά και του θαλάσσιου

εμπορίου της Ερυθράς Θάλασσας. Κατέστη,

επίσης, δυνατό με την κινητοποίηση νέων πηγών

χρηματοδότησης, ιδίως από την Κίνα, η Αιθιοπία

να κατασκευάσει ένα μεγάλο φράγμα στον ποταμό

Τεκέζε, το οποίο λαμβάνει από τον Νείλο το 13%

από την ετήσια ροή του. Το μεγαλύτερο δε έργο το

Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD) που

κατασκευάστηκε στον Γαλάζιο Νείλο, παραπόταμο

του Νείλου λαμβάνει από τον ποταμό το 59% της

ετήσια ροής του ποταμού.

ΟΙ ΆΜΕΣΕΣ ΞΈΝΕΣ

ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΚΊΝΑ

Η επίσημη έναρξη της λειτουργίας του φράγματος

GERD από την Αιθιοπία τον Απρίλιο του 2011

προκάλεσε εντάσεις με την Αίγυπτο σχετικά με την

εμπλοκή της Κίνας. Το GERD αξιολογήθηκε σε 4,8

δισεκατομμύρια δολάρια και η Αιθιοπία για να να

πετύχει τον μακροπρόθεσμο στόχο της και να καταστεί

σε περιφερειακό επίπεδο προμηθευτής ενέργειας σε

χώρες όπως το Τζιμπουτί, την Κένυα, το Σουδάν και

την Υεμένη, ανακοίνωσε το 25ετές «Master Plan»

της το 2009, για την κατασκευή υδροηλεκτρικών

φραγμάτων κατά μήκος των τεράστιων υδάτινων

οδών της χώρας σε 12 λεκάνες παραπόταμων

και ποταμών. Πέντε από τα έξι προτεινόμενα έργα

φράγματος κατασκευάζονται από κινεζικές εταιρείες,

ενώ το έκτο χρηματοδοτείται ως κυβερνητικό έργο

της Αιθιοπίας. Για το έργο GERD, η Κίνα εκτιμάται

ότι έχει συνεισφέρει 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια

από τα συνολικά 4,8 δισεκατομμύρια δολάρια που

απαιτούνται για τη χρηματοδότηση του έργου. Είναι

σαφές ότι η Κίνα έχει αναγνωρίσει την άνοδο της

Αιθιοπίας και στοχεύει να ενισχύσει μια χώρα ιστορικά

γνωστή στην περιοχή που μάλιστα έχει εκτόπισμα

στην περιοχή της ΜΕΝΑ, αφού το Βασίλειο της

Αβησσυνίας εκτεινόταν στο σημερινό Σουδάν αλλά

και στην Υεμένη με επενδύσεις όπως το Ethiopian

Investment Holdings (EIH) που είναι το μεγαλύ-

EconomyToday 81

ΘΕΜΑ

τερο κρατικό επενδυτικό ταμείο στην Αφρική, με

περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε

περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση και πρόσθετη

εισροή εσόδων από μερίσματα.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Επενδύσεων

2022 της UNCTAD, οι εισροές Άμεσων Ξένων

Επενδύσεων ή ΑΞΕ (FDI) στην Αιθιοπία αυξήθηκαν

σε 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021, από 2,4

δισεκατομμύρια δολάρια το 2020, ενώ το συνολικό

απόθεμα ΑΞΕ διαμορφώθηκε σε 31,6 δισεκατομμύρια

δολάρια, περίπου στο 31,8% του ΑΕΠ της χώρας. Οι

περισσότερες ξένες επενδύσεις κατευθύνονται στους

τομείς της διύλισης πετρελαίου, της εξόρυξης, του

real estate, της μεταποίησης και των ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας. Η χώρα έχει επίσης εκμεταλλευτεί

τις δυσκολίες του κλωστοϋφαντουργικού τομέα του

Μπαγκλαντές για να προσελκύσει ξένες εταιρείες

κλωστοϋφαντουργίας ανοίγοντας νέους ορίζοντες

επενδύσεων κοντά στην Ινδία που μαζί με την Τουρκία

και την Κίνα είναι μια από τις τρεις μεγαλύτερες

επενδυτικές δυνάμεις.

Η Κίνα έχει χρηματοδοτήσει το 60% των εγκεκριμένων

νέων έργων ΑΞΕ, με σημαντικές επενδύσεις στη

μεταποίηση και τις υπηρεσίες. Παρόλη την πολιτική

αστάθεια στη χώρα με τις συγκρούσεις στην περιοχή

Tigray (η συνθήκη παύσης των εχθροπραξιών που

υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2022), η πρωτεύουσα

της Αιθιοπίας, Αντίς Αμπέμπα, κατέλαβε τη

δεύτερη θέση στον κόσμο μετά το Πεκίνο όσον

αφορά την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων

στην κατασκευή κέντρων δεδομένων, σύμφωνα με

έκθεση της fDi Intelligence. Επιπλέον, τα επίσημα

κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν ότι κατά τους πρώτους

εννέα μήνες του οικονομικού έτους 2021-22 (21

Ιουλίου-22 Ιουνίου), η Αιθιοπία προσέλκυσε 2,43

δισεκατομμύρια δολάρια σε ΑΞΕ, σημειώνοντας

ετήσια αύξηση 18,3%.

Η ΈΡΗΜΟΣ ΩΣ ΓΗ ΤΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΏΝ ΠΆΡΚΩΝ

Η ηλιακή ενέργεια και το πολιτικό modus operandi

που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε γεωπολιτικό δεν

αφορά μόνο την αγορά και την πώληση ηλεκτρικού

ρεύματος αλλά και ανανεώσιμων πηγών. Σε χώρες της

Μέσης Ανατολής η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία

έχουν σχεδιάσει ηλιακά πάρκα που στην Αίγυπτο θα

καλύπτουν τις ανάγκες σε 130.000 νοικοκυριά σε

πρώτη φάση. Η Αίγυπτος για να κατοχυρώσει τη θέση

της στην αφρικανική ήπειρο έχει αναλάβει μια πολιτική

ενέργεια όπως στις ακτές του Νείλου όπου κατοικεί

το 93% του πληθυσμού της να υπάρχουν ενεργειακά

και φωτοβολταϊκά πάρκα ώστε η Αίγυπτος να ανταγωνιστεί

την αναδυόμενη δύναμη της Αιθιοπίας αλλά

και να συνεχίσει να είναι ο ρυθμιστής των σχέσεων

με το Σουδάν. Ο σημερινός συνολικός πληθυσμός

των χωρών της λεκάνης του Νείλου υπολογίζεται σε

487,3 εκατομμύρια. Η Αιθιοπία έχει τον υψηλότερο

πληθυσμό (99,4 εκατομμύρια) ακολουθούμενη από

την Αίγυπτο (91,5 εκατομμύρια) και τη ΛΔ Κονγκό

ΚΑΤΆ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΊΟΥΣ

ΑΙΓΥΠΤΊΟΥΣ

ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΕΊΝΑΙ

ΠΡΟΪΌΝ ΤΟΥ ΉΛΙΟΥ,

ΜΙΑ ΔΙΕΚΔΊΚΗΣΗ ΠΟΥ

ΣΉΜΕΡΑ ΦΑΊΝΕΤΑΙ

ΌΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΑΛΗΘΉΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΆ ΣΕ ΜΙΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΖΏΝΗ

ΌΠΩΣ ΑΥΤΉ

ΤΟΥ ΝΕΊΛΟΥ

(72,1 εκατομμύρια). Η Ερυθραία (5,2 εκατομμύρια), το

Μπουρούντι (11,2 εκατομμύρια) και η Ρουάντα (11,7

εκατομμύρια) με μικρότερους πληθυσμούς έχουν ήδη

αναζητήσει συνεργασίες για έργα κοντά στον Νείλο.

Ο όγκος των ξένων επενδύσεων σε νέα ενεργειακά

έργα στην Αίγυπτο διπλασιάστηκε στα 3,5 δισεκατομμύρια

δολάρια το 2021/2022 σε ετήσια βάση,

σύμφωνα με στοιχεία της Αρχής Νέας και Ανανεώσιμων

Πηγών Ενέργειας. Στη δέκατη τρίτη περιοδική

έκδοσή της, η Αρχή ανέφερε ότι οι δυνατότητες των

νέων ενεργειακών έργων υπό ανάπτυξη παρουσίασαν

αξιοσημείωτη αύξηση κατά την περίοδο, φτάνοντας

τα 3.570 megawatts, με άμεσες ξένες επενδύσεις

σχεδόν 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, διπλάσιες

από τις αντίστοιχες το 2020.

ΗΛΙΑΚΌ ΠΆΡΚΟ 41 ΗΛΙΑΚΏΝ

ΣΤΑΘΜΏΝ ΣΤΟ BENBAN

Το ηλιακό πάρκο Benban είναι ένα συγκρότημα ηλεκτρικής

ενέργειας 41 ηλιακών σταθμών που αναπτύσσονται

στο Benban, που βρίσκεται στην επαρχία

Aswan, στην Αίγυπτο στο μεγαλύτερο φράγμα του

Νείλου στη χώρα. Το Benban αναμένεται να γίνει το

μεγαλύτερο ηλιακό φωτοβολταϊκό πάρκο στον κόσμο,

μετά την ολοκλήρωσή του. Η κρατική Αρχή Νέας και

Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (NREA) επιβλέπει

το έργο 1,8 GW, το οποίο περιλαμβάνει έναν αριθμό

μικρών σταθμών ηλιακής ενέργειας που αναπτύσσονται

από διαφορετικές εταιρείες με συνολικό κόστος 4

δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια κοινοπραξία υπό την

ηγεσία της International Financial Corporation (IFC)

82 EconomyToday

παρείχε χρηματοδότηση 653 εκατομμυρίων δολαρίων

για την κατασκευή 13 σταθμών ηλιακής ενέργειας

στο ηλιακό πάρκο Benban τον Οκτώβριο του 2017.

Η κοινοπραξία που αποτελείτο από το United Nations’

Green Climate Fund (GCF), την Dutch Development

Bank, FMO, την Islamic Development Bank (IsDB)

και το Islamic Corporation for the Development of

the Private Sector (ICD) αποτελεί ένα από τα μεγάλα

έργα συνδρομής της Δύσης στην περιοχή με έντονο

το ενδιαφέρον όπως το δολάριο να συνυπάρξει με

την παράδοση των ισλαμικών οικονομικών στην

περιοχή σε όρους δανειοδότησης. Αυτό ανοίγει μια

γέφυρα επικοινωνίας ώστε σε νομικό, φοροταξικό και

οικονομικό επίπεδο να δανειοδοτηθούν από μικτές

κοινοπραξίες και άλλα μεγάλα έργα στην περιοχή

χωρίς τον φραγμό του κανονιστικού πλαισίου των

ισλαμικών οικονομικών.

Η ΗΛΙΑΚΉ ΕΝΈΡΓΕΙΑ

ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΌ

MODUS OPERANDI

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΎΝ

ΣΕ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΌ

ΔΕΝ ΑΦΟΡΆ ΜΌΝΟ

ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΚΑΙ ΤΗΝ

ΠΏΛΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΎ

ΡΕΎΜΑΤΟΣ ΑΛΛΆ

ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΏΣΙΜΩΝ

ΠΗΓΏΝ

Η ΆΝΤΛΗΣΗ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΉΣΕΩΝ

Περαιτέρω η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης

και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), το Ταμείο του ΟΠΕΚ για τη

Διεθνή Ανάπτυξη, η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης

(AfDB), το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα (GCF) και η

Arab Bank υπέγραψαν μόλις τον Απρίλιο του 2023

ένα πακέτο χρηματοδότησης 114 εκατομμυρίων

δολαρίων με την ACWA Power για την κατασκευή

του μεγαλύτερου ιδιωτικού ηλιακού εργοστασίου

στην Αίγυπτο. Η ανάπτυξη του ηλιακού σταθμού Kom

Ombo θα προσθέσει 200 MW ενεργειακής δυναμικότητας,

αυξάνοντας το μερίδιο της ανανεώσιμης

ενέργειας της Αιγύπτου και προωθώντας περαιτέρω

τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στον τομέα της

ηλεκτρικής ενέργειας.

Το πακέτο περιλαμβάνει δάνεια έως 36 εκατομμύρια

δολάρια από την EBRD, 18 εκατομμύρια δολάρια από

το Ταμείο του ΟΠΕΚ, 17,8 εκατομμύρια δολάρια από

το AfDB, 23,8 εκατομμύρια δολάρια από το GCF και

18 εκατομμύρια δολάρια από την Arab Bank. Αυτό

προστίθεται στα δάνεια μετοχικού κεφαλαίου ύψους

έως 14 εκατομμυρίων δολαρίων από την EBRD

και 33,5 εκατομμυρίων δολαρίων από την Arab

Petroleum Investments Corporation (APICORP). Το

νέο εργοστάσιο Kom Ombo θα βρίσκεται λιγότερο

από 20 χιλιόμετρα από το μεγαλύτερο ηλιακό πάρκο

της Αφρικής, το συγκρότημα Benban 1,8 GW και

μόλις τεθεί σε λειτουργία, η νέα μονάδα κλίμακας

κοινής ωφέλειας θα εξυπηρετεί 130.000 νοικοκυριά.

Μάλιστα η European Bank for Reconstruction and

Development (EBRD) έχει εγκρίνει έργα που θα

αποδώσει 750 μεγαβάτ ηλιακής φωτοβολταϊκής

ισχύος. Η EBRD, η Γαλλική Υπηρεσία Ανάπτυξης, η

Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή

Ένωση έχουν δρομολογήσει επίσης χρηματοδότηση

πράσινης οικονομίας ύψους 140 εκατομμυρίων ευρώ

στην Αίγυπτο για παροχή δανείων μικρής κλίμακας σε

ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από ιδιωτικές εταιρείες.

ΤΟ ΣΤΟΊΧΗΜΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΊΓΥΠΤΟ

Η Αίγυπτος καλείται οικονομικά και πολιτικά να

ανταποκριθεί στα κενά που άφησε η ηγεμονία του

Καντάφι για τους Άραβες της Βόρειας Αφρικής, αλλά

και στα όσα αποφασίζει ο Αραβικός Σύνδεσμος για

τη Μέση Ανατολή. Ο πρόεδρος Αλ Σίσι επέλεξε να

μην εμπλακεί στις σχέσεις των αραβικών χωρών

της Β. Αφρικής μιας και η Αίγυπτος δεν μπορεί

πολιτικά να ανταγωνιστεί την Αλγερία που πάντα

γεφύρωνε τους τριγμούς στις αραβικές σχέσεις, η

Αίγυπτος όμως θα πρέπει σύντομα να οριοθετήσει

τα συμφέροντά της στη λεκάνη του Νείλου μιας και

χώρες όπως η Αιθιοπία λαμβάνουν επενδύσεις από

την Κίνα, η Ερυθραία έχει ρωσική στήριξη και το

Σουδάν φαίνεται πως επενδύει στις καλές σχέσεις με

τη Σαουδική Αραβία που επίσης θέλει να εξαπλωθεί

στην Αίγυπτο για την ασφάλεια της νέας πόλης της

ΝΕΟΜ στην Ερυθρά Θάλασσα.

EconomyToday 83


Η ΒΙΩΜΑΤΙΚΉ

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

ΣΤΑ ΜΈΤΡΑ

ΤΩΝ ΣΎΓΧΡΟΝΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ


Σε μια εποχή που η επιτυχία των επιχειρήσεων

είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συνεχή

κατάρτιση του προσωπικού και την ίδια ώρα

που η εκπαίδευση αρχίζει να υιοθετεί νέες

μορφές ώστε να καθίσταται πιο αποτελεσματική

και να συνάδει με τους στόχους της αγοράς οι

νέοι όροι της βιωματικής μάθησης και εναλλακτικής

εκπαίδευσης μπαίνουν για τα καλά στο κάδρο για την

απόκτηση γνώσης και δεξιοτήτων από τους σύγχρονους

επαγγελματίες. Ο Σόλωνας Δημοσθένους, εκπαιδευτής

και ο Βάσος Λαππά ανώτερος σύμβουλος της Kratis

Training and Consulting εξηγούν σε συνέντευξή τους

στο Περιοδικό Economy Today πώς εφαρμόζονται οι

δραστηριότητες βιωματικής μάθησης, τα πλεονεκτήματα

που επιφέρει στην εκπαίδευση των εργαζομένων,

τονίζοντας παράλληλα τα πολλαπλασιαστικά οφέλη

που μπορεί να έχουν συνδυαστικά με τις παραδοσιακές

μεθόδους εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Τι εννοούμε με τους όρους βιωματική μάθηση,

ποιες μπορεί να αποτελούν δραστηριότητες βιωματικής

μάθησης και τι ρόλο παίζουν στη συνεχή

εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζομένων;

Η βιωματική μάθηση αναφέρεται σε μια μορφή μάθησης

που επικεντρώνεται στην απόκτηση γνώσης και δεξιοτήτων

μέσω προσωπικών εμπειριών και συμμετοχής

σε δραστηριότητες που απαιτούν πρακτική εφαρμογή.

Στη βιωματική μάθηση, οι άνθρωποι μαθαίνουν από

την άμεση εμπειρία τους, την πείρα και τη συνεργασία

με άλλους.

Οι δραστηριότητες βιωματικής μάθησης μπορούν να

84 EconomyToday

ΑΝΤΊ ΝΑ ΕΊΝΑΙ

ΑΠΛΟΊ ΑΠΟΔΈΚΤΕΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΏΝ, ΟΙ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΌΜΕΝΟΙ

ΣΥΜΜΕΤΈΧΟΥΝ

ΕΝΕΡΓΆ ΣΕ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ,

ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ

ΑΣΚΉΣΕΙΣ ΚΑΙ

ΣΥΖΗΤΉΣΕΙΣ

ποικίλουν και συνήθως περιλαμβάνουν Πρακτικές

Ασκήσεις, Προσομοιώσεις, Υπόδυση Ρόλων και Μάθηση

μέσω παιχνιδιού (Game-based Learning).

Οι δραστηριότητες βιωματικής μάθησης έχουν σημαντικό

ρόλο στη συνεχή εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζομένων.

Οι εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν σε δραστηριότητες

που προάγουν τη συνεργασία, την ανταλλαγή ιδεών και

την ενεργό συμμετοχή, ενώ παράλληλα αποκτούν γνώσεις

και δεξιότητες. Επιτρέπουν επίσης στους εργαζόμενους

να εξελιχθούν και να προσαρμόζονται στις αλλαγές

που συμβαίνουν στον επαγγελματικό τους τομέα. Μέσω

της ενεργού συμμετοχής και της πρακτικής εμπειρίας,

οι εργαζόμενοι αποκτούν εμπιστοσύνη, αναπτύσσουν

νέες δεξιότητες και ενισχύουν την επαγγελματική τους

ανταγωνιστικότητα.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ενσωμάτωσης

βιωματικών δραστηριοτήτων μάθησης σε σύγκριση

με τις παραδοσιακές μεθόδους εκπαίδευσης

και κατάρτισης;

Η ενσωμάτωση βιωματικών δραστηριοτήτων μάθησης

έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τις παραδοσιακές

μεθόδους εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ένα βασικό

πλεονεκτήματα είναι η ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων.

Αντί να είναι απλοί αποδέκτες πληροφοριών, οι

εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες,

πρακτικές ασκήσεις και συζητήσεις. Αυτό διεγείρει την

ανεξαρτησία σκέψης και τη δημιουργικότητα.

Επίσης, έχουν την ευκαιρία να εφαρμόσουν άμεσα

τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτούν. Αντί να

περιορίζονται στη θεωρητική γνώση, μπορούν να τις

εφαρμόσουν σε πραγματικές καταστάσεις, προβλήματα

και προκλήσεις. Αυτή η άμεση εφαρμογή συνδέει τη

μάθηση με την πραγματική εμπειρία και ενισχύει την

κατανόηση και την εφαρμογή της γνώσης.

στάσεις που χρειάζεται να αναπτύξουν οι εργαζόμενοι

για την επίτευξη των στόχων του Οργανισμού.

Ακολούθως, με βάση την ανάλυση αναγκών, μπορούν να

σχεδιαστούν προγράμματα βιωματικής μάθησης τα οποία

μπορούν να περιλαμβάνουν δραστηριότητες πρακτικής

εξάσκησης, ομαδικής συνεργασίας και εκπαιδευτικά

παιχνίδια που ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες των

συμμετεχόντων.

Τέλος, κατά τη διάρκεια και μετά την υλοποίηση των

δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης, είναι σημαντικό να

γίνεται αξιολόγηση και παρακολούθηση των αποτελεσμάτων.

Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη συλλογή ανατροφοδοτήσεων

από τους συμμετέχοντες, την αξιολόγηση των

αποτελεσμάτων και την προσαρμογή των δραστηριοτήτων

ανάλογα με τις ανάγκες και τα αποτελέσματα που επιθυμεί

ο Οργανισμός. Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό, κατά

τη διάρκεια του τρίτου βήματος, να σχεδιάζονται και να

υλοποιούνται ενισχυτικές δράσεις (follow-ups), όπως

καθοδηγητικές συναντήσεις (coaching sessions), οι

οποίες να ενδυναμώνουν τα μαθησιακά αποτελέσματα.

Μπορείτε να δώσετε παραδείγματα επιτυχημένων

δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης και τον

αντίκτυπό τους στη μάθηση και ανάπτυξη των

εργαζομένων;

Αν επικεντρωθούμε στη μάθηση μέσω παιχνιδιού η οποία

είναι μια από τις τεχνικές που έχουμε αναφέρει, μέσα από

αυτήν επιτυγχάνονται μαθησιακοί στόχοι που μπορεί να

αφορούν γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις.

Για παράδειγμα, παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας

χρησιμοποιούνται ευρέως σε διάφορους τομείς για να

αναπτύξουν συγκεκριμένες δεξιότητες σε ατομικό επίπεδο.

Τα παιχνίδια αυτά πολλές φορές δεν έχουν άμεση

σχέση με τον επαγγελματικό τομέα των εκπαιδευομένων,

εντούτοις, με ένα έμμεσο τρόπο αναπτύσσουν συγκεκριμένες

δεξιότητες, απαραίτητες στην καθημερινότητα του

συγκεκριμένου επαγγελματία.

Αντίστοιχα, σε ομαδικό επίπεδο, παιχνίδια μικρής διάρκειας

όπως μια απλή κατασκευή lego ή μεγαλύτερης όπως

ένα κυνήγι θησαυρού μπορούν να πετύχουν στόχους που

αφορούν συνεργασία, ομαδικότητα, επικοινωνία κ.τλ..

Εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο σε αυτές τις περιπτώσεις

είναι η συζήτηση που ακολουθεί τέτοια παιχνίδια, αφού

η μάθηση επέρχεται μέσα από την ανάλυση του παιχνιδιού,

την κριτική σκέψη των εκπαιδευομένων και την

ανταλλαγή απόψεων.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που σχετίζονται με την

υλοποίηση δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης

και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;

Η υλοποίηση δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης μπορεί

να αντιμετωπίζει ορισμένες προκλήσεις. Μια δυσκολία

είναι η έλλειψη επαρκών υποδομών και πόρων, αφού οι

δραστηριότητες βιωματικής μάθησης μπορεί να απαιτούν

ειδικούς χώρους, εξοπλισμό και υλικά. Αυτό μπορεί να

αντιμετωπιστεί μέσω της προγραμματικής προετοιμασίας,

της αναζήτησης εναλλακτικών πόρων και της συνεργασίας

με εξωτερικούς φορείς ή εταίρους.

Μια άλλη πρόκληση είναι το γεγονός ότι ορισμένοι

εκπαιδευόμενοι μπορεί να «αντιστέκονται» στην εφαρμογή

νέων μεθόδων μάθησης και να προτιμούν τις

παραδοσιακές προσεγγίσεις. Αυτή η «αντίσταση» μπορεί

να αντιμετωπιστεί μέσω της ενημέρωσης, της παροχής

κατάλληλων εξηγήσεων και της δημιουργίας ευκαιριών

για συμμετοχή και συνεργασία.

Επίσης, οι δραστηριότητες βιωματικής μάθησης μπορεί

να απαιτούν περισσότερο χρόνο και προγραμματισμό σε

σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους.

Γενικά, οι προκλήσεις αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν

Πώς διασφαλίζετε ότι οι δραστηριότητες βιωματικής

μάθησης ευθυγραμμίζονται με τις συγκεκριμένες

ανάγκες και στόχους ενός Οργανισμού;

Για να διασφαλιστεί ότι οι δραστηριότητες βιωματικής

μάθησης ευθυγραμμίζονται με τις συγκεκριμένες ανάγκες

και στόχους ενός Οργανισμού ακολουθούνται τρία

σημαντικά βήματα.

Κατ’ αρχήν γίνεται η ανάλυση των αναγκών, μέσα από

την οποία εντοπίζονται οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι

EconomyToday 85


μέσω της κατάλληλης προετοιμασίας, εκπαίδευσης και

υποστήριξης των εκπαιδευτών, της συμμετοχής και συνεργασίας

των εργαζομένων και της συνεχούς αξιολόγησης

και βελτίωσης των δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης.

Πώς η καθοδήγηση (coaching) και η συμβουλευτική

(consulting) συμπληρώνουν τις δραστηριότητες

βιωματικής μάθησης και ποια οφέλη

μπορούν να αποκομίσουν οι Οργανισμοί από

αυτόν τον συνδυασμό;

Η καθοδήγηση (coaching) και η συμβουλευτική

(consulting) αποτελούν δύο συμπληρωματικές προσεγγίσεις

που μπορούν να συνδυαστούν με τις δραστηριότητες

βιωματικής μάθησης για την ενίσχυση της εκπαίδευσης

και ανάπτυξης στον Οργανισμό. Αν και οι ρόλοι τους διαφέρουν

και οι δύο προσεγγίσεις μπορούν να παράσχουν

σημαντικά οφέλη για τους Οργανισμούς. Ο συνδυασμός

της βιωματικής μάθησης με την καθοδήγηση και τη συμβουλευτική

δημιουργεί ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο

86 EconomyToday

για την εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζομένων,

επιτρέποντας την εξατομίκευση, την προσαρμοστικότητα

και τη στήριξη που απαιτούνται για την επίτευξη των

συγκεκριμένων αναγκών και στόχων του Οργανισμού.

Η καθοδήγηση (coaching) επικεντρώνεται στην ατομική

ανάπτυξη και απόδοση. Ένας καθοδηγητής (coach) παρέχει

ατομική υποστήριξη και καθοδήγηση σε έναν εργαζόμενο,

βοηθώντας τον να ανακαλύψει τις ικανότητές του, να θέσει

στόχους και να αναπτύξει δεξιότητες. Ο καθοδηγητής

παρέχει στήριξη, ανατροφοδοσία και προκλήσεις για

την ενίσχυση της αυτοεπίγνωσης και της αυτοβελτίωσης.

Η συμβουλευτική (consulting) επικεντρώνεται στην παροχή

ειδικών γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης σε έναν

Οργανισμό ή σε ένα άτομο. Ο σύμβουλος (consultant)

αναλαμβάνει τον ρόλο του ειδικού σε ένα συγκεκριμένο

πεδίο και παρέχει συγκεκριμένες συμβουλές, στρατηγικές

και λύσεις για την επίλυση προβλημάτων ή τη βελτίωση

των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων.

Συγκεκριμένα, ο συνδυασμός των δραστηριοτήτων βιωματικής

μάθησης με την καθοδήγηση και τη συμβουλευτική

μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη των ικανοτήτων

των εργαζομένων, αφού μέσα από τη βιωματική μάθηση

αναπτύσσονται οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι στάσεις

τους και ακολούθως ενισχύονται περαιτέρω μέσα από

την ατομική καθοδήγηση και συμβουλευτική. Μέσω αυτής

της διαδικασίας οι εργαζόμενοι αναπτύσσουν καλύτερη

κατανόηση των δυνατοτήτων τους, των αδυναμιών τους

και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και ως αποτέλεσμα

αυξάνεται η αυτοπεποίθησή τους.

Πώς μετράτε την αποτελεσματικότητα και τον

αντίκτυπο των δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης

όσον αφορά τη βελτίωση των γνώσεων

και των δεξιοτήτων σε έναν Οργανισμό;

Η μέτρηση της αποτελεσματικότητας και του αντίκτυπου

των δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης μπορεί να γίνει

μέσω διάφορων μεθόδων και εργαλείων.

Ένας τρόπος είναι η αξιολόγηση των αλλαγών στις γνώσεις

και τις δεξιότητες των εργαζομένων πριν και μετά

τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης.

Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ερωτηματολογίων ή παρατηρήσεων

πριν και μετά την εφαρμογή των δραστηριοτήτων.

Σημαντική είναι επίσης η ανατροφοδότηση από τους

συμμετέχοντες σχετικά με την εμπειρία τους με τις δραστηριότητες

βιωματικής μάθησης. Αυτό μπορεί να γίνει

μέσω συνεντεύξεων, ερωτηματολογίων ικανοποίησης

ή ομαδικών συζητήσεων. Η ανατροφοδότηση από τους

εργαζόμενους μπορεί να παρέχει πληροφορίες για τον

τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται και εφαρμόζουν τις

νέες γνώσεις και δεξιότητες.

Ένας ακόμη τρόπος είναι η αξιολόγηση από τους επιβλέποντες

ή προϊστάμενους, οι οποίοι, μέσω παρατήρησης,

μπορούν εντοπίσουν τη βελτίωση των γνώσεων και των

δεξιοτήτων των εργαζομένων που έχει προκύψει.

Μπορούμε να δώσουμε ένα απτό παράδειγμα

για το πώς μπορεί να γίνει ο συνδυασμός της

βιωματικής μάθησης, της καθοδήγησης, της συμβουλευτικής

και της «συμβατικής εκπαίδευσης»

όπου μια εταιρεία ή ένας Οργανισμός να εκπληρώσει

τους στόχους που έχει θέσει;

Ένα παράδειγμα συνδυασμού βιωματικής μάθησης,

καθοδήγησης, συμβουλευτικής και «συμβατικής εκπαίδευσης»

μπορεί να είναι η εκπαίδευση και ανάπτυξη των

νέων εργαζομένων σε μια εταιρεία. Ο στόχος είναι να

ενσωματωθούν οι νέοι εργαζόμενοι στον Οργανισμό και

να εξοπλιστούν με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες.

Στην αρχή, μπορεί να προσφέρεται μια παραδοσιακή

εκπαίδευση, όπου οι νέοι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν τη

θεωρητική βάση και τις βασικές γνώσεις που απαιτούνται

για τις θέσεις τους. Αυτή η φάση μπορεί να περιλαμβάνει

διαλέξεις, εκπαιδευτικά υλικά και τυπικές εξετάσεις.

Στη συνέχεια, μπορεί να συνδυαστεί η βιωματική μάθηση,

όπου θα έχουν την ευκαιρία να εφαρμόσουν τις γνώσεις

τους μέσω πρακτικών ασκήσεων και προσομοιώσεων.

Για παράδειγμα, μπορεί να δοθούν προβλήματα ή σενάρια

που αντιμετωπίζουν συχνά οι εργαζόμενοι και να

ζητηθεί από τους νέους να τα επιλύσουν, εφαρμόζοντας

ΟΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΟΙ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΕΣ

ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ

ΒΟΗΘΉΣΟΥΝ ΣΤΗ

ΔΙΑΜΌΡΦΩΣΗ ΤΩΝ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΉΤΩΝ

ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΠΙΟ

ΚΑΤΆΛΛΗΛΕΣ ΓΙΑ

ΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΗ

ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ

τις γνώσεις που απέκτησαν.

Παράλληλα, η καθοδήγηση και η συμβουλευτική μπορούν

να εφαρμοστούν από έμπειρους καθοδηγητές ή μέντορες.

Οι νέοι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν την ευκαιρία να

συναντούν τακτικά τον μέντορά τους για να συζητήσουν

την πρόοδο, τις προκλήσεις και τις ανάγκες τους. Ο μέντορας

μπορεί να παρέχει συμβουλές και καθοδήγηση,

βοηθώντας τους να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να

αποκτήσουν αυξημένη εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση.

Ποιες συμβουλές ή συστάσεις έχετε για τις εταιρείες

που εξετάζουν το ενδεχόμενο υιοθέτησης

δραστηριοτήτων βιωματικής μάθησης και την

ενσωμάτωσή τους στη συνολική στρατηγική

μάθησης και ανάπτυξης;

Εταιρείες που εξετάζουν το ενδεχόμενο υιοθέτησης δραστηριοτήτων

βιωματικής μάθησης και την ενσωμάτωσή

τους στη συνολική στρατηγική μάθησης και ανάπτυξης

θα πρέπει, καταρχήν, να προσδιορίσουν με σαφήνεια

τις γνώσεις και δεξιότητες που είναι απαραίτητες για

την επίτευξη των στόχων τους και να εξασφαλίσουν ότι

οι δραστηριότητες βιωματικής μάθησης που θα υιοθετήσουν

ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες ανάγκες

και προκλήσεις.

Ίσως χρειάζεται να ζητήσουν συμβουλές από ειδικούς

στον τομέα της βιωματικής μάθησης και της εκπαίδευσης.

Οι εξειδικευμένοι επαγγελματίες μπορούν να βοηθήσουν

στη διαμόρφωση των δραστηριοτήτων που είναι πιο

κατάλληλες για τη συγκεκριμένη περίπτωση.

Είναι επίσης σημαντικό να προωθήσουν τη συμμετοχή

και το ενδιαφέρον των εργαζομένων για τις δραστηριότητες

βιωματικής μάθησης εξηγώντας τα οφέλη και τις

ευκαιρίες που προκύπτουν.

EconomyToday 87

ΘΕΜΑ

Η ΤΕΧΝΗΤΉ

ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ

ΜΙΛΆ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ

ΚΥΡΙΆΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΊΟΥ

Εργάτης Γνώσης

Η

νοημοσύνη σε όλες τις εκφάνσεις της, με απασχολεί

από τα φοιτητικά χρόνια. Στο κείμενο

αυτό δίδονται κάποιες βασικές έννοιες για να

γίνουν πιο κατανοητές οι διάφορες μορφές

νοημοσύνης και οι ομοιότητες και οι διαφορές

μεταξύ τους. Από τη δεκαετία του 1950 η προσπάθεια των

επιστημόνων και μηχανικών ήταν να κατανοήσουν τον τρόπο

λειτουργίας της ανθρώπινης νοημοσύνης και η μεταφορά

της σε ένα νοήμονα μηχανικό και λογισμικό σύστημα.

ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ ;

Η νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να

αντιλαμβάνεται, κατανοεί, μαθαίνει, σκέφτεται, λαμβάνει

αποφάσεις και επιλύει προβλήματα. Είναι ένα πολυδιάστατο

φαινόμενο που περιλαμβάνει διάφορες γνωστικές,

διανοητικές και γενικότερες δεξιότητες.

Η νοημοσύνη εκφράζεται μέσω πολλών πτυχών, όπως η

γλωσσική κατανόηση, η λογική σκέψη, η μνήμη, η αφαίρεση,

η αναγνώριση προτύπων, η δημιουργικότητα, η κοινωνική

επίγνωση, η αυτοεκτίμηση και η αυτορύθμιση, (αυτορρύθμιση).

Επιπλέον, η νοημοσύνη περιλαμβάνει την ικανότητα

να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις, να αντιμετωπίζει

προκλήσεις, να επιτυγχάνει στόχους και να εκδηλώνει

κοινωνικές δεξιότητες.

Η νοημοσύνη διαφέρει ανάμεσα στα άτομα και μπορεί να

εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, όπως οι γνωστικές

ικανότητες, η επίλυση προβλημάτων, η δημιουργικότητα, η

κοινωνική επικοινωνία και η συναισθηματική ευαισθησία.

88 EconomyToday

Η ΤΕΧΝΗΤΉ

ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ

ΑΝΑΦΈΡΕΤΑΙ

ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΗΣ

ΕΠΙΣΤΉΜΗΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ

ΠΟΥ ΑΣΧΟΛΕΊΤΑΙ

ΜΕ ΤΟΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ ΚΑΙ

ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

ΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ

ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΎΝ

ΝΑ ΕΚΤΕΛΟΎΝ

ΚΑΘΉΚΟΝΤΑ

ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΎΝ

ΑΝΘΡΏΠΙΝΗ

ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ

Η νοημοσύνη επίσης είναι ευέλικτη και εξελίσσεται με τη

μάθηση και την εμπειρία.

Συνολικά, η νοημοσύνη είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο

που καθορίζει την ικανότητα ενός ατόμου να αντιμετωπίζει,

να προσαρμόζεται και να αλληλεπιδρά (αλληλοεπιδρά) με

τον κόσμο γύρω του.

ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΤΕΧΝΗΤΉ

ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ;

Η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence - AI) αναφέρεται

στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας που ασχολείται

με τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη συστημάτων που

μπορούν να εκτελούν καθήκοντα που απαιτούν ανθρώπινη

νοημοσύνη. Σκοπός της τεχνητής νοημοσύνης είναι να δημιουργήσει

μηχανές και συστήματα που μπορούν να μάθουν,

να λαμβάνουν αποφάσεις, να επιλύουν προβλήματα και να

εκτελούν εργασίες με αυτοματισμένο τρόπο, παρόμοια με

τον τρόπο που λειτουργεί η ανθρώπινη νοημοσύνη.

Οι τεχνικές και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην

τεχνητή νοημοσύνη περιλαμβάνουν την ανάπτυξη αλγορίθμων,

την αναγνώριση προτύπων, τη μηχανική μάθηση, την

εξόρυξη δεδομένων, την κατανόηση φυσικής γλώσσας, τη

ρομποτική και πολλές άλλες τεχνικές.

Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης είναι ευρέως

διάσπαρτες και περιλαμβάνουν τον υπολογιστικό χώρο, τη

ρομποτική, την αυτοματοποίηση, την ιατρική, την οικονομία,

την αυτοκινητοβιομηχανία, την ασφάλεια, την προσωπική

βοήθεια και πολλούς άλλους τομείς.

Συνολικά, η τεχνητή νοημοσύνη επιδιώκει να αναπαράγει

και να αυξήσει τις νοημοσύνες και τις δυνατότητες που

συνδέονται με την ανθρώπινη νοημοσύνη σε μηχανές και

συστήματα.

ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΉ

ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ;

Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα

ενός ατόμου να αναγνωρίζει, να κατανοεί, να διαχειρίζεται

και να εκφράζει συναισθήματα, τόσο τα δικά του όσο και

τα συναισθήματα των άλλων ατόμων. Στηρίζεται στην ιδέα

ότι τα συναισθήματα είναι σημαντικά για την κατανόηση του

εαυτού του, των άλλων ανθρώπων και της κοινωνικής

αλληλεπίδρασης.

Ο ΤΡΌΠΟΣ ΜΕ

ΤΟΝ ΟΠΟΊΟ ΑΝΤΛΕΊ

ΔΕΔΟΜΈΝΑ

ΑΠΌ ΌΛΕΣ ΤΙΣ

ΔΙΑΘΈΣΙΜΕΣ

ΠΗΓΈΣ ΣΤΟ

ΔΙΑΔΊΚΤΥΟ

ΦΈΡΝΟΥΝ OPENAI

– CHAT GPT ΣΕ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΙΚΉ

ΘΈΣΗ ΣΕ ΣΧΈΣΗ

ΜΕ ΜΙΑ ΜΗΧΑΝΉ

ΑΝΑΖΉΤΗΣΗΣ

Η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνει τις

ακόλουθες δεξιότητες:

• Αναγνώριση συναισθημάτων: Η ικανότητα να αναγνωρίζουμε

τα διάφορα συναισθήματα, τόσο στον εαυτό

μας όσο και στους άλλους.

• Κατανόηση συναισθημάτων: Η ικανότητα να κατανοούμε

τις αιτίες και τις επιπτώσεις των συναισθημάτων, καθώς

και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν τη συμπεριφορά

και την αντίληψή μας.

• Εκφραστικότητα συναισθημάτων: Η ικανότητα να

εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με ενδεδειγμένο τρόπο,

τόσο λεκτικά όσο και μη λεκτικά.

• Χρήση συναισθημάτων στη λήψη αποφάσεων:

Η ικανότητα να χρησιμοποιούμε τα συναισθήματα για να

επηρεάζουμε τη λήψη αποφάσεων και την αντίδρασή μας

σε διάφορες καταστάσεις.

• Αντίληψη συναισθηματικών καταστάσεων στους

άλλους: Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα

και τις ανάγκες των άλλων ατόμων και να

αντιδρούμε ανάλογα.

Η συναισθηματική νοημοσύνη έχει σημαντική συνάφεια

με την κοινωνική νοημοσύνη και είναι σημαντική για την

ανθρώπινη επικοινωνία, την αντίληψη των σχέσεων και την

ευημερία του ατόμου. Στην τεχνητή νοημοσύνη, η συναισθηματική

νοημοσύνη είναι ένας αναδυόμενος τομέας που

ασχολείται με τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη συστημάτων

που μπορούν να αναγνωρίζουν και να αλληλεπιδρούν

(αλληλοεπιδρούν) με τα ανθρώπινα συναισθήματα.

Πώς συγκρίνεται η νοημοσύνη με την τεχνητή

νοημοσύνη;

Η σύγκριση μεταξύ της ανθρώπινης νοημοσύνης και

της τεχνητής νοημοσύνης είναι ένα ευρύ και πολυπλοκό

(πολύπλοκο) θέμα. Ας δούμε μερικές κύριες διαφορές

και ομοιότητες:

• Κατασκευή: Η ανθρώπινη νοημοσύνη προέρχεται από

τον ανθρώπινο εγκέφαλο, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη

αναφέρεται σε υπολογιστικά συστήματα και αλγορίθμους

που επιδιώκουν να προσομοιώσουν την ανθρώπινη

νοημοσύνη.

• Ικανότητες: Η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι πολυδιάστατη

και περιλαμβάνει ευφυΐα, αντίληψη, συλλογισμό, επίλυση

προβλημάτων, δημιουργικότητα, κοινωνικές δεξιότητες και

πολλά άλλα. Η τεχνητή νοημοσύνη, από την άλλη πλευρά,

επικεντρώνεται στην ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων,

όπως αναγνώριση προτύπων, αυτοματοποίηση, μηχανική

μάθηση και λήψη αποφάσεων.

• Αυτοβοήθεια: Η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι σε θέση να

αντιληφθεί τον εαυτό της, να αναλύσει και να αξιολογήσει

τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες της. Αντίθετα,

η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει συνείδηση ή αυτοανάλυση

και λειτουργεί με βάση τους προγραμματισμένους αλγορίθμους

και τα δεδομένα που της παρέχονται.

• Ευελιξία: Η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι ευέλικτη και

προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις, περιβάλλοντα και

προκλήσεις. Η τεχνητή νοημοσύνη, αν και μπορεί να είναι

εξαιρετικά ικανή σε συγκεκριμένους τομείς, συχνά απαιτεί

προσαρμογή ή επανακατάρτιση για να αντιμετωπίσει

νέες καταστάσεις.

Παρόλο που η τεχνητή νοημοσύνη προσπαθεί να μοντελοποιήσει

και να αναπαράγει ορισμένες πτυχές της ανθρώπινης

νοημοσύνης, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές

διαφορές ανάμεσά τους. Η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι

ένα πολυδιάστατο και σύνθετο φαινόμενο που διαμορφώνεται

από πολλούς παράγοντες, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη

επικεντρώνεται στην ανάπτυξη συγκεκριμένων τεχνικών

και δεξιοτήτων για να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους.

Πώς συγκρίνεται η συναισθηματική νοημοσύνη

με την τεχνητή νοημοσύνη;

Η συναισθηματική νοημοσύνη και η τεχνητή νοημοσύνη

είναι δύο διαφορετικές έννοιες που αναφέρονται σε διαφορετικά

είδη νοημοσύνης. Ας δούμε πώς συγκρίνονται

αυτές οι δύο έννοιες:

• Φύση της νοημοσύνης: Η συναισθηματική νοημοσύνη

αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει,

να κατανοεί και να διαχειρίζεται συναισθήματα, ενώ η

τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται στη δημιουργία μηχανών

EconomyToday 89

ΘΕΜΑ

και συστημάτων που μπορούν να εκτελούν καθήκοντα

που απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη.

• Ανθρώπινη εμπειρία: Η συναισθηματική νοημοσύνη

σχετίζεται άμεσα με την ανθρώπινη εμπειρία και την

αντίληψη των συναισθημάτων, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη

αναπαράγει και προσπαθεί να μοντελοποιήσει την ανθρώπινη

νοημοσύνη με τη χρήση μηχανών και αλγορίθμων.

• Ανάπτυξη και μάθηση: Η συναισθηματική νοημοσύνη

αναπτύσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας μέσω

της εμπειρίας και της διαπροσωπικής αλληλεπίδρασης,

ενώ η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται μέσω της προγραμματισμένης

μάθησης και της εκπαίδευσης μεγάλων

όγκων δεδομένων.

• Πεδία εφαρμογής: Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι

σημαντική στον τομέα της ανθρώπινης συμπεριφοράς,

της επικοινωνίας και της κοινωνικής αλληλεπίδρασης,

ενώ η τεχνητή νοημοσύνη έχει εφαρμογές σε πολλούς

τομείς, όπως η ρομποτική, η αυτοκινητοβιομηχανία, η

υγεία, η ασφάλεια και η πληροφορική.

Αν και η συναισθηματική νοημοσύνη και η τεχνητή νοημοσύνη

είναι διαφορετικές έννοιες, κάποιες προσπάθειες

έχουν γίνει για την ενσωμάτωση των συναισθημάτων στην

τεχνητή νοημοσύνη. Αυτό έχει ως συνέπεια την ανάπτυξη

συστημάτων που μπορούν να αναγνωρίζουν και να αντιδρούν

σε συναισθήματα, όπως τη φωνή, την έκφραση του

προσώπου και τη σωματική γλώσσα, για πιο ευαισθητη

(ευαίσθητη) επικοινωνία με τους ανθρώπους.

ΤΟ ΠΕΊΡΑΜΑ ΜΕ ΤΟ

OPENAI – CHAT GPT

Το πιο πάνω κείμενο έχει γραφεί με απόλυτη χρήση της

τεχνητής νοημοσύνης OpenAI – Chat GPT. Δεν έχω παρέμβει

στο αποτέλεσμα με οποιοδήποτε τρόπο. Έχω δημιουργήσει

λογαριασμό στο OpenAI – Chat GPT (https://openai.com/

blog/chatgpt) αξιοποιώντας τον λογαριασμό μου στο

Google εφ’ εξής Dr. Google. Βρίσκω το κείμενο αρκετά

λογικό και σωστά διαρθρωμένο . Υπάρχουν βεβαία μικρά

λάθη συντακτικά και γραμματικά αλλά γενικά το κείμενο

ρέει φυσιολογικά. Υπάρχουν φράσεις που δεν έχουν ουσία

όπως για παράδειγμα η τελευταία πρόταση στο τμήμα που

καθορίζει τις διαφορές μεταξύ της νοημοσύνης με την

τεχνητή νοημοσύνη. Επίσης δεν υπάρχουν παραπομπές

και αναφορά σε πηγές. Αν εξαιρέσει κάποιος αυτές τι

μικρές παρατηρήσεις τότε το κείμενο φαίνεται να είναι

καλογραμμένο και αξιόπιστο.

Έτρεξα τις ίδιες ερωτήσεις στα αγγλικά και πήρα πανομοιότυπες

απαντήσεις. Θεωρώ ότι οι απαντήσεις στα Ελληνικά

είναι καλές μεταφράσεις των αντίστοιχων Αγγλικών. Νομίζω

ότι η μετάφραση είναι καλύτερη από αυτή που δίνει

η Word ή ο Dr. Google. Ο τρόπος με τον οποίο αντλεί

δεδομένα από όλες τις διαθέσιμες πηγές στο διαδίκτυο

φέρνουν OpenAI – Chat GPT σε πλεονεκτική θέση σε

σχέση με μια μηχανή αναζήτησης όπως ο Dr. Google ή μια

διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια όπως η Wikipedia. Πρέπει να

παραδεχτώ ότι χρησιμοποιώ και τα δύο στην καθημερινή

μου εργασία για αναζήτηση γρήγορων πληροφορίων .

Όμως η σημαντική διαφορά είναι ότι και τα δύο εργαλεία

αυτά δίνουν πληροφόρηση ως προς τις πηγές τους. Ο Dr.

Google ως μηχανή αναζήτησης αλλά και οι επιστημονικές

90 EconomyToday

ΤΟ ΠΌΣΟ ΓΡΉΓΟΡΑ

ΕΞΑΠΛΏΘΗΚΕ ΤΟ

ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ ΤΟ

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΊΗΣΑ

ΌΤΑΝ Η ΔΕΎΤΕΡΗ

ΘΥΓΑΤΈΡΑ ΚΑΙ

ΣΥΝΆΔΕΛΦΟΣ ΜΕ

ΠΛΗΡΟΦΌΡΗΣΕ

ΌΤΙ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΈΣ

ΤΗΣ ΆΡΧΙΣΑΝ

ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΟΎΝ

ΤΟ OPENAI –

CHAT GPT ΣΤΗΝ

ΕΤΟΙΜΑΣΊΑ ΤΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΏΝ ΤΟΥΣ

βάσεις πληροφόρησης παραπέμπουν σε άρθρα και βιβλία

των οποίων την αξιοπιστία μπορεί κάποιος να εκτιμήσει και

να αξιολογήσει ανάλογα.

“ARTIFICIAL INTELLIGENCE

IS NEITHER”

Παρακολουθώ με προσοχή την αρθρογραφία γύρω από

την τεχνολογία από τη δεκαετία του 1980 και έχω διαβάσει

αρκετά βιβλία και επιστημονικά άρθρα γύρω από το θέμα

και τις προσπάθειες επιστημόνων να διδάξουν μηχανές

μέσω λογισμικού να μαθαίνουν και να παράγουν γνώση.

Όλοι ανέμεναν ότι με την ανάπτυξη της επιστήμης των

ηλεκτρονικών υπολογιστών και με την καλύτερη κατανόηση

του τρόπου λειτουργίας της ανθρώπινης νοημοσύνης αυτό

που ονομάζεται τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να δημιουργηθεί

και θα μπορούσε να βοηθήσει την ανθρωπότητα

με χίλους δυο τρόπους. Βέβαια υπήρχαν και οι αμφισβητίες

οι οποίοι ως επιχείρημα χρησιμοποιούσαν το χαριτολόγημα

Artificial Intelligence is neither (η τεχνητή νοημοσύνη δεν

είναι τίποτα από τα δύο).

Αυτό όμως που συμβαίνει είναι μια επανάσταση που φέρνει

στα χέρια των πολλών μια τεχνολογία η οποία τις προηγούμενα

δεκαετίες βρισκόταν αποκλειστικά στα χέρια μηχανικών

και επιστημόνων οι οποίοι προσπαθούσαν αφενός

να κατανοήσουν την έννοια της ευφυΐας και αφετέρου να

μεταφέρουν αυτή τη γνώση μέσω λογισμικού σε μηχανές.

Είναι ένα πράγμα η ΙΒΜ με τον Deep Blue, ένα έμπειρο

σύστημα σκακιού ενσωματωμένο σε ένα υπερυπολογιστή, να

νικά τον Παγκόσμιο Πρωταθλητή στο Σκάκι Gary Kasparov

το 1997 και άλλο να έρχονται οι φοιτητές μας να φτιάχνουν

τις εργασίες τους με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.

Οι φοιτητές βρίσκονται μπροστά μας ή έτσι νομίζουν;

Το πόσο γρήγορα εξαπλώθηκε το φαινόμενο το συνειδητοποίησα

όταν η δεύτερη θυγατέρα και συνάδελφος με

πληροφόρησε ότι οι φοιτητές της άρχισαν να αξιοποιούν το

OpenAI – Chat GPT στην ετοιμασία των εργασιών τους και

ότι το Turnitin, το έξυπνο σύστημα το οποίο αξιοποιούμε για

την ανίχνευση λογοκλοπής, άρχισε να δίνει ψηλά ποσοστά

χρήσης OpenAI – Chat GPT. Οι φοιτητές μας για μια ακόμη

φορά βρίσκονται μπροστά μας στη χρήση της τεχνολογίας

και την αξιοποιούν για να μας ξεγελάσουν. Νομίζουν. Δεν

αντιλαμβάνονται ότι η γνώση και εμπειρία αποκτώνται με

κόπο και προσπάθεια και φυσικά λιώσιμο των ρούχων στη

θέση που έρχονται σε επαφή με την καρέκλα.

Βεβαίως οι συνάδελφοι έχουν την επιλογή να μηδενίσουν

την εργασία ή ακόμη καλύτερα να ζητήσουν επανάληψη με

τις σωστές, αξιόπιστες διαδικασίες. Με την πρώτη επιλογή

τιμωρείται ο φοιτητής με τη δεύτερη υποχρεώνεται να κάνει

την εργασία σωστά και να καταλάβει πώς να μαθαίνει όπως

άλλωστε κάνει και ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης.

Στη δική μου αναζήτηση ανακάλυψα ότι το OpenAI – Chat

GPT υστερεί σε καθαρά Ελληνική θεματολογία. Όταν ζήτησα

να συγκρίνει τον Ηγεμόνα του Nicolo Machiavelli με το

αντίστοιχο του Μέγα Φώτιου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως

το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Ήταν φανερό

ότι η γνώση για τον Πατριάρχη Φώτιο ήταν περιορισμένη

όσο δε για το έργο του ανύπαρκτη. Αυτό θεωρώ ότι στο

πέρασμα του χρόνου θα βελτιωθεί εφόσον εμπλουτιστεί

το σύστημα, όπως θα βελτιωθεί και η χρήση της γλώσσας.

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΕΊΝΑΙ

ΤΕΡΆΣΤΙΕΣ

Δεν θεωρώ ότι οι θέσεις εργασίας που εμπεριέχουν

γνώση και κρίση κινδυνεύουν αυτές μόνο να ωφεληθούν

μπορούν από την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Οι άλλες

θέσεις εργασίας που μπορούν εύκολα να αυτοματοποιηθούν

θα εκλείψουν. Αυτό έχει συμβεί πολλές φορές με

τη εισαγωγή μιας νέας τεχνολογίας. Επίσης και αυτή η

τεχνολογία όπως κάθε άλλη μπορεί να αξιοποιηθεί για

το καλό και για το κακό. Εξελικτικά η επιστημονική

κοινότητα θα πρέπει να μελετήσει τις επιπτώσεις

και να εισηγηθεί τρόπους ορθολογικής, ηθικής,

νόμιμης και χρήσιμης αξιοποίησης και τιμωρίας

της ανέντιμης, παράνομης και καταστροφικής

χρήσης. Χρειαζόμαστε καλύτερη κατανόηση

και ένα ευρέως αποδεκτό θεσμικό πλαίσιο.

Οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις μπροστά μας

είναι τεράστιες. Η γνώση ως γνώση είναι

πάντοτε διαθέσιμη και ο τρόπος αναζήτησης,

αξιολόγησης και αξιοποίησης παραμένει ο

ίδιος. Υπάρχει η εύκολη ανέντιμη και ανήθικη

οδός της αξιοποίησης της γνώσης μέσω κλοπής

και υπάρχει και η δύσκολη οδός που απαιτεί

χρόνο, κόπο και λιωμένα ρούχα αλλά οι καρποί

της είναι γλυκείς, νόμιμοι και μόνιμοι.

Στο τέλος της ημέρας ο τελικός στόχος δεν είναι η

κατάκτηση της γνώσης για χάρη της γνώσης. Είναι στο

επίπεδο της κοινότητας η αξιοποίησή της για το γενικό

καλό και στο ατομικό η κατάκτηση της σοφίας. Αυτός είναι

πράγματι ένας στόχος αυτοπραγμάτωσης.

EconomyToday 91

ΘΕΜΑ

Γαμήλιος

τουρισμός:

Η τάση που ενισχύει την

κυπριακή τουριστική

βιομηχανία

Μικρή και σταθερή αυξητική τάση καταγράφεται

στην τέλεση πολιτικών γάμων, με τους περισσότερους

να γίνονται μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου

ΤΗΣ ΧΑΡΙΣ ΒΩΒΟΥ

92 EconomyToday

και διακρίνεται στις εξής κατηγορίες: Εκκλησιαστικοί

και πολιτικοί γάμοι, τελετές, εορτασμοί επετείων,

hens ή bachelor, ανανέωση όρκων, σύμφωνο συμβίωσης,

πρόταση γάμου ή αρραβώνα, μήνας μέλιτος

και ρομαντικό ταξίδι. Έχει εκτιμηθεί ότι η παγκόσμια

βιομηχανία των γαμήλιων και ρομαντικών προορισμών

αποτιμήθηκε σε πέραν των 21,5 δισ. ευρώ για

το 2021, ενώ εκτιμάται ότι το 2031 θα ξεπεράσει

τα 250 δις ευρώ.

Ηλιοβασίλεμα, θάλασσα, πολυτελής διαμονή,

φυσική ομορφιά, καλό κρασί και

φαγητό είναι μερικά από τα συστατικά

της συνταγής του γαμήλιου τουρισμού,

ο οποίος αποτελεί την πιο κερδοφόρα

κατηγορία εναλλακτικού τουρισμού στην Κύπρο. Ο

γαμήλιος τουρισμός κάνει τα τελευταία χρόνια αισθητή

την εμφάνισή του στον χάρτη του τουρισμού, δημιουργώντας

ένα αρκετά επιτυχημένο επιχειρηματικό

μοντέλο εσόδων. Η αλυσίδα στην αγορά του γάμου

είναι μακριά και ξεκινά από τα αεροπορικά εισιτήρια

των μελλόνυμφων φθάνοντας στην τοπική αγορά,

συντελώντας έτσι στην ενίσχυση της οικονομίας

της Κύπρου.

Την πρωτιά των τουριστών, που έρχονται στην Κύπρο

για να παντρευτούν δίπλα στο κύμα, την έχουν οι

επισκέπτες από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ καταγράφεται

αύξηση στις αφίξεις από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία.

Συγκεκριμένα, οι κύριες χώρες για πολιτικούς γάμους,

σύμφωνα με τα στοιχεία των Δημοτικών Αρχών, είναι

κατά σειρά προτεραιότητας το Ηνωμένο Βασίλειο, η

Ρωσία (μέχρι τις αρχές 2022), το Ισραήλ, η Πολωνία,

ο Λίβανος, το Ντουμπάι, η Ιορδανία, η Ουγγαρία, οι

Βαλτικές χώρες, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ιταλία και

οι Σκανδιναβικές χώρες. Οι αγορές των ΗΠΑ και της

Γαλλίας παρουσιάζουν αύξηση.

Ο ρομαντικός τουρισμός αποτελεί μια ταχέως αναπτυσσόμενη

αγορά τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο

ΣΤΑΘΕΡΉ ΑΎΞΗΣΗ

Σύμφωνα με στοιχεία που παραχώρησε στο Economy

Today το Υφυπουργείο Τουρισμού, διαφαίνεται μια

μικρή αλλά σταθερή αυξητική τάση στην τέλεση

πολιτικών γάμων, με εξαίρεση την περίοδο της

πανδημίας. Οι περισσότεροι γάμοι τελούνται μεταξύ

Απριλίου και Σεπτεμβρίου, γεγονός που καταδεικνύει

τη δυνατότητα επέκτασης της περιόδου τέλεσης γάμων

και σε μήνες μη-αιχμής, κατεύθυνση προς την οποία

ενεργεί το Υφυπουργείο Τουρισμού.

Το Υφυπουργείο Τουρισμού μάς παραθέτει πιο κάτω

τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων πέντε ετών

για πολιτικούς γάμους αλλοδαπών, σε όλους τους

Δήμους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όσον αφορά

στους φετινούς αριθμούς γάμων, η Στατιστική Υπηρεσία

στις αρχές του 2023 ξεκίνησε τη συλλογή των

στατιστικών στοιχείων, δηλαδή των φετινών αφίξεων

για τους πολιτικούς γάμους που σχεδιάζονται να

πραγματοποιηθούν σε όλη τη χώρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των Δήμων παγκύπρια, το

2018 έγιναν 8.368 γαμήλιες τελετές, οι οποίες το

2019 αυξήθηκαν ελαφρώς στις 8.481 τελετές. Αντίθετα,

το 2020 μειώθηκαν αισθητά στις 754 τελετές

λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊού και την επιβολή

των αυστηρών υγειονομικών πρωτοκόλλων διεθνώς.

Ωστόσο, από το 2021 φαίνεται ότι επανάρχισε η

αύξηση των πολιτικών γάμων, καταγράφοντας 4.137

τελετές, ενώ το 2022 συνεχίστηκε η μικρή αύξηση,

με τον αριθμό τους να ανέρχεται στις 5.931 τελετές.

ΣΎΝΟΛΟ ΠΟΛΙΤΙΚΏΝ ΓΆΜΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΏΝ

ΣΕ ΔΉΜΟΥΣ ΠΑΓΚΎΠΡΙΑ

ΈΤΟΣ ΑΡΙΘΜΌΣ ΓΆΜΩΝ ΑΡΙΘΜΌΣ ΤΟΥΡΙΣΤΏΝ

2018 8.368 16.736

2019 8.481 16.962

2020 754 1.508

2021 4.137 8.274

2022 5.931 11.862

Πηγή: Υφυπουργείο Τουρισμού

Σημειώνεται ότι οι πιο πάνω αριθμοί δεν περιλαμβάνουν

τους οικείους, οι οποίοι συνοδεύουν τα

ζευγάρια για τη γαμήλια τελετή και για παρεμφερείς

υπηρεσίες, όπως διαμονή, εορταστική εκδήλωση και

άλλες δραστηριότητες. Κατά μέσο όρο κάθε ζευγάρι

EconomyToday 93

ΘΕΜΑ

συνοδεύεται από 30 άτομα ανά γαμήλια τελετή.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆ

Όπως εξηγείται, ο γαμήλιος τουρισμός αποτελεί

σημαντικό προϊόν για την Κύπρο με εντυπωσιακά

αποτελέσματα τόσο σε ό,τι αφορά στον αριθμό των

τελετών, οι οποίες πραγματοποιούνται στην Κύπρο

όσο και στα έσοδα, τα οποία προκύπτουν από αυτές.

Τα τελευταία χρόνια ο τομέας έχει εδραιωθεί στην

Κύπρο, με σημαντική συνεισφορά και οικονομική

ανάπτυξη όχι μόνο στην τουριστική βιομηχανία, καθώς

αποτελεί πηγή εσόδων για διάφορους τομείς,

συμπεριλαμβανομένων και των Δημοτικών Αρχών.

Ενδεικτικά, ο γαμήλιος τουρισμός εκτιμάται ότι

αποφέρει στην Κύπρο σε ετήσια βάση, πέραν των

120 εκ. ευρώ, γεγονός που τον κατατάσσει ως ένα

από τα κύρια ειδικά προϊόντα τουρισμού της χώρας.

Σε πρόσφατη έρευνα συλλογής στοιχείων από τους

Δήμους για πολιτικούς γάμους αλλοδαπών, διαφάνηκε

αυξημένο ενδιαφέρον για την τέλεση γαμήλιων

τελετών στην Κύπρο. Αναμένεται ότι για το 2023 ο

αριθμός θα ξεπεράσει τις 10.000 γαμήλιες τελετές,

εκ των οποίων η πλειοψηφία θα προέρχεται από το

Ηνωμένο Βασίλειο.

ΛΌΓΟΙ ΠΡΟΤΊΜΗΣΗΣ

Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που καθιστούν την Κύπρο

έναν ελκυστικό προορισμό για τη διοργάνωση

γαμήλιων και ρομαντικών εκδηλώσεων; Με βάση

λοιπόν τον αριθμό έκδοσης αδειών πολιτικών γάμων

και σύμφωνα με πληροφορίες οργανωτών

ταξιδιών, η Κύπρος κατέχει εξέχουσα θέση ανάμεσα

σε ανταγωνιστικούς ευρωπαϊκούς και μεσογειακούς

προορισμούς. Κατατάσσεται στις πρώτες επιλογές

γαμήλιων προορισμών στη Μεσόγειο, χάρη στο μαγευτικό

φυσικό τοπίο με τις βραβευμένες παραλίες,

τις ιδανικές καιρικές συνθήκες, αλλά και το συγκριτικά

χαμηλότερο κόστος διοργάνωσης.

Αναφέρεται ότι οι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης

τού εν λόγω ειδικού προϊόντος είναι αυξημένες. Οι

κυριότεροι λόγοι είναι οι εξής:

1. Εύκολες και γρήγορες διαδικασίες εξασφάλισης

άδειας γάμου.

2. Πληθώρα χώρων τέλεσης γάμου εκτός Δημοτικών

Μεγάρων.

3. Καλές κλιματολογικές συνθήκες (σχεδόν καθόλη

τη διάρκεια του χρόνου).

4. Χαμηλότερο κόστος τέλεσης γάμου (περίπου το

1/3 από ό,τι στοιχίζει στο Ηνωμένο Βασίλειο).

5. Δυνατότητα συνδυασμού με διακοπές για το ζεύγος

και τους φιλοξενούμενους ή τους οικείους

των ζευγαριών.

ΑΠΛΟΠΟΊΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΏΝ

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί πως πρόσφατα

επιτεύχθηκε από το Υφυπουργείο Τουρισμού

σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, η

απλοποίηση των απαιτούμενων πιστοποιητικών

ελευθερίας για Άγγλους υπηκόους. Η απλούστευση

ΦΈΤΟΣ ΑΝΑΜΈΝΟΝΤΑΙ

ΠΈΡΑΝ ΤΩΝ 10.000

ΓΑΜΉΛΙΩΝ ΤΕΛΕΤΏΝ,

ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΊΑ

ΝΑ ΠΡΟΈΡΧΕΤΑΙ

ΑΠΌ ΤΟ ΗΝΩΜΈΝΟ

ΒΑΣΊΛΕΙΟ

των απαιτούμενων πιστοποιητικών τερμάτισε τον

κίνδυνο ακύρωσης ή αντικατάστασης των γαμήλιων

τελετών από πολιτικούς σε συμβολικούς γάμους,

φαινόμενο που παρουσιάστηκε τους τελευταίους

επτά μήνες, όταν δηλαδή ίσχυε ακόμη το καθεστώς

του προαναφερόμενου πιστοποιητικού.

Σύμφωνα με το Υφυπουργείο Τουρισμού, η περαιτέρω

ανάπτυξη του προϊόντος, η οποία συνεπάγεται

αύξηση του αριθμού τελετών και συνεπώς αύξηση

των συνολικών εσόδων από τον τουρισμό, είναι

εφικτή, νοουμένου ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς προβούν

σε διάφορες ενέργειες βελτιστοποίησης των

προσφερόμενων υπηρεσιών. «Ο γαμήλιος τουρισμός

αποτελεί προτεραιότητα της Στρατηγικής τουρισμού

και ως διαφαίνεται μέσα από τις διάφορες μελέτες

αποτελεί σημαντικό τομέα όσον αφορά στην εισροή

εισοδήματος στη χώρα», τονίζεται.

Επίσης, οι σοβαρές επενδύσεις από ξενοδόχους στην

ανέγερση ναών εντός των γηπέδων των μονάδων

τους, στη δημιουργία σουιτών νεονύμφων και νέων

χώρων τέλεσης εκδηλώσεων και παρεμφερών υπη-

94 EconomyToday

ρεσιών, στα παράλια, στην ενδοχώρα και στο βουνό,

ενέγραψαν την Κύπρο στους καταλόγους γαμήλιου

τουρισμού των διεθνών τουριστικών πρακτορείων,

κατατάσσοντας την Κύπρο ως ένα εκ των καλύτερων

προορισμών για την τέλεση γάμων στην Ευρώπη.

ΣΥΝΔΥΑΣΜΌΣ ΕΜΠΕΙΡΙΏΝ

Βέβαια στόχος δεν είναι μόνο η προσέλκυση τουριστών

για τη διεξαγωγή γάμων σε ένα ονειρικό

τοπίο, αλλά παράλληλα και η απόκτηση μιας πλήρους

εμπειρίας, αποτελούμενη από διάφορες μορφές

εναλλακτικού τουρισμού. Για παράδειγμα, το ζευγάρι

κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νησί, θα έχει

την ευκαιρία να επισκεφθεί ένα οινοποιείο και να

γευτεί τις εξαιρετικές ποικιλίες κυπριακού κρασιού

ή ένα θρησκευτικό μνημείο, δείγμα του κυπριακού

πολιτισμού.

Το Υφυπουργείο Τουρισμού μας ενημερώνει ότι προβαίνει

σε τέσσερις ενέργειες για την προώθηση και

την προβολή του γαμήλιου και ρομαντικού τουρισμού

στην Κύπρο, οι οποίες είναι οι εξής:

ΤΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΊΟ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ

ΠΡΟΒΑΊΝΕΙ

ΣΕ ΤΈΣΣΕΡΙΣ

ΕΝΈΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ

ΤΗΝ ΠΡΟΏΘΗΣΗ

ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΉ

ΤΟΥ ΓΑΜΉΛΙΟΥ

ΚΑΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΎ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΣΤΗΝ

ΚΎΠΡΟ

1. Δημιουργία brand-image για τον γαμήλιο τουρισμό

που δεν θα περιορίζεται μόνο στην τέλεση

γάμων, αλλά θα επεκτείνεται στον ρομαντικό

τουρισμό και θα περιλαμβάνει μήνα του μέλιτος,

ρομαντικές εξορμήσεις, ανανέωση όρκων κ.λπ.. Η

δράση περιλαμβάνει και δημιουργία διαφημίσεων

(τηλεοπτικών και έντυπων).

2. Συμμετοχή σε εκθέσεις και επαγγελματικά εργαστήρια

στο εξωτερικό (π.χ. Πολωνία, Ηνωμένο

Βασίλειο, Dubai).

3. Πραγματοποίηση ταξιδίων εξοικείωσης (fam trips)

για δημοσιογράφους και τουριστικούς πράκτορες.

4. Συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση της Εθνικής

Επιτροπής Γαμήλιου και Ρομαντικού Τουρισμού, που

απαρτίζεται από τους Συνδέσμους ΠΑΣΥΞΕ, ΣΤΕΚ,

ACTA, ΠΑΣΥΕΠΕΚ, καθώς επίσης και τις εταιρείες

τουριστικής ανάπτυξης και την Ένωση Δήμων.

ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΌΣ ΠΡΟΪΌΝΤΟΣ

Όπως προστίθεται, το προϊόν του γαμήλιου τουρισμού

αποτελεί προτεραιότητα για το Υφυπουργείο Τουρισμού.

Στοχεύει πολλές δημογραφικές κατηγορίες

και ανταποκρίνεται στους πυλώνες ανάπτυξης που

αναφέρονται στην Εθνική Στρατηγική Τουρισμού.

«Το Υφυπουργείο αναγνωρίζει τη σημαντικότητα

αντιμετώπισης της υφιστάμενης αβεβαιότητας με

ανάληψη της πρόκλησης για την υλοποίηση μιας

αναθεωρημένης Στρατηγικής, εμπλουτισμού του

τουριστικού προϊόντος με υποδομές, προϊόντα και

υπηρεσίες ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού,

ώστε να συγκροτηθεί μια σημαντική και

ποιοτική τουριστική αγορά. Συνδυάζονται, πλέον,

τα τμήματα των ειδικών προϊόντων με αυτό του

γαμήλιου τουρισμού, ώστε να εμπλουτιστεί το πακέτο

τελετής ή ευτυχούς γεγονότος και αναψυχής ή

διακοπών των ζευγαριών και των συνοδών τους,

όπως συγγενείς και φίλοι, αποφέροντας έτσι ένα

σημαντικό εισόδημα στην Κύπρο και επεκτείνοντας

τον μέσο όρο διαμονής στο νησί».

Επίσης, αναζητούνται νέες αγορές και νέες ομάδεςστόχοι

στις ήδη υπάρχουσες, επιδιώκοντας σταθερά

την αύξηση αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας των

τουριστών. «Μελετάται η επανατοποθέτηση των

προτεραιοτήτων της ζήτησης και εξειδίκευσης του

τουριστικού μάρκετινγκ, με σκοπό την αναβάθμιση

και δυναμική προβολή της «εικόνας» γαμήλιου τουρισμού

της Κύπρου, την επέκταση των αγορών και

σε μακρινές χώρες και την προσέλκυση τουριστών

και κατά τη χειμερινή περίοδο, ιδιαίτερα μέσα από

κοινές δράσεις με παράγοντες / συνεργάτες στο

εξωτερικό (Οργανωτές Ταξιδίων, ταξιδιωτικοί πράκτορες,

επαγγελματικοί Συνδέσμοι). Μελετούνται

νέες τάσεις στην αγορά, όπως η ανάπτυξη ενδιαφέροντος

για τέλεση luxury destination weddings and

ceremonies στην Κύπρο, από χώρες του Αραβικού

Κόλπου και πιο συγκεκριμένα από το Dubai (συμπ.

Άγγλων, Αμερικανών και Ινδών expats). Εντονότερη

είναι επίσης η τάση για χρήση ιδιωτικών σκαφών και

ειδικά ναυλωμένων πτήσεων από τις χώρες αυτές»,

συμπληρώνεται.

EconomyToday 95

ΘΕΜΑ

ΔΙΕΘΝΈΣ «ΣΠΟΡ»

Η ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΉ

Οι διάσημοι

αστέρες στη λίστα

ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

96 EconomyToday

Ο

Αμερικανός δικαστής Oliver

Wendell Holmes είχε κάποτε

αναφέρει ότι «οι φόροι είναι

το αντίτιμο που πληρώνουμε

για να ζούμε σε μια πολιτισμένη

κοινωνία». Ορισμένοι, ωστόσο, δεν είναι

τυπικοί ή προσπαθούν να «ξεγελάσουν» τους

εφοριακούς. Κάπως έτσι, «γεννήθηκε» ένα από

τα μεγαλύτερα προβλήματα της οικονομίας, η

φοροδιαφυγή. Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα

με στατιστικές, η φοροδιαφυγή έχει οξυνθεί

ακόμη περισσότερο και αυτό επιβαρύνει τις

οικονομικές δραστηριότητες ενός κράτους.

Πέραν των εταιρειών μεγάλης εμβέλειας, διάσημοι

αστέρες του Hollywood και της βιομηχανίας

του θεάματος έχουν έρθει αντιμέτωποι με

κατηγορίες για φοροδιαφυγή.

«ΦΟΡΟ-ΜΠΕΛΆΔΕΣ»

ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΊΩΝ

Στην πρώτη λίστα φιγουράρει το διεθνές φήμης

μοντέλο της Victoria’s Secret Bar Refaeli,

η οποία παραδέχθηκε ενώπιον δικαστηρίου ότι

είχε υποβάλει ψευδείς φορολογικές δηλώσεις

την περίοδο που ζούσε στο εξωτερικό, με σκοπό

να αποφύγει τη φορολόγηση στο Ισραήλ.

Μετά από την παραδοχή της, το top model,

αναγκάστηκε να πληρώσει αναδρομικά τους

φόρους της αλλά και να καταβάλει πρόστιμο

ύψους 2,5 εκατομμυρίων σέκελ, περίπου

€638.000, ενώ θα πρέπει να προσφέρει

κοινωφελή εργασία για διάστημα εννέα μηνών.

Φαίνεται ότι η φοροδιαφυγή ρέει/κυλά στο

αίμα τής οικογένειας, καθώς και η μητέρα του

μοντέλου, Tzipi Refaeli, καταδικάστηκε σε φυλάκιση

16 μηνών, πρόστιμο 2,5 εκατομμυρίων

σέκελ και αναδρομική καταβολή των φόρων

της. Και οι δύο γυναίκες είχαν δηλώσει ένοχες,

στο πλαίσιο μιας συμφωνίας διαπραγμάτευσης

της ποινής τους, ενώ με την καταδίκη τους,

κλείνει μια υπόθεση που ήταν ανοιχτή εδώ

και πολλά χρόνια, δεδομένου ότι η Bar είχε

συλληφθεί για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του

2015. Διά του λόγου το αληθές, οι Ισραηλινοί

πολίτες που ζουν στο εξωτερικό δεν είναι υποχρεωμένοι

να δηλώνουν τα εισοδήματα που

αποκτούν εκτός του Ισραήλ. Όμως οι Αρχές

υποψιάζονταν ότι το τοπ μόντελ και η μητέρα

της είχαν δημιουργήσει μια εικονική διεύθυνση

στο εξωτερικό ώστε να πληρώνουν λιγότερους

φόρους.

EconomyToday 97

ΘΕΜΑ

Οι αστυνομικές Αρχές

συνέλαβαν τη

ΣΟΦΊΑ ΛΌΡΕΝ

για παράνομη εμπορία

έργων τέχνης,

συνολικής αξίας

$6,7 ΕΚΑΤ.

Η ΣΟΦΊΑ ΛΌΡΕΝ

ΚΑΤΑΔΙΚΆΣΤΗΚΕ ΓΙΑ

ΛΑΘΡΕΜΠΌΡΙΟ ΈΡΓΩΝ

ΤΈΧΝΗΣ

Ένα ακόμη σκάνδαλο φοροδιαφυγής, ήταν

εκείνο με την εκρηκτική Ιταλίδα ηθοποιό

Sophia Loren, η οποία ήταν παντρεμένη με

τον Ιταλό κινηματογραφικό παραγωγό Κάρλο

Πόντι. Το 1977, ο σύζυγός της Loren ελέγχθηκε

από τις ιταλικές Αρχές, καθώς σκόπευε

να μεταφέρει την επιχείρησή του εκτός

Ιταλίας, χωρίς να πάρει την άδεια της ιταλικής

κυβέρνησης. Τέτοιες κινήσεις ήταν παράνομες

στην Ιταλία του ’70. Έτσι, το αρχοντικό του

στη Ρώμη κατασχέθηκε και κάθε κίνησή τους

εξεταζόταν εξονυχιστικά.

Μάλιστα, ενώ η Loren, πήγαινε επαγγελματικό

ταξίδι, οι Αρχές την σταμάτησαν καθώς

μετέφερε πίνακες αξίας $6,7 εκατομμυρίων.

Το 1979, ο σύζυγός της καταδικάστηκε για

λαθρεμπόριο έργων τέχνης, αρχαιοκαπηλία

και του επιβλήθηκε πρόστιμο $26 εκατομμυρίων.

Λίγα χρόνια αργότερα, η Loren φυλακίστηκε

15 μέρες για φοροδιαφυγή. Σύμφωνα

με τις κατηγορίες, είχε δηλώσει το 60% των

εσόδων της, αντί το 70%. Η ίδια ισχυρίστηκε

ότι ήταν λάθος του λογιστή της, αλλά πέρασε

δύο βδομάδες στο κελί, με δεκάδες φωτογράφους

να την περιμένουν έξω από τη φυλακή.

Το 2013, δεκαετίες δηλαδή μετά, τα ιταλικά

δικαστήρια αποφάσισαν ότι η φορολογική

δήλωσή της, ήταν «σύμφωνη» με το νόμο και

έτσι, η ηθοποιός αθωώθηκε.

Η SHAKIRA ΣΤΟ

ΜΙΚΡΟΣΚΌΠΙΟ ΤΩΝ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΏΝ ΑΡΧΏΝ

Αντιμέτωπη με κατηγορίες για φοροδιαφυγή

είναι και η Κολομβιανή τραγουδίστρια της

pop Shakira. Οι εισαγγελικές Αρχές της

Καταλονίας, που από το 2015 δηλώνεται ως

τόπος μόνιμης κατοικίας της ιδίας, του πρώην

συζύγου της, Gerard Piqué και των παιδιών

τους, την κατηγορούν για φοροδιαφυγή

ύψους €14,5 εκατομμυρίων. Οι κατηγορίες

απαγγέλθηκαν μετά την ολοκλήρωση έρευνας

για τα φορολογικά έτη 2011 έως 2014 κατά

τα οποία της προσάπτεται ότι δεν πλήρωσε

τους φόρους αν και διέμενε στην Ισπανία.

Οι εκπρόσωποι της τραγουδίστριας προβάλλουν

το επιχείρημα ότι η Shakira εισέπραξε

το μεγαλύτερο ποσό των εσόδων της έως το

2014 από τις διεθνείς της περιοδείες και ότι

δεν περνούσε παρά έξι μήνες τον χρόνο στην

Ισπανία, όριο πέραν του οποίου η φορολογική

κατοικία είναι υποχρεωτική.

98 EconomyToday

ΟΎΤΕ Ο NICOLAS CAGE

ΚΑΤΆΦΕΡΕ ΝΑ ΞΕΦΎΓΕΙ

ΑΠΌ ΤΟΝ ΝΌΜΟ

Το αμερικανικό φορολογικό σύστημα δεν

φημίζεται για την ελαστικότητά του. Γι’

αυτό και ο Nicolas Cage δεν κατάφερε να

ξεφύγει από την «τσιμπίδα» του νόμου. O

Cage υποχρεώθηκε να καταβάλει το ποσό

των $666.000 (σχεδόν €500.000) διότι η

Εφορία διαπίστωσε πως απέκρυψε δαπάνες

εκατομμυρίων δολαρίων. Μάλιστα, λέγεται ότι

ο ηθοποιός απέκρυψε έξοδα που ανέρχονται

στα $3,3 εκατομμύρια (€2,3 εκατομμύρια) στη

διετία 2002-2004, ποσό που αναλώθηκε σε

μικρές ανάγκες της καθημερινότητάς του, όπως

για παράδειγμα μετακινήσεις με λιμουζίνα,

γεύματα και δείπνα σε πολυτελή εστιατόρια,

αεροπορικά εισιτήρια πρώτης θέσης, αλλά και

συντήρηση του ιδιόκτητου αεροσκάφους, ενός

Gulfstream 1159Α. Η συντήρηση των σπιτιών

που διατηρεί ανά τον κόσμο, ο Cage, ανήλθεενδεικτικά

σε ένα χρόνο - στα $185.000. Ο

Χολιγουντιανός σταρ διαθέτει ακίνητα σε Λος

Άντζελες, Μπαχάμες, Rhode Island και Midford

Castle κοντά στην πόλη Bath της πολιτείας της

Νέας Υόρκης. Επιπρόσθετα, ο μισθός του ήταν

ένα άλλο πεδίο διένεξης. Εκείνος λέγεται πως

δήλωσε για το 2003 φορολογητέο εισόδημα

$430.000, ενώ η Εφορία υποστηρίζει πως

ανέρχεται σε $1,9 εκατομμύρια. Παρόλα αυτά,

το 2004, τότε δηλαδή που πρωταγωνίστησε

στην ταινία «Νational Τreasure», δήλωσε

πως οι απολαβές του ανήλθαν στα $17

εκατομμύρια με την Εφορία να υποστηρίζει

πως ο μισθός του είναι κοντά στα $18,5

εκατομμύρια. Η υπόθεση φοροδιαφυγής

του Cage, είδε για πρώτη φορά το φως της

δημοσιότητας τον περασμένο Φεβρουάριο με

Ο NICOLAS CAGE

ΥΠΟΧΡΕΏΘΗΚΕ ΝΑ

ΚΑΤΑΒΆΛΕΙ ΤΟ ΠΟΣΌ

ΤΩΝ $666.000 ΔΙΌΤΙ

Η ΕΦΟΡΊΑ ΔΙΑΠΊΣΤΩΣΕ

ΠΩΣ ΑΠΈΚΡΥΨΕ ΔΑΠΆΝΕΣ

ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΊΩΝ

ΔΟΛΑΡΊΩΝ

αγωγή της ΙRS στα αμερικανικά δικαστήρια.

ΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΈΣ

ΠΕΡΙΠΈΤΕΙΕΣ ΤΟΥ

ΚΡΙΣΤΙΆΝΟ ΡΟΝΆΛΝΤΟ

Τέλος, από τη λίστα των σταρ που κατηγορούνται

για φοροδιαφυγή βρίσκεται και ο Cristiano

Ronaldo. Ο superstar του παγκοσμίου ποδοσφαίρου,

«τιμωρήθηκε» από το δικαστήριο της

Μαδρίτης και μπορεί να απέφυγε τη φυλάκιση,

ωστόσο, πλήρωσε €19.000.000 για να κλείσει

οριστικά το θέμα της φοροδιαφυγής που

τον ακολουθούσε εδώ και λίγα χρόνια.

Το όλο ζήτημα, ξεκίνησε όταν ο Πορτογάλος

άσος, αγωνιζόταν στη Real Madrid C.F. Από το

2011 μέχρι και το 2014 ήταν φοροδιαφυγάς.

Κι ενώ ο ίδιος γνώριζε πως διαπράττει αδίκημα,

είχε αρνηθεί οποιαδήποτε κατηγορία, ενώ

μάλιστα είχε δηλώσει πως αισθανόταν «θύμα»

από τις Αρχές της χώρας. Το δικαστήριο της

ισπανικής πρωτεύουσας του επέβαλε πρόστιμο

ύψους €18,8 εκατομμυρίων και την εξαγοράσιμη

ποινή των 23 μηνών φυλάκισης (συνολικά

€400.000), καθώς στην Ισπανία τα αδικήματα

που τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης

κάτω των δύο ετών μπορούν να εξαγοραστούν.

Η παρουσία του Πορτογάλου στο δικαστήριο

κράτησε μόλις 15 λεπτά, καθώς το μόνο που

χρειαζόταν ήταν να υπογράψει και να αποδεχθεί

την ποινή. Η αντιμετώπιση των εκάστοτε

περιπτώσεων διαφέρει και εντούτοις βρίσκουν

κάποιο «παραθυράκι» για να δραπετεύσουν

από την «τσιμπίδα» του νόμου και των Αρχών.

Όπως θα έλεγε και ο Βολταίρος, «η φορολογία

αποτελεί τη μέθοδο που διοχετεύει τον πλούτο

των λίγων στα χέρια των πολλών».

EconomyToday 99

ΘΕΜΑ

THROW BACK No1:

ΜΠΕΡΝΤ

ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΥΚΑΡΙΔΗ

ΣΟΥΣΤΕΡ

100 EconomyToday

Γερμανός αθλητής και ποδοσφαιριστής

ίσον πειθαρχία, αυτοσυγκράτηση,

υπομονή, επιμονή. Κλισέ, αλλά πραγματικότητα

επί το πλείστον. Βέβαια

υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Άγριες

όμως. Ο Μπράιτνερ, ο Μπάσλερ, ο Έφενμπεργκ, ο

Χάραλντ Σούμαχερ. Τύποι εκρηκτικοί, τσαντίλες, που

σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσαν με τα λόγια και τις

πράξεις τους. Υπάρχει και η πλέον ειδική περίπτωση.

Ο Μπερντ Σούστερ, ίσως ο πιο χαρισματικός (τεχνικά)

Γερμανός παίκτης της ιστορίας. Το βιογραφικό του σε

επίπεδο συλλόγων είναι αξιοζήλευτο, από τα κορυφαία

όλων των εποχών. Αλλά ο χαρακτήρας του και

η επιρροή της (πρώην) συζύγου του, δεν τον άφησαν

να κάνει τα όσα πραγματικά μπορούσε. Να γίνει από

σταρ... σούπερ σταρ, σε μία χρονική στιγμή που η

υψήλιος γνώριζε τον Μαραντόνα και απολάμβανε

Ζίκο, Σόκρατες, Πλατινί, Ρουμενίνγκε κ.τλ..

Πρώτο σημείο αναφοράς για τον γεννημένο στα

1959 Μπερντ Σούστερ; Είναι ο μόνος αλλοδαπός

(το έκανε και ο Ισπανός Μιγκέλ Σολέρ) που αγωνίστηκε

σε Μπαρτσελόνα, Ρεάλ και Ατλέτικο. Με

επιτυχία. Οκτώ χρόνια στην Μπαρτσελόνα παρακαλώ,

δύο στη Ρεάλ και δύο στην άλλη πλευρά της

Μαδρίτης. Καλά θα πει κάποιος, τι άλλο έπρεπε να

κάνει για να γίνει σούπερ σταρ; Υπάρχει εξήγηση...

Ο Μπερντ Σούστερ εμφανίστηκε στο προσκήνιο το

καλοκαίρι του 1978. Στα δεκαενιά του, κάνει μία

εξαιρετική χρονιά με την Κολονία στην Μπουντεσλίγκα

και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Πριν

κλείσει καν τα 21 είναι στην αποστολή της Γερμανίας

για το Euro 1980. Στον πάγκο στο πρώτο

ματς με τους Τσεχοσλοβάκους. Η Γερμανία κερδίζει,

αλλά κάτι δεν πάει καλά στη δημιουργία. Στον

αγώνα-φωτιά με την Ολλανδία ο Σούστερ ξεκινά

βασικός και κάνει μία καταπληκτική εμφάνιση.

Ο ΓΕΡΜΑΝΌΣ

ΆΣΟΣ ΈΓΡΑΨΕ

ΙΣΤΟΡΊΑ ΑΦΟΎ

ΦΌΡΕΣΕ ΚΑΤΆ

ΣΕΙΡΆ ΤΙΣ

ΦΑΝΈΛΕΣ ΤΩΝ

ΜΠΑΡΤΣΕΛΌΝΑ,

ΡΕΆΛ ΚΑΙ

ΑΤΛΈΤΙΚΟ

Στο 3ο ματς του Ομίλου με την Ελλάδα ξεκουράζεται

(όπως και άλλοι 7 βασικοί) λόγω τελικού.

Κόντρα στο Βέλγιο ετοιμάζει το πρώτο γκολ,

τελειώνει τη φάση που φέρνει το κόρνερ και το

δεύτερο γκολ (2-1 τελικό). Αλλά περισσότερο

μαγεύει με την ικανότητά του να κάνει παιχνίδι ως

πρόγονος του σημερινού box και box μέσου. Δύο

ματς σε Euro με την Εθνική, τον ανέδειξαν ως τον

2ο κορυφαίο παίκτη της Ευρώπης πίσω από τον

Ρουμενίνγκε. Και σχεδόν εκεί Γερμανία γιοκ. Το

γιατί σε λίγο...

H ΠΟΡΕΊΑ ΤΟΥ «ΞΑΝΘΟΎ

ΆΓΓΕΛΟΥ» ΕΚΤΌΣ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΏΝ ΣΥΝΌΡΩΝ

Ο Σούστερ αρχίζει την πορεία του εκτός συνόρων.

Η Μπαρτσελόνα βγάζει από το ταμείο κάτι παραπάνω

από 1,5 εκατομμύριο δολάρια και αγοράζει

τον «Ξανθό Άγγελο» από την Κολονία. Σε μία

φάση που η Ρεάλ είναι θηρίο και η ομάδα της

Βαρκελώνης ψάχνεται. Η Μπαρτσελόνα παίρνει

δύο κύπελλα (81,83), ενδιάμεσα κερδίζει και το

Κύπελλο Κυπελλούχων. Αλλά το πρωτάθλημα δεν

έρχεται. Ούτε και όταν στην ομάδα φτάνει ο Ντιέγκο

Μαραντόνα. O Σούστερ κατεβαίνει ένα σκαλί

στην ιεραρχία των σταρ. Παρόλο που μετά τον

θάνατο του Ντιέγκο, είχε δηλώσει πως τα πήγαινε

άψογα με τον Μαραντόνα, είχαν κάποια στιγμή την

κόντρα τους.

Όταν στα 1983 η Μπαρτσελόνα προσέλαβε

προπονητή τον Λούις Σέζαρ Μενότι, ο Σούστερ

σύντομα ξέσπασε. «Ο Μενότι ήρθε και έφερε μία

ντουζίνα Αργεντινούς. Μασέρ, γιατρό, φυσιοθεραπευτή...

Όλοι για να φροντίζουν τον Μαραντόνα

που δεν αντέχει να αγωνίζεται πάνω από 30 λεπτά.

Δεν αντέχω αυτή τη μαφία από την Αργεντινή».

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Σούστερ τα έβαζε

με τον προπονητή του. Όταν προηγουμένως ο

συμπατριώτης Ούντο Λάτεκ ... τόλμησε να τον

κάνει αλλαγή ο Σούστερ ξέσπασε. «Το μόνο σωστό

πράγμα που κάνει ο Λάτεκ είναι να μιλά γερμανικά.

Διαλέξτε ή εγώ ή αυτός». Σωστά μαντέψατε, ο

Λάτεκ απολύθηκε. Στα 1984 μετά από δύο χρόνια

ο Μαραντόνα φεύγει. Ο Σούστερ πιάνει το μήνυμα,

ξαναγίνεται ο ηγέτης και η Μπαρτσελόνα με τον

Τέρι Βέναμπλς στον πάγκο κατακτά το πρωτάθλημα

στα 1985. Ο Σούστερ θα μείνει άλλα τρία χρόνια

στο «Καμπ Νου». Επεισοδιακά. Στον τελικό του Κυπέλλου

Πρωταθλητριών 1986 γίνεται αλλαγή. Τα

βροντά και φεύγει από το γήπεδο. Δηλώνει ότι δεν

θα ξαναπαίξει γι’ αυτόν τον ξινισμένο Άγγλο προπονητή

(Τέρι Βέναμπλς). Η Μπαρτσελόνα αντιδρά.

Σε όλη τη σεζόν 86-87 ο Σούστερ προπονείται

μόνος και οι δύο πλευρές μπαίνουν σε δικαστιική

διαμάχη. Ο πρόεδρος Νιούνιες φτάνει σε σημείο

EconomyToday 101

ΘΕΜΑ

102 EconomyToday

ΣΤΑ 20 ΤΟΥ

ΠΑΝΤΡΕΎΤΗΚΕ

ΤΗΝ ΚΑΤΆ

ΕΠΤΆ ΧΡΌΝΙΑ

ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΉ ΤΟΥ

ΓΚΆΜΠΙ.

Η ΚΥΡΊΑ ΣΟΎΣΤΕΡ

ΈΜΕΛΛΕ ΝΑ ΉΤΑΝ

ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΌ

ΣΤΗ ΖΩΉ ΤΟΥ ΚΑΙ

ΤΗΝ ΚΑΡΙΈΡΑ ΤΟΥ

να καταθέσει έγγραφα με γνωματεύσεις ψυχιάτρων

που έλεγαν πως ο Σούστερ αδυνατεί να συγκρατήσει

τα νεύρα του. Η κοινή γνώμη είναι εναντίον του

Γερμανού, αλλά ένας απρόσμενος σύμμαχος έρχεται

στο προσκήνιο: «Ο Σούστερ δεν είναι τρελός.

Το έζησα και εγώ. Η διοίκηση της Μπαρτσελόνα

και ο Νούνιες συμπεριφέρονται στους παίκτες σαν

κουρέλια». Τα ΜΜΕ αρχίζουν να αλλάζουν γραμμή,

οι οπαδοί της Μπαρτσελόνα απαιτούν την επιστροφή

Σούστερ. Ο Βέναμπλς απολύεται. Ο «δαίμονας»

με το «Αγγελικό Πρόσωπο» κάνει μεγάλα ματς τη

χρονιά ’87-’88. Αλλά η πρόταση για ανανέωση

συμβολαίου αργεί και ο Σούστερ δεν περιμένει.

Οπότε, σκάει η βόμβα. Ρεάλ!!! Περιττό να σας

πούμε τι σήμαινε αυτή η μετακίνηση. Χαμός. Η

διετία του Σούστερ είναι άκρως επιτυχημένη με

δύο πρωταθλήματα και γενικώς (και παραδόξως)

χωρίς σημαντικά ζητήματα. Στα 1990 όμως οι

Μαδριλένοι τον θεωρούν... ηλικιωμένο και δεν του

κάνουν πρόταση ανανέωσης. Ο Σούστερ αποφασίζει

κόντρα σε κάθε λογική να πάει στην Ατλέτικο.

Που δεν είχε τη σύγχρονη ισχύ της. «Πριν φύγω

από εδώ θα υπενθυμίσω σίγουρα ποιος είναι ο

Σούστερ» δηλώνει. Η άνοδος της Ατλέτικο είναι

εμφανής και ο Σούστερ κρατά την υπόσχεσή του

έστω και στον τελευταίο του αγώνα. Τελικός του

1992, Ατλέτικο-Ρεάλ (2-0) και ανοίγει το σκορ με

ένα φάουλ.

Πριν το κλείσουμε με Ισπανία μεριά, ας δούμε και

δύο ενδεικτικά περιστατικά. Στα 1981 έγινε η περίφημη

απαγωγή του σέντερ φορ της Μπαρτσελόνα

Κίνι. Όταν οι δύο δράστες συνελήφθησαν (γενικά

συμπεριφέρθηκαν καλά στον Κίνι), αποκάλυψαν

ότι σχεδίαζαν να απαγάγουν τον Σούστερ. Αλλά

μετάνιωσαν γιατί θα ήταν ένας μεγάλος μπελάς.

Λίγα χρόνια αργότερα οι Ισπανοί ποδοσφαιριστές

αποφάσισαν να απεργήσουν ζητώντας καλύτερες

απολαβές και ασφάλιση. Όλοι οι ξένοι τους στήριξαν,

πλην ενός: «Οι Ισπανοί παίκτες λατρεύουν το

θέατρο και ετοιμάζονται για μία κωμωδία. Εγώ δεν

πρόκειται να απεργήσω».

Στα 33, το 1992, ο Σούστερ επιστρέφει Γερμανία

και στη Λεβερκούζεν. Τρία γεμάτα χρόνια. Παίζει

και μερικά ματς στο Μεξικό και τέλος καριέρας

στα 37 του. Από προπονητικής άποψης, η φοβερή

χρονιά στη Ρεάλ (2007-08) ήταν ένα σημάδι για

μεγάλα πράγματα. Αλλά.. έμεινε ως σημάδι.

ΓΕΡΜΑΝΊΑ ΚΑΙ... Η ΚΥΡΊΑ

ΓΚΆΜΠΙ

Γιατί όμως στεκόμαστε τόσο πολύ σε ένα... χαλασμένο

γρανάζι που δεν επέτρεψε στον Σούστερ να

γίνει σούπερ σταρ. Είμαστε στη δεκαετία του ’80.

Οι ευρωπαϊκοί αγώνες είναι λιγοστοί (με εννέα

έπαιρνες το Πρωταθλητριών). Τα τηλεοπτικά ματς

λίγα, ακόμη και στα μεγάλα πρωταθλήματα. Ουσιαστικά

το καλοκαιρινό ραντεβού κάθε δύο χρόνια,

στο Μουντιάλ και το Euro (το πρώτο με 8 ομάδες

και τελική φάση Ομίλων έγινε το 1980) ήταν η

παράσταση σε τεράστιο κοινό.

«Το ντόπινγκ μου πριν τους αγώνες με Ολλανδία

και Βέλγιο ήταν η Γκάμπι. Έπαιξα καλά γιατί την

είδα πριν τους αγώνες», δήλωσε ο Σούστερ μετά

το Euro80, όπου έκανε παπάδες. Η Γκάμπι μπήκε

στη ζωή του στα 1979. Πρώην μοντέλο, φίρμα στη

Γερμανία και κατά πολύ μεγαλύτερη (7 χρόνια) από

τον μόλις 20 χρονών Μπερντ. Μπήκε στη ζωή του,

παντρεύτηκαν άμεσα, άρχισαν την τεκνοποίηση (4

παιδιά). Η Frau Schuster, ανέλαβε τα ηνία στο σπίτι,

αλλά και τον ρόλο του μάνατζερ. Ήταν αυτή που

έχτισε τον ποδοσφαιρικό και όχι μόνο ναρκισισμό

του Σούστερ.

Από το καλοκαίρι του 1980, βασικά Εθνική Γερμανίας

γιοκ. Με πολλά απίστευτα περιστατικά. Στα

1981, η Γερμανία θα έδινε φιλικό με τη Βραζιλία,

αλλά η Μπαρτσελόνα είχε αγώνα κυπέλλου και

δεν έδωσε άδεια στον Σούστερ να ενσωματωθεί

με την Εθνική. Ο Σούστερ την κοπάνισε και

τσουπ εμφανίζεται στο ξενοδοχείο της Εθνικής. Η

Μπαρτσελόνα κατάπιε το περιστατικό, η γερμανική

Ομοσπονδία όχι. Κατσάδα και αιχμές για τον ρόλο

της συζύγου του. Οι ήδη τεταμένες σχέσεις του

Σούστερ με τον τεχνικό της Εθνικής Γιουπ Ντέρβαλ

έφεραν την πρώτη ρήξη. «Δεν πρόκειται να

ξαναπαίξω στην Εθνική όσο είναι εκεί ο Ντέρβαλ.

Έτσι και αλλιώς την ομάδα δεν την αποφασίζει

αυτός, αλλά ο Μπράιτνερ, με τον οποίο παίζουμε

στην ίδια θέση», είπε ο Σούστερ. Οπότε Μουντιάλ

1982 γιοκ. Η Ομοσπονδία ήταν πάντως έτοιμη να

βάλει νερό στο κρασί της και αμέσως μετά το Παγκόσμιο

Κύπελλο, έκανε την κίνηση συμφιλίωσης.

Μάλιστα ο Ντέρβαλ απολογήθηκε και στην Γκάμπι

για τις αιχμές περί κακής επιρροής στον άντρα της.

Ο Σούστερ επιστρέφει στα προκριματικά του Euro

1984, αλλά δεν θα παίξει ούτε στην τελική φάση,

ούτε σε οποιαδήποτε άλλη διοργάνωση. Η αλήθεια

είναι πως η Ομοσπονδία και κυρίως ο Φραντζ

Μπεκενμπάουερ, ειδικά μετά το φιάσκο (πάτωσε το

1984 η Εθνική) και τη λαϊκή απαίτηση (παρά τον

δύστροπο χαρακτήρα του ο Σούστερ ήταν εξαιρετικά

δημοφιλής), έκαναν πολλές προσπάθειες. Όμως

όλο και κάτι γινόταν και σκάλωνε η δουλειά. Οι

αιτίες; Euro 1984, ο Σούστερ αρνείται να ταξιδέψει

με την Εθνική στην Αλβανία. «Περιμένω το 2ο

παιδί μου και πρέπει να μείνω κοντά στη σύζυγό

μου. Η Εθνική και ο Ντέρβαλ ας περιμένουν. Έτσι

και αλλιώς πρέπει να περνώ περισσότερο χρόνο

με την οικογένειά μου». Η αλήθεια ότι η οικογένεια

Σούστερ είχε μέρες μέχρι τα γεννητούρια, αλλά η

Γκάμπι αποφάσισε και ο Μπερντ ακολούθησε.

Μουντιάλ 1986. Ο Μπεκενμπάουερ κάνει την

Ο «ΞΑΝΘΌΣ

ΆΓΓΕΛΟΣ» ΜΕ

ΤΟΝ ΔΑΙΜΌΝΙΟ

ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ

ΠΡΟΚΆΛΕΣΕ

ΠΟΛΛΈΣ ΦΟΡΈΣ

ΠΑΝΙΚΌ ΜΕ

ΤΙΣ ΔΗΛΏΣΕΙΣ

ΤΟΥ. «ΣΤΌΛΙΖΕ»

ΚΑΝΟΝΙΚΆ

ΠΡΟΠΟΝΗΤΈΣ ΚΑΙ

ΣΥΜΠΑΊΚΤΕΣ

κίνηση, η οικογένεια Σούστερ αποφασίζει πως δεν

πρόκειται να αλλάξει το πρόγραμμα διακοπών. Εuro

1988, νέα προσπάθεια από τον Μπεκενμπάουερ

που πάει προσωπικά στη Βαρκελώνη να συναντήσει

τον Μπερντ. Η συνάντηση δεν έγινε ποτέ. Η Γκάμπι

έχοντας «επισήμως» τον τίτλο του ατζέντη απαίτησε

ένα εκατομμύριο μάρκα πριν ξεκινήσει καν οποιαδήποτε

συζήτηση. Το 1990, έξι χρόνια μετά την

τελευταία του εμφάνιση με την Εθνική ο Σούστερ,

δήλωσε πως μετά από τόσα χρόνια δεν είχε καμία

διάθεση επιστροφής. Και κάπως έτσι κατέγραψε

μόνο 21 συμμετοχές με τη Γερμανία.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του τον Μάρτιο, τόνισε

πως μετάνιωσε για κάποιες από τις αποφάσεις του.

«Ήμουν νεαρός και απερίσκεπτος. Τότε δεν είχαμε

κάποιον να μας συμβουλέψει. Δεν είχαμε ατζέντη».

Είχε, παρόλο που δεν το παραδέχεται, την Γκάμπι,

που από την εποχή της Μπαρτσελόνα φρόντιζε και

αυτή να... στολίζει δημόσια του προπονητές τού

άντρα της. Ο Μπερντ χώρισε το 2008. Αν έπαιρνε

κάποιες άλλες αποφάσεις, αν ήταν παρών στα

μεγάλα ραντεβού με την Εθνική θα ήταν σούπερ

σταρ. Το γεγονός και μόνο ότι, παρά τα καπρίτσια

και τις δηλώσεις του, οι ιθύνοντες της Γερμανίας

τον ήθελαν αμάν αμάν να επιστρέψει λέει τα πάντα

για την αξία του. Παικταράς, αλλά και... δαίμων με

το αγγελικό πρόσωπο.

EconomyToday 103

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

«ΜΠΑΣΚΕΤΑ

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ»

ΑΠΟ MEDOCHEMIE

Ακόμα μια πρωτοποριακή δράση

για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

των μαθητών σχετικά με

το θέμα της ανακύκλωσης και τη

συμμετοχή τους σε ενέργειες φιλικές

προς το περιβάλλον, ανέλαβε η

Φαρμακοβιομηχανία Medochemie,

στο πλαίσιο του Προγράμματος

Εταιρικής Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής

της Ευθύνης. Συγκεκριμένα,

η Medochemie προέβη

στη δωρεά και εγκατάσταση της

«Μπασκέτας Ανακύκλωσης», κατά

τη διάρκεια εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε

στο Τσίρειο Γυμνάσιο

Λεμεσού, στην παρουσία του προέδρου

της Επιτροπής Προστασίας

του Περιβάλλοντος και Εξοικονόμησης

Ενέργειας της Medochemie,

δρος Χριστάκη Σεργίδη. Πρόκειται

για μια πρωτότυπη κατασκευή, με

το μήνυμα «Βάζουμε καλάθι στην

ανακύκλωση και σώζουμε τη Γη»,

η οποία επιλέχτηκε ως η καλύτερη

ιδέα, μετά από Ενδοσχολικό Διαγωνισμό.

Η «Μπασκέτα Ανακύκλωσης»

έχει στόχο την ευαισθητοποίηση

των μαθητών, οι οποίοι

μέσα από το παιχνίδι υιοθετούν την

κουλτούρα της ανακύκλωσης ως

μέρος της καθημερινότητάς τους,

βάζοντας «καλάθι» από υλικά PMD,

όπως άδεια μπουκάλια νερού, τενεκεδάκια

αναψυκτικών και άδειες

συσκευασίες χυμού.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΤΟ 13ο NICOSIA ECONOMIC CONGRESS

Το όραμα για ένα νέο οικονομικό μοντέλο αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του

13ου Nicosia Economic Congress που πραγματοποιήθηκε στις 9 Απριλίου

με κύριους χορηγούς την Παγκυπριακή Ασφαλιστική και την Hellenic Life. Οι

παρευρισκόμενοι είχαν και φέτος την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και

να αναλύσουν τάσεις, προοπτικές και προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ο CEO της HB Insurance Holding Χρίστος

Πατσαλίδης αναφέρθηκε στις εξελίξεις όσον αφορά τον κλάδο των ασφαλειών,

υπογραμμίζοντας ότι η ασφαλιστική βιομηχανία στην Κύπρο είναι και θα

συνεχίσει να είναι σημαντικός πυλώνας στην οικονομία μας, με τα συνολικά

ασφάλιστρα να αποτελούν περίπου το 4% του κυπριακού ΑΕΠ και τις ασφαλιστικές

εταιρείες ζωής να διαχειρίζονται ταμεία περίπου €1,5 δισ.. Σύμφωνα

με σχετικό ανακοινωθέν, ο κ. Πατσαλίδης υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι τόσο

η Παγκυπριακή Ασφαλιστική όσο και η Hellenic Life, στοχεύουν σε μια ολική

και όχι απλά ψηφιακή μεταμόρφωση με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των

πελατών τους. Aπό πλευράς του ο Χρίστος Εοτζουριάν, επικεφαλής Τεχνολογίας

και Ψηφιακής της Ελληνικής Τράπεζας έλαβε μέρος σε συζήτηση στρογγυλής

τραπέζης για τις προκλήσεις του τομέα της τεχνολογίας και τους τρόπους που

μπορεί να ενισχυθεί η ψηφιοποίηση της κυπριακής οικονομίας.

ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

«Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ»

Η PwC, στρατηγικός συνεργάτης του Junior

Achievement και διαχρονικός υποστηρικτής

πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην ενίσχυση της

νεανικής επιχειρηματικότητας και της Καινοτομίας,

συνέβαλε για ακόμα μία χρονιά στην επιτυχημένη

υλοποίηση των προγραμμάτων «Μαθητική Επιχείρηση»

και «Η Κοινότητά μας». Ο Οργανισμός

συγχαίρει όλους τους μαθητές/μαθήτριες που

συμμετείχαν στον διαγωνισμό για την Επιχείρηση

της Χρονιάς 2023 και εύχεται καλή επιτυχία στην

ομάδα «Freshies», από το G.C. School, που θα

εκπροσωπήσει την Κύπρο στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό

του JA Ευρώπης, ο οποίος θα διεξαχθεί

στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο 2023. Περισσότερα

από 20 στελέχη της PwC συμμετείχαν

εθελοντικά ως μέντορες στις μαθητικές ομάδες

του προγράμματος «Μαθητική Επιχείρηση».

Επιπλέον, η PwC διοργάνωσε μικρή εμπορική

έκθεση στο κεντρικό κτήριο του Οργανισμού,

όπου οι μαθητές/μαθήτριες είχαν την ευκαιρία

να παρουσιάσουν τις ιδέες και τα προϊόντα τους,

προωθώντας την επιχειρηματική τους δράση

σε δεκάδες μέλη του προσωπικού της PwC. Οι

μαθητικές εταιρείες δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο

του προγράμματος «Μαθητική Επιχείρηση» που

εφαρμόζεται στα Δημόσια και Ιδιωτικά Λύκεια

της Κύπρου. Εκτός από τον βασικό τίτλο για την

«Επιχείρηση της Χρονιάς 2023» και τους τίτλους

για τις δύο αναπληρωματικές νικήτριες ομάδες,

στους μαθητές-επιχειρηματίες απονεμήθηκαν

ειδικά βραβεία όπως καλύτερη καινοτόμα ιδέα,

καλύτερη επικοινωνιακή στρατηγική, υψηλότερες

πωλήσεις, καλύτερο λογότυπο, καλύτερο βίντεο

αλλά και καλύτερη ετήσια έκθεση.

104 EconomyToday

CLICK & COLLECT

ΑΠΟ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΑΛΦΑΜΕΓΑ

Βαδίζοντας πιστά στον δρόμο της Καινοτομίας

και της εξέλιξης, με στόχο τη συνεχή αναβάθμιση

των παρεχόμενων υπηρεσιών τους προς

όφελος των καταναλωτών, οι Υπεραγορές

Άλφαμεγα έθεσαν σε λειτουργία στις αρχές

Μαΐου τη νέα, καινοτόμα υπηρεσία αγορών Click

& Collect. Πρόκειται για μια πρωτοποριακή για

τα κυπριακά δεδομένα υπηρεσία, η οποία χωρίς

οποιαδήποτε επιπλέον χρέωση, δίνει στους

καταναλωτές τη δυνατότητα να παραλαμβάνουν

οι ίδιοι τα προϊόντα που παραγγέλνουν

μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος των

Υπεραγορών Άλφαμεγα, παρακάμπτοντας την

υπηρεσία delivery. Με πλεονέκτημα τη μέγιστη

ευκολία και ταχύτητα στην πραγματοποίηση των

αγορών, το Click & Collect προσφέρει στους

καταναλωτές την ευχέρεια να επιλέξουν οι ίδιοι

πότε θα παραλάβουν τα ψώνια τους.

PWC: ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ

Για άλλη μια χρονιά η PwC Κύπρου επιβράβευσε την

αριστεία αναγνωρίζοντας έμπρακτα τις επιδόσεις των εκπαιδευόμενων

λογιστών της και την προσπάθειά τους να

επιτύχουν τους στόχους τους και να διακριθούν. Σε ειδική

τελετή που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 5 Μαΐου

2023 στο Experience Center του Οργανισμού, παρουσία

του διευθύνοντος συμβούλου κ. Φίλιππου Σώσειλου και

της Επικεφαλής Ανθρώπινου Δυναμικού, κ. Άννας Λοΐζου,

τιμήθηκαν οι εκπαιδευόμενοι λογιστές οι οποίοι κατάφεραν

να πετύχουν σημαντικές διακρίσεις στις διεθνείς

εξετάσεις του ACCA. Συγκεκριμένα, για τις επιδόσεις τους

βραβεύτηκαν οι Alice Simpson, μέλος ACCA (εξετάσεις

Σεπτεμβρίου 2022), οι εκπαιδευόμενοι Amin Fataliev,

Gor Shahbazyan, Kirill Bogdanov, Alexander Kabanov

για την επιτυχία τους στις εξετάσεις ACCA Δεκεμβρίου

2022 και ο φοιτητής Θωμάς Θωμαΐδης για την επιτυχία

του στις εξετάσεις ACCA Μαρτίου 2023. Η Alice Simpson

κατέκτησε την 1η θέση παγκύπρια στην εξεταστική

περίοδο Σεπτεμβρίου 2022 και ολοκλήρωσε την

πιστοποίηση ACCA τον Δεκέμβριο του 2022. Ο Amin

Fataliev κατέκτησε την πρώτη θέση παγκύπρια και την

23η παγκοσμίως στο μάθημα Financial Reporting (FR).

Ο Gor Shahbazyan κατέκτησε την πρώτη θέση παγκύπρια

και την 37η παγκοσμίως στο μάθημα Advanced

Financial Management (AFM). Ο Kirill Bogdanov

κατέκτησε την πρώτη θέση παγκύπρια και την 8η θέση

παγκοσμίως στο μάθημα Strategic Business Reporting

(SBR). Ο Alexander Kabanov κατέκτησε την πρώτη θέση

παγκύπρια και τη 17η παγκοσμίως στο μάθημα Financial

Management (FM). Ο φοιτητής Θωμάς Θωμαΐδης

κατέκτη σε την πρώτη θέση παγκύπρια και την 32η

παγκοσμίως στο μάθημα Financial Management (FM).

QUICKHUB: ΕΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ

Η εποχή του QuickHub είναι γεγονός. Η νέα λειτουργία διαθέσιμη

μέσω των ψηφιακών καναλιών της Τράπεζας Κύπρου (Internet

Banking, BoC Mobile App), έρχεται να συνδέσει τις βασικές

τραπεζικές συναλλαγές με τον ψηφιακό κόσμο, προσφέροντας

έτσι μια απρόσκοπτη ψηφιακή εμπειρία. Η νέα, εύχρηστη

λειτουργία, αποτελεί ένα σύγχρονο ψηφιακό κατάστημα που

βρίσκεται κυριολεκτικά στα χέρια σου. Μέσω του QuickHub, οι

πελάτες της Τράπεζας έχουν άμεση πρόσβαση σε προϊόντα και

υπηρεσίες όπως άνοιγμα λογαριασμού, απόκτηση νέας κάρτας,

αίτηση προσωπικού δανείου, ενοικιαγορά αυτοκινήτου, κατάθεση

επιταγής ή ακόμη και ασφάλιση αυτοκινήτου και κατοικίας. Ο

διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου Πανίκος Νικολάου,

δήλωσε πως «η Τράπεζα χαράσσει την πορεία για νέες ψηφιακές

αλλαγές, επενδύοντας στην τεχνολογία και την Καινοτομία. Γίνεται

ουσιαστικά ο φορέας για την ομαλή μετάβαση των πολιτών

στην ψηφιακή εποχή. Το QuickΗub, αποτυπώνει για άλλη μια

φορά, πρόσθεσε, τη θέση μας, πως είμαστε ένας τεχνολογικός

Οργανισμός που παρέχει τραπεζικές υπηρεσίες». Ο διευθυντής

Διεύθυνσης Ψηφιακής Μεταμόρφωσης της Τράπεζας Κύπρου

Δημήτρης Νικολάου, δήλωσε, «πως η συνεχής εξέλιξη και η

παρουσίαση νέων καινοτόμων προϊόντων είναι στο DNA μας. Το

QuickHub της Τράπεζας, καθίσταται ένα μοναδικό πολυεργαλείο

στα χέρια των πελατών μας, οι οποίοι μπορούν να εκμεταλλευθούν

ένα σύνολο καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Η

ευκολία στη χρήση και η πρακτικότητά του, έχει ως αποτέλεσμα

την εξοικονόμηση χρόνου και πόρων ενώ παράλληλα, διευκολύνει

ακόμη περισσότερο τις καθημερινές τους τραπεζικές

συναλλαγές».

EconomyToday 105

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ BRAND

1967

Η ΑMBROSIA ΟILS

ΙΔΡΎΘΗΚΕ ΤΟ 1967 ΚΑΙ

ΛΕΙΤΟΎΡΓΗΣΕ ΣΤΟ ΧΩΡΙΌ

ΠΥΡΌΙ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΊΑΣ

ΛΕΥΚΩΣΊΑΣ.

1976

Μετά την τουρκική εισβολή επαναδραστηριοποιήθηκε

στη βιομηχανική

περιοχή Λάρνακας. Είναι η μοναδική

βιομηχανία διύλισης και εμφιάλωσης

φυτικών μαγειρικών λαδιών και

παραγωγής μαργαρίνης στην Κύπρο.

Παράγει έτοιμα ορεκτικά/σαλάτες και

διάφορα σος/σάλτσες, εμφιαλώνει

κυπριακό εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο

ενώ παράγει όλα τα πλαστικά

δοχεία εμφιάλωσης των προϊόντων

της. Οι ιδρυτές της εταιρείας επέλεξαν

το όνομα AMBROSIA (Αμβροσία) για

τα προϊόντα τους (στην Ελληνική Μυθολογία

είναι η τροφή των Θεών του

Ολύμπου) διότι ήθελαν να τονίσουν

την υψηλή ποιότητα που τα διακρίνει.

Χάρη στα ψηλά επίπεδα ποιότητας και

τεχνολογίας, η εταιρεία έγινε μια από

τις μεγαλύτερες στη Μ. Ανατολή με

ετήσια παραγωγή πέραν των

13.000. 000 λίτρων λαδιού.

2000

Η ΓΚΆΜΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ

ΕΜΠΛΟΥΤΊΖΕΤΑΙ ΜΕ

ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ ΤΟ 2000

ΛΑΝΣΆΡΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ

Η ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΗ ΣΕΙΡΆ

ΈΤΟΙΜΩΝ ΟΡΕΚΤΙΚΏΝ

(ΤΑΧΙΝΟΣΑΛΆΤΑ,

ΤΑΡΑΜΟΣΑΛΆΤΑ, ΧΟΎΜΟΙ

Κ.ΤΛ) ΚΑΙ ΔΙΆΦΟΡΩΝ

ΣΟΣ/ΣΆΛΤΣΕΣ (ΚΈΤΣΑΠ,

ΜΑΓΙΟΝΈΖΑ, ΜΟΥΣΤΆΡΔΑ).

2012

Σημαντικός σταθμός στην ιστορία

της εταιρείας ήταν το 2012

όπου αναβαθμίζεται με μηχανήματα

παραγωγής πλαστικών

για την παραγωγή νέας γενιάς

μπουκαλιών PET - τα οποία

κυριαρχούν στην αγορά.

1980

ΤΟ 1980 Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ

ΕΠΈΝΔΥΣΕ ΣΕ

ΜΗΧΑΝΉΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ

ΠΛΑΣΤΙΚΏΝ ΔΟΧΕΊΩΝ ΚΑΙ

ΠΩΜΆΤΩΝ. Η ΕΠΈΝΔΥΣΗ

ΑΥΤΉ ΑΝΑΒΑΘΜΊΣΤΗΚΕ

ΤΟ 1993.

2023

Για την ΑMBROSIA το 2023 είναι μια

χρονιά πρόκληση. Οι προσπάθειες

της εταιρείας επικεντρώνονται στο

δίπτυχο Ποιότητα – Ανάπτυξη Πωλήσεων.

Σήμερα το Brand Ambrosia

διανέμεται Παγκύπρια σε 1500 σημεία.

Εξάγεται σε περισσότερες από

20 χώρες (Ευρώπη Μέση Ανατολή,

Αραβικό Κόλπο, Ανατολική Ευρώπη,

Ινδικό Ωκεανό και Άπω Ανατολή). Η

AMBROSIA εδρεύει στη Λάρνακα και

έχει τρεις αποθήκες για τη διανομή

των προϊόντων (Λάρνακα, Λεμεσό

και Λευκωσία).

106 EconomyToday

Economy Today 84 June 2023

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Delete template?

Save as template ?