Real Estate 2024

2024

ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΊΟΙ

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ

4

7. EDITORIAL

8. ΔΙΑΝΥΟΥΜΕ ΚΡΙΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΠΡΟΣΙΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΣΤΕΓΑΣΗ

Συνέντευξη με τον Υπουργό Οικονομικών,

Μάκη Κεραυνό

12. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΠΟΛΟΣ ΕΛΞΗΣ

ΓΙΑ ΞΕΝΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ,

ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Συνέντευξη με τον CEO του Invest Cyprus,

Μάριο Τανούση

16. ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΕΣ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟΥ

Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του ΕΤΕΚ,

Κωνσταντίνο Κωνσταντή

20. Η ΚΥΠΡΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΝΕΟ

ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου

Μεγάλων Αναπτύξεων, Ανδρέα Δημητριάδη

24. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ

ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Του Προέδρου του Παγκύπριου Συνδέσμου

Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης, Γιάννη Μισιρλή

26. ΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ ΝΑ «ΚΤΙΣΟΥΜΕ»

ΤΟ REBRANDING ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Συνέντευξη με τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας

Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου

(Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.), Στέλιο Γαβριήλ

30. ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΖΕΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑ

Συνέντευξη με τον Διοικητικό Σύμβουλο και

Επικεφαλής του Τομέα Ακινήτων και Ανάπτυξης Γης

της KPMG Κύπρου, Χριστόφορο Αναγιωτό, και με

τον Senior Manager στο Deal Advisory της KPMG

Κύπρου, Μάριο Καπνίση

34. ΣΕ ΦΑΣΗ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου

Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων,

Πόλυ Κουρουσίδη

38. Η ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΝΤΕΧΕΙ

ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου

Εγγραφής Κτηματομεσιτών, Μαρίνο Κυναιγείρου

42. ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΟΑ

Του Προέδρου του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κύπρου,

Άλκη Δίκαιου

44. ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΧΡΗΖΕΙ ΝΟΜΙΚΗΣ

ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΣ

Της Ιδρύτριας και Προέδρου του Σωματείου

Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού χώρου (ΣΑΕΚ),

Μαρίας Μαυροκορδάτου

48. Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΕΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ

ΦΤΑΝΕΙ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΤΑ ΒΑΡΙΔΙΑ ΤΟΥ

Του Προέδρου του ΚΕΒΕ, Σταύρου Σταύρου

50. ΤΟΜΕΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Του Διευθυντή Οικονομίας και Διοίκησης της ΟΕΒ,

Αντώνη Φραγκούδη

52. Η ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ

ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΟΛΗ

Του Καθηγητή Πολεοδομίας και Προέδρου

του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο

Πανεπιστήμιο Frederick, Δρος Βύρωνα Ιωάννου

54. ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙ

ΚΑΠΟΙΟΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ;

Του Επίκουρου Καθηγητή στις Εκτιμήσεις Ακινήτων

και Προέδρου του Τμήματος Real Estate στο

Πανεπιστήμιο Νεάπολις, Δρος Θωμά Δημόπουλου

56. ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ

ΒΙΩΣΙΜΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Τμήματος

Αρχιτεκτονικής στη Σχολή Ανθρωπιστικών και

Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου

Λευκωσίας, Δρος Κίκας Ιωάννου Καζαμία

ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

60. ΜΑΡΙΝΑ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

64. CYFIELD

68. IMPERIO

72. KORANTINA HOMES

76. LEPTOS ESTATES

80. LIMASSOL GREENS

84. MARFIELD GROUP

88. ALTAMIRA REAL ESTATE

92. GOGORDIAN REAL ESTATE

5

6

EDITORIAL

Της Ευδοκίας Παπαδοπούλου

ΩΡΑ ΑΛΛΑΓΩΝ

Ο τομέας των ακινήτων αποδεικνύει, για άλλη μια χρονιά, πως δικαίως συγκαταλέγεται

ανάμεσα στους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας.

Πληθωριστικές πιέσεις, άνοδος των τιμών των οικοδομικών υλικών, ενεργειακή κρίση, υψηλά επιτόκια

αλλά και ευρύτερη γεωπολιτική αστάθεια συνθέτουν ένα σκηνικό πολλαπλών προκλήσεων,

με τον κατασκευαστικό κλάδο να επιδεικνύει, παρά τις διακυμάνσεις, αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα.

Μετά το ρεκόρ αγοραπωλησιών του προηγούμενου έτους αλλά και τη σταθερά ανοδική πορεία

των προηγούμενων χρόνων, με εξαίρεση την κάμψη της πανδημίας του Covid-19,

οι τομείς των ακινήτων και της ανάπτυξης γης εισέρχονται σε μια νέα φάση, με τους εμπλεκόμενους φορείς

να μιλούν για μετασχηματισμό αλλά και την ανάγκη για “rebranding”.

Στον πυρήνα η πράσινη μετάβαση, με τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες του κλάδου

να επικεντρώνονται στην υιοθέτηση των κριτηρίων ESG, αφού καλούνται πλέον να χαράξουν

την πορεία τους με βάση τις αρχές της βιωσιμότητας και με πυξίδα την Αειφόρο Ανάπτυξη.

Ταυτόχρονα, οι νέες τεχνολογίες και η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης συνιστούν αφενός σημαντική

πρόκληση, διανοίγουν αφετέρου πληθώρα ευκαιριών για όσους επενδύουν στο ψηφιακό τους μέλλον.

Στην εξίσωση προστίθεται το «καυτό» ζήτημα της προσιτής στέγης,

με τον Υπουργό Οικονομικών να διαμηνύει πως διανύουμε «μια κρίση οικονομικής προσιτότητας

για στέγαση». Σε συνέντευξή του, ο Μάκης Κεραυνός ξεκαθαρίζει πως οι τομείς των ακινήτων

και της ανάπτυξης γης αποτελούν βασικούς πυλώνες της οικονομικής στρατηγικής της χώρας μας,

υποδεικνύοντας, ωστόσο, το σοβαρό πρόβλημα στέγασης που έχει δημιουργηθεί και τονίζοντας

πως προτεραιότητα της Κυβέρνησης αποτελεί η επίλυσή του.

Άλλωστε, η πρώτη συμφωνία αξιοποίησης των αναθεωρημένων πολεοδομικών κινήτρων,

στο πλαίσιο της νέας ενιαίας στεγαστικής πολιτικής που εξήγγειλε η Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη

τον περασμένο Οκτώβριο, είναι πλέον γεγονός. Τον Ιούλιο έπεσαν και επίσημα οι υπογραφές μεταξύ

του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ), ως του εκτελεστικού βραχίονα

των στεγαστικών κινήτρων, και ιδιωτικής εταιρείας, για ανέγερση έξι μονάδων προσιτής στέγης

στο δημοτικό διαμέρισμα Ύψωνα του Δήμου Δυτικής Λεμεσού.

Μένει να διαφανεί το κατά πόσο ο κεντρικός στόχος της Κυβέρνησης για άμβλυνση

του στεγαστικού, μέσω των διαφόρων σχεδίων που έχουν εξαγγελθεί, θα επιτευχθεί.

Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα μεγαλύτερα διακυβεύματα αυτής της διακυβέρνησης,

την ώρα που η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα δοκιμαστεί ποικιλοτρόπως.

Μεγάλο στοίχημα βέβαια και η εφαρμογή της Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τις αλλαγές

που συνεπάγεται για τον κατασκευαστικό κλάδο, οι οποίες θέτουν στο επίκεντρο την πολυπόθητη πάταξη

της γραφειοκρατίας. Κρισιμότερη, ίσως, πρόκληση είναι το κατά πόσο θα καταστεί δυνατό να υπάρξει σαφής

προσανατολισμός και συντεταγμένη στρατηγική. Κυρίως, όμως, ξεκάθαρο και μακροπρόθεσμο όραμα για

το μέλλον του κυπριακού Real Estate, με οφέλη που θα εκτείνονται στην εγχώρια οικονομία στο σύνολό της.

7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΔΙΑΝΎΟΥΜΕ ΚΡΊΣΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΠΡΟΣΙΤΌΤΗΤΑΣ

ΣΤΗ ΣΤΈΓΑΣΗ

Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει το σοβαρό

πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί

και δίνει προτεραιότητα στην επίλυση

του στεγαστικού, διαμηνύει ο Υπουργός

Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός,

εστιάζοντας σε μέτρα που οδηγούν

σε αύξηση της προσφοράς και προκαλούν

μικρό δημοσιονομικό κόστος.

Εξηγεί, ακόμα, πως μια επαναξιολόγηση

από τις τράπεζες της επιτοκιακής

τους πολιτικής θα έδινε περαιτέρω

ώθηση στον τομέα των ακινήτων.

«Οι τομείς των ακινήτων και της

ανάπτυξης γης αποτελούν

βασικούς πυλώνες της οικονομικής

μας στρατηγικής» τονίζει

ο Υπουργός Οικονομικών,

Μάκης Κεραυνός, υποδεικνύοντας πως «η ενσωμάτωσή

τους στη συνολική στρατηγική ανάπτυξης είναι

καθοριστική για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων

οικονομικών στόχων της χώρας». Σημειώνει, ωστόσο,

πως «η ραγδαία αύξηση του κόστους ζωής την

τελευταία διετία έχει μειώσει το διαθέσιμο εισόδημα,

το οποίο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για απόκτηση

ή ενοικίαση κατοικίας», υπογραμμίζοντας πως αυτή

την περίοδο διανύουμε «μια κρίση οικονομικής προσιτότητας

για στέγαση». Σε συνέντευξή του στο The

Golden List of Real Estate, ο Υπουργός Οικονομικών

αναλύει την πορεία της κυπριακής οικονομίας και,

αξιολογώντας τις επιδόσεις της εγχώριας αγοράς

ακινήτων, επικεντρώνεται στο πολυσυζητημένο

κεφάλαιο «προσιτή στέγη». Δηλώνει ευθέως πως τα

υψηλά επιτόκια, σε συνδυασμό με τα αυξημένα κατασκευαστικά

κόστη, καθιστούν δύσκολη την απόκτηση

κατοικίας και μιλά για τον καθοριστικό ρόλο που

διαδραματίζουν οι τράπεζες καθώς και τις προτεραιότητες

της Κυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση.

Αναφέρεται, ακόμα, στα αναπτυξιακά έργα που προωθούνται

και στη σημασία του Σχεδίου Ανάκαμψης

και Ανθεκτικότητας στο δρόμο προς την πράσινη

μετάβαση, ενώ περιγράφει τα όσα δρομολογούνται

στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης, απαντώντας

στο τι αναμένει τον κατασκευαστικό κλάδο.

Τέλος, σημειώνει τα μεγάλα οφέλη που σηματοδοτεί

η λειτουργία γραφείου της ΕΤΕπ στην Κύπρο.

8

ΜΆΚΗΣ ΚΕΡΑΥΝΌΣ

ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ

Πώς αξιολογείτε την υφιστάμενη εικόνα της

κυπριακής οικονομίας και την πορεία της το

πρώτο εξάμηνο του 2024;

Η κυπριακή οικονομία, μετά την επιβράδυνση το

2023, με ρυθμό ανάπτυξης 2,5%, δείχνει σημάδια

ανάκαμψης, με τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ να

επιταχύνει στο 3,4% κατά το 1ο τρίμηνο. Η ανάπτυξη

προήλθε κυρίως από την εσωτερική ζήτηση και

ειδικά την κατανάλωση, η οποία παραμένει ένας από

τους δυνατούς μοχλούς ανάπτυξης. Από τομεακής

πλευράς, η ανάπτυξη κατά το πρώτο τρίμηνο είναι

ευρείας βάσης, με όλους τους τομείς να σημειώνουν

αύξηση, εξαιρουμένου του τομέα «Χρηματοπιστωτικές

και Ασφαλιστικές Δραστηριότητες».

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΕΤΑΙ Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ

Στο μέτωπο των τιμών, ο πληθωρισμός επιβραδύνεται

μετά τη σταδιακή διόρθωση των τιμών του

πετρελαίου, την εξομάλυνση των τιμών των τροφίμων

και τις προηγούμενες επιπτώσεις της σύσφιξης

της νομισματικής πολιτικής.

Ο πληθωρισμός κατά το 1ο εξάμηνο του 2024 περιορίστηκε

στο 2,1%, σε σύγκριση με 4,6% και 7,8%

κατά το 1ο εξάμηνο το 2023 και το 2022 αντίστοιχα.

Παράλληλα, ο Δείκτης Τιμών για αγορά «Ενέργειας»

παρουσίασε ετήσια ποσοστιαία μεταβολή ύψους 1,9%

κατά την υπό αναφορά περίοδο, χαμηλότερη από την

αύξηση που παρουσίασαν οι διεθνείς τιμές πετρελαίου,

ύψους 5,1%, απόρροια των μέτρων που έλαβε

η Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των πρόσφατων

πληθωριστικών πιέσεων, δηλαδή μείωση των φόρων

κατανάλωσης στα καύσιμα και επιχορήγηση των λογαριασμών

ρεύματος.

Είναι σημαντικό επίσης να αναφερθεί ότι ο δομικός

πληθωρισμός, από τον οποίο εξαιρούνται τα εποχικά

τρόφιμα καθώς και η «Ενέργεια», σημείωσε αύξηση

ύψους 2,2% κατά το 1ο εξάμηνο του 2024, σε σύγκριση

με ποσοστό 5,7% και 3,8% το 1ο εξάμηνο το 2023 και

2022 αντίστοιχα, ακολουθώντας σταθερά πτωτική

πορεία. Οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας δείχνουν

ανθεκτικότητα και ευελιξία. Το ποσοστό ανεργίας το

2023 μειώθηκε σημαντικά (στο 6,1%), με το επίπεδο

των κενών θέσεων να παραμένει υψηλό.

Ο αντίκτυπος από τον συνεχιζόμενο πόλεμο ήταν περιορισμένος,

και το πρώτο τρίμηνο το ποσοστό ανεργίας

μειώθηκε στο 6,0% σε σχέση με 6,8% το αντίστοιχο τρίμηνο

του 2023, γεγονός που καταδεικνύει περεταίρω

μείωση κατά το 2024.

ΣΕ ΑΝΟΔΙΚΗ ΤΡΟΧΙΑ

Ποιες οι εκτιμήσεις σας μέχρι το τέλος του έτους;

Με βάση τα στατιστικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα

κατά το 1ο εξάμηνο του 2024, όπως και τους ποιοτικούς

δείκτες, η κυπριακή οικονομία είναι σε ανοδική

τροχιά και αναμένεται για το 2024 να αναπτυχθεί με

ρυθμό γύρω στο 2,9%, να παρουσιάσει μείωση στον

πληθωρισμό στο 2,5% και μείωση στο ποσοστό

ανεργίας στο 5,8%.

ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ -

ΖΗΤΗΣΗΣ

Διανύουμε, ταυτόχρονα, μια περίοδο που

χαρακτηρίζεται από πολλαπλές προκλήσεις,

όπως η γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή

μας, το αυξημένο κόστος της ενέργειας και τα

υψηλά επιτόκια. Πώς επηρεάζουν τον κλάδο

των ακινήτων;

Όσον αφορά τον κλάδο των ακινήτων, οι διαθέσιμοι δείκτες

τιμών κατοικιών δείχνουν ότι συνεχίζεται η αύξηση

των τιμών κατοικιών, ωθούμενες κυρίως από τις αυξήσεις

στις τιμές διαμερισμάτων. Η ζήτηση για τα ακίνητα

είναι αυξημένη, ενώ από την πλευρά της προσφοράς

αυτή είναι περιορισμένη σε σχέση με τα ψηλά επίπεδα

ζήτησης. Η άνοδος των στεγαστικών επιτοκίων έχει επηρεάσει

σημαντικά τη ζήτηση νέων στεγαστικών δανείων.

ΣΕ ΡΟΛΟ - ΚΛΕΙΔΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Ειδικότερα, για το τελευταίο είχατε πολλάκις προβεί

σε εκκλήσεις προς τις τράπεζες να επαναξιολογήσουν

την επιτοκιακή τους πολιτική.

Το σχετικά υψηλό κόστος κατασκευής, παρόλο που οι

τιμές των κατασκευαστικών υλικών σταθεροποιούνται,

και τα υψηλά επιτόκια καθιστούν δύσκολο το θέμα της

Οι τομείς των

ακινήτων και

της ανάπτυξης

γης αποτελούν

βασικούς πυλώνες

της οικονομικής

μας στρατηγικής,

και η ενσωμάτωσή

τους στη συνολική

στρατηγική

ανάπτυξης είναι

καθοριστική για

την επίτευξη των

μακροπρόθεσμων

οικονομικών στόχων

της χώρας

απόκτησης προσιτής στέγασης. Έχουμε μια κρίση οικονομικής

προσιτότητας για στέγαση στις πόλεις και τα

περίχωρα κοντινά των πόλεων όπου υπάρχουν θέσεις

εργασίας. Η ραγδαία αύξηση του κόστους ζωής την

τελευταία διετία έχει μειώσει το διαθέσιμο εισόδημα,

το οποίο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για απόκτηση

ή ενοικίαση κατοικίας, κάτι που επιδεινώνει ακόμη

περισσότερο τα πράγματα.

Με βάση τα ψηλά κατασκευαστικά κόστη, τα όρια ως

προς τις δυνατότητες της κατασκευαστικής βιομηχανίας

(διαθεσιμότητα κατασκευαστικών υλικών, έλλειψη

προσωπικού), τα υψηλά επιτόκια, τη μείωση παραχώρησης

δανείων από πιστωτικά ιδρύματα, θα πρέπει να

δοθεί προτεραιότητα στην αξιολόγηση των μέτρων

που οδηγούν σε αύξηση της προσφοράς και προκαλούν

μικρό δημοσιονομικό κόστος. Μια επαναξιολόγηση

από τις τράπεζες της επιτοκιακής τους πολιτικής

θα μπορούσε να δώσει περαιτέρω ώθηση στον τομέα,

διότι θα μείωνε το κόστος δανεισμού και θα βοηθούσε

την προσιτή στέγαση.

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ Η ΣΥΜΒΟΛΗ

ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Κεντρικός άξονας της στρατηγικής του Υπουργείου

Οικονομικών είναι η δημιουργία ενός νέου

οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης που θα διευρύνει

την παραγωγική βάση της οικονομίας. Πώς

εντάσσονται οι τομείς των ακινήτων και ανάπτυξης

γης σε αυτό το πλαίσιο και σε τι είδους αναπτυξιακά

έργα και επενδύσεις προσανατολίζεται

η Κυπριακή Δημοκρατία;

Οι τομείς των ακινήτων και της ανάπτυξης γης αποτελούν

βασικούς πυλώνες της οικονομικής μας στρατηγικής

και η ενσωμάτωσή τους στη συνολική στρατηγική

ανάπτυξης είναι καθοριστική για την επίτευξη των

μακροπρόθεσμων οικονομικών στόχων της χώρας,

ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα

της κυπριακής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο.

Βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης παραμένει

η υιοθέτηση και εφαρμογή του ολοκληρωμένου και

μακροχρόνιου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης, «Όραμα

2035», με προτεραιότητα την ολοκλήρωση των έργων

που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

καθώς και των συγχρηματοδοτούμενων

έργων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία.

Η Κυβέρνηση αναλαμβάνει μια σειρά από αναπτυξιακά

έργα που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων της

κυπριακής οικονομίας. Όπως έχω ήδη αναφέρει, ιδιαίτερη

προτεραιότητα δίνεται στα έργα που αφορούν την

ανάπτυξη υποδομών, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα,

την υγεία, την εκπαίδευση, την ενέργεια και την

τεχνολογία. Παράλληλα, προωθούνται και έργα που

στοχεύουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που

σχετίζονται με το μεταναστευτικό πρόβλημα. Ενδεικτικά,

έχουν ολοκληρωθεί τα έργα City of Dreams και

η Μαρίνα Λεμεσού, ενώ σε τροχιά υλοποίησης βρίσκονται

τα έργα PEC, Land of Tomorrow, a multi-purpose

development in Agia Fyla, Limassol Greens, Engle Pine

Golf Resort και άλλες μαρίνες.

9


ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΕΠΙΛΥΣΗ

ΤΟΥ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟΥ

Προχωρήσατε, σε συνεργασία με άλλα αρμόδια

υπουργεία, στη λήψη πρόσθετων μέτρων

για προσέλκυση ξένων εταιρειών και υψηλής

εξειδίκευσης εργαζομένων. Η 3η Έκθεση Ανταγωνιστικότητας

της Κυπριακής Οικονομίας του

ΣΟΑΚ κατέγραφε, ωστόσο, πως η άφιξη μεγάλου

αριθμού έχει οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση για

ακίνητα και, κατ’ επέκταση, σε ραγδαία αύξηση

των τιμών τους. Ποιες ενέργειες γίνονται για εξισορρόπηση

της κατάστασης;

Η αυξημένη ζήτηση για ακίνητα και η ραγδαία αύξηση

των τιμών τους είναι αναμενόμενη, σε περιόδους

οικονομικής ανάπτυξης και εισροής νέων επενδυτών,

ξένων εταιρειών και εξειδικευμένου προσωπικού. Η

Κυβέρνηση αναγνωρίζει το σοβαρό πρόβλημα που έχει

δημιουργηθεί, ιδίως στη Λεμεσό, και δίνει προτεραιότητα

στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος, μέσω

της ενιαίας στεγαστικής πολιτικής που ανακοινώθηκε

τον Οκτώβριο του 2023. Η πολιτική αυτή περιλαμβάνει,

μεταξύ άλλων, το Σχέδιο “Built to Rent” και αναθεωρημένα

πολεοδομικά κίνητρα για τη δημιουργία προσιτής

στέγης. Επίσης, προωθείται η αύξηση του οικιστικού

αποθέματος με νέες κατασκευές και ανακαινίσεις

υπαρχόντων ακινήτων, μέσω του Σχεδίου «Ανακαινίζω

- Ενοικιάζω». Η εμπλοκή της ιδιωτικής οικοδομικής

βιομηχανίας και η νέα ηλεκτρονική διαδικασία αδειών

οικοδομής από τον Ιούλιο του 2024 στοχεύουν στη

μείωση της γραφειοκρατίας και την ταχεία αύξηση των

διαθέσιμων κατοικιών, συμβάλλοντας στη σταθεροποίηση

της αγοράς ακινήτων.

Παράλληλα, και ενώ γίνονται ενέργειες για προσέλκυση

περισσότερων εταιρειών, υπάρχει σοβαρό ζήτημα

στη διαθεσιμότητα επαγγελματικής στέγης, γεγονός

που επηρεάζει βέβαια και τις εγχώριες επιχειρήσεις,

δεδομένης της έλλειψης γραφειακών χώρων. Ποια

κίνητρα δίνονται για άμβλυνση του φαινομένου;

Η Kυβέρνηση έχει αναγνωρίσει το σοβαρό πρόβλημα

της έλλειψης επαγγελματικής στέγης και έχει θέσει σε

εφαρμογή διάφορα κίνητρα και στρατηγικές για την

αντιμετώπισή του. Τα αναθεωρημένα πολεοδομικά

κίνητρα για την αύξηση του οικιστικού αποθέματος,

μέσω νέων κατασκευών και ανακαινίσεων υπαρχόντων

ακινήτων, στα οποία γίνεται αναφορά πιο πάνω, αναμένεται

να βοηθήσουν στην αύξηση της προσφοράς

επαγγελματικής στέγης. Η νέα διαδικασία ηλεκτρονικής

υποβολής και εξέτασης αιτήσεων για άδειες οικοδομής

στοχεύει στη μείωση της γραφειοκρατίας και την

ταχεία έγκριση των οικοδομικών έργων, επιταχύνοντας

την κατασκευή νέων γραφειακών χώρων, όπως και ο

νέος νόμος για στρατηγικές επενδύσεις. Επιπλέον, η

Kυβέρνηση ενθαρρύνει τη συνεργασία με την ιδιωτική

οικοδομική βιομηχανία για την ανάπτυξη πολυλειτουργικών

κτηρίων που συνδυάζουν επαγγελματικούς και

οικιστικούς χώρους. Αυτή η στρατηγική συμβάλλει στη

δημιουργία περισσότερων επαγγελματικών χώρων και

καλύπτει τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Παράλληλα, η

10

Η Κυβέρνηση

αναγνωρίζει

το σοβαρό

πρόβλημα που έχει

δημιουργηθεί, ιδίως

στη Λεμεσό, και

δίνει προτεραιότητα

στην επίλυση

του στεγαστικού

προβλήματος,

μέσω της ενιαίας

στεγαστικής της

πολιτικής

Kυβέρνηση προωθεί και άλλα μέτρα για στήριξη των

ΜμΕ, όπως η δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού

Ανάπτυξης Επιχειρήσεων για ενίσχυση της πρόσβασης

στη χρηματοδότηση, αναγνωρίζοντας τις μεγάλες

προκλήσεις που οι επιχειρήσεις αυτές αντιμετωπίζουν.

ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

ΣΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Ανάμεσα στους τομείς που διαδραματίζουν

ουσιώδη ρόλο στην πορεία της Κύπρου προς την

πράσινη μετάβαση συγκαταλέγεται και ο κλάδος

των ακινήτων, καθώς αντιπροσωπεύει περίπου

το 40% των συνολικών εκπομπών άνθρακα. Τι

περιμένει τον κατασκευαστικό κλάδο στο πλαίσιο

της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης;

Ποια αντισταθμιστικά μέτρα μελετώνται;

Η Κύπρος φαίνεται να υστερεί σε αρκετούς περιβαλλοντικούς

στόχους και δεσμεύσεις για τις εκπομπές

αερίων του θερμοκηπίου, τη διαχείριση υδάτινων

πόρων και τη διαχείριση αποβλήτων, αφού τα τελευταία

χρόνια αναγόταν το θέμα στις συστάσεις του

Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς την Κύπρο. Την ίδια

ώρα, η Κύπρος επηρεάζεται άμεσα από τις κλιματικές

αλλαγές, αφού ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως

καύσωνες, ξηρασίες μεγάλης έντασης και έντονες

βροχοπτώσεις, εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Ως

εκ τούτου, η Κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη και τις

δεσμεύσεις της έναντι του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης

και Ανθεκτικότητας, προωθεί την πράσινη φορολογική

μεταρρύθμιση, με στόχο την αντιμετώπιση της

ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία θα περιστρέφεται

κυρίως σε τρείς πυλώνες:

(α) την ατμοσφαιρική ρύπανση,

(β) τη διαχείριση αποβλήτων και

(γ) τη διαχείριση υδάτινων πόρων.

Προς αυτή την κατεύθυνση, προωθείται πλαίσιο

επιβολής φόρου άνθρακα στα καύσιμα κίνησης

και φόρου άνθρακα στα καύσιμα παραγωγής σε

συγκεκριμένες ενεργοβόρες βιομηχανίες. Το πλαίσιο

αυτό θεωρούμε ότι θα μειώσει την εξάρτηση από τα

ορυκτά καύσιμα και οι καταναλωτές θα στραφούν

σε μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας και σε βιώσιμες

μεταφορές. Συγχρόνως, ως Κυβέρνηση, προωθούμε

έμπρακτα τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

που προέρχονται από διάφορες φυσικές διαδικασίες,

όπως ο ήλιος, ο άνεμος και άλλες, οι οποίες είναι

εναλλακτικές των παραδοσιακών πηγών ενέργειας

(π.χ. του πετρελαίου ή του άνθρακα).

Με αυτά τα δεδομένα, όλοι οι τομείς της οικονομίας,

συμπεριλαμβανομένου και του κλάδου των ακινήτων,

θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα περιβαλλοντικά

και οικονομικά δεδομένα, αφού αναπόφευκτα

οι τιμές των πρώτων υλών, των αγαθών και

των υπηρεσιών θα αντανακλούν το περιβαλλοντικό

κόστος που προκαλούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι

περιβαλλοντικοί φόροι επί των ρυπογόνων δραστηριοτήτων

θεωρούνται ως μέσο στην αλλαγή τη

ανθρώπινης συμπεριφοράς και ταυτόχρονα διορθώνουν

ενδεχόμενες στρεβλώσεις στην αγορά.

Το Υπουργείο Οικονομικών έχει δεσμευτεί ότι η πράσινη

φορολογική μεταρρύθμιση θα είναι δημοσιονομικά

ουδέτερη. Άρα, οποιαδήποτε έσοδα θα εισπράξει

το Κράτος από τέτοια επιβολή θα δοθούν πίσω στους

καταναλωτές ως αντιστάθμισμα, δίνοντας βέβαια

έμφαση στους ενεργειακά πιο ευάλωτους πολίτες.

Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού

του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Κύπρου αφορά την κατανομή πόρων προς

τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία. Σε

ποιες δράσεις προβαίνετε για προώθηση

«πράσινων» πρακτικών;

Ως αρχή, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και η

χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον κτιριακό

τομέα αποτελούν σημαντικά μέτρα που απαιτούνται

για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Προς

αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο Οικονομικών έχει

προωθήσει φορολογικά νομοθετήματα για ενθάρρυνση

της ενεργειακής αναβάθμισης και εξοικονόμησης

της ενέργειας των επιχειρήσεων, με απώτερο

στόχο τη μείωση των λειτουργικών δαπανών τους.

Συγκεκριμένα, έχει ψηφισθεί σχετική φορολογική νομοθεσία,

ώστε να παραχωρείται αυξημένη κεφαλαιουχική

έκπτωση σε νομικά πρόσωπα για κεφαλαιουχικές

δαπάνες που διενεργούνται για τη βελτίωση της ενεργειακής

απόδοσης των κτηρίων, για τεχνικά συστήματα

ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων, συστήματα ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας, για μπαταρίες αποθήκευσης

ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και αγορά ηλεκτρικών

οχημάτων και σημείων φόρτισης. Οι υπό αναφορά

δαπάνες δύναται να πραγματοποιηθούν εντός των

φορολογικών ετών 2023, 2024, 2025 και 2026. Το υπό

αναφορά νομοθέτημα θεωρείται ότι ήδη έχει βοηθήσει/ενθαρρύνει

αρκετές επιχειρήσεις να προβούν σε

κεφαλαιουχικές δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης.

Παράλληλα, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει διαθέσει

κατάλληλους πόρους, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης

και Ανθεκτικότητας, για πληθώρα μεταρρυθμίσεων

και επενδύσεων προς επίτευξη της πράσινης οικονομίας,

όπως για παράδειγμα το σχέδιο χορηγιών για

προώθηση επενδύσεων ενεργειακής αναβάθμισης σε

ΜΜΕ, Δήμους, Κοινότητες και στον Ευρύτερο Δημόσιο

Τομέα, τα σχέδια χορηγιών για προώθηση των ΑΠΕ και

μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες, καθώς

και αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά

με άτομα με αναπηρίες, το σχέδιο χορηγιών

για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε

βιομηχανίες, επιχειρήσεις και οργανισμούς.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΤΕΠ

Ως αποτέλεσμα των δικών σας προσπαθειών,

η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ)

αποφάσισε να εγκαινιάσει γραφεία στην

Κύπρο. Πόσο έχει επωφεληθεί η Κύπρος από

χρηματοδοτήσεις μέσω ΕΤΕπ και τι σημαίνει

πρακτικά αυτή η εξέλιξη για την εγχώρια

επιχειρηματική κοινότητα;

Όλοι οι τομείς

της οικονομίας,

συμπεριλαμβανομένου

και του κλάδου των

ακινήτων, θα πρέπει

να προσαρμοστούν στα

νέα περιβαλλοντικά και

οικονομικά δεδομένα,

αφού αναπόφευκτα

οι τιμές των πρώτων

υλών, των αγαθών

και των υπηρεσιών

θα αντανακλούν το

περιβαλλοντικό κόστος

που προκαλούν

Η Κύπρος λαμβάνει τη μεγαλύτερη, κατά κεφαλήν,

στήριξη της ΕΤΕπ από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην

Ευρώπη. Ειδικότερα, από το 1981 μέχρι σήμερα, η

ΕΤΕπ έχει στηρίξει συνολικά 80 έργα με χρηματοδότηση

συνολικού ύψους €5,3 δις, που αντιστοιχεί περίπου

στο 20% του εθνικού ΑΕΠ. Η ΕΤΕπ συνιστά έναν

από τους πιο αξιόπιστους εταίρους της Κύπρου, αφού

πέραν της συνεχούς έμπρακτης παρουσίας της στη

χώρα μας, με χρηματοδοτήσεις πλειάδας έργων τόσο

του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, σε περιόδους

κρίσης στήριξε την κυπριακή οικονομία, τις

τράπεζες καθώς και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις,

προσφέροντας χρηματοδότηση σε διάφορα μέτρα

της Κυπριακής Κυβέρνησης.

Η λειτουργία γραφείου της ΕΤΕπ στην Κύπρο, η οποία

βρίσκεται στο ανατολικότερο σημείο της ΕΕ στο σταυροδρόμι

τριών ηπείρων, όπου και δραστηριοποιείται

η ΕΤΕπ, συνιστά ορόσημο τόσο για την Κύπρο όσο και

για τον Όμιλο της ΕΤΕπ. Το άνοιγμα τοπικού γραφείου

της ΕΤΕπ στην Κύπρο θα ενδυναμώσει περαιτέρω

τη συνεργασία της Τράπεζας με τους διάφορους

τοπικούς φορείς και εταίρους, τόσο στο δημόσιο όσο

και στον ιδιωτικό τομέα, και θα επιφέρει σημαντικά

οφέλη για την Κύπρο, αφού θα παρέχεται η δυνατότητα

άμεσης ανταπόκρισης της Τράπεζας στις ανάγκες

της κυπριακής οικονομίας. Περαιτέρω, με τη λειτουργία

γραφείου της ΕΤΕπ στην Κύπρο, οι διάφοροι

κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς θα επωφελούνται μέσω

της αξιοποίησης της εμπειρογνωμοσύνης του προσωπικού

της Τράπεζας και της τεχνικής υποστήριξης

που δυνατό να τους προσφέρουν κατά την αξιολόγηση

αλλά και την εκτέλεση των διαφόρων έργων.

11


ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΣ ΠΌΛΟΣ

ΈΛΞΗΣ ΓΙΑ ΞΈΝΟΥΣ

ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΤΑ ΑΚΊΝΗΤΑ,

ΠΑΡΆ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Ο Invest Cyprus στοχεύει στην

προσέλκυση επενδύσεων σε

βιώσιμα έργα που θα ενισχύσουν

την κυπριακή οικονομία, τονίζει

ο CEO του Οργανισμού, Μάριος

Τανούσης. «Επικεντρωνόμαστε

στις επαγγελματικές υπηρεσίες

και το headquartering,

προωθώντας την Κύπρο

ως επιχειρηματικό κόμβο σε

εξειδικευμένες εταιρείες».

ΜΆΡΙΟΣ ΤΑΝΟΎΣΗΣ

CEO INVEST CYPRUS

Βέβαιος για την ικανότητα της χώρας μας

να αφουγκράζεται και να προσαρμόζεται

στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των

ξένων επενδυτών εμφανίζεται o CEO

του Invest Cyprus, Μάριος Τανούσης,

τονίζοντας πως η Κύπρος παραμένει ακόμη «πολύ

ανταγωνιστική». Υπογραμμίζει, παράλληλα, πως «τα

ακίνητα αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης», παρά τις

πολλαπλές προκλήσεις, και μιλά για τις προοπτικές

που διανοίγονται για τον κλάδο δια μέσου πολλών

και διαφορετικών άλλων τομέων. Σε συνέντευξή του,

μιλά για τις μεταρρυθμίσεις που δρομολογούνται, με

σκοπό να ενισχύσουν την ελκυστικότητα της Κύπρου,

αναδεικνύοντας, ταυτόχρονα, την καθοριστική συμβολή

του Invest Cyprus σε αυτή την προσπάθεια. Αναλύει,

μεταξύ άλλων, τη σημασία του headquartering

και υποδεικνύει πού θα πρέπει να εστιάσει η Κύπρος,

αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.

12

Ποιες είναι σήμερα οι κυριότερες προκλήσεις

που αντιμετωπίζουμε ως χώρα σε σχέση με την

προσέλκυση ξένων επενδυτών;

Παρά το ανταγωνιστικό παγκόσμιο τοπίο, η Κύπρος

παραμένει πολύ ανταγωνιστική και αντιμετωπίζει

συνεχώς τις όποιες προκλήσεις εμφανίζονται.

Αυτό αποδεικνύεται και από τη διεθνή αναγνώριση,

αφού η Κύπρος βρίσκεται στις πέντε πρώτες χώρες

παγκοσμίως όσο αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις

σε σχέση με το ΑΕΠ, ενώ έχει επίσης καταταχθεί

ανάμεσα στις τρεις πρώτες χώρες σε σχέση με την

ανάκαμψη μετά την πανδημία. Εξάλλου, η χώρα μας

έλαβε πρόσφατα περαιτέρω διεθνή αναγνώριση

από τους έγκριτους διεθνείς οίκους αξιολόγησης,

Moody’s, S&P και Fitch, οι οποίοι αναβάθμισαν την

πιστοληπτική της ικανότητα με θετικές προοπτικές.

Παράλληλα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ)

απηχεί αυτή την αισιοδοξία, προβλέποντας σταθερή

ανάπτυξη που υποστηρίζεται από την αύξηση των

εισοδημάτων, τις αυξημένες άμεσες ξένες επενδύσεις

και τη ζωτικής σημασίας χρηματοδότηση από το

Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ.

Υπάρχουν επίσης και άλλα παραδείγματα, όπως η

ίδρυση γραφείου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων

(ΕΤΕπ) στην Κύπρο, που σηματοδοτεί ένα

σημαντικό ορόσημο, με τη Λευκωσία να εντάσσεται

στο δίκτυο εξωτερικών γραφείων της ΕΤΕπ σε ολόκληρη

την ΕΕ. Ομοίως, η εξαγορά της Ελληνικής

Τράπεζας από την Eurobank αποτελεί επίσης ένα

μήνυμα μιας ισχυρής οικονομίας, ενώ την ίδια ώρα

σηματοδοτεί έναν τραπεζικό τομέα που θα έχει

αυξημένη ανθεκτικότητα και σταθερότητα, γεγονός

που αποτελεί πολύ θετικό σημάδι για την εμπιστοσύνη

των επενδυτών στη σταθερότητα της χώρας

μας.

Φυσικά, όλα αυτά αποτελούν απόδειξη της ικανότητάς

μας ως χώρα να αφουγκραζόμαστε και να προσαρμοζόμαστε

στις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις

απαιτήσεις των επενδυτών, και να ανταποκρινόμαστε

στις όποιες προκλήσεις, προκειμένου να ενισχύσουμε

περαιτέρω την ελκυστικότητα της Κύπρου ως

επιχειρηματικού και επενδυτικού προορισμού.

Αυτές οι θετικές προοπτικές οφείλονται κυρίως

στην αποστολή και στις προσπάθειες του Invest

Cyprus και της Κυπριακής Κυβέρνησης να συνεργάζονται

επιτυχώς με επενδυτές και επιχειρήσεις,

καλλιεργώντας ουσιαστικές και αποδοτικές σχέσεις

για την περαιτέρω ενίσχυση της οικονομίας.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δύο

σημαντικές πρωτοβουλίες που οργάνωσε ο

Invest Cyprus σε συνεργασία με την Κυβέρνηση

και επενδυτές. Αυτές οι δράσεις προσέφεραν μια

πλατφόρμα για παραγωγικές συζητήσεις μεταξύ

επενδυτών και Κυβέρνησης, επιτρέποντας την

ανταλλαγή απόψεων και την έκφραση ανησυχιών.

Στις πρωτοβουλίες αυτές συμμετείχε ο Πρόεδρος

της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος

σημείωσε τη δέσμευση της χώρας στην κατανόηση

και την αντιμετώπιση των αναγκών των ξένων

εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.

ΔΡΟΜΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Ποια βήματα γίνονται προς αυτή την

κατεύθυνση;

Στο πλαίσιο αυτών των συνεχιζόμενων προσπαθειών

για την περαιτέρω ενίσχυση της ελκυστικότητας

της Κύπρου ως επενδυτικού και επιχειρηματικού

προορισμού, αρκετές σημαντικές μεταρρυθμίσεις

βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η ψήφιση του νόμου

για τη διαχείριση κεφαλαίων (Fund Administration

Law), ο οποίος θα προσφέρει ένα ισχυρό ρυθμιστικό

πλαίσιο για την αποτελεσματική διαχείριση των

επενδυτικών κεφαλαίων. Συγχρόνως, αναμένεται η

έγκριση του νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις

και αναπτύξεις, που στοχεύει στη διευκόλυνση και

προώθηση μεγάλων επενδύσεων. Η αποτελεσματική

εφαρμογή του μηχανισμού Blue Visa είναι επίσης

κρίσιμη για την προσέλκυση και διατήρηση κορυφαίων

διεθνών ταλέντων. Ο περί Ομορρύθμων και

Ετερορρύθμων Συνεταιρισμών και Εμπορικών Επωνυμιών

Νόμος για τα επενδυτικά ταμεία, ο οποίος

βρίσκεται επίσης σε αναμονή, αναμένεται να δημιουργήσει

μια σαφή και αποτελεσματική δομή για τις

Η προσέλκυση

επενδύσεων σε

τομείς, όπως

ο τουρισμός,

η ενέργεια, η

εκπαίδευση και η

τεχνολογία, έχει

έμμεσο αντίκτυπο

στην αγορά

ακινήτων, καθώς

κάθε επένδυση

δημιουργεί ανάγκες

για ξενοδοχεία,

γραφεία, εργοστάσια

ή στέγαση του

ανθρώπινου

δυναμικού που

έρχεται στην Κύπρο

εταιρικές σχέσεις των ταμείων. Τέλος, αναμένεται

να ληφθούν επιπλέον μέτρα για τον εξορθολογισμό

των διαδικασιών και τη μείωση του χρόνου που

απαιτείται για την αδειοδότηση και την είσοδο στην

αγορά έργων, με στόχο τη βελτίωση της συνολικής

αποτελεσματικότητας της επενδυτικής διαδικασίας.

ΠΡΟΣΕΛΚΥΟΝΤΑΣ

ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Ο τομέας των ακινήτων της Κύπρου αποτελούσε

για πολλά χρόνια πόλο έλξης για τους

ξένους επενδυτές. Με όσα έχουν μεσολαβήσει,

εξακολουθεί να είναι ελκυστικός κατά την

άποψή σας; Υπάρχει ενδιαφέρον από το εξωτερικό

και πόσο ψηλά είναι στις προτεραιότητές

σας ως Invest Cyprus η προώθηση του κλάδου;

Τα ακίνητα αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης για

τους ξένους επενδυτές στην Κύπρο εδώ και πολλά

χρόνια, και αυτό συνεχίζει να ισχύει, παρά τις

διάφορες προκλήσεις. Σύμφωνα με στοιχεία της

PwC, το 2023 υπήρχαν 6.900 ακίνητα που αποκτήθηκαν

από ξένους αγοραστές, σημειώνοντας

ετήσια αύξηση 16% από το 2022 (5.928 ακίνητα).

Η αύξηση αυτή αντανακλά το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον

από ξένες εταιρείες και οντότητες που

μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στην Κύπρο.

Αυτό συνάδει και με το στρατηγικό πλάνο του

Invest Cyprus, το οποίο στοχεύει στην προσέλκυση

επενδύσεων σε βιώσιμα έργα που θα

ενισχύσουν την κυπριακή οικονομία. Επικεντρωνόμαστε

στις επαγγελματικές υπηρεσίες και το

headquartering, προωθώντας την Κύπρο ως επιχειρηματικό

κόμβο σε εξειδικευμένες εταιρείες.

Αν και ο Invest Cyprus δεν προωθεί άμεσα ακίνητα,

όπως διαμερίσματα, η στρατηγική μας για

την προσέλκυση ξένων επενδύσεων έχει σημαντική

επίδραση στην ανάπτυξη του τομέα των

ακινήτων, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε

σύγκριση με προηγούμενες πρακτικές. Η προσέλκυση

επενδύσεων σε τομείς, όπως ο τουρισμός,

η ενέργεια, η εκπαίδευση και η τεχνολογία, έχει

έμμεσο αντίκτυπο στην αγορά ακινήτων, καθώς

κάθε επένδυση δημιουργεί ανάγκες για ξενοδοχεία,

γραφεία, εργοστάσια ή στέγαση του ανθρώπινου

δυναμικού που έρχεται στην Κύπρο.

Γίνονται σημαντικές προσπάθειες για

καθιέρωση της Κύπρου ως προορισμού

headquartering, κάτι που αναμφίβολα

επηρεάζει και τον κλάδο των ακινήτων.

Ποιους στοχεύουμε σε αυτό το πλαίσιο και

ποιες επαρχίες θα λέγατε πως επωφελούνται

περισσότερο από την εγκατάσταση ξένων

εταιρειών; Επίσης, πώς αξιολογείτε τα

κίνητρα που παρέχονται από πλευράς

Κυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση;

Η προώθηση του headquartering και των περιφερειακών

γραφείων διοίκησης έχει προκαλέσει σημα-

13


ντική αύξηση στη ζήτηση για ακίνητα σε όλη την

Κύπρο. Από το 2018, ο Invest Cyprus ενσωμάτωσε

αυτή τη στρατηγική στο πλάνο του και σε συνεργασία

με τον ιδιωτικό τομέα με πολύ θετικό αντίκτυπο.

Η ίδρυση περιφερειακών γραφείων από πολυεθνικές

εταιρείες συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη

και δημιουργεί νέες ευκαιρίες στον τομέα των

ακινήτων. Αυτή η στρατηγική ενισχύει τον ίδιο τον

κλάδο και, κατ’ επέκταση, την οικονομία της χώρας,

προάγοντας την ευημερία. Όλες οι επαρχίες, από

την ελεύθερη Αμμόχωστο μέχρι τη Λευκωσία, τη

Λάρνακα, την Πάφο και τη Λεμεσό, έχουν ωφεληθεί

από το headquartering που συνοδεύει την έλευση

ξένων επενδύσεων στην Κύπρο.

H ιδιότητα της Κύπρου ως μέλους της ΕΕ, μαζί με το

ευνοϊκό φορολογικό της περιβάλλον και τη στρατηγική

γεωγραφική της θέση που συνδέει την περιοχή

MENA, την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, είναι

καθοριστική για την προσέλκυση τέτοιων επενδύσεων

για την εγκατάσταση κεντρικών γραφείων.

Παράλληλα, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τον

εξορθολογισμό της γραφειοκρατίας, τη διευκόλυνση

της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τη βελτίωση

των υποδομών, οι οποίες συνεχίζουν να προσελκύουν

αυτού του είδους επενδύσεις.

Από την άλλη, και ενώ γίνονται ενέργειες για

προσέλκυση περισσότερων εταιρειών, υπάρχει

σοβαρό ζήτημα στη διαθεσιμότητα επαγγελματικής

στέγης, κάτι που επηρεάζει και τις εγχώριες

επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα η αυξημένη

ζήτηση για ακίνητα από την άφιξη μεγάλου

αριθμού ξένων εργαζομένων, ειδικότερα υψηλών

εισοδημάτων, οδηγεί και σε αύξηση των

ενοικίων. Μπορεί να βρεθεί χρυσή τομή;

Για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, πρέπει

να βρούμε μια ισορροπημένη προσέγγιση, χωρίς να

διαταράξουμε την αγορά -η οποία καθορίζεται από την

προσφορά και τη ζήτηση- που θα επιτρέπει τη δημιουργία

νέων επαγγελματικών χώρων, την αναβάθμιση

των υφιστάμενων και τη στήριξη των τοπικών

επιχειρήσεων.

Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι, όπως σε κάθε

οικονομικό κύκλο, η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα

των οικονομικών πολιτικών είναι απαραίτητες για

την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών.

Όταν οι πολιτικές είναι συνεπείς διαχρονικά, οι επενδυτές

είναι πιο διατεθειμένοι να κάνουν μακροπρόθεσμες

επενδύσεις. Αυτή η εμπιστοσύνη συμβάλλει στην

τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης με τη χρηματοδότηση

νέων έργων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και

την ενίσχυση της παραγωγικότητας.

Καθώς η οικονομική ανάπτυξη διατρέχει κυκλικά την

οικονομία, δημιουργεί οφέλη σε διάφορους τομείς. Ως

εκ τούτου, οραματιζόμαστε ότι ο τοπικός αντίκτυπος

των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) θα γίνεται ολοένα

και πιο ορατός, τόσο σε όρους πραγματικού ΑΕΠ

όσο και σε όρους συνολικής οικονομικής ανάπτυξης.

14

Όλες οι επαρχίες,

από την ελεύθερη

Αμμόχωστο μέχρι

τη Λευκωσία, τη

Λάρνακα, την

Πάφο και τη

Λεμεσό, έχουν

ωφεληθεί από το

headquartering

που συνοδεύει

την έλευση ξένων

επενδύσεων

Συγχρόνως, οι αρμοδιότητες του Invest Cyprus

είναι η προώθηση της Κύπρου ως κορυφαίου

παγκόσμιου προορισμού για διαμονή, εργασία και

επιχειρηματική δραστηριότητα και η καθιέρωση

της χώρας ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου.

Λειτουργούμε ως ένα One Stop Shop, από την προώθηση

της Κύπρου ως ελκυστικού επενδυτικού

κόμβου και τη διευκόλυνση των επενδυτών κατά

τη διαδικασία μετεγκατάστασης μέχρι την παροχή

συνεχιζόμενων υπηρεσιών μετεγκατάστασης.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε συνεννόηση με

τον Invest Cyprus έχουν ήδη επίγνωση της διαμορφούμενης

κατάστασης και τονίζουν τη σημασία της

εξεύρεσης της σωστής ισορροπίας στις πολιτικές,

ώστε να διασφαλιστεί ότι η ευρύτερη οικονομία θα

αξιοποιήσει τα οφέλη από την προσέλκυση άμεσων

ξένων επενδύσεων.

ΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ.. WIN - WIN

Ένα από τα εργαλεία που έχετε εγκαινιάσει

είναι το Project Bank, το οποίο στην ουσία

φέρνει κοντά ιδιοκτήτες έργων με δυνητικούς

επενδυτές. Για τι ακριβώς πρόκειται;

Το Project Bank είναι μια πρωτοβουλία του Invest

Cyprus, σε συνεργασία με τον κρατικό και ιδιωτικό

τομέα, η οποία είναι αφιερωμένη στην ενίσχυση

της ενημέρωσης για την Κύπρο ως προορισμό για

διεθνείς εταιρείες και άμεσες ξένες επενδύσεις σε

συγκεκριμένα και αδειοδοτημένα έργα. Στην ουσία,

είναι ένα εργαλείο που βοηθά τους επενδυτές να

εντοπίσουν τις κατάλληλες ευκαιρίες της αγοράς

για έργα με έδρα την Κύπρο. Πρόκειται για μια πλατφόρμα

επενδυτικών έργων, που σκοπό έχει να συνδέει

επενδυτές και ιδιοκτήτες έργων μέσω μιας διεξοδικής

διαδικασίας επιλογής, που τους επιτρέπει να

βρουν επενδυτικές ευκαιρίες που τους ενδιαφέρουν.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση αυτού

του εργαλείου στον μέγιστο δυνατό βαθμό είναι η

αδειοδότηση έργων, που θα διευρύνουν το φάσμα

των επιλογών και θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή

επενδυτών, προωθώντας παράλληλα τις συμπράξεις

δημόσιου - ιδιωτικού τομέα (PPPs). Χρειάζεται,

βέβαια, πολύ προσεκτικός σχεδιασμός από τα προπαρασκευαστικά

στάδια ενός τέτοιου έργου, για να αποφευχθούν

τυχόν δυσάρεστες εκπλήξεις που ενδεχομένως

να προκύψουν στη συνέχεια και που μπορεί

να συνδέονται με τεχνικές ή άλλες παραμέτρους.

Έχει παρατηρηθεί πως αρκετοί ξένοι επενδυτές

επιλέγουν να αγοράζουν γη, την οποία

αναπτύσσουν και ακολούθως προχωρούν

με πωλήσεις κυρίως σε συμπατριώτες τους.

Έχετε διαπιστώσει αυτό το φαινόμενο;

Η αγορά γης από ξένους επενδυτές που την αναπτύσσουν

και πωλούν κυρίως σε συμπατριώτες

τους είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε

πολλές αγορές, συμπεριλαμβανομένης και της

Κύπρου. Αυτό οφείλεται σε στρατηγικές που αξιοποιούν

οι επενδυτές, όπως η αξιοποίηση των

δικτύων και διασυνδέσεών τους στις αντίστοιχες

χώρες τους, οι οποίες συχνά είναι μεγαλύτερες

αγορές. Επιπλέον, βασίζονται στην εμπιστοσύνη

των συμπατριωτών τους.

Η στοχευμένη προώθηση ξένων επενδυτών που

αγοράζουν γη και πωλούν κυρίως σε συμπατριώτες

τους δεν αποτελεί αρνητικό φαινόμενο, αλλά

μια φυσική εξέλιξη που δείχνει τη σημασία της

ελεύθερης αγοράς και των στρατηγικών προώθησης.

Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθεί ότι

η Κύπρος, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, λειτουργεί

υπό ένα εναρμονισμένο ρυθμιστικό πλαίσιο που

προάγει την ελεύθερη κίνηση αγαθών, υπηρεσιών,

κεφαλαίων και προσώπων, διευκολύνοντας τις

ξένες επενδύσεις και την ανάπτυξη ακινήτων.

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΌ ΠΛΕΟΝΈΚΤΗΜΑ

Η ΓΕΩΓΡΑΦΊΑ

Με ποιους άλλους τρόπους θα μπορούσε η

Κύπρος να προσελκύσει ποιοτικές επενδύσεις

στον κλάδο των ακινήτων;

Μια σημαντική προσέγγιση για την Κύπρο θα

ήταν η ενίσχυση της προώθησης της χώρας στην

ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, τονίζοντας τη

Η στοχευμένη

προώθηση ξένων

επενδυτών που

αγοράζουν γη και

πωλούν κυρίως

σε συμπατριώτες

τους δεν αποτελεί

αρνητικό φαινόμενο,

αλλά μια φυσική

εξέλιξη που δείχνει

τη σημασία της

ελεύθερης αγοράς

και των στρατηγικών

προώθησης

γεωγραφική της θέση ως σημείο συνάντησης της

Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Η αποτελεσματική

συνεργασία μεταξύ της Κυβέρνησης και

των ιδιωτικών φορέων είναι ζωτικής σημασίας για

την εξασφάλιση ομαλών διαδικασιών μετεγκατάστασης

ή επένδυσης. Η απλοποίηση των γραφειοκρατικών

διαδικασιών, η διασφάλιση διαφάνειας

και η αποτελεσματική διαχείριση των δημοσίων

οικονομικών είναι ζωτικές για την ενίσχυση της

εμπιστοσύνης των επενδυτών.

Πέρα από αυτό, η Κύπρος προσφέρει ιδιαίτερα

ελκυστικές ευκαιρίες στον τομέα της διαχείρισης

πλούτου και των ακινήτων. Η ενίσχυση του χρηματοοικονομικού

τομέα της χώρας μας, ιδίως στον

τομέα της χρηματοπιστωτικής διαχείρισης και των

επενδυτικών υπηρεσιών, προσφέρει στους επενδυτές

αξιόπιστες λύσεις για τη διαχείριση του πλούτου

τους και την αποτελεσματική εκτίμηση των επενδυτικών

ευκαιριών στον τομέα των ακινήτων.

Αυτή η προσέγγιση θα βοηθήσει την Κύπρο να

διαδραματίσει κεντρικό ρόλο ως ελκυστικός

προορισμός για επενδύσεις σε ακίνητα,

επιδιώκοντας τη βιωσιμότητα και την αειφορία σε

όλους τους τομείς ανάπτυξης.

ΔΙΑΝΟΊΓΟΝΤΑΙ ΝΈΟΙ ΔΡΌΜΟΙ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ ΜΕ ΗΠΑ

Θεωρείτε πως η θεσμοθέτηση του Στρατηγικού

Διαλόγου Κύπρου - ΗΠΑ θα δώσει ώθηση

σε αμερικανικές επενδύσεις;

Η θεσμοθέτηση του Στρατηγικού Διαλόγου Κύπρου

- ΗΠΑ αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την

κατεύθυνση της ενίσχυσης των διμερών σχέσεων

μεταξύ των δύο χωρών. Η πρωτοβουλία αυτή υπογραμμίζει

τη σημασία της Κύπρου για τις Ηνωμένες

Πολιτείες και ανοίγει νέους δρόμους για την ενίσχυση

της οικονομικής συνεργασίας. Η προοπτική

ένταξης της Κύπρου στο US Visa Waiver Program

αναμένεται να ενισχύσει πολύ τις προσπάθειες

αυτές, δημιουργώντας έτσι ένα πιο θετικό πλαίσιο

και πιο εύκολη πρόσβαση για επενδυτικές συνεργασίες

μεταξύ Ηνωμένων Πολιτείων και Κύπρου.

Επιπρόσθετα, η ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης,

γνώσεων και η στρατηγική συνεργασία σε διάφορους

κλάδους μπορεί να αυξήσει τις επενδύσεις σε

υποδομές και συγκεκριμένους τομείς που θα προσελκύσουν

περαιτέρω επενδύσεις. Η εισροή επενδύσεων

από τις Ηνωμένες Πολιτείες σηματοδοτεί

επίσης ένα θετικό πρόσημο για την προσέλκυση

επενδύσεων από την ευρύτερη περιοχή.

Για παράδειγμα, η πιο πρόσφατη επένδυση

του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας Διαστήματος

(COSPAR), με τη συμβολή της NASA και της

Lockheed Martin, σηματοδοτεί την ίδρυση Διεθνούς

Κέντρου Διαστημικής Καινοτομίας στην Κύπρο και

την Ευρώπη. Αυτό το Κέντρο Αριστείας αναδεικνύει

τα οφέλη του Στρατηγικού Διαλόγου με τις Ηνωμένες

Πολιτείες, επιβεβαιώνοντας τη σημασία και την

αξία της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.

15


ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΕΣ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ

ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟΥ

«Εάν δεν υπάρχει προσιτή στέγη,

τότε η αγορά εργασίας γίνεται πιο

δύσκαμπτη, και αυτό επηρεάζει

το σύνολο της οικονομίας» τονίζει

ο Πρόεδρος του Επιστημονικού

Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου,

Κωνσταντίνος Κωνσταντή.

δεν βρεθούν σύντομα

λύσεις στο στεγαστικό, τότε

οι επιπτώσεις του θα εξαπλωθούν

και σε άλλους

«Εάν

τομείς» προειδοποιεί σε

συνέντευξή του ο Πρόεδρος του Επιστημονικού

Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ),

Κωνσταντίνος Κωνσταντή, υπογραμμίζοντας

πως η έλλειψη προσιτής στέγης συνεπάγεται

αλυσιδωτές συνέπειες για το σύνολο της οικονομίας,

λόγω άμεσης διασύνδεσής της με την

αγορά εργασίας. Πώς αξιολογεί τις κινήσεις της

Κυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση και τι

είναι αυτό που δεν ικανοποιεί το ΕΤΕΚ; Τι λέει

για τις τρέχουσες προκλήσεις, την «ανισορροπία»

προσφοράς και ζήτησης που χαρακτηρίζει

την κυπριακή αγορά ακινήτων, καθώς και το

«δίπολο» που δημιουργείται μεταξύ ντόπιων και

ξένων αγοραστών; Μιλά, παράλληλα, για τις

«πράσινες» επιδόσεις του κλάδου, επισημαίνοντας

τον ρόλο - κλειδί των κτηρίων στις αυξημένες

ενεργειακές προκλήσεις, διαμηνύοντας

πως δεν χωρούν παρωχημένες λογικές. Ο κ.

Κωνσταντή δηλώνει πάντως, ευθαρσώς, πως «το

σύστημα έχει αποτύχει» σε σχέση με τα δημόσια

έργα, απαριθμεί τους παράγοντες που τροφοδοτούν

την παρανομία και ερμηνεύει τα κακώς έχοντα

στα όσα άπτονται των δημοσίων συμβάσεων.

Αγγίζει, ακόμα, το κεφάλαιο «Μεταρρύθμιση της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης», εξηγώντας τι σηματοδοτεί

η εφαρμογή της για τους επαγγελματίες

του κλάδου, υποδεικνύοντας πως για να επιτευχθούν

οι στόχοι χρειάζεται θετική προσέγγιση.

16

ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΉ

ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΎ ΤΕΧΝΙΚΟΎ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΊΟΥ ΚΎΠΡΟΥ

Πώς θα περιγράφατε τη σημερινή εικόνα της

κυπριακής αγοράς ακινήτων, πώς έχει διαφοροποιηθεί

σε σχέση με τα προηγούμενα

χρόνια και ποιες προοπτικές διαβλέπετε;

Το 2023 ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά για τα ακίνητα.

Τον (μετά την πανδημία) υψηλό και επίμονο πληθωρισμό

σε βασικά κατασκευαστικά υλικά διαδέχθηκε

μια ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης,

καθώς υπήρχε αυξημένη ζήτηση από μη ντόπιους.

Η αυστηρότερη νομοθεσία για μειωμένο

ΦΠΑ για πρώτη κατοικία και τα υψηλά δανειστικά

επιτόκια δημιούργησαν μια νέα κατάσταση πραγμάτων,

κυρίως σε σχέση με τον ντόπιο πληθυσμό.

Η ζήτηση από μη Κύπριους πολίτες παραμένει

υψηλή, λόγω της πολιτικής προσέλκυσης εταιρειών

(headquartering) και της άδειας μετανάστευσης

(παραμονής) έναντι αγοράς ακινήτου.

Το κράτος έχει εξαγγείλει διάφορα σχέδια και

κίνητρα για παραγωγή προσιτής στέγης, τα οποία

αναμένεται να δούμε πώς θα λειτουργήσουν στην

πράξη. Ωστόσο, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα

τόσο ο γενικός πληθωρισμός όσο και τα επιτόκια

δανεισμού. Όλα αυτά συνθέτουν μια εικόνα

διαχωρισμού της αγοράς ως προς το προϊόν που

προσφέρει στα δύο. Στην αγορά που απευθύνεται

στους ντόπιους και σε αυτήν που απευθύνεται

προς τους μη Κύπριους πολίτες ή τους επενδυτές.

Ιδίως για την πρώτη περίπτωση, το ΕΤΕΚ έχει

μελετήσει εις βάθος το θέμα, το οποίο και παρακολουθεί,

και έχει καταθέσει αναλυτικές εισηγήσεις,

με πυρήνα των παρεμβάσεών του την αρχή

πως η προσιτή στέγαση αποτελεί δικαίωμα κάθε

πολίτη. Αυτή πάνω κάτω αναμένεται να είναι η

εικόνα του τομέα και για το 2025.

ΠΡΟΣΙΤΗ ΣΤΕΓΗ.. ΧΘΕΣ

Διανύουμε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται

από πολλαπλές προκλήσεις. Ποιες οι κυριότερες

για τον κατασκευαστικό κλάδο αυτή

την περίοδο και πώς επηρεάζουν τους τομείς

των ακινήτων και της ανάπτυξης γης;

Θα διαχωρίσω τον τομέα των κατασκευών στα

δημόσια έργα και στην ιδιωτική δραστηριότητα.

Η κυριότερη τρέχουσα πρόκληση για την ιδιωτική

δραστηριότητα είναι η απρόσιτη στέγη. Να

σημειώσω πως εάν δεν βρεθούν σύντομα λύσεις

στο στεγαστικό, τότε οι επιπτώσεις του θα εξαπλωθούν

και σε άλλους τομείς. Όχι πως από μόνο

του το δικαίωμα στη στέγη δεν είναι κορυφαίας

σημασίας, αλλά η προσιτή στέγη είναι συνυφασμένη

με την αγορά εργασίας. Εάν δεν υπάρχει

προσιτή στέγη, τότε η αγορά εργασίας γίνεται πιο

δύσκαμπτη, και αυτό επηρεάζει το σύνολο της

οικονομίας. Και η δυσκαμψία στην αγορά εργασίας

δημιουργεί προβλήματα και στην αρμονική

λειτουργία των πόλεών μας. Και η Λεμεσός έχει

αρχίσει να το βιώνει αυτό. Τώρα, σε ό,τι αφορά

τα έργα του δημοσίου, εκ του αποτελέσματος το

σύστημα φαίνεται να έχει αποτύχει. Και από την

πλευρά των καθυστερήσεων και από πλευράς

υπέρβασης του κατακυρωμένου προϋπολογισμού.

Κυρίως, όμως, από την πλευρά των ποιοτικών

χαρακτηριστικών του προϊόντος που παράγεται,

όπως της αρχιτεκτονικής αξίας. Και επί τούτου,

απαιτείται άμεση δράση. Μεσοπρόθεσμα, παραμένουν

και γίνονται πιο επιτακτικές οι προκλήσεις

της πράσινης μετάβασης, της ψηφιοποίησης και

της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας κτηρίων και

υποδομών, λόγω της κλιματικής κρίσης.

Πώς λοιπόν αξιολογείτε τις κινήσεις της

Κυβέρνησης ως προς την παραγωγή προσιτής

στέγης; Διαπιστώνετε ενδιαφέρον από

τους επαγγελματίες του κλάδου;

Το Υπουργείο εξήγγειλε μέτρα, τα οποία όμως θα

κριθούν στην πράξη. Εδώ πρέπει να πω ότι δεν

μας ικανοποιεί η τελευταία γνωστοποίηση, ότι

στην παρούσα φάση δεν θα δημιουργηθεί ο ενιαίος

φορέας στεγαστικής πολιτικής, αλλά κάποιες

άλλες επιτροπές που θα παρακολουθούν το θέμα.

Για εμάς, είναι μείζονος σημασίας η δημιουργία

ενός ενιαίου φορέα στεγαστικής πολιτικής, που

θα παρακολουθεί το θέμα ολιστικά και θα έχει τη

Τα κτήρια και οι

συναφείς υποδομές

τους παύουν να

έχουν στατικό

ρόλο καταναλωτή

ή και παραγωγού

ενέργειας, και

γίνονται δυναμικά

στοιχεία που έχουν

ρόλο στην ευελιξία

του δικτύου

/ ηλεκτρικού

συστήματος, στον

εξηλεκτρισμό της

οικονομίας και

στην εισαγωγή

στρατηγικών

διαχείρισης ή και

ταυτοχρονισμού

προσφοράς και

ζήτησης ενέργειας

δυνατότητα να παρεμβαίνει άμεσα. Στα χαρτιά τα

κίνητρα φαίνονται γενναιόδωρα. Παρόλα αυτά,

ο ιδιωτικός τομέας θα δραστηριοποιηθεί μεταξύ

διάφορων επιλογών, εκεί όπου προσβλέπει στο

μεγαλύτερο όφελος. Συνεπώς, εάν συνεχίσουν

να υπάρχουν ή να δημιουργούνται καιροσκοπικές

και πιο προσοδοφόρες ευκαιρίες στον τομέα της

ανάπτυξης γης, τότε τα μέτρα ενεργοποίησης του

ιδιωτικού τομέα δεν θα έχουν την απήχηση που

θα θέλαμε. Σε εκείνη την περίπτωση, πρέπει να

πάμε σε πιο δραστικά ή υποχρεωτικά μέτρα, ίσως

μέσω των νέων Τοπικών Σχεδίων. Επίσης, η λύση

δεν βρίσκεται μόνο στα κίνητρα, χρειάζονται

και έξυπνα αντικίνητρα, όπως για παράδειγμα η

φορολόγηση μεγάλων εκτάσεων ώριμης αδρανούσας

γης. Σε κάθε περίπτωση, για αυτό ο ρόλος

του ΚΟΑΓ είναι καθοριστικός, όπως και του Οργανισμού

Χρηματοδοτήσεως Στέγης. Εάν τον επιτελούν,

και αυτό θα κριθεί στην πράξη.

ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ

Επιπρόσθετα, ένα άλλο ζήτημα που απασχολεί

είναι η έλλειψη επαγγελματικής στέγης.

Από τη μια εντείνονται οι προσπάθειες προσέλκυσης

ξένων εταιρειών και από την άλλη

δεν υπάρχουν επαρκείς γραφειακοί χώροι.

Πώς μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή;

Αυτό μπορεί να είναι γεγονός. Από την άλλη,

όμως, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι πόροι και

οι δυνατότητες του κατασκευαστικού τομέα και

της οικονομίας γενικότερα είναι πεπερασμένοι.

Δεν λέω, ήταν καλή απόφαση και στρατηγική να

17


πάμε από τις εταιρείες κελύφη στο headquartering

και σταδιακά στην προσέλκυση και επιχειρηματικής

δραστηριότητας στην Κύπρο. Αυτό που με

ανησυχεί είναι πως όλο αυτό φαίνεται να γίνεται

χωρίς ένα ολιστικό και μακρόπνοο πλάνο. Να

δώσουμε κίνητρα και να κάνουμε και άλλους γραφειακούς

χώρους. Αρκεί; Τι επίπτωση έχει αυτό

στην προσιτή στέγη; Τι θα γίνει με τις υποστηρικτικές

υποδομές και υπηρεσίες που πρέπει να γίνουν

παράλληλα, για να μην δημιουργηθούν παράπλευρα

προβλήματα στον εγχώριο πληθυσμό;

Ήδη αναφέρονται ελλείψεις σε νηπιαγωγεία, σχολεία,

κλινικές. Μέτρον άριστον, πλάνο και στενή

παρακολούθησή του, και σε αυτή την περίπτωση.

Διαφορετικά, αυξάνουμε τις ήδη υπάρχουσες ανισορροπίες

που υπάρχουν στον κοινωνικό ιστό, και

αυτό δεν οδηγεί σε καλό.

ΘΕΤΙΚΕΣ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ

ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Σε σχέση με την εφαρμογή της Μεταρρύθμισης

της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είπατε πως

η έναρξη της λειτουργίας των Επαρχιακών

Οργανισμών Αυτοδιοίκησης σηματοδοτεί τη

μετάβαση σε μια νέα εποχή, σε ό,τι αφορά

τον τομέα της αδειοδότησης και ελέγχου της

ανάπτυξης. Ποιες οι σημαντικότερες αλλαγές

για τους επαγγελματίες του κλάδου σας

και πόσο αισιόδοξος είστε για την επιτυχή

έκβαση του όλου εγχειρήματος;

Η μεταφορά των σημαντικών αυτών αρμοδιοτήτων

σε επαρχιακό επίπεδο δημιουργεί την

προοπτική για αξιοποίηση οικονομιών κλίμακος,

βοηθώντας στη δημιουργία κρίσιμης μάζας και

απόκτηση εξειδίκευσης. Διευκολύνει επίσης τη

ψηφιοποιήση και τις επενδύσεις για ηλεκτρονική

διακυβέρνηση, δημιουργεί το One Stop Shop στην

αδειοδότηση και στον έλεγχο της ανάπτυξης, και

γενικότερα δημιουργεί τις προϋποθέσεις αξιοποίησης

συνεργιών, αφού συναφείς τεχνικής φύσης

δραστηριότητες θα είναι κάτω από την ίδια στέγη.

Πλέον, όλες οι αιτήσεις υποβάλλονται και τυγχάνουν

διαχείρισης ηλεκτρονικά, ενώ συνεχίζονται

οι προσπάθειες για περαιτέρω απλοποίηση των

διαδικασιών. Μεταρρυθμίσεις αυτής της σημασίας

και κλίμακας γίνονται σπάνια. Είναι αναμενόμενο

στην αρχή να παρουσιαστούν δυσκολίες και

προβλήματα. Καλούμε τους μελετητές και τους

λειτουργούς των αδειοδοτουσών αρχών να επιδείξουν

κατανόηση, κατά τα αρχικά στάδια της

μεταρρύθμισης. Με θετική προσέγγιση και συνεργασία,

είμαι βέβαιος ότι μπορούν να επιτευχθούν

οι στόχοι της μεταρρύθμισης, προσβλέποντας σε

πιο αποτελεσματικές, φιλικές και ταχείες διαδικασίες

αδειοδότησης, με γνώμονα την ποιοτικότερη

εξυπηρέτηση του πολίτη και του κοινού καλού. Για

το ΕΤΕΚ, το θέμα αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα

και είναι σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο.

18

Η κυριότερη

τρέχουσα πρόκληση

για την ιδιωτική

δραστηριότητα

είναι η απρόσιτη

στέγη, και εάν

δεν βρεθούν

σύντομα λύσεις στο

στεγαστικό, τότε οι

επιπτώσεις του θα

εξαπλωθούν και σε

άλλους τομείς

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ «ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ»

ΤΑ ΚΤΗΡΙΑ

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, βλέπουμε να

εντείνεται η συζήτηση γύρω από την

ανάγκη δημιουργίας «βιώσιμων» και

«πράσινων» πόλεων. Πώς μπορεί να

επιτευχθεί και πόσο μακριά είναι ακόμη η

Κύπρος; Θα λέγατε πως η κυπριακή αγορά

ακινήτων προσαρμόζεται ικανοποιητικά

στις νέες απαιτήσεις; Σε ποιο βαθμό

ανταποκρίνεται στη ζήτηση για «πράσινα»

και «βιώσιμα» κτήρια;

Σε επίπεδο κτηρίου, τουλάχιστον για τα

νεόδμητα, δεν είμαστε μακριά, και αυτό λόγω

Ευρωπαϊκής Ένωσης και σχετικών στρατηγικών

και οδηγιών. Μόλις πρόσφατα δημοσιεύθηκε

η νέα Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση

των κτηρίων, η οποία είναι πιο φιλόδοξη

και πάει ακόμη ένα βήμα μπροστά προς την

οικονομία μηδενικών εκπομπών. Μια από

τις νέες πρόνοιες της νέας Οδηγίας είναι η

εισαγωγή της έννοιας του κτηρίου μηδενικών

εκπομπών, η οποία καθίσταται η νέα νόρμα και

«αντικαθιστά» το κτήριο με σχεδόν μηδενική

κατανάλωση ενέργειας. Τα κτήρια και οι

συναφείς υποδομές τους παύουν να έχουν

στατικό ρόλο καταναλωτή ή και παραγωγού

ενέργειας και γίνονται δυναμικά στοιχεία

που έχουν ρόλο στην ευελιξία του δικτύου /

ηλεκτρικού συστήματος, στον εξηλεκτρισμό

της οικονομίας και στην εισαγωγή στρατηγικών

διαχείρισης ή και ταυτοχρονισμού προσφοράς

και ζήτησης ενέργειας. Παράλληλα, η διάσταση

της ανθεκτικότητας στα φαινόμενα που

συνοδεύουν την κλιματική κρίση γίνεται όλο και

πιο σημαντική. Για τα υφιστάμενα κτήρια έχουμε

εκπονήσει στρατηγική, αλλά υπάρχουν ακόμη

προκλήσεις και δυσκολίες.

«ΦΡΕΝΟ» ΣΤΗΝ ΠΕΠΑΤΗΜΕΝΗ

Στο επίπεδο της πόλης ή και της γειτονιάς,

δηλαδή πολεοδομίας και χωροταξίας, δυστυχώς

δεν τα πάμε και τόσο καλά. Πολύ σύντομα θα

δημοσιευθούν να νέα Τοπικά Σχέδια, τα οποία

καθοδηγούν εν πολλοίς (σε στρατηγικό επίπεδο)

πού θα κινηθεί η ανάπτυξη την επόμενη

επταετία. Αυτό που ανησυχεί είναι ότι κρίσιμα

θέματα, όπως της βιώσιμης κινητικότητας

και αναχαίτισης του κυκλοφοριακού, της

πράσινης μετάβασης, και άρα της διεσπαρμένης

παραγωγής ενέργειας, της ανθεκτικότητας

κτηρίων και υποδομών στην κλιματική αλλαγή,

της προσιτή στέγης, θα απουσιάζουν από τα

νέα Τοπικά Σχέδια. Δεν πρέπει να παραμείνουμε

παγιδευμένοι στην πεπατημένη και αδιέξοδη

λογική της επέκτασης ζωνών ή της αύξησης

συντελεστή δόμησης, συνεχίζοντας να

τροφοδοτούμε ένα χρηματιστήριο αξιών γης

που δημιουργεί πλούτο σε λίγους, υποβάθμιση

της ποιότητας ζωής και περιβαλλοντική

επιβάρυνση σε όλους μας.

ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ Ο ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

Υπήρξατε πάντως ιδιαίτερα έντονος για

τα αυξημένα φαινόμενα οικοδομικής

αυθαιρεσίας. Μάλιστα, κάνατε λόγο

για «φαινόμενα αποθράσυνσης» και

είχατε προειδοποιήσει τα μέλη σας να

συμμορφώνονται με τη νομοθεσία.

Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό

και με ποιους τρόπους θα μπορούσε να

τερματιστεί οριστικά;

Οι λόγοι για τη συνεχιζόμενη αυθαιρεσία

είναι πάρα πολλοί και αλληλοσυνδεόμενοι:

Δαιδαλώδης και αναχρονιστική νομοθεσία,

δυσνόητες πολεοδομικές διατάξεις, πολλές

και αναπόφευκτα μικρές σε μέγεθος και

κατακερματισμένες πολεοδομικές - οικοδομικές

αρχές, πέραν των 40 στο σύνολο (μέχρι

πρόσφατα τουλάχιστον). Ακόμα, ανομοιόμορφη

ερμηνεία και αντιμετώπιση τεχνικών

απαιτήσεων, περιορισμένη χρήση μέσων

Δεν πρέπει να

παραμείνουμε

παγιδευμένοι στην

πεπατημένη και

αδιέξοδη λογική της

επέκτασης ζωνών

ή της αύξησης

συντελεστή

δόμησης,

συνεχίζοντας να

τροφοδοτούμε ένα

χρηματιστήριο

αξιών γης που

δημιουργεί

πλούτο σε λίγους,

υποβάθμιση της

ποιότητας ζωής

και περιβαλλοντική

επιβάρυνση σε

όλους μας

ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, καθυστερήσεις

στην έκδοση αδειών και εγκρίσεων, αδυναμία ή

και έλλειψη πολιτικής βούλησης στην επιβολή

του νόμου καθώς και παντελής απουσία της

οικοδομικής αρχής κατά το στάδιο υλοποίησης

των αδειών. Όλα τα πιο πάνω συνθέτουν έναν

φαύλο κύκλο, ο οποίος συχνά οδηγεί τον πολίτη

ή τον επιχειρηματία στην παρανομία. Επειδή η

κατάσταση είναι τέτοια, η Πολιτεία επιδεικνύει

απαράδεκτη ανοχή στην παρανομία. Αυτός ο

φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει. Εναποθέτουμε

μεγάλες προσδοκίες στη λειτουργία των Ενιαίων

Αρχών Αδειοδότησης. Ευελπιστούμε, επίσης, ότι η

περαιτέρω απλοποίηση που επιδιώκεται αυτή την

περίοδο και ο θεσμός του ελεγκτή δόμησης θα

βοηθήσουν ουσιαστικά στην επιβολή του νόμου.

Χρειάζεται επιτέλους να δημιουργήσουμε τις

προϋποθέσεις που θα επιτρέπουν την εφαρμογή

προληπτικών μέτρων, τον αποτελεσματικό

έλεγχο αλλά και την επιβολή ποινών που θα

λειτουργούν αποτρεπτικά και παραδειγματικά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των

ζητημάτων που διαχρονικά παρατηρούνται,

σε σχέση με τις αναπτύξεις που προκύπτουν

από δημόσιες συμβάσεις, είναι το ναυάγιο

της Μαρίνας και του Λιμανιού Λάρνακας. Τι

θεωρείτε πως θα πρέπει να αλλάξει για να

μπει ένα τέλος σε αυτές τις παθογένειες;

Τα δημόσια κατασκευαστικά έργα και οι

δημόσιες συμβάσεις είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο

από μόνο του. Αναζητώντας τι πήγε λάθος,

ειδικά για το ναυάγιο της Μαρίνας και του

Λιμανιού Λάρνακας, κάποιος θα μπορούσε

να ψέξει διάφορα ζητήματα. Ξεχωρίζει όμως

ένα: Ο χρόνος ο οποίος μεσολάβησε από την

προεπιλογή του ανάδοχου μέχρι την τελική

κατάληξη και υπογραφή συμφωνίας. Δηλαδή,

ο χρόνος που διήρκησε η προετοιμασία, η

προκήρυξη, η αξιολόγηση, η επιλογή και οι

διαπραγματεύσεις. Εκ του αποτελέσματος,

στο σύγχρονο και συνεχώς μεταβαλλόμενο

οικονομικό περιβάλλον, για τέτοιου είδους

έργα, αν αυτή η διαδικασία πάρει χρόνια,

τότε είναι πολύ πιθανές μακροοικονομικές ή

άλλες ανατροπές. Ασφαλώς και ο μηχανισμός

παρακολούθησης και διαχείρισης έργου εκ

μέρους του κράτους μετά την ανάθεση χρήζει

βελτίωσης. Γενικότερα όμως, η όλη αλυσίδα

παραγωγής δημόσιων κατασκευαστικών έργων

χρήζει επαναξιολόγησης για επανασχεδιασμό,

και επί τούτου το ΕΤΕΚ έχει ήδη αναδείξει πολλές

προβληματικές πτυχές, όπως τη δημιουργία

συνθηκών που αποτελούν εμπόδιο εισόδου νέων

παικτών, το κριτήριο ανάθεσης της χαμηλότερης

τιμής, αδυναμίες κατά τη διαχείριση των

συμβάσεων, την ανυπαρξία διεξόδων ταχείας

επίλυσης διαφορών εξωδικαστικά και άλλα.

19


Η ΚΎΠΡΟΣ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ

ΈΝΑ ΝΈΟ ΚΑΙ ΣΎΓΧΡΟΝΟ

ΜΟΝΤΈΛΟ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Για την ανάπτυξη των μεγάλων

επενδύσεων, επιβάλλεται μια σειρά

από απαραίτητες ρυθμίσεις, με

σκοπό την επίλυση των σοβαρών

χρόνιων προβλημάτων που

καθηλώνουν την προώθησή τους.

«Ως χώρα, οφείλουμε να

διαμορφώσουμε μια

ολοκληρωμένη στρατηγική

για την αύξηση των

παραγωγικών επενδύσεων»

τονίζει σε συνέντευξή του ο Πρόεδρος

του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων, Ανδρέας

Δημητριάδης, υπογραμμίζοντας πως ήρθε η ώρα

για ένα νέο, σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης που

θα θέτει, μεταξύ άλλων, στον πυρήνα του την

εξωστρέφεια, την καινοτομία και την περιβαλλοντική

βιωσιμότητα. Υποδεικνύει, ωστόσο, πως

χρειάζεται να καλύψουμε αρκετό ακόμα έδαφος,

έως ότου να δημιουργηθεί ένα «πραγματικά

φιλικό επιχειρηματικό κλίμα». Ο κ. Δημητριάδης

σκιαγραφεί, μέσα από την έμπειρη ματιά του,

την υφιστάμενη κατάσταση στους κλάδους των

ακινήτων και της ανάπτυξης γης, και μιλά για

τα έργα των μελών του Συνδέσμου, κάνοντας

παράλληλα λόγο για σύνθετες και συνεχείς

προκλήσεις που «δοκιμάζουν» την ανταγωνιστικότητα

της Κύπρου. Eπισημαίνει πως η έλλειψη

ακινήτων, σε συνδυασμό με την εκτόξευση των

ενοικίων, αποτελεί τροχοπέδη στην προσπάθεια

προσέλκυσης ξένων εταιρειών, και καταθέτει

συγκεκριμένες εισηγήσεις που μπορούν να

δώσουν σημαντική ώθηση στην αναπτυξιακή

τροχιά της κυπριακής οικονομίας. Σε αυτό το

πλαίσιο, θέτει επί τάπητος ζητήματα, όπως η επιτάχυνση

του ψηφιακού μετασχηματισμού, η ανακούφιση

των επιχειρήσεων από το δυσβάστακτο

βάρος των αυξημένων επιτοκίων, η προώθηση

της οικονομικής διπλωματίας καθώς και ο ρόλος

κράτους - τραπεζών στον δύσκολο δρόμο προς

την πράσινη μετάβαση. Αναλύει, επίσης, προς τα

πού προσανατολίζεται το ενδιαφέρον των ξένων

20

ΑΝΔΡΈΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ

ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΈΣΜΟΥ ΜΕΓΆΛΩΝ ΑΝΑΠΤΎΞΕΩΝ

επενδυτών και περιγράφει τις προοπτικές που

διανοίγει η θεσμοθέτηση του Στρατηγικού Διαλόγου

με τις ΗΠΑ. Τέλος, αγγίζει τις παθογένειες

του κεφαλαίου «δημόσιες συμβάσεις» και απαντά

γιατί θεωρεί επιτακτική ανάγκη τη δημιουργία

Υφυπουργείου Ανάπτυξης.

Συμπληρώθηκαν φέτος 10 χρόνια από την

ίδρυση του Συνδέσμου. Πώς αξιολογείτε το

υφιστάμενο πλαίσιο προώθησης και υλοποίησης

μεγάλων ιδιωτικών αναπτύξεων στην

Κύπρο; Θα λέγατε πως έχει βελτιωθεί σε

σχέση με παλαιότερα;

Έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου, ωστόσο,

έχουμε δρόμο μπροστά μας μέχρι να δημιουργήσουμε

ένα πραγματικά φιλικό επιχειρηματικό

κλίμα. Εξ ου και, ως Σύνδεσμος, έχουμε ανοικτό

διάλογο με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς,

σε μια διαρκή προσπάθεια να υπερπηδηθούν

τα εμπόδια που αποθαρρύνουν τις ιδιωτικές

αναπτύξεις. Όπως έχουμε επανειλημμένα επισημάνει,

ως χώρα, οφείλουμε να διαμορφώσουμε

μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αύξηση

των παραγωγικών επενδύσεων. Χρειάζεται να

δημιουργήσουμε ένα νέο, σύγχρονο μοντέλο

ανάπτυξης, το οποίο θα στοχεύει στην ενισχυμένη

διεθνή ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα

και την προσαρμοστικότητα της οικονομίας,

την εξωστρέφεια, την καινοτομία καθώς και τη

διασφάλιση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής

βιωσιμότητας. Προς αυτή την κατεύθυνση,

έχουμε ετοιμάσει πρόσφατα ένα πλήρες υπόμνημα

προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας

με εισηγήσεις και υλοποιήσιμες προτάσεις,

με γνώμονα τη βελτίωση των αγαθών και

των υπηρεσιών μας, με σκοπό την περαιτέρω

ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.

ΕΡΓΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΞΙΑΣ

Κάνατε λόγο για έργα που προωθούν τα

μέλη του ΣΜΑ, η συνολική αξία των οποίων

ξεπερνά τα €8 δισεκατομμύρια. Τι ακριβώς

περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιό σας;

Να σημειώσω, καταρχάς, ότι ο Σύνδεσμος Μεγάλων

Αναπτύξεων είναι μέλος του Κυπριακού

Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου

(ΚΕΒΕ). Προϋπόθεση για την εισδοχή κάποιου

νέου μέλους στον Σύνδεσμό μας αποτελεί η ανάπτυξη

έργων πέραν των €50 εκατομμυρίων. Το

χαρτοφυλάκιο των 16 εγγεγραμμένων μελών

μας περιλαμβάνει περί τα 19 μεγάλα και αξιόλογα

εμπλουτιστικά έργα, όπως μαρίνες, αναπτύξεις

γηπέδων γκολφ, πανεπιστήμια, ιατρικά

κέντρα, κέντρα αποκατάστασης, τεχνολογικά

πάρκα, ερευνητικά κέντρα, μεγάλα τουριστικά

έργα και συγκροτήματα.

ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΕΒΑΣΟΥΜΕ ΡΥΘΜΟΥΣ

Διανύουμε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται

από πολλαπλές προκλήσεις. Υψηλά επιτόκια,

αυξημένο κόστος της ενέργειας, κρίση

σε Ουκρανία και Ισραήλ, μεταξύ άλλων.

Πώς επηρεάζουν τις μεγάλες αναπτύξεις

στην Κύπρο και με ποιους τρόπους η χώρα

μας θα μπορούσε να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά

της, προσελκύοντας «παραγωγικές»

επενδύσεις;

Πράγματι, οι προκλήσεις που έχουμε ενώπιόν

μας είναι σύνθετες και συνεχείς. Ως παραγωγικοί

και αναπτυξιακοί φορείς του τόπου που

ενδιαφερόμαστε για το σύνολο της οικονομίας,

έχουμε επισημάνει ότι είναι επιτακτική και αναγκαία

η υιοθέτηση σημαντικών πρωτοβουλιών

για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της

Κύπρου και την προσέλκυση των παραγωγικών

επενδύσεων, σε συνεργασία με τις αρμόδιες

αρχές. Παράλληλα, πρέπει να ετοιμαστεί ένα

ελκυστικό πρόγραμμα για προσέλκυση επενδύσεων.

Για να επιτύχουμε τη διαχρονική εισροή

ξένου συναλλάγματος, θα πρέπει, μέσω φορολογικών

και άλλων κινήτρων, να προσελκύσουμε

ξένες εταιρείες να εγκαταστήσουν την

έδρα τους στην Κύπρο, συνδυαστικά με την

Χρειάζεται να

δημιουργήσουμε

ένα νέο, σύγχρονο

μοντέλο ανάπτυξης,

το οποίο θα

στοχεύει στην

ενισχυμένη διεθνή

ανταγωνιστικότητα,

την ανθεκτικότητα

και την

προσαρμοστικότητα

της οικονομίας,

την εξωστρέφεια,

την καινοτομία

καθώς και τη

διασφάλιση της

περιβαλλοντικής

και κοινωνικής

βιωσιμότητας

εγκατάσταση και τη δραστηριοποίηση οικογενειακώς

των εργαζομένων τους. Σε αυτό το

πλαίσιο, χρειάζεται να αντιμετωπισθεί άμεσα η

σοβαρή έλλειψη ακινήτων στην αγορά, η οποία

έχει οδηγήσει στην εκτίναξη των ενοικίων,

γεγονός που αποτελεί τροχοπέδη στις προσπάθειες

για προσέλκυση των ξένων εταιρειών για

εγκατάσταση. Επιπρόσθετα, πρέπει να επιταχυνθεί

ο ψηφιακός μετασχηματισμός, να μειωθεί η

γραφειοκρατία και να αυξηθεί η παραγωγικότητα

της δημόσιας υπηρεσίας. Ως Σύνδεσμος,

έχουμε καταθέσει τεκμηριωμένες εισηγήσεις για

βελτίωση του υφιστάμενου προγράμματος μόνιμης

παραμονής στην Κύπρο.

Για την ανάπτυξη των μεγάλων επενδύσεων,

ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις ενοποιημένες αναπτύξεις

σύνθετων χρήσεων και τη δημιουργία

γηπέδων γκολφ, επιβάλλεται μια σειρά από

απαραίτητες ρυθμίσεις, με σκοπό την επίλυση

των σοβαρών χρόνιων προβλημάτων που

καθηλώνουν την προώθησή τους, αναβαθμίζοντας

έτσι και το τουριστικό προϊόν της Κύπρου.

Αυταπόδεικτα, πρέπει να δοθεί μια άμεση λύση

αναφορικά με την αύξηση των επιτοκίων, με

τη μείωση σε λογικό επίπεδο του περιθωρίου

(Margin), τουλάχιστον για υφιστάμενα δάνεια

επιχειρήσεων και γενικότερα, ούτως ώστε να

δοθεί η δυνατότητα στους δανειολήπτες να

ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η προώθηση

της οικονομικής διπλωματίας δεν είναι

καθόλου αμελητέα, μέσω της δημιουργίας μιας

εξειδικευμένης μονάδας στο Υπουργείο Εξωτε-

21


ρικών. Ζητούμενο να αναβαθμίσουμε την εικόνα

της χώρας μας και το κύρος της στο εξωτερικό,

δημιουργώντας το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για

τη διευκόλυνση της υλοποίησης

αναπτυξιακών έργων.

ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ Η

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Η πράσινη μετάβαση συνιστά άλλη μια μεγάλη

πρόκληση για τον τομέα σας. Πώς ανταποκρίνεστε

και πώς αποτιμάτε τον ρόλο κράτους

και τραπεζών προς αυτή την κατεύθυνση;

H πράσινη μετάβαση αποτελεί μια από τις πιο

σύγχρονες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει

η χώρα μας, όχι μόνο ο τομέας μας. Δεν πρόκειται

απλώς για μια πολιτική δέσμευση ή για μια ακόμα

ευρωπαϊκή υποχρέωση. Η περιβαλλοντική βιωσιμότητα

είναι μια αναγκαιότητα, γιατί στοχεύει στη

βελτίωση της ποιότητας της καθημερινότητάς μας,

διασφαλίζοντας ένα υγιές και αειφόρο μέλλον.

Γι’ αυτό, οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες που κινούνται

προς αυτή την κατεύθυνση είναι καθοριστικής

σημασίας. Τα μέλη του Συνδέσμου μας, με τα

μεγάλα αναπτυξιακά έργα που εκπροσωπούν,

κινούνται πιστά μέσα στο πλαίσιο που καθορίζει

η πράσινη βιώσιμη μετάβαση και ανάπτυξη. Σύμφωνα,

ωστόσο, με έκθεση του ΟΗΕ αναφορικά

με την «Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη»,

η Κύπρος έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει

στην πορεία υλοποίησης των στόχων SDGs

(Sustainable Development Goals) και των κριτηρίων

ESG (Environmental, Social, Governance).

Αυτό σημαίνει ότι τόσο το κράτος όσο και οι τράπεζες

οφείλουν να διαδραματίσουν τον δικό τους

ρόλο προς την επίτευξη αυτής της συλλογικής

προσπάθειας προς την πράσινη μετάβαση.

ΕΥΡΥ ΠΕΔΙΟ ΓΙΑ

ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Σε ό,τι αφορά την κατηγορία «ξένοι επενδυτές»,

έχουν υπάρξει μεγάλες διακυμάνσεις

τα τελευταία χρόνια. Ποια μηνύματα λαμβάνετε

από τις επαφές σας στο εξωτερικό;

Ποιους «πείθει» η Κύπρος ως επενδυτικός

προορισμός και πού θα πρέπει να επικεντρώσει

τις προσπάθειές της;

Τα μέλη του Συνδέσμου μας έχουν συνεχή

συνεργασία με πρέσβεις στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Σε αυτό το πλαίσιο, υλοποιούμε επιχειρηματικές

αποστολές, με σκοπό την προώθηση των

μεγάλων αναπτύξεων για εξεύρεση νέων κεφαλαίων,

εστιάζοντας στην κυπριακή οικονομία

και τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει. Το

ίδιο ισχύει και με τη διαχρονική παρουσία μας σε

διεθνή επιχειρηματικά φόρουμ. Ομολογουμένως,

το ενδιαφέρον είναι ενθαρρυντικό, καθώς το

πεδίο για να επενδύσει κανείς στην Κύπρο είναι

ευρύ. Ως χώρα, πληρούμε όλα τα κριτήρια για να

εδραιωθούμε ως περιφερειακό επιχειρηματικό

22

Χρειάζεται να

αντιμετωπισθεί

άμεσα η σοβαρή

έλλειψη ακινήτων

στην αγορά, η

οποία έχει οδηγήσει

στην εκτίναξη των

ενοικίων, γεγονός

που αποτελεί

τροχοπέδη στις

προσπάθειες για

προσέλκυση των

ξένων εταιρειών

για εγκατάσταση

κέντρο και, ταυτόχρονα, ως περιφερειακό κέντρο

παροχής υψηλών ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών

υγείας. Η ανάπτυξη των τομέων της τριτοβάθμιας

εκπαίδευσης και της τεχνολογίας είναι

εξίσου πολλά υποσχόμενοι και ήδη προσελκύουν

σημαντικό αριθμό ξένων επιχειρήσεων.

ΩΡΑ ΚΑΙ ΓΙΑ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Τι σημαίνει η θεσμοθέτηση του Στρατηγικού

Διαλόγου Κύπρου - ΗΠΑ για τις επενδύσεις;

Πέραν της σύσφιξης των πολιτικών, των οικονομικών,

των κοινωνικών και των πολιτιστικών

δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, θα ενισχυθεί

η συνεργασία μας σε σημαντικούς τομείς, όπως

είναι η ασφάλεια και η ενέργεια. Ταυτόχρονα, θα

αναδειχθεί και θα εδραιωθεί ο σταθεροποιητικός

ρόλος της Κύπρου στην περιοχή και θα ανοιχθούν

νέες προοπτικές για αμερικανικές επενδύσεις

στον τόπο μας. Συνάμα, θα ενισχυθεί το εμπόριο

με τις ΗΠΑ, με στόχο την προώθηση κυπριακών

προϊόντων στην αμερικανική αγορά, ενώ θα αναπτυχθούν

σημαντικές δυνατότητες συνεργασίας

στους τομείς της έρευνας και της τεχνολογίας.

Οι απλοποιήσεις

των διαδικασιών,

το e-government,

η μείωση της

γραφειοκρατίας,

η στοχευμένη

προώθηση

αναπτυξιακών

πολιτικών, η

δημιουργία

One Stop Shop

ως σημείο

αναφοράς για τους

επενδυτές, μια

Αδειοδοτική Αρχή

για τις στρατηγικές

επενδύσεις είναι

μόνο μερικά από

τα οφέλη που

θα αποφέρει

η δημιουργία του

Υφυπουργείου

Ανάπτυξης

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ =

ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ

Η φετινή χρονιά σημαδεύτηκε από το ναυάγιο

μιας πολύ σημαντικής ανάπτυξης, της

Μαρίνας και του Λιμανιού Λάρνακας, φέρνοντας

εκ νέου στην επιφάνεια τις παθογένειες

που μαστίζουν τις δημόσιες προσφορές.

Τι θεωρείτε πώς θα πρέπει να αλλάξει

για να μην υπάρχουν αυτά τα φαινόμενα;

Για κάθε έργο, ιδιαίτερα για έργα τέτοιου βεληνεκούς,

χρειάζεται να γίνεται σωστός σχεδιασμός

από τους κατάλληλους εμπειρογνώμονες, να

υπάρχει διαφάνεια στις διαδικασίες. Να δίνεται,

επίσης, έμφαση στα ποιοτικά και τεχνικά κριτήρια

και την προηγούμενη εμπειρία και τεχνογνωσία

του προσφέροντος επί του αντικειμένου του

διαγωνισμού. Αν θέλουμε να προσελκύουμε

αξιόπιστους επενδυτές είτε από την Κύπρο είτε

από το εξωτερικό, πρέπει να μπορούμε να τους

εμπνέουμε εμπιστοσύνη. Είναι πολύ σημαντικό

όλοι οι όροι να συμφωνούνται από την αρχή, κατά

τρόπο που να μην δημιουργούνται στην πορεία

ασάφειες και αμφισβητήσεις. Χρειάζεται, επιπρόσθετα,

αυτά τα έργα να τυγχάνουν διαρκούς

ελέγχου και παρακολούθησης, έτσι ώστε έγκαιρα

να γίνονται παρεμβάσεις, προκειμένου να τηρούνται

τα χρονοδιαγράμματα και να υπάρχει γρήγορη

έξοδος και απεμπλοκή σε περίπτωση τερματισμού

της σύμβασης για τον οποιοδήποτε λόγο.

ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ

ΤΟΥ ΥΦ. ΑΝΠΑΠΤΥΞΗΣ

Έχετε θέσει επανειλημμένα και επιτακτικά

την ανάγκη δημιουργίας Υφυπουργείου

Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, το

οποίο θα στεγάσει μια Ενιαία Υπηρεσία

Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Στρατηγικές

Επενδύσεις, καθώς και μια Υπηρεσία μιας

Στάσης (One Stop Shop). Πώς ανταποκρίνεται

η Κυβέρνηση σε αυτό σας το αίτημα;

Η δημιουργία Υφυπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας

είναι επιτακτική, καθώς θα συμβάλλει

καταλυτικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας

του τόπου και στην προσέλκυση υψηλής

ποιότητας παραγωγικών επενδύσεων, και θα συνεισφέρει

τα μέγιστα στην προώθηση της Κύπρου ως

σύγχρονου περιφερειακού επιχειρηματικού κέντρου

και ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού. Οι

απλοποιήσεις των διαδικασιών, το e-government, η

μείωση της γραφειοκρατίας, η στοχευμένη προώθηση

αναπτυξιακών πολιτικών, η δημιουργία One

Stop Shop ως σημείο αναφοράς για τους επενδυτές,

μια Αδειοδοτική Αρχή για τις στρατηγικές επενδύσεις

είναι μόνο μερικά από τα οφέλη που θα αποφέρει

η δημιουργία του Υφυπουργείου Ανάπτυξης.

23

ΑΡΘΡΟ

Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΣΤΗΝ

ΕΠΟΧΉ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉΣ ΑΛΛΑΓΉΣ

Το μέλλον των ακινήτων είναι πράσινο,

και είναι καιρός η χώρα μας να αρχίσει να

συμβαδίζει με τις απαιτήσεις των καιρών.

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΙΣΙΡΛΗ

ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΗΣ & ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ

Με τις καιρικές συνθήκες συνεχώς

να μεταβάλλονται και να

επιδεινώνονται, η κλιματική

αλλαγή δημιουργεί πλέον νέα

δεδομένα. Το καμπανάκι της

πράσινης μετάβασης χτυπάει σήμερα, ίσως πιο

δυνατά από ποτέ, προμηνύοντας ότι το μέλλον

πρέπει να είναι πράσινο, για να μπορεί να είναι

και βιώσιμο. Από αυτή τη δύσκολη εξίσωση δεν

εξαιρείται κανείς, συνεπώς ούτε και ο κλάδος

των ακινήτων. Η προώθηση της πράσινης μετάβασης

του τομέα αποτελεί μια από τις σύγχρονες

προκλήσεις, που τόσο οι επαγγελματίες του

τομέα των ακινήτων όσο και η ίδια η Κυβέρνηση

καλούνται να θέσουν σε προτεραιότητα.

Όχι απλώς γιατί η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί

την υλοποίηση των στόχων του “Fit for 55”,

των “SDGs” και την υιοθέτηση των κριτηρίων

ESG (Environmental, Social, Governance), αλλά

γιατί πράγματι η Κύπρος, το περιβάλλον της και

οι άνθρωποί της το έχουν ανάγκη. Γιατί το μέλλον

των ακινήτων είναι πράσινο, και είναι καιρός

η χώρα μας να αρχίσει να συμβαδίζει με τις

απαιτήσεις των καιρών.

24

Η προώθηση

της πράσινης

μετάβασης

αποτελεί μια από

τις σύγχρονες

προκλήσεις,

που τόσο οι

επαγγελματίες

του τομέα των

ακινήτων όσο και

η ίδια η Κυβέρνηση

καλούνται να

θέσουν σε

προτεραιότητα

ΣΤΡΟΦΉ ΣΤΑ ΠΡΆΣΙΝΑ ΑΚΊΝΗΤΑ

Άλλωστε, η αγορά έχει ήδη αρχίσει να δείχνει τον

δρόμο. Η στροφή μιας μεγάλης μερίδας αγοραστών

σε πράσινα ακίνητα, με μειωμένο αντίκτυπο

στο περιβάλλον και υψηλή ενεργειακή απόδοση,

δεν μπορεί να περνάει απαρατήρητη. Πρόκειται

για μια τάση, η οποία τα επόμενα χρόνια αναμένεται

να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο, καθώς τα

οφέλη τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους

πολίτες είναι πολλαπλά. Αφενός, τα πράσινα ακίνητα

μειώνουν τις εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου

στο περιβάλλον, καταναλώνουν λιγότερη

ενέργεια, αξιοποιούν καινοτόμες τεχνολογίες,

ενώ είναι πιο ανθεκτικά σε ακραία καιρικά φαινόμενα.

Αφετέρου, εξοικονομούν χρήματα για τους

ιδιοκτήτες, έχουν υψηλότερη αξία και αποτελούν

έναν πιο υγιή χώρο διαβίωσης και εργασίας.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της πράσινης μετάβασης

του κλάδου ανάπτυξης γης και οικοδομών,

ένας σημαντικός αριθμός επαγγελματιών ήδη

έχει αρχίσει να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση.

Υιοθετώντας τα διεθνή πρότυπα βιωσιμότητας,

όπως είναι το LEED και το BREEAM, επιλέγοντας

βιώσιμα και οικολογικά υλικά κατασκευής,

Ο Παγκύπριος

Σύνδεσμος

Επιχειρηματιών

Ανάπτυξης Γης

και Οικοδομών

ήδη έχει αρχίσει

να εργάζεται για

την προώθηση

πολιτικών, που θα

εντείνουν ακόμα

περισσότερο τη

στροφή του κλάδου

στις πράσινες

και βιώσιμες

αναπτύξεις

ενσωματώνοντας πράσινες τεχνολογίες στις αναπτύξεις

τους, όπως είναι η ηλιακή ενέργεια και τα

συστήματα αερισμού, αλλά και ανακυκλώνοντας τα

κατασκευαστικά απόρρητα.

Οι πρακτικές αυτές αναδεικνύουν τη θετική στάση

των επαγγελματιών απέναντι στην υιοθέτηση νέων

πρακτικών και προσεγγίσεων, που ουσιαστικά θα

καθιστούν τις αναπτύξεις περιβαλλοντικά ωφέλιμες

και βιώσιμες. Ταυτόχρονα, καταδεικνύουν τη

δέσμευση των επαγγελματιών του κλάδου στην

πράσινη μετάβαση και την ετοιμότητά τους να

περάσουν στη νέα εποχή της ανάπτυξης ακινήτων.

ΑΠΑΙΤΕΊΤΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΟΣ

ΠΡΆΣΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επιχειρηματιών

Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών ήδη έχει

αρχίσει να εργάζεται για την προώθηση πολιτικών,

που θα εντείνουν ακόμα περισσότερο τη στροφή

του κλάδου στις πράσινες και βιώσιμες αναπτύξεις.

Με τον κλάδο σήμερα να καλείται να διαδραματίσει

καίριο ρόλο στην προσπάθεια για προστασία του

περιβάλλοντος, ως Σύνδεσμος, επισημαίνουμε την

ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο πράσινο στρατηγικό

σχεδιασμό, ο οποίος θα καθορίζει τα βήματα

και τις πολιτικές για τη σταδιακή μετάβαση του

τομέα των ακινήτων στην πράσινη εποχή. Ο

σχεδιασμός αυτός πρέπει να προνοεί την πλήρη

εναρμόνιση με το “Fit for 55” και το πακέτο νομοθετικών

προτάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρέπει να περιλαμβάνει ουσιαστικά κίνητρα, όπως

είναι για παράδειγμα τα χαμηλότερα επιτόκια

καθώς και κίνητρα προς τις επιχειρήσεις πέραν

του υφιστάμενου πλαισίου παραχώρησης ενός

ελάχιστου επιπλέον δομήσιμου εμβαδού, το οποίο

είναι ανεπαρκές.

Η υιοθέτηση πράσινων πρακτικών στην ανάπτυξη

ακινήτων σήμερα είναι κοστοβόρα και απαιτητική.

Γι’ αυτό και χρειάζεται η στήριξη και η ώθηση από

πλευράς του κράτους, ώστε να μπορέσουν σταδιακά

ολοένα και περισσότεροι επαγγελματίες να

στραφούν στις πράσινες αναπτύξεις.

Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Η

Ευρωπαϊκή Ένωση μάς δείχνει τον δρόμο. Χώρες

του εξωτερικού ακολουθούν αυτού του είδους

πρακτικές εδώ και χρόνια. Αυτή την πολύτιμη

εμπειρία πρέπει να τη μελετήσουμε και να την

προσαρμόσουμε στα μέτρα της Κύπρου. Συλλογικά,

μέσα από συνεργασία και διάλογο, ώστε μαζί

-Κυβέρνηση, αρμόδιοι φορείς και επαγγελματίες

του κλάδου- να μπορέσουμε να περάσουμε στη

νέα εποχή της ανάπτυξης. Σε μια εποχή, όπου η

ανάπτυξη ακινήτων θα λειτουργεί προς όφελος

του περιβάλλοντος και οι αγοραστές θα επωφελούνται

των πολλαπλών πλεονεκτημάτων που

προσφέρουν τα βιώσιμα ακίνητα.

25


ΚΑΛΟΎΜΑΣΤΕ

ΝΑ «ΚΤΊΣΟΥΜΕ»

ΤΟ REBRANDING ΤΟΥ

ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Για να διασφαλιστεί η

μακροπρόθεσμη επιτυχία

και ανταγωνιστικότητα, ο

κατασκευαστικός κλάδος οφείλει

να επενδύσει στην ψηφιοποίηση,

τη βιωσιμότητα και τη βελτίωση

της εταιρικής διακυβέρνησης.

ΣΤΈΛΙΟΣ ΓΑΒΡΙΉΛ

ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΊΑΣ ΣΥΝΔΈΣΜΩΝ ΕΡΓΟΛΆΒΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΏΝ

ΚΎΠΡΟΥ (Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.)

Ο

κατασκευαστικός κλάδος «θα συνεχίσει

να αναπτύσσεται με γρήγορο

ρυθμό» εκτιμά ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας

Συνδέσμων Εργολάβων

Οικοδομών Κύπρου (Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.), Στέλιος

Γαβριήλ, τονίζοντας πως οι επόμενες χρονιές

θα είναι καθοριστικές για την εγχώρια οικοδομική

βιομηχανία. Σε συνέντευξή του, κάνει λόγο για μια

νέα εποχή στην οποία εισέρχεται ο κλάδος, περιγράφοντας

πού θα πρέπει να επενδύσει, προκειμένου

να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιτυχία

του. Εξηγεί πως την ανάπτυξή του καθορίζουν

πλέον οι όροι της βιώσιμης οικονομίας, θέτοντας

επί τάπητος και τις «ψηφιακές» προεκτάσεις.

Επιπρόσθετα, αναλύει τη σημερινή εικόνα της

κυπριακής αγοράς ακινήτων, μιλά για τις πολλαπλές

προκλήσεις που συνθέτουν το υφιστάμενο

σκηνικό και περιγράφει ποιες αναπτύξεις και

περιοχές κερδίζουν έδαφος. Εστιάζει, επίσης, στις

αλλαγές που σηματοδοτεί η Μεταρρύθμιση της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τους επαγγελματίες

του κλάδου και αξιολογεί τις κινήσεις της Κυβέρνησης

ως προς την άμβλυνση του στεγαστικού

προβλήματος.

26

Η φετινή χρονιά παρουσιάζει διάφορες

προκλήσεις για τον εγχώριο κατασκευαστικό

κλάδο. Ποιες κατά την άποψή σας

είναι οι σημαντικότερες και πώς ανταποκρίνεστε

σε αυτές;

Η φετινή χρονιά επιβεβαιώνει τη σταθερή

αύξηση στον κύκλο εργασιών και τη σημαντική

βελτίωση στις επιχειρηματικές προσδοκίες,

παρά τις προκλήσεις, όπως το υψηλό κόστος

δανεισμού και τις αυξημένες τιμές στον κατασκευαστικό

τομέα. Αυτή η θετική τάση δείχνει

τη δυνατότητα του κλάδου να παραμένει ανθεκτικός

και να αντιδρά στις αλλαγές της αγοράς

με επιτυχία. Με την ανανέωση της Συλλογικής

Σύμβασης, η οποία είχε λήξει από το 2022, και

τη γεφύρωση των διαφορών μεταξύ των κοινωνικών

εταίρων, διασφαλίζεται η σταθερότητα

στον κλάδο για τα επόμενα χρόνια, μέχρι

το 2028. Στην παρούσα φάση, καλούμαστε

να αντιμετωπίσουμε την αδήλωτη εργασία, η

οποία δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού,

και να κτίσουμε το rebranding του

τομέα, καθώς φαίνεται ότι μεμονωμένα περιστατικά

στοχοποιούν το σύνολό του.

Μια από τις κύριες προκλήσεις είναι η έλλειψη

εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, που

συχνά καθυστερεί την πρόοδο των έργων και

αυξάνει το κόστος κατασκευής. Επιπλέον, ο

κλάδος βρίσκεται αντιμέτωπος με αυξημένες

τιμές υλικών και ενεργειακού κόστους.

Επιπρόσθετα, οι ρυθμιστικές απαιτήσεις και

οι γραφειοκρατικές διαδικασίες παραμένουν

περίπλοκες, δυσκολεύοντας έτσι την υλοποίηση

και έναρξη νέων έργων. Ο κλάδος πρέπει,

επίσης, να εστιάσει στην υιοθέτηση νέων

τεχνολογιών και βιώσιμων πρακτικών, για να

ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις της

αγοράς και να συμμορφωθεί με διεθνείς περιβαλλοντικές

προδιαγραφές.

ΕΠΕΝΔΥΟΝΤΑΣ ΠΡΑΣΙΝΑ

& ΨΗΦΙΑΚΑ

Θα λέγατε, όμως, πως υπάρχει συνταγή

επιτυχίας;

Για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη επιτυχία

και ανταγωνιστικότητα, ο κατασκευαστικός

κλάδος οφείλει να επενδύσει στην ψηφιοποίηση,

τη βιωσιμότητα και τη βελτίωση της εταιρικής

διακυβέρνησης. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων

και η εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού

είναι ουσιώδης, καθώς η ανάγκη για εξειδικευμένους

επαγγελματίες αυξάνεται συνεχώς.

Οι επόμενες χρονιές θα είναι καθοριστικές

για τον κατασκευαστικό κλάδο. Με τη σωστή

χρηματοδότηση, στρατηγική και εκσυγχρονισμό

των συμβολαίων του δημοσίου, ως έχει

πράξει ο ιδιωτικός τομέας, ο κλάδος έχει τη

δυνατότητα να συνεχίσει την ανάπτυξή του

και να συμβάλλει ουσιαστικά στην οικονομική

πρόοδο της χώρας. Αν ληφθούν σοβαρά υπόψη

αυτές οι παράμετροι, θα ενισχυθεί η παραγωγικότητα

του κλάδου αλλά και η υιοθέτηση

των προτύπων ESG από τις κατασκευαστικές

επιχειρήσεις.

ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Επομένως, στην εποχή της πράσινης μετάβασης,

θεωρείτε πως η κυπριακή αγορά

ακινήτων προσαρμόζεται ικανοποιητικά

στις νέες απαιτήσεις;

Το μέλλον του κατασκευαστικού κλάδου,

όπως και των υπόλοιπων κλάδων της οικονομίας,

είναι άμεσα συνυφασμένο με τη μείωση

του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος, τη

συμμόρφωση με τους κανόνες της κυκλικής

οικονομίας, τη συμβολή του στον περιορισμό

της κλιματικής αλλαγής και, εν τέλει, της ανάπτυξής

του με τους όρους που επιβάλλει η

βιώσιμη οικονομία. Παράλληλα, ο κατασκευαστικός

κλάδος εισέρχεται σε μια νέα, ψηφιοποιημένη

εποχή που θα επηρεάσει ένα ευρύ

Με την ανανέωση

της Συλλογικής

Σύμβασης

διασφαλίζεται

η σταθερότητα

στον κλάδο για

τα επόμενα χρόνια,

μέχρι το 2028

πεδίο δραστηριοτήτων και θα απαιτήσει ειδικές

ψηφιακές και τεχνολογικές δεξιότητες για

τη βιώσιμη ανάπτυξή του. Αν και οι κατασκευές

έχουν υιοθετήσει με την πάροδο του χρόνου

καινοτόμες τεχνολογίες, παραμένουν παρά

ταύτα ένας από τους λιγότερο ψηφιοποιημένους

κλάδους. Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών

και οικολογικών καινοτομιών μπορεί να προωθήσει

την ανταγωνιστικότητα, να βελτιώσει

την παραγωγικότητα και να μειώσει το κόστος

παραγωγής. Ακόμα, η πράσινη μετάβαση θα

επιφέρει μεγάλο επιπρόσθετο κόστος, που

πρέπει να συνυπολογίζουμε στο ήδη βεβαρυμμένο

οικονομικό περιβάλλον.

«ΤΡΕΧΕΙ» Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ποια η σημερινή εικόνα της κυπριακής

αγοράς ακινήτων συγκριτικά με προηγούμενες

χρονιές και ποιες οι εκτιμήσεις σας

για την «επόμενη μέρα»;

Από το 2017 μέχρι σήμερα, ο κατασκευαστικός

κλάδος έχει καταγράψει ανάπτυξη πέραν του

80%, κάτι που τον καθιστά έναν από τους πιο

δυναμικά αναπτυσσόμενους τομείς της οικονομίας

μας. Αυτή η αύξηση έχει επιτευχθεί μέσα

από την υλοποίηση μεγάλων αναπτυξιακών

έργων του δημοσίου αλλά και μεγάλων ιδιωτικών

επενδύσεων, καθώς και από τη συνεχή

έμφαση στη βελτίωση της ποιότητας και της

τεχνολογικής καινοτομίας. Οι μελλοντικές προβλέψεις

δείχνουν ότι ο κλάδος θα συνεχίσει να

αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό, παρέχοντας

ουσιαστικές ευκαιρίες για επαγγελματίες και

επιχειρήσεις.

27


ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΑ

Κυρίως τι είδους αναπτύξεις είδαμε να

υλοποιούνται αυτή τη χρονιά;

Τα τελευταία δύο χρόνια φαίνεται να παρατηρείται

μια αύξηση στα οικιστικά ακίνητα και

μια αυξητική τάση όσον αφορά την ανέγερση

οικιστικών πολυκατοικιών. Μέχρι και τον

Μάιο του 2024, είχε καταγραφεί αύξηση στον

αριθμό των Αδειών Οικοδομής των οικιστικών

μονάδων κατά 17,1%, σε σύγκριση με την περσινή

χρονιά. Τα στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο

του 2024 καταδεικνύουν ότι η ζήτηση από

ντόπιους ενισχύεται, παρά τις πληθωριστικές

πιέσεις και την άνοδο των επιτοκίων. Ταυτόχρονα,

η διεθνής αγορά παραμένει σημαντική,

δεδομένου ότι αντιστοιχεί στο 39% των

συνολικών πωλήσεων.

ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΕΔΑΦΟΣ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ - ΛΑΡΝΑΚΑ

Σε ό,τι αφορά το ενδιαφέρον από το εξωτερικό,

πώς έχει διαφοροποιηθεί ο «χάρτης»

των επενδύσεων; Είδαμε περιοχές

να κερδίζουν έδαφος έναντι κάποιων

άλλων;

Είναι γεγονός πως οι συγκρούσεις και η γεωπολιτική

αστάθεια στη γύρω περιοχή έχουν

επιφέρει επιπλέον επενδύσεις στην Κύπρο. Ο

κατασκευαστικός τομέας φαίνεται να στρέφεται

προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης

των εισροών ξένων υπηκόων, πολλοί από

τους οποίους επιλέγουν την Κύπρο λόγω της

στρατηγικής της θέσης, του ευνοϊκού φορολογικού

της περιβάλλοντος και της ποιότητας

ζωής. Παράλληλα, η χώρα μας θεωρείται

ένας ασφαλής προορισμός για εταιρείες που

επιθυμούν να μεταφέρουν την έδρα τους στο

νησί μας, δημιουργώντας έτσι την ανάγκη για

γραφειακές εγκαταστάσεις και στέγαση του

προσωπικού που θα εργοδοτηθεί σε αυτές,

καθώς και ανάγκες για περαιτέρω σχολεία,

πανεπιστήμια αλλά και εξιδεικευμένα Κέντρα

Υγείας.

Ως προς τις περιοχές, η Λεμεσός διατηρεί την

πρωτοκαθεδρία με 32% των πωλήσεων, ενώ

οι επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Πάφου

κινούνται σε παρόμοια επίπεδα με 23%, 21%

και 20% αντίστοιχα. Μόνο η ελεύθερη επαρχία

Αμμοχώστου κινείται σε χαμηλά επίπεδα, με

μόλις 4% του συνόλου των πωλήσεων. Επιπρόσθετα,

αξιοσημείωτη είναι η άνοδος που

καταγράφεται στην επαρχία Λάρνακας μετά το

2022, επιβεβαιώνοντας έτσι το γεγονός πως

διαθέτει σημαντική κρυμμένη προστιθέμενη

αξία, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες επαρχίες

στις οποίες παρατηρούνται σημάδια κορεσμού

της αγοράς, ειδικά για συγκεκριμένου είδους

ακίνητα.

28

Τα τελευταία

δύο χρόνια

παρατηρείται

μια αύξηση στα

οικιστικά ακίνητα

και μια αυξητική

τάση όσον αφορά

την ανέγερση

οικιστικών

πολυκατοικιών

ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ ΜΕΣΩ

ONE STOP SHOP

Με την εφαρμογή της Μεταρρύθμισης της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την έναρξη της

λειτουργίας των Επαρχιακών Οργανισμών,

πολλά αλλάζουν για τους επαγγελματίες

που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό

κλάδο. Ποια η άποψή σας σε σχέση

με το νέο πλαίσιο αδειοδότησης και ποιες

οι πρώτες εντυπώσεις σας από αυτή τη

μετάβαση; Είστε αισιόδοξος πως διαχρονικές

αδυναμίες θα επιλυθούν;

Η δημιουργία των Επαρχιακών Οργανισμών

Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) αποτελεί μια εκ των

σημαντικότερων μεταρρυθμίσεων που έχουν

επιχειρηθεί στην Κύπρο, και πιστεύουμε ότι θα

βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των

πολιτών αλλά και την οικονομική ανάπτυξη της

χώρας. Ευελπιστούμε ότι με τη διόρθωση των

τεχνικών προβλημάτων ή και απλοποίηση των

διαδικασιών όπου χρειάζονται, τη δημιουργία

κουλτούρας και την περαιτέρω εκπαίδευση

όλων θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και

Το μέλλον του

κατασκευαστικού

κλάδου είναι άμεσα

συνυφασμένο με

τη μείωση του

περιβαλλοντικού

του αποτυπώματος

αποτέλεσμα ως προς την αύξηση οικιστικού

αποθέματος;

Η Ομοσπονδία μας χαιρετίζει τα μέτρα και

πολιτικές που υιοθετούνται από την Κυβέρνηση

είτε αυτά αφορούν την ανάπτυξη είτε

αφορούν τη στεγαστική πολιτική ή ακόμα την

ενεργειακή αναβάθμιση, και καλεί όλους τους

εμπλεκόμενους στον κατασκευαστικό τομέα να

στηρίξουν τα Σχέδια. Η Κυβέρνηση, μετά από

διαβούλευση με τους επαγγελματίες του κλάδου,

προχώρησε σε σειρά τροποποιήσεών του,

οι οποίες εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο

τον περασμένο Ιούνιο, με διεύρυνση

των κριτηρίων, ώστε τα πολεοδομικά κίνητρα

να γίνουν πιο ελκυστικά -για τον ιδιωτικό και

τον ευρύτερο δημόσιο τομέα- για παραγωγή

προσιτής στέγης. Οι εν λόγω τροποποιήσεις

φαίνεται να είναι σε αρκετά καλά επίπεδα και

προσέλκυσαν το ενδιαφέρον.

Υπάρχουν ζητήματα που σας ανησυχούν

σε σχέση με την προωθούμενη φορολογική

μεταρρύθμιση;

Ως Ομοσπονδία, έχουμε καταθέσει τις θέσεις

μας μέσω της ΟΕΒ, στην οποία είμαι και μέλος

της εκτελεστικής επιτροπής. Βρισκόμαστε σε

πλήρη ταύτιση θέσεων με την Ομοσπονδία

αναφορικά με τις πρόνοιες της φορολογικής

μεταρρύθμισης, με απώτερο στόχο την αποφυγή

της επιδοματικής πολιτικής, ώστε η πολιτική

να καθορίζεται μέσα από τη φορολογία.

δεν θα δημιουργηθούν περαιτέρω. Ταυτόχρονα,

αναμένουμε όπως, μετά τη μεταβατική

αυτή περίοδο, τόσο οι εκκρεμούσες αιτήσεις

όσο και οι καινούργιες που υποβάλλονται θα

διεκπεραιώνονται σε πολύ πιο σύντομο χρονικό

διάστημα, όπως και ο στόχος του Υπουργείου

Εσωτερικών.

Συμφωνούμε με τις εισηγήσεις του ΕΤΕΚ για

τη δημιουργία Οne Stop Shop, ενός χώρου

δηλαδή όπου οι υπηρεσίες που αφορούν στην

αδειόδοτηση και στον έλεγχο της ανάπτυξης

θα είναι συγκεντρωμένες με την αξιοποίηση

και της τεχνολογίας, ενώ οι αλλαγές που αναμένονται

στις χαμηλού ρίσκου αναπτύξεις, με

την απλοποίηση της διαδικασίας και την άμεση

έκδοση των απαραίτητων αδειών, θα δώσουν

νέα δυναμική στην ανάπτυξη, με σημαντικά

οφέλη για την κυπριακή οικονομία.

ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΑ

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ

Πώς αξιολογείτε τις κινήσεις της Κυβέρνησης

για την άμβλυνση του στεγαστικού

προβλήματος; Θεωρείτε πως θα έχουν

29

KPMG ΚΎΠΡΟΥ

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ

ΑΓΟΡΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

ΠΡΟΣΤΑΖΕΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑ

Η αειφορία και η περιβαλλοντική

συνείδηση εξελίσσονται σε

ολοένα και πιο σημαντικές

παραμέτρους για τους επενδυτές

και τους αγοραστές ακινήτων.

Οι κατασκευαστικές εταιρείες

και οι επενδυτές που θα

προσαρμοστούν σε αυτές τις

τάσεις θα έχουν πλεονέκτημα

στην αγορά.

μοτίβα και σημαντικές

αλλαγές» σε σχέση με τις

τάσεις που διαμορφώνονται στην

κυπριακή αγορά ακινήτων προδιαγράφουν

οι Χριστόφορος Αναγιω-

«Ενδιαφέροντα

τός, Διοικητικός Σύμβουλος και Επικεφαλής του Τομέα

Ακινήτων και Ανάπτυξης Γης της KPMG Limited, και

Μάριος Καπνίσης, Senior Manager στο Deal Advisory

της εταιρείας. Σε κοινή τους συνέντευξη, αναλύουν

την εικόνα σε κάθε επαρχία και, προβαίνοντας σε μια

ανασκόπηση των τελευταίων χρόνων, υποδεικνύουν

ποια είδη ακινήτων προσελκύουν το μεγαλύτερο

ενδιαφέρον. Σκιαγραφούν, παράλληλα, το «προφίλ»

των αγοραστών και τονίζουν πως «η κυπριακή αγορά

ακινήτων είναι πολυδιάστατη και προσαρμοσμένη

στις ανάγκες επενδυτών» που εμπίπτουν σε διάφορες

κατηγορίες. Εστιάζοντας ιδιαίτερα στο κεφάλαιο «αειφορία»,

υπογραμμίζουν πώς μετασχηματίζει δραστικά

τον κλάδο και μιλούν για τις προοπτικές και τις ευκαιρίες

που διανοίγονται.

Ποιες είναι οι υφιστάμενες τάσεις στην κυπριακή

αγορά σε ό,τι αφορά τη ζήτηση στα ακίνητα

και ποια είδη παρουσιάζουν αυξημένο

ενδιαφέρον;

Οι υφιστάμενες τάσεις στη ζήτηση των ακινήτων

στην Κύπρο παρουσιάζουν σημαντικές αλλαγές και

ενδιαφέροντα μοτίβα. Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας

των ακινήτων σημειώνει μια ανοδική πορεία και

παρατηρείται αυξημένη ζήτηση για οικιστικά ακίνητα,

κυρίως σε παραθαλάσσιες πόλεις, όπως η Λεμεσός

και η Πάφος. Με τη Λάρνακα επίσης να παρουσιάζει

30

ΧΡΙΣΤΌΦΟΡΟΣ ΑΝΑΓΙΩΤΌΣ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΌΣ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΕΦΑΛΉΣ ΤΟΥ ΤΟΜΈΑ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΓΗΣ ΤΗΣ KPMG ΚΎΠΡΟΥ

ΚΑΙ ΜΆΡΙΟΣ ΚΑΠΝΊΣΗΣ

SENIOR MANAGER ΣΤΟ DEAL ADVISORY ΤΗΣ KPMG ΚΎΠΡΟΥ

αυξημένο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια και τη Λευκωσία

να παρουσιάζει μια σταθερή εικόνα, με ενδείξεις

για αυξημένο ενδιαφέρον τον τελευταίο χρόνο. Αδιαμφισβήτητα,

τα οικιστικά ακίνητα έχουν το μεγαλύτερο

μερίδιο στην αγορά, με πέραν του 50% τόσο από πλευράς

όγκου συναλλαγών αλλά και αξίας, φαινόμενο που

τα τελευταία χρόνια δείχνει να μεγεθύνεται. Σύμφωνα

με ανάλυση της KPMG Κύπρου, η συνολική αξία συναλλαγών

των οικιστικών ακινήτων στην Κύπρο ανέρχεται,

για το 2022, περί τα €3,7 δισεκατομμύρια, την ώρα που

για το 2023 ανήλθε περί τα €4,2 δισεκατομμύρια, με τον

όγκο συναλλαγών να φθάνει αντίστοιχα τις 13.473 και

16.224.

ΑΠΌ ΤΟ ΚΕΠ ΣΤΟ ΣΉΜΕΡΑ

Ανατρέχοντας λίγα χρόνια πίσω, αυτό το αυξημένο

ενδιαφέρον ξεκίνησε από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα

(ΚΕΠ), καθώς πολλές μεγάλες αναπτύξεις (π.χ.

πολυώροφα κτήρια) που μετουσιώθηκαν κατά την εν

λόγω περίοδο προσανατολίζονταν προς αυτή την κατεύθυνση

με μεγάλα και πολυτελή οικιστικά έργα.

Το 2020, λόγω και της πανδημίας του COVID-19 και

του τερματισμού του ΚΕΠ, παρατηρείται μια περίοδος

ύφεσης για τον τομέα των ακινήτων. Μετέπειτα,

διαφαίνεται ότι το ενδιαφέρον για τον κλάδο διατηρήθηκε,

καθώς, παρά την ύφεση που παρουσίασε

την εποχή της πανδημίας, οι επόμενες χρονιές

συνέχισαν να είναι ανοδικές. Παρουσιάζεται, παράλληλα,

μια αύξηση στη ζήτηση κυρίως από ξένους,

εταιρείες τεχνολογίας που μετεγκαταστάθηκαν στην

Κύπρο μαζί με τους υπαλλήλους τους, λόγω και του

headquartering αλλά και των γεωπολιτικών εξελίξεων

στην περιοχή, όπως η αυξημένη μετανάστευση από

Ουκρανία και Ρωσία, εξαιτίας του πολέμου. Έτσι, την

περίοδο 2021-23 παρατηρείται μια αυξητική τάση

στις τιμές στα οικιστικά σε όλες τις επαρχίες τόσο σε

αγοραίες αξίες αλλά και ενοίκια, με το 2023 μάλιστα

να αποτελεί ρεκόρ 16ετίας από πλευράς πωλητήριων

εγγράφων, σύμφωνα και με τα στοιχεία του Τμήματος

Κτηματολογίου.

ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΊΔΙ Η ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ

Τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα και οι πολυτελείς κατοικίες

προσέλκυσαν, αναμφισβήτητα, το μεγαλύτερο

ενδιαφέρον κυρίως από ξένους επενδυτές και άτομα

υψηλής καθαρής αξίας, οι οποίοι προσανατολίζονταν

ιδιαίτερα σε βίλες και διαμερίσματα με θέα στη

θάλασσα. Φυσικά, μετά την πανδημία και την άνθηση

του headquartering, αυξημένο ενδιαφέρον καταγράφηκε

και για εμπορικά ακίνητα, ειδικότερα για γραφειακούς

χώρους, αλλά και καταστήματα σε κεντρικές

περιοχές. Επιπλέον, η ζήτηση για βιώσιμα και οικολογικά

ακίνητα αυξάνεται, καθώς οι αγοραστές γίνονται

περιβαλλοντικά πιο συνειδητοποιημένοι.

Πώς θα σκιαγραφούσατε το «προφίλ» των

αγοραστών;

Το προφίλ των αγοραστών ποικίλει σημαντικά. Οι

ντόπιοι αγοραστές αναζητούν κυρίως κατοικίες για

ιδιοκατοίκηση, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται

αυξημένο ενδιαφέρον και για δεύτερες κατοικίες σε

παραθαλάσσιες περιοχές. Ξένοι επενδυτές, κυρίως

από την Ευρώπη, τη Ρωσία και το Ισραήλ, ενδιαφέρονται

για πολυτελείς κατοικίες και διαμερίσματα,

αναζητώντας ακίνητα υψηλής ποιότητας για επενδυτικούς

σκοπούς ή ως εξοχικές κατοικίες. Ακόμα,

υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον από επαγγελματίες και

εργαζόμενους του εξωτερικού, που αναζητούν επενδυτικές

ευκαιρίες ή κατοικίες για οικογενειακή χρήση,

ιδιαίτερα λόγω της μετεγκατάστασής τους στην Κύπρο

ή και της εξ αποστάσεως εργασίας, επιλέγοντας τη

χώρα μας ως βάση για την οικογένειά τους.

Οι τάσεις που καταγράφονται, όπως και το προφίλ των

αγοραστών, δείχνουν ότι η κυπριακή αγορά ακινήτων

είναι πολυδιάστατη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες

επενδυτών διαφόρων κατηγοριών. Αυτό, διασφαλίζει

μια συνεχόμενη ανάπτυξη στον τομέα των ακινήτων,

καθώς καλύπτει τόσο τις ανάγκες των ντόπιων όσο και

των διεθνών αγοραστών, ενώ παράλληλα προσαρμόζεται

στις σύγχρονες περιβαλλοντικές απαιτήσεις.

Η ζήτηση για

βιώσιμα και

οικολογικά ακίνητα

αυξάνεται, καθώς οι

αγοραστές γίνονται

περιβαλλοντικά πιο

συνειδητοποιημένοι

Ποιες οι εκτιμήσεις σας για την «επόμενη μέρα»

της κυπριακής αγοράς ακινήτων;

Η κυπριακή αγορά ακινήτων βρίσκεται σε μια «παράξενη»,

θα τολμούσαμε να πούμε, καμπή, καθώς οι

οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις διαμορφώνουν

νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για τον κλάδο.

Δεν πιστεύουμε ότι θα μπορούσαμε να παρέχουμε

ασφαλείς εκτιμήσεις για την «επόμενη μέρα» της

αγοράς ακινήτων στην Κύπρο, αφού παραδοσιακά

η οικονομία της χώρας μας γενικότερα επηρεάζεται

από διάφορους εξωγενείς παράγοντες, που επιδρούν

στην ανάπτυξη και στις επενδυτικές ευκαιρίες του

τομέα. Σίγουρα όμως, αυτό που μπορούμε να εκφράσουμε

είναι ότι ο κλάδος είναι ανθεκτικός διαχρονικά

και μπορεί και εξελίσσεται μέσα από τις διάφορες

προκλήσεις.

Ποιες προοπτικές και ευκαιρίες βλέπετε να

διανοίγονται;

Γενικότερα, η κυπριακή αγορά ακινήτων παρουσιάζει

θετικές προοπτικές ανάπτυξης, λόγω της σταθερής

ζήτησης που διαγράφει τα τελευταία χρόνια τόσο για

οικιστικά αλλά και εμπορικά ακίνητα, με τη γενική

εικόνα για το πρώτο μισό του 2024 να παραμένει περίπου

στα ίδια επίπεδα με το 2023 (μικρή μείωση της

τάξης του 2%), όταν σημειώθηκε ρεκόρ 16ετίας στα

πωλητήρια έγγραφα, όπως προαναφέρθηκε. Η Κύπρος

συνεχίζει να αποτελεί ελκυστικό προορισμό για επενδύσεις

σε ακίνητα, λόγω, μεταξύ άλλων, του ευνοϊκού

φορολογικού καθεστώτος, της γεωγραφικής της θέσης

και του υψηλού επιπέδου διαβίωσης που προσφέρει.

Τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα, όπως τα πολυτελή

ξενοδοχειακά συγκροτήματα, τα εμπορικά κέντρα και

οι μαρίνες, έχουμε παρατηρήσει ότι συμβάλλουν στην

οικονομική ανάπτυξη και στην προσέλκυση περισσότερων

τουριστών και επενδυτών. Άρα, έργα αυτής της

κατηγόριας ελπίζουμε να εξελιχθούν, δημιουργώντας

περαιτέρω θετικές προοπτικές για τον τομέα. Επιπλέον,

οι βελτιώσεις στις υποδομές ευρύτερα, όπως

σχολεία και δημόσια έργα, είναι κρίσιμης σημασίας,

προκειμένου να μπορούμε να υποστηρίξουμε τις

αυξημένες ροές από άλλες χώρες, διευκολύνοντας

την προσέλκυση επενδύσεων και την οικονομική δραστηριότητα

και ενισχύοντας, παράλληλα, το βιοτικό

επίπεδο των υφιστάμενων κατοίκων.

ΑΕΙΦΟΡΊΑ = ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΌ

ΠΛΕΟΝΈΚΤΗΜΑ

Η αειφορία και η περιβαλλοντική συνείδηση γίνονται

ολοένα και πιο σημαντικές για τους επενδυτές και

τους αγοραστές ακινήτων. Σίγουρα, τα τελευταία χρόνια,

παρατηρούνται μεγάλες αλλαγές γενικότερα στον

τομέα. Τα πράσινα κτήρια και οι βιώσιμες πρακτικές

κατασκευής αποτελούν πλέον βασικό κριτήριο για την

επιλογή ακινήτων από ενδιαφερόμενους αγοραστές /

επενδυτές. Πλέον, βλέπουμε και τον τραπεζικό τομέα

να διαμορφώνει τα προϊόντα του με τέτοιο τρόπο,

ώστε τα «αειφόρα ακίνητα» να είναι πιο ελκυστικά

31

ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΕΡΓΑ ΜΑΣ

προς τους καταναλωτές. Οι κατασκευαστικές

εταιρείες και οι επενδυτές που θα προσαρμοστούν

σε αυτές τις τάσεις θα έχουν πλεονέκτημα

στην αγορά.

Ωστόσο, η αγορά ακινήτων στην Κύπρο αντιμετωπίζει

και προκλήσεις. Οι οικονομικές αβεβαιότητες,

όπως οι διακυμάνσεις των επιτοκίων

και οι πληθωριστικές πιέσεις, μπορεί να επηρεάσουν

την αγοραστική δύναμη και την επενδυτική

δραστηριότητα. Επίσης, οι γεωπολιτικές

εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής

Μεσογείου δημιουργούν αβεβαιότητες, οι

οποίες επηρεάζουν την ψυχολογία της αγοράς

και δημιουργούν ένα ασταθές περιβάλλον.

Συνοψίζοντας, η κυπριακή αγορά ακινήτων

διαθέτει σημαντικές προοπτικές για ανάπτυξη

και επενδυτικές ευκαιρίες. Η σταθερή ζήτηση

32

από ξένους επενδυτές, τα μεγάλα αναπτυξιακά

έργα και η έμφαση στην αειφορία διαμορφώνουν

ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την αγορά

ακινήτων στην Κύπρο. Όμως, η προσεκτική

διαχείριση των ρίσκων και η προσαρμογή στις

νέες οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες

θα είναι κρίσιμες για τη βιώσιμη ανάπτυξη της

αγοράς αυτής.

Γιατί να επενδύσει κάποιος σε ακίνητα

αυτή την περίοδο;

Η επένδυση στον τομέα των ακινήτων μπορεί

να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες και οφέλη

για τους επενδυτές. Η αγορά ακινήτων στην

Κύπρο παραμένει σταθερή και αναπτύσσεται,

ενώ οι ευνοϊκές φορολογικές συνθήκες και το

ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο την καθιστούν ελκυστικό

προορισμό για ξένους επενδυτές αλλά

και για ντόπιους. Η αυξανόμενη ζήτηση για

κατοικίες, εμπορικά ακίνητα και άλλα είδη ακινήτων

έχει συμβάλει, τα τελευταία χρόνια, στην

αύξηση των αξιών και των αποδόσεων.

Ένας από τους κύριους λόγους για να επενδύσει

κάποιος σε ακίνητα αυτή την περίοδο είναι

οι προοπτικές ανάπτυξης και η αυξανόμενη

ζήτηση από ξένους επενδυτές. Η Κύπρος έχει

γίνει κέντρο προσέλκυσης επενδύσεων λόγω

του headquartering, του αναπτυσσόμενου οικοσυστήματος

των τεχνολογικών εταιρειών, του

ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος, του καλού

βιοτικού επιπέδου και της σταθερής πολιτικής

κατάστασης. Η αυξημένη ζήτηση ειδικά για

οικιστικά ακίνητα προσφέρει ευκαιρίες για υψηλές

αποδόσεις στους δυνητικούς επενδυτές.

Τι θα συμβουλεύατε, λοιπόν, τους εν δυνάμει

επενδυτές να προσέξουν;

Οι εν δυνάμει επενδυτές πρέπει να είναι προσεκτικοί

και να λάβουν υπόψη διάφορους παράγοντες,

πριν επενδύσουν σε ακίνητα. Πρώτον, είναι σημαντικό

να κάνουν λεπτομερή έρευνα αγοράς για την

περιοχή και το είδος του ακινήτου που τους ενδιαφέρει.

Η αξιολόγηση των τοπικών συνθηκών, όπως

η ζήτηση, η προσφορά και οι προοπτικές ανάπτυξης

της περιοχής, θα βοηθήσει στη λήψη ενημερωμένων

αποφάσεων. Δεύτερον, οι επενδυτές πρέπει να

εξασφαλίσουν ότι έχουν εξοικειωθεί με τους νομικούς

και φορολογικούς κανονισμούς που ισχύουν

στην Κύπρο για τις επενδύσεις σε ακίνητα.

Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό να συμβουλευτούν

εξειδικευμένους επαγγελματίες στον τομέα των

ακινήτων, όπως συμβούλους, κτηματομεσίτες,

δικηγόρους και φοροτεχνικούς, προκειμένου να

διασφαλίσουν ότι η επένδυσή τους είναι ασφαλής

και αποδοτική. Η καλή γνώση των κανονισμών

και των διαδικασιών θα βοηθήσει στην αποφυγή

προβλημάτων και καθυστερήσεων. Τέλος, οι επενδυτές

πρέπει να εξετάσουν την οικονομική τους

δυνατότητα και να εξασφαλίσουν την απαραίτητη

χρηματοδότηση για την επένδυσή τους, λαμβάνοντας

υπόψη τα τρέχοντα επιτόκια και τις προοπτικές

της αγοράς.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ

Συγκεφαλαιώνοντας, η επένδυση σε ακίνητα στην

Κύπρο αυτή την περίοδο μπορεί να προσφέρει

σημαντικές ευκαιρίες για απόδοση και ανάπτυξη,

αρκεί οι επενδυτές να είναι προσεκτικοί και ενημερωμένοι.

Με την κατάλληλη έρευνα και προετοιμασία,

οι επενδυτές μπορούν να εκμεταλλευτούν

τις ευκαιρίες που προσφέρει η κυπριακή αγορά

ακινήτων και να επιτύχουν υψηλές αποδόσεις.

Ειδικότερα, η Κύπρος αποτελεί ιδανικό προορισμό

για επενδύσεις, λόγω του σταθερού οικονομικού

περιβάλλοντος και των πολυάριθμων ευκαιριών

που προσφέρει. Η συνεχιζόμενη ανάπτυξη του

τομέα της τεχνολογίας και η προσέλκυση νέων

εταιρειών συμβάλλουν στη δημιουργία μιας

δυναμικής και συνεχώς αναπτυσσόμενης αγοράς

ακινήτων. Επίσης, η γεωγραφική θέση της Κύπρου,

στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής,

προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα για τους

επενδυτές που επιθυμούν να επεκταθούν σε νέες

αγορές.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

KPMG Limited, Εσπερίδων 14, 1087,

Λευκωσία, Κύπρος

T: 22 209 000

Ε: kpmg@kpmg.com.cy

W:www.kpmg.com.cy

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: @KPMGCyprus

33


ΣΕ ΦΆΣΗ

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ Ο

ΤΟΜΈΑΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ

Η υπερβάλλουσα ζήτηση των

τελευταίων χρόνων έχει εν μέρει

καλυφθεί. Και εάν δεν προκύψει

κάτι στη γεωπολιτική σφαίρα που

θα αυξήσει τη ζήτηση από ξένους

αγοραστές, τότε οδηγούμαστε σε

συγκράτηση των τιμών καθώς και

σε μερική μείωση στα ενοίκια.

ΠΌΛΥΣ ΚΟΥΡΟΥΣΊΔΗΣ

ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΈΣΜΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΌΝΩΝ ΕΚΤΙΜΗΤΏΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

«O

τομέας των ακινήτων

στην Κύπρο έχει εξελιχθεί

σημαντικά τα τελευταία

χρόνια» αναφέρει ο

Πρόεδρος του Συνδέσμου

Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων, Πόλυς

Κουρουσίδης, διαβλέποντας πως πλέον ο

κλάδος εισέρχεται σε φάση μετασχηματισμού.

Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, μιλά

για την υφιστάμενη εικόνα της κυπριακής

αγοράς, τις τάσεις, τις προοπτικές, αλλά και

τις σημαντικές προκλήσεις, και εξηγεί γιατί οι

επιχειρηματίες ανάπτυξης γης θα ήταν καλό

να διαφοροποιούνται ως προς το προφίλ των

αγοραστών. Παράλληλα, εστιάζει στην αύξηση

των τιμών και τους λόγους πίσω από τη ραγδαία

άνοδο, αναλύοντας πώς διαφοροποιείται το

σκηνικό ανά επαρχία και παραθέτοντας τις

δικές του εκτιμήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι.

Απαντά, ακόμα, σε ποιες επενδύσεις θα πρέπει

ως χώρα να επικεντρωθούμε, ενώ τονίζει

πως «τα ακίνητα είναι τομέας που προσφέρει

στην οικονομία και θα πρέπει η πολιτεία να

διασφαλίσει την αξιοπιστία του». Γιατί λέει

34

πως η αγορά είναι πλέον «πιο βιώσιμη» και

τι υποδεικνύει ως απαραίτητη προϋπόθεση

για την εξισορρόπηση προσφοράς και

ζήτησης; Πώς αξιολογεί τα κίνητρα που έχουν

εξαγγελθεί από πλευράς Κυβέρνησης καθώς

και τις αλλαγές που φέρνει η Μεταρρύθμιση της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και γιατί θεωρεί πως

η εμπλοκή νομικών στις αγοραπωλησίες θα

πρέπει να θεσμοθετηθεί;

Πώς θα περιγράφατε τη σημερινή εικόνα

της κυπριακής αγοράς ακινήτων; Πώς έχει

διαφοροποιηθεί σε σχέση με προηγούμενες

χρονιές και ποιοι είναι, κατά την άποψή

σας, οι κυριότεροι λόγοι;

Θα έλεγα πως η σημερινή εικόνα της αγοράς

ακινήτων στην Κύπρο χαρακτηρίζεται από

διάφορες τάσεις αλλά και συνάμα από προκλήσεις.

Κύριο χαρακτηριστικό και κινητήριος

δύναμη ήταν η αυξημένη ζήτηση που οδήγησε

σε μεγάλη ανάπτυξη. Τα τελευταία τρία χρόνια

παρατηρήθηκε αυξημένη ζήτηση τόσο από

ξένους όσο και από ντόπιους αγοραστές. Η

ζήτηση αυτή επεκτάθηκε σε όλες τις πόλεις, με

τον μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών να ολοκληρώνεται

στη Λεμεσό, να ακολουθεί η Πάφος, και

τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε αριθμό

πωλήσεων να παρατηρείται τον τελευταίο

χρόνο σε Λάρνακα και Λευκωσία.

Η κυπριακή αγορά ακινήτων συνεχίζει να προσελκύει

πολλούς ξένους επενδυτές αλλά και

μεμονωμένους αγοραστές, οι οποίοι πραγματοποιούν

πέραν του 50% του όγκου συναλλαγών.

Ως εκ τούτου, λόγω της μεγάλης και απότομης

ζήτησης, οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί

σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Αυτό έχει

δημιουργήσει προκλήσεις για τους ντόπιους

κατοίκους, καθώς η προσιτότητα της στέγης

έχει μειωθεί. Επιπρόσθετα, ένα θετικό είναι ότι

στα καινούργια έργα υπάρχει, πλέον, αυξημένη

συνείδηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διατήρηση

του φυσικού περιβάλλοντος. Νέα έργα

συχνά ενσωματώνουν βιώσιμες πρακτικές και

πράσινες τεχνολογίες.

Ο τομέας των ακινήτων στην Κύπρο βρίσκεται

σε μια φάση ανάπτυξης και μετασχηματισμού,

με μεγάλες προοπτικές, αλλά αντιμετωπίζει και

σημαντικές προκλήσεις και ρίσκα, όπως η καθυστερημένη

έκδοση αδειών που μειώνει την προσφορά

στέγης με αποτέλεσμα την αύξηση των

τιμών, το πρόβλημα με τους εγκλωβισμένους

αγοραστές -για το οποίο θα πρέπει να βρεθεί μια

φόρμουλα επίλυσής του μέσα από τη συνεργασία

τραπεζών, Κυβέρνησης και Βουλής-, η προσιτότητα

στέγασης, το ψηλό κατασκευαστικό κόστος,

τα ψηλά επιτόκια και οι γεωπολιτικές εξελίξεις.

Ειδικά για το τελευταίο, ποιος θα λέγατε

πως είναι ο αντίκτυπος;

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν

άμεσα τη ζήτηση στη χώρα μας, μιας και

η αγορά μας στηρίζεται κατά 50% στους

ξένους. Άλλοτε αυτές έχουν ως αποτέλεσμα

την αύξηση της ζήτησης, πιθανόν όμως να

προκαλέσουν και κάθετη μείωση. Για αυτό και οι

επιχειρηματίες ανάπτυξης γης θα ήταν καλό να

διαφοροποιούνται στο προφίλ των αγοραστών

και να μην βασίζονται μόνο σε μια αγορά.

ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

Ποιες είναι οι υφιστάμενες τάσεις σε ό,τι

αφορά τη ζήτηση στα ακίνητα και ποια

είδη παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον;

Ποιο το «προφίλ» των αγοραστών;

Συνολικά, ο τομέας των ακινήτων στην Κύπρο

έχει εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με

την αυξημένη ζήτηση από ξένους, τις αλλαγές

στις προτιμήσεις των αγοραστών και την έλευση

των ξένων υψηλά αμειβόμενων αγοραστών που

πλέον μένουν και εργάζονται μόνιμα στην Κύπρο.

Επίσης, τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρηθεί

μεγάλο ενδιαφέρον για αγορά και ενοικίαση

Ο τομέας των

ακινήτων στην

Κύπρο βρίσκεται

σε μια φάση

ανάπτυξης και

μετασχηματισμού,

με μεγάλες

προοπτικές, αλλά

αντιμετωπίζει

και σημαντικές

προκλήσεις και

ρίσκα

γραφειακών χώρων Ενεργειακής Απόδοσης

Α, κυρίως στη Λεμεσό, από ξένες εταιρείες.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, πλέον, είναι στα

διαμερίσματα, όπου η ζήτηση οδήγησε και την

αύξηση των τιμών κατά μέσο όρο γύρω στο 12%,

από αυτές του 2022. Σε σχέση με τις κατοικίες,

το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα προάστια των

πόλεων και αφορά κατά κύριο λόγο κατοικίες

μέχρι €500,000.

Η αγορά των πολυτελών κατοικιών έχει

περιοριστεί σε μερικά μόνο έργα, κυρίως στην

Πάφο και στη Λεμεσό. Θεωρώ ότι η αγορά,

πλέον, είναι πιο βιώσιμη, γιατί βασίζεται στην

πραγματική ζήτηση, και όχι στη ζήτηση για

απόκτηση ιθαγένειας. Οι ξένοι αγοραστές

επιλέγουν την Κύπρο σαν έναν προορισμό για

αγορά δεύτερης κατοικίας ή και ακόμα για μόνιμη

μετεγκατάσταση. Αυτό προσφέρει γενικότερα

στην οικονομία, αφού αυξάνεται ο ενεργός

πληθυσμός της χώρας. Λόγω, όμως, αυτής της

άφιξης των ξένων αγοραστών, οι μέσες τιμές

ακινήτων έχουν αυξηθεί σημαντικά, οδηγώντας

σε μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ προσφοράς και

προσιτότητας για τους ντόπιους αγοραστές.

35


Αριθμός ακινήτων για τα οποία έχουν κατατεθεί πωλητήρια έγγραφα

από αγοραστές εντός και εκτός Ε.Ε (εξαιρουμένων των Κυπρίων)

2024

που επηρεάζει και τις εγχώριες επιχειρήσεις.

Παράλληλα, η αυξημένη ζήτηση για ακίνητα

από την άφιξη μεγάλου αριθμού ξένων εργαζομένων,

ειδικότερα υψηλών εισοδημάτων,

οδηγεί και σε αύξηση των ενοικίων. Μπορεί να

βρεθεί χρυσή τομή;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετωπίζουν οι

συμπατριώτες μας που θέλουν να ενοικιάσουν ή

ακόμη και να αγοράσουν διαμέρισμα. Οι επιχειρήσεις

δεν αντιμετωπίζουν τόσο μεγάλο πρόβλημα όσον

αφορά την ενοικίαση γραφείων, μιας και οι ξένες

εταιρείες ενοικιάζουν πολύ υψηλότερων προδιαγραφών

γραφεία και ακόμη υπάρχουν διαθέσιμα

γραφεία χαμηλότερης κλάσης. Χρυσή τομή δεν είναι

εύκολο να βρεθεί, αλλά σίγουρα η ταχύτερη εξέταση

των αιτήσεων για πολεοδομική και οικοδομική άδεια

και με αυτόν τον τρόπο η αύξηση της προσφοράς, θα

βοηθήσει στην εξισορρόπηση της προσφοράς με τη

ζήτηση. Το έχω δηλώσει πολλές φορές ότι ο κυριότερος

λόγος αύξησης των τιμών είναι η γραφειοκρατία,

μιας και εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις για έκδοση

αδειών. Επίσης, η πολιτεία οφείλει να ενισχύσει τη

στεγαστική, κοινωνική πολιτική της, κυρίως προς

τους χαμηλά αμειβόμενους συμπατριώτες μας και

νεαρά ζευγάρια. Υπάρχουν τρόποι, και εμείς, ως Σύνδεσμος

Εκτιμητών, είμαστε στη διάθεση των διαφόρων

υπουργείων να εκφράσουμε τις απόψεις μας.

2023

ΞΕΝΟΙ VS ΚΥΠΡΙΟΙ

Πώς μεταφράζεται η εικόνα σε αριθμούς;

Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι ο συνολικός αριθμός

πωλήσεων (αγοραπωλητηρίων εγγράφων που έχουν

κατατεθεί), μεταξύ του πρώτου εξαμήνου του 2023

και του αντίστοιχου του 2024, είναι στο ίδιο επίπεδο,

δηλαδή στις 7.600 πωλητήρια περίπου (7.553 το 2024

και 7.689 το 2023). Εκείνο που διαφαίνεται είναι ότι ο

αριθμός των ξένων αγοραστών το 2024 έχει μειωθεί

και από 4.187 το 2023 για το πρώτο εξάμηνο έχει

μειωθεί στις 3.003. Το δεύτερο εξάμηνο του 2023

επίσης είχε μειωμένη ζήτηση από ξένους με μόλις

2.700 πωλητήρια έγγραφα. Αυτή η τάση θα πρέπει να

μελετηθεί στο τέλος της χρόνιας, για να δούμε κατά

πόσο είναι συνεχιζόμενη, και αν είναι θα πρέπει να

μας προβληματίσει. Είναι σημαντικό ότι η απώλεια των

1.200 πωλήσεων σε ξένους το πρώτο εξάμηνο του

2024 αντικαταστάθηκε από Κύπριους.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ.. ΓΚΑΖΙ

Σε συνέχεια των πιο πάνω, και ενώ γίνονται

ενέργειες για προσέλκυση περισσότερων

ξένων εταιρειών, υπάρχει σοβαρό ζήτημα στη

διαθεσιμότητα επαγγελματικής στέγης, κάτι

36

Είναι σημαντικό ότι

η απώλεια των 1.200

πωλήσεων σε ξένους

το πρώτο εξάμηνο του

2024 αντικαταστάθηκε

από Κύπριους

Θεωρείτε πως θα συμβάλουν τα κίνητρα της

Κυβέρνησης στην αύξηση του οικιστικού

αποθέματος και στην προσφορά επιλογών

προσιτής στέγης;

Να αναφέρω ότι όταν εξαγγέλθηκαν τα μέτρα της

Κυβέρνησης για απάμβλυνση του στεγαστικού,

εκφράσαμε τις επιφυλάξεις μας, και δυστυχώς από

ό,τι φαίνεται δικαιωθήκαμε. Τα κίνητρα πρέπει να

είναι απλά και να μην επιβαρύνουν τον επιχειρηματία,

γιατί απλούστατα δεν είναι κίνητρα. Ευτυχώς, για

τους συμπατριώτες μας που θέλουν να αποκτήσουν

στέγη, από ό,τι φαίνεται και στα στοιχεία που έδωσα

προηγουμένως, οι ξένοι αγοραστές μειώνονται, και

αυτό από μόνο του θα βελτιώσει την κατάσταση.

ΟΔΕΥΟΥΜΕ ΠΡΟΣ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ

Κεφάλαιο «τιμές». Πώς έχουν διαφοροποιηθεί σε

βάθος δεκαετίας; Τι να αναμένουμε μελλοντικά;

Τα τελευταία 10 χρόνια υπήρξαν συνεχείς αυξήσεις

στις τιμές και στον αριθμό πωλήσεων. Από το 2014,

οπότε και ο αριθμός των πωλητηρίων ήταν 4.500,

φθάσαμε το 2023 με 15.500. Μια αύξηση του 250%.

Αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η αύξηση στις πωλήσεις

οδήγησε αναπόφευκτα και σε αύξηση των τιμών. Τη

μεγαλύτερη διαφοροποίηση είχε η Λεμεσός, όπου τα

τελευταία πέντε χρόνια σημείωσε αλματώδη αύξηση.

Τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρήθηκε στη Λάρνακα

πολύ μεγάλη αύξηση. Η Λευκωσία είναι η πιο

σταθερή πόλη με μικρές ετήσιες αυξήσεις. Εγώ προσωπικά

αναμένω μια συγκράτηση των πωλήσεων

τα επόμενα χρόνια που, σε συνδυασμό με την αυξη-

μένη προσφορά που αναμένεται, θα συγκρατήσει

τις τιμές και σε κάποιες περιπτώσεις και περιοχές θα

παρατηρηθεί και μείωση.

Ποιες οι δικές σας εκτιμήσεις για την «επόμενη

μέρα» της κυπριακής αγοράς ακινήτων;

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η χώρα μας είχε τα δυο

τελευταία χρόνια την πρωτιά στην Ευρώπη όσον

αφορά τις αυξήσεις στις τιμές των οικιστικών ακινήτων.

Σε αντίθεση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες

όπου παρατηρήθηκε μείωση. Αυτό οφείλεται στην

αύξηση των ξένων αγοραστών που παρά την αύξηση

των επιτοκίων δεν επηρεάστηκαν στις αγορές τους,

μιας και δεν βασίζονταν σε δανεισμό. Πιστεύω ότι

η υπερβάλλουσα ζήτηση των τελευταίων χρόνων

έχει εν μέρει καλυφθεί. Και αν δεν προκύψει κάτι

στη γεωπολιτική σφαίρα που θα αυξήσει τη ζήτηση

από ξένους, θεωρώ ότι θα υπάρξει συγκράτηση των

τιμών και μερική μείωση στα ενοίκια.

ΦΟΡΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΧΙ

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗΣ

Ποια η άποψή σας για τις αλλαγές που επιφέρει

η εφαρμογή της Μεταρρύθμισης της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης για τους επαγγελματίες του

κατασκευαστικού τομέα; Θα καταστούν οι διαδικασίες

ταχύτερες και πιο ευέλικτες;

Ο στόχος είναι αυτός. Πιστεύω όμως ότι οι επόμενοι

έξι μήνες θα είναι δύσκολοι και θα καθυστερήσουν

πολύ οι διαδικασίες. Το σημαντικό είναι με την πάροδο

του χρόνου οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης

να βρουν τα πατήματά τους και να καταστούν φορείς

ανάπτυξης, και όχι επιβράδυνσης της οικονομίας.

Επίσης, πλέον, θα πρέπει να υπάρχουν κοινοί κανόνες

ανάπτυξης σε όλες τις πόλεις και να μην ερμηνεύονται

κατά το δοκούν από τον κάθε οργανισμό, όπως συνέβαινε

μέχρι τώρα με το κάθε δημαρχείο.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΚΑΙ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ


διανοίγονται; Σε ποιους τομείς πρέπει να

γίνουν επενδύσεις;

Θα ήθελα να δω επενδύσεις σε έργα υποδομής,

ξενοδοχεία αλλά και σχολεία, κάτι στο οποίο η

χώρα μας υστερεί. Δεν νοείται χώρα, που θέλει να

ελκύσει νέους εργαζόμενους και επιχειρηματίες, να

μην έχει αρκετά ιδιωτικά σχολεία. Η Κυβέρνηση θα

πρέπει να επικεντρωθεί στο να δώσει κίνητρα για

να δημιουργηθούν σχολεία όλων των βαθμίδων,

μιας και η ιδιωτική πρωτοβουλία από μόνη της δεν

είναι αρκετή, γιατί το σχολείο δεν είναι κερδοφόρα

επιχείρηση, και απαιτείται αρχικά μεγάλη κεφαλαιουχική

δαπάνη. Ως αντιστάθμισμα των κινήτρων

αυτών, τα ιδιωτικά σχολεία μπορεί να δίνουν υποτροφίες

σε παιδιά να φοιτήσουν δωρεάν, μέχρι να

καλυφθεί το κίνητρο που έλαβαν. Επίσης, θα πρέπει

να βελτιώσουμε την ποιότητα των ξενοδοχείων μας

Το μεγαλύτερο

ενδιαφέρον,

πλέον, είναι στα

διαμερίσματα, όπου

η ζήτηση οδήγησε

και την αύξηση των

τιμών κατά μέσο

όρο γύρω στο 12%,

από αυτές του 2022

και ως χώρα να αυξήσουμε τις κλίνες μας, γιατί

τα τελευταία χρόνια μείναμε στάσιμοι. Δεν γίνεται

να χαιρόμαστε με την άφιξη τριών εκατομμυρίων

τουριστών, όταν νησιά στην Ελλάδα που είναι πολύ

μικρότερα έχουν περισσότερο τουρισμό. Άρα, ως

χώρα θα πρέπει να επικεντρωθούμε στον Τουρισμό

και στην Εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, και εκεί

να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις.

ΑΣΦΑΛΗΣ ΜΕΝ, ΠΡΟΣΟΧΗ ΔΕ

Γιατί να επενδύσει κάποιος σε ακίνητα αυτή

την περίοδο; Τι θα συμβουλεύατε τους εν

δυνάμει επενδυτές να προσέξουν;

Διαχρονικά, τα ακίνητα είναι ο πιο ασφαλής επενδυτικός

τομέας, ιδίως στην Κύπρο. Προσφέρουν

σταθερές αυξήσεις με καλές σχετικά αποδόσεις.

Λόγω των μεγάλων αυξήσεων όμως που παρατηρήθηκαν

τα τελευταία χρόνια, θα συμβούλευα

τους εν δυνάμει επενδυτές να είναι πολύ προσεκτικοί

στην επιλογή του ακινήτου, να συμβουλευθούν

κάποιον ειδικό σε σχέση με την αξία του και,

φυσικά, να λάβουν συμβουλή δικηγόρου σε σχέση

με το νομικό καθεστώς του ακινήτου και την εξασφάλιση

τίτλου ιδιοκτησίας. Η εμπλοκή δικηγόρου,

θεωρώ, είναι κάτι που θα πρέπει να θεσμοθετηθεί,

για να μην έχουμε πλέον περιστατικά που θα οδηγήσουν

σε εκμετάλλευση των αγοραστών και να

καταλήγουμε σε εγκλωβισμένους αγοραστές όπως

στο παρελθόν. Τα ακίνητα είναι τομέας που προσφέρει

στην οικονομία και θα πρέπει η πολιτεία να

διασφαλίσει την αξιοπιστία του. Αξιόπιστος τομέας

συνεπάγεται συνεχή ανάπτυξή του.

37


Η ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

ΑΝΤΈΧΕΙ ΚΌΝΤΡΑ ΣΤΙΣ

ΠΟΛΛΈΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Ωστόσο, ο Πρόεδρος του

Συμβουλίου Εγγραφής

Κτηματομεσιτών, Μαρίνος

Κυναιγείρου, προειδοποιεί ότι

οι τιμές για αγορά οικιών και

διαμερισμάτων έχουν ξεφύγει

και πως με τον έναν ή τον άλλον

τρόπο θα το πληρώσουμε.

«Η

αγορά ακινήτων αντέχει

κόντρα στις πολλές προκλήσεις

που συνθέτουν

το φετινό σκηνικό» υπογραμμίζει

ο Πρόεδρος του

Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών, παρά

το γεγονός πως έχει «μειώσει ταχύτητα», ως

αποτέλεσμα των υψηλών τιμών και του πληθωρισμού.

Σε συνέντευξή του, ο Μαρίνος Κυναιγείρου

«χαρτογραφεί» τις επιδόσεις του κλάδου

επί του εδάφους και παρουσιάζεται συγκρατημένα

αισιόδοξος για την πορεία της κυπριακής

αγοράς μέχρι το τέλος του έτους. Καταγράφοντας

την εικόνα ανά επαρχία, εξηγεί γιατί

η Λάρνακα απέχει ακόμη πολύ από το να γίνει

Λεμεσός και αναλύει τις επιπτώσεις από την

ανεξέλεγκτη άνοδο των τιμών, απαντώντας εάν

και πότε θα υπάρξει αποκλιμάκωση. Την ίδια

ώρα, αγγίζει το κεφάλαιο «παράνομη κτηματομεσιτεία»

ενώ θέτει επί τάπητος το ακανθώδες

ζήτημα των υψηλών ενοικίων, κρούοντας τον

κώδωνα του κινδύνου για τον ρόλο που διαδραματίζουν

οι βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών.

Βρισκόμαστε πλέον στο δεύτερο μισό του

2024, ένα έτος το οποίο ξεκίνησε νωθρά

για τον τομέα των ακινήτων. Πώς έχει διαμορφωθεί

το σκηνικό το πρώτο εξάμηνο;

Αποτιμώντας το πρώτο εξάμηνο του έτους,

βλέπουμε ότι η αγορά ακινήτων αντέχει κόντρα

στις πολλές προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται

αντιμέτωπη για άλλη μια χρονιά. Είναι πολύ

σημαντικό το γεγονός ότι το δεύτερο τρίμηνο,

σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο, η αγορά

κινήθηκε καλύτερα. Ως εκ τούτου, είμαστε

συγκρατημένα αισιόδοξοι για το υπόλοιπο του

38

ΜΑΡΊΝΟΣ ΚΥΝΑΙΓΕΊΡΟΥ

ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΕΓΓΡΑΦΉΣ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΏΝ

2024. Σε τριμηνιαία βάση, το δεύτερο τρίμηνο

του έτους καταγράφεται αύξηση 6,3% στον

όγκο και 14,6% στην αξία των μεταβιβάσεων,

σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2024.

Συγκεκριμένα, το δεύτερο τρίμηνο διενεργήθηκαν

4.831 μεταβιβάσεις αξίας €1,1 δισ., ενώ τα

πωλητήρια έγγραφα παρουσίασαν αύξηση 10%,

σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο.

Αν συγκρίνουμε το πρώτο εξάμηνο του 2024

με το αντίστοιχο του 2023, θα δούμε ότι η

αγορά έχει μειώσει ταχύτητα, και είναι κάτι που

δυστυχώς είχαμε προβλέψει και για το οποίο

είχαμε προειδοποιήσει έγκαιρα. Η μείωση είναι

αποτέλεσμα των ψηλών τιμών και του πληθωρισμού,

που εξακολουθεί να φθείρει το διαθέσιμο

εισόδημα των πολιτών.

Το πρώτο εξάμηνο του 2024, σε σύγκριση με

το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023, καταγράφεται

αύξηση 8% στον όγκο των μεταβιβάσεων και

1% στην αξία των πράξεων. Μείωση 2% καταγράφεται,

ωστόσο, στον όγκο των πωλητηρίων

εγγράφων που κατατέθηκαν το πρώτο εξάμηνο

του 2024 (7.553), σε σύγκριση με την αντίστοιχη

περίοδο του 2023 (7.689).

ΚΑΛΎΠΤΟΥΝ ΑΠΏΛΕΙΕΣ ΛΆΡΝΑΚΑ

ΚΑΙ ΛΕΥΚΩΣΊΑ

Σε επίπεδο επαρχιών έχουμε δει ότι Λευκωσία

και Λάρνακα καταγράφουν αύξηση

σε αντίθεση με τις υπόλοιπες επαρχίες.

Γιατ συμβαίνει αυτό;

Η άνοδος των δυο αυτών επαρχιών είναι πολύ

σημαντική, γιατί καλύπτουν σε κάποιο βαθμό τις

απώλειες της Λεμεσού και της Πάφου. Πρωτίστως,

η Λεμεσός και ακολούθως η Πάφος είναι

οι δύο πόλεις που απορρόφησαν τις περισσότερες

ξένες εταιρείες, που έχουν εγκαταστήσει

την έδρα τους στην Κύπρο, στο πλαίσιο της νέας

στρατηγικής της χώρας μας για την προσέλκυση

επενδύσεων. Σταδιακά, ο αριθμός των νέων

εταιρειών που έρχονται έχει μειωθεί, και έτσι

βλέπουμε να μειώνονται και οι πωλήσεις ακινήτων.

Είναι ενδεικτικά άλλωστε τα ευρήματα της

3ης Έκθεσης Ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής

Οικονομίας, που παρουσίασε πρόσφατα το Συμβούλιο

Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας. Από

τις 1.640 Foreign Interest Companies του 2022,

φθάσαμε στις 232 το δεκάμηνο του 2023. Μια

ανάγνωση θα μπορούσε να ήταν ότι βλέπουμε

την αγορά να επιστρέφει στην κανονικότητά της

σε αυτές τις δύο πόλεις. Όμως, δεν πρέπει να

ξεχνάμε τους ντόπιους, οι οποίοι έχουν επηρεαστεί

περισσότερο από τους ξένους, από τον πληθωρισμό

και από τα ψηλά επιτόκια δανεισμού για

αγορά κατοικίας. Πέραν της έκθεσης του Συμβουλίου

Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, και στην

ανάλυση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για

το πρώτο τρίμηνο του έτους βλέπουμε ότι ο αριθμός

ακινήτων που πωλήθηκαν σε ξένους αγοραστές

μειώθηκε κατά 14,9% σε ετήσια βάση.

Το πρώτο εξάμηνο καταγράφηκαν στην επαρχία

Λευκωσίας 2.623 μεταβιβάσεις, συνολικής αξίας

€471,8 εκατ. Στην επαρχία Λεμεσού ολοκληρώθηκαν

2.417 μεταβιβάσεις €677,6 εκατ., στην επαρχία

Πάφου 1.947 μεταβιβάσεις αξίας €508 εκατ.,

στην επαρχία Λάρνακας 1.791 μεταβιβάσεις αξίας

€308,6 εκατ. και στην επαρχία Αμμοχώστου 596

μεταβιβάσεις συνολικής αξίας €103,3 εκατ. Όσον

αφορά στα πωλητήρια, η Λεμεσός συγκεντρώνει

τον μεγαλύτερο όγκο (2.401) το πρώτο εξάμηνο

Αν συγκρίνουμε

το πρώτο εξάμηνο

του 2024 με το

αντίστοιχο του

2023, θα δούμε

ότι η αγορά έχει

μειώσει ταχύτητα,

και είναι κάτι που

δυστυχώς είχαμε

προβλέψει και για

το οποίο είχαμε

προειδοποιήσει

έγκαιρα

του 2024 και την ακολουθεί η επαρχία Λευκωσίας

(1.762). Πολύ κοντά βρίσκονται Λάρνακα (1.576)

και Πάφος (1.486), με την ελεύθερη επαρχία

Αμμοχώστου (328) να συμπληρώνει τα στατιστικά

στοιχεία του πρώτου τριμήνου. Το πρώτο εξάμηνο

του έτους, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο

του 2023, η Λευκωσία καταγράφει τη μεγαλύτερη

ετήσια αύξηση (24%) και την ακολουθεί η Λάρνακα

(9%). Στον αντίποδα καταγράφονται σημαντικές

μειώσεις σε Πάφο (-16%), Λεμεσό (-10%)

και ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου (-11%).

Μπορεί η Λάρνακα να χαρακτηριστεί ως

νέα Λεμεσός;

Ασφαλώς και η Λάρνακα έχει προοπτικές, τις

οποίες βλέπουμε σιγά σιγά να τις εκμεταλλεύεται

και να αξιοποιεί τη δική της δυναμική. Μπορεί

να βλέπουμε ότι αυξάνεται το ενδιαφέρον,

η οικοδομική δραστηριότητα και γενικότερα οι

πωλήσεις τόσο σε ντόπιους όσο και σε ξένους,

αλλά απέχει πολύ από αυτό που βλέπουμε να

συμβαίνει στη Λεμεσό. Νομίζω οι αριθμοί είναι

ενδεικτικοί του μεγέθους των δύο αγορών. Η

Λεμεσός με μείωση 10% το εξάμηνο του 2024

έχει 2.401 πωλητήρια έγγραφα και η Λάρνακα

με αύξηση 9% έχει 1.576.

«ΠΡΩΤΑΘΛΉΤΡΙΑ» ΣΤΑ ΥΨΗΛΆ

ΕΝΟΊΚΙΑ Η ΛΕΜΕΣΌΣ

Τι επικρατεί στην αγορά όσον αφορά στις

τιμές των ενοικίων;

Δεν θα έλεγα ότι καταγράφονται αξιοσημείωτες

αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων σε σύγκριση

με πέρυσι. Υπάρχει μια τάση σταθεροποίησης

των τιμών στα υψηλά επίπεδα που βρίσκονται.

Οι τιμές των ενοικίων έχουν σημαντικές διαφορές

σε κάθε πόλη. Η Λεμεσός είναι η πόλη

με τις υψηλότερες τιμές για ενοίκιο, καθώς για

ένα μονάρι χρειάζονται γύρω στα €1000 μηνιαίως,

περίπου €1500 για το δυάρι και γύρω στις

€2000 για ένα τριάρι διαμέρισμα. Στα ίδια επίπεδα

κινούνται οι τιμές ενοικίασης διαμερισμάτων

δύο και τριών υπνοδωματίων σε Λευκωσία

και Πάφο. Συγκεκριμένα, ένα δυάρι διαμέρισμα

ενοικιάζεται στα €800 - €900 και ένα τριάρι στα

€1000 - €1100. Όσον αφορά στα διαμερίσματα

ΑΝΆΛΥΣΗ 1ου ΕΞΑΜΉΝΟΥ 2024

ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΛΕΜΕΣΟΣ ΠΑΦΟΣ ΛΑΡΝΑΚΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ

ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

ΟΓΚΟΣ 2.623 2.417 1.947 1.791 596 9.374

ΑΞΙΑ €471,8 εκατ. €677,6 εκατ. €508 εκατ. €308,6 εκατ. €103,3 εκατ. €2,07 δισ.

ΠΩΛΗΤΗΡΙΑ ΕΓΓΡΑΦΑ

ΟΓΚΟΣ 1.762 2.401 1.486 1.576 328 7.553

ΠΗΓΉ: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΈΣ ΠΩΛΉΣΕΙΣ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΜΕΤΡΊΑΣ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑ: ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ ΕΓΓΡΑΦΉΣ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΏΝ

39


ενός υπνοδωματίου, η Πάφος είναι η φθηνότερη

με τις τιμές ενοικίασης να κυμαίνονται στα €500

- €550. Ακολουθεί η Λάρνακα με €550 - €600

και η Λευκωσία με €600 - €650. Στην πόλη του

Ζήνωνα οι τιμές ενοικίασης για δυάρια διαμερίσματα

κυμαίνονται στα €700 - €800 και για

τριάρια στα €900 - €1000.

«ΑΓΚΆΘΙ» ΟΙ ΒΡΑΧΥΧΡΌΝΙΕΣ

ΜΙΣΘΏΣΕΙΣ

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τις τιμές των

ενοικίων, οι οποίες βλέπουμε ότι τα τελευταία

χρόνια είναι ιδιαίτερα ψηλές. Είναι ένα

θέμα για το οποίο σας είδαμε να τοποθετείστε

έντονα, και ειδικά όσον αφορά τις βραχυχρόνιες

μισθώσεις κατοικιών. Τι πιστεύετε

ότι πρέπει να γίνει για να μειωθούν οι τιμές;

Ναι, είμαστε έντονοι στις τοποθετήσεις μας όσον

αφορά το θέμα της ημερήσιας ενοικίασης οικιών,

αλλά κυρίως διαμερισμάτων, καθώς αποδεδειγμένα

αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες

που έχουν οδηγήσει τις τιμές των ενοικίων

στα ψηλά επίπεδα που έχουμε αναφέρει προηγουμένως.

Είμαστε επαγγελματίες του τομέα των

ακινήτων και είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι

όσο περνά ο χρόνος και δεν λαμβάνονται μέτρα

από την Κυβέρνηση το πρόβλημα με την προσιτή

στέγη θα μεγαλώνει. Βλέπουμε επενδυτές, ντόπιους

και ξένους, να αγοράζουν τόσο νεόδμητα

όσο και μεταχειρισμένα διαμερίσματα για να τα

ενοικιάζουν με την ημέρα. Αντιλαμβάνεστε ότι

ένας μεγάλος αριθμός ακινήτων, και μιλάμε για

χιλιάδες ακίνητα, δεν διατίθενται στην αγορά

της μακροχρόνιας ενοικίασης. Είναι, λοιπόν, ένας

από τους λόγους της κατακόρυφης αύξησης των

τιμών για ενοίκια, καθώς αφαιρούν ένα σημαντικό

απόθεμα από την προσφορά ακινήτων σε

μια περίοδο αυξημένης ζήτησης για ενοίκια,

λόγω των ψηλών επιτοκίων και του πληθωρισμού

που καθιστούν δύσκολη την αγορά κατοικίας.

Εάν πάμε κάποια χρόνια πίσω και δούμε τις

τιμές των ενοικίων, θα διαπιστώσουμε ότι αυτές

αυξήθηκαν αμέσως μετά τη μαζική εφαρμογή

στην Κύπρο της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Εμείς

έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στο παρελθόν

σε δημόσιες παρεμβάσεις μας για τα προβλήματα

που δημιουργούνται από αυτή την πρακτική,

τα οποία μάλιστα δεν περιορίζονται μόνο στην

αγορά των ακινήτων. Πλήττουν και την εικόνα της

Κύπρου ως τουριστικού προορισμού, καθώς βλέπουμε

πράματα και θάματα με ακίνητα που μετατρέπονται

όπως όπως σε οικιστικά για να φιλοξενήσουν

τουρίστες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

ΚΎΠΡΟΣ ΌΠΩΣ.. ΒΑΡΚΕΛΏΝΗ

Επομένως, τι εισηγείστε;

Πριν από λίγο καιρό οι Αρχές της Βαρκελώνης,

μιας πόλης που υποδέχεται κάθε χρόνο διπλάσιους

τουρίστες απ’ ότι η Κύπρος, αποφάσισαν

40

H Λάρνακα έχει

προοπτικές, τις

οποίες βλέπουμε

σιγά σιγά να

εκμεταλλεύεται και

να αξιοποιεί τη δική

της δυναμική, αλλά

απέχει πολύ από

αυτό που βλέπουμε

να συμβαίνει στη

Λεμεσό

ότι το 2029 δεν θα υπάρχει πλέον κατοικία που

να ενοικιάζεται με την ημέρα, για να μπορέσουν

ακριβώς οι μόνιμοι κάτοικοι να ενοικιάσουν διαμέρισμα

στην πόλη τους. Αυτό το οποίο λέμε είναι

ότι και στην Κύπρο θα πρέπει να μπει ένα τέλος

σε αυτό που συμβαίνει, για να μπορέσει ο κόσμος,

που σε κάποιες περιπτώσεις καλείται να πληρώσει

έναν μισθό για ενοίκιο, να βρει στέγη για να

ζήσει με την οικογένειά του. Απ’ εκεί και πέρα,

μπορούν να αδειοδοτούνται για ημερήσια ενοικίαση

μόνο ξενοδοχεία και οργανωμένα συγκροτήματα

κατοικιών στη βάση συγκεκριμένων παραμέτρων

και κριτηρίων. Έτσι, το κράτος θα μπορεί

να ελέγχει καλύτερα, για να αποφεύγονται οι

δυσάρεστες εμπειρίες τουριστών στην Κύπρο.

ΑΝΑΜΈΝΟΝΤΑΙ Ή ΌΧΙ

ΜΕΙΏΣΕΙΣ ΤΙΜΏΝ

Αν και έχετε θίξει το θέμα της απόκτησης

στέγης, θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν θα

δούμε κάποια στιγμή μια κάποια αποκλιμάκωση

των τιμών για αγορά κατοικίας.

Τώρα αγγίζετε άλλο ένα ευαίσθητο νεύρο.

Οι τιμές για αγορά οικιών και διαμερισμάτων

Ως επαγγελματίες

του τομέα των

ακινήτων, είμαστε

σε θέση να

γνωρίζουμε ότι όσο

περνά ο χρόνος και

δεν λαμβάνονται

μέτρα από την

Κυβέρνηση, το

πρόβλημα με την

προσιτή στέγη θα

μεγαλώνει

έχουν επίσης ξεφύγει, και σας λέω εκ πείρας

ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα το πληρώσουμε.

Εμείς έχουμε καλέσει πολλές φορές

τους ιδιοκτήτες να λογικευθούν και να σταματήσουν

να ζητούν λεφτά, που σε κάποιες

περιπτώσεις ξεπερνούν κάθε όριο λογικής για

τα δεδομένα της κυπριακής αγοράς ακινήτων.

Ήδη βλέπουμε ξένους επενδυτές να αναζητούν

άλλους προορισμούς πιο φθηνούς, και δυστυχώς

έχουμε και μια ροή προς τα κατεχόμενα

μέρη της Κύπρου μας. Επιτρέψτε μου εδώ μια

παρένθεση, για να σημειώσω ότι είναι με ικανοποίηση

που βλέπουμε να λαμβάνονται μέτρα

για να σταματήσει ο σφετερισμός ελληνοκυπριακών

περιουσιών στα κατεχόμενα. Για να

έρθω όμως στο ερώτημά σας. Ναι, θα υπάρξει

αποκλιμάκωση, γιατί πολύ απλά η αγορά αυτορυθμίζεται.

Όταν πέσει η ζήτηση και τα ακίνητα

κινδυνεύουν να μείνουν απούλητα, τότε θα

δείτε και εκπτώσεις και γενικότερα τις τιμές να

υποχωρούν. Πότε θα γίνει; Αυτό είναι το ερώτημα

του ενός εκατομμυρίου, δεδομένου ότι

οι συνθήκες και τα δεδομένα αλλάζουν συνεχώς.

Βλέπετε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει τον

τελευταίο σχεδόν ένα χρόνο με τα προβλήματα

στη Διώρυγα του Σουέζ, γεγονός που μοιραία

επηρεάζει τις τιμές εισαγωγής πρώτων υλών

και κατασκευαστικών υλικών. Ένα άλλο μεγάλο

θέμα που σχετίζεται με τη δυνατότητα απόκτησης

στέγης είναι τα επιτόκια, τα οποία ανέβηκαν

και εξακολουθούν, παρά τις μικρές μειώσεις

που είχαμε, να βρίσκονται σε ψηλά επίπεδα.

ΤΕΡΆΣΤΙΕΣ ΑΠΏΛΕΙΕΣ ΑΠΌ

ΠΑΡΆΝΟΜΗ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΕΊΑ

Σας ακούμε συχνά να τοποθετείστε για τα

προβλήματα που δημιουργεί η παράνομη

κτηματομεσιτεία.

Ως Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών,

έχουμε σημαντικό ρόλο να επιτελέσουμε προς

την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της παράνομης

κτηματομεσιτείας. Πρόκειται για ένα από

τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει

το επάγγελμα του κτηματομεσίτη. Είναι σημαντικό

να γνωρίζει ο κόσμος ότι το τεράστιο

πρόβλημα με τους εγκλωβισμένους αγοραστές

ακινήτων έχει τις ρίζες του στην παράνομη κτηματομεσιτεία.

Οι επιτήδειοι έβλεπαν μόνο την

τσέπη τους και ως παράνομοι δεν ενημέρωναν

τους αγοραστές για τα φυσικά και νομικά χαρακτηριστικά

των ακινήτων.

Οι παράνομοι, που παριστάνουν τους κτηματομεσίτες,

δρουν συνήθως μεταξύ αγοραστών

και πωλητών για να αποκομίσουν προμήθεια.

Επειδή ακριβώς είναι παράνομοι, δεν τηρούν

τις υποχρεώσεις τους όπως κάνουν οι νόμιμοι

κτηματομεσίτες, με αποτέλεσμα να χάνει έσοδα

και το κράτος. Η αντιμετώπιση της παρανομίας

δεν είναι εύκολο εγχείρημα, αλλά ως Συμβούλιο

έχουμε επιδείξει πολλές φορές τη θέληση

και την αποφασιστικότητά μας να διώξουμε τα

παράσιτα από το επάγγελμα. Σύμφωνα με τις

εκτιμήσεις μας, η αξία της παράνομης κτηματομεσιτείας

ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες

ευρώ ετησίως και οι απώλειες εσόδων του

κράτους σε αρκετές χιλιάδες. Πάντοτε, ως Συμβούλιο,

φροντίζουμε, με στοχευμένες παρεμβάσεις

μας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και

αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης,

να αποκαθιστούμε το κύρος και την αξιοπιστία

του επαγγέλματός μας, εάν και όποτε διαπιστώσουμε

ότι λανθασμένα γίνονται αναφορές σε

παράνομους που παριστάνουν τους κτηματομεσίτες.

Η παράνομη κτηματομεσιτεία είναι ένα

πρόβλημα που επιχειρούμε να αντιμετωπίσουμε

με όλα τα μέσα που μας παρέχει η νομοθεσία. Οι

αριθμοί των καταγγελιών είναι ενδεικτικοί του

μεγέθους του προβλήματος.

Μπορείτε να μας πείτε πόσους παράνομους

έχετε εντοπίσει και οδηγήσει ενώπιον της

δικαιοσύνης την τελευταία διετία;

Κατά τη διάρκεια του 2023, το Συμβούλιο Εγγραφής

Κτηματομεσιτών έχει καταχωρίσει περίπου

167 ποινικές υποθέσεις, εναντίον φυσικών και

νομικών προσώπων που παραβίαζαν τις πρόνοιες

του περί Κτηματομεσιτών Νόμου 71(ι) του

2010 έως 2017. Συνολικά, το 2023 δικάστηκαν

και καταδικάστηκαν για παράνομη κτηματομεσιτεία

15 νομικά και 45 φυσικά πρόσωπα, τα οποία

εμπλέκονταν σε 35 υποθέσεις, ενώ δεκάδες

άλλες υποθέσεις εκκρεμούν.

Κατά τη διάρκεια του 2022, το Συμβούλιο Εγγραφής

Κτηματομεσιτών είχε καταχωρίσει περίπου

460 ποινικές υποθέσεις εναντίον φυσικών και

νομικών προσώπων, που παραβίαζαν τις πρόνοιες

του ίδιου Νόμου. Συνολικά, το 2022 δικάστηκαν


25 νομικά και 45 φυσικά πρόσωπα,

τα οποία εμπλέκονταν σε 55 υποθέσεις.

Άρα, βλέπουμε ότι συνολικά σε δύο χρόνια δικάστηκαν


40 νομικά και 90 φυσικά πρόσωπα, τα

οποία εμπλέκονταν σε 90 υποθέσεις, ενώ δεκάδες

άλλες υποθέσεις εκκρεμούν προς εκδίκαση.

1 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΊΟΥ 2 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΊΩΝ 3 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΊΩΝ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ €600 - €650 €800 - €900 €1000 - €1100

ΛΕΜΕΣΟΣ €1000 - €1100 €1400 - €1500 €1900 - €2000

ΛΑΡΝΑΚΑ €550 - €600 €700 - €800 €900 - €1000

ΠΑΦΟΣ €500 - €550 €800 - €900 €1000 - €1100

41

ΑΡΘΡΟ

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΟΑ

Αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή

κατεύθυνση για το μέλλον της χώρας μας.

Απαιτείται, ωστόσο, η κατάλληλη προετοιμασία.

ΤΟΥ ΑΛΚΗ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,

ΜΕΛΟΥΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΤΕΚ

Τον Μάρτιο του 2022, η Βουλή

των Αντιπροσώπων είχε ψηφίσει

την εφαρμογή ενός τολμηρού και

μεγαλεπήβολου Νόμου, αυτού

της Μεταρρύθμισης της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης. Δύο χρόνια μετά, τον Ιούλιο

του 2024, αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές,

ο Νόμος τέθηκε σε ισχύ, σε μια προσπάθεια

να μετατρέψει τους Δήμους και τις Κοινότητες

σε ένα ενιαίο, λειτουργικό και οικονομικά

αυτόνομο μοντέλο αυτοδιοίκησης.

Οι πέντε νέοι Επαρχιακοί Οργανισμοί

Αυτοδιοίκησης στοχεύουν, μέσω των κοινών

υπηρεσιών τους, να απλοποιήσουν και να

διευρύνουν τις υπηρεσίες προς τους κατοίκους

των Δήμων και των Κοινοτήτων µε την

ταυτόχρονη εξοικονόμηση πόρων. Η αλλαγή,

επίσης, από σαράντα έξι αδειοδοτούσες αρχές

σε μόνο πέντε, μια ανά επαρχία, είναι ένα από τα

τεράστια προτερήματα της Μεταρρύθμισης, αφού

έχει τη δυνατότητα να προσφέρει ένα τύπου One

Stop Shop οργανισμό για την εξυπηρέτηση του

πολίτη, τόσο για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας

όσο και για την αδειοδότηση της ανάπτυξης.

42

Η μείωση των

αδειοδοτούσων

αρχών από 46 σε

μόνο 5 είναι ένα

από τα τεράστια

προτερήματα της

Μεταρρύθμισης,

αφού προσφέρει

ένα τύπου One Stop

Shop οργανισμό για

την εξυπηρέτηση

του πολίτη

ΜΟΧΛΟΣ ΩΘΗΣΗΣ ΤΟ ΝΕΟ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

Για το Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης της

Ανάπτυξης -μιας από τις σημαντικότερες

πτυχές της Μεταρρύθμισης- το Επιστημονικό

Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου και ο Σύλλογος

Αρχιτεκτόνων Κύπρου, σε συνεργασία με το

Υπουργείο Εσωτερικών, παρατηρώντας το

διαχρονικά προβληματικό και αναχρονισμένο

σύστημα αδειοδότησης που μέχρι σήμερα

αποτελούσε τροχοπέδη στην ανάπτυξη λόγω

των καθυστερήσεων της εξέτασης έντυπων

υποβολών πολεοδομικών και οικοδομικών

αιτήσεων και σχεδίων, έχουν σπρώξει προς την

κατεύθυνση της απλοποίησης της αδειοδότησης

της ανάπτυξης, μέσω της πλήρους ψηφιοποίησης

των διαδικασιών. Και όσο σημαντική για τη

χώρα και, κατ’ επέκταση, για την οικονομία είναι

η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

και το Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης, το ίδιο

σημαντική είναι και η κατάλληλη προετοιμασία

που απαιτείται για αυτή και για οποιεσδήποτε

μελλοντικές της προκλήσεις.

Όσο οι χιλιάδες

εκκρεμούσες

αιτήσεις

παραμένουν

ανεπίλυτες εντός

των ΕΟΑ τόσο

θα επιβαρύνουν

την ομαλή τους

λειτουργία,

δεσμεύοντας

προσωπικό για την

εξέτασή τους και

καθυστερώντας

συνεπώς τις νέες

ψηφιακές αιτήσεις

για να εξευρεθούν τρόποι και μέθοδοι για την

απαλλαγή από τις εκκρεμούσες αιτήσεις. Μέθοδοι,

όπως η αξιοποίηση συνταξιούχων λειτουργών, η

εφαρμογή κινήτρων υπερωρίας, βραχυπρόθεσμης

πρόσληψης ιδιωτών μελετητών και άλλων

πιθανών μέτρων, θα βοηθήσουν το συντομότερο

στην ενίσχυση αυτής της προσπάθειας.

ΕΠΕΙΓΕΙ Η ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Εξίσου σημαντική, όμως, είναι και η πολιτική

απόφαση για λήψη μέτρων διασφάλισης μιας

οργανικής και ομαλής επικοινωνίας των πολιτών και

των μελετητών με τους ΕΟΑ. Μέτρα, όπως λίστες

επικοινωνίας λειτουργών με τηλέφωνα και emails,

ένα τηλεφωνικό κέντρο, ένας χώρος συναντήσεων,

η δυνατότητα διαδικτυακών συναντήσεων

και πολλών άλλων, που θα μπορέσουν να

διασφαλίσουν την ομαλή επικοινωνία. Αυτή,

άλλωστε, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην

προσπάθεια επιτυχούς εδραίωσης των ΕΟΑ σε ένα

λειτουργικό κέντρο εξυπηρέτησης.

Η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

και το Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης αποτελεί ένα

σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για

το μέλλον της χώρας μας. Και παρόλο που μας

έχει βρει απροετοίμαστους σε πολλές πτυχές,

η συνεργασία και η συλλογική προσπάθεια που

γίνεται από το Υπουργείο Εσωτερικών, τους

ΕΟΑ, το ΕΤΕΚ και τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων

για να επιτευχθεί ο στόχος της Μεταρρύθμισης,

δίνει μια αισιόδοξη νότα για ένα λαμπρότερο

μέλλον για τα παιδιά μας.

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Για την εφαρμογή του Νόμου την 1η Ιουλίου,

χρειάστηκαν να εξευρεθούν χώροι στέγασης

των ΕΟΑ, να διαμορφωθούν οι νέοι γραφειακοί

χώροι, να γίνουν μετακινήσεις μεγάλου

αριθμού προσωπικού από τα δημαρχεία και την

Πολεοδομία, να χτιστούν και να αναβαθμιστούν

τα νέα λογισμικά συστήματα αδειοδότησης, να

εγκατασταθούν νέα τηλεφωνικά συστήματα και

συστήματα αρχειοθέτησης.

Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση ήταν, και είναι μέχρι

σήμερα, οι χιλιάδες εκκρεμούσες πολεοδομικές και

οικοδομικές αιτήσεις που έχουν μεταφερθεί από

τους σαράντα έξι Δήμους και Κοινότητες στους

πέντε ΕΟΑ. Και παρόλο που το ΕΤΕΚ και ο Σύλλογος

Αρχιτεκτόνων Κύπρου έχουν προτείνει ένα νέο

μοντέλο ταχείας εξέτασης των νέων αιτήσεων,

όσο οι χιλιάδες εκκρεμούσες αιτήσεις παραμένουν

ανεπίλυτες εντός των ΕΟΑ τόσο θα επιβαρύνουν την

ομαλή τους λειτουργία, δεσμεύοντας προσωπικό

για την εξέτασή τους και καθυστερώντας συνεπώς

τις νέες ψηφιακές αιτήσεις.

Για τους ΕΟΑ η πολιτική απόφαση από τον

εκάστοτε πρόεδρο είναι ζωτικής σημασίας,

43

ΑΡΘΡΟ

ΤΟ ΕΠΆΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ

ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ

ΧΏΡΟΥ ΧΡΉΖΕΙ ΝΟΜΙΚΉΣ

ΚΑΤΟΧΎΡΩΣΗΣ

Η εξασφάλιση άδειας εξασκήσεως

επαγγέλματος θα λύσει αρκετά

προβλήματα, διασφαλίζοντας την

ομαλή διεκπεραίωση ενός έργου.

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΥ

ΙΔΡΥΤΡΙΑΣ – ΠΡΟΕΔΡΟΥ Δ.Σ. ΣΑΕΚ 2022-2025

Οι Αρχιτέκτονες Εσωτερικού Χώρου,

απόφοιτοι των κλάδων Interior

Design/Interior Architecture, έχουν

εξασφαλίσει τα τελευταία χρόνια μια

σημαντική θέση στην οικοδομική

βιομηχανία, καθώς με τον σύγχρονο και ευέλικτο

σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου συμβάλλουν

σημαντικά στις ανάγκες του ιδιοκτήτη. Μέσα από

τη μελέτη και τον σχεδιασμό της ομάδας των

μηχανικών, είναι αυτοί στην ουσία που με τις γνώσεις

και την εμπειρία τους θα βάλουν την τελική

πινελιά στον εσωτερικό χώρο του κτηρίου.

ΑΔΕΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΕΩΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Το Σωματείο Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού χώρου

Κύπρου (ΣΑΕΚ) ιδρύθηκε το 2005 και έχει καταφέρει

διαχρονικά, μέσα από επαγγελματικά

σεμινάρια και καθοδήγηση των νεοσύστατων

επαγγελματιών, να διαχωρίσει τους απόφοιτους

του κλάδου από τους μη επαγγελματίες, αυτοαποκαλούμενους

«διακοσμητές».

Τα Πιστοποιητικά Επαγγέλματος, ο Οδηγός Έργων

αλλά και οι Κοινοί Όροι Συμβολαίου ΣΑΕΚ είναι

44

Κανένας κλάδος

μηχανικού δεν

αντικαθιστά τον

άλλο, ούτε και

όλοι οι μηχανικοί

τον Αρχιτέκτονα

Εσωτερικού Χώρου

πλέον απαραίτητα έγγραφα για την επίτευξη αυτού

του διαχωρισμού. Όσα εργαλεία διέθετε το Σωματείο,

τα έχει χρησιμοποιήσει στο έπακρον. Δεν παύει,

όμως, να κρίνεται επιτακτική η ανάγκη της νομικής

κατοχύρωσης και υπόστασης του επαγγέλματος,

καθώς όλοι οι κλάδοι μηχανικών είναι κατοχυρωμένοι

κάτω από τη νομοθεσία του ΕΤΕΚ, και ο μοναδικός

κλάδος που εμπλέκεται στην οικοδομική βιομηχανία

και δεν καλύπτεται από νομοθετικό πλαίσιο

είναι ο δικός μας.

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η εξασφάλιση άδειας

εξασκήσεως επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα Εσωτερικού

Χώρου θα λύσει αρκετά προβλήματα όσον

αφορά Ιδιοκτήτες, πόσο μάλλον και τους συνεργάτες

μας Συμβούλους Μηχανικούς, οι οποίοι ως

νομικά κατοχυρωμένοι επαγγελματίες χρειάζονται

επίσης νομικά κατοχυρωμένους επαγγελματίες

Αρχιτέκτονες Εσωτερικού Χώρου να εμπλέκονται

στα εργοτάξια, και όχι τους «αυτοαποκαλούμενους

επαγγελματίες». Το ίδιο ισχύει και σε γραφεία μελετών

εσωτερικών χώρων, τα οποία θα έπρεπε και

αυτά να λειτουργούν κάτω από την εργοδότηση

εξουσιοδοτημένου Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου

αλλά και να ελέγχονται τα άτομα που εργάζονται

σε αυτά, και υπό ποιους όρους εργοδότησης, ούτως

ώστε να εξασφαλίζεται για όλους ένα σωστό περιβάλλον

εργασίας και εκπόνησης μελετών.

Ένα γεγονός που μας απασχολεί τα τελευταία χρόνια

είναι η εργοδότηση Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού

Χώρου σε εργοστάσια / καταστήματα ξυλουργικών

εργασιών, όπου διαφημίζονται οι πελεκάνοι να εκπονούν

μελέτες, ενώ στην ουσία καταχράζονται τις

γνώσεις του απόφοιτου του κλάδου, με αποτέλεσμα

να δίνουν χαμηλούς μισθούς και να «παραμερίζουν»

τον επαγγελματία που έχει αναλάβει ολόκληρη τη

μελέτη ενός κτηρίου. Δυστυχώς, στην Κύπρο κάποιοι

δεν έχουν μάθει ακόμη να εργάζονται μόνο στο δικό

τους πεδίο γνώσεων και προσπαθούν να επιβληθούν

και σε άλλα πεδία, χωρίς να επιδεικνύουν τον απαραίτητο

σεβασμό στις σπουδές, γνώσεις, εμπειρίες

του κάθε επαγγελματία. Προσμένω στην αμέριστη

συμπαράσταση, προς επίτευξη του στόχου μας για τη

νομική μας κατοχύρωση, από όλους τους εμπλεκόμενους

φορείς, καθώς θα επιφέρει την ομαλή εκπόνηση

μελετών, την ομαλή λειτουργία εργοταξίων,

χωρίς καθυστερήσεις και τεχνικά λάθη, και το σημαντικότερο,

ο κάθε επαγγελματίας θα αφοσιώνεται εξ’

ολοκλήρου στο δικό του επάγγελμα.

Το Σωματείο

Αρχιτεκτόνων

Εσωτερικού χώρου

Κύπρου (ΣΑΕΚ)

ιδρύθηκε το 2005

και έχει καταφέρει

διαχρονικά, μέσα

από επαγγελματικά

σεμινάρια και

καθοδήγηση των

νεοσύστατων

επαγγελματιών, να

διαχωρίσει τους

απόφοιτους του

κλάδου από τους

μη επαγγελματίες,

αυτοαποκαλούμενους

«διακοσμητές»

ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΛΑΔΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ

ΔΕΝ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟ

Για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος

στις οικοδομές οικιακής ή επαγγελματικής

χρήσης, με όσο το δυνατόν λιγότερα

τεχνικά λάθη και ατασθαλίες, είναι απαραίτητοι

όλοι οι κλάδοι μηχανικών και οι Αρχιτέκτονες

Εσωτερικού Χώρου, καθώς ο κάθε κλάδος είναι

απαραίτητος στις ανάλογες φάσεις του κάθε

έργου. Κανένας κλάδος μηχανικού δεν αντικαθιστά

τον άλλο, ούτε και όλοι οι μηχανικοί τον

Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου, όπως για παράδειγμα

ένας Αρχιτέκτονας Μηχανικός δεν έχει τις

γνώσεις του Μηχανολόγου και αντιστρόφως.

Πέραν τούτου, αντιλαμβάνεστε ότι εάν αρχίσουμε

τη σύγκριση το ίδιο ισχύει με οποιαδήποτε άλλα

επαγγέλματα. Όμως, σε κανένα άλλο επάγγελμα

δεν υπάρχει σύγκρουση κλάδων ούτε και κανένας

κομμωτής δεν προσπάθησε να αντικαταστήσει έναν

λογιστή. Μέσα στα πολλά χρόνια εμπειρίας μου στις

οικοδομές, έχω παρατηρήσει ότι οι κλάδοι που αφορούν

μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις

δυσκολεύονται να προχωρήσουν σε τελικές

μελέτες, όταν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες δεν είναι σε θέση

να αποφασίσουν για τους χώρους τοποθέτησης κλιματιστικών,

διακοπτών, πριζών κ.λπ., καθώς αφορά

ξεκάθαρα τη διαρρύθμιση του εσωτερικού χώρου,

όπως για παράδειγμα τη μελέτη και τον σχεδιασμό

κουζίνας, ερμαριών και γενικά κινητής και ακίνητης

επίπλωσης. Όταν εμπλέκεται ο Αρχιτέκτονας

Εσωτερικού Χώρου στο έργο, εξ’ αρχής υπάρχει,

σύμφωνα με τη δική του μελέτη, η τελική εσωτερική

διαμόρφωση του χώρου, που στην τελική καθιστά

ευκολότερη τη μελέτη των υπόλοιπων συμβούλων,

καθώς μειώνονται και αποφεύγονται οποιεσδήποτε

τροποποιήσεις τελευταίας στιγμής, που μόνο τον

ιδιοκτήτη επιβαρύνουν οικονομικά και εμποδίζουν

την ομαλή διεκπεραίωση του έργου.

Θεωρώ ότι ακόμα και όταν υπάρχει ο Αρχιτέκτονας

Εσωτερικού Χώρου σε μια οικοδομή πρέπει

να είναι νομικά κατοχυρωμένος, για να μπορεί να

ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός εργοταξίου, όπως

ακριβώς συμβαίνει με τους υπόλοιπους συμβούλους.

Μέχρι σήμερα, ο καθένας από εμάς βασίζεται

στην εμπειρία του, στην αυτοπεποίθησή του αλλά

και στη «φήμη» που έχει αποκτήσει για να συντονίζει

εργοτάξια, και έτσι να κινείται ομαλά ένα

έργο. Σε κάποιες περιπτώσεις που γίνονται λάθη,

όπως κακοτεχνίες από έναν γυψοσανιδά, πάλι δεν

υπάρχει το νομικό υπόβαθρο απαίτησης διόρθωσης

κακοτεχνιών και, αν χρειάζεται, αποκοπή ποσού από

το κόστος εργασιών. Ως εκ τούτου, αναγκαζόμαστε

να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στις επιλογές

τεχνικών που θα αναλάβουν το έργο, αλλά και να το

επιβλέπουμε σε τακτά διαστήματα. Καλώς ή κακώς,

εμείς είμαστε οι επαγγελματίες που πρέπει να

παρακολουθούμε στενά την πρόοδο των εργασιών,

45

ΑΡΘΡΟ

αφού η δική μας δουλειά θα κριθεί στις λεπτομέρειες

στο τελικό αποτέλεσμα. Ειδικά σε ανακαινίσεις

χώρων, όπου οι δυνατότητες τροποποιήσεων είναι

συνήθως περιορισμένες, καλούμαστε να δώσουμε

ένα άρτιο αποτέλεσμα «μεταμόρφωσης» του χώρου,

και είναι δεδομένο για εμάς ότι δεν «συγχωρούμε»

λάθη στις τελικές πινελιές.

Όσον αφορά πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες,

ναι μεν αφορούν πρώτιστα τους μηχανικούς,

όμως είμαστε και εμείς υπόλογοι στα έργα

όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους, αφού

χρειάζεται να γνωρίζουμε τον περί Πολεοδομίας και

Χωροταξίας Νόμο, τα τοπικά σχέδια των εκάστοτε

Δήμων, τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την επίτευξη

εξοικονόμησης ενέργειας και άλλες πολλές

νομοθεσίες που δεν μας αφήνουν αδιάφορους.

Θα αναφερθώ πιο συγκεκριμένα στο σχέδιο «Εξοικονομώ

και Αναβαθμίζω», που μας αφορά ιδιαίτερα,

αφού σχετίζεται με κτήρια προς ανακαίνιση. Οι όροι

του σχεδίου επηρεάζουν την εσωτερική μελέτη και

σχεδιασμό καθώς επίσης και την επιλογή υλικών

που χρησιμοποιούμε, ούτως ώστε να είναι αποδεκτά

και κατάλληλα για τον σκοπό που γίνεται η ανακαίνιση.

Εκάστοτε, μας αφορούσε για παράδειγμα το

είδος αλουμινίου και υαλοπίνακα, ο τεχνητός φωτισμός,

ο φυσικός εξαερισμός και γενικώς οι θερμομονώσεις

/ ηχομονώσεις, καθώς είναι απαραίτητα

στην ομαλή διαβίωση του χρήστη στον εσωτερικό

χώρο. Πέραν της επιθυμίας επίτευξης ενός άρτια

λειτουργικού εσωτερικού χώρου, πάντοτε η κατανάλωση

ηλεκτρισμού απασχολούσε τους πολίτες,

πόσο μάλλον το τελευταίο διάστημα κατά το οποίο

υπάρχει αύξηση στα καύσιμα και γενικά σε πρώτες

ύλες, λόγω των επιρροών παγκοσμίως. Δυστυχώς,

ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επηρεάσει ολόκληρη

την Ευρώπη, εξ ου και οι αυξήσεις σε υλικά που δεν

μας αφήνουν αδιάφορους, όσον αφορά την οικοδομική

βιομηχανία. Η Κυπριακή Δημοκρατία προσπαθεί

να αναβαθμίσει τη στεγαστική της πολιτική

με στεγαστικά σχέδια βοήθειας προς τους πολίτες,

χωρίς βέβαια να σημαίνει αυτό ότι όλα τα κοινωνικά

στρώματα μπορούν να επωφεληθούν των σχεδίων.

ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Ο Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου έχει τις γνώσεις

για να προβεί στη μελέτη και τον σχεδιασμό χώρων,

που θα συναντούν τις ανάγκες του χρήστη του

χώρου και θα αποδίδουν τα μέγιστα σε λειτουργία,

αισθητική και ενεργειακή απόδοση. Όπως δηλώνει

ο επιμελητής της εκδήλωσης World Interiors, η εσωτερική

αρχιτεκτονική είναι υποτακτική και κοινωνική

(φροντίδα), προσθέτει στην ταυτότητα των χρηστών

της (τρόπος ζωής), είναι βιώσιμη (επαναχρησιμοποίηση),

υπεύθυνη (υγεία και ασφάλεια), αντιπροσωπεύει

σημαντική οικονομική αξία (κατασκευή, εξοπλισμός,

χρηματοδότηση) και αποτελεί σημαντικό φορέα

του πολιτισμού (κληρονομιά, πολυπολιτισμικότητα).

46

Ο Αρχιτέκτονας

Εσωτερικού χώρου

έχει τις γνώσεις

για να προβεί στη

μελέτη και τον

σχεδιασμό χώρων,

όπου θα συναντούν

τις ανάγκες του

χρήστη του χώρου

και θα αποδίδουν

τα μέγιστα σε

λειτουργία,

αισθητική και

ενεργειακή

απόδοση

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων

Εσωτερικών Χώρων (ECIA), ο επαγγελματίας

Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου / Σχεδιαστής

Εσωτερικού Χώρου είναι ένα άτομο ειδικευμένο,

μέσω εκπαίδευσης, εμπειρίας και αναγνωρισμένων

δεξιοτήτων, το οποίο:

• Εντοπίζει, ερευνά και επιλύει δημιουργικά προβλήματα

που σχετίζονται με τη λειτουργία και

την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος

• Εκτελεί υπηρεσίες σχετικές με εσωτερικούς

χώρους, συμπεριλαμβανομένου προγραμματισμού,

ανάλυσης σχεδιασμού, χωροταξικού σχεδιασμού,

αισθητικής και επιθεώρησης εργασιών

επί τόπου, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες

γνώσεις εσωτερικής κατασκευής, κτηριακών

συστημάτων και εξαρτημάτων, οικοδομικούς

κανονισμούς, εξοπλισμό, υλικά και έπιπλα

• Προετοιμάζει σχέδια και έγγραφα σχετικά

με τον σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου, με

σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την

προστασία της υγείας, της ασφάλειας και της

ευημερίας του κοινού.

Το διεθνές πρότυπο βιομηχανικής ταξινόμησης

για όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, North

ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

American Industry Classification System (NAICS),

ευθυγραμμίζεται με αυτόν τον ορισμό: Αυτή η

βιομηχανία (σχεδιασμός / αρχιτεκτονική εσωτερικού

χώρου) αποτελείται από επαγγελματίες

που ασχολούνται κυρίως με τον σχεδιασμό και

τη διαχείριση έργων σε εσωτερικούς χώρους, για

την κάλυψη των φυσικών και αισθητικών αναγκών

των ανθρώπων που τους χρησιμοποιούν.

Λαμβάνουν υπόψη τους οικοδομικούς κώδικες,

τους κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειας, τα

κυκλοφοριακά πρότυπα, μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές

ανάγκες, εξοπλισμό και έπιπλα. Οι

Σχεδιαστές Εσωτερικού Χώρου και οι Σύμβουλοι

Εσωτερικού Σχεδιασμού εργάζονται σε τομείς,

όπως ο σχεδιασμός φιλοξενίας, ο σχεδιασμός

υγειονομικής περίθαλψης, ο σχεδιασμός ιδρυμάτων,

ο εμπορικός και εταιρικός σχεδιασμός και ο

σχεδιασμός κατοικιών.

Σε αυτό το πλαίσιο, διευκρινίζεται επίσης ότι η

«διακόσμηση» αναφέρεται στην εργασία που γίνεται

σε έναν υπάρχοντα χώρο για την ενίσχυση της

αισθητικής του συγκεκριμένου χώρου, η οποία

μερικές φορές περιλαμβάνει τον εντοπισμό ή την

ανάλυση των αισθητικών αναγκών του ενοίκου.

• Λήψη εντολής σχεδίασης από έναν πελάτη

• Δημιουργία λίστας όλων των εργασιών που

πρέπει να γίνουν (συνήθως αναφέρεται

ως Πεδίο Εργασιών) και λίστας όλων των

υπηρεσιών που θα προσφέρει ο Σχεδιαστής

Εσωτερικού Χώρου (συνήθως αναφέρεται ως

Πρόγραμμα Υπηρεσιών)

• Υπολογισμός τελών για το έργο και κατόπιν

συμφωνία σύμβασης με τον πελάτη (η σύμβαση

συνήθως περιλαμβάνει το Πεδίο των Εργασιών

και το Πρόγραμμα Υπηρεσιών)

• Κατανόηση τόσο των δικών σας ευθυνών όσο

και των πελατών σας, όσον αφορά την ισχύουσα

νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των οικοδομικών

κανονισμών, της υγείας και ασφάλειας,

των διατηρητέων κτηρίων, της πυρασφάλειας

και οποιασδήποτε άλλης σχετικής νομοθεσίας

• Διεξαγωγή έρευνας για το έργο σας

• Αξιολόγηση της τοποθεσίας του έργου (αυτό

θα περιλαμβάνει συνήθως μια μέτρηση των

χώρων ή μελέτη υφιστάμενων σχεδίων μαζί με

τις συνοδευτικές σημειώσεις και φωτογραφίες)

• Ανάπτυξη μιας σχεδιαστικής ιδέας, με συνοδευτικά

οπτικά βοηθήματα, και εξήγηση της λογικής

πίσω από την ιδέα

• Παραγωγή τεχνικών σχεδίων, τρισδιάστατων

γραφικών και πινάκων παρουσίασης, πρόταση

υλικών και δειγμάτων φινιρίσματος

• Υποστήριξη στη διαδικασία υποβολής προσφορών

-η διαδικασία κατά την οποία οι

εργολάβοι προτείνουν ότι θα αναλάβουν το

έργο- και απαντήσεις σε ερωτήματα του αναδόχου

σχετικά με τον σχεδιασμό

• Δημιουργία λίστας όλων των εργασιών που

πρέπει να γίνουν από τους εργολάβους (αυτό

συνήθως ονομάζεται Πρόγραμμα) και στη

συνέχεια ενημέρωση αυτού με οποιεσδήποτε

αλλαγές (αυτό συνήθως ονομάζεται Πρόγραμμα

Παραλλαγών)

• Δημιουργία σαφών οδηγιών για τους εργολάβους,

συμπεριλαμβανομένης της τεκμηρίωσης,

των σχεδίων και των χρονοδιαγραμμάτων,

ώστε να κατανοούν ποια εργασία πρέπει να

γίνει (αυτά συνήθως αναφέρονται ως Έγγραφα

Προδιαγραφών ή Πακέτο Διαγωνισμού)

• Επικοινωνία με άλλους επαγγελματίες του έργου,

όπως διαχειριστή έργου, αρχιτέκτονες, επιθεωρητές,

εργολάβους, ειδικούς και συμβούλους υγείας

και ασφάλειας, διασφαλίζοντας ότι όλες οι συζητήσεις

και οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι

σαφώς τεκμηριωμένες (συνήθως αυτό γίνεται με

τη μορφή Πρακτικών Συνεδριάσεων)

47

ΑΡΘΡΟ

Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

ΕΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ ΦΤΑΝΕΙ ΝΑ

ΦΥΓΟΥΝ ΤΑ ΒΑΡΙΔΙΑ ΤΟΥ

Το ΚΕΒΕ θα συνεχίζει να τον στηρίζει,

γιατί πιστεύουμε πως μπορεί να

συμβάλει ακόμη περισσότερο στην

ανάπτυξητης οικονομίας του τόπου.

ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΕΒΕ

Ο

τομέας των ακινήτων είναι από

τους πιο ζωτικούς για την οικονομία

μας. Δεν θα ήταν υπερβολή

να πούμε ότι μαζί με τον

τουρισμό αποτελούν την ατμομηχανή

της οικονομίας.

Τόσο από πλευράς αριθμού εργαζομένων και

εμπορευόμενων που εξαρτούνται από τον

τομέα όσο και από πλευράς προσέλκυσης

επενδύσεων, τα ακίνητα βρίσκονται πολύ ψηλά

στην Κύπρο. Γι’ αυτό και η συνολική συνεισφορά

του κλάδου στο ΑΕΠ της οικονομίας

είναι σημαντική.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα, όλοι

οφείλουμε να ενισχύσουμε τον τομέα των

ακινήτων, προκειμένου να μπορεί να προσφέρει

περισσότερα στην ανάπτυξη της χώρας

μας. Ωστόσο, όσο σημαντικός είναι για την

οικονομία μας, είναι άλλο τόσο ευάλωτος σε

αρνητικές εξελίξεις που προέρχονται είτε από

εσωγενείς είτε από εξωγενείς παράγοντες.

48


ακινήτων χρειάζεται

μια γενική

επανεξέταση,

ώστε αφενός να

αφαιρέσουμε τα

βαρίδια που τον

βαραίνουν και

αφετέρου να του

δώσουμε νέα

κίνητρα για να

αναπτυχθεί ακόμα

περισσότερο

Η ΥΦΙΣΤΆΜΕΝΗ ΕΙΚΌΝΑ:

ΑΙΤΊΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ

Σήμερα, μετά από μια περίοδο μεγάλης

ανάπτυξης, ο τομέας των ακινήτων άρχισε

να παρουσιάζει κάμψη. Αιτία για αυτό είναι

οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία και

η σύγκρουση στο γειτονικό μας Ισραήλ, που

οδήγησαν σε αύξηση του ενεργειακού κόστους

και των τιμών στα οικοδομικά υλικά και, κατ’

επέκταση, του κατασκευαστικού κόστους των

ακινήτων. Οι αυξήσεις αυτές, σε συνδυασμό

με τη μεγάλη άνοδο των επιτοκίων, οδηγούν

σε μείωση της ζήτησης ή αναστολή στην

ανέγερση νέων οικοδομών.

ΜΕΊΩΣΗ ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΠΑΓΚΎΠΡΙΑ

Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις επηρέασαν

τον τομέα των ακινήτων, με αποτέλεσμα οι

πωλήσεις παγκύπρια να μειωθούν τον Μάιο,

περίπου κατά 17%. Συγκεκριμένα, με βάση

τα επίσημα στοιχεία του Κτηματολογίου, τον

Μάιο πωλήθηκαν 1268 ακίνητα, έναντι 1526

τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Ανά πόλη, η

Λευκωσία παρουσίασε μείωση στις πωλήσεις

κατά 7%, η Λεμεσός κατά 20%, η Λάρνακα κατά

8%, η ελεύθερη Αμμόχωστος κατά 18% και η

Πάφος κατά 30%.

Το παράδοξο είναι ότι, ενώ οι πωλήσεις

σημειώνουν πτώση, οι τιμές σε ορισμένα είδη

ακινήτων, όπως διαμερίσματα, εξοχικά και

μονοκατοικίες, συνεχίζουν να βρίσκονται σε

υψηλά επίπεδα. Το ίδιο ισχύει και με τα ενοίκια,

τα οποία διατηρούνται επίσης σε ψηλά επίπεδα.

Αυτή η αναντιστοιχία λογικά θα διορθωθεί με

την πάροδο του χρόνου και με δεδομένο ότι η

ζήτηση θα παρουσιάσει μείωση.

ΑΝΑΓΚΑΊΑ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΉ

ΕΠΑΝΕΞΈΤΑΣΗ

Εμείς, ως ΚΕΒΕ, πέρα από τις διαπιστώσεις,

προχωρούμε και ζητάμε μέτρα για στήριξη

του τομέα των ακινήτων. Έτσι, έχουμε θέσει

Το παράδοξο

είναι ότι, ενώ

οι πωλήσεις

σημειώνουν πτώση,

οι τιμές σε ορισμένα

είδη ακινήτων,

όπως διαμερίσματα,

εξοχικά και

μονοκατοικίες,

συνεχίζουν να

βρίσκονται σε

υψηλά επίπεδα

ενώπιον της Κυβέρνησης και της Κεντρικής

Τράπεζας το θέμα των ψηλών επιτοκίων, στο

Υπουργείο Οικονομικών το ευρύτερο θέμα της

ακρίβειας, στο Υπουργείο Ενέργειας το θέμα

του ενεργειακού κόστους και στο Υπουργείο

Εσωτερικών τα θέματα που αφορούν τη γραφειοκρατία

στην έκδοση οικοδομικών και πολεοδομικών

αδειών.

Κατά τη γνώμη μας, ο τομέας των ακινήτων

χρειάζεται μια γενική επανεξέταση, ώστε αφενός

να αφαιρέσουμε τα βαρίδια που τον βαραίνουν

και αφετέρου να του δώσουμε νέα κίνητρα

για να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο.

ΣΤΟΧΕΥΜΈΝΕΣ ΕΙΣΗΓΉΣΕΙΣ

ΑΠΌ ΚΕΒΕ

Μέσα στα πλαίσια αυτά, εισηγηθήκαμε, ως

ΚΕΒΕ, την παραχώρηση κινήτρων (φορολογικών

και πολεοδομικών) για την κατεδάφιση παλιών

και εγκαταλελειμμένων κτηρίων στα αστικά

κέντρα των πόλεων και στις παρυφές αυτών

των κέντρων, με στόχο να ανεγερθούν στη

θέση τους νέα σύγχρονα κτήρια. Προτείνουμε

τα εν λόγω κίνητρα να έχουν χρονική διάρκεια

2-3 χρόνων από τη στιγμή έκδοσης όλων των

σχετικών αδειών, και από αυτά να εξαιρούνται

τα διατηρητέα κτήρια.

Επίσης, το ΚΕΒΕ δίνει τεράστια έμφαση

στον τομέα των ακινήτων και όσον αφορά

την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αφού

πιστεύουμε πως πρόκειται για έναν κλάδο πολύ

ελκυστικό προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς, ως

Επιμελητήριο, τον προβάλλουμε συνεχώς στις

επιχειρηματικές αποστολές και στα συνέδρια

στα οποία λαμβάνουμε μέρος στο εξωτερικό,

και όπως διαπιστώνουμε, το ενδιαφέρον των

ξένων είναι μεγάλο.

Όπως γνωρίζετε, έχουν γίνει τεράστιες επενδύσεις

στον τομέα των ακινήτων από επιχειρήσεις

μας, και αυτό θα πρέπει να το προσέξουμε. Οι

επενδύσεις αυτές πρέπει να αξιοποιηθούν με

την προώθησή τους σε ενδιαφερόμενους αγοραστές,

κυρίως από το εξωτερικό. Γι’ αυτό, το

ΚΕΒΕ έχει στις προτεραιότητές του την προβολή

του τομέα ακινήτων στους ξένους.

Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι ο τομέας των ακινήτων

έχει μεγάλες προοπτικές, φτάνει να επιλύουμε

τα προβλήματα που τον χαρακτηρίζουν

και να προωθούμε τα πλεονεκτήματά του.

Το ΚΕΒΕ, που έχει ως μέλη του πολλές επιχειρήσεις

του κατασκευαστικού τομέα, θα συνεχίσει

να τον στηρίζει, γιατί πιστεύει στις δυνατότητες

του για αυξημένη συνεισφορά στην ανάπτυξη

της οικονομίας μας. Ο τομέας των ακινήτων

έχει, άλλωστε, τον μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή

στην οικονομία, δραστηριοποιώντας 70 και

πλέον διαφορετικά επαγγέλματα.

49

ΑΡΘΡΟ

ΤΟΜΕΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ

ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Για την ΟΕΒ, η μέχρι σήμερα ανοδική πορεία

του τομέα καταδεικνύει ότι οι προοπτικές

παραμένουν ευοίωνες, ωστόσο, η πολιτεία

οφείλει να συνδράμει στη βελτίωση του

επιχειρηματικού κλίματος.

ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΦΡΑΓΚΟΥΔΗ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΕΒ

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ρόλος

του τομέα των ακινήτων ήταν καθοριστικής

σημασίας στην ανέλιξη του

βιοτικού επιπέδου της χώρας μας στα

σημερινά επίπεδα και γενικότερα στη

διαβίωση του κυπριακού λαού, κατά τις τελευταίες

τέσσερις τουλάχιστον δεκαετίες.

Συνέβαλε στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων

και την τόνωση της ευρύτερης οικονομικής δραστηριότητας,

στη δημιουργία θέσεων εργασίας,

στην ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών και

την αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης του

λαού μας, στην ενίσχυση των συναλλαγματικών

μας αποθεμάτων και την αύξηση του τουρισμού

με τη δημιουργία μόνιμου τουρισμού, ο οποίος δεν

εξαρτάται από την εποχικότητα.

ΤΟ ΟΡΌΣΗΜΟ ΤΟΥ 1974

Ανατρέχοντας στο κοντινό παρελθόν, η τουρκική

εισβολή του 1974 είχε φέρει σημαντικές ανατροπές

στα δρώμενα της χώρας και ειδικά στην ανάγκη

για κατασκευή ενός τεράστιου για την εποχή

αριθμού οικιστικών μονάδων οι οποίες στέγασαν

σημαντική μερίδα του προσφυγικού πληθυσμού.

50

Με συνεισφορά

που ξεπερνά το

15% της εγχώριας

ακαθάριστης

προστιθέμενης

αξίας, και με

απασχόληση 35.000

εργαζομένων,

ο τομέας των

ακινήτων υπήρξε

ανέκαθεν βασικός

πυλώνας της

κυπριακής

οικονομίας

Τα χρόνια που ακολούθησαν, παρατηρήθηκε

μεγάλη ανάπτυξη σε οικιστικά και εμπορικά έργα,

ξενοδοχειακές μονάδες, υποδομές και ούτω καθεξής.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο τομέας να αρχίσει

να αναδεικνύεται ως ένας από τους στυλοβάτες

και συνάμα σημαντικούς αιμοδότες της κυπριακής

οικονομίας, τροφοδοτώντας τα έσοδα του κράτους,

ενώ ταυτόχρονα συνέτεινε στην αύξηση του βιοτικού

επιπέδου.

ΑΝΘΕΚΤΙΚΌΤΗΤΑ, ΠΑΡΆ ΤΙΣ

ΠΟΛΛΑΠΛΈΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Κατά τη σύγχρονη του πορεία, ο τομέας των ακινήτων

βρέθηκε αντιμέτωπος με φαινόμενα τα οποία,

έστω και προσωρινά, επηρέασαν την πορεία του.

Επιγραμματικά, θα μπορούσα να αναφερθώ στα

πιο πρόσφατα, ξεκινώντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες

και την κατάρρευση της Lehman Brothers τον

Σεπτέμβριο του 2008. Οι αλυσιδωτές δυσμενείς

εξελίξεις που ακολούθησαν, κυρίως στον ευρωπαϊκό

χώρο, μείωσαν σε μεγάλο βαθμό το ενδιαφέρον από

παραδοσιακές μας αγορές του εξωτερικού.

Η απόφαση του Eurogroup τον Μάρτιο του 2013 και η

κρίση που ακολούθησε οδήγησαν σε πρωτόγνωρες


ακινήτων συνεχίζει

να αποτελεί την

ασφαλέστερη

επένδυση για τους

ντόπιους και πόλο

έλξης για τους

ξένους αγοραστές

καταστάσεις, όπου δυστυχώς τα πράγματα έγιναν

πολύ πιο δύσκολα όχι μόνο για τον τομέα αλλά για το

σύνολο της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας.

Η κατάργηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος

τον Νοέμβριο του 2020 επέφερε σοβαρό

πλήγμα στον τομέα, όχι όμως ανυπέρβλητα κωλύματα.

Ο τομέας δεν έμεινε ανεπηρέαστος ούτε από

την πανδημία του κορωνοϊού. Πολλές επιχειρήσεις

του κλάδου είδαν απότομη μείωση ενδιαφέροντος

από υποψήφιους αγοραστές, με αποτέλεσμα να

παρατηρηθεί σημαντική πτώση στις πωλήσεις ακινήτων,

ιδιαίτερα των υπό κατασκευή, και ως εκ τούτου

να κινδυνεύει η βιωσιμότητά τους.

Ο δε πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνεπακόλουθες

αρνητικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα εμφανείς στις

ανατιμήσεις σημαντικών οικοδομικών υλικών, και οι

πληθωριστικές πιέσεις που ακολούθησαν, έπληξαν

ακόμα περισσότερο τις πωλήσεις ακινήτων.

Ο τομέας, όμως, παρά τη διεθνή αβεβαιότητα και τις

αντίξοες συνθήκες, βρίσκεται σήμερα σε καλό δρόμο.

ΜΕ ΤΗ ΓΛΏΣΣΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΏΝ

Ενδεικτικά αναφέρω ότι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα

δεδομένα που δημοσιευτήκαν από την Στατιστική

Υπηρεσία, ο αριθμός των αδειών οικοδομής

που εκδόθηκαν από τις δημοτικές αρχές και τις

επαρχιακές διοικήσεις κατά την περίοδο Ιανουαρίου

– Μαρτίου 2024 ήταν 1.876 σε σύγκριση με

1.816 την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου

έτους, σημειώνοντας αύξηση 3,3%. Η συνολική αξία

των αδειών αυτών αυξήθηκε κατά 13,2% και το

συνολικό εμβαδόν κατά 12,2%. Ο αριθμός των οικιστικών

μονάδων παρουσίασε αύξηση της τάξης του

20,7%. H ίδια περίπου εικόνα αναμένεται να συνεχίσει

καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους που διανύουμε.

Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ)

γνωρίζει πολύ καλά την τεράστια σημασία που

διαδραματίζει ο τομέας αυτός για την ανάπτυξη και

ευημερία της οικονομίας μας. Με συνεισφορά που

ξεπερνά το 15% της εγχώριας ακαθάριστης προστιθέμενης

αξίας, και με απασχόληση 35.000 εργαζομένων,

υπήρξε ανέκαθεν βασικός πυλώνας της

κυπριακής οικονομίας. Εάν σε αυτούς προσθέσουμε

τους εργαζόμενους των συνδεδεμένων κλάδων,

γίνεται αντιληπτό ότι κάθε μεταβολή στον κύκλο

εργασιών των επιχειρήσεων του τομέα επηρεάζει

τα δεδομένα του συνόλου της οικονομίας.

ΕΥΟΊΩΝΕΣ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ,

ΚΛΕΙΔΊ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΊΑΣ

Για την ΟΕΒ, η μέχρι σήμερα ανοδική πορεία του

τομέα καταδεικνύει ότι οι προοπτικές παραμένουν

ευοίωνες. Η πολιτεία οφείλει να συνδράμει στη

βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, κυρίως

μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας, επίσπευση

των διαδικασιών έκδοσης αδειών και τίτλων ιδιοκτησίας

και την περαιτέρω ανάπτυξη των απαιτούμενων

υποδομών, όπως αυτά περιλαμβάνονται

στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σημαντική επίσης είναι η υλοποίηση της Μεταρρύθμισης

της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία

επίσημα ξεκίνησε την 1η Ιουλίου, καθώς και η

επιτυχής αντιμετώπιση των προκλήσεων που

αναπόφευκτα θα προκύψουν.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΆ Η ΑΣΦΑΛΈΣΤΕΡΗ

ΕΠΈΝΔΥΣΗ

Ο τομέας των ακινήτων συνεχίζει να αποτελεί την

ασφαλέστερη επένδυση για τους ντόπιους και πόλο

έλξης για τους ξένους αγοραστές. Για τους ντόπιους,

η αγορά ακινήτου αποτελεί τη μεγαλύτερη

επένδυση που θα κάνει κάποιος κατά τη διάρκεια

της ζωής του, καθότι θεωρείται ως μια από τις

ασφαλέστερες, αφού με την πάροδο των χρόνων

διαφάνηκε ότι, παρά τις όποιες αυξομειώσεις παρατηρηθούν,

η αξία τείνει γενικά να αυξάνεται.

Όσον αφορά τους ξένους, η Κύπρος αποτελεί μια

καλή επιλογή για ποιοτική διαβίωση και εργασία,

όσο και για επένδυση, προσβλέποντας στην άνοδο

των αξιών τους στο μέλλον, ειδικά τώρα που, στα

πλαίσια της πράσινης μετάβασης, οι αναπτύξεις

αποτελούν πλέον έργα υψηλής ενεργειακής απόδοσης

σεβόμενα το περιβάλλον.

51

ΑΡΘΡΟ

Η ΛΑΝΘΆΝΟΥΣΑ ΔΥΝΑΜΙΚΉ ΤΟΥ

ΚΈΝΤΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΉ ΠΌΛΗ

Μπορεί να ανατραπεί με γενναίες τομές

σε τρεις κυρίως τομείς: στην κινητικότητα,

στη στέγαση και στην πολιτιστική ζωή.

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΒΥΡΩΝΑ ΙΩΑΝΝΟΥ

ΚΑΘΗΓΗΤΉ ΠΟΛΕΟΔΟΜΊΑΣ, ΠΡΟΈΔΡΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΌΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΊΟΥ FREDERICK

Το κέντρο είναι ταυτισμένο με τον χαρακτήρα,

την ταυτότητα, την ιστορία και τις

ποικιλόμορφες εμπειρίες που μπορεί μια

πόλη να προσφέρει. Η εικόνα που αποπνέει

το κέντρο μπορεί να αποτελέσει

κίνητρο για την αγορά ενός ακινήτου ή την εγκατάσταση

ακόμα και σε περιφερειακές ή προαστιακές

περιοχές σε απόσταση από αυτό. Όταν το κράτος

επενδύει σε έξυπνες δημόσιες υποδομές στα

κέντρα, αυτό έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις

στο σύνολο ενός αστικού συμπλέγματος και αφορά

το σύνολο μιας χώρας, σε αντίθεση με πολυδάπανα

έργα στην ύπαιθρο, κυρίως οδικά, που ενθαρρύνουν

την αστική διάχυση και σπρώχνουν τις κεντρικές

περιοχές σε μαρασμό.

Στην Κύπρο, στα κέντρα των τεσσάρων μεγάλων

πόλεων, αναμφίβολα έγιναν σημαντικές αναπλάσεις,

χωροθετήσεις χρήσεων και λειτουργιών ενώ

δόθηκαν και αναπτυξιακά κίνητρα. Το αποτέλεσμα

ήταν θετικό μεν, αλλά, κατά την άποψή μου, δεν

είναι επαρκές. Δεν προσελκύουν μαζικά επισκέπτες,

όπως για παράδειγμα η Βαλέτα (Εικόνα 1),

ούτε νέους κάτοικους, όπως αντίστοιχα προσελκύει

η Λουμπλιάνα ή το Ληντς, διότι δεν προσφέρουν

ακόμα ένα πραγματικά διαφοροποιημένο περιβάλλον

διαβίωσης ή μια μοναδική και ελκυστική εμπειρία

επίσκεψης. Πιστεύω ότι αυτή η υστέρηση μπορεί

να ανατραπεί με γενναίες τομές σε τρεις κυρίως

τομείς: στην κινητικότητα, στη στέγαση και στην

πολιτιστική ζωή.

52

Οι οικονομικές

δραστηριότητες

ενός κέντρου

δεν μπορούν

να ανθίσουν,

αν βασίζονται

αποκλειστικά

στους επισκέπτες.

Αυτό που διατηρεί

ζωντανό το κέντρο

μιας πόλης είναι

η πυκνότητα των

μόνιμων κατοίκων,

οι οποίοι είναι

οι σταθεροί

πελάτες του

Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΟΥ

ΔΗΜΌΣΙΟΥ ΧΏΡΟΥ

Η άνεση, η ελκυστικότητα του δημόσιου χώρου για

τους πεζούς, τους ποδηλάτες και τη μικροκινητικότητα

εξακολουθεί να αποτελεί ένα βασικό πρόβλημα, μαζί

με την περιορισμένη διαθέσιμη επιφάνειά του. Παρατηρείται

μεγάλη καθυστέρηση και ατολμία σε ανασχεδιασμούς

που περιορίζουν τον χώρο του αυτοκινήτου.

Καθυστέρηση προκαλείται πολλές φορές και από την

επιμονή μας σε εξεζητημένα έργα ανάπλασης, με

ιδιαίτερα ψηλό κόστος και μακρύ χρονοδιάγραμμα

κατασκευής, αντί να υιοθετούνται λύσεις τακτικής

πολεοδομίας (tactical urbanism) που έχουν μικρότερο

αποτύπωμα άνθρακα και χύνουν σίγουρα λιγότερα

κυβικά μέτρα σκυροδέματος σε υπαίθριες διαμορφώσεις,

πράγμα στο οποίο μάλλον είμαστε πρωταθλητές.

Την ίδια ώρα, πολλά διάσπαρτα τεμάχια σε κεντρικές

περιοχές καταλαμβάνονται από ιδιωτικούς

και δημόσιους χώρους στάθμευσης, χωρίς να

μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι η παρουσία τους

αναβαθμίζει αισθητικά και αντιληπτικά το αστικό

περιβάλλον. Δεν ξέρω αν μπορεί κάποιος να ανατρέξει

σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, όπου η βόλτα

στο κέντρο διανθίζεται με τη συνεχή θέα ανοικτών

Βαλέτα: Η τολμηρή και ευαίσθητη

παρέμβαση του Renzo Piano στα μεσαιωνικά

τείχη και η απομάκρυνση της στάθμευσης

από την τάφρο μαζί με τον αποκλεισμό του

αυτοκινήτου από την ιστορική πόλη

προκάλεσε μια έκρηξη επισκεψιμότητας

χώρων στάθμευσης. Τοποθεσίες με αξία και προνομιακή

θέα, όπως μεσαιωνικά τείχη ή παραλιακά

φιλέτα φιλοξενούν ακόμα στάθμευση (βλ. Εικόνα).

Σε πρόσφατες μελέτες μας καταγράψαμε σημαντικό

πληθυσμό να κατοικεί σε απόσταση περπατήματος

από τις κεντρικές περιοχές. Οι πυκνοκατοικημένες

περιοχές που συνήθως περιβάλλουν τα

κέντρα θα μπορούσαν να τα τροφοδοτούν καθημερινά

με ποδηλάτες ή πεζούς. Αντί αυτού, απομονώνονται

από δύσβατους και εχθρικούς οδικούς

άξονες - «τείχη», χωρίς να προσκαλείται ή να διευκολύνεται

ο πεζός ή ο ποδηλάτης να κινηθεί με

ασφαλή και ελκυστικό τρόπο, να εξυπηρετηθεί και

να βιώσει την πολύ κοντινή του κεντρική περιοχή.

Η κινητικότητα έχει να κάνει και με τον χρονικό

προγραμματισμό των δραστηριοτήτων μιας κεντρικής

περιοχής. Πόσους πελάτες καταγράφει καθημερινά

ένα κατάστημα ένδυσης, π.χ. στην Ερμού

της Λάρνακας, στις 12 το μεσημέρι ή στις 4 το απόγευμα,

από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο; Υπάρχει

άρνηση να προσαρμόσουμε τα ωράρια στη θερμοκρασιακή

πραγματικότητα και στην αξιοποίηση των

ωρών του 24ώρου που ο καιρός είναι ευχάριστος

για περίπατο και υπαίθρια αναψυχή.

Στην Κύπρο,

στα κέντρα

των τεσσάρων

μεγάλων πόλεων,

αναμφίβολα

έγιναν σημαντικές

αναπλάσεις,

χωροθετήσεις

χρήσεων και

λειτουργιών,

ενώ δόθηκαν

και αναπτυξιακά

κίνητρα.

Το αποτέλεσμα ήταν

θετικό μεν, αλλά δεν

είναι επαρκές

«ΚΛΕΙΔΊ» ΟΙ ΜΌΝΙΜΟΙ ΚΆΤΟΙΚΟΙ

Οι οικονομικές δραστηριότητες ενός κέντρου

δεν μπορούν να ανθίσουν, αν βασίζονται αποκλειστικά

στους επισκέπτες. Αυτό που διατηρεί

ζωντανό το κέντρο μιας πόλης είναι η πυκνότητα

των μόνιμων κατοίκων, οι οποίοι είναι οι σταθεροί

πελάτες του. Στις δικές μας κεντρικές περιοχές

η στέγη πλέον είναι δυσπρόσιτη και οι πραγματικές

πυκνότητες κατοίκησης χαμηλές. Υπάρχει

πληθώρα πολεοδομικών κινήτρων, αλλά αυτά

αργούν να αποδώσουν και, συνήθως, ωφελούν

τον ιδιοκτήτη της γης, χωρίς να δημιουργούν

ουσιαστική προσιτότητα στα ίδια τα ακίνητα.

Παράλληλα με την Εντολή για την Προσιτή Στέγη

χρειάζεται να εφαρμοστεί ένα ειδικό πρόγραμμα

χρηματοδοτικών κινήτρων που να κατευθύνεται

και να ελαφρύνει τον αγοραστή ή τον ενοικιαστή

της στέγης, και όχι μόνο τον ιδιοκτήτη της γης.

Το κράτος αποκομίζει ιδιαίτερα αυξημένα έσοδα

τόσο από τον ΦΠΑ όσο και από τον Φόρο Κεφαλαιουχικών

Κερδών στις κεντρικές περιοχές με

τις υψηλές αξίες, σε σύγκριση με τις περιφερειακές

περιοχές με τη φθηνότερη γη. Θα πρέπει

αυτό το όφελος να επιστρέφεται ως ελάφρυνση

στον νέο κάτοικο ή επιχειρηματία και να ωφελεί

τις περιοχές από τις οποίες λαμβάνεται.

ΚΈΝΤΡΟ ΊΣΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΌΣ

Το τελευταίο στοιχείο αφορά τον πολιτισμό. Τα

κέντρα των πόλεων είναι οι κατεξοχήν χώροι

πολιτιστικής ζωής σε συνδυασμό με την αναψυχή.

Χρειάζεται όμως αυτές οι δράσεις να έχουν ποικιλία,

διάρκεια, συχνότητα και να απευθύνονται σε

διάφορες κατηγορίες χρηστών. Αν χαρτογραφήσουμε

τα γεγονότα που φιλοξενούν τα κέντρα των

πόλεών μας στα 52 σαββατοκύριακα του έτους,

θα δούμε ότι πολλά από αυτά δεν έχουν τίποτε

να προσφέρουν σε θεατρόφιλους, σινεφίλ, μικρά

παιδιά, φίλους των εικαστικών τεχνών, του χορού,

των συναυλιών, των υπαίθριων εκδηλώσεων κ.λπ.

Σε μια σύγχρονη πόλη, που θέλει να προβάλλει

διεθνώς ένα ελκυστικό προφίλ, θα πρέπει να

υπάρχουν πάντα αφορμές, για να περάσει ο κάτοικος

ή ο επισκέπτης ποιοτικό ελεύθερο χρόνο στο

κέντρο της. Η πολιτιστική παραγωγή και οι ευκαιρίες

αναψυχής μπορεί να έχουν αυξηθεί, παρουσιάζουν

όμως ταυτόχρονα και απόκεντρες τάσεις, με

αποτέλεσμα ο ρόλος των κέντρων πόλης ως πολιτιστικών

προορισμών ενίοτε να αδυνατίζει.

Τα κέντρα των πόλεών μας έχουν τη δυνατότητα να

ζωντανέψουν, να αποκτήσουν πυκνότητες κατοίκων

και επισκεπτών αντίστοιχες με άλλες ευρωπαϊκές

πόλεις. Μοντέλα διακυβέρνησης, όπως τα City

Centre Management Boards του Ηνωμένου Βασιλείου

ή τα Municipal Development Councils της Γερμανίας,

όπου ένας φορέας αναλαμβάνει διαθεματικά

και οριζόντια να συντονίζει όλα τα ζητήματα ανάπτυξης

του κάθε κέντρου πόλης, αξίζει να μελετηθούν.

53

ΑΡΘΡΟ

ΕΊΝΑΙ ΚΑΛΉ ΠΕΡΊΟΔΟΣ ΝΑ

ΕΠΕΝΔΎΣΕΙ ΚΆΠΟΙΟΣ ΣΕ ΑΚΊΝΗΤΑ;

Επειδή η επένδυση σε ακίνητα είναι

κατά κανόνα μακροπρόθεσμου ορίζοντα,

πρωταρχικός στόχος του επενδυτή θα πρέπει

να είναι να επενδύσει, όταν οι αξίες είναι στο

ναδίρ, και να πουλήσει στο μέγιστο.

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΘΩΜΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ

ΙΔΡΥΤΉ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉ ΤΩΝ AXIA CHARTERED SURVEYORS,

REAL GEOSOLUTIONS ΚΑΙ HOMESSURV, ΕΠΊΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΉ

ΣΤΙΣ ΕΚΤΙΜΉΣΕΙΣ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΈΔΡΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ REAL

ESTATE ΣΤΟ ΠΑΝ. ΝΕΆΠΟΛΙΣ, ΜΈΛΟΥΣ ΤΟΥ EUROPEAN BOARD

OF INTERNATIONAL VALUATION STANDARDS COUNCIL

Η

αγορά ακινήτων αποτελεί διαχρονικά μια

από τις πιο ασφαλείς και αποδοτικές επιλογές

επένδυσης. Ωστόσο, όπως και με κάθε

επενδυτική απόφαση, η χρονική συγκυρία

-στην οποία θα αναφερθώ εκτενέστερα

παρακάτω- και οι συνθήκες της αγοράς διαδραματίζουν

σημαντικό ρόλο στην επιτυχία ή αποτυχία της επένδυσης.

Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να διασαφηνίσει τα

βασικά που πρέπει να προσέξει ο επίδοξος επενδυτής.

Ξεκινώντας, θα αναφερθώ στα δημοφιλέστερα είδη

επενδυτικών ακινήτων:

ΟΙΚΙΣΤΙΚΆ

Αρκετά δημοφιλής κατηγορία, που περιλαμβάνει τα

διαμερίσματα και τις κατοικίες, με τη μερίδα του λέοντος

να καταλαμβάνουν τα διαμερίσματα. Μέρος αυτής της

κατηγορίας μπορεί κάποιος να θεωρήσει και τις μονάδες

που απευθύνονται σε τουρίστες καθώς και αυτές εντός

πόλεων, με καθεστώς βραχυπρόθεσμης ενοικίασης

(βλέπε και το παράδειγμα της moving doors στην Κύπρο).

Οι αποδόσεις για τις κατοικίες μπορεί να ξεκινούν από

αρκετά χαμηλά ποσοστά (σε κάποιες περιπτώσεις και

από 2%), ενώ για τα διαμερίσματα ξεκινούν από 5%

και μπορεί να φτάνουν ή και να ξεπερνούν και το 10%.

Φυσικά, και οι υψηλές αποδόσεις είναι επιθυμητές, αλλά

54

Στην Κύπρο, κατά

τη διάρκεια ενός

κύκλου, ιστορικά

φαίνεται πως

σημειώνονται

αυξήσεις μέχρι

και 60% στη φάση

της αύξησης και

μειώσεις μέχρι και

40% στη φάση της

συρρίκνωσης

ο επενδυτής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι η απόδοση

είναι άρρηκτα συνδεμένη και με το ρίσκο.

Άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη

είναι τα χρόνια και οι όροι του συμβολαίου, ο χρόνος διαχείρισης

και τα έξοδα συντήρησης. Βέβαια, η τοποθεσία,

η ηλικία, το μέγεθος, οι προσβάσεις, οι αποστάσεις από

ανέσεις και η κατάσταση συντήρησης είναι εξίσου σημαντικοί

παράγοντες που ο επενδυτής θα πρέπει να σταθμίσει

μαζί με τους συμβούλους του (εκτιμητές και κτηματομεσίτες),

πριν προχωρήσει στην επένδυσή του. Η ζήτηση

για αυτά τα ακίνητα είναι τόσο εξωγενής, αλλά και ενδογενής,

και διαφοροποιείται ανά πόλη και τοποθεσία.

ΕΜΠΟΡΙΚΆ

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται κατά βάση

γραφεία και καταστήματα. Σε γενικές γραμμές ισχύουν

τα ίδια κριτήρια με τα οικιστικά, με τη διαφορά ότι

τα εμπορικά παρουσιάζουν κατά κανόνα υψηλότερες

αποδόσεις, έχουν μεγαλύτερα ενοίκια και μακροχρόνιες

μισθώσεις με περισσότερη ευελιξία, σε αντίθεση με

τα οικιστικά, ενώ οι ενοικιαστές κατά κανόνα επιβαρύνονται

με τη συντήρηση των εγκαταστάσεων. Από την

άλλη, έχουν υψηλότερο ρίσκο, είναι πιο ευαίσθητα στις

οικονομικές διακυμάνσεις και μπορεί να έχουν μεγαλύτερα

ποσοστά κενότητας. Μειονεκτούν, επίσης, στο ότι

η διαχείριση στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πιο

πολύπλοκη και απαιτεί εξειδικευμένη γνώση, ενώ και

οι κανόνες χρηματοδότησης είναι πιο αυστηροί και οι

τράπεζες απαιτούν περισσότερα κεφάλαια.

Τα παραπάνω, βέβαια, είναι λίγο πολύ γνωστά ακόμη

και για κάποιον αρχάριο επενδυτή -απλώς προσπάθησα

να τα συνοψίσω. Στη συνέχεια του άρθρου, θα

προσπαθήσω να δώσω μια νέα οπτική στην επένδυση

ακινήτων βάσει του κύκλου των ακινήτων και

της πραγματικής επενδυτικής απόδοσης.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΉ ΑΠΌΔΟΣΗ

Στο μυαλό των περισσότερων επενδυτών, ως απόδοση

ορίζεται το ποσό που λαμβάνουν ως ετήσιο

μίσθωμα, διαιρούμενο με την αξία απόκτησης του

ακινήτου. Ο παραπάνω λόγος είναι η λεγόμενη μεικτή

απόδοση. Για την καθαρή απόδοση θα πρέπει να

αφαιρεθούν τα έξοδα διαχείρισης, οι φορολογίες, το

ετήσιο κόστος συντήρησης, σε κάποιες περιπτώσεις

και οι τόκοι δανεισμού, όλα τα υπόλοιπα (πλέον απρόβλεπτα)

και ένα λογικό ποσό που κάθε χρόνο θα πρέπει

να αποταμιεύεται για τη συντήρηση του κτηρίου.

Με μια πρώτη ανάγνωση, λοιπόν, φαίνεται πως ο

υπολογισμός της πραγματικής απόδοσης είναι αρκετά

πολύπλοκος και απαιτεί ανάλυση με ταμειακές ροές,

Η πετυχημένη

επένδυση σε

ακίνητα θέλει και

το σωστό timing.

Όταν οι αξίες είναι

ανοδικές, κατά

κανόνα η επένδυση

είναι πετυχημένη,

ενώ όταν γίνεται σε

περιόδους που οι

αξίες μειώνονται,

ακόμη και όταν

το ενοίκιο είναι

ικανοποιητικό,

μπορεί να

έχει αρνητικό

πρόσημο, έστω

και προσωρινά

οικονομετρία για ανάλυση της οικονομίας και των

δεικτών για πρόβλεψη της ετήσιας αύξησης κ.λπ.

Στο σημείο αυτό, θα αναφερθώ και στο πολύ ουσιαστικό

σημείο της κεφαλαιουχικής αυξομείωσης, το

οποίο θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη.

ΤΟ CASE STUDY ΕΝΌΣ

ΔΙΑΜΕΡΊΣΜΑΤΟΣ

Για καλύτερη κατανόηση συνεχίζω με ένα απλό

παράδειγμα:

Ο επενδυτής αγοράζει ένα διαμέρισμα έναντι

€100,000. Το διαμέρισμα ενοικιάζεται προς €500

μηνιαίως. Η μεικτή απόδοση του ακινήτου οπότε θα

είναι 6% (500x12/100,000).

Αν υποθέσουμε ότι όλα τα έξοδα στα οποία αναφέρθηκα

στην παραπάνω παράγραφο είναι περίπου

€2,000 ετησίως, τότε η καθαρή απόδοση

είναι €6,000 – €2,000 = €4,000 και εν συνεχεία

€4,000/€100,000 ήτοι 4%. Δηλαδή, η καθαρή απόδοση

του διαμερίσματος είναι 4% και η μεικτή 6%.

Αν όμως η αξία του ακινήτου την επόμενη χρονιά

γίνει €110,000 από €100,000 που αποκτήθηκε, αυτό

σημαίνει ότι πρακτικά ο επενδυτής κέρδισε €10,000

από την αύξηση της αξίας, πλέον €4,000 καθαρά ή

€6,000 μεικτά. Μιλάμε δηλαδή για καθαρή απόδοση

14% ή μεικτή 16%.

Ανάλογα, αν η αξία του ακινήτου μειωθεί από τις

€100,000 που ήταν η αξία απόκτησης στις €90,000,

τότε η πραγματική απόδοση θα είναι αρνητική, παρά

το γεγονός ότι εισπράχτηκαν €6,000 από το ενοίκιο.

Δηλαδή, μετά από έναν χρόνο, ο επενδυτής των

€100,000 θα έχει μια ιδιοκτησία αξίας €90,000,

πλέον τα ενοίκια, έστω €96,000. Ως εκ τούτου, συνολική

απόδοση επένδυσης -4%. Περισσότερα για το

παραπάνω θέμα μπορεί να βρει κάποιος στη βιβλιογραφία

με αναζήτηση “periodic returns”.

Ο ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ “TIMING”

Συνοψίζοντας, η πετυχημένη επένδυση σε ακίνητα

θέλει και το σωστό timing. Όταν λοιπόν η επένδυση

γίνεται τη στιγμή που οι αξίες είναι ανοδικές, κατά

κανόνα η επένδυση είναι πετυχημένη, ενώ όταν

γίνεται σε περιόδους που οι αξίες μειώνονται, ακόμη

και όταν το ενοίκιο είναι ικανοποιητικό, η επένδυση

μπορεί να έχει αρνητικό πρόσημο (έστω προσωρινά).

Επειδή όμως η επένδυση σε ακίνητα είναι κατά

κανόνα μακροπρόθεσμου ορίζοντα, και στη διάρκεια

ενός κύκλου ιστορικά (ακόμη και σε ώριμες κτηματαγορές

κρατά 12 με 15 χρόνια), πρωταρχικός στόχος

του επενδυτή θα πρέπει να είναι να επενδύσει, όταν

οι αξίες είναι στο ναδίρ και να πουλήσει στο μέγιστο.

Αναφέρω, ακόμα, ότι στην Κύπρο, κατά τη διάρκεια

ενός κύκλου, ιστορικά φαίνεται πως σημειώνονται

αυξήσεις μέχρι και 60% στη φάση της αύξησης και

μειώσεις μέχρι και 40% στη φάση της συρρίκνωσης,

ενώ οι περισσότεροι αναλυτές -συμφωνούν και οι

δείκτες Κεντρικής, RICS και Νεάπολις- θεωρούν πως

οι αξίες ήταν στο χαμηλότερο σημείο τους το 2015,

και έκτοτε είναι ανοδικές.

55

ΑΡΘΡΟ

ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

ΣΤΟΝ ΒΙΩΣΙΜΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΩΝ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Πώς επιτυγχάνεται μέσα από την

αποτελεσματική προσαρμογή ενός μοντέλου

για την προώθηση βιώσιμων πρακτικών.

ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΚΙΚΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΖΑΜΙΑ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ

ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Ο

σκοπός αυτής της έρευνας είναι να

αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα

ενός μοντέλου προώθησης

πρακτικών δράσεων, σχετικών με

τη βιωσιμότητα, για επαγγελματίες

Αρχιτέκτονες Εσωτερικού Χώρου. Η βιβλιογραφία

περιγράφει πώς οι Αρχιτέκτονες Εσωτερικού

Χώρου μπορούν να προσφέρουν πιο βιώσιμους

χώρους, και η έρευνα περιλαμβάνει μια σειρά

από συγκεκριμένες προσεγγίσεις και εφαρμόσιμες

πρακτικές. Όπως αναφέρθηκε στο Design

and Innovation Forum, η μελέτη του εσωτερικού

χώρου στην Ευρώπη πολλές φορές πραγματοποιείται

από μη εκπαιδευμένα άτομα ή θεωρείται

αποκλειστικά ως μια φάση διακόσμησης.

Πώς λοιπόν μπορούν να προωθηθούν οι στόχοι

βιωσιμότητας στον τομέα της αρχιτεκτονικής του

εσωτερικού χώρου; Η έρευνα στοχεύει:

α) σε μια σειρά παρεμβάσεων, για να διευρύνει

την ευαισθητοποίηση και την κατανόηση των

συμμετεχόντων (Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού

Χώρου και των πελατών τους) στον ρόλο του

σχεδιασμού στην αειφόρο ανάπτυξη και

β) στην προώθηση και στην υιοθέτηση

πρακτικών βιωσιμότητας.

Τα ερευνητικά ερωτήματα που απαντήθηκαν, προκειμένου

να επιτευχθεί ο στόχος της έρευνας είναι:

56

Οι Αρχιτέκτονες

Εσωτερικού Χώρου

ασχολούνται με

τα στρώματα που

είναι πιο κοντά

στην επιφάνεια,

και ως εκ τούτου

απαιτούν ταχύτερη

αντικατάσταση.

Συνεπώς, οι

αποφάσεις που

παίρνουν είναι

καθοριστικές για

τη μακροζωία του

κύκλου ζωής ενός

κτηρίου

Ε1: Σε ποιο βαθμό το προτεινόμενο μοντέλο προωθεί

βιώσιμες πρακτικές μεταξύ σχεδιαστών και πελατών;

Ε2: Ποιες βιώσιμες πρακτικές είναι πιο διαδεδομένες

μεταξύ των σχεδιαστών και των πελατών τους;

ΑΝΑΣΚΌΠΗΣΗ ΤΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑΣ

Η βιβλιογραφία χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο

μέρος αναφέρεται το πλαίσιο και το υπόβαθρο της

έρευνας. Το δεύτερο μέρος παρουσιάζει το πλαίσιο

της βιωσιμότητας στην αρχιτεκτονική εσωτερικών

χώρων, και διευκρινίζεται το εύρος της βιωσιμότητας

στην πρακτική του σχεδιασμού, εξηγώντας

τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους ένας

Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου μπορεί να συμβάλει

στην αειφόρο ανάπτυξη. Το τρίτο μέρος αναπτύσσει

το θεωρητικό υπόβαθρο που υποστηρίζει

το προτεινόμενο μοντέλο, που δεν παρατίθεται στη

παρούσα δημοσίευση.

ΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΤΗΣ ΈΡΕΥΝΑΣ

Στην Ευρώπη, έχουν καθοριστεί διαδικασίες και

έχουν θεσπιστεί νόμοι που καθιστούν την προστασία

του περιβάλλοντος θεμελιώδη κοινωνικό

Οι δράσεις έγιναν σε τρεις φάσεις.

Σε κάθε φάση έγιναν ανάλογες

παρεμβάσεις

PHASE 1:

Diagnosis / Need to Unfreeze

Planning Action / Interventions

Taking Action / Delivery of Information

Evaluating Action / Receive and Respond

PHASE 2:

Diagnosis / Need to Change


Taking Action / Reconcile Outcomes

Evaluating Action / Value

PHASE 3:

Diagnosis / Need to Refreeze


Taking Action / Reconcile Outcomes

Evaluating Action / Organisation and

Characterisation

2 Interventions

during Phase 1

Intervention 1 Designers

Intervention 1 Clinets

3 Interventions

during Phase 2



Intervention 2 Clients

1 Intervention

during Phase 3


Intervention 3 Clients

Εσωτερικού Χώρου ασχολούνται με τα στρώματα που

είναι πιο κοντά στην επιφάνεια, και ως εκ τούτου απαιτούν

ταχύτερη αντικατάσταση. Συνεπώς, οι αποφάσεις

που παίρνουν είναι καθοριστικές για τη μακροζωία

του κύκλου ζωής ενός κτηρίου. Όπως σημειώνει, η

διάρκεια ζωής για τα αντικείμενα (έπιπλα και υλικά)

είναι 5-15 χρόνια, για τον χώρο είναι 5-20 χρόνια, για

υπηρεσίες είναι 5-30 χρόνια, για το κέλυφος 30-60

χρόνια και για την κατασκευή 60-200 χρόνια.

Τα στρώματα με ταχύτερους κύκλους αντικατάστασης

επιλέχθηκαν για περαιτέρω μελέτη και

ταξινόμηση. Βιώσιμες πρακτικές, βασισμένες στο

κυκλικό μοντέλο και την εφαρμογή του, προωθήθηκαν

μεταξύ των συμμετεχόντων (Εικόνα 1). Αυτές

είναι πρακτικές / προσεγγίσεις για έπιπλα, υλικά και

τον τρόπο σχεδιαστικής διαμόρφωσης του χώρου:

Προσέγγιση για τη χρήση νέων υλικών, ανακυκλωμένων

υλικών, ανακτηθέντων υλικών, επίπλων πολλαπλών

χρήσεων, σχεδιασμό ευέλικτου χώρου, σχεδιασμό

για την αποδόμηση του χώρου. H Εικόνα 1

αφορά στην προσέγγιση για τη χρήση νέων υλικών.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΊΑ

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μελέτης, επιλέχθηκε

μια μεθοδολογία έρευνας δράσης. Αυτή συμβάλλει

και εφαρμόζει την απαραίτητη προσέγγιση

που θα διευκολύνει τη μάθηση και την ενεργό

εμπλοκή των ενδιαφερομένων. Οι δράσεις έγιναν

σε τρεις φάσεις. Σε κάθε φάση έγιναν ανάλογες

παρεμβάσεις. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από

παρατηρήσεις, συνεντεύξεις και απαντήσεις των

συμμετεχόντων σε ερωτηματολόγια, πριν και

μετά από κάθε κύκλο δράσης.

στόχο. Κατά συνέπεια, η Κύπρος έχει υιοθετήσει το

θεσμικό πλαίσιο που προκύπτει, ως πλήρες μέλος

της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και έχει συμπεριλάβει στη

νομοθεσία τις περισσότερες από τις 300 οδηγίες και

κανονισμούς και μια σειρά σχετικών σχεδίων δράσης

για την προστασία του περιβάλλοντος.

Όσον αφορά τους κανονισμούς αυτούς, οι Αρχιτέκτονες

Εσωτερικού Χώρου -μέλη του Σωματείου

Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού χώρου Κύπρου (ΣΑΕΚ)

[πριν ΣΕΜΕΚ]- μπορούν να ανταποκριθούν και να

τους προωθήσουν. Αυτό προς το παρόν δεν συμβαίνει,

καθώς το Σωματείο είναι εγγεγραμμένο ως

επαγγελματικό σωματείο, αλλά το επάγγελμα του

Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου δεν είναι νομικά

κατοχυρωμένο στην Κύπρο.

ΑΕΙΦΌΡΟΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΑΙ

ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΏΝ ΧΏΡΩΝ

Όσον αφορά στη σημαντικότητα του σχεδιασμού

του εσωτερικού χώρου, ο Stewart Brand παρέχει

ένα χρήσιμο εννοιολογικό πλαίσιο για τη διαίρεση

των τμημάτων ενός κτηρίου σε διαφορετικά επίπεδα

διάρκειας ζωής. Σημειώνει ότι οι Αρχιτέκτονες

Εικόνα 1: Βασική ανάλυση

κυκλικού μοντέλου

57

ΑΡΘΡΟ

ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ

Tα αποτελέσματα παρουσιάζονται σε τρία

μέρη:

Το πρώτο μέρος περιγράφει τα αποτελέσματα

της Φάσης Ι και του Βήματος «Unfreezing /

Απόψυξη», σύμφωνα με το μοντέλο. Τα αποτελέσματα

δείχνουν ότι πέραν του 65% των

σχεδιαστών εκτιμά την παροχή πληροφοριών

από τον σύλλογό του, ενώ το 70% δήλωσε ότι

θα παρακολουθούσε εργαστήρια στην περιοχή

του. Ακόμα, σε αυτό το στάδιο, αναγνωρίστηκε

από τα μέλη του ΣΑΕΚ ότι υπήρχε ανάγκη για

επαγγελματική ανέλιξη και πρόοδο σε βιώσιμα

ζητήματα. Επιπλέον, περισσότερο από

το 98% των πελατών «συμφώνησε απόλυτα»

ή «συμφώνησε» ότι ενδιαφέρεται για έναν

Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου με γνώση και

εμπειρία σε βιώσιμες πρακτικές. Οι πελάτες

ήταν επίσης πρόθυμοι να ανοιχτούν σε νέες

εμπειρίες, να εμπλακούν και να συμμετάσχουν

στο πρόγραμμα παρεμβάσεων.

Το δεύτερο μέρος παρουσιάζει τα αποτελέσματα

της Φάσης ΙΙ, του βήματος «Change /

Αλλαγή», που εστιάζει στο πόσο εκτιμούν οι

συμμετέχοντες τις νέες πληροφορίες. Ζητήθηκε

από τους σχεδιαστές να κάνουν μια επιλογή

μεταξύ βιώσιμου χώρου και πρακτικών

βιώσιμων υλικών. Oι πρακτικές για τον χώρο

επιλέχθηκαν από το 46,2%, τις πρακτικές

υλικών επέλεξε το 23,1% και το 30,8% των

ατόμων επέλεξε και τις δύο επιλογές. Όταν

η ερώτηση επαναλήφθηκε μετά την παρέμβαση,

μόνο το 23,1% επέλεξε χώρο, το 0%

επέλεξε υλικά και το 76,9% επέλεξε και τα δύο

(p=0,103).

Όσoν αφορά στους πελάτες που συμμετείχαν,

συγκρίναμε τις απαντήσεις των ατόμων που

συνέχισαν από τη Φάση Ι στη Φάση ΙΙ, και

παρόλο που οι απαντήσεις των συμμετεχόντων

εξακολουθούν να είναι στο εύρος της

απολύτως συμφωνίας και της συμφωνίας,

παρατηρείται μια στροφή προς την επιλογή

«απολύτως συμφωνώ». Η ισχυρότερη μετατόπιση

προς «απολύτως συμφωνώ» παρατηρείται

στην τοποθέτηση «ο σχεδιασμός του

εσωτερικού χώρου πρέπει να αναπτύξει και

να εφαρμόσει ένα σχέδιο αποδόμησης», όπου

για τη Φάση Ι παρατηρήσαμε ότι το 53,6% των

συμμετεχόντων συμφωνεί πολύ με τη δήλωση,

ενώ στη Φάση ΙΙ το ποσοστό αυξήθηκε στο

67,9% (p =0,046).

Το τρίτο μέρος περιγράφει τα αποτελέσματα

της Φάσης ΙΙΙ: Το βήμα «Refreezing / Επανάψυξη».

Οι σχεδιαστές παραδέχθηκαν ότι τώρα,

αφού είδαν τα παραδείγματα και συνεργάστηκαν

με τους πελάτες τους σε θέματα βιωσιμότητας,

κατανοούν καλύτερα πώς μπορούν

να αποδώσουν και να ενεργήσουν, χρησιμο-

58

Το MDF είναι πιο συμπαγές από το κόντρα πλακέ. Αποτελείται από διαχωρισμένες ίνες

ξύλου κολλημένες υπό θερμότητα και πίεση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δομικό

υλικό παρόμοιας εφαρμογής με το κόντρα πλακέ. Είναι πιο δυνατό και πολύ πιο

συμπαγές από τη μοριοσανίδα.

σαρμογή του προτεινόμενου μοντέλου για

την προώθηση βιώσιμων πρακτικών μπορεί

πραγματικά να σηματοδοτήσει τη μετάβαση

στον βιώσιμο σχεδιασμό των εσωτερικών

χώρων. Συμπερασματικά, είναι απαραίτητο

να εξεταστεί η θέσπιση μιας στρατηγικής που

θα εμπλέκει τους Αρχιτέκτονες Εσωτερικού

Χώρου σε ένα νομοθετικό πλαίσιο, σχετικά με

τα κτήρια και τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων

αδειών. Σε συνδυασμό με την ενεργειακή

απόδοση των κτηρίων και άλλων νόμων

που έχουν εφαρμοστεί, αυτό θα μπορούσε

να προκαλέσει μεγαλύτερο ρεύμα, για την

αλλαγή προς μια ολιστική προσέγγιση της

βιωσιμότητας των κτηρίων.

*Η έρευνα που παρουσιάζεται είναι μέρος

διδακτορικής διατριβής, απόσπασμα

της οποίας δημοσιεύθηκε το 2020 στο

Architecture Media Politics and Society

(AMPS) με τίτλο “Sustainable Interior Design:

A Model to Promote Sustainable Practices”

ποιώντας τις πληροφορίες που δόθηκαν στις

προηγούμενες παρεμβάσεις. Κάποιοι άλλοι

σχολιάζουν ότι η διαδικασία προετοιμασίας και

παρουσίασης των προτάσεων ήταν η πιο διαφωτιστική

εμπειρία. Επίσης, οι πελάτες αναγνώρισαν

ότι το θέμα της βιωσιμότητας σχετίζεται

πλέον σαφώς με τον σχεδιασμό εσωτερικού

χώρου. Επιπλέον, σύμφωνα με τον παρατηρητή,

η συμπεριφορά των συμμετεχόντων

είναι πλέον συνεπής, και όπως σημειώνεται:

Όλοι οι συμμετέχοντες δήλωσαν δημόσια

ότι η τελευταία παρέμβαση (έκθεση σχεδίων

και αντικειμένων βασισμένων στις βιώσιμες

πρακτικές και προσεγγίσεις) ήταν ιδιαίτερα

αποτελεσματική. Αντίθετα, από τις συνεντεύξεις

φάνηκε ότι η μόνη κατανόηση πρακτικών

βιωσιμότητας από μη συμμετέχοντες είναι η

χρήση φυσικών υλικών. Ακόμα, όπως επιβεβαιώνεται

από τα αποτελέσματα, η στάση των

μη συμμετεχόντων δεν έχει αλλάξει και δεν

φαίνεται να είναι έτοιμοι να εφαρμόσουν τις

προωθούμενες βιώσιμες πρακτικές.

ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ

Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δείχνουν

ότι το μοντέλο που αναπτύχθηκε καταφέρνει

να εμπλέξει τους συμμετέχοντες σε βαθμό που

αλλάζει τη συμπεριφορά τους. Εν τω μεταξύ, η

χαμηλή συμμετοχή στα εργαστήρια άλλων δύο

ομάδων δεν επέτρεψε την αλλαγή οποιασδήποτε

συμπεριφοράς. Κατά συνέπεια, η προ-

59

ΜΑΡΙΝΑ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ

ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ

ΜΕΣΟΓΕΙΟ Η ΜΑΡΙΝΑ

ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

«Η ανθεκτικότητα της αγοράς

ακινήτων στην Κύπρο μάς δίνει

αισιοδοξία για το μέλλον» τονίζει

ο Σταύρος Καραμοντάνης,

επισημαίνοντας πως μια σειρά

από φιλόδοξους και στρατηγικούς

στόχους χαράσσουν την πορεία του

έργου για την τρέχουσα χρονιά.

Σε συνέντευξή του, ο CEO της M.M.

Makronisos Marina Limited, Σταύρος

Καραμοντάνης, μιλά για το όραμα, τους

στόχους και την αποστολή του μεγαλεπήβολου

έργου που έβαλε την Κύπρο

στον χάρτη του διεθνούς γιώτινγκ, της υψηλής

γαστρονομίας και του πολυτελούς lifestyle.

Η κυπριακή αγορά ακινήτων επέδειξε αξιοσημείωτη

ανθεκτικότητα την προηγούμενη

χρονιά, παρά τις σοβαρές προκλήσεις. Πώς σας

επηρέασαν;

Το 2023 ήταν μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις για την

κυπριακή αγορά ακινήτων, και η Μαρίνα Αγίας Νάπας

δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Η γεωπολιτική αστάθεια στην

περιοχή μας, ιδιαίτερα ο πόλεμος στο Ισραήλ, είχε

άμεσο αντίκτυπο στο έργο μας, επηρεάζοντας τόσο τη

χρηματοδότηση όσο και την πρόοδο των κατασκευαστικών

εργασιών. Παρά τις δυσκολίες αυτές, η ομάδα μας

κατάφερε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις προκλήσεις,

παραμένοντας προσηλωμένη στους στόχους

της και συνεχίζοντας να εργάζεται αδιάκοπα για την

ολοκλήρωση των έργων.

Οι πληθωριστικές πιέσεις και η άνοδος των τιμών των

κατασκευαστικών υλικών αποτελούν σημαντικούς

παράγοντες, που επηρέασαν τον προϋπολογισμό και

τον σχεδιασμό των έργων μας. Παρόλα αυτά, καταφέραμε

να προσαρμόσουμε τις στρατηγικές μας. Οι

υψηλές τιμές των επιτοκίων, επίσης, επηρέασαν τις

αποφάσεις των επενδυτών, αλλά η Μαρίνα Αγίας

Νάπας παραμένει ένας ελκυστικός προορισμός, λόγω

της στρατηγικής της τοποθεσίας και της ποιοτικής ανάπτυξης

που προσφέρει. Η ολοκλήρωση και παράδοση

του Ανατολικού Πύργου τον Σεπτέμβριο του 2023 αποτέλεσε

σημαντικό ορόσημο για εμάς, γεγονός που αποδεικνύει

τη δέσμευσή μας στην επίτευξη των στόχων

μας, παρά τις αντίξοες συνθήκες.

60

ΣΤΑΎΡΟΣ ΚΑΡΑΜΟΝΤΆΝΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

Κατά τους τελευταίους μήνες, έχουμε επικεντρωθεί

στην ενίσχυση των υποδομών μας, στην περαιτέρω

ανάπτυξη των εμπορικών και ψυχαγωγικών χώρων και

στην παροχή εξαιρετικών υπηρεσιών και εμπειριών τόσο

στους κατοίκους όσο και τους επισκέπτες μας. Η ανθεκτικότητα

της αγοράς ακινήτων στην Κύπρο μάς δίνει

αισιοδοξία για το μέλλον, και συνεχίζουμε να επενδύουμε

στους ανθρώπους μας και στις υποδομές μας, διασφαλίζοντας

ότι η Μαρίνα Αγίας Νάπας θα παραμείνει ένας

από τους κορυφαίους προορισμούς στην περιοχή.

ΠΡΟΣΗΛΩΜΈΝΟΙ ΣΤΟΝ ΣΤΌΧΟ

Ποιοι οι στόχοι σας για το 2024;

Για φέτος, θέσαμε μια σειρά από φιλόδοξους και στρατηγικούς

στόχους, που αντανακλούν το όραμά μας για

τη Μαρίνα ως έναν κορυφαίο προορισμό αναψυχής και

επενδύσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Κορυφαίος μας

στόχος είναι η ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης ανάπτυξης,

που περιλαμβάνει δύο πολύ σημαντικά έργα, τον

Δυτικό Πύργο και την ανάπτυξη πέριξ της Μαρίνας.

Ο Δυτικός Πύργος μαζί με τις αναπτύξεις που σχεδιάζουμε

γύρω από τη Μαρίνα αποτελούν μια συνολική

επένδυση ύψους πέραν των €200 εκατομμυρίων. Με

αυτή, θα ολοκληρώσουμε το όραμα της Μαρίνας ως από-

λυτου προορισμού για πολυτελή διαβίωση και επενδύσεις.

Γίνονται σκέψεις είτε για μικτή χρήση του Δυτικού

Πύργου, που θα περιλαμβάνει ξενοδοχείο και διαμερίσματα,

είτε μόνο διαμερίσματα. Επίσης, εξετάζεται η

δημιουργία ανεξάρτητου ξενοδοχείου με επιπρόσθετες

εμπορικές και οικιστικές μονάδες, συμπεριλαμβανομένων

γραφείων. Φιλοδοξούμε ότι ο σχεδιασμός αυτής

της 2ης φάσης θα ολοκληρωθεί σύντομα, έτσι ώστε να

επανεκκινήσουν οι εργασίες.

Σκοπεύουμε να επεκτείνουμε τις εμπορικές και ψυχαγωγικές

εγκαταστάσεις της Μαρίνας, προσφέροντας

περισσότερες επιλογές για ψώνια, φαγητό και διασκέδαση.

Αυτό θα δημιουργήσει μια ακόμα πιο ολοκληρωμένη

εμπειρία για τους επισκέπτες και θα ενισχύσει

την οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή. Είμαστε

προσηλωμένοι στην υλοποίηση των σχεδίων μας και

στη δημιουργία μιας μαρίνας που θα ξεχωρίζει για τη

λεπτομέρεια, την ποιότητα και τη βιωσιμότητά της. Με

τη δέσμευσή μας σε καινοτόμες λύσεις και την αδιάκοπη

προσπάθειά μας για αριστεία, είμαστε βέβαιοι ότι

η Μαρίνα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και να προσελκύει

επισκέπτες και επενδυτές από όλο τον κόσμο.

ΠΟΙΚΊΛΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Ποια τα κυριότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν

σήμερα όσοι δραστηριοποιούνται στους τομείς

των ακινήτων και της ανάπτυξης γης;

Οι προκλήσεις είναι ποικίλες και σημαντικές. Αρχικά,

παρατηρείται ότι ακόμη δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις

και μέτρα για ουσιαστική, ριζική αλλαγή. Η Κύπρος

συνεχίζει να θέτει εμπόδια στην προσέλκυση νέων

επενδύσεων, παρέχοντας μηδαμινά έως ανύπαρκτα

κίνητρα ενώ παράλληλα δυσκολεύει εκείνους που

έχουν επιλέξει τη χώρα μας για σημαντικές επενδύσεις,

μέσα από γραφειοκρατικούς βραχνάδες και ούτω καθεξής.

Υπάρχουν μεν οι καλές προθέσεις της Κυβέρνησης,

όμως έχουμε πολύ δρόμο ακόμα.

Κατά δεύτερον, αντιμετωπίζουμε την αύξηση του

πληθωρισμού, η οποία συνεπάγεται αύξηση του κατασκευαστικού

κόστους, δημιουργώντας πρόσθετα βάρη

στους προϋπολογισμούς των έργων και δυσκολεύοντας

την οικονομική βιωσιμότητα πολλών σχεδίων. Ναι

μεν αντέξαμε άλλη μια δύσκολη χρονιά, όμως χρειαζόμαστε

μεγαλύτερη στήριξη. Ταυτόχρονα, η ρευστότητα

της κατάστασης που επικρατεί στη Μέση Ανατολή αποτελεί

ακόμη ένα σοβαρό πρόβλημα. Οι γεωπολιτικές

εντάσεις και οι οικονομικές αστάθειες στην περιοχή

επηρεάζουν άμεσα την εμπιστοσύνη των επενδυτών

και τη ροή των κεφαλαίων.

Πώς θα μπορούσε να ανατραπεί η κατάσταση;

Θεωρώ απαραίτητο να προταθούν κίνητρα για επενδυτές

και να απλοποιηθούν άμεσα οι διαδικασίες προσέλκυσης

επενδύσεων. Επιβάλλεται να μειωθεί η γραφειοκρατία

στην καθημερινότητα. Η Κυβέρνηση χρειάζεται

να δημιουργήσει ένα μακροπρόθεσμο πλάνο δράσης,

που θα προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια στους

επενδυτές, εξασφαλίζοντας έτσι τη συνεχή ανάπτυξη

και πρόοδο του τομέα και διασφαλίζοντας παράλληλα,

Με τη δέσμευσή

μας σε καινοτόμες

λύσεις και

την αδιάκοπη

προσπάθειά μας

για αριστεία,

είμαστε βέβαιοι ότι

η Μαρίνα Αγίας

Νάπας θα συνεχίσει

να αναπτύσσεται

και να προσελκύει

επισκέπτες και

επενδυτές από όλο

τον κόσμο

τη συνέχεια των επενδύσεων κάτω από μια ολιστική

προσέγγιση. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να ζητά (η

Κυβέρνηση) από ξένους επενδυτές να κατασκευάσουν

έργα υποδομής, όπως μαρίνες, από τη μια, αλλά να

εμποδίζει την ανάπτυξη με περιοριστικά μέτρα στους

συντελεστές δόμησης, από την άλλη. Βλέπε περιοχή

Αγίας Νάπας και Σωτήρας.

ΠΥΛΏΝΕΣ ΑΕΙΦΟΡΊΑΣ

Σε ποιο βαθμό επιτύχατε την ενσωμάτωση ESG

πρακτικών στις δραστηριότητές σας;

Η ενσωμάτωσή μας στις πρακτικές ESG έχει προχωρήσει

σημαντικά, με σταθερά βήματα προς την ολοκληρωμένη

εφαρμογή των αρχών της βιωσιμότητας

στις δραστηριότητές μας. Ειδικότερα, έχουμε εστιάσει

σε δύο βασικούς πυλώνες, την Περιβαλλοντική

Διαχείριση και την Κοινωνική Υπευθυνότητα. Σε ό,τι

αφορά την πρώτη, έχουμε αναπτύξει και εφαρμόσει

στρατηγικές μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματός

μας σε όλες τις οικιστικές μονάδες της

Μαρίνας. Όλες οι κατοικίες είναι εξοπλισμένες με

τελευταίας τεχνολογίας ηλεκτρικές / ηλεκτρονικές

συσκευές και συστήματα ενεργειακής απόδοσης Α++,

προσφέροντας εξοικονόμηση πηγών ενέργειας.

Επίσης, η Εταιρεία, από την έναρξη των εργασιών

της, συνεργάζεται με περιβαλλοντολόγο, ο οποίος

είναι υπεύθυνος για θέματα που διέπουν την πράσινη

πολιτική της. Η Μαρίνα Αγίας Νάπας μπορεί να θεωρηθεί

ένα ιδιαίτερα καινοτόμο έργο για τα περιβαλλοντικά

δεδομένα της Κύπρου, αφού σε αυτήν εφαρμόζονται

διάφορες περιβαλλοντικά φιλικές δράσεις

και τεχνολογίες, όπως ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα και

πατίνια (scooters), έξυπνο σύστημα διαχείρισης συμβάντων

AdiMarine, Smartplus Cloud Platform που

επιτρέπει την απρόσκοπτη πρόσβαση στα δεδομένα

από τις υποδοχές (E-Power) στις αποβάθρες. Παράλληλα,

δίνουμε έμφαση στην ενίσχυση της κοινωνικής

συνοχής και ευημερίας, μέσω χορηγιών σε τοπικές

κοινότητες, προγραμμάτων κοινωνικής ευθύνης και

διασφάλισης υψηλών προτύπων εργασίας και ασφάλειας

για τους εργαζομένους μας. Μεταξύ άλλων, το

The Glowmorous Dinner σε συνεργασία με το Καραϊσκάκειο

Ίδρυμα και η συνεχής υποστήριξη του Smile

Project Αμμοχώστου, Κέντρου υποστήριξης ατόμων

με αυτισμό.

ΑΝΑΓΚΑΊΑ Η ΕΞΙΣΟΡΡΌΠΗΣΗ

ΚΙΝΉΤΡΩΝ

Πώς αξιολογείτε τις κινήσεις από πλευράς

Κυβέρνησης ως προς την ενίσχυση του κλάδου;

Γενικότερα, παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των κινήτρων

δεν ωφελεί τα μεγαλύτερα projects. Είναι βέβαια

θεμιτό και επιθυμητό να συνυπάρχουν όλων των ειδών

κίνητρα, όπως φορολογικά αλλά και χρηματοδοτικά

προγράμματα και επιδοτήσεις της Κυβέρνησης για την

κατασκευή προσιτής στέγης. Παρόλα αυτά, μια οικονομία

και, κατ’ επέκταση, μια κοινωνία, για να μπορεί να

προοδεύει και να ευημερεί, χρειάζεται να κρατάει ισορροπίες

μεταξύ όλων των οικονομικών πυλώνων.

61


Η θέα με το απέραντο γαλάζιο από τον Ανατολικό Πύργο

Ο εμβληματικός και περιστρεφόμενος

Ανατολικός Πύργος

Η Μαρίνα Αγίας Νάπας σήμερα

62

ΜΑΡΙΝΑ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ:

Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ

Η Μαρίνα Αγίας Νάπας αποτελεί την υλοποίηση

του κοινού οράματος των ιδρυτών και

επενδυτών, κ. Naguib Sawiris και κ. Γεράσιμου

Καραμοντάνη. Οι εργασίες ανάπτυξης

ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2017, μετά

την τελετή θεμελίωσης τον Σεπτέμβριο του

2016, και τα επίσημα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν

τον Ιούνιο του 2022.

Η Εταιρεία δραστηριοποιείται στον τομέα πώλησης

ακινήτων καθώς και στην παροχή υπηρεσιών

ελλιμενισμού, συντήρησης και φύλαξης

σκαφών. Επιπλέον, διαθέτει τη μεγαλύτερη

εμπορική ζώνη της επαρχίας Αμμοχώστου,

προσφέροντας καταστήματα σε μια παραθαλάσσια

τοποθεσία απαράμιλλης αισθητικής.

Η M.M. Makronisos Marina Limited, μέλος

ενός ομίλου που αναπτύσσει πολυτελή έργα

σε Αίγυπτο, Ελλάδα, Πακιστάν, Κύπρο και

Καραϊβική, είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη

και διαχείριση της Μαρίνας Αγίας Νάπας.

ΠΟΛΛΑΠΛΈΣ ΔΙΑΚΡΊΣΕΙΣ

Η Μαρίνα Αγίας Νάπας είναι μια μικτού τύπου

ανάπτυξη, πιστοποιημένη με το πρότυπο

ISO 13687-1 και βραβευμένη με Γαλάζια

Σημαία. Έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις στα

European Property Awards, Luxury Lifestyle

Awards, IN Business Awards και Honorary

Yachting Awards για τη συμβολή της στον ναυτικό

τουρισμό. Από τον Νοέμβριο του 2022,

έχει επίσης πιστοποιηθεί ως Great Place To

Work. Ακόμα, αποτελεί επίσημο λιμάνι εισόδου

της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το έργο χαρακτηρίζεται από μοναδικά στοιχεία,

όπως οι περιστρεφόμενοι πύργοι και οι παραθαλάσσιες

επαύλεις, το εντυπωσιακό Event

Centre καθώς και τον μεγαλύτερο εμπορικό

χώρο της ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου,

με 23 καταστήματα, 11 εστιατόρια και καφετέριες.

Οι εγκαταστάσεις ελλιμενισμού -για 400

σκάφη στο νερό, 160 στο Dry Stack και 80 στο

Dry Dock- και οι υπηρεσίες για σκάφη αναψυχής

είναι παγκόσμιας κλάσης, καθιστώντας τη

Μαρίνα Αγίας Νάπας μια από τις μεγαλύτερες

αναπτύξεις στην κυπριακή αγορά.

Ένα από τα κεντρικά στοιχεία της Μαρίνας είναι

ο Ανατολικός Πύργος, που δεσπόζει πάνω

από την εμπορική ζώνη και είναι ορατός

από μακριά. Αυτός ο πύργος, ένας από τους

μόλις 43 περιστρεφόμενους πύργους στον

κόσμο, υψώνεται πάνω από 110 μέτρα και

αποτελείται από 26 ορόφους και 95 διαμερίσματα.

Ο πύργος έλαβε διπλή διάκριση στα

European Property Awards 2021-2022, στις

κατηγορίες Μικτής Ανάπτυξης και Ψηλών

Οικιστικών Κτηρίων. Σχεδιάστηκε από την

πολυβραβευμένη εταιρεία SmithGroup JJR,

με την αρχιτεκτονική / μηχανολογική μελέτη

να έχουν επιμεληθεί οι J&A Philippou και A.

J. Pericleous LLC. Οι εργασίες για τον Δυτικό

Πύργο, που βρίσκεται σε πιο ήσυχη περιοχή

της ανάπτυξης, αναμένεται να επανεκκινήσουν

στο προσεχές μέλλον.

Οι δύο πύργοι, σε σχήμα “Τ” και περιστροφή

1,6 μοίρες ανά όροφο, προσφέρουν πανοραμική

θέα στη Μαρίνα και τη Μεσόγειο. Ο Ανατολικός

Πύργος έχει παραδοθεί και φιλοξενεί

το Κέντρο Fitness & Spa με πισίνα 240 τ.μ.

ΠΟΛΥΤΕΛΕΊΣ ΕΠΑΎΛΕΙΣ

Η Μαρίνα διαθέτει 23 πολυτελείς επαύλεις,

εκ των οποίων 11 παραθαλάσσιες και 12

στο τεχνητό νησί. Αυτές οι επαύλεις, σχεδιασμένες

για να παρέχουν ένα κομψό και σύγχρονο

περιβάλλον, διαθέτουν άνετους εσωτερικούς

χώρους, καταπράσινους κήπους

και εκπληκτική θέα στη θάλασσα.

Το ενδιαφέρον για τις επαύλεις παραμένει

έντονο τόσο από εγχώριους όσο και από

ξένους επενδυτές. Η Μαρίνα Αγίας Νάπας είναι

ένα θέρετρο παγκόσμιας κλάσης που συνδυάζει

ιδιωτικότητα, ασφάλεια και άνεση με την

εκπληκτική θέα και τις πολυτελείς εγκαταστάσεις.

Περιτριγυρισμένη από το γαλάζιο της

Μεσογείου, αποτελεί τον ιδανικό προορισμό

για επισκέπτες που αναζητούν άνετη και πολυτελή

παραθαλάσσια διαβίωση, ενώ προσφέρει

εξαιρετικές επενδυτικές ευκαιρίες.

Με αυτές τις μοναδικές παροχές και υπηρεσίες,

η Μαρίνα Αγίας Νάπας ξεχωρίζει ως

ένα κόσμημα στην κυπριακή αγορά ακινήτων

και αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για επενδυτές

και επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

Ayia Napa Marina - M.M. Makronisos

Marina Ltd

Λεωφόρος Αγίας Θέκλας 52, 5330,

Αγία Νάπα, Κύπρος

Τ: (+357) 23 300 500

Ε: info@marinaayianapa.com

Οι επαύλεις στο τεχνητό νησί

Η υπερσύγχρονη Μαρίνα Αγίας Νάπας αποτελεί έναν ολόγχρονο προορισμό για όλους

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ

ΕΡΓΟ

2010 164 1

63

CYFIELD

ΟΙ ΝΕΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ

ΜΑΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΖΟΥΝ

ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Με ισχυρό χαρτοφυλάκιο και νέες

αναπτυξιακές πρωτοβουλίες,

διαμορφώνουμε το αστικό τοπίο

με υπευθυνότητα και όραμα.

«Οι νέες αναπτύξεις μας προσαρμόζονται

στα δεδομένα της

εποχής» υπογραμμίζει ο Γιώργος

Χρυσοχόος, Executive Director

της Cyfield, αποκαλύπτοντας

πως σήμερα ο Όμιλος ασχολείται με την κατασκευή και

πώληση ακινήτων αξίας €388 εκατομμυρίων. Μιλά για

τα έργα του Ομίλου και τους στόχους της φετινής χρονιάς,

αναλύοντας, παράλληλα, τις τάσεις και τις προοπτικές

της κυπριακής αγοράς ακινήτων. Εξηγεί, ακόμα, γιατί

το 2024 αποτελεί έτος «αναπροσαρμογής» ενώ τονίζει

πως η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί

μεγάλο στοίχημα για τον κατασκευαστικό κλάδο.

Πώς αξιολογείτε τη σημερινή εικόνα της κυπριακής

αγοράς ακινήτων συγκριτικά με πέρσι;

Το 2023 η ζήτηση στην αγορά ακινήτων ξεπέρασε κάθε

προσδοκία. Ο κλάδος δυσκολεύτηκε να ανταποκριθεί,

λόγω μεγάλων καθυστερήσεων στην έκδοση νέων

αδειών και στη διεκπεραίωση κατασκευαστικών έργων,

εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού. Το 2024 η ζήτηση

σταθεροποιήθηκε σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα, τα

οποία ο κλάδος μπορεί να εξυπηρετήσει. Άρα, δεν θεωρείται

«μείωση ζήτησης», αλλά αναπροσαρμογή στα

κανονικά δεδομένα της Κύπρου. Οι λόγοι που κρατούν

τη ζήτηση ψηλά συνεχίζουν να υφίστανται, όπως το

ευνοϊκό φορολογικό περιβάλλον και το πρόγραμμα

headquartering για ξένες εταιρείες, η ασφάλεια, ο

ελκυστικός τρόπος ζωής και οι καιρικές συνθήκες της

Κύπρου, η διάθεση των τραπεζών για χρηματοδότηση

κατοικιών και η αύξηση του πληθυσμού. Για να ανταποκριθούμε

στη συνεχιζόμενη ζήτηση, επικεντρωνόμαστε

στην ανέγερση οικιστικών μονάδων, κατοικιών, διαμερισμάτων

και γραφειακών χώρων, επενδύοντας διαρκώς

σε εξοπλισμό και προσλαμβάνοντας προσωπικό.

Ποιοι οι στόχοι σας για φέτος;

Στόχος του Ομίλου μας είναι να συνεχίσει να εξυπηρετεί

τις ανάγκες του πληθυσμού σε κατοικίες, διαμερίσματα

και γραφειακούς χώρους, επενδύοντας σε Λευκωσία,

Λεμεσό και Λάρνακα, προσφέροντας ποιοτικές λύσεις

υψηλών προδιαγραφών και ενεργειακής απόδοσης. Οι

νέες αναπτύξεις μας προσαρμόζονται στα δεδομένα

της εποχής: περιλαμβάνουν προσιτές επιλογές για όλες

τις ομάδες πληθυσμού αλλά και πιο πολυτελείς επιλογές

για όσους το επιθυμούν.

64

ΓΙΏΡΓΟΣ ΧΡΥΣΟΧΌΟΣ

EXECUTIVE DIRECTOR, CYFIELD

ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Πείτε μας περισσότερα για τη δραστηριότητά σας.

Ο Όμιλός μας, με μακρά και επιτυχημένη πορεία στην

ανάπτυξη ακινήτων, παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες

που καλύπτουν κάθε στάδιο της διαδικασίας. Από την

απόκτηση γης και τον σχεδιασμό μέχρι την κατασκευή,

προώθηση και πώληση, εστιάζουμε τόσο σε οικιστικές

μονάδες όσο και σε εμπορικά ακίνητα. Εξυπηρετούμε

ένα διεθνές πελατολόγιο από την Κεντρική και Ανατολική

Ευρώπη, την Ασία, τη Μέση Ανατολή, την Κίνα καθώς και

τοπικούς επαγγελματίες. Επίσης, μετά την πώληση, προσφέρουμε

εξειδικευμένες υπηρεσίες διαχείρισης ακινήτων,

διασφαλίζοντας ότι παραμένουμε πάντα στο πλευρό

των πελατών μας. Αυτή τη στιγμή, ο Όμιλος ασχολείται με

την κατασκευή και πώληση ακινήτων αξίας €388 εκατομμυρίων,

με αξιοσημείωτη ιστορία επιτυχημένης ανάπτυξης

και μεταβίβασης χιλιάδων ιδιοκτησιών σε Κύπρο και

Ελλάδα. Τα μικρότερα έργα ολοκληρώνονται συνήθως

εντός 13 μηνών από την απόκτηση άδειας οικοδομής,

ενώ οι πολυώροφες κατασκευές εντός δύο ετών. Η αποδοτικότητα

αυτή υπογραμμίζει την εμπειρογνωμοσύνη

και τη δέσμευσή μας στην ποιότητα, ενώ η αγορά δείχνει

εμπιστοσύνη στις αναπτύξεις μας, καθώς τα πλείστα ακίνητά

μας πωλούνται πριν από την ολοκλήρωσή τους.

ΤΑ ΤΡΙΑ «ΑΓΚΑΘΙΑ»

Ποια τα σημαντικότερα προβλήματα για τους

επιχειρηματίες στον κλάδο σας;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της βιομηχανίας μας

σήμερα είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού, τόσο

επιστημονικού όσο και τεχνικού. Εισηγούμαστε

την εισαγωγή ξένου εργατικού δυναμικού άμεσα,

καθώς η οικονομική ανάπτυξη που παρουσιάζεται

έχει προσπεράσει τη δημογραφική ανάπτυξη.

Δεύτερο είναι η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση

στην έκδοση πολεοδομικών αδειών και αδειών

οικοδομής, η οποία περιορίζει την ανάπτυξη νέων

έργων, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι τιμές των

ακινήτων. Η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

είναι ένα στοίχημα που περιμένουμε να δούμε το

αποτέλεσμα, και κατά πόσο θα βοηθήσει στην επίλυση

αυτού του προβλήματος. Η καλύτερη λύση όμως, είναι

η έκδοση αδειών από ορκωτούς αρχιτέκτονες από το

μητρώο μελετητών που εισηγήθηκε το ΕΤΕΚ, αφού

θα μειώσει το 65% των αιτήσεων που θα εξετάζονται

από την Πολεοδομία. Τρίτο είναι η δυσκολία των τραπεζών

να αποδεχτούν χρήματα από ξένους αγοραστές.

Δυστυχώς, οι κυπριακές τράπεζες ερμηνεύουν

με τον δικό τους τρόπο τις οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας.

Πρότασή μας είναι να εναρμονιστούν οι έλεγχοι

και τα κριτήρια όλων των κυπριακών τραπεζών με

τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες.

Η ΤΑΣΗ ΔΕΙΧΝΕΙ «ΚΕΝΤΡΟ»

Μιλήστε μας για τις υφιστάμενες τάσεις στον

τομέα των ακινήτων.

Εξαιτίας της αύξησης του κόστους των ακινήτων, οι

αγοραστές τείνουν προς μικρότερα διαμερίσματα ή

σπίτια, μια τάση που συναντάμε παγκοσμίως. Όσον

αφορά τις κατοικίες, ιδιαίτερα δημοφιλή είναι τα

σπίτια που εξασφάλισαν πολεοδομική άδεια, πριν

την αλλαγή του ΦΠΑ. Λόγω αυτής της αλλαγής, τα

καινούργια σπίτια σχεδιάζονται με μικρότερα εμβαδά.

Η ζήτηση για διαμερίσματα είναι αυξημένη κυρίως

στα κέντρα των πόλεων, καθώς οι νέοι αγοραστές

εκτιμούν περισσότερο τον αναβαθμισμένο τρόπο

ζωής που προσφέρουν αλλά και την αποφυγή του

κυκλοφοριακού σε Λευκωσία και Λεμεσό. Οι συνήθεις

αγοραστές είναι Κύπριοι που έχουν δυνατότητα

εξασφάλισης στεγαστικού δανείου, ξένοι αγοραστές

που έρχονται Κύπρο για μόνιμη διαμονή μέσω του

προγράμματος headquartering, αλλά και επενδυτές που

θέλουν να εκμεταλλευτούν τις ψηλές αποδόσεις από τα

ενοίκια. Η ζήτηση για υπερπολυτελή ακίνητα, την οποία

είδαμε επί εποχής ΚΕΠ, έχει μειωθεί σημαντικά.

ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΙΤΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Ποιο το αύριο της κυπριακής αγοράς ακινήτων;

Οι λόγοι που προανέφερα και οι οποίοι ελκύουν

ξένους να εγκατασταθούν εδώ συνεχίζουν να υφίστανται.

Έχοντας πλήρως κατανοήσει τα πλεονεκτήματα

στην οικονομία εισροής ξένων εταιρειών και

επενδυτών, η Κυβέρνηση πιθανότερο να συνεχίσει

τα ελκυστικά μέτρα. Άρα, προβλέπουμε ότι η εισροή

Οι νέες

αναπτύξεις μας

προσαρμόζονται

στα δεδομένα

της εποχής:

περιλαμβάνουν

προσιτές επιλογές

για όλες τις ομάδες

πληθυσμού αλλά

και πιο πολυτελείς

επιλογές για όσους

το επιθυμούν

ξένων αγοραστών θα συνεχιστεί, κρατώντας τη ζήτηση

ψηλά. Ταυτόχρονα, πολλές τέτοιες εταιρείες, κυρίως

τεχνολογικές, αναζητούν προσιτή κατοικία για τη μετεγκατάσταση

χιλιάδων υπαλλήλων τους. Επομένως,

προβλέπουμε ότι τα ακίνητα που απευθύνονται σε πιο

χαμηλές οικονομικές τάξεις θα έχουν ζήτηση.

Τα επιτόκια, από την άλλη, αναμένεται ότι θα μειωθούν

μετά το καλοκαίρι, αυξάνοντας την εγχώρια ζήτηση

κατοικιών. Το κόστος κατασκευής θα αυξηθεί ελαφρώς,

καθώς οι τιμές των υλικών έχουν σταθεροποιηθεί, ενώ

φαίνεται πως θα αυξηθεί το κόστος εργατικού δυναμικού,

λόγω της έλλειψης προσωπικού αλλά και των

αυξήσεων στους μισθούς, ως αποτέλεσμα της συλλογικής

σύμβασης της οικοδομικής βιομηχανίας. Συμπερασματικά,

θα δούμε τη ζήτηση να σταθεροποιείται

στα σημερινά ψηλά επίπεδα, την προσφορά νεόδμητων

ακινήτων να ανταποκρίνεται οριακά και, με το κόστος

κατασκευής να αυξάνεται λίγο, τις τιμές των ακινήτων

να σημειώνουν μικρή αύξηση.

ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΑΚΙΝΗΤΑ

Επίσης, πώς προσαρμόζεται στην πράσινη εποχή;

Σήμερα στην Κύπρο επιβάλλεται, για την κατασκευή

νεόδμητων ακινήτων, Πιστοποιητικό Ενεργειακής

Απόδοσης Α. Τα αυστηρά κριτήρια του υποδηλώνουν

ότι τα ακίνητα θα είναι θερμομονωτικά, με αποδοτικούς

τρόπους ψύξης και θέρμανσης, καταναλώνοντας

ταυτόχρονα πολύ χαμηλό φορτίο ηλεκτρισμού. Αυτό

συμβάλλει στην πράσινη μετάβαση και στη μείωση των

εκπομπών άνθρακα. Οι αγοραστές είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι

με τα θέματα ενεργειακής απόδοσης,

λόγω της δραματικής αύξησης του κόστους ηλεκτρισμού

αλλά και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Τι σημαίνει για εσάς η Μεταρρύθμιση της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης;

Η Μεταρρύθμιση και η αλλαγή στη διαδικασία έκδοσης

αδειών είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα για τον κλάδο

μας. Συνήθως, οτιδήποτε «κεντρικοποιείται» γίνεται

πιο παραγωγικό. Επομένως, ευελπιστούμε πως οι

χρόνοι έκδοσης πολεοδομικών αδειών θα βελτιωθούν

σημαντικά. Σημαντικό κριτήριο για την επιτυχία της

Μεταρρύθμισης είναι η σωστή στελέχωση των ΕΟΑ

καθώς και η αποσυμφόρησή τους από άδειες που

μπορούν να εκδίδουν από μόνοι τους οι αρχιτέκτονες.

Πώς αξιολογείτε τις κινήσεις της Κυβέρνησης

που αφορούν τον κλάδο σας;

Χαιρετίζουμε κάθε προσπάθεια από πλευράς

Κυβέρνησης για επίλυση του προβλήματος

στέγασης. Χαιρόμαστε που το Υπουργείο

Εσωτερικών άκουσε τις απόψεις μας και υιοθέτησε,

προς βελτίωση των κινήτρων, πολλές από τις

προτάσεις μας, καθιστώντας τα ελκυστικά για

τους κατασκευαστές. Το μόνο ερωτηματικό είναι

εάν υπάρχουν αρκετοί αγοραστές βάσει των

οικονομικών κριτηρίων που θέτει το Υπουργείο.

Αλλά σίγουρα το οικιακό απόθεμα θα αυξηθεί.

65


Downtown Residences

Downtown Residences

Stasikratous Residences

Η Cyfield, με τη δέσμευσή της στην ποιότητα,

την καινοτομία και τη βιωσιμότητα, συνεχίζει

να ηγείται στον τομέα της ανάπτυξης ακινήτων

στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Η στρατηγική μας

επικεντρώνεται στη δημιουργία ακινήτων που

όχι μόνο ανταποκρίνονται αλλά και ξεπερνούν

τις προσδοκίες των πελατών μας, προσφέροντας

μοναδικές και καινοτόμες λύσεις διαβίωσης

και επενδυτικές ευκαιρίες. Με ένα ισχυρό

χαρτοφυλάκιο και νέες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες,

συνεχίζουμε να διαμορφώνουμε το

αστικό τοπίο με υπευθυνότητα και όραμα.

ΜΕΓΑΛΗ ΓΚΑΜΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου Cyfield περιλαμβάνει

μια μεγάλη γκάμα ακινήτων: ανεξάρτητες

κατοικίες, διαμερίσματα, γραφειακούς χώρους

για επαγγελματική στέγη καθώς και εμπορικά

66

κτήρια. Παρέχουμε πλήρη υποστήριξη στους

πελάτες μας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας,

από τον σχεδιασμό και την κατασκευή μέχρι την

πώληση και τη διαχείριση των ακινήτων τους.

Επιπλέον, προσφέρουμε λύσεις χρηματοδότησης,

βοηθώντας τους να βρουν τα κατάλληλα

δάνεια ή άλλες χρηματοδοτικές επιλογές. Με

την εμπειρία μας και την εκτενή γνώση της

αγοράς, εξασφαλίζουμε την καλύτερη δυνατή

εμπειρία και απόδοση για τους πελάτες μας.

Εστιάζουμε στη διαφάνεια και στην αξιοπιστία,

παρέχοντας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.

NICOSIA 360

Το 360 Nicosia είναι το πιο σημαντικό έργο της

Cyfield, με ύψος 135 μέτρα και συνολική επιφάνεια

22,000 τετραγωνικά μέτρα. Αποτελεί

ένα εμβληματικό ορόσημο για τη Λευκωσία,

διαθέτοντας πολυτελή διαμερίσματα από 1

έως 4 υπνοδωμάτια, τρία εμπορικά καταστήματα,

residents club, γυμναστήριο, spa και

εστιατόρια. Ολοκληρώθηκε το 2020 και έχει

ήδη πωληθεί το 85% των ακινήτων, επιβεβαιώνοντας

την επιτυχία μας στην αγορά.

THE ARC-SHIP

Το Arc-Ship, κατασκευασμένο στην παραλιακή

λεωφόρο της Λεμεσού, αποτελεί απόδειξη

αρχιτεκτονικής έμπνευσης. Είναι ένας πύργος

17 ορόφων με 22 πολυτελή διαμερίσματα

και ένα εστιατόριο, ο οποίος συνδυάζει τις

υπηρεσίες ενός μικρού ξενοδοχείου με την

ιδιωτικότητα που αναζητά ένας ιδιοκτήτης.

Λόγω της υψηλής ζήτησης, τα ακίνητα έχουν

σχεδόν πωληθεί, με διαθέσιμο μόνο ένα διαμέρισμα

προς πώληση.

METROPOLITAN

Το Metropolitan είναι το νεόκτιστο και πλέον

πωλημένο επιχειρηματικό κέντρο της Cyfield,

αποτελώντας ένα ορόσημο στο εμπορικό κέντρο

της Λευκωσίας. Το κτήριο, με 19 ορόφους, περιλαμβάνει

17 ορόφους γραφείων, μια πολυτελή

υποδοχή, μεσοπάτωμα, μηχανολογικό όροφο

και έναν ευρύχωρο χώρο στάθμευσης. Επίσης,

διαθέτει ένα roof garden ιδανικό για εταιρικές

εκδηλώσεις, προσφέροντας μοναδική θέα στην

πόλη. Με 6,500 τετραγωνικά μέτρα, αποτελεί την

ιδανική επιλογή για σύγχρονες επιχειρήσεις.

ΕΠΕΡΧΌΜΕΝΑ ΈΡΓΑ

DOWNTOWN RESIDENCES

Το Downtown Residences, έχοντας ύψος 81 μέτρα,

20 ορόφους και 34 πολυτελή διαμερίσματα 2

και 3 υπνοδωματίων, δημιουργήθηκε για ένα

απαιτητικό πελατολόγιο που αναζητά την ηρεμία

και την άνεση, ενώ ταυτόχρονα θέλει να διατηρεί

την επαφή του με τον ζωντανό παλμό της πόλης.

Βρίσκεται σε μια ιδανική τοποθεσία στο κέντρο

της Λευκωσίας, προσφέροντας υψηλής ποιότητας

κατοικίες με σύγχρονα χαρακτηριστικά και ανέσεις.

STASIKRATOUS RESIDENCES

Το Stasikratous Residences, με 26 ορόφους, θα

περιλαμβάνει 46 διαμερίσματα 2-3 υπνοδωματίων

και 2 καταστήματα. Η προγραμματισμένη

ολοκλήρωση το καλοκαίρι του 2025 θα προσφέρει

μοντέρνες και πολυτελείς επιλογές διαμερισμάτων

στην καρδιά της Λευκωσίας. Ως το δεύτερο ψηλότερο

-μέχρι στιγμής- κτήριο της πρωτεύουσας

ύψους 104 μέτρων, το Stasikratous Residences

αποτελεί μια δυναμική και ταυτόχρονα κομψή

παρουσία στον ορίζοντα της πόλης.

Stasikratous Residences

KING’S GARDENS

Το King’s Gardens, του οποίου μόλις ξεκίνησε η

κατασκευή, περιλαμβάνει 118 διαμερίσματα σε 17

ορόφους -με επιλογή 1, 2 και 3 υπνοδωματίωνπου

σχεδιάστηκαν με ιδιαίτερη προσοχή για να

ανταποκρίνονται σε ποικίλους τρόπους ζωής. Με

την κατασκευή του συγκεκριμένου έργου, στοχεύουμε

στην προώθηση ενός πράσινου και βιώσιμου

τρόπου ζωής, ενσωματώνοντας ενεργειακά αποδοτικές

τεχνολογίες και βιώσιμες πρακτικές κατασκευής.

Το έργο αναμένεται να συμβάλει σημαντικά

στην αναβάθμιση του κέντρου της Λευκωσίας

και στην αναζωογόνηση της αστικής διαβίωσης.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ

Τ: 8000 5757

E: sales@cyfieldgroup.com

King’s Gardens



ΕΡΓΑ

1990 730 300+

67

IMPERIO

ΣΤΌΧΟΣ ΜΑΣ ΝΑ

ΕΚΠΛΗΡΏΝΟΥΜΕ ΌΝΕΙΡΑ

ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΑ ΈΡΓΑ ΜΑΣ

«Το μέλλον του τομέα των ακινήτων

είναι πράσινο, και αυτό είναι

μονόδρομος. Στην Imperio, έχουμε

υιοθετήσει μια ξεκάθαρη στρατηγική

ESG σε ό,τι αφορά τα έργα μας».

από τα έργα μας

θέλουμε να αγγίζουμε

τις ζωές των ανθρώπων,

εκπληρώνοντας τα όνειρά

«Μέσα

τους» σημειώνει ο CEO

της Imperio, Νικόλας Αγιομαμίτης, ξεδιπλώνοντας

τη φιλοσοφία και τους στόχους της εταιρείας, που

θέτουν στον πυρήνα τους την αειφορία. Τονίζει πως

«το μέλλον του τομέα των ακινήτων είναι πράσινο,

και αυτό είναι μονόδρομος», επισημαίνοντας πως

στην Imperio επικεντρώνονται στη μετάβαση του

κυπριακού Real Estate στην πράσινη εποχή. Μιλά,

παράλληλα, για τις πολλαπλές προκλήσεις στον κατασκευαστικό

κλάδο, παραθέτοντας εισηγήσεις που

μπορούν να δώσουν ώθηση στην κυπριακή αγορά

και εξηγεί γιατί ο τομέας των ακινήτων βρίσκεται «σε

τροχιά αναδιαμόρφωσης και μετεξέλιξης».

68

ΝΙΚΌΛΑΣ ΑΓΙΟΜΑΜΊΤΗΣ

CEO IMPERIO

Μιλήστε μας για τους στόχους σας. Ποια νέα

projects περιλαμβάνονται στον στρατηγικό

σχεδιασμό σας;

Διαχρονική φιλοσοφία της Imperio είναι ο σχεδιασμός

και η δημιουργία σύγχρονων, καινοτόμων

ακινήτων, που όχι μόνο καλύπτουν τις ανάγκες των

αγοραστών αλλά και προσφέρουν υψηλή ποιότητα

ζωής στους ιδιοκτήτες και στους ενοίκους. Μέσα από

τα έργα μας, θέλουμε να αγγίζουμε τις ζωές των

ανθρώπων, εκπληρώνοντας τα όνειρά τους. Στόχος

είναι η συνεχής εξέλιξή μας, στη βάση των πλέον

σύγχρονων τάσεων του τομέα, σε συνδυασμό με

τις ανάγκες της αγοράς. Εξ ου και στον πυρήνα των

δραστηριοτήτων της Imperio περιλαμβάνονται οι

πράσινες αναπτύξεις, τα κριτήρια ESG και οι βιώσιμες

επενδύσεις, γεγονός που αποδεικνύεται από τα έργα

που έχουμε δημιουργήσει. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται

και ο σχεδιασμός των δύο νέων, πολλά υποσχόμενων

projects μας, για τα οποία θα δώσουμε προσεχώς

περισσότερες πληροφορίες.

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ποια τα κυριότερα ζητήματα που

αντιμετωπίζουν όσοι δραστηριοποιούνται

σήμερα στον κλάδο σας;

Οι τιμές των κατασκευαστικών υλικών και τα

υψηλά επιτόκια αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα.

Πρόκληση για τον κλάδο συνιστά η διατήρηση

του κόστους κατασκευής σε ελεγχόμενα

επίπεδα, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω

οι αγοραστές. Ταυτόχρονα, στις πόλεις, και

ειδικά στη Λεμεσό, γίνεται όλο και πιο έντονο το

πρόβλημα της μειωμένης προσφοράς ακινήτων,

για τα οποία υπάρχει μεγάλη ζήτηση, π.χ. τα διαμερίσματα.

Η έλλειψη στέγης εκτόξευσε και τις τιμές

των ενοικίων. Απαιτούνται στοχευμένα μέτρα για

δημιουργία επαρκούς οικιστικού αποθέματος, ώστε

να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση, εξέλιξη που θα

οδηγήσει και στη μείωση των επιτοκίων. Παράλληλα,

όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να

συνεργαστούν, προς αντιμετώπιση των εσωτερικών

ζητημάτων που επηρεάζουν καθημερινά τον

κλάδο των ακινήτων. Συγκεκριμένα:

•Το χρονοβόρο σύστημα αδειοδότησης αναπτύξεων.

Απαιτείται η εισαγωγή νέων, σύγχρονων,

γρήγορων και ψηφιακών διαδικασιών.

•Η έλλειψη εργατικού δυναμικού, που αποτελεί μια

σημαντική πρόκληση με αλυσιδωτές επιπτώσεις.

Χρειάζεται άμεση κατάρτιση μιας νέας στρατηγικής

για εργαζόμενους από τρίτες χώρες.

•Το κυκλοφοριακό που σχετίζεται άμεσα με τη στε-

γαστική κρίση, η οποία για να αντιμετωπιστεί πρέπει

πρώτα να επιλυθεί το θέμα των υποδομών, παρέχοντας

λύσεις στους πολίτες, όπως λεωφορειολωρίδες

και ποδηλατοδρόμους, με σκοπό τη μείωση της

κίνησης στους δρόμους. Οι αποφάσεις, βέβαια, δεν

θα πρέπει να αφορούν μόνο τα κέντρα των πόλεων,

αλλά να αποτελούν επένδυση στις κοινότητες.

•Η μεγάλη πρόκληση της πράσινης μετάβασης και η

προσπάθεια για στροφή του κλάδου σε αναπτύξεις

με πράσινα χαρακτηριστικά, χαμηλό αντίκτυπο στο

περιβάλλον και μειωμένο ενεργειακό αποτύπωμα.

ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ ΣΕ 4 ΠΥΛΩΝΕΣ

Ποιες οι υφιστάμενες τάσεις στα ακίνητα;

Οι προκλήσεις, συνεπεία των γεωπολιτικών εντάσεων,

των αυξημένων επιτοκίων και του πληθωρισμού,

αλλά και οι μεταβαλλόμενες τάσεις και εξελίξεις σε

ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν αλλάξει τα δεδομένα και

στον τομέα ακινήτων, ο οποίος σήμερα βρίσκεται, όσο

ποτέ άλλοτε, σε τροχιά αναδιαμόρφωσης και μετεξέλιξης,

προκειμένου να ανταποκριθεί στις σύγχρονες

ανάγκες της αγοράς. Αναλύοντας αυτά τα δεδομένα,

σε συνδυασμό με τις ανάγκες της κυπριακής αγοράς,

πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια ο κλάδος μας θα πρέπει

να επικεντρωθεί στις ακόλουθες αναπτύξεις:

•Γραφειακούς χώρους: Καθώς η Κύπρος εξελίσσεται

σε περιφερειακό επιχειρηματικό και επενδυτικό

κόμβο, ιδιαίτερα λόγω της προσέλκυσης ξένων

εταιρειών, υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για υπερσύγχρονες

εγκαταστάσεις γραφειακών χώρων.

•Πράσινα ακίνητα: Η ζήτηση ακινήτων με πράσινα

χαρακτηριστικά είναι ήδη εμφανής και θα ενταθεί στο

μέλλον, δεδομένου ότι η νέα γενιά αγοραστών είναι

περισσότερο από ποτέ περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένη,

ενώ αντιλαμβάνεται τα σε βάθος χρόνου οικονομικά

πλεονεκτήματα που προσφέρει ένα ακίνητο

που διαθέτει χαρακτηριστικά βιωσιμότητας, όπως

το μειωμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Αρκετοί

ενδιαφερόμενοι σκέφτονται πως είναι προτιμότερο

να επενδύσουν σήμερα σε πράσινο ακίνητο αντί σε

συμβατικό, προκειμένου να μην χρειαστεί στο μέλλον

να προβούν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις υψηλού

κόστους. Ταυτόχρονα, το κόστος δανεισμού για πράσινα

ακίνητα είναι χαμηλότερο, ενώ ελπίζουμε πολύ

σύντομα και σε φορολογικά κίνητρα και ελαφρύνσεις.

•Οικονομικά προσιτά διαμερίσματα: Με το κόστος

των υλικών να ανεβαίνει, οι επιχειρηματίες του κλάδου

θα πρέπει να εστιάσουν στη δημιουργία διαμερισμάτων

που είναι οικονομικά προσιτά, ώστε το όνειρο της

απόκτησης στέγης να μην παραμένει άπιαστο για τους

περισσότερους. Για την επίτευξη αυτού του εγχειρήματος

επιβάλλεται και η κρατική παρέμβαση, με τον τομέα

μας να είναι έτοιμος να συνδράμει όπου χρειαστεί.

•Περιφραγμένες Κοινότητες (gated communities):

Πρόκειται για μια επιλογή που βρίσκεται ψηλά

στις προτιμήσεις ενοικιαστών και αγοραστών

ανά το παγκόσμιο, καθώς προσφέρει ασφάλεια,

ιδιωτικότητα και πολλές ανέσεις που αναβαθμίζουν

την ποιότητα ζωής.

Στον πυρήνα των

δραστηριοτήτων

της Imperio

περιλαμβάνονται

οι πράσινες

αναπτύξεις, τα

κριτήρια ESG

και οι βιώσιμες

επενδύσεις,

γεγονός που

αποδεικνύεται από

τα έργα που έχουμε

δημιουργήσει

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ

Πώς προχωράτε στην ενσωμάτωση ESG

πρακτικών στις δραστηριότητές σας;

Αναμφίβολα, η βιωσιμότητα αποτελεί το μεγαλύτερο

στοίχημα που καλείται να κερδίσει και ο κυπριακός

τομέας ακινήτων. Στην Imperio, είμαστε επικεντρωμένοι

στον στόχο της μετάβασης του κυπριακού Real Estate

στην πράσινη εποχή, εξέλιξη που θα επιφέρει πολλαπλά

οφέλη κυρίως στο ίδιο το περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα

στις επιχειρήσεις του τομέα, στην κοινωνία και στην

οικονομία. Όντας πρωτοπόρος στην Κύπρο στα θέματα

πράσινης ανάπτυξης, η εταιρεία μας έχει εδώ και χρόνια

θέσει τις βάσεις για τη μετάβαση στην πράσινη εποχή,

ενσωματώνοντας τη βιωσιμότητα σε όλο το φάσμα των

δραστηριοτήτων της. Θέτοντας ως προτεραιότητα τη

μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, στο

πλαίσιο της διεθνούς προσπάθειας για αναχαίτιση των

δυσμενών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, στην

Imperio επενδύουμε συστηματικά στον σχεδιασμό και

στη δημιουργία πράσινων έργων που υποστηρίζουν τις

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ενσωματώνουν τις

πιο σύγχρονες βιώσιμες τεχνολογίες, αναβαθμίζοντας

την ποιότητα ζωής των αγοραστών και των ενοίκων μας.

Το μέλλον του τομέα είναι πράσινο, και αυτό είναι μονόδρομος.

Στην Imperio, έχουμε υιοθετήσει μια ξεκάθαρη

στρατηγική ESG σε ό,τι αφορά τα έργα μας, με την οποία

δεσμευόμαστε να εκπληρώσουμε τους Στόχους Βιώσιμης

Ανάπτυξης (SDGs) που έχουν εγκριθεί από τα Ηνωμένα

Έθνη έως το 2030, για το κλίμα. Έχουμε ήδη θέσει

τις βάσεις για τη συμμόρφωση με τις διατάξεις της CSRD

πριν από αυτήν την απαίτηση και η εθελοντική πρόωρη

υιοθέτηση είναι κάτι που εξετάζουμε.

ΟΡΟΣΗΜΟ ΤΟ 2030

Πώς αξιολογείτε τα κίνητρα / σχέδια που υλοποιεί

η Κυβέρνηση σε σχέση με τον κλάδο σας;

Τα μέτρα του Υπουργείου Εσωτερικών αναφορικά με

τη νέα στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης κινούνται

προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς στοχεύουν και στην

αύξηση των διαθέσιμων ακινήτων. Πιστεύω ακράδαντα

πως στη βάση μελέτης θα πρέπει έως το 2030

να ανεγερθεί αριθμός κατοικιών που να καλύπτει τις

ανάγκες για στέγαση οικογενειών, νεαρών ζευγαριών,

νέων εργαζομένων, Κυπρίων και ξένων. Δράττομαι της

ευκαιρίας να αναφέρω ότι προς τη σωστή κατεύθυνση

είναι επίσης τα φορολογικά και πολεοδομικά κίνητρα

που εξαγγέλθηκαν. Παράλληλα, να επισημάνω πως η

απλοποίηση και ο εκσυγχρονισμός των διαδικασιών

αδειοδότησης / ελέγχου της ανάπτυξης συνιστά αδήριτη

ανάγκη. Γνωρίζουμε ότι απαιτείται κάποιος χρόνος για

την εύρυθμη λειτουργία των ΕΟΑ, ωστόσο, χιλιάδες αναπτύξεις

βρίσκονται στοιβαγμένες στην αναμονή για αδειοδότηση,

με το πρόβλημα της μειωμένης προσφοράς

ακινήτων να γίνεται όλο και πιο έντονο. Ευελπιστούμε ότι

οι ΕΟΑ θα αρχίσουν να λειτουργούν αποτελεσματικά και

πως τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την Κυβέρνηση

θα εφαρμοστούν, ώστε το σύστημα να μην αποτελεί τροχοπέδη

στην ανάπτυξη.

69


The Icon

Sunset Gardens

100+ ΈΡΓΑ

Το χαρτοφυλάκιο της Imperio περιλαμβάνει

περισσότερα από 100 ολοκληρωμένα εμπορικά

και οικιστικά έργα. Μέσω του ανώτερου

σχεδιασμού και των πράσινων χαρακτηριστικών

που ενσωματώνει στα projects της, η

εταιρεία δημιουργεί βιώσιμες και καινοτόμες

αναπτύξεις, που προσφέρουν προστιθέμενη

αξία και υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής στους

επενδυτές και ενοίκους τους, ενώ παράλληλα

συνεισφέρουν στην καθολική προσπάθεια

προστασίας του περιβάλλοντος, προς όφελος

της οικονομίας και της κοινωνίας ευρύτερα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των οικιστικών και

εμπορικών έργων της Imperio βρίσκεται στην

πόλη της Λεμεσού.

THE ICON

Με συνολικό ύψος 125 μέτρα, 21 ορόφους

και διαθέτοντας 60 πολυτελείς κατοικίες

υψηλού εσωτερικού σχεδιασμού, το Τhe Icon

αποτελεί το στολίδι του παραλιακού μετώπου

της Λεμεσού. Τοποθετημένο ακριβώς στο

70

κέντρο της ακτογραμμής της Λεμεσού, σε μια

από τις πιο προνομιούχες περιοχές του Δήμου

Γερμασόγειας, το εμπνευσμένο από το σχήμα

του διαμαντιού, The Icon, προσφέρει ανεμπόδιστη

θέα προς τη θάλασσα και την πόλη, την

οποία απολαμβάνουν πέρα από τους ιδιοκτήτες

των διαμερισμάτων και οι επισκέπτες

του πύργου. Στον δέκατο όροφο του κτηρίου

λειτουργεί το δημοφιλές, πλέον, εστιατόριο

La Caleta, το οποίο προσφέρει στους επισκέπτες

του μοναδικές στιγμές πλάι στην

εντυπωσιακή πισίνα υπερχείλισης και θέα

στην πανέμορφη θάλασσα της Λεμεσού, ενώ

ένα υπερσύγχρονο Fitness και Yoga Club στεγάζεται

στον ενδέκατο όροφο. Τα πολυτελή

διαμερίσματα διατίθενται για βραχυπρόθεσμη

διαμονή, μέσω της υπηρεσίας Icon Stays, με

ολοένα και περισσότερους επισκέπτες της Λεμεσού

-Κύπριους και ξένους- να τα επιλέγουν

για τη διαμονή τους. Η εσωτερική διακόσμηση

των κατοικιών έχει την υπογραφή της

Obliq Interiors. Το Τhe Icon κατέχει πιστοποίηση

ενεργειακής απόδοσης στην Κατηγορία

Α ενώ απέσπασε το βραβείο στην κατηγορία

Residential Lighting Design, του διεθνούς

θεσμού LIT Lighting Design Awards 2023, για

τον πρωτοποριακό και βιώσιμο αρχιτεκτονικό

φωτισμό του. Στην είσοδο του The Icon βρίσκεται

το εντυπωσιακό, διεθνών προδιαγραφών

γλυπτό Wild Kong του διάσημου Γάλλου

εικαστικού Richard Orlinski, το οποίο προσελκύει

τα βλέμματα ντόπιων και ξένων.

SUNSET GARDENS

Το Sunset Gardens αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο

gated community της Λεμεσού

και ένα από τα πιο βιώσιμα οικιστικά έργα της

Κύπρου. Βρίσκεται σε προνομιακή τοποθεσία

στη ραγδαία αναπτυσσόμενη περιοχή

της δυτικής Λεμεσού, καθώς γειτνιάζει με

το πολυθεματικό θέρετρο City of Dreams

Mediterranean, και βρίσκεται σε κοντινή

απόσταση από εμπορικό κέντρο, την παραλία

Lady’s Mile και το επιχειρηματικό και εμπορικό

κέντρο της Λεμεσού.

Αποτελείται από 330 κατοικίες –ενός, δύο

και τριών υπνοδωματίων και εντυπωσιακά

penthouses τεσσάρων υπνοδωματίων– με

σύγχρονους και αναβαθμισμένους εσωτερικούς

χώρους. Προσφέρει μοναδικές ανέσεις,

όπως υπερσύγχρονο γυμναστήριο, πισίνες,

γήπεδα τένις, padel και καλαθόσφαιρας, ποδηλατόδρομο,

café & bakery και co-working

area, προσφέροντας στους ενοίκους υψηλή

ποιότητα ζωής.

Ταυτόχρονα, συνιστά πρότυπο πράσινης ανάπτυξης.

Σχεδιάστηκε με πλήρη προσανατολισμό

προς τη βιωσιμότητα και τις ανανεώσιμες

πηγές ενέργειας, γεγονός που το καθιστά ένα

από τα πιο φιλικά προς το περιβάλλον οικιστικά

έργα στην Κύπρο.

Τα διαμερίσματα του Sunset Gardens διατίθενται

για βραχυπρόθεσμη διαμονή μέσω της

υπηρεσίας Sunset Stays, με όλο και πιο πολλούς

επισκέπτες της Λεμεσού να τα επιλέγουν

για τη διαμονή τους.

IMPERIO HOUSE

Πρόκειται ίσως για το πιο πράσινο κτήριο

γραφειακών χώρων στην Κύπρο με μηδενική,

σχεδόν, ενεργειακή κατανάλωση. Το Imperio

House αποτελεί καινοτόμο ανάπτυξη, καθώς

παράγει περισσότερη ενέργεια απ’ ό,τι καταναλώνει,

καλύπτοντας τις ενεργειακές ανάγκες

του κτηρίου εξ ολοκλήρου από ανανεώσιμες

πηγές. Στα καινοτόμα χαρακτηριστικά του

περιλαμβάνονται τα φωτοβολταϊκά πάνελ στην

πρόσοψη, τα οποία εξοικονομούν σημαντικές

ποσότητες ενέργειας σε ετήσια βάση, και ο

σχεδιασμός που αυξάνει την απόδοση των

πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται.

Προσφέρει υψηλή ποιότητα, ευέλικτους

γραφειακούς χώρους και ιδιαίτερη εσωτερική

διακόσμηση με έντονη παρουσία του πράσινου

στοιχείου. Τα γραφεία έχουν πρόσβαση σε μια

μοντέρνα καφετέρια καθώς και στο ιδιαίτερα

προσεγμένο roof garden, ιδανικό για συναντήσεις

και events. Το κτήριο κατέχει πιστοποίηση

ενεργειακής απόδοσης στην Κατηγορία Α.

Στο Imperio House στεγάζονται, πέραν της

Imperio, τα γραφεία μεγάλων, ξένων εταιρειών

που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.

The Icon


Imperio House

5 Κέδρων, 4004, Λεμεσός

Τ: 25581005

E: sales@imperioproperties.com

W: imperioproperties.com

Imperio House



ΕΡΓΑ

2003 70 100+

71

KORANTINA HOMES

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΉ ΔΈΣΜΕΥΣΗ

ΣΤΗΝ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΚΑΙ

ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ

Ο Όμιλος πρωταγωνιστεί

στους τομείς Real Estate

και τουρισμού στην Κύπρο.

Τα θεμέλια του Ομίλου Korantina

Homes τέθηκαν το 1990, στην

περιοχή της Πάφου, στην Κύπρο.

Από τότε μέχρι σήμερα, για πάνω

από 34 χρόνια, η Korantina Homes

καθιερώθηκε και πρωταγωνιστεί στον τομέα

ανάπτυξης γης και στην τουριστική βιομηχανία,

παρουσιάζοντας μια σειρά από σημαντικά και

βραβευμένα έργα που στηρίζουν την κυπριακή

οικονομία, προσφέροντας παράλληλα και χιλιάδες

θέσεις εργασίας.

Σε μια εποχή που οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν

πολλές και μεταβαλλόμενες προκλήσεις,

οι οποίες εμπεριέχουν απειλές και ευκαιρίες, η

βιώσιμη στρατηγική και η αφοσίωση στην αριστεία

καθίστανται πιο σημαντικές από ποτέ. Η

πορεία επιτυχίας μιας εταιρείας δεν εξαρτάται

πλέον μόνο από την ποιότητα των προϊόντων ή

των υπηρεσιών της, αλλά και από τη συνολική

της ικανότητα να δημιουργεί και να διατηρεί

ισχυρούς δεσμούς με τους ανθρώπους, την

κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται, τους

πελάτες και τους συνεργάτες της. Πάντα με

άξονα το περιβάλλον και την προστασία του.

Μέσα λοιπόν από τη συνεχή επιβεβαίωση της

αξιοπιστίας, την αφοσίωση και την προσήλωση

στην υψηλή σχεδιαστική και κατασκευαστική

ποιότητα, οι εταιρείες που διακρίνονται καταφέρνουν

να θέτουν νέα πρότυπα στην αγορά. Η

καινοτομία, η υπευθυνότητα και η επένδυση στο

ανθρώπινο δυναμικό, αποτελούν βασικούς άξονες

για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχρονική

επιτυχία. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, ορισμένες

εταιρείες αναδεικνύονται τα τελευταία χρόνια

ως «φάροι κατεύθυνσης» στην αγορά, καθορίζοντας

ταυτόχρονα και νέα επίπεδα ποιότητας

και εξυπηρέτησης.

Η Korantina Homes διανύει φέτος μια κομβική

χρονιά, συνεχίζοντας τη δυναμική της ανάπτυξη

στον κατασκευαστικό και τουριστικό

τομέα, στην περιοχή της Πάφου, στην Κύπρο. Η

εταιρεία, υπό την ηγεσία του ιδρυτή - οραματιστή

και Διευθύνοντος Συμβούλου, κ. Γιώργου

Ιωάννου, έχει εδραιωθεί ως πρότυπο ποιότητας

και καινοτομίας στην κυπριακή αγορά

ακινήτων. Από τα εμβληματικά της έργα, όπως

το πολυβραβευμένο Cap St Georges Resort

στην περιοχή του Ακρωτηρίου Αγ. Γεωργίου

στην Πέγεια, μέχρι τις νέες αναπτύξεις της,

η Korantina Homes παραμένει πιστή στην

ανθρωποκεντρική φιλοσοφία της και στη

δέσμευσή της για αριστεία.

Ο κ. Γιώργος Ιωάννου εκφράζει με κάθε ευκαιρία

την εταιρική φιλοσοφία που οδηγεί στο

μέλλον την Korantina Homes: «Θέλουμε να

δημιουργούμε ισχυρούς δεσμούς με τους πελά-

72

Θέλουμε να

δημιουργούμε

ισχυρούς δεσμούς

με τους πελάτες,

τους εργαζόμενους,

τους συνεργάτες

μας και

την κοινωνία.

Αυτή η

ανθρωποκεντρική

προσέγγιση

συνέβαλε

καταλυτικά

στα στέρεα βήματα

ανάπτυξης

της εταιρείας

πολιτιστικές δράσεις, γευσιγνωσία από διεθνώς

καταξιωμένους Chefs επιπέδου Michelin stars

και πολλά άλλα. Το Cap St Georges Hotel &

Resort, με τα 202 δωμάτια και τις πολυτελείς

υπηρεσίες του, αποτελεί ένα πρότυπο βιώσιμου

τουρισμού υψηλού επιπέδου στην Κύπρο.

Το Soho Resort, με τα δύο εμβληματικά κτήρια

15 και 16 ορόφων, είναι μια άλλη σημαντική

ανάπτυξη που ακολουθεί τη φιλοσοφία της εταιρείας

για αποκλειστικές ποιοτικές υπηρεσίες. Το

έργο, που περιλαμβάνει επίσης επαύλεις υψηλής

αισθητικής, καταστήματα, εστιατόρια και

χώρους ευεξίας, αναδεικνύει τη δέσμευση της

Korantina Homes στην παροχή εξαιρετικής εξυπηρέτησης

και άνεσης στους πελάτες της.

Το Royal Bay, ένα νέο οικιστικό θέρετρο δίπλα

στην παραλία Venus, προσφέρει κορυφαία

κατασκευαστικά και αρχιτεκτονικά πρότυπα

με επαύλεις και διαμερίσματα που περιλαμβάνουν

υπηρεσίες, όπως 24ωρη εξυπηρέτηση και

κέντρο ευεξίας.

ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΉ ΑΡΙΣΤΕΊΑ

Η Korantina Homes δεν περιορίζεται μόνο στις

κατασκευαστικές της δραστηριότητες. Πρόσφατα,

η εταιρεία ανακοίνωσε την προσφορά

δύο πλήρων υποτροφιών, συνολικού ύψους

€80.000, σε αριστούχους φοιτητές του American

University of Beirut - AUB Mediterraneo στην

Κύπρο. Αυτή η πρωτοβουλία ενισχύει τη

δέσμευση της εταιρείας στην υποστήριξη της

εκπαίδευσης και της ακαδημαϊκής αριστείας.

τες, τους εργαζόμενους, τους συνεργάτες μας

και την κοινωνία. Αυτή η ανθρωποκεντρική

προσέγγιση συνέβαλε καταλυτικά στα στέρεα

βήματα ανάπτυξης της εταιρείας».

ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΆ ΈΡΓΑ ΚΑΙ

ΝΈΕΣ ΑΝΑΠΤΎΞΕΙΣ

Το Cap St Georges Resort είναι το πρώτο μεγάλο

έργο της Korantina Homes, το οποίο περιλαμβάνει

220 πολυτελείς επαύλεις και ένα clubhouse

υψηλής αισθητικής, σε μια από τις πιο όμορφες

τοποθεσίες της Πάφου. Το θέρετρο, που εκτείνεται

σε 2 χιλιόμετρα παραλίας, συνδυάζει το

σύγχρονο αρχιτεκτονικό design με τη φυσική

ομορφιά, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες

και υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις για

όλη την οικογένεια. Ειδική βαρύτητα δίνεται στη

«δημιουργία εμπειριών» για τους επισκέπτες

του Resort, μέσα από τη διαδραστική επαφή

με δραστηριότητες, όπως ιππασία, περιήγηση,

παραγωγή αυθεντικών τοπικών προϊόντων με

παραδοσιακές τεχνικές (μέλι, ψωμί, κρασί, τυρί),

Cap St Georges Hotel & Resort by Korantina Homes

73


Soho Resort by Korantina Homes

Soho Resort by Korantina Homes

Royal Bay Resort by Korantina Homes

Ο κ. Γιώργος Ιωάννου εξέφρασε την ικανοποίησή

του για αυτή τη συνεργασία, δηλώνοντας:

«Ο Όμιλος υποστηρίζει και στέκεται

αρωγός σε κάθε προσπάθεια που στοχεύει

στην ενίσχυση της γνώσης, της έρευνας, της

καινοτομίας και φυσικά της ακαδημαϊκής

αριστείας. Πιστεύουμε πως οι συγκεκριμένες

υποτροφίες αποτελούν κίνητρο διάκρισης

για τους φοιτητές εκείνους που επιδιώκουν

πάντα το καλύτερο στην πορεία τους εντός

του AUB Mediterraneo»

Η στενή σχέση του Ομίλου Korantina Homes

74

με το AUB Mediterraneo υπογραμμίζεται από

τη φιλοξενία του πρώτου επίσημου συνεδρίου

του Πανεπιστημίου στο βραβευμένο ξενοδοχείο

του Ομίλου, Cap St Georges, στην Πάφο.

Η ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των

δύο οργανισμών, προάγει την επιστημονική

γνώση, θέτοντας την Κύπρο ως περιφερειακό

κέντρο ακαδημαϊκών σπουδών κύρους.

Η Korantina Homes διαχρονικά θέτει υψηλά

πρότυπα στον τομέα των κατασκευών και της

φιλοξενίας, με έργα που ξεχωρίζουν για την

ποιότητα, την καινοτομία και την ανθρωποκεντρική

τους προσέγγιση. Παράλληλα, με την

επένδυσή της στην εκπαίδευση και την ακαδημαϊκή

αριστεία, η Korantina Homes ενισχύει

τη θέση της, ως ένας υπεύθυνος οργανισμός

με ισχυρούς δεσμούς με την κοινωνία. Με

ένα στέρεο όραμα βιώσιμης εξωστρέφειας, η

εταιρεία μετασχηματίζει και εξελίσσει τον όρο

«ανάπτυξη γης» με μοναδικά πρωτοποριακά

χαρακτηριστικά. Για μια ζωή όπου η αισθητική,

τα υλικά, οι τεχνικές κατασκευής, η τεχνολογία,

όλα μαζί συνεργάζονται αρμονικά. Για να

υπηρετούν τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

75

LEPTOS ESTATES

ΘΈΤΟΥΜΕ ΨΗΛΆ ΤΟΝ

ΠΉΧΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ

ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Τα έργα μας χαρακτηρίζονται

από υψηλή ποιότητα

κατασκευής, σύγχρονες

ανέσεις και προσεγμένο

σχεδιασμό. Επικεντρωνόμαστε

στη δημιουργία ακινήτων που

προσφέρουν άνεση, ασφάλεια

και λειτουργικότητα.

Σε πορεία σταθερής ανάπτυξης βρίσκεται

ο Όμιλος Λεπτός, ο οποίος συμπληρώνοντας

64 χρόνια ηγετικής παρουσίας, θέτει

ψηλά τον πήχη για το μέλλον της κυπριακής

αγοράς ακινήτων, όπου βιώσιμη και

πράσινη ανάπτυξη πρωταγωνιστούν. Σε συνέντευξή

τους, οι Συμπρόεδροι του Ομίλου Λεπτός, Παντελής

Μ. Λεπτός και Γιώργος Μ. Λεπτός, μιλούν, μεταξύ

άλλων, για τα σημαντικά έργα που βρίσκονται σε

τροχιά υλοποίησης και «ανοίγουν» τα χαρτιά τους για

το ευρύ φάσμα επιλογών που περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο

του Ομίλου. Παράλληλα, μοιράζονται τους

στόχους και τα μελλοντικά τους σχέδια, αναλύουν τις

προκλήσεις και αναδεικνύουν τις τάσεις στον τομέα

των ακινήτων.

Ποιες προκλήσεις αντιμετώπισε η κυπριακή

αγορά ακινήτων και ποιος ο απολογισμός σας

μέχρι στιγμής για φέτος;

Η κυπριακή αγορά ακινήτων αντιμετώπισε πολλές

προκλήσεις, όπως τις αυξανόμενες τιμές των κατασκευαστικών

υλικών, τα υψηλά επιτόκια αλλά και τη

γεωπολιτική αστάθεια που ταρακούνησε την Ευρώπη

και την περιοχή μας. Ο Όμιλός μας, με τα 64 χρόνια

εμπειρίας, τα βαθιά θεμέλια του, το παγκόσμιο δίκτυο

πωλήσεων, τα γραφεία στο εξωτερικό και την προσηλωμένη

ομάδα μας, συνεχίζει μια πορεία σταθερής

ανάπτυξης. Ο απολογισμός μας δείχνει ότι παραμένουμε

ανθεκτικοί παρόλες τις δυσκολίες, με συνεχιζόμενη

ζήτηση και θετικά αποτελέσματα.

76

ΠΑΝΤΕΛΉΣ Μ. ΛΕΠΤΌΣ ΚΑΙ

ΓΙΏΡΓΟΣ Μ. ΛΕΠΤΌΣ

ΣΥΜΠΡΌΕΔΡΟΙ ΤΟΥ ΟΜΊΛΟΥ ΛΕΠΤΌΣ

Πόσο κοντά είστε στην επίτευξη των στόχων

σας για το 2024;

Για φέτος, όπως και κάθε χρόνο, θέσαμε στόχους που

περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση σημαντικών έργων,

την επέκτασή μας σε νέες αγορές και τη βελτίωση

της βιωσιμότητας των κτηρίων μας. Βρισκόμαστε

σε καλή πορεία, με νέα και υφιστάμενα έργα ήδη σε

φάση ανέγερσης και υλοποίησης. Ο Όμιλός μας δραστηριοποιείται

σε Ελλάδα και Κύπρο, καλύπτοντας

τέσσερις διαφορετικούς τομείς. Πέραν των ακινήτων,

περιλαμβάνονται και ο τουρισμός, η εκπαίδευση και

η υγεία. Αυτή η ποικιλία μάς επιτρέπει να απορροφούμε

διακυμάνσεις της αγοράς και να ενσωματώνουμε

νέες ευκαιρίες που προκύπτουν.

Η στρατηγική μας βασίζεται στην εμπειρία και στην

τεχνογνωσία μας. Επίσης, ο επαγγελματισμός και

η ομαδική προσπάθεια των εργαζομένων μας, το

διεθνές δίκτυο εξυπηρέτησης πωλήσεων που διατηρούμε,

οι στρατηγικές επενδύσεις μας στην αγορά

γης και η αποτελεσματική εξυπηρέτηση πελατών

μας, ακόμα και μετά την πώληση, είναι όλοι σημαντικοί

παράγοντες που συμβάλλουν στην περαιτέρω

επέκταση / διεύρυνση των εργασιών.

Ποια είναι σήμερα τα κυριότερα προβλήματα για

τους επαγγελματίες στον κατασκευαστικό κλάδο;

Το διαρκώς αυξανόμενο κατασκευαστικό κόστος, η

αύξηση των επιτοκίων και η γραφειοκρατία. Χρειάζεται

προώθηση πολιτικών, για τη σταθεροποίηση

των τιμών, την κατάρτιση νέων επαγγελματιών και

τη βελτίωση της γραφειοκρατικής διαδικασίας μέσω

της ψηφιοποίησης.

ΤΆΣΕΙΣ: ΠΑΡΌΝ ΚΑΙ ΜΈΛΛΟΝ

Καταγράφεται αυξημένο ενδιαφέρον για διαμερίσματα

και πολυτελείς κατοικίες, πράσινα κτήρια και

βιώσιμες μόνιμες κατοικίες. Οι αγοραστές σήμερα

αναζητούν ακίνητα με σύγχρονες ανέσεις και πρακτικές.

Με το νησί μας σε μια πορεία προσέλκυσης

διεθνών εταιρειών, το «προφίλ» των αγοραστών

περιλαμβάνει κυρίως διεθνείς επενδυτές αλλά και

επαγγελματίες που αναζητούν ασφαλείς / προσοδοφόρες

επενδύσεις αλλά και μόνιμη κατοικία.

Οι προοπτικές για την κυπριακή αγορά ακινήτων είναι

εξαιρετικές. Η ζήτηση από διεθνείς επενδυτές αναμένεται

να συνεχίσει να αυξάνεται, δεδομένου πως

η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης,

έχει στρατηγική γεωγραφική θέση, είναι ένα ωραίο

μέρος να ζεις και προσφέρει ελκυστικό φορολογικό

σύστημα.

Γιατί να επενδύσει κάποιος σε ακίνητα αυτή την

περίοδο;

Η επένδυση σε ακίνητα προσφέρει σταθερότητα και

προστασία από τον πληθωρισμό. Συμβουλεύουμε

τους επενδυτές να εστιάσουν σε ακίνητα υψηλών

προδιαγραφών, με πολλές υπηρεσίες, τα οποία

βρίσκονται σε ελκυστικές τοποθεσίες, καθώς αυτά

τα χαρακτηριστικά προσδίδουν μεγαλύτερη αξία

μακροπρόθεσμα. Επίσης, σημαντική είναι η εμπειρία,

η ιστορία και τα επίπεδα εξυπηρέτησης του

κατασκευαστή.

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΎΝ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ

ΚΑΙ ΠΡΆΣΙΝΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

Η προσφορά σε «πράσινα» και «βιώσιμα»

κτήρια συνιστά μεγάλη πρόκληση.

Πώς ανταποκρίνεστε;

Η Leptos Group έχει ήδη λάβει σημαντική αναγνώριση

για τις προσπάθειές της στην προώθηση της

βιωσιμότητας, εξασφαλίζοντας το «Χρυσό Πιστοποιητικό

Βράβευσης» στα Βραβεία Περιβάλλοντος, του

Κυπριακού Οργανισμού Ανακύκλωσης. Επιπλέον, ο

Όμιλός μας, με το πρωτοποριακό έργο Neapolis Eco

City, το οποίο βρίσκεται στα τελικά στάδια σχεδιασμού,

θέτει ψηλά τον πήχη για ένα μέλλον όπου η

βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη θα βρίσκεται στο επίκεντρο.

Το Neapolis Eco City αποτελεί ένα από τα πιο

φιλόδοξα και πρωτοποριακά έργα του Ομίλου Λεπτός,

συνδυάζοντας την καινοτομία με τη βιωσιμότητα και

την ποιότητα ζωής. Πρόκειται για ένα μεγάλης κλίμακας

ολοκληρωμένο αναπτυξιακό έργο, που φιλοδοξεί

να δημιουργήσει μια «πράσινη» πόλη με έξυπνες

υποδομές, προσφέροντας στους κατοίκους και τους

επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία διαβίωσης.

ΑΛΛΑΓΈΣ ΜΕ ΘΕΤΙΚΌ ΠΡΌΣΗΜΟ

Πώς αξιολογείτε τις αλλαγές που φέρνει για

τον τομέα σας η Mεταρρύθμιση της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης;

Η Mεταρρύθμιση, αναμένεται να βελτιώσει τη λειτουργία

του κατασκευαστικού τομέα, καθιστώντας τις διαδικασίες

ταχύτερες και πιο ευέλικτες. Αυτό θα επιτρέψει

στους επαγγελματίες του κλάδου να ανταποκρίνονται

Το Neapolis Eco

City αποτελεί

ένα από τα πιο

φιλόδοξα και

πρωτοποριακά έργα

του Ομίλου Λεπτός,

συνδυάζοντας

την καινοτομία με

τη βιωσιμότητα και

την ποιότητα ζωής

πιο αποτελεσματικά στις απαιτήσεις των πελατών και

να προσαρμόζονται στις αλλαγές της αγοράς. Θα πρέπει,

ωστόσο, το ταχύτερο τα εμπλεκόμενα τμήματα και

υπηρεσίες να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και

όπου χρειάζεται να στελεχωθούν περαιτέρω.

Τα κίνητρα / σχέδια που εξήγγειλε η Κυβέρνηση

είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;

Αποτελούν θετικό βήμα προς την ενίσχυση του κλάδου

των ακινήτων και μπορούν να συμβάλουν στην

αύξηση του οικιστικού αποθέματος, προσφέροντας

περισσότερες επιλογές προσιτής στέγης στους πολίτες.

Πρέπει όμως, να εξευρεθούν και άλλοι τρόποι

για να αυξηθεί η κατασκευή οικιστικών μονάδων.

Σημαντικός παράγοντας είναι και η γρήγορη αδειοδότηση

των αναπτύξεων αυτών.

ΧΑΡΤΟΦΥΛΆΚΙΟ ΜΕ ΕΥΡΎ

ΦΆΣΜΑ ΕΠΙΛΟΓΏΝ

Το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου μας περιλαμβάνει ένα

ευρύ φάσμα ακινήτων, όπως οικιστικά και εμπορικά

ακίνητα και επαγγελματική στέγη. Ειδικότερα,

διαθέτουμε ακίνητα σε διάφορα στάδια ανάπτυξης,

όπως εκτός σχεδίου (off plan), υπό κατασκευή (under

construction) και ετοιμοπαράδοτα. Επιπλέον, καλύπτουμε

διάφορες κατηγορίες, όπως μεσαίας και υψηλής

κλάσης, με ιδιαίτερη έμφαση σε παραθαλάσσιες

επιλογές. Διαθέτουμε ακίνητα και ξενοδοχειακές

μονάδες σε όλη την Πάφο, Πόλη Χρυσοχούς, Λεμεσό

αλλά και στην Ελλάδα με πρωτοπόρες αναπτύξεις

σε Πάρο, Σαντορίνη και Χανιά, ενώ εξετάζουμε

συνεχώς το ενδεχόμενο επέκτασης σε νέες αγορές.

Τα έργα μας χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα

κατασκευής, σύγχρονες ανέσεις και προσεγμένο σχεδιασμό.

Επικεντρωνόμαστε στη δημιουργία ακινήτων

που προσφέρουν άνεση, ασφάλεια και λειτουργικότητα.

Παρέχουμε επίσης υπηρεσίες διαχείρισης

ακινήτων, συμβουλευτικές υπηρεσίες και λύσεις

χρηματοδότησης.

Πώς αξιολογείτε την επενδυτική

δραστηριότητα;

Είμαστε ικανοποιημένοι από την επενδυτική δραστηριότητα

από ξένους αγοραστές. Η ζήτηση παραμένει

υψηλή και βλέπουμε αυξημένο ενδιαφέρον για τα

ακίνητά μας. Οι εγχώριοι αγοραστές έχουν επηρεαστεί

από τα ψηλά επιτόκια, που έχουν καταστήσει την

δανειοδότηση απαγορευτική.

Με ποια αρχιτεκτονικά γραφεία συνεργάζεστε;

Ο Όμιλός μας, από την ημέρα ίδρυσής του, διαθέτει

το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο, το οποίο συνέβαλε

με την πρωτοποριακή του φιλοσοφία στη δημιουργία

των 350+ έργων μας. Για καινοτόμα έργα,

όπως το Limassol Del Mar και Limassol Blu Marine,

συνεργαστήκαμε με καταξιωμένα αρχιτεκτονικά γραφεία

σε Κύπρο και εξωτερικό, σε αναπτύξεις πρωτόγνωρες

για την κυπριακή αγορά.

77


Armonia Beach Villas

Limassol Blu Marine

Ο Όμιλος Λεπτός, στα 64 χρόνια της επιχειρηματικής

του διαδρομής, έχει καταξιωθεί

ως ο ηγετικός όμιλος ανάπτυξης γης στην

Κύπρο. Στο πλαίσιο υλοποίησης της εξωστρεφούς

αναπτυξιακής στρατηγικής του, ο

Όμιλος Λεπτός έχει παρουσία σε 75 χώρες,

προβάλλοντας διεθνώς τη σύγχρονη εικόνα

μιας χώρας που εξελίσσεται.

Η νέα δυναμική που ενισχύει τη διεθνή

ανταγωνιστικότητα του Ομίλου Λεπτός

είναι το άνοιγμα των γραφείων στο Μουμπάι,

Νέο Δελχί και Χο Τσι Μινχ. Με μεγάλη

επιτυχία, επίσης, συνεχίζεται η παρουσία

της Leptos Estates σε διεθνείς εκθέσεις

ακινήτων σε Μεγάλη Βρετανία, Ηνωμένα

Αραβικά Εμιράτα, Κίνα, Αίγυπτο και Νότιο

Αφρική. Η δυναμική παρουσία της Εταιρείας

μαζί με το μεγάλο κτηματικό χαρτοφυλάκιό

της στην Κύπρο και τα ελληνικά νησιά, έχει

προσελκύσει την προσοχή χιλιάδων πελατών

και επενδυτών από αυτές τις δυναμικές

περιφέρειες.

Εκτός από τον τομέα των ακινήτων, στον

Όμιλο περιλαμβάνονται επίσης οι τομείς του

τουρισμού, της εκπαίδευσης και της υγείας.

Ο Όμιλος διαθέτει ανθρώπινο δυναμικό

που ξεπερνά τους 1500 ανθρώπους παγκοσμίως,

με πάνω από 350 ολοκληρωμένα

έργα στην Κύπρο και την Ελλάδα.

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ

Μια σειρά από νέα και διαχρονικά έργα σε

Κύπρο και Ελλάδα αποδεικνύει τη δέσμευση

της Leptos Estates για την υψηλή ποιότητα

διαβίωσης.

78

ΛΕΜΕΣΟΣ

LIMASSOL BLU MARINE

Η νέα σας ζωή ξεκινά εδώ, στη Λεμεσό, στο

Blu Marine. Σε στρατηγικά τοποθετημένο

σημείο στο κέντρο της Λεμεσού, πάνω στη

θάλασσα, προσφέρει έναν εξυπηρετικό τρόπο

ζωής, άνεση και ευκολία. Επενδύοντας στο Blu

Marine, διατηρείτε τον αποκλειστικό σας χώρο

στη νέα Ριβιέρα της Ευρώπης. Το έργο βρίσκεται

δίπλα από τη νέα Μαρίνα και το Κάστρο της

Λεμεσού, και διαθέτει ανέσεις, ευκολίες και

υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Όλα τα διαμερίσματα

είναι ευρύχωρα και απολαμβάνουν την

άπλετη θέα προς τη θάλασσα. Η αγορά έχει

αγκαλιάσει το έργο, και αυτό έχει αποδειχθεί,

αφού το επιχειρηματικό περιβάλλον συστήνει

ανεπιφύλακτα την επένδυση σε υποψήφιους

αγοραστές και επενδυτές.

LIMASSOL DEL MAR

Είναι ένα διεθνών προδιαγραφών αναπτυξιακό

έργο, σε μια από τις πιο πολυπόθητες

παραλιακές περιοχές της Λεμεσού, με απρόσκοπτη

θέα στη θάλασσα από όλα τα διαμερίσματα.

Το πρότυπο αυτό εμβληματικό αναπτυξιακό

έργο αποτελείται από κατοικίες πολυτελείας,

5άστερες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες

καθώς επίσης και πολυτελή καταστήματα και

εστιατόρια.

LIMASSOL PARK

Η Leptos Estates δημιουργεί μια νέα, μοναδική,

πολυτελή ανάπτυξη για τη Λεμεσό, το

Limassol Park. Το έργο βρίσκεται σε μια μοναδική

τοποθεσία νοτιοδυτικά του ιστορικού

κέντρου της Λεμεσού, στη χερσόνησο του

Ακρωτηρίου, σε μια από τις πιο καταπράσινες

περιοχές του νησιού μας. Πολύ κοντά

στο Limassol Park είναι το Limassol Mall, το

καζίνο και η μαγευτική παραλία του Lady’s

Mile.

ΠΑΦΟΣ

ADONIS & ARMONIA BEACH VILLAS

Είναι δύο πολυτελή και μοντέρνα έργα παραθαλάσσιων

επαύλεων, τα οποία προσφέρουν

ευκολίες και ανέσεις υψηλού επιπέδου.

Τα πολυτελή αυτά έργα βρίσκονται σε ένα

μαγευτικό περιβάλλον, πάνω στη θάλασσα

και σε μέση απόσταση από το γραφικό λιμανάκι

της Πάφου και το πανέμορφο θέρετρο

του Κόλπου των Κοραλλίων.

VENUS GARDENS

Το Leptos Venus Gardens Resort συνθέτει

ανεξάρτητες κατοικίες και διαμερίσματα. Το

όλο έργο είναι σχεδιασμένο με σεβασμό προς

τους ενοίκους, με ιδιωτικούς και δημόσιους

κήπους, άνετους χώρους στάθμευσης, τρεις

μεγάλες δημόσιες πισίνες, γήπεδο τένις και

κλαμπ μαζί με εστιατόριο, καφετέρια και γραφείο

διεύθυνσης και διαχείρισης του έργου.

Η απέραντη θέα προς τη θάλασσα και τα ανεπανάληπτα

ηλιοβασιλέματα, μαζί με τη μικρή

απόσταση από την παραλία, σχολεία και το

κέντρο της πόλης της Πάφου, δημιουργούν

έναν επίγειο παράδεισο για καλοκαιρινές

αλλά και χειμερινές αποδράσεις.

CORAL BAY & CORAL SEAS VILLAS

Δύο υπερπολυτελή έργα, μοναδικά στο είδος

τους, από τις καλύτερες επιλογές για αγορά

και επένδυση παραθαλάσσιων επαύλεων από

τους ξένους αγοραστές και επενδυτές.

Τα εντυπωσιακά έργα βρίσκονται πάνω σε μια

από τις πιο ελκυστικές και περιζήτητες παραλιακές

τοποθεσίες της Κύπρου, και ειδικά της

Ανατολικής Μεσογείου, δίπλα στον γραφικό

Κόλπο των Κοραλλίων στην Πάφο.

ΕΛΛΑΔΑ

ΧΑΝΙΑ

Aphrodite Beachfront Chania, Viglia Beach

Villas, Aegean Blue Apartments, Fournado

Villas είναι μερικά από τα έργα της Leptos

Estates στις όμορφες παραλίες της Κρήτης,

και ιδιαίτερα της περιοχής των Χανίων.

Το Costa Nopia βρίσκεται στις όμορφες

βορειοδυτικές ακτές της Κρήτης. Προσφέρει

μια μοναδική ευκαιρία για ένα συναρπαστικό

θέρετρο μικτής χρήσης και υψηλής

ποιότητας.

ΠΑΡΟΣ

Molos Beach Village, ένα παραδοσιακό,

παραθαλάσσιο, κυκλαδίτικο έργο κοντά στο

ψαροχώρι του Μόλου, μόλις 50 μέτρα από τις

αμμώδεις παραλίες της περιοχής. Η Πάρος

είναι ένα από τα πιο δημοφιλή και κοσμοπολίτικα

νησιά του Αιγαίου, το οποίο ελκύει

χιλιάδες τουρίστες και επενδυτές κάθε χρόνο.

Limassol Del Mar

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ

Santorini Villas, το μοναδικό αυτό αναπτυξιακό

συγκρότημα με εξοχικές κατοικίες βρίσκεται

στο διασημότερο νησί της Μεσογείου,

μόλις 200 μέτρα από την όμορφη παραλία

του Μονόλιθου, ιδανική για οικογένειες και

παιδιά.

Με προσήλωση στις αξίες της πρωτοπορίας

και της ποιότητας, ο Όμιλος Λεπτός δημιουργεί

βραβευμένα έργα, που ξεχωρίζουν

για την κατασκευαστική τους αρτιότητα, τη

μοναδική αισθητική και την προσωπικότητά

τους. Αξιοποιώντας το διεθνές δίκτυο πωλήσεών

του, ο Όμιλος προσελκύει στην Κύπρο

επενδύσεις απ’ όλο τον κόσμο, ενισχύοντας

πολλούς κλάδους της τοπικής επιχειρηματικότητας

και συμβάλλοντας στη συνολική

ανάπτυξη της οικονομίας.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τ: 8000 07 07

E: info@leptosestates.com

W: www.LeptosEstates.com

Coral Seas Villas



ΕΡΓΑ

1960 1500+ 350+

79

LIMASSOL GREENS

ΧΡΟΝΙΆ - ΟΡΌΣΗΜΟ

ΤΟ 2024 ΓΙΑ ΤΟ

LIMASSOL GREENS

Η κυπριακή αγορά ακινήτων

έχει επιδείξει αξιοσημείωτη

ανθεκτικότητα τα τελευταία

χρόνια, παρά τις διάφορες

προκλήσεις. Καθώς κινούμαστε

προς την επόμενη μέρα,

υπάρχουν πολλές προοπτικές και

ευκαιρίες που διανοίγονται.

Ως «χρονιά - ορόσημο» χαρακτηρίζει

το 2024 ο CEO του Limassol

Greens, Δήμος Παναγιώτου, αφού

φέτος πρόκειται να ολοκληρωθεί η

πρώτη φάση του μεγαλεπήβολου

έργου. Σε συνέντευξή του στο The Golden List

of Real Estate, μιλά για το παρόν της κυπριακής

αγοράς ακινήτων, τονίζοντας πως «έχει επιδείξει

αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα τα τελευταία

χρόνια, παρά τις διάφορες προκλήσεις», ενώ,

σκιαγραφόντας το μέλλον, ξεκαθαρίζει ότι οι

«έξυπνες πόλεις» θα πρωταγωνιστούν. Περιγράφει

τον ρόλο που διαδραματίζουν η τεχνολογία

και οι βιώσιμες πρακτικές στη διαμόρφωση της

«επόμενης μέρας» και εξηγεί πώς το Limassol

Greens ενσωματώνει σειρά μεθόδων, που στοχεύουν

στη βιωσιμότητα και στην περιβαλλοντική

συνείδηση. Απαριθμώντας, παράλληλα, τα

σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν

όσοι σήμερα δραστηριοποιούνται στον κλάδο

των ακινήτων, προειδοποιεί πως η κυβερνητική

γραφειοκρατία αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη

ενώ παραθέτει συγκεκριμένες εισηγήσεις

που θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την εικόνα.

80

ΔΗΜΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

CEO LIMASSOL GREENS

Το 2023 η κυπριακή αγορά ακινήτων

κατέγραψε, παρά τις προκλήσεις, ρεκόρ

αγοραπωλησιών, με την εικόνα, ωστόσο,

να παρουσιάζει φέτος διακυμάνσεις. Πώς

ανταποκρίνεστε σε αυτές τις προκλήσεις

και πώς αποτιμάτε τη μέχρι σήμερα πορεία

σας για αυτή τη χρονιά;

Tο 2024 φαίνεται να συνεχίζονται αυτές οι διακυμάνσεις

στην αγορά, με τις αυξημένες τιμές των

κατασκευαστικών υλικών να επηρεάζουν περισσότερο

από όλα το έργο μας. Εμείς αναλύουμε

την αγορά και τις προβλέψεις, για να διατηρήσουμε

την ευελιξία μας, και επενδύουμε σε υψηλής

ποιότητας κατασκευές και καινοτόμα σχέδια,

που πληρούν τις ανάγκες και τις προσδοκίες των

σύγχρονων αγοραστών και ενοικιαστών, ούτως

ώστε να προσφέρουμε βιώσιμες και ενεργειακά

αποδοτικές λύσεις. Η συστηματική αναθεώρηση

και βελτιστοποίηση του κόστους των κατασκευών

καθώς και η εξεύρεση αποδοτικών προμηθευτών

είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της κερδοφορίας,

οπότε η κατασκευαστική ομάδα του έργου επιδίδεται

σε συνεχές Cost and Value Management.

Τους τελευταίους μήνες, παρά τις παραπάνω προκλήσεις,

καταφέραμε να διατηρούμε μια σταθερά

ικανοποιητική πορεία πωλήσεων και να κάνουμε

σημαντικά βήματα, σε συνεργασία με προμηθευτές

και εργολάβους, προς την ολοκλήρωση της

πρώτης μεγάλης φάσης του Limassol Greens.

Ποιους στόχους θέσατε για το 2024 και

πόσο κοντά είστε στην επίτευξή τους; Ποια

νέα έργα / αναπτύξεις ή άλλου είδους

επενδύσεις περιλαμβάνει ο στρατηγικός

σας σχεδιασμός;

To Limassol Greens ακολουθεί μια σταθερή

πορεία ολοκλήρωσης των στόχων του. Το 2024

είναι χρονιά ορόσημο για εμάς, επειδή ολοκληρώνεται

η πρώτη φάση του έργου, η οποία

περιλαμβάνει το οδικό δίκτυο και τις υποδομές,

το γήπεδο γκολφ και το clubhouse, δύο πολυκατοικίες

26 διαμερισμάτων η καθεμία και 22

επαύλεις. Επίσης, φέτος προγραμματίζεται λανσάρισμα

τριών εξαώροφων πολυκατοικιών, το

οποίο όμως καθυστερεί, λόγω γραφειοκρατίας

από τις κυβερνητικές υπηρεσίες.

Ποια είναι κατά την άποψή σας τα τρία

σημαντικότερα προβλήματα σήμερα για

όσους δραστηριοποιούνται στους τομείς

των ακινήτων και της ανάπτυξης γης και

πώς θα μπορούσαν να αναχαιτιστούν;

Η κυβερνητική γραφειοκρατία αποτελεί ένα από

τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει

ο τομέας ανάπτυξης γης. Η καθυστέρηση στις

αδειοδοτήσεις, η περίπλοκη νομοθεσία και οι

ασαφείς διαδικασίες μπορούν να εμποδίσουν

την πρόοδο των έργων και να αυξήσουν το

κόστος. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί σε

μια ολοκληρωμένη στρατηγική διαχείρισης και

αναχαίτισης του προβλήματος, με ψηφιοποίηση

και αυτοματοποίηση διαδικασιών, ηλεκτρονική

υποβολή αιτήσεων και αυτοματοποιημένη

επεξεργασία. Επιπλέον, θα πρέπει να παρέχει

τη δυνατότητα στους επενδυτές να παρακολουθούν

την πρόοδο των αιτήσεών τους σε

πραγματικό χρόνο, ενισχύοντας τη διαφάνεια

και μειώνοντας την αβεβαιότητα. Ταυτόχρονα,

θα πρέπει να προβεί σε απλοποίηση των νομοθετικών

πλαισίων και σε εναρμόνιση των διαδικασιών

αδειοδότησης μεταξύ των διαφόρων

κυβερνητικών υπηρεσιών.

Το δεύτερο πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει

ο τομέας είναι το αυξημένο κόστος,

εξαιτίας των πληθωριστικών πιέσεων και των

διαταραχών στην αλυσίδα εφοδιασμού. Αυτό

καθιστά δύσκολη τη διατήρηση της κερδοφορίας

των έργων ανάπτυξης και μπορεί να αντιμετωπιστεί

με χρήση εναλλακτικών, πιο οικονομικών

και βιώσιμων κατασκευαστικών υλικών, που

μπορούν να μειώσουν το συνολικό κόστος χωρίς

να υποβαθμιστεί η ποιότητα. Ακόμα, επενδύοντας

σε νέες τεχνολογίες και κατασκευαστικές

μεθόδους, επιτυγχάνεται μείωση στη σπατάλη

υλικών και βελτιώνεται η αποδοτικότητα.

Τέλος, η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί

σημαντικό πρόβλημα για τον τομέα ανάπτυξης

γης. H Κυβέρνηση μπορεί να βοηθήσει τον

τομέα με ενέργειες, για τη χορήγηση και την επιτάχυνση

διαδικασιών έκδοσης αδειών εργασίας

σε εργάτες από τρίτες χώρες, δίνοντας προτεραιότητα

σε καταρτισμένους εργαζόμενους.

Αναλύουμε την

αγορά και τις

προβλέψεις, για

να διατηρήσουμε

την ευελιξία μας,

και επενδύουμε σε

υψηλής ποιότητας

κατασκευές και

καινοτόμα σχέδια,

που πληρούν

τις ανάγκες και

τις προσδοκίες

των σύγχρονων

αγοραστών και

ενοικιαστών

The Starlings Apartments

ΤΟ «ΈΞΥΠΝΟ» ΑΎΡΙΟ

ΤΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Ποιες είναι οι υφιστάμενες τάσεις σε ό,τι

αφορά τη ζήτηση στα ακίνητα και ποια είδη

παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον; Μπορείτε

να μας πείτε κάποια στοιχεία ως προς

το «προφίλ» των αγοραστών;

Η ζήτηση στον τομέα παραμένει σταθερή, αλλά

η τάση κινείται σε πιο συμβατικά προϊόντα,

όπως διαμερίσματα και κατοικίες, που αφορούν

κυρίως σε Κύπριους αγοραστές για πρώτη κατοικία

και επενδυτές από το εξωτερικό για δεύτερη

κατοικία ή αγορά για επενδυτικούς σκοπούς.

Ποιες οι εκτιμήσεις σας για την «επόμενη

μέρα» της κυπριακής αγοράς ακινήτων;



Η κυπριακή αγορά ακινήτων έχει επιδείξει αξιοσημείωτη

ανθεκτικότητα τα τελευταία χρόνια,

παρά τις διάφορες προκλήσεις. Καθώς κινούμαστε

προς την «επόμενη μέρα», υπάρχουν πολλές

προοπτικές και ευκαιρίες, που διανοίγονται

ειδικά στον τομέα των δημόσιων έργων υποδομής

και της ανάπτυξης ακινήτων, που αφορούν

σε πυλώνες, όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η

ψυχαγωγία και ο αθλητισμός.

Πιο συγκεκριμένα, η επένδυση στην κατασκευή

και αναβάθμιση σχολείων και πανεπιστημίων

θα καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση, ενώ διαφαίνεται

πως η ανάγκη για σύγχρονες υγειονο-

81


View of the Clubhouse and Golf Course Driving Range

View of the villas and lake

μικές εγκαταστάσεις αυξάνεται. Η δημιουργία

ψυχαγωγικών αναπτύξεων (π.χ. εμπορικά

κέντρα, πάρκα αναψυχής), η κατασκευή και

αναβάθμιση αθλητικών εγκαταστάσεων (π.χ.

γήπεδα, στάδια και γυμναστήρια), η κατασκευή

και ανάπτυξη γηπέδων γκολφ και μαρίνων

υποστηρίζουν τις ανάγκες της τοπικής αγοράς

και ενισχύουν το τουριστικό προϊόν. Το

μόνο σίγουρο είναι πως η πορεία είναι ξεκάθαρα

προς την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων,

με τη χρήση νέων τεχνολογιών και βιώσιμων

πρακτικών κατασκευής και ενεργειακής απόδοσης,

για την αντιμετώπιση της κλιματικής

αλλαγής και τη δημιουργία ενός πιο φιλικού

προς το περιβάλλον αστικού ιστού.

82

ΠΟΛΛΈΣ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ

ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ


αυτή την περίοδο και ποια η δική

σας συμβουλή προς τους εν δυνάμει

επενδυτές;

Η επένδυση σε ακίνητα στην Κύπρο αυτή την

περίοδο προσφέρει πολλές ευκαιρίες, λόγω

της ανθεκτικότητας και της ανάπτυξης της

αγοράς καθώς και της αύξησης των τιμών

των ακινήτων. Θα συμβούλευα τους εν δυνάμει

επενδυτές να προτιμήσουν περιοχές με

αναπτυξιακό δυναμικό και καλή υποδομή,

όπως αστικά κέντρα και τουριστικές περιοχές.

Με τη συμβολή επαγγελματιών του

κλάδου, όπως κτηματομεσίτες και νομικούς

συμβούλους, να μελετήσουν την τρέχουσα

κατάσταση της αγοράς και τις προβλεπόμενες

τάσεις, να διασφαλίσουν ότι όλες οι αγορές

και οι συμβάσεις είναι νόμιμες και συμμορφώνονται

με τις τοπικές ρυθμίσεις και να

υπολογίσουν την απόδοση της επένδυσης και

τους πιθανούς κινδύνους.

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΏΝΕΙ

ΤΟΝ ΚΛΆΔΟ

Ποιες οι δράσεις του Ομίλου σας προς τη

μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή;

Η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών και της

Τεχνητής Νοημοσύνης έχει ήδη αρχίσει να

μεταμορφώνει τον κλάδο των ακινήτων

στην Κύπρο. To Limassol Greens εφαρμόζει

συστήματα ανάλυσης δεδομένων, για την

κατανόηση των τάσεων της αγοράς και τη

βελτιστοποίηση των στρατηγικών μας. Ταυτόχρονα,

εκπαιδεύουμε το προσωπικό μας στις

νέες τεχνολογίες και τις ψηφιακές δεξιότητες.

ΈΝΑ ΈΡΓΟ ΜΕ

«ΠΡΆΣΙΝΗ ΚΑΡΔΙΆ»


ουσιώδη ρόλο στην πορεία της

Κύπρου προς την πράσινη μετάβαση

συγκαταλέγεται και ο κλάδος των

ακινήτων, καθώς αντιπροσωπεύει

περίπου το 40% των συνολικών εκπομπών

άνθρακα. Σε ποιες ενέργειες

προβαίνει ο Όμιλός σας προς αυτή την

κατεύθυνση;

Με στόχο τη βιωσιμότητα και την περιβαλλοντική

συνείδηση, το Limassol Greens

ενσωματώνει διάφορες μεθόδους και πρακτικές

που αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση

για φιλική προς το περιβάλλον ανάπτυξη.

Μερικές από τις πρωτοβουλίες και τις

πρακτικές αυτές αφορούν στον κτιριακό

σχεδιασμό, που διασφαλίζει την ενεργειακή

απόδοση και τις ελάχιστες περιβαλλοντικές

επιπτώσεις, στην επένδυση σε

ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακά

πάνελ), στην εφαρμογή τεχνολογιών εξοικονόμησης

νερού, όπως έξυπνα συστήματα

άρδευσης, ανθεκτικό στην ξηρασία γρασίδι

και χρήση ανακυκλωμένου νερού για μη

πόσιμους σκοπούς, με σκοπό την ελαχιστοποίηση

της κατανάλωσης νερού.

Επίσης, το Limassol Greens θα ενσωματώσει

μόνο γηγενή φυτά (ανάμεσά τους περίπου

8,000 ελιές και χαρουπιές) που απαιτούν

ελάχιστη άρδευση, μειώνοντας την

ανάγκη για υπερβολική χρήση νερού και

προωθώντας τη βιοποικιλότητα. Παράλληλα,

καθιερώνεται ένα ολοκληρωμένο

σύστημα διαχείρισης αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων

προγραμμάτων ανακύκλωσης,

κομποστοποίησης και πρωτοβουλιών

μείωσης των απορριμμάτων, για την ελαχιστοποίηση

των περιβαλλοντικών αποτυπωμάτων

των λειτουργιών του θέρετρου.

Εκτός από τα 300, 000 τετραγωνικά μέτρα

χλοοτάπητα που θα φυτευτούν για τις ανάγκες

του γηπέδου γκολφ στην «καρδιά»

του θέρετρου, το Limassol Greens θα δημιουργήσει

επιπλέον 100, 000 τετραγωνικά

μέτρα χώρους πρασίνου.

5 Bedroom Lapwing Villa

Με ποια αρχιτεκτονικά γραφεία συνεργάζεστε

και ποιους παράγοντες λαμβάνετε

υπόψη κατά τον σχεδιασμό

ενός έργου;

To masterplan του έργου σχεδιάστηκε από

την AECOM, την κορυφαία εταιρεία υποδομών

και πολιτικών μηχανικών στον κόσμο.

Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτηρίων,

που περιλαμβάνει τις επαύλεις, τις μεζονέτες,

τις πολυκατοικίες, το clubhouse και

τις εμπορικές εγκαταστάσεις, ανέλαβε το

διεθνές αρχιτεκτονικό γραφείο HKS σε

συνεργασία με τα κυπριακά γραφεία J&A

Philippou Architects, Stamataris Architects

και Armeftis Partners & Associates

Architects L.L.C. Ο σχεδιασμός του γηπέδου

γκολφ έγινε από έναν από τους κορυφαίους

αρχιτέκτονες στο κόσμο, τον Cabell

Robinson. O πιο σημαντικός παράγοντας

που λήφθηκε υπόψη στον σχεδιασμό του

έργου ήταν ο επαγγελματισμός, που θα

εγγυηθεί την κορυφαία ποιότητα.

FREE NUMBER CYPRUS: 8000 7888

E-MAIL: info@limassolgreens.com

WEBSITE: www.limassolgreens.com

SOCIAL MEDIA: Facebook: limassolgreens

Instagram: limassolgreens

YouTube: Limassol_Greens

LinkedIn: https://www.linkedin.com/

company/limassol-greens



ΕΡΓΟ

2020 30 1

83

MARFIELDS

ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΣ

ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ

ΠΟΛΥΤΕΛΟΥΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

Τα ακίνητα του Ομίλου Marfields,

συμπεριλαμβανομένων των

Olympic Residence, The Ritz-

Carlton Residences, GAIA

στη Λεμεσό και Central Park

Residences στη Λευκωσία,

αποτελούν πλέον σημεία αναφοράς

στον τομέα της πολυτελούς

διαβίωσης, έχοντας καθιερώσει

νέες τάσεις στον κλάδο.

Την επανάσταση στον τομέα της πολυτελούς

διαβίωσης φέρνει στην Κύπρο

ο Όμιλος Marfields, θέτοντας νέα

πρότυπα μετά και από τη λειτουργία

των πρώτων branded residences στο

νησί. Ο Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του

Ομίλου, Tal Mashkif, σε συνέντευξή του, μιλά για

το The Ritz-Carlton Residences που άνοιξε τον

Δεκέμβριο τις πύλες του στη Λεμεσό, δίνοντάς

μας παράλληλα μια γεύση για τα όσα δρομολογούνται.

Περιγράφει ακόμα τις σημαντικότερες

προκλήσεις στους τομείς των ακινήτων και της

ανάπτυξης γης, σκιαγραφώντας τις υφιστάμενες

τάσεις αλλά και την εικόνα της «επόμενης

μέρας». Τι λέει για τις αναπτύξεις μικτής χρήσης,

τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης αλλά και

για το πώς η πράσινη μετάβαση λειτουργεί ως

ευκαιρία για το κυπριακό Real Estate;

84

TAL MASHKIF

ΙΔΡΥΤΉΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ, MARFIELDS

Η κυπριακή αγορά ακινήτων επέδειξε αξιοσημείωτη

ανθεκτικότητα το 2023. Ωστόσο,

φέτος παρουσιάζει διακυμάνσεις εν μέσω

σοβαρών προκλήσεων. Πώς αντιμετωπίζετε

τα όσα εκτυλίσσονται και που επηρεάζουν

τον κλάδο σας;

Ο Όμιλος Marfields συνεχίζει να επικεντρώνεται

στην ανάπτυξη υψηλής ποιότητας έργων που

ανταποκρίνονται στις πολύπλευρες ανάγκες των

πελατών μας. Σχεδιάζουμε επιμελώς κάθε μας

έργο, με στόχο να καλύπτει τις εξειδικευμένες

προτιμήσεις καθώς και τα σενάρια των μελλοντικών

κατοίκων, διασφαλίζοντας ότι τα όσα προσφέρουμε

ξεχωρίζουν στην αγορά. Τον Δεκέμβριο

του 2023, παραδώσαμε το The Ritz-Carlton

Residences στη Λεμεσό. Πρόκειται για branded

residences, τις πρώτες «επώνυμες» κατοικίες

της Κύπρου, έχοντας θέσει με αυτόν τον τρόπο

νέα πρότυπα πολυτελούς διαβίωσης στο νησί.

Η Λεμεσός εξακολουθεί να συνιστά μια προνομιακή

περιοχή για εγχώριους και διεθνείς επενδυτές,

γεγονός που μας ώθησε να επεκτείνουμε

το χαρτοφυλάκιό μας με το νέο μας project

GAIA, στην επιχειρηματική κατηγορία, με σκοπό

να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη ζήτηση,

διατηρώντας, παράλληλα, τα αναγνωρισμένα

υψηλά μας πρότυπα. Για να αντιμετωπίσουμε τις

τρέχουσες διακυμάνσεις της αγοράς, δίνουμε

έμφαση στη δημιουργία ανταγωνιστικών και

βιώσιμων προϊόντων υψηλής αξίας. Αποφεύγουμε,

ακόμα, την υψηλή μόχλευση κεφαλαίων,

μετριάζοντας έτσι τους κινδύνους που συνδέονται

με την αστάθεια της αγοράς, ενώ εστιάζουμε

στην οικοδόμηση οικονομικής ισχύος.

Προσέγγισή μας είναι να προσφέρουμε εξαιρετική

απόδοση ποιότητας - τιμής, υπερβαίνοντας

συνεχώς τα καθιερωμένα πρότυπα της αγοράς.

Ο Όμιλος Marfields

υλοποίησε το πρώτο

branded project

στην Κύπρο, το

The Ritz-Carlton

Residences,

στη Λεμεσό

The Ritz-Carlton Residences, Λεμεσός

ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ ΓΙΑ

ΟΣΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ

Ποιοι οι στόχοι σας για το 2024 και πόσο

κοντά είστε στην επίτευξή τους;

Ανάμεσα στους στόχους μας για το 2024 περιλαμβάνεται

η δημιουργία μιας ισορροπημένης,

ταλαντούχας και άρτια καταρτισμένης ομάδας

που θα τηρεί τα υψηλότερα πρότυπα. Ήδη, βρισκόμαστε

σε καλό δρόμο για να το επιτύχουμε,

επενδύοντας σημαντικά στους ανθρώπους μας.

Επικεντρωνόμαστε στο να καλλιεργήσουμε μια

ομάδα με κίνητρα που θα μοιράζεται ένα επιτυχημένο

ταξίδι, διατηρώντας την ίδια ώρα ισχυρή

την αίσθηση του ανήκειν. Επιπλέον, στοχεύουμε

στο να συμβάλλουμε ουσιαστικά στην κοινωνία,

δρομολογώντας καινοτόμα και εμπνευσμένα

έργα που ευθυγραμμίζονται με τις προοπτικές

και την ανάπτυξη της αγοράς, εντοπίζοντας,

επίσης, ευκαιρίες που θα μας τοποθετούν στην

πρωτοπορία με λύσεις αιχμής. Εντός του 2024,

εγκαινιάζουμε και το GAIA project, στο οποίο

αναφέρθηκα προηγουμένως. Πρόκειται για μια

ανάπτυξη, στην περιοχή του Ποταμού της Γερμασόγειας,

η οποία συνδυάζει κομψή αρχιτεκτονική,

σύγχρονο σχεδιασμό και διαβίωση τύπου

“resort - style” για επαγγελματίες και οικογένειες.

Επιπρόσθετα, ανοίγει σύντομα τις πόρτες

του το Novikov Restaurant ενώ προχωράμε και

στη λειτουργία μιας γκαλερί στο The Ritz-Carlton

Residences στη Λεμεσό, όπου θα συνδυάζεται

μια παγκοσμίου κλάσης γαστρονομική εμπειρία

με τη σύγχρονη τέχνη, δημιουργώντας ένα νέο

πολιτιστικό κόμβο στην πόλη.

ΤΑ 3 ΜΕΙΟΝ

Ποια θεωρείτε πως είναι τα τρία κυριότερα

προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα

όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο σας;

Για τους επιχειρηματίες στους τομείς των ακινήτων

και της ανάπτυξης γης, οι τρεις σημαντικότερες

προκλήσεις είναι:

α. Συντονισμός με τις Αρχές: Χρειάζεται να

υπάρχει καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των επιχειρηματιών

ανάπτυξης γης και των αρμόδιων

αρχών, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα

έργα ανταποκρίνονται τόσο τις νομοθετικές

απαιτήσεις αλλά και τις προσδοκίες της κοινότητες.

Ταχύτερες εγκρίσεις και πιο ξεκάθαρες

συμφωνίες, ειδικότερα ως προς τις λεπτομέρειες

των έργων, είναι απαραίτητες.

β. Τραπεζικές Διαδικασίες: Οι κυπριακές τράπεζες

διαθέτουν αργές και «συντηρητικές» δανειοδοτικές

διαδικασίες. Επιταχύνοντας τις εγκρίσεις

δανείων και παρέχοντας ξεκάθαρη, έγκαιρη πληροφόρηση

για ντόπιους και ξένους αγοραστές,

θα βοηθήσει σημαντικά τους επιχειρηματίες.

γ. Κόστος συμμόρφωσης: Οι υφιστάμενες διαδικασίες

συμμόρφωσης για την απόδειξη κεφαλαίων

συνεπάγονται υψηλές χρεώσεις, οι οποίες

συνήθως δεν υφίστανται αλλού. Η μείωση αυτού

του κόστους θα καθιστούσε τη διαδικασία πιο

διαχειρίσιμη για developers και αγοραστές.

Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, η

βελτίωση της συνεργασίας με τις Αρχές, ο εξορθολογισμός

των τραπεζικών διαδικασιών και η

αναθεώρηση του κόστους συμμόρφωσης αποτελούν

βήματα κρίσιμης σημασίας.

ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ BRANDED

RESIDENCES

Ποιες οι υφιστάμενες τάσεις σε ό,τι αφορά

τη ζήτηση στα ακίνητα και ποια είδη παρουσιάζουν

αυξημένο ενδιαφέρον; Ποιο το

«προφίλ» των αγοραστών;

Αυτή τη στιγμή στην αγορά παρατηρείται μια

στροφή προς ακίνητα που δεν προσφέρονται

μόνο ως «χώρος διαμονής», αλλά παρέχουν,

ταυτόχρονα, υψηλό επίπεδο ασφάλειας και μια

ολοκληρωμένη εμπειρία διαβίωσης. Υπάρχει

αυξημένο ενδιαφέρον σε αυτό που ονομάζουμε

“branded residences”, τις επώνυμες δηλαδή

κατοικίες. Αυτά τα ακίνητα συνδυάζουν εξαιρετικό

σχεδιασμό, πρώτης κατηγορίας ανέσεις και

τη μοναδική εξυπηρέτηση ενός διεθνούς αναγνωρισμένου

ξενοδοχείου. Ο Όμιλος Marfields,

όπως είπα, υλοποίησε το πρώτο branded project

στην Κύπρο, το The Ritz-Carlton Residences,

στη Λεμεσό. Ασφάλεια, ιδιωτικότητα και εξυπηρέτηση

αποτελούν πτυχές που καθίστανται

ολοένα και πιο σημαντικές για τους αγοραστές,

ειδικότερα για οικογένειες με παιδιά και ιδιώτες

με υψηλά εισοδήματα (HNWI). Για αυτόν ακριβώς

τον λόγο, δημιουργούμε περιφραγμένες κοινότητες

με άρτια ανεπτυγμένη εσωτερική υποδομή,

85


Gaia Residences, Λεμεσός

The Central Ritz-Carlton Park, Λευκωσία Residences, Λεμεσός

24ωρη ασφάλεια και συστήματα επιτήρησης

(CCTV), καθώς και επιτόπια ομάδα υποδοχής

για να φροντίζει τις ανάγκες και τις επιθυμίες

των διαμενόντων. Ως Όμιλος, δημιουργούμε

αξία για τους πελάτες μας, παραδίδοντας

τα σωστά προϊόντα και διασφαλίζοντας την

εμπορευσιμότητα των κατοικιών.

ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Ποιες οι προβλέψεις σας για την επόμενη

μέρα της κυπριακής αγοράς ακινήτων;

Ποιες προοπτικές και ευκαιρίες


Βλέπουμε να ενισχύεται η τάση που θέλει

περισσότερες διεθνείς εταιρείες, δημιουργούς,

ψηφιακούς νομάδες και ιδιώτες να

εγκαθίστανται στην Κύπρο. Θεωρούμε πως

αυτό θα οδηγήσει σε συνεχιζόμενη ζήτηση

για οικιστικά και εμπορικά ακίνητα, ειδικότερα

για εκείνα που ανταποκρίνονται στις

ανάγκες των αποδήμων και των επαγγελματιών

που αναζητούν ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης,

ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης. Μικτής

χρήσης αναπτύξεις νέας γενιάς μπορούν να

κάνουν την εμφάνισή τους στην Κύπρο. Θα

συνδυάζουν απρόσκοπτα χώρους διαβίωσης,

εργασίας και αναψυχής, δημιουργώντας

ζωντανές, αυτόνομες κοινότητες και νέους

πόλους έλξης στο νησί. Η βιωσιμότητα δεν

αποτελεί πλέον απλώς μια επιλογή, αλλά

συνιστά αναγκαιότητα για το μέλλον της

ανάπτυξης ακινήτων. Καθώς η ζήτηση για

ενεργειακή αποδοτικότητα αυξάνεται, βλέπουμε

να διανοίγεται μια μεγάλη ευκαιρία για

να ενσωματωθούν βιώσιμες πρακτικές και

«πράσινα» υλικά στα κυπριακά έργα.

86

ΣΤΑΘΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Η ΚΥΠΡΟΣ


αυτή την περίοδο; Τι θα συμβουλεύατε

τους εν δυνάμει επενδυτές να

προσέξουν;

Στην Κύπρο η επένδυση σε ακίνητα είναι

ελκυστική λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής

της θέσης, της σταθερής οικονομίας

και των ευνοϊκών φορολογικών κινήτρων,

συμπεριλαμβανομένων της απουσίας φόρου

κληρονομιάς, του χαμηλού εταιρικού φόρου,

του πλαισίου πνευματικής ιδιοκτησίας και

ούτω καθεξής. Ο αυξανόμενος τουρισμός,

η δυναμική αγορά ενοικίων και η συνεχής

ανάπτυξη των υποδομών καθιστούν την

Κύπρο προορισμό με ισχυρή επενδυτική προοπτική.

Την τελευταία δεκαετία, και ιδιαίτερα

τα τελευταία χρόνια, η Κύπρος προσελκύει

άτομα και επιχειρήσεις με όραμα και προοδευτική

σκέψη, δημιουργώντας μια ζωντανή

και συλλογική κοινότητα. Αυτό το περιβάλλον

ενισχύει τη δικτύωση, τη δημιουργικότητα

και την ανάπτυξη. Ωστόσο, οι επενδυτές θα

πρέπει να επικεντρωθούν στην επιλογή της

σωστής τοποθεσίας, κατανοώντας τις τάσεις

της αγοράς και διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση

με τους νομοθετικούς κανονισμούς για

καλύτερες αποδόσεις.

ΣΥΜΜΑΧΟΣ Η ΤΝ

Πώς η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών

και της Τεχνητής Νοημοσύνης μεταμορφώνει

τον κλάδο των ακινήτων; Ποιες

οι δράσεις του Ομίλου σας προς τη μετάβαση

στη νέα ψηφιακή εποχή;

Τα εργαλεία που λειτουργούν βάσει της

Τεχνητής Νοημοσύνης φέρνουν επανάσταση

στη διαχείριση ακινήτων, επιτρέποντας πιο

αποτελεσματικές διαδικασίες και σηματοδοτώντας

καλύτερες εμπειρίες για τους ενοικιαστές.

Στο νέο μας πρότζεκτ, θα χρησιμοποιήσουμε

αναλύσεις που υποστηρίζονται από

ΤΝ για τη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης

ενέργειας και τη μείωση του κόστους.

Χρησιμοποιούμε λύσεις Τεχνητής Νοημοσύνης

για να μετασχηματίσουμε τις δραστηριότητές

μας στους τομείς του μάρκετινγκ και

των πωλήσεων, καθιστώντας το περιεχόμενό

μας πιο δυναμικό. Η Τεχνητή Νοημοσύνη

διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προβολή

ενός ακινήτου, βελτιώνοντας τη συνολική

εμπειρία. Αυτή την περίοδο αναπτύσσουμε

εικονικές περιηγήσεις και, αξιοποιώντας την

Τεχνητή Νοημοσύνη, δίνουμε τη δυνατότητα

σε πιθανούς αγοραστές να εξερευνήσουν

ακίνητα εξ αποστάσεως, προσφέροντάς τους

μια ρεαλιστική και συνάμα συναρπαστική

εμπειρία.


ουσιώδη ρόλο στην πορεία της

Κύπρου προς την πράσινη μετάβαση

συγκαταλέγεται και ο κλάδος των ακινήτων.

Σε ποιες ενέργειες προβαίνει ο

Όμιλός σας προς αυτή την κατεύθυνση;

Θεωρείτε πως η κυπριακή αγορά ακινήτων

προσαρμόζεται ικανοποιητικά στις

νέες απαιτήσεις;

Η βιωσιμότητα βρίσκεται στον πυρήνα όλων

των έργων του Ομίλου μας. Χρησιμοποιούμε

βιώσιμα υλικά, ενεργειακά αποδοτικές

λύσεις και προηγμένες τεχνολογίες, για να

ελαχιστοποιήσουμε τα απόβλητα και να

μειώσουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα.

Κάθε ανάπτυξη περιλαμβάνει εκτεταμένους

χώρους πρασίνου και αποκατάσταση του

τοπίου, μεγιστοποίηση του φυσικού φωτός

και ενσωμάτωση έξυπνων συστημάτων για

ενεργειακή βελτιστοποίηση σε πραγματικό

χρόνο. Όλα τα έργα μας διαθέτουν Πιστοποιητικό

Ενεργειακής Απόδοσης AA+, μειώνοντας

σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας

και τις εκπομπές ρύπων.

THUMBS UP ΓΙΑ

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Κεφάλαιο «Τοπική Αυτοδιοίκηση». Ποια

η άποψή σας για τις αλλαγές που επιφέρει

η εφαρμογή της Μεταρρύθμισης για

τους επαγγελματίες του κατασκευαστικού

τομέα; Θα καταστούν οι διαδικασίες

ταχύτερες και πιο ευέλικτες;

Στη Marfields Group αντιλαμβανόμαστε

θετικά τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η ενοποίηση των υπηρεσιών

κάτω από μια «ενιαία στέγη» και η εισαγωγή

του συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» για τις

αιτήσεις πολεοδομικών αδειών αποτελούν

σημαντικά βήματα προόδου. Αυτές οι αλλαγές

θα πρέπει να εξορθολογίσουν τις διαδικασίες,

καθιστώντας τις πιο γρήγορες και

πιο ευέλικτες για τους επαγγελματίες στον

κατασκευαστικό τομέα. Περιορίζοντας τα

γραφειοκρατικά εμπόδια και βελτιώνοντας

τον συντονισμό μεταξύ των τοπικών αρχών,

αναμένουμε ταχύτερες εγκρίσεις και πιο

αποτελεσματική διαχείριση έργων. Συνολικά,

αυτές οι μεταρρυθμίσεις αναμένεται να ενισχύσουν

την ικανότητά μας να παραδίδουμε

έργα έγκαιρα και να προσαρμοζόμαστε πιο

ομαλά στις ρυθμιστικές απαιτήσεις.

«ΝΑΙ» ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ

ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Πώς αξιολογείτε τα κίνητρα / σχέδια που

έχουν εξαγγελθεί από πλευράς Κυβέρνησης

ως προς την ενίσχυση του κλάδου;

Θεωρούμε ότι τα κίνητρα και τα σχέδια της

Κυβέρνησης για τον κατασκευαστικό τομέα

είναι πολύ υποσχόμενα και στρατηγικά

ωφέλιμα. Με την απλοποίηση των διαδικασιών

και την παροχή οικονομικής στήριξης,

τα μέτρα αυτά αναμένεται να τονώσουν τη

δραστηριότητα του κλάδου. Πιστεύουμε ότι

αυτές οι πρωτοβουλίες θα συμβάλουν στην

επέκταση της προσφοράς κατοικιών και στη

δημιουργία πιο προσιτών επιλογών στέγασης.

Με βελτιωμένη υποστήριξη και εξορθολογισμένους

κανονισμούς, θα είναι πιο

εύκολο για τους επιχειρηματίες ανάπτυξης

γης να αναλάβουν νέα έργα και να ανταποκριθούν

αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις

στέγασης, προς όφελος τόσο της βιομηχανίας

όσο και των εν δυνάμει αγοραστών.

ΠΛΟΥΣΙΟ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟ

ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ

Τι είδους ακίνητα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο

του Ομίλου σας;

Ο Όμιλος Marfields παρέχει ένα ευρύ

φάσμα οικιστικών ακινήτων, συμπεριλαμβανομένων

διαμερισμάτων, branded

residences και εκλεκτών ρετιρέ. Στο τελευταίο

μας έργο, το GAIA, δημιουργήσαμε

μια μοναδική συλλογή διαμερισμάτων με

ιδιωτικούς υπαίθριους χώρους (πάτιο)

και άμεση πρόσβαση σε καταπράσινους,

ειδικά διαμορφωμένους κήπους και πισίνα.

Με προσήλωση στην αριστεία, ο Όμιλος

Marfields προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες,

από το στάδιο του σχεδιασμού έως

την κατασκευή, δημιουργώντας ακίνητα

που επαναπροσδιορίζουν την έννοια της

πολυτελούς διαβίωσης.

Σε ποιες περιοχές της Κύπρου ή του

εξωτερικού υπάρχουν ακίνητα του Ομίλου

σας; Εξετάζετε το ενδεχόμενο να

αναπτυχθείτε και σε άλλες περιοχές;

Τα ακίνητα του Ομίλου, συμπεριλαμβανομένων

των Olympic Residence, The Ritz-

Carlton Residences, GAIA στη Λεμεσό και

Central Park Residences στη Λευκωσία,

αποτελούν πλέον σημεία αναφοράς στον

τομέα της πολυτελούς διαβίωσης, έχοντας

καθιερώσει νέες τάσεις στον κλάδο. Ενώ

εξακολουθούμε να εστιάζουμε στη Λεμεσό,

είμαστε ανοιχτοί στη διερεύνηση ευκαιριών

σε άλλες πόλεις. Πρόσφατα, επεκτείναμε

μάλιστα τις δραστηριότητές μας στην

Απουλία της Ιταλίας.

Ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά

των έργων σας;

Ο Όμιλος Marfields φημίζεται για τον σχεδιασμό

και την ανάπτυξη πολυώροφων

οικιστικών έργων που προσφέρουν τις

πιο σύγχρονες και προηγμένες ανέσεις,

lifestyle concepts και μοναδικές υπηρεσίες.

Όπως προανέφερα, μέσα από την παροχή

των σωστών προϊόντων δημιουργούμε αξία

στους πελάτες μας, διασφαλίζοντας την

εμπορευσιμότητα των κατοικιών.

ΔΎΟ ΔΕΚΑΕΤΊΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

Πόσο ικανοποιημένος είστε από την

επενδυτική δραστηριότητα από εγχώριους

και ξένους αγοραστές;

Εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, η Marfields

είναι γνωστή για την παροχή έργων κορυφαίας

ποιότητας με εξαιρετικό σχεδιασμό,

υλικά και κατασκευή, όλα με μια αίσθηση

«θερέτρου». Αυτό μας έχει καταστήσει αγαπημένη

επιλογή τόσο για εγχώριους όσο

και για διεθνείς επενδυτές και αγοραστές.

Εκτιμούμε πραγματικά κάθε πελάτη και

στοχεύουμε να ξεπεράσουμε τις προσδοκίες

του με κάθε νέο έργο. Τα μοναδικά

μας ακίνητα προσελκύουν ένα ευρύ φάσμα

αγοραστών από όλο τον κόσμο και η ισχυρή

ζήτηση δείχνει ότι δημιουργούμε με επιτυχία

προϊόντα που καλύπτουν διαφορετικές

ανάγκες και προτιμήσεις.

Με ποια αρχιτεκτονικά γραφεία συνεργάζεστε

και ποιους παράγοντες λαμβάνετε

υπόψη κατά τον σχεδιασμό ενός

έργου;

Στον Όμιλό μας είμαστε υπερήφανοι για τις

δυναμικές ομάδες που αναπτύξαμε εσωτερικά,

τη Marfields Design και τη Marfields

Construction καθώς και για τις συνεργασίες

μας με κορυφαίες διεθνείς εταιρείες και

καλλιτέχνες. Για παράδειγμα, στο The Ritz-

Carlton Residences στη Λεμεσό, συνεργαστήκαμε

με την Kristina Zanic Design

Consultants, λαμβάνοντας υπόψη την απαράμιλλη

σχεδιαστική τους τεχνογνωσία.

Συνεργαζόμαστε, επίσης, με εγνωσμένου

κύρους αρχιτέκτονες, όπως ο Moshe Zur,

ο οποίος έχει σχεδιάσει πάνω από 1.000

βραβευμένα έργα παγκοσμίως, και το

De.Tales, το στούντιο με έδρα το Μιλάνο με

επικεφαλής τον Giuseppe Varsavia. Επί του

παρόντος, συνεργαζόμαστε με τη βραβευμένη

εταιρεία φωτισμού Expoligh, με σκοπό

να εμφυσήσουμε την καινοτομία στο τοπίο

της Λεμεσού, αξιοποιώντας προηγμένο

φωτισμό και τεχνολογία. Εκτιμούμε κάθε

συνεργάτη για τον επαγγελματισμό και την

τεχνογνωσία που προσθέτει στα έργα μας.



60

ΕΡΓΑ

2006 5

87

ALTAMIRA REAL ESTATE

ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΊΑ

ΤΟΥ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Η Altamira Real Estate εδραιώθηκε και

παραμένει σταθερά η νούμερο 1 επιλογή

του νησιού!

Με έξι χρόνια κυρίαρχης παρουσίας

στην κυπριακή αγορά, η Altamira

Real Estate δικαίως αναγνωρίζεται

ως η κορυφαία πλατφόρμα διαχείρισης

ακινήτων στη χώρα μας, με

πέραν των 5000 ακινήτων στο χαρτοφυλάκιό της

και πλούσια εμπειρία, μέσα από τις χιλιάδες πωλήσεις

που καταγράφει στο ενεργητικό της.

H Altamira Real Estate εδραιώθηκε και παραμένει

σταθερά η νούμερο ένα επιλογή στον τομέα των

ακινήτων, με πωλήσεις πέραν των 9000 ακινήτων

που αντιστοιχούν σε €1,5 δισεκατομμύρια. Παρά το

μέγεθος και τον μεγάλο κύκλο εργασιών της, παραμένει

σταθερά προσηλωμένη στην προσπάθειά της

να προσφέρει υψηλού επιπέδου εξατομικευμένη

εξυπηρέτηση, από το πρώτο τηλεφώνημα μέχρι

και την πώληση του ακινήτου. Σήμερα, η εταιρεία

αποτελεί την κορυφαία επιλογή για κάθε ιδιώτη και

επιχειρηματία ανάπτυξης γης, ο οποίος αναζητεί τις

κατάλληλες επενδυτικές ευκαιρίες και έναν έμπιστο

συνεργάτη.

Η εταιρεία αποτελεί έναν ισχυρό στρατηγικό σύμμαχο

για Κύπριους και ξένους επενδυτές, με την

παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών που αφορούν

88

συνολικά όλους τους πυλώνες διαχείρισης και

πώλησης ακινήτων. Επιπλέον, διαθέτει το ισχυρότερο

δίκτυο πωλήσεων με περισσότερα από 100

εξειδικευμένα στελέχη, συνεργάτες, μεσίτες και

αντιπροσώπους σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου,

που καλύπτουν όλο το φάσμα δυνητικών πελατών,

προσφέροντας ολοκληρωμένες λύσεις για κάθε

ενδιαφερόμενο.

ΈΝΑ ΠΟΛΥΣΥΛΛΕΚΤΙΚΌ

ΧΑΡΤΟΦΥΛΆΚΙΟ ΓΙΑ ΌΛΕΣ

ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ ΑΝΆΓΚΕΣ

Η Altamira Real Estate διαθέτει ένα ταχέως αναπτυσσόμενο

και πολυσυλλεκτικό χαρτοφυλάκιο

που περιλαμβάνει οικιστικά, εμπορικά, βιομηχανικά

ακίνητα, γραφειακούς χώρους, έργα ανάπτυξης,

τεμάχια γης σε αστικές, προαστιακές και αγροτικές

περιοχές, και προσφέρει στο κοινό πληθώρα επενδυτικών

επιλογών για όλες τις ανάγκες. Αναζητώντας

κάποιος σε εβδομαδιαία βάση την ιστοσελίδα

της Altamira Real Estate, ξεχωρίζει ιδιαίτερα ελκυστικές

επενδυτικές ευκαιρίες ακινήτων, με υψηλές

αποδόσεις και άμεσα εισοδήματα από την πρώτη

κιόλας ημέρα της αγοράς.

H Altamira Real

Estate αποτελεί

την κορυφαία

επιλογή για

κάθε ιδιώτη και

επιχειρηματία

ανάπτυξης γης,

ο οποίος αναζητεί

τις κατάλληλες

επενδυτικές

ευκαιρίες και

έναν έμπιστο

συνεργάτη

ONE STOP SHOP ΜΕ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ

ΤΟΝ ΠΕΛΆΤΗ

Κορυφαία προτεραιότητα για την Altamira Real

Estate είναι η αποτελεσματική εξυπηρέτηση πελατών.

Στηριζόμενη στο διεθνώς αναγνωρισμένο

επιχειρησιακό μοντέλο «One Stop Shop», η εταιρεία

προσφέρει άνεση, πρακτικότητα και εξοικονόμηση

χρόνου για τους ενδιαφερόμενους. Παράλληλα,

πρωταρχικός στόχος είναι η λειτουργία μέσα από

διαφανείς διαδικασίες, η αξιοπιστία και ο επαγγελματισμός,

για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των

πελατών της από το πρώτο τηλεφώνημα μέχρι και τη

μεταβίβαση του ακινήτου.

Εξάλλου, η Altamira Real Estate δίνει ιδιαίτερη

έμφαση στην αξιοποίηση της τεχνολογίας, μέσω αναβαθμισμένων

και εξειδικευμένων εργαλείων, για τη

διαχείριση ακινήτων σε όλο τον κύκλο της ζωής τους.

Επιπλέον, η υψηλά καταρτισμένη ομάδα πωλήσεων

της εταιρείας βρίσκεται στο πλευρό των πελατών της

σε όλα τα στάδια, από τον εντοπισμό μέχρι και τη διαχείριση

των ακινήτων της επιλογής τους.

Συγχρόνως, έχοντας αναπτύξει το μεγαλύτερο

εσωτερικό και εξωτερικό δίκτυο υπηρεσιών διαχείρισης

χαρτοφυλακίου (Asset Management), παρέχει

τον πλήρη κύκλο διαχείρισης υπηρεσιών Rental

Management, Property Management, Real Estate

Project Development και Portfolio Management.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ ΔΊΚΤΥΟ

ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ

Η άριστη τεχνογνωσία και η εξειδίκευση της

Altamira Real Estate αποτυπώνεται σε κάθε πτυχή

των δραστηριοτήτων της και ιδιαίτερα στην άρτια

κατάρτιση των 100 και πλέον στελεχών της, τα

οποία είναι έτοιμα ανά πάσα στιγμή να παράσχουν

υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε κάθε στάδιο στον

ενδιαφερόμενο επενδυτή.

Η ομάδα πωλήσεων της Altamira Real Estate προσφέρει

άμεση εξυπηρέτηση και εξειδικευμένες συμβουλές,

μέσα από το τηλεφωνικό κέντρο της στο

+357 22 696 500 και 8000 8200 (χωρίς χρέωση),

από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή, μεταξύ των ωρών

8 π.μ. και 5 μ.μ. Ταυτόχρονα, δίνεται η δυνατότητα

διευθέτησης ξενάγησης στο ακίνητο της επιλογής

του επενδυτή, με τη συνοδεία στελεχών των επαρχιακών

ομάδων πωλήσεων.

Η Altamira Real Estate διαθέτει, επίσης, τη μεγαλύτερη

εξειδικευμένη ομάδα εκτιμήσεων, η οποία

αποτελείται, ως γνωστόν, από εγκεκριμένους εκτιμητές

και συμβούλους -μέλη του Royal Institution of

Chartered Surveyors (RICS) και του Επιστημονικού

Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ)- και έχει την

ευθύνη για διάθεση των ακινήτων στις αντικειμενικές

τιμές της αγοράς, που ανταποκρίνονται στην

πραγματική αξία κάθε προς πώληση ακινήτου.

ΟΙ ΤΡΊΤΕΣ ΤΗΣ ALTAMIRA

REAL ESTATE

Οι Τρίτες ανήκουν στην Altamira. Η συνήθεια που

έγινε θεσμός, έπειτα από έξι και πλέον χρόνια, είναι

η ημέρα της εβδομάδας που είναι συνυφασμένη

με τις νέες αναρτήσεις ακινήτων που διαθέτει προς

πώληση η Altamira Real Estate. Με μοναδικές εβδομαδιαίες

ευκαιρίες και μια τεράστια γκάμα επιλογών

στις πιο ελκυστικές τιμές, οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές

μπορούν να εντοπίσουν το ακίνητο της επιλογής

τους στην πιο συμφέρουσα τιμή.

ΒΡΊΣΚΕΣΑΙ ΜΌΛΙΣ ΈΝΑ

«ΚΛΙΚ» ΜΑΚΡΙΆ ΑΠΌ

ΤΟ ΑΚΊΝΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΉΣ ΣΟΥ

Η ιστοσελίδα www.altamirarealestate.com.cy

αποτελεί τη ναυαρχίδα των δραστηριοτήτων της

εταιρείας. Μια σύγχρονα σχεδιασμένη ψηφιακή

πύλη, με εύχρηστο περιβάλλον πλοήγησης, παρέχει

στους χρήστες τη δυνατότητα να αναζητήσουν τις

πλούσιες επιλογές ακινήτων σε όλες τις ψηφιακές

συσκευές. Η ιστοσελίδα της Altamira Real Estate

είναι διαθέσιμη στην ελληνική και στην αγγλική

γλώσσα, και προσφέρει στους χρήστες πρόσβαση

89


Παραθαλάσσιο τεμάχιο γης, Σοφτάδες

Sandy Beach Villas

σε ψηλής ποιότητας φωτογραφίες, στοιχεία,

χάρτες και προδιαγραφές για ευρύ φάσμα των

ακινήτων που διατίθενται προς πώληση. Ακόμα, η

ιστοσελίδα αξιοποιεί τεχνολογία αιχμής, δίνοντας

την ευκαιρία στους ενδιαφερόμενους να περιηγηθούν

ψηφιακά σε επιλεγμένα ακίνητα, μέσα από τη

χρήση εξειδικευμένου λογισμικού 3D Virtual Tours.

Επίσης, οι επισκέπτες μπορούν να εγγραφούν στο

εξειδικευμένο ενημερωτικό δελτίο της Altamira

Real Estate, προκειμένου να λαμβάνουν άμεσα

πληροφόρηση σχετικά με τις διαθέσιμες προσφορές

και εκστρατείες, ενώ μπορούν να δημιουργήσουν

τον δικό τους «My Altamira» λογαριασμό με

πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες.

TO ΠΡΏΤΟ OPEN DAY

ΕΊΝΑΙ ΓΕΓΟΝΌΣ

Από το δεύτερο δεκαπενθήμερο Ιουνίου, η

Altamira Real Estate εισήγαγε έναν νέο πρωτοποριακό

θεσμό στην αγορά ακινήτων, με τη

διοργάνωση του 1ου Open Day σε τουριστικό

κατάλυμα στην Τερσεφάνου. Για πρώτη φορά, οι

ενδιαφερόμενοι είχαν τη δυνατότητα άμεσης επί

τόπου αγοράς του ακινήτου της επιλογής τους. Μια

ακόμη καινοτομία από την ομάδα πωλήσεων της

Altamira ήταν η ετοιμασία δύο πλήρως επιπλωμένων

διαμερισμάτων, ως παραδείγματα οικιστικών

μονάδων πλήρους λειτουργίας, προκειμένου οι

ενδιαφερόμενοι να μελετήσουν τις προοπτικές

τους, προτού προχωρήσουν στην αγορά τους. Το

κοινό αγκάλιασε τη νέα πρωτοβουλία της εταιρείας

με παρουσία που ξεπέρασε κάθε προσδοκία, με

αποτέλεσμα όλα τα ακίνητα που διατέθηκαν να

πωληθούν σε χρόνο ρεκόρ. Στα πλάνα της Altamira

Real Estate το επόμενο χρονικό διάστημα βρίσκεται

η πραγματοποίηση και άλλων παρόμοιων ανοικτών

εκδηλώσεων για το κοινό.

ΔΙΑΜΕΡΊΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΎΛΕΙΣ ΣΕ

ΠΑΡΑΛΙΑΚΈΣ ΠΕΡΙΟΧΈΣ

Η ομάδα της Altamira Real Estate έχει ξεκινήσει

ήδη την ετοιμασία ενός χαρτοφυλακίου διαμερισμάτων

και επαύλεων, το οποίο περιλαμβάνει

πέραν των 1000 οικιστικών μονάδων σε τουριστικά

συγκροτήματα, σε δημοφιλείς παραλιακές

περιοχές του νησιού, που θα διατίθενται σταδιακά

στην αγορά το επόμενο διάστημα.

Οι πρώτες δύο συλλογές ακινήτων παρουσιάστηκαν

αρχές του φετινού καλοκαιρού με πέραν

των 60 διαμερισμάτων και επαύλεων σε τουριστικά

συγκροτήματα παραλιακών περιοχών, όλα

ετοιμοπαράδοτα, ανακαινισμένα σε πολύ καλή

κατάσταση συντήρησης και, όπως πάντα, στις

πιο προσιτές τιμές.

Στην πανέμορφη Πόλη Χρυσοχούς της Επαρχίας

Πάφου, ξεχωρίζει συγκρότημα επαύλεων

σε απόσταση αναπνοής από τη θάλασσα. Οι

επαύλεις ανεγέρθηκαν το 2010 και αποτελούν

μέρος της ανάπτυξης ‘‘SANDY BEACH VILLAS’’,

το οποίο αποτελείται συνολικά από 20 επαύλεις.

Η Altamira Real Estate διαθέτει μέρος των επαύλεων,

οι οποίες είναι μοναδικές στο είδος τους

με ασύγκριτη θέα και φυσική ομορφιά.

ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΜΕ

ΠΑΡΑΘΑΛΆΣΣΙΟ ΤΕΜΆΧΙΟ

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ ΣΟΦΤΆΔΕΣ

Μια επενδυτική ευκαιρία, με τεράστιες προοπτικές

ανάπτυξης, παρουσιάζει στην επαρχία

Λάρνακας η Altamira Real Estate. Η εταιρεία

διαθέτει προς πώληση ένα μοναδικό στο είδος

του τεμάχιο γης, με εμβαδόν 189.000 τ.μ. και

πρόσωπο 410 μέτρα, στην όμορφη παραλία των

Σοφτάδων.

Η θαλάσσια ακτογραμμή της Κύπρου αποτελεί

πόλο έλξης για χιλιάδες ντόπιους και ξένους επισκέπτες

κάθε χρόνο. Ανάμεσα στις ξεχωριστές

και αναπτυσσόμενες παραθαλάσσιες περιοχές

του νησιού είναι και η περιοχή των Σοφτάδων,

η οποία εξελίσσεται σε σταθερό προορισμό επισκεπτών

που αγαπούν τη φύση και ιδιαίτερα τα

θαλάσσια σπορ.

Το ακίνητο εμπίπτει στις τουριστικές ζώνες Τ2ε

και Τ2α, προσφέροντας τη δυνατότητα για μια

ευρεία γκάμα αναπτύξεων, όπως ξενοδοχεία,

τουριστικά χωριά, επαύλεις, αθλητικά κέντρα

κ.ά., ενώ τα τεμάχια αποτελούν μέρος εκδομένης

άδειας ελλιμενισμού για 150 σκάφη, η οποία

δύναται να τροποποιηθεί στη βάση συγκεκριμένων

προϋποθέσεων.

ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ

Η Altamira Real Estate αποτελεί τη μεγαλύτερη

πλατφόρμα ακινήτων της Κύπρου, η οποία

διαχειρίζεται τα χαρτοφυλάκια ακινήτων της

doValue Cyprus και διαθέτει το μεγαλύτερο

δίκτυο πωλήσεων στο νησί. Είναι μέλος του

διεθνούς Ομίλου doValue, του μεγαλύτερου

ομίλου διαχείρισης δανείων και ακινήτων στη

Νότια Ευρώπη με έδρα την Ιταλία και με υπό

διαχείριση περιουσιακά στοιχεία περί των €120

δισεκατομμυρίων, ο οποίος κατέχει κυρίαρχη

θέση σε Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα και

Κύπρο.


Μεγάλου Αλεξάνδρου 1, 2253, Λατσιά,

Λευκωσία

Τ: 8000 8200 και 22 696 500

E: realestate@cy.altamiraam.com

W: www.altamirarealestate.com.cy

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

90

91

GOGORDIAN REAL ESTATE

ΣΎΜΜΑΧΌΣ ΣΑΣ ΣΤΗΝ

ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΟΥ

Η έμπειρη ομάδα των επαγγελματιών

συμβούλων της GoGordian, καθοδηγεί

με διαφάνεια και ακεραιότητα τους

υποψήφιους αγοραστές, στην επιλογή του

ακινήτου που ταιριάζει στις ανάγκες τους.

Με εξειδικευμένη γνώση, διαφάνεια και

ξεκάθαρες διαδικασίες, η αγορά ακινήτου

καθίσταται μια ομαλή εμπειρία.

Η

αγορά

92

Kτήριο στους Αγίους Ομολογητές, Λευκωσία

ενός ακινήτου, είτε αφορά

επενδυτική πράξη είτε αναπτυξιακή

πρωτοβουλία, προϋποθέτει

ενδελεχή έρευνα και άριστη γνώση

των συνθηκών, αλλά και των προοπτικών

της αγοράς. Η εμπειρογνωμοσύνη και

η αξιοπιστία ενός συνεργάτη σε ό,τι αφορά στις

πωλήσεις ακινήτων συμβάλλει καθοριστικά,

αφενός στην εξεύρεση του κατάλληλου ακινήτου

και αφετέρου στην ομαλή και γρήγορη διεκπεραίωση

της πράξης.

ΤΑΧΕΊΑ ΚΑΙ ΆΜΕΣΗ

ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΏΝ

Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να προγραμματίσει

μια επίσκεψη στο ακίνητο, όποια ώρα και

μέρα τον βολεύει, με τη συνοδεία του υπεύθυνου

συμβούλου πωλήσεων της GoGordian.

Σε περίπτωση υποβολής προσφοράς, ο πελάτης

λαμβάνει άμεσα απάντηση καθώς και διευκρινίσεις

σε τυχόν ερωτήματα.

ΠΛΟΎΣΙΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΆΚΙΟ

ΑΚΙΝΉΤΩΝ

Το χαρτοφυλάκιο της GοGordian αποτελείται από

οικιστικά, τουριστικά, εμπορικά, αναπτυξιακά

οικόπεδα, αγροτικά τεμάχια, κτήρια, αποθήκες,

γραφεία, καταστήματα, ξενοδοχεία και τουριστικά

θέρετρα σε τιμές προσιτές για κάθε ενδιαφερόμενο,

ώστε να μπορούν να καλύψουν κάθε

επιμέρους ανάγκη και επιχειρηματικό σχεδιασμό.

Αυτό που κάνει την GoGordian Real Estate να

ξεχωρίζει, πέρα από το διευρυμένο χαρτοφυλάκιο

ακινήτων σε προνομιούχες τοποθεσίες σε

όλη την Κύπρο, είναι η επαγγελματική και ταχεία

εξυπηρέτηση των πελατών, πάντα με προτεραιότητα

τη διαφάνεια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας σημαντικός αριθμός

ακινήτων, που περιλαμβάνεται στο χαρτοφυλάκιο

της GoGordian, βρίσκεται σε κεντρικά αλλά

και σε παραθαλάσσια σημεία, και απευθύνεται

τόσο σε ιδιώτες όσο και σε επενδυτές που αποζητούν

σταθερά υψηλά εισοδήματα.

ΕΜΠΟΡΙΚΆ ΚΤΉΡΙΑ ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΊΑ

Κτήριο στους Αγίους Ομολογητές, Λευκωσία

(Αρ. αναφοράς: 6573, €2.700.000)

Εξαώροφο εμπορικό κτήριο στους Αγίους Ομολογητές,

στην καρδιά του εμπορικού κέντρου

της Λευκωσίας, χτισμένο σε τεμάχιο με συνολικό

εμβαδόν 607 τ.μ. Το ισόγειο αποτελείται από

κατάστημα με μεσοπάτωμα, ενώ οι υπόλοιποι

πέντε όροφοι είναι πανομοιότυποι και ο καθένας

αποτελείται από χώρο γραφείου, μικρή κουζίνα

και τουαλέτες. Το κτήριο διαθέτει εμβαδόν εσωτερικών

χώρων 1,060 τ.μ., καλυμμένες βεράντες

94 τ.μ., μεσοπάτωμα 117 τ.μ., ακάλυπτες βεράντες

64 τ.μ. και υπόγειο 359 τ.μ., που χρησιμοποιείται

ως χώρος στάθμευσης και αποθήκη. Το ακίνητο

διατίθεται διά ελεύθερης και κενής κατοχής.

Κτήριο μεικτής χρήσης στους

Αγίους Ομολογητές, Λευκωσία

(Αρ. αναφοράς: 7946, €4.650.000)

Επταώροφο κτήριο μεικτής χρήσης, με συνολικό

καλυμμένο εμβαδόν 2,130 τ.μ., στους Αγίους

Ομολογητές, επί της Λεωφόρου Γρίβα Διγενή,

στο κέντρο της πόλης. Το κτήριο αποτελείται από

δύο υπόγεια, καταστήματα / γραφεία στο ισόγειο

και γραφεία στους υπόλοιπους έξι ορόφους. Το

ακίνητο αποτελεί ιδανική επενδυτική ευκαιρία

με υψηλή απόδοση, ενώ μέρος του κτηρίου

είναι ήδη μισθωμένο. Οι υπόλοιποι χώροι είναι

διαθέσιμοι.

Γραφείο στον Τρυπιώτη, Λευκωσία

(Αρ. αναφοράς: 8061, €630.000)

Το κτήριο βρίσκεται στην καρδιά του επιχειρηματικού

κέντρου της Λευκωσίας και περιβάλλεται

από όλες τις ανέσεις, υπηρεσίες, εμπορικές και

οικιστικές αναπτύξεις. Αποτελεί ιδανική επενδυτική

ευκαιρία που αφορά γραφειακές εγκαταστάσεις

στον 4ο όροφο κτηρίου στη γνωστή συνοικία

Τρυπιώτη, με εμβαδόν 230 τ.μ. Επωφελείται

τριών θέσεων στάθμευσης στο υπόγειο του

κτηρίου, μονάδων κλιματισμού VRV, παραθύρων

με διπλά τζάμια και διαχωριστικών γραφείων.

Προσφέρεται διά ελεύθερης και κενής κατοχής.

ΟΙΚΌΠΕΔΑ ΓΙΑ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

Τεμάχια στη Δρομολαξιά - Μενεού, Λάρνακα

(Αρ. Αναφοράς: 6869, € 2.955.000)

Δύο γειτονικά τεμάχια στη Δρομολαξιά -Μενεού,

πολύ κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας

και τη Λεωφόρο Μακαρίου. Τα τεμάχια έχουν

συνολικό εμβαδόν 36,999 τ.μ. και συντελεστή

δόμησης 120%. Εμπίπτουν στη ζώνη ειδικών

εγκαταστάσεων του αεροδρομίου που έχει

παρόμοια χαρακτηριστικά με μια εμπορική ζώνη.

Το ακίνητο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναπτυχθούν

κατοικίες και διαμερίσματα, μπουτίκ

ξενοδοχεία, καταστήματα, γραφεία, υπεραγορές,

επιχειρήσεις εξειδικευμένης χρήσης (ενοικιάσεις

αυτοκινήτων / χώροι στάθμευσης), αθλητικές

εγκαταστάσεις ή αίθουσες ψυχαγωγίας.

Η απλοποίηση

των διαδικασιών

και η ποιότητα των

προσφερόμενων

υπηρεσιών

αποτελούν εχέγγυα

για τη δημιουργία

ανταγωνιστικού

πλεονεκτήματος,

καθιστώντας

την GoGordian

τον κορυφαίο

προορισμό για

απόκτηση ακινήτου

Έντεκα τεμάχια στην Αναβαργό, Πάφος

(Αρ. Αναφοράς: 7455, €2.800.000)

Σε μια ονειρική τοποθεσία με φόντο τη θάλασσα,

το ακίνητο, που αποτελείται από έντεκα τεμάχια,

είναι η ιδανική ευκαιρία για διαχωρισμό οικοπέδων,

ανάπτυξη πολυτελών κατοικιών ή κατασκευή

κέντρου υγείας.

Τα τεμάχια βρίσκονται κοντά στο Γενικό Νοσοκομείο

Πάφου και τη Λεωφόρο Μεσόγης. Προσφέρουν

εγγύτητα σε όλες τις ανέσεις και εύκολη

πρόσβαση στον αυτοκινητόδρομο.

Eνοποιημένα, τα τεμάχια έχουν συνολικό εμβαδόν

100,406 τ.μ. Τα τεμάχια 258 και 549 είναι

μερίδια 96% το καθένα. Έχει υποβληθεί αίτηση

για πολεοδομική άδεια, για διαχωρισμό της γης

σε 44 οικόπεδα.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΆ ΣΥΓΚΡΟΤΉΜΑΤΑ

Τουριστικό συγκρότημα διαμερισμάτων

στην Πόλη Χρυσοχούς, Πάφος

(Αρ. Αναφοράς: 8477, €4.000.000)

Το ακίνητο είναι μερίδιο 84% ενός τουριστικού

συγκροτήματος στην Πόλη Χρυσοχούς. Βρίσκεται

πολύ κοντά από το κέντρο της Πόλης Χρυσοχούς,

την παραλία και το λιμάνι στο Λατσί. Ολόκληρο

το συγκρότημα περιλαμβάνει 10 ξεχωριστά κτήρια

επιπλωμένων διαμερισμάτων (συνολικά 125

μονάδες) και κοινόχρηστους χώρους (2 πισίνες,

γήπεδο τένις / μπάσκετ / μίνι ποδοσφαίρου και

παιδική χαρά).

Η GoGordian κατέχει το 84% του συνόλου του

έργου που αντιστοιχεί σε 97 στούντιο διαμερίσματα,

ένα εστιατόριο, δύο εμπορικούς χώρους

(καταστήματα) και ένα σαλόνι / χώρο υποδοχής.

Το ακίνητο λειτουργεί ως ξενοδοχειακά - εξο-

Γραφείο στον Τρυπιώτη, Λευκωσία

Τουριστικό συγκρότημα στην Πόλη Χρυσοχούς

93


Bίλα στο Νέο Χωριό, Πάφος

11 τεμάχια στην Αναβαργό, Bίλα Πάφος στο Νέο Χωριό, Πάφος

χικά διαμερίσματα.

Είναι ιδανική ευκαιρία για επένδυση με

υψηλά έσοδα από ενοίκια.

ΟΝΕΙΡΙΚΈΣ ΕΠΑΎΛΕΙΣ

ΠΟΛΥΤΕΛΕΊΑΣ ΣΕ

ΠΑΡΑΘΑΛΆΣΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΈΣ

Παραθαλάσσια βίλα στο Λατσί, Πάφος

(Αρ. αναφοράς: 7620, €1.200.000)

Αυτή η εντυπωσιακή παραθαλάσσια πολυτελής

βίλα στο Λατσί έχει καλυμμένο εμβαδόν 207

τ.μ. και είναι χτισμένη σε οικόπεδο 895 τ.μ.

Αποτελείται από τρία υπνοδωμάτια και πέντε

μπάνια, ευρύχωρους, φωτεινούς χώρους

καθιστικού και ψυχαγωγίας, μεγάλα μπαλκόνια,

υπέροχο roof garden, πισίνα υπερχείλισης

και μεγάλο κήπο. Υπάρχει επίσης μεγάλο

υπόγειο με δύο επιπλέον δωμάτια, τα οποία

μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι

ψυχαγωγίας, ως γραφείο ή ως γυμναστήριο.

Bίλα στο Νέο Χωριό, Πάφος

(Αρ. αναφοράς: 8012, €1.250.000)

Έπαυλη με πισίνα, χτισμένη σε οικόπεδο

14,382 τ.μ. στο Νέο Χωριό στην Πάφο. Το

ακίνητο απολαμβάνει πανοραμική θέα στην

ακτή της χερσονήσου και περιβάλλεται από

εκπληκτική φυσική ομορφιά.

Διαθέτει πληθώρα βοηθητικών χώρων,

όπως σάουνα, εξωτερική αυλή, κιόσκι, χώρο

μπάρμπεκιου και στεγασμένους χώρους

στάθμευσης.

Η έπαυλη έχει καλυμμένο εμβαδόν 220 τ.μ.

και αποτελείται από ενιαίο χώρο τραπεζαρίας,

κουζίνα, σαλόνι με τζάκι, σάουνα, τρία

υπνοδωμάτια, τρία μπάνια και βεράντα.

94

Βρίσκεται 800 μ. από το κέντρο του χωριού

και τον δρόμο Νέου Χωριού - Πόλης Χρυσοχούς.

Προσφέρει εγγύτητα σε ανέσεις, όπως

μίνι μάρκετ, παραδοσιακές ταβέρνες και

καφετέριες. Η πλησιέστερη παραλία απέχει

7 λεπτά με το αυτοκίνητο.

ΕΞΟΧΙΚΆ ΔΙΑΜΕΡΊΣΜΑΤΑ

ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΑΡΆ

Διαμέρισμα 1 υπνοδωματίου στο Coralli

Spa Resort and Residence στον Πρωταρά,

Αμμόχωστος

(Αρ. Αναφοράς: 9047, €175.000)

Mε φόντο τα καταγάλανα νερά του Πρωταρά,

τα εξοχικά διαμερίσματα στο Coralli

Spa Resort and Residence αποτελούν τον

ιδανικό προορισμό.

Το Coralli είναι παραθαλάσσιο συγκρότημα

διαμερισμάτων (Block A και Block B) στο τουριστικό

κέντρο, λίγα μόλις βήματα μακριά από

την παραλία Βυζάκια και σε κοντινή απόσταση

από τον περίφημο αμμώδη κόλπο Fig Tree.

Το συγκεκριμένο διαμέρισμα (Α112) ενός

υπνοδωματίου, με πλευρική θέα στη

θάλασσα, βρίσκεται στον τρίτο όροφο του

Βlock Α και είναι πλήρως επιπλωμένο με

μοντέρνο σχεδιασμό.

Το Coralli επωφελείται από δύο κοινόχρηστες

πισίνες, γυμναστήριο, σπα και γήπεδο

τένις. Περιβάλλεται από όλες τις ανέσεις,

όπως εστιατόρια, σούπερ μάρκετ, μπαρ,

νοσοκομείο και φαρμακεία. Το διαμέρισμα

δεν έχει ξεχωριστό τίτλο ιδιοκτησίας. Η

πώληση θα γίνει με μεταβίβαση μεριδίου και

συμφωνία διανομής.

ΑΠΟΘΉΚΕΣ

Βιομηχανικές Αποθήκες στο Δάλι,

Λευκωσία (Αρ. Αναφοράς: 8163

€1.070.000)

Το ακίνητο αποτελείται από δύο ενοποιημένες

αποθήκες που βρίσκονται στην πιο αναπτυγμένη

βιομηχανική περιοχή, σε κομβικό σημείο

του Ιδαλίου και σε απόσταση 500 μ. από την

οικιστική περιοχή Καλλιθέας. Το ακίνητο αφορά

μερίδιο 45,48% ενός βιομηχανικού κτηρίου.

Εσωτερικά η αποθήκη αποτελείται από μεγάλο

ενιαίο χώρο με ημιώροφο και διοικητικούς

χώρους. Οι διοικητικοί χώροι περιλαμβάνουν

γραφεία, τουαλέτα και κουζίνα. Επιπλέον,

υπάρχει ανελκυστήρας για τη μεταφορά

εμπορευμάτων και υλικών από και προς τον

ημιώροφο. Έχει εσωτερικό εμβαδόν 880 τ.μ.

ημιώροφο 520 τ.μ. και διοικητικούς χώρους με

εμβαδόν 150 τ.μ. Η μονάδα είναι άμεσα διαθέσιμη

και με συμφωνία διανομής.

Η ΙΔΑΝΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

Η GoGordian αποτελεί προορισμό τόσο για

επένδυση όσο και για ιδιοκατοίκηση. Επιπρόσθετα,

στο χαρτοφυλάκιό της διατίθενται

ακίνητα που εμπίπτουν στο Στεγαστικό Σχέδιο

Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και

Μειονεκτικών Περιοχών, το οποίο παρέχει

Κρατική Χορηγία για απόκτηση κατοικίας

για ιδιοκατοίκηση. Δείτε όλα τα ακίνητα της

GoGordian στο www.gogordian.com

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ:

Ευαγόρου 4, Τ.Κ 2121, Αγλαντζιά,

Λευκωσία

Τ: 7777 5656

W: www.gogordian.com

95

©Copyright

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ 2024

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ

Μέγαρο ΔΙΑΣ

Λεωφ. Άντη Χατζηκωστή & Γωνία Λεωφ. Αρχαγγέλου 31, 2057,

Στρόβολος, Λευκωσία

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ECONOMY TODAY 2024

Ιδρυτής: Άντης Χατζηκωστής

Αρχισυντάκτης Economy Today: Ξένιος Μεσαρίτης

Υπεύθυνη Έκδοσης: Ευδοκία Παπαδοπούλου

Art Director: Ελένη Νικολάου

Art Editor: Κωνσταντίνος Γρηγορίου

Διόρθωση: Άρτεμις Κωνσταντίνου

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Advertising Specialist: Καρολίνα Νεοκλέους

Client Services: Ελισάβετ Ηρακλέους

Μarketing Executive: Κλέλια Γιασεμίδου

Υπεύθυνος Λογιστηρίου: Οδυσσέας Κωνσταντίνου

Λογιστήριο: Σάββια Αριστείδου

ΕΚΔΟΤΗΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ

Ιδρυτής: Κώστας Ν. Χατζηκωστής

Διευθύνων Σύμβουλος: Χρύσανθος Τσουρούλλης

Εκτύπωση: NBF Graphic Solutions Ltd

*Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, η αντιγραφή και γενικότερα η μετάδοση,

με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, μέρους ή ολόκληρης της ύλης του περιοδικού καθώς επίσης

και των κατηγοριοποιήσεων, των οδηγών και των τίτλων τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

96

97

98

Real Estate 2024

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Delete template?

Save as template ?