Raport z Rynku Nieruchomości 2011 Polska - Ober-Haus
Raport z Rynku Nieruchomości 2011 Polska - Ober-Haus
Raport z Rynku Nieruchomości 2011 Polska - Ober-Haus
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong><br />
<strong>Polska</strong><br />
Warszawa, Kraków, Katowice, Gdańsk, Poznań, Łódź
R E A L E S T A T E A D V I S O R S
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
Poznań<br />
Gdańsk<br />
<strong>Polska</strong> gospodarka<br />
POLSKA Warszawa<br />
Katowice<br />
Łódź<br />
Kraków<br />
W 2010 roku <strong>Polska</strong> gospodarka rozwijała się w tempie 3,5% PKB<br />
(1,7% w 2009 r.). Co więcej wg NBP w <strong>2011</strong> i 2012 gospodarka<br />
Polski ma rosnąć w tempie odpowiednio 4,3% i 4,2%.<br />
Inflacja na początku <strong>2011</strong> roku wyniosła jedynie 3,0% (2,5% w<br />
2010 r.). Projekcja NBP na 2012 wynosi również 3%.<br />
Stopa bezrobocia w 2010 wyniosła 9.6% i w projekcji NBP<br />
konsekwentnie spada: 9,4% w <strong>2011</strong> i 8,9% w 2012.<br />
Według NBP napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych<br />
wyniesie 12,7 mld EUR, co oznacza wzrost o 30% w stosunku<br />
do 2010 r. (9,8 mld EUR).<br />
WARSZAWA<br />
Rynek powierzchni biurowych<br />
Duży wybór powierzchni biurowych dzięki<br />
wysokiej podaży<br />
Podaż<br />
Warszawski rynek nieruchomości biurowych jest największy<br />
pod względem oferowanych powierzchni w Polsce. W 2010<br />
roku w tym sektorze w Warszawie przybyło 222 200 m2.<br />
Obecnie całkowita podaż powierzchni biurowej w Warszawie to<br />
3 462 200 m2. Współczynnik powierzchni niewynajętej wyniósł<br />
8%, a więc o 1% mniej niż w roku ubiegłym. Przewidywana ilość<br />
nowej powierzchni biurowej w <strong>2011</strong> roku to 237 000 m2.<br />
Najbardziej popularne warszawskie lokalizacje biurowe to<br />
Śródmieście, zyskujące coraz większą popularność Mokotów<br />
i Wola.<br />
Ostatnio oddane projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Poleczki Business Park I - czterokondygnacyjny kompleks<br />
biurowo magazynowy, zlokalizowany na skrzyżowaniu ulic<br />
Hołubcowej i Poleczki, oferujący w I etapie dwa budynki biurowe<br />
o powierzchni 36 400 m2 oraz 728 miejsc parkingowych.<br />
Główni najemcy: Kone, grupa PORR SA.<br />
Crown Square - trzynastokondygnacyjny budynek klasy<br />
A oferujący 17 000 m2 powierzchni biurowej i 227 miejsc<br />
parkingowych zlokalizowany przy ul. Przyokopowej. Główni<br />
najemcy: Nike, Oracle.<br />
Zebra Tower - dziewiętnastokondygnacyjny budynek<br />
biurowy klasy A zlokalizowany przy Rondzie Jazdy Polskiej,<br />
blisko stacji metra Politechnika. Budynek oferuje 16 000 m2<br />
powierzchni biurowej oraz 124 podziemne miejsca parkingowe.<br />
Dostępna powierzchnia biurowa: 8 400 m2 . Główni najemcy:<br />
Bankier.pl, Boston Consulting Group.<br />
3
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
Wolf Marszałkowska - jedenastokondygnacyjny budynek<br />
biurowy klasy A zlokalizowany w ścisłym centrum, przy<br />
skrzyżowaniu ulicy Marszałkowskiej i Al. Jerozolimskich.<br />
Całkowita powierzchni biurowa wynosi 11 050 m2 oferowane<br />
jest również 149 miejsc parkingowych. Dostępna powierzchnia<br />
biurowa: 6 200 m2. Główny najemca: HSBC.<br />
New City - budynek biurowy usytuowany na Mokotowie,<br />
przy ul. Marynarskiej, w bliskim sąsiedztwie Galerii Mokotów.<br />
Budynek oferuje 35 000 m2 powierzchni biurowej do wynajęcia<br />
oraz 1 200 podziemnych miejsc parkingowych. Dostępna<br />
powierzchnia biurowa: 4 637 m2 Główni najemcy: Samsung,<br />
Pioneer Pekao.<br />
• New City, ECI S.A.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Equator II - kolejny etap kompleksu biurowego Equator<br />
Office zlokalizowany przy Al. Jerozolimskich. Budynek będzie<br />
oferował 20 000 m2 powierzchni biurowej oraz 300 miejsc<br />
parkingowych. Planowany termin oddania to IV kwartał <strong>2011</strong><br />
roku.<br />
Plac Unii - będzie kompleksem trzech obiektów połączonych<br />
szklanym dachem na wysokości trzydziestu metrów nad<br />
ziemią oraz dominanty - 90-metrowego wieżowca. W<br />
budynkach mieścić się będzie galeria handlowa (zajmie ponad<br />
15 500 m2) z supermarketem oraz centrum biurowe o<br />
powierzchni ponad 41 000 m2 standardu A+. Planowany<br />
termin oddania to I kwartał 2013 roku.<br />
Vector - to kompleks 2 budynków (7 i 15 pięter) budowany<br />
przy zbiegu ul. Obozowej i Prymasa Tysiąclecia w Warszawie.<br />
Powierzchnia kompleksu to 13 500 m2. Planowany termin<br />
oddania to IV kwartał 2012 roku.<br />
Business Garden - pierwszy etap projektu obejmuje budowę<br />
dwóch budynków. W pierwszym znajdzie się 14,6 tys. m2<br />
powierzchni biurowej i handlowej. Jego dodatkową funkcję -<br />
hotelowo-konferencyjną - ma zapewnić 200-pokojowy hotel<br />
biznesowy z centrum kongresowym. W drugim z planowanych<br />
budynków ma znaleźć się łącznie 17 500 m2 powierzchni<br />
biurowej. Cały kompleks ma liczyć 7 budynków. Planowany<br />
termin oddania to III kwartał 2012 roku.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku warszawski rynek nieruchomości biurowych<br />
charakteryzował się znacznie wyższym popytem niż w<br />
roku poprzednim i osiągnął 550 000 m2, z czego ponad<br />
200 000 m2 stanowił podnajem, a 60 500 m2 stanowiły<br />
transakcje typu pre-lease.<br />
Czynsze<br />
W 2010 roku stawki czynszów uległy nieznacznym wahaniom<br />
w porównaniu z rokiem poprzednim i kształtowały się<br />
odpowiednio w zależności od lokalizacji i klasy budynku:<br />
w COB (Centralny Obszar Biznesu) oscylowały w przedziale<br />
18 - 25 EUR/m2 miesięcznie, w przypadku budynków klasy<br />
A. Czynsze za powierzchnię klasy A poza COB to od 12 do<br />
17 EUR/m2. Koszty eksploatacji za powierzchnię klasy A<br />
kształtują się od 4 do 6,5 EUR/m2. Opłaty za wynajem jednego<br />
miejsca parkingowego, na parkingu podziemnym, w centrum<br />
miasta wynoszą 150 - 250 EUR miesięcznie, natomiast poza<br />
centrum najemcy muszą zapłacić 70 - 110 EUR miesięcznie za<br />
miejsce na parkingu podziemnym i 40 - 80 EUR za miejsce na<br />
parkingu naziemnym.<br />
Transakcje<br />
W 2010 roku do największych na rynku transakcji należy<br />
renegocjacja Umowy Najmu przez PKO SA w Lipowy Office<br />
Park - powierzchnia 38 450 m2 oraz wynajem 13 050 m2<br />
powierzchni biurowej w Platinium Business Park przez Grupę<br />
Aviva. Jedna z największych transakcji kupna - sprzedaży to<br />
odkupienie za 102 mln EUR budynku biurowego Horizon<br />
Plaza przez niemiecki fundusz Union Investment od IVG<br />
Development.<br />
4
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
Rynek powierzchni handlowych<br />
Popyt utrzymuje wysokie ceny<br />
Podaż<br />
Wielkość powierzchni handlowej w Warszawie w 2010 roku<br />
wzrosła nieznacznie i wynosi 1 416 000 m2. W 2010 roku w<br />
Warszawie oddano do użytku Centrum Handlowe Tesco Gocław<br />
(16 000 m2). Zapotrzebowanie na powierzchnie handlowe<br />
widoczne jest w dzielnicy Wilanów i Bielany.<br />
Ostatnio oddane<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Centrum Handlowe Tesco - Gocław - nowa powierzchnia<br />
handlowa przy ul. Fieldorfa, Tesco zajmuje połowę<br />
powierzchni - 8 000 m2, drugą zajmują 43 sklepy m.in. RTV<br />
EURO AGD, Big Star, CCC, Deichmann oraz Empik. Całkowita<br />
powierzchnia centrum wraz z zapleczem i parkingami to<br />
43 000 m2. Centrum otwarto w czerwcu 2010 roku.<br />
Główne Galerie Handlowe<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Złote Tarasy - ul. Złota. Centrum oferuje około 64 000 m2<br />
powierzchni handlowej. Jest to kompleks handlowo - biuroworozrywkowy,<br />
ulokowany w ścisłym centrum Warszawy,<br />
tuż obok Dworca Centralnego i Pałacu Kultury i Nauki. Na<br />
czterech poziomach znajdują się m.in.: Albert, Van Graaf, Zara,<br />
Royal Collection, H&M, Marks&Spencer, Saturn, Multikino.<br />
Galeria Mokotów - Mokotów, ul. Wołoska 12, około<br />
60 000 m2 powierzchni handlowej. Na trzech piętrach mieści<br />
się blisko 240 sklepów, punktów handlowych i usługowych,<br />
centrum rozrywki oraz kino. Galerię Mokotów uważa się za<br />
najbardziej prestiżowe i popularne centrum handlowe. Główni<br />
najemcy to: Carrefour, Cinema City, EURO RTV AGD, Galeria<br />
Centrum, Royal Collection, Marks&Spencer, Smyk.<br />
Arkadia - Centrum/Żoliborz, AL. Jana Pawła II 82, to około<br />
110 000 m2, na której zgromadzono prawie 230 lokali<br />
handlowych. Mieszczą się tu sklepy polskich i światowych<br />
marek, restauracje, kawiarnie i kino. Głównymi najemcami<br />
są: Saturn, Carrefour, Leroy Merlin, Peek&Cloppenburg,<br />
Royal Collection, Cinema City.<br />
CH Klif - Wola, ul. Okopowa 58, oferuje około 18 000 m2<br />
powierzchni handlowej. W Centrum Handlowym Klif na dwóch<br />
poziomach znajduje się 100 sklepów: delikatesy, restauracje,<br />
kawiarnie i punkty usługowe. Główni Najemcy: Baldinini, Guess,<br />
IceIceberg, Max Mara, Marlboro Classics, Pandora, Paul&Shark,<br />
Pollini, Red Valentino, Stefanel, TruTrussardi, Iblues czy Marella.<br />
CH Wola Park - Wola, ul. Górczewska 124. Centrum oferuje<br />
73 000 m2 powierzchni handlowej, w tym 17 000 m2<br />
hipermarketu Auchan. Na dwóch poziomach galerii znajduje się<br />
ponad 180 butików i sklepów. W centrum znajdują się również<br />
kawiarnie i restauracje oraz dwupoziomowe Multikino,fitness<br />
club i parking z ponad 3 000 miejsc postojowych. Głównymi<br />
najemcami są: Go Sport, H&M, ZARA, C&A, Charles Vogele,<br />
Reserved, Kappahl, Empik, Smyk, RTV EURO AGD.<br />
• Centrum Handlowe Wola Park.<br />
Nowe projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Wolf Bracka - dom handlowy zlokalizowany w centrum<br />
Warszawy przy ul. Brackiej, będzie oferował przyszłym<br />
najemcom 11 838 m2 powierzchni handlowej wraz ze 187<br />
miejscami parkingowymi. Oddanie budynku do użytkowania<br />
planowane jest na I kwartał <strong>2011</strong> roku.<br />
Nowy Dom Jabłkowskich - obiekt biurowo - handlowy<br />
przy ul. Chmielnej, w tym 430 m2 powierzchni handlowej<br />
i parking podziemny. Zakończenie inwestycji planowane jest<br />
na połowę <strong>2011</strong> roku.<br />
5
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
Planowane Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Galeria Handlowa w Wilanowie - realizowane przez spółkę<br />
celową, w której po 50% udziałów ma GTC oraz Polnord.<br />
Centrum handlowo-rozrywkowe będzie zlokalizowane na<br />
7,5 ha działce i będzie oferowało 65 000 m2 powierzchni.<br />
Realizacja inwestycji planowana jest na 2013 rok.<br />
Popyt<br />
W Warszawie zapotrzebowanie na powierzchnię handlową<br />
utrzymuje się nadal na wysokim poziomie. W 2010 roku<br />
deweloperzy na warszawskim rynku nie dostarczyli znacznej<br />
powierzchni handlowej, w związku z czym najemcy podtrzymali<br />
zainteresowanie lokalami handlowymi przy głównych ulicach<br />
Warszawy - podobnie jak w latach ubiegłych największą<br />
popularnością cieszą się ulice: Chmielna, Nowy Świat,<br />
Marszałkowska. Poziom pustostanów na powierzchnie w<br />
centrach handlowych w 2010 roku wyniósł 0,5%.<br />
Czynsze<br />
W 2010 roku stawki czynszów za najlepsze lokale przy głównych<br />
ulicach były na poziomie 80 - 100 EUR/m2. Podobna sytuacja<br />
kształtuje się w najlepszych centrach handlowych, gdzie za<br />
wynajem lokalu trzeba zapłacić od 76 do 85 EUR/m2.<br />
Transakcje<br />
Największą transakcją na rynku nieruchomości handlowych w<br />
Warszawie był zakup centrów handlowych Arkadia i Wileńska<br />
przez Unibail Rodamco od Simon Ivanhoe. Szacowana wartość<br />
transakcji to ponad 400 mln EUR.<br />
Rynek powierzchni magazynowych<br />
Spowolnienie powodem korekty czynszów<br />
Podaż<br />
Warszawski rynek powierzchni magazynowych w 2010 roku<br />
kształtował się na podobnym jak w roku ubiegłym poziomie,<br />
osiągając ponad 2 442 000 m2 powierzchni. W 2010 roku<br />
powstało 42 000 m2 nowej powierzchni magazynowej<br />
wokół Warszawy. Największe parki magazynowe w okolicach<br />
Warszawy to Prologis i Panattoni. Obszar powierzchni<br />
magazynowych wokół Warszawy podzielony jest, w zależności<br />
od odległości od centrum miasta, na trzy strefy:<br />
I Strefa - południowa - do 12 km od centrum Warszawy -<br />
Okęcie, Służewiec, Żerań, Targówek.<br />
II Strefa - od 12 do 30 km od centrum Warszawy - Nadarzyn,<br />
Pruszków, Piaseczno, Ożarów Mazowiecki.<br />
III Strefa - od 30 do 50 km od centrum Warszawy -<br />
Mszczonów, Teresin, Sochaczew.<br />
Główne Powierzchnie Magazynowe<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Panattoni Park Teresin - wybudowany przez Panattoni<br />
Europe, powierzchnia 36 500 m2 , zlokalizowany w Teresinie,<br />
33 km od Warszawy, przy trasie Warszawa - Poznań<br />
Tulipan Park Warszawa - zlokalizowany w odległości 18 km<br />
od Warszawy w Nadarzynie przy trasie Katowice - Warszawa,<br />
o docelowej powierzchni magazynowej 130 000 m2. Główni<br />
najemcy to: Formax <strong>Polska</strong>, Logwin Air+Ocean Poland.<br />
ProLogis Park Warsaw II - zlokalizowany przy<br />
ul. Staniewickiej, o powierzchni 38 000 m2. Głównymi<br />
najemcami są firmy logistyczne, z branży farmaceutycznej<br />
i papierniczej.<br />
6<br />
• Panattoni Park Teresin; Panttoni Europe.
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
Panattoni Park Błonie II - realizowany przez Panattoni<br />
Europe, powierzchnia magazynowo - biurowa 23 700 m2,<br />
zlokalizowany w II Strefie w Błoniu - 30 km od Warszawy,<br />
niedaleko autostrady A2 łączącej Berlin z Moskwą oraz drogi<br />
ekspresowej E30, jest dogodnym punktem do zlokalizowania<br />
centrum dystrybucyjnego obsługującego rynki Polski i Europy.<br />
Jednym z najemców jest Logus Sp. z o.o.<br />
Panattoni Park Ożarów - położony w Ożarowie Mazowieckim<br />
15 km od Warszawy, niedaleko trasy E30 łączącej Warszawę z<br />
Poznaniem, w sąsiedztwie autostrady A2 Berlin - Moskwa,<br />
oferuje 66 800 m2 istniejącej powierzchni. Nowa powierzchnia<br />
to 18 000 m2 wybudowanych w związku z transakcjami pre-let.<br />
Jednym z najemców jest firma Loxxess-Transteam.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Panattoni Święcice - planowana powierzchnia w nowym<br />
obiekcie 29 700 m² i leży na trasie wylotowej numer 2 (E30),<br />
19 km od Warszawy. Dostępna powierzchnia: 13 000 m2.<br />
Popyt<br />
Ilość pustostanów nieznacznie wzrosła w porównaniu z<br />
ubiegłym rokiem do poziomu 19,5% i wynosiła odpowiednio w<br />
I strefie - 9%, w II - 22 % i w III - 28%.<br />
Czynsze<br />
Czynsze wywoławcze, w zależności od lokalizacji, kształtują się<br />
następująco: strefa I - od 4,0 do 5,5,0 EUR/m2, strefa II - od<br />
2,2 do 2,9 EUR/m2, strefa III - od 2,0 do 2,7 EUR/m2.<br />
Transakcje<br />
Największą transakcją w 2010 roku na rynku magazynów była<br />
renegocjacja umowy najmu powierzchni 7 800 m2 przez firmę<br />
DPD oraz przedłużenie umowy najmu 24 400 m2 przez Viva<br />
Group w ProLogis Park Teresin.<br />
Grunty<br />
Stopniowy wzrost popytu<br />
Ceny<br />
Ceny działek pod budownictwo indywidualne w<br />
podwarszawskich miejscowościach, charakteryzowały się<br />
5% wzrostem w porównaniu z rokiem poprzednim. Ceny<br />
tak zlokalizowanych działek zaczynają się od kwoty 79 do<br />
1 350 PLN/m2 .<br />
Ceny działek za metr kwadratowy PUM centrum Warszawy<br />
pod budownictwo wielorodzinne wahają się w przedziale od<br />
1 140 do 3 420 PLN, natomiast na obrzeżach od 532 do<br />
1 330 PLN.<br />
Natomiast ceny terenów pod inwestycje komercyjne (biura,<br />
centra handlowe) za metr kwadratowy powierzchni najmu<br />
brutto kształtują się w zależności od położenia, od 836 PLN<br />
poza centrum do 3 610 PLN w centrum stolicy.<br />
Grunty inwestycyjne pod projekty magazynowe oferowane<br />
były w cenach od 150 PLN/m2 w podwarszawskich lokalizacjach<br />
do 650 PLN/m2 na obszarze Warszawy.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku wzrosło zainteresowanie gruntami inwestycyjnymi<br />
zarówno z przeznaczeniem na cele mieszkalne, jak i biurowe.<br />
Spośród największych transakcji kupna - sprzedaży gruntu na<br />
warszawskim rynku nieruchomości - ponad 40% stanowiły<br />
grunty o przeznaczeniu na cele biurowe.<br />
Największe transakcje<br />
Do największych transakcji należy umowa kupna - sprzedaży<br />
gruntu pod zabudowe mieszkaniowo-biurową o powierzchni<br />
4,4 ha przy ul. Ludvika Van Beethovena za kwotę ok. 70 mln PLN<br />
oraz umowa kupna - sprzedaży gruntu o powierzchni 1,8 ha<br />
przy ul. Marynarskiej za kwotę 24 mln PLN.<br />
7
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
Rynek Mieszkaniowy<br />
Stabilne ceny opierają się europejskiemu<br />
trendowi<br />
Podaż<br />
W 2010 r. w Warszawie wybudowano 12 462 mieszkania i jest<br />
to spadek w stosunku do roku ubiegłego o 36 %. Najbardziej<br />
znani deweloperzy w stolicy to Dom Development, Ronson<br />
Development, JW Construction i Bouygues Immobilier.<br />
Ceny<br />
Średnia cena mieszkań na rynku pierwotnym spadła o 0,6 % do<br />
poziomu 7 830 PLN/m2 (1 958 EUR). Ceny nowych mieszkań w<br />
centrum oferującym przede wszystkim mieszkania z wyższej<br />
półki średnio kształtowały się na poziomie 10 900 PLN/m2<br />
(2 725 EUR). Za najdroższe mieszkania w stolicy trzeba było<br />
zapłacić nawet 40 000 PLN/m2 (10 000 EUR) np. Apartamenty<br />
Opera w Śródmieściu. Mieszkania w popularnych dzielnicach<br />
poza centrum, takich jak np. Ursynów kosztowały od 6 800<br />
do 10 500 PLN/m2 (1700 - 2625 EUR). Ceny mieszkań w słabiej<br />
skomunikowanych dzielnicach takich jak: Tarchomin, Białołęka<br />
Włochy, kształtowały się w przedziale 5 500 - 6 200 PLN/m2<br />
(1 375 - 1 550 EUR).<br />
Średnia cena mieszkań w stolicy, na rynku wtórnym spadła<br />
natomiast o 1,5%, do poziomu 8 460 PLN/m2 (2 115 EUR). Na<br />
Starym Mieście i w Śródmieściu średnia cena oscylowała wokół<br />
14 525 PLN/m2 (3 631 EUR), a w dzielnicach poza centrum i na<br />
obrzeżach wyniosła 7 200 PLN/m2 (1 800 EUR).<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 22 528 54 54.<br />
Apartamenty Przy Kępie Potockiej - budynek<br />
apartamentowy zrealizowany przez City Investments sp. z o.o.<br />
Budynek składa się z 13 kondygnacji i oferuje 43 wysokiej klasy<br />
apartamenty o powierzchni od 76 do 216 m2 z widokowymi<br />
tarasami. Ceny kształtują się od 12 000 do 16 000 PLN/m2<br />
(3 000 - 4 000 EUR). Projekt został oddany do użytku w 2010<br />
roku.<br />
Villa Arte - jeden z trzech etapów projektu realizowany<br />
przez Bouygues Immobilier, zlokalizowany na Woli, przy<br />
ul. Jana Kazimierza. Projekt będzie składał się z trzech zespołów<br />
budynków oferujących łącznie 700 lokali mieszkalnych o<br />
powierzchni od 24 do 119 m2. Ceny kształtują się od 7 260 do<br />
9 180 PLN/m2 (1 815 - 2 295 EUR). Termin zakończenia etapu<br />
to IV kwartał <strong>2011</strong> roku.<br />
Ogrody Ochota - realizowany przez Dolcan. Projekt<br />
zlokalizowany jest na pograniczu dzielnic Ochota<br />
i Włochy, przy al. Krakowskiej. Składa się z 350 mieszkań o<br />
powierzchni od 31 do 106 m2. Ceny kształtują się od 7 318 do<br />
7 671 PLN/m2 (1 830 - 1 918 EUR) Termin zakończenia<br />
inwestycji - czerwiec 2012 roku.<br />
Imaginarium III - III etap inwestycji realizowany przez<br />
Ronson Development. Projekt, zlokalizowany na Bielanach przy<br />
ul. Tczewskiej, składa się z 45 mieszkań o powierzchni od<br />
43 do 126 m2. Ceny mieszkań kształtują się od 9 643 PLN do<br />
14 675 PLN/m2 (2 411 - 3 669 EUR). Termin zakończenia<br />
inwestycji - IV kwartał <strong>2011</strong> roku.<br />
Villa Parc - II etap projektu realizowany przez Bouygues<br />
Immobilier, zlokalizowany na Ochocie, przy ul. Włodarzewskiej.<br />
Projekt będzie oferował łącznie 255 lokali mieszkalnych o<br />
powierzchni od 24 do 94 m2. Ceny kształtują się od 7 362 do<br />
10 105 PLN/m2 (1 841 - 2 526 EUR). Termin zakończenia I<br />
etapu to IV kwartał <strong>2011</strong> roku, II etapu - IV kwartał 2012 roku.<br />
Osiedle Leśnej Polanki - kameralna inwestycja na<br />
Warszawskiej Białołęce zlokalizowana na terenie Krajobrazowej<br />
Wydmy Nowodworskiej. 3-piętrowy budynek oferujący 80<br />
lokali mieszkalnych wykończonych pod klucz, w metrażach<br />
od 37 do 100 m2. Mieszkania dostępne w dwóch wariantach<br />
cenowych: z wykończeniem pod klucz 7 310 PLN/m2<br />
(1 828 EUR) i w stanie deweloperskim 6 770 PLN/m2 (1 693 EUR).<br />
W cenę lokalu wliczone jest miejsce garażowe. Zakończenie<br />
inwestycji planowane jest na II kwartał <strong>2011</strong> roku.<br />
• Osiedle Leśnej Polanki, Warsaw Trust Development Sp. zo.o.<br />
Osiedle Adria - projekt realizowany przez Dom Development<br />
8
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Warszawa www.ober-haus.pl<br />
S.A., zlokalizowany jest na Pradze Południe, przy ul.<br />
Jugosłowiańskiej. W projekcie znajduje się 256 mieszkań o<br />
powierzchni od 52,7 do 106,3 m2. Ceny kształtują się od 6 540<br />
do 8 850 PLN/m2 (1 613 - 2 213 EUR). Termin zakończenia to<br />
październik <strong>2011</strong> roku.<br />
Osiedle Klasyków - projekt, realizowany przez Dom<br />
Development S.A., zlokalizowany jest na Białołęce, przy<br />
ul. Klasyków. W projekcie znajduje się 131 mieszkań o<br />
powierzchni od 50,9 do 113,0 m2. Ceny kształtują się od 6 250<br />
do 6 990 PLN/m2 (1 562 - 1 746 EUR). Termin zakończenia to<br />
sierpień <strong>2011</strong> roku.<br />
Popyt<br />
Rok 2010 odznaczał się wzrastającą podażą, a także<br />
stopniowo wzrastającym popytem. Liczba sprzedanych<br />
mieszkań szacowana jest na 7 800 jednostek. Oznacza to<br />
wzrost popytu na poziomie nieco ponad 10% w stosunku<br />
do roku ubiegłego. Największym zainteresowaniem nadal<br />
cieszyły się mieszkania z segmentu popularnego, jednak<br />
znaczący wzrost zainteresowania odnotowały w porównaniu<br />
z latami poprzednimi również mieszkania o podwyższonym<br />
standardzie, z tzw. segmentu średniego oraz mieszkania z<br />
najwyższej półki cenowej. Najbardziej popularne dzielnice to<br />
Mokotów, Ursynów, Żoliborz, Wola, natomiast za najbardziej<br />
przystępne cenowo postrzegane są Tarchomin, Ursus-Skorosze<br />
i Włochy.<br />
Rynek Kredytów Hipotecznych<br />
W 2010 roku banki udzieliły łącznie 240 000 kredytów na<br />
łączną kwotę 47 182 mld PLN, co oznacza ok. 30% wzrost w<br />
porównaniu z rokiem poprzednim.<br />
Charakterystyczne dla 2010 roku jest nie tylko ustabilizowanie<br />
się rynku kredytów hipotecznych, ich większa dostępność,<br />
ale także obniżenie marż zarówno w przypadku kredytów<br />
walutowych, jak i złotowych. Dla kredytu 250 000 PLN przy<br />
25% wkładzie własnym marża dla kredytu w PLN wyniosła na<br />
koniec roku 1,8%, dla kredytu w EUR 2,92%, a dla kredytu w<br />
CHF 4,31%. W 2010 roku kredyty złotowe stanowiły ponad 75%<br />
udziału kredytów zaciągniętych przez klientów banków.<br />
Czynsze<br />
2010 rok dla warszawskiego rynku wynajmu nieruchomości<br />
mieszkaniowych charakteryzował się niewielkim wzrostem<br />
stawek czynowych na poziomie średnio 1,5%. W zależności od<br />
lokalizacji i wielkości kształtowały się one średnio: 1-pokojowe:<br />
1 650 PLN (413 EUR), 2-pokojowe: 2 400 PLN (600 EUR),<br />
3-pokojowe: 3 500 PLN (875 EUR), 4-pokojowe: 4 500 PLN<br />
(1 125 EUR).<br />
Najbardziej rentownymi okazują się mieszkania położone w<br />
dobrze skomunikowanych dzielnicach lub w centrum miasta,<br />
w nowych budynkach, lub odrestaurowanych kamienicach.<br />
Najmniejsze zainteresowanie wzbudzają mieszkania w<br />
blokach z lat 60, 70 i 80-tych. Pomimo utrzymania cen najmu<br />
na podobnym jak w roku ubiegłym poziomie, nieznacznie, ale<br />
jednak, spadła ich rentowność i kształtowała się na poziomie<br />
5,6% w skali roku. W <strong>2011</strong> roku <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> przewiduje lekki<br />
trend wzrostowy dla stawek wynajmu ze względu na dalsze<br />
ożywienie gospodarcze.<br />
9
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Kraków www.ober-haus.pl<br />
KRAKÓW<br />
Rynek powierzchni biurowej<br />
Nowe otwarcia - spadki czynszów<br />
Podaż<br />
Nowoczesna powierzchnia biurowa w Krakowie w 2010 roku<br />
kształtowała się na poziomie 450 000 m2. W 2010 roku oddano<br />
nową powierzchnię o wysokim standardzie m.in.: Quattro<br />
Business Park - etap I, CB Vinci, biurowiec firmy Ericpol w<br />
Pychowicach. W planach na <strong>2011</strong> rok są m.in. Bonarka 4<br />
Business, Jasnogórska 11, Green Office, Avia i Quattro Business<br />
Park - etap II.<br />
Główne obiekty biurowe<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 12 428 17 00.<br />
Centrum Biurowe Lubicz II - zlokalizowane u przy ul. Lubicz,<br />
oferuje 6 000 m2 nowoczesnej powierzchni biurowej i 317<br />
miejsc parkingowych.<br />
• Centrum Biurowe Lubicz II, Polonia Property Fund.<br />
Centrum Biznesu i Innowacji Copernicus - zlokalizowany<br />
na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Politechniki<br />
Krakowskiej w Krakowie Czyżynach, przy Alei Jana Pawła II.<br />
Pięciokondygnacyjny budynek oferujący 4 340 m2 powierzchni<br />
biurowej i 80 miejsc parkingowych.<br />
M65 Meduza - budynek klasy A, o powierzchni 4 630 m2,<br />
zlokalizowany na rogu ulic Mogilskiej i Cystersów.<br />
Centrum Biurowe Kazimierz - zlokalizowane przy ul.<br />
Podgórskiej, oferujące 12 600 m2 wysokiej klasy powierzchni<br />
biurowej i 246 miejsc parkingowych.<br />
Rondo Business Park - nowoczesny kompleks biurowy<br />
klasy A, o powierzchni 17 400 m2. Położony jest w Krakowie<br />
u zbiegu ulic Lublańskiej i Bora-Komorowskiego. Inwestycja<br />
została zrealizowana w dwóch etapach. W I etapie - w<br />
2007 roku zostały oddane do użytku dwa budynki (3 i 14-to<br />
kondygnacyjny) o łącznej powierzchni 9 400 m2 natomiast w<br />
II etapie - w 2008 roku - 5-cio kondygnacyjny biurowiec o<br />
powierzchni 8 000 m2.<br />
Diamante Plaza - zlokalizowany na Zabłociu, przy ul.<br />
Dekerta, czterokondygnacyjny budynek klasy A, o powierzchni<br />
10 000 m2, oferujący 193 miejsca parkingowe.<br />
Nowe Projekty<br />
Bonarka 4 Business (B4B) - centrum biurowe, oferujące<br />
32 835 m2 powierzchni biurowej klasy A, w czterech budynkach<br />
oraz 470 miejsc parkingowych. Planowane zakończenie<br />
inwestycji: w <strong>2011</strong> i 2012 roku.<br />
Quattro Business Park (QBP) - nowoczesny kompleks<br />
biurowy klasy A, o powierzchni 48 800 m2 , zlokalizowany<br />
przy al. Gen. Bora-Komorowskiego. W jego skład wchodzić<br />
będą: 4 czternastokondygnacyjne budynki biurowe. Budowa<br />
kompleksu QPB została podzielona na 4 etapy. W 2010 roku<br />
został zrealizowany pierwszy etap budowy, w 2012 roku<br />
planowane jest zakończenie drugiego etapu.<br />
Avia - biurowiec klasy A zlokalizowany w Krakowskim Parku<br />
Technologicznym (Aleje Jana Pawła 2), który jest częścią<br />
Specjalnej Krakowskiej Strefy Ekonomicznej. Całkowita<br />
powierzchnia do wynajęcia 10 845 m2. Planowane zakończenie<br />
inwestycji - w <strong>2011</strong> roku.<br />
Green Office - to nowoczesny i przyjazny środowisku<br />
kompleks biurowy o łącznej powierzchni do wynajmu:<br />
21 000 m2. Kompleks to zespół trzech budynków przy<br />
ul. Czerwone Maki. Planowane zakończenie inwestycji w <strong>2011</strong><br />
roku.<br />
10
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Kraków www.ober-haus.pl<br />
Popyt<br />
W efekcie spowolnienia gospodarczego zainteresowanie<br />
wynajmem nowoczesnych powierzchni biurowych klasy<br />
A znacząco spadło na korzyść biur klasy B i C. Wskaźnik<br />
pustostanów w 2010 roku wyniósł 12%. W <strong>2011</strong> roku wolumen<br />
niewynajętej powierzchni może nieznacznie ulec zmniejszeniu.<br />
Czynsze<br />
Rok 2010 to korekta stawek za wynajem nawet o 19 %.<br />
Najem powierzchni biurowej klasy A to wydatek rzędu 12 -<br />
16 EUR/m2, klasa B oscyluje pomiędzy 34 a 50 PLN/m2<br />
(8,5 - 12,5 EUR). Koszty eksploatacyjne wahają się pomiędzy<br />
10 a 18 PLN/m2 (2,5 - 4,5 EUR).<br />
Rynek powierzchni handlowych<br />
Spadek popytu<br />
Podaż<br />
Podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Krakowie<br />
wynosi 550 000 m2, w tym 74% to centra handlowe. W 2010<br />
roku główną inwestycją, która zasiliła zasoby powierzchni<br />
handlowej w Krakowie było Centrum Handlowe KING-SQUARE<br />
(I etap) przy ul. Powstańców Wielkopolskich.<br />
Najważniejsze centra handlowe<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 12 428 17 00.<br />
Galeria Krakowska - przyległa do krakowskiego Dworca<br />
Głównego. Centrum oferuje najemcom 60 000 m2 powierzchni<br />
handlowej na trzech kondygnacjach. Główni najemcy to:<br />
Saturn, Carrefour, Peek & Cloppenburg, H&M, C&A, New Yorker<br />
i Reserved, Intersport, Smyk.<br />
Galeria Kazimierz - centrum składa się z 36 200 m2<br />
wynajętych przez 160 sklepów, punktów usługowych i 10<br />
sal kinowych. Galeria jest położona w popularnej dzielnicy<br />
Kazimierz przy Wiśle - około 1,5 km od centrum. Główni<br />
najemcy to: Cinema City, Zara, H&M, C&A, Reserved, Alma<br />
Market, Empik i Smyk.<br />
Galeria Solvay Park - centrum handlowe zlokalizowane<br />
w południowej części Krakowa, przy ul. Zakopiańskiej, w<br />
sąsiedztwie sklepów Carrefour i Castoramy. Powierzchnia<br />
obiektu to 23 500 m2. Do głównych najemców należą; m.in.<br />
MediaMarkt, BOMI, Immedia, ExiSport i Americanos.<br />
Bonarka City Center - centrum handlowo-rozrywkowe o<br />
powierzchni 91 000 m2, oferujące 250 lokali handlowych. Do<br />
głównych najemców należą m.in. Leroy Merlin, Cinema City<br />
z 20 salami, Electro World, Peek & Cloppenburg, Avanti, Zara,<br />
Empik, Reserved.<br />
• Bonarka City Center, TriGranit Development <strong>Polska</strong> Sp zo.o.<br />
Ostatnio oddane<br />
King Square - pod koniec 2010 roku oddano pierwsza fazę<br />
centrum handlowego przy ul. Powstańców Wielkopolskich.<br />
Druga faza tego obiektu planowana jest na <strong>2011</strong> rok. Całkowita<br />
powierzchnia projektu w trzech budynkach ma docelowo<br />
wynieść 32 000 m2.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 12 428 17 00.<br />
CH Serenada - centrum handlowo - rozrywkowe mające<br />
powstać przy ul. Dobrego Pasterza i al. Bora Komorowskiego.<br />
Rozpoczęcie budowy zaplanowano na <strong>2011</strong> rok, a jej<br />
zakończenie na 2012 rok. Powierzchnia centrum to<br />
80 000 m2, do dyspozycji klientów będzie ponad 140 sklepów<br />
i 1 200 miejsc parkingowych.<br />
Futura Park Kraków - centrum outletowo - handlowe,<br />
realizowane przez Neinver, ma zaoferować najemcom<br />
42 000 m2 już w III kwartale <strong>2011</strong> roku. Będzie to pierwszy tego<br />
typu obiekt w Krakowie.<br />
11
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Kraków www.ober-haus.pl<br />
Dodatkowo w <strong>2011</strong> roku przy ul. Zakopiańskiej ma powstać<br />
Centrum Zaopatrzenia Hurtowego Makro, jak również<br />
rozbudowa centrum handlowego M1 przy Al. Pokoju do<br />
54 000 m2.<br />
Popyt<br />
Popyt na nowoczesną powierzchnię handlową uległ<br />
widocznemu obniżeniu w porównaniu z rokiem 2009. Najemcy<br />
częściej renegocjowali i dążyli do obniżenia stawek czynszu<br />
niż planowali ekspansję. W 2010 roku pustostany różniły się<br />
pomiędzy centrami handlowymi i wynosiły nawet 4%.<br />
Czynsze<br />
Czynsz za powierzchnie handlowe na głównych ulicach w 2010<br />
roku wynosił od 100 do 280 PLN/m2 (25 - 70 EUR). Stawki<br />
czynszu w centrach handlowych wyniosły podobnie jak w<br />
2009 roku od 80 do 190 PLN/m2 (20 - 47,5 EUR) z kosztami<br />
eksploatacyjnymi od 10 do 25 PLN/m2 (2,5 - 6,25 EUR).<br />
Rynek powierzchni magazynowej<br />
Biznes jak zwykle<br />
Podaż<br />
W 2010 roku całkowita powierzchnia magazynowa nie zmieniła<br />
się i wyniosła 68 000 m2. Wśród aktywnych deweloperów<br />
logistycznych wymienić należy Biuro Inwestycji Kapitałowych,<br />
Panattoni oraz MK LOGISTIC PARK.<br />
Główne parki magazynowe<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 12 428 17 00.<br />
Kraków Airport Logistics Center - zlokalizowane w<br />
Modlniczce, 300 m od planowanej obwodnicy Krakowa<br />
S7. Inwestycja położona jest na około 31,5 ha. Wyjątkowo<br />
elastyczne i budowane zgodnie z wytycznymi przyszłego<br />
najemcy magazyny, których docelowa powierzchnia wynosi<br />
150 000 m2. Jednym z najemców jest operator logistyczny KMC<br />
Services.<br />
MARR Business Park - projekt obejmuje budowę<br />
hal produkcyjno - magazynowych oraz budynków<br />
biurowo - socjalnych o łącznej powierzchni użytkowej<br />
14 600 m2. Planowane zakończenie inwestycji to II kwartał<br />
<strong>2011</strong> roku.<br />
Logistic Center Kraków II - jeden z największych i najbardziej<br />
nowoczesnych parków magazynowych zlokalizowanych na<br />
Rybitwach, obejmuje 11 000 m2.<br />
Alstar Centrum Logistyczne - nowoczesna powierzchnia<br />
magazynowo - biurowa w Krakowie przy ul. Zawiłej. Całkowita<br />
powierzchnia magazynowa wynosi 6 000 m2 - obecnie w<br />
całości jest wynajęta. W skład nieruchomości wchodzi 2 100 m2<br />
wybudowanych dla firmy komputerowej Veracomp. Inwestycja<br />
zakończona w 2001 roku.<br />
Panattoni Park Kraków - zlokalizowany w Skawinie, oferuje<br />
17 000 m2 powierzchni magazynowej. Inwestycja oddana do<br />
użytku w grudniu 2008. Główni najemcy: Społeczny Instytut<br />
Wydawniczy ZNAK, OSG <strong>Polska</strong> oraz DSV Road.<br />
• Panattoni Park Kraków, Panattoni Europe.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku popyt na powierzchnię magazynową<br />
kształtował się na poziomie 15 000 m2. W najbliższym roku<br />
zapotrzebowanie na powierzchnię magazynową powinien<br />
utrzymać się na dotychczasowym poziomie. Wskaźnik<br />
pustostanów wyniósł 8%.<br />
Czynsze<br />
Stawki czynszu nowoczesnej powierzchni magazynowej<br />
wynosiły w 2010 roku od 4,00 do 5,00 EUR/m2, natomiast<br />
niski standard, przeważnie nieogrzewanych magazynów to<br />
przedział od 8 do 16 PLN/m2 (2 - 4 EUR).<br />
12
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Kraków www.ober-haus.pl<br />
Grunty<br />
Korekta cenowa<br />
Ceny<br />
W 2010 roku ceny gruntów budowlanych spadły o 10 %. Ceny<br />
działek z przeznaczeniem pod budownictwo mieszkaniowe<br />
w centrum ustabilizowały się w przedziale od 2 250 do<br />
4 000 PLN/m2 (562 - 1 000 EUR), w rejonach pośrednich - na<br />
poziomie 1 000 PLN/m2 (250 EUR),natomiast na obrzeżach<br />
miasta 760 PLN/m2 (190 EUR). Działki z przeznaczeniem<br />
komercyjnym w centrum kształtowały się na poziomie<br />
1 600 PLN/m2 (400 EUR), natomiast na obrzeżach miasta<br />
540 PLN/m2 (135 EUR).<br />
Popyt<br />
W 2010 roku potencjalnie zainteresowani działkami pod<br />
budownictwo jednorodzinne głównie liczyli na okazje cenowe.<br />
Najbardziej poszukiwane lokalizacje działek skoncentrowane<br />
były głównie w miejscowościach na południe od Krakowa<br />
czyli Mogilny, Swoszowice, Liberów oraz na północ czyli:<br />
Bibice, Węgrze i Michałowice. Pod koniec roku można<br />
było zaobserwować większe zainteresowanie działkami<br />
inwestycyjnymi pod budownictwo wielomieszkaniowe,<br />
jednakże na realizację mniejszych projektów, które nie<br />
wymagały dużego zaangażowanie finansowego.<br />
Rynek mieszkaniowy<br />
Kryzys bankowy uderzył w deweloperów<br />
Podaż<br />
W 2010 roku w Krakowie wybudowano 4 710 mieszkań, ponad<br />
54% mniej niż przed rokiem. To efekt bardzo dużej podaży z lat<br />
2008-2009 oraz kryzysu gospodarczego, który wstrzymał wiele<br />
inwestycji.<br />
Ceny<br />
W 2010 roku średnia cena metra kwadratowego na rynku<br />
pierwotnym w Krakowie spadła o 1,5% i obecnie wynosi 6 889<br />
PLN/m2. Natomiast średnia cena na rynku wtórnym spadła<br />
3% i wynosi 7 357 PLN/m2. W centrum miasta w przypadku<br />
wyjątkowo atrakcyjnych lub luksusowych nieruchomości<br />
położonych w okolicy <strong>Rynku</strong> Głównego ceny osiągają nawet<br />
od 20 000 do 30 000 PLN/m2. W <strong>2011</strong> roku ceny nie powinny<br />
się znacznie zmieniać.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku najchętniej kupowanymi mieszkaniami<br />
były 2-pokojowe, w cenach nie przekraczających<br />
300 000 PLN. Zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym<br />
mieszkania o takich parametrach szybko znajdowały swych<br />
nabywców. Najpopularniejszymi lokalizacjami były nadal<br />
Krowodrza, Dębniki, Salwator, głównie ze względu na<br />
dobre skomunikowanie z centrum. Nowym trendem wśród<br />
zainteresowanych stały się większe mieszkania 3-pokojowe,<br />
w podwyższonym standardzie, zlokalizowane przeważnie<br />
w północnej i południowej części Krakowa. Niesłabnącym<br />
zainteresowaniem cieszyły się mieszkania z rynku pierwotnego,<br />
które spełniały wymogi przy zakupie z dopłatami rządowymi z<br />
programu „Rodzina na Swoim”.<br />
Nowe projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 12 428 17 00.<br />
Osiedle Malinowe Etap III - kontynuacja inwestycji<br />
realizowanej w Opatkowicach, przy ul. Petrażyckiego 12, przez<br />
firmę Perfect Home Development, III etap oferuje 31 mieszkań<br />
i lokal usługowy. Ceny dostępnych mieszkań do 5 300 PLN/m2.<br />
Ponad 90% inwestycji sprzedane. <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> jest wyłącznym<br />
agentem sprzedaży.<br />
• Osiedle Malinowe, Perfect Home Development Sp. zo.o.<br />
Osiedle Nad Wilgą II - inwestycja Budimex-<strong>Nieruchomości</strong><br />
przy ul. Do Wilgi. 4 budynki, w których znajdzie się 72<br />
13
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Kraków www.ober-haus.pl<br />
mieszkania. Ceny od 6 111 PLN/m2. Termin realizacji IV kwartał<br />
<strong>2011</strong> roku.<br />
Krakowskie Kamienice Herbowe - inwestycja realizowana<br />
przez KCI, zlokalizowana w dzielnicy Krowodrza przy<br />
ul. Poznańskiej. Apartamenty w cenach 8 680 PLN/<br />
m2. Inwestycja składa się z trzech budynków: „Wrocław”<br />
(72 mieszkania), „Gdańsk” (80 mieszkań) i „Poznań”<br />
(94 mieszkania).<br />
Avangarda - inwestycja realizowana przez Yareal przy Placu<br />
Bohaterów Getta, oferuje 43 apartamenty i 2 lokale użytkowe.<br />
Ceny mieszkań od 7 600 PLN/m2. Zakończenie inwestycji<br />
planowane jest w 2012 roku.<br />
Czynsze<br />
Ceny mieszkań przeznaczonych do wynajmu w 2010 roku<br />
utrzymywały się na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego.<br />
Najbardziej prestiżowe dzielnice oferujące jednocześnie<br />
mieszkania w najwyższych cenach to Stare Miasto, Śródmieście,<br />
Wola Justowska, Salwator, Krowodrza, Bronowice. Czynsz<br />
za 2-pokojowe mieszkanie w centrum wynosił 2 000 -<br />
3 000 PLN. Za apartament na Starym Mieście trzeba zapłacić<br />
nawet 8 000 PLN. W nowym budownictwie w dzielnicach takich<br />
jak Ruczaj lub Dębniki wynajem 3-pokojowego mieszkania to<br />
koszt od 1 600 PLN do 3 000 PLN. W ubiegłym roku wzrosło<br />
zainteresowanie najmem większymi 3 i 4-pokojowymi<br />
mieszkaniami i ich ceny wzrosły o 10%.<br />
14
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Katowice www.ober-haus.pl<br />
KATOWICE<br />
Rynek powierzchni biurowych<br />
Nowe powierzchnie na rynku<br />
Podaż<br />
W 2010 roku zasób śląskich powierzchni biurowych szacowany<br />
był na 240 000 m2. Zwiększył się w stosunku do roku ubiegłego<br />
o dwa nowe obiekty klasy A. Wybudowany przez Ghelamco -<br />
Katowice Business Point oraz GTC - Francuska Office Center<br />
oferują łącznie prawie 39 000 m2. Powstałe jak i planowane<br />
inwestycje podkreślają pozycję stolicy regionu, jako lidera na<br />
tle pozostałych miast aglomeracji pod względem inwestycji<br />
biurowych.<br />
Ostatnio oddane biurowce<br />
Francuska Office Center - inwestycja firmy GTC przy ul.<br />
Francuskiej, budynek A i B, odpowiednio 11 048 i 10 423 m2<br />
nowoczesnej powierzchni. Oddany w 2010 roku.<br />
Katowice Business Point - inwestycja firmy Ghelamco<br />
przy ul. Chorzowskiej/ Ściegiennego, oferująca 17 200 m2<br />
nowoczesnej powierzchni. Oddany w 2010 roku.<br />
• Katowice Business Point, Ghelamco Poland.<br />
Główne biurowce<br />
Aby wynająć powierzchnie w tych lub innych nieruchomościach,<br />
zadzwoń do <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> na nr tel.: +48 32 609 00 90.<br />
Altus - 13 000 m2, zlokalizowany w centrum Katowic. Jeden z<br />
najnowocześniejszych biurowców w mieście. Obecnie prawie<br />
w całości wynajęty.<br />
Atrium - biurowiec klasy A o pow. 16 000 m2, zlokalizowany w<br />
rejonie ul. Górnośląskiej przy A4. Budynek skomercjalizowany w<br />
80%. Głównym najemcą jest: UPC i Deutsche Bank. Inwestycja<br />
oddana w maju 2009 roku.<br />
Chorzowska 50 - wyróżniający się architektonicznie budynek<br />
oferujący 15 000 m2 powierzchni biurowej, wynajęty w 73%.<br />
Główni najemcy to Ernest & Young, Mentor Graphics, Kancelaria<br />
Prawna Sołtysiński Kawecki & Szlęzak, GEMI.<br />
Millennium Plaza - 10 500 m2 powierzchni biurowej,<br />
zlokalizowany blisko autostrady A4, naprzeciwko centrum<br />
handlowego 3 Stawy, wynajęte w 87 %, głównymi najemcami<br />
są Raiffeisen Bank, PricewaterhouseCoopers, PZU i Era.<br />
Green Park - park biurowy klasy B+. Kilka budynków przy<br />
ul. Murckowskiej. 10 000 m2 zostało oddanych w 2008 roku.<br />
Nowe Projekty<br />
Aby wynająć powierzchnie w tych lub innych nieruchomościach,<br />
zadzwoń do <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> na nr tel.: +48 32 609 00 90.<br />
Silesia Towers - inwestycja Trigranitu. Dwie wieże<br />
zaoferują 70 000 m2 nowoczesnej powierzchni najmu przy<br />
ul. Chorzowskiej - zaraz obok Silesia City Center. Początek<br />
prac planowany jest na wiosnę <strong>2011</strong> roku.<br />
Neinver Office Building - budynek wchodzący w skład<br />
tworzonego kompleksu nowego dworca PKP w Katowicach.<br />
Zaoferuje 14 000 m2 powierzchni w centralnym punkcie<br />
miasta. Oddanie planowane w 2013 roku.<br />
Polimex Office Center - inwestycja zlokalizowana w<br />
południowej dzielnicy miasta ma dostarczyć 11 000 m2<br />
powierzchni biurowej klasy B. Planowane rozpoczęcie<br />
prac - wiosna <strong>2011</strong> roku.<br />
Popyt<br />
Miniony rok przyniósł osłabienie popytu na nowoczesną<br />
powierzchnię klasy A. Szacowany procent pustostanów<br />
nowoczesnej powierzchni biurowej wyniósł na koniec 2010<br />
roku 15%.<br />
15
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Katowice www.ober-haus.pl<br />
Czynsze<br />
Czynsze w 2010 roku uległy obniżeniu o ponad 20%. Ceny<br />
powierzchni klasy A wahały się w granicach 13 - 15 EUR/m2<br />
a klasy B 9 - 13 EUR/m2. W związku z osłabionym popytem<br />
często można było spotkać się z promocją w postaci nawet<br />
kilkumiesięcznych wakacji czynszowych lub obniżki czynszu<br />
na aranżację wynajmowanej powierzchni.<br />
Rynek powierzchni handlowych<br />
Brak pustostanów i nowe projekty w drodze<br />
Podaż<br />
W regionie aglomeracji śląskiej podaż nowoczesnej<br />
powierzchni handlowej w 2010 roku wyniosła 830 000 m2.<br />
Jest to drugi po stolicy region oferujący największą podaż<br />
powierzchni handlowej w kraju.<br />
Główne centra handlowe<br />
W celu wynajęcia tych lub innych nieruchomości, skontaktuj się<br />
z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> pod nr tel.: +48 32 609 00 90.<br />
Silesia City Center - największe centrum handlowe na<br />
Śląsku - 65 000 m2 zrealizowane przez Trigranit. Ukończone<br />
w listopadzie 2005 roku, składające się z Tesco (15 000 m2),<br />
kilku restauracji, kina i centrum rekreacji oraz z 250 sklepów<br />
m.in. Saturn, Zara, C&A, Empik, Reserved, Maks Sport. W 2010<br />
roku rozpoczęto rozbudowę, która ma powiększyć centrum o<br />
20 000 m2.<br />
M1 - pierwsze centrum M1 w Polsce otwarte w 1998 roku.<br />
Położone blisko drogi Katowice-Warszawa w Czeladzi. Centrum<br />
jest w pełni wynajęte, a główni najemcy to: Real i Praktiker.<br />
Centrum handlowe zostało powiększone w 2008 roku o<br />
14 000 m2, co łącznie daje obecną powierzchnię - 68 250 m2.<br />
CH Pogoria - inwestycja zlokalizowana w centrum Dąbrowy<br />
Górniczej oferująca 30 000 m2, zrealizowane przez Casino<br />
Group Development. Otwarte pod koniec 2008 roku.<br />
AKS - budynek otwarty w kwietniu 2005 roku, oferujący<br />
21 000 m2 w Chorzowie. Największym najemcą jest Carrefour<br />
zajmujący 10 000 m2 , a pozostała część wynajęta jest pod 50<br />
sklepów w tym Reserved, Bata i Cropp Town. Centrum jest w<br />
pełni wynajęte.<br />
Dolina 3 Stawów - centrum handlowe o powierzchni<br />
45 000 m2 , położone przy jeziorach i lesie, w pobliżu autostrady<br />
A4. Główni najemcy to Real, EURO RTV AGD, Conforama i Go<br />
Sport.<br />
Platan Zabrze - inwestycja otwarta w październiku 2003<br />
roku, kompleks oferuje 33 000 m2 powierzchni handlowej z<br />
83 sklepami i punktami usługowymi. Główni najemcy to Real,<br />
Deichmann, RTV EURO AGD, Carry, CCC, Sephora, Reserved i Go<br />
Sport.<br />
Plejada Bytom - inwestycja otwarta w listopadzie 2000<br />
roku, składa się z 80 sklepów i punktów usługowych, z<br />
hipermarketem Carrefour i takimi najemcami jak Promod, Vero<br />
Moda, Em pik, Jysk, EURO RTV AGD, Vision Express, Maks Sport,<br />
Reserved i Bata.<br />
Focus Park Rybnik - o całkowitej powierzchni 42 000 m2,<br />
składa się z 85 sklepów, licznych restauracji i kina wielocalowego.<br />
Został otwarty i w pełni wynajęty we wrześniu 2007 roku.<br />
Plaza Sosnowiec - centrum handlowe w budynku o<br />
powierzchni 33 000 m2 otwarte na początku 2007 roku w<br />
centrum Sosnowca. Jest w całości wynajęte.<br />
Forum Gliwice - o całkowitej powierzchni 46 000 m2. Forum<br />
zostało otwarte w 2007 roku i jest w pełni wynajęte.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu wynajęcia powierzchni w tych lub innych<br />
nieruchomościach, skontaktuj się z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> pod nr<br />
tel.: +48 32 609 00 90.<br />
Park Handlowy Europa Centralna - Helical Poland -<br />
67 000 m2 nowoczesnej powierzchni handlowej zlokalizowanej<br />
przy autostradowym węźle Sośnica w pobliżu Gliwic. Podpisane<br />
zostały umowy z pierwszymi najemcami (m.in. Castorama,<br />
Media Export). Blisko połowa powierzchni została wynajęta.<br />
Otwarcie planowane jest w połowie <strong>2011</strong> roku.<br />
Focus Park (Focus Mall) Gliwice - Parkridge Retail<br />
<strong>Polska</strong> - kompleks o całkowitej powierzchni 140 000 m2<br />
(powierzchnia najmu 65 000 m2) - 220 lokali usługowych<br />
i wielosalowe kino. Główni najemcy: Multikino, Reserved,<br />
Alma, Saturn. Projekt został wstrzymany. Data otwarcia została<br />
przesunięta z połowy 2010 roku na lipiec 2012 roku.<br />
Supersam Katowice - trwają prace projektowe dotyczące<br />
przebudowy istniejącego pawilonu. Nowo powstała galeria ma<br />
mieścić 90 sklepów i 400 miejsc parkingowych.<br />
16
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Katowice www.ober-haus.pl<br />
Galeria Katowicka - budowany wielofunkcyjny obiekt<br />
w ramach przebudowy katowickiego dworca kolejowego,<br />
planowane jest otwarcie w Q4 2012 roku. Największym<br />
najemcą będzie kilkunastosalowy multiplet.<br />
• Galeria Katowicka, Inwestorzy: Neinver, PKP S.A.<br />
Popyt<br />
Wskaźnik pustostanów powierzchni handlowych utrzymał się<br />
na niezmiennym poziomie z roku ubiegłego i wyniósł 1,5%.<br />
Popyt na nowoczesną powierzchnię w centrach handlowych<br />
utrzymuje się na wysokim poziomie. W galeriach można było<br />
zaobserwować niewielkie rotacje pojedynczych najemców.<br />
Niewielkie lokale (50 - 100 m2) na głównych ulicach<br />
handlowych cieszą się niezmiennie dużym zainteresowaniem<br />
wśród potencjalnych najemców.<br />
Czynsze<br />
Średni czynsz w centrach handlowych wynosi 30 -<br />
45 EUR/m2, za najlepsze lokalizacje trzeba jednak zapłacić<br />
nawet 50 EUR/m2. Opłaty serwisowe wahają się od 10 do<br />
14 PLN/m2 miesięcznie. Średni czynsz na głównych ulicach<br />
handlowych w aglomeracji wynosił od 12,5 - 32 EUR/m2,<br />
natomiast za najlepsze lokalizacje uzyskiwano cenę nawet<br />
60 EUR/m2 miesięcznie.<br />
Rynek powierzchni magazynowych<br />
Korekta czynszów, Śląsk wciąż kluczowym<br />
graczem<br />
Podaż<br />
Na koniec 2010 roku całkowitą powierzchnię w nowoczesnych<br />
parkach magazynowych szacowano na poziomie 1 100 000<br />
m2. Dodatkowe 200 000 m2 jest w trakcie przygotowania<br />
do realizacji. Inwestorzy planują dalsze rozbudowy<br />
obiektów wg możliwości, mając na uwadze dodatkowe<br />
potrzeby obecnych, jak i przyszłych najemców. Główni<br />
inwestorzy na tym rynku to Panattoni, ProLogis, Segro<br />
i Millennium Logistic Park.<br />
Główne parki magazynowe<br />
W celu wynajęcia powierzchni w tych lub innych<br />
nieruchomościach, skontaktuj się z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> pod nr<br />
tel.: +48 32 609 00 90.<br />
Śląskie Centrum Logistyczne - to kompleks budynków<br />
zlokalizowany na terenie Sosnowca w pobliżu drogi<br />
S1 Warszawa - Cieszyn. Odległość do skrzyżowania drogi S1<br />
z autostradą A4 wynosi 4 km. Na Śląskie Centrum Logistyczne<br />
składać się będzie 6 obiektów o łącznej powierzchni 65 000 m2.<br />
ProLogis Park Będzin I, II - Park Będzin I - 34 100 m2<br />
istniejącej powierzchni blisko autostrady A4 i międzynarodowej<br />
trasy E75. Głównym najemcą jest Carrefour. W planie jest<br />
kolejne 22 000 m2. Park Będzin II składa się z trzech budynków<br />
o łącznej powierzchni 48 000 m2.<br />
ProLogis Park Chorzów - inwestycja oferująca 145 700 m2<br />
powierzchni magazynowo-biurowej w siedmiu budynkach w<br />
Chorzowie. Planowana jest dalsza rozbudowa do 330 000 m2.<br />
ProLogis Park Dąbrowa Górnicza - prawie 144 000 m2<br />
istniejącej powierzchni magazynowo-biurowej, w pobliżu dróg<br />
E40 i E75.<br />
Śląskie Centrum Logistyczne Alliance - inwestycja Menard<br />
Doswell o planowanej powierzchni 90 000 m2 (obecnie<br />
56 800 m2), 20 km od Dąbrowy Górniczej, na tyłach centrum<br />
handlowego M1 w Czeladzi. Główni najemcy to Agata Meble<br />
i Eurocash.<br />
ProLogis Park Sosnowiec - dwa budynki o powierzchni<br />
47 000 m2 przy E40 i 12 km od autostrady A4.<br />
17
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Katowice www.ober-haus.pl<br />
Silesian Logistic Center - inwestycja o planowanej<br />
powierzchni 65 000 m2 (obecnie 35 000 m2), zlokalizowana w<br />
Sosnowcu przy trasie S1; oddalona tylko 4 km od autostrady<br />
A4.<br />
Tulipan Park Gliwice - docelowo 200 000 m2 nowoczesnej<br />
powierzchni magazynowej zlokalizowanej przy autostradzie<br />
A4 i w pobliżu planowanej A1.<br />
Diamond Business Park Gliwice - inwestycja AIG/Lincoln<br />
o powierzchni 45 000 m2. Fazy I i II zrealizowane w latach<br />
2006 - 2008.<br />
Segro Business Park Gliwice - położony w Katowickiej<br />
Specjalnej Strefie Ekonomicznej, 6 km od centrum Gliwic, w<br />
pobliżu drogi krajowej 88 prowadzącej do autostrady A4. Park<br />
oferuje 10 000 m2 przeznaczonych zarówno na biura, jak i na<br />
małe magazyny oraz lekką produkcję. Dostępne moduły od<br />
300 do 3 000 m2.<br />
Terminal Logistyczny Promont Tychy - 70 000 m2 przy<br />
drodze krajowej 44, naprzeciwko fabryki Fiata.<br />
Park Logistyczny Millennium Tychy - park magazynowy o<br />
planowanej powierzchni 85 000 m2 (z dodatkową powierzchnią<br />
5 000 m2 na biura) w Katowickiej SSE, w pobliżu drogi krajowej<br />
44 i międzynarodowej E75. Głównymi najemcami są Logpol,<br />
BOS Automotive, Navo <strong>Polska</strong> Grupa Dystrybucyjna, Aweco<br />
Appliance <strong>Polska</strong>.<br />
Panattoni Bielsko-Biała - położony kilka kilometrów od<br />
centrum Bielska, w pobliżu międzynarodowej trasy E75, oferuje<br />
26 000 m2. Planowana jest jego rozbudowa do 85 000 m2.<br />
• Biuro Inwestycji Kapitałowych S.A.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku popyt na nowoczesną powierzchnię magazynową<br />
na Górnym Śląsku był stabilny. Wskaźnik niewynajętej<br />
powierzchni magazynowej wyniósł 20%, głównie dzięki<br />
bardzo wysokiej podaży. Głównymi najemcami powierzchni<br />
magazynowych są operatorzy logistyczni i przedsiębiorcy<br />
z przemysłu motoryzacyjnego i budowlanego. Brakuje<br />
nowoczesnej magazynowej o metrażu 400 - 800 m2, która<br />
nadal cieszy się największym zainteresowaniem.<br />
Czynsze<br />
Stawki czynszu na koniec 2010 roku nieznacznie spadły<br />
i wynosiły 12 - 14 PLN/m2 (3 - 3,5 EUR). Dodatkowa<br />
opłata eksploatacyjna kształtowała się na poziomie 3,5 -<br />
4,5 PLN/m2 (0,90 - 1,10 EUR). W <strong>2011</strong> roku oczekiwane są<br />
dalsze umiarkowane korekty stawek czynszu.<br />
Rynek mieszkaniowy<br />
Bez większych zmian<br />
Podaż<br />
W 2010 roku oddano do użytkowania w Katowicach 1 177<br />
mieszkań, co oznacza wzrost o 24% w stosunku do roku<br />
poprzedniego. Najwięcej projektów mieszkaniowych powstało<br />
w południowych dzielnicach Katowic (Kostuchna, Ligota,<br />
Piotrowice, Panewniki). Można zauważyć niedobór inwestycji<br />
w centrum/śródmieściu.<br />
W przygotowaniu jest kolejny etap Dębowych Tarasów w<br />
pobliżu Silesia City Center realizowane przez Trigranit oraz<br />
Apartamenty Widok realizowane przez MK Inwestycje w<br />
centrum przy ul. Widok.<br />
Ceny<br />
W Katowicach w 2010 roku ceny nowych mieszkań<br />
ustabilizowały się na poziomie 4 987 PLN/m2 (1 246 EUR), co<br />
oznacza spadek w odniesieniu do roku ubiegłego o jedyne<br />
0,3%. W większości sprzedawane były lokale już gotowe lub z<br />
niedługim terminem realizacji. Lokale mieszkalne w standardzie<br />
nadającym się do remontu w centrum Katowic można było<br />
nabyć w cenach od 3 300 - 4 400 PLN/m2 (825 - 1 100 EUR),<br />
a poza centrum od 3 000 - 3 500 PLN/m2 (750 - 875 EUR).<br />
18
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Katowice www.ober-haus.pl<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub najmu tych i innych nieruchomości<br />
mieszkaniowych, zadzwoń do <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> na nr<br />
tel.: +48 32 609 00 90.<br />
Apartamenty Widok - wznowiona inwestycja firmy<br />
MK Inwestycje. 42 apartamenty oferowane w cenach od<br />
6 500 PLN/m2 , przy ul. Widok w rejonie Silesia City Center, ma<br />
powstać do końca <strong>2011</strong> roku.<br />
Osiedle Książęce - inwestycja realizowana przez Centrum<br />
Kapitałowej MODUS, w dzielnicy Ligota, przy ul. Piotrowickiej.<br />
W I etapie 220 mieszkań, w cenach od 5 500 PLN do<br />
5 990 PLN/m2 (1 375 - 1 497,5 EUR).<br />
Dębowe Tarasy - ponad 1000 mieszkań, budowane w<br />
czterech etapach, przy Silesia City Center, realizowane przez<br />
Trigranit. W roku <strong>2011</strong> rozpocznie się budowa III i IV etapu<br />
i sprzedawane będą w cenach od 5 000 - 6 500 PLN/m2<br />
(1 250 - 1 625 EUR).<br />
Apartamenty Borsall - 14 apartamentów realizowanych przy<br />
ul. Franciszkańskiej/Smolnej przez BD Inwestor, w cenach od 7<br />
500 - 10 000 PLN/m2 (1 875 - 2 500 EUR). Inwestycja została<br />
zakończona wiosna 2010 roku.<br />
Ligota Park - ukończony w 2010 roku zespół dziewięciu<br />
pięciokondygnacyjnych budynków. 360 mieszkań położonych<br />
w zielonej okolicy pomiędzy Ligotą a Brynowem. Projekt<br />
zrealizowała firma Atal. Ceny mieszkań ostatnich etapów<br />
oferowane były od 5 000 - 5 500 PLN/m2 (1 250 - 1 375 EUR).<br />
Popyt<br />
W 2010 roku sytuacja na rynku mieszkaniowym nie zmieniła<br />
się w odniesieniu do roku ubiegłego. Jedynie nieznacznie<br />
wzrósł popyt na mieszkania głównie w południowej części<br />
Katowic. Najchętniej kupowane były mieszkania z rynku<br />
wtórnego 2-pokojowe w kwotach nieprzekraczających<br />
180 000 PLN (45 000 EUR) oraz 3-pokojowe do kwot<br />
260 000 PLN (65 000 EUR).<br />
Czynsze<br />
W 2010 roku ceny najmu lokali mieszkalnych obniżyły się i w<br />
centrum korekta wyniosła ok. 12 %, a poza centrum ok. 6%.<br />
Czynsz za wynajem nowego 3-pokojowego mieszkania,<br />
70 m2 , w centrum miasta wynosił od 2 300 PLN do<br />
3 100 PLN/m-c (575 - 775 EUR), natomiast za podobne<br />
mieszkanie poza centrum od 2 100 do 2 800 PLN/m-c<br />
(525 - 700 EUR). Najczęstszymi najemcami byli pracownicy<br />
firm mających siedziby na terenie Śląska, jak również studenci.<br />
19
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Gdańsk-Gdynia-Sopot www.ober-haus.pl<br />
GDAŃSK - GDYNIA - SOPOT<br />
Rynek Powierzchni Biurowych<br />
Nowe projekty<br />
Podaż<br />
Szacuje się, że podaż powierzchni biurowej łącznie w<br />
Gdańsku, Gdyni i Sopocie to ok. 325 000 m2. Zdecydowana<br />
większość powierzchnio biurowej oferowana jest w Gdańsku<br />
(ok. 210 000 m2) i w Gdyni ( ok. 100 000 m2). Sopot posiada<br />
tylko ok. 15 000 m2 powierzchni biurowej. W 2010 roku na<br />
rynek dostarczono około 20 000 m2 nowoczesnej powierzchni<br />
biurowej klasy A, B+, B zarówno w nowo powstałych obiektach,<br />
jak i odnawianych.<br />
W 2010 roku do m.in. użytku oddano budynek Office Island<br />
w Gdańsku Wrzeszczu. Jest to budynek klasy A o powierzchni<br />
9 900 m2 . Rozpoczęto realizację dwóch dużych projektów:<br />
Olivia Business Centr i BCB Business Park. Realizacja kilku<br />
nowych projektów planowana jest na rok <strong>2011</strong>.<br />
Główne Biurowce<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 58 520 40 99.<br />
Arkońska Business Park - w Gdańsku przy ul. Arkońskiej,<br />
realizowany przez trójmiejska firmę Torus Sp. z o.o. Łączna<br />
powierzchnia najmu to ponad 29 000 m2. Głownymi<br />
najemcami są: GE Money Bank oraz First Data Globar Services.<br />
Łużycka Office Park - w Gdyni przy ul. Łużyckiej.<br />
Deweloperem inwestycji, w skład której wchodzi<br />
22 500 m2 powierzchni biurowej klasy A, była firma Allcon.<br />
Jeden z budynków biurowych w inwestycji zrealizowany został<br />
na potrzeby Det Norske Veritas Poland Real Estate Sp. z o.o.<br />
Sea Towers - Gdynia - najwyższy zrealizowany budynek<br />
mieszkaniowo-usługowy w Polsce. Inwestor Invest Komfort<br />
S.A. - oddana do użytku powierzchnia biurowa to 4 100 m2.<br />
Centrum Majkowskiego - budynek biurowo-parkingowy<br />
realizowany w ramach dużego projektu pod nazwą Centrum<br />
Sopotu. Budynek liczy 3 700 m2 powierzchni biurowej.<br />
Głównym najemcą jest spółka NDI i jej spółki zależne.<br />
Platanowa I - Sopot ul. Platanowa - inwestor ODDK<br />
- oddana do użytku powierzchnia biurowa to 5 150 m2.<br />
Inwestycje w budowie<br />
W celu wynajmu wymienionych lub innych nieruchomości,<br />
prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>, tel.: +48 58 520 40 99.<br />
BCB Business Park - inwestycja zlokalizowana przy Lotnisku<br />
im. Lecha Wałęsy w Gdańsku. W 2010 roku rozpoczęto budowę<br />
pierwszego budynku o powierzchni 12 000 m2, który ma<br />
zostać oddany do użytku w grudniu <strong>2011</strong> roku. W skład całego<br />
kompleksu wchodzić będzie pięć budynków biurowych,<br />
centrum konferencyjno wystawiennicze oraz hotel. Łączna<br />
powierzchnia to 90 000 m2. Realizację inwestycji przewidziano<br />
na lata 2010 - 2015.<br />
• BCB Business Park, Bałtyckie Centrum Biznesu Sp. zo.o.<br />
Oliwia Business Centre - po zakończeniu inwestycji oferującej<br />
120 000 m2 powierzchni biurowej, stanowić będzie największe<br />
centrum biurowe w Polsce Północnej. Inwestycja położona<br />
w centrum Gdańska, przy głównej arterii komunikacyjnej<br />
Trójmiasta - al. Grunwaldzkiej. W pierwszym etapie, którego<br />
zakończenie przewidziano na <strong>2011</strong> rok powstanie budynek<br />
Olivia Gate o powierzchni 18 000 m2 i parking podziemny na<br />
420 samochodów. Inwetorem jest TPS Sp. z o.o.<br />
Inwestycje planowane<br />
Alchemia - kompleks jedenastokondygnacyjnych budynków<br />
przy al. Grunwaldzkiej w Gdańsku. W pierwszym etapie mają<br />
zostać zrealizowane dwa budynki o łącznej powierzchni<br />
21 000 m2. Docelowo kompleks może liczyć 7 budynków.<br />
Inwestorem jest firma Torus.<br />
20
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Gdańsk-Gdynia-Sopot www.ober-haus.pl<br />
Hines Neptun - przy al. Grunwaldzkiej w Gdańsku Wrzeszczu,<br />
w miejscu Domu Towarowego Neptun powstanie biurowiec o<br />
łącznej powierzchni najmu 14 200 m2. W <strong>2011</strong> roku wyburzony<br />
zostanie istniejący budynek i rozpocznie się budowa wieżowca.<br />
Inwestorem jest firma Hines.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku popyt na duże powierzchnie biurowe był<br />
niewielki. Firmy zainteresowane wynajmem ponad 1 000 m2<br />
biur należały do rzadkości. W większości jednak firmy zbierały<br />
oferty z rynku jako narzędzie do renegocjacji umów najmu<br />
w swoich dotychczasowych lokalizacjach. Największym<br />
zainteresowaniem cieszyły się biura do 200 m2 położone w<br />
nowych budynkach, w centrum.<br />
Czynsze<br />
Stawki czynszu dla powierzchni biurowych w Trójmieście w<br />
2010 roku były na poziomie z ubiegłego roku 10 - 18 EUR/m2.<br />
Powierzchnie klasy A wynajomwane były na poziomie czynszu<br />
12 - 18 EUR/m2 , natomiast za powierzchnie klasy B trzeba<br />
było zapłacić 10 - 15 EUR/m2 przy dodatkowych kosztach<br />
eksploatacyjnych na poziomie 3 - 6 EUR/m2.<br />
Powierzchnie Handlowe<br />
Większy popyt - mniejsze pustostany<br />
Podaż<br />
Całkowita powierzchnia handlowa w trójmiejskich centrach<br />
handlowych szacowana jest na 660 000 m2. W 2010 roku<br />
oddano do użytku około 20 000 m2 nowej powierzchni<br />
handlowej.<br />
Główne Galerie Handlowe<br />
W celu wynajmu wymienionych lub innych nieruchomości,<br />
prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>, tel.: +48 58 520 40 99.<br />
Galeria Bałtycka - zlokalizowana w Gdańsku Wrzeszczu.<br />
Powierzchnia całkowita wynosi 123 000 m2, z czego 45 000 m2<br />
to powierzchnia handlowa. Głównymi najemcami są: Saturn,<br />
Carrefour, Peek & Clopenburg.<br />
Fashion House Outlet Centre - zlokalizowany w Gdańsku<br />
Szadółkach, o powierzchni handlowo-usługowej 16 400 m2.<br />
Najemcami są min.: Adidas, Nike, Benetton, Wrangler.<br />
Park Handlowy Matarnia - zlokalizowany w Gdańsku<br />
Matarni, przy ul. Złota Karczma, o powierzchni 68 000 m2.<br />
Głównymi najemcami są: OBI, Media Markt, C&A, BOMI, EPIK.<br />
Port Rumia Centrum Handlowe Auchan - w Rumi,<br />
ul. Grunwaldzka, o powierzchni handlowej 11 000 m2. W całości<br />
wynajęty jest głównie przez: Auchan, Leroy Merlin, C&A.<br />
Galeria Przymorze - centrum handlowe w gdańskiej<br />
dzielnicy Przymorze zostało otwarte w marcu 2009 roku. Obiekt<br />
położony jest przy skrzyżowaniu ul. Chłopskiej i Obrońców<br />
Wybrzeża. W budynku o powierzchni ok. 23 000 m2 , gdzie<br />
znajduje się ok. 100 sklepów, min. hipermarket E.Leclerc.<br />
CH Klif Gdynia - Gdynia - Orłowo, Al. Zwycięstwa 256,<br />
dysponuje ponad 30 000 m2 powierzchni handlowej. Na<br />
terenie centrum znajduje się 150 punktów handlowych,<br />
w tym delikatesy BOMI oraz wiele punktów usługowych<br />
i gastronomicznych. Klif Gdynia to centrum mody i stylu z<br />
butikami ekskluzywnych marek takich jak MaxMara, Patrizia<br />
Pepe, Escada Sport, Guess, TruTrussardi, Stefanel, Pollini czy<br />
Tommy Hilfger oraz odzieżą dla całej rodziny dostępnej w<br />
ofercie m.in. marek Zara, H&M, M&S, Cubus, Kappahl. Centrum<br />
oferuje także szeroki wybór sklepów z wyposażeniem wnętrz,<br />
biżuterią oraz produktami do pielęgnacji zdrowia i urody. Do<br />
dyspozycji klientów centrum pozostaje czteropoziomowy,<br />
zadaszony parking.<br />
• CH Klif Gdynia.<br />
Planowane obiekty<br />
W celu wynajmu wymienionych lub innych nieruchomości,<br />
prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>, tel.: +48 58 520 40 99.<br />
Centrum Handlowe Wzgórze - trwa rozbudowa centrum<br />
21
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Gdańsk-Gdynia-Sopot www.ober-haus.pl<br />
do 65 000 m2 (obecnie 23 000 m2, która ma się zakończyć w II<br />
kwartale 2013 roku. Największymi najemcami obecnie są Real<br />
oraz Intersport.<br />
Gdańsk Retail Park Kowale - w <strong>2011</strong> roku zaoferuje<br />
52 000 m2 najwyższej klasy powierzchni handlowej na<br />
gdańskich Szadółkach. Obecnie prowadzone są prace<br />
budowlane. Inwestor - Liebrecht & Wood.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku wzrosło zainteresowanie powierzchniami w<br />
centrach handlowych kosztem lokali przy najpopularniejszych<br />
ulicach handlowych. W nielicznych centrach handlowych<br />
dostępne są wolne powierzchnie. W najpopularniejszych<br />
centrach handlowych są klienci oczekujący na zwolnienie<br />
wynajętych obecnie lokali. Wskaźnik niewynajętej powierzchni<br />
handlowej wyniósł 3 % i zmniejszył się z poziomu 6% w roku<br />
2009.<br />
Czynsze<br />
Stawki czynszów najmu w centrach handlowych pozostały<br />
na niezmienionym poziomie względem zeszłego roku. Skala<br />
stawek czynszów za lokale handlowe o powierzchniach ok.<br />
100 m2 wynosiła od 100 do 200 PLN/m2 (25 EUR/ m2 -<br />
50 EUR/ m2). Za najmniejsze i dobrze wyeksponowane<br />
lokale do 20 m2 stawki osiągały 240 PLN (60 EUR/m2).<br />
Za najem większych powierzchni trzeba było liczyć się<br />
z czynszem na poziomie od 70 do 120 PLN/m2 (17,50 -<br />
30 EUR/m2). Podobne stawki uzyskiwane były za lokale<br />
handlowe położone wzdłuż głównych ulic, gdzie najem lokali o<br />
powierzchni 100 - 150 m2 wiązał się z wydatkowaniem 100 -<br />
200 PLN/m2 (25 EUR/ m2 - 50 EUR/m2).<br />
Rynek powierzchni magazynowych<br />
Rola Trójmiasta jako centrum logistycznego<br />
wzrasta<br />
Podaż<br />
Trójmiasto oferuje najemcom ok. 180 000 m2 powierzchni<br />
magazynowej, przy czym najwyższe standardy spełnia blisko<br />
130 000 m2. W związku dynamicznym rozwojem trójmiejskich<br />
portów oraz budowy infrastruktury drogowej: autostrada A1,<br />
obwodnica południowa trójmiasta, rola Trójmiasta jako centrum<br />
logistycznego wzrasta. W grudniu australijska firma Goodman<br />
International Limited podpisała umowę z Gdańską Agencją<br />
Rozwoju Gospodarczego o budowę Pomorskiego Centrum<br />
Logistycznego. Na 104 hektarach terenu w sąsiedztwie Portu<br />
Północnego i terminala kontenerowego DCT Gdańsk w ciągu<br />
10 lat powstanie ok. 700 000 m2 powierzchni magazynowej<br />
i przemysłowej. M.in. dzięki tej inwestycji w najbliższych<br />
latach liczba nowoczesnych powierzchni magazynowych<br />
w Trójmieście zwiększy się w stosunku do obecnego stanu<br />
trzykrotnie.<br />
Najważniejsze Parki Magazynowe<br />
W celu wynajmu wymienionych lub innych nieruchomości,<br />
prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>, tel.: +48 58 520 40 99.<br />
Logistic Center - Pruszcz Gdański, przy ul. Zastawnej,<br />
oferujący powierzchnię 10 000 m2. Główni najemcy to: Nagle<br />
<strong>Polska</strong>, LPP, Crown Packaging. Obiekt został zrealizowany w<br />
2007 roku.<br />
Panattoni Park Gdańsk - zlokalizowany jest 4 km od centrum<br />
Gdańska, przy obwodnicy południowej Trójmiasta i drodze<br />
krajowej nr 7. Odległość od Portu Gdańskiego wynosi 2 km.<br />
Obecnie 7 600 m2 - w całości wynajęte. Docelowo Park będzie<br />
oferował najemcom 43 000 m2.<br />
ProLogis Park Gdańsk - przy ul. Bysewskiej, w sąsiedztwie<br />
obwodnicy. Oferuje najemcom 91 000 m2 nowoczesnej<br />
powierzchni magazynowej. Głowni najemcy: Emperia Holding,<br />
Solid Logistics, Marcopol, Lekkerland, DSV, C.Hartwig Gdynia,<br />
Iron Mountain, DHL/Exel, Schenker. Obiekt oddany został w<br />
2007 roku.<br />
Centrum Magazynowe Hutnicza - Gdynia, przy<br />
ul. Hutniczej, oferuje ok. 12 000 m2 powierzchni magazynowej<br />
i 1 653 m2 powierzchni biurowej. Obiekt został oddany do<br />
użytku w 2007 roku.<br />
22<br />
• Pomorskie Centrum Logistyczne, InvestGDA .
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Gdańsk-Gdynia-Sopot www.ober-haus.pl<br />
Popyt<br />
Popyt na nowoczesne powierzchnie magazynowe w<br />
Trójmieście wzrósł. Zawarto kilka znaczących umów najmu.<br />
Wśród klientów poszukujących magazynów o powierzchni<br />
do 500 m2 nie maleje zainteresowanie starymi obiektami<br />
magazynowymi, głównie ze względu na niskie stawki czynszów<br />
najmu. Szacuje się, że obecnie pozostaje jeszcze do wynajęcia<br />
ok. 5 % powierzchni magazynowej w nowoczesnych parkach.<br />
Czynsze<br />
Stawki czynszu na nowoczesne powierzchnie magazynowe<br />
utrzymały się na dotychczasowym średnim poziomie 16<br />
PLN/m2 (4 EUR), przy czym najmniejsze powierzchnie do<br />
wynajęcia to 1 000 m2. W starych zakładach przemysłowych<br />
i halach w Trójmieście i najbliższym sąsiedztwie powierzchnie<br />
magazynowe można wynająć nawet za 5 PLN/m2 (1,25 EUR).<br />
Grunty<br />
Nowe grutny budowlane powodują obniżki cen<br />
Ceny<br />
W 2010 roku ceny działek spadły z powodu niskiego popytu.<br />
Ceny gruntów z przeznaczeniem pod zabudowę mieszkaniową<br />
w najlepszych lokalizacjach uległy obniżce o 5%, natomiast<br />
ceny działek położonych na obrzeżach spadły nawet o 20%.<br />
Wpływ na znaczną obniżkę cen gruntów położonych na<br />
granicach administracyjnych miast miał fakt przekształcenia<br />
dużych obszarów gruntów rolnych na działki budowlane, co<br />
doprowadziło do wzrostu podaży.<br />
Działki przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne<br />
osiągały następujące ceny:<br />
W lokalizacjach centralnych:<br />
• Gdańsk 800 - 2 500 PLN/m2 (200 - 625 EUR)<br />
• Sopot 2 300 - 4 300 PLN/m2 (575 - 1 075 EUR)<br />
• Gdynia 300 - 3 800 PLN/m2 (95 - 950 EUR)<br />
Na obrzeżach miast:<br />
• Gdańsk 100 - 600 PLN/m2 (25 - 150 EUR)<br />
• Sopot 2 000 - 3 000 PLN/m2 (500 - 750 EUR)<br />
• Gdynia 100 - 6 00 PLN/m2 (25 - 150 EUR)<br />
Działki przeznaczone pod budownictwo wielorodzinne:<br />
W lokalizacjach centralnych:<br />
• Gdańsk 600 - 1 200 PLN/m2 (150 - 300 EUR)<br />
• Sopot 3 000 - 3 600 PLN/m2 (750 - 900 EUR)<br />
• Gdynia 500 - 2 000 PLN/m2 (125 - 500 EUR)<br />
Na obrzeżach miast:<br />
• Gdańsk 150 - 600 PLN/m2 (37,5 - 150 EUR)<br />
• Sopot 3 000 - 4 300 PLN/m2 (750 - 1 075 EUR)<br />
• Gdynia 400 - 700 PLN/m2 (100 - 175 EUR)<br />
W 2010 roku, podobnie jak rok wcześniej, najdroższe były<br />
grunty zlokalizowane w pasie nadmorskim, tj. w Gdańsku<br />
Jelitkowie oraz Brzeźnie, w gdyńskim Orłowie oraz w Sopocie.<br />
Drugim najdroższym obszarem była gdańska Starówka. Ceny<br />
działek w centrum przeznaczonych pod usługi dochodziły w<br />
najlepszych punktach do 3 500 PLN/m2.<br />
Rynek Mieszkaniowy<br />
Wzrost popytu<br />
Podaż<br />
W 2010 roku na trójmiejskim rynku pojawiło się kilka nowych<br />
inwestycji w centrum miast aglomeracji. Szacuje się, że zostało<br />
oddanych do użytkowania 4 812 nowych mieszkań.<br />
W zdecydowanej większości są to inwestycje lokalnych<br />
firm deweloperskich Invest-Komfort, Allcon, Hossa, Ekolan,<br />
Panorama, Eurostyl, które mają dominującą pozycję na<br />
lokalnym rynku. Klienci mają duży wybór ofert zarówno na<br />
rynku pierwotnym, jak i wtórnym.<br />
Ceny<br />
W 2010 roku średnia cena mieszkań spadła o 7,5% do poziomu<br />
5 550 PLN/m2 (1 375 EUR). Ceny na rynku pierwotnym wahały<br />
się od 3 800 - 7 500 PLN/m2 (950 - 1 875 EUR). Najwyższe<br />
ceny utrzymywały się w pasie nadmorskim (Sopot, Gdynia<br />
Orłowo, Gdańsk Brzeźno i Jelitkowo) i na Starym Mieście<br />
w Gdańsku. Mieszkania w tych rejonach osiągały ceny od<br />
7 900 PLN/m2 - 20 000 PLN/m2 (1 975 - 5 000 EUR).<br />
Rekordzistą cenowym na terenie Trójmiasta, podobnie<br />
jak przed rokiem, była Symfonia Residence w Gdańsku,<br />
nad brzegiem Motławy z cenami od 15 000 PLN/m2 do<br />
23
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Gdańsk-Gdynia-Sopot www.ober-haus.pl<br />
30 000 PLN/m2 (3 750 - 7 500 EUR). Zarówno na rynku<br />
pierwotnym, jak i wtórnym obserwowano obniżkę cen. Średnia<br />
cena transakcyjna 1m2 mieszkania spadła od początku<br />
roku z poziomu ok. 6 000 PLN (1 500 EUR) do poziomu<br />
5 550 PLN (1 375 EUR) i w ciągu roku był to spadek rzędu<br />
7,5%. W dzielnicach położonych na przedmieściach<br />
ceny kształtowały się na poziomie od 3 800 PLN/m2 do<br />
5 700 PLN/m2 (950 - 1 425 EUR), w centrum odpowiednio od<br />
5 000 PLN/m2 do 9 500 PLN/m2 (1 250 - 2 375 EUR), natomiast<br />
ceny w dzielnicach nadmorskich i na Starym Mieście wynosiły<br />
7 000 PLN/m2 do 18 000 PLN/m2 (1 750 - 4 500 EUR).<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 58 520 40 99.<br />
Gdańsk Morena, Central Park - deweloper Hossa -<br />
inwestycję tworzą dwa szesnastopiętrowe budynki, w których<br />
znajdzie się łącznie ponad 200 mieszkań. Inwestycja powstaje<br />
w sercu Moreny - jednej z najdynamiczniej rozwijających się<br />
dzielnic Gdańska, którą wyróżnia bardzo dobra komunikacja<br />
z centrum miasta. Ceny zaczynają się od 4 550 PLN/m2<br />
(1 138 EUR). Termin realizacji inwestycji to II kwartał 2013 roku.<br />
Gdańsk Zaspa, Awiator - deweloper Allcon - zespół<br />
czterech budynków dwunastokondygnacyjnych, łącznie w<br />
inwestycji znajdzie się ponad 400 mieszkań i lokali usługowych.<br />
Ceny mieszkań, w zależności od piętra i metrażu, wahają się<br />
między 5 724 PLN/m2 a 7 128 PLN/m2 (1 431 - 1 782 EUR).<br />
Termin realizacji pierwszego budynku to IV kwartał 2012 roku.<br />
• Awiator, Allcon Budownictwo Sp. zo.o. S.K.A.<br />
Gdynia Redłowo, Altus - deweloper Invest Komfort -<br />
kompleks składający się z siedmiu budynków, w których<br />
znajdzie się ponad 250 mieszkań, w budynkach od 5 do<br />
16 pięter. Ceny wahają się od 5 800/m2 10 800 PLN/m2<br />
(1 450 - 2 700 EUR). Inwestycja powstaje przy głównej arterii<br />
komunikacyjnej Gdyni - Alei Zwycięstwa. Termin zakończenia<br />
inwestycji to IV kwartał 2012 roku.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku największym zainteresowaniem cieszyły<br />
się mieszkania 2 i 3-pokojowe, o średnim metrażu 40 -<br />
60 m2 , w cenie do 300 000 PLN (75 000 EUR). Wśród klientów<br />
dominowało zainteresowanie mieszkaniami mniejszymi, lecz<br />
droższymi, położonymi w centrum, dobrze skomunikowanymi.<br />
Dużą popularnością cieszył się program „Rodzina na Swoim”,<br />
którego kryteria spełniała większość ofert w Trójmieście. Można<br />
było zaobserwować niewielkie ożywienie w stosunku do roku<br />
ubiegłego po stronie popytowej.<br />
Czynsze<br />
Ceny wynajmu w 2010 roku spadły w stosunku do roku<br />
poprzedniego o ok. 10%. Wynajęcie mieszkania 1-pokojowego<br />
wiązało się z wydatkiem od 700 PLN do 1 400 PLN (175 -<br />
350 EUR) miesięcznie, mieszkania 2-pokojowego - w<br />
przedziale od 800 PLN do 2 500 PLN ( 200 - 625 EUR), natomiast<br />
3-pokojowego od 1 200 PLN do 3 200 PLN (300 - 800 EUR).<br />
24
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Poznań www.ober-haus.pl<br />
POZNAŃ<br />
Rynek powierzchni biurowej<br />
Wzrost podaży<br />
Podaż<br />
Rynek powierzchni biurowej w Poznaniu stopniowo wzrasta.<br />
W 2010 roku podaż wyniosła ok. 226 500 m2 , z czego<br />
41 500 m2 zostało oddane w tym roku. Większe realizacje<br />
to Szyperska Office Center, która dostarczyła na rynek ok.<br />
19 000 m2 nowoczesnej powierzchni biurowej oraz Biurowiec<br />
Skalar - 14 000 m2.<br />
Ostatnio oddane budynki biurowe<br />
W celu wynajęcia powierzchni w wymienionych lub<br />
innych nieruchomościach, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 61 851 90 00.<br />
Szyperska - inwestor Wechta, budynek biurowy klasy<br />
A, realizowany przez firmę Wechta, zlokalizowany przy<br />
ul. Szyperskiej. Oferuje ok. 19 000 m2 nowoczesnej powierzchni<br />
biurowej. Niewielka część budynku została oddana do użytku<br />
w 2009 roku takim najemcom jak Sąd Okręgowy, Rejonowy<br />
oraz Alior Bank,Energia pro Gigawat, Urząd Marszałkowski.<br />
Skalar Office Center - inwestor Hydrobudowa, to<br />
nowoczesny, 4-piętrowy budynek biurowo-usługowy,<br />
zlokalizowany u zbiegu ulic Hetmańskiej i Góreckiej. Do<br />
dyspozycji najemców oddanych zostało 14 000 m2 powierzchni<br />
użytkowej. Głównymi najemcami biurowca są : PZU S.A., PBG<br />
Dom, Polmed.<br />
Centrum Biurowe „Cytadela” - tworzą dwa nowoczesne,<br />
4-kondygnacyjne budynki o łącznej powierzchni ponad<br />
1 600 m2 , zlokalizowane u zbiegu ulic Szelągowska i Winogrady.<br />
Najemcami są m.in.: Deloitte, Nutrimix, Sigma Aldrich, Allianz.<br />
Główne budynki biurowe<br />
Globis - 13 000 m2 powierzchni biurowej klasy A, inwestycja<br />
zrealizowana w 2003 roku przez GTC, zlokalizowana w ścisłym<br />
centrum miasta, przy ul. Roosevelta. Budynek jest w 95%<br />
wynajęty. Głównym najemcą jest BPH, Bertelsmann i inni.<br />
Andersia Tower - biurowiec o łącznej powierzchni<br />
42 518 m2 zlokalizowany jest przy Pl. Andersa, obok<br />
Poznańskiego Centrum Finansowego i Starego Browaru.<br />
Inwestorem jest firma Von der Heyden Development. Projekt<br />
powstał w Pracowni Architektonicznej Ewy i Stanisława<br />
Sipińskich. Głównym najemcą Andersia Tower jest Grupa<br />
Franklin Templeton. Inni najemcy to m.in.: Ernst & Young,<br />
Grafton Recruitment, IKB Leasing <strong>Polska</strong>, w budynku znajduje<br />
się również czterogwiazdkowy hotel sieci IBB.<br />
Stary Browar - odrestaurowany, nowoczesny kompleks<br />
klasy A, o powierzchni biurowej 6 000 m2, z 2003 roku. Obiekt<br />
zlokalizowany jest w centrum miasta, przy ulicy Półwiejskiej.<br />
Najemcy to BRE Bank, Pramerica Financial oraz Centrum<br />
Medyczne LIM.<br />
Poznańskie Centrum Finansowe - pierwszy w Poznaniu<br />
budynek biurowy klasy A, o powierzchni 16 600 m2, w Poznaniu.<br />
Obiekt zlokalizowany jest przy pl. Andersa 5. Ukończony został<br />
w 2001 roku. Budynek jest w całości wynajęty. Głównym<br />
najemcą jest BZ WBK.<br />
Nowe Garbary Office Centre - budynek biurowy firmy<br />
Property Group Meermann Chamartin. Sześciokondygnacyjny,<br />
nowoczesny budynek, zlokalizowany jest w centrum miasta.<br />
Powierzchnia całkowita to 8 000 m2, z czego 1 080 m2 to<br />
powierzchnia handlowo - usługowa usytuowana na parterze,<br />
a 6 850 m2 to powierzchnia biurowa. Budynek w 95% jest<br />
wynajęty, głównym najemcą jest Carlsberg, Millennium Bank,<br />
Allianz Bank, Fielmann, Carry Sp. z o.o. Inwestycja została<br />
zakończona w sierpniu 2008 roku. <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> komercjalizował<br />
budynek jako agent wyłączny.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu wynajęcia powierzchni w wymienionych lub<br />
innych nieruchomościach, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 61 851 90 00.<br />
Okrąglak - obiekt po odnowieniu dostarczy na rynek ponad<br />
5000 m2 nowoczesnej powierzchni biurowej przeznaczonej na<br />
wynajem. Budynek będzie wyposażony w system BMS, podłogi<br />
techniczne, nowoczesną klimatyzację, kontrolę dostępu i inne<br />
udogodnienia. Inwestycja ma zostać zakończona w III Q <strong>2011</strong><br />
roku.<br />
Victoria Office - inwestycja firmy Morvens Investments,<br />
zlokalizowana przy ul. Strzeleckiej 49, budynek biurowy klasy<br />
A, pow. całkowita: 5 100 m2, pow. dostępna: 4 500 m2. Główni<br />
najemcy to Falck i SKOK Stefczyka. Planowane oddanie: III Q<br />
<strong>2011</strong> roku.<br />
25
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Poznań www.ober-haus.pl<br />
• Victoria Office, Morvens Investments .<br />
Popyt<br />
W 2010 roku wynajęto około 7 000 m2 nowoczesnej<br />
powierzchni biurowej. W tym roku szacujemy zwiększenie<br />
popytu na większe moduły biurowe od 500 m2 do 1 500 m2. W<br />
naszej ocenie zainteresowanie powierzchnią biurową zwiększą<br />
firmy z branż IT, finanse, ubezpieczenia. W 2010 roku wskaźnik<br />
niewynajętej powierzchni biurowej wzrósł do poziomu 8 %<br />
(z 5 %), co związane jest ze zwiększoną podażą.<br />
Czynsze<br />
Stawki czynszowe w 2010 roku dla powierzchni klasy A wynosiły<br />
14 - 17 EUR/m2. Stawki w klasie B i C wynoszą 10 - 13 EUR/<br />
m2. Opłaty eksploatacyjne wahają się od 3 - 4,5 EUR/m2.<br />
Niewielka korekta stawek czynszowych jest prognozowana w<br />
<strong>2011</strong> roku.<br />
Rynek powierzchni handlowych<br />
Czynsze niższe w 2010 roku, ale popyt rośnie w<br />
<strong>2011</strong>roku<br />
Podaż<br />
W Poznaniu w 2010 roku w funkcjonujących obiektach było<br />
510 000 m2 powierzchni handlowej. Współczynnik nasycenia<br />
powierzchnią handlową na 1 000 mieszkańców był najwyższy<br />
w Polsce i wynosił 920, mimo iż w ubiegłym roku nie oddano<br />
żadnego nowego centrum handlowego do użytku. W 4Q<br />
<strong>2011</strong> roku planowane jest otwarcie Galerii MM - Ataner przy<br />
ul. Św.Marcin/al. Marcinkowskiego, w 2Q 2013 roku Centrum<br />
Handlowego Łacina - oraz na koniec 2012 roku Galerii<br />
Handlowej Metropolis - ul. Hetmańska.<br />
Główne centra handlowe<br />
W celu wynajęcia powierzchni w tych lub innych<br />
nieruchomościach, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 61 851 90 00.<br />
Galeria Malta - inwestycja hiszpańskiego dewelopera firmy<br />
Neinver, zlokalizowana przy skrzyżowaniu ulic Abp. Baraniaka<br />
i Katowickiej. Powierzchnia całkowita to 162 000 m2, z czego<br />
54 000 m2 przeznaczone jest na handel i rozrywkę. W galerii<br />
znajduje się 170 sklepów i punktów usługowych, wielosalowe<br />
kino i inne. Najemcami są m.in. delikatesy Piotr i Paweł, Zara,<br />
C&A, Marks & Spencer. Galeria Malta została oddana do użytku<br />
wiosną 2009 roku.<br />
Green Point - inwestorem całego przedsięwzięcia jest<br />
kapitałowo powiązana z poznańską spółką Poz-Bruk sp. z<br />
o.o., firma Monoblok sp. z o. o. - Poznańskie <strong>Nieruchomości</strong><br />
sp. k. Obiekt położony jest na poznańskiej Wildzie, u zbiegu<br />
ulic Hetmańskiej, Fabrycznej i Pamiątkowej. Green Point jest<br />
budynkiem mieszkalno-biurowo-handlowym. Część handlowa<br />
zajmuje około 6 000 m2 . Znajdują się w niej m.in: delikatesy<br />
Piotr i Paweł, Alior Bank, biuro turystyczne. Galeria Green Point<br />
została oddana do użytku w kwietniu 2009 roku.<br />
Galeria City Park - zlokalizowana w pobliżu<br />
Międzynarodowych Targów Poznańskich przy ulicy ul.<br />
Wyspiańskiego 26a. Powierzchnia całkowita to 2 240 m2 i jest<br />
aktualnie wynajęta w 95%. Główni najemcy to Alma, Nordea<br />
bank, Axa, Drogeria Natura, Ice Cafe oraz I coffee.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu wynajęcia powierzchni w tych lub innych<br />
nieruchomościach, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 61 851 90 00.<br />
Centrum Handlowe Łacina - obiekt zlokalizowany będzie na<br />
prawym brzegu Warty tuż przy Rondzie Rataje. Powierzchnia<br />
całkowita to 108 000 m2. Głównymi najemcami będą między<br />
innymi Carrefour, Zara, Empik ponadto 20 restauracji,<br />
Multikino z 16 salami. Inwestorem projektu jest francuska firma<br />
APSYS Groupe. Otwarcie obiektu planowane jest w 2Q 2013<br />
roku.<br />
Galeria Metropolis - inwestycja będzie realizowana<br />
przez Echo Investment na skrzyżowaniu ulic Dmowskiego,<br />
26
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Poznań www.ober-haus.pl<br />
Krauthofera i Dusznej. Powierzchnia całkowita obiektu to<br />
340 000 m2 , z czego 76 000 m2 to powierzchnia wynajmowalna.<br />
W centrum handlowo-rekreacyjnym Metropolis będzie mieściło<br />
się 280 sklepów w tym hipermarket spożywczy, market RTV<br />
AGD, wielosalowe kino, kręgielnia. W części rekreacyjnej będą<br />
mieściły się: plac zabaw dla dzieci, puby, kluby, restauracje<br />
i kawiarnie. W galerii przewidziany jest parking na 3 000 miejsc.<br />
Planowane zakończenie inwestycji w 4 Q 2012 roku.<br />
• Galeria Metropolis, Echo Investment S.A.<br />
Popyt<br />
Popyt, generowany przez duże sieci handlowe jest wciąż<br />
stabilny. Wskaźnik pustostanów w największych galeriach<br />
handlowych jest bliski 0%, w mniej atrakcyjnych centrach<br />
handlowych wskaźnik ten sięga 3%. Natomiast wzrósł ostatnio<br />
wskaźnik powierzchni handlowych na głównych ulicach do<br />
poziomu 8%. W <strong>2011</strong> roku popyt powinien rosnąć, podobnie<br />
jak gospodarka.<br />
Czynsze<br />
Czynsze w centrum miasta, na głównych ulicach handlowych<br />
odnotowały w 2010 roku spadek do poziomu 15 -<br />
35 EUR/m2, jednak można było również odnotować lokale<br />
których czynsz sięgał nawet 60 EUR/m2. Za najlepsze<br />
lokale w galeriach handlowych trzeba zapłacić 30 -<br />
45 EUR/m2 plus opłaty serwisowe na poziomie od 2 - 7 EUR/m2.<br />
<strong>Ober</strong>- <strong>Haus</strong> przewiduje zrównoważony rozwój w <strong>2011</strong> roku.<br />
Ceny powinny pozostać na tym samym poziomie lub też mogą<br />
ulec niewielkiemu obniżeniu.<br />
Rynek powierzchni magazynowej<br />
Wzrost popytu, spadek pustostanów<br />
Podaż<br />
W 2010 roku całkowita nowoczesna powierzchnia magazynowa<br />
w aglomeracji poznańskiej wzrosła o 36 000 m2 do poziomu<br />
836 000 m2, z czego 823 500 m2 zlokalizowana jest poza<br />
granicami Poznania (Tarnowo Podgórne, Gądki, Swarzędz,<br />
Komorniki). W chwili obecnej następuje rozbudowa już<br />
istniejących parków magazynowych w regionie. Przykładem<br />
może być projekt zrealizowany w Panattoni Park Poznań na<br />
potrzeby firmy H&M (25 500 m2). Do 2012 roku ma w nich<br />
powstać 677 500 m2 nowej powierzchni magazynowej w<br />
Gądkach pod Poznaniem.<br />
Główne parki magazynowe<br />
W celu wynajęcia powierzchni w wymienionych<br />
nieruchomościach, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 61 851 90 00.<br />
ProLogis Park Poznań I, II - 15 km na zachód od centrum<br />
Poznania, usytuowany naprzeciwko siebie, po obu stronach<br />
drogi E30. ProLogis Park Poznań składa się z 4 budynków<br />
o łącznej powierzchni magazynowej i biurowej 44 000 m2.<br />
ProLogis Park Poznań II to 7 budynków o powierzchni 122 600<br />
m2 (etap I - 45 000 m2).<br />
Panattoni Park Poznań I, II - ulokowane na skrzyżowaniu<br />
dwóch węzłów komunikacyjnych: drogi krajowej 11<br />
Poznań - Wrocław oraz autostrady A2, ok. 12 km od centrum<br />
Poznania. Całkowita powierzchnia magazynowa będzie<br />
wynosiła 120 000 m2 (H&M wciąż jest największym najemcą).<br />
CLIP Centrum Logistyczno-Inwestycyjne - ulokowane w<br />
Swarzędzu przy międzynarodowej drodze E30 Warszawa-<br />
Poznań - Berlin. Całkowita powierzchnia dwóch magazynów<br />
dostarcza 75 000 m2 powierzchni (włączając 2 000 m2<br />
powierzchni biurowej).Główni najemcy: Panopa Logistik,<br />
Bertelsman, Volkswagen Poznań, Kulczyk Tradex, Mercedes-<br />
Benz.<br />
Tulipan Park Poznań - w Komornikach, w pobliżu drogi<br />
krajowej nr 5 i autostrady A2, znajduje się nowoczesny park<br />
zrealizowany przez brytyjską firmę Slough Estates. Całkowita<br />
powierzchnia magazynowa to 250 000 m2 powierzchni<br />
magazynowej. Minimalne moduły do wynajęcia zaczynają<br />
się od 2 500 m2. Układ komunikacyjny w parku uwzględnia<br />
27
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Poznań www.ober-haus.pl<br />
szerokie drogi wewnętrzne, place manewrowe oraz parkingi<br />
dla ciężarówek.<br />
Point Park - inwestor: Point Park Properties w Gądkach<br />
położony w odległości 5 km od autostrady A2, 1,2 km od<br />
Drogi Krajowej nr 11 i 10 km od Poznania. W ramach inwestycji<br />
powstały dwie hale o łącznej powierzchni 39 600 m2, obecnie<br />
brak wolnej powierzchni. Docelowo w Gądkach ma powstać<br />
176 400 m2 powierzchni magazynowej. Główni najemcy: PF<br />
Concept International, Norbert Dentressangle, Transpol.<br />
Centrum Magazynowe ul. Mogileńska - inwestor: Heye<br />
<strong>Polska</strong>, położone przy Drodze Krajowej nr 92 w Poznaniu,<br />
powierzchnia 10 800 m2, planowany termin realizacji - marzec<br />
<strong>2011</strong> roku.<br />
• Centrum Magazynowe ul. Mogileńska, Heye <strong>Polska</strong>.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku w aglomeracji poznańskiej wynajęto ok.<br />
20 000 m2 powierzchni magazynowej. Na tym rynku<br />
przewidujemy delikatną tendencję wzrostową, a podaż<br />
nieznacznie przewyższa popyt. Poziom niewynajętej<br />
powierzchni na koniec roku obniżył się do poziomu 6,5%<br />
(z 14% w 2009 roku).<br />
Czynsze<br />
Oferowane stawki czynszu za nowoczesną powierzchnię<br />
magazynową wyniosły od 2,5 - 4 EUR/m2 (efektywne – około<br />
3 EUR). Ze względu na niewielką podaż magazynów w samym<br />
Poznaniu, powyższe stawki czynszowe obowiązują w całej<br />
aglomeracji. Przewidujemy przedłużenie się trendu z 2010<br />
roku i dalszą stabilizację stawek czynszowych w <strong>2011</strong> i 2012<br />
roku. Wynika to z równoważenia się niskiego współczynnika<br />
powierzchni wolnej z szeroko zakrojonymi planami<br />
deweloperów.<br />
Grunty<br />
Rosnący popyt<br />
Ceny<br />
Ceny gruntów pod zabudowę mieszkaniową w centrum<br />
miasta wzrosły w ostatnim roku i wahają się obecnie od<br />
1 400 do 2 200 PLN/m2, a poza centrum od 900 -<br />
1 900 PLN/m2. Tereny komercyjne w centrum kosztują od 2 300 -<br />
4 000 PLN/m2, a poza centrum od 1 900 - 3 100 PLN/m2.<br />
<strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> przewiduje dalszą tendencję wzrostową z uwagi<br />
na poprawiające się nastroje inwestorów, polepszenie sytuacji<br />
gospodarczej w Polsce oraz ciągły niedobór miejscowych<br />
planów zagospodarowania przestrzennego ograniczających<br />
podaż.<br />
Popyt<br />
Zauważamy zwiększający się popyt na grunty inwestycyjne,<br />
w szczególności handel (galerie handlowe różnej wielkości) i<br />
biura. Niestety, większość działek nie jest objęta miejscowymi<br />
planami zagospodarowania przestrzennego, co oznacza, że<br />
inwestor musi starać się o decyzję o warunkach zabudowy<br />
terenu. Grunty pozostają jedną z najpewniejszych i najbardziej<br />
atrakcyjnych form inwestycji długofalowych.<br />
Rynek mieszkaniowy<br />
Rośnie popyt na nowe mieszkania<br />
Podaż<br />
W 2010 liczba oddanych mieszkań to 3 198 i jest to wynik<br />
o 9,4 % gorszy niż w roku ubiegłym. Na pierwotnym rynku<br />
nieruchomości dostępnych było ponad 2700 mieszkań.<br />
Najwięcej projektów mieszkaniowych jest realizowanych na<br />
Naramowicach, Grunwaldzie, Starym Mieście i w Centrum.<br />
Najwięksi deweloperzy w Poznaniu to: Ataner, Wechta,<br />
Nickel, Agrobex, Budimex, Family House, Konimpex, Budnex,<br />
PBG Dom.<br />
Ceny<br />
Średnia cena mieszkań na rynku pierwotnym kształtowała<br />
28
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Poznań www.ober-haus.pl<br />
się na poziomie 6 500 PLN/m2 (1625 EUR). Na przedmieściach<br />
Poznania ceny mieszkań deweloperskich kształtują się na<br />
poziomie 5 000 PLN/m2 (1 250 EUR), a w centrum miasta<br />
nawet do 9 000 PLN/m2 (2 250 EUR). Na rynku wtórnym ceny<br />
mieszkań kształtowały się na średnim poziomie 5 800 PLN/m2<br />
(1 450 EUR).<br />
Nowe Projekty<br />
Zespół Mieszkaniowy Marcelin - przy ul. Marcelińskiej,<br />
termin realizacji przewidywany jest na połowę <strong>2011</strong> roku,<br />
w inwestycji jest 70 mieszkań o powierzchni od 37 m2 do<br />
87 m2. Ceny za metr kwadratowy rozpoczynają się od 6 100 PLN<br />
(1 525 EUR).<br />
Kamienica za Teatrem - projekt realizowany przez firmę<br />
Nickel to duża inwestycja przy ul. Dąbrowskiego, która zakłada<br />
wybudowanie 128 mieszkań o pow. 26 do 90 m2. Mieszkania<br />
oferowane w cenie 7 400 PLN/m2 (1 850 EUR). Oddanie<br />
inwestycji nastąpi w III Q 2012 roku.<br />
Kasztanowa Aleja - realizowana przez Echo Investment, przy<br />
ul. Wojskowej. W sprzedaży 123 mieszkania w cenach od 6 700<br />
do 9 900 PLN/m2 (1 675 - 2 475 EUR).<br />
Osiedle pod Kasztanami - przy ul. Górki, deweloper<br />
Konimpex. Inwestycja zakłada wybudowanie 141 mieszkań.<br />
Ceny kształtują się od 5 190 PLN/m2 (1 298 EUR).<br />
City Park - w sprzedaży są mieszkania z rynku pierwotnego<br />
oraz wtórnego. Ceny mieszkań u dewelopera w stanie<br />
deweloperskim wahają się od kwoty 9 900 PLN/m2 do<br />
11 000 PLN/m2. W sprzedaży jest około 20 apartamentów.<br />
W sprzedaży są również mieszkania z rynku wtórnego, ceny<br />
wykończonych i wyposażonych wynoszą od 11 500 PLN/m2.<br />
City Park niewątpliwie jest unikatową propozycją dla bardzo<br />
wymagających klientów. Do dyspozycji mieszkańców jest<br />
basen, sauna, grota solna.<br />
• City Park, City Park Development S.A.<br />
Osiedle Złote Ogrody IV - kolejny etap inwestycji firmy<br />
Ekonbud przy ul. Mateckiego na poznańskim Piątkowie to 70<br />
mieszkań o powierzchni 43 - 76 m2. Ceny od 5 050 (parter)<br />
do 5 550 PLN/m2. Aktualnie w sprzedaży jeszcze 39 mieszkań.<br />
Realizacja - wrzesień <strong>2011</strong> rok.<br />
Popyt<br />
Rok 2010 charakteryzował się zdecydowanie większym<br />
zainteresowaniem mieszkaniami niż w roku ubiegłym, co<br />
przełożyło się na 22% większą ilość zawartych transakcji.<br />
Najpopularniejszymi były niezmiennie na rynku pierwotnym<br />
2-pokojowe mieszkania o powierzchni do 55 m2 , a na rynku<br />
wtórnym 2 i 3-pokojowe o przeciętnej powierzchni mieszczącej<br />
się w przedziale 48 - 65 m2. Kupujący skłonni byli na zakup<br />
mieszkania średnio 350 000 PLN i ta grupa była największa.<br />
Czynsze<br />
W 2010 roku ceny wynajmu mieszkań uległy korekcie o 8%.<br />
Czynsz za wynajem nowego 2-pokojowego, wyposażonego<br />
w pełni mieszkania, oscyluje w granicach 1 600 -<br />
2 000 PLN (400 - 500 EUR), za 3-pokojowe mieszkanie, około<br />
70 m2 , w centrum najemcy płacą od 2 600 do 3 500 PLN (650 -<br />
875 EUR). Dużym zainteresowaniem cieszył się wynajem<br />
mieszkań w pobliżu Malty, przy ul. Katowickiej oraz Polanka.<br />
29
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Łódź www.ober-haus.pl<br />
ŁÓDŹ<br />
Rynek Powierzchni Biurowych<br />
Nadpodaż<br />
Podaż<br />
W 2010 roku w Łodzi oddano do użytku 55 000 m2<br />
nowopowstałej powierzchni biurowej klasy A do wynajęcia, co<br />
w sumie daje 222 000 m2. W 2010 roku został oddany do użytku<br />
kolejny budynek biurowy klasy A - Sterlinga Business Centre<br />
(SBC). Inwestor Hines poinformował o 20% poziomie wynajętej<br />
powierzchni przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie. W<br />
porównaniu z innymi obiektami można to uznać za sukces.<br />
Łódzki rynek oferował nowoczesne powierzchnie klasy<br />
A, B skoncentrowane głównie w ścisłym centrum miasta<br />
przy ulicach: Kościuszki, Piotrkowskiej, Piłsudskiego, oraz<br />
Sienkiewicza. Podaż osiągnęła bardzo wysoki poziom w 2010<br />
roku. W <strong>2011</strong> roku nie planuje się budowy większych nowych<br />
projektów.<br />
Główne Budynki Biurowe<br />
W celu wynajmu tych lub innych nieruchomości, prosimy o<br />
kontakt z <strong>Ober</strong>- <strong>Haus</strong>, tel.: +48 42 637 12 25.<br />
Sterlinga Business Centre - inwestor Hines - obiekt<br />
realizowany przy ul. Sterlinga w pobliżu Teatru Wielkiego,<br />
oferujący 13 300 m2 powierzchni klasy A. Budynek oddany do<br />
użytku w IV kwatale 2010 roku.<br />
Zenit - inwestor Zenit Sp. z o.o. - przy ul. Sienkiewicza 82/84,<br />
4 000 m2 wysokiej klasy powierzchni biurowej, rewitalizowany<br />
budynek z początku XX wieku. Obiekt wynajęty jest w 70%.<br />
Cross Point - inwestor Mermaid Properties - obiekt przy<br />
Al. Rydza-Śmigłego 20, powstały w wyniku rewitalizacji<br />
i nadbudowy budynku dawnych zakładów odzieżowych<br />
“Próchnik”. Rynek komercyjny zyskał 12 500 m2 powierzchni<br />
biurowej. Obiekt jest wynajęty w 50%.<br />
Textorial Park - inwestor St. Paul’s Developments -<br />
zlokalizowany przy ul. Fabrycznej, zespół trzech niezależnych<br />
budynków biurowych klasy A, połączonych przeszklonym<br />
atrium, które stanowi 11 600 m2 powierzchni do wynajęcia.<br />
Obiekt wynajęty w 50%.<br />
Forum 76 - inwestor Virako - obiekt klasy A zlokalizowany<br />
przy skrzyżowaniu Al. Piłsudskiego i ul. Kopcińskiego, 7 000 m2<br />
nowoczesnej powierzchni biurowej oraz sale konferencyjne do<br />
wynajęcia. Obiekt wynajęty w 75%.<br />
University Business Park - inwestor GTC, budynek przy<br />
ul. Wólczańskiej, 37 500 m2 nowoczesnej powierzchni biurowej<br />
klasy A.<br />
• University Business Park, Globe Trade Centre S.A.<br />
Popyt<br />
W ścisłym centrum miasta wskaźnik powierzchni niewynajętej<br />
dla budynków klasy A, B sięga 25 %. Poziom ten stanowi<br />
najwyższy wskaźnik niewynajętej powierzchni wśród<br />
największych miast w Polsce. Dla budynków klasy C, które<br />
stanowią podstawowy zasób powierzchni komercyjnej w<br />
Łodzi, szacuje się na około 8% powierzchni niewynajętej. Na<br />
rynku największy popyt miały powierzchnie, których cena nie<br />
przekraczała 35 PLN/m2 (8,75 EUR) plus opłaty serwisowe.<br />
Popyt na obiekty klasy A wzrósł nieznacznie dzięki 18%<br />
redukcjom czynszu.<br />
Czynsze<br />
Czynsze wywoławcze za powierzchnię klasy A na koniec<br />
2010 roku spadły o 18% i wahały się w przedziale od 45 do<br />
52 PLN/m2 (11,5 - 13 EUR). Efektywne czynsze były średnio o<br />
3% niższe od wywoławczych. Czynsze za najem obiektów klasy<br />
B w porównaniu z 2010 rokiem nieznacznie spadły i kształtowały<br />
się na poziomie od 35 do 44 PLN/m2 (8,75 - 11 EUR) natomiast<br />
powierzchnie klasy C - od 22 do 34 PLN/m2 (5,5 - 8,5 EUR).<br />
Przewidujemy, że popyt będzie w <strong>2011</strong> roku na niskim poziomie,<br />
dlatego stawki czynszów efektywnych nie wzrosną. Skala opłat<br />
serwisowych w 2010 roku wynosiła od 8 do 16 PLN/m2 (2 -<br />
4 EUR). Opłaty serwisowe były uzależnione są od poziomu cen<br />
30
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Łódź www.ober-haus.pl<br />
mediów oraz firm obsługujących nieruchomości. Ten składnik<br />
kosztu najmu ulegnie wzrostowi z powodu wzrostu cen<br />
mediów i wzrostu podatku VAT od 1 stycznia <strong>2011</strong> roku.<br />
Rynek Powierzchni Handlowych<br />
Potrzeba powierzchni handlowych<br />
Podaż<br />
W Łodzi istnieje 13 dużych centrów handlowych z Manufakturą,<br />
Galerią Łódzką i Portem Łódź na czele. W 2010 roku podaż<br />
powierzchni handlowych szacuje się na około 497 000 m2.<br />
Wskaźnik intensywności powierzchni handlowych w Łodzi<br />
wyniósł 669 m2 na 1 000 mieszkańców. Wiosną 2010 roku<br />
oddano do użytku centrum handlowe Port Łódź z największym<br />
w Polsce sklepem IKEA, który dostarczył na rynek łącznie<br />
127 000 m2 nowoczesnej powierzchni handlowej z 200<br />
sklepami i punktami usługowymi. Głównymi najemcami<br />
tego centrum są m.in.: Leroy Merlin, H&M, C&A, Reserved,<br />
Cropptown, House, Home&You, Esotiq, Cubus, Benetton, RTV<br />
EURO AGD, Douglas.<br />
• Port Łódź, Inter IKEA Centre <strong>Polska</strong> S.A.<br />
Główne Obiekty Handlowe<br />
W celu wynajmu ww i innych powierzchni, prosimy o kontakt z<br />
<strong>Ober</strong>- <strong>Haus</strong>, tel.: +48 42 637 12 25<br />
Galeria Łódzka - zrealizowane przez ECE centrum handlowe,<br />
zlokalizowane przy al. Piłsudskiego. Całkowita powierzchnia<br />
handlowa wynosi 45 000 m2. Główni najemcy to Media Markt,<br />
Tesco, Cubus, Benetton, C&A, Reserved, Cropptown, House.<br />
Manufaktura - centrum handlowo - rozrywkowe, zrealizowane<br />
przez Apsys. Jedno z największych centrów handlowych<br />
w Polsce, zlokalizowane w centrum Łodzi, dysponuje<br />
110 000 m2 powierzchni handlowej oraz restauracjami,<br />
muzeami, galeriami. Główni najemcy to: Leroy Merlin, Cinema<br />
City, Go Sport, Electro World, Real, H&M i Jysk. Dodatkowym<br />
atutem Manufaktury jest 4-gwiazdkowy hotel Andel’s przy<br />
ul. Ogrodowej.<br />
Nowe Projekty<br />
W celu wynajmu powierzchni, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 42 637 12 25<br />
Plaza Łódź - deweloper Plaza Centers - przy ul. Rzgowskiej,<br />
na działce o powierzchni 55 tys. m2 wybuduje nowoczesne<br />
centrum handlowe z częścią rozrywkową, w której znajdzie<br />
się park rozrywki i kompleks kinowy. Planowana powierzchnia<br />
handlowa wyniesie około 45 000 m2. Zakończenie budowy jest<br />
na 2013 rok.<br />
Popyt<br />
W 2010 roku obserwowano niski 3% - owy wskaźnik<br />
pustostanów powierzchni w centrach handlowych. Największe<br />
zainteresowanie w 2010 roku w centrach handlowych miały<br />
powierzchnie o wielkości 75 - 150 m2. Popularnością cieszyły<br />
się również lokale zlokalizowane przy głównych ulicach<br />
handlowych, głównie przy ul. Piotrkowskiej, Piłsudskiego<br />
i Zachodniej.<br />
Czynsze<br />
Czynsze w galeriach handlowych w 2010 roku, w porównaniu<br />
z rokiem ubiegłym, spadły o 12% i osiągnęły poziom<br />
w przedziale od 120 do 150 PLN/m2 (30 - 37,5 EUR).<br />
Opłaty serwisowe kształtowały się na poziomie od 20 do<br />
25 PLN /m2 (5 - 6,25 EUR). Natomiast w przypadku najmu<br />
lokali usługowo-handlowych, na głównych ulicach i w centrum<br />
miasta, np. przy ul. Piotrkowskiej, czynsze wynosiły średnio 100<br />
PLN/m2 (25 EUR), jednakże przy dużych powierzchniach ceny<br />
kształtowały się na nieznacznie niższym poziomie.<br />
Szacuje się, że w <strong>2011</strong> roku czynsze w większości pozostaną na<br />
niezmienionym poziomie.<br />
31
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Łódź www.ober-haus.pl<br />
Rynek Powierzchni Magazynowych<br />
Centralne położenie przewagą Łodzi<br />
Podaż<br />
Województwo łódzkie jest ważnym regionem pod względem<br />
powierzchni magazynowych w Polsce zarówno dzięki<br />
centralnemu położeniu, jak również dobrej i stale poprawiającej<br />
się infrastrukturze komunikacyjnej. Podaż nowoczesnej<br />
powierzchni magazynowej koncentruje się głównie w parkach<br />
logistycznych w Strykowie, Piotrkowie Trybunalskim, Łodzi<br />
oraz Rawie Mazowieckiej i w 2010 roku oferowała w sumie<br />
905 400 m2. W 2010 roku oddano do użytku nowe obiekty<br />
magazynowe, między innymi III fazę Panattoni East<br />
(17 000 m2).<br />
Główne Parki Magazynowe<br />
W celu wynajmu wymienionych oraz innych powierzchni,<br />
prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>, tel.: +48 42 637 12 25<br />
Parkridge Business Centra Łódź - inwestycja firmy<br />
Parkridge Central & Eastern Europe - zlokalizowana w Łodzi,<br />
5 km od centrum przy ul. Dostawczej 5. Projekt docelowo<br />
składa się z 6 budynków magazynowo- biurowych wysokiej<br />
klasy. Powierzchnia całkowita obiektów to 20 515 m2, z czego<br />
17 420 m2 to powierzchnia magazynowa. Najmniejszy moduł<br />
do wynajęcia to 900 m2.<br />
Tulipan Park Łódź - inwestycja firmy SEGRO - u zbiegu<br />
ulic Hetmańskiej i Rokicińskiej, powierzchnia magazynowa to<br />
30 000 m2. Główni najemcy Pol Fret - francuska grupa Clement,<br />
JasFBG, Rohlig, Dyrup oraz firma Sercom Solution. W 100%<br />
wynajęta.<br />
Tulipan Park Stryków - inwestycja firmy SEGRO, położona<br />
około 10 km od Łodzi, w sąsiedztwie autostrady A2 oraz 3 km od<br />
planowanego skrzyżowania z autostradą A1. Park ten oferuje<br />
ponad 400 000 m2 nowoczesnej powierzchni magazynowej<br />
i produkcyjnej. Minimalny moduł najmu wynosi 2 500 m2.<br />
Centrum dystrybucyjne oferuje powierzchnie według potrzeb<br />
najemcy. Główni najemcy to Komfort, Azymut, Corning, Investa.<br />
Panattoni Business Center Łódź - zlokalizowany w<br />
południowo- wschodniej części Łodzi, przy skrzyżowaniu ulic<br />
Puszkina i Dostawczej, na terenie ŁSSE. Panattoni Business<br />
Center Łódź to nowoczesna powierzchnia magazynowa<br />
skierowana do firm o zapotrzebowaniu na średniej wielkości<br />
magazyny. Wielkość parku to 18 000 m2, najmniejszy możliwy<br />
moduł do wynajęcia 800 m2.<br />
Panattoni Park Łódź South - zlokalizowany przy ulicy<br />
Granicznej, blisko trasy A1 w kierunku na Katowice. Centrum<br />
oferuje 28 000 m2 nowoczesnej powierzchni magazynowej.<br />
Minimalny moduł do wynajęcia 2 700 m2. Obiekt jest w 100%<br />
wynajęty.<br />
ProLogis Park Stryków - park magazynowy zrealizowany<br />
przez ProLogis, około 14 km od centrum Łodzi. Docelowo<br />
powierzchnia magazynowa wyniesie 115 500 m2.<br />
ProLogis Park Piotrków, ProLogis Park Piotrków II - projekt<br />
realizowany przez ProLogis. Park magazynowy zlokalizowany<br />
jest na skrzyżowaniu tras A1 i E-67, docelowo 109 000 m2<br />
i 125 000 m2 (II etap). Główni najemcy to Ahold, NOMI, Unilever.<br />
Panattoni Park Łódź East - zlokalizowany na Widzewie -<br />
Olechów, w bezpośrednim sąsiedztwie planowanego węzła<br />
autostrady A1 Andrespol. Oferuje 157 000 m2 najwyższej<br />
klasy powierzchni magazynowej. Park został uhonorowany<br />
prestiżową nagrodą CEE Quality Award and The Cepif &<br />
International Herold Tribune CEE Best Projekt Awards.<br />
Popyt<br />
Europejski kryzys gospodarczy dotyczył również rynku<br />
powierzchni magazynowych. Popyt na nowoczesne<br />
powierzchnie magazynowe w rejonie Łodzi zmalał i w 2010 roku<br />
utrzymywał się na poziomie trzykrotnie niższym niż w latach<br />
2007 - 2009. W <strong>2011</strong> roku nie przewiduje się znaczącego<br />
wzrostu popytu na powierzchnie magazynowe w tym rejonie.<br />
Czynsze<br />
W 2010 roku deweloperzy starali się pozyskać nowych<br />
najemców, oferując im korzystne czynsze oraz warunki najmu.<br />
32<br />
• Panattoni Park Łódź East, Panattoni Europe .
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Łódź www.ober-haus.pl<br />
Poziom stawek czynszów w 2010 roku wahał się w przedziale od<br />
10 do 18 PLN/m2 (2,5 - 4,5 EUR). W Piotrkowie Trybunalskim<br />
i Strykowie odnotowano stawki nieco niższe od 12 do<br />
15,2 PLN/m2 (3 - 3,8 EUR). W starych obiektach magazynowych<br />
lub w obiektach rewitalizowanych stawki wywoławcze wahały<br />
się od 10 do 13 PLN (2,5 - 3,5 EUR), natomiast zawierane w<br />
umowach były średnio 3% niższe.<br />
Grunty<br />
Zainteresowanie gruntami pod budownictwo<br />
jednorodzinne<br />
Ceny<br />
W 2010 roku ceny działek z przeznaczeniem pod budownictwo<br />
jednorodzinne indywidualne kształtowały się w przedziale<br />
od 100 do nawet 350 PLN/m2 (25 - 87,5 EUR). Średnio za<br />
m2 działki w granicach administracyjnych miasta trzeba<br />
zapłacić średnio 150 PLN (37,50 EUR). W najpopularniejszych<br />
lokalizacjach ceny kształtowały się odpowiednio: w Smulsku<br />
od 180 do 320 PLN/m2 (45 - 80 EUR), w Złotnie od 220 do<br />
320 PLN/m2 (55 - 80 EUR), w Julianowie od 280 do<br />
400 PLN/m2 (70 - 100 EUR).<br />
Za działki z przeznaczeniem pod zabudowę biurową w<br />
centrum, trzeba było ponieść koszt od 2 000 do 4 000 PLN/m2<br />
(500 - 1 000 EUR,) a na obrzeżach od 300 do 1 200 PLN/m2<br />
(75 - 300 EUR).<br />
Ceny gruntów pod zabudowę magazynową w okolicy Strykowa,<br />
gdzie zlokalizowane są centra logistyczne, kształtowały się w<br />
minionym roku na poziomie 50 - 80 PLN/m2 (12,5 - 20 EUR).<br />
Najwyższe ceny pod zabudowę magazynową oferowane były<br />
w zachodniej Łodzi, tzw. Nowy Józefów w przedziale od 180 do<br />
220 PLN/m2 (45 - 55 EUR).<br />
Rynek Mieszkaniowy<br />
Nowe projekty - ceny bez zmian<br />
Podaż<br />
W roku 2010 w Łodzi oddano do użytku 2 089 mieszkań, co<br />
stanowi wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 16 %. Najwięcej<br />
mieszkań oferowanych było w przedziale cenowym 5000-<br />
6000 PLN/m2 (1250-1500 EUR). Najwięcej nowych projektów<br />
mieszkaniowych powstało głównie w dzielnicy Polesie i Górna.<br />
Największe firmy deweloperskie, aktywnie działające na rynku<br />
łódzkim w 2010r.to: Hines, Atal, Opal Property Developments<br />
S.A., Polnord, SGI Baltis, Real Development, TOM-BUD.<br />
Ceny<br />
W 2010 roku ceny mieszkań na łódzkim rynku<br />
pierwotnym wzrosły o 1,3 % do poziomu ceny średniej<br />
5 014 PLN/m2 (1 253,5 EUR/m2), podczas gdy ceny mieszkań<br />
na rynku wtórnym do średniego poziomu 4 070 PLN/m2<br />
(1 017,5 EUR/m2) , czyli wzrost o 0,5% w stosunku rocznym.<br />
Ceny mieszkań do remontu na przedmieściach Łodzi<br />
kształtowały się od 3 200 - 3 500 PLN/m2 (800 - 875 EUR/m2).<br />
Nowe Projekty<br />
W celu zakupu lub wynajmu wymienionych oraz<br />
innych nieruchomości, prosimy o kontakt z <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong>,<br />
tel.: +48 42 637 12 25.<br />
Nowe Polesie - ATAL - osiedle mieszkaniowe przy<br />
ul. Pienistej, w okolicy lotniska „Lublinek”. Są to 345 mieszkania,<br />
położone w 10 budynkach, o powierzchniach od 50 m2 -<br />
120 m2 z tarasami lub ogrodami zimowymi. Ceny mieszkania<br />
4 900 a 5 600 PLN/m2 brutto (1 225 - 1 400 EUR/m2). Obecnie<br />
realizowany jest II etap, 136 mieszkań oraz 6 lokali usługowych.<br />
Zakończenie II etapu planowane jest na <strong>2011</strong> rok.<br />
Piękna 27 - MAXBUD DEVELOPMENT - inwestycja przy<br />
ul. Pięknej, w pobliżu Al. Politechniki. Kameralny, doskonale<br />
zlokalizowany budynek wielorodzinny. Ceny ofertowe od<br />
4 700 PLN/m2 (1 175 EUR/m2). Planowane zakończenie - II<br />
kwartał <strong>2011</strong> roku.<br />
Solaris Park - Studio 3 - inwestycja zlokalizowana jest<br />
w ścisłym centrum, w bezpośrednim sąsiedztwie parku im.<br />
Sienkiewicza. Jest to 96 wysokiej klasy mieszkań usytuowanych<br />
w 5 kondygnacjach budynkach oraz 10 lokali handlowousługowych.<br />
Zakończenie planowane jest na IV kwartał <strong>2011</strong><br />
roku.<br />
Apartamenty Legionów - EMERALD DEVELOPMENT -<br />
wysokiej klasy inwestycja mieszkaniowa przy ul. Legionów.<br />
Oferuje 32 apartamenty, o powierzchni od 33 - 160 m2,<br />
ceny wahają się od 5 090 do 6 190 PLN/m2 brutto (1 272,5 -<br />
1 547,5 EUR/m2). Zakończenie inwestycji planowane jest na III<br />
kwartał <strong>2011</strong> roku.<br />
33
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> - Łódź www.ober-haus.pl<br />
• Apartamenty Legionów, Emerald Development.<br />
Popyt<br />
Po spadku popytu na mieszkania w 2009 roku, 2010 rok okazał<br />
się lepszy. Największą popularnością w ubiegłym roku cieszyły<br />
się mieszkania na rynku wtórnym o powierzchni 40 - 50 m2,<br />
natomiast na rynku pierwotnym mieszkania 3-pokojowe o<br />
powierzchni średnio 66 m2.<br />
Czynsze<br />
W 2010 roku czynsze obniżyły się o 14 % w porównaniu z<br />
2009 rokiem. Miesięczny czynsz za 1-pokojowe mieszkanie o<br />
powierzchni 25 - 35 m2 wynosił od 500 do 1 000 PLN (125 -<br />
250 EUR). Mieszkania 2-pokojowe o powierzchni 36 - 50 m2 to<br />
koszt od 800 do 1 600 PLN (200 - 400 EUR), najwyższą podaż<br />
obserwujemy w dzielnicy Polesie i Widzew. Za mieszkania w<br />
centrum miasta o powierzchni 50 - 60 m2 trzeba było zapłacić<br />
od 1 400 do 1 800 PLN (350 - 450 EUR). Natomiast apartamenty<br />
w ścisłym centrum, w wysokim standardzie wykończenia, o<br />
powierzchni powyżej 70 m2 to koszt z przedziału od 2 500 do<br />
5 000 PLN (625 - 1 250 EUR).<br />
34
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
Aspekty prawne dotyczące<br />
nieruchomości mieszkaniowych<br />
Tytuł prawny do nieruchomości. Rejestr<br />
nieruchomości<br />
Główne formy własności nieruchomości mieszkaniowych w<br />
Polsce są następujące:<br />
• Odrębna własność lokalu (prawo własności lokalu związane<br />
z prawem współwłasności części nieruchomości wspólnej np.<br />
dach, klatka schodowa, zewnętrzne ściany, windy);<br />
• Prawo własności lub współwłasności nieruchomości<br />
gruntowej, zabudowanej lub niezabudowanej;<br />
• Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.<br />
Ponadto prawo polskie przewiduje jeszcze jedną formę<br />
władania nieruchomością w zakresie zbliżonym do prawa<br />
własności to jest prawo użytkowania wieczystego ustanawiane<br />
na nieruchomościach należących do gmin lub do Skarbu<br />
Państwa. Prawo to jest przedmiotem obrotu, daje możliwość<br />
władania nieruchomością jak właściciel ale łączy się z<br />
koniecznością ponoszenia opłat na rzecz gminy lub Skarbu<br />
Państwa.<br />
Domniemanie prawdziwości wpisów w księdze<br />
wieczystej<br />
Prawo własności nieruchomości, prawo użytkowania<br />
wieczystego i prawa z nimi powiązane takie jak: prawo<br />
pierwokupu, hipoteka, użytkowanie, najem mogą być<br />
wpisywane do ksiąg wieczystych prowadzonych przez sądy,<br />
które stanowią publiczny i ogólnodostępny rejestr prowadzony<br />
w formie elektronicznej.<br />
W polskim prawie obowiązuje domniemanie, iż prawo<br />
ujawnione w księdze wieczystej odzwierciedla rzeczywisty stan<br />
prawny nieruchomości; domniemanie to odnosi się także do<br />
praw wykreślonych, które wówczas uważa się za nieistniejące.<br />
Domniemanie to sprawia, że w przypadku niezgodności między<br />
treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym ten<br />
kto w dobrej wierze zawarł z uprawnionym wg treści księgi<br />
(tj. osobą wpisaną w księdze jako właściciel) odpłatną umowę<br />
przenoszącą własność (co do zasady umowę sprzedaży) jest<br />
chroniony tj. nabywa własność nawet wówczas gdyby okazało<br />
się, że jego kontrahentowi prawo własności w rzeczywistości<br />
nie przysługiwało.<br />
Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni także<br />
nabywcę prawa użytkowania wieczystego (uchwała składu<br />
7 sędziów SN z 15.02.<strong>2011</strong> roku, sygn. akt III CZP 90/10 teza:<br />
rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni nabywcę<br />
użytkowania wieczystego, także gdy wpis Skarbu Państwa<br />
lub jednostki samorządu terytorialnego jako właściciela jest<br />
wadliwy).<br />
Obciążenia nieruchomości<br />
Nieruchomość może zostać obciążona służebnością,<br />
użytkowaniem, użytkowaniem wieczystym, hipoteką. Co do<br />
zasady wskazane obciążenia są skuteczne wobec osób trzecich,<br />
jeżeli zostały wcześniej ujawnione w księdze wieczystej. W<br />
przypadku użytkowania wieczystego i hipoteki wpis jest<br />
konieczny do powstania tych praw, oznacza to, że ma on<br />
skutek konstytutywny tj. warunkuje powstanie tych praw.<br />
Bez wpisu do księgi wymienione prawa w ogóle nie powstają.<br />
Również prawa obligacyjne takie jak najem, dzierżawa, prawo<br />
pierwokupu lub odkupu jeżeli zostały ujawnione w księdze<br />
wieczystej przestają być skuteczne jedynie między stronami<br />
umowy i z chwilą ich ujawnienia w księdze wieczystej stają się<br />
skuteczne wobec nabywcy nieruchomości.<br />
Hipoteka<br />
Hipotekę ustanawia się na zabezpieczenie wierzytelności<br />
pieniężnych, jej przedmiotem może być nie tylko<br />
nieruchomość lecz także spółdzielcze własnościowe prawo<br />
do lokalu, użytkowanie wieczyste (jeżeli grunt będący<br />
przedmiotem użytkowania wieczystego jest zabudowany<br />
to wówczas hipoteka obejmuje także budynki i urządzenia<br />
stanowiące własność użytkownika wieczystego znajdujące<br />
się na tym gruncie) oraz wierzytelność już zabezpieczoną inną<br />
hipoteką (tzw. subintabulat lub hipoteka na wierzytelności<br />
zahipotekowanej). Oświadczenie o ustanowieniu hipoteki<br />
jest składane przez właściciela nieruchomości w formie aktu<br />
notarialnego. Jeżeli jednak hipoteka jest ustanawiana na rzecz<br />
banku, to wtedy wystarczy, że właściciel nieruchomości złoży<br />
to oświadczenie w zwykłej formie pisemnej. Każda hipoteka<br />
powstaje z chwilą dokonania przez sąd rejonowy wpisu<br />
do księgi wieczystej. Wierzyciel, którego wierzytelność jest<br />
zabezpieczona hipoteką ma pierwszeństwo w zaspokojeniu się<br />
z nieruchomości przed innymi osobami będącymi wierzycielami<br />
osobistymi właściciela nieruchomości. Nieruchomość będąca<br />
współwłasnością kilku osób może być obciążona hipoteką tylko<br />
po uzyskaniu zgody wszystkich współwłaścicieli, względnie<br />
hipoteką może zostać obciążony udział w nieruchomości.<br />
W polskim systemie prawnym można wyróżnić następujące<br />
rodzaje hipotek:<br />
• Hipoteka umowna - ustanowiona pomiędzy wierzycielem a<br />
35
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
dłużnikiem, który jest właścicielem nieruchomości;<br />
• Hipoteka przymusowa - powstaje bez zgody właściciela<br />
nieruchomości, na podstawie postanowienia sądu lub decyzji<br />
organu administracyjnego (np. urzędu skarbowego);<br />
• Hipoteka łączna - obciąża kilka nieruchomości i wierzyciel<br />
może się zaspokoić z którejkolwiek z nich.<br />
20 lutego <strong>2011</strong> roku weszła w życie nowelizacja ustawy<br />
o księgach wieczystych i hipotece. Wykreślono przepisy<br />
dotyczące hipoteki kaucyjnej rozbudowując jednocześnie<br />
przepisy dotyczące hipoteki zwykłej. Zunifikowano konstrukcję<br />
hipoteki w ten sposób, że w art. 69 ukwh postanowiono<br />
iż hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki<br />
roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak<br />
również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały<br />
wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu<br />
hipoteki do księgi wieczystej. W stanie prawnym sprzed 20<br />
lutego <strong>2011</strong> hipoteką kaucyjną zabezpieczano wierzytelności<br />
przyszłe, zaś hipoteką zwykłą wierzytelności już istniejące,<br />
obecnie podział ten stracił na znaczeniu gdyż nowa konstrukcja<br />
hipoteki pozwala nią objąć, obok należności głównej, także<br />
należności uboczne.<br />
Nabycie nieruchomości<br />
Przejście prawa własności<br />
Prawo własności przechodzi na nabywcę w chwili zawarcia<br />
umowy (sprzedaży, darowizny, zamiany itp.). Jednakże wpis<br />
prawa własności nieruchomości do księgi wieczystej jest<br />
obowiązkowy i tylko jego dokonanie gwarantuje skuteczne<br />
powoływanie się na to prawo wobec osób trzecich. Inaczej<br />
jest w przypadku użytkowania wieczystego, które przechodzi<br />
na nabywcę dopiero z chwilą wpisu tegoż prawa do ksiąg<br />
wieczystych a nie z chwilą zawarcia umowy.<br />
Forma umowy<br />
Nabycie prawa własności nieruchomości we wszystkich formach<br />
a także nabycie prawa użytkowania wieczystego wymaga<br />
zachowania formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności.<br />
Także umowa przedwstępna dotycząca przeniesienia prawa<br />
własności powinna być zawarta w formie aktu notarialnego,<br />
bowiem jedynie taka forma pozwala skutecznie dochodzić<br />
wobec drugiej strony zawarcia umowy przenoszącej<br />
własność (gdyby kontrahent uchylał się od zawarcia umowy<br />
przyrzeczonej to prawomocny wyrok stwierdzający obowiązek<br />
zawarcia umowy przyrzeczonej ma taki skutek, że zastępuje<br />
oświadczenie nielojalnego kontrahenta - 64 kc i 1047 kpc).<br />
Prawo własności nieruchomości jest ujawniane w księdze<br />
wieczystej w ciągu kilku tygodni od złożenia stosownego<br />
wniosku, do złożenia którego zobligowany jest notariusz.<br />
Język umowy<br />
Umowy sprzedaży nieruchomości są sporządzane przez<br />
notariusza w języku polskim. W przypadku, gdy strony sobie<br />
tego zażyczą, a notariusz jest jednocześnie tłumaczem<br />
przysięgłym, to taki notariusz może sporządzić akt notarialny<br />
w języku obcym, a w sytuacji, gdy nie ma uprawnień tłumacza<br />
przysięgłego, to może sporządzić akt notarialny w języku<br />
obcym w obecności takiego tłumacza. Obcokrajowcy mogą<br />
także zlecić tłumaczowi przysięgłemu dokonanie tłumaczenia<br />
umowy sporządzonej w języku polskim na język obcy.<br />
Ponieważ księgi wieczyste są prowadzone w języku polskim,<br />
wszystkie dokumenty w języku obcym, które mają być złożone<br />
do ksiąg wieczystych, muszą być wcześniej przetłumaczone na<br />
język polski przez tłumacza przysięgłego.<br />
Prawo pierwokupu<br />
Prawo pierwokupu może być ustawowe lub umowne. Zgodnie<br />
z polskim kodeksem cywilnym ustawowe prawo pierwokupu<br />
jest przyznane tylko współwłaścicielom nieruchomości rolnych.<br />
Prawo to może być przez uprawnionego współwłaściciela<br />
skutecznie dochodzone niezależnie od tego, czy zostało<br />
ujawnione w księdze wieczystej czy nie. Umowne prawo<br />
pierwokupu musi być ujawnione w księdze wieczystej, inaczej<br />
nie będzie skuteczne wobec osób trzecich nabywających<br />
nieruchomość w dobrej wierze.<br />
Jeżeli właściciel nieruchomości dokona jej sprzedaży z<br />
pominięciem osoby, której przysługiwało umowne prawo<br />
pierwokupu tej nieruchomości, wówczas taka osoba może<br />
żądać od właściciela wyłącznie odszkodowania za wyrządzoną<br />
szkodę. Jeżeli osobie uprawnionej przysługuje ustawowe<br />
prawo pierwokupu nieruchomości, to wówczas może ona<br />
skutecznie dochodzić zawarcia umowy sprzedaży.<br />
W świetle ustawy o gospodarce nieruchomościami gminie<br />
przysługuje ustawowe prawo pierwokupu wówczas gdy<br />
przedmiotem transakcji jest prawa własności nieruchomości,<br />
którą zbywca nabył od Skarbu Państwa lub gminy. Gdy<br />
przedmiotem umowy jest sprzedaż prawa użytkowania<br />
wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej to<br />
wówczas niezależnie od formy nabycia tego prawa przez<br />
zbywcę gminie przysługuje prawo pierwokupu. Warunkiem<br />
skuteczności prawa pierwokupu gminy w przypadku gdy<br />
przedmiotem umowy sprzedaży jest nieruchomość, która<br />
została przeznaczona w miejscowym planie zagospodarowania<br />
przestrzennego na cele publiczne, lub co do której została<br />
wydana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego, lub<br />
wpisanej do rejestru zabytków jest ujawnienie tego prawa w<br />
księdze wieczystej. Gmina jest uprawniona do skorzystania<br />
z prawa pierwokupu w ciągu 1 miesiąca od momentu<br />
dowiedzenia się o zawarciu umowy przedwstępnej sprzedaży<br />
nieruchomości. Prawo pierwokupu nie przysługuje gminie<br />
36
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
w szczególności wtedy gdy umowa sprzedaży jest zawierana<br />
między osobami bliskimi oraz gdy prawo własności lub<br />
użytkowania wieczystego będące przedmiotem umowy<br />
zostało ustanowione jako odszkodowanie lub rekompensata<br />
za utratę własności nieruchomości.<br />
Na podstawie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego<br />
dzierżawca nieruchomości rolnej ma ustawowe prawo<br />
pierwokupu wydzierżawionej nieruchomości po spełnieniu<br />
dodatkowych warunków określonych w tej ustawie. Jeżeli<br />
dzierżawca nie wykona swego prawa to wówczas przechodzi<br />
ono na Agencję <strong>Nieruchomości</strong> Rolnych (art.3 ust.4). Agencji<br />
<strong>Nieruchomości</strong> Rolnych przysługuje także pierwszeństwo<br />
nabycia nieruchomości rolnej (tzw. prawo wykupu) w sytuacji,<br />
gdy nieruchomość jest nabywana na podstawie umowy innej<br />
niż umowa sprzedaży.<br />
Restrykcje w nabywaniu nieruchomości przez<br />
cudzoziemców<br />
Generalnie nabycie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemca<br />
wymaga uzyskania zgody Ministra Spraw Wewnętrznych pod<br />
rygorem nieważności nabycia. Jednakże są od tej zasady liczne<br />
wyjątki najważniejsze z nich to takie:<br />
• Nie jest wymagana zgoda na nabycie lokalu mieszkalnego<br />
oraz garażu;<br />
• Obywatele lub osoby prawne z państw będących stronami<br />
porozumienia o utworzeniu Europejskiego Obszaru<br />
Gospodarczego (EOG) do 1 maja 2016 roku muszą mieć zgodę<br />
wyłącznie na nabycie nieruchomości rolnych i leśnych.<br />
Płatność ceny sprzedaży nieruchomości<br />
Prawo własności nieruchomości może zostać przeniesione<br />
niezależnie od tego, czy cena zakupu została przez kupującego<br />
zapłacona czy nie, ale w praktyce cena nabycia nieruchomości<br />
jest płacona przez nabywcę jeszcze przed sporządzeniem aktu<br />
notarialnego przenoszącego własność nieruchomości lub<br />
płacona do depozytu u notariusza, co oznacza, że kupujący<br />
składa do depozytu u notariusza pieniądze o wartości ceny<br />
nabycia, a notariusz przekazuje je sprzedającemu zaraz po<br />
podpisaniu umowy sprzedaży nieruchomości.<br />
Bardzo popularną formą kupna nieruchomości jest obecnie<br />
dokonanie jej zakupu ze środków pieniężnych pochodzących z<br />
kredytu bankowego. W takiej sytuacji strony podpisują najpierw<br />
umowę przedwstępną przeniesienia własności nieruchomości,<br />
po czym kupujący stara się o udzielenie mu kredytu przez bank.<br />
Po podpisaniu umowy kredytowej z bankiem przez kupującego,<br />
strony zawierają umowę przyrzeczoną - przenoszącą własność<br />
nieruchomości. Po jej podpisaniu bank, który udzielił kredytu<br />
kupującemu przelewa środki pieniężne bezpośrednio na<br />
rachunek bankowy sprzedającego.<br />
Inne koszty związane z nabyciem nieruchomości<br />
Strony mają swobodę w ustaleniu zasad ponoszenia przez nie<br />
kosztów taksy notarialnej od umowy przeniesienia własności<br />
nieruchomości, ale w praktyce wszystkie koszty z tym związane<br />
są ponoszone przez kupującego i pobierane przez notariusza.<br />
Podatek od czynności cywilno-prawnych płaci kupujący.<br />
Koszty przeniesienia własności nieruchomości są następujące:<br />
• Podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości<br />
2 % ceny nabycia. Kupujący nie płaci tego podatku, jeżeli<br />
sprzedający sprzedaje nieruchomość w ramach prowadzonej<br />
przez siebie działalności gospodarczej. W takiej sytuacji płaci<br />
się podatek VAT;<br />
• Opłaty sądowe związane z wpisem prawa własności do księgi<br />
wieczystej w wysokości 150 - 200 PLN, opłaty sądowe za wpis<br />
obciążeń w wysokości 150 - 200 PLN;<br />
• Taksa notarialna zależna od ceny nabycia nieruchomości. W<br />
każdym razie nie może ona przekroczyć 10 000 PLN.<br />
W przypadku nabycia nieruchomości strony mogą ponieść<br />
inne jeszcze koszty uzależnione od korzystania przez nie z<br />
usług takich jak: usługi brokerskie, wycena nieruchomości,<br />
analiza finansowa.<br />
Zarządzanie nieruchomością<br />
W przypadku nieruchomości zabudowanych, w których<br />
wydzielono lokale mieszkalne (np. kamienica) wszyscy<br />
właściciele lokali, tworzą z mocy prawa Wspólnotę<br />
mieszkaniową. Wspólnota jest ułomną osobą prawną, tzn., że<br />
może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania oraz być stroną<br />
postępowania sądowego.<br />
Zarząd nieruchomością wspólną w tzw. małych wspólnotach<br />
(do 7 lokali) jest zazwyczaj wykonywany przez wszystkich<br />
właścicieli lub przez profesjonalną firmę zajmującą się<br />
zarządzaniem nieruchomościami.<br />
Natomiast zarządzanie nieruchomością wspólną we<br />
wspólnotach mieszkaniowych powyżej 7 wyodrębnionych<br />
lokali jest możliwe na dwa sposoby:<br />
• Zebranie Właścicieli Lokali może dokonać wyboru<br />
zarządu, który będzie odpowiedzialny za zawieranie umów z<br />
dostawcami mediów (np. prądu, wody, ścieków, ogrzewania)<br />
i za utrzymanie budynku będącego nieruchomością wspólną<br />
(np. wykonywanie napraw, dbanie o windy, zewnętrzną i<br />
wewnętrzną czystość w budynku);<br />
• Powołany we wskazany powyżej sposób zarząd może<br />
powierzyć zarządzanie nieruchomością profesjonalnej firmie<br />
zajmującej się zarządzaniem nieruchomościami. W takim<br />
przypadku rola zarządu sprowadza się do nadzorowania tej<br />
37
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
firmy i rozwiązywania okazjonalnych problemów, które nie<br />
mogą być efektywnie rozwiązane przez tą firmę (takich jak:<br />
spory pomiędzy właścicielami lokali dotyczące płatności) lub<br />
renegocjacja warunków umowy z firmą, której powierzony<br />
został zarząd nieruchomością.<br />
Umowy najmu<br />
Główne kwestie<br />
Ogólne warunki umów najmu są uregulowane w Kodeksie<br />
cywilnym. Strony mogą jednak w większości spraw uregulować<br />
swoje stosunki inaczej. Ze względu na ochronę interesów<br />
najemców lokali będącymi osobami fizycznymi, zawieranie<br />
umów najmu lokali mieszkalnych zostało uregulowane<br />
w ustawie bardziej szczegółowo niż zawieranie umów<br />
najmu lokali użytkowych. Regulacje te dotyczą m.in.: prawa<br />
członków rodziny najemcy do zamieszkania wraz z nim w<br />
wynajmowanym lokalu, dopuszczalności podwyżki czynszu,<br />
rozwiązania umowy najmu, eksmisji lokatora. Dla osób<br />
fizycznych - właścicieli mieszkań wynajmowanych nie w<br />
ramach działalności gospodarczej szczególne znaczenie mają<br />
przepisy o najmie okazjonalnym zamieszczone w ustawie o<br />
ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o<br />
zmianie kodeksu cywilnego. Umowa najmu okazjonalnego<br />
za przedmiot ma lokal służący zaspokojeniu potrzeb<br />
mieszkaniowych i może być zawarta na czas określony do 10<br />
lat. Umowa najmu okazjonalnego pod rygorem nieważności<br />
powinna być zawarta w formie pisemnej. Właściciel powinien<br />
zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego fakt zawarcia umowy<br />
najmu okazjonalnego w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia<br />
najmu, niedopełnienie tego obowiązku pociąga za sobą<br />
szereg niedogodności dla właściciela o których szerzej mowa<br />
w ustawie. Dokonanie zgłoszenia ma także i ten skutek, że do<br />
najmu okazjonalnego nie stosuje się całej ustawy a niektóre<br />
jej przepisy. Unormowanie najmu okazjonalnego zmierza do<br />
ochrony praw właściciela lokalu przed nierzetelnymi najemcami<br />
umożliwiając mu szybsze opróżnienie lokalu. Wyższy stopień<br />
ochrony został jednak osiągnięty kosztem dopełnienia wielu<br />
formalności z których na czoło wysuwa się zgłoszenie do<br />
naczelnika urzędu skarbowego oraz konieczność uzyskania od<br />
najemcy oświadczenia w formie aktu notarialnego w którym<br />
poddaje się on egzekucji i zobowiązuje do opuszczenia i<br />
wydania lokalu w terminie określonym w żądaniu opróżnienia<br />
lokalu skierowanym doń przez właściciela.<br />
Forma umowy<br />
Umowa najmu nie wymaga dla swej ważności zachowania<br />
szczególnej formy, może być zawarta nawet ustnie (umowa<br />
najmu okazjonalnego powinna być jednak zawarta pod<br />
rygorem nieważności w formie pisemnej). Umowy najmu lokali<br />
mieszkalnych zawarte przez poprzedniego właściciela lokali<br />
wiążą nabywcę lokalu nawet, jeżeli nie zostały ujawnione w<br />
księdze wieczystej.<br />
Czas trwania i wygaśnięcie umowy najmu<br />
Umowa najmu lokalu może zostać zawarta na czas określony<br />
lub nieokreślony. Umowa najmu zawarta na czas określony<br />
wygasa w zasadzie tylko w przypadku upływu okresu czasu<br />
na jaki została zawarta lub z powodu spełnienia się przesłanek<br />
określonych przez strony w tej umowie. Nadzwyczajne<br />
rozwiązanie umowy jest możliwe w przypadku istotnego<br />
naruszenia jej postanowień, niezależnie od tego, czy była<br />
zawarta na czas określony czy nie.<br />
Jeżeli najemca po zakończeniu umowy najmu nadal używa<br />
lokalu, a właściciel się temu wyraźnie nie sprzeciwia, to wtedy<br />
uważa się, że umowa najmu została pomiędzy nimi przedłużona<br />
na czas nieokreślony.<br />
Umowa najmu lokalu mieszkalnego zawarta na czas<br />
nieoznaczony może zostać wypowiedziana przez każdą ze<br />
stron z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.<br />
Wynajmujący może ją wypowiedzieć z zachowaniem<br />
jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia na koniec miesiąca<br />
kalendarzowego w przypadkach wyraźnie określonych w<br />
ustawie np.: jeżeli najemca: niszczy lokal lub budynek, w którym<br />
on się znajduje, zwleka z zapłatą czynszu lub innych płatności,<br />
podnajął lokal bez zgody wynajmującego. Jeżeli umowa najmu<br />
jest zawarta na czas określony to jej wypowiedzenie przed<br />
upływem terminu na który została zawarta jest możliwe tylko<br />
w przypadkach sprecyzowanych w umowie<br />
Dodatkowo, rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego<br />
jest dozwolone w przypadku kapitalnego remontu lokalu lub<br />
konieczności dokonania rozbiórki budynku, w którym lokal<br />
się znajduje. W takiej jednak sytuacji właściciel musi zapewnić<br />
najemcy inny lokal mieszkalny.<br />
Wynajmujący jest uprawniony do żądania od najemcy złożenia<br />
kaucji w kwocie nie wyższej niż 12 krotność miesięcznego<br />
czynszu (6 krotność miesięcznego czynszu w przypadku<br />
najmu okazjonalnego), ale w praktyce kaucja jest żądana w<br />
kwocie równej jedno lub dwumiesięcznemu czynszowi. Jeżeli<br />
wynajmujący nie wykorzysta kaucji na pokrycie ewentualnych<br />
należności przysługujących mu wobec najemcy, to wtedy<br />
zalicza kaucję na poczet zapłaty ostatniej raty czynszu lub ma<br />
obowiązek zwrócić jej wysokość w ciągu jednego miesiąca od<br />
zakończenia stosunku najmu.<br />
Eksmisja<br />
Po zakończeniu stosunku najmu były najemca ma obowiązek<br />
opuścić zajmowany lokal. Najemca nie jest odpowiedzialny za<br />
normalne zużycie lokalu będące następstwem prawidłowego<br />
używania, ale ustawa nigdzie nie standaryzuje pojęcia<br />
normalnego zużycia.<br />
38
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
Jeżeli były najemca nie opuści lokalu, to wtedy właściciel<br />
nie jest uprawniony do dochodzenia zapłaty kary, może<br />
jednak żądać od niego odszkodowania w wysokości wartości<br />
niepłaconego czynszu. Eksmisja jest dozwolona tylko na mocy<br />
wyroku sądowego, a właściciel lub gmina mają obowiązek<br />
dostarczenia lokatorowi lokalu zamiennego lub pomieszczenia<br />
tymczasowego. To powoduje, że sądowa eksmisja jest długa,<br />
kosztowna i czasem niemożliwa do wykonania. Stanowi to<br />
silny bodziec dla właściciela lokalu do szukania polubownego i<br />
pozasądowego rozwiązania sprawy.<br />
Aby uniknąć długiej procedury sądowej eksmisji, parlament<br />
przyjął niedawno nową ustawę, która pozwala właścicielom<br />
na szybką eksmisję bez wyroku sądowego i konieczności<br />
zapewnienia lokatorowi lokalu zamiennego. Aby właściciel<br />
mógł z tego skorzystać, to muszą być spełnione następujące<br />
warunki: umowa najmu musi być zawarta pomiędzy osobami<br />
fizycznymi, wynajmujący nie może jej zawrzeć w ramach<br />
prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, umowa<br />
musi zostać zawarta na piśmie na czas określony (maksymalnie<br />
na 10 lat), najemca musi złożyć oświadczenie o dobrowolnym<br />
poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego, a<br />
wynajmujący musi zgłosić zawarcie tej umowy do urzędu<br />
skarbowego. To ostatnie wiąże się z obowiązkiem zapłaty<br />
podatku dochodowego od dochodów z najmu w wysokości<br />
8,5 % dochodów.<br />
Media<br />
Polskie prawo nie określa w sposób wiążący sposobu płacenia<br />
przez najemcę za czynsz i media. Media są płacone przez<br />
najemcę albo do rąk wynajmującego albo bezpośrednio<br />
odpowiednim dostawcom mediów w zależności od treści<br />
umowy łączącej strony.<br />
39
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
Aspekty prawne dotyczące<br />
nieruchomości komercyjnych<br />
Nabycie nieruchomości<br />
Listy intencyjne<br />
Listy intencyjne nie są powszechnie stosowane w Polsce.<br />
Należy pamiętać, że jakiekolwiek zobowiązanie do kupna<br />
lub sprzedaży nieruchomości zawarte w liście intencyjnym<br />
nie jest prawnie wiążące dopóki nie zostanie sporządzone<br />
w formie aktu notarialnego oraz, że list intencyjny zawiera<br />
pewne założenia, co do warunków, na których zostanie zawarta<br />
przyszła transakcja. Inne jednak zastrzeżenia, takie jak np. kara<br />
umowna za wycofanie się z zawarcia umowy sprzedaży zawarte<br />
w formie pisemnej wiążą strony nawet, jeżeli nie została<br />
zachowana forma aktu notarialnego. W sytuacji, gdy strony nie<br />
chcą, aby list intencyjny był prawnie wiążący, powinny zawrzeć<br />
taki zapis w samym liście intencyjnym.<br />
Przeniesienie prawa własności<br />
Ponieważ większość nieruchomości użytkowych<br />
przeznaczonych na cele inwestycyjne jest w posiadaniu spółek<br />
celowych, najpopularniejszą formą inwestycyjnej sprzedaży<br />
nieruchomości jest sprzedaż 100 % akcji spółki celowej -<br />
sprzedaż udziałów.<br />
Większość nieruchomości użytkowych będących w<br />
posiadaniu końcowych użytkowników jest sprzedawana jako<br />
nieruchomości - transakcja składnika majątku. <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> jest<br />
w stanie sporządzić umowy sprzedaży, które będą odpowiadać<br />
każdej z tej form nabycia nieruchomości.<br />
Są istotne różnice pomiędzy transakcją sprzedaży udziałów i<br />
transakcją sprzedaży nieruchomości, ale prawie we wszystkich<br />
aspektach prawo polskie nie różni się od prawa w innych<br />
państwach. Najbardziej istotne fakty, o których warto pamiętać,<br />
zostały wymienione poniżej.<br />
Nabycie nieruchomości<br />
Tytuł prawny do nieruchomości przechodzi na kupującego w<br />
chwili podpisania umowy. Jednakże właściciel może powoływać<br />
się na przysługujące mu prawo własności nieruchomości<br />
wobec osób trzecich tylko w przypadku, gdy prawo to zostało<br />
ujawnione w księdze wieczystej.<br />
Przeniesienie prawa własności nieruchomości wymaga<br />
zachowania formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności.<br />
Strona, która nie zawarła umowy przedwstępnej nabycia<br />
nieruchomości w formie aktu notarialnego, nie może<br />
skutecznie dochodzić zawarcia umowy przenoszącej własność<br />
tej nieruchomości. Prawo własności nieruchomości jest<br />
ujawniane w księdze wieczystej w ciągu kilku tygodni od<br />
złożenia stosownego wniosku.<br />
Umowy sprzedaży nieruchomości są sporządzane przez<br />
notariusza w języku polskim. W przypadku, gdy strony sobie<br />
tego zażyczą notariusz, który jest jednocześnie tłumaczem<br />
przysięgłym, może sporządzić akt notarialny w języku obcym, a<br />
w sytuacji, gdy nie ma uprawnień tłumacza przysięgłego, może<br />
sporządzić akt notarialny w języku obcym w obecności takiego<br />
tłumacza.<br />
Strony mają swobodę w ustaleniu zasad ponoszenia przez nie<br />
kosztów taksy notarialnej od umowy przeniesienia własności<br />
nieruchomości, ale w praktyce wszystkie koszty z tym związane<br />
są ponoszone przez kupującego i pobierane przez notariusza.<br />
Podatek od czynności cywilno-prawnych płaci kupujący.<br />
Koszty przeniesienia własności nieruchomości są następujące:<br />
• Podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 %<br />
ceny nabycia;<br />
• Opłaty sądowe związane z wpisem prawa własności do księgi<br />
wieczystej w wysokości 150 - 200 PLN, opłaty sądowe za wpis<br />
obciążeń prawa własności w wysokości 150 - 200 ;<br />
• Taksa notarialna zależna od ceny nabycia nieruchomości. W<br />
każdym razie nie może ona przekroczyć 10 000 PLN.<br />
Analiza finansowa jest ograniczona tylko do badania<br />
nieruchomości i nie jest potrzebna analiza prawna i finansowa<br />
sprzedającej spółki, tak jak wymaga tego nabycie udziałów<br />
w spółce. Jednakże ze względu na przepisy podatkowe<br />
Spółka powinna przedstawić zaświadczenie o niezaleganiu z<br />
podatkami na dzień zawarcia umowy.<br />
Umowy najmu lokalu, które wiązały poprzedniego właściciela<br />
nieruchomości, wiążą także jej nabywcę.<br />
Domniemanie prawdziwości wpisów w księdze wieczystej<br />
Co do zasady w polskim systemie prawnym, każda strona, która<br />
w dobrej wierze zawiera umowę sprzedaży nieruchomości<br />
w zaufaniu do treści wpisu w księdze wieczystej może<br />
założyć, że są one prawdziwe i jest chroniona przez prawo na<br />
wypadek, gdyby się okazało, że wpis w księdze wieczystej jest<br />
nieprawdziwy.<br />
Sprzedaż udziałów<br />
Sprzedaż udziałów może być dokonywana niemal natychmiast<br />
i nie wymaga tak długiego procesu jak nabycie prawa<br />
własności nieruchomości. Umowa sprzedaży udziałów<br />
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga formy<br />
aktu notarialnego. Ta forma nie jest wymagana w przypadku<br />
zawarcia umowy sprzedaży akcji.<br />
40
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
Nabycie udziału przez cudzoziemca w spółce, która jest<br />
właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości<br />
położonej w Polsce wymaga wcześniejszego uzyskania<br />
zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.<br />
Nabywca udziału ma obowiązek zapłacić podatek od czynności<br />
cywilnoprawnych w wysokości 1 % ceny nabycia.<br />
Analiza finansowa jest w przypadku nabycia udziałów o<br />
wiele bardziej rozbudowana i obejmuje nie tylko badanie<br />
nieruchomości będących własnością spółki celowej, ale także<br />
analizę prawną i finansową samej spółki.<br />
W większości przypadków spółka celowa nie zatrudnia<br />
pracowników. Jeżeli jest inaczej, to wówczas analiza finansowoekonomiczna<br />
spółki musi dodatkowo także obejmować ten<br />
aspekt.<br />
W zasadzie kupujący wymaga od sprzedającego oświadczenia<br />
i gwarancji, że złożone zapewnienia dotyczące sytuacji spółki<br />
są prawdziwe. Kary zawarte w umowie za złożenie fałszywych<br />
zapewnień powinny być na tyle wysokie, aby mogły pokryć<br />
ewentualne szkody wyrządzone kupującemu z tego powodu.<br />
Kupujący powinni być świadomi odłożonych w czasie<br />
obowiązków podatkowych wspólników (akcjonariuszy)<br />
spółki, ponieważ obowiązek zapłaty przez nich podatku<br />
dochodowego powstaje z chwilą wypłaty dywidendy. Z tego<br />
powodu obowiązek zapłaty podatku dochodowego przez<br />
wspólników (akcjonariuszy) może być odraczany w spółce<br />
przez wiele lat.<br />
Analiza ekonomiczno-finansowa<br />
Niezależnie do formy nabycia nieruchomości, wszystkim<br />
kupującym doradza się dokonanie gruntownej analizy<br />
ekonomiczno-finansowej nieruchomości, którą mają zamiar<br />
kupić. <strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> jest w stanie wykonać dla kupujących<br />
kompletną analizę ekonomiczno-finansową zawierającą:<br />
sprawdzenie tytułu prawnego do nieruchomości, obciążeń<br />
nieruchomości prawami osób trzecich, otrzymanych pozwoleń,<br />
a za pomocą swoich podwykonawców wykonać analizę kwestii<br />
związanych z prawem budowlanym i ochroną środowiska.<br />
Umowy najmu<br />
Polski kodeks cywilny pozostawia stronom dużą swobodę w<br />
umownym uregulowaniu istniejącego pomiędzy nimi stosunku<br />
najmu.<br />
Umowa najmu może zostać zawarta na czas określony lub<br />
nieokreślony. W przypadku, gdy umowa najmu jest zawarta<br />
na czas nieokreślony, każda ze stron może ją wypowiedzieć<br />
z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.<br />
Umowa najmu zawarta na czas określony rozwiązuje się w<br />
zasadzie tylko po upływie okresu, na jaki została zawarta lub<br />
po spełnieniu się przesłanek jej rozwiązania określonych w tej<br />
umowie. Nadzwyczajne rozwiązanie umowy jest możliwe w<br />
przypadku istotnego naruszenia jej postanowień, niezależnie<br />
od tego, czy była zawarta na czas określony, czy nieokreślony.<br />
Maksymalny okres czasu, na jaki może zostać zawarta umowa,<br />
wynosi 10 lat.<br />
Umowa najmu nie wymaga żadnej szczególnej formy i może<br />
być zawarta nawet ustnie, co jednak nie jest rekomendowane.<br />
Umowa najmu lokalu użytkowego zawarta przez byłego<br />
właściciela wiąże także nowego nabywcę nawet, jeśli nie<br />
została ujawniona w księdze wieczystej.<br />
Zgodnie z polskim prawem, postanowienia umowne<br />
zobowiązujące strony do przedłużenia w przyszłości<br />
istniejącego stosunku najmu są dopuszczalne, ale raczej rzadko<br />
spotykane. Jeżeli najemca po zakończeniu umowy najmu<br />
nadal korzysta z nieruchomości, a właściciel się temu wyraźnie<br />
nie sprzeciwia, to wtedy uważa się, że umowa najmu została<br />
przedłużona na czas nieokreślony.<br />
Bez uprzedniej zgody wynajmującego, najemca lokalu nie jest<br />
uprawniony do podnajmowania lokalu. Dlatego też prawo do<br />
podnajmowania lokalu nie jest często udzielane.<br />
41
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
42
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
43
<strong>Raport</strong> z <strong>Rynku</strong> <strong>Nieruchomości</strong> <strong>2011</strong> www.ober-haus.pl<br />
Poznań<br />
POLSKA:<br />
Marszałkowska 111<br />
00-102 Warszawa<br />
<strong>Polska</strong><br />
Tel.: +48 22 528 54 54<br />
Fax: +48 22 528 54 55<br />
poland@ober-haus.com<br />
www.ober-haus.pl<br />
Gdańsk<br />
POLSKA<br />
Katowice<br />
Ventspils<br />
Liepāja<br />
Palanga<br />
Klaipėda<br />
Łódź<br />
Kraków<br />
LITWA:<br />
Geležinio Vilko g. 18A<br />
LT-08104 Wilno<br />
Litwa<br />
Tel.: +370 5 210 97 00<br />
Fax: +370 5 210 97 01<br />
lithuania@ober-haus.com<br />
www.ober-haus.lt<br />
44<br />
ESTONIA<br />
Jelgava<br />
Valmiera<br />
Ryga<br />
ŁOTWA<br />
Šiauliai<br />
Panevėžys<br />
LITWA<br />
Warszawa<br />
Tallinn<br />
Pärnu<br />
Druskininkai<br />
Jõhvi<br />
Tartu<br />
Kaunas<br />
Wilno<br />
ŁOTWA:<br />
Ropažu iela 10<br />
LV-1039 Ryga<br />
Łotwa<br />
Tel.: +371 6 728 4544<br />
Fax: +371 6 728 4526<br />
latvia@ober-haus.com<br />
www.ober-haus.lv<br />
Narva<br />
<strong>Ober</strong>-<strong>Haus</strong> Biura Główne www.ober-haus.com<br />
ESTONIA:<br />
Narva mnt 53<br />
10152 Tallinn<br />
Estonia<br />
Tel.: +372 665 9700<br />
Fax: +372 665 9701<br />
estonia@ober-haus.com<br />
www.ober-haus.ee