12.05.2013 Views

Tema 1.2. Evolución histórica de la Salud Pública y la enfermería ...

Tema 1.2. Evolución histórica de la Salud Pública y la enfermería ...

Tema 1.2. Evolución histórica de la Salud Pública y la enfermería ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

OBJETIVOS<br />

Al finalizar este tema el alumno/a será capaz <strong>de</strong>:<br />

·∙Analizar <strong>la</strong> evolución <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong>.<br />

·∙Definir <strong>la</strong> Nueva <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong>.<br />

·∙Describir sucesos históricos que han afectado a <strong>la</strong><br />

<strong>enfermería</strong> comunitaria.<br />

·∙Resumir <strong>la</strong> evolución <strong>de</strong> <strong>la</strong> E.C. en España.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA SALUD PÚBLICA<br />

Edad Media:<br />

Dominada por el Cris/anismo:<br />

·∙ Cambio <strong>de</strong> acEtu<strong>de</strong>s.<br />

·∙ Movimientos migratorios (meca, cruzadas, comercio).<br />

·∙ Aparecen epidémias (lepra y peste).<br />

·∙ Cuidados: diaconisas (Febe) y <strong>la</strong>s ór<strong>de</strong>nes religiosas.<br />

·∙ Medidas <strong>de</strong> ais<strong>la</strong>miento: nace <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong>.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA SALUD PÚBLICA<br />

Revolución Industrial:<br />

·∙ Cambios en <strong>la</strong> sociedad.<br />

·∙ Aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong>s migraciones: campo, ciudad, etc.<br />

·∙ Empeoramiento <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud: enfermeda<strong>de</strong>s ocupacionales,<br />

infecciosas, mentales, acci<strong>de</strong>ntes, etc.<br />

·∙ Cuidados a cargo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s ór<strong>de</strong>nes religiosas -­‐ enfermeras<br />

visitadoras.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA SALUD PÚBLICA<br />

Revolución Industrial (conJnuación):<br />

Movimiento sanitarista – Informe <strong>de</strong> Chadwick:<br />

·∙ Re<strong>la</strong>cionó pobreza y enfermedad.<br />

·∙ Recomendó <strong>la</strong> intervención <strong>de</strong>l Estado:<br />

-­‐ Saneamiento.<br />

-­‐ Protección maternal.<br />

-­‐ Organización sanitaria.<br />

·∙ Escue<strong>la</strong>s <strong>de</strong> <strong>enfermería</strong> y cambios en el curriculum <strong>de</strong><br />

medicina orientados a los problemas ambientales.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA SALUD PÚBLICA<br />

Revolución Industrial (conJnuación):<br />

Informe <strong>de</strong> Lemuel Sha>uck, EE.UU. (1850):<br />

·∙ Recomendó:<br />

-­‐ Departamentos <strong>de</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong>.<br />

-­‐ Inmunizaciones y educación sanitaria.<br />

-­‐ Saneamiento ambiental.<br />

·∙ Nace <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> en EE.UU.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA ENFERMERÍA COMUNITARIA<br />

Siglo XIX:<br />

William Rathbone (1859):<br />

·∙ Servicio <strong>de</strong> <strong>enfermería</strong> <strong>de</strong> Distrito.<br />

·∙ Primera escue<strong>la</strong> <strong>de</strong> enfermeras <strong>de</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> (1862).<br />

·∙ Primeros documentos escritos sobre Enfermería <strong>de</strong><br />

<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> (1861).<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA ENFERMERÍA COMUNITARIA<br />

Siglo XIX:<br />

Florence Nigh/ngale:<br />

·∙ Programa <strong>de</strong> formación ”Health Nursing”.<br />

·∙ Enfermeras <strong>de</strong> Distrito.<br />

·∙ Funciones:<br />

-­‐ Saneamiento.<br />

-­‐ Cuidados <strong>de</strong> salud a niños y adultos.<br />

-­‐ Educación para <strong>la</strong> salud.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA SALUD PÚBLICA<br />

Siglo XX:<br />

Se <strong>de</strong>scubre:<br />

·∙ Historia Natural <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Enfermeda<strong>de</strong>s.<br />

·∙ Vacunas, sulfamidas, anEbióEcos, etc.<br />

·∙ Los mecanismos <strong>de</strong> transmisión y <strong>la</strong> mortalidad se<br />

reducen.<br />

·∙ La <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> se <strong>de</strong>bilita, enfásis en <strong>la</strong> salud<br />

individual y en los servicios médicos.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

SALUD PÚBLICA (años 70 hasta <strong>la</strong> actualidad)<br />

Nuevo p<strong>la</strong>nteamiento <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong>:<br />

·∙ Thomas Mckeown.<br />

·∙ Ivan Illich.<br />

·∙ Marc Lalon<strong>de</strong>.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

LA NUEVA SALUD PÚBLICA (años 70 hasta <strong>la</strong> actualidad)<br />

·∙ Aumento en los costes <strong>de</strong> los servicios <strong>de</strong> salud.<br />

·∙ Innovación tecnológica.<br />

·∙ Aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>mandas.<br />

·∙ Cambios <strong>de</strong>mográficos.<br />

Cambios en los problemas <strong>de</strong> salud.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

LA NUEVA SALUD PÚBLICA<br />

·∙ Movimiento li<strong>de</strong>rado por <strong>la</strong> OMS.<br />

·∙ «PolíEcas <strong>de</strong> salud».<br />

·∙ Aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>mandas.<br />

·∙ «Estrategias <strong>de</strong> Promoción <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud».<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

SALUD PARA TODOS EN EL S. XXI<br />

ObjeJvos <strong>de</strong> Desarrollo <strong>de</strong>l Milenio:<br />

·∙ Camino para conseguir «<strong>la</strong> salud para todos».<br />

·∙ ObjeEvos: <strong>la</strong> salud, <strong>la</strong> pobreza y los <strong>de</strong>rechos humanos.<br />

·∙ Ambitos <strong>de</strong> acción: pobreza, educación, <strong>de</strong>snutrición,<br />

salud materna e infanEl, medio ambiente, enfermeda<strong>de</strong>s<br />

infecciosas e igualdad <strong>de</strong> género y ayuda al <strong>de</strong>sarrollo.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA ENFERMERÍA COMUNITARIA<br />

En España (Siglo XX):<br />

P<strong>la</strong>nificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> formación:<br />

·∙ Primer Programa Oficial <strong>de</strong> Estudios (1915).<br />

·∙ «Enfermera Visitadora Sanitaria» (1932-­‐1936).<br />

·∙ Instructoras Sanitarias (1946-­‐1983).<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA ENFERMERÍA COMUNITARIA<br />

1953. PracJcante, matrona y enfermera se unifican en:<br />

Ayudantes Técnicos Sanitarios (ATS):<br />

·∙ Formación técnica.<br />

·∙ Orientación hospita<strong>la</strong>ria.<br />

·∙ Escasos conocimientos teóricos.<br />

·∙ Desaparece <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> formación.<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA ENFERMERÍA COMUNITARIA<br />

1977. Diplomado Universitario <strong>de</strong> Enfermería:<br />

·∙ Visión integral <strong>de</strong>l hombre.<br />

·∙ Orientación hacia <strong>la</strong> salud.<br />

·∙ Aumento <strong>de</strong> conocimientos <strong>de</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong>.<br />

·∙ Surge <strong>la</strong> «<strong>enfermería</strong> comunitaria».<br />

María Visitación Sanchón Macías


<strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y Atención Primaria <strong>de</strong> <strong>Salud</strong><br />

<strong>Tema</strong> 1.2 <strong>Evolución</strong> <strong>histórica</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>Pública</strong> y <strong>la</strong> <strong>enfermería</strong> comunitaria<br />

HISTORIA DE LA ENFERMERÍA COMUNITARIA<br />

1999. Tratado <strong>de</strong> Bolonia:<br />

·∙ Sistema Europeo <strong>de</strong> Créditos (ECTS).<br />

·∙ Suplemento Europeo al Título.<br />

·∙ Dos ciclos <strong>de</strong> formación: grado y postgrado (Master y Doctorado).<br />

·∙ «Especialista en Enfermería Familiar y comunitaria» (2011).<br />

María Visitación Sanchón Macías

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!