Estudio diagnóstico de la anemia - Aghh.es
Estudio diagnóstico de la anemia - Aghh.es
Estudio diagnóstico de la anemia - Aghh.es
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Estudio</strong> <strong>diagnóstico</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>anemia</strong><br />
•María José Sánchez Sánchez<br />
•MIR 3 Hematología y Hemoterapia<br />
•C. H. U. <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Composte<strong>la</strong>
Definición <strong>anemia</strong>:<br />
o D<strong>es</strong>censo <strong>de</strong>l nivel basal individual <strong>de</strong> hemoglobina,<br />
insuficiente para aportar el O 2 nec<strong>es</strong>ario a <strong>la</strong>s célu<strong>la</strong>s sin<br />
que actuen mecanismos compensador<strong>es</strong>.<br />
o Se usan rangos <strong>de</strong> referencia teniendo en cuenta sexo,<br />
raza, edad, zona geográfica.<br />
LIMITES DE<br />
NORMALIDAD<br />
Hemoglobina (g/L) Hematocrito<br />
X±2 DE Límite inferior<br />
(L/L)<br />
Eritrocitos<br />
( x 10 12 /L )<br />
Recién Nacido (a término) 160 ± 30 140 0,54 ± 0,10 5,6 ± 1,0<br />
Niños <strong>de</strong> 3 m<strong>es</strong><strong>es</strong> 115 ± 20 95 0,38 ± 0,06 4,0 ± 0,8<br />
Niños <strong>de</strong> 1 año 120 ± 10 110 0,40 ± 0,04 4,4 ± 0,8<br />
Ninos entre 1 y 12 años 130 ± 10 120 0,40 ± 0,04 4,8 ± 0,7<br />
Mujer<strong>es</strong> ( no embarazadas) 140 ± 20 120 0,40 ± 0,05 4,8 ± 1,0<br />
Varon<strong>es</strong> 150 ± 20 130 0,50 ± 0,07 5,5 ± 1,0<br />
o Práctica clínica se usan parámetros <strong>de</strong> <strong>la</strong>boratorio.
Situacion<strong>es</strong> que falsean el valor <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> concentración <strong>de</strong> hemoglobina:<br />
HEMODILUCIÓN<br />
( ↑ Volumen p<strong>la</strong>smático)<br />
Embarazo<br />
Anemias carencial<strong>es</strong><br />
Insuficiencia Renal aguda<br />
ICC<br />
Macroglobulinemia <strong>de</strong><br />
Wal<strong>de</strong>ström<br />
Hipoalbuminemia<br />
Hiper<strong>es</strong>plenismo<br />
Ortostatismo<br />
HEMOCONCENTRACIÓN<br />
(↓ Volumen p<strong>la</strong>smático)<br />
D<strong>es</strong>hidratación<br />
Síndrom<strong>es</strong> diarreicos<br />
Síndrom<strong>es</strong> inf<strong>la</strong>matorios<br />
crónicos int<strong>es</strong>tinal<strong>es</strong><br />
Paracent<strong>es</strong>is abdominal<br />
Diálisis peritoneal<br />
Acidosis diabética<br />
Diabet<strong>es</strong> insípida<br />
↓ Volumen p<strong>la</strong>smático +<br />
↓ volemia eritrocitaria:<br />
Hemorragias aguda<br />
Neop<strong>la</strong>sias<br />
Mixe<strong>de</strong>ma<br />
Enfermedad <strong>de</strong> Addison<br />
Panhipopotuitarismo
CLASIFICACIÓN DE LAS ANEMIAS:<br />
1. CLASIFICACIÓN ETIOPATOGÉNICA<br />
Regenarativas<br />
Arregenerativas<br />
2. CLASIFICACIÓN SEGÚN EL VCM<br />
Microcíticas<br />
Normocíticas<br />
Macrocíticas
1. C<strong>la</strong>sificación Etiopatogénica:<br />
1. ANEMIAS REGENERATIVAS ( “ PERIFÉRICAS”):<br />
o PÉRDIDA SANGUÍNEA AGUDA<br />
o Anemias posthemorragia aguda<br />
o ANEMIAS HEMOLÍTICAS CORPUSCULARES<br />
o Alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> membrana<br />
o Por Alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> forma normal<br />
o Esferocitosis hereditaria y otras<br />
o Por Hipersensibilidad al complemento<br />
o Hemoglobinuria paroxística nocturna<br />
o Déficit enzimáticos<br />
o Enzimas eritrocitarios ( G6PD y otros)<br />
o Porfirias<br />
o Alteracion<strong>es</strong> en <strong>la</strong> hemoglobina<br />
o Cualitativas o hemoglobinopatías <strong>es</strong>tructural<strong>es</strong><br />
o Síndrom<strong>es</strong> falciform<strong>es</strong> ( Hemoglobina S, formas homo y heterocigotas, asociacion<strong>es</strong>)<br />
o Hemoglobinopatías in<strong>es</strong>tabl<strong>es</strong> ( Zurich, Kóln)<br />
o Hemoglobinopatía con afinidad alterada por el oxigeno<br />
o Metahemoglobinemias congénitas<br />
o Hemoglobinopatias que se expr<strong>es</strong>an como ta<strong>la</strong>semias ( Lepore, Constant Spring, etc.)<br />
o Cuantitativas o síndrom<strong>es</strong> ta<strong>la</strong>sémicos<br />
o Ta<strong>la</strong>semia Beta, alfa<br />
o Hemoglobinopatías expr<strong>es</strong>adas como ta<strong>la</strong>semias<br />
o Persistencia hereditaria <strong>de</strong> hemoglobina fetal
1. C<strong>la</strong>sificación Etiopatogénica:<br />
1.ANEMIAS REGENERATIVAS ( “ PERIFÉRICAS”):<br />
o ANEMIAS HEMOLÍTICAS EXTRACORPUSCULARES<br />
o Agent<strong>es</strong> tóxicos<br />
o Químicos: Hidrógeno arseniado, cloratos…<br />
o Animal<strong>es</strong>: Venenos <strong>de</strong> serpient<strong>es</strong><br />
o Agent<strong>es</strong> infecciosos<br />
o Bacterianos ( Clostridium perfringens lecitinasa)<br />
o Parásitos ( paludismo, bartonelosis)<br />
o Causas Mecánicas<br />
o Válvu<strong>la</strong>s y prót<strong>es</strong>is vascu<strong>la</strong>r<strong>es</strong><br />
o Microangiopáticas (SHU/PTT)<br />
o Inmunológicas<br />
o Isoanticuerpos<br />
o Transfusional<strong>es</strong><br />
o Enfermedad hemolítica <strong>de</strong>l recién nacido<br />
o Autoanticuerpos<br />
o Anticuerpos calient<strong>es</strong><br />
o Anticuerpos fríos Anemia hemolítica por crioaglutininas<br />
Hemoglobinuría paroxística a frígore<br />
o Anemias hemolíticas inmun<strong>es</strong> por fármacos Inducción <strong>de</strong> autoanticuerpos ( alfametildopa )<br />
Adsorción in<strong>es</strong>pecífica hapteno ( penicilina)<br />
Adsorción <strong>es</strong>pecífica inmunocomplejos ( quinidina)<br />
o Hiper<strong>es</strong>plenismo
1.C<strong>la</strong>sificación Etiopatogénica:<br />
2. ANEMIAS ARREGENERATIVAS ( “ CENTRALES”):<br />
o ALTERACIONES EN LAS CÉLULAS MADRE ( INSUFICIENCIAS MEDULARES):<br />
o Cuantitativas<br />
o Selectivas Eritrob<strong>la</strong>stopenias puras<br />
o Global<strong>es</strong> Ap<strong>la</strong>sias medudar<strong>es</strong> global<strong>es</strong><br />
o Cualitativas<br />
o Congénitas Diseritropoy<strong>es</strong>is congénitas<br />
o Adquiridas Síndrom<strong>es</strong> mielodisplásicos<br />
o POR DESPLAZAMIENTO<br />
o DÉFICITS Y/O TRASTORNOS METABÓLICOS DE FACTORES<br />
ERITROPOYÉTICOS:<br />
o Hierro<br />
o Ferropenia Anemia Ferropénica<br />
o Bloqueo macrofágico Anemia <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />
o Anemias si<strong>de</strong>roblásticas distintas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ARS<br />
o Vitamina B 12 y ácido fólico<br />
o Trastorno en <strong>la</strong> sínt<strong>es</strong>is <strong>de</strong> ADN Anemias megaloblásticas<br />
o Hormonas<br />
o Eritropoyetina<br />
o Hormonas tiroi<strong>de</strong>as<br />
o Andrógenos<br />
o Corticoi<strong>de</strong>s
2 C<strong>la</strong>sificación según el VCM<br />
MICROCÍTICAS<br />
VCM < 82fL<br />
Anemia ferropénica<br />
Ta<strong>la</strong>semia<br />
Enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />
Anemia si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stica<br />
Intoxicación por plomo<br />
Intoxicación por aluminio<br />
Déficit <strong>de</strong> cobre<br />
NORMOCÍTICAS<br />
VCM 82-98fL<br />
Enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />
Hemolíticas ( salvo<br />
reticulocitosis)<br />
Anemia Aplásica<br />
Síndrom<strong>es</strong> mielodisplásicos<br />
Pérdidas agudas ( salvo<br />
reticulocitosis)<br />
Invasión medu<strong>la</strong>r<br />
MACROCÍTICAS<br />
VCM > 98fL<br />
Anemias megaloblásticas<br />
Alcoholismo<br />
Insuficiencia hepáica<br />
Sindrom<strong>es</strong> mielodisplásicos<br />
Reticulocitosis<br />
Hipotiroidismos<br />
Anemia aplásica<br />
Recién nacidos<br />
Embarazos<br />
Ancianos<br />
EPOC, tabaquismo<br />
Benigna familiar<br />
Pseudomacrocitosis (aglutinación,<br />
hiperglucemia, hiperleucocitosis, exc<strong>es</strong>o <strong>de</strong><br />
EDTA)
Sistemática <strong>de</strong> <strong>es</strong>tudio <strong>de</strong> una<br />
<strong>anemia</strong><br />
Historia clínica y exploración física<br />
Hemograma<br />
Reticulocitos carácter regenerativo o arregenerativo<br />
Frotis <strong>de</strong> sangre periférica Morfología eritrocitaria y leucop<strong>la</strong>quetar<br />
<strong>Estudio</strong>s cuando se ha <strong>es</strong>tablecido una sospecha clínica
1. Historia clínica y exploración<br />
física:<br />
Síndrome anémico:<br />
o Pali<strong>de</strong>z cutáneo-mucosa:<br />
o Mucosas <strong>de</strong> <strong>la</strong> conjuntiva ocu<strong>la</strong>r y velo pa<strong>la</strong>dar y región subungueal.<br />
o Sintomatología general:<br />
o Astenia, disnea, fatiga muscu<strong>la</strong>r<br />
o Manif<strong>es</strong>tacion<strong>es</strong> cardiocircu<strong>la</strong>torias:<br />
o Taquicardia, palpitacion<strong>es</strong>, soplo sistólico funcional.<br />
o Trastornos neurológicos: edad avanzada.<br />
o Alteracion<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> visión, cefaleas, alteracion<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> conducta,<br />
insomnio<br />
o Alteracion<strong>es</strong> <strong>de</strong>l ritmo menstrual<br />
o Amenorrea<br />
o Alteracion<strong>es</strong> renal<strong>es</strong>:<br />
o E<strong>de</strong>mas<br />
o Trastornos dig<strong>es</strong>tivos: <strong>anemia</strong> carencial<br />
o Anorexia, constipación
Consi<strong>de</strong>racion<strong>es</strong> <strong>de</strong>l paciente con<br />
<strong>anemia</strong>:<br />
o Anemia signo <strong>de</strong> un elevado numero <strong>de</strong> situacion<strong>es</strong> patológicas.<br />
o EDAD Y SEXO:<br />
o PERIODO NEONATAL:<br />
o Excluir EHRN (Coombs directo y <strong>es</strong>tudio inmunohematológico)<br />
o Reticulocitos y FSP trastorno primario <strong>de</strong> eritropoy<strong>es</strong>is vs hemorragia /hemólisis.<br />
o Anemia prematuro: sin otras citopenias, normocrómica y normocítica.<br />
o INFANCIA:<br />
o Mas frecuente <strong>es</strong> carencial ( hierro o fo<strong>la</strong>to)<br />
o No olvidar : Anemias hemolíticas por <strong>de</strong>fectos congénitos <strong>de</strong>l eritrocito, trastornos primarios <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
eritropoy<strong>es</strong>is (Anemia <strong>de</strong> Fanconi)<br />
o JUVENTUD:<br />
o Ferrópenica en Mujer<strong>es</strong> consecuencia <strong>de</strong> <strong>la</strong> menstruación<br />
o Otras Enfermedad <strong>de</strong> Rendu Osler ( Te<strong>la</strong>ngiectsias); Anemias hemolíticas congénitas.<br />
o EMBARAZO: Hemodilución fisiológica Anemia Hb < 11 g/dL<br />
o Anemia carencial e hiporregenerativa importancia <strong>de</strong> los suplementos<br />
o EDAD ADULTA:<br />
o Excluir enfermeda <strong>de</strong> base<br />
o Historia clínica : Dieta, Hábitos ( alcoholismo, tabaquismo, ing<strong>es</strong>ta <strong>de</strong> drogas) , toma <strong>de</strong><br />
medicamentos, sintomatologia asociada, perdida <strong>de</strong> p<strong>es</strong>o, sangrado, prof<strong>es</strong>ión (contacto con<br />
disolvent<strong>es</strong>, plomo u otros tóxicos)<br />
o Exploración física: hipertensión portal, síndrome general, enf autounminu<strong>es</strong>, enf reumatológicas…
Consi<strong>de</strong>racion<strong>es</strong> <strong>de</strong>l paciente con<br />
<strong>anemia</strong>:<br />
o COMORBILIDADES:<br />
o HEPATOPATÍAS CRÓNICAS:<br />
o Afectación <strong>de</strong> leucocitos, p<strong>la</strong>quetas y factor<strong>es</strong> <strong>de</strong> coagu<strong>la</strong>ción.<br />
o Anemia: hemólisis por hiper<strong>es</strong>plenismo, ferropénica por sangrado dig<strong>es</strong>tivo, déficit <strong>de</strong><br />
fólico o vit B 12( Rasgos megaloblásticos y signos diseritropoyéticos).<br />
o INSUFICIENCIA RENAL:<br />
o Deficit <strong>de</strong> EPO, ↓ viabilidad <strong>de</strong> los hematí<strong>es</strong>, perdidas crónicas <strong>de</strong> sangre<br />
o NEOPLASIAS:<br />
o Mecanismo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>anemia</strong><br />
o Directo<br />
o Invasión <strong>de</strong> Médu<strong>la</strong> Ósea por metástasis síndrome leucoeritrob<strong>la</strong>stico<br />
o Indirecto<br />
o Invasión medu<strong>la</strong>r por sustancia amiloi<strong>de</strong> (MM)<br />
o Anemia hemolítica autoinmune por Autoanticuerpos (LLC, Leucemias,<br />
a<strong>de</strong>nocarcinomas, linfomas…)<br />
o Anemia hemolítica microangiopática por sustancias procoagu<strong>la</strong>nt<strong>es</strong> ( Mucina en<br />
neop<strong>la</strong>sias Gastroint<strong>es</strong>tinal<strong>es</strong>, cáncer <strong>de</strong> próstata)<br />
o Anemia <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s crónicas por efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s citokinas<br />
o Secundarios al tratamiento<br />
o Endocrinopatías:<br />
o Hipotiroidismo: ↓eritropoy<strong>es</strong>is, 10% asociación Anemia perniciosa<br />
o Hipogonadismo con Hipoandrogenismo, Hipoaldosteronismo, Hipopituitarimos
2. Hemograma<br />
o Concentración <strong>de</strong> hemoglobina<br />
o Hematocrito<br />
o Índic<strong>es</strong> eritrocitarios (VCM; HCM; CCMH)<br />
o Ancho <strong>de</strong> distribución eritrocitario<br />
o Concentración <strong>de</strong> eritrocitos, leucocitos y p<strong>la</strong>quetas<br />
o Concentración <strong>de</strong> reticulocitos<br />
o Eritrosedimentación (VSG)
3. Frotis <strong>de</strong> sangre periférica<br />
Esquistocitos<br />
Estomatocitos<br />
ALTERACIONES DE LA MORFOLOGÍA ERITROCITARIA QUE SUELEN ACOMPAÑAR A<br />
DETERMINADAS ENFERMEDADES<br />
Punteado basófilo:<br />
Anemia microangiopática<br />
Ta<strong>la</strong>semia<br />
Hemólisis medicamentosa o<br />
oxidativa<br />
Piropoiquilocitosis congénita<br />
Anemia regenerativa<br />
Diseritropoy<strong>es</strong>is<br />
Ta<strong>la</strong>semia<br />
Saturnismo<br />
Déficit <strong>de</strong> P5´N<br />
Estomatocitosis congénita<br />
Esferocitosis hereditaria<br />
Esferocitosis<br />
Cuerpos <strong>de</strong> Howell-<br />
Jolly<br />
Policromasia<br />
Anemia hemolítica autoinmune<br />
Hemólisis térmica, mecánica o<br />
tóxica<br />
Esferocitosis hereditaria<br />
Piropoiquilocitosis congénita<br />
Esplenectomía<br />
Diseritropoy<strong>es</strong>is<br />
Anemia megaloblástica<br />
Hipofunción <strong>es</strong>plénica<br />
Anemia regenerativa<br />
Ap<strong>la</strong>sia medu<strong>la</strong>r<br />
Anemia megaloblástica
3. Frotis <strong>de</strong> sangre periférica<br />
Codocitos<br />
(en diana):<br />
Macro-<br />
ovalocitos<br />
Hemati<strong>es</strong><br />
falciform<strong>es</strong>:<br />
Equinocitos<br />
Excentrocitos<br />
ALTERACIONES DE LA MORFOLOGÍA ERITROCITARIA QUE SUELEN ACOMPAÑAR A<br />
DETERMINADAS ENFERMEDADES<br />
Hepatopatía<br />
Ta<strong>la</strong>semias<br />
Esplenectomía<br />
Xerocitosis congénita<br />
Hemoglobinopatía C<br />
Anemia megaloblástica<br />
Hemoglobinopatía S<br />
Insuficiencia renal<br />
Déficit <strong>de</strong> piruvato-kinasa<br />
Deficit <strong>de</strong> G6PD<br />
Xerocitosis congénita<br />
Eliptocitos<br />
Dacriocitos:<br />
Anillos <strong>de</strong> Cabot<br />
Acantocitos<br />
Parasitos:<br />
Anemia ferropénica<br />
Anemia diseritropoyética<br />
Síndrome mielodisplásico<br />
Eliptocitosis congénita<br />
Hemopatías malignas<br />
Mielofibrosis<br />
Esplenomegalia<br />
Diseritropoy<strong>es</strong>is<br />
Anemia megaloblástica<br />
Esplenectomia<br />
Síndrome <strong>de</strong> Zieve<br />
Acantocitosis congénita<br />
Fenotipo McLeod<br />
Paludismo<br />
Bab<strong>es</strong>iosis<br />
Bartonelosis
4. <strong>Estudio</strong>s cuando se ha<br />
<strong>es</strong>tablecido una sospecha clínica<br />
Valorar :<br />
probabilidad <strong>de</strong> diagnósticar enfermedad<br />
posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> tratamiento<br />
valor pronóstico <strong>de</strong> <strong>la</strong> información <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> <strong>la</strong> prueba<br />
SANGRE ORINA:<br />
Concentración <strong>de</strong> hemoglobina<br />
Hematocrito<br />
Índic<strong>es</strong> eritrocitarios<br />
Examen morfológico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s célu<strong>la</strong>s<br />
sanguíneas<br />
Concentración <strong>de</strong> eritrocitos,<br />
leucocitos y p<strong>la</strong>quetas<br />
Concentración <strong>de</strong> reticulocitos<br />
Eritrosedimentación (VSG)<br />
PLASMA O SUERO: HECES:<br />
Nitrógeno ureico (BUN)<br />
Creatinina<br />
Bilirrubina LDH<br />
Proteínas ( haptoglobinas)<br />
Si<strong>de</strong>remia, Ferritina, Trasferrina,<br />
Índice <strong>de</strong> saturación <strong>de</strong> <strong>la</strong> transferrina,<br />
Vitamina B12 y ácido fólico<br />
Hormonas Tirio<strong>de</strong>as<br />
Anticuerpos antiFI y anti CP<br />
Color, pH, trasparencia y <strong>de</strong>nsidad<br />
Concentración <strong>de</strong> proteínas<br />
Microalbuminuria<br />
Analisis cualitativo <strong>de</strong> pigmentos biliar<strong>es</strong><br />
Hemoglobinuria y mioglobinuria<br />
Análisis morfológico <strong>de</strong>l sedimento<br />
(leucocituria y hematuria)<br />
Tinción <strong>de</strong> Perls <strong>de</strong>l sedimento<br />
(hemosi<strong>de</strong>rinuria)<br />
Color y consistencia<br />
Inv<strong>es</strong>tigación <strong>de</strong> hemoglobina (melenas)<br />
Inv<strong>es</strong>tigación <strong>de</strong> parasitos.<br />
OTRAS:<br />
EDA o colonoscopia<br />
Pruebas <strong>de</strong> imagen<br />
<strong>Estudio</strong>s genéticos<br />
MIELOGRAMA:<br />
Anemia Megaloblástica<br />
Ap<strong>la</strong>sia medu<strong>la</strong>r<br />
Anemias diseritropoyéticas congénitas<br />
Hemopatías malignas ( LA, SLP, SMP,<br />
SMD; GM)<br />
Mieloptisis ( metástasis carcinomatosa<br />
ósea)<br />
Anemia ferropénica vs inf<strong>la</strong>matoria<br />
(tinción <strong>de</strong> Perls)<br />
BIOPSIA DE MÉDULA ÓSEA:<br />
Ap<strong>la</strong>sia medu<strong>la</strong>r<br />
Mielofibrosis<br />
Síndrome mielodisplásico<br />
Metástasis carcinomatosas<br />
OTROS ESTUDIOS<br />
Tinción <strong>de</strong> Perls<br />
<strong>Estudio</strong> citoquímico<br />
Inmunofenotipo<br />
Citogenética<br />
Cultivos en FOD asociada a <strong>anemia</strong>
ESTUDIO DE LA ANEMIA<br />
MICROCÍTICA
Reticulocitos ↓<br />
Mielograma con<br />
hierro medu<strong>la</strong>r<br />
¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />
si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />
Anemia<br />
si<strong>de</strong>roblástica<br />
Fe N o ↑<br />
CTFH N o ↑<br />
Ferritina ↑<br />
Reticulocitos N o<br />
↑<br />
↑Hemti<strong>es</strong><br />
Sospechar Ta<strong>la</strong>semia<br />
( historia familiar)<br />
Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />
cuantificación Hb A 2y F<br />
Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />
molecu<strong>la</strong>r<br />
ANEMIA<br />
MICROCÍTICA<br />
CTFH ↑<br />
Ferritina ↓<br />
RST ↑<br />
ANEMIA<br />
FERROPÉNICA<br />
Fe ↓<br />
CTFH ↓ o N<br />
Ferritina ≥ 60<br />
RST N<br />
Anemia <strong>de</strong><br />
Enfermeda<strong>de</strong>s<br />
Crónicas<br />
¿ Hb
ANEMIA FERROPÉNICA :<br />
PRINCIPAL CAUSA DE ANEMIA MICROCÍTICA<br />
• FERRITINA SERICA<br />
• Baja<strong>diagnóstico</strong> <strong>de</strong> Anemia ferropénica.<br />
• Normal o elevados practicamente lo excluye ( RFA)<br />
• Hierro sérico ( Fe)<br />
• Capacidad <strong>de</strong> unión <strong>de</strong>l hierro ( CTFH)<br />
• Índice <strong>de</strong> saturación <strong>de</strong> <strong>la</strong> transferrina ( IST)<br />
• Depósitos <strong>de</strong> hierro medu<strong>la</strong>r no nec<strong>es</strong>ario<br />
• FSP <strong>anemia</strong> microcítica, hipocrómica, anisopoiquilocitosis.<br />
Excluir ta<strong>la</strong>semia<br />
o Policromasia con punteado basófilo y reticulocitosis<br />
o Microcítosis crónica<br />
o Aumento <strong>de</strong> recuento <strong>de</strong> eritrocitos<br />
No diferencia<br />
A, Ferropénica ╪ A. Enf, crónicas
Fe N o ↑<br />
CTFH N o ↑<br />
Ferritina ↑<br />
ANEMIA<br />
MICROCÍTICA<br />
Reticulocitos N o<br />
Enfermeda<strong>de</strong>s Reticulocitos ↓ asocian a ↑ <strong>anemia</strong> microcítica:<br />
Artritis Reumatoi<strong>de</strong> ↑Hemti<strong>es</strong><br />
Polimialgia reumática<br />
Diabet<strong>es</strong> mellitus<br />
Mielograma Enfermeda<strong>de</strong>s con <strong>de</strong>l Sospechar tejido conectivo Ta<strong>la</strong>semia<br />
hierro medu<strong>la</strong>r<br />
( historia familiar)<br />
Infeccion<strong>es</strong> crónicas<br />
Linfoma Hodgkin<br />
Carcinoma <strong>de</strong> célu<strong>la</strong>s renal<strong>es</strong><br />
Mielofibrosis con metap<strong>la</strong>sia mieloi<strong>de</strong><br />
¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />
si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />
Anemia<br />
si<strong>de</strong>roblástica<br />
Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />
cuantificación Hb A2y F<br />
Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />
molecu<strong>la</strong>r<br />
CTFH ↑<br />
Ferritina ↓<br />
RST ↑<br />
Anemia<br />
Ferropénica<br />
Fe ↓<br />
CTFH ↓ o N<br />
Ferritina ≥ 60<br />
RST N<br />
Anemia <strong>de</strong><br />
Enfermeda<strong>de</strong>s<br />
Crónicas<br />
¿ Hb
Reticulocitos ↓<br />
Mielograma con<br />
hierro medu<strong>la</strong>r<br />
¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />
si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />
Anemia<br />
si<strong>de</strong>roblástica<br />
Fe N o ↑<br />
CTFH N o ↑<br />
Ferritina ↑<br />
Reticulocitos N o ↑<br />
↑Hemati<strong>es</strong><br />
Sospechar<br />
Ta<strong>la</strong>semia<br />
( historia familiar)<br />
Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />
cuantificación Hb A 2y F<br />
Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />
molecu<strong>la</strong>r<br />
ANEMIA<br />
MICROCÍTICA<br />
CTFH ↑<br />
Ferritina ↓<br />
RST ↑<br />
Anemia<br />
Ferropénica<br />
Fe ↓<br />
CTFH o N<br />
Ferritina ≥ 60<br />
RST N<br />
Anemia <strong>de</strong><br />
Enfermeda<strong>de</strong>s<br />
Crónicas<br />
¿ Hb
Ta<strong>la</strong>semia<br />
HEMOGLOBINA<br />
o Adultos:<br />
o 97% Hemoglobina A ( α2β2)<br />
o 2% Hemoglobina A 2 ( α2δ2)<br />
o Feto:<br />
o Hemoglobina F ( α2γ2)<br />
TALASEMIA:<br />
Hemoglobinopatía por <strong>de</strong>fecto en <strong>la</strong> producción<br />
<strong>de</strong> ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> globina (α o β-ta<strong>la</strong>semía) o<br />
ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> <strong>es</strong>tructura anormal ( Hb E).<br />
oMicrocitosis<br />
oAlteración en el patrón electroforético <strong>de</strong> <strong>la</strong> Hb
α -TALASEMIA<br />
Hemoglobinopatía por alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> sínt<strong>es</strong>is <strong>de</strong> Ca<strong>de</strong>nas α <br />
exc<strong>es</strong>o <strong>de</strong> ca<strong>de</strong>nas β forman tetrameros ( hemoglobina H)<br />
FENOTIPOS MUTA<br />
CIÓN<br />
Hidrops fetal 4 gen<strong>es</strong> incompatible con <strong>la</strong><br />
vida<br />
α-TALASEMIA 3 gen<strong>es</strong> <strong>anemia</strong> microcítica<br />
severa<br />
Rasgo<br />
Ta<strong>la</strong>sémico<br />
Portador<br />
silencioso<br />
CLÍNICA ELECTROFORESIS<br />
2 gen<strong>es</strong> microcitosis y <strong>anemia</strong><br />
ligera<br />
1 gen no <strong>anemia</strong> ni<br />
microcitosis<br />
β - TALASEMIA<br />
Anormal hb H<br />
Normal<br />
Normal<br />
Hemoglobinopatía por alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> sínt<strong>es</strong>is <strong>de</strong> ca<strong>de</strong>na β <br />
aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong> Hemoglobina Fetal ( α2γ2)<br />
Diagnóstico:<br />
Electrofor<strong>es</strong>is<br />
No nec<strong>es</strong>ario T<strong>es</strong>t genéticos<br />
FENOTIPOS MUTACIÓ<br />
N<br />
β-ta<strong>la</strong>semia 2 gen<strong>es</strong> ↑ Hb F<br />
rasgo<br />
ta<strong>la</strong>sémico<br />
Diagnóstico<br />
o Electrofor<strong>es</strong>is α-TALASEMIA<br />
o T<strong>es</strong>t genéticos rasgo y ta<strong>la</strong>semia.<br />
ELECTROFORES<br />
IS<br />
1 gen ↑3-6% Hb A2<br />
↑ligero <strong>de</strong> Hb F
Reticulocitos ↓<br />
Mielograma con hierro<br />
medu<strong>la</strong>r<br />
¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />
si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />
Anemia<br />
si<strong>de</strong>roblástica<br />
Fe N o ↑<br />
CTFH N o ↑<br />
Ferritina N o ↑<br />
Reticulocitos N<br />
o ↑<br />
↑Hemti<strong>es</strong><br />
Sospechar<br />
Ta<strong>la</strong>semia<br />
( historia familiar)<br />
Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />
cuantificación Hb A 2y F<br />
Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />
molecu<strong>la</strong>r<br />
ANEMIA<br />
MICROCÍTICA<br />
CTFH ↑<br />
Ferritina ↓<br />
RST ↑<br />
Anemia<br />
Ferropénica<br />
Fe ↓<br />
CTFH o N<br />
Ferritina ≥ 60<br />
RST N<br />
Anemia <strong>de</strong><br />
Enfermeda<strong>de</strong>s<br />
Crónicas<br />
¿ Hb
ESTUDIO DE LA ANEMIA<br />
NORMOCÍTICA
Historia <strong>de</strong> Sangrado agudo<br />
Reticulocitos<br />
aumentados<br />
NORMOCÍTICA<br />
LDH ↑<br />
Bil. Indirecta↑<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Anemia posthemorrágica aguda Anemia hemolítica<br />
Positivo<br />
Anemia Hemolítica Autoinmune<br />
COOMBS<br />
( PAD)<br />
Negativo<br />
Anemia Hemolítica no<br />
autoinmune<br />
Reticulocitos<br />
disminuídos<br />
Fe↓<br />
CTFH ↓ o N<br />
Ferritina ↑<br />
Anemias <strong>de</strong><br />
enfermeda<strong>de</strong>s<br />
Crónicas
Historia <strong>de</strong> Sangrado<br />
agudo<br />
Anemia<br />
posthemorrágica<br />
aguda<br />
Reticulocitos<br />
aumentados<br />
Positivo<br />
Anemia Hemolítica Autoinmune<br />
NORMOCÍTICA<br />
LDH ↑<br />
Bil. Indirecta↑<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Anemia hemolítica<br />
COOMBS<br />
( PAD)<br />
Negativo<br />
Anemia Hemolítica no<br />
autoinmune<br />
Reticulocitos<br />
disminuídos<br />
Fe↓<br />
CTFH ↓ o N<br />
Ferritina ↑<br />
Anemias <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s<br />
Crónicas
Historia <strong>de</strong> Sangrado agudo<br />
Anemia posthemorrágica aguda<br />
Reticulocitos<br />
aumentados<br />
Positivo<br />
Anemia Hemolítica<br />
Autoinmune<br />
NORMOCÍTICA<br />
LDH ↑<br />
Bilirrubina Indirecta ↑<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Anemia hemolítica<br />
COOMBS<br />
( PAD)<br />
Negativo<br />
Anemia Hemolítica no<br />
autoinmune<br />
Reticulocitos<br />
disminuídos<br />
Fe↓<br />
CTFH ↓ o N<br />
Ferritina ↑<br />
Anemias <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s Crónicas
ANEMÍA HEMOLÍTICA<br />
SOSPECHA<br />
o ↑ LDH<br />
o ↑bilirrubina indirecta<br />
o ↓nivel Haptoglobina<br />
o ↑reticulocitos<br />
ANEMIA HEMOLÍTICA<br />
Prueba Todas Intravascu<strong>la</strong>r Extravascu<strong>la</strong>r<br />
Reticulocitos Aumentada Aumentada Aumentada<br />
LDH Aumentada Aumentada Aumentada<br />
Bilirrubina<br />
Indirecta<br />
Aumentada o<br />
normal<br />
Aumentada Aumentada o<br />
normal<br />
Haptoglobina Disminuida Disminuida Disminuida<br />
Hemosi<strong>de</strong>rina<br />
urinaria<br />
Ausente o<br />
pr<strong>es</strong>ente<br />
Pr<strong>es</strong>ente Ausente<br />
CLASIFICAR:<br />
o Causa extrinseca o intrinseca al<br />
hematíe<br />
o Consi<strong>de</strong>rar siempre <strong>la</strong><br />
implicación farmacológica<br />
o Hemólisis<br />
o intravascu<strong>la</strong>r<br />
o Anemia microangiopáticas<br />
o Anemias asociadas a infección<br />
(CID)<br />
o Anemias inducidas por drogas<br />
o Extravascu<strong>la</strong>r<br />
o Anemia intrisecas al hemati<strong>es</strong><br />
o Anemias hemolíticas<br />
mediadas por inmunidad
Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />
SI<br />
Anemia hemolítica<br />
mecánica<br />
por valvulopatía<br />
Si<br />
¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />
Si<br />
CID<br />
no<br />
Datos <strong>de</strong> CID<br />
Esquistocitos en FSP<br />
No<br />
Excluir PTT/<br />
SHU<br />
No<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />
Positivo Negativo<br />
Anemia Hemolítica Autoinmune Citometría para excluir HPN<br />
Negativo Positiva<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />
Negativo Positivo<br />
¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />
Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />
Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />
HPN
Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />
si NO<br />
Anemia hemolítica<br />
mecánica<br />
por valvulopatía<br />
Datos <strong>de</strong> CID<br />
Si No<br />
CID<br />
Esquistocitos en FSP<br />
Excluir<br />
PTT/<br />
SHU<br />
No<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />
Positivo Negativo<br />
Anemia Hemolítica Autoinmune Citometría para excluir HPN<br />
Negativo Positiva<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />
Negativo Positivo<br />
¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />
Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />
Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />
HPN
Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />
si no<br />
Anemia Hemolítica microangiopática<br />
asociada a <strong>de</strong>fecto valvu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
CID<br />
Datos <strong>de</strong> CID<br />
Esquistocitos en FSP<br />
No<br />
Excluir PTT/<br />
SHU<br />
Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />
Positivo<br />
Anemia<br />
Hemolítica<br />
Autoinmune<br />
NO<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />
Negativo<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />
Negativo<br />
Citometría para excluir HPN<br />
Negativo Positivo<br />
¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />
Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />
Positiva<br />
HPN
Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />
si no<br />
Anemia Hemolítica microangiopática<br />
asociada a <strong>de</strong>fecto valvu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
CID<br />
Datos <strong>de</strong> CID<br />
Esquistocitos en FSP<br />
No<br />
Excluir PTT/<br />
SHU<br />
Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />
NO<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />
Positivo Negativo<br />
Anemia Hemolítica Autoinmune<br />
Citometría para excluir<br />
HPN<br />
Negativo Positiva<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />
Negativo Positivo<br />
¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />
Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />
Hemoglobinuria<br />
paroxística<br />
nocturna
Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />
si no<br />
Anemia Hemolítica microangiopática<br />
asociada a <strong>de</strong>fecto valvu<strong>la</strong>r<br />
Si<br />
CID<br />
Datos <strong>de</strong> CID<br />
Esquistocitos en FSP<br />
No<br />
Excluir PTT/<br />
SHU<br />
Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />
NO<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />
Positivo Negativo<br />
Anemia Hemolítica Autoinmune<br />
Citometría para excluir<br />
HPN<br />
Negativo Positiva<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />
Negativo Positivo<br />
¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad<br />
<strong>de</strong> Wilson?<br />
HPN<br />
Hemoglobinuria paroxística<br />
a frigore
Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />
T<strong>es</strong>t Coombs<br />
Negativo Positivo<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />
Positivo Negativo<br />
Esferocitosis<br />
Hereditaria<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />
T<strong>es</strong>t isopropanol<br />
D<strong>es</strong>naturalización por calor<br />
Hemoglobinopatías ( Köln)<br />
<strong>Estudio</strong> enzimático eritrocitario<br />
Negativo Positivo<br />
Falso negativo <strong>de</strong>ficit g6pd<br />
No realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />
Anemia hemolítica<br />
autoinmune<br />
Deficit <strong>de</strong> G6PD , otras enzimopatías
Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />
Positivo<br />
Esferocitosis<br />
Hereditaria<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />
T<strong>es</strong>t isopropanol<br />
D<strong>es</strong>naturalización por calor<br />
Hemoglobinopatías ( Köln)<br />
Negativo<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />
T<strong>es</strong>t Coombs<br />
Negativo<br />
<strong>Estudio</strong> enzimático eritrocitario<br />
Positivo<br />
Negativo Positivo<br />
Falso negativo <strong>de</strong>ficit g6pd<br />
No realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />
Anemia hemolítica autoinmune<br />
Deficit <strong>de</strong> G6PD , otras enzimopatías
Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />
Negativo<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />
T<strong>es</strong>t Coombs<br />
Positivo Negativo<br />
Esferocitosis<br />
Hereditaria<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />
T<strong>es</strong>t isopropanol<br />
D<strong>es</strong>naturalización por calor<br />
Hemoglobinopatías ( Köln)<br />
<strong>Estudio</strong> enzimático<br />
eritrocitario<br />
Positivo<br />
Negativo Positivo<br />
Falso negativo <strong>de</strong>ficit g6pd<br />
No realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />
Anemia hemolítica autoinmune<br />
Déficit <strong>de</strong> G6PD<br />
otras enzimopatías
Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />
Negativo<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />
T<strong>es</strong>t Coombs<br />
Positivo Negativo<br />
Esferocitosis<br />
Hereditaria<br />
<strong>Estudio</strong> enzimático<br />
eritrocitario<br />
Positivo<br />
Negativo Positivo<br />
T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />
T<strong>es</strong>t isopropanol<br />
D<strong>es</strong>naturalización por calor Falso negativo déficit G6PD<br />
no realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />
Hemoglobinopatías in<strong>es</strong>tabl<strong>es</strong> ( Köln)<br />
Anemia hemolítica autoinmune<br />
Déficit <strong>de</strong> G6PD<br />
otras enzimopatías
¿ Anemia normocítica no se ha podido filiar hasta ahora?<br />
Médu<strong>la</strong> ósea normo o<br />
algo hipocelu<strong>la</strong>r<br />
¿Eritrob<strong>la</strong>stopenia?<br />
Poco c<strong>la</strong>ro<br />
Mielograma<br />
Médu<strong>la</strong> ósea<br />
pobre<br />
Biopsia <strong>de</strong><br />
Médu<strong>la</strong> ósea<br />
Ap<strong>la</strong>sia Otras<br />
¿ Invasion<br />
Medu<strong>la</strong>r ?<br />
Médu<strong>la</strong> ósea<br />
rica<br />
¿ SMD ?
ESTUDIO DE LA ANEMIA<br />
MACROCÍTICA
B12 ↓ o fólico ↓<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis en<br />
médu<strong>la</strong> osea<br />
Anemia<br />
Megaloblástica<br />
Anemia<br />
secundaria a<br />
dicha entidad<br />
ANEMIA MACROCÍTICA<br />
¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />
SI NO<br />
B12 y Fólico N<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis<br />
Fármacos u otras<br />
causas<br />
VALORAR<br />
RETICULOCITOS<br />
Disminuidos Aumentados<br />
M.O hipoplásica o<br />
poco concluyente<br />
Biopsia<br />
Medu<strong>la</strong>r<br />
¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />
Medu<strong>la</strong>r?<br />
B12 y fólico N<br />
Mielodisp<strong>la</strong>sia en<br />
M.O.<br />
SMD<br />
LDH ↑<br />
Billirrubina<br />
Indirecta↑<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Anemia<br />
Hemolítica<br />
Macrocitosis<br />
secundaria a<br />
reticulocitosis<br />
¿ Historia <strong>de</strong><br />
sangrado<br />
agudo?<br />
Anemia<br />
Posthemorrá<br />
gica aguda
ANEMIA MACROCÍTICA<br />
¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />
SI NO<br />
Anemia secundaria a<br />
dicha entidad<br />
B12 ↓ o fólico ↓<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis en<br />
médu<strong>la</strong> osea<br />
Anemia<br />
Megaloblástica<br />
B12 y Fólico N<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis<br />
Fármacos u<br />
otras causas<br />
VALORAR<br />
RETICULOCITOS<br />
Disminuidos Aumentado s Macrocitosis 2arian<br />
a reticulocitosis<br />
Sustancias asociadas a macrocitosis:<br />
M.O hipoplásica o<br />
Alcohol VCM 100-110fL B12 y fólico N<br />
poco concluyente<br />
Mielodisp<strong>la</strong>sia en M.O.<br />
Fármacos:<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Hidroxiurea más notoria y grave ( VCM > 110fL)<br />
Metotrexato VCM 100-110fL<br />
Biopsia Timetropim VCM 100-110fL Anemia Hemolítica<br />
SMD<br />
Medu<strong>la</strong>r Zidovudine VCM 100-110fL<br />
5 fluoracilo VCM 100-110fL<br />
¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />
Medu<strong>la</strong>r?<br />
LDH ↑<br />
Billirrubina Indirecta↑<br />
¿ Historia <strong>de</strong> sangrado<br />
agudo?<br />
Anemia<br />
Posthemorrágica<br />
aguda
ANEMIA MACROCÍTICA<br />
¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />
SI NO<br />
Anemia secundaria a<br />
dicha entidad<br />
B12 ↓ o fólico ↓<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis<br />
en médu<strong>la</strong> osea<br />
Anemia<br />
Megaloblástica<br />
B12 y Fólico N<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis<br />
Fármacos u<br />
otras causas<br />
VALORAR<br />
RETICULOCITOS<br />
Disminuidos Aumentado s Macrocitosis 2arian<br />
a reticulocitosis<br />
M.O hipoplásica o<br />
poco concluyente<br />
Biopsia<br />
Medu<strong>la</strong>r<br />
¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />
Medu<strong>la</strong>r?<br />
B12 y fólico N<br />
Mielodisp<strong>la</strong>sia en M.O.<br />
SMD<br />
LDH ↑<br />
Billirrubina Indirecta↑<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Anemia Hemolítica<br />
¿ Historia <strong>de</strong> sangrado<br />
agudo?<br />
Anemia<br />
Posthemorrágica<br />
aguda
Anemia megaloblástica:<br />
Deficit <strong>de</strong> fo<strong>la</strong>to:<br />
o Nivel serico <strong>de</strong> acido fólico bajo<br />
o Nivel <strong>de</strong> fo<strong>la</strong>to en eritrocitos déficit crónicos<br />
o Nivel <strong>de</strong> homocisteína sérico si N lo excluye<br />
o Déficit <strong>de</strong> vitamina B12<br />
o Nivel sérico <strong>de</strong> vit B12 bajo<br />
o Disminuido Embarazo, ancianos…<br />
o Ácido metilmalónico<br />
o Normal no <strong>de</strong>ficit <strong>de</strong> vit B12<br />
o Aumentado Deficit <strong>de</strong> vit B12, insuficiencia renal, <strong>de</strong>fectos congénitos <strong>de</strong>l metabolismo<br />
o Etiología:<br />
o Anemia Perniciosa Anticuerpos anti Factor Intrinseco<br />
o D<strong>es</strong>or<strong>de</strong>n<strong>es</strong> primarios <strong>de</strong> absorción int<strong>es</strong>tinal<br />
o Sprue tropical y sprue celiaco<br />
o Enfermidad inf<strong>la</strong>matoria int<strong>es</strong>tinal<br />
o Amiloidosis<br />
o Linfoma int<strong>es</strong>tinal
Anticuerpos anti FI<br />
Ac Anti Cél,.<br />
Parietal<strong>es</strong><br />
Biopsia gástrica <br />
Gastritis atrófica<br />
autoinmune tipo A<br />
Anemia megaloblástica<br />
Vitamina B 12↓<br />
Prueba <strong>de</strong> Schilling<br />
Anormal Normal<br />
Corrige con FI No corrige con FI<br />
A. Perniciosa<br />
Ma<strong>la</strong>bsorición<br />
Ácido fólico ↓<br />
Anemia<br />
Megaloblástica<br />
Folicopénica<br />
Nutricional<br />
(vegetarianos)<br />
Problema técnico<br />
Prueba <strong>de</strong> Schiling
ANEMIA MACROCÍTICA<br />
¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />
SI NO<br />
Anemia secundaria a<br />
dicha entidad<br />
B12 ↓ o fólico ↓<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis en<br />
médu<strong>la</strong> osea<br />
Anemia<br />
Megaloblástica<br />
B12 y Fólico N<br />
Megalob<strong>la</strong>stosis<br />
Fármacos u otras<br />
causas<br />
Disminuidos<br />
VALORAR<br />
RETICULOCITOS<br />
Médu<strong>la</strong> ósea<br />
hipoplásica o<br />
poco concluyente<br />
Biopsia<br />
Medu<strong>la</strong>r<br />
¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />
Medu<strong>la</strong>r?<br />
B12 y fólico N<br />
Mielodisp<strong>la</strong>sia en<br />
Médu<strong>la</strong> ósea<br />
Síndrome<br />
Mielo-<br />
displásico<br />
Aumentado s<br />
LDH ↑<br />
Billirrubina Indirecta↑<br />
Haptoglobinas ↓<br />
Anemia Hemolítica<br />
Macrocitosis 2arian<br />
a reticulocitosis<br />
¿ Historia <strong>de</strong><br />
sangrado agudo?<br />
Anemia<br />
Posthemorrágica<br />
aguda
MUCHAS GRACIAS<br />
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA<br />
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA<br />
AAAAAAAAAAAAAAAAA