14.05.2013 Views

Estudio diagnóstico de la anemia - Aghh.es

Estudio diagnóstico de la anemia - Aghh.es

Estudio diagnóstico de la anemia - Aghh.es

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Estudio</strong> <strong>diagnóstico</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> <strong>anemia</strong><br />

•María José Sánchez Sánchez<br />

•MIR 3 Hematología y Hemoterapia<br />

•C. H. U. <strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Composte<strong>la</strong>


Definición <strong>anemia</strong>:<br />

o D<strong>es</strong>censo <strong>de</strong>l nivel basal individual <strong>de</strong> hemoglobina,<br />

insuficiente para aportar el O 2 nec<strong>es</strong>ario a <strong>la</strong>s célu<strong>la</strong>s sin<br />

que actuen mecanismos compensador<strong>es</strong>.<br />

o Se usan rangos <strong>de</strong> referencia teniendo en cuenta sexo,<br />

raza, edad, zona geográfica.<br />

LIMITES DE<br />

NORMALIDAD<br />

Hemoglobina (g/L) Hematocrito<br />

X±2 DE Límite inferior<br />

(L/L)<br />

Eritrocitos<br />

( x 10 12 /L )<br />

Recién Nacido (a término) 160 ± 30 140 0,54 ± 0,10 5,6 ± 1,0<br />

Niños <strong>de</strong> 3 m<strong>es</strong><strong>es</strong> 115 ± 20 95 0,38 ± 0,06 4,0 ± 0,8<br />

Niños <strong>de</strong> 1 año 120 ± 10 110 0,40 ± 0,04 4,4 ± 0,8<br />

Ninos entre 1 y 12 años 130 ± 10 120 0,40 ± 0,04 4,8 ± 0,7<br />

Mujer<strong>es</strong> ( no embarazadas) 140 ± 20 120 0,40 ± 0,05 4,8 ± 1,0<br />

Varon<strong>es</strong> 150 ± 20 130 0,50 ± 0,07 5,5 ± 1,0<br />

o Práctica clínica se usan parámetros <strong>de</strong> <strong>la</strong>boratorio.


Situacion<strong>es</strong> que falsean el valor <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> concentración <strong>de</strong> hemoglobina:<br />

HEMODILUCIÓN<br />

( ↑ Volumen p<strong>la</strong>smático)<br />

Embarazo<br />

Anemias carencial<strong>es</strong><br />

Insuficiencia Renal aguda<br />

ICC<br />

Macroglobulinemia <strong>de</strong><br />

Wal<strong>de</strong>ström<br />

Hipoalbuminemia<br />

Hiper<strong>es</strong>plenismo<br />

Ortostatismo<br />

HEMOCONCENTRACIÓN<br />

(↓ Volumen p<strong>la</strong>smático)<br />

D<strong>es</strong>hidratación<br />

Síndrom<strong>es</strong> diarreicos<br />

Síndrom<strong>es</strong> inf<strong>la</strong>matorios<br />

crónicos int<strong>es</strong>tinal<strong>es</strong><br />

Paracent<strong>es</strong>is abdominal<br />

Diálisis peritoneal<br />

Acidosis diabética<br />

Diabet<strong>es</strong> insípida<br />

↓ Volumen p<strong>la</strong>smático +<br />

↓ volemia eritrocitaria:<br />

Hemorragias aguda<br />

Neop<strong>la</strong>sias<br />

Mixe<strong>de</strong>ma<br />

Enfermedad <strong>de</strong> Addison<br />

Panhipopotuitarismo


CLASIFICACIÓN DE LAS ANEMIAS:<br />

1. CLASIFICACIÓN ETIOPATOGÉNICA<br />

Regenarativas<br />

Arregenerativas<br />

2. CLASIFICACIÓN SEGÚN EL VCM<br />

Microcíticas<br />

Normocíticas<br />

Macrocíticas


1. C<strong>la</strong>sificación Etiopatogénica:<br />

1. ANEMIAS REGENERATIVAS ( “ PERIFÉRICAS”):<br />

o PÉRDIDA SANGUÍNEA AGUDA<br />

o Anemias posthemorragia aguda<br />

o ANEMIAS HEMOLÍTICAS CORPUSCULARES<br />

o Alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> membrana<br />

o Por Alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> forma normal<br />

o Esferocitosis hereditaria y otras<br />

o Por Hipersensibilidad al complemento<br />

o Hemoglobinuria paroxística nocturna<br />

o Déficit enzimáticos<br />

o Enzimas eritrocitarios ( G6PD y otros)<br />

o Porfirias<br />

o Alteracion<strong>es</strong> en <strong>la</strong> hemoglobina<br />

o Cualitativas o hemoglobinopatías <strong>es</strong>tructural<strong>es</strong><br />

o Síndrom<strong>es</strong> falciform<strong>es</strong> ( Hemoglobina S, formas homo y heterocigotas, asociacion<strong>es</strong>)<br />

o Hemoglobinopatías in<strong>es</strong>tabl<strong>es</strong> ( Zurich, Kóln)<br />

o Hemoglobinopatía con afinidad alterada por el oxigeno<br />

o Metahemoglobinemias congénitas<br />

o Hemoglobinopatias que se expr<strong>es</strong>an como ta<strong>la</strong>semias ( Lepore, Constant Spring, etc.)<br />

o Cuantitativas o síndrom<strong>es</strong> ta<strong>la</strong>sémicos<br />

o Ta<strong>la</strong>semia Beta, alfa<br />

o Hemoglobinopatías expr<strong>es</strong>adas como ta<strong>la</strong>semias<br />

o Persistencia hereditaria <strong>de</strong> hemoglobina fetal


1. C<strong>la</strong>sificación Etiopatogénica:<br />

1.ANEMIAS REGENERATIVAS ( “ PERIFÉRICAS”):<br />

o ANEMIAS HEMOLÍTICAS EXTRACORPUSCULARES<br />

o Agent<strong>es</strong> tóxicos<br />

o Químicos: Hidrógeno arseniado, cloratos…<br />

o Animal<strong>es</strong>: Venenos <strong>de</strong> serpient<strong>es</strong><br />

o Agent<strong>es</strong> infecciosos<br />

o Bacterianos ( Clostridium perfringens lecitinasa)<br />

o Parásitos ( paludismo, bartonelosis)<br />

o Causas Mecánicas<br />

o Válvu<strong>la</strong>s y prót<strong>es</strong>is vascu<strong>la</strong>r<strong>es</strong><br />

o Microangiopáticas (SHU/PTT)<br />

o Inmunológicas<br />

o Isoanticuerpos<br />

o Transfusional<strong>es</strong><br />

o Enfermedad hemolítica <strong>de</strong>l recién nacido<br />

o Autoanticuerpos<br />

o Anticuerpos calient<strong>es</strong><br />

o Anticuerpos fríos Anemia hemolítica por crioaglutininas<br />

Hemoglobinuría paroxística a frígore<br />

o Anemias hemolíticas inmun<strong>es</strong> por fármacos Inducción <strong>de</strong> autoanticuerpos ( alfametildopa )<br />

Adsorción in<strong>es</strong>pecífica hapteno ( penicilina)<br />

Adsorción <strong>es</strong>pecífica inmunocomplejos ( quinidina)<br />

o Hiper<strong>es</strong>plenismo


1.C<strong>la</strong>sificación Etiopatogénica:<br />

2. ANEMIAS ARREGENERATIVAS ( “ CENTRALES”):<br />

o ALTERACIONES EN LAS CÉLULAS MADRE ( INSUFICIENCIAS MEDULARES):<br />

o Cuantitativas<br />

o Selectivas Eritrob<strong>la</strong>stopenias puras<br />

o Global<strong>es</strong> Ap<strong>la</strong>sias medudar<strong>es</strong> global<strong>es</strong><br />

o Cualitativas<br />

o Congénitas Diseritropoy<strong>es</strong>is congénitas<br />

o Adquiridas Síndrom<strong>es</strong> mielodisplásicos<br />

o POR DESPLAZAMIENTO<br />

o DÉFICITS Y/O TRASTORNOS METABÓLICOS DE FACTORES<br />

ERITROPOYÉTICOS:<br />

o Hierro<br />

o Ferropenia Anemia Ferropénica<br />

o Bloqueo macrofágico Anemia <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />

o Anemias si<strong>de</strong>roblásticas distintas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ARS<br />

o Vitamina B 12 y ácido fólico<br />

o Trastorno en <strong>la</strong> sínt<strong>es</strong>is <strong>de</strong> ADN Anemias megaloblásticas<br />

o Hormonas<br />

o Eritropoyetina<br />

o Hormonas tiroi<strong>de</strong>as<br />

o Andrógenos<br />

o Corticoi<strong>de</strong>s


2 C<strong>la</strong>sificación según el VCM<br />

MICROCÍTICAS<br />

VCM < 82fL<br />

Anemia ferropénica<br />

Ta<strong>la</strong>semia<br />

Enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />

Anemia si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stica<br />

Intoxicación por plomo<br />

Intoxicación por aluminio<br />

Déficit <strong>de</strong> cobre<br />

NORMOCÍTICAS<br />

VCM 82-98fL<br />

Enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />

Hemolíticas ( salvo<br />

reticulocitosis)<br />

Anemia Aplásica<br />

Síndrom<strong>es</strong> mielodisplásicos<br />

Pérdidas agudas ( salvo<br />

reticulocitosis)<br />

Invasión medu<strong>la</strong>r<br />

MACROCÍTICAS<br />

VCM > 98fL<br />

Anemias megaloblásticas<br />

Alcoholismo<br />

Insuficiencia hepáica<br />

Sindrom<strong>es</strong> mielodisplásicos<br />

Reticulocitosis<br />

Hipotiroidismos<br />

Anemia aplásica<br />

Recién nacidos<br />

Embarazos<br />

Ancianos<br />

EPOC, tabaquismo<br />

Benigna familiar<br />

Pseudomacrocitosis (aglutinación,<br />

hiperglucemia, hiperleucocitosis, exc<strong>es</strong>o <strong>de</strong><br />

EDTA)


Sistemática <strong>de</strong> <strong>es</strong>tudio <strong>de</strong> una<br />

<strong>anemia</strong><br />

Historia clínica y exploración física<br />

Hemograma<br />

Reticulocitos carácter regenerativo o arregenerativo<br />

Frotis <strong>de</strong> sangre periférica Morfología eritrocitaria y leucop<strong>la</strong>quetar<br />

<strong>Estudio</strong>s cuando se ha <strong>es</strong>tablecido una sospecha clínica


1. Historia clínica y exploración<br />

física:<br />

Síndrome anémico:<br />

o Pali<strong>de</strong>z cutáneo-mucosa:<br />

o Mucosas <strong>de</strong> <strong>la</strong> conjuntiva ocu<strong>la</strong>r y velo pa<strong>la</strong>dar y región subungueal.<br />

o Sintomatología general:<br />

o Astenia, disnea, fatiga muscu<strong>la</strong>r<br />

o Manif<strong>es</strong>tacion<strong>es</strong> cardiocircu<strong>la</strong>torias:<br />

o Taquicardia, palpitacion<strong>es</strong>, soplo sistólico funcional.<br />

o Trastornos neurológicos: edad avanzada.<br />

o Alteracion<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> visión, cefaleas, alteracion<strong>es</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> conducta,<br />

insomnio<br />

o Alteracion<strong>es</strong> <strong>de</strong>l ritmo menstrual<br />

o Amenorrea<br />

o Alteracion<strong>es</strong> renal<strong>es</strong>:<br />

o E<strong>de</strong>mas<br />

o Trastornos dig<strong>es</strong>tivos: <strong>anemia</strong> carencial<br />

o Anorexia, constipación


Consi<strong>de</strong>racion<strong>es</strong> <strong>de</strong>l paciente con<br />

<strong>anemia</strong>:<br />

o Anemia signo <strong>de</strong> un elevado numero <strong>de</strong> situacion<strong>es</strong> patológicas.<br />

o EDAD Y SEXO:<br />

o PERIODO NEONATAL:<br />

o Excluir EHRN (Coombs directo y <strong>es</strong>tudio inmunohematológico)<br />

o Reticulocitos y FSP trastorno primario <strong>de</strong> eritropoy<strong>es</strong>is vs hemorragia /hemólisis.<br />

o Anemia prematuro: sin otras citopenias, normocrómica y normocítica.<br />

o INFANCIA:<br />

o Mas frecuente <strong>es</strong> carencial ( hierro o fo<strong>la</strong>to)<br />

o No olvidar : Anemias hemolíticas por <strong>de</strong>fectos congénitos <strong>de</strong>l eritrocito, trastornos primarios <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

eritropoy<strong>es</strong>is (Anemia <strong>de</strong> Fanconi)<br />

o JUVENTUD:<br />

o Ferrópenica en Mujer<strong>es</strong> consecuencia <strong>de</strong> <strong>la</strong> menstruación<br />

o Otras Enfermedad <strong>de</strong> Rendu Osler ( Te<strong>la</strong>ngiectsias); Anemias hemolíticas congénitas.<br />

o EMBARAZO: Hemodilución fisiológica Anemia Hb < 11 g/dL<br />

o Anemia carencial e hiporregenerativa importancia <strong>de</strong> los suplementos<br />

o EDAD ADULTA:<br />

o Excluir enfermeda <strong>de</strong> base<br />

o Historia clínica : Dieta, Hábitos ( alcoholismo, tabaquismo, ing<strong>es</strong>ta <strong>de</strong> drogas) , toma <strong>de</strong><br />

medicamentos, sintomatologia asociada, perdida <strong>de</strong> p<strong>es</strong>o, sangrado, prof<strong>es</strong>ión (contacto con<br />

disolvent<strong>es</strong>, plomo u otros tóxicos)<br />

o Exploración física: hipertensión portal, síndrome general, enf autounminu<strong>es</strong>, enf reumatológicas…


Consi<strong>de</strong>racion<strong>es</strong> <strong>de</strong>l paciente con<br />

<strong>anemia</strong>:<br />

o COMORBILIDADES:<br />

o HEPATOPATÍAS CRÓNICAS:<br />

o Afectación <strong>de</strong> leucocitos, p<strong>la</strong>quetas y factor<strong>es</strong> <strong>de</strong> coagu<strong>la</strong>ción.<br />

o Anemia: hemólisis por hiper<strong>es</strong>plenismo, ferropénica por sangrado dig<strong>es</strong>tivo, déficit <strong>de</strong><br />

fólico o vit B 12( Rasgos megaloblásticos y signos diseritropoyéticos).<br />

o INSUFICIENCIA RENAL:<br />

o Deficit <strong>de</strong> EPO, ↓ viabilidad <strong>de</strong> los hematí<strong>es</strong>, perdidas crónicas <strong>de</strong> sangre<br />

o NEOPLASIAS:<br />

o Mecanismo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>anemia</strong><br />

o Directo<br />

o Invasión <strong>de</strong> Médu<strong>la</strong> Ósea por metástasis síndrome leucoeritrob<strong>la</strong>stico<br />

o Indirecto<br />

o Invasión medu<strong>la</strong>r por sustancia amiloi<strong>de</strong> (MM)<br />

o Anemia hemolítica autoinmune por Autoanticuerpos (LLC, Leucemias,<br />

a<strong>de</strong>nocarcinomas, linfomas…)<br />

o Anemia hemolítica microangiopática por sustancias procoagu<strong>la</strong>nt<strong>es</strong> ( Mucina en<br />

neop<strong>la</strong>sias Gastroint<strong>es</strong>tinal<strong>es</strong>, cáncer <strong>de</strong> próstata)<br />

o Anemia <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s crónicas por efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s citokinas<br />

o Secundarios al tratamiento<br />

o Endocrinopatías:<br />

o Hipotiroidismo: ↓eritropoy<strong>es</strong>is, 10% asociación Anemia perniciosa<br />

o Hipogonadismo con Hipoandrogenismo, Hipoaldosteronismo, Hipopituitarimos


2. Hemograma<br />

o Concentración <strong>de</strong> hemoglobina<br />

o Hematocrito<br />

o Índic<strong>es</strong> eritrocitarios (VCM; HCM; CCMH)<br />

o Ancho <strong>de</strong> distribución eritrocitario<br />

o Concentración <strong>de</strong> eritrocitos, leucocitos y p<strong>la</strong>quetas<br />

o Concentración <strong>de</strong> reticulocitos<br />

o Eritrosedimentación (VSG)


3. Frotis <strong>de</strong> sangre periférica<br />

Esquistocitos<br />

Estomatocitos<br />

ALTERACIONES DE LA MORFOLOGÍA ERITROCITARIA QUE SUELEN ACOMPAÑAR A<br />

DETERMINADAS ENFERMEDADES<br />

Punteado basófilo:<br />

Anemia microangiopática<br />

Ta<strong>la</strong>semia<br />

Hemólisis medicamentosa o<br />

oxidativa<br />

Piropoiquilocitosis congénita<br />

Anemia regenerativa<br />

Diseritropoy<strong>es</strong>is<br />

Ta<strong>la</strong>semia<br />

Saturnismo<br />

Déficit <strong>de</strong> P5´N<br />

Estomatocitosis congénita<br />

Esferocitosis hereditaria<br />

Esferocitosis<br />

Cuerpos <strong>de</strong> Howell-<br />

Jolly<br />

Policromasia<br />

Anemia hemolítica autoinmune<br />

Hemólisis térmica, mecánica o<br />

tóxica<br />

Esferocitosis hereditaria<br />

Piropoiquilocitosis congénita<br />

Esplenectomía<br />

Diseritropoy<strong>es</strong>is<br />

Anemia megaloblástica<br />

Hipofunción <strong>es</strong>plénica<br />

Anemia regenerativa<br />

Ap<strong>la</strong>sia medu<strong>la</strong>r<br />

Anemia megaloblástica


3. Frotis <strong>de</strong> sangre periférica<br />

Codocitos<br />

(en diana):<br />

Macro-<br />

ovalocitos<br />

Hemati<strong>es</strong><br />

falciform<strong>es</strong>:<br />

Equinocitos<br />

Excentrocitos<br />

ALTERACIONES DE LA MORFOLOGÍA ERITROCITARIA QUE SUELEN ACOMPAÑAR A<br />

DETERMINADAS ENFERMEDADES<br />

Hepatopatía<br />

Ta<strong>la</strong>semias<br />

Esplenectomía<br />

Xerocitosis congénita<br />

Hemoglobinopatía C<br />

Anemia megaloblástica<br />

Hemoglobinopatía S<br />

Insuficiencia renal<br />

Déficit <strong>de</strong> piruvato-kinasa<br />

Deficit <strong>de</strong> G6PD<br />

Xerocitosis congénita<br />

Eliptocitos<br />

Dacriocitos:<br />

Anillos <strong>de</strong> Cabot<br />

Acantocitos<br />

Parasitos:<br />

Anemia ferropénica<br />

Anemia diseritropoyética<br />

Síndrome mielodisplásico<br />

Eliptocitosis congénita<br />

Hemopatías malignas<br />

Mielofibrosis<br />

Esplenomegalia<br />

Diseritropoy<strong>es</strong>is<br />

Anemia megaloblástica<br />

Esplenectomia<br />

Síndrome <strong>de</strong> Zieve<br />

Acantocitosis congénita<br />

Fenotipo McLeod<br />

Paludismo<br />

Bab<strong>es</strong>iosis<br />

Bartonelosis


4. <strong>Estudio</strong>s cuando se ha<br />

<strong>es</strong>tablecido una sospecha clínica<br />

Valorar :<br />

probabilidad <strong>de</strong> diagnósticar enfermedad<br />

posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> tratamiento<br />

valor pronóstico <strong>de</strong> <strong>la</strong> información <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> <strong>la</strong> prueba<br />

SANGRE ORINA:<br />

Concentración <strong>de</strong> hemoglobina<br />

Hematocrito<br />

Índic<strong>es</strong> eritrocitarios<br />

Examen morfológico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s célu<strong>la</strong>s<br />

sanguíneas<br />

Concentración <strong>de</strong> eritrocitos,<br />

leucocitos y p<strong>la</strong>quetas<br />

Concentración <strong>de</strong> reticulocitos<br />

Eritrosedimentación (VSG)<br />

PLASMA O SUERO: HECES:<br />

Nitrógeno ureico (BUN)<br />

Creatinina<br />

Bilirrubina LDH<br />

Proteínas ( haptoglobinas)<br />

Si<strong>de</strong>remia, Ferritina, Trasferrina,<br />

Índice <strong>de</strong> saturación <strong>de</strong> <strong>la</strong> transferrina,<br />

Vitamina B12 y ácido fólico<br />

Hormonas Tirio<strong>de</strong>as<br />

Anticuerpos antiFI y anti CP<br />

Color, pH, trasparencia y <strong>de</strong>nsidad<br />

Concentración <strong>de</strong> proteínas<br />

Microalbuminuria<br />

Analisis cualitativo <strong>de</strong> pigmentos biliar<strong>es</strong><br />

Hemoglobinuria y mioglobinuria<br />

Análisis morfológico <strong>de</strong>l sedimento<br />

(leucocituria y hematuria)<br />

Tinción <strong>de</strong> Perls <strong>de</strong>l sedimento<br />

(hemosi<strong>de</strong>rinuria)<br />

Color y consistencia<br />

Inv<strong>es</strong>tigación <strong>de</strong> hemoglobina (melenas)<br />

Inv<strong>es</strong>tigación <strong>de</strong> parasitos.<br />

OTRAS:<br />

EDA o colonoscopia<br />

Pruebas <strong>de</strong> imagen<br />

<strong>Estudio</strong>s genéticos<br />

MIELOGRAMA:<br />

Anemia Megaloblástica<br />

Ap<strong>la</strong>sia medu<strong>la</strong>r<br />

Anemias diseritropoyéticas congénitas<br />

Hemopatías malignas ( LA, SLP, SMP,<br />

SMD; GM)<br />

Mieloptisis ( metástasis carcinomatosa<br />

ósea)<br />

Anemia ferropénica vs inf<strong>la</strong>matoria<br />

(tinción <strong>de</strong> Perls)<br />

BIOPSIA DE MÉDULA ÓSEA:<br />

Ap<strong>la</strong>sia medu<strong>la</strong>r<br />

Mielofibrosis<br />

Síndrome mielodisplásico<br />

Metástasis carcinomatosas<br />

OTROS ESTUDIOS<br />

Tinción <strong>de</strong> Perls<br />

<strong>Estudio</strong> citoquímico<br />

Inmunofenotipo<br />

Citogenética<br />

Cultivos en FOD asociada a <strong>anemia</strong>


ESTUDIO DE LA ANEMIA<br />

MICROCÍTICA


Reticulocitos ↓<br />

Mielograma con<br />

hierro medu<strong>la</strong>r<br />

¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />

si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />

Anemia<br />

si<strong>de</strong>roblástica<br />

Fe N o ↑<br />

CTFH N o ↑<br />

Ferritina ↑<br />

Reticulocitos N o<br />

↑<br />

↑Hemti<strong>es</strong><br />

Sospechar Ta<strong>la</strong>semia<br />

( historia familiar)<br />

Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />

cuantificación Hb A 2y F<br />

Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />

molecu<strong>la</strong>r<br />

ANEMIA<br />

MICROCÍTICA<br />

CTFH ↑<br />

Ferritina ↓<br />

RST ↑<br />

ANEMIA<br />

FERROPÉNICA<br />

Fe ↓<br />

CTFH ↓ o N<br />

Ferritina ≥ 60<br />

RST N<br />

Anemia <strong>de</strong><br />

Enfermeda<strong>de</strong>s<br />

Crónicas<br />

¿ Hb


ANEMIA FERROPÉNICA :<br />

PRINCIPAL CAUSA DE ANEMIA MICROCÍTICA<br />

• FERRITINA SERICA<br />

• Baja<strong>diagnóstico</strong> <strong>de</strong> Anemia ferropénica.<br />

• Normal o elevados practicamente lo excluye ( RFA)<br />

• Hierro sérico ( Fe)<br />

• Capacidad <strong>de</strong> unión <strong>de</strong>l hierro ( CTFH)<br />

• Índice <strong>de</strong> saturación <strong>de</strong> <strong>la</strong> transferrina ( IST)<br />

• Depósitos <strong>de</strong> hierro medu<strong>la</strong>r no nec<strong>es</strong>ario<br />

• FSP <strong>anemia</strong> microcítica, hipocrómica, anisopoiquilocitosis.<br />

Excluir ta<strong>la</strong>semia<br />

o Policromasia con punteado basófilo y reticulocitosis<br />

o Microcítosis crónica<br />

o Aumento <strong>de</strong> recuento <strong>de</strong> eritrocitos<br />

No diferencia<br />

A, Ferropénica ╪ A. Enf, crónicas


Fe N o ↑<br />

CTFH N o ↑<br />

Ferritina ↑<br />

ANEMIA<br />

MICROCÍTICA<br />

Reticulocitos N o<br />

Enfermeda<strong>de</strong>s Reticulocitos ↓ asocian a ↑ <strong>anemia</strong> microcítica:<br />

Artritis Reumatoi<strong>de</strong> ↑Hemti<strong>es</strong><br />

Polimialgia reumática<br />

Diabet<strong>es</strong> mellitus<br />

Mielograma Enfermeda<strong>de</strong>s con <strong>de</strong>l Sospechar tejido conectivo Ta<strong>la</strong>semia<br />

hierro medu<strong>la</strong>r<br />

( historia familiar)<br />

Infeccion<strong>es</strong> crónicas<br />

Linfoma Hodgkin<br />

Carcinoma <strong>de</strong> célu<strong>la</strong>s renal<strong>es</strong><br />

Mielofibrosis con metap<strong>la</strong>sia mieloi<strong>de</strong><br />

¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />

si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />

Anemia<br />

si<strong>de</strong>roblástica<br />

Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />

cuantificación Hb A2y F<br />

Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />

molecu<strong>la</strong>r<br />

CTFH ↑<br />

Ferritina ↓<br />

RST ↑<br />

Anemia<br />

Ferropénica<br />

Fe ↓<br />

CTFH ↓ o N<br />

Ferritina ≥ 60<br />

RST N<br />

Anemia <strong>de</strong><br />

Enfermeda<strong>de</strong>s<br />

Crónicas<br />

¿ Hb


Reticulocitos ↓<br />

Mielograma con<br />

hierro medu<strong>la</strong>r<br />

¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />

si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />

Anemia<br />

si<strong>de</strong>roblástica<br />

Fe N o ↑<br />

CTFH N o ↑<br />

Ferritina ↑<br />

Reticulocitos N o ↑<br />

↑Hemati<strong>es</strong><br />

Sospechar<br />

Ta<strong>la</strong>semia<br />

( historia familiar)<br />

Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />

cuantificación Hb A 2y F<br />

Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />

molecu<strong>la</strong>r<br />

ANEMIA<br />

MICROCÍTICA<br />

CTFH ↑<br />

Ferritina ↓<br />

RST ↑<br />

Anemia<br />

Ferropénica<br />

Fe ↓<br />

CTFH o N<br />

Ferritina ≥ 60<br />

RST N<br />

Anemia <strong>de</strong><br />

Enfermeda<strong>de</strong>s<br />

Crónicas<br />

¿ Hb


Ta<strong>la</strong>semia<br />

HEMOGLOBINA<br />

o Adultos:<br />

o 97% Hemoglobina A ( α2β2)<br />

o 2% Hemoglobina A 2 ( α2δ2)<br />

o Feto:<br />

o Hemoglobina F ( α2γ2)<br />

TALASEMIA:<br />

Hemoglobinopatía por <strong>de</strong>fecto en <strong>la</strong> producción<br />

<strong>de</strong> ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> globina (α o β-ta<strong>la</strong>semía) o<br />

ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> <strong>es</strong>tructura anormal ( Hb E).<br />

oMicrocitosis<br />

oAlteración en el patrón electroforético <strong>de</strong> <strong>la</strong> Hb


α -TALASEMIA<br />

Hemoglobinopatía por alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> sínt<strong>es</strong>is <strong>de</strong> Ca<strong>de</strong>nas α <br />

exc<strong>es</strong>o <strong>de</strong> ca<strong>de</strong>nas β forman tetrameros ( hemoglobina H)<br />

FENOTIPOS MUTA<br />

CIÓN<br />

Hidrops fetal 4 gen<strong>es</strong> incompatible con <strong>la</strong><br />

vida<br />

α-TALASEMIA 3 gen<strong>es</strong> <strong>anemia</strong> microcítica<br />

severa<br />

Rasgo<br />

Ta<strong>la</strong>sémico<br />

Portador<br />

silencioso<br />

CLÍNICA ELECTROFORESIS<br />

2 gen<strong>es</strong> microcitosis y <strong>anemia</strong><br />

ligera<br />

1 gen no <strong>anemia</strong> ni<br />

microcitosis<br />

β - TALASEMIA<br />

Anormal hb H<br />

Normal<br />

Normal<br />

Hemoglobinopatía por alteración <strong>de</strong> <strong>la</strong> sínt<strong>es</strong>is <strong>de</strong> ca<strong>de</strong>na β <br />

aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong> Hemoglobina Fetal ( α2γ2)<br />

Diagnóstico:<br />

Electrofor<strong>es</strong>is<br />

No nec<strong>es</strong>ario T<strong>es</strong>t genéticos<br />

FENOTIPOS MUTACIÓ<br />

N<br />

β-ta<strong>la</strong>semia 2 gen<strong>es</strong> ↑ Hb F<br />

rasgo<br />

ta<strong>la</strong>sémico<br />

Diagnóstico<br />

o Electrofor<strong>es</strong>is α-TALASEMIA<br />

o T<strong>es</strong>t genéticos rasgo y ta<strong>la</strong>semia.<br />

ELECTROFORES<br />

IS<br />

1 gen ↑3-6% Hb A2<br />

↑ligero <strong>de</strong> Hb F


Reticulocitos ↓<br />

Mielograma con hierro<br />

medu<strong>la</strong>r<br />

¿Fe SMF ↑ y > 15% <strong>de</strong><br />

si<strong>de</strong>rob<strong>la</strong>stos en anillo<br />

Anemia<br />

si<strong>de</strong>roblástica<br />

Fe N o ↑<br />

CTFH N o ↑<br />

Ferritina N o ↑<br />

Reticulocitos N<br />

o ↑<br />

↑Hemti<strong>es</strong><br />

Sospechar<br />

Ta<strong>la</strong>semia<br />

( historia familiar)<br />

Electrofor<strong>es</strong>is Hb y<br />

cuantificación Hb A 2y F<br />

Si Normal <strong>es</strong>tudio<br />

molecu<strong>la</strong>r<br />

ANEMIA<br />

MICROCÍTICA<br />

CTFH ↑<br />

Ferritina ↓<br />

RST ↑<br />

Anemia<br />

Ferropénica<br />

Fe ↓<br />

CTFH o N<br />

Ferritina ≥ 60<br />

RST N<br />

Anemia <strong>de</strong><br />

Enfermeda<strong>de</strong>s<br />

Crónicas<br />

¿ Hb


ESTUDIO DE LA ANEMIA<br />

NORMOCÍTICA


Historia <strong>de</strong> Sangrado agudo<br />

Reticulocitos<br />

aumentados<br />

NORMOCÍTICA<br />

LDH ↑<br />

Bil. Indirecta↑<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Anemia posthemorrágica aguda Anemia hemolítica<br />

Positivo<br />

Anemia Hemolítica Autoinmune<br />

COOMBS<br />

( PAD)<br />

Negativo<br />

Anemia Hemolítica no<br />

autoinmune<br />

Reticulocitos<br />

disminuídos<br />

Fe↓<br />

CTFH ↓ o N<br />

Ferritina ↑<br />

Anemias <strong>de</strong><br />

enfermeda<strong>de</strong>s<br />

Crónicas


Historia <strong>de</strong> Sangrado<br />

agudo<br />

Anemia<br />

posthemorrágica<br />

aguda<br />

Reticulocitos<br />

aumentados<br />

Positivo<br />

Anemia Hemolítica Autoinmune<br />

NORMOCÍTICA<br />

LDH ↑<br />

Bil. Indirecta↑<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Anemia hemolítica<br />

COOMBS<br />

( PAD)<br />

Negativo<br />

Anemia Hemolítica no<br />

autoinmune<br />

Reticulocitos<br />

disminuídos<br />

Fe↓<br />

CTFH ↓ o N<br />

Ferritina ↑<br />

Anemias <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s<br />

Crónicas


Historia <strong>de</strong> Sangrado agudo<br />

Anemia posthemorrágica aguda<br />

Reticulocitos<br />

aumentados<br />

Positivo<br />

Anemia Hemolítica<br />

Autoinmune<br />

NORMOCÍTICA<br />

LDH ↑<br />

Bilirrubina Indirecta ↑<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Anemia hemolítica<br />

COOMBS<br />

( PAD)<br />

Negativo<br />

Anemia Hemolítica no<br />

autoinmune<br />

Reticulocitos<br />

disminuídos<br />

Fe↓<br />

CTFH ↓ o N<br />

Ferritina ↑<br />

Anemias <strong>de</strong> enfermeda<strong>de</strong>s Crónicas


ANEMÍA HEMOLÍTICA<br />

SOSPECHA<br />

o ↑ LDH<br />

o ↑bilirrubina indirecta<br />

o ↓nivel Haptoglobina<br />

o ↑reticulocitos<br />

ANEMIA HEMOLÍTICA<br />

Prueba Todas Intravascu<strong>la</strong>r Extravascu<strong>la</strong>r<br />

Reticulocitos Aumentada Aumentada Aumentada<br />

LDH Aumentada Aumentada Aumentada<br />

Bilirrubina<br />

Indirecta<br />

Aumentada o<br />

normal<br />

Aumentada Aumentada o<br />

normal<br />

Haptoglobina Disminuida Disminuida Disminuida<br />

Hemosi<strong>de</strong>rina<br />

urinaria<br />

Ausente o<br />

pr<strong>es</strong>ente<br />

Pr<strong>es</strong>ente Ausente<br />

CLASIFICAR:<br />

o Causa extrinseca o intrinseca al<br />

hematíe<br />

o Consi<strong>de</strong>rar siempre <strong>la</strong><br />

implicación farmacológica<br />

o Hemólisis<br />

o intravascu<strong>la</strong>r<br />

o Anemia microangiopáticas<br />

o Anemias asociadas a infección<br />

(CID)<br />

o Anemias inducidas por drogas<br />

o Extravascu<strong>la</strong>r<br />

o Anemia intrisecas al hemati<strong>es</strong><br />

o Anemias hemolíticas<br />

mediadas por inmunidad


Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />

SI<br />

Anemia hemolítica<br />

mecánica<br />

por valvulopatía<br />

Si<br />

¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />

Si<br />

CID<br />

no<br />

Datos <strong>de</strong> CID<br />

Esquistocitos en FSP<br />

No<br />

Excluir PTT/<br />

SHU<br />

No<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />

Positivo Negativo<br />

Anemia Hemolítica Autoinmune Citometría para excluir HPN<br />

Negativo Positiva<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />

Negativo Positivo<br />

¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />

Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />

Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />

HPN


Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />

si NO<br />

Anemia hemolítica<br />

mecánica<br />

por valvulopatía<br />

Datos <strong>de</strong> CID<br />

Si No<br />

CID<br />

Esquistocitos en FSP<br />

Excluir<br />

PTT/<br />

SHU<br />

No<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />

Positivo Negativo<br />

Anemia Hemolítica Autoinmune Citometría para excluir HPN<br />

Negativo Positiva<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />

Negativo Positivo<br />

¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />

Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />

Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />

HPN


Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />

si no<br />

Anemia Hemolítica microangiopática<br />

asociada a <strong>de</strong>fecto valvu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

CID<br />

Datos <strong>de</strong> CID<br />

Esquistocitos en FSP<br />

No<br />

Excluir PTT/<br />

SHU<br />

Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />

Positivo<br />

Anemia<br />

Hemolítica<br />

Autoinmune<br />

NO<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />

Negativo<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />

Negativo<br />

Citometría para excluir HPN<br />

Negativo Positivo<br />

¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />

Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />

Positiva<br />

HPN


Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />

si no<br />

Anemia Hemolítica microangiopática<br />

asociada a <strong>de</strong>fecto valvu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

CID<br />

Datos <strong>de</strong> CID<br />

Esquistocitos en FSP<br />

No<br />

Excluir PTT/<br />

SHU<br />

Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />

NO<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />

Positivo Negativo<br />

Anemia Hemolítica Autoinmune<br />

Citometría para excluir<br />

HPN<br />

Negativo Positiva<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />

Negativo Positivo<br />

¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad <strong>de</strong> Wilson?<br />

Hemoglobinuria paroxística a frigore<br />

Hemoglobinuria<br />

paroxística<br />

nocturna


Anemia hemolítica intravascu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

¿ Prót<strong>es</strong>is valvu<strong>la</strong>r?<br />

si no<br />

Anemia Hemolítica microangiopática<br />

asociada a <strong>de</strong>fecto valvu<strong>la</strong>r<br />

Si<br />

CID<br />

Datos <strong>de</strong> CID<br />

Esquistocitos en FSP<br />

No<br />

Excluir PTT/<br />

SHU<br />

Cerulop<strong>la</strong>smina p<strong>la</strong>smática<br />

NO<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Coombs<br />

Positivo Negativo<br />

Anemia Hemolítica Autoinmune<br />

Citometría para excluir<br />

HPN<br />

Negativo Positiva<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> Donath-Lansteiner<br />

Negativo Positivo<br />

¿ sospecha <strong>de</strong> enfermedad<br />

<strong>de</strong> Wilson?<br />

HPN<br />

Hemoglobinuria paroxística<br />

a frigore


Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />

T<strong>es</strong>t Coombs<br />

Negativo Positivo<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />

Positivo Negativo<br />

Esferocitosis<br />

Hereditaria<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />

T<strong>es</strong>t isopropanol<br />

D<strong>es</strong>naturalización por calor<br />

Hemoglobinopatías ( Köln)<br />

<strong>Estudio</strong> enzimático eritrocitario<br />

Negativo Positivo<br />

Falso negativo <strong>de</strong>ficit g6pd<br />

No realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />

Anemia hemolítica<br />

autoinmune<br />

Deficit <strong>de</strong> G6PD , otras enzimopatías


Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />

Positivo<br />

Esferocitosis<br />

Hereditaria<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />

T<strong>es</strong>t isopropanol<br />

D<strong>es</strong>naturalización por calor<br />

Hemoglobinopatías ( Köln)<br />

Negativo<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />

T<strong>es</strong>t Coombs<br />

Negativo<br />

<strong>Estudio</strong> enzimático eritrocitario<br />

Positivo<br />

Negativo Positivo<br />

Falso negativo <strong>de</strong>ficit g6pd<br />

No realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />

Anemia hemolítica autoinmune<br />

Deficit <strong>de</strong> G6PD , otras enzimopatías


Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />

Negativo<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />

T<strong>es</strong>t Coombs<br />

Positivo Negativo<br />

Esferocitosis<br />

Hereditaria<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />

T<strong>es</strong>t isopropanol<br />

D<strong>es</strong>naturalización por calor<br />

Hemoglobinopatías ( Köln)<br />

<strong>Estudio</strong> enzimático<br />

eritrocitario<br />

Positivo<br />

Negativo Positivo<br />

Falso negativo <strong>de</strong>ficit g6pd<br />

No realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />

Anemia hemolítica autoinmune<br />

Déficit <strong>de</strong> G6PD<br />

otras enzimopatías


Anemia hemolítica extravascu<strong>la</strong>r<br />

Negativo<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> fragilidad osmótica<br />

T<strong>es</strong>t Coombs<br />

Positivo Negativo<br />

Esferocitosis<br />

Hereditaria<br />

<strong>Estudio</strong> enzimático<br />

eritrocitario<br />

Positivo<br />

Negativo Positivo<br />

T<strong>es</strong>t <strong>de</strong> <strong>es</strong>tabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> hemoglobina :<br />

T<strong>es</strong>t isopropanol<br />

D<strong>es</strong>naturalización por calor Falso negativo déficit G6PD<br />

no realizarse durante <strong>la</strong> crisis<br />

Hemoglobinopatías in<strong>es</strong>tabl<strong>es</strong> ( Köln)<br />

Anemia hemolítica autoinmune<br />

Déficit <strong>de</strong> G6PD<br />

otras enzimopatías


¿ Anemia normocítica no se ha podido filiar hasta ahora?<br />

Médu<strong>la</strong> ósea normo o<br />

algo hipocelu<strong>la</strong>r<br />

¿Eritrob<strong>la</strong>stopenia?<br />

Poco c<strong>la</strong>ro<br />

Mielograma<br />

Médu<strong>la</strong> ósea<br />

pobre<br />

Biopsia <strong>de</strong><br />

Médu<strong>la</strong> ósea<br />

Ap<strong>la</strong>sia Otras<br />

¿ Invasion<br />

Medu<strong>la</strong>r ?<br />

Médu<strong>la</strong> ósea<br />

rica<br />

¿ SMD ?


ESTUDIO DE LA ANEMIA<br />

MACROCÍTICA


B12 ↓ o fólico ↓<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis en<br />

médu<strong>la</strong> osea<br />

Anemia<br />

Megaloblástica<br />

Anemia<br />

secundaria a<br />

dicha entidad<br />

ANEMIA MACROCÍTICA<br />

¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />

SI NO<br />

B12 y Fólico N<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis<br />

Fármacos u otras<br />

causas<br />

VALORAR<br />

RETICULOCITOS<br />

Disminuidos Aumentados<br />

M.O hipoplásica o<br />

poco concluyente<br />

Biopsia<br />

Medu<strong>la</strong>r<br />

¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />

Medu<strong>la</strong>r?<br />

B12 y fólico N<br />

Mielodisp<strong>la</strong>sia en<br />

M.O.<br />

SMD<br />

LDH ↑<br />

Billirrubina<br />

Indirecta↑<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Anemia<br />

Hemolítica<br />

Macrocitosis<br />

secundaria a<br />

reticulocitosis<br />

¿ Historia <strong>de</strong><br />

sangrado<br />

agudo?<br />

Anemia<br />

Posthemorrá<br />

gica aguda


ANEMIA MACROCÍTICA<br />

¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />

SI NO<br />

Anemia secundaria a<br />

dicha entidad<br />

B12 ↓ o fólico ↓<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis en<br />

médu<strong>la</strong> osea<br />

Anemia<br />

Megaloblástica<br />

B12 y Fólico N<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis<br />

Fármacos u<br />

otras causas<br />

VALORAR<br />

RETICULOCITOS<br />

Disminuidos Aumentado s Macrocitosis 2arian<br />

a reticulocitosis<br />

Sustancias asociadas a macrocitosis:<br />

M.O hipoplásica o<br />

Alcohol VCM 100-110fL B12 y fólico N<br />

poco concluyente<br />

Mielodisp<strong>la</strong>sia en M.O.<br />

Fármacos:<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Hidroxiurea más notoria y grave ( VCM > 110fL)<br />

Metotrexato VCM 100-110fL<br />

Biopsia Timetropim VCM 100-110fL Anemia Hemolítica<br />

SMD<br />

Medu<strong>la</strong>r Zidovudine VCM 100-110fL<br />

5 fluoracilo VCM 100-110fL<br />

¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />

Medu<strong>la</strong>r?<br />

LDH ↑<br />

Billirrubina Indirecta↑<br />

¿ Historia <strong>de</strong> sangrado<br />

agudo?<br />

Anemia<br />

Posthemorrágica<br />

aguda


ANEMIA MACROCÍTICA<br />

¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />

SI NO<br />

Anemia secundaria a<br />

dicha entidad<br />

B12 ↓ o fólico ↓<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis<br />

en médu<strong>la</strong> osea<br />

Anemia<br />

Megaloblástica<br />

B12 y Fólico N<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis<br />

Fármacos u<br />

otras causas<br />

VALORAR<br />

RETICULOCITOS<br />

Disminuidos Aumentado s Macrocitosis 2arian<br />

a reticulocitosis<br />

M.O hipoplásica o<br />

poco concluyente<br />

Biopsia<br />

Medu<strong>la</strong>r<br />

¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />

Medu<strong>la</strong>r?<br />

B12 y fólico N<br />

Mielodisp<strong>la</strong>sia en M.O.<br />

SMD<br />

LDH ↑<br />

Billirrubina Indirecta↑<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Anemia Hemolítica<br />

¿ Historia <strong>de</strong> sangrado<br />

agudo?<br />

Anemia<br />

Posthemorrágica<br />

aguda


Anemia megaloblástica:<br />

Deficit <strong>de</strong> fo<strong>la</strong>to:<br />

o Nivel serico <strong>de</strong> acido fólico bajo<br />

o Nivel <strong>de</strong> fo<strong>la</strong>to en eritrocitos déficit crónicos<br />

o Nivel <strong>de</strong> homocisteína sérico si N lo excluye<br />

o Déficit <strong>de</strong> vitamina B12<br />

o Nivel sérico <strong>de</strong> vit B12 bajo<br />

o Disminuido Embarazo, ancianos…<br />

o Ácido metilmalónico<br />

o Normal no <strong>de</strong>ficit <strong>de</strong> vit B12<br />

o Aumentado Deficit <strong>de</strong> vit B12, insuficiencia renal, <strong>de</strong>fectos congénitos <strong>de</strong>l metabolismo<br />

o Etiología:<br />

o Anemia Perniciosa Anticuerpos anti Factor Intrinseco<br />

o D<strong>es</strong>or<strong>de</strong>n<strong>es</strong> primarios <strong>de</strong> absorción int<strong>es</strong>tinal<br />

o Sprue tropical y sprue celiaco<br />

o Enfermidad inf<strong>la</strong>matoria int<strong>es</strong>tinal<br />

o Amiloidosis<br />

o Linfoma int<strong>es</strong>tinal


Anticuerpos anti FI<br />

Ac Anti Cél,.<br />

Parietal<strong>es</strong><br />

Biopsia gástrica <br />

Gastritis atrófica<br />

autoinmune tipo A<br />

Anemia megaloblástica<br />

Vitamina B 12↓<br />

Prueba <strong>de</strong> Schilling<br />

Anormal Normal<br />

Corrige con FI No corrige con FI<br />

A. Perniciosa<br />

Ma<strong>la</strong>bsorición<br />

Ácido fólico ↓<br />

Anemia<br />

Megaloblástica<br />

Folicopénica<br />

Nutricional<br />

(vegetarianos)<br />

Problema técnico<br />

Prueba <strong>de</strong> Schiling


ANEMIA MACROCÍTICA<br />

¿ Historia <strong>de</strong> alcoholismo y/o hepatopatía otras causas <strong>de</strong> macrocitosis)<br />

SI NO<br />

Anemia secundaria a<br />

dicha entidad<br />

B12 ↓ o fólico ↓<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis en<br />

médu<strong>la</strong> osea<br />

Anemia<br />

Megaloblástica<br />

B12 y Fólico N<br />

Megalob<strong>la</strong>stosis<br />

Fármacos u otras<br />

causas<br />

Disminuidos<br />

VALORAR<br />

RETICULOCITOS<br />

Médu<strong>la</strong> ósea<br />

hipoplásica o<br />

poco concluyente<br />

Biopsia<br />

Medu<strong>la</strong>r<br />

¿ Ap<strong>la</strong>sia<br />

Medu<strong>la</strong>r?<br />

B12 y fólico N<br />

Mielodisp<strong>la</strong>sia en<br />

Médu<strong>la</strong> ósea<br />

Síndrome<br />

Mielo-<br />

displásico<br />

Aumentado s<br />

LDH ↑<br />

Billirrubina Indirecta↑<br />

Haptoglobinas ↓<br />

Anemia Hemolítica<br />

Macrocitosis 2arian<br />

a reticulocitosis<br />

¿ Historia <strong>de</strong><br />

sangrado agudo?<br />

Anemia<br />

Posthemorrágica<br />

aguda


MUCHAS GRACIAS<br />

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA<br />

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA<br />

AAAAAAAAAAAAAAAAA

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!