20.07.2013 Views

Geometría en el espacio - Departamento de Matemáticas ...

Geometría en el espacio - Departamento de Matemáticas ...

Geometría en el espacio - Departamento de Matemáticas ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Herrami<strong>en</strong>tas digitales <strong>de</strong><br />

auto-apr<strong>en</strong>dizaje para <strong>Matemáticas</strong><br />

HEDIMA, Grupo <strong>de</strong> innovación didáctica<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Matemáticas</strong><br />

Universidad <strong>de</strong> Extremadura


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Bloque: <strong>Geometría</strong><br />

Tema: <strong>Geometría</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Índice<br />

Planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

Ecuaciones<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y ángulos<br />

Distancias y áreas


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Puntos y vectores <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

En <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> R 3 , convi<strong>en</strong>e distinguir <strong>en</strong>tre punto y vector:<br />

Puntos y vectores<br />

Si consi<strong>de</strong>ramos R 3 como un conjunto, sus <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos los llamaremos puntos,<br />

y los escribiremos con letras mayúsculas: P, Q, R, . . ..<br />

Si consi<strong>de</strong>ramos R 3 como <strong>espacio</strong> vectorial, sus <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos se llaman vectores,<br />

y los escribiremos con letras minúsculas: u, v, w, . . ..<br />

Tanto un punto P como un vector v se repres<strong>en</strong>tan por una terna <strong>de</strong><br />

números reales, que se llaman sus coord<strong>en</strong>adas.<br />

Notación<br />

Al escribir P (2, 1, 0), hacemos refer<strong>en</strong>cia al punto P <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas (2, 1, 0).<br />

Análogam<strong>en</strong>te, la notación v(2, 1, 0) hace refer<strong>en</strong>cia al vector <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas<br />

(2, 1, 0).


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Puntos y vectores <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

La sutil difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre punto y vector es fundam<strong>en</strong>tal.<br />

La operación que permite hacer geometría es la traslación <strong>de</strong> un punto P<br />

por un vector v:<br />

Traslación <strong>de</strong> un punto por un vector<br />

Sea P (p1, p2, p3) un punto y v(v1, v2, v3) un vector. El punto P + v se <strong>de</strong>fine<br />

como <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas (p1 + v1, p2 + v2, p3 + v3).


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Puntos y vectores <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

La sutil difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre punto y vector es fundam<strong>en</strong>tal.<br />

La operación que permite hacer geometría es la traslación <strong>de</strong> un punto P<br />

por un vector v:<br />

Traslación <strong>de</strong> un punto por un vector<br />

Sea P (p1, p2, p3) un punto y v(v1, v2, v3) un vector. El punto P + v se <strong>de</strong>fine<br />

como <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas (p1 + v1, p2 + v2, p3 + v3).<br />

Ejemplo<br />

La traslación d<strong>el</strong> punto P (1, 2, 3) por <strong>el</strong> vector v(0, 0, 7) es <strong>el</strong> punto <strong>de</strong><br />

coord<strong>en</strong>adas:<br />

(1, 2, 10) .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Geometria <strong>de</strong> rectas y planos <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y un par <strong>de</strong> vectores no proporcionales e, v, <strong>el</strong><br />

plano que pasa por P con la dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X<br />

que satisfac<strong>en</strong>:<br />

X = P + λe + µv<br />

para algunos λ, µ ∈ R .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y un par <strong>de</strong> vectores no proporcionales e, v, <strong>el</strong><br />

plano que pasa por P con la dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X<br />

que satisfac<strong>en</strong>:<br />

X = P + λe + µv<br />

para algunos λ, µ ∈ R .<br />

Convi<strong>en</strong>e recordar:<br />

La dirección <strong>de</strong> un plano es un <strong>espacio</strong> vectorial <strong>de</strong> dim<strong>en</strong>sión dos, 〈e, v〉.<br />

Por tres puntos no alineados, P , Q y R, pasa un único plano, que<br />

d<strong>en</strong>otamos P + Q + R:<br />

P + Q + R := P + λ <br />

P Q + µ <br />

P R .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0), Q(0, 1, 0) y R(0, 0, 1).<br />

Dado que P Q = (−1, 1, 0) y P R = (−1, 0, 1), <strong>el</strong> plano <strong>de</strong>finido por estos<br />

tres puntos es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X(x, y, z) <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> que satisfac<strong>en</strong>:<br />

(x, y, z) = (1, 0, 0) + λ(−1, 1, 0) + µ(−1, 0, 1) .<br />

La dirección <strong>de</strong> este plano P + Q + R es <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> vectorial<br />

〈 <br />

P Q, <br />

P R〉 = 〈(−1, 1, 0), (−1, 0, 1)〉 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Sean P (p1, p2, p3) un punto y dos vectores e(e1, e2, e3), v(v1, v2, v3), no<br />

proporcionales. El plano que pasa por P con dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto<br />

<strong>de</strong> puntos X(x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ e1 + µ v1<br />

y = p2 + λ e2 + µ v2 λ, µ ∈ R .<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ e3 + µ v3


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Sean P (p1, p2, p3) un punto y dos vectores e(e1, e2, e3), v(v1, v2, v3), no<br />

proporcionales. El plano que pasa por P con dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto<br />

<strong>de</strong> puntos X(x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ e1 + µ v1<br />

y = p2 + λ e2 + µ v2 λ, µ ∈ R .<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ e3 + µ v3<br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0), Q(0, 1, 0) y R(0, 0, 1).<br />

Como P Q = (−1, 1, 0) y P R = (−1, 0, 1), las ecuaciones paramétricas d<strong>el</strong><br />

plano que pasa por estos tres puntos son:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = 1 − λ − µ<br />

y = λ<br />

.<br />

⎪⎩<br />

z = µ


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Todo plano admite una ecuación d<strong>el</strong> tipo:<br />

para ciertos números a, b, c, d ∈ R.<br />

ax + by + cz = d


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Todo plano admite una ecuación d<strong>el</strong> tipo:<br />

para ciertos números a, b, c, d ∈ R.<br />

Observación<br />

ax + by + cz = d<br />

A partir <strong>de</strong> dicha ecuación, po<strong>de</strong>mos obt<strong>en</strong>er directam<strong>en</strong>te:<br />

La dirección perp<strong>en</strong>dicular al plano:<br />

〈(a, b, c)〉 .<br />

La dirección d<strong>el</strong> plano: basta <strong>en</strong>contrar dos vectores linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes y ortogonales a (a, b, c); por ejemplo, utilizando <strong>el</strong><br />

producto vectorial:<br />

<br />

<br />

〈(b, −a, 0),<br />

b c<br />

−a 0<br />

<br />

<br />

<br />

, − <br />

<br />

a c<br />

b 0<br />

<br />

<br />

<br />

,<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

a b<br />

b −a<br />

<br />

<br />

<br />

〉 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0), Q(0, 1, 0) y R(0, 0, 1).<br />

Hemos calculado <strong>en</strong> <strong>el</strong> ejemplo anterior que la dirección d<strong>el</strong> plano P + Q + R<br />

es <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> vectorial<br />

〈(−1, 1, 0), (−1, 0, 1)〉 .<br />

Para calcular la dirección ortogonal, pue<strong>de</strong> establecerse un sistema <strong>de</strong><br />

ecuaciones, o bi<strong>en</strong> (por estar <strong>en</strong> dim<strong>en</strong>sión 3), utilizar <strong>el</strong> producto vectorial:<br />

PQ × <br />

<br />

<br />

<br />

x y z <br />

<br />

P R = <br />

−1 1 0 <br />

= x + y + z<br />

−1 0 1 <br />

<strong>de</strong> modo que la dirección ortogonal al plano es 〈(1, 1, 1)〉 y su ecuación<br />

g<strong>en</strong>eral es <strong>de</strong> la forma x + y + z = d.<br />

Como <strong>el</strong> punto P (1, 0, 0) está <strong>en</strong> <strong>el</strong> plano, su ecuación g<strong>en</strong>eral ha <strong>de</strong> ser<br />

x + y + z = 1 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados tres puntos<br />

El plano que pasa por los puntos P (p1, p2, p3), Q(q1, q2) y R(r1, r2, r3)<br />

admite la ecuación: <br />

x<br />

p1<br />

q1<br />

z1<br />

y<br />

p2<br />

q2<br />

r2<br />

z<br />

p3<br />

q3<br />

r3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

= 0 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados tres puntos<br />

El plano que pasa por los puntos P (p1, p2, p3), Q(q1, q2) y R(r1, r2, r3)<br />

admite la ecuación: <br />

x<br />

p1<br />

q1<br />

z1<br />

y<br />

p2<br />

q2<br />

r2<br />

z<br />

p3<br />

q3<br />

r3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

= 0 .<br />

<br />

<br />

Observación<br />

Recuér<strong>de</strong>se la fórmula para calcular un <strong>de</strong>terminante, <strong>de</strong>sarrollando por una<br />

fila o por una columna.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ejemplo<br />

La ecuación d<strong>el</strong> plano que pasa por los puntos P (2, 0, 0), Q(0, 2, 0) y<br />

R(0, 0, 2) ti<strong>en</strong>e como ecuación:<br />

<br />

<br />

<br />

x y z 1 <br />

<br />

<br />

0 = 2 0 0 1 x y z <br />

x y 1 <br />

<br />

<br />

<br />

0 2 0 1 = <br />

2 0 0 <br />

− 2 <br />

2 0 1 <br />

<br />

<br />

0 0 2 1 0 2 0 0 2 1 <br />

= 4z − 2(4 − 2x − 2y) = 4(x + y + z − 2) .<br />

Es <strong>de</strong>cir, la ecuación <strong>de</strong> tal plano es:<br />

x + y + z = 2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y vector no nulo v, la recta que pasa por P con<br />

la dirección v es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X que satisfac<strong>en</strong>:<br />

para algún λ ∈ R .<br />

X = P + λv


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y vector no nulo v, la recta que pasa por P con<br />

la dirección v es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X que satisfac<strong>en</strong>:<br />

para algún λ ∈ R .<br />

Ejemplo<br />

X = P + λv<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1).<br />

Dado que P Q = (1, 1, 1), la recta que <strong>de</strong>terminan; es <strong>de</strong>cir, la única recta<br />

que pasa por P y Q, es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X(x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

(x, y, z) = (1, 0, 0) + λ(1, 1, 1) .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Si P ≡ (p1, p2, p3) y v ≡ (v1, v2, v3), la recta que pasa por P con dirección v<br />

es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X ≡ (x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ v1<br />

y = p2 + λ v2<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ v3<br />

para algún λ ∈ R.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Si P ≡ (p1, p2, p3) y v ≡ (v1, v2, v3), la recta que pasa por P con dirección v<br />

es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X ≡ (x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ v1<br />

y = p2 + λ v2<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ v3<br />

para algún λ ∈ R.<br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1).<br />

Dado que P Q = (1, 1, 1), las ecauciones paramétricas <strong>de</strong> la recta P + Q son:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = 1 + λ<br />

y = λ .<br />

⎪⎩<br />

z = λ


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados dos puntos<br />

La recta que pasa por los puntos P (p1, p2, p3) y Q(q1, q2, q3) admite las<br />

ecuaciones:<br />

x − p1<br />

= y − p2<br />

= z − p3<br />

.<br />

q1 − p1<br />

q2 − p2<br />

q3 − p3


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados dos puntos<br />

La recta que pasa por los puntos P (p1, p2, p3) y Q(q1, q2, q3) admite las<br />

ecuaciones:<br />

x − p1<br />

= y − p2<br />

= z − p3<br />

.<br />

Ejemplo<br />

q1 − p1<br />

q2 − p2<br />

q3 − p3<br />

La recta que pasa por los puntos P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1) es:<br />

x − 1 y z<br />

= =<br />

2 − 1 1 − 0 1 − 0 ,<br />

es <strong>de</strong>cir, que se trata <strong>de</strong> la recta <strong>de</strong> ecuaciones:<br />

<br />

x − 2y = 1<br />

r ≡<br />

.<br />

y − z = 0


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Toda recta <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> es intersección <strong>de</strong> dos planos, <strong>de</strong> modo que pue<strong>de</strong><br />

escribirse como solución <strong>de</strong> un sistema <strong>de</strong> ecuaciones d<strong>el</strong> tipo:<br />

r ≡<br />

<br />

ax + by + cz = d<br />

a ′ x + b ′ y + c ′ z = d ′<br />

si<strong>en</strong>do los vectores (a, b, c) y (a ′ , b ′ , c ′ ) linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Toda recta <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> es intersección <strong>de</strong> dos planos, <strong>de</strong> modo que pue<strong>de</strong><br />

escribirse como solución <strong>de</strong> un sistema <strong>de</strong> ecuaciones d<strong>el</strong> tipo:<br />

r ≡<br />

<br />

ax + by + cz = d<br />

a ′ x + b ′ y + c ′ z = d ′<br />

si<strong>en</strong>do los vectores (a, b, c) y (a ′ , b ′ , c ′ ) linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes.<br />

Ejemplo<br />

Como hemos visto <strong>en</strong> <strong>el</strong> ejemplo anterior, la recta que pasa por los puntos<br />

P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1) es <strong>el</strong> corte <strong>de</strong> los planos:<br />

π1 ≡ x − 2y = 1 y π2 ≡ y − z = 0 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y ángulos


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo <strong>de</strong> rectas y planos<br />

Definición<br />

Dos rectas o dos planos son paral<strong>el</strong>os si ti<strong>en</strong><strong>en</strong> la misma dirección.<br />

Una recta es paral<strong>el</strong>a a un plano si su dirección está cont<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> la d<strong>el</strong> plano.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo <strong>de</strong> rectas y planos<br />

Definición<br />

Dos rectas o dos planos son paral<strong>el</strong>os si ti<strong>en</strong><strong>en</strong> la misma dirección.<br />

Una recta es paral<strong>el</strong>a a un plano si su dirección está cont<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> la d<strong>el</strong> plano.<br />

Condición <strong>de</strong> paral<strong>el</strong>ismo<br />

Dos rectas son paral<strong>el</strong>as si cualesquiera vectores directores <strong>de</strong> ambas son<br />

proporcionales.<br />

Dos planos son paral<strong>el</strong>os si cualesquiera vectores normales <strong>de</strong> ambos son<br />

proporcionales.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo <strong>de</strong> rectas y planos<br />

Ejemplo<br />

Los planos paral<strong>el</strong>os al plano 2x − y + z = 1 son los que vi<strong>en</strong><strong>en</strong> dados por<br />

ecuaciones d<strong>el</strong> tipo:<br />

2x − y + z = d<br />

si<strong>en</strong>do d ∈ R una constante cualquiera.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ángulos <strong>en</strong>tre rectas y planos<br />

Definición<br />

Dados dos planos π y π ′ , <strong>el</strong> ángulo que forman, que escribimos ∠(π, π ′ ), se<br />

<strong>de</strong>fine como <strong>el</strong> ángulo que forma una recta perp<strong>en</strong>dicular a π con una recta<br />

perp<strong>en</strong>dicular a π ′ .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ángulos <strong>en</strong>tre rectas y planos<br />

Definición<br />

Dados dos planos π y π ′ , <strong>el</strong> ángulo que forman, que escribimos ∠(π, π ′ ), se<br />

<strong>de</strong>fine como <strong>el</strong> ángulo que forma una recta perp<strong>en</strong>dicular a π con una recta<br />

perp<strong>en</strong>dicular a π ′ .<br />

Definición<br />

Dada una recta r y un plano π, <strong>el</strong> ángulo que forman, que escribimos ∠(r, π),<br />

se <strong>de</strong>fine como <strong>el</strong> ángulo que forma r con su proyección ortogonal sobre π.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ángulos<br />

Ejemplo<br />

El ángulo que forman los planos π ≡ x + y + z = 1 y <strong>el</strong> plano<br />

π ′ ≡ 2x − y − z = −3 es <strong>el</strong> ángulo que forman sus vectores normales,<br />

(1, 1, 1) y (2, −1, −1).<br />

Es <strong>de</strong>cir,<br />

∠(π, π ′ ) = π<br />

2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancias y áreas


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a plano<br />

Cálculo<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P (p1, p2, p3) al plano π <strong>de</strong> ecuación<br />

ax + by + cz = d vale:<br />

dist(P, π) =<br />

|ap1 + bp2 + cp3 − d|<br />

√ a 2 + b 2 + c 2<br />

.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a plano<br />

Cálculo<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P (p1, p2, p3) al plano π <strong>de</strong> ecuación<br />

ax + by + cz = d vale:<br />

Ejemplo<br />

dist(P, π) =<br />

|ap1 + bp2 + cp3 − d|<br />

√ a 2 + b 2 + c 2<br />

La distancia d<strong>el</strong> punto P (3, 1, 2) al plano π <strong>de</strong> ecuación 2x + 2y + 2z = −4<br />

vale:<br />

|2 · 3 + 2 · 1 + 2 · 2 − (−4)|<br />

dist(P, π) = √ =<br />

22 + 22 + 22 16<br />

2 √ 3 = 8 √ .<br />

3<br />

.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a una recta<br />

Cálculo<br />

Sea r una recta que pasa por un punto Q con dirección 〈v〉.<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P a la recta r vale:<br />

dist(P, r) =<br />

PQ × v<br />

v<br />

don<strong>de</strong> × d<strong>en</strong>ota <strong>el</strong> producto vectorial y <strong>el</strong> módulo <strong>de</strong> vectores.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a una recta<br />

Cálculo<br />

Sea r una recta que pasa por un punto Q con dirección 〈v〉.<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P a la recta r vale:<br />

dist(P, r) =<br />

PQ × v<br />

v<br />

don<strong>de</strong> × d<strong>en</strong>ota <strong>el</strong> producto vectorial y <strong>el</strong> módulo <strong>de</strong> vectores.<br />

Ejemplo<br />

Sean los puntos P (1, 0, 0) y Q(0, 1, 0), y sea <strong>el</strong> vector v(−1, 0, 1).<br />

Según la fórmula anterior, la distancia d<strong>el</strong> punto P a la recta r = Q + 〈v〉<br />

vale:<br />

PQ × v<br />

dist(P, r) = =<br />

v<br />

(1, 1, 1)<br />

<br />

3<br />

√ =<br />

2 2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ogramos<br />

Definición<br />

Cuatro puntos no alineados <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un cuadrilátero. Un cuadrilátero se dice<br />

paral<strong>el</strong>ogramo si sus lados son paral<strong>el</strong>os dos a dos.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ogramos<br />

Definición<br />

Cuatro puntos no alineados <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un cuadrilátero. Un cuadrilátero se dice<br />

paral<strong>el</strong>ogramo si sus lados son paral<strong>el</strong>os dos a dos.<br />

Área <strong>de</strong> un paral<strong>el</strong>ogramo<br />

El área d<strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo <strong>de</strong> vértices P, Q, R y S es <strong>el</strong> módulo d<strong>el</strong> producto<br />

vectorial <strong>de</strong> sus lados:<br />

Área d<strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo = <br />

P Q × <br />

P S .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Área <strong>de</strong> un paral<strong>el</strong>ogramos<br />

Ejemplo<br />

Sea <strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo <strong>de</strong> vértices P (0, 0, 0), Q(1, 1, 0), R(4, 1, 0) y S(3, 0, 0).<br />

Los lados vi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong>terminados por los vectores P Q = (1, 1, 0) y<br />

PS = (3, 0, 0), cuyo producto vectorial vale (0, 0, −3), <strong>de</strong> modo que <strong>el</strong> área<br />

que <strong>en</strong>cierra <strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo es:<br />

Área d<strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo = (0, 0, −3) = 3 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Triángulos<br />

Definición<br />

Tres puntos no alineados d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un triángulo.<br />

En <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>, se pue<strong>de</strong> utilizar <strong>el</strong> producto vectorial para obt<strong>en</strong>er<br />

rápidam<strong>en</strong>te <strong>el</strong> área <strong>de</strong> un triángulo:


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Triángulos<br />

Definición<br />

Tres puntos no alineados d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un triángulo.<br />

En <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>, se pue<strong>de</strong> utilizar <strong>el</strong> producto vectorial para obt<strong>en</strong>er<br />

rápidam<strong>en</strong>te <strong>el</strong> área <strong>de</strong> un triángulo:<br />

Área <strong>de</strong> un triángulo<br />

El área d<strong>el</strong> triángulo <strong>de</strong> vértices P, Q y R es la mitad d<strong>el</strong> módulo d<strong>el</strong><br />

producto vectorial <strong>de</strong> sus lados P Q y P R<br />

Área d<strong>el</strong> triángulo = 1<br />

PQ ×<br />

2 P R .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Área <strong>de</strong> un triángulo<br />

Ejemplo<br />

Sea <strong>el</strong> triángulo <strong>de</strong> vértices P (0, 0, 0), Q(1, 1, 0) y R(3, 0, 0).<br />

El producto vectorial <strong>de</strong> los lados P Q = (1, 1, 0) y P R = (3, 0, 0) es<br />

(0, 0, −3), <strong>de</strong> modo que <strong>el</strong> área que <strong>en</strong>cierra <strong>el</strong> triángulo es:<br />

Área d<strong>el</strong> triángulo = 1<br />

3<br />

(0, 0, −3) =<br />

2 2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

La esfera<br />

Definición<br />

Dados un punto C y un número positivo r, la esfera <strong>de</strong> c<strong>en</strong>tro C y radio r es<br />

<strong>el</strong> lugar geométrico <strong>de</strong> los puntos d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> cuya distancia al punto C es<br />

igual a r.<br />

Si C(c1, c2, c3), la condición anterior se expresa <strong>en</strong> coord<strong>en</strong>adas:<br />

(x − c1) 2 + (y − c2) 2 + (z − c3) 2 = r 2 .

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!