You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bsmj!mf.<br />
Sinema. Cephe : Mimar Sedat Hakkı<br />
<strong>SINEMA</strong><br />
<strong>BINALARı</strong><br />
rm clauo^ »*t MİCMO AH ıi»7<br />
Memleketimiz de sor» zamanlarda bir çok yeni<br />
sinema binası yapıldı ve yapılıyor. Bu münasebetle<br />
istanbulda en son yapılanlardan Glorya ile avrupadaki<br />
bir kaç sinema binasını mukayese yapmak<br />
sonrada mufassal bir sinema projesini taktim etmek<br />
isteyoruz.<br />
Glorya sineması — Mimarı: De Nari Bina tevsi<br />
edilen eski Lüksenburg sineması arsası üzerine inşa<br />
edilmiştir. Bu sebepten Plan çok gayri muntazam<br />
bir arsaya tatbik edilmiştir. Fakat bu hal mümkün<br />
olduğu kadar az hissettirilmiştir.<br />
— Arsa geniş bir plâna müsait olduğu için yüksek<br />
bir salon yapılmıştır. Bir balkon ve bir galerisi<br />
vardır. Salonun şekli toplu ve canlıdır. Rengi sinema<br />
solonu için çok iyidir-yani ne çok parlak ne de<br />
fazla koyu - tenviratı sevimli ve zevkli yapılmıştır.<br />
Fakat fuvaye ve methal o kadar tatmin etmeyor.<br />
Methal kapularmın sokak cephesi ise Reklamı nazarıitibara<br />
almamış.<br />
Kapitol Sineması - Berlin.<br />
Mimarî: Teknişe hohşule ve akademi<br />
Profesörlerinden:<br />
Hans Poelzig<br />
Berlinin en işlek bir yerinde fakat ancak iki kat Gryalo sineması bekleme salonu
w. ^ • — - 53<br />
MİMAR rT~ '<br />
Kapitol Sineması. Berlin. Hans Poelzig.<br />
inşaata müsait bir arsa üzerinde inşa edilmiştir. Bina<br />
sinemayı caddeden ayıran bir sıra mağaza ve yazıhanelerle<br />
beraber yapılmıştir. Cephede zemin katında<br />
yalnız methal sinemaya aittir. Çıkış kapıları<br />
arkadaki avlulara açılır. Sinema takriben 1200 kişiliktir.<br />
Oturulacak yerler münhani şeklindedir. Balkon<br />
locaları iki taraftan sahneye çok yaklaşır. Perdenin<br />
iki tarafında (org) vardır. Salonun şekli geniş<br />
olduğundan gayet toplu ve sevimlidir tavanı sekiz<br />
köşe üzerinde bir çadır şeklinde olması hüs*<br />
bütün samimiyeti artırır. Bu sinema Berlinin en modern<br />
ve en çok zevk ile yapılmış sinema binalanndandır.<br />
Şauburg Sineması - Hamburg.<br />
Mimari: Kari Winand<br />
İki tarafı açık bir köşe arsası üzerine inşa edilmiştir.<br />
Asıl arsanın köşesinde ayrı bir kahve yapılmıştır.<br />
Sinemanın methali cadde üzerindedir. Çıkış kapıları<br />
8rka sokak üzerindedir. 1500 kişi alır.<br />
Şekli ne fazla uzun nede geniştir. Perdenin iki tarafından<br />
köşeler kesiktir. Balkon katı locaları-ekseri<br />
Alman sinemalarında olduğu gibi-iki taraftan orglara<br />
kadar uzanırlar. Yalnız salonun çıkış kapıları<br />
pek müsait değildir. Kapılar her ne kadar belediyece<br />
istenilen ebada muvafıksada, hepsi ayni köşeye birikmişlerdir,<br />
Kapuların dağınık olması tabii daha mü-
OaUSl SES®<br />
n ı i'i"« m<br />
reccahtır. Fakat reklâm için çok müsaittir. Zira<br />
Reklâm için dolu kısımlar yapılmıştır.<br />
Föbus Palas Sineması - Nürnberg.<br />
Mimarı - Profesör: Ludvig Ruff<br />
Nürnbergin en maruf bir mimarının eseri olan bu<br />
sinema takriben 2000 kişi istiap eder. Arsasının üç<br />
tarafı açıktır. Etraftan çıkış için hususî bir geçit vardır.<br />
Arsanın şekli uzun olduğundan salon bilmecbuı iye<br />
uzun olarak inşa edilmiştir. Sesli filim için şekil pek<br />
müsait değildir. Ayni zemanda fasadda mimarî tesire<br />
fazla ehemmiyet verilmiş, reklam hiç düşünülmemiştir.<br />
Kapitol sineması planları Berlin Hans Poelzig<br />
İngilterede (Welwyn) şehrinde Sinema.<br />
Mimarı: Louis de Soissons ve Arthur W. Kenyon<br />
Etrafı kapalı bir arsa üzerinde yapılmıştır. İki taraf-<br />
tan sokağa çıkmak için geçitler vardır. Locası yok-<br />
tur. Salon mustatil şekilde olup 1050 kişi istiap<br />
eder. Bu şekil inşaat için müsaitte olsa sinema sa-<br />
lonu için iyi değildir. Zira salonda,topluluk hissini<br />
vermez. Sıraları birer müştekim üzerinedir. Bu şekil<br />
salonlar sevimli olmaz. (Elhamra sinemasının bu<br />
kadar toplu olması yalnız küçüklüğünden değil<br />
birazda sıralarının müsait şekilde dizilmiş olmasıdır).<br />
Bu vesile ile avaupadaki son fikirlere ve tekniklere
Schauburg sineması Hamburg: Mimar D. W, B. Cari W.nand<br />
ri?. (•,+ - T, İJ-; ll
göre tasavvur olunmuş bir sinema projesini taktim edeceğiz.<br />
Bu proje arkadaşımız Alişanzade Sedadındır.<br />
Sinema Hans Poelzigin kapitol sinemasını yapmış<br />
olduğu arsanın daha büyük bir şekli. Berlin belediye<br />
kanununun Va sistemi dairesinde yapılmıştır. Buna<br />
göre binanın toprak üzerinde en yüksek profili 20<br />
metreyi ve arsanın fundan daha büyük bir kısmı<br />
üzerinde bina edilmiyecektir. Sinemanın iki tarafında<br />
Büro ve mağaza binaları vardır. Bunlar sinema ile birlikte<br />
inşa edilecektir. Sinemanın methali cadde üzerinde,<br />
çıkışları iki taraftaki avlu üzerindedir. Bunların genişliği<br />
6 metre ondur; iki geçit tarafından caddeye raptolunmuştur.<br />
Berlin belediyesi bu gibi inşaatte en sıkı<br />
bir belediye olduğundan bu şeraite göre yapılmış bir<br />
p. ojeyi tetkik etmek şayanı istifadedi • zannediyoruz.<br />
Oturulacak mahallerin ebadı, kaç koltuğun arka<br />
arkaya durabileceği, kaç sıra koltuğun bir kapıya<br />
isabet edebileceği salon dahilindeki koridorların<br />
beher metre genişliklerinin kaç kişi alabileceklerini<br />
hariç koridorların ne kadar geniş olacağı, vestiyer'<br />
Phoebus-Palftst Nürnberg Mimar Profesör Ludvig Ruff<br />
lerin nerelerde ve kaç metre olacakları, merdivenlerin<br />
asgari ve azami ebadı ve her bir merdivenden<br />
kaç kişinin istifade edebileceği, Balkonların azami<br />
kaç sıra koltuğu havi olabilecekleri, bir merdivenle<br />
çıkılan balkonun ön sıralarının ne kadar çıkıntı<br />
teşkil edebilecekleri, balkonda kaç koltuk yan yana<br />
gelebileceği, koridorlarda, salonda ve balkonda asgari<br />
ve azami meyillerin ne olacağı, ve daha birçok<br />
şarait, kanunda birer birer tesbit ve tasrih edilmiştir.<br />
Sinemaya kasa salonuna açılan 5 kapudan girilir.<br />
Kasada 2 memur vardır. Sağda ve solda sinema<br />
duhuliye ve kontrol kapuları vardır. Kapudan sonra<br />
birer bekleme mahali. Buralardan ya parkeye sevk<br />
eden koridorlara, veya balkona ve galeıiye çıkaran<br />
merdivenlere ve asansörlere gidilir. Parkeye girmeden<br />
evel gardrop ve uvaletler vardır. 16 kapudan<br />
parkeye girilir. Balkon katında zemin katındaki kasa<br />
salonunun üzerinde bir boşluk vardır, etrafı galeridir<br />
ve burada oturulup bir şey içilebilir. Balkon gayet
Garden City sineması. Welwyn.<br />
Plân ve makta. Louis de Sois-<br />
sons ve Arthur W. keııyon.<br />
m i ı e ı<br />
(T; tiftzo rçiutez<br />
Sinema projesi Mimar Sedat*Hakkı<br />
U-EP. «,/,'ASJ.C.! f.. .'fi
uzundur ve 16 sıra sandalye ihtiva etmektedir. Bunun<br />
için ikiye, yani balkon ve galeriye ayrılmıştır,<br />
ve her bir kısmın ayrı duhul ve çıkış merdivenleri<br />
vardır. Salon 35 metreyi geçmediğinden, akustik<br />
için direkt işidiş farzedilmiştir. Yani endirekt, aksi<br />
seda vasıtasile değil. Rahatsız edecek bir aksi<br />
sedanın gelmemesi için tavana plânda görülen şekil<br />
verilmiştir. Divarlar ve koltuklar kadife kaplıdır.<br />
Bunun için salonun dolu olup olmaması, akustik<br />
için olan ehemmiyetini kaybetmiştir.<br />
Berlin belediye kanununun inşaatta nasıl tatbik<br />
edildiğini izah etmek için bu projeden bir misal<br />
almak isteriz: Parkenin sandalyaları, nasıl dizilmelidir?<br />
Parkenin en geniş yerinde yan yana 54 kişi<br />
oturabilir. Arka arkaya ise 23 sıra sandalya için yer<br />
vardır. Kanunda salon dahilinde koridorlara, hizmetlerini<br />
gördükleri her 70-80 kişi için asgari 1 metre<br />
genişlik müsade ediliyor. Ve bir koridorun üzerinde<br />
14 den fazla sandalyayı havi sıralara müsade edilmeyor.<br />
Kapılar salonun iki yanında olduğu zaman<br />
(bizim misalde olduğu gibi) arka arkaya her beş sıra<br />
sandalyaya bir kapu isabet etmeli, ve bu her 5 sıra<br />
bir birinden ayrılmış olmalı. Her kapuya kaç kişi<br />
isabet ediyorsa bunların her 70-80 i için bir metre<br />
genişlik lâzım. Bunlardan başka koridorları mümkün<br />
olduğu kadar dar, ve yanlarda yapmak zarureti<br />
parkedeki sandalya taksimatına, plânda gördüğümüz<br />
şekli vermiştir.
Eski bir türk kahvesi. Yan ve ar<br />
ESKI BIR TÜRK KAHVESI<br />
Klâsik Türk mimarisini tetkik ederken sivil mimarîmiz<br />
hakkında bize fikir verebilecek tek tük ev,<br />
kütüphane, han ve köprülerden eski mimarimizin<br />
dürüst, sade ve bu günkü mantıkî görüşlere bile<br />
falsosuz cevap verebilecek ahenk ve tenasüpte<br />
olduğunu anlıyoruz.<br />
Biz bugün münasip ve gayri münasip her binamızda<br />
ecnebi meslektaşlarımızı taklit ederken onların da<br />
ı cepheler : Mimar Arif Hikmet.<br />
Sinena projesi makta': Mimar Sedat Hakkı<br />
eğlence ve istirahat yerlerinde, hususî hayatlarının<br />
mahrem köşelerinde şark tesirlerini alâka ile tatbik<br />
ettiklerini unutmamalıyız.<br />
Başka muhitlerin eserlerini aynen, yalnız biraz acemilikle<br />
memleketimizde yapmak orijinal bir yol takip<br />
etmek değildir. Her gün biraz daha ilerliyen inşaât<br />
tekniğini günü gününe öğrenmemiz ne kadar lâzımsa,<br />
senelerden beri memleketimizin, hayat ve âdetlerimizin<br />
Sinemanın harici reklam için büyük sahalar ihtiva sından mümkün olduğu kadar uzak bir yerde olduğu<br />
etmektedir. Bunlann en münasip, yani ziya] men- bir şekilde elektrikle tenviratı da] nazarıitibara alınbaının<br />
görülmediği ve projektörlerin reklâm saha- mıştır.
Change language