El maestro naci^nal en la economía agrícola - Ministerio de Educación
El maestro naci^nal en la economía agrícola - Ministerio de Educación
El maestro naci^nal en la economía agrícola - Ministerio de Educación
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
68 [66] REVISTA DE EDUCACION - ESTUDIOS<br />
dimí<strong>en</strong>to^ (10). Cualquier t<strong>en</strong>tativa <strong>de</strong> mejorar<br />
el nivel <strong>de</strong> vida <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>cíón <strong>de</strong>scansa <strong>en</strong> el<br />
supuesto previo e indiscutible <strong>de</strong> que el campesíno<br />
conozca <strong>la</strong>s nuevas técnicas agríco<strong>la</strong>s y <strong>la</strong>s<br />
nocíones precisas <strong>de</strong> <strong>economía</strong>, así como su utilizacíón<br />
a<strong>de</strong>cuada, que le convíerte <strong>en</strong> agricultor.<br />
Se trata <strong>de</strong> una actuacíón dirigída a convertír<br />
los campesinos <strong>en</strong> agricultores; <strong>de</strong> una<br />
<strong>en</strong>señanza a<strong>de</strong>cuada; <strong>de</strong> una puesta a prueba <strong>de</strong><br />
sus aptítu<strong>de</strong>s y vocaciones; <strong>de</strong> resolver bi<strong>en</strong> un<br />
problema fle orí<strong>en</strong>tación profesional; <strong>de</strong> proporcíonar<br />
elem<strong>en</strong>tos con que v<strong>en</strong>cer <strong>en</strong> <strong>la</strong> lucha<br />
económíca.<br />
Sin embargo, contrastando con los p<strong>la</strong>nes y<br />
programas <strong>de</strong> estudíos primarios vig<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> algunos<br />
países híspanoamericanos, los cuestionarios<br />
oflciales prestan poca at<strong>en</strong>ción al aspecto<br />
económico <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza agríco<strong>la</strong>. <strong>El</strong> conocimí<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>economía</strong> agríco<strong>la</strong> es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te<br />
incluso a los campesínos adultos que se consi<strong>de</strong>ran<br />
<strong>maestro</strong>s <strong>de</strong>l campo: unas veces para saber<br />
modífícar aquellos procedímí<strong>en</strong>tos víejos y<br />
anticuados que tí<strong>en</strong><strong>en</strong> poca eflcacía práctica <strong>en</strong><br />
comparacíón con los actuales; otras veces para<br />
<strong>de</strong>scubrír perspectívas y horizontes que no v<strong>en</strong><br />
por estar apegados al trabajo productivo. Pue<strong>de</strong><br />
proporcionarse fácilm<strong>en</strong>te porque cualquíer actividad<br />
agríco<strong>la</strong> lleva implícita una flnalidad económíca.<br />
Por ejemplo: «el campesíno que <strong>de</strong>rriba<br />
un árbol a fln <strong>de</strong> proporcíonarse leña actúa<br />
como técníco si se preocupa por hacer un corte<br />
perfecto y por elegír el ínstrum<strong>en</strong>to mejor para<br />
realízarlo^; pero «efectúa una actividad económíca<br />
cuando se procura medíos con que satísfacer<br />
su necesidad <strong>de</strong> calóríco <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>ndo el<br />
esfuerzo mínímo a<strong>de</strong>cuado^.<br />
En consecu<strong>en</strong>cía, se <strong>de</strong>be, se necesita y se pue<strong>de</strong><br />
at<strong>en</strong><strong>de</strong>r más a <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza <strong>de</strong> <strong>la</strong> economfa<br />
agríco<strong>la</strong> <strong>en</strong> todas <strong>la</strong>s escue<strong>la</strong>s primarias situadas<br />
<strong>en</strong> medios rurales. Y <strong>en</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong> ori<strong>en</strong>tacíón<br />
agríco<strong>la</strong>, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s c<strong>la</strong>ses prácticas <strong>de</strong> iniciacíón<br />
profesional agríco<strong>la</strong> y <strong>en</strong> <strong>la</strong>s c<strong>la</strong>ses <strong>de</strong> adultos,<br />
ínteresa proporcionar algunos conocimí<strong>en</strong>tos <strong>de</strong><br />
dícha matería (flnancíación, uso <strong>de</strong> crédítos, p<strong>la</strong>níflcación,<br />
cooperativismo, administracíón, racionalizacíón<br />
y organizacíón <strong>de</strong>l trabajo, etc.) que<br />
ejerc<strong>en</strong> actualm<strong>en</strong>te una gran influ<strong>en</strong>cía <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
productívidad agrico<strong>la</strong> y permít<strong>en</strong> conseguir <strong>la</strong><br />
mayor utílídad posible <strong>de</strong> todos los medios <strong>de</strong><br />
producción (il).<br />
Salta a <strong>la</strong> vísta, pues, que, si se trata <strong>de</strong> escue<strong>la</strong>s<br />
emp<strong>la</strong>zadas <strong>en</strong> medios rurales, el cometido<br />
(10) LEóx GARRÉ, Aniceto : Manual <strong>de</strong> Aqricultura.<br />
Fundam<strong>en</strong>tos económico-sor.iales <strong>de</strong> <strong>la</strong> producetión agrtco<strong>la</strong>.<br />
Barcelona. Ed. Salvat. 1955. Pág. 670.<br />
(11) Para estímu<strong>la</strong>r <strong>la</strong> consecucíón <strong>de</strong> esa finalidad,<br />
el Instituto Nacional <strong>de</strong> Previsión y el Ministerío <strong>de</strong><br />
Agricultura conced<strong>en</strong> premios anuales a]os <strong>maestro</strong>s<br />
que más se distingu<strong>en</strong>. La Ord<strong>en</strong> <strong>de</strong>l Mínísterío <strong>de</strong><br />
Agricultura <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> <strong>en</strong>ero <strong>de</strong> 1955 ( cBoletín Of9cial <strong>de</strong>l<br />
Estadou <strong>de</strong> 26 <strong>de</strong> febrero) estableció 10 prcmios anuales<br />
para ofícíos agríco<strong>la</strong>s, disponi<strong>en</strong>do que cínco <strong>de</strong> ellos<br />
se concedan a los adultos y mutualis;as <strong>de</strong> <strong>la</strong>s escue<strong>la</strong>s<br />
nacionales don<strong>de</strong> funcionc el Coto Esco<strong>la</strong>r <strong>de</strong> PreVísíón.<br />
XLVIII . 139<br />
<strong>de</strong>l <strong>maestro</strong> nacional <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>economía</strong> agríco<strong>la</strong> se<br />
justifíca por el papel asignado a <strong>la</strong> educación<br />
primaría.<br />
B. PROYECCIONES DEL MISMO<br />
Admitído el cometido <strong>de</strong>l <strong>maestro</strong> nacional <strong>en</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>economía</strong> agríco<strong>la</strong> todavía queda p<strong>la</strong>nteada <strong>la</strong><br />
problemática <strong>en</strong> torno a <strong>la</strong>s proyecciones <strong>de</strong>l<br />
mismo.<br />
De lo expuesto se infiere c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te que no<br />
<strong>de</strong>be ní pue<strong>de</strong> at<strong>en</strong><strong>de</strong>r a todas <strong>la</strong>s exig<strong>en</strong>cías<br />
actuales <strong>de</strong> esa rama a <strong>la</strong> actividad productiva.<br />
Tambíén se aprecia, sin gran esfuerzo, que <strong>la</strong><br />
educación <strong>de</strong> níños, adolesc<strong>en</strong>tes, jóv<strong>en</strong>es y adultos,<br />
<strong>en</strong> el sector rural <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción, está estrecham<strong>en</strong>te<br />
re<strong>la</strong>cionada con el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>economía</strong> agríco<strong>la</strong> y justiflca <strong>la</strong>s principales<br />
proyecciones <strong>de</strong> ese cometído profesional <strong>de</strong>l<br />
<strong>maestro</strong>.<br />
a) COMO EDUCADOR DE NIÑOS<br />
Y ADOLESCENTES<br />
<strong>El</strong> <strong>maestro</strong> nacional <strong>de</strong>be y pue<strong>de</strong> realízar un<br />
cometido ímportante <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo progresivo<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>economía</strong> agríco<strong>la</strong>, a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo, como educador<br />
<strong>de</strong> los niños y adolesc<strong>en</strong>tes.<br />
En <strong>la</strong> Ley <strong>de</strong> Educacíón Primaria se preceptúa<br />
<strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza agríco<strong>la</strong> para «inclínar a los esco<strong>la</strong>res<br />
hacía el cultívo <strong>de</strong>l campo», así como para<br />
prepararlos profesionalm<strong>en</strong>te d<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> su esfera<br />
propia, según <strong>la</strong>s especiales aptitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> aquéllos<br />
y at<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do a <strong>la</strong>s exig<strong>en</strong>cias peculiares <strong>de</strong>l<br />
núcleo <strong>de</strong> pob<strong>la</strong>ciones (12). La Unesco, aludi<strong>en</strong>do<br />
a los medios rurales, seña<strong>la</strong> <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong><br />
que <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza, sin adoptar un carácter profesíonal,<br />
«se inspire <strong>en</strong> <strong>la</strong> vida y el trabajo <strong>de</strong>l<br />
campo a fln <strong>de</strong> dar a los alumnos un s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong><br />
espírítu práctico, <strong>de</strong> contribuir a mejorar el nivel<br />
<strong>de</strong> vída <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>cíón y <strong>de</strong> hacerles compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r<br />
<strong>la</strong> re<strong>la</strong>cíón que existe <strong>en</strong>tre ese mejoramí<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong>l nível <strong>de</strong> vída y <strong>la</strong> utilización racional <strong>de</strong><br />
los recursos naturales» (13).<br />
Los escu<strong>la</strong>res, <strong>en</strong> los medios rurales, pose<strong>en</strong><br />
especiales aptítu<strong>de</strong>s y vocación para el apr<strong>en</strong>dizaje<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> 1J'conomía Agríco<strong>la</strong>, y ésta es absolutam<strong>en</strong>te<br />
necesaria al progreso <strong>de</strong> los individuos<br />
y <strong>de</strong> <strong>la</strong> socledad. La flnalidad mediata <strong>de</strong> <strong>la</strong> educación<br />
<strong>de</strong> los niños y adolesc<strong>en</strong>tes campesinos se<br />
cifra <strong>en</strong> orí<strong>en</strong>tarlos e iniciarlos sobre <strong>la</strong>s condiciones,<br />
funciones y fa<strong>en</strong>as <strong>de</strong>l agricultor, porque<br />
a tales activida<strong>de</strong>s se <strong>de</strong>dicarán, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te,<br />
al abandonar <strong>la</strong> escue<strong>la</strong>. Está dirigida a estable-<br />
(12) Artículos 1, 11 y 23.<br />
113) Recom<strong>en</strong>dación 47 <strong>de</strong> <strong>la</strong> XXI Confer<strong>en</strong>cia G<strong>en</strong>eral<br />
ae Instrucción Pública a los Mlnistro^ <strong>de</strong> Educacíón.<br />
Cetebrada <strong>en</strong> Dehra Dun (India) el año 1954.