Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>HAUSA</strong>-�<strong>UWAI</strong><br />
A<br />
abinci (iri) �sh�r�<br />
aboki s��t�ma, h��ma<br />
abokin kokowa m”t�zg��<br />
abota sa�t�k<br />
abu �f�i<br />
aduwa, íyaíya �yak��<br />
aika w�no<br />
aiki w�n�<br />
ajiye �mp�wo<br />
akurki �sk� k�sh�ya<br />
akushi babba buku�u<br />
akushi �arami k˘t”m<br />
akwai d�mo, �sh�y�<br />
akwiya g�riy�, k�tuw�<br />
alawayyo bakt�<br />
alayyaho �layah�<br />
albasa ��rbas�n<br />
albasar kura �zg�ng‰roro<br />
algaita �rg�t�<br />
alheri h��<br />
alkama alkam�<br />
Allah g�sk”�<br />
amai, yi b�no<br />
amma �mma<br />
amsa �ng�mo<br />
amsa amo capcap, comcom, dapdap,<br />
d”m, j�gjl�m, j�k��tl, j�mb��,<br />
j���p, paryak, sak, sam, tai,<br />
tunkum-tunkum, íyamíyam<br />
ar! �sh<br />
arewa �zga�<br />
aro s���<br />
Asabar S”bd�<br />
asara, tsautsayi �sha�<br />
asawaki g�k�w�<br />
ashana �sh�na<br />
62<br />
asiri s”�k�k<br />
asisita ��s�<br />
aska s�gi<br />
askar ruwa w��ji v�r�<br />
atishawa wasc�<br />
attajiri b”�b�<br />
auduga �pk�w�<br />
auna �ktlo, �ng�lto<br />
aure tl”r�<br />
Auta G�ji<br />
awaki g�r�r�t<br />
aya v�ya<br />
azumi �shiy�m<br />
B<br />
ba �ai = bai<br />
baba y�ji, b�pa<br />
Babade �vj�<br />
Babarbare B��no<br />
babba m��”m<br />
babba da jaka �gz�mt�m<br />
babbake ����yo<br />
babu n�bai<br />
bado k�dva<br />
ba�i wiy�k<br />
baga b�g� = b�g�<br />
bagajimi zh�r�k<br />
bagayi b”jl�<br />
Bahaushe �p�no<br />
baje b��z�z�yo<br />
baka bak<br />
baki me<br />
bakwai s�v�s�ri = tl�v�s�ri<br />
ba�o m�ng�rvi<br />
ba�i p”l”k<br />
balbela m�kw�r�<br />
bana b�d�-b�d�, d�v�no<br />
banza �jlba, g�zh�, �v”n
ara m�t”v�n<br />
barami �”rma<br />
barba�a z��z��c�wo<br />
barba�a w��yw��y�wo<br />
barbara �dg�s, �kwt�<br />
barbara, yi �kc�wo<br />
barci wan<br />
barewa �y�<br />
bargi �sh�l�, b�ja<br />
bargo b��go<br />
bari �v��to, �v��wo, k�dbo, z�w�wo<br />
barkono n�j�tta<br />
Barno B��no<br />
baushe m�st�k<br />
bawa g�z”f<br />
baya �kau, k��zo, t�yi<br />
bayan �gdu<br />
bayar b�ro<br />
baza z��z��c�wo<br />
baza, bazu tl�k�no<br />
bazamfari kaz�k�k t�gwda<br />
bazara p�sara<br />
bazawari m�rya<br />
bebe �kuy�<br />
beguwa asak�i<br />
beli b�lu<br />
bi ��go = ��go<br />
bi rana ��gaf�<br />
bijimi k�m<br />
bikin sarauta s�wa<br />
binne r�s�no<br />
biri �vji<br />
bishiya �d�m<br />
bishiya (iri) j�ja<br />
biso r�s”n<br />
biya, rama ��mo<br />
biyar v��<br />
biyu shir�<br />
bodari k�la<br />
bokiti b‰k”t�<br />
bubbuga �zd�ny�wo = �zd�no<br />
budurwa abjl�i<br />
bu�e ��nto<br />
bu�e baki �ngy�wo = �ng�wo<br />
bu�e r�pto<br />
buga �yo, íy�wo<br />
bulama b”l�m�<br />
Hausa-�uwai 63<br />
bultu z���t<br />
bun�u, yo g�tlk�r�wo<br />
bunu t�t�i<br />
bura ��ny�<br />
burdo bugz�m, d”ll�<br />
burduddugi b��d�d�g�y�<br />
busa f�to<br />
bushe k��o<br />
bushiya kumiyo<br />
buta jl�kur, b�t�<br />
butiri b�d�<br />
buzuzu jl�k‰�o<br />
�<br />
�aci kw��o<br />
�ararraka g��g���wo = gw�tlgw�tlo<br />
�are �tlk�k��o<br />
�argo �jl�y�”w�k<br />
�ariya dugd�kuw�<br />
�arya g�d�ng”l�, d���m<br />
�at kw��o<br />
�ata �pc�wo<br />
�aure ayiyo<br />
�era gw�dg�m<br />
�incine c�ktlo<br />
�oye t�rso<br />
�urme �rb�yo<br />
b�s� b�kto<br />
�am�are, �aye k�to<br />
�arawo k�rau<br />
�are �tlk���ro<br />
�auna k�v”n<br />
�awo �tlkw�k�r�k<br />
�awo busasshe ka�o�o<br />
�una ���tl�<br />
�uya b�m�wo<br />
C<br />
ca�a, kir�a c�kw��wo<br />
caccakai kaimo
64 Hausa-�uwai<br />
cafe �ro<br />
cakwaikwaiwa d�ya<br />
cali c�r�<br />
carki sh��<br />
ce z�ny�wo<br />
ce�iya r�bo<br />
ci t�wo<br />
ci nama, gwigwiya k��o<br />
cibilbilo ciwulwul� = maryary�,<br />
maryary� = ciwulwul�<br />
cibiya z�bau<br />
cida d�md�mtau<br />
cika k�no<br />
ciki k�nu, m�dau<br />
cilakowa z��g”m<br />
cilakowa mai ba�in baki c”d�go<br />
cilakowa mai jan baki k˘k˘ji<br />
cimola k�r�-kir�, k���-k”��<br />
ciniki s�p��<br />
cinya �r��<br />
cire �cky�wo = �cko<br />
cirnaka m�dv”riy�k<br />
ciyawa z�wum<br />
ciyawa (iri) �dak tla, c�c�gwai,<br />
g���gan, k�z”ry�, g�ny�<br />
ciyawar zana �rai<br />
ciza k�do<br />
cu�a t�nk�g��wo<br />
cuna sh�kc�wo<br />
cura �m�o<br />
cuta z�mb�c�wo<br />
da d�, d�mo<br />
da wuri w�t<br />
da yawa g�wa<br />
daa sa�ak<br />
dabaibaya r�so<br />
dabam b�m, b�m<br />
dabba v�y�<br />
dabgi g�rg�m<br />
dabino dab�n�<br />
da�a g�g��o<br />
D<br />
da�e d�g�g���<br />
da�a��e d�sk��au<br />
da�e �sk��y�wo<br />
da�i kw�rak<br />
dafa b�no<br />
dage m�g�y�<br />
dai �a<br />
daka z��ko<br />
dama d�m�c�wo, m”t”t�, t�mtlo<br />
damatsiri d�v�m”rya<br />
damina d�man<br />
damisa �r�k<br />
damo makumb�<br />
dandali �gvi<br />
danga danka<br />
dangi s�dak<br />
dankali d�ngar�<br />
danne t�m�o<br />
dantse b�biy�k<br />
danya mo<br />
darbejiya ganye<br />
dare ”d�vi�, tl�mb�ju<br />
dariya ��mish = �gmish = g�mish<br />
dasashi sh”� nay�u<br />
dashi m”ska<br />
datsa d�k�o<br />
dau�a �n�m<br />
daure k�m�o, m��c�wo<br />
dawa m��f�d�<br />
dayi kacak�k�<br />
dila d�la<br />
dinya z�gv�<br />
dogo g�zv”�<br />
doka íy�wo<br />
doki d�w”k<br />
dokin wuya �gd�va<br />
dorina n�yi<br />
dubu d”bu<br />
duddugi j�gj”k<br />
duka p”�a<br />
dukiya b�zh�n�a<br />
dukushi kust�<br />
duma v�kwo<br />
duman rafi g�p”r�m�<br />
dumno m�dag�b�<br />
dundukuni w�sa<br />
duri ��wno /�gwno/
durumi m�za<br />
dusa v�nau<br />
dushe �zh�m�k<br />
dutse, dutsen ni�a v�nyi<br />
duwu g�jl�gr”m<br />
�<br />
�a v�v�, w�n<br />
�aci íyig�g�k<br />
�a��oya �b�s�� mag�na<br />
�aga sh�wo<br />
�akwara w�wo<br />
�an dutsen ni�a v�v�k b�nyi<br />
�an icce �y�<br />
�an ka�afi �db�kt”��”n<br />
�ana g�<br />
�anexana p�tko<br />
�ani g”tl”n�k<br />
�anye g�tla<br />
�auka k�rk�ro, m�wo<br />
�aye ��c�wo<br />
�azu ciy�<br />
�iba j�pto<br />
�imamme m�gv”s<br />
�inya m��o<br />
�iwa �n”k<br />
�osana c�vo<br />
�un�u g��b”lm�<br />
�ura t�pto<br />
�aci c�m<br />
�aki �ski<br />
�ari �nk�, miy�<br />
�aure d�ro<br />
�aya; wani, wata g��iy�<br />
�iba �pso, jlo<br />
�inka ��nko<br />
�inka buhu tl���o<br />
�umi z�m<br />
�uwawu g�l�kshi<br />
E<br />
Hausa-�uwai 65<br />
e �wu<br />
F<br />
fa�a z�ny�wo, �mb�nai<br />
fa�a, yi ��ro<br />
fa�i f�go<br />
fa�a ��r�<br />
fahimta �tf���<br />
faifai dafto, gwa�e<br />
fakara d�pciy�, duw�<br />
fara b�d�c�wo, d��a, t�kp�sh�wo<br />
farar �aya g�m�<br />
farauta b�r�<br />
farce v��e�<br />
far�a b���sc�wo<br />
far�e ���n�yo<br />
fari p�t<br />
fari, farko kuzv�k<br />
farka m�rya<br />
farka da tsalle g��g�pc�wo<br />
farka, farkar �gjl”jl�wo<br />
farkar tl�tlo<br />
fartanya z�rk�<br />
faru s�c�wo<br />
fasa b�zj�wo, ��ktlo = ���ktlo,<br />
p�ksh�wo<br />
fasa (�urji) p�tlto<br />
faskare tl���ro<br />
fata �lv�k<br />
fata jemamme �lfuw�<br />
fatare �sh�l�<br />
fe�e k�no<br />
fere s�to<br />
fesa f�ro<br />
fi k���wo<br />
fi�a �zhiyan<br />
firgita g�r��wo<br />
fita v�ro<br />
fitar d�<br />
fito �fit<br />
fitsari v��au<br />
fizge z�mto
66 Hausa-�uwai<br />
fura �tl�wo, p��a<br />
fure p�re<br />
fure (iri) b�lankaíyi<br />
furfura �nkwar<br />
fuska puks�<br />
fyace majina tl�no<br />
G<br />
ga ... can n�m�<br />
ga ... nan n”m�<br />
gaba k�ma<br />
gabaruwa �gv�rw�<br />
gabaruwar �asa g�m�sh�n�k<br />
gabas �kau<br />
gada ��g�<br />
gadagi g”rgai, d�g�rgai<br />
gadawa z�m�<br />
gado wa�at�, �rk�i = r�k�i<br />
gadu, mugun dawa k�vus<br />
gafiya b�d�gu�<br />
gagara �bd�m�wo<br />
gaiwa ��”k<br />
gajere g�bgum<br />
gaji ��tl�wo<br />
gajimare k�rf�k, �g�m<br />
gajiya ��tl�<br />
gamba b�ndi, �rai<br />
Gambo Kab�u, Kab‰b�, Sak T�v�<br />
ganda sau�a<br />
gan�a �a��k�<br />
gane s�n�uc�wo, �tf���<br />
gani �k�wo<br />
ganuwa b�g�<br />
ganye �me<br />
gara c�ro<br />
garafuni kat�gu�kw�<br />
garga�a g�g�o<br />
gari g”r, n�i<br />
gartsa g���g�mb�<br />
garwashin wuta v�ny�k�<br />
garwaya w�sko<br />
gasa �pko<br />
gasaya �”mb�<br />
gashi �yat<br />
Gashuwa “gz�w�<br />
gaskiya j”�� = j��<br />
gatantanwa g˘�i<br />
gatari g�w�, g�jl�wu�<br />
gau�e �b”� kul�<br />
gauraka g�b˘ri, d�v˘rok<br />
gawa �gv�<br />
gawayi v�nyi<br />
gawo g�gi<br />
gaya z�ny�wo<br />
gayan tuwo �uk�m<br />
gayar �bj�wo = �bdo<br />
gayya g�de, g�g�n�<br />
gazari ��kau = ��kau<br />
gefe �r�k<br />
gemu m�ri<br />
gero �wu<br />
gewaya d���c�wo, v�go<br />
gicce, yi s���c�wo<br />
gida �ki, �ngo<br />
giginya k�n�mu<br />
gina �lm�yo, l�m�wo, p��da<br />
gindi; duri shi<br />
girka �dvo<br />
girma, yi tsawo r�wo<br />
gishiri m”n�a<br />
giwa g�w”n<br />
giwar ruwa dugd�kuw�, g�d�ng”l�,<br />
d���m<br />
giya �mb�l<br />
giyayya g�n�n�k<br />
gizago kulf�<br />
gobe ”bd�mnyi<br />
gode g˘d�c�wo<br />
go�iya w�z�<br />
goga z�zgo<br />
goga masu ��kc�<br />
goge c�nto<br />
golo, gwaiwa �nan<br />
goma g�m�<br />
gona k�m<br />
gora k�da, gwar�<br />
goruba g�rmo<br />
goya �gd�v�wo = �gd�vo<br />
goyo �gd”f<br />
goyo, mai m�utu
gudu gw�wo<br />
gu�a wulwul�<br />
gu�e-gu�e g�t���<br />
guga ka��i<br />
guguwa tuw�<br />
gujiya �ng�lkal�<br />
gunar shanu d�ciro<br />
gungume k‰r�i<br />
gungumen giginya m�r�mu<br />
gurgu d��o<br />
gurji g��jli<br />
gusa s�gd�m�wo<br />
gutsura l�kto<br />
guza k�zh�n<br />
gwada �ktlo<br />
gwa�ayi ��m”k<br />
gwaiba gw�b�<br />
gwanda gwand�<br />
gwandar daji t�ksa<br />
gwani ku�ul<br />
gwauro b�z�n<br />
gwaza gw�za<br />
gwiwa �ng���mgu��m<br />
gwiwar hannu sh�me<br />
gya�a soyayyiya �g��g��o<br />
gya�a kwalc�<br />
gyambo m�r�kau<br />
gyangya�a z�ng�g��o<br />
gyara ����mo<br />
gyare m�jl��”k d�d�w�<br />
gyazbi g�l”�g�l”�<br />
H<br />
ha�a g�mci<br />
hadiri �d���<br />
ha�a �zv�wo = �zvo, p�kc�wo, ��pto<br />
ha�iye �nto<br />
ha�u �jlgo, �nt��mo<br />
hagu majl�w�i<br />
haifu c�wo<br />
haifuwa c�<br />
haka g�to<br />
ha�ar�ari �r�k<br />
Hausa-�uwai 67<br />
ha�ori n�yau<br />
ha�uri, yi k�m�o, m��c�wo<br />
hamata shu�yok<br />
hamma h�m�<br />
hana �dg�to = d�g�to<br />
hanci ”st�n<br />
hanji �ndut<br />
hankaka k�k<br />
hankali ank�l<br />
hannu �me<br />
hanta d�g�rsh�shi, �ngu�shesh�<br />
hantsa ��n�<br />
hanya �bd�m<br />
haraji cap”no<br />
harar b�no<br />
harba v�wo = v�<br />
harshe m��nyi<br />
harshen saniya m��ny�k tla<br />
harza �tlk�k”n<br />
Hasana T�v�<br />
hatsi �wu<br />
hatsi ja c�l�m<br />
hau �nv�wo<br />
haukace tl�kp�r�wo<br />
haushi �gai<br />
hawainiya g�ng”g�<br />
hawaye s�r�yi<br />
haya�i z�u<br />
haye kogi �gdo<br />
hazbiya b�gjl�<br />
hora �zd�ny�wo = �zd�no, s�l�mc�wo<br />
huda z�kto<br />
hu�u f���<br />
huhu f”kf�k<br />
huje z�kto<br />
hula j‰ko<br />
hura (wuta) f�yo<br />
huta z�kto<br />
i �wu<br />
idan, in kw�y�<br />
ido �d�<br />
I
68 Hausa-�uwai<br />
igiya z�yi<br />
ina ”r�<br />
ingidido p˘po<br />
inuwa g�r�n�w�<br />
inyawara k�r�-kir�<br />
iri s�dak<br />
isa �tl�, tl�wo<br />
isasshe d�tla<br />
iska z�u<br />
ita �to<br />
itace �d�m<br />
iya �r�wo<br />
iyaka kw�y�<br />
izga �mvi�<br />
J<br />
ja b”l, p�so, t��o<br />
ja�a g�z�nm”� = g�jl�km”�<br />
jaka �ng”�k�n<br />
jakar ku�i s�t�k<br />
jaki k‰�o<br />
janaíiza sh�t”��<br />
jari j��, g�m��<br />
jarumi b�ndi<br />
je j�wo<br />
je ka ji<br />
jefa �fc�wo, c�c�wo, t�to<br />
jeji m�va<br />
jela �kt”�<br />
jema k�y�<br />
jera s��ny�wo = s��no<br />
ji k�m�wo<br />
ji tsoro n�yo<br />
jibda �nj�bd�<br />
jibi ��ven<br />
jigida s�nka��, c�pi<br />
jijiya t�zh�y�k<br />
jika d�ku<br />
jiki �tk�<br />
ji�a �����o<br />
jima �sk��y�wo<br />
jimaíi ��n<br />
jimaíi, yi ��no<br />
jimina zh�men<br />
jini d�d”m<br />
jinya k�ngiy�<br />
jinya, yi z�rko<br />
jira d���wo<br />
jira har gajiya c���nj�wo<br />
jiya n�ndu<br />
juji ���bzh�k<br />
juya k�l�kc�wo, m�sk�c�wo,<br />
t�zh�wo<br />
K<br />
ka da k���o<br />
ka fi malam �p�m�l�m<br />
kaba ���a<br />
kabarai dal�<br />
kabari �u�u<br />
kabewa �sk�t<br />
kada k�d”m<br />
ka�a nono z�b�no<br />
ka�an c�tliy�<br />
ka�ai k��-<br />
kafa �db�wo = d�b�wo<br />
kafa gida b���o<br />
kafa�a p���a<br />
kai ���, k�<br />
kajiji j�j�<br />
kaka k�k�, d�k�, tl�r�m<br />
kaka, yi tl�r�m�wo<br />
kaki, yi h�kto<br />
kakkama s�sfo<br />
kala ��k�”k<br />
kam z�<br />
kama �kso<br />
kankana p�ri<br />
kantakara tukur�k<br />
kanwa �rk�wai<br />
kanya v”rmo<br />
kanya (�anyen íyaíya) g�y�<br />
kanzayi b�zh�y�k<br />
kara �tla<br />
karamiski c�jl�g”sk”�<br />
karanshin kaba t�mz��mz”m
karaunu kw�nt�<br />
kar�a; ceta ��no<br />
kare �je<br />
karfasa k��a<br />
kargo �ps�s�w�mat<br />
karin kumallo g�m���w�, t�k p”�”k<br />
karkarwa k�g��g”�<br />
karkashe �rbo<br />
karmami tl�raf<br />
karta tl��do<br />
karya r�gdo<br />
karya, fasa r�gdo<br />
kasa �b”�<br />
kashe t�go<br />
kashi �shau<br />
kashin yawo k�shiy�wo<br />
kaska b�s�w�<br />
kasko kwasko<br />
kasuwa �suk<br />
katsari g�sh�k�mak<br />
kauci b”�ang�<br />
kausa tl�k�t = shif�w�<br />
kawai �”m<br />
kawu �z�k<br />
kaya k�rk�r�, ka���<br />
kayar k���o<br />
kayi-kayi ���w�<br />
kaza k�zh�ya<br />
ke k�m<br />
kece, yage, yanke tl�rmo<br />
kibiya �dga = d�ga<br />
ki�a t�lmo<br />
kifi v�nyiy�<br />
kindirmo k�nd��mu<br />
kira r�uro<br />
kiran salla s�kc�wo<br />
kishiya v�<br />
kitse d���r�w�<br />
kitso �ks���<br />
kitso, yi l�m�wo<br />
kiwo �dgai<br />
kogi �mz�k, v�r�<br />
kogo g�r��<br />
koíina ”ry�ny�ba<br />
kokowa �zg��<br />
koma bam�, m�wo<br />
komayya g�m�ri<br />
Hausa-�uwai 69<br />
kome m�ba<br />
komo �fc�wo<br />
kora r�rko<br />
koron tsuntsu ��kut<br />
kowa �nd�ny�ba<br />
kowacce �nganny�ba<br />
kowace �ny�ba<br />
kowane �ny�ba<br />
kowanne �nganny�ba<br />
koya, koyar g�zhg�zh�wo<br />
koyaushe k�ny�ny�ba, s�mp�ny�ba<br />
koyaya g�n�m�ba<br />
ksofar waje m�gvi<br />
ku k�<br />
ku je d�<br />
ku zo y�nye<br />
kube �sk�k<br />
kububuwa m�s�f�yok<br />
ku�ewa g�mb�ram<br />
ku�uce b��d�go<br />
kucika cukurit<br />
kudu ��au<br />
ku�i t�gwda<br />
ku�in cizo p”�m”t�k<br />
kufai d”gjl�r�<br />
kuftiri b�d�<br />
kujera kwaj�ra<br />
kuka jl�m, kuko<br />
kukuki tl�k�ki<br />
kulakula jl�f�w�<br />
kul�a ka�”r�g�m<br />
kulla t�m�wo<br />
kumbura tl�r�r�wo, k�sh�sh�wo =<br />
k�s�so<br />
kumburi d�b��b��<br />
kumfa �tl�kp�p�<br />
kumurci m�t�k<br />
kunama w��ji<br />
kunce f�tk�ro = f�kt�ro<br />
kunci �am, kum�a<br />
kunkuru �r�wo, ku�u<br />
kunna ��w�wo<br />
kunne gut<br />
kunu aku�n�<br />
kununguru g�jl�rwai<br />
kunya �t”r, nang�w�, z�rau<br />
kura �bjl”m
70 Hausa-�uwai<br />
kur�a �lvo<br />
kurciya t”t”��<br />
kurciyar daji �mba<br />
kurege k�n����<br />
kurkudu k‰r‰��<br />
kurkura baki k��yk��y�wo<br />
kurma m�ka<br />
kurna ku�na<br />
kusa tukw�<br />
kushe �mb�sc�wo<br />
kuskura b�nto<br />
kuturta ba��s<br />
kututture<br />
kwa�e k�l�yo<br />
kwa�ayi �ng��g�jla<br />
kwa�o g���nj�u, kokko<br />
kwakwa kw�kw�<br />
kwalekwale g�gra<br />
kwambami m�kfit<br />
kwana �wun, �no<br />
kwando s�ude, w�l�di<br />
kwanta �fto<br />
kwanta rafi �tl�r�k<br />
kwantar s�n�c�wo<br />
kwari g�tlk�mak, t�n�m<br />
kwarkwata c�nga�<br />
kwarwa g”tl”n�k<br />
kwashe �zgo<br />
kwashe (ruwa) tl�g�o<br />
kwikwiyo kut”�u<br />
�<br />
�adandoniya �sh�rm�w�<br />
�adangare g�d�ngal�<br />
�aidaji k��ag�yau<br />
�ane, �anuwa m��g�n<br />
�anshi k��k��<br />
�ansuwa p��a<br />
�anzo w�r�n<br />
�arami t�tliy�<br />
�arangiya �p�w�<br />
�araya g”tlka<br />
�are ��so = ��so<br />
�arfi d�n� = d�n�k<br />
�arya s�t�<br />
�ashi w�k<br />
�ato g��z�z�l, j�gw��gw��<br />
�aura �rgo = r�go<br />
�awara gw�dam<br />
�aya jl�r�<br />
�azwa g�sh�t�w�<br />
�e�uwa f�rak<br />
�eya �gj�gji<br />
�iba �rv�<br />
�idaya �n�<br />
�irare jl�jl�<br />
�irga no<br />
�irji m�lfau<br />
�ir�a �vj� p”l”k<br />
�irya s”ms�m<br />
�ofi, yi t�gbo, k��b�wo<br />
�one w�uyo<br />
�oshi b�mc�wo<br />
�ota �gd�i<br />
�udiji d�l<br />
�ugiya m�ny�m”ny�, m”r�m”ri<br />
�uma �m�y�m<br />
�urdumus b�rm�t�k<br />
�urun�us d�nkuris<br />
�wace z�mto<br />
�wai gwai<br />
�wallon goruba kokosh�k<br />
�wanda b�r��<br />
�warya �re<br />
�warya babba g�d�mb�<br />
�warya �arama r�g�y�gwai<br />
�warya zananniya da�”la<br />
�yami k�s�m�k<br />
�yan�yashe ��ktlo = ���ktlo<br />
kyakkyawa b�l�n<br />
kyanwa g�yim<br />
kyau b�l�n<br />
kyauro �rya<br />
�afa �zg”r<br />
�afo f�k<br />
�ai�ayi �rvi<br />
�an�ara �y�yu<br />
�ara �sk�no<br />
�arfe ��wai<br />
�aro m”dg�l
�aru �sk�ny�wo<br />
�asa ci�i, ��, g�yi<br />
�era ko<br />
�i k�ro<br />
�irji �gjl�<br />
�ishirwa �gj�<br />
�ofar ciki m�ski<br />
�oshi w�y�wo<br />
�uda d�u<br />
�unsa kw�yo<br />
�ura b”�b”�<br />
�urji m�r�kau<br />
�wabri p”�am<br />
�wa�walwa �jl�yan<br />
L<br />
laíasar �d�w”k<br />
labari sh�m�na<br />
laifi �y�p<br />
lalle lall�<br />
lalo k�dba<br />
laluba s�ms�mc�wo<br />
lan�washe, karkace ”gd���wo<br />
lauje �skwai<br />
laushi l”gl”k<br />
le�a ��g��go, z�go<br />
lilo zauz�uzau<br />
lin�aya w�nyi<br />
liyari gu�s�<br />
ludayi z�nai<br />
lufa �p�no<br />
lufa na wasa wanda yake warewa<br />
�p�����<br />
lugude d�nk��umka�um<br />
lulu g�d�r”m<br />
lumfashi m�f�y�<br />
M<br />
ma z�, �a<br />
mace, mata, tamata m�<br />
Hausa-�uwai 71<br />
maciji d�v�n<br />
madara �nyi g�tla<br />
ma�aci �g�m<br />
mafarauci �mzam<br />
mafarki s�wan<br />
Magaji K�wai<br />
Magajiya S�ma<br />
magana t�v�<br />
magana, yi t�vo<br />
magani �d�m<br />
magarya w�yo<br />
magaryar kura b�n�<br />
magirbi d�bi<br />
magu�i ��ya<br />
mai m�i, p�l�<br />
mai hauka d�tl�kp�r�<br />
mai kai dubu k”lamiyaw�<br />
mai kuka m�jlam<br />
mai-mai �zh�y�<br />
majanyi �rvo<br />
majina �tlan<br />
makaho �jlgi<br />
makance �jlg�yo<br />
makara �ng�sc�wo<br />
makiyayi m�dgai<br />
makwarwa kwiy�k<br />
ma�era d�m�<br />
ma�ogwaro �ng��g�jla<br />
ma�eri maz�m<br />
manjakara �jlg�k<br />
manta t�y�wo<br />
mara nya�<br />
mara�i k”n�a<br />
maras zurfi f��t�k�l<br />
maraya t�r”k, gan�m<br />
maregi s�ks�kan<br />
marini mad�lt�<br />
marke n�m<br />
marowaci kw�y�m<br />
marufi b�ko<br />
masa tl”ktl”k�<br />
masaki m�v”k<br />
masara mas��b�<br />
masharin maza g�tp���i<br />
mashi �k�k, �ng�s<br />
mata mat<br />
matauni j�gn�
72 Hausa-�uwai<br />
matsa m��o, t�m�o<br />
matsattsagi s�s�w�<br />
matsattsaku m��uw�<br />
matse m�m�o<br />
maye b”d���<br />
mayya b”d���<br />
me m�<br />
mesa g�v�yo<br />
miji �ms�k<br />
mikiya m�n�k<br />
minjirya m�d�dai<br />
minshari tl”nk��i<br />
mintsine ��lg�do<br />
mirgine g��d�d�no, g��d�no<br />
miya w�i<br />
miyar kuka w�k�<br />
miyau nau<br />
mo�a r�g�ya = r�gya<br />
motsa �r��wo<br />
mu g�, g�<br />
muciya f��dak<br />
mugu h���m<br />
mugunya �n”k<br />
mujiya d�zh�<br />
mur�e m����y�wo = m����o<br />
murhu g�vgen<br />
murya �am<br />
mushe r�p�<br />
musko m�sink��<br />
mutane �nd�w�<br />
mutu �mto<br />
mutum �nd�<br />
mutuwa m�to<br />
N<br />
-�n, -�r go, ko (cf. go, wo)<br />
n, r wo<br />
na�e ��o<br />
nama tl�wi<br />
namijin hankufa g�tp���i<br />
narke ����yo, l�y�wo<br />
naso g�d�md�m<br />
nauyi dug��gu�<br />
nema b�ko, m�ko<br />
ni iy�<br />
ni�a n�yo<br />
ninka k���pc�wo<br />
nisa g�sk�, j�mc�wo, �mz�mo<br />
nitse ��m�wo = ��m�wo<br />
noma �rwai, r�yo<br />
nono �nyi, f�f�u<br />
nono kurciya g�ny�<br />
nonon kura f�f�bjl”m<br />
nuna n�w�wo, t�tk��o<br />
nyanyama t�ks”r�wo<br />
R<br />
raba d�g��c�wo<br />
raba biyu �cky�wo = �cko, ��c�wo<br />
raba fa�a k�lo<br />
ra�a m���<br />
ra�a ny�wo<br />
rage z�r�wo, p�z�ro<br />
rago gam<br />
rai ��w�<br />
rai �ore kaz�k�k t�gwda<br />
raka k�rvo<br />
rake r�kai<br />
ra�umin dawa k”nc��<br />
ra�umi jl”�mo<br />
rama �am�<br />
rame k�jl�wo<br />
rami �gjl�k<br />
rana �f�<br />
randa g�r”f, say�m<br />
rani g�z�n�k<br />
rantsuwa �n�<br />
rarraba z�z�ro, d�g��c�wo<br />
rarrafe ��do<br />
rarraga �jlg�k<br />
rashin lafiya dond�<br />
rataya �gz�go, �jlg�uc�wo<br />
ratse tl�gdo<br />
rauni �mtl� = m�tl�<br />
rawani �ry�p�<br />
rayuwa b���a
ena ��c�wo<br />
riga z”n�i<br />
rigingine g�ng�g�<br />
rijiya s�w�<br />
ri�e �kso, k�k�yo<br />
ri�e maraya tl��o<br />
rimi r�mi<br />
rina d�lc�wo = d�lto<br />
roba w�<br />
rogo dauy�<br />
rowa s�kt� = s�kt�<br />
ru�e �gv��y�wo, ��t���wo<br />
rufe b��o, c���wo<br />
rufe ganga kw�yo<br />
ruku�u gw�ra-gw�ra<br />
rumbu b��a<br />
rumfa �ps�<br />
runhu tugjl�jl”n�<br />
rurrufe b�b��o<br />
rushe jl��g�do<br />
ruwa am, lam�-<br />
ruwa ba �ota salaliy�<br />
ruwa-ruwa �nku�, l�l�<br />
ruwan tsari anka��l<br />
ruwan tsirki a��g��tl�<br />
S<br />
sa ��yo<br />
saía s�<br />
saba k�w�to<br />
sabara m�sh�sh��a<br />
sabo k�r�<br />
sabulu s�b�l<br />
safe p”�”k<br />
sai sai<br />
saiwa �rau<br />
saka k��b�wo<br />
sakaina �jlba<br />
sake jl���pc�wo<br />
sa�a �lp�to<br />
sa�a (yadi) c�k�c�wo<br />
sa�a faifai tl��o<br />
sa�a zana g�no<br />
Hausa-�uwai 73<br />
salla sal�<br />
sama �k�<br />
sammako t�w�<br />
samu �r�wo<br />
sanda �gd�i<br />
san�a s�m�y�wo = s�m��wo<br />
sanho k”sk��<br />
sani saksak, �zgya-, �zg�<br />
saniya tl�<br />
sannan kw��i<br />
sannu ank�l<br />
sansami w�ry�k<br />
sansana k�wo<br />
santsi p”l�k<br />
sara k�rmo<br />
sarauta g�rv�<br />
sarki m�i<br />
sar�a s��rs”�r, salk�<br />
sar�a��iya d���s<br />
saro gw�dam<br />
sassabe s�p�ro<br />
sassa�a k��o<br />
sassare c�ktlo<br />
sata k�ro<br />
sau �zg”r, k��b�wo<br />
sauka �zd�v�wo<br />
saukar �tlto<br />
saura k�n�wo<br />
saurara k���nc�wo<br />
saurayi m�p”nd�, c�k�l�<br />
sauro �vd�d�w�<br />
sawaya t”�wa<br />
saya m�so, �jlgw�g�ro<br />
sayar ��bdo<br />
sha s�wo<br />
sha ra�a g�t�siy�k<br />
shadda j�w�<br />
shafe s�m�wo<br />
shahararre ku�ul<br />
shaho d�ng�s�rai<br />
shaida s�n�uc�wo<br />
shakka g�m��<br />
shamuwa �ng�shiyo = �ng����o<br />
shanshani matlatl�y�k<br />
shanya r�no<br />
shanye d����wo<br />
shara fage y�lau
74 Hausa-�uwai<br />
share z�rmo<br />
shaya d�ya wu�w��<br />
shayar d���wo<br />
shekara �m”n, �mny�wo, s�g�<br />
shekaran jiya f�ce<br />
she�a tl�ro, �sk�k<br />
shi �ci<br />
shida �jld�g”rma<br />
shiga �tf�wo<br />
shigar ��so, sh�kfo<br />
shige z�m�wo<br />
shimfi�a p��c�wo<br />
shinge g��g��i, �gd�d�ra<br />
shinkafa sh�nk�fa, awawu<br />
shiri s�p���<br />
shirwa dajl�wai<br />
shirya s�p���c�wo<br />
shuka; soka z��mo<br />
shuni sh�nyi<br />
sinkiya ��bo<br />
sirdi s”�d�<br />
sitira sh�t”��<br />
so �ngy�wo = �ng�wo<br />
soka jl�fo<br />
soma b�d�c�wo<br />
soro s‰�o<br />
sosa tl��o<br />
sosai ��ntu<br />
soso m�zg�k<br />
soya k�uyo<br />
su ”ksh�, sh�wi<br />
su Wane �gj-<br />
su, yi sh�y�wo<br />
su�e s�u�y�wo = s�u�o<br />
su�i sh�r�<br />
sukari suk��<br />
sulhu s�lau = sal�u<br />
suna w��<br />
sunan mace S�k Jl�w�, C�jlu<br />
sunan namiji S�ude, Jl�w�<br />
sungumi gurfo<br />
sunkwiya d�n�nko<br />
sura z�mto<br />
sur�a jl���pc�wo<br />
surf �sc�wo = �sto<br />
suri g�n�wo<br />
suruki s�rak<br />
surutu �gjl�wa<br />
sussuka s�s�mo<br />
T<br />
taba t�ba<br />
tabarma k�nd�i, k�be<br />
tabarma (iri) k�b�kw��i<br />
tabarma babba b�j� kur�<br />
tabki b�rg�, v�r�<br />
tabo p”l�m<br />
ta�a p�tko<br />
ta�a �gjlo<br />
ta�arya �ku�<br />
ta�o t”lo<br />
tace �y�wo = �yo<br />
tafasa �rp�p��o, g�dvai<br />
tafi z�m�wo<br />
tafin hannu patlp�tl, k�n�m�<br />
tafin �afa k�n�zg”r<br />
tafiya r�k”n, �ny�<br />
tagwaye �v�v˘cit = �v�y˘cit<br />
taimaka �mb�n�c�wo<br />
taimako �mb�n�<br />
taka d�g�yo<br />
takalmi ��p�g”n, �sp�di<br />
takan�a �tk�ba<br />
taki b��i<br />
takwas �jld�k�<br />
tambaya �bj�wo = �bdo<br />
tandara g�ngwa�<br />
tanka�e s�fto<br />
tanka�e c�kc�ko<br />
Tanko Jl�w�<br />
tara c�cpo, w�r�y�<br />
tara (na ku�i) k�k�c�wo<br />
tara, ci jl�pc�wo<br />
tarar d�g�o, t�sh�wo, d�k�o<br />
tarauniya tukur�k<br />
tare k�pc�wo<br />
tari �gjl�<br />
tarihi sh�m�na<br />
taro cap”no<br />
taru k”�ca
tarwa�a �ms�k = m�s�k<br />
tashi �tlkw�wo<br />
taso tl��y�wo<br />
tatsa nono w�no<br />
tatsuniya t”�z”n�<br />
tauraro sh�sh�<br />
taure g�r�k<br />
tautau �r�rai<br />
tayar tl�tlo<br />
ti�a d�i�o, d�ya�<br />
tirke w��<br />
tisa jl���pc�wo<br />
tofa t”p, t�pko<br />
toka b�but<br />
toka mai wuta ��n�<br />
toka na kara ro<br />
tokana sh��a<br />
toliya �db�<br />
tona �ptlo<br />
toshe d�so<br />
tsaba �y�w�<br />
tsabura c�kwtlo<br />
tsada d”nd�no<br />
tsafi san�m<br />
tsaga kw��do = kw��j�wo<br />
tsaga kaba p�t�yo<br />
tsage jl�wi, ��c�wo, tl���yo<br />
tsaka kwalalakamp�<br />
tsakani kw�y�, w�t�<br />
tsaki, burabusko �”fiy�<br />
tsakiya d”pku<br />
tsakuwa v�rak<br />
tsala �nyi zh�yam<br />
tsalle, yi �kt��o<br />
tsami, yi �ks�íy�wo<br />
tsamiya m�sh�n�k<br />
tsana �tlo<br />
tsarnu g�ng�rka<br />
tsaya ro<br />
tsaya (wata) r�wo<br />
tsefe s���c�wo<br />
tsidau k�y�y�<br />
tsine, rore ��kto<br />
tsingaro g‰y�k<br />
tsinke �gdo, �zg�k<br />
tsintsiya s�mt�k<br />
tsirka �tlko<br />
Hausa-�uwai 75<br />
tsirkiya r�k<br />
tsirta c��ko<br />
tsitaka c�tt�ka<br />
tsoho �nga�<br />
tsoma c�vo<br />
tsotsa, lasa p��o<br />
tsufa g˘r�wo<br />
tsuguna c�kp�p�wo<br />
tsumangiya ku�p�k<br />
tsuntsu ��t�wo<br />
tsuntsu (iri) k���-k��i, p��i<br />
tsutsa k�shak<br />
tubanin dawaki �ng�ngur�m<br />
tu�e r�nc�wo<br />
tudu k���<br />
tuji k���” b�z�n<br />
tuka lifa l�m�wo<br />
tukuna kw��s�, d�g�n<br />
tukunya say�<br />
tukunyar miya saiw�i<br />
tu�a �rz�no<br />
tulu t�lu<br />
tuma �kt��o<br />
tumaki t�m�gau<br />
tumatir t�m�t��<br />
tumbi b�zhi, b�k�<br />
tumu v���a, m�ri<br />
tuna �nt�kc�wo<br />
tunfafiya gw�yo<br />
tunjere g�rguri = g�r�g�ri<br />
tunkiya t�nko = t�nku<br />
tunku m�shan�<br />
tura z�ng��o<br />
tura wuta r�kso<br />
turara c�c�to<br />
turaren wuta �b�s<br />
turmi t�m�<br />
tusa w��i�<br />
tushe �rau<br />
tushiya g�t�ks�k<br />
tutsu was�s<br />
tuwo ��au<br />
tuwo (iri) �nd�l�ndal
76 Hausa-�uwai<br />
uba b�b�, fa<br />
uku k�<br />
ungulu d�jl”�a<br />
Usaina �d”g�<br />
uwa d�d�, �mai<br />
U<br />
W<br />
wa y�ya, �nd�ny�<br />
wa/ma- �<br />
waccan nawo<br />
waccan. nako<br />
wacce �ng�nny�<br />
�wace �ny�<br />
wadata b�mc�wo<br />
wa�ancan nako, �nd�un�wo,<br />
�nd˘nako<br />
wa�ancan... nawo<br />
wa�annan n�d�uno<br />
wa�annan �nd˘no<br />
wa�ansu g�fk”g�<br />
wai m�yi, kan�<br />
waina tl”ktl”k�<br />
waje �gvi, t�liya<br />
wake r�j�juw�<br />
wake �anye gursa<br />
wa�a, yi r�wo<br />
wa�a r�w�<br />
wal�iya sh�l�ktau<br />
wancan nako, nawo<br />
wancan, waccan ”ng�nako, ”ng�n�wo,<br />
”ng�nawo<br />
wando w�ndo<br />
wane �ny�<br />
wanke s�ndo<br />
wanke hannu da �afa l�ml�mc�wo<br />
wanke hatsi �zv�v�yo<br />
wannan ”ng�no, no<br />
wanne �ng�nny�<br />
ware p��c�wo = p��to<br />
wari, �anshi k�w�<br />
warkar k�t�to<br />
warke k�c�wo = k�to<br />
warki suw�i<br />
wasa k�n�o, �ms�re, b�jlgo<br />
wasa (iri) c�gw�i<br />
wata k�y�<br />
watan gobe k�ya k”m�<br />
watan jiya k�y�gwdu<br />
watse t��c�wo<br />
wawa �tlkum<br />
waye tl�ny�wo<br />
wuce n�to<br />
wu�a �do<br />
wundi k�nd�g r�n�u = k�nd� g�b�d�<br />
wuni k�ny�wo<br />
wurga v�r�v�r�c�wo<br />
wuri �r�i<br />
wuta �k�<br />
wutar barewa kab�kw�ri<br />
wutsiya �kt”�<br />
wuya j�u, �re<br />
Y<br />
ya d�d�d�<br />
ya�a �jlb�wo<br />
ya�in kibiya �jlba d�ga<br />
ya�iya �ry�<br />
ya�iya �ry�<br />
yafa k���pc�wo<br />
yaga tl�mp�c�wo = tl�mb�j�wo<br />
yage b�zj�wo, tl�rko<br />
yaka y�yau<br />
yakuwa w���<br />
ya�i zh�y�<br />
ya�o zh�yo<br />
yalo y�lo<br />
yam�ururu �ry�p�vji<br />
yamma k�ma<br />
yamutsa c�mtlo<br />
yanka z��o<br />
yankan kan hatsi �vgwan<br />
yanke �gdo, tlo
yanke da lauje; yi aski tl�pto<br />
yanke kan hatsi v�no<br />
yanyawa jl�jla<br />
yanzu s�to<br />
yara �ktlai<br />
yarda ��d�c�wo, k�s�kc�wo<br />
yarinya w�ny�<br />
yaro w�n<br />
yashi �is�wo<br />
yatsa g�l�ndo<br />
yatsa babba m�r�� �m�<br />
yatsa babba na �afa g�l�ndo m�r”m<br />
yatsa �aramin na �afa g�j�zg”r<br />
yau k”ft�<br />
yau�i l�t�t�<br />
yaushe k�ny�<br />
yawu p�l�<br />
yaya g�n�m�, Y�y�<br />
yaye �cky�wo = �cko<br />
yayi g�zh�<br />
yayyana kw��do = kw��j�wo<br />
yayyana, tsaga d��c�wo<br />
yayyanke g��tlo<br />
yi m�ro<br />
yi barbara �dg�so<br />
yi dariya g�mso<br />
yi fito f�c�wo<br />
yi gyatsa g�jlo<br />
yi haushi g�yo<br />
yi karkarwa g��g��o<br />
yi karo v�mo<br />
yi kokowa b�<br />
yi kuka jl�mo<br />
yi rishin lafiya d�nd�c�wo<br />
yi sammako t�w�c�wo<br />
yi sulhu s�l�uc�wo<br />
yi tafi �tlpo<br />
yi tafiya r�k�no<br />
yi tofo ��w�wo<br />
yi tsautsayi g�ro<br />
yi wa goyo �c�wo<br />
yi wanka ny�wo<br />
yi wayo ��gy��wo<br />
yoye �tlko<br />
yunwa m�y�<br />
Hausa-�uwai 77<br />
íY<br />
íya w�ny�<br />
íyan mata �ktl�� m”t<br />
íyaíya �ktlai<br />
íyaíyan bishiya �y�d�m<br />
Z<br />
zabo s”v�no<br />
zabura g��g�pc�wo<br />
za�a tl�ro<br />
za�a, ware k��to<br />
zafi j�u, g�mb�kb�k<br />
zaga l�ngo<br />
zago g�tlg�tlm�<br />
zakara g�vgum<br />
zakaran �e�uwa k�r�n-k�rin<br />
zaki �zgai<br />
zaku�a s�gd�m�wo<br />
za�ami ka�makasakciy�<br />
zal�e �gjl����k<br />
zambata �jlb�wo<br />
zana �sc�wo, g�n, kw��do =<br />
kw��j�wo, z�yi<br />
zane �sto, z”nig mat<br />
zane, tsage t�ktlo<br />
zare p��o<br />
zarge s��j�wo<br />
zauna, zama jl���wo<br />
zawarci �gd�dai<br />
zawayi, yi z���wo<br />
zawo g�s<br />
zaza g�zai<br />
zirman jl�f�w�<br />
zo d�wo<br />
zo kusa k�r�nc�wo<br />
zobe k˘ku�<br />
zogale �l�mn�tai<br />
zolaya s��o<br />
zomo v�d�<br />
zuba p�wo
78 Hausa-�uwai<br />
zubar �jb�wo, �jbo, w��c�wo<br />
zube �jb�wo, �jbo<br />
zuciya m�nfau, m�lfau<br />
zuffa, gumi m�kt�<br />
zuga v�v�c�wo, s�kc�wo<br />
zugazugi v�v�t�i<br />
zuma zh�gvo<br />
zungura sh�kc�wo = sh�kto<br />
zunku�ar s�ks�kw�wo<br />
zuwa �, �ny�, �ny�<br />
zuwo z���k<br />
zuzu p��da