06.05.2013 Views

procesi - archunion.ge

procesi - archunion.ge

procesi - archunion.ge

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Zalauflebis arqiteqturuli gaformeba<br />

1. arqiteqturuli istoria<br />

gadavinacvloT droSi da SevecadoT<br />

warmovidginoT dedamiwa adamianTa civilizaciis<br />

erT-erTi gamobrwyineba-Zveli egvipte,<br />

kolosaluri arqiteqtura, romlis<br />

TvalsaCinoeba da STabeWdileba gamsWvalulia<br />

dRemde amoucnobi idumalebiT.<br />

warmovidginoT faraonis kari, mogvTa krebuli<br />

da maT Soris upirvelesi-xuroTmoZRvari,<br />

arqiteqtori... romlis pirvelobis safuZvelia<br />

misi yovlismomcveli inteleqti da<br />

garSemomyofTaTvis Seucnobeli RvTaebriv-<br />

SemoqmedebiTi energia...<br />

gavixsenoT Zveli indoeTi, saberZneTi, romicivilizaciebi,<br />

razedac kacobriobas, upirveles<br />

yovlisa, maTi arqiteqturiT SeuZlia msjeloba.<br />

Sua saukuneebis evropuli goTika -eklesiebi,<br />

romelTac Tavisuflad moer<strong>ge</strong>baT epiTeti-<br />

"xelTuqmneli", radgan Zneli warmosad<strong>ge</strong>nia<br />

ubralo momakvdavT, Tundac uaRresad daxvewil<br />

xelosan-qvismTlelT, mxolod adamianuri<br />

ZalisxmeviT SeeqmnaT isini, Tuara<br />

xuroTmoZRvarTa RvTiuri STagoneba da<br />

<strong>ge</strong>netikuri SemoqmedebiTi potenciali.<br />

dRevandeli civilizaciuri samyaro, rac<br />

gamoxatulia ubrwyinvalesi da udidebulesi<br />

arqiteqturiT, inarCunebs gansakuTrebul<br />

mokrZalebas arqiteqtorebisadmi, radgan iseve,<br />

rogorc istoriul epoqebSi, dRevandel civilizebul<br />

adamianebSi, maTi Semoqmedeba bolomde<br />

gauTviTcnobierebeli rCeba.<br />

2. arqiteqtura da leninur-stalinuri<br />

reJimi<br />

modi Tvali gadavavloT sabWoTa qveynis nawilis<br />

uaxloes istorias arqiteqturul<br />

aspeqtSi...<br />

gasuli saukunis ociani wlebis arqiteqtura,<br />

inteleqtualur-revuluciuri suliskveTebis,<br />

istoriulobis kompleqsisagan<br />

ganTavisuflebuli SemoqmedebiTobis gamo,<br />

moixsenieba, rogorc gmiruli periodi arqiteqturis<br />

ganviTarebis istoriaSi.<br />

gamarjvebuli proletariatisaTvis, anu maTi<br />

beladebisaTvis, revoluciuri arqiteqtura<br />

ucxo, miuRebeli da gau<strong>ge</strong>bari aRmoCnda upirveles<br />

yovlisa, inteleqtualurobis, sisadavis da<br />

gulwrfelobis gamo... paradoqsia... im periodSi<br />

arqiteqturis mniSvneloba daCrdila meoce<br />

saukunis pirmSom, axaldabadebulma kinematografma.<br />

albaT, bevr Tbilisels axsovs<br />

rusTavelis saxelobis konoTeatrSi, ekranis<br />

siaxloves gakeTebuli warwera leniniseuli<br />

sentenciisa, "xelovnebis dar<strong>ge</strong>bs Soris<br />

CvenTvis yvelaze mniSvnelovania kino!".<br />

leninis saqmis ganmgrZobma, msoflio xalxTa<br />

beladma- ioseb stalinma ar daukarga kinos<br />

favori komunisturi sazogadoebis mSeneblobis<br />

procesSi: yoveli axali filmi sakavSiro<br />

ekranze gamosvlis win, mas unda exila.<br />

armowonebis SemTxvevaSi arTvevinebda "Capaevs"<br />

saubrebi arqiteqturaze<br />

da misi xilvis Semdeg, mTeli sxeulis<br />

SemobrunebiT, damswreT mimarTavda: " ai, rogor<br />

unda filmebis gadaReba!". am sityvebiT filmis<br />

bedi gadawyvetili iyo, mas sakavSiro ekranze<br />

veRaravin ixilavda.<br />

SorsmWvretel da gamWriax belads, mxolod<br />

kinematografi ver daakmayofilebda, radgan is,<br />

rac unda mizanmimarTuli zemoqmedebisa yofiliyo<br />

farTo masebze, mainc efemeruli iyo Tavis<br />

safuZvelSi.<br />

diqtatoris gandidebis da misi reJimis srulfasovani<br />

propagandisTvis saWiro iyo ufro<br />

mkvidri da uryevi, didebul-STambeWdavi<br />

xelovneba, rasac arqiteqtura warmoad<strong>ge</strong>ns.<br />

beladis, mamisa da maswavleblis miTiTebiT,<br />

yvela mniSvnelovani arqiteqturuli proeqti<br />

kremlSi mihqondaT masTan SesaTanxmeblad.<br />

rodesac arqiteqtor rCusevis sastumro<br />

"moskvas" proeqti SeutaniaT, stalins<br />

eCqareboda, Tu Taviseburad, mzakvruli xumrobis<br />

xasiaTze iyo, aravin icis, fasadis<br />

planSetze egreve daudia dadebiTi rezolucia.<br />

arqiteqtors mTavari fasadi gayofili hqonia<br />

warmosaxviTi xaziT da Senobis ori kidura<br />

wingamoweuli pilonirebuli nawili, sxvadasxva<br />

variantiT hqonda damuSavebuli, razec belads<br />

gafrTxileba ver gaubedes... mixvdnen, rom<br />

arqiteqturuli zeSTagonebis variantuloba<br />

beladisaTvis miuRebeli iqneboda.<br />

sastumro "moskva" aSenda gansxvavebuli kidura<br />

pilonebiT, risi SemCneva SeuZliaT imaTac,<br />

vinc Tavis dReSi moskovSi ar yofila, magram<br />

unaxavs aray "stoliCnaias" etiketze sastumro<br />

"moskvas" mTavari fasadi maneJis moednis mxridan.<br />

dResdReobiT stalinuri arqiteqtura, rogorc<br />

arqiteqturuli azrovnebis ganviTarebis istoriuli<br />

etapi, seriozuli ganxilvis sagans warmoad<strong>ge</strong>ns<br />

xelovnebaTmcodneobaSi.<br />

3. arqiteqtura da nikita xruSCovi<br />

sabWoTa reJimis poststalinur periodSi,<br />

sabWouri beladizmis karikaturulma gamoxatvam-nikita<br />

xruSCovma, mTeli Tavisi meRoruli<br />

temperamenti stalinis namoRvawari sabWouri,<br />

imperiuli grandiozulobis da arqiteqturis ,<br />

rogorc am grandiozulobis gamomxatveli<br />

xelovnebis dargis, ganadgurebas moaxmara. unda<br />

iTqvas, rom man bevrs miaRwia: didebul qalbaton<br />

arqiteqturas namusi axada, ase vTqvaT, gaaupatiura<br />

is da yvelasTvis xelwamosakravi gaxada.<br />

Semdgom wlebSi, brwyinvale qalbatonma,isev<br />

moipova elitaruli adgili sabWouri<br />

xelovnebis sxvadasxva dargs Soris, magram, didi<br />

iliasi ar iyos-"es is Tamro aRar iyo"- sabWour<br />

sazogadoebriv azrSi mas erTxel ukve dakarguli<br />

hqonda is idumali Seuvaloba, riTac "gau-<br />

patiurebamde" amayobda.<br />

4. arqiteqtura- sazogadoebrivi dakveTis<br />

produqti<br />

zemoT naxseneb yvela istoriul da<br />

dRevandel civilizebul sazogadoebaSi, arqiteqturas<br />

yovelTvis hyavda da hyavs damkveTi,<br />

sazogadoebis yvelaze metad iniciativiani<br />

socialuri fena, ase vTqvaT, "mmarTveli klasi".<br />

totalitaruli reJimis pirobebSi, arqiteqturis<br />

damkveTad gvevlineboda mxolod da<br />

mxolod erTpirovnuli mmarTveli-beladi, diqtatori.<br />

sabWoTa imperiis poststalinur<br />

periodSi arqiteqturas damkveTi aRar hyavda,<br />

masivebis tipuri binebis macxovreblebs is ar<br />

sWirdebodaT. xelmZRvaneli struqturebis, Tu<br />

favorituli inteli<strong>ge</strong>nciis warmomad<strong>ge</strong>nlebs ki<br />

sWirdebodaT imdenad, ramdenadac ucxouri<br />

informaciiT ga<strong>ge</strong>buli hqondaT rom arsebobs<br />

aseTi xelovnebis dargi, Tumca, misi arsi veravis<br />

gaego.. da Tuki vinme iyo, visac marTla ainteresebda<br />

"arqiteqtura", es iyvnen TviT profesionali<br />

arqiteqtorebi, -poststalinuri sabWoTa<br />

arqiteqtura arsebobda mxolod ucxouri<br />

informaciis safuZvelze da xasiaTdeboda<br />

ukiduresi TviTmiznurobiT...<br />

dRes, sabWouri reJimis saboloo dangrevis<br />

Semdeg, Cveni qveyana SeuerTda msoflio civilizebul<br />

sivrces, rogorc damoukidebeli saxelmwifo,<br />

rac imas niSnavs, rom man unda ganicados<br />

dasavleTTan ekonomikuri integracia da<br />

gaiziaros dasavleTis mier miRebuli sazogadoebriv-politikuri<br />

TamaSis wesebi,<br />

romelTagan umTavresia, sazogadoebis<br />

TiToeuli wevris piradi iniciativis gamovlenis<br />

uzrunvelyofa... Tanasworuflebianobis<br />

pirobebi...<br />

qalaqis masivebis tipiur binebSi<br />

Camoyalibebuli mentalitetis mqone dRevandel<br />

macxovrebels Tanasworuflebianoba esmis, ara<br />

rogorc Tanabari Sansi cxovrebaSi<br />

keTildReobis misaRwevad, aramed, rogorc qonebrivi<br />

da saTanado fsiqologiuri nivelireba: "<br />

imas ratom unda hqondes Cemze meti?!" is, rom<br />

adamianebi erTmaneTisgan gansxvavdebian metnaklebad,<br />

sulierebiT, SemoqmedebiTi energiiT,<br />

iniciativobiT, Tu warmod<strong>ge</strong>nis unariT- amis<br />

gagonebac ar surT. is, rom erTs SesaZlebelia<br />

hqondes ufro meti moTxovnileba, esTetikur<br />

xarisxSi aiyvanos Tavisi cxovreba, vidre sxvases<br />

maTTvis gau<strong>ge</strong>baria... grZnoben, rom im saucxoo<br />

mSvenierebas, rasac arqiteqtura hqvia, verasodes<br />

gaiTaviseben da gaRizianebas da brma<br />

agresiulobas iCenen yovelive SemoqmedebiTis,<br />

anu gansxvavebulis da jerarnaxulis mimarTrac<br />

ase TvalsaCinod aisaxeba dRevandel<br />

qarTul masmediaSi.<br />

arqiteqtori Temo boWoriSvili<br />

3 # 2 (10)<br />

10.12.08<br />

Architecture<br />

<strong>procesi</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!