Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Iritsi da unea<br />
Gaur hasiko da<br />
Superliga, lau<br />
euskal talderekin q 18<br />
Ikasle berrien %71k euskara hutsean<br />
ikasiko dute Araba, Bizkai eta Gipuzkoan<br />
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak emandako <strong>datu</strong>en<br />
arabera, 3 urteko 4.405 ikaslek ekingo diote 2010-2011ko<br />
ikasturteari D ereduan, iaz baino %1,5 ikasle gehiagok<br />
Larunbata<br />
Irailaren 4a<br />
2010. VIII. urtea<br />
2.237. zenbakia<br />
1,30 €<br />
www.<strong>berria</strong>.info<br />
Lurpeko misterioa<br />
Lur azpia ezagutzeko<br />
ikus-entzunekoa<br />
eta ipuina q GEHIGARRIA<br />
‘Falloux legetik’salbuesteko eskatu dio Seaskak Frantziako<br />
Gobernuari, hori eginda erakunde publikoek ikastolen<br />
eraikuntzetarako laguntzak eman ahalko dituztelako q 2-3<br />
EA eta ezker<br />
abertzalea<br />
eragileekin<br />
biltzen ari dira<br />
Bake eta normalizaziorako<br />
gutxieneko baldintzak<br />
jasotzen dituen txosten bat<br />
darabiltela baieztatu dute q 8<br />
Oscar Bizarraga<br />
Kale dor Kayko lehendakariordea<br />
«Erantzun tinkoa<br />
eman behar zaio<br />
Sarkozyri»<br />
JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS<br />
DBataren azkena eta bestearen aurrena. Mikel Olaziregik eta Jose Luis Rebordinosek, Donostiako<br />
Zinemaldiko egungo zuzendariak eta hurrengoak, biek aurkeztu zuten atzo zinemaldia –argazkian–. Olaziregiren<br />
azken aurkezpena izan zen, eta Rebordinosen aurrena, aurtengo ekitaldia amaitutakoan emango baitio lekukoa batak<br />
besteari. Film europarren alde egin dute, eta izen ezagun gutxikoa eta «eklektikoa» izango da . q 30-31<br />
Gaurko Baionako protestan<br />
parte hartzera deitu du<br />
Elkarrizketa q 12<br />
Langile bat hil da<br />
Iurretan, hainbat<br />
edukiontzik<br />
azpian<br />
harrapatuta q 14<br />
p GAUR 40 ORRIALDE q HARIAN 2 IRITZIA 4 EUSKAL HERRIA 8 EKONOMIA 14 MUNDUA 15 q KIROLA 18 q AGENDA 22 q PLAZA 30
2 <strong>berria</strong> 2010ko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian›<br />
Hezkuntza DIkasturte <strong>berria</strong><br />
904<br />
pEskolarako itzuleran seme-alaba bakoitzeko<br />
ordaindu beharreko euroak.<br />
Hego Euskal Herriko familiek, batez beste,<br />
904 euro baliatuko dituzte seme-alaben<br />
eskolarako itzuleran. Diru gehien<br />
ikasmateriala eta arropa erosteko erabiliko<br />
dute gurasoek.<br />
Zelaaren «komunikazio<br />
falta» salatu du EILASek<br />
Belen Arrondo EILAS sindikatuko kideak<br />
Isabel Zelaa Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza<br />
sailburuaren «komunikazio falta»<br />
salatu du.«Hedabideen bidez soilik<br />
dakigu Azken egunetan Zelaa ematen ari<br />
den albisteen berri,eta hori onargaitza<br />
da»,salatu du.Hala,jokaera hori aldatzeko<br />
eskatu dio Arrondok sailburuari.<br />
‘‘<br />
Gezurra dirudien arren,<br />
Nafarroako Gobernuak<br />
nahiago du ingelesa sustatu<br />
euskara baino»<br />
NESTOR SALABERRIA<br />
Sortzen-Ikasbatuazeko Nafarroako koordinatzailea<br />
Sei ikastolek ezarriko dute<br />
hiru eleko eredua<br />
2010-2011ko ikasturtean Eusko Jaurlaritzak<br />
abian jarri duen hiru eleko eredua<br />
ezarriko duten ikastetxeen artean sei<br />
ikastola daude; horietatik lau dira Euskal<br />
Herriko Ikastolen Elkarteko kideak.Elkarteak<br />
jakinarazi duenez,eurek duten eredu<br />
eleanitzarekin konparatzeko ezarriko<br />
dute eredu <strong>berria</strong> euren lau ikastoletan.<br />
D ereduko matrikulek<br />
gora egin dute berriro,<br />
Nafarroan izan ezik<br />
Behin-behineko <strong>datu</strong>en arabera, Nafarroan<br />
%2,2 jaitsi da ikasketak euskarazko ereduan<br />
egingo dituzten ikasleen kopurua<br />
Hego Euskal Herrian 3 urteko 5.790 haur<br />
inguruk hasiko dituzte ikasketak D ereduan<br />
NaiaraElola - Aitor Renteria<br />
Iritsi da ordua, aste honetan irakasleak<br />
lanera itzulita, hurrengoan<br />
Hego Euskal Herriko ikasleena<br />
izango da txanda. Denera,<br />
Hego Euskal Herriko 3 urteko<br />
13.175 ikasle inguruk ekingo diote<br />
ikasturte <strong>berria</strong>ri. Matrikulatu<br />
diren haurren %44k D ereduan<br />
ikasiko dute, 4.045 ikasle inguruk<br />
alegia. Dena den, Isabel Zelaa<br />
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza<br />
sailburuak jakinarazi duenez,<br />
Araba, Bizkai eta Gipuzkoan,<br />
Haur Hezkuntzan, izena eman<br />
dutenen %71,1ek D ereduan ikasiko<br />
dute eta %5,2k A ereduan.<br />
Euskal Herrian orokorrean D<br />
ereduan matrikulatzen diren<br />
haurren kopuruak goranzko joera<br />
du. Zelaak azaldu duenez, %1,5<br />
hazi da Araba, Bizkai eta Gipuzkoan<br />
D ereduan matrikulatu diren<br />
haurren kopurua. Iparraldean<br />
ere, Seaskak azaldu du iaz baino<br />
129 ikasle gehiagok ikasiko<br />
dutela euren 29 ikastoletan .<br />
Euskarazko matrikulazioak<br />
behera egin duen eremu bakarra<br />
Nafarroa da. Izan ere, <strong>datu</strong>ak<br />
oraindik behin-behinekoak izan<br />
arren —behin betikoak irail<br />
amaieran ezagutuko dira— aurten<br />
iaz baino 40 ikasle gutxiagok<br />
egingo dituzte ikasketak euskaraz.<br />
Aurten, 1.745 ikaslek ikasiko<br />
dute D eredua eskaintzen duten<br />
Nafarroako eskola publiko zein<br />
itunpekoetan. Iaz, ordea, 1.785 aritu<br />
ziren. Nestor Sala<strong>berria</strong> Sortzen-Ikasbatuazeko<br />
Nafarroako<br />
koordinatzailearen arabera, «beherakada<br />
horretan zerikusi handia<br />
du TIL ereduak (hizkuntza<br />
tratamendu integratua)».<br />
Datuez gain, ikasturte <strong>berria</strong><br />
berrikuntza eta erronkez beterikoa<br />
izango da. Izan ere, asko dira<br />
Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako<br />
Gobernuak zein Frantziakoak<br />
abian jarri dituen egitasmo <strong>berria</strong>k,<br />
hala nola Ikasleen Eskubide<br />
eta Betebeharren Araudia eta<br />
Jaurlaritzaren hiru eleko eredua.<br />
1. Ele anitzeko ereduak<br />
Hego Euskal Herrian euskara,<br />
gaztelania eta ingelesa uztartzen<br />
dituzten ereduak hamaika dira.<br />
Jaurlaritzak ikasturte honetan<br />
abian jarriko duen hiru eleko eredua<br />
da berriena. Era esperimentalean<br />
izan arren, Araba, Bizkai<br />
eta Gipuzkoako 40 ikastetxetan<br />
ezarriko dute eredu berri hori.<br />
Orain arteko ereduak ordezkatu<br />
nahi ditu Jaurlaritzak eredu <strong>berria</strong>ren<br />
bitartez. Hori egitea bideragarri<br />
den aztertzeko, hiru urtez<br />
pilatutako esperientzia baliatuko<br />
du.<br />
Hiru eleko ereduak gaztelania,<br />
euskara eta ingelesa izango ditu<br />
ardatz. «Euskara, gaztelania eta<br />
ingelesak irakasgai izaten jarraituko<br />
dute, baina beste irakasgai<br />
batzuk hizkuntza horietan emango<br />
dira», azaldu du Zelaak. Eredu<br />
hori, oraingoz, LH Lanbide Heziketan<br />
eta DBH Derrigorrezko Bigarren<br />
Hezkuntzan soilik eskainiko<br />
da.<br />
Imanol Igeregi Euskal Herriko<br />
Ikastolen Elkarteko zuzendariak<br />
azaldu du ikastolek urteak daramatzatela<br />
eleaniztasuna sustatzen.<br />
«Aspaldidanik, hizkuntza<br />
ofizialetan maila bertsua lortu<br />
dute gure ikasleek, eta hirugarren<br />
hizkuntzan oinarri ona erdiesten<br />
dute», nabarmendu du.<br />
Eta ikastolek orain arteko bideari<br />
jarraituko diotela jakinarazi du.<br />
Iparraldeko ikastolen egoera<br />
bestelakoa da. Hur Gorostiaga Seaskako<br />
zuzendariak esan duenez,<br />
euren xederik nagusiena Iparraldean<br />
euskararen egoera egonkortzea<br />
da. Gainera, ikasleek frantses<br />
maila «ona» izan behar dutela<br />
adierazi du, «azterketa ofizialak<br />
frantsesez egitera behartuta daudelako».<br />
Beraz, eleaniztasunaren<br />
bidea jorratzeko asmoa izan<br />
arren, aurreragoko utzia dutela<br />
aitortu du.<br />
Nafarroan, bestalde, D eredua<br />
eskaintzen duten zentroek urteak<br />
daramatzate eleaniztasuna<br />
lantzen. Hala ere, eleaniztasuna<br />
«sustatzeko» asmoz, Gobernuak<br />
ingelesezko TIL eredua jarri zuen<br />
abian 2008an. Nestor Sala<strong>berria</strong>ren<br />
irudiko, ordea, «TIL eredua<br />
gobernuak euskarazko hezkuntzaren<br />
aurka egindako beste egitasmo<br />
bat besterik ez da».<br />
2. ‘Euskal Herria’<br />
Patxi Lopez Eusko Jaurlaritzako<br />
lehendakariak behin baino<br />
gehiagotan esana du gizarte elebidun<br />
baten alde lan egingo<br />
duela, «baina modu orekatuan».<br />
Hala, Lopezek bere ildoei jarraiki,<br />
Araba, Bizkai eta Gipuzkoako<br />
hezkuntza politikan aldaketa<br />
Azkaineko ikastolako haurrak, irakaslearekin; herenegun hasi zuten eskola<br />
nabarmenak egin ditu. Izan ere,<br />
Oinarrizko Hezkuntza Curriculumaren<br />
Dekretu <strong>berria</strong> onartu<br />
zuen. Horren arabera, euskara ez<br />
da irakas hizkuntza nagusia izango;<br />
gaztelaniarekin parekatu da<br />
euskara. Horrez gain, Euskal<br />
Herria terminoa «hizkuntza eta<br />
kultura kontzeptu» gisa aurkeztuko<br />
dute.<br />
Horren harira, Igeregik argi<br />
utzi du ikastolek orain arte Euskal<br />
Herria terminoari eman dioten<br />
adiera ematen jarraituko dutela.<br />
«Guretzat Euskal Herria hitza<br />
kultur adieratik haratago doa,<br />
eta premisa hori mantenduko<br />
dugu», adierazi du. Gainera, ukatu<br />
egin du ikastolek «ideologizatu»<br />
egiten dutela: «Hemen ideologizatu<br />
beste batzuek egiten<br />
dute».<br />
Zelaak azaldu duenez, liburuak<br />
curriculum berrira moldatzeko<br />
ez dute behar adina denborarik<br />
izan argitaletxeek: «Ziur naiz<br />
egingo dutela».<br />
Nafarroan ere, testu liburuen<br />
harira izan da nahikoa zalaparta.<br />
Nafarroako Gobernuak Euskal<br />
Herria kontzeptua baliatzen zuten<br />
testu liburuei diru laguntza<br />
kendu die. Hezkuntza Departamenduaren<br />
hitzetan, «Nafarroaren<br />
izaera ezberdindua urratzen<br />
ez duten testu liburuek ez dute laguntzarik<br />
jasoko». DBHko giza<br />
zientzietako zenbait libururen argitaletxeek<br />
helegitea aurkeztu<br />
dute ebazpen horren aurka.<br />
3. Bizikidetzaz<br />
Hego Euskal Herrian, bide ezberdinen<br />
bitartez bada ere, bizikidetza<br />
sustatzeko asmoz, hainbat<br />
plan eta egitasmo jarriko dituzte<br />
martxan ikasturte honetan.<br />
Oraindik nola jakin gabe, duela<br />
zenbait hilabete horrenbeste kri-
Patxi Lopezi bakerako urratsak egiteko<br />
9›› eskatuz hasi du ikasturtea Aralarrek<br />
2010ko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 3<br />
Portugalgo umezurtzen etxe bat itxi eta sei<br />
15›› lagun zigortu dituzte, haurrez abusatzeagatik<br />
Hezkuntza DIkasturte <strong>berria</strong><br />
IAk dio euskara desagertzea<br />
duela xede hiru eleko ereduak<br />
Eusko Jaurlaritzak sustatu duen hiru eleko<br />
ereduak euskara desagerrarazteko<br />
xedea duela salatu du IA Ikasle Abertzaleak<br />
taldeak. Isabel Zelaa Hezkuntza<br />
sailburua «Euskal Herriaren kontrako<br />
hezkuntza politika» garatzen ari dela<br />
uste du, eta ohartarazi du ereduak ez dituela<br />
belaunaldi <strong>berria</strong>k euskaldunduko.<br />
2.000<br />
pNUPeko ikasle <strong>berria</strong>k. Atzo hasi zuten<br />
ikasturtea NUP Nafarroako Unibertsitate<br />
Publikoko lehen graduko ikasleek.<br />
Guztira 2.000 ikasle berri hasi dira<br />
aurten NUPen ikasten. Atzo harrera egin<br />
zieten ikasle berriei; gainontzekoek astelehenean<br />
hasiko dute ikasturtea.<br />
Bakerako hezkuntza plana<br />
egiteko era kritikatu du EAJk<br />
Irakasleek prentsaren bidez izan dute<br />
Eusko Jaurlaritzaren bakerako hezkuntza<br />
planaren berri; hala salatu du EAJk.<br />
Jaurlaritzak «gardentasunik gabe» jokatu<br />
duela salatu dute jeltzaleek, eta<br />
bakerako hezkuntzari buruzko material<br />
didaktikoan zer aldaketa egingo dituen<br />
argitzeko eskatu diote.<br />
‘‘<br />
Bakerako Plana urrats<br />
garrantzitsua izango da<br />
ETAren terrorismoarekin<br />
amaitzeko»<br />
PATXI LOPEZ<br />
Eusko Jaurlaritzako lehendakaria<br />
Ikastolak ‘Falloux<br />
legetik’ salbuestea<br />
galdegin du Seaskak<br />
sartzea Ipar Euskal Herrian. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS<br />
tika eragin zuen Bizikidetza Demokratikorako<br />
eta Indarkeriaren<br />
Deslegitimaziorako Plana jarriko<br />
dute abian. Belen Arrondo EILAS<br />
sindikatuko kideak argi utzi du<br />
ikastetxeetan urteak daramatzatela<br />
bakegintza eta bizikidetzaren<br />
arloan lanean. Hala ere, badirudi<br />
Hezkuntza Sailak egitasmoa<br />
abian jartzeko arazoak izango dituela,<br />
oraindik ikastetxeek ez dutelako<br />
Bakerako Planaren inguruko<br />
materialik jaso.<br />
4. Ikasleen araudia<br />
Nafarroako Gobernuak, duela<br />
pare bat aste, Ikasleen Eskubide<br />
eta Betebeharren inguruko dekretua<br />
onartu zuen. Horren bitartez,<br />
Nafarroako ikastetxeetan gatazka<br />
egoerak nola ebatzi azaltzen<br />
duen protokoloa eratu du<br />
Hezkuntza Departamentuak,<br />
besteak beste irakasleei autoritate<br />
handiagoa emanez. Nestor Sala<strong>berria</strong>k<br />
uste du, irakasleei ez<br />
zaiela autoritatea eman behar,<br />
autoritatea irabazi egiten dela.<br />
Araudi horretan ikasleek Espainiako<br />
Konstituzioa errespetatu<br />
behar dutela jasotzen da. «Jakina<br />
da ikasle guztiak ez daudela inposatutako<br />
Konstituzioa errespetatzearen<br />
alde», azaldu du Sala<strong>berria</strong>k.<br />
Araudi hori ikasleak «ideologizatzeko»<br />
beste bide bat dela<br />
irizten dio.<br />
5. Eskola kartarik gabe<br />
Frantziak egin duen irakasle postuen<br />
murrizketa izan da aurtengo<br />
berri nagusia hezkuntza arloan.<br />
Orotara 16.000 lanpostu kendu<br />
ditu, eta horrek eragin zuzena<br />
ukan du ikasgeletako kopuruetan.<br />
Azken urteotako joera indartu<br />
baino ez du egin Frantziako<br />
Gobernuak. Sindikatuek hezkuntza<br />
publikoa desegin eta pribatua<br />
indartu nahi izana leporatu diote<br />
Frantziako Gobernuari. Irakasleen<br />
prekarietatea ere salatzen<br />
dute. Orain artean irakasleek<br />
urte beteko formakuntza zuten<br />
irakasle laguntzaile gisa talde bat<br />
hartu aitzin. Azken erreformaren<br />
ondorioz, prestaketarik gabe ekin<br />
behar diote irakaskuntzari. Ez da<br />
bigarren mailak jasan duen aldaketa<br />
bakarra. Izan ere, Frantziako<br />
Gobernuak lizeoetako erreformari<br />
ekin nahi dio aurten.<br />
Bertzalde, eskola karta kendu<br />
zuen Gobernuak, eta, horren ondorioz,<br />
hainbat eskolatan arazoak<br />
sortzen ari dira. Ipar Baionan,<br />
adibidez, eskolek ikasle kopuru<br />
apaltze handia jasan dute. Auzo<br />
txiroenetako eskolek ospe txarra<br />
daukate, eta, haurren etorkizuna<br />
bermatze aldera, hainbat gurasok<br />
nahiago dute haurra auzo<br />
aberatsagoetan eskolatzea.<br />
Erakunde publikoek<br />
Seaskari laguntzeko<br />
dituzten trabak ezabatu<br />
eta baliabideak egokiak<br />
emateko eskatu du<br />
Aitor Renteria Baiona<br />
Murgiltze ereduaren garapen orekatua<br />
bermatu ahal izateko behar<br />
diren baliabideak eskaini behar<br />
direla nabarmendu du Seaskak.<br />
Izan ere, Seaskak hiru traba<br />
nagusi ditu gaur egun ikastolen<br />
garapena bermatu ahal izateko,<br />
batetik irakasle postuen esleipena,<br />
bigarrenik laguntzaile postuen<br />
ordainketa eta eraikuntzen<br />
arloa. Azken honi dagokionez,<br />
Eusko Jaurlaritzak laguntza<br />
emanen diola egin dio zin Seaskari,<br />
baina orain artean euro bakarra<br />
ere ez duela jaso adierazi du<br />
Seaskak. Frantziako legediak, aldiz,<br />
ez die botere publikoei baimentzen<br />
eraikuntzetarako dirua<br />
ematea elkarte pribatuei. Hori da<br />
Falloux legearen ondorioa.<br />
Frantziako legediaren «hipokresia»<br />
salatu du Seaskak. Batetik,<br />
Falloux legearen agindua<br />
dago, eta, bertzetik, euskara sustatu<br />
nahi duela adierazten du.<br />
Frantziako ondaretzat ere hartu<br />
du euskara. Horretan oinarriturik,<br />
euskaldunak sortzen dituen<br />
eredua murgiltze eredua dela nabarmendu<br />
du Paxkal Indo Seaskako<br />
Lehendakariak. Seaskak<br />
erakunde publiko baten funtzioa<br />
betetzen duela azpimarratu du.<br />
«Horregatik, hipokresia baztertzeko<br />
eskatzen diogu Frantziako<br />
Gobernuari, Seaskak zerbitzu publikoaren<br />
izaera bikoitza duelako,<br />
euskaren transmisioa bermatzen,<br />
batetik, eta euskal ondarearen<br />
babesa bermatzen, bestetik».<br />
Lege mailan dagoen kontraesan<br />
hori argitzeko eskatu dio<br />
Frantziako Gobernuari. Beste<br />
alde batetik, erantzukizuna bere<br />
gain hartzeko eskatu die tokiko<br />
hautetsiei, auzapezei bereziki.<br />
Izan ere, Lekorneko ikastolaren<br />
kasuan bezala, eraikuntza publiko<br />
baten erabilpenari buruzko<br />
erabakia hartzeko eskumen osoa<br />
dauka Herriko Etxeak. Lekorneko<br />
Herriak eskola zaharra egokitu<br />
eta Seaskari alokatu dio, merke.<br />
Adibide hori segitzera deitu<br />
ditu hautetsiak.<br />
Trabak ugari<br />
Ibilmoldean ere Seaskak traba<br />
ugari ditu. Frantziako hezkuntzak<br />
irakasle postuak ordaintzen<br />
ditu. Iaz adostu zuten hitzarmenaren<br />
ondorioz, hiru postu gehiago<br />
eman dizkio Seaskari, baina ez<br />
da aski hazkundeari ihardesteko.<br />
Irakasle kopurua<br />
emen<strong>datu</strong> behar dela<br />
gogorazi die Frantziako<br />
Hezkundeari eta EEPri<br />
Herriko Etxe ugarik ez<br />
die laguntzarik ematen<br />
bertze herri bateko<br />
ikastolara doazenei<br />
Euskararen Erakunde Publikoari<br />
eta Frantziako Hezkundeari negoziaketei<br />
ekiteko eskatu die, irakasle<br />
kopurua beharretara egokitu<br />
behar dela adierazten baitu<br />
aipatu hitzarmenak.<br />
Herriko Etxeek, legez, diru laguntza<br />
eman behar diete eskolatzen<br />
diren haurrei. Alta, herri<br />
guztietan ez dago ikastolarik edo<br />
euskaraz ikasteko aukerarik.<br />
Haurrak bertze herri bateko ikastolara<br />
joan behar dira eta Herriko<br />
Etxeak ez die laguntzarik ematen.<br />
Jokabide hori baztertu, eta<br />
erantzukizunez aritzeko deia<br />
egin die hautetsiei arlo horretan<br />
ere. «Bada tartea legeak jartzen<br />
dituen trabak saihesteko».
4 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian › Iritzia<br />
Enpatia<br />
usko Jaurlaritzaren Bizikidetza Demokratiko<br />
eta Indarkeriaren Desle-<br />
E<br />
gitimaziorako Planaren barruan, besteak<br />
beste, «besteen sufrimenduarenganako<br />
eta biktimenganako enpatia»<br />
landuko omen dute ikastetxeetan.<br />
Kontu honek luzerako ematen du,<br />
eta luzerako ematea espero dut<br />
gainera, ez baita batere kontu hutsala.<br />
Biktimak zein diren ezartzea<br />
bera borrero lana da, batetik.<br />
Eta bestetik: irakatsi ote daiteke<br />
enpatia? Eta hala izatekotan,<br />
nola? Zerk sortzen<br />
du enpatia gugan?<br />
Bestearen lekuan jartzea<br />
ote da arazoari irtenbidea<br />
Jira<br />
Xabier Gantzarain<br />
emateko modurik onena? Batek ezin<br />
du bestearen lekuan jarri sekula; edo<br />
bai, badauka, baina norbere baitatik irten<br />
eta bestearen baitara sartzeko<br />
egindako jauzi hori, pelikula batean<br />
protagonistarekin identifikatzera garamatzan<br />
jauziaren parekoa da. Sufritu<br />
egingo dugu, negar egingo dugu, baina<br />
ez dugu sufritzen eta negar egiten hari<br />
gertatzen zaionagatik, geuri gerta dakigukeena<br />
dugu saminaren eta malkoen<br />
iturria. Geu halako egoera<br />
batean irudikatzeak sortzen du<br />
enpatia, eta hala, ez dugu ulertzen<br />
sekula bestea, bestea ispilu<br />
hutsa bilakatzen baita,<br />
geure (balizko) min guztien<br />
gordailu eta erakusle.<br />
Eta ahaztu zaigu honez<br />
gero zerk jarri duen ispilua<br />
gure aurrean.<br />
‘Pulque blues’<br />
amaulipas eskualdeko San Fernando<br />
herrian hirurogeita hamabi hilo-<br />
T<br />
tzekiko hiltegia atzeman dute mexikar<br />
poliziek eta itsas-soldaduek klandestinoen<br />
eta droga trafikatzaileen aurkako<br />
operazioaren karietara. Ekuadorreko hiritar<br />
salbatuak eman die alerta: meategi<br />
baten ondoko baserrian entzerratuak<br />
ziren eta Zeta taldeko paramilitarrak<br />
jazarri zitzaizkien,<br />
drogalari bilakatu nahi ez zutelako.<br />
Estatu batuarrak zainetan daude,<br />
Bushek Tijuanatik San Antoniorainoko<br />
frontera betonatuagatik,<br />
ehun milaka<br />
migrante pasatzen direlako<br />
gau oroz.<br />
Bira<br />
Itxaro Borda<br />
Hiltegian Hego eta Ertameriketako<br />
jende anitz omen dago, emazteak eta<br />
haurrak barne. Mexikoko Amnesty International<br />
erakundeko arduradunak<br />
erran du sarraski honen bidez argi geratzen<br />
dela zein nolako zauriak pairatzen<br />
dituzten trek north horretan galtzen diren<br />
desherritu ekonomiko eta klimatiko<br />
berriek, erailketak, bahiketak eta bortxaketak,<br />
besterik ez aipatzeko. Gurutze<br />
zuri ugari bada oraindik ahalkearen<br />
horma hiperzelatatuetan<br />
pausatzeko.<br />
Errealitatea askorentzat Arturo<br />
Ripsteinen Un lugar sin límitefilmekoaren<br />
antzera garatzen<br />
da: gosea,zekenkeria,biolentzia,lurraren<br />
eta bihotzen<br />
idortea,desjabetza.<br />
Gutxien benefizioak.<br />
Gehienen malefizioak.<br />
Zuzendaria:<br />
Martxelo Otamendi<br />
Zuzendariordea:<br />
Xabin Makazaga<br />
Edizio arduraduna:<br />
Lurdes Huizi<br />
Argitaratzailea:<br />
Euskal Editorea SM<br />
Publizitatea: Iragarri SM<br />
Lege gordailua:<br />
SS-0662/03<br />
Batzorde parekidea:<br />
0712I84059<br />
Egoitza nagusia:<br />
Martin Ugalde kultur parkea.<br />
Gudarien Etorbidea, z/g.<br />
20140 Andoain.<br />
Telefonoa:<br />
(0034) 943-30 40 30<br />
Faxa: (0034) 943-30 09 43<br />
Webgunea:<br />
www.<strong>berria</strong>.info<br />
Posta elektronikoa:<br />
<strong>berria</strong>@<strong>berria</strong>.info<br />
Publizitatea:<br />
publi@iragarri.net<br />
Harpidetza saila:<br />
(0034) 943 - 30 43 45<br />
Date: 04/09/2010<br />
Exemplaire: 2.237<br />
Editeur: Euskal Editorea s.l.<br />
Directeur de publication:<br />
Martxelo Otamendi<br />
Comission paritaire:<br />
0712I84059<br />
Delegation Labourd:<br />
Lisses 3, 64100-Baiona.<br />
Tel.: (0033) 559256220.<br />
Fax: (0033) 559254303.<br />
E-mail: lapurdi@<strong>berria</strong>.info<br />
ORDEZKARITZAK<br />
Araba: Bizenta Mogel, 6.<br />
Posta kodea: 01008<br />
Gasteiz. Telefonoa:<br />
945-15 04 52. Erredakzioko<br />
faxa: 945-14 83 07.<br />
Posta elektronikoa:<br />
araba @<strong>berria</strong>.info.<br />
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,<br />
3. C. Posta kodea: 48001<br />
Bilbo. Telefonoa:<br />
94-435 26 00. Erredakzioko<br />
faxa: 94-423 49 75.<br />
Posta elektronikoa:<br />
bizkaia@<strong>berria</strong>.info.<br />
Lapurdi: Lisses, 3. Posta<br />
kodea: 64100 Baiona.<br />
Telefonoa: 559-25 62 20.<br />
Faxa: 559-25 43 03.<br />
Posta elektronikoa:<br />
lapurdi @<strong>berria</strong>.info.<br />
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa,<br />
45, 13. Posta kodea:<br />
31011 Iruñea. Telefonoa:<br />
948-36 66 22.<br />
Publizitatea: 948-36 66 23.<br />
Posta elektronikoa:<br />
nafarroa@<strong>berria</strong>.info.<br />
<strong>berria</strong><br />
Juan Palomoren<br />
demokrazia<br />
Josu Iraeta<br />
Idazlea<br />
Giro politikoa berotzen<br />
hasia da eta<br />
badirudi ez dakit<br />
zenbat gauza aldatzeko<br />
zorian bizi garela.<br />
Beharbada ez kalte egitekotan,<br />
baina uste dut agian sobera<br />
arin eta azaletik ez ote garen egoeraren<br />
aldaketa «sumatzen» ari. Horretarako<br />
—eta gauzak okertzen<br />
lagundu baino lehen— non, nola<br />
eta norekin bizi garen ezin dugu<br />
baztertu. Espainian egun indarrean<br />
dagoen sistemak zazpiehun preso<br />
politiko baino gehiago ditu. Beraz,<br />
zerbait izatekotan, demokrazia<br />
ez da. Eta horrek dena<br />
baldintzatzen du. Hori da aurrez<br />
aurre duguna, eta saihestezina da.<br />
Nik ikusten dudana da demokraziaren<br />
kontzeptua bera manipulatua<br />
dagoela hasieratik. Gauzak<br />
argi esatekotan, frankismoaren oinorde<br />
zuzenak ziren —eta diren—<br />
batzuek, hainbat proiektu kanpoan<br />
utzirik, osatzen dute joko bat,<br />
espazio eta araudi batekin; zuretzat,<br />
niretzat eta beste batzuentzat.<br />
Gero esaten dute; zatozte, joka ezazue<br />
gurekin «gure» jokoa. Baina jokoak<br />
jokoaren definizioarekin hasi<br />
beharra zeukan, demokrazia izatekotan.<br />
Eta ez da horrela izan.<br />
Egunero entzuten ditugu —gero<br />
eta maizago— demokraten esatariak<br />
beren ebanjelioa oihukatzen;<br />
hau ez da onartzen, hura ezin dezakezu<br />
esan, beste hura debekatuta<br />
dago, gure zigorra demokraziaren<br />
babesle da. Eta kito, ez dago besterik.<br />
Hori ez da demokrazia eta horiek<br />
ez dira demokratak. Demokraziak<br />
egin behar duen lehenengo<br />
gauza demokrazia posible egitea<br />
da. Eta nork esango dit niri urrats<br />
berdinekin egiten dela posible demokrazia<br />
hemen eta Las Alpujarras-en?<br />
Hemen gertatu dena da jende<br />
batzuek pentsatu zutela demokrazia<br />
ere, diktaduraren pare, kolpe<br />
batekin instalatu eta konponduta<br />
geratzen dela. Baina oker daude,<br />
diktadura bai, baina demokrazia<br />
ez.<br />
Hain jantziak omen diren pertsonek<br />
jakin beharko lukete, ba,<br />
konstituzioarekin hasi besterik ez<br />
dela egiten demokrazia bat. Beraz,<br />
beste hasiera bat bilatu behar<br />
dugu. Hemen gertatzen denak<br />
antz gutxi baitauka demokraziarekin.<br />
Beste gauza bat da sistema honekin<br />
agintzen eta gizentzen ari direnek<br />
ezer aldatzea nahi ez izatea.<br />
Dena dela, sistema honen benetako<br />
koska beste bat da; negoziazioa.<br />
Euskal Herrian, sistema honi<br />
planteatzen zaion arazo gogorrena<br />
negoziazioa da, eta hori behar-beharrezkoa<br />
da. Baina ez ETAren<br />
arazoa konpontzeko, demokraziaren<br />
arazoa konpontzeko baizik.<br />
Hori da garbi eta ozen esan beharrekoa.<br />
Hori baita la madre del cordero.<br />
Arrazoia garbia da; demokrazia<br />
oinarritu eta justifikatzeko, guztien<br />
jokorako espazioa eta arauak<br />
behar dira. Beraz, denak onartu<br />
ahal izateko, negoziazioa beharrezkoa<br />
da.<br />
Nik hemen planteatzen dudan<br />
arrazoi sortak badakit nolako<br />
erantzuna duen: «Gehiengoaren<br />
kontra gutxiengo batek xantaia<br />
egiten duela». Bale, hori da esaten<br />
dutena, baina horrek ere baditu<br />
bere erantzunak. Erantzuna: xantaiarik<br />
ez dago, hemen oraindik ez<br />
dagoelako egoera demokratikorik.<br />
Gauza da batzuk eta besteak<br />
arau minimo batzuk onartzeko<br />
prest dauden edo ez. Orduan ikusiko<br />
da zenbateraino batzuek eta<br />
besteek, oinarri minimo horiek definitzeko<br />
beren jarreretan eta<br />
Euskal Herrian,<br />
sistema honi<br />
planteatzen zaion<br />
arazo gogorrena<br />
negoziazioa da, eta hori<br />
behar-beharrezkoa da.<br />
Baina ez ETAren arazoa<br />
konpontzeko,<br />
demokraziaren arazoa<br />
konpontzeko baizik<br />
proiektuetan, amore eman lezaketen<br />
ala ez.<br />
Gauza hauek oso zailak izaten<br />
dira eta beraiek —negoziazioaren<br />
partaideek— jakin beharko dute<br />
soluzioa asmatzen.<br />
Madrilera begira, oraingoz dagoen<br />
sozialismo bakarra eta bide posible<br />
bakarra, badirudi hori dela.<br />
Bere alderdi negatibo askorekin,<br />
jakina. Baina alderdi negatiboek<br />
ikaratzen duten borrokalari abertzaleak<br />
egin behar duena da lehenbailehen<br />
jubilatu.<br />
Alderdi negatibo gabeko errealitate<br />
politiko-sozialik ez dira imajinatu<br />
ere egin behar. Horiek liburuetan<br />
bakarrik ikusten dira. Beraz,<br />
ez da komeni, ideala eta<br />
posiblea ez dira identifikatu behar<br />
inoiz egoera politikoaren analisian.<br />
Eta hori behin baino gehiagotan<br />
gertatzen da. Utopiak gau beltza<br />
argitzeko balio du, baina ez helburuen<br />
kapitulu bihurtzeko.<br />
Horregatik, demokrazia —nire<br />
ustez behintzat— eginkizun bat da<br />
eta ez errealitate bat. Beste edozein<br />
erregimen bezala, demokrazia<br />
tresna bat da, ez helburu bat.<br />
Eta guk, euskaldunok, daukagun<br />
nortasun eta historiarekin, helburu<br />
eta eginbehar espezifiko batzuk<br />
dauzkagu. Horietarako egokitasuna<br />
da demokraziaren justifikazioa.<br />
Eta xantaiari berriro helduz,<br />
xantaia bakarra hau: han egokia<br />
dena eta hemen desegokia, Euskal<br />
Herriari inposatu nahi izatea. Hori<br />
bai xantaia.<br />
Lerroburuan nioen bezala, jakina<br />
da esaldi osoak zer nabarmentzen<br />
duen —espainiar demokraziaren<br />
antzera—, «norberak egindako<br />
eltzea, norberak jan», andaluziar<br />
bandolero famatua goraipatuz.<br />
Kordobako lurraldeetan sortutakoa,<br />
Fuente las Lanchas-ekoa<br />
omen Juan Palomo, nahiz berez<br />
Diego Padilla izan.<br />
Esaldiari lepotik helduz, errealitatetik<br />
urrun, hainbeste elezahar<br />
bezala, Juan Palomo beste mito<br />
bat besterik ez da.<br />
Mitoak aipatuz, Espainia eta<br />
bere batasun sakratua benetako<br />
mitoa izanik, beraien demokrazia<br />
zer esanik ez.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 5<br />
Iritzia ‹ Harian<br />
b<br />
Hizpideak<br />
Serio<br />
Koldo Aldabe<br />
kaldabe@<strong>berria</strong>.info<br />
garo da abuztua. Lasaitasun eta<br />
I normaltasunez. Sartu gara irailean<br />
eta amaitu da kale erasoez hitz egiteko<br />
garaia, kaleetan zaborrontziek kiskaltzen<br />
dirauten arren, baita atez ateko<br />
bilketakoek ere.<br />
Su-etenaz hitz egiteko ordua iritsi da.<br />
Su-etenaz, ETArenaz. Ez bat, ez bi, denak<br />
hasi dira ETAk ezarriko ei duen meniaz.<br />
Eta hedabideak ere ari dira horretaz<br />
mintzatzen, batzuk adierazpen bila<br />
bainoago filtrazioen peskizan. Eta izan<br />
dira filtrazioak, izan direnez.<br />
Nazioarteko talde batek ikuskatuko<br />
lukeen su-etenaz, nahikoa izango den<br />
edo ez; prozesu bat hasteko abiapuntutzat<br />
hartzeko bide emango duen edo<br />
ez. Jarrerak agertzen hasi dira handik<br />
eta hemendik. Berrikuntza gutxiko jarrerak<br />
askorenak; gerora aldatzeko<br />
malgutasun gutxi erakusten dutenak.<br />
Gai serioa, bai, eta seriotasunez eta<br />
erantzukizunez jokatzeko ordua litzateke.<br />
Hitz beste<br />
Anjel Lertxundi<br />
Arrotzarena<br />
aungoikoak oso toki eskasa izan du azken urte luzeetako<br />
euskal literaturan. Bat-batean, gure nobeletatik eta,<br />
J<br />
zailagoa dena, poesia liburuetatik desagertu zen. Berak<br />
Adan eta Eba paradisutik bota zituen bezala bota genuen<br />
guk bera gure lorategi partikularretik. Ez zegoen, eta gure<br />
liburuek erakusten dutena egia bada, ez dugu haren falta<br />
sumatzen, ez dugun haren beharrik. Joxe Arregik, eliz gizon<br />
gehienek ez bezala eginez, buru eta aurre egin zion<br />
(berarentzat garratza imajinatzen dudan) egoera horri,<br />
eta hausnarrean hasi zen. Galdezka. Ulertu nahian.<br />
Gure paradisutik kanpo segitzen du goi-goikoak; ez da<br />
pertsonaia, ez da hausnar poetikoen ez arnas ez ardatz,<br />
baina Joxe Arregik traszendentziaren auzia ekarri du apalapal,<br />
arrotz sarkin baten moduan ia, gure lorategitxora,<br />
Hemen aldizkariarekin, sekularizazioa ulertu nahi duten<br />
liburuekin…<br />
Bere kezka horiek ez dira oso nireak, baina bai esker ona.<br />
r Adur<br />
Zementitisak jota:<br />
j, k, l, m, n…<br />
Joan Mari Irigoien<br />
Idazlea<br />
Aitortzen dut<br />
munduko boteretsuek<br />
errezeloa<br />
eta mesfidantza<br />
eragiten didatela.<br />
Baita mina ere, hainbatetan<br />
eta hainbatetan. Odon Elorza ez<br />
da munduko boteretsu bat: ez<br />
da Obama, ez da Sarkozy… Baina,<br />
txikian bada ere, gure inguruko<br />
boteretsuetako bat da.<br />
Ni gizon bakartia naiz, eta ez<br />
zait inorekin sartzea gustatzen,<br />
baina batzuetan ezinezkoa zait.<br />
Izan ere, askotan hartzen dut<br />
Altzatik Donostiarako autobusa,<br />
eta Herreratik igaro eta plaza<br />
han behean ikusten dudanean,<br />
bihotza oinetaraino erortzen<br />
zait, halako eran, non mina<br />
pilatuz joan baitzait egunez<br />
egun, egoera jasanezin egin zaidan<br />
arte. Eta orduan, lehertu<br />
zait pazientzia, eta lehertu zait<br />
hitza ordenagailuan… Eta hasi<br />
naiz idazten, eta hona hemen<br />
nire ezinegonaren fruitua.<br />
Guk uste genuen urbanismoastakeriak<br />
Francoren garaiko<br />
kontuak zirela, baina ez. Hortxe<br />
dago «Auditz-Akular» proiektua,<br />
gaurko alkatearen ametsa,<br />
telebistan behin entzun nionez.<br />
Altzatarrok, baina, aspaldidanik<br />
gaude zementu-dieta batek<br />
itota: jakin ere ez dakit nola ez<br />
garen hil, lauhazkako eta ezinbesteko<br />
idorreria batek jota…<br />
Auditz-Akular, beraz, zementuterrorismoa<br />
da niretzat. Hiru<br />
mila etxebizitza baino gehiago,<br />
gure gaurko berdeguneetan! Faraonkeria<br />
hutsa! Baina erotuta<br />
al gaude? Hori bai, beren izarproiektua<br />
saltzeko hitz magikoak<br />
baliatzen dituzte: «Babes ofizialeko<br />
etxeak». Gaurko ezker<br />
light honek hori baitu ona:<br />
apaingarriak asmatzen eta hitz<br />
hanpatuak erabiltzen sekulako<br />
abilezia duela, gero balizko erosleak<br />
zozketa batera kondenatuko<br />
baditu ere. Nola konforma<br />
daiteke ezkerreko partidu bat<br />
zozketa batekin? Harro daude<br />
gainera. Ez dut ulertzen. Altzan<br />
sekulakoak egin zituzten (etxe,<br />
dorre eta eraikin negargarriak;<br />
San Markoko zabortegia, Errenterian<br />
egon arren altzatarrok<br />
ere hatsez eta kiratsez kutsatu<br />
gaituena, auskalo noizdanik;<br />
autopista…), eta kokoteraino<br />
gaude. Egin dezatela Auditz-<br />
Akularren parke bat, Ametzagañan<br />
egin duten bezalakoa<br />
(ongi egina dagoena ongi dago,<br />
eta zorionak, alde horretatik,<br />
udalari: bakoitzari berea), altzatar<br />
askok pentsa ez dezagun<br />
Ametzagañakoa aurpegia garbitzeko<br />
amarru bat izan dela, eskuak<br />
(eta zangoak, eta birikak,<br />
eta gorputz-atal guztiak…) faraonkeria<br />
horretan zikintzeko.<br />
Badakit zer esango didaten:<br />
beren egiteko guztiak «demokratikoki»<br />
egin dituztela: horra<br />
hor beste hitz magiko bat, guztia<br />
zuritzen duena, baina hondamen<br />
ekologikoak ezin zuritu<br />
daitezke, ezta hitz sasisakratu<br />
Auditz-Akular,<br />
beraz, zementu<br />
terrorismoa da<br />
niretzat. Hiru mila<br />
etxebizitza baino<br />
gehiago, gure gaurko<br />
berdeguneetan!<br />
Faraonkeria hutsa!<br />
Baina erotuta<br />
al gaude?<br />
horrekin ere… Ez al dira, bada,<br />
gure baserriak eta zuhaitzak eta<br />
geratzen zaizkigun berdeguneak,<br />
besteak beste, altzatar guztion<br />
patrimonio? Horietako<br />
asko eta asko, ordea, iraganeko<br />
kontuak izango dira aurki.<br />
Partiduak ez dira gizartea.<br />
Eta demokratikoagoa iruditzen<br />
zait, partiduek hitzartu edo negozia<br />
dezaketenetik harat (iruzurrak<br />
bultzatuta behin baino<br />
gehiagotan, derradan hori ere),<br />
herritarrei iritzia eskatzea, edo<br />
erreferendumak egitea, konfrontazio<br />
dialektiko larriak daudenean<br />
zer esanik ez.<br />
Gainera, ez naiz fidatzen. Lehen<br />
ere, laurogei bat metroko<br />
bidea egiteko ehun urte baino<br />
gehiagoko dozena bat zuhaitz<br />
lerden bota zituzten. Azkenekoa,<br />
berriz, Herrerako San Luis<br />
plazan gertatu da, ea puntu<br />
honi ere ekiten diodan behingoz…<br />
Lehendik ere plazaren gainean<br />
errepide berri bat egin zuten,<br />
Herrerako jende askoren oposizioarekin,<br />
eta orain plazan bertan<br />
egin dute deskalabroa. Izan<br />
ere, errepidea egin ondoren, aukera<br />
bikaina zuen Donostiako<br />
udalak herreratarrei behar bezalako<br />
plaza eta arnasleku bat<br />
eskaintzeko. Baina ezta hori<br />
ere…!, alkateak onartu egin baitu<br />
bertan beste etxe zatar bat<br />
egitea —nik bakarrik dakit nola<br />
astindu eta lausotu dituen etxetzar<br />
horrek nire ikusmen-sentiberatasunak,<br />
solairuz solairu<br />
gora egiten zuen bitartean…!—,<br />
plazaren zabalera murriztuz.<br />
Herrerako bizilagunek asko sufritu<br />
dute, bai, baina are gehiago<br />
sufritu beharko dute, zokoan<br />
bizi ez ezik, are gehiago zokoratu<br />
baititu Odonen eta gobernuan<br />
dagoen taldearen erabakiak.<br />
Hauek, baina, gauza inportanteagoak<br />
dituzte, antza, Donostia<br />
2016ko Europako kultur<br />
hiriburu bihurtu nahi baitute.<br />
Donostian, izan ere, su-festak dituzte<br />
kulturaren gailur, itxura<br />
hutsa.<br />
Hamaika ikusteko jaio ginen,<br />
zinez…!
6 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian › Iritzia<br />
Iraganeko<br />
mamuak<br />
u<br />
Zuzendariari<br />
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dute 2.500 karaktere —espazioak barne— baino luzeago izan<br />
behar, eta BERRIAk mozteko eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria adierazita:<br />
Berria, Martin Ugalde Kultur Parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak Internet bidez bidaltzeko: iritzia@<strong>berria</strong>.info.<br />
Larrepetit<br />
Garazi Goia<br />
Prentsan<br />
Blairren irudi<br />
kamaleoniko bat<br />
erakutsi dute,<br />
oportunista eta<br />
ezkertiar<br />
aurpegiko<br />
eskuindarra<br />
deitu diote<br />
, Hemeroteka<br />
Gogoa<br />
Karmele Jaio › Deia<br />
raganeko sekretuak kanporatzeko behar<br />
I obsesibo hori ospetsuak direnen (eta hain<br />
ospetsuak ez direnen) artean modan jarri<br />
den zerbait da; iraganeko eskandaluak eta<br />
trapu zahar guztiak aireratzen dituzte supermerkatuetako<br />
best seller bihurtuko diren liburuetan.<br />
Tony Blairren txanda iritsi da oraingoan,<br />
A Journey (bidaia) izenburuko bere memoir<br />
bat publikatu dute aste honetan. Baina,<br />
bigarren mailako ospetsu horiek ez bezala,<br />
motibazio ekonomikoa ez da izan Tony Blair<br />
hori egitera bultzatu duena; dirudienez, egile<br />
eskubideekin ateratako diru guztia ongintzarako<br />
erakunde baterako izango omen da eta.<br />
Gaur Londresko egunkari eta telebista kate<br />
guztietan albiste zaparrada eman eta gero, liburua<br />
goitik behera irakurri dudala iruditzen<br />
zait, Blairren bizitzari buruz <strong>datu</strong> asko (gehiegi<br />
akaso) dakizkidala pentsatzeraino.<br />
Liburuan Gordon Browni buruz egiten dituen<br />
kritika esplizituek, erdeinuzko komentarioek<br />
eta askotan errespetu gutxikoek atentzioa<br />
ematen dute. Azken hauteskundeetan<br />
laboristek galtzea merezi zutela eta Brown ez<br />
zela lider egokia garbi esaten du, eta beretarrei<br />
errua leporatzen die egintza politiko askotan.<br />
Prentsan Blairren irudi kamaleoniko bat<br />
erakutsi dute, oportunista eta ezkertiar aurpegiko<br />
eskuindarra deitu diote.<br />
Gordon Brownek katastrofikoki huts egin<br />
zuela kontuan hartuz, après moi, le deluge<br />
bat dirudi honek, ni ez nago hor jada, eta nire<br />
atzetik datorrena hor konpon!<br />
Laborista batzuk atera dira Brownen defentsan,eta<br />
esan dute alderdi politikoarentzat<br />
etorkizuna dela inporta duena.Baina kontua<br />
da,finean,memoria haiek inporta zaizkiola jendeari,iraganeko<br />
mamu denak egungo beldurren<br />
eta itxaropenen luzapen bat direlako,eta,<br />
kasu gehienetan,orain politikan ari direnek esan<br />
ezin dituzten gauzak adierazten dituztelako.<br />
Gogoak mugitzen gaitu.Gogoa eta borondatea ezinbesteko osagaiak dira<br />
edozein proiektu aurrera ateratzeko,edozein helburu betetzeko.Borondatea<br />
indarra da,eta borondatea edukiz gero,erraza da edozer egiteko baliabideak<br />
aurkitzea.Albert Einsteinen esaldia da: «Baporea,elektrizitatea eta energia<br />
atomikoa baino boteretsuagoa den indar eragile bat dago: borondatea».<br />
Baina ezin ukatu,urteak aurrera doazen heinean,esperientziak pilatzen goazen<br />
heinean,erraza dela egun batean gauzak egiteko geneukan gogo bizia<br />
eta borondatea galtzen joatea eta eszeptizismoaren mamuak erasotzea.<br />
Hor dago gure arimen zahartzea ekiditeko giltzetako bat.<br />
Umetan eta gazte garaian izan genuen gauzak egiteko gogoa mantenduz,<br />
bizirik sentitu gaitezke.Baina gogoaren indarra galduta,gure gorputzaren<br />
makina ere gelditu egiten da [...].<br />
Ezagutu ditut begien distiran oraindik gazte direla erakutsi didaten hirurogei<br />
urtetik gorako gizon eta emakumeak eta ezagutu ditut,halaber,zaharrak<br />
diren hogei urte inguruko gazteak,ezer egiteko gogorik ez dutenak[...].Gazteagoa<br />
da Tai Chi edo gimnasia ikastarora gogo biziz apuntatu den hirurogei urteko<br />
emakumea,bere estreinako lanpostuan ilusiorik gabe hasi den gaztea<br />
baino.<br />
Ilusioa,gogoa eta borondatea edozein gatazka edo arazo konpontzeko giltzak<br />
ere badira.Berdin bikote baten arazoak,berdin herri batek bizi duen gatazka<br />
politikoa edo krisi ekonomikoa.Edozer arazo konpontzeko baliabideak<br />
beharrezkoak dira,baina borondatea duenak beti aurkituko ditu errazago borondaterik<br />
gabeko batek baino.Gogoa da gure motorra.Izan daitezke gasolinazkoa<br />
edo diesela,zaldi-potentzia handikoa ala txikikoa,baina argi dago<br />
gogorik gabe aurrera egitea ezinezko egiten zaigula.<br />
Alardea berritu<br />
Gaur egungo gizartean, edozein politikok<br />
bere egin nahi izaten du berrikuntzaren bandera<br />
eta lau haizetara astindu; baina errealitatea<br />
besterik da, eta eguneroko politikaren<br />
bereizgarri nagusia guztiz bestelakoa da:<br />
metatutako edo aurretik jasotako boterearen<br />
kudeaketari denbora asko eskaintzen<br />
zaio eta oso gutxi gizarteari benetan axola<br />
zaizkion arazoak berrikuntza bitartez konpontzeari.<br />
«Berritzaile izatea da arazoak aurkitu,<br />
izen<strong>datu</strong> eta haiei aurre egiteko gaitasuna;<br />
kontserbadore izatea, berriz, segurtasun eztabaidaezina<br />
da, zailtasunak ezkutatu eta<br />
norbere zalantzak disimulatzen dituena»<br />
(Daniel Innerarity, La transformación de la<br />
política, 2002, 14-15).<br />
Filosofiako doktore handi horren definiziotik<br />
abiatuta, ondoriozta dezakegu bai Aitor<br />
Kerejeta (Hondarribiko alkatea), bai Jose Antonio<br />
Santano (Irungo alkatea) bi alkate<br />
kontserbadore direla, tradizionalistak, diskriminazioaren<br />
auziari izkin egitea erabakitzen<br />
dutenak oraingo parametroetan alardeak<br />
egiteak bizikidetzan sortzen duen arazoaren<br />
aurrean, zertarako eta auzo lotsak ahalik eta<br />
gutxien bustitzeko eta bere irabazkinak kudeatzen<br />
jarraitzeko inolako berrikuntzarik<br />
egin gabe.<br />
Berritzaile izango lirateke, baldin eta galdetuko<br />
balute ea zergatik dauden, hamar<br />
urte baino gehiagoz geroztik, Alardean egoera<br />
berean parte hartu nahi duten gizon eta<br />
emakumeak, eta arazoari aurre egingo baliote<br />
Alardeak errealitate berrira egokitzeko.<br />
Alkate berritzaile izango lirateke, baldin eta<br />
arazoa konpontzeko lan egin eta lidergoa<br />
hartu izan balute, Alardeen historia bere osotasunean<br />
hartu eta jokoan zeuden elementuak<br />
ahal zen neurrian bateragarri eginez.<br />
Baina, horretarako, ikuspegi orokor bat behar<br />
da, edo, gutxienik, irudimena, eta erakutsi<br />
duten ikuspegi bakarra elektorala da, urte<br />
batean bai eta beste batean ere bai, behin<br />
eta berriro errepikatzen dena, agintaldiaren<br />
bukaeran kalkulu elektoralak ez diezaien<br />
huts egin.<br />
Arazoa konpontzen ez saiatzeak edo errudunak<br />
seinalatuz soilik konpondu nahi izateak<br />
(hau da, berdintasunezko alardearen<br />
aldeko gizon-emakumeak seinalatuz) itsukeriaz<br />
gain, ordezkatzen dituzten postuei<br />
zeinen gutxi eskaintzen dioten erakusten<br />
du.<br />
Udal politika egoki batek «hau edo hura»<br />
«hau eta hura» bihurtu beharko luke gutxienez,<br />
eta lagun/etsai dikotomia aspergarria<br />
elkarrizketa eta integrazioarekin ordezkatu.<br />
Udal politika egoki bat, herritarrok eskatu<br />
behar duguna, udal lidergoan oinarritutako<br />
udal politika da, ez gatazka konpontzeko,<br />
baizik eta bitartekari izateko elkar ulertzeko<br />
eta adostasuna lortzeko prozesu batean.<br />
T www.<strong>berria</strong>.info<br />
Honelaxe dio Gipuzkoako Foru Aldundiko<br />
Kiroletako eta Kanpo Ekintzetako Departamentuaren<br />
azken kanpainak: «Jaiak berdintasunezkoak<br />
dira, instituzioek berdintasunaren<br />
aldeko konpromisoa hartzen badute».<br />
Kanpaina hori Gipuzkoako udalerri<br />
guztietan egin da, Hondarribian eta Irunen<br />
izan ezik, bi alkateek uko egin baitiote Aldundiak<br />
bidalitako triptikoak herritarren artean<br />
banatzeari.<br />
Zer izen merezi du jokabide horrek?<br />
Garikoitz Lekuona Izeta. Jaizkibel konpainiako kidea.<br />
Kontuz ‘averchale’-ekin<br />
Gehienoi grazia egin zigun Espainiako Hizkuntza<br />
Akademiak zulo euskal hitza gaztelaniaren<br />
hiztegi nagusian barneratzeko erabakia<br />
hartu zuenean. Hizkuntzalarientzat ez<br />
zen sorpresa handia izan, erabat ohikoa baita<br />
hizkuntza batek beste baten hitzak mailegutzat<br />
hartu eta beretzeko jokaera. Kasu horretan,<br />
hiztun kopuru txikia duen hizkerak zabalkunde<br />
nabarmen handiagoa duenaren<br />
ondokoari eskaini zion hitza, besteak beste,<br />
hitz hori halako funtzioa betetzeko gizarte<br />
espainiarrean zabaldua zegoelako. Horretaraino<br />
normala, bitxikeria besterik ez.<br />
Askori, ordea, ez zaigu oharkabean pasatu<br />
hitz hartzaileek zulo-ri eman dioten adiera<br />
murriztailea. Alde batera utzi dute zulo<br />
hitzak euskaraz duen aberastasun lexikala<br />
eta hamaika esanahietarako makulu erabilgarritasuna:<br />
ume asko ama zulo dira, sorgin<br />
zulo deitzen zaio lamien kobazulo askori,<br />
untxiek habi zuloak egiten dituzte, gurpilak<br />
zulatu egiten dira, hildako txakurrak<br />
zuloan sartzen dira eta gure gorputzak<br />
zulo-hutsune anitz ditu: sudurzulo, ahoko<br />
zulo, belarritarako zulo eta uzkia izendatzeko<br />
ere ipurdiko zulok balio du. Espainolentzat,<br />
ordea, zulo soilik da: «Lugar oculto y<br />
cerrado dispuesto para esconder ilegalmente<br />
cosas o personas secuestradas».<br />
Horrela saihesten dute, besteak beste, ziegari<br />
zulo deitzea.<br />
Arazoa, ordea, ez dago hizkuntza batek<br />
maileguan hartzen duen hitzari emandako<br />
adiera <strong>berria</strong>n; arazoa sortzen da bi hizkuntza<br />
horien artean elkarri eragiteko gaitasuna<br />
guztiz desorekatua dagoenean. Arazoa dago<br />
gaztelaniak euskaratik hitz solte gutxi batzuk<br />
hartzen dituela, eta hegoaldeko euskarak,<br />
berriz, mailegu zaparrada hartu behar duela<br />
gaztelaniatik, eta iparraldeko euskarak, frantsesetik.<br />
Demagun, denboraren poderioz eta<br />
erdaren gehiegizko eraginagatik bai zulo bai<br />
abertzale hitzak etorkizuneko euskaldunek<br />
gaztelaniazko adiera bakarrean ulertzen dutela.<br />
Horrela, zulo hitza zera litzateke: gauzak<br />
edota bahitutako pertsonak legez kanpo ezkutatzeko<br />
abertzaleek dauzkaten leku itxi<br />
eta ezkutukoak. Atera kontuak!<br />
Beñi Agirre. Euskara irakaslea.<br />
Kolonizatu/menperatuaren izpiritutik<br />
begira<br />
Hemen, alderdi «demokratiko» orok galdegiten<br />
diote eragile berdinari armak bertan<br />
behera utz ditzan. Noiz hasiko dira galdegiten<br />
militarki gure herria okupatzen eta zanpatzen<br />
duten bi estatuei desarmatu daitezen?<br />
Erraza da txikiari irribarre egitea, baina<br />
handiei kontuak eskatu behar zaizkienean,<br />
galtzak jaitsi eta amen esaten dute!<br />
Kolonizatu/menperatuen izpiritua!<br />
Mikel.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 7<br />
‹ Publizitatea
8 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian › Euskal Herria<br />
Hauteskundeez<br />
haragoko<br />
akordioa nahi du<br />
ezker abertzaleak<br />
Nafarroan<br />
Ezker abertzaleak dio<br />
ez duela NaBairen aurka<br />
lehiatzeko asmorik,<br />
haiekin batera<br />
eskuinaren aurka baizik<br />
Iñigo Astiz Iruñea<br />
EAk eta ezker abertzaleak Euskaldunan izenpetu zuten akordioa ekainean. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS<br />
Eragileekin biltzen ari dira EA<br />
eta ezker abertzalea, oinarri<br />
demokratikoak finkatzeko<br />
Euskalduna jauregian izenpetutako<br />
akordioari jarraituta, indar subiranisten<br />
elkarlanerako proposamena egiten ari dira<br />
Bake eta normalizaziorako oinarriak biltzen<br />
dituen txostena dute akordiorako oinarri<br />
Aitziber Laskibar<br />
Euskal Herriak «egungo egoera<br />
politikoa gainditzeko» eta «bakea<br />
eta normalizazio politikoa ezaugarri<br />
izango dituen fase <strong>berria</strong>n<br />
sartzeko» lanean ari dira ezker<br />
abertzalea eta Eusko Alkartasuna;<br />
elkarlanean, euskal estatua<br />
sortzeko indar subiranistak metatu<br />
nahian. Hala baieztatu dute<br />
bi indar politikoek, elkarrekin<br />
egindako ohar laburrean. Prozesu<br />
Demokratikoa Garatzeko Gutxienekoak<br />
eta Nahikoak diren<br />
Baldintzei Buruzko Akordioa deituriko<br />
txostena izan badela adierazi<br />
dute, eta gainerako euskal indar<br />
politiko, sozial eta sindikalekin<br />
dokumentu horren gainean<br />
ari direla lanean. Horrela erantzun<br />
diote El Diario Vasco egunkariak<br />
atzoko alean kaleratutako<br />
informazioari EAk eta ezker abertzaleak.<br />
Batasuna Prozesu Demokratikoa<br />
Garatzeko Gutxienekoak eta<br />
Nahikoak diren Baldintzei Buruzko<br />
Akordioa izeneko txostenaren<br />
gainean lanean ari zela zioen<br />
egunkariak, eta txosten hori proposatzen<br />
ari dela gainerako alderdi<br />
eta eragileei.<br />
Euskaldunakoaren garapena<br />
EAk eta ezker abertzaleak ez dute<br />
kazeta aipatu. Baina txosten hori<br />
biena dela nabarmendu dute oharrean,<br />
eta Indar Politiko Independentisten<br />
Arteko Akordio Estrategikoaren<br />
Oinarriak izeneko<br />
txostenaren garapena besterik ez<br />
dela azaldu dute. Hau da, bi alderdiek<br />
ekainaren 20an Bilboko Euskalduna<br />
jauregian elkarlana<br />
izenpetzerakoan Lortu Arte gisa<br />
ezagutarazitako txostenaren jarraipena<br />
dela. Eta, hortaz, euskal<br />
politikaren egungo egoera al<strong>datu</strong><br />
eta Euskal Herria bake eta normalizaziorako<br />
bidean jartzea<br />
duela helburu.<br />
Elkarlanaren arrazoi eta xede<br />
nagusia euskal estatu independentea<br />
eratzea dutela gogoratu<br />
dute. Horretarako, indar subiranisten<br />
metaketa proposatzen dutela,<br />
Espainiako eta Frantziako<br />
estatuekin «konfrontazio demokratikorako<br />
estrategia» garatu<br />
nahian.<br />
Beraz, azaldu dute El Diario<br />
Vasco egunkariak argitaratutako<br />
agirian jasotzen direla EAk eta<br />
ezker abertzaleak gainerako eragileei<br />
proposatutako baldintzak,<br />
egungo egoera gainditu eta giza<br />
eskubide guztiak zein euskal herritarren<br />
eskubide zibil eta politiko<br />
guztiak errespetatuko dituen<br />
fase berrirako bidea egiteko. Areago,<br />
jakinarazi dute ezker abertzalea<br />
eta EA proposamen hori<br />
beste alderdi politiko, sindikatu<br />
eta elkarte batzuekin kontrastatzen<br />
ari direla.<br />
Zortzi puntu<br />
Gipuzkoako egunerokoak kaleratutakoaren<br />
arabera, zortzi dira<br />
eztabaidarako txostenak prozesu<br />
demokratikoa garatzeko proposatutako<br />
akordioaren gakoak:<br />
Batetik, ETAk «su-eten iraunkorra»<br />
eman behar lukeela dio, eta,<br />
su-eten hori, nazioarteko begiraleek<br />
egiaztatu behar luketela.<br />
Euskal alderdien arteko negoziazioetan<br />
parte hartzen duten indar<br />
guztiek Mitchell printzipioak<br />
onartzea proposatzen du bigarren<br />
puntuak.<br />
Eskubide zibil eta politikoak<br />
onartzea ere ezinbestekotzat du,<br />
eta, beraz, manifestatzeko, elkartzeko,<br />
sufragio unibertsalerako<br />
zein adierazpen askatasunerako<br />
eskubideak ez zapaltzea, eta Alderdien<br />
Legea indargabetzea.<br />
Giza eskubide guztien errespetua<br />
ere eskatzen du.<br />
Euskal preso politikoei buruz<br />
ari dira laugarren eta bosgarren<br />
puntuak. Horiei «zigor gehigarriak<br />
ezartzera bideratzen den espetxe<br />
politika» bertan behera uzteko<br />
galdegiten du; hortaz, bizi<br />
guztiko zigorrak, zein presoen sakabanaketa<br />
eta isolamendua<br />
amaitzeko, eta gaixo daudenak<br />
askatzeko. Euskal preso guztiak<br />
Euskal Herriko espetxeetara<br />
ekartzea du beste baldintzatzat.<br />
Horrez gain, «errepresio politikorako<br />
neurriak» ezabatu behar<br />
direla dio txostenak, «eskubide zibil<br />
eta politikoen kontrakoak diren<br />
auzi judizialak» ere neurri horien<br />
barruan sartuta. «Edozein<br />
pertsonaren aurkako mehatxu<br />
eta presioak» amaitzea ere proposatzen<br />
du, eta biktima guztien<br />
mina konpontzearen edo-eta<br />
adiskidetzearen alde lan egitea.<br />
«Nafarroako sektore ezkertiar<br />
eta abertzale guztien arteko artikulazio<br />
estrategikoa». Hori da ezker<br />
abertzaleak Nafarroan aldaketarako<br />
proposatzen duen formula.<br />
Epe luzerako akordio zabal<br />
bat eratu nahi du horretarako<br />
eragile politiko, sindikal eta sozialekin.<br />
Marine Pueyo eta Fermin<br />
Irigoien ezker abertzaleko kideek<br />
atzo Iruñean azaldu zutenez, hasiak<br />
dituzte harremanak, eta<br />
hauteskundeez haragoko hitzarmen<br />
bat lortzea dute helburu.<br />
Bozek zail dezakete asmo hori,<br />
ordea, ezker abertzaleak proposaturiko<br />
aldaketaren eredua «ahultzeko»<br />
eta «indargabetzeko» aukera<br />
eskainiko baitie «eskuin espainolistako»<br />
eta «eremu<br />
abertzaleko sektore erreakzionarioei».<br />
Beren posizioa arriskuan<br />
ikusten dutelako izan liteke hori,<br />
ezker abertzalearen ustez.<br />
Egungo indar harremanei dagokienez,<br />
mugimendu handiko<br />
urte politikoa izan daiteke hau ezker<br />
abertzalearen ustez. UPN,<br />
UPD, CDN eta PPren arteko eztabaidak<br />
aipatu zituen adibidetzat<br />
Irigoienek, UPNren hegemonia<br />
politikoa ezbaian jar baitezakete.<br />
Eremu ezkertiar eta abertzalearen<br />
barruko akordioa da, horregatik,<br />
«egoerari buelta emateko<br />
bidea».<br />
Ezker abertzaleak ez duela Na-<br />
Bairekin politikoki lehiatu nahi<br />
ere zehaztu zuen Irigoienek,<br />
Txentxo Jimenez Aralarreko koordinatzaileak<br />
aste honetan<br />
esandakoei erantzunez. «Elkarrekin»<br />
lehiatzea da asmoa, Nafarroako<br />
Gobernua eskuinaren eskuetatik<br />
kentzeko.<br />
Eztabaida zabaldu egin nahi du<br />
ezker abertzaleak, eta nafargune.info<br />
webgunean eta sare sozialetan<br />
eskainiko dio jendeari iritzia<br />
emateko aukera.<br />
NaBai «azkar heltzen»<br />
Nafarroa Bai koalizioari dagokionez,<br />
«gauzak azkar eta ondo heltzen»<br />
ari direla esan du Txentxo<br />
Jimenezek. Haren ustez, koalizioaren<br />
barruko alderdiek erakutsi<br />
duten «malgutasunaren» eta<br />
«prestutasunaren» ondorioa da<br />
hori. EAren eta Aralarren arteko<br />
akordioa da koalizioaren «zutabea»,<br />
haren hitzetan.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 9<br />
Euskal Herria ‹ Harian<br />
Bakea lortzeko ekimena har dezan<br />
eskatu dio Aralarrek Patxi Lopezi<br />
Urte politikoari begira<br />
Aralarrek dituen<br />
lehentasunak<br />
azaldu dituzte<br />
Eusko Legebiltzarrean<br />
Erredakzioa Gasteiz<br />
PSOE baikor<br />
agertu da<br />
aurrekontuen<br />
gaian EAJrekin<br />
negoziatzeko<br />
Urkulluk PSEri eskatu<br />
dio trabarik ez egiteko<br />
EAJk Madrilen alderdi<br />
sozialistarekin<br />
tratuak baldin baditu<br />
Oxel Erostarbe, Aintzane Ezenarro, Mikel Basabe eta Dani Maeztu, Aralarreko legebiltzarkideak. RAUL BOGAJO / ARP<br />
Eusko Jaurlaritzarekin kritiko<br />
izanez ekin dio Aralarrek urte politikoari<br />
Eusko Legebiltzarrean.<br />
Eta abagune politikoari erreparatuta,<br />
hiru eskaera egin dizkio<br />
Jaurlaritzari eta alderdi sozialistari:<br />
eztabaida politikoari ekiteko,<br />
babes soziala eta osasunarena<br />
bermatzeko eta bakearen aldeko<br />
apustu argia egiteko eskubide zibil<br />
eta politiko guztiak bermatuz.<br />
Aintzane Ezenarro Aralarren<br />
Legebiltzarreko eledunak esan<br />
zuenez, «bakerako esperantza<br />
dugu begi bistan». Eta ez du ikusten<br />
Jaurlaritza ildo horretan inolako<br />
ekimenik hartzen duenik,<br />
«polizia ekintza» ez bada.<br />
Bake iraunkorrerako oinarriak<br />
jarri behar direla uste du, eta horretarako<br />
«herri akordioa» behar<br />
dela iritzi dio, «indarkeria zikloaren<br />
amaiera ordenatua gerta dadin».<br />
«Bazterketarik gabeko bakea,<br />
garaiturik eta irabazlerik gabeko<br />
bakea, termino politiko eta<br />
sozialetan esanez», Ezenarrok<br />
adierazi zuenez. Uste dute Patxi<br />
Lopezen gobernuak ekimena hartu<br />
beharko lukeela euskal eragile<br />
politikoekin elkarrizketak hasteko,<br />
«eta ez bakarrik polizia ekintzetan<br />
geratu».<br />
Aralarrekoek jakinarazi dutenez,<br />
alderdi sozialistaren legebiltzar<br />
taldekoek bilera batera deitu<br />
dituzte. PSE-EEk elkarlanerako<br />
harremana nahi izanez gero eztabaida<br />
politikoari ekin eta bakearen<br />
aldeko apustua egin beharko<br />
dutela esan zuen Ezenarrok.<br />
Lehentasunak<br />
Baketzeaz gain, besteak beste, honako<br />
lehentasun politiko hauek<br />
finkatu ditu Aralarrek Eusko Legebiltzarrean<br />
urte politikoari begira:<br />
bizikidetzarako beste akordio<br />
bat, zerga politikaren erreforma<br />
sakona, babes soziala,<br />
hezkuntza, euskara, osasuna,<br />
EITB, ingurumena eta giza eskubideak.<br />
Puntu horien gainean lerratuko<br />
da Aralarren legebiltzarreko<br />
lana, atzo Legebiltzarrean<br />
egindako agerraldian zehaztu zutenez.<br />
Kritiko agertu ziren, halaber,<br />
Jaurlaritzak bultzatu duen hezkuntza<br />
planarekin, «gobernuak<br />
indarkeria guztien aurreko ikuspegi<br />
kritiko eta autokritikoa garatzen<br />
ez badu ere». Bake hezkuntzarako<br />
plana «aldaketaren ikur»<br />
bihurtu nahi izatea egotzi zion gobernuari.<br />
Erredakzioa<br />
Espainiako Gobernuak aurrekontuak<br />
aurrera ateratzeko EAJren<br />
babesa nahi duela ez du ezkutatzen,<br />
eta atzo Jose Antonio<br />
Alonso Kongresuko PSOEren eledunak<br />
esan zuenez baikorrak<br />
dira EAJrekin akordioa lortzearen<br />
inguruan. Oraindik mamian<br />
ez direla sartu baina orain arteko<br />
bilerak giro onean egin direla<br />
esan zuen. Josu Erkoreka EAJren<br />
eledunak zuhurtzia eskatu<br />
zuen. Lan Politika Aktiboen eskuduntza<br />
Estatutuan jasota dagoen<br />
moduan, eskualdatzea ezinbesteko<br />
baldintzatzat jo zuen. Iñigo<br />
Urkullu EAJko EBBko buruak<br />
PSEri eskatu zion EAJren eta<br />
PSOEren arteko negoziazioetan<br />
trabarik ez egiteko. Bestalde,<br />
«Euskadin aldaketa egon daiteke<br />
jokoan», ohartarazi zuen PPk.
10 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian › Euskal Herria<br />
Abertzaletasunak euskal gizartean izan duen<br />
eragina aztertzeko, lehen aldikoz, euskal<br />
nazionalismoari buruzko masterra eskainiko du<br />
EHUk hastekotan dagoen ikasturte honetan.<br />
Euskal<br />
nazionalismoa<br />
ikasgai<br />
Xan Harriague<br />
Nazionalismoa, abertzaletasuna.<br />
Ez dago<br />
dudarik Euskal Herrian<br />
eguneroko gaia<br />
dela euskal herritarren bizitzan<br />
era batera edo bestera, eta neurri<br />
handi edo txikian eragina duela.<br />
Baina neurri batean aztertu gabeko<br />
gaia dela iritzita, Euskal Herriko<br />
Unibertsitateak euskal nazionalismoari<br />
buruzko masterra eskainiko<br />
du aurten. Julen Zabalo<br />
historialari eta masterreko zuzendariak<br />
dioenez, gai horren inguruan<br />
«hutsune» bat sumatu dute,<br />
eta ikasgai horrekin euskal nazionalismoa<br />
ikuspegi zientifikotik<br />
aztertzeko aukera eman nahi dute;<br />
hainbat gaitan izan duen eragina<br />
aztertu ere: ekonomian, kulturan,<br />
hizkuntzan, politikan, musikan<br />
eta artean.<br />
Bera eta Mario Zubiaga EHUko<br />
irakaslea izan dira master honen<br />
sustatzaile nagusiak. Zubiagaren<br />
arabera, herritarrek ez daukate<br />
dudarik nazionalismoa mugimendu<br />
politiko eta sozial garrantzitsu<br />
bat dela, baina hurbilekoa<br />
izaki, arruntzat jotzen dutela<br />
uste du. Alta, berak argi du gogoeta<br />
teoriko bat eginez metodologia<br />
zehatz batekin, gaiaren konplexutasunaz<br />
ohartzen dela, eta<br />
aurreikusitako hainbat eragin<br />
azaleratzen direla.<br />
Zabaloren erranetan, nazionalismoa<br />
aztertu izan da 70eko eta<br />
80ko hamarkadetan, baina batez<br />
ere ikuspuntu historikotik. Ikerketa<br />
akademikoak izan dira, eta<br />
master honekin gaia unibertsitatera<br />
eraman nahi dute. Gainera,<br />
80ko hamarkadako ikerketak<br />
aurreiritziz beteta zeudela uste<br />
du. Batzuetan, oraindik eta okerrago<br />
izan direla dio Zubiagak.<br />
«Euskal nazionalismoaren aurkako<br />
jarreratik abiatu dituzte<br />
ikerketa batzuk». Joan den<br />
hamarkadan, gaia baztertuta gelditu<br />
dela uste dute biek, eta hori<br />
zuzendu nahian ekin diote lanari.<br />
Euskal nazionalismoa den bezala<br />
azalduko duten ikerketak edo<br />
tesiak egin ahal izateko tresnak<br />
eman nahi dituzte master honekin.<br />
«Gaiari buruzko ikerkuntzarako<br />
gune sendo bat eratzea da<br />
helburua, eta nazionalismoaz<br />
Manifestazio bat, Bilboko karriketan. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS<br />
G Zehaztasunak<br />
pSartzeko baldintzak: Lizentzia<br />
edo diploma izatea.<br />
pNon: Gizarte eta Komunikazio<br />
Zientzien Fakultatean, Leioan<br />
(Bizkaia).<br />
pNoiz: 16:00etatik 20:00etara,<br />
astean lau egunetan.<br />
pIraupena: Urritik maiatzera.<br />
pLeku kopurua. 20.<br />
pPrezioa. 1.500 bat euro urte<br />
osoa. 25 euro kreditua.<br />
pBekak. Bai.<br />
pHizkuntza. Euskara, salbu<br />
atzerriko irakasleekin.<br />
sortzen den ezagutza ahalik eta<br />
gehiena zabaltzea, hala esparru<br />
zientifikoan, nola gizartean».<br />
Hain gai zabala izanik, masterra<br />
jende askorentzako da, Zubiagaren<br />
erranetan, euskal nazionalismoari<br />
interesa dion edozeinentzako,<br />
hainbat esparrutan lizentzia<br />
edo diploma dutenentzako,<br />
besteak beste: artean, historian,<br />
ekonomian, filologian, filosofian,<br />
antropologian, soziologian,<br />
politika zientzietan eta kazetaritzan.<br />
Masterra sei moduluz osatuta<br />
dago, eta, Zubiagaren erranetan,<br />
aniztasuna izan dute irizpide<br />
horiek osatzean, bai gaietan, bai<br />
ikuspegietan. Lehen moduluan,<br />
metodologia, ikerketa metodoak<br />
eta teknikak ikusiko dituzte;<br />
bigarrenean, herritik naziorako<br />
tartea hainbat arlotatik. Hirugarrenean,<br />
nazionalismoak konparatuko<br />
dituzte. Laugarrenean,<br />
historiari erreparatuko diote, eta<br />
euskal nazionalismoaren jatorria<br />
eta bilakaera jorratu. Bosgarren<br />
moduluan, egungo nazionalismoaz<br />
arituko dira. Eta, seigarrenean,<br />
kulturan eta hizkuntzan<br />
izan duen eraginaz. Horrekin,<br />
nazionalismoaren alor<br />
teorikoan adituak sustatu nahi<br />
dituzte eta gai horretan eta gizarte<br />
zientzietan kalitatezko ikerkuntza<br />
egiteko gai izango diren<br />
ikertzaileak.<br />
Besteak beste, aniztasuna bermatzeko<br />
kanpoko aditu batzuk<br />
ere izanen dituzte irakasle. Zubiagak<br />
nabarmendu duenez, kanpoko<br />
irakasle batzuk izatea baikorra<br />
iruditzen zitzaien, «kanpotik<br />
gauzak beste era batera ikusten<br />
direlako».<br />
Informazio gehiago bildu<br />
@ nahi izanez gero, bisitatu<br />
webgune hau:<br />
www.euskalnazionalismoa.<br />
ehu.es<br />
Politika gizartera hurbildu nahian uda ikastaroetan<br />
Gizarte aktiboa kultura<br />
politiko <strong>berria</strong>rentzako<br />
beharrezkoa dela uste<br />
dute mahai-inguruko<br />
partaideek<br />
Iñaki Lasa Donostia<br />
Politika gai arrotza dela uste du<br />
oro har gizarteak. Politikariak<br />
ere jendartetik aspaldi aldendu<br />
dira. Datuak garrasi dira: alderdi<br />
politikoen afiliazioa etengabe ari<br />
da jaisten, inkestetan klase politikoa<br />
ageri da gizartearen arazo nagusietariko<br />
bezala...<br />
Horri irtenbidea bilatu nahian<br />
Kultura politiko berri batentzako<br />
ekarpenak mahai-inguruan elkartu<br />
ziren atzo hainbat aditu,<br />
EHUren 29. Udako Ikastaroetan.<br />
Han bildu ziren, besteak beste,<br />
Victoria Camps Bartzelonako<br />
Unibertsitate Autonomoko katedraduna,<br />
Domingo Garcia-Marza<br />
Jaume I Unibertsitateko irakaslea,<br />
Manuel Villoria Rey Juan<br />
Carlos Unibertsitateko katedraduna,<br />
Xabier Barandiaran Gipuzkoako<br />
Diputazioko kabinete burua<br />
eta Kepa Korta Donostiako<br />
Plan Estrategikoko zuzendaria.<br />
Bakoitzak iritzi eta ideia desberdinak<br />
izan arren, ildo bertsuetatik<br />
mugitu dira guztien ekarpenak.<br />
Hala, Kortak irekiera politiko<br />
baten aldeko apustua egin du.<br />
Beste ideien artean, «lubakiak<br />
eta alderdikeriak» alde batera<br />
utzi behar direla azaldu du, eta,<br />
horren ordez, aniztasunaren eta<br />
izpiritu kritikoa izatearen alde<br />
egin behar dela uste du.<br />
Barandiaranek, bestalde, onartu<br />
egin du politikariak herritarrengandik<br />
urrundu egin direla<br />
eta «kode desberdinetan» lan egitera<br />
iritsi direla. Horregatik, uste<br />
du politikan erakunde publikoek<br />
duten garrantzia murriztu behar<br />
dela, eta horrela, gizarte zibilak,<br />
agente antolatuen bidez, pisu<br />
gehiago hartuko duela.<br />
Herritar aktiboaren bila<br />
Barandiaranen iritziari jarraituz,<br />
gizartea aktibatzea beharrezkoa<br />
dela esan du Kortak. Campsek,<br />
berriz, azaldu du herritarrek erakunde<br />
publikoetara jotzeko joera<br />
daukatela, eta antolakuntza pribatuak<br />
dauden arren erakunde<br />
publiko horiek direla arreta<br />
gehiegi jartzen ez dietenak.<br />
Azken batean, mahai-inguruko<br />
partaideek erakunde publikoen<br />
Kultura Politiko berri batentzako ekarpenak mahai-ingurua. J. C. RUIZ / ARP<br />
eta pribatuen arteko elkarlana beharrezko<br />
ikusi dute gizarte aktibo<br />
bat lortzeko, eta hala herritarrak<br />
politikara hurbiltzeko. Hori izango<br />
litzateke kultura politiko berri<br />
batentzako gakoa haien ustez.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 11<br />
Euskal Herria ‹ Harian<br />
Jaizkibel konpainiako kideek Hondarribiko<br />
Udalaren jokabidea salatu dute aurten ere.<br />
Berriro ere manifestazioan eta beste ordutegi<br />
batean irten beharko dute alarde egunean.<br />
Udalaren<br />
oztopoen<br />
gainetik<br />
Ainara Arratibel<br />
Itxaropentsu eta haserre.<br />
Halaxe hasi dituzte Jaizkibel<br />
konpainiako gizon-emakumeek<br />
asteazkeneko Hondarribiko<br />
(Gipuzkoa) alarderako<br />
entseguak. Itxaropentsu, urtetik<br />
urtera jendetsuagoa baita konpainia.<br />
«Eguna iritsi arte ez dakigu<br />
zenbat izango garen, baina<br />
jada badakigu, adibidez, iaz<br />
baino haur gehiago irtengo direla.<br />
Nabarmentzekoa da, gainera,<br />
gero eta gazte gehiago irteten<br />
direla konpainian. Horrek erakusten<br />
du etorkizuna gurea<br />
dela», dio Elixabet Olaskoagak,<br />
konpainiako kideak. Kexu dira,<br />
berriz, erakundeen jokabidearekin;<br />
batez ere Hondarribiko alkate<br />
Aitor Kerejetak duenarekin.<br />
«Badaki Berdintasun Legea hor<br />
dagoela, baina ez du ezer egiten<br />
betearazteko. Gainera, haren<br />
jokabidea trabatzailea da». Hala,<br />
aurten ere manifestazio moduan<br />
eta alarde pribatuak duen beste<br />
ordu batean desfilatu beharko<br />
dute.<br />
Oztopo horien adibide jarri du<br />
aurten entseguekin gertatutakoa.<br />
«Beti esan izan digu garrantzitsua<br />
litzatekeela ertzainik<br />
gabe desfilatzea. Guk ere hala<br />
uste dugu. Beraz, Ertzaintzara<br />
beharrean udalera jo dugu aurten,<br />
entseguetarako baimena eskatzera.<br />
Baina erantzun digu ez<br />
dutela bitartekorik gure segurtasuna<br />
bermatzeko, eta ertzainekin<br />
egiteko. Gainera, entseguak arratsaldeko<br />
lauretan egitea nahi<br />
zuen, lanorduetan. Alarde pribatuak,<br />
berriz, hasieratik izan du<br />
baimena iluntzean entseatzeko».<br />
Hori kontuan hartuta, Ertzaintzara<br />
jo behar izan dute 20:00etan<br />
‘‘ Alkateak badaki<br />
Berdintasun Legea hor<br />
dagoela, baina ez du ezer<br />
egiten betearazteko»<br />
ELIXABET OLASKOAGA<br />
Jaizkibel konpainiako kidea<br />
entseatu ahal izateko. «Hamabost<br />
urte daramatzagu ordu horretan<br />
entseatzen, eta ez dugu<br />
atzera egingo aurten».<br />
Gipuzkoako Foru Aldundiak<br />
festetan berdintasuna bermatzeko<br />
udaletara bidalitako eskuorri<br />
Atzo egin zuten Jaizkibel konpainiako kideek lehen entsegua. ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS<br />
eta kartelekin gertatutakoa ere<br />
salatu du Olaskoagoak. «Ez zeudenez<br />
herrian jarrita, Aldundira<br />
deitu genuen Hondarribiko Udalera<br />
bidali zituzten jakiteko.<br />
Baietz esan ziguten». Hala, udalarekin<br />
jarri ziren harremanetan.<br />
«Esan genien gu geu arduratuko<br />
ginela jartzeaz, eta erantzun ziguten<br />
ez zekitela non zeuden. Baina<br />
berriro ere Aldundiak esan zigun<br />
bidali zituztela».<br />
Alarde bakarra eta publikoa<br />
Horrek agerian uzten du, Olaskoagoaren<br />
aburuz, Hondarribiko<br />
Udalaren jokabidea. «Egoera luzatuz,<br />
jendeak egungo egoera betiko<br />
normaltasunez hartzea nahi<br />
dute. Baina ez da normala, emakumeak<br />
baztertuta baikaude».<br />
Bidegabea, zentzugabea eta baztertzailea<br />
iruditzen zaio egungo<br />
egoera. «Zergatik izan behar<br />
dugu soilik kantineraren betekizuna<br />
alardean? Ez du zentzurik.<br />
Emakumearen betekizuna ezin<br />
da bakar bat izan, ez jaietan ezta<br />
beste inon ere». Alarde bakarra<br />
eta publikoa eskatu du. «Orduan<br />
iritsiko da benetako berdintasuna,<br />
jaia denena izango baita.<br />
Egun, alardea gizonena da. Gure<br />
jaia lapurtu zuten alardea pribatizatu<br />
zutenean». Ziur da, hala ere,<br />
egoera al<strong>datu</strong>ko dela. « Horretarako,<br />
hala ere, politikari ausart<br />
bat behar dugu, alardea berriro<br />
publiko egiteko pausoa emango<br />
duena».<br />
Jendeak gero eta babes handiagoa<br />
emateak aurrera egiten jarraitzeko<br />
indarra ematen die.<br />
«Guretzat, jai egun handi bat da,<br />
primeran pasatzen dugu. Zorionez,<br />
ez du zerikusirik konpainia<br />
abian jarri zutenek bizi izan zutenarekin».<br />
Hala, ez daude kezkatuta<br />
alarde pribatuaren aldekoek<br />
urtero beren ibilbidean zehar egiten<br />
duten protestarekin. «Disneyko<br />
mozorroarekin behintzat ez<br />
dira aterako. Hala egin zuten urtean<br />
nabarmen geratu ziren».<br />
Gauza bakarra eskatu die horiei:<br />
errespetua. Hondarribiko herriari<br />
ere mezu bat bidali nahi izan<br />
dio Olaskoagak, Jaizkibel konpainiaren<br />
izenean: «Ondo pasa<br />
dezatela, eta gertura daitezela<br />
gure desfilea txalotzera».<br />
Patricia Eizagirre 1Jaizkibel konpainiako kantinera<br />
«Gero eta babes handiagoa<br />
dugu herritarren aldetik»<br />
A. A.<br />
Madrilen bizi da, baina urtero moduan<br />
herrira, Hondarribira, itzuli<br />
da egunotan Patricia Eizagirre<br />
jaiez gozatzera. Aurten inoiz baino<br />
ilusio handiagoarekin dago, lehen<br />
aldiz kantinera gisa aterako<br />
baita Jaizkibel konpainian. Jaiaz<br />
disfrutatzea da haren helburua.<br />
Lehen aldia da kantinera gisa irteten<br />
zarela. Nola hartu zenuen <strong>berria</strong>?<br />
Madrilen bizi naiz orain, eta <strong>berria</strong><br />
emateko deitu zidatenean familia<br />
bisitan zegoen. Oso pozik<br />
eta ilusio handiz hartu nuen <strong>berria</strong>.<br />
Zortzi urte daramatzat desfilatzen<br />
Jaizkibelen, baina aurtengoa<br />
berezia izango da.<br />
Zer asmo duzu festa egun horretarako?<br />
Ondo pasatzea eta jaiaz disfrutatzea.<br />
Eguerdian senideekin bazkalduko<br />
dut, eta arratsaldean askaria<br />
egingo dut konpainiarekin.<br />
Zortzi urte hauek zer erakutsi dizute?<br />
Gauzak aurrera egiten ari direla,<br />
baina nahiko genukeena baino<br />
mantsoago. Berdintasunik ez<br />
dago oraindik, eta borrokan jarraitu<br />
behar dugu. Ni baikorra<br />
naiz, eta uste dut konponduko<br />
dela bazterketa hau. Izan ere, gu<br />
emakumeak eta hondarribiarrak<br />
gara, eta eskubide osoa dugu jaia<br />
berdintasunean bizitzeko. Bada<br />
garaia alde guztiak mahai batean<br />
eseri eta egoera konpontzeko<br />
Zuei txistuka aritzen direnetako batzuk<br />
neska gazteak dira. Bitxia,<br />
ezta?<br />
Bai, baina gero eta gutxiago dira.<br />
Gero eta babes handiagoa dugu<br />
herritarren aldetik.<br />
Betiko alardearen aldekoei zer esango<br />
eta eskatuko zenieke?<br />
Nahi ez badute ez dute zertan etorri<br />
ni desfilatzen ikustera. Baina<br />
errespeta dezatela nik jaiaz goatzeko<br />
dudan eskubidea.
12 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian › Euskal Herria<br />
Oscar Bizarraga q Kale dor Kayiko elkarteko lehendakariordea<br />
Bizarragak gogorarazi du nazioartean eta Frantzian zorrotz kritikatu dutela<br />
Frantziako presidenteak Errumaniako ijitoak erbesteratzea erabaki izana.<br />
«Sarkozyri erantzun eredugarririk ez<br />
bazaio ematen, arazoa errepikatuko da»<br />
Jon Rejado<br />
«Erbesteratzeak legezkoak diren<br />
edo ez argitu arte, gelditu egin beharko<br />
lirateke». Frantziako Gobernuak<br />
duela hiru aste inguru<br />
ijitoen aurka hasitako bidea gogor<br />
kritikatu du Oscar Bizarragak,<br />
Kale dor Kayiko elkarteko lehendakariordeak<br />
eta Ijito Herriaren<br />
Erabateko Sustapenerako eta<br />
Partaidetza Sozialerako Kontseiluko<br />
kideak. Kontseiluak, hain<br />
zuzen ere, erbesteratzeen aurka<br />
gaur bertan Baionan eta Europan<br />
egingo diren manifestazioetan<br />
parte hartzera deitu du.<br />
2008an manifestazio erraldoia egin<br />
zen Roman Silvio Berlusconiren politika<br />
salatzeko. Gaur, Baionan, Parisen...<br />
deitu dira manifestazioak.<br />
Nola ikusten duzue etorkizuna?<br />
Nicolas Sarkozyri erantzun eredugarririk<br />
ez bazaio ematen, arazoa<br />
errepikatuko da. Pertsonen<br />
oinarrizko eskubideak erasotzeko<br />
keinu bat dagoen bakoitzean,<br />
galarazi egin beharko litzateke,<br />
berriro errepika ez dadin. Dena<br />
den, Europako Batasunak Frantziarekin<br />
zer egin erabaki bitartean,<br />
ijitoak erbesteratzen jarraitzen<br />
dutela ezin dugu ahaztu.<br />
Nola ikusten ari zarete Frantziak<br />
hartutako erabakiaren ondorioak?<br />
Oso haserre gaude, urrunegi heldu<br />
delako kontua. Duela hainbat<br />
hilabete ijitoen aurkako kanpaina<br />
bat hasi zuen Frantziako Gobernuak:<br />
delinkuentzia, prostituzioa,<br />
haurren trafikoa… eta beste<br />
hainbat delitu leporatu zizkien.<br />
Horri esker, segurtasun arazoa<br />
sortu zuen, eta, horrela, ijitoen erbesteratzeak<br />
arrazoitu zituen.<br />
Hori bai, borondatezkoak izango<br />
balira bezala mozorrotu nahi izan<br />
zituen, horrela ez dela agerikoa<br />
den arren.<br />
Frantziako ijito elkarteekin hitz egin<br />
MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS<br />
Sarkozyren kanporatzeen<br />
aurka, manifestazioak<br />
hainbat lekutan<br />
D<br />
Ijitoen erbesteratzeen<br />
aurka agertzeko, manifestazioak<br />
egingo dituzte gaur<br />
Europako hainbat lekutan.<br />
Baionan goizeko hamaiketan<br />
hasiko da, Askatasun plazatik<br />
irtenda. Abertzaleen Batasunak<br />
bat egin du manifestazioarekin,<br />
eta bertan izango dela<br />
esan du. Parisen izango da manifestazio<br />
nagusia; Errepublika<br />
Plazan hasiko da, 14:00etan.<br />
Belgrad (Serbia) eta Vienan<br />
ere (Austria) mobilizazioak<br />
egingo dituzte.<br />
Abuztuaren 19an hasi zituen<br />
erbesteratzeak Frantziako Gobernuak.<br />
Lyonetik ehun pertsona<br />
erbesteratu zituzten, eta<br />
azarora arte 700 inguru izango<br />
direla aurreratu dute.<br />
al duzue haien egoeraren berri jakiteko?<br />
Bai, hitz egin dugu, bi elkarteen<br />
artean hitz egiten den bezala.<br />
Frantziatik joanez gero diru kopuru<br />
bat jasoko zutela esan dute,<br />
baina elkarteek argitu digute dirua<br />
onartu gabe ere erbesteratu<br />
behar zituztela. Zerbait onartezina<br />
dela uste dute, eta Europako<br />
Batasunaren erantzunaren zain<br />
daude. Espainiako Ijito Batasuna<br />
da gertaera gehien aztertzen ari<br />
dena, eta Estrasburgoko Giza Eskubideen<br />
Auzitegian salaketa<br />
aurkezteko informazioa biltzen<br />
ari da.<br />
Europako Batasunak erantzun bat<br />
ematea espero al duzue?<br />
Erabakiak hartzeko denbora<br />
gehiegi igarotzen ari da, nire ustez.<br />
Frantziaren jokabidea zigortzeko<br />
modua aztertu bitartean,<br />
erbesteratzeek jarraitzen dute.<br />
Frantziak hasierako erronkari<br />
eusten dio.<br />
Zuen ustez, zergatik ari dira orain ijitoak<br />
erbesteratzen?<br />
Frantziako presidentearen ospeak<br />
behera egin du L’Oreal auziaren<br />
ondorioz. Ijitoak ez gara perretxikoak;<br />
ez gara Frantzian<br />
agertu egun batetik bestera. Batbatean<br />
konturatu al da 2.000 pertsona<br />
baino gehiago kanpalekuetan<br />
bizi direla? Zerbait gehiago<br />
dago erabaki horien atzean.<br />
Eta zergatik ijitoen aurka?<br />
Ijitoekin zerikusia duen edozer<br />
gaizki ikusia dago gizartean, eta<br />
instituzioek jokabide hori sustatzeko<br />
keinua egiten badute, gizarteak<br />
erraz barneratzen ditu. Ijitoak<br />
ez dugu politikoki antolatzeko<br />
ohiturarik izan, eta inork ez gaituenez<br />
babesten, hori baliatu du<br />
Nicolas Sarkozyk irudia hobetzeko.<br />
Nazioarteak zorrotz kritikatu du<br />
Frantzia…<br />
Sarkozyren alderdiko kide batzuek<br />
ere kritikatu dute jokabide<br />
hori, eta Frantziako Poliziaren<br />
barruan ere kontrako jarrerak<br />
azaldu dira. Vatikanoa aurka<br />
agertu da, Estrasburgoko Auzitegia…<br />
Baina erbesteratzeekin jarraitzen<br />
dute. Hitzetatik ekintzetara<br />
igaro behar da.<br />
Zer ekintza proposatzen dituzue?<br />
Ez gara politikariak, baina erbesteratzeekin<br />
aurrera jarraitzea debekatu<br />
beharko lukete. Debeku<br />
publiko eta argi bat. Hori egingo<br />
ez balute, Europako gailur batzuetara<br />
joatea debekatu beharko<br />
liokete, beste herrialde batzuekin<br />
egiten duten bezala.<br />
Gehienbat Errumaniako ijitoengan<br />
eragiten ari da neurria. Zergatik?<br />
Xenofobiak zerikusi apur bat<br />
izan dezake, baina ez dakit. Nire<br />
ustez, ahulenaren bila joan dira;<br />
talde etniko hori asko kriminalizatu<br />
da; Errumanian ere urteetan<br />
zapaldu dute. Europako beste tokietan<br />
bizi garenok jada gainditu<br />
ditugun arazoekin egin dute topo<br />
handik irten diren ijitoek.<br />
Esako urtegiaren<br />
segurtasuna<br />
hobetzeko<br />
24 milioi euro<br />
jarriko dituzte<br />
Rio Aragon elkarteak<br />
Espainiako Gobernu<br />
Kontseiluaren erabakia<br />
auzitara eramatea<br />
aztertuko du<br />
Erredakzioa Iruñea<br />
Espainiako Gobernu Kontseiluak<br />
Esako urtegia (Aragoi eta<br />
Nafarroa artean) handitzeko lanetarako<br />
24 milioi euro gehiago<br />
ematea erabaki du. Ingurumen<br />
eraginaren txostenean jaso diren<br />
neurri zuzentzaileak aztertu eta<br />
gero hartu du erabakia. Diru<br />
gehiena urtegiaren eskuineko<br />
magala egonkortzeko erabiliko<br />
dute. Izan ere, Melida mendiaren<br />
magalak luiziak izan ditu aurretik<br />
ere.<br />
Urtegiaren handitzearen kontra<br />
dago Rio Aragon taldea, eta<br />
auzitara jotzea aztertuko du Espainiako<br />
Gobernuaren erabakiaren<br />
aurka. Elkarteko ordezkari<br />
Miguel Solanak azaldu duenez,<br />
«proiektu txar horrek ez du magalen<br />
egonkortzea bermatuko».<br />
Zezenketekin<br />
bukatu ezean,<br />
«torturak»<br />
agerraraziko ditu<br />
Hemen ere Baik<br />
Ekimena alderdi<br />
politiko bihur<br />
daitekeela ohartarazi<br />
dio Nafarroako<br />
Parlamentuari<br />
Erredakzioa Iruñea<br />
Zezenketekin bukatzeko proposamena<br />
atera ezean, bidean «oztopoak»<br />
aurkituko dituela ohartarazi<br />
dio Hemen ere Baik Nafarroako<br />
Parlamentuari. Animalien babeserako<br />
legeek dituzten «kontraesanak»<br />
salatzeko asmoa agertu<br />
du, baita animaliek jasaten dituzten<br />
«torturak munduaren aurrean»<br />
agerian uzteko ere. Ekimena<br />
erakunde edo alderdi politiko<br />
bihur daitekeela ohartarazi dute,<br />
legea «zehatz-mehatz» betearazteko<br />
eta Nafarroako Gobernua<br />
eta talde parlamentarioak, «ankerkeriaren<br />
sustatzaile nagusi<br />
bezala, lotsagarri utziz». Bestalde,<br />
ezkerreko alderdiei dei egin<br />
die, euren ideologiak ez ukatzeko,<br />
«animalien tratu txarren konturako<br />
etekina baimenduz».
Kartelak jartzen ari ziren<br />
hiru lagun, auzitara<br />
ORIO ›Amnistiaren Aldeko Mugimenduak salatu<br />
duenez, abuztuaren 24an euskal presoen<br />
egoera salatzen zuten kartelak jartzen ari ziren<br />
hiru lagun identifikatu zituzten kaleko jantzitako<br />
poliziek. Zarauzko ertzain etxera joateko agindu<br />
zieten, eta han, «terrorismoa goratzea» egotzita,<br />
auzia Espainiako Auzitegi Nazionalera bideratuko<br />
zutela jakinarazi zieten.<br />
Poitierseko espetxean<br />
zigortuta dauzkate lau preso<br />
DONOSTIA ›Joseba Fernandez eta Mikel Karrera<br />
Poitiers espetxeko presoak 14 egunez zigor<br />
ziegan izan ostean bakartuta jarri dituztela salatu<br />
du Etxerat-ek. Bisitak asteburuetan izatea<br />
eskatzen dute, besteak beste. Gainera, espetxe<br />
hartan bertan, Maite Aranalde eta Saioa Sanchez<br />
ere zigor ziegan dauzkatela salatu du.<br />
Gurasoei bisitak debekatu dizkiete.<br />
Eibarren izandako sutea. JAVIER ETXEZARRETA / EFE<br />
Hiru sutek kalteak eragin<br />
dituzte Bilbon eta Eibarren<br />
BILBO ›Atzo izandako bi sutek kalte handiak<br />
egin zituzten Bilboko hiru etxebizitza eraikinetan.<br />
Lehen sutea goizaldean piztu zen, Barrenkalen,<br />
eta bost bizilagun arin zauritu ziren. Bigarren<br />
sutea Errekalde zumarkalean jazo zen,<br />
eguerdi partean, baina ez zen inor zauritu. Arratsalde<br />
partean, berriz, Ertzaintzak Eibar eta<br />
Arrate arteko errepidea (Gipuzkoa) moztu<br />
behar izan zuen, baso sute baten ondorioz.<br />
Gazte bat hil da San Adriango<br />
pasabidean, bihotzekoak jota<br />
443.456<br />
p Zuzenean izeneko zerbitzua erabili<br />
duten herritarrak. Zuzenean Eusko<br />
Jaurlaritzaren Herritarrentzako Arreta<br />
Zerbitzuak urtarriletik uztailera bitartean<br />
443.456 herritar hartu ditu,<br />
haien kontsultei erantzuteko. Eskaera<br />
gehienak aurrez aurre eta etxeko<br />
gaiekin lotuta izan dira.<br />
29.579<br />
pRenove planaren bidez al<strong>datu</strong>tako<br />
etxetresna elektrikoak. Abuztuaren<br />
21ean amaitu zen etxetresna elektrikoen<br />
Renove Plana; guztira 29.579<br />
gailu saldu dira horren bidez. Bezeroek,<br />
trukean, etxetresna elektriko zaharrak<br />
eman dituzte. Araba, Bizkai eta<br />
Gipuzkoako 711 dendak hartu dute<br />
parte Energiaren Euskal Erakundearen<br />
ekimenean.<br />
‘‘<br />
PSOEk eta EAJk<br />
aurrekontuen truke<br />
zerrenda bozkatuenak<br />
errespetatzea hitzartzea<br />
interesak nahastea da»<br />
AINTZANE EZENARRO<br />
Aralarreko legebiltzarkidea<br />
«Hauteskunde itunek eta<br />
inkestek erakusten dute<br />
Bilboko Udalean ere<br />
gobernu aldaketarako<br />
aukerak badaudela»<br />
TXEMA OLEAGA<br />
Bilboko Udaleko PSEren eleduna<br />
Irudia qIruñea<br />
Anaiz Funosas Askatasuneko<br />
eleduna Baionako polizia<br />
etxera deitu dute deklaratzera<br />
Aitor Renteria Baiona<br />
Frantziako Poliziak Anaiz Funosas Askatasuneko bozeramailea<br />
polizia etxera deitu du. Heldu den astelehenean, arratsaldean,<br />
14:00etan, polizia etxean egoteko deia egin dio, uztailaren<br />
2an Jon Anzari Ziburun egin zitzaion omenaldiari buruz<br />
galdekatzeko. Omenaldi hartan plazatik ateratzeko eskatu zitzaion<br />
prentsari, azken omenaldia hurbilekoekin egitea eskatu<br />
zuelako familiak. Alta, omenaldi horretan burua estalita<br />
zeukaten ETAko hiru militante agertu ziren, eta batek agiri bat<br />
irakurri zuen.<br />
Askatasunak jakitera eman duenez, Funosas polizia etxera<br />
joanen da astelehenean, ordezkaritza zabal batek lagundurik.<br />
Polizia etxera sartu baino lehen adierazpenak eginen dituela<br />
eman du jakitera Askatasunak.<br />
Erredakzioa Iruñea<br />
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 13<br />
Euskal Herria ‹ Harian<br />
Nafarroako Gobernuari<br />
galdegin diote «garden»<br />
izatea hondakinen planean<br />
3R Konpainiak kritikatu egin du Nafarroako Gobernuak eta<br />
Iruñerriko Mankomunitateak nola diseinatu eta erabaki duten<br />
hondakinen plana,eta «garden» jokatzeko eskatu dio gobernuari.Beste<br />
mankomunitateak eta eragileak aintzat hartu gabe<br />
erabaki dute plana,taldearen ustez.Gobernuak helegiteak<br />
egiteko epea luzatzea erabaki zuen,eta parte-hartze prozesu<br />
bat hasi zuen,planak jaso dituen kritika eta kontrako iritzien<br />
ondorioz,3R taldearen esanetan.Errauste planta bat eraikitzearen<br />
alde egiten du planak,eta 3Rk salatu du birziklatze<br />
mailak jaitsi egingo dituela.Plana egiterakoan alternatibak ez<br />
direla aintzat hartu eta errauste plantak osasunean eragin ditzakeen<br />
ondorioak ez direla aztertu adierazi du 3Rk.Hala ere,<br />
parte-hartze prozesuan esku hartzeko prest agertu da.<br />
ZEGAMA ›26 urteko gazte bat zendu zen atzo<br />
San Adriango pasabidean (Zegama, Gipuzkoa),<br />
bihotzekoak jota. 16:20 inguruan izan zen ezbeharra.<br />
Gaztea lagun batzuekin zegoen, eta lurrera<br />
erori eta konorterik gabe geratu zen. Osasun<br />
zerbitzuak eta Ertzaintza berehala bertaratu<br />
ziren, baina ezin zuten suspertu.<br />
Tren zerbitzua eten da, tren<br />
bat bidetik atera delako<br />
BILBO ›Amurrio (Araba) eta Urduña (Bizkaia)<br />
bitarteko Renfeko trenen zerbitzua eten egin<br />
zuten herenegun, tren bat bidetik aterata eragin<br />
zituen kalteengatik. Istripua Urduñako geltokiko<br />
sarrerako errail aldaketan gertatu zen, ostegun<br />
iluntzean. Renfek autobusak jarri zituen bidaiarien<br />
eskura. Zerbitzua atzo berrezarri zuten,<br />
14:35 aldera.<br />
j Laburrean<br />
1.250 HELEGITE ZILBETIKO HARROBIARI<br />
Alduide Mendia Koordinakundeak eta Erdiz Bizirik<br />
elkarteak 1.250 helegite aurkeztu zituzten atzo<br />
Nafarroako Gobernuaren Ingurumen Departamentuaren<br />
aurrean, Magnesitas Navarra enpresak<br />
Zilbetiko Antzeri mendian eraiki nahi duen<br />
harrobiaren proiektuaren aurka. Nafarroako Gobernuak<br />
uztail hasieran onartu zuen proiektua.<br />
Baina bi elkarteek inguru hori Natura 2000 sarearen<br />
barruan dagoela gogorarazi dute, eta harrobia<br />
ez eraikitzeko eskatu dute. IÑIGO URIZ / ARP
14 <strong>berria</strong> 2010eko iraiaren 4a, larunbata<br />
Harian › Ekonomia<br />
Behargin bat hil da Iurretako EKTn,<br />
edukiontzi batzuek azpian harrapatuta<br />
DLaburrak<br />
Hilaren 24an CajaSurren<br />
integrazioa aztertuko dute<br />
Sindikatuen arabera,<br />
Euskal Kataforesiseko<br />
langile batzordeak<br />
sarritan salatu izan ditu<br />
hango lan baldintzak<br />
Aitziber Arzallus Donostia<br />
Beste langile bat hil da lanean ari<br />
zela istripua izanda. Atzo 11:00ak<br />
aldera gertatu zen ezbeharra, Iurretako<br />
Euskal Kataforesis enpresan<br />
(EKT). Itxura denez, orga<br />
igogailu bat edukiontzi batzuk<br />
garraiatzen ari zen langilea lanean<br />
ari zen lekutik gertu. Ustekabean,<br />
edukiontziak orgatik erori,<br />
eta azpian harrapatu zuten behargina.<br />
Bertan zendu zen.<br />
Hildako langilea emakumea<br />
zen, 39 urte zituen eta Areatzakoa<br />
zen jaiotzez, baina gaur egun<br />
Lemoan bizi zen. ELA sindikatuan<br />
afiliatuta zegoen.<br />
Euskal Kataforesisen metalak<br />
tratatu eta haientzako estaldurak<br />
egiten dituzte. 44 langile aritzen<br />
dira horretan.<br />
Langile batzordea osatzen<br />
duten sindikatuentzat —ELA,<br />
LAB eta UGT—, iragarritako<br />
istripua izan da atzo gertatutakoa.<br />
Haien arabera, langile<br />
batzordeak behin baino gehiagotan<br />
salatu izan ditu langileek<br />
lanerako dituzten baldintza txarrak.<br />
Lan erritmo eta lan karga<br />
handiegiak jasaten dituztela<br />
diote, batetik; eta zuzendaritzak<br />
lan istripuak saihesteko inolako<br />
neurrik indarrean jartzen ez<br />
duela, bestetik. Zuzendaritzari<br />
egoeraren berri sarritan emanagatik<br />
hark inolako erantzunik ez<br />
diela eman adierazi dute hiru sindikatuek.<br />
Hamaika salaketa<br />
LABek, esaterako, iazko abenduan<br />
enpresaren kontrako salaketa<br />
bat jarri zuen, «gainprodukzio<br />
izugarria dagoelako eta jende<br />
nahikorik ez lan hori guztia egiteko».<br />
ELAk zehaztu duenez,<br />
berriz, ibilgailuen pasabideak<br />
zoruan seinaleztatuta daude langileen<br />
pasabideetatik bereizteko,<br />
baina pasabide horien guztien<br />
gainean materiala dago metatuta,<br />
«biltegian egon behar lukeen<br />
materiala», hain zuzen.<br />
Sindikatu horren ustetan,<br />
beste behin ere argi gelditu da lan<br />
erritmo handiegiek eta prekarietateak<br />
hil egiten dutela. «Laneko<br />
heriotzen eragile diren egiturazko<br />
arrazoiak aski ezagunak dira<br />
guztiontzat, baina inork ez du<br />
ezer egiten, eta oraingoa bezalako<br />
istripuak dira horren ondorio».<br />
Administrazioari eta patronalari<br />
beste aldera begiratzea egotzi<br />
die ELAk, bai eta laneko osasuna<br />
eta segurtasuna bermatzeko<br />
baliabide nahikorik ez jartzea<br />
ere. Enpresari, berriz, guztiaren<br />
gainetik produktibitatea eta irabazi<br />
ekonomikoak lehenestea<br />
leporatu dio, lan arriskuen prebentzioan<br />
zer-nolako hutsuneak<br />
dauden jakin arren ez duelako<br />
G Lanean hildakoak<br />
49<br />
pAurten. LABen kontaketaren<br />
arabera, aurten dagoeneko 49<br />
langile hil dira Euskal Herrian lanean<br />
ari zirela izandako ezbeharretan.<br />
ELAk, berriz, 47 zenbatu<br />
ditu, Hego Euskal Herrian<br />
soilik.<br />
beharrezko neurririk hartzen.<br />
«Horren garrantzitsua den gai<br />
bat albo batera uzten duenean,<br />
bere langileen bizitza bigarren<br />
maila batean jartzen du».<br />
Etzi, egun osoko lanuztea<br />
Hildako langilearen ingurukoei<br />
babesa adierazteko, gertatutakoa<br />
salatzeko eta lan istripu gehiagorik<br />
gerta ez dadila eskatzeko,<br />
Euskal Kataforesis enpresako<br />
langileek 24 orduko lanuztea<br />
egingo dute etzi. Gainera, egun<br />
berean, 12:00etan, elkarretaratzea<br />
egingo dute enpresako atarian.<br />
Langile batzordeak egindako<br />
deiarekin bat egin dute ELA,<br />
LAB eta UGT sindikatuek.<br />
LABen kontaketaren arabera,<br />
aurten gutxienez 49 langile hil<br />
dira Euskal Herrian lanean ari<br />
zirela izandako ezbeharretan.<br />
Orain arte, langilearen heriotza<br />
eragin duten istripuetatik gehienak<br />
Bizkaian jazo dira: hamazazpi,<br />
hain zuen; Araban hamar langile<br />
hil dira; beste hamar<br />
Gipuzkoan; bederatzi Nafarroan;<br />
eta hiru Ipar Euskal Herrian.<br />
Iaz, 80 langile hil ziren lanean<br />
izandako istripuetan; duela bi<br />
urte, berriz, 112.<br />
BILBO ›Ohiko bilera egingo du<br />
BBK-ko batzarrak hilaren 24an.<br />
Orduan aztertuko dute CajaSurren<br />
integrazioa. Uztailaren<br />
16an eskuratu zuen hura Bizkaiko<br />
kutxak. Batzarrean ordezkaritza<br />
dutenak orain artean ez<br />
dira aurka agertu; beraz, ezustekorik<br />
ezean, proiektua aurrera<br />
ateratzea espero da.<br />
Idiazabal sor-markak<br />
1.440 tona ekoitziko ditu<br />
DONOSTIA ›Iaz baino 57 tona<br />
gazta gehiago egingo dituztela<br />
aurreikusi dute Idiazabal<br />
sor-markaren ekoizleek:<br />
guztira 1.440 tona. Eguraldi<br />
onak eragin du produkzioaren<br />
gorakada, Miriam Molina sormarkaren<br />
kudeatzailearen<br />
esanetan. Orain artean, inoiz ez<br />
da lortu 1.400 tona egitea. 119<br />
kide ditu Idiazabal sor-markak.<br />
2 Pertsonaia<br />
Celestino Corbacho<br />
Zenbakiek harrapatuta<br />
Idiazabal gazta. IMANOL OTEGI / ARP<br />
araiak ez dio lagundu Celestino<br />
Corbachori (Val-<br />
G<br />
verde de Leganes, Espainia,<br />
1949). 2008ko apirilean, Zapateroren<br />
bigarren agintaldirako<br />
Lan ministro izen<strong>datu</strong> zutenean,<br />
enplegua eta ekonomia bigarren<br />
mailako hizpideak ziren.<br />
Ministerioaren beste atalak, immigrazioak,<br />
bereganatzen zuen<br />
arreta guztia. Lan arloko gaiei<br />
buruz, bere burua eguneratu<br />
beharra zuela aitortzen zuen<br />
Corbachok berak.<br />
Laster krisia iritsi zen, eta zenbaki<br />
gordinen errealitate egoskorrak<br />
jo du behin eta berriro<br />
ministroa. Langabe kopurua<br />
%72 handitu da kargua hartu<br />
zuenetik. Ia lau milioi lagun enplegu<br />
zerbitzu publikoetako<br />
itxaron zerrendan utzita aterako<br />
da gobernutik. Joan baino lehen,<br />
UGT eta CCOO sindikatuen<br />
agur opari mingotsa jaso beharko<br />
du: irailaren 29ko greba orokorra.<br />
Badajoztik nerabe zenean<br />
alde egin zuen Corbachok. Hamalau<br />
urterekin Kataluniara<br />
joan zen. 60ko hamarkadaren<br />
hasiera zen, eta Bartzelonako<br />
gerriko industrialean bizi zen.<br />
Ibilbide politikoa 1976an hasi<br />
zuen, PSCn afiliatu zenean.<br />
Lehen kargu publikoa 1983.<br />
urtean hartu zuen. Urte bat arinago<br />
Felipe Gonzalezek gehiengo<br />
osoz irabazi zituen lehen<br />
hauteskundeak PSOErentzat.<br />
Sozialistek alde zuten olatua lagun,<br />
L’Hospitalet herriko zinegotzi<br />
izen<strong>datu</strong> zuten; Bartzelona<br />
probintziako bigarren udalerria<br />
da. Hautetsi kargu horretan<br />
11 urte igaro zituen, eta 1994ko<br />
maiatzean alkate izen<strong>datu</strong> zuten,<br />
Juan Ignacio Pujana kide<br />
sozialistaren ordez. Behartuta<br />
utzi zuen alkatetza Pujanak, auzitegiek<br />
ustelkeria egotzi ziotelako.<br />
Aurreko alkatearen tratu ilunek<br />
ez zuten Corbachoren irudia<br />
ahuldu, eta 1995eko udal<br />
hauteskundeetan zerrendaburu<br />
jarri zuen berriro PSCk.<br />
Gehiengo osoz irabazi zuen, eta<br />
hala izango zen alkate izateko<br />
aurkeztuko zen hurrengo hiru<br />
aldietan ere. Alkate izateaz gain,<br />
Bartzelonako Diputazioko presidente<br />
ere izan zen 2004tik.<br />
Zapateroren deia jaso zuenean<br />
L’Hospitalet utzi zuen Corbachok.<br />
Izendapenaren interpretazio<br />
gehienek gobernuak immigrazio<br />
politika gogortzeko<br />
asmoa zuela zioten. Hitz gogorrak<br />
esanak zituen ministroak.<br />
«Immigrazioa errealitate berri<br />
bat sortzen ari da, eta hor segurtasun<br />
gutxiago dugu», adierazi<br />
zuen 2007an, esaterako.<br />
Lan arloan gizarte elkarrizketa<br />
suspertzeko erronka jarri zion<br />
bere buruari, baina hor ere porrot<br />
egin zuen. Lan merkatuaren<br />
erreforma polemikoa bere kasa<br />
onartu behar izan zuen gobernuak,<br />
eragileekin bi urtez negoziatu<br />
ondoren. Corbacho Kataluniara<br />
itzuliko da, Montillaren<br />
hautagaitza «indartzeko». Pentsioak<br />
erreformatzeko ardura<br />
bere ordezkoari utziko dio. Hori,<br />
eta lau milioi lagun beharrik<br />
gabe.pIVAN SANTAMARIA<br />
Nafarroako Ogasunak<br />
1.775 milioi bildu ditu<br />
IRUÑEA ›Abuztua bitartean,<br />
1.775,4 milioi euro bildu ditu<br />
Nafarroako Ogasunak, iaz epe<br />
berean baino %0,1 gehiago.<br />
Sozietate zergaren bidez %51<br />
gutxiago eskuratu du. BEZaren<br />
igoerak eta beste zerga batzuen<br />
bilakaera hobeak estali dute<br />
zulo hori. Egindako kalkuluak<br />
betetzea espero dutela esan du<br />
Alvaro Miranda kontseilariak.<br />
Oinarrik %40 berme<br />
gutxiago eman ditu<br />
BILBO ›Oinarri elkartearen<br />
bidez gauzatutako bermeak<br />
%40 jaitsi dira aurtengo bigarren<br />
hiruhilekoan. Guztira 45<br />
milioi euro bermatu ditu. Eusko<br />
Jaurlaritzak bideragarriak izan<br />
eta likidezia arazoak dituzten<br />
enpresentzat bide berezi bat<br />
jarri zuen martxan, gastu arruntak<br />
ordaintzeko. Oinarriren arabera,<br />
oso gutxik eskatu dute<br />
diru hori.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 15<br />
Mundua ‹ Harian<br />
Pia Etxeko haurrez abusatzeagatik<br />
sei lagun zigortu dituzte Portugalen<br />
Lisboako Auzitegi Kriminalak bost<br />
eta hemezortzi urte arteko kartzela zigorra<br />
ezarri die zazpi akusatuetatik seiri<br />
Kondenatuen artean enbaxadore ohi bat<br />
eta Portugalgo telebista aurkezle bat daude<br />
Ixiar Zubiaurre<br />
Portugalgo epaiketa luzeenean<br />
ebatzi dute Pia Etxeko auzia. Estatuaren<br />
umezurztegi horretan<br />
ehundik gora haurrez abusatu<br />
zuten, eta amaitu berri den epaiketan,<br />
32 haurri egindakoak argitu<br />
dituzte. Zazpi akusatuetatik<br />
sei jo ditu erruduntzat Lisboako<br />
Auzitegi Kriminalak, haiei leporatzen<br />
dizkieten delituak aski frogatutzat<br />
jo ondoren. Zortzi urte<br />
iraun du Pia Etxeko sexu abusuen<br />
auziak, eta komunikabideetan<br />
izan duen oihartzunagatik,<br />
kasu historikoa bihurtu da. Lisboako<br />
auzitegiak errudun jo dituenen<br />
artean, Portugalgo enbaxadore<br />
ohi bat eta telebistako aurkezle<br />
ezagun bat daude.<br />
Carlos Silviori ezarri diote kondena<br />
handiena; hemezortzi urte<br />
egin beharko ditu espetxean, Pia<br />
Etxeko haurrak ehunka aldiz bortxatu<br />
zituelako. Lisboako umezurztegiko<br />
gidari eta lorezaina zen<br />
Silvio, eta epaiketak iraun duen bitartean<br />
egindakoak aitortu dituen<br />
bakarra izan da. 639 kargu zituen<br />
bere aurka: pederastiagatik ez<br />
ezik, haurrak sexurako erabil zitzaten<br />
hainbat pertsonaren esku<br />
uzteagatik ere kondenatu dute.<br />
Carlos Cruz telebistako aurkezleari<br />
eta Joao Ferreira Diniz medikuari,<br />
berriz, zazpi urteko kartzela<br />
zigorra ezarri diete. Jorge Ritto<br />
Unescon enbaxadore izandakoak,<br />
berriz, sei urte eta zortzi hilabete<br />
egin beharko ditu espetxean.<br />
Hugo Marcal abokatuak, sei urte<br />
eta bi hilabete, eta Manuel Abrantesek,<br />
bost urte eta bederatzi hilabete.<br />
Haiek bortxatu zituzten<br />
haurrak 16 eta 22 urte artean dituzte<br />
gaur egun.<br />
Akusatuetatik bakarra zigorgabetu<br />
du Lisboako Auzitegi Kriminalak:<br />
Gertrudes Nunes; Pia<br />
Etxeko haurrekin oheratu zitezen<br />
bere etxea uzteaz zegoen akusatuta.<br />
Epaimahaiak, baina, ez<br />
du hura kondenatzeko aski frogarik<br />
aurkitu.<br />
Bi mila orriko sententzia<br />
Epaiaren ondorioak irakurtzen ia<br />
egun bete eman zuen epaimahaiak<br />
atzo. Pia Etxeko auziaz Lisboako<br />
auzitegiak eman duen sententziak<br />
bi mila orri inguru ditu,<br />
izan ere. 800dik gora lekukotasun<br />
jasotzen ditu; haien artean, sexu<br />
erasoak sufritu zituztenenak. Lekukotasun<br />
lazgarriak izan ziren<br />
horiek; Ana Peres epaimahaiko<br />
presidentearen hitzetan, «zenbaitenak<br />
pornografikotzat jotzea legoke».<br />
Haatik, Silvinok izan ezik, gainontzeko<br />
akusatu guztiek ukatu<br />
egin dituzte egozten dizkieten<br />
karguak. Cruzentzat, eurak kondenatzea<br />
Portugalgo historian<br />
egin den akatsik larriena izan da.<br />
Pia Etxean ehundik gora haurrez abusatu zuten. BERRIA<br />
G Kronologia<br />
p2002ko iraila. Pia Etxeko<br />
eskandalua lehertu zen. Umezurztegian<br />
egondako haur<br />
baten amak salatu zuen Carlos<br />
Silvinok bere semeaz abusatu<br />
zuela. Silvino Pia Etxeko gidari<br />
eta lorezaina zen. Bera izan da<br />
epaiketak iraun duen bitartean<br />
egindakoak aitortu dituen<br />
bakarra.<br />
p2003ko otsaila. Pia Etxean<br />
130 kasuren berri izan zutela aitortu<br />
zuten hainbat gizarte langilek.<br />
Haurren aurkako sexu erasoak<br />
1970eko hamarkadatik<br />
aurrera gertatutakoak ziren.<br />
p2003ko abendua. Portugalgo<br />
Fiskaltzak hamar lagun auzipetu<br />
zituen pederastiagatik;<br />
akusatuen artean jende ezaguna<br />
zegoen, baita hainbat goi<br />
agintari ere.<br />
p2004ko ekaina. Hiru susmagarriren<br />
aurkako akusazioak<br />
atzera bota zituen Justiziak;<br />
Paulo Pedroso ministro sozialista<br />
izandakoa libre utzi zuten.<br />
Lau hilabetez eduki zuten Pedroso<br />
badaezpada atxilotuta.<br />
p2004ko azaroa. 32 haurren<br />
aurkako sexu erasoengatik zazpi<br />
lagunen aurkako epaiketa<br />
hasi zuten Portugalen.<br />
p2005eko maiatza.32 haurrak<br />
Pia Etxean bizitakoen gaineko lekukotasunak<br />
ematen hasi ziren.<br />
p2006ko martxoa. Auzitegien<br />
aginduz, estatuak bi milioi euroren<br />
kalte-ordainak eman zizkien<br />
Pia Etxeko haurrei. Umezurtzak<br />
babesten gobernuak huts egin<br />
zuela ebatzi zuen Justiziak.<br />
p2010eko iraila. Sexu abusuez<br />
akusatutako zazpi lagunetatik<br />
sei erruduntzat jo zituzten.<br />
Pia Etxeko auziak luze jo duelako, eta Portugalgo epai sistema oso formalista delako, biktimen artean ezkortasuna zen nagusi epaia<br />
jakin arte; zazpi akusatuetatik sei erruduntzat jotzen dituen sententziari esker, baina, asko bizitzen hasi ahal izango dira.<br />
«Egia nioen, ez nintzen gezurretan ari»<br />
I.Z.<br />
P<br />
ia Etxean gertatutakoak askoren<br />
barrua astindu zuen.<br />
2002an eman zuten argitara<br />
kasua, eta handik bi urtera hasi<br />
zuten epaiketa. Zortzi urteren ondoren,<br />
zazpi akusatuetatik sei<br />
errudun direla ebatzi du Justiziak.<br />
Motel egin du bere lana; eta<br />
ezkor ziren, horregatik, biktimetako<br />
asko. «Portugalgo epai sistema<br />
oso formala da. Lekukotasun<br />
mordo bat biltzea baimentzen du,<br />
eta prozesua atzeratzeko aitzakia<br />
oro aintzat hartzen du, defentsaren<br />
alde», adierazi du Miguel Matasek,<br />
Pia Etxetik igarotako 31<br />
haurren abokatuak. «Jendeak ez<br />
du sinesten Justizian, eta denek<br />
uste zuten hutsean geldituko zela<br />
kasua».<br />
Umezurztegian sexu erasoak<br />
sufritu zituztenen zauriak itxi<br />
ditu sententziak; errudunak kondenatuz,<br />
biktimek aurrera egiteko<br />
aukera izango dute. «Oso egun<br />
garrantzitsua da umezurztegitik<br />
pasatutakoentzat, bizitzen hasteko<br />
amaiera bat behar baitute».<br />
Biktimetako asko Lisboako Auzitegi<br />
Kriminalera joan ziren atzo.<br />
Haien artean zen Bernardo Teixeira:<br />
«Ezingo nintzateke beste<br />
edonon egon. Burua tente dudala<br />
agertu naiz, eta jendeari honakoa<br />
esan diot: ‘Egia nioen, ez nintzen<br />
gezurretan ari’». Teixeirarentzat<br />
oso gogorra izan da denboran<br />
atzera egitea. Hala ere, sententzia<br />
ezagutzeak lagundu egin dio.<br />
Biktimak galdekatzeaz arduratu<br />
zen psikologo batek uste du<br />
ehundik gora haurrez abusatu<br />
zutela Pia Etxean. Pederastia kasuak<br />
zailak izaten direlako, baina,<br />
Poliziak ezin izan du biktima<br />
bakoitzeko kasu bat zabaldu. Hedabideek<br />
egindako lana, berriz,<br />
garrantzitsua izan da: gertatutakoa<br />
lau haizeetara zabaldu zutenetik<br />
jendeak pederastiaz kontzientzia<br />
hartu baitu. Umezurztegia<br />
estatuarena izateak, gainera,<br />
agintarien gaineko presioa areagotu<br />
du.<br />
Gobernuak ez duela askorik<br />
egin uste du Pedro Namorak, haur<br />
zela umezurztegian izandakoak:<br />
«Zaborraren pare ginen. Gertakariak<br />
agerian gelditu dira, baina<br />
agintariek eskuak garbitu dituzte».<br />
Pia Etxean «gizateriaren aurkako<br />
krimen larriak» egin zituztelakoan<br />
dago Namora.
16 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Harian › Mundua<br />
Pakistanen 59 lagun hil dituzte<br />
eta 116 zauritu atentatu batean<br />
Kuetta hirian<br />
Palestinaren aldeko<br />
manifestazio bat egiten<br />
ari zirela, lehergailu bat<br />
leherrarazi dute<br />
Amaia Garcia<br />
Gorpuak lurrean, Kuetta hirian egindako atentatuaren ondoren, atzo. WAHEED KHAN / EFE<br />
Pakistanen 59 pertsona hil eta 116<br />
zauritu zituzten atzo atentatu suizida<br />
batean. Kuetta hirian egin<br />
zuten erasoa, Balutxistan probintzian,<br />
hego-mendebaldean. Han<br />
Palestinaren aldeko manifestazio<br />
bat egiten ari ziren hiriko xiitak.<br />
Pakistango hedabideen arabera,<br />
zaurituen artean hainbat kazetari<br />
daude. Pakistango biztanleen<br />
%20 xiitak dira; gehien-gehienak,<br />
berriz, sunitak. Suniten artean<br />
muturreko taldeak daude.<br />
Balutxistango Poliziaren buru<br />
Malik Mohamad Iqbalek adierazi<br />
du saiatu zela manifestazioko kideak<br />
Meezan auzo gatazkatsura<br />
inguratu ez zitezen, segurtasun<br />
arazorik ez izateko. Baina manifestariek<br />
ez zieten kasurik egin<br />
Poliziak emandako aholkuei eta<br />
inguru horretara joan ziren. Han<br />
gertatu zen atentatu suizida.<br />
Kuettan gertatutakoa ez da<br />
eguneko atentatu bakarra. Egun<br />
berean hiru atentatu egon dira.<br />
Beste biak iparraldean izan dira.<br />
Ipar-mendebaldean, Mardan hirian,<br />
ekintzaile suizida batek soinean<br />
zeraman karga lehertu<br />
zuen, Poliziak mezkita batean<br />
atzeman zuelarik. Leherketaren<br />
ondorioz polizia bat hil zen eta<br />
hiru fededun zauritu ziren.<br />
Beste erasoa iparraldeko Peshauar<br />
hirian gertatu zen. Urrutiko<br />
kontrola zuen lehergailu batek<br />
Poliziaren ibilgailu bat leherrarazi<br />
zuen. Leherketan polizia bat hil<br />
zen eta beste hiru zauritu ziren.<br />
Abbasen eta Netanyahuren arteko<br />
bilera ez da izan denen gustukoa<br />
Hamahiru talde<br />
armatuk ohartarazi<br />
dute erasoak egingo<br />
dituztela bake prozesua<br />
geldiarazteko<br />
A. G.<br />
Mahmud Abbas PAN Palestinako<br />
Aginte Nazionaleko presidentearen<br />
eta Benjamin Netanyahu<br />
Israelgo lehen ministroaren arteko<br />
elkarrizketek kritikak sortu<br />
dituzte. Bi aldeetako adituek elkarrizketen<br />
nondik norakoak aztertu<br />
dituzte eta bakea lortzeko<br />
gaitasunik ez dutela ohartarazi<br />
dute.<br />
Nahum Barnea Israelgo kazetaria<br />
da eta Yediot Ahronot egunkarian<br />
idazten du. Barneak dio<br />
askok ez dutela ulertzen Netanyahuren<br />
portaera. «Antzezlanetan<br />
badabil, Netanyahu oso aktore<br />
ona da, baina agian ez da antzerki<br />
bat soilik. Ez orain», adierazi<br />
du kazetari israeldarrak.<br />
Gilad Erdan Israelgo lehen ministroaren<br />
alderdikidea da, Likud<br />
alderdikoa. Erdanen arabera, Netanyahuk<br />
Zisjordaniako lurraldeak<br />
defen<strong>datu</strong>ko ditu palestinarrekin<br />
elkarbizitza bat lortu arte.<br />
«Lehen ministroak, beste ministroek<br />
ez bezala, ez du akordio faltsurik<br />
sinatuko bakea lortzeko.<br />
Are gutxiago biolentziak jarraitzen<br />
duen bitartean eta suziriekin<br />
erasotzen diguten bitartean».<br />
Palestinako politikari bat da<br />
Mustafa Barguti. Haren ustez, kolonia<br />
gehiago eraikitzeak bake<br />
prozesua okertuko du. «Alde guztiak<br />
bi herrialdeen irtenbidearen<br />
azken aukera galtzen ari direla<br />
sentitzen dugu», adierazi du Bargutik.<br />
Washingtonen entzun duenak<br />
bere pentsaera ez duela al<strong>datu</strong><br />
esan du. «Gure susmoak argitu<br />
ditu, hau da, elkarrizketa hauetatik<br />
ez dela ezer berririk aterako»,<br />
iragarri du Bargutik.<br />
Alon Pinkas Israelgo diplomazialari<br />
bat da. Haren ustez, bakerako<br />
bidea argi inoiz egon ez denez,<br />
orain arteko buruzagiek ez<br />
dute beharrezko konpromisorik<br />
hartu bake elkarrizketetan.<br />
«Obamak ulertu behar du prozesua<br />
martxan dagoela. Israeldarrak<br />
eta palestinarrak ez dira gai<br />
Talibanak Lahoren<br />
Asteazkenean Lahore hirian<br />
(Indiako mugan) gertatu zen<br />
atentatua bere gain hartu dute<br />
talibanek. Erasoan 35 pertsona<br />
hil ziren eta 243 zauritu. Xiiten<br />
aurkako erasoa izan zen, eta<br />
Ramadanaren barau amaieraren<br />
ondoren gertatu zen. Hiru leherketa<br />
izan ziren, granada batek<br />
eragindakoa lehena, eta beste<br />
biak leherketa suizidak izan<br />
ziren.<br />
Eraso suizida egin zuten ekintzaileen<br />
buruzagi Qari Hussain<br />
Mehsuden arabera, erasoa «sunita<br />
errugabeen heriotzen mendekua»<br />
izan da. AEBetako Inteligentzia<br />
Agentzia Zentraleko kideek<br />
Pakistango talibanen<br />
buruzagia harrapatu zuten duela<br />
gutxi. Ondorioz, agintariak beldur<br />
dira mendekuzko atentatu<br />
gehiago egingo ote diren. Lahoreko<br />
atentatuaren ostean, uste da<br />
talibanek Pakistango Gobernuari<br />
presio egin nahi diotela uholdeen<br />
ondorioz gaur egun duten egoeraz<br />
baliatuz.<br />
Pakistango uholdeen ondorioz,<br />
herritar asko etxetik kanpo<br />
daude eta ez dute zer jan, ezta zer<br />
edan ere. Laguntza pixkanaka<br />
iristen ari da bertara, eta nazioarteko<br />
erakundeek dirua eman diote<br />
Pakistango Gobernuari. Adibidez,<br />
Nazioarteko Diru Funtsak<br />
(NDF) 450 milioiko diru laguntza<br />
eman dio.<br />
beren ikuspuntua aldatzeko.<br />
Agian, AEBak dira hori egin dezaketen<br />
bakarrak», adierazi du<br />
Pinkasek.<br />
Eraso gehiago<br />
Abbas eta Netanyahu Washingtonen<br />
zeuden bitartean, hamahiru<br />
palestindar brigada elkartu<br />
dira idazki bat aurkezteko. Bakerako<br />
prozesu hau geldituko dutela<br />
ohartarazi dute Gazan eman<br />
zuten prentsaurreko batean.<br />
Abu Obeidak, Hamaseko Al<br />
Kassam Brigadetako buruak, komunikatua<br />
irakurri zuen. «Ez<br />
dugu negoziazioak aurrera eramaten<br />
utziko, koloniak legeztatzea<br />
ekarriko duelako. Horregatik<br />
negoziazioei erantzungo diegu,<br />
palestinarren eskubideak<br />
ahaztu egiten dituztelako», adierazi<br />
zuen Obeidak. Netanyahuren<br />
eta Abbasen arteko hamabost<br />
eguneroko elkarrizketen inguruan<br />
«zentzugabeak eta<br />
alferrikakoak» direla esan du.<br />
DLaburrak<br />
Mexikoko armadak<br />
32 ustezko sikario hil ditu<br />
MEXIKO HIRIA ›32 ustezko<br />
sikario hil ditu Mexikoko armadak<br />
aurrez aurreko batean.<br />
Leon Nueva eta Tamaulipas<br />
estatuen muga artean gertatu<br />
da. Soldaduek ustezko sikarioak<br />
zeuden eraikina aurkitu dute<br />
eta han zeuden guztiak hil<br />
dituzte. Bestalde, armadak<br />
ustezko sikarioek bahituak<br />
zituzten hiru pertsona askatu<br />
dituzte.<br />
Bost lagun hil eta 532 etxe<br />
erre dira Errusian<br />
MOSKU ›Bost pertsona hil dira<br />
eta 532 etxe erre dira Volga<br />
ibairen inguruan piztutako<br />
suteen ondorioz. 40 gradu<br />
inguruko tenperaturek eta haize<br />
bolada bortitzek sutea itzaltzeko<br />
lanak zailtzen dituzte. Adituen<br />
ustez, tentsio handiko<br />
kable bat hautsi da eta horrek<br />
eragin ditu Volga inguruko suteak.<br />
Sutea hasi zenean neurri<br />
egokiak hartu ziren ikertzen ari<br />
dira.<br />
Sudango armadak<br />
74 lagun hil ditu<br />
KHARTUM ›Darfurko talde<br />
errebelde batek salatu du<br />
Sudango armadak 74 lagun hil<br />
dituela airez egindako eraso<br />
batean. Hildako gehienak zibilak<br />
direla eta erasoan 152 pertsona<br />
zauritu direla adierazi du<br />
taldeak. Sudango armadako<br />
bozeramaileak ukatu egin ditu<br />
talde errebeldeak egindako<br />
adierazpenak.<br />
Venezuelan gose greba<br />
hasi dute 4.000 presok<br />
CARACAS ›Venezuelako 4.000<br />
presok baino gehiagok gose<br />
greba hasi dute espetxeetan<br />
jasaten dituzten tratu txarrak,<br />
auzien atzerapena eta pilatzeak<br />
salatzeko. Protestak Caraboboko<br />
Minima espetxean hasi<br />
zituzten. Han presoek tratu txar<br />
fisiko eta psikologikoak eragitea<br />
leporatu diete kartzelako<br />
zaindariei. Horien arabera, aste<br />
honetan preso batek ihes egin<br />
ostean hasi ziren erasoak.<br />
Jendaurrean agerraldia<br />
egin du Fidel Castrok<br />
HABANA ›Lau urtean lehen<br />
aldiz jendetzaren aurrean agertu<br />
da Fidel Castro. Agerraldia<br />
ikasleen aurrean egin du 84<br />
urteko buruzagiak, eta arma<br />
nuklearren arriskuak izan ditu<br />
hizpide. Hitzaldiak 45 minutu<br />
iraun zuen, eta zutik egon zen<br />
une oro. Castrok duela lau urte<br />
utzi zuen agintea.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 17<br />
Mundua ‹ Harian<br />
Beste batasuna D<br />
Korapiloa oraindik ez da askatu<br />
Belgikan estatuaren<br />
erreformari buruz<br />
negoziatzen jarraitzen<br />
dute indar politiko<br />
flandriar eta valoniarrek<br />
Allande Sokarros<br />
Belgikako Legebiltzar Federalean<br />
ordezkariak dituzten zazpi indar<br />
politikoen arteko negoziazioen<br />
kate luzean amore eman du<br />
Elio Di Rupo sozialista frantseshiztunak.<br />
Iragan ekainaren 13ko<br />
hauteskundeen ondotik, hark<br />
zuen flandriar eta frantses hiztunen<br />
artean estatu federalaren<br />
erreformari buruz eta gobernu<br />
akordio bat egiteko asmoz abiatutako<br />
negoziazioen ardura. Ahalegin<br />
horretan porrot eginik, lehen<br />
aldi batez, kargua uzteko asmoa<br />
azaldu zion Albert II.a erregeari<br />
joan den agorrilaren 29an. Erregeak,<br />
baina, ahaleginei eusteko<br />
eskaturik, Di Rupok bilerak egiten<br />
jarraitu du joan den aste honetan.<br />
Baina atzoko bilera hastean,<br />
«azken aukera» izango zela ohartarazi<br />
zuen. Ados jartzeko bidean<br />
aurreratzerik ikusten ez zuelakotz,<br />
erregeari dimisioa aurkeztu<br />
zion berriro. Prentsan zabaldu diren<br />
informazioen arabera, ekaineko<br />
bozetan hirugarren geratu<br />
zen alderdiko presidenteak, MR<br />
Mugimendu Erreformatzaileko<br />
Didier Reynders frantses hiztun<br />
liberalak, hauteskundeen irabazle<br />
N-VA Flandriako Aliantza Berriari<br />
proposamenak egin dizkio<br />
arazo gehien sortzen duten auzietan<br />
ados jartzeko.<br />
Iragan ekainaren 13ko hauteskundeetan,<br />
PS Alderdi Sozialista<br />
bigarren geratu zen, 27 hautetsirekin.<br />
Lehena N-VA independentista<br />
izan zen, sozialista frantseshiztunek<br />
baino diputatu bat<br />
gehiago erdietsi baitzuen. MR valoniar<br />
liberalak 18 legebiltzarkide<br />
lortu zituen; bost jarleku galduta,<br />
haatik.<br />
Bozak irabazi arren, Belgikako<br />
Alderdi Sozialistako buru Elio Di Rupo, prentsaurreko bat ematen, Bruselan, artxiboko irudi batean. JOHN THYS / EFE<br />
Eskualdeei eskuduntza<br />
gehiago uztea onartu<br />
dute frantses hiztunen<br />
indar politikoek<br />
Finantza Legearen eta<br />
BHV zatitzearen auziek<br />
dituzte negoziazioak<br />
porrot egitera eraman<br />
estatu federala egun batean desagertzea<br />
helburu duen indar politiko<br />
baten logikari eutsita, N-VAko<br />
presidente Bart De Weverrek argi<br />
esan zuen gobernu federalaren<br />
buru jartzeko asmorik ez zuela.<br />
Hortaz, Albert II.a erregeak bigarren<br />
indar politikoko buru Elio Di<br />
Ruporen gain jarri zuen gobernu<br />
federalaren osaketarako akordio<br />
politiko bat lortzeko ahaleginak<br />
bideratzea. Alabaina, horrelakorik<br />
ezin da gauzatu flandriarrak<br />
eta frantses hiztunak estatu federalaren<br />
erreformatzeaz ados jarri<br />
gabe.<br />
Belgikako egituraketa instituzionala<br />
oso korapilatsua da, eta<br />
jokoan dagoena azaltzea zaila<br />
bada ere, esan daiteke flandriarrek<br />
autonomia handiagoa eskuratu<br />
nahi dutela oraingoz aginte<br />
federalaren esku dauden arloetan.<br />
Frantses hiztunek, aldiz,<br />
horrelakorik ez dute nahi, eta<br />
flandriarrei «elkartasun federala»<br />
amaitzeko edo behintzat<br />
ahultzeko nahia sumatzen diete.<br />
Valonia eta BHV Brusela-Halle-<br />
Vilvoorde barrutian gehienak<br />
frantses hiztunak dira, baina ez<br />
Belgikan oro har. Hortaz, eskualdeei<br />
eta erkidegoei eskuduntza<br />
gehiago eskualdatzearekin herritarren<br />
bizkar geratuko diren<br />
gastu publikoak nabarmen haziko<br />
diren beldur dira frantses hiztunak.<br />
Bruselako aurrekontuak, gora<br />
Haatik, iragan ekaineko hauteskundeetako<br />
emaitzen ondorioz,<br />
estatu federalaren erreforma<br />
atzeraezina dela oharturik, alderdi<br />
valoniarrek eskualde eta erkidegoei<br />
eskuduntza gehiago emateaz<br />
hitz egitea onartu behar izan<br />
dute. Ekaineko hauteskundeen<br />
biharamunetik, beraz, Elio Di<br />
Rupok zituen negoziazioak<br />
zuzentzen, zazpi indar politikoren<br />
ordezkariekin; zehazki, hiru<br />
alderdi flandriarrekin eta lau<br />
frantses-hiztunekin.<br />
Ados jartze osorik ez badu lortu<br />
ere, Elio Di Rupok eskuduntza<br />
arlo andana eskualde eta erkidegoen<br />
ardurapean jartzea onarrarazi<br />
die alderdi frantses-hiztunei,<br />
hala nola enplegua, osasuna, gizarte<br />
segurantza eta turismoa.<br />
Eskualdatze hauek onartzearen<br />
truke, frantses hiztunek eskatu<br />
dute Brusela-Halle-Vilvoorde eskualdearen<br />
aurrekontuak 250 milioi<br />
eurotan haz daitezen hasiera<br />
batean, eta 500 milioi eurotan geroago.<br />
Alabaina, Finantza Legea<br />
birmoldatzea eta BHV barruti<br />
mistoa zatitzea jarri zuten flandriarrek<br />
hori onartzeko baldintza<br />
gisa. Bi auzi horien inguruan<br />
dute, beste behin ere, negoziazioek<br />
porrot egin.<br />
Hauteskunde<br />
sistema<br />
erreformatzea<br />
aztertzen ari dira<br />
Eskozian<br />
Azken bozetan<br />
38.000 botopaper<br />
baliogabetu zituzten,<br />
eta ez dute nahi hori<br />
berriro gertatzerik<br />
Erredakzioa<br />
Urtebete oraindik Eskoziako Legebiltzarrerako<br />
hauteskundeetarako,<br />
baina denbora gutxi da hori<br />
hauteskunde sistema erreformatu<br />
nahi dutenentzat. 2007ko bozetan<br />
egin ziren hutsak saihestea<br />
da horren helburua. Orduan,<br />
38.000 botopaper baliogabetu zituzten,<br />
huts horien ondorioz. «Aldaketa<br />
hauekin, azken hauteskundeetan<br />
gertatutakoa berriro<br />
ez gertatzea nahi dugu. Oinarrizkoa<br />
da Eskoziako administraziorako<br />
bozak sendoak eta era egokian<br />
egitea», nabarmendu du<br />
Bruce Crawfordek, Legebiltzarreko<br />
Ekonomia idazkariak.<br />
Hauteskunde Batzordea, ordea,<br />
ez dago gustura prozesuarekin.<br />
Taldeak ohartarazi die Eskoziako<br />
agintariei aldaketak motelegi<br />
egiten ari direla.<br />
Batzordearen arabera, oraindik<br />
erabakitzeke dituzte 2011ko Legebiltzarrerako<br />
bozetarako eta<br />
2012ko gobernurakoetarako oinarrizko<br />
egiturak. Halako erabakiei<br />
dagokienez, Eskoziako agintariek<br />
maiz salatzen dute erabakiak<br />
Londresek berretsi behar dituela<br />
eta hark bigarren mailan<br />
jartzen dituela zuzenean Ingalaterrari<br />
eragiten ez dioten auziak.<br />
Horiek hala, Hauteskunde Batzordeak<br />
presio egin die Londresi<br />
eta Edinburgori egin beharreko<br />
erreformak «ahalik eta azkarren»<br />
egin ditzaten. Crawforden esanetan,<br />
ordea, beraiek eman dituzte<br />
eman beharreko pausoak, eta<br />
orain David Cameronen gobernuari<br />
dagokio lanaren bere zatia<br />
egitea.
18 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Kirola›<br />
Realak eta Athleticek denboraldi-aurrean Iruñean elkarren aurka jokatutako partidako irudi bat. JAGOBA MANTEROLA / ARP<br />
Hiru mutur<br />
eta arrisku bat<br />
Gaur hasiko da Superliga, eta, aurreko<br />
sasoian bezala, lau euskal talde ariko dira<br />
bertan: Athletic, Reala, Lagunak eta Eibar<br />
Ligako lehiatik kanpo geratzen diren taldeen<br />
artetik zazpi jaitsi egingo dira sasoi honetan<br />
Unai Zubeldia Donostia<br />
Ligako zortzi onenen artean sartzeko<br />
lehia, Kopa jokatzeko lehia<br />
eta ez jaisteko lehia. 2010-2011ko<br />
denboraldian Superligan ariko diren<br />
lau euskal taldeak hiru mutur<br />
horietan bana daitezke. Aurreko<br />
denboraldian bezala, liga irabazteko<br />
lehian sartzeko helburua<br />
izango dute Athleticek eta Realak.<br />
Hiru multzotan banatu dituzte<br />
Superligako 23 taldeak —24 ziren<br />
aritzekoak, baina Jaenek uko<br />
egin dio—, eta A multzoan ariko<br />
dira lau euskal taldeak. Multzo<br />
bakoitzeko lehen bi taldeak eta hirugarren<br />
geratzen diren bi onenak<br />
sailkatuko dira bigarren faserako.<br />
Liga titulua edukiko dute<br />
horiek jokoan, eta Kopa jokatzeko<br />
txartela ziurtatuta edukiko dute.<br />
Hain zuzen ere, horixe izango<br />
da Lagunak-en helburua. Handia<br />
litzateke zortzi onenen artean tokitxo<br />
bat egin eta liga irabazteko<br />
lehian sartzea. Baina, oinak lurrean<br />
jarrita, Kopa da nafarren helburua.<br />
Bigarren fasean bigarren<br />
eta hirugarren multzoko hiruna<br />
talde sailkatuko dira Kopa jokatzeko,<br />
lehen multzoko zortzi taldeekin<br />
batera. Eibarrek, berriz,<br />
sufritu egingo du. Izan ere, aurreko<br />
denboraldian ez bezala, sasoi<br />
honetan bigarren fasean ligako tituluko<br />
lehiatik at geratzen diren<br />
15 taldeetatik zazpi jaitsi egingo<br />
dira. Datorren denboralditik aurrera<br />
18 taldeko multzo bakarra<br />
sortzea da jaitsiera horien zergatia.<br />
16 taldek jarraituko dute Superligan,<br />
eta Nazional mailatik<br />
beste bi igoko dira.<br />
Euskal taldeentzat gaur hasiko<br />
da Superliga. Realak 16:00etan jokatuko<br />
du, Zubietan, Transportes<br />
Alcaineren aurka, eta 16:30ean<br />
hasiko da Valladolid-Lagunak<br />
partida. Athleticek eta Eibarrek,<br />
berriz, bihar jokatuko dute, elkarren<br />
aurka, Lezaman (12:00). Lehen<br />
jardunaldia jokatuta, astebeteko<br />
atsedena hartuko du Superligak,<br />
eta hortik aurrera ez da atsedenaldi<br />
gehiago izango. Abenduaren<br />
12an amaituko da lehen fasea,<br />
eta urtarrilaren 6an hasiko da bigarrena.<br />
Apirilaren 17an jokatuko<br />
dituzte bigarren fase horretako<br />
azken partidak, eta maiatzaren<br />
1ean hasiko da Kopa, final-zortzirenetako<br />
partidekin.<br />
Athletic<br />
Erika Vazquez galduta<br />
Joan den sasoian Espanyolek eta<br />
Rayo Vallecanok itzalean utzi zituzten<br />
talde guztiak, eta Athleticek<br />
alde hori murriztu nahiko<br />
luke sasoi honetan. Hori bai, hutsune<br />
garrantzitsua izango du aurrean:<br />
Erika Vazquez golegilea.<br />
Espanyolek fitxatu du, gainera,<br />
aurrelaria, aurkari zuzen batek.<br />
Horrez gain, Eba Ferreirak, Itxaso<br />
Carcamok, Zuriñe Gilek eta<br />
Karmele Lopezek ere ez dute jarraituko<br />
taldean. Eta Garazi Unibaso,<br />
Nerea Perez eta Iraide Bustinza<br />
utzita ariko dira Eibarren.<br />
Saioa Gonzalez atzelaria eta<br />
Manuela Lareo aurrelaria fitxatu<br />
dituzte zuri-gorriek. Naiara Beristain<br />
aurrelaria ere lehen taldean<br />
ariko da. Liga irabazteko<br />
lehian sartzeaz gain, Kopan orain<br />
arteko lana hobetzea izango da<br />
zuri-gorrin helburua.<br />
Reala<br />
Seinaleak oso onak dira<br />
Beste pauso bat eman nahi du Realak.<br />
Behe-behetik hasita, Superligan<br />
sendotzen ari dira txuri-urdinak.<br />
Eta denboraldi honetan<br />
aurretik egindakoa berdindu,<br />
eta, ahal izanez gero, hobetu egin<br />
nahiko lukete donostiarrek. Athletic,<br />
Espanyol, Rayo Vallecano,<br />
Bartzelona, Atletico Madril... Talde<br />
horiei behetik gora begira egon<br />
da orain arte Reala, baina denboraldi-aurrean<br />
Athletici eta Espanyoli<br />
irabazteko gai izan da.<br />
Seinaleak besterik ez dira, baina<br />
seinale onak.<br />
Taldeari dagokionez, aulkian<br />
dago aldaketarik handiena. Javi<br />
Garmendiak Jose Manuel Etxaberi<br />
utzi dio lekua, eta Xabier Ilarreta<br />
izango da bigarren entrenatzailea.<br />
Evelyn Santos eta Gurutze<br />
del Ama taldera itzuliko dira,<br />
eta beste hiru jokalari ere fitxatu<br />
dituzte txuri-urdinek: Donetz<br />
Errasti erdilaria eta Idoia Agirre<br />
eta Eguzkiñe Peña aurrelariak.<br />
Ainhoa Mateosek eta Ane Orbegozok<br />
taldea utzi dute.<br />
Lagunak<br />
Aldaketa esanguratsuak<br />
Lagunak-ek hiru aldaketa izan<br />
dituela esan daiteke, baina hiru<br />
G Egutegia<br />
1. ETA 8. JARDUNALDIAK<br />
Athletic-Eibar<br />
Reala-Transportes Alcaine<br />
Valladolid-Lagunak<br />
2. ETA 9. JARDUNALDIAK<br />
Eibar-Valladolid<br />
Reocin-Athletic<br />
Lagunak-Reala<br />
3. ETA 10. JARDUNALDIAK<br />
Eibar-Reocin<br />
Athletic-Transportes Alcaine<br />
Oviedo Moderno-Lagunak<br />
Valladolid-Reala<br />
4. ETA 11. JARDUNALDIAK<br />
Transportes Alcaine-Eibar<br />
Lagunak-Athletic<br />
Reala-Oviedo Moderno<br />
5. ETA 12. JARDUNALDIAK<br />
Eibar-Lagunak<br />
Athletic-Reala<br />
6. ETA 13. JARDUNALDIAK<br />
Lagunak-Reocin<br />
Reala-Eibar<br />
Oviedo Moderno-Athletic<br />
7. ETA 14. JARDUNALDIAK<br />
Transportes Alcaine-Lagunak<br />
Reocin-Reala<br />
Eibar-Oviedo Moderno<br />
Athletic-Valladolid<br />
aldaketa handi. Handiena, aulkian.<br />
Izan ere, Ruben Berrogik<br />
eta Carlos Piñar Kaluk hartu<br />
dute Alejandro Gastaminzak<br />
utzitako lekua. Taldeari dagokionez,<br />
Carmen Arizkuren kapitainak<br />
eta Marta Lunak ez dute<br />
jarraituko taldean. Bi jokalari<br />
handi horiek utzitako hutsuneak<br />
betetzeko, harrobiaren alde egin<br />
dute nafarrek. Mailari eusteak<br />
izan beharko luke helburua,<br />
baina badakite lorpen horrek<br />
Kopa jokatzeko txartela daukala<br />
saritzat.<br />
Eibar<br />
Zortzi fitxaketa, mantentzeko<br />
Mailari eustea besterik ez dauka<br />
buruan Eibarrek. Bigarren denboraldia<br />
izango du Superligan,<br />
eta egitura egonkortuz joatea da<br />
helburu bakarra. Ia-ia talde erdia<br />
al<strong>datu</strong> behar izan du denboraldi<br />
honetan Eibarrek. Izan ere, entrenatzaileaz<br />
gain —Juan Carlos Iza<br />
ariko da entrenatzaile lanetan—,<br />
zortzi jokalari fitxatu dituzte gipuzkoarrek:<br />
Iragarne Piñero,<br />
Maitena Martin, Ane Zarate,<br />
Amaiur Suarez, Amaia Lanbarri,<br />
Iraide Bustinza, Garazi Unibaso<br />
eta Nerea Perez. Azken lau horiek<br />
Athleticetik iritsi dira; azken hirurak,<br />
utzita. Urtarrilean hasiko<br />
da Eibarren benetako liga, bigarren<br />
edo hirugarren multzoan azken<br />
lau postuei ihes egitea izango<br />
delako helburu bakarra.
Gaur hasiko dira final-zortzirenak<br />
20›› Turkiako Munduko Saskibaloi Txapelketan<br />
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 19<br />
Ezkurrak eta San Miguelek Casino Kursaal<br />
21›› torneoko finala jokatuko dute gaur, Galarretan<br />
Txirrindularitza D2010eko Espainiako Vuelta<br />
Erabat jota<br />
geratu gara<br />
Alessandro Petacchi italiarra, bi besoak zabalduta, atzo, Oriolako helmugan; Cavendish, Stauff eta Haedo ageri dira eskuinean. ZIPI / EFE<br />
Poesia errezitaldi ederra<br />
Alessandro Petacchik oso erraz irabazi du<br />
Vueltako zazpigarren etapa, esprintean,<br />
eta ezinean jarraitzen du Mark Cavendishek<br />
Txema Gonzalez Sky taldeko masajista<br />
gasteiztarra hil da, bakterio infekzio batek joa<br />
Unai Zubeldia<br />
G Gaurko etapa<br />
8.<br />
etapa<br />
Villena > Xorret de Cati<br />
190 km<br />
Onil<br />
3<br />
Poetarekiko pasioa. Esaldi horrekin<br />
saltzen ditu Oriola herriak bere<br />
izena eta izana. Miguel Hernandez<br />
herriko poeta eta antzerkigile<br />
handia jaio zela, ehun urte beteko<br />
dira aurten, urriaren 30ean, eta<br />
Espainiako Vueltak ere keinu txiki<br />
bat egin nahi zion mendeurren<br />
horri. Vueltak, eta tropeleko txirrindulari<br />
handi batek. Caminando<br />
Solo —Bakarrik ibilian—.<br />
Elias Letelier Txileko poetaren<br />
poesia ezaguna da hori, eta poesia<br />
horixe bera eskaini zion atzo Alessandro<br />
Petacchi italiarrak (Lampre)<br />
Vueltari. Caminando Solo.<br />
Lampre taldeak egindako lan<br />
onari erremate bikaina eman zion<br />
italiar beteranoak —36 urte dauzka—.<br />
Tourrean bi etapa irabazi zituen,<br />
eta Vueltan ere irabazi du lehenengoa.<br />
Atzokoarekin, hogei<br />
etapa irabazi ditu dagoeneko Petacchik<br />
Vueltan.<br />
Mark Cavendishek (Columbia),<br />
berriz, Abandono —Erretiroa—<br />
Letelierren beraren poesia eskainiko<br />
dio laster Vueltari. Ari da<br />
saiatzen, baina ezin du. Irabazi<br />
zion Jauheni Hutarovitxek (Francaise<br />
des Jeux), irabazi zion Tyler<br />
Farrarrek (Garmin), eta irabazi<br />
dio Petacchik. Columbiak aurreko<br />
etapetan baino itxurosoago lan<br />
egin zuen atzo, baina Man uhartekoa<br />
bakarrik geratzen da azken<br />
zuzengunean, eta galdu egiten da<br />
bakar lanean. Eskuinaldetik saiatu<br />
zen Petacchiren astinduari<br />
erantzuten, baina indarra falta da<br />
gorputz horretan.<br />
Horixe eskaini zuen atzoko etapak,<br />
aurretik ohiko kontrol lana<br />
besterik ez zuelako izan Vueltako<br />
zazpigarren etapak. Laugarren<br />
kilometroan ihes egin zuten Jorge<br />
Montenegrok (Andalucia-Cajasur),<br />
Martin Pedersenek (Footon-<br />
Servetto), Dominik Roelsek (Milram)<br />
eta Vladimir Isaitxevek (Xacobeo<br />
Galicia), eta 10.30 minutuko<br />
aldea ere eduki zuten, baina esprinta<br />
nahi zuen tropelak. Lampre,<br />
Columbia, Garmin, Francaise<br />
des Jeux... Esprinter asko daude<br />
Vueltan, eta amaieran 150 metroko<br />
sua nahi zuten denek.<br />
Helmugarako 45 kilometro falta<br />
zirela, 3.45 minutukoa zen aldea;<br />
30 falta zirela, 2.40koa; 20 falta<br />
zirela, bi minutukoa... Laukoteak<br />
uste baino gehiago estutu zuen<br />
tropela, baina helmugara iristeko<br />
bost kilometro falta zirela amaitu<br />
zen lauren ametsa. Azken kilometroetan<br />
hainbesteko luzatua hartu<br />
zuen tropelak, hautsi egin zen,<br />
eta, besteak beste, Xavi Tondok<br />
eta Carlos Sastrek (Cervelo) hemezortzi<br />
segundo galdu zituzten.<br />
Esprinterrei amaitu zaizkie<br />
pixka baterako lanak, Vuelta Xorret<br />
de Cati tentera iritsiko delako<br />
gaur. Lau kilometro eskaseko igoera<br />
da, baina batez bestekoa<br />
Tudons<br />
2<br />
Torremanzanas<br />
2<br />
La Carrasqueta<br />
2<br />
Xorret de Cati<br />
1<br />
%11,5ekoa da. %22ko pareta batzuk<br />
ere badaude tartean. Gainetik<br />
helmugara hiru kilometro besterik<br />
ez dago.<br />
Skyren jarraipena, kolokan<br />
Txema Gonzalez Sky taldeko 43<br />
urteko masajista gasteiztarra hil<br />
zen atzo, bakterio infekzio batek<br />
jota, Sevillako ospitale batean.<br />
Lehen albisteen arabera, litekeena<br />
da janariren baten germenak<br />
erasan eta infekzioa odolera igaro<br />
izana. Gonzalez Euskaltel-Euskadin<br />
eta Saunier Duvalen ere aritu<br />
zen lanean. Minutu bateko isilunea<br />
egingo dute gaur.<br />
G Sailkapenak<br />
ZAZPIGARREN ETAPA<br />
1. Alessandro Petacchi (Lampre)4.36.12<br />
2. Mark Cavendish (Columbia) d.b.<br />
3. Juan Jose Haedo (Saxo Bank) d.b.<br />
4. Andreas Stauff (Quick Step) d.b.<br />
5. Tyler Farrar (Garmin) d.b.<br />
26. K. F. de Larrea (Euskaltel) d.b.<br />
28. Pablo Urtasun (Euskaltel) d.b.<br />
NAGUSIA<br />
1. Philippe Gilbert (Omega) 27.12.38<br />
2. Igor Anton (Euskaltel) 10era<br />
3. Joaquim Rodriguez (Katuxa) d.b.<br />
4. Vincenzo Nibali (Liquigas) 12ra<br />
5. Peter Velits (Columbia) 16ra<br />
6. Tejay Van Garderen (Columbia) 29ra<br />
7. Frank Schleck (Saxo Bank) 50era<br />
8. Ruben Plaza (Caisse) 54ra<br />
26. Mikel Nieve (Euskaltel) 2.32ra<br />
41. David Lopez (Caisse) 5.45era<br />
Guadalupetik<br />
Juanma Garate<br />
Rabobankeko txirrindularia<br />
E<br />
rabat jota gaude. Txema<br />
Gonzalez Sky taldeko masajistaren<br />
heriotzak jota<br />
utzi gaitu. Irteeran esan digute<br />
Juan Antoni Flecha ospitalean<br />
izan dela gauean, eta Txemak<br />
han jarraitzen zuela. Irigoien medikuarekin<br />
hitz egin dut gero,<br />
Vueltako medikuarekin, eta Txemari<br />
buruz hizketan aritu gara.<br />
Zer moduz zegoen galdetu diodanean,<br />
arnasa hartzeko laguntza<br />
behar zuela eta tutuz beteta zegoela<br />
esan dit. Larri zegoela. Bakterioren<br />
batek erasan diola, baina<br />
artean ez zekitela ezer argi.<br />
Une horretan gaizki geratu<br />
naiz, ez nuelako uste egoera hain<br />
larria zenik. Albiste hori jaso ondoren,<br />
tropeleko hainbat txirrindularirekin<br />
hizketan aritu naiz,<br />
baina ez genuen espero hain larria<br />
izango zenik. Oso egun tristea<br />
izan da, oso tristea. Helmugara<br />
iritsi naizenean Joseba Nuñez<br />
gure taldeko masajistarekin elkartu<br />
naiz, eta berak eman dit albistea.<br />
Zuri-zuri eginda geratu<br />
naiz. Dopinaren aurkako kontrola<br />
pasatzea egokitu zait, gainera,<br />
eta Josebak lagundu dit. Jota<br />
nengoen.<br />
Oso gogorra da egoera. Nik dakidala,<br />
Vuelta hasieran ondo zegoen,<br />
eta inork ez daki zer gertatu<br />
den. Taldeko kide asko gaixo<br />
daude, eta Txema... Izugarria da.<br />
Une honetan familia datorkit burura.<br />
Itzuli handietara goazenean<br />
denok agur esaten dugun moduan<br />
esango zuen agur Txemak<br />
ere. Txirrindulariok arrisku txikiren<br />
bat badaukagu lasterketan,<br />
baina masajistek... Ospitalera<br />
eraman zutela jakin zutenean,<br />
erabat harrituta geratuko zen familia,<br />
gu bezala. Eta orain lur<br />
jota egongo dira. Besarkada handi<br />
bat eta animoak bidali nahiko<br />
nizkieke hemendik.<br />
Horrelakoetan ohartzen zara<br />
mundu hau zer den. Dutxatu ondoren<br />
aldageletan eserita nengoen,<br />
pentsakor, eta une horretan<br />
zuzendaria etorri da, biharko etaparako<br />
zein pinoi nahi dudan galdezka.<br />
Une horretan berdin-berdin<br />
zitzaidan. Mundu hau zapalgailu<br />
baten modukoa da, denak<br />
aurrera jarraitzen baitu.
20 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Kirola ›<br />
Scola Argentinakoa, saskiratzeko pronto, parean Alkhas Jordaniakoa duela, joan den asteazkenean. G. LICOVSKI / EFE<br />
Zortziren gaiztoak<br />
Hiru kanporaketa estu<br />
izango dira hurrengo<br />
lau egunetan: Espainia-<br />
Grezia, Serbia-Kroazia<br />
eta Argentina-Brasil<br />
A. Urbistondo Donostia<br />
Norberak komeni zaion ispiluarekin<br />
aztertzen ditu lehiaketak, baina<br />
zenbakiek, emaitzek, ez dute<br />
gezurrik esaten. Distira handiarekin,<br />
edo distirarik gabe, hiru selekziok<br />
bakarrik eman dute eurengandik<br />
espero zen neurria.<br />
Hiru selekziok bakarrik irabazi<br />
dituzte jokatutako bost partidak.<br />
Bati dagokionez, hala izatea espero<br />
zen: AEBek. Turkiari dagokionez,<br />
txapelketa atarian egin ziren<br />
aurreikuspenik onenak bete ditu,<br />
eta Lituaniak, berriz, ezusteko<br />
potolo samarra eman du. Finalzortzirenetan<br />
sartu ere ez zela<br />
egingo zioten apustu askok. Sartu<br />
da, eta bidean parean izan dituen<br />
aurkari guztiak menderatu<br />
ditu 5-0eko balantzea lortzeko.<br />
Tartean, Espainia ahaltsua menderatu<br />
dute berde kolorekoek.<br />
Hirukote horrek bide etzanagoa<br />
izan beharko luke finalera bidean,<br />
baina saskibaloia ez da matematika,<br />
zorionez. AEBek Angola<br />
ahularen aurka jokatuko dute.<br />
Etxeko selekzioak ere ez luke arazorik<br />
eduki behar, nahiko pattal<br />
aritu den Frantziaren aurka, eta<br />
Lituaniak ere aise hartu beharko<br />
luke mendean Txina. Eslovenia-<br />
Australia eta Errusia-Zeelanda<br />
Berria kanporaketek pronostiko<br />
zaila dute. Eslovenia eta Errusia<br />
dira faborito, baina Argentina garaitzear<br />
egon zen Australia lehen<br />
fasean, eta Zeelanda Berriak ere<br />
Frantzia gainditu zuen herenegun,<br />
ezusteko handia emanda.<br />
Analisi xehetuagoa behar dute<br />
lehen faseak utzi dituen beste<br />
hiru kanporaketek: Argentina-<br />
Brasil (asteartean), eta gaurko bi<br />
partidak: Serbia-Kroazia eta Espainia-Grezia.<br />
Argentina eta Brasilen<br />
artekoak kategoria handiagoko<br />
neurketa behar zuen, ez final-zortziren<br />
hutsala. Etxera joaten<br />
denak porrot handia hartuko<br />
du, baina dagoeneko ez dago erremediorik.<br />
Argentinak bigarren<br />
postuan bukatu zuen bere multzoa,<br />
azken partidako azken unean<br />
Serbiaren aurka galdu ondoren,<br />
eta lana gogotik egin beharko<br />
du bizilaguna menderatzeko.<br />
Brasil txukun aritu da. Esloveniaren<br />
aurka galduta ihes egin<br />
zion final-zortzirenetako kanporaketa<br />
erosoago batek, baina konfiantzarekin<br />
daude. AEBak menderatzear<br />
egon ziren (68-70), eta<br />
Leandrinho Barbosa, Tiago Splitter<br />
eta Marcelinho Huertas ederki<br />
ari dira. Bi selekzioen dema<br />
Hego Amerika-Baskonia dema<br />
gisa ikusi duenik ere izan da, eta<br />
ez du arrazoirik falta. Ez alferrik,<br />
Baskonian aritutakoak dira Argentinako<br />
Scola, Prigioni eta<br />
Oberto, eta Brasilgo Splitter eta<br />
Huertas. Bi borroka ikusgarritan<br />
erabakiko da Hego Amerikako bi<br />
selekziorik onenen etorkizuna:<br />
Scola-Splitter, eta Barbosa-Delfino.<br />
Gaur-gaurkoz, gehiago da Scola.<br />
Munduko Txapelketako saskiratzailerik<br />
onena da, partidako 29<br />
puntu saskiratuz, eta Splitter argentinarrarekin<br />
egunero entrenatzen<br />
zen garaiarekin gogoratu<br />
beharko du, haren ekarpena murrizten<br />
saiatzeko. Saskiratzaile<br />
petoak dira Barbosa eta Delfino,<br />
eta lehen fasean hobeto aritu da<br />
brasildarra.<br />
AEBek, Turkiak eta<br />
Lituaniak bakarrik<br />
irabazi dituzte lehen<br />
faseko partida guztiak<br />
Scola argentinarra<br />
izan da orain arteko<br />
jokalaririk onena:<br />
29 puntu partidako<br />
Espainia, larri<br />
Modu bitxian aztertu dute Espainiako<br />
komunikabideek herri horretako<br />
selekzioaren sailkapena.<br />
Azken uneko emaitzek Greziarekin<br />
parekatu dute, baina urrea posible<br />
dela diote denek, AEBak<br />
saihestu dituztelako finalera arte.<br />
Greziari eta datozenei kantxaratu<br />
gabe irabaziko dietela pentsatzen<br />
dute nonbait, Espainiaren lehen<br />
fasea nahiko eskasa izan bada<br />
ere. Barne arazoei buruz hitz egin<br />
da, Marc Gasolek Pau anaiaren lekukoa<br />
hartzeko gehiegizko grinaz,<br />
baina aulkiko jokalarien<br />
ekarpen apala da Scarioloren taldearen<br />
gabeziarik handiena. Raul<br />
Lopezek, Claverrek, San Emeteriok,<br />
Fran Vazquezek eta Mumbruk<br />
apenas laguntzen duten, eta<br />
zama handia da hori hasierako<br />
bostekoan kantxaratzen direnentzat.<br />
Grezia beti da aurkari arriskutsua,<br />
orekatua kanpoan eta barruan,<br />
batez ere Schortsianitis ondo<br />
ari delako.<br />
Eta balkandarren arteko dema<br />
politaz bi hitz. Serbiak ondo gainditu<br />
ditu Teodosicen eta Krsticen<br />
zigorrak, eta espero ez zuen altxorra<br />
bilatu du Savanovicekin. Kroazia<br />
galduta dabil aspaldian, eta<br />
gehien gorroto duten bizilagunaren<br />
aurka jokatzeak eman diezaiekeen<br />
motibazio handia da euren<br />
helduleku bakarretakoa.<br />
G Lehiaketa<br />
FINAL-ZORTZIRENAK<br />
GAUR<br />
Serbia-Kroazia (17:00)<br />
Espainia-Grezia (20:00)<br />
BIHAR<br />
Eslovenia-Australia (17:00)<br />
Turkia-Frantzia (20:00)<br />
ETZI<br />
AEB-Angola (17:00)<br />
Errusia-Zeelanda Berria (20:00)<br />
ASTEARTEA<br />
Lituania-Txina (17:00)<br />
Argentina-Brasil (20:00)<br />
Maila nagusiko<br />
Gipuzkoako<br />
Aizkora<br />
Txapelketa,<br />
gaur, Donostian<br />
Lau aizkolari lehiatuko<br />
dira: Jexuxmari Mujika,<br />
Joxemari Olasagasti,<br />
Joseba Otaegi<br />
eta Luis Txapartegi<br />
Joseba Zubiaur Bilbo<br />
Aizkora saioez lepo dator asteburua,<br />
eta jarraitzaileek aukeratu<br />
egin ahal izango dute zer ikusi.<br />
Lau dema izango dira bi egunetan.<br />
Maila Nagusiko Gipuzkoako<br />
Aizkora Txapelketa jokatuko<br />
dute gaur, 18:00etan, Donostiako<br />
Trinitate plazan. Jexuxmari Mujika,<br />
Joxemari Olasagasti, Joseba<br />
Otaegi eta Luis Txapartegi ariko<br />
dira. Aizkolari bakoitzak bost<br />
pago-enbor ebakiko ditu: hiru<br />
kana-erdiko (54 ontzako) eta bi 60<br />
ontzako. Azurmendik jantzi zuen<br />
txapela joan den urtean, eta<br />
2008an ere bai. Arriarandarrak 30<br />
minutu eta sei segundoan bukatu<br />
zituen lanak iaz. Olasagasti izan<br />
da txapeldunordea azkeneko bi<br />
urteotan.<br />
Aurrez, III. Mailako Euskadiko<br />
Aizkora Txapelketako finala jokatuko<br />
dute gaur, 12:30ean, Orozkoko<br />
Lehendakari Agirre plazan.<br />
Juanjoxe Erdozia, Arkaitz Jauregi,<br />
Julen Kañamares, Unai Otaño,<br />
Asier Pellejero eta Xabier Zaldua<br />
ariko dira. Bakoitzak bost pagoenbor<br />
erdibituko ditu: hiru kanaerdiko<br />
eta bi 60 ontzako. III. Mailako<br />
hiru kanporaketa jokatu dituzte.<br />
Markarik onena Julen<br />
Kañamaresek ezarri zuen abuztuaren<br />
10ean (8.47).<br />
Bihar beste bi saio izango dira.<br />
Euskadiko Gazte Mailako Euskal<br />
Herriko Txapelketa jokatuko<br />
dute, 12:00etan, Leitzako plazan.<br />
Lau aizkolari lehiatuko dira: Eneko<br />
Saralegi, Eneko Otaño, Eloy<br />
Corchero eta Gaizka Lopez. Lanari<br />
dagokionez, lau 45 ontzako eta<br />
bi kana-erdiko pago-enbor moztuko<br />
dituzte. Eneko Saralegik jantzi<br />
zuen txapela iaz, Aritz Irazabali finalean<br />
irabazita, 16 minutu eta 53<br />
segundoko markarekin.<br />
Txapeldunen Liga, etzi<br />
Egur Sportek antolatutako<br />
Urrezko Aizkolari Txapeldunen<br />
Ligako bosgarren jardunaldia jokatuko<br />
dute bihar 19:00etan,<br />
Alonsotegin. Floren Nazabalek<br />
eta Donato Larretxeak jokatuko<br />
dute elkarren aurkako norgehiagoka.<br />
Lau saioren ostean, Nazabal<br />
dago lehen postuan lau punturekin,<br />
Anjel Arrospide da bigarren<br />
(hiru puntu); bi punturekin<br />
ados dira Donato Larretxea eta<br />
Joxemari Olasagasti, eta puntu<br />
bakarra du Juanjo Lopezek.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 21<br />
‹ Kirola<br />
Itxakok<br />
Superkopa<br />
jokatuko du gaur,<br />
Mar Alicanteren<br />
aurka<br />
Erredakzioa Donostia<br />
Itxakok gaur ekingo dio denboraldiari,<br />
lehen finalarekin. Lizarrako<br />
taldeak Espainiako Superkopa jokatuko<br />
du Logroñoko (Espainia)<br />
Lobete kiroldegian (18:30 Teledeporte),<br />
Mar Alicanteren aurka.<br />
Itxako da faboritoa, iragan sasoian<br />
ligako eta kopako txapeldun<br />
izan zelako, eta jokalari multzoari<br />
eutsi diolako. Mar Alicant, berriz,<br />
kopako txapeldunorde bezala sailkatu<br />
da Superkoparako, eta iragan<br />
sasoian laugarren postuan<br />
bukatu zuen liga.<br />
Itxakok Superkopa bigarren urtez<br />
jarraian irabazteko aukera du.<br />
Denboraldi-aurrean ABF ligako<br />
taldeen aurka jokaturiko partida<br />
guztiak irabazi ditu, eta itxura<br />
ona eman du. Mar Alicantek, berriz,<br />
talde erdia baino gehiago al<strong>datu</strong><br />
du. Itxakok irabazi egin zituen<br />
Mar Alicanteren aurka jokaturiko<br />
hiru partidak iragan sasoian,<br />
35-29 kopako finalean, eta<br />
23-21 eta 21-22 ligan. Harmailak<br />
ere alde izango ditu, Lizarratik<br />
jende asko joatea espero baita.<br />
KAE ligako<br />
kanporaketako<br />
aurreneko<br />
jardunaldia, gaur<br />
Portugaleten<br />
Erredakzioa Donostia<br />
San Miguel ligako kanporaketa bi<br />
aste barru jokatuko dute Bermeon<br />
eta Portugaleten. Asteburu honetan,<br />
KAE ligako (Kantauriko<br />
Arraun Elkartea) kanporaketako<br />
lehen jardunaldia jokatuko dute<br />
Portugaleteko uretan, Ibaizabaleko<br />
itsasadarrean (12:00). Lau ontzi<br />
lehiatuko dira: KAE 1 ligako azken-aurrekoa<br />
eta azkena: Busturialdea<br />
eta Trintxerpe; eta KAE 2<br />
ligako bigarrena eta hirugarrena:<br />
Santoña eta Zumaia. Erlojuaren<br />
kontra arituko dira. Garaileak lau<br />
puntu batuko ditu; bigarrenak, hiru;<br />
hirugarrenak, bi; eta azkenak,<br />
bakarra. Bihar, bigarren jardunaldia<br />
jokatuko dute Zumaian erlojuaren<br />
kontra. Bi jardunaldiak jokatu<br />
ondoren puntu gehien batzen<br />
duenak irabaziko du kanporaketa.<br />
Oraingoz, Portugalete igo<br />
da KAE 1 ligara. Kanporaketako<br />
garaileak, San Miguel ligako kanporaketan<br />
gertatzen denaren arabera,<br />
mailari eutsiko dio edo igo<br />
egingo da KAE 1 ligara.<br />
Koteto Ezkurra,Miguel Mari Urrutiaren aurka,aurtengo txapelketan irabazitako partida ospatzen. D.GIMENEZ / ORIAMENDI<br />
Bilduma osatu nahi du<br />
Koteto Ezkurrak<br />
Kursaal torneoko<br />
hamargarren txapela<br />
lor dezake gaur, Julen<br />
San Miguelen aurka<br />
Imanol Magro Donostia<br />
Zenbaki borobilak mugarri izaten<br />
dira kirolean. Lorpenen garrantzia<br />
handitzen dutela dirudi. Lau<br />
eta bosten arteko aldea handia da,<br />
are handiagoa laurogeita hemeretzi<br />
eta ehunen artekoa, eta bederatzi<br />
eta hamarren artekoa ere nabarmena<br />
da. Txapelak, kopak edo<br />
tituluak kopuru borobiletan lortzen<br />
badira, zaleek garbiago gogoratzen<br />
dituzte; toki hobea dute kirolaren<br />
historia liburuetan. Koteto<br />
Ezkurra ataka horretan egongo<br />
da gaur (16:45, ETB1). Bederatzi aldiz<br />
irabazi du Kursaal torneoa —<br />
buruz buruko erremonte txapelketa—,<br />
baina bost urte daramatza<br />
hamargarren txapelaren bila.<br />
Esan du ez duela itsutzen hamargarrena<br />
irabazteak, baina berak<br />
ere ezagutzen du zenbaki borobilek<br />
memorian duten eragina. Bide<br />
horretan, Julen San Miguel izango<br />
du azken oztopo; harentzat, lehen<br />
finala da buruz buru.<br />
Bi mutur elkartuko dira Galarretako<br />
kantxan, bi belaunaldi.<br />
Jaioterria dute komunean, biak<br />
Doneztebekoak baitira, baina hamalau<br />
urteko aldea dago euren artean.<br />
Ezkurrak 37 ditu, eta San Miguelek,<br />
23. Ezkurrak Kursaaleko<br />
lehen finala irabazi zuenean, gazteak<br />
zortzi urte baino ez zituen.<br />
Belaunaldi arteko finalak beti dira<br />
erakargarriak. Ezkurra historiako<br />
erremontistarik onena da<br />
askorentzat, eta, agian, aurtengoa<br />
izan daiteke hamargarren txapela<br />
irabazteko azken aukera. San Miguel,<br />
berriz, etorkizuna da. Atzelari<br />
bikaina, debutatu berritan haren<br />
izaerak jokoak berak baino zeresan<br />
gehiago ematen bazuen ere.<br />
Harmailetan giro bikaina izatea<br />
espero da, erremontezalea erakartzeko<br />
moduko partida baita.<br />
Artekariek Ezkurra joko dute<br />
faborito, baina ez alde handiz. Belaunaldi<br />
gurutzea izateaz gain, estilo<br />
talka ere izango da. San Miguelek<br />
kolpe indartsuagoa du; Ezkurra,<br />
berriz, abilagoa da buruz buruko<br />
jokoan. Beteranoak izterreko<br />
arazoak izan ditu txapelketan,<br />
baina garaiz osatu eta finaleraino<br />
iritsi da. Egun handirako bidean,<br />
biek gogoratzeko moduko partida<br />
bana izan dute. Ezkurrak 30-24<br />
irabazi zion finalerdietan Urrutiari,<br />
azken bi urteetako txapeldunari.<br />
San Miguelek final-laurdenetan<br />
eman zuen ustekabekoa, Zeberio<br />
II.a —azken bi urteetako<br />
txapeldunordea— kanporatuta<br />
(30-25). Finaleko gakoetako bat sakea<br />
izango da, aurtengo txapelketan<br />
saketik tanto ugari egin baitituzte<br />
pilotariek. Alde horretatik,<br />
Ezkurraren hobekuntzak eman<br />
du zeresan gehien, Urrutiari 16<br />
egin baitzizkion lehen pilotakadarekin.<br />
Azkenik, bitxikeria bat,<br />
San Miguelek Ezkurraren alboan<br />
irabazi zuen lehen txapela; 2006an<br />
izan zen, binakakoan.<br />
Irujo-Barriola finalera (22-7)<br />
Martinez de Irujok eta Barriolak<br />
Lekeitioko torneoko finala jokatuko<br />
dute bihar, atzo Xala eta Beginori<br />
nagusitasunez irabazi ondoren<br />
(22-7). Historia gutxiko finalerdi<br />
bat izan zen; Aspeko bikotea<br />
goitik behera nagusitu zen, eta<br />
Bengoetxea VI.a eta Apraiz izango<br />
ditu aurkari Antzara Egunean.<br />
Abel Barriola izan zen bigarren<br />
finalerdiko onena, eta erakustaldi<br />
bat eman zion Aritz Beginori.<br />
Atzokoa leitzarrak jarraian irabazitako<br />
hamaseigarren partida<br />
izan zen. Irujok oso ondo baliatu<br />
zuen kidearen lana, eta 11 tanto<br />
egin zituen. Aspekoek hasieran<br />
hautsi zuten partida (7-0 eta 16-3),<br />
eta arazorik gabe eutsi zioten aldeari.<br />
Azken tantoa partidako onenetakoa<br />
izan zen, Barriolak Xalaren<br />
hormabiko zehatz bat bueltatuz<br />
txokoan eginikoa.<br />
G Jaialdiak<br />
ATZOKO EMAITZAK<br />
pLekeitio. Retegi Bi-L. Galarza<br />
17; Urrutikoetxea-Peñagarikano<br />
22. Xala-Begino 7; Irujo-Barriola<br />
22. Olazabal-Merino 11; Olaetxea-Iza<br />
18.<br />
GAURKO PARTIDAK<br />
pIrunberri (18:00). Diaz-Urrizelki<br />
/ Ongai-Merino. Titin III.a-<br />
Goñi III.a / Saralegi-Ruiz.<br />
pOrozko (22:00). Cabrerizo<br />
II.a-Larrinaga / Apezetxea-Cecilio.<br />
Aritz Lasa-L. Galarza / Idoate-Pascual.<br />
pGalarreta (16.00, ETB1). Matxin<br />
VI.a-Urko / Urrutia II.a-Olazar.<br />
Ezkurra / San Miguel. Zeberio<br />
II.a-Etxe<strong>berria</strong> III.a / Uterga-<br />
Urrutia. Urtasun-Ion / Matxin<br />
III.a-Badiola.<br />
pPlentzia (18:00). Fusto-Lujan<br />
/ Gaubeka-Imanol.<br />
DLaburrak<br />
Osasunak 0-2 galdu du<br />
Girondinsen aurka<br />
FUTBOLA ›Osasunak 0-2 galdu<br />
zuen atzo Bordeleko Girondinsen<br />
aurka, Mont-de-Marsanen<br />
(Frantzia) jokaturiko lagunartekoan.<br />
Girondinsek lehen zatian<br />
sartu zituen bi golak, eta Osasunak<br />
aukera asko izan zituen<br />
arren, ez zen batere fin ibili ate<br />
aurrean. Nelsonek eta Lolok<br />
lehen minutuak jokatu zituzten.<br />
Gaur, Realak jokatuko du Racingen<br />
aurka, Barredan (18:00,<br />
Espainia).<br />
Clijsters eta Djocovic<br />
aurrera, AEBetako Irekian<br />
TENISA ›Faboritoek ez zuten<br />
hutsik egin AEBetako Irekiko<br />
atzoko jardunaldian jokaturiko<br />
lehen partidetan. Kim Clijsters<br />
iazko txapeldunak, esaterako,<br />
eroso kanporatu zuen Sally<br />
Peers (6-2, 6-1). Gizonezkoetan,<br />
berriz, Novak Djokovicek<br />
Philipp Petzschnerri irabazi zion<br />
(7-5, 6-3, eta 7-6).<br />
Damien Traillek, hiru aste<br />
gehiago jokatu gabe<br />
ERRUGBIA ›Damien Traille<br />
Miarritzeko erdilariak hiru aste<br />
gehiago beharko ditu jokatzen<br />
hasi aurretik. Iragan apirilaz<br />
geroztik jokatu gabe dago<br />
besaurreko lesio baten erruz,<br />
eta entrenatzaileek biharko<br />
Staderen aurkako deialdian<br />
sartzeko moduan egotea espero<br />
bazuten ere, sendatze epea<br />
are gehiago luzatu beharko du.<br />
Hervellek Euroligan nahi<br />
du hiru urteren barruan<br />
SASKIBALOIA ›Iragan sasoian,<br />
utzita jokatu zuen Axel Hervellek,<br />
eta orain, hiru urterako<br />
fitxatu du Bilbo Basketek. Atzo<br />
zuten aurkezpena, eta hegalpibot<br />
belgikarrak adierazi zuen<br />
taldea Euroligara eraman nahi<br />
duela epe horretan. 27 urte<br />
ditu.<br />
Arratek gaur jokatuko du<br />
azken lagunartekoa<br />
ESKUBALOIA ›Asobal liga gaur<br />
zortzi hasiko da, eta Arratek<br />
Valladoliden aurka jokatuko du<br />
gaur azken lagunartekoa, Valladoliden<br />
(20:00). Eibarko taldea<br />
txukun aritu da denboraldiaurrean.
22 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Agenda›<br />
D Ekitaldiak<br />
Christian Vieussens musikari eta margolaria, Esquiç ikuskizunaren une batean. GEORGES SOUCHE<br />
Gaskoiniako poesia euskaltzalea<br />
Bernard Manciet<br />
olerkari okzitaniarraren<br />
lanaren inguruko<br />
ikuskizuna taularatuko<br />
dute gaur Zibozen<br />
Erredakzioa<br />
Bernard Manciet poeta gaskoiaren<br />
lanari gaualdia eskainiko diote<br />
gaur, 21:00etan, Zibozen (Zuberoa).<br />
Amaren Alabak ahots taldeak<br />
olerkariaren Gernika poema<br />
taularatuko du, eta Christian<br />
Vieussens artistak Esquiç musika,<br />
hitz eta margolan ikuskizuna<br />
aurkeztuko du, Christian Loustau<br />
aktorearekin.<br />
Okzitanierazko literaturak<br />
eman duen idazle ezagunenetako<br />
bat da Bernard Manciet. 1923an<br />
sortu zen, Sabres herrian, eta<br />
amaren hizkera hautatu zuen literatura<br />
idazteko: okzitanieraren<br />
aldaki bat, gaskoi beltza deitua.<br />
1945ean argitaratu zituen Mancietek<br />
gaskoizko lehen testuak.<br />
2005. urtean hil zen. Lo dider de<br />
Guernica poeman, Bizkaiko herriaren<br />
bonbardaketa salatu<br />
zuen. Olerkia euskaratu egin<br />
zuen Luzien Etxezaharretak.<br />
Christian Vieussens margolaria<br />
eta musikaria da. Arcachonen<br />
jaio zen (Landak), eta 40 urte darama<br />
Gaskoiniako kultur ondarea<br />
biltzen eta zabaltzen. 1970eko<br />
hamarkadan Mancietekin lan<br />
egin zuen.<br />
Esquiç, o la desestelada (Esquiç,<br />
edo izargabetua) ikuskizunean,<br />
Vieussensen flauta, kontrabaxua,<br />
metalezko perkusioak eta<br />
margolanak Loustauren ahotsarekin<br />
nahasten dira, Mancieten<br />
testuari bizia emateko.<br />
BERNARD MANCIETEN<br />
POESIA<br />
pNoiz. Gaur, 21:00etan.<br />
pNon. Ziboze elizatean (Zuberoa).<br />
Galiziatik Europaren konkistan<br />
Quiroga hari laukotea<br />
entzuteko aukera<br />
egongo da gaur<br />
Zumarragan,<br />
Udako Musikaldian<br />
Erredakzioa<br />
Ganbera musika Deba, Zarautz<br />
eta Zumarragara (Gipuzkoa) eramaten<br />
du Udako Musikaldia ekimenak.<br />
Gaur Zumarragako kontzertuak<br />
hasiko dira, Galiziatik<br />
iritsi eta Europako hari laukoteen<br />
gailurrera igotzen ari den talde<br />
batekin: Quiroga laukotea.<br />
Manuel Quiroga biolinista galiziarraren<br />
izena hartu du laukoteak.<br />
Cibran Sierre eta Aitor Hevia<br />
biolin jotzaileek, Denes Ludmany<br />
biola jotzaileak eta Helena Poggio<br />
biolontxelo jotzaileak osatzen<br />
dute taldea. Lander Etxe<strong>berria</strong><br />
biola jotzaile bilbotarra laukotean<br />
aritu zen, Londresko Orkestra<br />
Sinfonikoan hasi arte.<br />
2002an sortu zen taldea, eta<br />
denbora gutxian Europako hari<br />
Arriagatik Schoenbergera; laukotearen errepertorioa zabala da. MILA RODERO<br />
laukote hoberenetariko bat izatera<br />
heldu da, adituen arabera. Herbehereetan,<br />
Suedian eta Ameriketako<br />
Estatu Batuetan ikasi<br />
dute, besteak beste, Rainer Schmidt<br />
eta Walter Levi irakasleekin.<br />
Bakarlari zein talde gisa<br />
hainbat lehiaketatan sariak jaso<br />
dituzte Bordelen, Genevan, Parisen<br />
eta Bartzelonan.<br />
Larunbatero emango dituzte<br />
kontzertuak Zumarragako Antio<br />
baselizan. Irailaren 11n, Spanish<br />
Brass, Lur Metalls eta Steven Meaden<br />
txanda izango da. Hurrengo<br />
larunbatean, Alvaro Zendoia pianista<br />
eta Jose Inazio Ansorena<br />
txistularia elkarrekin jotzen entzun<br />
ahalko da.<br />
Azken emanaldia Goiargi<br />
abesbatzak egingo du, irailaren<br />
25ean.<br />
QUIROGA LAUKOTEA<br />
pNoiz. Gaur, 19:30ean, Antioko<br />
baselizan (Zumarraga).<br />
Musika<br />
pAlonsotegi. Stupenda Jones<br />
eta B. C. Bombs. Gaur, jaietan.<br />
pBaigorri. Txalapartari Topaketa.<br />
Mendi ibilaldia eta txalaparta<br />
saioa, Elorrietako lepoan.<br />
Bihar, 10:00etan. Paxkal: 0687-<br />
44 03 88.<br />
pBasauri. Gaur Jaia, haurrentzako<br />
berbena, Goloka Taldearekin.<br />
Bihar, 17:30ean, Kareagako<br />
jaietan.<br />
pBergara. Javier Garaialde Jazz<br />
Laukotea. Bihar, 19:00etan,<br />
Zabalotegi aretoan.<br />
pBermeo. The Bon Scott Band.<br />
Asteartean, 22:45ean, Lameran.<br />
pBermeo. Sealed Room. Asteazkenean,<br />
21:30ean, Lameran.<br />
pBermeo. Gose. Asteazkenean,<br />
23:00etan, Lameran.<br />
pBilbo. Mi Hermana Corina.<br />
Gaur, 19:00etan, Fnac saltokian.<br />
pBolibar. Maria Mar Fernandez<br />
Doval sopranoa eta Paulino<br />
Garciaren gitarra barroko jotzailea.<br />
Gaur, 19:00etan, Zenarrutza<br />
elizan.<br />
pDonostia. Fairlight Electro.<br />
Gaur, 21:00etan, Leize Gorrian.<br />
pDonostia. Vendetta. Gaur,<br />
22:00etan, Trinitate plazan.<br />
pEibar. The Sparteens eta Vendetta.<br />
Asteartean, 24:00etan,<br />
Arrateko zelaietan.<br />
pGasteiz. The Morlocks. Asteartean,<br />
21:00etan, Jimmy Jazz<br />
aretoan.<br />
pIdiazabal. Mikel Urdangarin.<br />
Gaur, 22:00etan, kiroldegian.<br />
pLekeitio. Anje Duhalde. Gaur,<br />
19:00etan, txosnetan.<br />
pLekeitio. Governors. Gaur,<br />
22:30ean, jaietan.<br />
pLezama. Erdizka Lauetan.<br />
Bihar, 18:30ean, txosnetan.<br />
pLezama. Betagarri. Gaur,<br />
23:00etan, jaietan.<br />
pTolosa. Eutsi eta Box. Gaur,<br />
22:30ean, Plaza Berrian.<br />
pTolosa. R, Biok eta Glaukoma<br />
Sound System. Gaur,<br />
23:00etan, Izaskungo jaietan.<br />
pUrruña. Willis Drummond.<br />
Gaur, plazan.<br />
pUrruña. Kiki Bordatxo. Bihar,<br />
20:00etan, plazan.<br />
pUrruña. Emon. Asteartean,<br />
22:00etan, plazan.<br />
pZumarraga. Cuarteto Quiroga.<br />
Gaur, 19:30ean, Antioko<br />
baselizan.<br />
Antzerkia<br />
pBasauri. Zintzoen ametsak,<br />
haurrentzako antzerkia, Goloka<br />
taldearekin. Bihar, 12:30ean,<br />
Kareagako jaietan.<br />
pBilbo. La psicovenganza del<br />
bandido Nico Foliato, Nexoteatro<br />
taldearekin. Gaur,<br />
20:00etan, Bilborocken.<br />
pIruñea. La venganza de Don<br />
Mendo, Tricicle konpainiarekin.<br />
Gaur azken eguna, 20:00etan,<br />
Gaiarre antzokian.<br />
pDonostia. Oteiza =/= Gizartea<br />
antzezlana. Astelehenean,<br />
19:00etan, San Jeronimo kaleko<br />
sotoan.<br />
pLizartza. Oteiza =/= Gizartea<br />
antzezlana. Bihar, 19:30ean,<br />
kultur aretoan.<br />
pZugarramurdi. Iduzkilore.<br />
Gaur, 21:00etan, leizeetan.<br />
Dantza<br />
pUrruña. Oskorri eta Baztango<br />
Dantzariak. Gaur, 22:00etan,<br />
Pilota plazan.<br />
pZarautz. Banakako Dantza<br />
txapelketa. Gaur, 19:30ean<br />
Musika plazan.<br />
pZarautz. 22. Aurresku Txapelketa.<br />
Gaur, 11:30ean Musika plazan.<br />
Bertsolaritza<br />
pAia. Bertso afaria. Gaur,<br />
21:30ean, igerilekuan. Bertsolariak:<br />
Andoni Egaña eta Sebastian<br />
Lizaso.<br />
pBeasain. Usurbe mendiko<br />
festa. Bihar. Bertsolariak: Jexux<br />
Mari Irazu eta Mikel Mendizabal.<br />
pDonostia. Sagardo Eguna.<br />
Gaur, 12:30ean, Konstituzio plazan.<br />
Bertsolariak: Uxue Alberdi<br />
eta Sebastian Lizaso.<br />
pDonostia. Bertso bazkaria.<br />
Gaur, 14:00etan, Arrano Elkartean.<br />
Bertsolariak: Aitzol Barandiaran,<br />
Beñat Gaztelumendi eta<br />
Amaia Agirre.<br />
pGautegiz Arteaga. Triki bertso-poteoa<br />
eskualdeko bertsolariekin.<br />
Bihar, 21:00etan.<br />
pIzurtza. Bertso saioa. Bihar,<br />
12:00etan, Santa Ageda baselizan.<br />
Bertsolariak: Abarkas eta<br />
Iratxe Ibarra.<br />
pOion. Bertso saioa. Bihar,<br />
13:30ean, plazan. Bertsolariak:<br />
Rikardo Gonzalez de Durana,<br />
Asier Otamendi, Orlando<br />
Arreitunaindia eta Gaizka<br />
Urtaran.<br />
pZornotza. Bertso bazkaria.<br />
Gaur, 14:30ean, Euba auzoan.<br />
Bertsolariak: Etxahun Lekue,<br />
Jone Uria eta Fredi Paia.<br />
Hitzaldiak<br />
pBilbo. Far Westeko Euskal<br />
Herria, Asun Garikanoren liburuaz<br />
jardungo dute, Irakurlearen
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 23<br />
‹ Agenda<br />
Txokoan. Astelehenean,<br />
20:00etan.<br />
pDonostia. Bir Chifan ikasten,<br />
Tangerko (Maroko) auzoan eginiko<br />
lanaz jardungo dira Banda<br />
Bat taldekoak. Bihar, 17:30ean,<br />
Guardetxean (Urgull mendian).<br />
pUrretxu. Urretxuko Txistulari<br />
Taldeak 50 urte, Mikel Aranbururekin.<br />
Asteartean, 19:00etan,<br />
Aizpurunea kultur etxean.<br />
Ikus-entzun<br />
pBilbo. Tarde de perros, Sidney<br />
Lumeten filma. Astelehenean,<br />
18:00etan, Fnacen.<br />
pBilbo. Zinema Ikusezinaren<br />
Jaialdia. Asteartean, 19:00etan,<br />
Fnac saltokian.<br />
pDonostia. Dub Echoes, dub<br />
musikaren inguruko dokumentala.<br />
Gaur, 19:30ean, Txomingo<br />
parkean (Loiolako tren geltokiaren<br />
aurrean).<br />
Bestelakoak<br />
pAloze-Ziboze-Onizegaine.<br />
Bernard Manciet poeta gaskoiaren<br />
inguruko emanaldia,<br />
Amaren Alabak eta Christian<br />
Vieussensekin. Gaur, 21:00etan,<br />
Zibozeko elizatean.<br />
pIruñea. Lehenengo margo<br />
lehiaketa. Gaur, 09:00etan,<br />
Ronda pasealekuan.<br />
pSopela. Mozorro lehiaketa<br />
parapentean. Gaur, 15:30ean,<br />
Barinatxe hondartzan.<br />
pZarautz. Kiki, Koko eta Moko<br />
pailazoen ikuskizuna, haurrentzat.<br />
Bihar, 18:00etan, Inurritzan.<br />
Musika q<br />
MENDI TXANGOA ETA TXALAPARTA<br />
«Zer egingo dugu igande goizean, musika ala<br />
mendia?». Bien artean aukera egin nahi ez dutenentzako<br />
ekintza antolatu dute Baztan eta Nafarroa<br />
Behereko txalapartariek: Izpegiko IV. Txalapartari<br />
Topaketa. Elorrietako lepora abiatuko dira<br />
Erakusketak<br />
pBaiona. Dantza Hirian 5 urte.<br />
Euskal Museoan, irailaren 26ra<br />
arte.<br />
pBaiona. Archives Sensibles.<br />
Baionako artxibategian, azaroaren<br />
26ra arte.<br />
pBilbo. Africa, Rafa Marrodanen<br />
argazkiekin osatutako erakusketa.<br />
Otxarkoaga Udaltegian,<br />
irailaren 1etik 15era.<br />
pBilbo. Introversiones. Mirando<br />
hacia adentro, Rafael Villaren<br />
margolanak. La Bolsa udaltegian,<br />
irailaren 1etik 15era.<br />
pBilbo. Edurne Trabuduaren<br />
urkoloreak. Abando Barrainkua<br />
udaltegian, irailaren 1etik 15era.<br />
pDonapaleu. Euskal Herriko<br />
Baserriak. Irailaren 3ra arte,<br />
mediatekan.<br />
pDonostia. Jose Luis Chascoren<br />
erakusketa. Irailaren 8ra<br />
arte, Art.U galerian.<br />
pDonostia. San Telmo museoa<br />
10:00etan. Txalaparta eta kantua izango dira nagusi,<br />
16:00etan hasita. Tresna jo, ikasi edo, besterik<br />
gabe, naturan entzun nahi dutenentzat dago<br />
pentsatuta egitasmoa. Informazio gehiagorako:<br />
Paxkal 0687-44 03 88 edo graxi@ztk.fr.BERRIA<br />
zatoz ezagutzera. Irailaren<br />
5era arte, Kutxa Boulevar aretoan.<br />
pDonostia. Leihoak, Antxon<br />
Mendizabal eskultorearen<br />
lanak. Urriaren 31ra arte, Landetxean.<br />
pDonostia. Energia olatuak.<br />
Irailaren 15era arte, Kristinaenea<br />
Fundazioan.<br />
pDonostia. ZoOo. Irailaren<br />
13ra arte, Kristinaenea Fundazioan.<br />
pDonostia. Conversación de<br />
D<br />
ellos, Andoni Eubaren lanekin<br />
osatutako erakusketa.<br />
Urriaren 2ra bitartean,<br />
Art galerian.<br />
pDonostia. Galeriako artistak<br />
erakusketa kolektiboa. Irailaren<br />
10era arte, Art galerian.<br />
pDonostia. Juan Txillidaren<br />
lanak. Abuztuaren 18tik irailaren<br />
14ra arte, Ekain Arte Lanak<br />
galerian.<br />
pDonostia. Gipuzkoako Argazkilari<br />
Elkarteko Natura irudikatzen<br />
duten 30 obra. Abuztuaren<br />
27tik irailaren 22ra arte,<br />
G.A.E.ren egoitzan, San Juan<br />
kalea, 27.<br />
pGasteiz. Juan Berrozpe. Abuztuaren<br />
28tik irailaren 16ra arte,<br />
Ikusiarten.<br />
pIrisarri. Euskaldunen Argentina.<br />
Azaroaren 30era arte, ospitalean.<br />
pLasarte. Goizane Mendizabalen<br />
argazkiekin osatutako erakusketa.<br />
Irailaren 30era arte,<br />
Jalgi kafe antzokian.<br />
pMiarritze. Manu B-ren,<br />
Damien Nicolauren, Arantxa<br />
Lannesen, Gilen Bousqueten,<br />
Mikel Polloren, Fanny Arquesenen,<br />
Benoit Labartheren<br />
eta Iñaki Hirigoienen lanak jarri<br />
dituzte erakusketa batean.<br />
Urriaren 9ra arte, Atabalen.<br />
pPasaia. Ardatz atlantikoko<br />
itsasontzi tradizionalak. San<br />
Pedron dagoen Ondartxo itsas<br />
kulturaren zentroan, asteazkenetik<br />
larunbatera, 10:00etatik<br />
14:00etara eta 16:00etatik<br />
19:00etara.<br />
pTolosa. Panpina bizidunak.<br />
Irailaren 23ra arte, Topic zentroan.<br />
pTolosa. Edurne Pasaban.Irailaren<br />
12ra arte, Aranburu jauregian.<br />
2 Hil<strong>berria</strong>k<br />
ESKELAK<br />
(0034)943 30 40 30<br />
eskelak@iragarri.net<br />
MIGUEL RUBIO<br />
BELOKI<br />
Zenbakiak zintzilik<br />
kurpildun ahulkian<br />
lagunarte itzela<br />
modu irekian<br />
hire izatea nola<br />
azaldu hitz bian<br />
larrosa hau hiretzat<br />
bertso aitzakian.<br />
Zaldibiko Gaintxaisko lehengusuk
24 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Agenda ›<br />
1 Film kritika<br />
Hor dago Woody?<br />
Gontzal Agote<br />
ezkatzekoa da, oso, garai<br />
K bateko ikono mugiezinen<br />
amiltzea ikustea. Batez ere, norberaren<br />
zaharreriaren seinale<br />
delako. Betiko erreferentziak<br />
galduta, umezurtz sentituko<br />
gara berehala, eta aurretik pasatuko<br />
den edozein tren laster<br />
hartu beharko dugu jokoz kanpo<br />
ez gelditzeko —azkenean<br />
Waka Waka dantzatzen ikusiko<br />
dugu geure burua—.<br />
Garai batean exotikoak ziren<br />
haren filmak. Ematen zuen<br />
Manhattan inguruan gertatzen<br />
Conocerás al hombre<br />
de tus sueños 11<br />
AEB-Erresuma Batua,2010.Zuz.:<br />
Woody Allen.Akt.: Antonio Banderas,<br />
Josh Brolin,Anthony Hopkins.98 min.<br />
1Gasteiz (Florida, Yelmo Gorbeia), Bilbo<br />
(Capitol, Golem Alondegia, Multicines),<br />
Barakaldo (Max Ocio), Getxo (Lauren),<br />
Leioa (Artea), Donostia (Principe, Trueba),<br />
Irun (Txingudi), Iruñea (Saide Olite,<br />
Baiona, La Morea), Tutera (Ocine),<br />
Uharte (Itaroa), Viana (Las Cañas).<br />
ziren amodio-desamodio harreman,<br />
familia hautsi, egoera<br />
surrealistak haiek guztiak soilik<br />
zinemagilearen inguru hurbilean<br />
existitzen ahal zirela. Eta haren<br />
lagun moderno haiek guztiak,<br />
liburuz eta afixez beterik zituzten<br />
apartamentu ezin<br />
ederragoak, etengabeko arte<br />
inaugurazio haiek...<br />
Adinarekin,gure inguruan ere<br />
antzeko egoerak eta itxurakeria<br />
gero eta ohikoago izaten hasi ziren.Hogeita<br />
hamarrekoa garai<br />
latza da,eta New Yorkeko ufada<br />
soziologikoa erreinu atzerakoieneraino<br />
heldu zen.Haren filmean<br />
partaide sentitzen hasi ginen;<br />
hortaz,bidaia-lagun izaten<br />
segitu genuen,ez ikusle gisa,aktore<br />
gisa baizik.<br />
Azken urteotan ikusi dugu<br />
maisu zaharra gugandik urruntzen;<br />
Manhattan kutuna utzita<br />
deserrirako bidea hartu zuen.Kidetasun<br />
kulturala zela medio,<br />
Londresen egin zituen lehen<br />
ahaleginak oraindik ere geure<br />
Josh Brolin eta Naomi Watts aktoreak filmeko irudi batean. BERRIA<br />
sentitu genituen.Baina Bartzelonara<br />
egindako osteratxo gauditarrean<br />
argi gorri guztiak piztu<br />
ziren.Zorionez,Whatever<br />
works-en etxera itzuli,eta garai<br />
bateko lagunarekin egin genuen<br />
topo berriro.<br />
Hala ere, harremana gero eta<br />
hotzagoa zen, berera egindako<br />
bide neketsuaren ondotik, agur<br />
esan baitzigun inolako azalpenik<br />
eman gabe.<br />
Egunotan, Londrestik jaso<br />
dugu haren azken karta. Erabat<br />
tolestuta eta desitxuratuta ailegatu<br />
da, juxtu-juxtu igartzen<br />
ahal da letra harena dela. Ez du<br />
fundamentuzko deus kontatzen,<br />
amaitu gabeko zirriborro<br />
moduko bat da, azkartxo eta<br />
gogorik gabe eginda.<br />
Filma ikusita ondorioztatu<br />
ahal izan dugunez,nekatuta dago,burgestuta,galdu<br />
egin du<br />
garai bateko ilusioa.Lagunekin<br />
egon omen da —Watts,Brolin,<br />
Hopkins...—,baina ez du sobera<br />
ongi pasatu.Shakespearerengan<br />
eta Donizettirengan bilatu<br />
du babesa,baina horiek ere ez<br />
diote inspiraziorako bidea zabaldu.<br />
Azken paragrafoan sentitzen<br />
duela dio,ataka ulertuko dugula,krisia<br />
eta bussiness-en inguruko<br />
zerbait aipatu.Hondarreko<br />
lerroak irakurgaitzak dira.Laster<br />
elkartuko garelakoan,ongi segi<br />
eta W.A.<br />
D Zinema<br />
11111 BIKAINA<br />
1111 OSO ONA<br />
111 ONA<br />
11 BALEKOA<br />
1 TXARRA<br />
1 Filmen laburpenak<br />
Be Bad!<br />
AEB,2008.Zuz.: Miguel Arteta.Akt.:<br />
Michael Cera,Portia Doubleday,Jean<br />
Smart.91 min.Nick Twist nerabearen<br />
abenturak kontatzen ditu filmak.Maitemindurik<br />
dago,eta,ametsetako neska<br />
limurtzeko,doble bat asmatuko dio bere<br />
buruari.Baiona (CGR Centre).<br />
Centurión<br />
Erresuma Batua,2010.Zuz.: Neil<br />
Marshall.Akt.: Michael Fassbender,<br />
Dominic West,Olga Kurilenko.97 min.<br />
Kristo ondorengo 117.urtean,Kinto<br />
ehuntari erromatarra Eskoziara doa Virilo<br />
jeneralaren 9.legioarekin,piktoak sarraskitzera.Piktoek,ordea,preso<br />
hartuko<br />
dute Virilo segada batean. Gasteiz<br />
(Abaco Boulevard,Guridi,Gorbeia),Bilbo<br />
(Zubiarte),Barakaldo (Max Ocio,Yelmo<br />
Megapark),Getxo (Lauren),Leioa<br />
(Artea), Donostia (Antiguo Berri,Bretxa),Errenteria<br />
(Niessen),Irun (Mendibil),Usurbil<br />
(Urbil),Iruñea (La Morea,<br />
Olite),Tutera (Ocine),Uharte (Itaroa),<br />
Viana (Cañas).<br />
El aprendiz de brujo /<br />
L’apprenti sorcier<br />
+7.AEB,2010.Zuz.: Jon Turteltaub.<br />
Akt.: Nicolas Cage,Monica Bellucci,<br />
Jay Baruchel,Alfred Molina,Teresa<br />
Palmer,Toby Kebbell,Omar Benson<br />
Miller,Jake Cherry.112 min.Balthazar<br />
Blake Manhattango azti handi bat da,<br />
eta hiria Maxim Horvath etsaiaz defen<strong>datu</strong><br />
behar du.Baina hori ezin du bakarrik<br />
egin.Orduan Dave Stutler gaztearekin<br />
egingo du bat,mutilak indar handia<br />
baitu.Abentura filma.Gasteiz (Abaco<br />
Boulevard,Guridi,Yelmo Gorbeia),Bilbo<br />
(Golem Alhondiga,Zubiarte),Barakaldo<br />
(Max Ocio,Yelmo),Basauri (Ibaigane),<br />
Durango (Zugaza),Gernika (Lizeo),Getxo<br />
(Lauren),Leioa (Artea),Portugalete<br />
(Ballonti),Santurtzi (Serantes),Donostia<br />
(Antiguo Berri,Bretxa),Errenteria<br />
(Niessen),Irun (Cinebox,Txingudi),<br />
Usurbil (Urbil),Zarautz (Modelo),Angelu<br />
(Oscar),Donibane Lohizune (Le Select),Iruñea<br />
(Golem Baiona,Golem La<br />
Morea,Carlos III),Tutera (Ocine),Uharte<br />
(Itaroa),Viana (Las Cañas)<br />
Los Mercenarios<br />
+16.AEB.2010.Zuz.: Sylvester Stallone.Akt.:<br />
Sylvester Stallone,Jason<br />
Statham.100 min.Mertzenario talde<br />
bat kontratatuko du CIAk,Hego Amerikako<br />
gobernu bat agintetik kentzeko.<br />
Misioa hasi eta berehala,engainatu<br />
egin dituztela ohartuko dira.Hortik aurrera,amarrutik<br />
bizirik ateratzea izango<br />
dute erronka.Gasteiz (Y.Gorbeia,A.<br />
Boulevard),Bilbo (Zubiarte),Barakaldo<br />
(Megapark),Leioa (Artea),Irun (Mendibil),<br />
Angelu (Moncine),Iruñea (Morea,<br />
Olite),Viana (Cañas),Uharte (Itaroa).<br />
Miedos 3D<br />
AEB, 2009. Zuz.:Joe Dante. Akt.: Teri<br />
Polo, Haley Bennett, Chris Massoglia.<br />
92 min. Dane eta Lucas anaiek aurkikuntza<br />
bat egingo dute etxe <strong>berria</strong>n: sotoan<br />
hondorik ez duen zulo bat dago.<br />
Norberaren beldurrik handienei aurre<br />
egin beharko diete zuloaren misterioa<br />
argitzeko. Gasteiz (Yelmo Gorbeia), Bilbo<br />
(Zubiarte), Barakaldo (Max Ocio,<br />
Megapark), Leioa (Artea), Portugalete<br />
(Ballonti), Donostia (Antiguo Berri, Bretxa),<br />
Errenteria (Niessen), Usurbil (Urbil),<br />
Iruñea (La Morea, Carlos III), Uharte<br />
(Itaroa), Viana (Las Cañas).<br />
Mis tardes con Margueritte<br />
Frantzia, 2009. Zuz.: Jean Becker.<br />
Akt.: Gerard Depardieu, Gisele Casadesus,<br />
Maurane. 82 min. Germainek<br />
45 urte ditu, eta ia analfabetoa da. Herrixka<br />
txiki batean bizi da, eta lorategi<br />
batean pasatzen du denbora. Egun batean,<br />
Margueritte izeneko emakume<br />
zahar bat ezagutuko du. Margueritte<br />
mundu osoan bidaiatzen ibilitakoa da.<br />
Germainen eta Margueritteren artean<br />
oso harreman berezia sortuko da, liburuen<br />
bitartez. Gasteiz (Florida), Bilbo<br />
(Alondegia), Donostia (Principe), Iruñea<br />
(Baiona).<br />
Origen/Inception 1111<br />
+12. AEB-Erresuma Batua, 2010. Zuz.:<br />
Christopher Nolan. Akt.: Leonardo Di-<br />
Caprio, Marion Cotillard, Ellen Page.<br />
Dom Cobb industria espioia da. Exekutiboak<br />
lotan direnean ateratzen dizkie<br />
sekretuak. Polizia atzetik dabilkio, baina<br />
barkatu egingo diote, azken lan bat<br />
egiten badu: ideia bat lapurtu beharrean,<br />
exekutibo baten burmuinean txertatu<br />
beharko du. Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />
Yelmo Gorbeia), Bilbo (Golem<br />
Alondegia, Multi, Zubiarte), Barakaldo<br />
(Max Ocio, Megapark), Getxo (Lauren),<br />
Leioa (Artea), Santurtzi (Serantes), Donostia<br />
(Antiguo Berri, Bretxa, Principe),<br />
Errenteria (Niessen), Irun (Mendibil,<br />
Txingudi), Usurbil (Urbil), Baiona (CGR<br />
Centre), Angelu (Moncine), Donibane<br />
Lohizune (Le Select), Miarritze (Royal),<br />
Iruñea (Baiona, La Morea, Saide Olite),<br />
Lizarra (Llanos), Tutera (Ocine), Uharte<br />
(Itaroa), Viana (Cañas).<br />
Predators<br />
+12. AEB, 2010. Zuz.: Nimrod Antal.<br />
Akt.: Adrien Brody, Alice Braga, Topher<br />
Grace. 107 min. Royce mertzenario<br />
bat da, eta mota guztietako kriminalez<br />
osaturiko talde bateko buru izateko<br />
kontratatuko dute. Taldea beste planeta<br />
batera eramango dute. Han konturatuko<br />
dira engainatu dituztela eta estralurtarren<br />
harrapakinak izateko eraman<br />
dituztela. Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />
Guridi, Y. Gorbeia), Bilbo (Zubiarte),<br />
Barakaldo (Max Ocio, Yelmo), Getxo<br />
(Lauren), Leioa (Artea), Portugalete<br />
(Ballonti), Donostia (Antiguo Berri),<br />
Errenteria (Niessen), Irun (Mendibil,<br />
Txingudi), Usurbil (Urbil), Iruñea (La<br />
Morea, Carlos III), Tutera (Ocine), Uharte<br />
(Itaroa), Viana (Las Cañas).<br />
Salt 1<br />
AEB, 2010. Zuz.: Phillip Noyce. Akt.:<br />
Angelina Jolie, Liev Schreiber, Chiwetel<br />
Ejiofor. 100 min. Evelyn Salt (Anjelina<br />
Jolie) CIAko agente bat da. Moskuko<br />
desertore batek Errusiaren aldeko espioia<br />
izatea egozten dionean, urte askoan<br />
hartutako trebetasuna erabili beharko<br />
du bere kideengandik ihes egiteko<br />
eta errugabea dela erakusteko.<br />
Gasteiz (Gorbeia), Bilbo (Capitol, Alondegia),<br />
Barakaldo (Megapark, Max<br />
Ocio), Getxo (Lauren), Leioa (Artea),<br />
Portugalete (Ballonti), Donostia (Antiguo<br />
Berri, Bretxa, Principe), Errenteria<br />
(Niessen), Irun (Txingudi, Mendibil),<br />
Usurbil (Urbil), Baiona (CGR), Angelu<br />
(Moncine), Donibane Lohizune (Le Select),<br />
Iruñea (Carlos III, Morea, Olite), Lizarra<br />
(G. Los Llanos), Tutera (Ocine),<br />
Uharte (Itaroa), Viana (Las Cañas).<br />
Todo sobre mi desmadre<br />
AEB, 2010. Zuz.: Nicholas Stoller.<br />
Akt.: Jonah Hill, Russell Brand, Sean<br />
Combs. Diskoetxe batean hasi <strong>berria</strong><br />
da Aaron. Zeregin bat emango diote:<br />
rock izar ingeles bati lagundu beharko<br />
dio Los Angeleseraino, kontzertu bat<br />
ematera. Sexuaren, drogen eta rockand-roll<br />
erlijioaren jarraitzaile sutsua<br />
da musikaria, eta sekulakoak pasatu<br />
beharko ditu Aaronek artista matxinoa<br />
onik entregatzeko. Gasteiz (Abaco Boulevard,<br />
Yelmo Gorbeia), Barakaldo (Max<br />
Ocio, Yelmo Megapark), Lauren (Getxo),<br />
Leioa (Artea), Donostia (Antiguo<br />
Berri, La Bretxa), Errenteria (Niessen),<br />
Irun (Txingudi), Usurbil (Urbil), Iruñea<br />
(La Morea), Uharte (Itaroa), Viana (Las<br />
Cañas).<br />
Toy Story 3 1111<br />
D. AEB, 2010. Zuz.: Lee Unkrich.<br />
Marrazki bizidunak. 103 min. Andy<br />
unibertsitatera joateko prestatzen ari<br />
da. Hori dela eta, Woody cowboy-a,<br />
Buzz astronauta eta gainontzeko lagunak<br />
kezkatuta daude euren etorkizunarekin,<br />
eta errauskailutik libratzeko<br />
borrokatu beharko dute. Gasteiz<br />
(Abaco Boulevard, Florida, Yelmo Gorbeia),<br />
Bilbo (Golem Alondegia, Multicines),<br />
Barakaldo (Max Ocio, Yelmo<br />
Megapark), Getxo (Lauren), Leioa<br />
(Artea), Portugalete (Ballonti), Donostia<br />
(Antiguo Berri, Bretxa), Baiona (L’Autre,<br />
CGR Centre), Angelu (Moncine),<br />
Kanbo (Aiglon), Iruñea (Golem Baiona,<br />
Golem La Morea, Olite), Uharte (Itaroa),<br />
Viana (Cañas).<br />
Visión<br />
Alemania, 2009. Zuz.: Margarethe<br />
Von Trotta. Akt.: Barbara Sukowa,<br />
Heino Ferch, Hannah Herzsprung. XII.<br />
mendeko Hildegard von Bingen emakume<br />
mistikoaren bizitza kontatzen du<br />
film honek. Von Bingen Rhin ibaiaren<br />
eskualdean bizi zen (Alemania gaur<br />
egun), eta abade, musikari, profeta eta<br />
medikuntzaren aitzindari izan zen, besteak<br />
beste. Gasteiz (Florida), Iruñea<br />
(Golem Yamaguchi).
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 25<br />
‹ Agenda<br />
1 Aretoak<br />
Araba<br />
DYELMO MEGAPARK<br />
Erribera etorbidea z/g. (94-418 16 72). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
GASTEIZ<br />
DABACO BOULEVARD<br />
Boulevard merkataritza gunea (902-22 16 22). Ikuslearen eguna: osteguna.<br />
Lope 16:00 18:10 20:25 22:40 01:00<br />
Origen 16:00 18:50 21:5000:40<br />
Centurión 16:20 18:20 22:30<br />
20:25<br />
Como perros y gatos 2 16:10 18:20<br />
Niños grandes 20:30 22:3500:40<br />
Toy Story 3 16:15 18:15<br />
Los mercenarios 20:20 22:20<br />
Salt 16:15 18:20 20:30 22:40 00:50<br />
El aprendiz de brujo 15:50 18:05 20:20 22:35 01:00<br />
The karate kid 16:10 19:00 22:00 00:45<br />
Predators 16:05 20:30 22:45 01:00<br />
18:15<br />
Airbender, el último guerrero 16:10<br />
Todo sobre mi desmadre 18:15 20:30 22:40<br />
Campanilla y el gran rescate 16:30 18:30<br />
Pesadilla en Elm Street 20:15 22:20<br />
Un pequeño cambio 16:20 18:20 20:20 22:30 00:30<br />
El aprendiz de brujo 15:30 17:45 20:00 22:15 00:30<br />
Lope 15:45 18:00 20:15 22:30 00:45<br />
The karate kid 16:00 17:30 18:45 20:30 21:45<br />
23:15 00:35<br />
Origen 15:50 18:30 21:1500:00<br />
Salt 16:25 18:25 22:25 00:25<br />
20:25<br />
Predators 15:30 17:35 19:45 22:00 00:10<br />
Toy Story 3 3D 18:10 20:20<br />
Airbender, el último guerrero 3D 18:05 20:10<br />
Los mercenarios 20:05 22:05 00:05<br />
Sherk 3 3D 16:10<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:05 22:20 00:15<br />
Miedos 3D 22:25 00:15<br />
Centurión 19:55 22:10 00:20<br />
Niños grandes 15:40 17:50<br />
Todo sobre mi desmadre 15:35 17:40<br />
BASAURI<br />
DIBAIGANE<br />
El aprendiz de brujo 17:30 20:00 22:00<br />
DFLORIDA<br />
San Prudentzio, 22 (94-523 19 40). Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />
Lope 18:00 20:15 22:30<br />
Mis tardes con Margueritte 18:00 20:15 22:30<br />
Toy Story 3 18:00<br />
La última estación 20:15 22:30<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 18:00 20:15 22:30<br />
Visión 17:30 20:00 22:30<br />
Un pequeño cambio 17:30 20:00 22:30<br />
Bright star 17:30 20:00 22:30<br />
DGURIDI<br />
San Prudentzio, 6 (94-523 19 40).Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />
The karate kid 17:00 19:45 22:30<br />
Predators 17:00 20:00 22:30<br />
Origen 17:00 19:45 22:30<br />
Centurión 17:00 20:00 22:30<br />
Phillip Morris ¡te quiero! 17:00 20:00 22:30<br />
El aprendiz de brujo 17:00 20:00 22:30<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:45<br />
Salt 18:30 20:30 22:30<br />
DYELMO GORBEIA 3D<br />
Gorbeia merkataritza gunea (94-546 04 23). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:10 20:20 22:3000:40<br />
Lope 15:45 18:00 20:15 22:30 00:45<br />
Un pequeño cambio 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30<br />
The karate kid 16:00 17:30 19:00 20:30 22:00<br />
23:30 00:40<br />
Conocerás al hombre de tu sueños 15:50 17:50 19:50 21:50 23:50<br />
Predators 15:40 17:50 20:00 22:10 00:20<br />
Miedos 3D 16:10 18:20 00:50<br />
Salt 16:45 17:45 20:45<br />
18:45 19:45<br />
21:45 22:45 23:45<br />
15:50 17:55<br />
Todo sobre mi desmadre<br />
Centurión 20:00 22:0000:00<br />
Toy Story 3 3D 18:00 22:40<br />
Como perros y gatos 20:20 00:50<br />
2 3D<br />
Los mercenarios 20:15 00:15<br />
22:15<br />
Origen 15:40 18:40 21:40 00:30<br />
Airbender, el último guerrero 3D 20:30 22:40<br />
Niños grandes 16:15 18:15<br />
Sherk 3D 16:00<br />
Toy Story 3 15:45<br />
DAMURRIO. Amurrio Antzokia. Ez dago emanaldirik.<br />
Bizkaia<br />
BILBO<br />
DCAPITOL<br />
Villarias , 10 (94-431 03 10). Ikuslearen eguna: astelehena<br />
Conoceras al hombre de tus sueños 17:15 20:00 22:30<br />
Lope 17:15 19:45 22:30<br />
The karate kid 16:45 19:45 22:30<br />
Salt 17:00 19:45 22:30<br />
DGOLEM ALHONDIGA<br />
(94-6070767)<br />
Lope 17:15 20:00 22:30<br />
El aprendiz de brujo 17:15 20:00 22:30<br />
Submarino 17:15 20:00 22:30<br />
Bright star 17:15 20:00 22:30<br />
Conocerás al hombre de tus ...(JBA) 16:30 18:30 20:30 22:30<br />
Mis tardes con Margueritte 16:30 18:30 20:30 22:30<br />
Origen 16:45 19:30 22:30<br />
Toy Story 3 3D 17:15<br />
Salt 20:00 22:30<br />
DMULTICINES<br />
Eskutza kalea, 13 (94-431 03 10). Ikuslearen eguna:astelehena<br />
Mi refugio 19:45 22:15<br />
Bright star 17:15 19:45 22:15<br />
Visión 17:30 20:00 22:15<br />
Origen 17:15 20:00<br />
El juego de inteligencia 17:15 19:45 22:15<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 17:30 19:45 22:15<br />
El silencio de Lorna 17:30 20:00 22:15<br />
Toy Story 3 17:30<br />
DZUBIARTE<br />
Leizaola Lehendakariaren kalea, 2.<br />
Miedos 3D 20:00 22:00 00:30<br />
El aprendiz de brujo 16:15 19:00 22:00 00:30<br />
Un pequeño cambio 16:00 20:00 22:00 00:30<br />
18:00<br />
Centurión 16:15 19:00 22:00 00:30<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:00 18:00<br />
Los mercenarios 22:00 00:30<br />
Origen 16:00 19:00 22:00<br />
Campanilla y el gran rescate 16:15 18:00 20:00<br />
The karate kid 16:00 19:00 22:00<br />
Predators 16:15 19:00 22:00 00:30<br />
BARAKALDO<br />
DCOLISEO MAX OCIO<br />
Kareaga, z/g (94-431 03 10). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
Origen 16:00 19:00 22:00<br />
Predators 16:15 19:15 22:00 00:30<br />
Todo sobre mi desmadre 22:00 00:30<br />
Salt 16:30 19:15 22:00 00:30<br />
The karate kid 16:00 19:00 22:00<br />
Niños grandes 19:15 22:00 00:30<br />
Un pequeño cambio 16:30 19:15 22:00 00:30<br />
Lope 16:30 19:15 22:00 00:30<br />
Conocerás al hombre de tus 16:30 19:15 22:00 00:30<br />
sueños<br />
El aprendiz de brujo 16:15 19:15 22:00 00:30<br />
Campanilla y el gran 16:30 20:00<br />
rescate 18:00<br />
Airbender, el último guerrero 16:30<br />
The karate kid 17:00 20:00 23:00<br />
Origen 20:00 23:00<br />
Como perros y gatos 2 3 D 16:00<br />
Los mercenarios 16:15 19:15 00:30<br />
22:00<br />
Toy Story 3 17:00<br />
Centurión 16:15 19:15 22:00 00:30<br />
Miedos 3D 18:00 20:00 22:00 00:30<br />
DBERMEO.Nestor Basterretxea. Ez dago emanaldirik.<br />
DDERIO.Gurea.<br />
Niños grandes 19:00 Eclipse 21:00<br />
DDURANGO. Zugaza.<br />
El aprendiz de brujo 17:00 19:30 22:30<br />
DERMUA. Lobiano. Ez dago emanaldirik.<br />
DGALDAKAO. Torrezabal. Ez dago emanaldirik.<br />
DGERNIKA. Lizeo Antzokia.<br />
El aprendiz de brujo 19:00 22:00<br />
GETXO<br />
DLAUREN GETXO<br />
Arriluze, z/g (94-431 03 10). Ikuslearen eguna: asteazkena<br />
Origen 16:00 19:00 22:00<br />
Airbender, el último guerrero 16:00<br />
Centurión 18:15 20:15 22:15 00:40<br />
Campanilla y el gran rescate 16:20 18:20<br />
Niños grandes 20:10 22:10 00:30<br />
Bright star 16:30 19:30 22:00 00:30<br />
Como perros y gatos 2 16:00<br />
Predators 18:15 20:20 22:30 00:40<br />
Todo sobre mi desmadre 22:30 00:45<br />
Toy Story 3 16:00 18:10 20:20<br />
Un pequeño cambio 16:30 18:30 20:30 22:30 00:40<br />
Salt 16:00 18:10 20:20 22:30 00.40<br />
Lope 16:30 19:30 22:00 00:40<br />
El aprendiz de brujo 16:30 19:20 22:00 00:30<br />
The karate kid 16:20 19:10 22:10<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 16:15 18:20 20:25 22:30 00:50<br />
DIGORRE. Lasarte aretoa. Ez dago emanaldirik.<br />
LEIOA<br />
DCINESA ARTEA<br />
Artea merkataritza gunea (902-333 231). Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />
Salt 20:30 22:30 00:30<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00<br />
Lope 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00<br />
Un pequeño cambio 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30<br />
The karate kid 16:00 18:00 19:00 20:45 22:00<br />
23:30 01:00<br />
Centurión 16:30<br />
Los mercenarios 00:40<br />
Toy Story 3 3D 16:00 18:15<br />
Miedos 3 D 16:15<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 16:00 18:00 20:00 22:15<br />
Predators 16:00 18:10 20:20 22:30<br />
Todo sobre mi desmadre 00:30<br />
Origen 19:15 22:00 00:50<br />
DLEKEITIO. Ikusgarri. Ez dago emanaldirik.<br />
DMUNGIA. Olalde aretoa. Ez dago emanaldirik.<br />
DMUSKIZ. Meatzari aretoa. Ez dago emanaldirik.<br />
PORTUGALETE<br />
DBALLONTI<br />
Todo sobre mi desmadre 16:15 18:15<br />
Salt 20:15 22:15<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:30 18:20<br />
Miedos 20:30 22:20<br />
Lope 16:00 18:05 20:15 22:25<br />
Predators 16:00 18:10 20:20 22:30<br />
The karate 16:25 19:15 22:00<br />
kid<br />
El aprendiz de 16:00 20:20 22:30<br />
brujo 18:10<br />
SANTURTZI<br />
DSERANTES<br />
(94-483 92 44) Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />
The karate kid 17:00 19:45 22:30<br />
El aprendiz de brujo 17:30 20:00 22:30<br />
Origen 17:30 20:30<br />
DZALLA. Antzokia. Toy Story 3 19:30<br />
Mi segunda vez 22:30<br />
DZORNOTZA. Zornotza aretoa. Ez dago emanaldirik.<br />
Gipuzkoa<br />
DONOSTIA<br />
DANTIGUO BERRI<br />
(943-00 12 00) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
Origen 16:45 19:30 22:15<br />
The karate kid 16:45 19:30 22:15<br />
Lope 17:15 20:00 22:30<br />
Salt 17:00 19:00 21:00 23:00<br />
Toy Story 3 17:15 19:30<br />
Todo sobre mi desmadre 22:30<br />
Aprendiz de brujo 17:15 19:45 22:30<br />
Centurión 17:00 19:00<br />
Predators 21:00 23:00<br />
Bight Star 17:15 19:45 22:30<br />
DOCINE LA BRETXA<br />
Arraindegi eraikina (943-42 13 71).<br />
Como perros y gatos 3D 16:10<br />
Toy Story 3 3D 18:00 20:15<br />
Miedos 3D 22:30<br />
Predators 16:00 18:10 20:20 22:45<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:15 20:30 22:45<br />
Lope 16:00 18:15 20:30 22:45<br />
The karate kid 16:00 18:45 19:30 22:00 22:30<br />
Un pequeño cambio 16:15 18:30 20:30 22:30<br />
Toy Story 3 17:15<br />
Todo sobre mi desmadre 17:00<br />
Origen 19:15 22:15<br />
Miedos, Joe Dante zuzendariaren filma, 3Dn ikus daiteke. BERRIA<br />
Centurión 16:00 18:00<br />
Salt 20:00 22:15<br />
DPRINCIPE<br />
San Joan ,10 (943-42 12 47). Ikuslearen eguna:asteazkena.<br />
Salt 17:00 19:00 21:00 23:00<br />
Bright Star 17:15 19:45 22:15<br />
Lope 17:15 19:45 22:30<br />
Phillip Morris ¡te quiero! 16:45 18:45 20:45 22:45<br />
Madres e hijas 17:00 19:30 22:00<br />
Mis tardes con Margueritte 16:45 18:45 20:45 22:45<br />
Conoceras al hombre de tus sueños 17:00 19:00 21:00 23:00<br />
Un juego de inteligencia 17:00 19:30 22:00<br />
Submarino 17:15 19:45 22:15<br />
Origen 16:45 19:30 22:15<br />
DTRUEBA<br />
S. Esnaola, 2 (943-27 13 91).Ikuslearen eguna: asteartea.<br />
Conoceras al hombre de tus sueños (JBA) 17:00 19:00 21:00 23:00<br />
Nothing personal (JBA) 17:00 19:00<br />
London River 21:00 23:00<br />
DANDOAIN. Bastero. Ez dago emanaldirik.<br />
DARRASATE. Amaia antzokia. Ez dago emanaldirik.<br />
DAZKOITIA. Baztartxo. Ez dago emanaldirik.<br />
DBEASAIN.Usurbe. Ez dago emanaldirik.<br />
DBERGARA. Zabalotegi. Ez dago emanaldirik.<br />
EIBAR<br />
DCOLISEO<br />
Ez dago emanaldirik.<br />
ERRENTERIA<br />
DNIESSEN ZINEMAK<br />
(943-34 52 91)<br />
Lope 17:30 20:00 22:30 01:00<br />
El aprendiz de brujo 17:15 20:00 22:30 01:00<br />
Predators 20:00 22:45 01:00<br />
The karate kid 16:50 19:40 22:25 01:00<br />
Como perros y gatos 2 3D 17:30<br />
Todo sobre mi desmadre 17:15<br />
Salt 19:45 22:15<br />
Centurión 01:10<br />
Miedos 3D 00:45<br />
Origen 16:50 19:35 22:30<br />
DHERNANI. Biteri aretoa. Ez dago emanaldirik.<br />
IRUN<br />
DCINEBOX MENDIBIL<br />
Mendibil merkataritza gunea. Ikuslearen eguna: osteguna. (943-63 02 23)<br />
Predators 16:00 18:15<br />
The karate kid 16:00 19:00 22:0000:40<br />
Campanilla y el 16:00 18:15 20:20<br />
gran rescate<br />
Centurión 20:30 22:30<br />
El aprendiz de brujo 15:45 18:05 20:20 22:3000:40<br />
Origen 22:00<br />
Salt 20:20 22:3000:40<br />
Lope 15:45 18:05 20:20 22:3000:40<br />
Los mercenarios 16:00 18:05<br />
DTXINGUDI<br />
(943-63 54 41). Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
Como perros y gatos 2 3 D 16:30 18:30<br />
Miedos 3D 20:30<br />
Origen 22:30<br />
The karate kid 16:45 19:30 22:30<br />
Salt 16:00 18:00<br />
Predators 20:00 22:15 00:30<br />
Lope 16.00 18:15 20:30 22:45 00:50<br />
Conocerás 16:10 18:15 20:15 22:15 00.40<br />
al hombre de tus sueños<br />
Un pequeño cambio 16:00 18:00 20:00 22:00<br />
Todo sobre mi desmadre 00:30<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:15 20:30 22:45 00:50<br />
DLAZKAO. Areria aretoa. Ez dago emanaldirik.<br />
DOÑATI.Herri zinema. Ez dago emanaldirik.<br />
DORDIZIA.Herri Antzokia.<br />
Noche y día 19:30 22:15<br />
DTOLOSA. Leidor. Ez dago emanaldirik.<br />
USURBIL<br />
DCINEBOX URBIL<br />
Urbil merkataritza gunea (902- 22 16 22).<br />
El aprendiz de brujo 15:45 18:05 20:25 22:45 01:00<br />
Campanilla y el gran rescate 16:00 18:00 20:00<br />
Lope 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00<br />
Todo sobre mi desmadre 16:00 18:15<br />
Predators 20:30 22:45<br />
The karate kid 16:00 19:00 22:00 01:00<br />
Miedos 3D 20:15 22:15 00:45<br />
Centurión 22:00<br />
Salt 16:00 20:00 22:00 00:45<br />
18:00<br />
Como perros y gatos 2 3 D 16:15 18:15<br />
Origen 16:00 19:00 22:00 01:00<br />
DZARAUTZ. Modelo.<br />
El aprendiz de brujo 17:00 19:30 22:30<br />
DZUMAIA. Aita Mari.<br />
El aprendiz de brujo 19:30 22:15<br />
DZUMARRAGA. Zelai Arizti.<br />
The karate kid 3 19:30 22:30<br />
Lapurdi<br />
BAIONA<br />
DL’ATALANTE<br />
(0559-55 73 63)<br />
Oncle Boonmee 16:30 21:00<br />
Poetry 14:00 18:30<br />
DL’AUTRE CINEMA<br />
(0559-55 52 98)<br />
Copacabana 21:00<br />
L’arbre 17:15<br />
Cellule 211 15:15<br />
Yo, También 19:15<br />
Petits meurtre a l’anglaise 19:00<br />
Louis Bourgeois 17:00<br />
Les desaxes 20:45<br />
Toy Story 3 15:00<br />
DCGR CENTRE<br />
(0559-59 90 90)<br />
Be bad 11:15 14:00 16:00 18:00 20:00 22:15<br />
Piranha en 3D 11:15 14:00 16:00 18:00 20:00 22:15<br />
600 kilos d’or pur 20:00 22:15<br />
Salt 11:15 14:00 16:00 18:00 20:00 22:15<br />
Exendables: unité specialé 11:15 13:45 16:00 18:00 20:00 22:15<br />
Sexy dance en 3D 13:45 16:30 18:00 22:15<br />
The karate kid 16:30 19:30<br />
11:00<br />
Le voyage extraordinaire 11:15 ... 3D 14:00<br />
Inception 19:30 22:15<br />
Toy Story 3 3D 11:15 14:00 16:00<br />
ANGELU<br />
DMONCINE<br />
Piranha 3D 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00<br />
Salt 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00<br />
Le Bruit des glacons 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00<br />
600Kg d’or pur 14:00 18:00 22:00<br />
The expendables: unité ... 14:00 16:00 20:00 22:00<br />
Inception 18:00 21:00<br />
The karate kid 14:00 16:30 19:30<br />
L’apprenti sorcier 16:00 20:00 22:00<br />
Toy Story 3 3D 16:00<br />
Toy Story 3 2D 18:00<br />
Le voyage extraordinaire ... 2D 14:00<br />
DONIBANE LOHIZUNE<br />
DLE SELECT<br />
Piranha 3D 21:00<br />
Rudo et Cursi (JBA) 21:00<br />
Le Bruit des glacons 15:00<br />
Salt 15:00 21:00<br />
600 kilos d’or pour 15:00<br />
Inception 17:30<br />
The karate kid 17:30 21:00<br />
Le voyage extraordinaire ... 2D 17:30<br />
Crime d’amour 17:30<br />
Marmaduke 15:00<br />
DREX<br />
Ez dago emanaldirik.<br />
DHAZPARNE. Haritz Barne.<br />
L’italien 16:00 21:00<br />
DHENDAIA. Les Varietes. Ez dago emanaldirik.<br />
DKANBO.Aiglon.<br />
Toy Story 3 15:00 21:00<br />
MIARRITZE<br />
DROYAL<br />
Caotica Ana (JBA) 14:00<br />
Cleveland contre Wall ... (JBA) 16:10<br />
Crime d’amour 17:35<br />
Inception (JBA) 21:30<br />
Joseph et la fille 18:00<br />
L’ arbre 18:10<br />
Petits meurtres à l’anglaise 14:00 19:40<br />
Poetry (JBA) 15:45 21:30<br />
Rudo y Cursi (JBA) 14:00 19:30<br />
Tamara Drewe (JBA) 20:00<br />
The killer inside me (JBA) 22:00<br />
Le voyage extraordinaire de Samy 16:00<br />
Nafarroa<br />
IRUÑEA<br />
DGOLEM BAIONA<br />
(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />
El aprendiz de brujo 17:15 20:00 22:30<br />
Lope 17:15 20:00 22:45<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 16:30 18:30 20:30 22:45<br />
The karate kid 17:00 19:45 22:30<br />
Mis tardes con 17:15 22:45<br />
Margueritte<br />
Origen 19:45 22:30<br />
Toy Story 3 3D 17:00<br />
DGOLEM YAMAGUCHI<br />
(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: asteazkena.<br />
Submarino 17:15 20:00 22:30<br />
Bright Star 17:15 20:00 22:30<br />
La vida en tiempos 18:30 22:45<br />
de guerra (JBA)<br />
Visión 16:30 20:30<br />
Nothing 16:30 20:30 personal (JBA) 18:30 22:45<br />
Mujeres de el Cairo (JBA) 17:15 20:00 22:30<br />
DGOLEM LA MOREA<br />
(948-22 23 33) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
El aprendiz de brujo 17:15 20:00 22:30<br />
Lope 17:15 20:00 22:45<br />
Un pequeño cambio 16:30 20:30 22:30<br />
Campainilla y el gran 16:30 18:30<br />
rescate<br />
The karate kid 17:00 18:30 19:45 21:30 22:30<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 18:30 20:30 22:45<br />
Predators 17:15 20:00 22:45<br />
Todo sobre mi desmadre 17:15<br />
Miedos 3D 20:30 22:30<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:30 18:30<br />
Salt 16:30 18:30 20:30 22:45<br />
Centurión 20:30 22:45<br />
Los mercenarios 20:30 22:30<br />
Origen 17:00 19:45 22:30<br />
Niños grandes 16:30<br />
Toy Story 3 3D 16:30 18:30<br />
DSAIDE CARLOS III<br />
(948-24 54 00) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
El aprendiz de brujo 17:30 20:00 22:30<br />
Lope 17:30 20:00 22:30<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 17:30 20:00 22:30<br />
The karate Kid 17:00 19:45 22:30<br />
Predators 17:30 20:00 22:30<br />
DSAIDE OLITE<br />
(948-24 54 00) Ikuslearen eguna: astelehena.<br />
Salt 17:30 20:00 22:30<br />
Centurión 20:00 22:30<br />
Los mercenarios 20:00 22:30<br />
Origen 17:30 20:30<br />
Airbender, el último guerrero 17:30<br />
Toy Story 3 17:30<br />
LIZARRA<br />
DGOLEM LOS LLANOS<br />
Marmaduke 17:15<br />
Salt 17:15 20:00<br />
Origen 20:00<br />
The karate kid 17:15 20:00<br />
TUTERA<br />
DOCINE<br />
Un pequeño cambio 16:30 18:30 20:30 22:30 00.30<br />
Lope 16:00 18:10 20:20 22:30 00:30<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:10 20:20 22:30 00:30<br />
The karate kid 16:30 19:30 22:00 00:30<br />
Todo sobre mi desmadre 16:30<br />
Salt 18:30 20:30 22:30 00:30<br />
Conocerás al hombre de tus sueños 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30<br />
Centurión 16:15 18:15 20:15<br />
Origen 22:00 00:30<br />
Predators 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:00 18:00<br />
Miedos 3D 20:00 22:00 00:30<br />
UHARTE<br />
DCINES ITAROA<br />
(902-46 32 69) Ikuslearen eguna: osteguna.<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:10 20:20 22:30 00:45<br />
Campanilla y el gran rescate 16:10 18:10 20:10<br />
Un pequeño cambio 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30<br />
Lope 16:10 18:15 20:20 22:30 00:45<br />
The karate kid 16:00 16:30 19:00 19:30 22:00<br />
22:30 00:45<br />
16:20 18:20 Conocerás al hombre de ... 20:20 22:20 00:30<br />
Predators 16:00 18:10 20:20 20:30 00:45<br />
Todo sobre mi desmadre 22:15 01:00<br />
Miedos 3D 20:30 22:30 01:00<br />
Como perros y gatos 2 3 D 16:30 18:30<br />
Salt 16:20 18:20 20:20<br />
Centurión 22:20 01:00<br />
Los mercenarios 20:10 22:20 00:30<br />
Origen 16:00 19:00 22:00 00:45<br />
Toy Story 3 3D 16:00 18:00<br />
VIANA<br />
DLAS CAÑAS<br />
El aprendiz de brujo 16:00 18:10 22:45 01:00<br />
20:25<br />
Lope 16:00 18:10 20:25 22:45 01:00<br />
Un pequeño cambio 16:15 18:15 20:15 22:30<br />
The karate kid 16:15 19:15 22:15 01:00<br />
Predators 20:30 22:30 00:45<br />
Como perros y gatos 2 3D 16:15 18:05<br />
Salt 20:15 22:30 00:45<br />
Centurión 16:00 18:05<br />
Todo sobre mi desmadre 15:50 17:50<br />
Origen 20:00 22:45<br />
Conocerás al hombre de tus 18:15 20:30 22:45 sueños 16:15 01:00<br />
Toy Story 3 16:00 18:15<br />
Miedos 3D 20:00 22:30 00:45<br />
Nafarroa Beherea<br />
DONIBANE GARAZI. Le Vauban. Ez dago emanaldirik.<br />
DONAPALEU. St. Louis. Marmaduke 18:00<br />
Expendables: unité spéciale 21:00<br />
Zuberoa<br />
MAULE. Baitha. Nannerl, la soeur de Mozart 17:00<br />
Le voyage extraordinaire de Samy 17:00<br />
Expendables: unité spéciale 21:00<br />
600 kilos d’or pur 21:00
▼<br />
26 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Agenda ›<br />
b<br />
Eguraldia<br />
JON ALBISU<br />
Gaur<br />
Eguzkia, goiko hodeiak<br />
eta ipar-ekialdeko haizea<br />
pZerua. Egunsentian, lanbroa<br />
eta behe lainoa izango<br />
dira ohiko tokietan. Egunak<br />
aurrera egin ahala, eguzkia<br />
bazterrak berotzen hasiko<br />
da, eta goiko hodei batzuk<br />
izango dira zeruan. Barnealdeko<br />
leku dezentetan, sargori<br />
egongo da, nahiz eta<br />
ipar-ekialdeko haizea ibili.<br />
p<br />
Bakio 26/14<br />
p<br />
Bilbo 27/13<br />
p<br />
Balmaseda 27/11<br />
t°<br />
p<br />
Amurrio 29/11<br />
p<br />
Eibar 27/11<br />
p<br />
Arrasate 27/11<br />
p p<br />
Gasteiz 29/9<br />
Agurain 28/10<br />
p<br />
Guardia 30/11<br />
p<br />
Donostia 26/14<br />
p<br />
Leitza 26/10<br />
pHaizea. Ipar-ekialdekoa.<br />
pTenperatura. Gora. Beroenak,<br />
ipar partean eta mendialdean,<br />
24 eta 29 gradu artekoak.<br />
Barnealdean, berriz,<br />
26 eta 34 gradu artekoak.<br />
Joera<br />
p<br />
Baiona 24/13<br />
p<br />
Iruñea 29/11<br />
p<br />
Tafalla 30/12<br />
p<br />
Tutera 28/11<br />
t° t° t°<br />
Astelehena, 6 Asteartea, 7 Asteazkena, 8<br />
p<br />
Maule 26/11<br />
p<br />
Donibane Garazi 26/11<br />
p<br />
Abaurregaina 27/11<br />
Bihar<br />
t°<br />
Aldaketa nabarmenik ez<br />
pZerua. Eguraldiak ez du aldaketa<br />
nabarmenik izango. Goizean,<br />
egonkortasun atmosferikoa<br />
izango da, eta eguzkiak poliki<br />
joko du Euskal Herriko toki<br />
gehienetan. Giro apartaz gozatzeko<br />
aukera izango da, beraz.<br />
Barnealdean eta batez ere Arabako<br />
Errioxan eta Erriberan,<br />
eguraldi sargoria izango da.<br />
pHaizea. Ipar-ekialdekoa.<br />
pTenperatura. Berdin. Beroenak,<br />
ipar isurialdean eta mendi<br />
inguruetan, 24 eta 29 gradu artekoak.<br />
Barnealdean, 26 eta 34<br />
gradu artekoak izango dira.<br />
Itsasoa<br />
pItsasoko egoera. Lehenengo<br />
20 milietan, ipar-ekialdeko haizea<br />
ibiliko da, eta, 2ko indarrarekin,<br />
itsaskirria eragingo du. Aldika,<br />
ipar partean, itsaskiko guneak<br />
izango dira.<br />
pOlatuak. Metro bat artekoak.<br />
Itsasaldiak ORDUA METROAK<br />
Itsasgora 00:49 3.30<br />
Itsasbehera 07:01 1.83<br />
Itsasgora 13:21 3.49<br />
Itsasbehera 19:47 1.54<br />
Isobara mapa<br />
Eguzkia S0RTU GORDE<br />
Ilargia<br />
Ilberri<br />
Ilgora<br />
Ilbete<br />
Ilbehera<br />
07:56 20:36<br />
EGUNA<br />
Irailaren 8a, asteazkena<br />
Irailaren 15a, asteazkena<br />
Irailaren 23a, osteguna<br />
Urriaren 1a, ostirala<br />
b Hitz jokoak BAGABIGA<br />
G Hitz gezidunak<br />
p Suediako hiriak<br />
G Sudokua<br />
▼<br />
Bekaizkeriak<br />
Behartasun<br />
Gip., ortu,<br />
baratze<br />
▼<br />
▼<br />
▼<br />
p<br />
Bizk.,<br />
galdera<br />
Apiril<br />
1150<br />
▼<br />
▼<br />
▼<br />
Zuhaitzen<br />
mami<br />
Sailak<br />
▼<br />
▼<br />
Kanpo<br />
Ale birrindu<br />
▼<br />
▼<br />
Mina<br />
Toka, nuen<br />
▼<br />
▼<br />
Konforme<br />
▼<br />
p<br />
Greziera<br />
batua<br />
Kontsonantea<br />
▼<br />
Datilondoaren<br />
fruituak<br />
▼<br />
▼<br />
Japoniarren<br />
uxual<br />
▼<br />
5 6 1<br />
4 7 1<br />
9 3<br />
2 8 6<br />
8 9 4 7<br />
3 7 8<br />
7 9<br />
2 8 1<br />
9 8 5<br />
9x9-ko laukian hutsik<br />
dauden gelaxkak bete<br />
behar dituzu, 1etik 9ra<br />
bitarteko zenbakiak<br />
idatziz, eta kontuan izanik<br />
zenbaki bakar bat ere ez<br />
dela bi aldiz azaltzen<br />
errenkada eta zutabe<br />
berean, ezta dagokion<br />
3x3-ko laukian ere.<br />
▼<br />
▼<br />
Dago<br />
Ontzi-bazter<br />
p<br />
Daukate<br />
▼<br />
▼<br />
Ogi-egile<br />
Hitzak<br />
▼<br />
▼<br />
▼<br />
Toka, naute<br />
Oxigenoare<br />
n ikurra<br />
▼<br />
Bizkaiko<br />
eskualdea<br />
Nauka<br />
▼<br />
▼<br />
Ate, hitze<br />
elkartzean<br />
Iridioaren<br />
ikurra<br />
▼<br />
Lotan<br />
Gaituk<br />
▼<br />
▼<br />
Lehen<br />
bi letrak<br />
G Esaldi ezkutua<br />
«S_lb_ d_g__n__n<br />
b__z_k _z d_<br />
m_h_tx_ _g_t_n<br />
k_ld_rr_k».<br />
Falta diren bokalak<br />
idatzita Michel<br />
Eyquem de<br />
Montaigne idazle<br />
frantsesaren<br />
gogoeta bat<br />
azalduko zaizu.<br />
Barazki mota<br />
Berkelioaren<br />
ikurra<br />
▼<br />
▼<br />
▼<br />
G Atzoko erantzunak<br />
▼<br />
Potasioaren<br />
ikurra<br />
▼<br />
Sobietarren<br />
zerbitzu<br />
sekretu<br />
▼<br />
9 4 8 2 7 1 5 6 3<br />
6 7 2 5 8 3 1 9 4<br />
1 5 3 6 4 9 7 2 8<br />
5 3 1 9 6 8 2 4 7<br />
8 2 4 3 5 7 6 1 9<br />
7 6 9 4 1 2 8 3 5<br />
2 1 5 7 9 4 3 8 6<br />
3 9 6 8 2 5 4 7 1<br />
4 8 7 1 3 6 9 5 2<br />
Esaldi ezkutua: Naturaren partea da<br />
sexua, eta ni ezin hobe eramaten naiz<br />
naturarekin.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 27<br />
‹ Agenda<br />
Komunikazioa D<br />
Programazioarekin siestan<br />
Ekografiak<br />
Jokin Labaien<br />
L<br />
anetik etxerakoan, mugikorra<br />
logelan utzi, sofan<br />
etzan eta La2 kateko edozein<br />
dokumentali begira azken<br />
segundoraino logaleari eustea ia<br />
ezinezkoa egin zait beti. Plazerra<br />
da begiak zabaldu eta bata bestearen<br />
atzetik ematen dituzten bizpahiru<br />
horietan hurrengoa hasi<br />
dela ohartzea. Lo seko geratu aurretik<br />
ere, gogoko dut ezagun ez<br />
zaidan edozein gairi buruzko<br />
kontakizuna. Ahots bereziak,<br />
normalean, animalien bizimodura,<br />
lurralde ezezagunetara, ezinezko<br />
bidaietara narama.<br />
Aspaldi da ez nuela bazkalosteko<br />
saio horiekin hitzordurik izaten,<br />
iragan ikasturtean telebistarik<br />
gabe bizi izan baikinen hainbat<br />
hilabetez. Ostegunean bai.<br />
Ostegunean, siesta egin nuen El<br />
rey Africano dokumentalarekin.<br />
Ni etzateaz bat hasi zen, eta ez<br />
nuke asmatuko zenbat iraun<br />
zuen esaten. Noski, lehoi bati buruzko<br />
lana zen. Haren jaio eta hil<br />
arteko bidea iruditan. Lasaitasuna<br />
eragin zidaten Afrikako txokoek<br />
eta lehoiaren mugimendu<br />
lasaiek. Une batzuetan baino ez<br />
zen erritmo sosegatu hori hausten,<br />
ehizarako korrikaldietan eta<br />
beste lehoi batzuen erasoetan.<br />
Hala, nahi gabe bezain nahita,<br />
belarriak kontakizunean utzi eta<br />
begiak ixten nenbilela, ETBren<br />
datorren denboraldiko programazioarekin<br />
zeharka, sahiestu<br />
egin nahi izan nuen lotarako garaian<br />
gogoratu nintzen. Garai batean,<br />
ikaslea nintzela, ETBrekin<br />
makina bat siesta egina naiz. Baina<br />
programazio <strong>berria</strong>n ere, ez da<br />
dokumentalik izango.<br />
Datozen hilabeteetan zer izango<br />
dugun eta ez dugun zehatz<br />
azaltzeak luze joko luke. Izango<br />
da, onerako eta txarrerako seguruenik,<br />
zer ikusi eta aztertu. Alberto<br />
Surio EITBko zuzendariaren<br />
arabera, informazioa izango<br />
da eskaintzaren zutabe nagusia.<br />
Orain arteko albistegiei eutsi eta<br />
<strong>berria</strong>k gehituko dituzte. Arreta<br />
gehien erakarri duena Teleberri 3<br />
izan da. Astelehenean hasiko den<br />
arren, hasi da hautsak harrotzen<br />
hainbat hedabidetan. Olaia Urtiagak<br />
aurkeztuko duen saioa aurrez<br />
grabatua izango omen da,<br />
gauerdi inguruan. Sineskaitza dirudi<br />
gaurkotasunean oinarritzen<br />
den saio baten planteamenduarentzat.<br />
Astelehenean erabakiko<br />
dugu sinistu ala ez. Zenbateraino<br />
den oinarri informazioa.<br />
Izan ere, lanetik etxerakoan dokumentalek<br />
lagundutako siestak<br />
ohikoak bilakatzen baditugu,<br />
maiz izango gara gauerdian hontzaren<br />
pare. Eta gure munduan<br />
zein gure mundutik kanpo, halakoren<br />
batean, zerbait gertatuz<br />
gero...<br />
Mikel Lejarza q<br />
Antena3 Films-eko presidentea<br />
Jose Ramon Diez Unzuetaren eta entzuleen<br />
galderei erantzungo die gaur eguerdian<br />
Lejarzak, II. Gasteizko Telebista Jaialdian.<br />
«Fenomenoak<br />
eta gertakizun<br />
bereziak behar<br />
ditu telebistak»<br />
Urtzi Urkizu Donostia<br />
ETBko programazio zuzendari,<br />
Tele5ko zuzendari nagusi eta telebistaren<br />
munduan hainbat kargu<br />
izan ditu Mikel Lejarzak (Bilbo,<br />
1956). 2006. urtean Antena3 kateko<br />
zuzendari nagusi izen<strong>datu</strong> zuten.<br />
Aurten, berriz, Antena3<br />
Filmseko zuzendaritza hartu du.<br />
Horrez gain, International Academy<br />
of Television Arts & Sciences<br />
erakundean parte hartzen du<br />
—Emmy sarietan bozkatzeko eskubidea<br />
izan du—.<br />
Gasteizen izango zara gaur, II. Telebista<br />
eta Irrati Jaialdian. Zer ekarpen<br />
egin diezaioke horrelako jaialdi batek<br />
ikus-entzunezko sektoreari?<br />
Ideia aparta izan zuen Joseba<br />
Fiestasek. Telebistak ez du ustiatu<br />
orain arte zuzenean jaialdietan<br />
jendearengana iristeko duen<br />
ahalmena, zinemak egiten duen<br />
moduan. Zinemak jaialdiekin<br />
jendea mugitzen du, eta telebistak<br />
defizit bat du alor horretan.<br />
Gainera, jaialdia ideia aparta da<br />
Gasteizentzat.<br />
Telebista kateentzat erakusleiho<br />
ona ere izango da, ezta?<br />
EFE<br />
Bai, hala da. Antena3ek La princesa<br />
de Eboli telesaila aurkeztu<br />
du, adibidez. Nire ustez, telebista<br />
hedabide zoragarria da, gauza on<br />
gehiago ditu txarrak baino. Eta<br />
ikus-entzunezko ekoizpenik onenak<br />
ari da sortzen. Herritarron<br />
lur kultural komuna da telebista,<br />
eta horren gainean jaialdi bat antolatzea<br />
primerako ideia da.<br />
Zer proiektutan ari zarete lanean<br />
Antena3 Filmsen telebistarako?<br />
Telesail labur ugari ditugu esku<br />
artean. Biografiak daude Sofia<br />
erregina, Raphael, Rocio Jurado,<br />
Thyssen baronesa eta Vicente Ferrerri<br />
buruzkoak. Fikzioan, nazioarteko<br />
ekoizpen batean parte<br />
hartuko dugu, El corazón del oceano<br />
ele<strong>berria</strong>n oinarritua. Martxan<br />
dugu beste proiektu bat Daniel<br />
Kalparsoro zinemagilearekin.<br />
Maren gaineko lan bat ere<br />
egin dugu.<br />
Eta zineman?<br />
Estreinatu berri dugu Woody<br />
Allenen azken filma, eta atzo<br />
Lope estreinatu genuen. Laster<br />
Los ojos de Julia estreinatuko<br />
dugu Toronton. Borja Kobeagaren<br />
film <strong>berria</strong> abenduan estreinatuko<br />
dugu. Juan Carlos Fresnadilloren<br />
azken filma ere ekoizten<br />
ari gara.<br />
Torrente4 ere ekoizten ari zarete. Ez<br />
dirudi kalitatezko zinemaren barruan<br />
sartzen denik lan hori.<br />
Filma barrea sorrarazten eta dibertitzen<br />
saiatuko da. Hori lortzen<br />
badu, film on bat izango da.<br />
Ez badu lortzen, ez.<br />
Telefilm batzuen proiektuak aipatu<br />
dituzu. Genero horrek hazteko tarte<br />
handia duela iruditzen al zaizu?<br />
Bai. Telebistak gertakizun berezien<br />
beharra du, ez bakarrik egunerokoa.<br />
Fenomenoak behar<br />
ditu. Horretarako daude kirol<br />
emanaldi garrantzitsuak, estreinaldi<br />
handiak eta egun bateko<br />
fikziozko lanak. Azken horientzat<br />
lekua izango da.<br />
Gasteizko jaialdian hiru dimentsioko<br />
telebistaz hitz egin da. Zer etorkizun<br />
opa diozu?<br />
Telebista goi bereizmenekoa<br />
(HD) izango da 3Dra heldu aurretik.<br />
Hiru dimentsioko fenomenoa<br />
egun zinemari lotua ikusten dut<br />
gehiago, eta pirateriari aurre egiteko<br />
modu bat da. 3Dko telebista<br />
zabaltzeko, oraindik denbora falta<br />
da. Eta fenomeno garrantzitsua<br />
izango da betaurreko gabe<br />
ikusiko denean. Orduan, fenomeno<br />
gaindiezina bilaka daiteke.<br />
LTDarekin asko zabaldu da kate eskaintza.<br />
Aditu batzuek diote, ordea,<br />
zenbait kate epe laburrean desagertu<br />
egingo direla.<br />
Telebista kateak ez dira ia inoiz<br />
desagertzen. Gerta daiteke jabeak<br />
aldatzea edo beste eduki<br />
batzuk eskaintzea. Gero eta<br />
gehiago telebistako edukiak<br />
Interneten zabalduko direnez,<br />
aukerak biderkatu egingo dira.<br />
Hau da, ikusleak nahi duen<br />
unean zer ikusi nahi duen aukeratu<br />
ahalko du. Egoera horretan,<br />
komunikazio talde handiak izango<br />
dira lehian, merkatu multimedia<br />
batean.<br />
Interneten eta telebistaren bat-egitearekin,<br />
nolakoak izango dira audientzien<br />
neurketak?<br />
Interneteko edukiak errazagoak<br />
dira neurtzen telebistako audimetriarekin<br />
baino, kontsumoa<br />
indibiduala baita. Deskarga bakoitza<br />
jakin egiten da. Horrela hobeto<br />
jakiten da zein diren gizabanakoen<br />
kontsumo ohiturak, eta,<br />
neurri berean, publizitate ustiakuntza<br />
hobea izan daiteke.<br />
Sare sozialen fenomenoarekin zer<br />
egin dezake Antena3ek?<br />
Antena3 taldea Interneten berritzailea<br />
izaten ari da. Komunikazioak<br />
gaur egun eskatzen du edukiak<br />
sortzea, inguruan sareak<br />
eraikiz. Komunitateak funtsezkoak<br />
dira, eta, alde horretatik, gauza<br />
<strong>berria</strong>k egingo ditu aurki Antena3ek.<br />
Urte asko dira EITBtik Madrilera joan<br />
zinela. Taldeak arazo ekonomikoak<br />
ditu. Zer egin dezake?<br />
EITBri beti onena opa diot, nire<br />
irratia eta telebista delako. Garai<br />
honetan, ordea, gizarteak ezin du<br />
ordaindu izan nahi duen guztia.<br />
Denerako ez da iristen, eta murrizketak<br />
onartu beharko dira.
28 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Agenda ›<br />
E<br />
Gaurko filmak<br />
Efektu berezietan mugarri<br />
90eko hamarkadan<br />
Dragonheart 11<br />
pLaSexta, 15:25. Zuz.: Rob Cohen.<br />
Akt.: Dennis Quaid, David Thewlis,<br />
Pete Postlethwaite. AEB. 1996.<br />
Karate Kid II: la historia ... 11<br />
pCuatro, 15:40. Zuz.: John G. Avildsen.<br />
Akt.: Ralph Macchio, Pat Morita,<br />
Martin Kove. AEB. 1986.<br />
Horas de luz 11<br />
pLa1, 22:30. Zuz.: Manolo Matji. Akt.:<br />
Alberto San Juan, Emma Suarez, Jose<br />
Angel Egido. Espainia. 2004.<br />
Dr. Dolittle 2 1<br />
pCuatro, 22:30. Zuz.: Steve Carr. Akt.:<br />
Eddie Murphy, Jeffrey Jones, Kevin Pollack.<br />
AEB. 2001.<br />
Terminator 2 111<br />
pETB1, 23:25. Zuz.: James Cameron.<br />
Akt.: Arnold Schwarzenegger,<br />
Linda Hamilton, Edward<br />
Furlong, Robert Patrick.<br />
135 min. AEB, 1991.<br />
arunbatetan ez da ohikoa<br />
L izaten euskarazko zinema<br />
telebistan dastatu ahal izatea.<br />
Salbuespen pozgarria izan daiteke<br />
gaurkoa, batik bat zientziafikziozko<br />
filmen zaleentzat.<br />
James Cameronen lan hau ez<br />
da iristen aurrenekoaren mailara.Izan<br />
ere,lehen zatiak zuen alde<br />
basatia ezabatu,eta efektu<br />
berezien kontura,ikuslea txunditzeari<br />
ekin zion.Alde horretatik,lan<br />
ikusgarria egin zuen; esaterako,polita<br />
da ikustea metal<br />
likidozko robota nola suntsitzen<br />
den eta nola sortzen den berriz.<br />
Lan tekniko hori lau Oscarren bidez<br />
saritu zuten: soinuagatik,<br />
soinu efektuengatik,efektu bereziengatik<br />
eta makillajeagatik.<br />
Sarah Connor psikiatriko batean<br />
dago. Haren semea gizateriaren<br />
salbatzailea izango dela<br />
esan dio bidaiari batek. Etorkizunetik<br />
T-1000 androide arriskutsu<br />
bat iritsiko da John hiltzeko<br />
asmoarekin. Orduan, T-800<br />
modelo zahar bat bidaliko dute<br />
mutikoa babesteko. Arnold<br />
Schwarzeneggerrek ez du beteko<br />
lehen zatiko makina hiltzaile<br />
gupidagabearen rola, eta robot<br />
maitagarri bihurtuko dute.<br />
pUrtzi Urkizu<br />
Dos por el precio de una 1<br />
pLa1, 16:00. Zuz.: Andy Tennant. Akt.:<br />
Kirstie Alley, Steve Guttenberg, Mary-<br />
Kate eta Ashley Olsen. AEB. 1995.<br />
En defensa de nuestros hijos 1<br />
pT5, 16:00. Zuz.: Joanna Kerns. Akt.:<br />
Annie Potts, Jonas Chernick, Ksenia<br />
Solo, Arden Alfonso. AEB. 2003.<br />
El inolvidable Simon Birch 11<br />
pCuatro, 17:55. Zuz.: Mark Steven<br />
Johnson. Akt.: Ashley Judd, Ian Michael<br />
Smith, Joseph Mazzelo. AEB. 1998.<br />
Cerdos salvajes 1<br />
pAntena 3, 22:00. Zuz.: Wait Becker.<br />
Akt.: Tim Allen, John Travolta, Martin<br />
Lawrence. AEB. 2007.<br />
Les granges brûlées 111<br />
pFrance 3, 23:50. Zuz.: Jean Chapot.<br />
Akt.: Alain Delon, Simone Signoret.<br />
100 minutu. Frantzia. 1973.<br />
El crimen de Cuenca 111<br />
pLa1, 00:05. Zuz.: Pilar Miro. Akt.:<br />
Amparo Soler Leal, Hector Alteiro, Fernando<br />
Rey. Espainia. 1979.<br />
Alerta Máxima 1<br />
pCuatro, 00:15. Zuz.: Andrew Davis.<br />
Akt.: Tommy Lee Jones, Steven Seagal,<br />
Gary Busey. AEB. 1992.<br />
El lago azul 11<br />
pLa1, 01:35. Zuz.: Randal Kleiser. Akt.:<br />
Brooke Shields, Christopher Atkins,<br />
Leo McKern. AEB. 1980.<br />
D Telebista<br />
ETB 1<br />
ETB 2<br />
Hamaika<br />
La 1<br />
La 2<br />
Antena 3<br />
08:05: Burdinazko kemena.<br />
‘Seattle’.<br />
09:00: Kalifornia. Xabier<br />
Aierdi.<br />
09:30: Nick dut nik.<br />
10:00: Oinak izarretan.<br />
10:35: Munduan gaur. ‘Piratekin<br />
negoziaketan’.<br />
11:35: Bizarbeltz.<br />
12:20: Gaztiek asko dakie.<br />
12:50: Kresala.<br />
13:35: EITB kultura.<br />
14:00: Gaur egun.Albistegia.<br />
14:40: Doctor who III.<br />
15:25: KTX.<br />
15:50: Abentur@roa.<br />
16:15: Magazine Champions<br />
League.<br />
16:45: Erremontea. Buruz<br />
Buruko Finala.San Miguel-<br />
Ezkurra.<br />
06:20: Mucho viaje.<br />
06:50: Bailando hasta el frenesí.<br />
07:15: Mundos perdidos. ‘La<br />
montaña del misterio’. Dokumentala.<br />
08:10: Bonekickers. Telesaila.<br />
10:20: La ley de la bahia. Telesaila.<br />
12:15: El payaso. Telesaila.<br />
13:55: Rex. Telesaila.<br />
14:58: Teleberri. Estibaliz<br />
Ruiz de Azuak aurkezten<br />
duen albistegia.<br />
16:00: Eguraldia.<br />
16:15: Telefilma. ‘Lealtad sin<br />
límite’. Zuz.: Pascal Chaumeil.<br />
Akt.: Patrick Chesnais, Xavier<br />
Beavois, Samira Lacchab.<br />
2008.<br />
09:00: Marrazki bizidunak.<br />
Pernando Amezketarra bi<br />
atal.<br />
09:50: Marrazki bizidunak.<br />
Txirrita hiru atal.<br />
10:55: Aste Nagusian zabaldik<br />
igandea. Bilboko jaien inguruko<br />
magazinea. Errepikapena.<br />
12:55: Gipuzkoa kultura. Magazinea.<br />
13:25: Kanaldude Irulegi.<br />
15:00: Aste Nagusian zabaldik<br />
astelehena. Bilboko jaien<br />
inguruko magazinea. Errepikapena.<br />
17:00: Lekeitioko zine bilera.<br />
17:25: Erritmoz bizi. Musika<br />
saioa.<br />
20:00: Aste Nagusian zabaldik<br />
asteartea.<br />
22:00: Ikusmira aritxatxu<br />
rock.<br />
22:30: Aste Nagusian zabaldik<br />
asteazkena. Bilboko<br />
jaien inguruko magazinea.<br />
Errepikapena.<br />
07:50: Los Lunnis. Juega<br />
conmigo, Sesamo. Arthur.<br />
Little Einstein. Los cachorros.<br />
Los pinguinos de Madagascar.<br />
Bob Esponja. Gormiti.<br />
Icarly.<br />
11:25: Zinema. ‘MXP: Jack, un<br />
mono muy atrevido’. Zuz.:<br />
Robert Vince. 2003.<br />
12:55: Motoziklismoa.<br />
San Marinoko Sari Nagusia.<br />
(13:00) 125 cc. (13:55) MotoGP.<br />
15:00: Telediario 1.<br />
16:00: Zinema. ‘Dos por el<br />
precio de una’. Zuz.: Andy<br />
Tennant. Akt.: Kirstie Alley,<br />
Steve Guttenberg. 1995.<br />
17:35: Zinema. ‘Safe Harbor’.<br />
Zuz.: Jerry Jameson. Akt.:<br />
Nancy Travis. 2009.<br />
06:00: TVE es música.<br />
07:45: Jovenes solistas.<br />
08:00: Los conciertos de La<br />
2.<br />
09:40: El planeta solitario.<br />
‘Alaska’.<br />
10:30: En lengua de signos.<br />
11:00: El vínculo con la tierra.<br />
12:00: El club de pizzicato.<br />
12:40: America total. ‘Blanco<br />
y azul’. Dokumentala.<br />
13:10: Tendido cero. Zezenketei<br />
buruzko saioa.<br />
14:00: La dieta mediterranea.<br />
‘Los otros cereales’. ‘El<br />
vino 2’.<br />
14:55: El principe de los Alpes.<br />
15:50: El lobo etiope.<br />
16:40: Leopardos al acecho.<br />
17:40: Los niños de Rusia.<br />
07:45: Power rangers dino.<br />
Marrazki bizidunak.<br />
08:45: Megatrix. Haurrei zuzendutako<br />
saioa. Pelopicopata.<br />
Zoorprendente. Zoey. H20.<br />
12:00: Impacto total.<br />
13:00: La cara divertida.<br />
14:00: Los Simpson. Marrazki<br />
bizidunetako telesaila. ‘Marge<br />
no seas orgullosa’. ‘Equipo<br />
Homer’.<br />
15:00: Noticias. Albistegia.<br />
16:00: Zinema. ‘Sirenas de<br />
Caribe’. Zuz.: Stewart Raffill.<br />
Akt.: Annalynne McCord, James<br />
Brolin, Antonio Sabato Jr.,<br />
Emmanuel Delcour. 2007.<br />
17:45: Zinema. ‘El mal hijo’.<br />
Zuz.: Neil Fearnley. Akt.: Adam<br />
Battick, Ben Cotton, Catherine<br />
Dent, Shauna Kain. 2007.<br />
ETB 3<br />
Real Union-Athletic B. 20:00<br />
17:55: Zilarrezko futbola.<br />
Txemi Galarragak aurkezten<br />
duen kirol saioa.<br />
18:00: Futbola: 2. A maila.<br />
Recreativo - Betis.<br />
20:00: Futbola 2. B maila.<br />
Real Union - Athletic B.<br />
22:00: Donostiako Jazzaldia.<br />
Patti Smith zuzenean.<br />
Kontzertua.<br />
23:25: Zinema. ‘Terminator 2:<br />
azken epai eguna’. Zuz.: James<br />
Cameron. Akt.: Arnold<br />
Schwarzenegger, Linda Hamilton.<br />
1991.<br />
01:35: Balbemendi.<br />
02:30: Gaztea 20 urte.<br />
03:45: Teknopolis.<br />
04:15: Elkartasunaren bideak.<br />
‘Lealtad sin límite’. 16:15<br />
20:00: Euskadi directo. Adela<br />
Gonzalezek aurkezten<br />
duen magazinea.<br />
20:58: Teleberri. Estibaliz R.<br />
de Azuak aurkezten duen albistegia.<br />
21:55: Eguraldia.<br />
22:10: Telefilma. ‘Crimen en<br />
el bosque’. Zuz.: Serge Meynard.<br />
Akt.: Quentin Baillot, Jemima<br />
West, Samuel Labarthe.<br />
01:40: Objetivo Euskadi.<br />
‘Platos de antaño’.<br />
02:15: Zinema. ‘In the mix’.<br />
Zuz.: Ron Underwood. Akt.:<br />
Usher, Emmanuelle Chriqui,<br />
Chazz Palminteri. 2005.<br />
03:50: Locos por el Jazz.<br />
04:55: EITB kultura.<br />
15:00: Trikitraka trikitron.<br />
15:50: Harriketarrak.<br />
17:20: Keroro sarjentua.<br />
18:35: Kanpungo mutikoaren<br />
gorabeherak.<br />
18:55: Doraemon.<br />
20:05: Valerian eta Laureline.<br />
20:30: Mutikoa.<br />
20:55: Galactik football.<br />
21:20: Dragoi ehiztariak.<br />
21:40: One piece.<br />
22:30: Namaste.<br />
22:50: Exploratzaile <strong>berria</strong>k:<br />
mundua sukalde.<br />
23:40: Gazte live aurrerapena.0<br />
23:45: Gaztea klip.<br />
00:15: Gaztea 20 urte.<br />
01:55: Orain. Alvaro Ledesma.<br />
02:00: Jungla sonoran galdu<br />
naiz.<br />
‘Horas de luz’ filma. 22:30<br />
19:00: Zinema. ‘El pequeño<br />
coronel’. Zuz.: Antonio del<br />
Amo. Akt.: Joselito. 1960.<br />
21:00: Telediario 2.<br />
21:30: Informe semanal. ‘La<br />
marca España entra en<br />
Shanghai’. ‘Las heridas del<br />
maltrato’. ‘Pakistan bajo la ira<br />
del monzón’. ‘El último océano’.<br />
22:30: Zinema. ‘Horas de luz’.<br />
Zuz.: Manolo Matji. Akt.: Alberto<br />
San Juan, Emma Suarez,<br />
Jose Angel Egido. 2004.<br />
00:05: Zinema. ‘El crimen de<br />
Cuenca’. Zuz.: Pilar Miro. Akt.:<br />
Amparo Soler Leal. 1979<br />
01:35: Zinema. ‘El lago azul’.<br />
Zuz.: Randal Kleises. Akt.:<br />
Brooke Shields. 1980.<br />
‘Documentos TV’. 22:30<br />
19:15: Senderos de gran recorrido.<br />
‘Castellon (Sierra de<br />
Espadan)’. ‘Cuenca’.<br />
20:05: El bosque protector.<br />
‘La restauración de la cuenca<br />
del Rio Jiloca’.<br />
20:30: Rigoletto (I). Opera.<br />
Mantuatik zuzenean. Abeslariak:<br />
Placido Domingo, Julia<br />
Novikova.<br />
21:30: Camino a casa. ‘Territorio<br />
sin fronteras - Brasil’.<br />
22:30: Documentos TV.<br />
‘¿Quienes son mis padres?’.<br />
23:30: La noche temática.<br />
Gaia: Cazatesoros. ‘Conflicto<br />
bajo el mar’. ‘El barco pirata<br />
Barbanegra’. Dokumentalak.<br />
01:30: Teledeporte. Kirol<br />
saioa.<br />
‘Cerdos salvajes’ filma. 22:00<br />
19:45: Zinema. ‘Más allá del<br />
sueño’. Zuz.: Marilyn Webber.<br />
Akt.: Kent Allen, Timothy Bottoms,<br />
Nicole Eggert. 2000.<br />
21:00: Noticias. Lourdes Maldonadok<br />
eta Oscar Castellanosek<br />
aurkezten duten albistegia.<br />
22:00: Zinema. ‘Cerdos salvajes’.<br />
Zuz.: Wait Becker. Akt.:<br />
Tim Allen, John Travolta,<br />
Martin Lawrence. 2007.<br />
00:00: Zinema. ‘El sonido del<br />
trueno’. Zuz.: Peter Hyams.<br />
Akt.: Ben Kingsley, Catherine<br />
McCormack, Edward Burns.<br />
2005.<br />
01:45: Impacto total.<br />
02:30: Adivina quién gana<br />
esta noche.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 29<br />
‹ Agenda<br />
B<br />
Irratia<br />
Buruz buruko<br />
erremonte finala<br />
Casino Kursaal torneoko erremonteko<br />
buruz buruko finala<br />
zuzenean emango du ETB1ek.<br />
Julen San Miguel eta Koteto Ezkurra<br />
ariko dira finalean. Hernaniko<br />
Galarreta pilotalekuan (Gipuzkoa)<br />
jokatu dute. Koldo Aldalurren<br />
eta Iñaki Agirrezabala<br />
Matxinen esku egongo da kontakizuna.<br />
Erremontea: finala. ETB1, 16:45.<br />
‘Rigoletto’ opera,<br />
Mantuatik zuzenean<br />
Giusseppe Verdiren Rigoletto<br />
opera ikusi ahal izango da zuzenean<br />
Mantua hiritik (Italia), La2<br />
eta France3 kateen bidez. RAIren<br />
Orkestra Sinfonikoak joko<br />
du, Zubin Mehtaren zuzendaritzapean.<br />
Lehenengo zatia gaur<br />
emango dute. Bigarrena eta<br />
hirugarrena igandean ikusi ahal<br />
izango dira.<br />
‘Rigoletto’. La2/France3, 20:30.<br />
Patti Smithen<br />
kontzertua ikusgai<br />
Patti Smith abeslariaren kontzertu<br />
bat emango dute.AEBetako<br />
abeslari eta poeta bat da<br />
Patti Smith,eta aurten,hark ireki<br />
zuen Donostiako Jazzaldia.<br />
Zurriolako hondartzan aritu zen,<br />
eta harrera bikaina izan zuen,<br />
milaka lagun bertaratu baitziren<br />
hura entzutera.Taldekideek lagunduta<br />
etorri zen Patti Smith.<br />
‘Jazzaldia’. ETB1, 22:00.<br />
Euskadi Irratia. @Bildua irratsaioan,<br />
elektrizitatea haririk gabe nola garraiatzen<br />
duten azalduko dute. Interneten<br />
eta teknologia berrien inguruko albisteak<br />
eman ondoren, udan<br />
salmentara atera diren bideojokoei buruz<br />
jardungo dute. Arkaitz Mendoza orkestra<br />
zuzendaria izango da Amarauna<br />
saioan. Pianoa jotzen aritu da denbora<br />
luzez, eta, gaur eta bihar, orkestra bat zuzenduko<br />
du lehenengo aldiz, Viktoria Eugenia<br />
antzokian. Donejakue bideari ere<br />
tartetxo bat egingo diote. Edorta Kortadi<br />
arte adituak bideko hainbat sekretu erakutsiko<br />
ditu. Andiamo saioan, Stendhal<br />
sindromeari buruz jardungo dute. Izan<br />
ere, Milanen eta Venezian (Italia) egon<br />
dira Arkaitz Basterra eta Andoni Iturbe<br />
kazetariak. Pertsona bat zorabia dezaketen<br />
artelan ederrei buruz mintzatuko<br />
dira. Horrez gain, pizzarik onenaren bila<br />
abiatuko dira.<br />
FM<br />
89.2 Segura irratia<br />
89.7 Antxeta irratia<br />
91.4 Euskalerria irratia<br />
91.8 Irulegiko Irratia<br />
93.6 Arrate irratia<br />
94.4/95.2 Euskadi irratia<br />
95.5 Xiberoko Boza<br />
96.0 Bilbo Hiria<br />
97.0 Tas-Tas irratia<br />
99.8 Herri Irratia<br />
101.3 France Bleu Pays<br />
Basque<br />
102.6 Bizkaia irratia<br />
103.5 Gaztea<br />
106.6 Gure Irratia<br />
107.0 Eguzki irratia /<br />
Oiartzun irratia<br />
107.5 Txolarre irratia<br />
107.5 Xorroxin irratia<br />
107.7 Hala Bedi<br />
AM<br />
1224 Herri Irratia<br />
Internet<br />
www.info7.com Info7<br />
D<br />
Cuatro<br />
Tele 5<br />
La Sexta<br />
TF1<br />
France 2<br />
France 3<br />
07:05: Aventuras en el imperio.<br />
‘La escalva de Jerusalem<br />
(I)’.<br />
07:35: Crossing Jordan. Telesaila.<br />
‘Crimen y castigo’. ‘Con<br />
honor’.<br />
09:00: El zapping de Surferos.<br />
10:55: El encantador de perros.<br />
13:55: Noticias Cuatro. Albistegia.<br />
14:50:Deportes Cuatro.<br />
15:40: Zinema. ‘Karate Kid II:<br />
la historia continúa’. Zuz.:<br />
John G. Avildsen. Akt.: Ralph<br />
Macchio, Pat Morita. 2986.<br />
17:55: Zinema. ‘El inolvidable<br />
Simon Birch’. Zuz.: Mark Steven<br />
Johnson. Akt.: Ashley<br />
Judd, Joseph Mazzelo. 1998.<br />
07:05: Super boing. Inazuma<br />
Eleven. Las supernenas Z.<br />
Beyblade metal fusion. Bakugan<br />
en Nueva Vestroia.<br />
Ben 10 Alien Force.<br />
10:15: Patito feo. Telesaila.<br />
11:15: I love TV.<br />
12:00: La pecera de Eva. Telesaila.<br />
13:00: Vuélveme loca. Patricia<br />
Perezek eta Celia Montalbanek<br />
aurkezten duten magazinea.<br />
15:00: Informativos Telecinco.<br />
Carme Chaparrok aurkezten<br />
duen albistegia.<br />
16:00: Zinema. ‘En defensa<br />
de nuestros hijos’. Zuz.: Joanna<br />
Kerns. Akt.: Annie Potts,<br />
Jonas Chernick, Ksnia Solo.<br />
2003.<br />
07:30: LaSexta en concierto.<br />
08:35: Lo mejor de laSexta.<br />
08:50: Human Journey. ‘Las<br />
Américas’. Dokumentala.<br />
09:50: Fórmula Sexta. 1 Formula<br />
inguruko saioa.<br />
10:20: Prototipos.<br />
11:15: Jesse James es hombre<br />
muerto. Dokumentala.<br />
12:15: El puerto americano.<br />
Los Angeleseko Long Beach<br />
kaiaren inguruko dokumentala.<br />
13:15: Megaedificios. ‘Cruzando<br />
el colorado’.<br />
14:15: LaSexta Noticias.<br />
14:55: La Sexta /Deportes. E<br />
15:25: Zinema. ‘Dragonheart’.<br />
Zuz.: Rob Cohen. Akt.: Dennis<br />
Quaid, David Thewlis, Pete<br />
Postlethwaite. 1996.<br />
08:10: Shopping avenue<br />
matin.<br />
08:55: Téléshopping samedi.<br />
09:45: Télevitrine.<br />
10:15: Une famille en or. Chrisophe<br />
Dechavannek aurkezten<br />
duen saioa.<br />
11:05: Secret story.<br />
12:00: Les 12 coups de midi!.<br />
Jean-Luc Reichmannek aurezketen<br />
duen lehiaketa.<br />
13:00: Journal. Albistegia.<br />
13:20: Reportages. ‘Mes années<br />
pension’.<br />
14:05: Telefima. ‘Tempête de<br />
météorites’. Zuz.: Tibor Takacs.<br />
Akt.: Michael Trucco.<br />
2010.<br />
16:05: Les frères Scott. Telesaila.<br />
07:00: Télématin.<br />
09:35: Thé ou café. Gonbi<strong>datu</strong>a:<br />
Claude Lelouch.<br />
10:45: Réveillez vos méninges.<br />
Thierry Beccarok aurkeztutako<br />
lehiaketa <strong>berria</strong>.<br />
11:15: Les z’amours. Texek<br />
aurkezten duen lehiaketa.<br />
11:55: Tout le monde veut<br />
prendre sa place. Naguik<br />
aurkezten duen lehiaketa.<br />
13:00: Le journal. Albistegia.<br />
13:15: 13h15, le samedi...<br />
14:00: Envoyé spécial: la suite.<br />
‘Jobs d’été, jobs d’enfer,<br />
trois ans après’.<br />
14:50: ADN.<br />
15:40: Fais pas ci, fais pas ça.<br />
Telesaila.<br />
17:20: US Marshals, protection<br />
de témoins. Saio <strong>berria</strong>.<br />
08:35: Samedi ludo.<br />
11:00: C’est pas sorcier.<br />
11:55: Le 12/13.<br />
12:50: Nous nous sommes<br />
tant aimes.<br />
13:25: Les grands du rire en<br />
croisière.<br />
15:00: En course sur france<br />
3.<br />
15:25: Riviera secrète. Dokumentala.<br />
17:15: Slam. Lehiaketa.<br />
17:45: Des chiffres et des lettres.<br />
18:15: Questions pour un super<br />
champion. Lehiaketa.<br />
18:50: Le 19/20.<br />
20:10: Repas de familles.<br />
20:35: Rigoletto (I). Opera.<br />
Abeslariak: Placido Domingo,<br />
Julia Novikova.<br />
21:45: Louis la Brocante.<br />
23:20: Soir 3.<br />
23:50: Zinema. ‘Les grandes<br />
brûlées’. Zuz.: Jean Chapot.<br />
Akt.: Alain Delon, Simone<br />
Signoret. 1973.<br />
Arte<br />
‘El inolvidable Simon ...’. 17:55<br />
20:05: El zapping de Surferos.<br />
20:55: Noticias Cuatro.<br />
21:35: Deportes Cuatro.<br />
21:35: Malas pulgas. Denboraldi<br />
<strong>berria</strong>.<br />
22:30: Zinema. ‘Dr. Dolittle 2’.<br />
Zuz.: Steve Carr. Akt.: Eddie<br />
Murphy, Jeffrey Jones. 2001.<br />
00:15: Zinema. ‘Alerta Máxima’.<br />
Zuz.: Andrew Davis. Akt.:<br />
Tomy Lee Jones, Steven Seagal,<br />
Gary Busey. 1992.<br />
02:05: Zinema. ‘Los tres entierros<br />
de Melquiades Estrada’.<br />
Zuz.: Tomy Lee Jones.<br />
Akt.: Tomy Lee Jones, Barry<br />
Pepper. 2005.<br />
04:10: South Park.<br />
04:35: Cuatro Astros.<br />
‘Vuélveme loca’. 13:00<br />
18:00: ¡Que tiempo tan feliz!.<br />
Mª Teresa Camposek<br />
aurkezten duen magazinea.<br />
Gonbi<strong>datu</strong>a: Massiel.<br />
20:55: Informativos Telecinco.<br />
Carmen Chaparrok munduan<br />
izandako azken <strong>berria</strong>k<br />
biltzen dituen albistegia aurkezten<br />
du.<br />
21:45: La noria. Jordi Gonzalezek<br />
prentsa arrosari buruz<br />
aurkezten duen magazinea.<br />
02:30: Locos por ganar.<br />
Lehiaketa.<br />
04:00: Infocomerciales. Iragarkiak.<br />
05:00: En concierto. Musika<br />
saioa.<br />
04:00: Fusión sonora. Musika<br />
saioa.<br />
‘Caso abierto’ telesaila. 22:55<br />
17:30: Mundobasket.<br />
Serbia - Kroazia.<br />
19:45: Mundobasket.<br />
Espaina - Grezia.<br />
22:00: Summertime. Ares<br />
Teixidok eta Begoña Menciak<br />
aurkezten duten erreportaje<br />
saioaren azken atala.<br />
22:55: Caso abierto. Telesaila.<br />
‘Fiebre por la lotería’. ‘Informativos’.<br />
00:00: The unit. Telesaila. ‘En<br />
el infierno (I)’.<br />
01:00: The office. Telesailaren<br />
atal bat.<br />
01:30: Poker Izarren Txapelketa.<br />
02:30: Astro TV.<br />
06:00: Teletienda. Iragarkiak.<br />
‘Les experts’. 20:45<br />
17:55: Secret story. Benjamin<br />
Castaldiren eskutik.<br />
18:45: 50 MN inside. Magazinea.<br />
20:00: Journal. Albistegia.<br />
20:45: Les experts: Manhattan.<br />
Telesaila. ‘L’Adieu<br />
(2/2)’. ‘Nouvel espoir’. ‘Publicité:<br />
macabre’.<br />
23:00: Fringe. Telesaila.<br />
‘Déjà-vu’. ‘La croissé des<br />
mondes’.<br />
00:50: Moonlight. Telesaila.<br />
‘Rapports à risque’. ‘Black<br />
crystal’.<br />
02:25: Secret Story.<br />
03:20: Un sacré détective.<br />
Telesaila.<br />
05:00: Musique.<br />
05:25: Reportages.<br />
Frack Dubosc. 20:35<br />
18:05: Le bêtisier du samedi.<br />
18:50: CD’aujourd’hui.<br />
18:55: Mot de passe. Patrick<br />
Sabatierrek aurkezten duen<br />
lehiaketa.<br />
20:00: Journal. Azken <strong>berria</strong>k<br />
biltzen dituen albistegia.<br />
20:35: Les stars du rire. Patrick<br />
Sabatierren eskutik.<br />
Gonbi<strong>datu</strong>a: Franck Dubosc.<br />
22:50: On n’est pas couché.<br />
Laurent Ruquierrek aurkezten<br />
duen saioa.<br />
01:55: Retour aux sources.<br />
Dokumentala. ‘Vincent Perez’.<br />
‘Clementine Celarie’.<br />
04:15: Thé ou café. Magazinea.<br />
05:05: Brigade des mers. Telesaila.<br />
‘Tous à l’eau’.<br />
17:50: Le dessous des cartes.<br />
18:05: Toutes les télés du<br />
monde.<br />
18:30: Cuisines des terroirs.<br />
19:00: Arte journal.<br />
19:15: Arte reportage.<br />
19:55: 360 º, GEO. ‘Australie,<br />
les cow-girls tiennent les rênes’.<br />
20:40: Leptis Manga. Dokumentala.<br />
Zuz.: Baudouin Koenig,<br />
Fulvia Alberti.<br />
21:35: Les derniers romains.<br />
Dokumentala.<br />
22:25: Telefilma. ‘Sang-froid’.<br />
Zuz.: Sylvie Verheyde. 2007.<br />
23:50: Metropolis. ‘La mafia<br />
italienne: une société très<br />
secrète’.<br />
00:35: La mafia, organisation<br />
parasite.<br />
01:30: Entretien avec Roberto<br />
Scarpinato.
30 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Plaza›Kultura<br />
Mikel Olaziregi Zinemaldiko zuzendaria eta Jose Luis Rebordinos hurrengo zuzendaria izango dena, atzo, Donostian egindako aurkezpenean. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS<br />
Film europarren aldeko apustua<br />
egin du Donostiako Zinemaldiak<br />
Gilles Paquet-Brenner egile frantziarraren<br />
‘Elle s’appelait Sarah’filmak itxiko du<br />
jaialdiko Sail Ofiziala, lehiaketatik kanpo<br />
Izen ezagun askorik gabekoa eta «eklektikoa»<br />
da aurtengo ekitaldia, Olaziregiren hitzetan<br />
Gorka Erostarbe Donostia<br />
«Saia zaitezte zuen filma bilatzen,<br />
topatuko duzue eta. Era<br />
berean, film bakoitzak topatuko<br />
du bere publikoa ere. Eskerrik<br />
asko, eta beti arte». Hitz horiekin<br />
agurtu zuen oraindik ere Donostiako<br />
Zinemaldiko zuzendari den<br />
Mikel Olaziregik jaialdia hasi<br />
aurreko azken aurkezpen ofiziala,<br />
Donostiako Aquariumeko<br />
auditoriumean egindako ekitaldian.<br />
Apur bat hunkituta zirudien<br />
Olaziregi, baina lasai antzean.<br />
Aurkezpen osoan zehar<br />
umoreko eta patxadatsu agertu<br />
zen. Hamarkada batez izan duen<br />
karguari pixkanaka agur esaten<br />
hasi da horrenbestez. Erabateko<br />
agurra irailaren 25ean emango<br />
dio, aurtengo zinemaldia bukatzeko<br />
Belodromoan egingo den<br />
festarekin. Ziklo baten amaieraren<br />
eta beste baten hasieraren<br />
sinbolizatze bisuala izan zen<br />
atzokoa. Olaziregik Jose Luis<br />
Rebordinos izan baitzuen alboan,<br />
zinemaldiko zuzendari karguan<br />
lekukoa hartuko diona.<br />
Azken berritasunak eman ohi<br />
dituzte zinemaldia hasi aurreko<br />
azken agerpen horretan, baina<br />
berritasun gutxi izan zen atzo.<br />
Jendeak espero zuen Sail Ofizialeko<br />
epaimahaia nork osatuko<br />
duen aurreratuko zutela, baina ez<br />
zen halakorik gertatu. Epaimahaia<br />
osatuko duten kideetako bat<br />
«berretsi» gabe dutela oraindik,<br />
eta erabateko baieztapena izan<br />
artean ez dutela jakinaraziko<br />
adierazi zuen Olaziregik, ohikoa<br />
duen zuhurtasunez. Julia Robertsez<br />
gain, aurtengo aldiak beste<br />
Donostia saridunik izango ote<br />
duen ere jakin-mina bazen, baina<br />
oraingoz sari bakarra banatuko<br />
dute, iaz Ian McKellen ingelesarekin<br />
gertatu bezala.<br />
Berritasun apur batzuk jakinarazi<br />
zituzten, edonola ere. Jakinarazi<br />
zuten, esaterako, Gilles<br />
Paquet-Brenner frantziarraren<br />
Elle s’appelait Sarah filmak itxiko<br />
duela jaialdia. Lehiaketatik<br />
kanpo aurkeztuko dute lana, eta<br />
Frantzia okupatuan frantses<br />
juduek pairaturikoaren inguruko<br />
begirada eskainiko du. Tatiana<br />
de Rosnayren izen bereko liburuan<br />
oinarriturik dago, eta<br />
Kristin Scott Thomas, Melusine<br />
Mayance, Niels Arestrup eta Frederic<br />
Pierrot dira aktoreetako<br />
batzuk.<br />
Aurtengo sail ofiziala 18 filmek<br />
osatuko dute. Olaziregik «western<br />
mexikar» bezala definituriko<br />
Felipe Cazals zinemagilearen<br />
Chicogrande filmak zabalduko<br />
du lehiaketa. Paquet-Brennerren<br />
filmaz gain, beste bi ere lehiaz<br />
kanpo ariko dira, Carles Bosch<br />
kataluniarraren Bicicleta, Cullera,<br />
Poma, eta Ryan Murphy estatubatuarraren<br />
Eat Pray Love, zeinak<br />
Julia Roberts eta Javier<br />
Bardem dituen protagonistatzat.<br />
Beste hiru film sari nagusirako<br />
lehiatzeaz gain, zuzendari<br />
berrien saria eskuratzeko lehian<br />
sartuko dira. Beraien aurreneko<br />
filma aurkeztuko dute zinemaldian<br />
Jose Maria de Orbe donostiarrak<br />
(Aita), Victoria Galardi<br />
argentinarrak (Cerro Bayo) eta<br />
Sophie Heldman alemaniarrak<br />
(Colours in the Dark).<br />
Olaziregik beti nabarmendu<br />
izan du zinemaldiaren izaera<br />
europarra, eta aurtengo aldia<br />
hori indartzera dator, zuzendariaren<br />
esanetan. Sail Ofizialeko<br />
18 lanetatik 11 baitira europarrak.<br />
Urtea, zinemari dagokionez,<br />
«bitxia» doa, Olaziregiren hitzetan:<br />
«Bitxia, beste jaialdietan ere<br />
apenas izan delako zuzendari ezagunen<br />
filmik». Zinemaldiko Sail<br />
Ofizialari erreparatuz, Felipe Cazals<br />
mexikarra, Naomi Kawase<br />
japoniarra, Raul Ruiz portugaldarra,<br />
Agusti Villaronga katalana<br />
eta John Sayles estatubatuarra<br />
dira sona gehien dutenak eta<br />
beste zinema jaialdietan noizbait<br />
nabarmendu izen direnak.<br />
Urte «apal samarra» izatean, zinemaldiko<br />
zuzendaritzak Zabaltegiko<br />
filmak hautatzerakoan<br />
«begirada berri arakatzaile» bat<br />
erabili behar izan duela azpimarratu<br />
zuen Olaziregik: «Beste<br />
jaialdietan izan diren filmak<br />
ekartzen ditugu Zabaltegi sailera,<br />
eta bitxia da, baina aurten ez<br />
da zinemagile ezagunen filmik<br />
nabarmendu. Hortaz, akaso ez<br />
dago izen handirik, baina egitarau<br />
aberats, desberdin eta eklektikoa<br />
osatu dugu».<br />
Zabaltegiko Perlak sailean<br />
dozena bat film eskainiko dituzte,<br />
oso jatorri eta nortasun desberdineko<br />
egileenak, hain zuzen<br />
ere. Lee Chandong korearraren<br />
Poetry filmak irekiko du saila, eta<br />
Richard J. Lewis kanadarraren
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 31<br />
Dantzaren egoera aztertuko dute Inpernuko<br />
32›› Poza jardunaldietan, hilaren 7an eta 8an<br />
Paquet-Brennerren Elle s’appelait Sarah filmeko irudi bat.<br />
Barney’s Version filmak itxiko<br />
du. Zinemaldi osoan garrantzi<br />
berezia izango du dokumentalaren<br />
generoak, edota ez-fikzioarenak,<br />
eta Zabaltegin ere «joera<br />
hori nabarituko da», batez ere<br />
Bereziak izeneko sailean, guztiek<br />
izango baitute dokumentaletik<br />
zerbait: Jose Luis Guerinen<br />
Guest-ek, Isaki lacuestaren La<br />
noche no acaba-k, eta Pierre Thorettonen<br />
Yves Saint Laurent, L’amour<br />
fou-k.<br />
Zuzendari berrien atalean 16<br />
film lehiatuko dira, Sail Ofizialeko<br />
hirurez gain, 90.000 euroko<br />
saria eskuratzearren. Tartean<br />
izango da Mikel Rueda, Izarren<br />
argia filmarekin.<br />
Epaimahaiak<br />
Sail Ofizialeko epaimahaiaren berri<br />
oraindik eman ez duten arren,<br />
zuzendari berrien saria nork epaituko<br />
duen aurreratu dute. Hans<br />
Petter Moland zinemagile norvegiarra<br />
izango da epaimahaiko<br />
presidentea. Zero kelvin lanarekin<br />
zinemaldian izan zen 1995ean.<br />
Alboan izango ditu Elisabet Cabeza<br />
zinemagile katalana, Albertina<br />
Carri zinemagile eta aktore argentinarra,<br />
Marc Levy idazle<br />
frantziarra eta Fermin Muguruza<br />
musikaria. Horizontes Latinos<br />
saileko epaimahai burua Sebastian<br />
Cordero zinemagile ekuadortarra<br />
izango da, eta Marlen Dermer<br />
zinema zuzendari perutarra<br />
eta Pilar Martinez-Vasseur Naonedeko<br />
zinema jaialdiko zuzendaria<br />
izango ditu epai lagun.<br />
Fipresci Saria<br />
Roman Polanskiren The Ghost<br />
Writer da Urteko Film Onena,<br />
2010eko Sari Nagusia erabakitzeko<br />
bozketan parte hartu duten Fipresci<br />
Zinema Kritikarien Nazioarteko<br />
Federazioko kideen ustez.<br />
Mundu osoko 296 zinema kritikarik<br />
parte hartu zuten bozketan,<br />
aurreko urtean (2009ko uztailaren<br />
1etik aurrera) estreinaturiko<br />
film luzeen artean gogokoena aukeratzeko.<br />
«Auzi legalak direla<br />
medio», Polanskik ezin izango du<br />
Donostian saria jaso, eta Olivia<br />
Williams aktore protagonistak jasoko<br />
du sari hori. Sari berezi hori<br />
sortu zenetik, 1999an, Donostiako<br />
Zinemaldia izan da banatzeko arduraduna.<br />
Don Siegel<br />
Don Siegel zinemagile estatubatuarrari<br />
(1912-1991) eskainiko<br />
zaio aurten atzera begirako zikloa.<br />
Haren bi film labur, Star in<br />
the Night (1945) eta Hitler Lives<br />
(1945), eskainiko dituzte, eta beste<br />
34 film luze. Besteak beste, The<br />
Verdict (1946), The Duel at Silver<br />
Creek (1952), Invasion of the Body<br />
Snatchers (1956), Two Mules for<br />
Sister Sara (1970), Dirty Harry<br />
(1971), Telefon (1977), Escape<br />
From Alcatraz (1979) eta Jixed!<br />
(1982).<br />
Ez fikzioa<br />
Azken urteetan dokumentalaren<br />
generoak edo ez fikzioarenak gorakada<br />
handia izan du, eta horren<br />
isla izan nahi du aurtengo zinemaldiak.<br />
Hain zuzen ere, atzerabegirako<br />
ziklo bat eskainiko zaio<br />
gai horri .doc izenarekin, eta genero<br />
horrek izan dituen askotariko<br />
joerak eta garapen orokorra<br />
ikusi ahal izango dira 35 film ingururen<br />
bitartez. Besteak beste,<br />
Isabel Coixetek Aral: el mar perdido<br />
film laburra estreinatuko du<br />
atal horretan. Beste inon eman<br />
gabea da oraindik itsaso baten galera<br />
eragin zuen hondamendi bat<br />
irudikatzen duen filma. Euskal<br />
Herrian aurrenekoz ikusi ahal<br />
izango dira, gainera, Andrei Ujicaren<br />
Autobiografia lui Nicolae<br />
Ceausescu eta Frederick Wisemanen<br />
Boxing Gym.<br />
Zinema 3D-n<br />
Donostiako Belodromoa hiru<br />
dimentsiotako (3D) proiekzio<br />
areto erraldoi bilakatuko da aurten<br />
ere. Hasiera batean bi saio<br />
ematekoak dira, Holy Night! eta<br />
Despicable Me, hain zuzen ere,<br />
baina, Olaziregik jakinarazi zuenez,<br />
oraindik ez dakite Holy<br />
Night! filma ordurako amaiturik<br />
egongo den. Juan Galiñas egilearen<br />
opera prima-ren izenburua<br />
da, eta behin-behineko kopiaren<br />
emanaldia izango da, baldin eta<br />
datarako amaiturik badago. Despicable<br />
Me Universal etxeak egindako<br />
3Dko lehen animaziozko<br />
ekoizpena da. Saio bakoitzeko<br />
3.000 ikusle inguruk izango dute<br />
400 metro koadroko pantaila<br />
erraldoian filmak hiru dimentsiotan<br />
ikusteko aukera. Ohiko<br />
den bezala, urtero harrera oso<br />
ona izaten duten beste bi jarduera<br />
eskainiko ditu Belodromoak.<br />
Batetik, bertan egingo da klausura<br />
saioa. Zinemaldian arrakasta<br />
handiena duen saioa da. Bertan,<br />
klausura gala ikus daiteke eta bi<br />
film ikusi, Sail Ofizialaren itxierakoa<br />
eta Zabaltegi-Bitxiak sailaren<br />
itxierakoa. Gainera, saritu<br />
guztiak bilduko dira bertan. Bestetik,<br />
haurrentzako saioak ere<br />
han izango dira. Goizero, haurrek<br />
zinemaz gozatu ahal izango dute<br />
pantaila erraldoian. Aurten,<br />
Nanny MacPhee and the Big<br />
Bang filma ikusiko dute, euskarazko<br />
azpidatziekin.<br />
Sarreren salmenta<br />
Irailaren 12ko 09:00etatik aurrera<br />
erosi ahal izango dira zinemaldiko<br />
saio guztietarako sarrerak,<br />
Sail Ofizialeko B Gunekoak izan<br />
ezik, zeinak soilik abonamendu<br />
bidez eskuratu ahal izango diren.<br />
Saio eta pertsona bakoitzeko<br />
ezingo dira 4 sarrera baino gehiago<br />
eskuratu edozein erosketa sistema<br />
(Telekutxa, Servikutxa, Internet<br />
eta lehiatila guztietan) erabiltzen<br />
dela ere.<br />
Film kopurua<br />
Donostiako Zinemaldiko hautaketa<br />
taldeak 1.982 film ikusi ditu<br />
urte osoan. Irailaren 17 eta 25 artean<br />
119 film ikusi ahal izango<br />
dira sail desberdinetan banaturik.<br />
Olaziregik azaldu zuenez, horietako<br />
28 izango dira erabateko<br />
estreinaldiak.<br />
Euskararen presentzia<br />
Urtetik urtera euskarak zinemaldian<br />
duen presentzia indartzen<br />
ari da, zuzendariaren hitzetan.<br />
Aurten 22 emanaldi izango dira<br />
euskaraz, eta 40tik gora film ikusi<br />
ahal izango dira euskarazko azpidatziekin.<br />
George Clooney<br />
Azken egunetan bolo-bolo zebilen<br />
zurrumurrua: George Clooney<br />
zinemaldian izatekoa zen.<br />
Mikel Olaziregik, atzoko prentsaurrekoaren<br />
amaieran, eta<br />
inork galdetzen ez ziola ikusiz,<br />
kontrakoa esan zuen, azkenean<br />
ez dela Donostian izango.<br />
Sofia Coppola zinemagilea, atzo, Venezian. CALUDIO ONORATI / EFE<br />
Coppolaren elitismo<br />
zintzoak Mostrako<br />
ikusleak liluratu ditu<br />
Sekula diru estualdirik<br />
igaroko ez duen aktore<br />
famatu baten saminari<br />
buruzko filma aurkeztu<br />
du,‘Somewhere’<br />
Efe Venezia<br />
Sofia Coppola zinemagile estatubatuarrak<br />
liluratuta utzi zituen,<br />
beste behin ere, Veneziako Mostrara<br />
bere azken filma ikustera<br />
bildu zirenak. Somewhereaurkeztu<br />
zuen, Stephen Dorffek interpretatutako<br />
lana. Pelikula horretan<br />
ere dena daukaten eta sekula<br />
espageti bat egosi ez duten dirudunen<br />
mina jaso du Coppolak, trebeki<br />
eta maisuki.<br />
Ohikoa duen disgustu keinua<br />
ezkutatu ezinik agertu zen prentsaurrera<br />
zinemagilea, eta isilka<br />
hitz egin zuen, gogoz kontra moduan.<br />
Haatik, filma gustu handiz<br />
ondu du. Aktore famatu baten<br />
barne krisia azaldu du. Johnny<br />
Marco du izena, eta bere burua<br />
aurkitzeko prozesua hasiko du,<br />
alabarekin duen harremana berreskuratuz<br />
eta sendotuz. Elle<br />
Fanningek jokatuko du alabaren<br />
rola.<br />
«Interesatzen zait pertsonei begiratzea<br />
trantsizio uneren batean<br />
daudenean», azaldu du Sofia Coppolak,<br />
«mundutik bakartu behar<br />
dute eta bakardadearekin harreman<br />
estuan jarri». Dorffen aburuz,<br />
«aktoreak bakardadea sentitzen<br />
du film bat amaitzen duen bakoitzean».<br />
Somewhere pelikulan<br />
egokitutako rola bikain jokatzen<br />
du aktoreak.<br />
Julian Schnabelek Palestinarekiko<br />
agerturiko konpromiso infantilaren<br />
ondoren, krisiak gogor<br />
astindu arren, inork ez zion ezer<br />
aurpegiratu Coppolari inoiz diru<br />
estualdirik igaro ez duen gizon baten<br />
barrua erakusteko baliaturiko<br />
elitismo zintzoarengatik.<br />
Milanen, Los Angelesen eta Las<br />
Vegasen filmatu du Somewhere.<br />
Coppolaren prestidigitazioaren<br />
erakusle da filma: amarrua dauka,<br />
baina magia ere bai. Magia<br />
handia. Musikarako gaitasunak,<br />
konposiziorako dohainak eta filmak<br />
berezkoa duen atmosferak<br />
bat egiten dute egitura narratiboa<br />
ia ikusezin bilakatzeraino. Baina<br />
pelikulak ez du horregatik galtzen<br />
zinema onenaren mailan jartzen<br />
duen indarra.<br />
Urrezko Lehoia,Woorentzat<br />
Antony Cordier frantziarraren<br />
Happy Few filma ere lehiatu zen<br />
atzo sail ofizialean. Cordierren lanak<br />
ez du berezia egiten duen<br />
ezaugarri askorik. Laukote baten<br />
arteko sexu eta amodio istorioa jasotzen<br />
du, Marina Fois, Elodie<br />
Bouchez, Roschdy Zem eta Nicolas<br />
Duvauchellexen artekoa. Eta<br />
kontuan hartuta azken aktore hori<br />
ezaguna dela Hugo Boss etxearentzat<br />
modelo gisa eginiko lanarengatik<br />
nabarmena da zuzendariak<br />
publizitatearen edertasunaren<br />
aldeko apustua egin duela.<br />
«Utopia bat bizi duten pertsonaia<br />
batzuen istorioa da, baina azkenean<br />
konturatuko dira nahiko<br />
luketena baino normalagoak direla,<br />
eta maiterrea sentituko dute,<br />
segurtasunik eza...», azaldu du<br />
zuzendariak.<br />
Bestalde, John Woo txinatarrak<br />
Mostrako Urrezko Lehoia jaso<br />
zuen atzo ibilbide luzean eginiko<br />
lanarengatik. Besteak beste,<br />
Mission: Impossible II eta Face/Off<br />
filmen egile denak esan zuen<br />
«amets batean bezala» sentitzen<br />
dela saria jasotzeagatik.
32 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Plaza › Kultura<br />
DLaburrak<br />
Plagioa leporatu diote<br />
Damien Hirst artistari<br />
Luis Otxaran argazkilaria<br />
Photomuseumen<br />
Itxaro Bordaren poemak<br />
itzultzaileen lantegian<br />
J.K. Rowlingek irabazi du<br />
lehen Andersen saria<br />
LITERATURA ›J.K. Rowling idazle<br />
britainiarrak irabazi du Hans<br />
Cristian Andersen sari <strong>berria</strong>.<br />
Aurten sortu dute, Andersenen<br />
obrarekin zerikusia duen egile<br />
bat saritzeko. 67.000 euroko<br />
diru saria jasoko du Harry<br />
Potterren liburuen idazleak.<br />
ARTEA ›Damien Hirst artistaren<br />
15 lan beste batzuen obretan<br />
oinarrituta daudela salatu<br />
du Charles Thomson artista eta<br />
kritikariak, Jackdaw arte magazineko<br />
elkarrizketa batean. Orobat,<br />
John LeKay eta Lori Precius<br />
sortzaileek beren lanen kopiak<br />
antzeman dituzte Hirsten<br />
obran, eta «zintzotasun falta»<br />
egotzi diote, Ingalaterrako gizon<br />
aberatsenetako bat bihurtu<br />
baita arte salmentari esker.<br />
ARGAZKIGINTZA ›Zarauzko<br />
(Gipuzkoa) Photomuseumek<br />
Luis Otxaran Mazas (1858-<br />
1926) argazkilariaren erakusketa<br />
zabaldu du. Hain zuzen,<br />
Otxaranen argazki proiekturik<br />
ezagunena erakutsi du museoak,<br />
On Kixote-ko eszenetan<br />
oinarritutakoa. Daniel Zuloagak<br />
lagundu zion egitasmoan, eta<br />
harreman horri esker, Segoviako<br />
(Espainia) Zuloaga museoak<br />
gordetzen ditu irudiak.<br />
LITERATURA ›EIZIEk antolaturiko<br />
itzulpen lantegian Itxaro Bordaren<br />
poema hautatuak itzuliko<br />
dituzte frantsesera,katalanera,<br />
galegora eta gaztelaniara.Haizea<br />
Parot,Pau Joan Hernandez,<br />
Isaac Xubin eta Manu Lopez Gaseni<br />
dira lantegian parte hartuko<br />
duten itzultzaileak,eta Gasteizen<br />
egongo dira irailaren 7tik<br />
9ra.Euskaratik beste hizkuntzetarako<br />
itzulpengintza sustatu<br />
nahi du EIZIEk horrela.<br />
Irudia qDonostia<br />
Kultura Sailaren<br />
aurrean eginiko<br />
plantoari eusten<br />
diote antzerki<br />
talde nafarrek<br />
Antzezleek jakinarazi<br />
dutenez, Artista Gazteak<br />
izeneko ekimenaren<br />
diruaren %10 da soilik<br />
artista gazteentzat<br />
Iñigo Astiz Iruñea<br />
AGUR HERRIKOIA HAMABOSTALDIARI<br />
Erredakzioa Donostia<br />
«Inoiz dantzari gehien den<br />
garaian, plazetan zergatik egiten<br />
da inoiz baino gutxiago». Galdera<br />
hori izango dute abiaburu eta helburu<br />
Inpernuko Poza izenarekin<br />
datorren astearte eta asteazkenean<br />
Donostian izango diren VIII.<br />
Trikitixa Jardunaldietan. Euskal<br />
Herriko Trikitixa Elkarteak<br />
antolatu ditu, Donostiako Euskal<br />
Jaien egitarauaren barruan, eta<br />
aurreko urteetan bezala, gai<br />
baten inguruan jardungo dute.<br />
Euskal Herriko Trikitixa<br />
Elkarteak azaldu duenez, sarritan<br />
egokitzen zaie trikitilariei<br />
dantza emanaldi baten ostean jo<br />
behar izatea. Dantza saioa amaitzean,<br />
dantzariek kaleko arropak<br />
jantzi eta ez da dantza gehiagorik<br />
izaten, «trikitilariei begira» geratzen<br />
dira dantzariak. Joera hori<br />
Euskal Herriko bazter guztietara<br />
zabaltzen hasia ei da, eta egoerak<br />
kezkatuta, gai horren inguruko<br />
mahai-inguru bat eta saio praktiko<br />
bat antolatu ditu Trikitixa<br />
Elkarteak.<br />
Dantza, ikuskizuna eta plazera<br />
Prokofieven Alexander Nevski eta Txaikovskiren<br />
5. Sinfonia-rekin amaitu zen atzo Donostiako 71.<br />
Musika Hamabostaldia. Turgen Sokhievek zuzendutako<br />
Tolosako (Frantzia) Kapitolioko Orkestra<br />
Nazionalak eta Donostiako Orfeoiak eskaini zuten<br />
emanaldia, Ewa Podles kontraltoaren laguntzarekin.<br />
Patrick Alfaya Hamabostaldiko zuzendariaren<br />
ustez, «programa herrikoiak itxi du jaialdia,<br />
baina ez horregatik arruntak». Argazkian,<br />
Sokhiev, Sainz Alfaro eta Alfaya. J. C. RUIZ / ARP<br />
Dantzaren egoera aztertuko dute<br />
Inpernuko Poza jardunaldietan<br />
Plazetan zergatik<br />
egiten den «inoiz baino<br />
dantza gutxiago»<br />
argitzen saiatuko dira<br />
hilaren 7an eta 8an<br />
Jon Maia, Jon Ostolaza<br />
eta Iñaki Irigoien<br />
izango dira hizlariak<br />
mahai-inguruan<br />
du izenburu mahai-inguruak, eta<br />
Jon Maia dantzariak, Jon Ostolaza<br />
trikitilariak eta Iñaki Irigoien<br />
ikerlariak parte hartuko dute.<br />
Gaur egun dantzak plazan duen<br />
egoeraren inguruan jardungo<br />
dute, eta moderatzaile lanak Joxe<br />
Juan Ugalde kazetari eta dantzariak<br />
egingo ditu. Asteartean izango<br />
da saioa, Donostiako liburutegiko<br />
sotoan, 19:30ean.<br />
Hurrengo egunean, toki eta<br />
ordu berberean, Dantza dezagun<br />
saio praktikoa zuzenduko du<br />
Jokin Otamendi dantzariak.<br />
Arkaitz Miner eta Garikoitz Otamendi<br />
musikariek ere parte hartuko<br />
dute, pieza guztiak biolinarekin<br />
interpretatuko baitituzte.<br />
Euskal Herriko dantza tradizionalez<br />
gain, Europako zenbait<br />
herritako dantzak ere irakatsiko<br />
dituzte saio praktiko horretan.<br />
Iruñeko Baluarte jauregian Nafarroako<br />
Gobernuaren Kultura Sailak<br />
proposatutako antzezpenei<br />
planto egitea erabaki zuten ekainean<br />
Nafarroako lau antzerki taldek.<br />
Saioak bere barruan hartzen<br />
zituen Artista Gazteak izeneko<br />
egitasmoaren aurrekontua jakitean<br />
(100.000 euro) hartu zuten<br />
erabakia. Izan ere, artista gazteak<br />
laguntzeko omen den ekimenaren<br />
aurrekontu osoaren %10<br />
baino ez da artista gazteentzat;<br />
%1 talde bakoitzarentzat. Aretoak,<br />
teknikariek eta bitartekariek<br />
jasotzen dute gainontzekoa.<br />
Beren lana «gutxiesten» dela iritzita,<br />
antzezpenak bertan behera<br />
utzi zituzten Endeca Teatro,<br />
Caracois, Ion Barbarin eta TDG<br />
La Perola antzerki taldeek. Plantoari<br />
eusten diote. Endeca Teatrok<br />
uko egin dio gaur Baluarten<br />
aritzeari, baina, hala ere, haren<br />
ordez antolatutako emanaldian<br />
izango dira lau taldeok, eta ikusleen<br />
artean gutun bat banatuko<br />
dute beren ezezkoaren arrazoiak<br />
azaltzeko.<br />
Antzerkiaren egoera «larria»<br />
agertaraztea zen taula gainera ez<br />
agertzearen helburua talde horientzat,<br />
baina horien ordez, beste<br />
artista batzuk kontratatu ditu<br />
Kultura Sailak hutsunea betetzeko.<br />
Antzerkiak, eta, beraz, kulturak<br />
«egoera larria» dutela diote<br />
gutunean lau taldeetako ordezkariek,<br />
eta antzerki taldeak «gutxiesten»<br />
dituen programazioak<br />
prestatu beharrean, haiek laguntzeko<br />
plan «errealista eta duinak»<br />
eskatzen dizkiote Nafarroako Gobernuari.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 33<br />
Kultura ‹ Plaza<br />
Artea D<br />
Merkatuaren gurpila<br />
Begiz<br />
Ismael Manterola Ispizua<br />
porretako bueltak batbatean<br />
harrapatu nau,<br />
O eta helbide elektronikoan<br />
berriz ere arteari buruzko artikulua<br />
idatzi behar nuela esateko<br />
mezua jasotzeari esker konturatu<br />
nintzen errealitatera itzuli behar<br />
nuela. Nire burua artearen munduaren<br />
errealitate gordinera bultzatzeko<br />
edo, inoiz irakurtzen ez<br />
dudan negozioei buruzko egunkari<br />
bateko gehigarrian, artearen negozioari<br />
buruzko artikulua topatu<br />
nuen. Kointzidentzia edo patua,<br />
artearen alde erromantikoena eta<br />
atseginena oporrekin batera bukatu<br />
balitz bezala, artearen merkatuan<br />
sartu ninduen egunkariko<br />
artikuluak. Arteak alderdi asko<br />
ditu, baina merkatuaren aldea<br />
hain gordin erakusteak aurreko<br />
asteko lasaitasunarekin eta isolamenduarekin<br />
berehala puskatzeko<br />
balio izan zuen.<br />
Artikuluaren arabera, arteak<br />
negozioa izaten jarraitzen du krisi<br />
garaian ere. Bi potentziek, Ameriketako<br />
Estatu Batuak eta Erresuma<br />
Batuak, arte merkatuaren %75<br />
kontrolatzen dute. Alemaniak, Italiak,<br />
Suitzak eta Txinak ehuneko<br />
puska txiki bat hartzen dute, eta<br />
munduko beste herrialde guztien<br />
artean %9 banatu behar dute.<br />
Merkatuaren errealitate horri<br />
buruz aspaldian idatzi nuen, eta<br />
ordutik aldaketa gutxi gertatu direla<br />
dirudi, Txinaren parte-hartzea<br />
ez bada behintzat. Baina artikuluko<br />
atalik deigarriena artisten<br />
kotizazioei buruzkoa zen. Arteari<br />
buruzko artikuluetan ez bezala,<br />
negozioei buruzko gehigarrian lasai<br />
asko hitz egiten zen artisten lanen<br />
salneurriak altxatzeko galeriek<br />
eta enkante etxeek erabiltzen<br />
dituzten trikimailuak. Trikimailu<br />
hitza baino gehiago erakerabili<br />
beharko genuke, artikuluak artea<br />
beste edozein negozio bezala aztertzen<br />
zuelako. Enpresetan edo<br />
diruarekin erabiltzen den espekulazioa<br />
erabiltzen da artearen negozioan<br />
ere, eta artista baten balioak<br />
gora edo behera egin dezake burtsan<br />
banketxeek edo multinazionalek<br />
egiten duten modu berean.<br />
Ezaguna da idatziak aipatzen<br />
zuen Damian Hirsten diamantezko<br />
burezurrarekin gertatutakoa.<br />
Artistaren galeristak eta artistak<br />
berak diru kopuru izugarri baten<br />
truke erosi zuten, artelanaren prezioa<br />
modu artifizialean igoarazteko.<br />
Orduan eskandalua izan bazen<br />
ere, badago artistaren performancemoduan<br />
azaldu duenik ere, baina<br />
horrelako jokaerak ez omen dira<br />
hain arraroak artearen merkatu<br />
handietan.<br />
Beraz, artistek artearen burtsan<br />
kotizatzen dute, balio artistikotik<br />
kanpo. Orduan azaltzen da gure zalantza<br />
arte garaikideko artista ezagunen<br />
aurrean. Izen handiek artelan<br />
garestiak saltzen dituzte, eta,<br />
horregatik, komunikabideek haizatzen<br />
dituzte. Ezagunak egin ondoren<br />
erosle guztiek nahi dute artista<br />
horien artelanen bat, eta ezaguna<br />
den eskaintza eta eskaera sistemak<br />
prezioak altxatzen ditu.<br />
Hortxe arte merkatuaren gurpila.<br />
Kritika<br />
Artea<br />
Prospekt ‘10.<br />
Non: Windsor galeria (Bilbo).<br />
Noiz arte: irailaren 17ra arte.<br />
Haizea Barcenilla<br />
E<br />
uskal Herrian ez da, tamalez,<br />
artista gazteenek lanak<br />
erakuts ditzaten espazio<br />
askorik. Unibertsitateak badu<br />
bere aretoa, baina 1968ko maiatzeko<br />
gertakizunen ondoren<br />
Leioako campusa mendi punta<br />
batean eraikitzea erabaki zutenez,<br />
handik pasatzen den publikoa<br />
nahiko urria da. Beraz, Windsor<br />
galeriak urtero antolatzen<br />
duen Arte Ederretako ikasleen<br />
erakusketak berritasun apur bat<br />
dakarkio panorama artistikoari.<br />
Hamar dira oraingoan agertutako<br />
artistak, joera desberdinen jarraitzaile.<br />
Hala ere, badira guztien lanetan<br />
errepikatzen diren zenbait<br />
elementu, nolabaiteko koherentzia<br />
bat ehuntzen dutenak. Horietako<br />
bat paisaiaren begirada da,<br />
habitatari eta inguruneari behatzen<br />
dion eta hura aztertzen duen<br />
begirada bat. Horri gehitzen zaio<br />
(edo agian ez da gehitzea, barnean<br />
sartzea baizik) emakumearen<br />
gorputzari eta espazioari buruzko<br />
gogoeta, hainbat artistaren lanean<br />
agertzen dena. Etxea, gotorlekua,<br />
egoitza ere presente dago.<br />
Benetako gai edo proposamen komisarialik<br />
ez dagoen arren (izena<br />
bera, Prospekt ’10, iazko Zeitgeistaren<br />
jarraipen zabal eta zehaztugabea<br />
da), suma daiteke badirela<br />
fakultatean gailentzen diren materia<br />
eta orientazioak.<br />
Erakusketa kritikatzeko elementu<br />
bakarra –galeria batean<br />
izateagatik aurreikusteko modukoa<br />
zena, hala ere– aurkeztutako<br />
lanek duten izaera materiala da.<br />
Ez dago ekintzetan oinarritzen<br />
den lanik, Alejandra Buenok<br />
inaugurazio egunean egindako<br />
Ibai Diaz Lezamaren izenbururik gabeko margoa, Windsor galeriako erakusketan. MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS<br />
Gazte gara gazte<br />
performance-a izan ezik. Ez dago,<br />
orobat, bideoan eta argazkian<br />
aurkezten den lan askorik, eskulturak<br />
eta pinturak dute garrantzi<br />
handiena erakusketan. Hori<br />
Leioako fakultatearen fenomenoa<br />
ote da edo komisarioaren aukeraketaren<br />
emaitza?<br />
Lanen artean, zirrara sortzen<br />
duen lehenengoa Santiago F.<br />
Mosteyrinek egindako marrazki<br />
handia da. Pilot finez marraztuta,<br />
mendi baten gainetik zabaltzen<br />
den baso bat irudikatuz, Bilbon<br />
azken urteetan ikusitako zolitasun<br />
teknikorik handiena erakusten<br />
duela esango nuke. Lana ez da<br />
<strong>berria</strong>, Nextprogramaren barnean<br />
aurten ikusgai egon baita<br />
Montehermoson, baina behin eta<br />
berriz ikus daitekeen obra da,<br />
urrutitik sortzen duen irudi bolumetrikoa<br />
marra sinpleen bidez<br />
egina dagoela sinetsi ahal gabe.<br />
Edertasunamodaz pasatutako hitza<br />
bada ere, zaila egiten da marrazki<br />
horri aplikatzeko adjektibo<br />
aproposagorik aurkitzea.<br />
Bada aurtengo erakusketako<br />
lan anitzetan, izan ere, samurtasun<br />
berezia. Amaya Cortaireren<br />
zeramika gaineko hogeita zazpi<br />
argazkiek paisaia desertuak erakusten<br />
dizkigute, polaroidak balira<br />
legez. Askok garraio batetik<br />
ateratakoak dirudite, eta ezaugarri<br />
berezirik gabekoak dira: argizutoinak<br />
belardietan, elurrez betetako<br />
zelaiak; hondartza bat; lainoz<br />
beteriko zeruak landen gainetik.<br />
Haien momentu bateko<br />
memoriaren izaerak zeramikak<br />
igortzen dien sendotasunarekin<br />
kontraste aipagarria sortzen du.<br />
Badirudi, irudiak bata bestearen<br />
ondoan ikusita, espazioz espazio<br />
salto egiten duen zerumuga jarrai<br />
bat marrazten dutela.<br />
Zentzu desberdinean baina lan<br />
erakargarria osatuz aurkezten dira<br />
Marta Lopez Orosaren bi piezak<br />
aretoaren hondoan. Lehena, zoruan<br />
kokatzen den eraikuntza txiki<br />
bat da, egurrez eta plastikoz egi-<br />
na, argi izpi batekin. Zorutik gutxi<br />
altxatzen da, eta arkitektura modernoaren<br />
maketa eta diseinuzko<br />
altzariaren arteko abstrakzioaren<br />
antza du. Gordelekua dirudi, eta<br />
denbora berean hauskorra eta segurua<br />
izatearen inpresioa helarazten<br />
du. Eskultura modernoaren<br />
eragina argia bada ere, eskalarekin<br />
apurtu eta objektu eramangarria<br />
eta maneiagarria bihurtzen<br />
du artistak lurreko pieza txikia.<br />
Paretan zintzilikatutako panelak<br />
erreferentzia eta berritasuna nahasten<br />
ditu orobat. Konstruktibismoko<br />
diseinuko motiboak gogorarazten<br />
dituzten kolore eta formen<br />
bidez, pinturaren, ehunaren eta<br />
hiru dimentsioko objektuaren arteko<br />
elementu bat sortzen da. Dekoratiboa<br />
izan gabe, apaindu egiten<br />
du; erabilgarria izan gabe, zentzu<br />
bat du. Fakultatearen ohitura<br />
eskultorikoari bira bat ematen<br />
diote Marta Lopezen lanek.<br />
Beste lanen artean, Esther Alvarezek<br />
eta Alejandra Buenok emakumearen<br />
gorputza eta espazioaren<br />
inguruko gogoetari eskaintzen<br />
diote arreta; lehenak, bideoaren<br />
bidez; besteak, argazkia erabiliz.<br />
Aipagarria da, lehen aurreratu<br />
bezala, bi formatu horiek erakusketan<br />
duten presentzia eskasa, eta<br />
euskarri autonomo modura ulertuta<br />
beharrean, dokumentaziorako<br />
tresna gisa hartuta ageri dira,<br />
batez ere performance-aren kasuan.<br />
Pinturak ere nagusitasuna<br />
hartzen du Jose Castiella, Maria<br />
Cortina eta Ibai Diaz Lezamaren<br />
lanetan. Cortinak ere paisaiari dedikatzen<br />
dio begirada, Amaya Cortaireren<br />
lanekin bat etorriz.<br />
Oihana Goenagaren lana, Ertibilen<br />
ikusgai dagoena gogoratuz,<br />
zertxobait ahulago agertzen da<br />
oraingoan, hala nola Amaia Gracia<br />
Azketaren piezak, marrazki<br />
interesgarri eta estruktura errepikakor<br />
batzuen bidez osatua.<br />
Hala ere, guztira erakusketa erakargarri<br />
eta plurala osatzen dute,<br />
edozein gustutarako elementuak<br />
eskainiz.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 34<br />
Bizia ‹ Plaza<br />
lanen kasuan, esaterako, ongizatea<br />
ez dutela kontuan hartzen<br />
uste du Barandiaranek.<br />
Manifestua atzo Donostiako<br />
Egia auzoan aurkeztu zuten. Udalarekin<br />
izandako istiluak istilu,<br />
Porrontxo jaiak ospatuko dira<br />
bertan irailaren 11tik 19ra. Baina<br />
agiria Euskal Herri osoari begira<br />
‘‘ Jendeak eskubidea du<br />
nahi duen moduko<br />
egitaraua osatzeko<br />
festetan »<br />
JABI BARANDIARAN<br />
Ekimenaren sortzailea<br />
Aktoreak, jai herrikoien aldeko agerraldian. JON URBE/ARGAZKI PRESS<br />
Artistak, jai herrikoien alde<br />
Hainbat kaleko artistak<br />
manifestu bat atera dute<br />
espazio publikoaren eta<br />
kalearen jabetza<br />
publikoa aldarrikatzeko<br />
llargi Agirre Donostia<br />
Kalea dute ogibide, eta uda garaian,<br />
herrietan jaiak nagusitzen<br />
direnean, inork baino lanordu<br />
gehiago sartzen dituzte. Kaleko<br />
artistek bertatik bertara ezagutzen<br />
dute Euskal Herriko festen<br />
errealitatea.<br />
«Azken urteetan leku ugaritan<br />
jai herrikoiak antolatzeko oztopoak<br />
izan direla nabaritu dugu»,<br />
azaldu du Jabi Barandiaran Trapu<br />
Zaharrak antzerki taldeko kideak.<br />
Hori salatzeko, jai herrikoien<br />
aldeko agiri bat kaleratu zuten<br />
atzo hainbat kaleko artistak.<br />
«Leku askotan jaiak ia pribatuak<br />
dira, eta kaleak ez dira herritarrenak»,<br />
jarraitu du Barandiaranek,<br />
ekimenaren sortzaileak.<br />
Egoera hori ikusirik, espazio publikoa<br />
aldarrikatzeko beharra<br />
sentitu dute.<br />
Izan ere, manifestuaren sinatzaileen<br />
ustetan, espazio publikoa<br />
gero eta pribatizatuago dago. «Terrazak,<br />
esaterako, ugaritu egin dira».<br />
Kaleko artista horien arabera,<br />
herritarrek espazio publikoaren<br />
murrizketa jasaten ari dira<br />
etengabe; horregatik, festetan hori<br />
berreskuratu behar dela diote.<br />
«Jendeak etxetik atera behar du,<br />
eta urtean behin behintzat iritzi<br />
kritikoa azaldu jendaurrean. Kaleak<br />
guztionak dira, eta espazio<br />
publikoak jabetza publikoa du».<br />
Orain dela lau urtetik hona al<strong>datu</strong><br />
da egoera. Artistek nabaritu<br />
dute botereak areagotu egin nahi<br />
izan duela jaien gainean duen<br />
kontrola. Baina agintariei jaien<br />
ildo politikoa gustatu edo ez, udalek<br />
herritarrei festak antolatzen<br />
utzi behar dietela nabarmendu<br />
dute atxikimenduaren sinatzaileek.<br />
«Jendeak eskubidea du nahi<br />
Ekainean Egian egindako jai herrikoien aldeko mobilizazioa. BERRIA<br />
duen moduko egitaraua osatzeko<br />
festetan». Gainera, «hipokresia<br />
izugarria» dagoela salatu du antzerkilariak,<br />
«herritarren ongizatearen<br />
izenean» egiten baitira eskubideen<br />
eta askatasunaren<br />
«murrizketak». «Auzokoen atsedena<br />
aitzakiatzat hartuta ezartzen<br />
dituzte txosnetako ordutegiak,<br />
adibidez». Baina gero, herri<br />
diseinatu dute, ez Donostiarekin<br />
gogoratuta bakarrik. «Ekimena<br />
abiatzeko aitzakia izan da, soilik,<br />
Porrontxoen inguruko auzia», aitortu<br />
du Barandiaranek.<br />
«Jai herrikoien kontrako jarrera<br />
leku askotan ari baita nagusitzen»,<br />
manifestuan irakur daitekeenez.<br />
Bilbon, Iruñean eta Donostian<br />
Egiako jaiak aipatzen dituzte<br />
zerrenda luzearen adibidetzat.<br />
Porrontxo jaiak direla-eta Donostiako<br />
udalak orain dela hilabete<br />
batzuk hartutako jarrera izan<br />
zen ekimenaren pizgarria.«Apirilean,<br />
batzordearekin loturarik ez<br />
zuen jendea mugitzen hasi zen<br />
Egian», azaldu du Trapu Zaharreko<br />
kideak. Artistak ziren gehienak,<br />
eta Barandiaranekin jarri ziren<br />
harremanetan.<br />
Antzerkilari hori hainbat urtetan<br />
Egian bizi izandakoa da. «Kalean<br />
lan egiten dugunok zerbait<br />
egin behar genuela pentsatu<br />
nuen». Manifestuan aipamen zuzena<br />
egiten zaio Donostiako Udalari,<br />
jarrera demokratikoa eta<br />
umiltasuna eskatzen baitzaio.<br />
Sinatzaile guztiak artistak<br />
dira. Antzerkilariak dira gehienak,<br />
baina badaude musikariak<br />
eta olerkariak ere tartean. Ignacio<br />
Abrego Inoren Ero Ni musika<br />
taldeko abeslaria, Josu Camar<br />
Kukubiltxo antzerki taldeko fundatzailea<br />
eta Oier Guillan olerkaria<br />
daude, adibidez. Antzerki taldeek<br />
osatzen dute zerrenda: Kukubiltxok,<br />
esaterako.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 35<br />
Bizia ‹ Plaza<br />
Jaiak DFerixa Nagusikoak, Elorrion<br />
Askotariko musika<br />
doinuak, jaiak hasteko<br />
Mailaz igo ostean,<br />
Elorrioko futbol taldeak<br />
botako du Ferixa<br />
Nagusikoak abiaraziko<br />
duen txupina<br />
I. Maruri<br />
Iraila hasteko zain egoten dira<br />
Elorrion (Bizkaia), aurreneko<br />
igandean feria egun handia dutelako.<br />
Azoka horren inguruan<br />
antolatzen dituzte herriko jaiak:<br />
Ferixa Nagusikoak. Gaur hasiko<br />
dira, baina atzotik dabiltza elorriarrak<br />
ospakizunetan murgilduta.<br />
Umeentzako jolasak izan<br />
zituzten egun osoan: goizean globoekin<br />
jostatu ziren; arratsaldean,<br />
bitsarekin. Gauean, berriz,<br />
kontzertu jaialdia izan dute txosnagunean.<br />
Gaur ere garrantzi berezia<br />
izango dute umeek. 11:30etik<br />
17:00etara jolas parkea zabalik<br />
egongo da. Adin tartearen arabera,<br />
hiru gune prestatuko dituzte.<br />
Txikienek Arriola kalean izango<br />
dute eurentzako gunea, nagusixeagoek<br />
Urarkan, eta gazteek<br />
frontoian.<br />
Aurtengo Ferixa Nagusikoei<br />
20:00etan emango zaie hasiera<br />
ofizialki. Aurretik, giroa berotzen<br />
hasteko, hainbat kalejira izango<br />
dira. 19:00etan, abiatuko dira txarangak<br />
Elorrioko auzoetatik plazara<br />
bidean. Modu horretan<br />
herritar guztiak jaian parte hartzera<br />
animatuko dituzte.<br />
Kulotxan hasiko dute ibilbidea<br />
Los Pasai fanfarrekoek, Begoñan<br />
Ardoa Barrurak eta Berrio-Otxoa<br />
kalean El Despistek. Bien bitartean,<br />
Ondalan konpartsako<br />
buruhandi eta erraldoiak plazan<br />
bertan ariko dira dantzan, herritarrei<br />
ongietorria egiteko. Udaletxeko<br />
erlojuan 20:00ak direla, eta<br />
kanpaia jotzen duenean emango<br />
diote su suziriari Elorrioko futbol<br />
taldeko kideek. Mailaz igo direla<br />
ospatzeko aukeratu dituzte zeregin<br />
horretarako.<br />
Larunbat gau honetako egitarauan<br />
musikak berebiziko lekua<br />
izango du. 23:00etan, adibidez,<br />
danborrada hasiko da plazan,<br />
azken urteetako legean. Urarkan,<br />
berriz, DJ batek jarriko du dantzatzeko<br />
musika. 1960ko, 1970eko,<br />
1980ko eta 1990eko hamarkadetako<br />
musikari begiratua emango<br />
dio, 40 urteotan gehien dantzatu<br />
diren doinuekin.<br />
Gauerdian kalejiran ibiliko<br />
dira elorriarrak, plazan hasita.<br />
Festa giroa herri osoan zabalduko<br />
dute. 00:15ean, berriz, Urarkan<br />
bildutakoek erromeria doinuekin<br />
dantzatzeko aukera izango<br />
dute.<br />
G Egitaraua<br />
GAUR,LARUNBATA<br />
p11:30. Umeentzako jolas parkeak,<br />
Arriolan, Urarkan eta pilotalekuan.<br />
p19:00. Txarangen kalejirak,<br />
auzoetatik plazara.<br />
p19:00. Erraldoi eta buruhandiak,<br />
plazan.<br />
p20:00. Txupinazoa, Elorrioko<br />
futbol taldeak piztuta, eta entzierro<br />
txikia, plazan.<br />
p23:00. Danborrada, plazan.<br />
p23:00. Dantzaldia DJarekin,<br />
Urarkan.<br />
p00:00. Kalejira, plazan abiatuta.<br />
p00:15. Dantzaldia, Urarkan.<br />
Txupinazoaren aurretik koadrilak kalejiran ibiliko dira. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
36 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Plaza › Bizia<br />
Gerizpean D<br />
2 Ahotan<br />
Irudia qGetxo<br />
«Gutxiena dakienak<br />
dena dakiela uste»<br />
Gotzon Garateren<br />
‘Atsotitzak’ liburutik hartua<br />
2 Igarkizuna<br />
Andere baten<br />
formak, erdi-erdian<br />
zuloa, bost ile luze<br />
ditu, luzea lepoa,<br />
ahorik behar ez<br />
duen kantari<br />
pikaroa.<br />
J. M. Olaizola ‘Txiliku’-ren ‘Axa Mixa<br />
Zilarra’ liburutik hartua<br />
Erantzuna: Gitarra<br />
EUSKAL HERRIKO LEHEN ITSAS BIDAIA<br />
Ibilbidea Euskal Herrian hasi eta bukatuko duen lehen itsas bidaia<br />
atzo irten zen Bilboko portuak Getxon duen terminaletik.<br />
Iberocruceros ontzi enpresako Grand Mistral izeneko itsasontzia<br />
izan da Euskal Herria irteera eta helmuga puntu izan duen lehena.<br />
Bidaia Kopenhagen hasi zuten, eta 1.400 bidaiari lehorreratu ziren<br />
08:00etan, eta beste 1.400 bidaiari igo ziren 18:00etan. Eguzkia<br />
izan zuten lagun bidaiaren lehen egunean. Zazpi egun barru<br />
bueltatuko dira Bilbora. MONIKA DEL VALLE / ARGAZKI PRESS<br />
Euskal Herriko<br />
hondartzak<br />
pIrten: 07:56.<br />
pSartu: 20:36.<br />
t°<br />
pUraren tenperatura:<br />
22 gradu.<br />
pItsasgora:<br />
00:49 (3,30 m.).<br />
13:21 (3,49 m.).<br />
Arribolak<br />
Arena<br />
Pobeña<br />
Armintza<br />
Gorliz Lemoiz<br />
Astondo<br />
Muriola<br />
Plentzia<br />
Meñakotz Barrika<br />
Atxabiribil<br />
Gorrondatxe Arrietara<br />
Barinatxe<br />
Sopela<br />
Getxo<br />
Zierbena Arrigunaga<br />
Ereaga<br />
Santurtzi<br />
Algorta<br />
Areeta<br />
Portugalete<br />
Bakio<br />
BIZKAIA<br />
Aritzatxu<br />
Bermeo<br />
Laga<br />
Laidatxu<br />
Ibarrangelu Lapatza<br />
Mundaka<br />
Laida Elantxobe<br />
Toña<br />
Ibarrangelu<br />
Sukarrieta<br />
Kanalape<br />
San Antonio<br />
Gautegiz Arteaga<br />
Kanala<br />
Busturia<br />
San Kristobal<br />
Ea<br />
Bedaroako Ogella<br />
Ogella<br />
Ispaster<br />
Isuntza<br />
Lekeitio<br />
Karraspio Txiki<br />
Karraspio<br />
Egiluz<br />
Endai<br />
Mendexa<br />
pItsasbehera:<br />
07:01 (1,83 m.).<br />
19:47 (1,54m.).<br />
Saturraran<br />
Zazpi Hondartzak<br />
Arrigorri<br />
Ondarroa<br />
Lehena<br />
Ondarbeltz<br />
Mutriku<br />
Lapari-Santiago<br />
Deba<br />
Aitzuri<br />
DLaburrak<br />
Euskal Herriko turismoan<br />
surfa nagusi<br />
Alpinista handiak<br />
Mendiexpon<br />
Talo Eguna antolatu dute<br />
iganderako Leitzan<br />
Udari agur esateko,<br />
kale antzerkia Eskoriatzan<br />
ESKORIATZA ›Zirku iluna izeneko<br />
lana antzeztuko dute Eskoriatzan<br />
Hortzmuga antzerki taldeko<br />
kideek, hilaren 17an. Zirku<br />
zahar bateko azken langileek<br />
zirku horren historia kontatuko<br />
dute arratsaldeko 19:00etan<br />
herriko plazan.<br />
ZARAUTZ›Surfak urtean<br />
20.000 bisitari inguru erakartzen<br />
ditu Euskal Herrira; horrek<br />
sei milioi euro baino gehiagoko<br />
ekarpena egiten dio BPGari, eta,<br />
horri etekina ateratzeko, Euskal<br />
Herria munduko surf bilgune<br />
garrantzitsuenetako bat bihurtzea<br />
helburu du Surfing Euskadi<br />
proiektuak. Atzo aurkeztu zuten<br />
Zarautzen Pilar Zorrillak eta<br />
Ana Izagirrek, proiektuaren bultzatzaileetako<br />
batzuk.<br />
Zarautz. LANDER FERNANDEZ DE ARROYABE / ARP<br />
IRUN›Irungo Ficoban Mendiexpo<br />
zazpigarren aldiz antolatu<br />
dute, eta urriaren 30etik azaroaren<br />
1era arte irekita egongo da.<br />
Mendiaren inguruko erakusketa<br />
horren barruan hitzaldiak egingo<br />
dituzte, eta nazioarteko alpinismoko<br />
pertsona ezagunak ari<br />
dira txertatzen programara.<br />
Bertan izango dira Juan Vallejo<br />
eta Patrick Gabarrou alpinistak,<br />
adibidez; azokaren web orriko<br />
bisitariak aukeratu dituzte.<br />
LEITZA ›Leitzan V. Talo Eguna<br />
egingo dute igandean, eta ekintza<br />
gastronomikoak eta herri<br />
kirolak izango dira. Eguna<br />
10:00etan hasiko da, Billabona<br />
eta Saralegi familiek zabalduko<br />
duten merkatuarekin, eta egun<br />
osoan izango da jaia. Talo lehiaketa,<br />
taloak egiteko eta baserrian<br />
lana egiteko erabiltzen<br />
ziren tresnen erakusketa eta<br />
animalien erakusketa izango<br />
dira.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 37<br />
Bizia ‹ Plaza<br />
Gerizpean D<br />
2 Uda-pasa<br />
Baserri giroa<br />
Bulebarrean<br />
Nekazaritza eta<br />
Abeltzaintza<br />
Ekologikoaren<br />
IX. Azoka izango da<br />
bihar Donostian<br />
Aizpea Esnaola Donostia<br />
Bulebarra (Donostia) prest egongo<br />
da bihar 10:00etan azoka ekologikoa<br />
hartzeko. Biolur elkarteak<br />
baserriko hainbat produktu<br />
eramango ditu; horien artean,<br />
eztia, pintxo biologikoak, ardoa,<br />
sendabelarrak eta sasoiko barazkiak<br />
erosi ahal izango dira.<br />
10:00etatik 15:00etara izango da<br />
kalitatezko euskal produktuen<br />
eskaintza.<br />
Urteko garai honetan baserritarren<br />
baratzak gainezka daude,<br />
eta gure baserritarren garaiko<br />
produktuez elikatzeko unea dela<br />
adierazi du Biolurrek.<br />
Baserriko produktuez gain, nekazaritza<br />
ekologikoa hedatzeko<br />
informazioa eskainiko duen postu<br />
bat ere jarriko dute, ekimenean<br />
interesatuta daudenentzat.<br />
Biolurrek garrantzi handia<br />
ematen dio ekoizlearen eta eroslearen<br />
arteko harremanari, haien<br />
artean konfiantza sortzen baita.<br />
Aurtengoa bederatzigarren urtea<br />
da azoka ekologikoa jartzen<br />
dutela, eta gero eta jende gehiago<br />
biltzen da ekitaldi horretara. Landa<br />
giroaren eta kale giroaren arteko<br />
loturan urrats bat gehiago<br />
egingo dute Donostian.<br />
Barazkiak erosteko aukera egongo da azoka ekologikoan. JON URBE / ARGAZKI PRESS<br />
Non<br />
zer<br />
D<br />
Gaur<br />
pSatikurutze Kanpezu (Araba).<br />
18:00etan, Ihoar dantza<br />
taldearen emanaldia.<br />
22:00etan, zezensuzkoa, kalean<br />
zehar. 24:30ean, Denis<br />
Bandtaldearen emanaldia.<br />
pZarautz (Gipuzkoa).<br />
10:00etan, Euskararen Aldeko<br />
XV. Lasterketa, Musika plazatik<br />
irtenda. 14:30ean, herri bazkaria<br />
Musika plazan. 19:30ean, Binakako<br />
Dantza Txapelketa plazan.<br />
pDonostia. 10:30ean, Nekazaritza<br />
eta Abeltzaintza Ekologikoaren<br />
IX. Azoka, Bulebarrean.<br />
11:30ean, Elkarteen Arteko III.<br />
Marmitako Lehiaketa.<br />
Bihar<br />
pZeberio (Bizkaia). 11:00etan,<br />
Zeberiotik Karran II. lasterketa.<br />
13:30ean, Apar festa.<br />
17:00etan, Kart zirkuitoa.<br />
19:00etan, umeen areto futbol<br />
partidak. 21:00etan, Sorginak<br />
antzezlana, Zeaniko antzerki<br />
taldearen eskutik.<br />
pDonostia. 10:30ean, Txistularien<br />
Udal Banda, Parte Zaharrean.<br />
12:00etan, Donostiako estropadak:<br />
Kontxako Bandera.<br />
18:00etan, bakarkako dantza.<br />
Hendaia eta<br />
Zokoa arteko<br />
hondartzatxoak<br />
Barra<br />
Zaldunak<br />
L’Ocean<br />
Ma Drague<br />
Itsaslapurrak Angelu<br />
Marinela<br />
Urrezko Hondartza<br />
Miramar Amodio ganb<br />
Hondartza Handia<br />
Portu Zaharra<br />
Euskaldunen Kostaldea Miarritze<br />
Marbella<br />
Milady<br />
Ilbaritz<br />
Pavillon Royal<br />
Erretegia<br />
Erdikoa<br />
Bidarte<br />
Uhabia<br />
Harotz Kosta<br />
Zenitz<br />
Parlementia<br />
Maiarko Getariako portua<br />
Lafitenea<br />
Getaria<br />
Gotorlekua<br />
Erromadia<br />
Artzu<br />
Hondarribia Loia<br />
Ondarraitz<br />
Zokoa<br />
Ziburu<br />
Hondartza Handia<br />
Donibane<br />
Lohizune<br />
Hendaia<br />
Kontxa<br />
Ondarreta<br />
Zurriola<br />
Alabortza<br />
Sakoneta<br />
Santiago<br />
Gaztetape<br />
Tximistarri<br />
LAPURDI<br />
Elorriaga Itzurun<br />
Orrua<br />
Mollarri<br />
Donostia<br />
Pasaia<br />
Algorri<br />
Zumaia<br />
Mendata<br />
Malkorbe<br />
Getaria<br />
Ubide<br />
Zarautz<br />
Antilla<br />
Oribarzar Orio<br />
GIPUZKOA<br />
DONE<br />
JAKUE<br />
BIDEKO<br />
ARGAZKI<br />
LEHIAKETA<br />
<strong>berria</strong><br />
DDiapositibak, papereko argazkiak eta<br />
argazki digitalak onartzen dira. Argazki<br />
digitalek bete beharko dituzten<br />
baldintzak: 1.800x1.200 pixel,<br />
gutxienez, eta jpg formatua.<br />
DEUSKAL EDITOREA SMk beretzat<br />
gordetzen du jasotako lanak<br />
publikatzeko eskubidea. Lehiaketa<br />
honetako parte-hartzaileak, bidalitako<br />
lanaren jabe den neurrian, lanak<br />
erabiltzen, jendaurrean erreproduzitzen<br />
eta jakinarazten uzten dio EUSKAL<br />
EDITOREA SMri, euskarri inprimatuan,<br />
Interneten edo ezagutzen den beste<br />
edozein modutan.<br />
DLanak irailaren 19a baino lehen<br />
bidali beharko dira, posta arruntez edo<br />
elektronikoz, helbide honetara:<br />
BERRIA<br />
Martin Ugalde kultur parkea, z/g.<br />
20140 Andoain<br />
Posta elektronikoa: irakurle@<strong>berria</strong>.info<br />
Saria<br />
BAZTAN HOTELEAN bi lagunentzako<br />
asteburu-pasa:<br />
—Bi gau eta gosaria.<br />
—Afaria.<br />
—Zugarramurdiko kobazulorako sarrerak.<br />
Iruñea-Behobia errepidea, 52. km.<br />
Elizondo.<br />
Tel.: 948-58 00 50<br />
www.hotelbaztan.com<br />
Zozketa, PARTE-HARTZAILE GUZTIEN<br />
ARTEAN:<br />
Pedro Luis kontserben 5 saski ekologiko.
38 <strong>berria</strong> 2010eko irailaren 4a, larunbata<br />
Plaza › Bizia<br />
Ezarian DErreskateak<br />
Errusiako armadako ofizial bat, negarrez, Kursk itsaspeko kide guztiak hilik zeudela jakitean, 2000. urtean. BERRIA<br />
Txileko meatzariak salbatzeko lanak luzerako joanen direla esan dute arduradunek. Historian, anitz izan dira<br />
ingurune arrotzetan salbatu zain gelditu diren giza taldeak. Guztiek ez dute amaiera zoriontsua izan.<br />
Infernua uzteko zain<br />
Mikel Rodriguez<br />
Gizakiaren segurtasun<br />
sentipenean<br />
eragin handia du<br />
ingurunearekiko<br />
kontrolak. Lur azaleko<br />
izakia da gizakia, eta, mendeak<br />
igaro ahala, berak eral<strong>datu</strong> eta<br />
kontrolatutako guneetan aurkitu<br />
du segurtasuna. Arrotzak zaizkion<br />
inguruneetan barneratzerakoan,<br />
ordea, sarritan galdu izan<br />
du kontrola. Bizirik irauteko borroka<br />
hasten da orduan, eta helmugan,<br />
berriz, infernua uzteko<br />
itxaropena dago, handik aterako<br />
duen salbamendu taldearen etorrera.<br />
Egoera horretan daude<br />
joan den abuztuaren 5etik Txileko<br />
33 meatzariak, lur azpian, ingurune<br />
arrotzean, handik noiz<br />
aterako dituzten zain. Lur azpian,<br />
itsasoan, eta bertzelako inguruneetan,<br />
makina bat izan dira salbamenduen<br />
zain muturreko iraupen<br />
egoeran egon diren gizakiak.<br />
Aspalditik, baliabide naturalen<br />
bila jo izan du lur azpira gizakiak.<br />
Galeria eta egitura konplexuak<br />
eraiki ditu beharrezko gaiak<br />
lortzeko, baina lurraren barrunbeak<br />
ez ditu inoiz kontrolatu. Horren<br />
adibide, mundu zabalean urtero<br />
gertatzen diren meatzaritza<br />
istripu andana. Txina da gisako<br />
gertakariak gehien pairatzen dituen<br />
herrialdea. Dokumentatua<br />
dagoen istripurik larriena ere han<br />
gertatu zen, 1942an, Honkeikoko<br />
ikatz meatzean. 1.500 meatzari inguru<br />
hil ziren lur azpian harrapatuta.<br />
Halakoetan heriotza ohiko<br />
ondorioa bada ere, badago salbuespenik.<br />
Aurten, adibidez, joan<br />
den apirilean, Shanxi probintziako<br />
meatze batean 153 lagun gelditu<br />
ziren harrapatuta, eta zortzi<br />
egunen buruan haietariko 115 bizirik<br />
atera zituzten salbamendu<br />
taldeek. Meatzearen galeriak<br />
urak hartu zituen, eta ur zikin hori<br />
bera edanez eta galerien egiturako<br />
pinu enborren azala janez<br />
iraun zuten bizirik. Txinako Gobernuak<br />
harro eman zuen salbamenduaren<br />
berri, Luo Linek, Lan<br />
Segurtasunerako Estatu Administrazioko<br />
zuzendariak aitortu<br />
zuenez, Txinako salbamenduen<br />
historian «miraria» izan baitzen.<br />
Lurrikaren eraginez ere jendea<br />
bizirik lurperatuta gelditu izan<br />
da, salbamendu taldearen zain. 24<br />
edo 48 orduren buruan hondakinen<br />
artetik inor ez badute bizirik<br />
ateratzen, NBE Nazio Batuen<br />
Erakundeak salbatzeko lanak<br />
bertan behera utzi ohi ditu. Alta,<br />
joan den urtarrilaren 12an Haiti<br />
astindu zuen lurrikaran, hondamendia<br />
gertatu eta hamahiru<br />
egunera lagun bat bizirik atera<br />
zuten hondakinen artetik. Ordurako<br />
bertze 132 lagun aterata zituzten<br />
salbamendu taldeek. Bertze<br />
kasu esanguratsua 1985ean<br />
gertatu zen, Mexiko Hiria astindu<br />
zuen lurrikara bortitzean. Denera<br />
4.000 lagun inguru salbatu zituzten<br />
hondakinen artetik: batzuk,<br />
hondamendia gertatu eta<br />
hamar egunera.<br />
USS Indianapolis gerraontziko marinelak, erreskatearen ondoren. BERRIA<br />
Kursk itsaspekoa, 1997ko irudian. ILIA KURGANOV / EFE<br />
Omayra, ezinezko salbamendua<br />
Lurrak harrapatuta gelditutakoen<br />
artean oihartzun mediatiko<br />
handiena izan zuen kasua, ziurrenik,<br />
Omayra Sanchez 13 urteko<br />
neska kolonbiarrarena da.<br />
1985ean, Nevado del Ruiz sumendiaren<br />
erupzioak Kolonbiako Armero<br />
herria suntsitu zuen, eta<br />
lohiak, urak eta bere etxeko hondakinek<br />
harrapatuta gelditu zen<br />
Omayra. Gorputzaren gainaldea<br />
ozta-ozta agerian mantendu zezakeen,<br />
baina salbamendu taldeek<br />
ezin izan zuten atera. Telebista<br />
kamerek bertatik bertara eman<br />
zuten neskaren egoeraren berri,<br />
eta haren azken solasak ere bildu<br />
zituzten, hiru egunen buruan hil<br />
zen arte. Oihartzun mediatiko berezia<br />
izan zuen bertze salbamendu<br />
kasua 2001eko Dorre Bikien<br />
aurkako erasoa izan zen, New<br />
Yorken (AEB). 2.749 lagun hil ziren,<br />
eta hondakinen artetik bakarrik<br />
hogei atera zituzten bizirik,<br />
24 orduren buruan denak.<br />
Lur azpian ez ezik, itsasoan ere<br />
gertatu dira salbamendu sonatu<br />
asko. Itsasoak anitz eman dio gizakiari,<br />
baina gizakia ez da inoiz<br />
egon haren gainetik, eta zenbaitetan<br />
urez inguratutako infernu bilakatu<br />
zaio. Itsasoaren handitasunak<br />
inguratuta salbamenduaren<br />
zain geratutakoen adibiderik
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 39<br />
Bizia ‹ Plaza<br />
Ezarian DErreskateak<br />
Maite Elizondo q Psikologoa<br />
Omayra Sanchez 13 urteko neska kolonbiarra, hil aurreko irudian. WORDPRESS<br />
Txileko meatzariek aurki hilabete beteko dute lurpean harrapatuta.<br />
Maite Elizondo psikologoaren iritziz, «ziurrenik, emozionalki<br />
indartsuagoa denak ondorio gutxiago izango ditu».<br />
«Garrantzitsuena da<br />
meatzariek jakitea kanpoan<br />
zerbait egiten ari direla»<br />
M.Rodriguez Irun<br />
Kursk itsaspekoa, urpetik berreskuratu ondoren. BERRIA<br />
‘Kursk’ itsaspekoaren<br />
eskifaiako 23 kide<br />
ez ziren hil ezbeharra<br />
gertatu eta berehala<br />
unibertsalena da Daniel Defoeren<br />
Robinson Crusoe ele<strong>berria</strong>. Istorioa<br />
idazteko orduan, bi kasu<br />
errealetan oinarritu zen Defoe.<br />
Alde batetik, Pedro Serrano kapitain<br />
espainiarrarenean. Serranoren<br />
ontziak 1526an hondoa jo<br />
zuen Karibe itsasoan, eta bertze<br />
marinel batekin batera, zortzi urtez<br />
iraun zuen bizirik hondarpe<br />
txiki batean. Azkenean, galeoi batek<br />
salbatu zituen, baina Serranoren<br />
kidea ez zen bizirik ailegatu<br />
lurrera. Bertzalde, Defoeri hurbilagokoa<br />
eginen zitzaion Alexander<br />
Selkirk marinel eskoziarraren<br />
bizipena. 1704an, Ozeano Bareko<br />
Juan Fernandez<br />
artxipelagoko irla batean gelditu<br />
zen Selkirk —Txileko kostatik<br />
gertu—, ez baitzen fio bidaiatzen<br />
zihoan ontziaren segurtasunaz.<br />
Denborak arrazoi eman zion, ontzi<br />
hura hondoratu egin baitzen<br />
handik gutxira, baina Selkirkek<br />
lau urte eta lau hilabete igaro zituen<br />
uhartean, Ingalaterrako<br />
Duke ontziak topatu zuen arte.<br />
Historian hurbilago, itsasoan<br />
gertatu diren salbamendu dramatikoenetakoak<br />
izan dira AEBetako<br />
USS Indianapolis gerraontziarena,<br />
eta Errusiako Kursk<br />
itsaspekoarena. Lehena 1945eko<br />
uztailaren 30ean gertatu zen, Bigarren<br />
Mundu Gerran. USS Indianapolis-ek<br />
bere misioa egin berri<br />
zuen —Hiroshiman jaurti zuten<br />
bonba atomikoa garraiatzea—,<br />
eta Ozeano Baretik Filipinetarantz<br />
zihoan, Japoniako<br />
itsaspeko batek torpedoa jaurti<br />
eta hondoratu zuen arte. Gauerdia<br />
zen. 1.196 marineletatik 300 inguru<br />
ontziarekin batera hondoratu<br />
ziren; 880 inguruk, berriz, itsasora<br />
jauzi egitea lortu zuten. Salbamendu<br />
jakekin ur azalean<br />
iraun zuten gehienek, baina ez zuten<br />
ez urik, ez janaririk, eta ehunka<br />
marrazok inguratu zituzten.<br />
Salbamendu taldearen zain zeuden,<br />
baina inork ez zuen hondoratzearen<br />
berririk jaso. Abuztuaren<br />
2an, AEBetako Armadako hegazkin<br />
batek atzeman zituen, eta hurrengo<br />
egunean ontzi bat bidali<br />
zuten marinelen bila. 316 atera zituzten<br />
uretatik. Gainerakoak marrazoen<br />
erasopean, egarriz eta itota<br />
hil ziren.<br />
Kursk itsaspekoa hondoratu<br />
zenetik hamar urte bete ziren<br />
abuztuaren 12an. Barentseko<br />
itsasoan hondoratu zen, Eskandinaviatik<br />
iparraldera, 108 metroko<br />
sakoneran. Bertsio ofizialaren<br />
arabera, istripua izan zen, baina<br />
Errusiako Armadako zenbait goi<br />
kargudunek AEBen bertze itsaspeko<br />
bati egotzi zioten erantzukizuna.<br />
Tripulazioko 118 kideak<br />
zendu ziren, baina denak ez ziren<br />
berehalakoan hil. Errusiako Itsas<br />
Armadako salbamendu taldeek<br />
baieztatu zuten itsaspekoaren popan<br />
norbait kolpeak jotzen ari<br />
zela, laguntza eske. Ez zuten lortu<br />
itsaspekoa azaleratzerik; hondoratzea<br />
gertatu eta bortz egunera<br />
jada ez zen kolpe gehiago aditu.<br />
Azkenean, Norvegiako eta Erresuma<br />
Batuko salbamendu taldeek<br />
berreskuratu zuten ontzia. Barrenean<br />
aurkitu zituzten zenbait<br />
eskuizkribuk frogatu zuten istripuaren<br />
ondotik 23 marinelek bizirik<br />
iraun zutela, garaiz ailegatu ez<br />
zen salbamendu taldearen zain.<br />
Joan den abuztuaren 5ean gertatu<br />
zen istripua Txileko San Jose<br />
de Copiapo meatzean, eta harrapatuta<br />
gelditutako 33 meatzariek<br />
handik hamazazpi egunera lortu<br />
zuten salbamendu taldeekin lehen<br />
aldiz harremanetan paratzea.<br />
Behin oinarrizko elikagai<br />
eta sendagaiak helarazita, salbamendu<br />
egunera arte, erronka nagusiena<br />
psikologikoa dela uste du<br />
Maite Elizondo psikologoak.<br />
Txileko meatzarien gisako muturreko<br />
iraupen egoera batean, zein izan<br />
ohi da lehen erreakzioa?<br />
Gizaki guztiok ez dugu berdin<br />
erreakzionatzen egoera berean,<br />
baina oro har hiru fase agertu ohi<br />
dira. Lehenengoa, shock egoera<br />
da. Erreakzio katastrofikoa etortzen<br />
da hasieran, izua eta ezjakintasuna,<br />
eta, norberaren nortasunaren<br />
arabera, luzeago edo motzago<br />
jo dezake shock egoerak.<br />
Bigarren fasean, berriz, egoerara<br />
egokitzea dator. Arrazionaltasuna<br />
sartzen da, egoera onartzen<br />
da, eta testuingurura eta elkarbizitzara<br />
moldatzen hasten da gizakia.<br />
Azkenik, hirugarren fasea,<br />
askotan kontuan hartzen ez<br />
dena, salbamenduaren ondorena<br />
da, eguneroko bizitzara egokitzea.<br />
Aurreko bi faseen garapenaren<br />
arabera, ondorioak txikiagoak<br />
edo handiagoak izan daitezke.<br />
Zein da komunikazioaren eragina?<br />
Txileko kasuan, hamazazpi egunen<br />
ondotik lortu zuten harreman zuzena<br />
ezartzea salbamendu taldeekin.<br />
Garrantzitsuena da meatzariek<br />
jakitea kanpoan zerbait egiten ari<br />
direla. Horrelako egoeratan, zer<br />
gertatuko den ez jakitea da gogorrena.<br />
Kanpoko aldearekin komunikatzeak<br />
itxaropena helarazi<br />
die meatzariei.<br />
Zer ezberdintasun dago bakarka edo<br />
taldean bizirik iraun behar izatearen<br />
artean?<br />
Betiere, kontuan hartu behar da<br />
norberaren gaitasunen araberakoa<br />
dela erantzuna, baina, oro<br />
har, oso garrantzitsua da mentalki<br />
aktibo mantentzea, irteterako<br />
proiektuak izatea... Taldean egoteak<br />
hori errazago bilakatzen du.<br />
Denbora egituratzea ere errazagoa<br />
da taldean egonda. Bestalde,<br />
gizabanakoak beti hartu behar<br />
du tartetxo bat multzotik aldendu<br />
eta bakarrik egoteko. Norberak<br />
aukeratutako jendearekin elkarbizitza<br />
zaila bada, pentsa kanpotik<br />
ezarritako testuinguru<br />
batean.<br />
Alde txarrik badu taldean egoteak?<br />
Normalena liskarrak sortzea da,<br />
askotan besteengan proiektatzen<br />
baititugu gure frustrazioak. Haserrealdiak<br />
izatea normala da,<br />
baina elkarren kontrako indarkeriara<br />
iristeko denboran eta intentsitatean<br />
oso gogorra izan behar<br />
du esperientziak.<br />
Nola antolatzen da taldea?<br />
Lider bat egotea oso garrantzitsua<br />
da, baina ez du autoritarioa<br />
izan behar, baizik eta naturalki<br />
hautatutakoa, gainerakoek onartu<br />
dutena. Taldearen egiturak ez<br />
du piramidala izan behar, eta bakoitzak<br />
zeregin zehatz bat eduki<br />
behar du, eta horrekin gustura<br />
sentitu. Oso garrantzitsua da denek<br />
sentitzea baliagarriak direla.<br />
Komunikazioa berreskuratzerakoan<br />
euforia lehertu zen meatzari gehienen<br />
artean, baina batzuk depresioan<br />
erori direla diote Txileko hedabideek.<br />
Sentimenduak nola garatzen<br />
dira egoera horretan?<br />
Klinikoki depresio diagnosia egiteko,<br />
behintzat, sei hilabeteko<br />
JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS<br />
epeak igaro behar du. Egoera<br />
horretan normala da gaizki pasatzea<br />
eta egoera depresiboak edukitzea,<br />
baina depresioa dutela<br />
baieztatzea gehiegi litzateke. Bestalde,<br />
normala da inkomunikazio<br />
luzearen ondotik euforiko sentitzea,<br />
baina errealitatea perspektibatik<br />
ez galtzea oso garrantzitsua<br />
da. Ezustekoren bat<br />
gertatuz gero —komunikazioa<br />
etetea, adibidez—, frustrazioa<br />
sortu bailiteke.<br />
Zer garrantzi du erloju biologikoak?<br />
Oso garrantzitsua da oreka emozionalarentzat<br />
eta psikologikoarentzat.<br />
Eguna eta gaua ez bereizteak<br />
eragina du loan, gosean...<br />
Kanpoan gaudenok bidaia baten<br />
ondoren jet lag-a nabaritzen badugu,<br />
pentsa horrelako leku batean<br />
eguneko erreferentzia horiek<br />
eduki gabe.<br />
Indartsuenek bizirik auten dute?<br />
Kasu honetan, badirudi alderdi fisikoa<br />
ez dela hain erabakigarria,<br />
elikagaiak eta sendagaiak helarazi<br />
baitizkiete. Ziurrenik, emozionalki<br />
indartsuagoa denak ondorio<br />
gutxiago izango ditu, eta esperientzia<br />
produktiboagotzat har<br />
dezake.<br />
Salbatu ondoren, zer?<br />
Kasu hau hain mediatikoa denez,<br />
baliteke hasieran oso babestuta<br />
sentitzea. Arreta jaisten denean,<br />
beldurrak azaleratu litezke.
Zakilixut<br />
D<br />
Maite Alustiza Hondarribia<br />
Larunbata<br />
2010eko irailaren 4a<br />
Euskal Herriko txokoak. Hondarribia q Historiak utzitako aztarnek harresi barruko hirigunea ezagutzera eramaten dute;<br />
iraganaren parte ez ezik, orainarena ere bada itsasertzak, inguruko mendiek eta gastronomiak kontatzen dutena.<br />
Harresiak banandutako tradizioa<br />
Txingudiko badiako<br />
herririk ederrenetakoa<br />
da, Kantaurialdeko<br />
kostako herrietatik<br />
berezienetakoa. Kostan badago<br />
ere, ez du kostako gainerako<br />
herrien antzik. Historiaz betetako<br />
iragana du Hondarribiak. Itsasoaz<br />
gain, mendiaz eta Erdi<br />
Aroko kaleen arkitekturaz gozatzeko<br />
aukera eskaintzen du;<br />
egun-pasa joateko plan bikaina.<br />
Hamaika bide dago hara iristeko;<br />
autoz, autobusez, trenez, bizikletaz,<br />
baita itsasontziz ere.<br />
Santa Maria ateak Hondarribiko<br />
hirigune historikoari irekitzen<br />
dio bidea. Herriko sarrera nagusia<br />
da, Erdi Aroko arkitektura duten<br />
kaleetara eramaten duen sarbidea.<br />
Harresitik barrura joanda,<br />
Kale Nagusiak herriko eraikin<br />
berezienetakoak bisitatzeko aukera<br />
eskaintzen du: udaletxea, artxibo<br />
historikoa eta Ladron de Gebara<br />
adreilu beiratuz egindako<br />
etxe ikusgarria bertan daude, esaterako.<br />
Aurrera bidean, Arma<br />
plaza; ezaguna, besteak beste,<br />
jaietan alardeak egiten duen geldialdiagatik.<br />
Gaurtik irailaren<br />
11ra bitarte Guadalupeko Amaren<br />
jaietan murgilduko da Hondarribia;<br />
alardea 8an izango da.<br />
1639. urtean Frantziako armadaren<br />
aurka lortutako garaipena goraipatzeko<br />
eta Guadalupeko<br />
Amari eskerrak emateko egiten<br />
dute desfilea.<br />
Herritarrez ez ezik, jaietara edo<br />
turismora etortzen diren bisitariz<br />
ere betetzen da udan Hondarribia.<br />
Batzuek Karlos V.a enperadorea<br />
zenaren gaztelua aukeratuko<br />
dute ostatua hartzeko, ziurrenik.<br />
Hirigune historikoan paseatzeko,<br />
harresiek babestutako txokoak<br />
ezagutzeko eta terraza batean<br />
eserita egoteko, paregabea da erdigunea.<br />
Portu aldera doan bidea ezkerraldean; eskuinaldera, hirigune historikoan barrena murgiltzeko aukera, Kale Nagusitik gora. JAGOBA MANTEROLA/ ARGAZKI PRESS<br />
Historiaz beteta, bai barrualdetik,<br />
baita itsas ondotik ere. Marinel<br />
herria da Hondarribia. Itsaso<br />
usaina nabari da Portu auzora<br />
gerturatu orduko. Arratsaldea<br />
igarotzeko paraje aproposa da<br />
itsasertza, bai paseoan ibiltzeko,<br />
baita hondartzara joateko ere.<br />
Berde, urdin eta gorri kolorez<br />
margotutako egurrezko etxeak<br />
Monumentu historikoartistikoa<br />
da Portu<br />
auzoa; arrantzaleen<br />
etxeak daude han<br />
NON LO EGIN<br />
Artizarra nekazaritza turismoa<br />
Zimizarga, 46.<br />
Tel.: 943-64 23 37.<br />
www.nekatur.net/artizarra<br />
Arotzenea nekazaritza turismoa<br />
Jaizubia, 99.<br />
Tel.: 943-64 23 19.<br />
www.arotzenea.net<br />
Txenduneabe landetxea<br />
Zimizarga, 47.<br />
Tel.: 943-64 32 09.<br />
www.nekatur.net/txenduneabe<br />
NON JAN<br />
Faro de Higuer jatetxea<br />
Higer bidea, 58.<br />
Tel.: 943- 64 01 94.<br />
Abarka jatetxea<br />
Baserritar etorbidea, 36.<br />
Tel.: 943-64 19 91.<br />
Arroka Berri jatetxea<br />
Higer bidea,6.<br />
Tel.: 943-6427 12.<br />
daude han, lorez apainduak.<br />
Arrantzale etxe asko mantendu<br />
dira Portu auzoko San Pedro,<br />
Santiago eta Santa Maria Madalena<br />
kaleetan. Arrantza tradizio<br />
handiko herria da Hondarribia;<br />
oraindik ere, eguneroko zereginetan<br />
presente dago arrantza, familia<br />
arteko nekazaritzarekin batera.<br />
Etxe horien historia eta edertasuna<br />
dela eta, monumentu historiko-artistiko<br />
izen<strong>datu</strong>a dute<br />
auzoa.<br />
Itsaso ondotik 700 metroko ibilbide<br />
bat dago, hondartzako ur<br />
lasaiaren erritmoan paseatzeko.<br />
Gipuzkoako azken hondartza da<br />
Hondarribikoa, ekialdera joanda.<br />
Kirol portua amaieran; horrek<br />
adieraziko dio ibiltariari hondartza<br />
ondoko pasealekuan buelta<br />
hartu behar duela.<br />
Hondarribiko gastronomiaz<br />
gozatzeko denbora hartzea ere ez<br />
legoke sobera. Aproposa izan daiteke<br />
Portu auzora bueltatzea,<br />
han pintxo aukera zabala duten<br />
taberna eta jatetxea ugari baitaude.<br />
San Pedro kalea izan daiteke<br />
horretarako egokia; gomendagarria<br />
da han Gran Sol taberna bisitatzea.<br />
The New York Times<br />
egunkariak azpimarratu berri<br />
ditu herriko sukaldari gazteen<br />
talentua eta Hondarribiko sukaldaritza<br />
berritzaile eta dinamikoa.<br />
Aisiaz gozatzeko, aukera ona<br />
ematen du Jaizkibel mendiak ere.<br />
Autoz zein oinez igo daiteke Hondarribitik,<br />
eta tabernak, kantina,<br />
zelai zabalak eta egurrezko mahaiak<br />
daude han, besteak beste.<br />
Erdigunean Guadalupeko Amaren<br />
ermita dago, baita 1900. urteko<br />
gotorleku bat ere. Ibilbideak<br />
egiteko aukera ere badago; lau<br />
ibilbide proposatzen dituzte gotorlekutik<br />
gertu dagoen informazio<br />
mapan.<br />
Jaizkibel mendian eta inguruetan<br />
aurkitutako historiaurreko<br />
aztarnen arabera, orain dela 5.000<br />
urte baino lehenagotik populatuta<br />
zegoen Hondarribia. Handik,<br />
Higer itsasargira irits daiteke.<br />
Ibilbideak Txingudi badiako<br />
ikuspegiaz gozatzeko aukera<br />
ematen du; ordu eta erdiko ibilbidea<br />
da, zailtasun handirik gabekoa.
mantangorri<br />
<strong>berria</strong> Gaztetxoen astekaria 375. zenbakia<br />
Larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
Altxorren bila<br />
FELIX UGARTE ELKARTEA<br />
ANiMALiEN<br />
ERREiNUAN<br />
Kastore<br />
europarra<br />
6<br />
BA AL DAKiZU...?<br />
Egutegia<br />
errepikatzen dela<br />
28 urtean behin?<br />
7<br />
iPUiNA<br />
Santurtziko<br />
mamuak<br />
Irtenbide bakarra (VIII)<br />
16
2<br />
mantangorri<br />
Zorion<br />
agurrak<br />
argitaratu ahal izateko,<br />
gogoan izan mezuak astearte<br />
arratsaldea baino lehen jaso<br />
behar ditugula. Asteartetik<br />
aurrera jasotako mezu guztiak<br />
hurrengo asteko zenbakian<br />
argitaratuko ditugu.<br />
ZORiON AGURRAK<br />
Zorionak, Alitzi, ostiralean<br />
2 urte egingo dituzulako. Musu<br />
handi bat, aitxitxe, osabaizebak,<br />
lehengusuak eta<br />
ahizparen partetik.<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
Hilabete <strong>berria</strong>n sartu gara, eta gure etxeko<br />
Izarrek 8 urte bete ditu gaur. Urte berri<br />
zoriontsua opa dizugu, Izartxo, arrunt pozik<br />
ikus zaitzagula beti! Orain arteko piperra<br />
eta gatza lagun, zure saltzan ibil zaitezela<br />
urte <strong>berria</strong>n. Muxu eta laztan goxoak<br />
zuretzat, Xabierrek, Felixek, Maddik,<br />
aitatxok eta amatxok.<br />
Zorionak, Maddi! Gure<br />
etxeko printzesak<br />
7 urte bete zituen<br />
abuztuaren 23an. Beti<br />
bezain maitagarri jarrai<br />
dezazula!! Mila kilo<br />
zorion, Eider, Unax,<br />
aitatxo eta<br />
amatxoren partetik.<br />
Maite zaitugu!!<br />
Oier eta Beñat Erro Mujika<br />
elizondoarrek 8 urte beteko dituzte irailaren<br />
5ean. Anitz urtez, aita, ama, arreba eta<br />
familia guztiaren partetik. Zorionak, eta<br />
musu handi bana, polittek!!!<br />
Eñautek 4 urte<br />
beteko ditu<br />
asteazkenean.<br />
Zorionak, eta urte<br />
askoan, etxekoen<br />
partetik.<br />
Zorionak, Ioritz!<br />
Kaxianoren doinuan, eta urte<br />
askotarako. Atzo 5 urte bete<br />
zenituen. Zorionak, maite<br />
zaitugun guztion partetik!<br />
Gure mendizale ttikiak 3 urte bete ditu!<br />
Gazteluaitz mendiak oparitu zigun bista zu<br />
bezain ederra, Maddi. Ea zenbat<br />
menditara igotzen garen elkarrekin... eta,<br />
bestela, edozein belarditan patata tortilla<br />
jatera, ezta? Zorionak eta mila musu, aitatxo<br />
eta amatxoren partetik!!! Paaaaaa!!!<br />
Astelehenean gure etxeko sagu txikiak 4 urte<br />
bete zituen. Zorionak, eta muxu handi bat,<br />
Sare, aita eta amaren partetik. Milaka<br />
muxu Itoitzentzat. Oso ondo pasa<br />
igerilekuan zure lehenengo klasean.<br />
4 urte betetzen ditu gure<br />
Kattalinek. Ondo<br />
pasa, eta 4 muxu handi<br />
Hondarribitik.<br />
Z O R I O N A K, printzesa. 4 urte bete<br />
dituzu abuztuaren 24an. Handitzen,<br />
handitzen ari zara, eta<br />
sorgin galanta egina<br />
zaude. Musu erraldoi<br />
bat, edo piiiiiiila bat,<br />
hobeto, denon<br />
partetik. Muaaaaaaa.<br />
Bidali zure gutunak<br />
helbide hauetara<br />
» Egoitza<br />
Zorionak, Aratz!!! Angiozarko gure pirata txikiak bi urte beteko ditu. Muxu handi bat,<br />
etxeko denen partetik, eta marrubizko muxu goxo-goxo bat, Suaren partetik.<br />
Jarraitu horrela, politta!<br />
Oharra<br />
Norbait zoriondu, zure<br />
argazkiak eta marrazkiak<br />
argitaratuak ikusi, ipuin, bertso<br />
edo txisteak eskaini edo lagun<br />
<strong>berria</strong>k egin nahi badituzu, bidali zure<br />
gutuna, eta MANTANGORRI gehigarrian<br />
argitaratuko dugu. Zure marrazkien,<br />
ipuinen, txisteen, idazlanen,<br />
argazkien eta abarren zain<br />
gaude. Bidali zure<br />
gutuna!!!<br />
Posta elektronikoa: mantangorri@<strong>berria</strong>.info.<br />
nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g 20140 Andoain.
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
ZU ERE ARTiSTA<br />
mantangorri 3<br />
Kaixo, MANTANGORRIko lagunak! Elizondoko Baztan Ikastolako<br />
Izar gelakoak gara, eta jakin dugu Marrazo gelakoek eurek egindako<br />
marrazkiak igorri zituztela ikasturte amaieran, udan MANTANGORRIn ikusteko.<br />
Guk ere bidali genituen sorginei buruzko marrazki gutxi batzuk. Hona<br />
gainerako besteak. Ea politak iduritzen zaizkizuen? Ikasturte <strong>berria</strong>n izango<br />
duzue gure berri!<br />
Ainize San Millan<br />
Diana Renteria<br />
Haritz Nuñez<br />
Haritz Urzaiz<br />
Jokin Beika<br />
Leire Rekalde<br />
Maddalen Iturbe<br />
Mikel Garcia<br />
Mikel Garcia<br />
Oier Erro<br />
Oihan Garaikoetxea<br />
Olaia Onsalo<br />
Argitaratzailea: Euskal Editorea, SL Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Nagore Etxe<strong>berria</strong> Pikabea<br />
Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien Etorbidea, z/g. 20140 Andoain Harpidetzak: (0034) 943-30 43 45 ISSN: 1699-728x
4<br />
mantangorri<br />
BAT, Bi, HiRU... ERANTZUN!<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
Zer egiten duzu udan, eguraldi<br />
txarra egiten duenean?<br />
Bidali zure argazkia eta hurrengo galderaren erantzuna.<br />
Ba al duzu ikasturte <strong>berria</strong><br />
hasteko gogorik? Zergatik?<br />
Leire Ikatzategi<br />
4 URTE, DONOSTIA<br />
Etxean gelditzen naiz,<br />
jolasten. Jostailu asko<br />
ditut.<br />
Olaia Azurmendi<br />
9 URTE, ANDOAIN<br />
Aterkia hartu, eta<br />
paseatzera joaten gara<br />
batzuetan; beste<br />
batzuetan, aitonaamonak<br />
bisitatzera. Edo,<br />
bestela, etxean geratzen<br />
gara jolasten.<br />
Erik Garcia<br />
11 URTE, ANDOAIN<br />
PlayStationarekin<br />
ibiltzen naiz. Bestela,<br />
kalera irten eta<br />
aterperen batean<br />
egoten gara jolasean.<br />
horoskopoa<br />
ARIES<br />
martxoak 21 - apirilak 21<br />
Amodioa: Zergatik begiratzen diozu hainbeste aldiz?<br />
Paga: Udan diru guztia gastatu duzu; hasi aurrezten.<br />
Osasuna: Arindu motxila, bizkarreko minik ez izateko.<br />
Ikasketak: Gogoz hasiko duzu ikasturtea.<br />
TAURUS<br />
apirilak 22 - maiatzak 21<br />
Amodioa: Ikaskide <strong>berria</strong> gustatuko zaizu.<br />
Paga: Dirua behar baduzu, eskatu lagunari.<br />
Osasuna: Kontuz ibili zer jaten duzun.<br />
Ikasketak: Eskolan hastear eta oporretan pentsatzen?<br />
GEMINI<br />
maiatzak 22 - ekainak 21<br />
Amodioa: Eskolan bere alboan eseri nahi duzu.<br />
Paga: Aurreztu dirua, bidaia bat egiteko.<br />
Osasuna: Betaurrekoak behar al dituzu?<br />
Ikasketak: : Etxeko lanak egiten eskolan hasi aurretik?<br />
CANCER<br />
ekainak 22 - uztailak 22<br />
Amodioa: Segi atzetik korrika besteak kendu aurretik.<br />
Paga: Erosi gutizia hori, baina ez pasatu gastuekin.<br />
Osasuna: Zaindu zure eztarria.<br />
Ikasketak: Irakaslearen beldur al zara?<br />
LEO<br />
uztailak 23 - abuztuak 22<br />
Amodioa: Pentsatu ongi nola esango diozun.<br />
Paga: Ez dirurik eskatu, gero itzuli ezin baduzu.<br />
Osasuna: Amak botika hartzeko badio, egin kasu.<br />
Ikasketak: Jolastu, bai, baina etxeko lanak ere egin.<br />
VIRGO<br />
abuztuak 23 - irailak 22<br />
Amodioa: Oporretatik bueltan bera ikusteko gogoz?<br />
Paga: Negoziatu al duzu paga igoera?<br />
Osasuna: Lo gehiago egin; atsedena behar duzu.<br />
Ikasketak: Ikaskide horrek ez dizu lagundu nahi.<br />
LIBRA<br />
irailak 23 - urriak 22<br />
Amodioa: Galdetu goxo-goxo zergatik haserretu den.<br />
Paga: Osabari eskatu paga, pozik emango dizu.<br />
Osasuna: Korrika egin gabe belauneko minez?<br />
Ikasketak: Beste irakasle bat nahi al duzu? s<br />
SCORPIUS<br />
urriak 23 - azaroak 22<br />
Amodioa: Zinemara gonbi<strong>datu</strong>ko zaitu.<br />
Paga: Diru zorroa galdu nahi ez baduzu, kontuz ibili.<br />
Osasuna: Berriz ere buruko mina al duzu?<br />
Ikasketak: Matematikako eskoletarako gogoz?<br />
SAGITTARIUS<br />
azaroak 23 - abenduak 22<br />
Amodioa: Orain ohartu zara zure laguna zein polita den?<br />
Paga: Dirua, dirua, dirua... ez duzu besterik buruan.<br />
Osasuna: Bekatxoa aterako zaizu, eta oso minbera da.<br />
Ikasketak: Oporretan eskolarako bidea ahaztu duzu?<br />
CAPRICORNUS<br />
abenduak 23 - urtarrilak 20<br />
Amodioa: Beti izango duzu maite zaituen hori ondoan.<br />
Paga: Jarraitu beti bezala, beharrezkoa bakarrik erosten.<br />
Osasuna: Ibili toki arriskutsuetan, eta erori egingo zara.<br />
Ikasketak: Zure lanak txukun-txukun egingo dituzu.<br />
AQUARIUS<br />
urtarrilak 21 - otsailak 19<br />
Amodioa: Gustura zaude bakarrik, inoren beharrik gabe.<br />
Paga: Zaindu amona, eta oparia egingo dizu.<br />
Osasuna: Hanka igeltsatua berriz ere?<br />
Ikasketak: Asmakizun berri batekin hasiko zara lanean.<br />
PISCIS<br />
otsailak 20 - martxoak 20<br />
Amodioa: Lore bat jasoko duzu. Norena ote?<br />
Paga: Zertako aurreratu, gero dena segituan gastatzeko.<br />
Osasuna: Zapata berriek oina urratuko dizute.<br />
Ikasketak: Irakasle <strong>berria</strong>rekin ongi mol<strong>datu</strong>ko zara.
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
SARETiK ZiNTZiLiK<br />
mantangorri<br />
5<br />
Jokalariaren itxuraldaketa<br />
Jokoan hasteko, pertsonaia diseinatu behar da<br />
menuko aukerak baliatuz: azalaren kolorea, begien<br />
itxura, ilea, arropa...<br />
Galdera-erantzunak<br />
Arteari, musikari, hezkuntzari buruzko<br />
galderak erantzuteko lau aukera daude.<br />
Erronkak gaindituz<br />
Askotariko probak daude: asteburuko plan egokia<br />
antolatzea, elurretara joateko motxila atontzea,<br />
apalak muntatzeko gailuak aukeratzea...<br />
Ikasia erakutsiz<br />
Taula gaineko jolasaren itxurakoa<br />
da sareko ‘Ondo esan beharko’<br />
jokoa. Aurkariak gainditzeko<br />
estrategiak pentsatzeaz gain,<br />
galderak erantzun eta erronkak<br />
gaindituz ikasia erakusteko<br />
aukera ere ematen du jolasak.<br />
Z<br />
er moduz?» galdetuz gero,<br />
«ondo esan beharko» erantzuten<br />
dute askok. Jolasean<br />
nork ez du ondo pasatzen?<br />
Ondo esan beharko,<br />
hain zuzen, joko bakarrean,<br />
beste hainbat jolas dituen sareko<br />
jokoa da, eta honako helbidean<br />
dago: http://www.hiru.com/ondoesan-beharko.<br />
Zazpi urtetik gorako edozeinek<br />
jolas dezake, bideo jokoetan aditua<br />
izatea ez baita beharrezkoa.<br />
Ordenagailuarekin inoiz ibili ez direnek<br />
ez dute trabarik aurkituko<br />
pantaila aurrean. Argibideei jarraitzea<br />
nahikoa izango da. Bideo jokoetan<br />
abilak direnek ere ondo pasatuko<br />
dute, baita Euskal Herria hobeto<br />
ezagutu ere.<br />
Jokoan hasteko, norberak bere<br />
pertsonaiaren itxura diseinatu,<br />
eta ordenagailuaren kontra edo lagun<br />
zein senide baten aurka joka<br />
Jokorako taula<br />
Lauburu itxurako taulan jokatzen da.<br />
Bakoitzak, txandako, dadoa behin<br />
bota eta noranzkoa hauta dezake.<br />
daiteke. Ordenagailuak jarriko du<br />
jokoan jendea, eta lauburu itxurako<br />
taulan lau lauki mota aurki daitezke:<br />
abiapuntua, gorria; erronka<br />
edo galdera laukia, berdea; abantaila<br />
ematen du lauki urdinak; eta<br />
erdikoa, izarduna, hara iristen lehena<br />
izango da irabazle.<br />
Pantailan agertuko diren dadoen<br />
gainean klikatu eta lauki berdean<br />
jausiz gero, ordenagailuak aisiari<br />
eta kulturari buruzko galderak<br />
egingo dizkio jokalariari. Galdetu<br />
ez ezik, buru-azkartasuna, iniziatiba<br />
eta antolatzeko gaitasuna proban<br />
jarriko dituen jolasak eta<br />
erronkak proposatzeko aukera ere<br />
badu. Ondo erantzun edo erronkak<br />
gaindituz gero, txandari eutsiko<br />
dio jokalariak, bestela, hurrengoak<br />
jarraituko du.<br />
Lauki urdinean eroriz gero, jokalariak<br />
partida bere onera bideratuko<br />
du, izan ere, bi aldiz jarraian botatzeko,<br />
puntu estrak lortzeko edo<br />
aurkari bat irteera puntura bueltan<br />
bidaltzeko aukera izango baitu.<br />
Jolas egin bai, baina menu pertsonalak<br />
beste aukera batzuk ere<br />
ematen ditu: errekorren taula<br />
ikustea, <strong>datu</strong> pertsonalak kontsultatzea<br />
eta jokatutako erronketan<br />
lortutako emaitzan oinarrituta<br />
norbere gaitasunen egoera eta garapena<br />
ikustea.<br />
Horra hor aukera, nork bere trebeziak<br />
jokoan jartzeko. Bai ikasitakoa<br />
erakutsiz bai erronkak gaindituz.
Berria<br />
6<br />
mantangorri<br />
ANiMALiEN ERREiNUAN<br />
Kastore europarra<br />
Basoetako<br />
arkitektoak<br />
Hortz zorrotzak dituzte<br />
kastoreek, eta aise mozten<br />
dituzte zuhaitzik lodienak ere.<br />
Jateko eta etxeak eraikitzeko<br />
erabiltzen dituzte enborrak.<br />
Fitxa<br />
1<br />
Karraskari igerilaria. Europako<br />
karraskaririk handiena<br />
da kastorea. Hortz luzeak eta zorrotzak<br />
ditu, eta haietaz baliatzen<br />
da enborrak mozteko. Gorputz txikia<br />
eta iletsua du. Ile marroia eta<br />
irazgaitza du, orduak ematen baititu<br />
uretan. Isatsa zapal-zapala du;<br />
30 zentimetro luzekoa.<br />
2<br />
Ahaideak. Europako eta<br />
Asiako herrialdeetan bizi da<br />
kastore europarra. Ameriketan baditu<br />
senideak, ordea: kastore kanadarrak<br />
edo Castor canadensis.<br />
Azken horiek Ipar Ameriketan bizi<br />
dira soilik. Oso antzerakoak dira.<br />
3<br />
Lotia. Egunean hamar bat<br />
ordu egiten du lo. Gauean<br />
gordelekutik irteten da jatera. Lo<br />
ez dagoenean, zuhaitzak mozten<br />
aritzen da. 300 zuhaitz inguru karraska<br />
ditzake kastore familia batek<br />
negu batean. Bizilekuak egiteko<br />
erabiltzen dituzte enborrak.<br />
4<br />
Etxe ikusgarriak. Bizi osoa<br />
igarotzen dute etxea eraikitzen.<br />
Korronte gutxiko lekuak aukeratzen<br />
dituzte bizilekuak egiteko.<br />
Maiz dikeak eraikitzen dituzte<br />
ibaietan, ura gelditu, urmael txikiak<br />
sortu eta euren bizilekuak<br />
eraikitzeko. Ia bi metroko garaiera<br />
izaten dute dikeek. Bizilekuaren<br />
sarrera ur azpian egon ohi da, gainazaletik<br />
60 bat zentimetrora. Ur<br />
ertzean adarrak biltzen dituzte,<br />
eta haiekin babesten dute etxea.<br />
Barrura sartzeko, ur azpian sartu<br />
eta sarbidean gorantz egin behar<br />
dute. Bost bat minutuz egon daitezke<br />
kastoreak ur azpian, arnasarik<br />
hartu gabe. Sarbidea gelaxka<br />
zabal batean amaitzen da. Belarrez<br />
eta adaxkez babestuta egoten da<br />
gela hori, uraren mailaren gainetik.<br />
5<br />
Barazki jalea. Bizilekua egiteko<br />
ez ezik, jateko ere ebakitzen<br />
ditu enborrak. Landareak<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
Egurrezko etxeak.<br />
Gordelekuak egiteko zuhaitzetako<br />
enborrak erabiltzen dituzte. Euren<br />
hortzekin mozten dituzte. BERRIA<br />
eta fruituak ditu gogoko, baina<br />
zuhaitzera igotzeko gai ez denez,<br />
errotik moztu eta lurrera botatzen<br />
ditu. Ur ertzetako landareen sustraiak<br />
ere jaten ditu. Egunero, kilo<br />
bat barazki jaten du. Neguan goserik<br />
ez pasatzeko, jana pilatzen du.<br />
6<br />
Bizileku bera. Familian bizi<br />
dira kastoreak. Familia sortzeko<br />
aukeratu duten lekuan igarotzen<br />
dute bizi osoa. Igerilari bikaina<br />
da, eta errekan gora eta behera<br />
edo ur ertzean paseo txikiak eginez<br />
igarotzen du eguna.<br />
7<br />
Kumeen jaiotza. Arrak bikotea<br />
bilatzen duenean, bizi<br />
osorako izaten da. Uretan estaltzen<br />
du arrak emea. Ehun eguneko<br />
umealdia izaten dute, eta uda<strong>berria</strong>n<br />
jaiotzen dira kumeak; urtean,<br />
hiruzpalau. Potoloak eta iletsuak<br />
dira jaioberritan. Jaio eta ordu gutxira,<br />
igeri egiten ikasten dute. Sei<br />
astera, gordelekutik ur ertzera irteten<br />
dira. Bi urte inguru egoten<br />
dira kumeak gurasoekin.<br />
• Izena: Kastore<br />
europarra.<br />
• Izen zientifikoa:<br />
Castor fiber.<br />
• Tamaina: 90 cm luze da.<br />
• Pisua: Jaiotzean, 500 gramo<br />
inguru pisatzen du. Helduek,<br />
25 bat kilo. Emeak arrak bezain handiak<br />
edo handiagoak izan ohi dira.<br />
• Umealdia: Lau bat kume izaten ditu<br />
urtero emeak, uda<strong>berria</strong>n.<br />
• Bizi-itxaropena: Zortzi urte inguru.<br />
• Jatekoa: Barazkijalea da. Landareak<br />
eta fruituak ditu gogoko. Sahatsen, urkien<br />
eta hurritzen hostoak eta azalak jaten<br />
dituzte, baita uretako landareen sustraiak<br />
ere.<br />
• Bizilekua: Europan eta Asian bizi dira,<br />
ur geldoko edo korronte gutxiko inguruetan.<br />
Dike txikiak eraikitzen dituzte uretan,<br />
eta han altxatzen dute bizilekua.
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
BA AL DAKiZU...?<br />
Egutegia errepikatzen<br />
dela 28 urtean behin?<br />
A<br />
urten 1982. urteko egutegia erabil dezakegu, eta egun guztiak<br />
bat datoz. Izan ere, 28 urtean behin egutegiak errepikatu egiten<br />
dira. Hori nola da posible? Bada, asteko zazpi egunetako batean<br />
has daiteke urtea; hortaz, zazpi egutegi izango genituzke aukeran.<br />
Baina kontuan hartu behar da urte batzuk bisurteak direla,<br />
eta 14 lirateke egutegi ezberdinak. Baina bisurteak lau urtean<br />
behin errepikatzen badira eta egutegi normalak 7 aldiz, 28 dira guztira.<br />
Gainera, bisurtea lau urtean behin denez, ziklo bakoitzean behin baino ez<br />
da erabiliko bisurteko egutegia; gainontzekoak, hiru aldiz, 5, 6 edo 11 urtean<br />
behin. Egutegi eta egunen harira bada beste bitxikeriarik, ohiko<br />
urte bat asteko egun batean hasi eta egun berean amaitzen da. Eragiketak<br />
egin ala ez, egunen nahas-mahasa ulertu ala ez, jakin ezazue aurtengo<br />
egutegia gordez gero hemendik 28 urtera erabili ahal izango duzuela.<br />
mantangorri<br />
Aurten ongi konponduko ginateke 1982ko egutegiarekin. BERRIA<br />
7<br />
Zergatik asmatu zuten<br />
margarina?<br />
Gurina ordezkatzeko sortu zuen kimikari batek. BERRIA<br />
Diotenez, XIX. mendean produktu oso<br />
garestia zen gurina, eta Frantziako Gobernuak<br />
diru sari bat eskaini zuen gurina<br />
ordezkatuko zuen antzeko produktu<br />
merkeago bat asmatzen zuenarentzat.<br />
Izan ere, asmoa zen gizarte maila apaletako<br />
biztanleei eta armadari horrelako<br />
zerbait jateko aukera ematea.<br />
Gobernuaren deiari erantzunez, garai<br />
hartako kimikari batek, Hippolyte Mege-<br />
Mouries izenekoak, oleo margarina izenez<br />
bataiatu zuen sustantzia asmatu<br />
zuen. Horretarako, landare koipea hartu,<br />
presio eginez likidoa atera, eta gogortzen<br />
utzi zuen, eta hala sortu zuen gurinaren<br />
ordezko izan zitekeena.<br />
II. Mundu Gerran egin zuen asmakizuna,<br />
eta, orduan, Alemanian batez ere,<br />
oso garrantzitsua izan zen margarinaren<br />
ekoizpena.<br />
Klase apalekoentzako elikagai gisa<br />
sortu zenak garrantzia hartu zuen, eta<br />
mundu osoko negozio bihurtu zen aurrerago.<br />
Gaur egun, margarina mota ugari<br />
aurkitu daitezke janari denda txikietan<br />
zein merkataritza gune handietan.<br />
MUNDUKO ERREKORRAK<br />
Munduko igerilekurik handiena San Alfonso del Mar-eko (Txile) hotel<br />
batean dago. Puntatik puntara kilometro bateko luzera du, eta 8 hektareako<br />
eremua hartzen du, hau da, neurri ertaineko 6.000 igerilekuren adinakoa da. Haren<br />
barruan traineruan edo belaontzian ibiltzeko aukera dago; hain da handia!<br />
Hartz itxurako gozoki handiena. Hartzatxo irudiko gomazko gozokiak<br />
ohikoak dira, baina hain handiak gutxik ikusi ditu. Izan ere, hau hartza da, hartzatxoa<br />
baino gehiago. Ohikoa baino 1.400 aldiz handiagoa da, 25 zentimetro garai<br />
da, eta 2 kiloko pisua du. Jateko astuna izan daiteke oso, 12.600 kaloria baititu.
8<br />
ilustrazio koloretsuz eta ederrez. 6<br />
eta 10 urte bitarteko haurrentzako<br />
da materiala.<br />
Mendien misterioak, baina, ez<br />
da istorio soil bat, liburuarekin batera<br />
ikus-entzunezko lan bat prestatu<br />
baitute. Hamabi minutuko bideo<br />
baten bidez, lurpeko uniber-<br />
mantangorri<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
FELIX UGARTE ELKARTEA<br />
Lurpeko misterioa<br />
Lur azpian ezkutatzen diren altxorrak<br />
haurrei erakusteko materiala<br />
argitaratu du Felix Ugarte<br />
espeleologia elkarteak: ‘Mendien<br />
misterioak’. Ipuin bat eta ikusentzunezko<br />
lan labur bat prestatu<br />
dute, kobazuloen sorrerari, historiari<br />
eta garrantziari buruz hitz egiteko<br />
P<br />
laneta magikoa da Lurra.<br />
Magikoa eta ikusgarria. Eta<br />
ez kanpotik soilik, baita barrutik<br />
ere. Lurrazalean ez<br />
ezik, lurpean ere edertasun<br />
ugari ezkutatzen baitira.<br />
Tamalez, ezkutuko mundu bat<br />
da lurpekoa; espeleologoek salbu,<br />
inork gutxik ezagutzen baitu.<br />
Gezurra dirudi, baina unibertso<br />
bat ezkutatzen da gure oinen azdiak<br />
eta Eusko Jaurlaritzak diruz<br />
lagundu dute proiektua.<br />
Istorio labur eta sinple baten bidez,<br />
kobazuloen sorrera, garapena,<br />
erabilera eta garrantzia kontatzen<br />
dute liburuan. Txomin Ugaldek<br />
sortu du istorioa, eta Aitziber<br />
Alonsok apaindu du kontaketa,<br />
MARRAZKIAK: AITZIBER ALONSO<br />
pian. Mundu bat. Lurpeko mundu<br />
misteriotsu eta eder hori ezagutaraztea<br />
da Felix Ugarte espeleologo<br />
elkartearen nahia. Urteak daramatza<br />
elkarteak Lurra barrutik aztertzen<br />
eta aztertutako jendeari erakusten.<br />
Lur planetaren barrunbeak<br />
ezkutatzen duena gaztetxoei erakusteko,<br />
Mendien misterioak izeneko<br />
liburua argitaratu du elkarteak.<br />
Kutxak, Gipuzkoako Foru Aldun-
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
mantangorri 9<br />
1. Hodeietatik lurrera<br />
Hodeietatik lurreko bidean,<br />
atmosferan dagoen<br />
karbono dioxidoarekin<br />
elkartzen da euri ura.<br />
2. Pitzaduretan barna<br />
Mendiak dituen pitzadura<br />
eta zuloetatik sartzen da<br />
euri ura mendiaren<br />
bihotzera.<br />
3. Harria jaten<br />
Euri urak duen azidoari<br />
esker, harria jaten eta<br />
zulatzen hasten da.<br />
4. Kobazuloen sorrera<br />
Higatze prozesu luze baten<br />
ondorioz, pasabideak eta<br />
gela handiak sortzen dira<br />
mendiaren barruan.<br />
k agerian<br />
tsoaren irudiak eta misterioak<br />
jaso dituzte. Giorgio Studer arduratu<br />
da bideoa zuzentzeaz eta koordinatzeaz.<br />
Espeleologiaren eta lurpeko<br />
munduaren berri ematea da materialaren<br />
asmoa. «Haurrek txikitatik<br />
espeleologiaren berri izatea da<br />
helburua. Lur azpian mundu bat<br />
ezkutatzen dela jakinaraztea da<br />
asmoa», zehaztu du Txomin Ugaldek,<br />
elkarteko kideak eta ipuinaren<br />
egileak.<br />
«Lurra betirako bizilekua da, bizileku<br />
bakarra, eta, beraz, oso ongi<br />
zaindu beharreko altxorra dela jakinarazi<br />
nahi dugu», dio Ugaldek.<br />
Lurrak duen balioaz eta hedaduraz<br />
ohartarazteko, bistan ez dagoen<br />
munduari buruz mintzo dira elkarteko<br />
kideak liburuan eta bideoan.<br />
Lur planeta ez baitu lur gainean<br />
dagoen zatiak bakarrik osatzen,<br />
baita ezkutuan dagoen eremuak<br />
ere.<br />
Kobazuloen sorrera<br />
Kobazuloak nola sortzen diren<br />
azalduz hasten dute kontaketa.<br />
Euri uraren lanaren emaitza dira<br />
kobazuloak, eta kareharrizko inguruetan<br />
sortzen dira bakarrik. Hodeietatik<br />
lurreranzko bidean, atmosferan<br />
dagoen karbono dioxidoarekin<br />
nahasten da euri ura.<br />
Azido horrek kareharria zulatzen<br />
laguntzen dio euri urari. Harriaren<br />
zartadura eta zuloetan barneratu,<br />
eta, denboraren poderioz, harria<br />
jaten joaten da euri ura. Halaxe<br />
sortzen dira lur azpiko pasabide<br />
estuak eta gela ikusgarriak.<br />
Higatze prozesu luze baten ondorio<br />
dira, beraz, kobak. Uraren<br />
eginahalaren eta lanaren fruitu.<br />
Fitxa<br />
• Izenburua: ‘Mendien misterioak’.<br />
• Formatua: Ipuina eta DVDa.<br />
• Testua: Txomin Ugalde.<br />
• Marrazkiak: Aitziber Alonso.<br />
• Orrialde kopurua:<br />
36 orrialde, koloretan.<br />
• Bideoaren gidaritza:<br />
Giorgio Studer.<br />
• Bideoaren iraupena:<br />
12 minutu.<br />
• Musika: Tomas San Migel.<br />
• Salneurria. 12 euro.<br />
• Argitaratzailea:<br />
Felix Ugalde elkartea.<br />
Ingurune ederrak eta ikusgarriak<br />
dira kobak. Ustez, leku mortuak<br />
dira, baina ez da hala, intsektu<br />
eta animalia bizidun askoren<br />
babesleku eta bizileku baitira. Eta,<br />
gaur egun, soilik animaliak bizi badira<br />
ere, historiaurrean eta urte luzez,<br />
gizakiaren bizileku izan ziren.<br />
Euskal mitologiako pertsonaia<br />
askoren babesleku ere badirela<br />
gogoratzen du espeleologo taldeak.<br />
Geologikoki ez ezik, kultura, historia<br />
eta mitologia aldetik ere garrantzi<br />
berezia dute, beraz, kobazuloek.<br />
Elkarteko kideek diote lurpeko<br />
mundua oso zabala eta garrantzitsua<br />
izanagatik oso gutxi hitz egiten<br />
dela ari buruz. «Lurreko fauna,<br />
flora eta munduari buruz informazio<br />
ugari dugu; ez, ordea, barruko<br />
unibertsoari buruz. Merkatuan ez<br />
dago lur azpiko munduari buruzko<br />
azalpenak ematen dituen libururik,<br />
ezta bideorik ere; eta are gutxiago<br />
euskaraz», kexu dira elkarteko lagunak.<br />
Arrazoi horrexegatik erabaki<br />
zuten material hori prestatzea.<br />
Agerian den mundua bezain garrantzitsua<br />
baita ezkutatzen dena.
10<br />
mantangorri<br />
BIDEO JOKOA<br />
Izenburua: ‘Garuna trebatzeko jokoak’. Edukia:<br />
Bederatzi joko mota: Euskalsodoku, Hitz jokoa,<br />
Hurrenkerazko zenbakidun fitxak, Letra zopa, Zein da<br />
herria?, Ezagutu, Birziklatze jokoa eta Blokea. Adina:<br />
6 urtetik aurrera. Argitaratzailea: Ametsa Soft.<br />
Yolanda Charte<br />
AMETSA SOFT ENPRESAKO KOORDINATZAILE DIDAKTIKOA<br />
«Jokoa egokia da edonorentzat,<br />
garuna lanean jartzen duelako»<br />
S<br />
udokua, hizki zopa... Jolas<br />
dibertigarriak dira. Baina,<br />
ez dira joko soilak; garuna<br />
martxan jartzen duten<br />
denbora-pasak dira. Ongi<br />
pasatzen dugun bitartean,<br />
garuna trebatzeko askotariko jokoak<br />
bildu ditu bideo joko bakarrean<br />
Ametsa Softek.<br />
Zein da jokoaren asmoa?<br />
Trebetasun kognitiboak bizituko<br />
dituen jokoa da. Garunak jardueran<br />
aritu behar duela pentsatzen<br />
dugu, eta, horregatik, gazte zein<br />
heldu orori garuna trebatzen lagunduko<br />
dien tresna bat eskaintzeko<br />
asmoz jaio zen jokoa. Garuna<br />
trebatzea edo indartzea eta euskara<br />
garatzea da asmoa. Mundu<br />
osoan arrakasta itzela dute mota<br />
hauetako jokoek, eta zergatik ez<br />
argitaratu euskaraz? Halaxe sortu<br />
zen ideia. Hemen daude jokoak, dibertigarriak<br />
dira, eta gure hizkuntza<br />
eta hiztegia landu daitezke.<br />
Zein motatako jolasak<br />
aurkezten dituzue?<br />
Denetara, bederatzi joko mota<br />
daude. Trebetasuna lantzen da<br />
guztiekin. Euskal sudokua da bideo<br />
jokoan agertzen den jolasetako<br />
bat. Herritarren artean arrakasta<br />
handia duen joko matematikoa da<br />
sudokua. Logika eta zenbakiak ditu<br />
osagai jolasak, eta ongi pasatzeko<br />
aukera ematen dio jokalariari. Zenbaki<br />
hurrenkera ere joko matematikoa<br />
da. Oroimen bisual matematikoa<br />
lantzeko balio du Fitxak jokoak.<br />
Birziklatze jokoak nola birziklatzen<br />
den erakusteko balio du. Ezagutu<br />
atalak, berriz, euskara eta<br />
euskal kulturari buruzko galderak<br />
ditu. Zein da herria? jokoak, aldiz,<br />
Euskal Herriko herriak ezagutzeko<br />
parada ematen du. Hitz-jokoa jarduerak<br />
hiztegia ikasteko balio du,<br />
eta Letra zoparekin jariotasuna eta<br />
oroimena landuko ditu jokalariak.<br />
Buru bizkortasuna eta espazio<br />
orientazioa indartzeko, Blokea jolasa<br />
dago.<br />
AZOKA<br />
Jokalariak berak aukeratu<br />
dezake zertan aritu?<br />
Jokalariak nahi duen jokoa aukeratu<br />
dezake, nahi duenean irten<br />
daiteke jokotik eta nahi duenean<br />
alda daiteke atalez. Puntuak gordetzeko<br />
gune bat ere badu. Hala,<br />
zenbat eta puntu gehiago lortu,<br />
sailkapenean aurreratuago egongo<br />
da.<br />
Egindako lana jaso daiteke,<br />
beraz?<br />
Hurrengo partidan hasiera-hasieratik<br />
hasiko da jokalaria jokatzen,<br />
baina bada aurreko partidako<br />
emaitzak gordetzeko gune bat.<br />
Hala, norberak bere errekorra<br />
gainditu duen jakin daiteke.<br />
Norentzat da jokoa?<br />
Egokia da adin tarte zabal batekoentzat;<br />
6 urtetik 100 urte bitartekoentzat<br />
aproposa. Edonorentzat<br />
da egokia, garuna lanean jartzen<br />
duelako jokoak.<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
LIBURUA<br />
‘Leo eta<br />
elurretako<br />
ibilaldi<br />
zoragarria’<br />
Hauxe da Erregaliz taldearen<br />
bosgarren abentura. Sukarra<br />
dela eta, ikasleentzat antolatutako<br />
elurretako ibilaldira<br />
joan ezinik geratu da Leo. Taldeko<br />
neskak alboan izan ditu,<br />
ordea. Taldekideak, baina,<br />
kezkatuak daude, Dotte arrano<br />
samar baitabil, Nikolasekin<br />
ezkutuan dabilenetik. Aitor<br />
Aranak euskaratu du Erregaliz<br />
taldearen abentura.<br />
Patricia Schroder<br />
Tina Schulte<br />
Argitaratzailea: Ibaizabal<br />
LIBURUA<br />
‘Kamile<br />
itsasoan’<br />
Kamile ere oporretan izan da.<br />
Egun batzuk igaro ditu itsasertzean<br />
aitatxo eta amatxorekin.<br />
Gustura ibili da hondartzan.<br />
Egun batean, baina, haren<br />
flotagailuak zulo handi<br />
bat duela ohartu da aita, eta<br />
Kamilek flotagailurik gabe<br />
sartu behar izan du uretara.<br />
Urari dion beldurra gainditu,<br />
eta igerian egiten ikasteko<br />
aprobetxatu dute eguna. Primeran<br />
igaro dute eguna.<br />
Aline de Petigny<br />
Nancy Delvaux<br />
Argitaratzailea: Ttarttalo
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
JOLASA<br />
mantangorri<br />
11<br />
Itsulapiko erraldoia<br />
Ez da erraza izaten udan dirua aurreztea, baina hondartzan edo<br />
erreka bazterrean txanponekin ongi pasatzeko jolasa da hau. Ea<br />
zenbat aldiz sartzen duzuen txanpona zuloan.<br />
1<br />
Hondarretan edo lurrean zulo<br />
bat egin; ez du zertan oso sakona<br />
izan, eta zabaleran 20<br />
zentimetro inguru izatea nahikoa<br />
da, hori izango baita itsulapikoa.<br />
Gero, zulotik hiru metrora markatu<br />
jaurtiketagunea.<br />
2<br />
Txanpona<br />
bota eta zuloan sartzea<br />
da jolasaren gakoa.<br />
3<br />
Lehen<br />
4<br />
Bigarrenean,<br />
5<br />
Hirugarrenean,<br />
aldian, hondarretan edo<br />
lurrean biraka bota behar da.<br />
zuzenean, esku<br />
batekin.<br />
beste eskuarekin.<br />
ESKULANA • Ikasgela<br />
Ikasturte <strong>berria</strong><br />
aurki hasiko da;<br />
baina zuen ikasgela<br />
etxetik irudikatu<br />
nahi baduzue, hona<br />
hemen eman<br />
beharreko<br />
pausoak.<br />
Beharrezko<br />
materiala<br />
• Kartoi mehea: berde<br />
argia, berde iluna,<br />
morea, horixka, arrosa<br />
eta zuria.<br />
• Lauki formako<br />
itsasgarri berdeak.<br />
• Arkatz zuria.<br />
• Punta fineko<br />
errotulagailu beltza.<br />
• Barra erako<br />
itsasgarria.<br />
• Guraizeak.<br />
• Erregela.<br />
1<br />
Tolestu erditik<br />
kartoi berde<br />
argia, eta egin bi<br />
irtengune kolore<br />
bereko beste zati<br />
batean, goitik<br />
behera bat eta<br />
ezker-eskuin<br />
bestea. Tolestu eta<br />
itsatsi, gelaren<br />
egitura muntatzeko.<br />
3<br />
Arbela egiteko,<br />
kartoi<br />
horixkarekin<br />
egindako<br />
laukiluzeari itsasi<br />
laukiluze berde ilun<br />
txikiago bat, eta<br />
egin marrazkiren<br />
bat arkatz<br />
zuriarekin.<br />
2 Ebaki<br />
erditik<br />
kartoi<br />
morea, eta<br />
jarri gainean<br />
itsasgarri<br />
berdeak,<br />
losak izango balira bezala, hori<br />
izango baita ikasgelako lurra.<br />
4<br />
Moztu kartoi<br />
arrosaren zati<br />
zabal bat, eta<br />
egin gauza bera kartoi<br />
horixkarekin.<br />
Tolestu kartoi arrosaren<br />
bi bazterrak,<br />
eta mahaia izango<br />
da; kartoi horiarekin<br />
aulkia egingo dugu,<br />
hiru aldiz tolestuta.<br />
5 Hartu<br />
kartoi<br />
zuria,<br />
eta moztu<br />
bi zati txiki,<br />
orriak irudikatzeko.<br />
Mahai gainean jarriko ditugu, letrak<br />
eta zirriborroak marraztuta.
12<br />
mantangorri<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
denbora-pasak<br />
1. Sagu jakintsua<br />
Pertsona ezagun batzuen<br />
izenak eman dizkigu<br />
saguak.<br />
Ezagunak<br />
dira, bai,<br />
baina ba al<br />
dakizu zein<br />
lanbide<br />
duten?<br />
2. Kopiatu laukiz lauki<br />
Jabeak esandako guztia errepikatu ohi du loroak. Loroaren irudia<br />
errepikatu edo kopiatu beharko duzu laukiz lauki.
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
mantangorri 13<br />
kasap-arobned<br />
3. Puzzlea<br />
Jolasean ari da Miren, eta puzzlea<br />
osatzeko pieza bakarra falta zaio.<br />
Lagunduko al diozu<br />
zuloa betetzeko falta<br />
zaion pieza egokia<br />
aurkitzen?<br />
a)<br />
b) c)<br />
d) e) f)<br />
4. Bikote bila<br />
«Txapela buruan eta ibili munduan»<br />
dio esaerak, baina bada txapela galdu<br />
duenik. Hauen artean hiru<br />
txapel bikote aurkitu<br />
behar dituzu.<br />
Erantzunak<br />
1. Karlos Argiñano-sukaldaria, Unai Elorriaga-idazlea, Ilaski Serranoaurkezlea,<br />
Kepa Junkera-trikitilaria. 3. a.
14<br />
mantangorri<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong>
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
mantangorri<br />
15
16<br />
mantangorri<br />
SANTURTZiKO MAMUAK (VIII)<br />
...aurreko astetik dator<br />
larunbata, 2010eko irailaren 4a <strong>berria</strong><br />
Testua: Aitor Arana Marrazkiak: Iñaki Martiarena, ‘Mattin’<br />
Irtenbide bakarra<br />
K<br />
apitulu hau idaztea niri<br />
tokatzen zait. Omar naiz,<br />
eta nik orain arte ia inoiz<br />
ez dut idatzi euskaraz.<br />
Baina orain asko saiatuko<br />
naiz, guri mamuekin gertatu<br />
zitzaiguna BERRIA egunkariko<br />
MANTANGORRI-n aterako dela esan digutelako.<br />
Eta hori asko gustatzen<br />
zait. Gainera, Andoni maisuak idazten<br />
lagunduko dit.<br />
A! Futbola asko gustatzen zaidala<br />
esan nahi dut. Eta gure ikastetxera<br />
etorritako Aitor idazlea den<br />
bezala, ni futbolista izango naiz,<br />
handia naizenean.<br />
Jo, dena oso azkar gertatu zen.<br />
Guztiok Sarari begiratu genion,<br />
eta puskatuta zeuden leihoetara<br />
ere bai, bi mamu leihotik sartu zirela<br />
esan zuenean. Baina egia zen:<br />
hegan etorritako bi neska-mutiko<br />
mamu haiek hantxe zeuden, hirugarren<br />
solairuko gela hartan, gu<br />
korridorean beldurtuta geunden<br />
aldi berean.<br />
Irribarre egiten ziguten, gu guztiak<br />
atean pilatzen ginen bitartean.<br />
Ni hurbil nengoen, eta horregatik<br />
ondo ikusi nituen. Gomazkoak<br />
zirela zirudien, eta hezurrak ikusten<br />
zitzaizkien, Supermanek pelikuletan<br />
ikusten dituen bezala!<br />
Halako batean, norbaitek Sarari<br />
galdetu zion:<br />
—Nola dakizu laguntzera datozela?<br />
Neska mamuak erantzun zuen.<br />
—Kaixo. Adela naiz —esku bat altxatu<br />
zuen, agurtzeko moduan—,<br />
eta egia da: laguntzera gatoz.<br />
—Eta ni Kleto naiz —esan zigun<br />
orduan mutiko mamuak.<br />
Kleto! Hori zen izena, hori! Berehala<br />
bururatu zitzaidan harentzako<br />
ezizena: Kleto bizikleto!<br />
Gure artetik pasatuz, Karmen,<br />
Andoni eta Aitor ikasgelan sartu ziren,<br />
mamuen ondora.<br />
Haiekin hizketan hasi zirela zirudien,<br />
baina orduan goiko solairuan<br />
zarata ikaragarriak entzun ziren<br />
berriz, eta harri eta horma<br />
puska gehiago erori ziren eskailera-zulotik<br />
uretara eta, kanpo aldetik,<br />
urak estalitako jolastokira.<br />
—Benetan etorri zarete laguntzera?<br />
—galdetu zien Aitorrek bi<br />
mamu irribarretsuei. Ez zeuden<br />
gu bezain larri; inondik inora ez.<br />
(Esaera hori orain dela gutxi ikasi<br />
dut).<br />
Biek ere baiezko keinua egin zuten<br />
buruaz.<br />
—Ba bene-benetan behar dugu<br />
laguntza, irtenbiderik ez daukagu<br />
eta —esan zien Karmenek—. Uretatik<br />
igerian ateratzea pentsatu<br />
dugu, baina ezin dugu, harriak<br />
etengabe erortzen direlako, eta<br />
ikastetxea une batetik bestera lurrera<br />
eroriko dela dirudi. Lehenbailehen<br />
alde egin behar dugu!<br />
Bai, egia zen. Karmenek, Andonik<br />
eta Aitorrek uste zuten gure<br />
ikastetxeko jolastokira udaltzainak<br />
edo ertzainak edo suhiltzaileak<br />
etorriko zirela gu salbatzera,<br />
baina han ez zegoen inor.<br />
Adelak besoak altxatu zituen.<br />
—Lasai! —esan zigun—. Badago irtenbide<br />
bat, baina oso azkar ibili<br />
behar dugu!<br />
Ikastetxeak dar-dar egin zuen<br />
berriz.<br />
—Jar zaitezte denak arbelaren<br />
aurrean, mesedez!<br />
Ikasleak eta helduak, denak<br />
hantxe jarri ginen, elkarren ondoan.<br />
Orduan Adelak zerbait esan<br />
zion Kletori belarrira. Jarraian<br />
biak, gelan bertan, hegan hasi ziren<br />
gure buru gainean. Denok gora<br />
begira geunden, baina, hain abiadura<br />
handia hartu zutenez, azkenerako<br />
ez genituen ikusten. Gure<br />
gainean sortzen zuten haizea bakarrik<br />
sentitzen genuen.<br />
...hurrengo astean jarraituko du
Change language