22.01.2014 Views

Tavi IX. koWebi da transformatorebi Fferomagnituri gulariT ... - ieeetsu

Tavi IX. koWebi da transformatorebi Fferomagnituri gulariT ... - ieeetsu

Tavi IX. koWebi da transformatorebi Fferomagnituri gulariT ... - ieeetsu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Tavi</strong> <strong>IX</strong>. <strong>koWebi</strong> <strong>da</strong> <strong>transformatorebi</strong><br />

<strong>Fferomagnituri</strong> <strong>gulariT</strong><br />

9.1. ZiriTadi debulebebi, Tanafardobebi <strong>da</strong> <strong>Tavi</strong>seburebani<br />

1. transformatori ewodeba eleqtroteqnikur <strong>da</strong>nadgars,<br />

romelic uzrunvelyofs Zabvis amaRlebas, <strong>da</strong><strong>da</strong>blebas<br />

<strong>da</strong> rig SemTxvevaSi sixSiris Secvlas. mas gaaCnia ori<br />

an ramdenime gragnili, romlebic moTavsebulia erT<br />

feromagnitur magnitogamtarze. mis gragnilebs Soris<br />

arsebobs mxolod induqciuri kavSiri.<br />

2. wrfivi ewodeba transformators, Tu magnitogamtari<br />

<strong>da</strong>mzadebulia araferomagnituri masalisagan. am Sem-<br />

TxvevaSi transformatori warmoadgens wredis wrfiv<br />

elements.<br />

feromagnituri gularis Semcvel transformatorSi<br />

(nax. m.9.1.) ganasxvaveben <strong>gulariT</strong> SemrTvel ZiriTad<br />

magnitur nakads Φ 0 , romelic<br />

SeWidebulia tran<br />

sformatoris rogorc<br />

pirvelad W 1 , aseve meorad<br />

W 2 gragnilebTan<br />

<strong>da</strong> sahaero gziT SemrTveli<br />

pirveladi<br />

nax. m.9.1 <strong>da</strong> meoradi Φ<br />

2s<br />

gragnilebis<br />

gambnev magnitur nakadebs, Sesabamisad.<br />

W1<br />

3. transformaciis koeficients uwodeben fardobas;<br />

W2<br />

4. koWebs feromagnitur <strong>gulariT</strong> ewodeba droseli.<br />

droselebSi ganasxvaveben magnitur nakadebs: Φ 0 - Ziri-<br />

Tadi magnituri nakadi, romelic ikvreba foladis<br />

gularSi; Φ s _gabnevis magnituri nakadi, romelic<br />

ikvreba haerSi;<br />

5. feromagnituri gularis Semcvel wredebSi (“foladis”<br />

Semcvel wredebSi) magnituri nakadi mTlianad an nawilobriv<br />

Tavsdeba erT an ramdenime gularSi;<br />

6. magnitur nakads Ф <strong>da</strong> i dens Soris ar aris pir<strong>da</strong>pir<br />

proporciuli <strong>da</strong>mokidebuloba;<br />

7. araxazovani <strong>da</strong>mokidebuleba iwvevs denis <strong>da</strong> emZ-is mrudis<br />

formis <strong>da</strong>maxinjebas;<br />

Φ<br />

1s<br />

85


8. induqtiuroba ar aris mudmivi sidide <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulia<br />

denis Zalaze ;<br />

9. feromagnitur gularis Semcvel wredebSi Zabvis gantodi<br />

d<br />

leba u ir L un<strong>da</strong> Seicvalos u ir gantolebiT<br />

dt<br />

dt<br />

10. feromagnituri <strong>gulariT</strong> cvladi denis magnituri nakadis<br />

Sekvra <strong>da</strong>kavSirebulia energiis <strong>da</strong>xarjvasTan, romelic<br />

gar<strong>da</strong>iqmneba siTboSi.<br />

11. <strong>da</strong>nakargebi feromagnitur gularSi<br />

manitur histerezisze simZlavris <strong>da</strong>nakargebi ganisaz_<br />

Rvreba empiriuli formuliT<br />

P f 2 f<br />

Bm<br />

Bm<br />

. (9.1)<br />

G 100 100<br />

Tu induqcia icvleba 1-<strong>da</strong>n 1,6 tl-as (10000-<strong>da</strong>n gausi<strong>da</strong>n<br />

(gs) 16000-mde) sazRvrebSi, maSin wina formulis nacvlad<br />

SesaZlebelia gamoviyenoT<br />

P<br />

2 f<br />

h Bm<br />

, (9.2)<br />

G 100<br />

xolo <strong>da</strong>nakargebi grigalur denebze gamoiTvleba<br />

sa<strong>da</strong>c<br />

2<br />

P<br />

2 f<br />

100 <br />

g Bm<br />

, (9.3)<br />

G <br />

P / G _ gularis 1 kg wonasTan, Sefardebuli kuTri<br />

<strong>da</strong>nakargebia, vt;<br />

_ cikluri sixSire, hc;<br />

B _ magnituri induqciis amplitu<strong>da</strong>, tl;<br />

m<br />

, ,<br />

h , g _ koeficientebi, romelTa mniSvnelobebi <strong>da</strong>mokidebulia<br />

masalis markaze, gularis formaze<br />

<strong>da</strong> zomebze.<br />

9.2. sakontrolo kiTxvebi<br />

1. ras ewodeba: transformatori; wrfivi transformatori<br />

<strong>da</strong> droseli?<br />

2. ra saxis eleqtromamoZravebeli Zalebis zemoqmedebiT<br />

SesaZlebelia transformatoris ageba?<br />

3. sinusoi<strong>da</strong>luri reJimis dros rogor Caiwereba Zabvis<br />

formula induqciurad Sembul koWaSi?<br />

86


di1 di2<br />

pasuxi: Zabva uL1 L1 M ;<br />

dt<br />

dt<br />

kompleqsur formaSi<br />

UL1 jL1 I1 jMI<br />

2 , amasTan Tu urTierTinduqciuroba<br />

M 0 , maSin <strong>koWebi</strong> Tanxvedrad aris SerTuli; Tu<br />

M 0 - sapirispiroT.<br />

4. ra aris urTierTinduqciuroba?<br />

9..3. <strong>Fferomagnituri</strong> <strong>gulariT</strong> Semcveli <strong>koWebi</strong>s <strong>da</strong><br />

<strong>transformatorebi</strong>s gamoTvlis zogadi meTodika<br />

9.4. tipiuri amocanebis amoxsnis magaliTebi<br />

magaliTi 9.4.1<br />

cnobilia, rom f 1 50 hc simZlavris <strong>da</strong>nakargi liTon-<br />

Si P 1l 1, 5 vt/kg , xolo f 2 100 hc simZlavris <strong>da</strong>nakargi<br />

Seadgens<br />

P<br />

2l 4<br />

vt/kg . <strong>da</strong>yaviT <strong>da</strong>nakargebi gamowveuli<br />

magnituri histerezisiT <strong>da</strong> grigaluri veliT Tu magnituri<br />

induqcia ucvlelia<br />

amoxsna<br />

magnituri histerezisiT gamowveli <strong>da</strong>nakargebi, roca<br />

B m const sixSiris pir<strong>da</strong>pir proporciulia formulebi<br />

(9.1) <strong>da</strong> (9.2), xolo grigaluri veliT gamowveli <strong>da</strong>nakargebi<br />

sixSiris kvadratis proporciulia (9.3), amitom<br />

2<br />

1l 1 1<br />

5<br />

P a<br />

f b<br />

f 50a<br />

2500b<br />

1, vt/kg ;<br />

2<br />

2l 2 2<br />

4<br />

P a<br />

f b<br />

f 100a<br />

10000b<br />

vt/kg ,<br />

sa<strong>da</strong>c a <strong>da</strong> b - mudmivi koeficientebia, romlebic <strong>da</strong>moki<br />

debulia lionis sortze <strong>da</strong> magnituri induqciis<br />

sidideze.<br />

am ori gantolebebis amoxsnisas, vipoviT a <strong>da</strong> b mniSvnelobebs:<br />

a 0,02 j/kg ; b 0, 02 jwm/kg<br />

.<br />

saZiebeli sidideebi:<br />

roca f 1 50 hc<br />

87


oca<br />

P 1h a<br />

f1<br />

0,0250<br />

1 vt/kg ;<br />

2<br />

4<br />

P 1g b<br />

f1<br />

210<br />

2500<br />

0, 5 vt/kg ;<br />

f 1 100 hc<br />

P a<br />

f 0,02100<br />

vt/kg ;<br />

2h 2 2<br />

2<br />

4<br />

P 2g b<br />

f2<br />

210<br />

10000<br />

2 vt/kg ;<br />

magaliTi m. 9.4.2<br />

liTonis RerZis Semcveli koWa (eleqtromagniti) Ser-<br />

Tulia Zabvis wyarosTan U 1 100 v . am SemTxvevaSi koWaSi<br />

gadis I 1 5 a deni, romelic Zabvis fazas CamorCeba 1<br />

kuTxiT, amasTan cos 1 0, 7 . igive koWa foladis RerZis<br />

gareSe mierTebulia imave Zabvis wyarosTan <strong>da</strong> moixmars<br />

I 2 10 a dens. am SemTxvevaSi deni Zabvis fazas CamorCeba<br />

2 kuTxiT, amasTan cos 2 0, 9 .<br />

1. gansazRvreT <strong>da</strong>nakargebi liTonSi <strong>da</strong> spilenZSi.<br />

2. aageT veqtoruli diagrama roca koWa Seicavs<br />

liTonis RerZs.<br />

3. agebuli diagramis <strong>da</strong>xmarebiT gansazRvreT liTois<br />

RerZis Semcveli koWas Canacvlebis sqemis r 0 <strong>da</strong><br />

x 0 parametrebi, <strong>da</strong> koWaSi aRZruli emZ.<br />

amoxsna<br />

roca koWa ar Seicavs liTois RerZs simZlavris <strong>da</strong>nakargebs<br />

ganapirobebs mxolod mavTulis spilenZi, anu<br />

2<br />

2 r<br />

U1<br />

I2<br />

cos<br />

2<br />

I .<br />

aqe<strong>da</strong>n koWas mavTulis aqtiuri winaRobaa<br />

U<br />

r <br />

1<br />

cos<br />

2<br />

I<br />

2<br />

9 om .<br />

roca koWa Seicavs liTonis RerZs, maSin koWaSi<br />

moixmareba simZlavres<br />

P 1 U<br />

1 I 1 cos 1 10050,7<br />

350 vt .<br />

am simZlavris nawili<br />

2<br />

koWa I1 r<br />

225<br />

P<br />

vtixarjeba spilen-<br />

ZSi <strong>da</strong>nakargebze, xolo meore nawili - liTois RerZSi:<br />

88


P l P1 PkoWa<br />

350 225 125<br />

vt .<br />

Tu liTonis Semcveli koWaSo veli ar gaibneva, maSin<br />

Canacvlebis ekvivalenturi mimdevrobiTi sqema moyvanilia<br />

nax. m.9.2 –ze.<br />

nax. m.9.2<br />

nax. m.9.3<br />

nax. m.9.3 –ze moyvanilia liTonis Semcveli<br />

koWas veqtoruli diagrama, sa<strong>da</strong>c 0 aris<br />

ZiriTadi magnituri nakadi romelic gadis<br />

<strong>da</strong> ikvreba magnituri <strong>gulariT</strong>.<br />

veqtoruli diagrami<strong>da</strong>n gamomdinareobs<br />

rom modebuli Zabvis aqtiuri mdgeneli<br />

gamoiTvleba gamosaxulebiT<br />

U1 cos 1 I1<br />

(<br />

r r0<br />

),<br />

aqe<strong>da</strong>n<br />

U cos<br />

1<br />

1000,7<br />

r <br />

I<br />

5<br />

1<br />

0 <br />

<br />

1<br />

r<br />

diagrami<strong>da</strong>n Cans, rom<br />

U<br />

1 sin<br />

1 I 1 x 0<br />

U1<br />

sin1<br />

1000,715<br />

<strong>da</strong> maSin x <br />

I1<br />

5<br />

koWaSi aRZruli emZ sidide:<br />

2<br />

2<br />

0 <br />

E k I1 Z0<br />

I1<br />

r0<br />

x0<br />

5<br />

5 14,3<br />

75, 7 v .<br />

2<br />

2<br />

5om<br />

.<br />

14,3 om<br />

9.5. <strong>da</strong>skvna<br />

89

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!