20.06.2014 Views

saavtoro da momijnave uflebebi

saavtoro da momijnave uflebebi

saavtoro da momijnave uflebebi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

inteleqtualuri sakuTrebis<br />

erovnuli centri<br />

<strong>saavtoro</strong><br />

<strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong><br />

1


a aris <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong><br />

<strong>da</strong> raze vrceldeba<br />

isini?<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong> aris im<br />

uflebaTa erToblioba, romelic<br />

warmoeSveba avtors mis mier<br />

Seqmnil nawarmoebze.<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong> vrceldeba<br />

mecnierebis, literaturisa <strong>da</strong><br />

xelovnebis nawarmoebze, romelic<br />

warmoadgens<br />

inteleqtualur-Semo<br />

q medebiTi saqmianobis Sedegs,<br />

ganurCevlad maTi xarisxis,<br />

Janris, moculobis, gamoxatvis<br />

formisa <strong>da</strong> saSualebisa.<br />

<strong>saavtoro</strong> uflebis obieqtebia:<br />

• literaturuli nawarmoebebi: wignebi, broSurebi,<br />

statiebi, kompiuteruli programebi <strong>da</strong> sxva werilobiTi<br />

nawarmoebebi; leqciebi, mimarTvebi, qa<strong>da</strong>gebebi<br />

<strong>da</strong> amave xasiaTis sxva nawarmoebebi;<br />

• dramatuli an musikalur-dramatuli nawarmoebebi;<br />

qoreografiis, pantomimis <strong>da</strong> sxva sasceno<br />

nawarmoebebi;<br />

• musikaluri nawarmoebebi teqstiT an uteqstod;<br />

• audiovizualuri (kinematografiuli) nawarmoebebi;<br />

• skulpturis, ferweris, grafikis, liTografiis,<br />

saxviTi xelovnebisa <strong>da</strong> sxva msgavsi nawarmoebebi;<br />

• dekoratiuli-gamoyenebiTi an monumenturi xelovnebis<br />

nawarmoebebi;<br />

• arqiteqturuli, qalaqmSeneblobis <strong>da</strong> sabaRe-saparko<br />

xelovnebis nawarmoebebi;<br />

• fotografiuli an fotografiis analogiuri<br />

3


saSu alebebiT Seqmnili nawarmoebebi;<br />

• rukebi, gegmebi, eskizebi, ilustraciebi <strong>da</strong> sxva msgavsi<br />

nawarmoebebi, romlebic ganekuTvneba geografias,<br />

topografias an sxva <strong>da</strong>rgebs;<br />

• ga<strong>da</strong>muSavebuli nawarmoebebi: Targmani, mxatvruli<br />

nawarmoebis pwkaredi, a<strong>da</strong>ptacia, ekranizacia, mimoxilva,<br />

inscenireba, kompilacia, musikaluri aranJireba<br />

<strong>da</strong> sxvagvari ga<strong>da</strong>muSaveba;<br />

• Sedgenili nawarmoebebi: krebuli (enciklopedia, anTologia,<br />

monacemTa baza) <strong>da</strong> sxva nawarmoebebi, romelic<br />

masalis SerCevisa <strong>da</strong> ganlagebis mixedviT inteleqtualur-SemoqmedebiTi<br />

saqmianobis Sedegia;<br />

• sxva nawarmoebebi.<br />

4


isi <strong>da</strong>cva ar xdeba<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>T?<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>T <strong>da</strong> cvis<br />

obieqtebs ar mie kuTvneba: ideebi,<br />

meTodebi, procesebi, sistemebi, sa-<br />

Su alebebi, koncefciebi, prin cipebi,<br />

aRmoCenebi <strong>da</strong> faqtebi, maSinac ki,<br />

Tu isini gamoxatulia, axsnilia,<br />

aRwerilia, ilustrirebulia an<br />

xorcSesxmulia nawarmoebSi.<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>T<br />

<strong>da</strong>icveba ideis gamoxatvis<br />

mxolod forma <strong>da</strong> ara TviT idea.<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong> ar<br />

vrceldeba:<br />

• oficialur dokumentebze (kanonebi, sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebebi, administraciuli <strong>da</strong> normatiuli<br />

xasiaTis sxva teqstebi) <strong>da</strong> maT oficialur<br />

Targmanebze;<br />

• saxelmwifos oficialur simboloebze (droSa, gerbi,<br />

himni, jildoebi, fulis niSnebi, saxelmwifos sxva<br />

oficialuri niSnebi <strong>da</strong> simboloebi);<br />

• aseve, <strong>da</strong>cvas ar eqvem debareba informacia faq tebisa<br />

<strong>da</strong> movlenebis Sesaxeb.<br />

5


ogor warmoiSoba<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>?<br />

<strong>saavtoro</strong> ufleba<br />

nawarmoebze warmoiSoba<br />

misi Seqmnis momenti<strong>da</strong>n.<br />

nawarmoebi Seqmnilad<br />

iTvleba, rodesac<br />

igi gamoxatulia raime<br />

obieqturi formiT, rac<br />

misi aRqmisa <strong>da</strong> reproducirebis<br />

saSualebas<br />

iZleva (mag.: xelnaweri<br />

an nabeWdi teqsti,<br />

notebi, Canaweri, nawarmoebis<br />

sajarod warmoTqma (deklamireba) <strong>da</strong> sxv.).<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>s warmoSobisaTvis aucilebeli<br />

ar aris nawarmoebis registracia, specialuri gaformeba<br />

an sxva formalobebis <strong>da</strong>cva. piri, romelic nawarmoebis<br />

originalze an aslze saTanado wesiTaa aRniSnuli,<br />

rogorc avtori, miiCneva am nawarmoebis avtorad, vidre<br />

amis sawinaaRmdego ar iqneba <strong>da</strong>sabuTebuli.<br />

ras niSnavs nawarmoebis deponireba?<br />

iseve rogorc bevr qveyanaSi, saqarTvelos kanoni<br />

“<strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s Sesaxeb”, avtoris<br />

an <strong>saavtoro</strong> uflebis sxva mflobelis survilis<br />

SemTxvevaSi, iTvaliswinebs nawarmoebis originalis an<br />

aslis saqpatentSi deponirebis SesaZleblobas.<br />

deponirebis Sedegad saqpatentis mier gaicema<br />

6


mowmoba, romelic ar warmoSobs <strong>saavtoro</strong> uflebebs <strong>da</strong><br />

a<strong>da</strong>sturebs mxolod saqpatentSi wardgenis TariRisTvis<br />

nawarmoebis obieqturi formiT (xelnaweri an nabeWdi<br />

teqsti, notebi, Canaweri <strong>da</strong> sxv.) arsebobis faqts.<br />

deponirebisas ganmcxadebelma ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>arRvios sxva<br />

pirTa <strong>saavtoro</strong> an sxva <strong>uflebebi</strong>. amasTan, saqpatentSi<br />

warmodgenili dokumentaciis sizustesa <strong>da</strong> utyuarobaze<br />

pasuxismgebelia Tavad ganmcxadebeli.<br />

deponirebul nawarmoebTan <strong>da</strong>kavSirebuli informacia<br />

sajaro SeiZleba gaxdes mxolod Tavad ganmcxadeblis<br />

moTxovniT.<br />

rogor xdeba saqarTvelos<br />

moqalaqis <strong>saavtoro</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s <strong>da</strong>cva sazRvargareT?<br />

saqarTvelos moqalaqis <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong> avtomatura<strong>da</strong>a<br />

<strong>da</strong>culi “literaturisa <strong>da</strong> xelovnebis nawarmoebTa<br />

<strong>da</strong>cvis Sesaxeb bernis konvenciis” wevr<br />

qveynebSi. am qveynebSi <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>s<br />

mopovebisaTvis aucilebeli ar<br />

aris registracia, deponireba an sxva<br />

formalobebis <strong>da</strong>cva. Tumca, saqarTvelos<br />

msgavsad, mravali qveynis kanonmdebloba<br />

iTvaliswinebs nawarmoebTa<br />

nebayoflobiTi registraciis an deponirebis<br />

SesaZleblobas.<br />

7


vin aris <strong>saavtoro</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s mflobeli?<br />

nawarmoebze <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>s<br />

mflobelia nawarmoebis avtori.<br />

nawarmoebis saxeobis Sesabamisad,<br />

avtori SeiZleba iyos<br />

mwerali, poeti, kompozitori,<br />

mxatvari, arqiteqtori <strong>da</strong> sxv.<br />

audiovizualuri nawarmoebis<br />

SemTxvevaSi, avtorebad miiCnevian<br />

<strong>da</strong>mdgmeli reJisori, scenaris avtori,<br />

dialogebis avtori, avtori<br />

teqstiani an uteqsto musikaluri<br />

nawarmoebisa, romelic specialurad<br />

aris Seqmnili am audiovizualuri<br />

nawarmoebisTvis.<br />

ori an meti piris mier<br />

erToblivi inteleqtualur- SemoqmedebiTi saqmianobis<br />

Sedegad Seqmnil nawarmoebze <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong><br />

erToblivad ekuTvniT Tanaavtorebs.<br />

ra <strong>uflebebi</strong> aqvs avtors?<br />

avtors aqvs piradi araqonebrivi <strong>da</strong> qonebrivi<br />

<strong>uflebebi</strong>.<br />

avtoris piradi araqonebrivi <strong>uflebebi</strong>a:<br />

• aRiarebul iqnes nawarmoebis avtorad <strong>da</strong> moiTxovos<br />

aseTi aRiareba nawarmoebis yovel egzemplarze<br />

an/<strong>da</strong> nebismieri saxiT gamoyenebisas, saTanado wesiT,<br />

avtoris saxelis miTiTebis moTxovnis uflebis<br />

8


CaTvliT (avtorobis ufleba);<br />

• miuTiTos fsevdonimi saxelis nacvlad <strong>da</strong> moiTxovos<br />

misi miTiTeba nawarmoebis yovel egzemplarze an<br />

nebismieri saxiT gamoyenebisas, agreTve, uari Tqvas<br />

saxelis aRniSvnaze (saxelis ufleba);<br />

• gansazRvros rodis, sad <strong>da</strong> ra formiT gaxados<br />

cnobili nawarmoebis Seqmnis faqti;<br />

• neba <strong>da</strong>rTos sxva pirebs, Seitanon cvlilebebi rogorc<br />

TviT nawarmoebSi, ise mis saxelwodebaSi (saTaurSi) <strong>da</strong><br />

avtoris saxelSi, agreTve win aRudges misi Tanxmobis<br />

gareSe nawarmoebSi cvlilebebis Setanas (nawarmoebis<br />

xelSeuxeblobis ufleba);<br />

• <strong>da</strong>icvas nawarmoebi yovelgvari <strong>da</strong>maxinjebis an<br />

sxvagvari xelyofisgan, ramac SeiZleba Selaxos<br />

avtoris pativi, Rirseba an saqmiani reputacia<br />

(reputaciis pativiscemis ufleba);<br />

• neba <strong>da</strong>rTos sxva pirebs, <strong>da</strong>urTon mis nawarmoebs sxva<br />

avtorTa nawarmoebebi (ilustracia, winasityvaoba,<br />

bolosityvaoba, komentari, ganmarteba <strong>da</strong> sxv.);<br />

• sajarod moiTxovos nawarmoebis gamoyenebis<br />

Sewyveta (nawarmoebis<br />

gamoxmobis ufleba).<br />

piradi araqonebrivi<br />

uf lebebi avtors ekuTvnis<br />

misi qonebrivi <strong>uflebebi</strong>sagan<br />

<strong>da</strong>mo ukideblad<br />

<strong>da</strong> unarCundeba qonebrivi<br />

<strong>uflebebi</strong>s <strong>da</strong>Tmobis<br />

SemTxvevaSic.<br />

avtoris piradi araqo<br />

neb rivi <strong>uflebebi</strong>s gasxviseba<br />

<strong>da</strong>uSvebelia.<br />

9


avtoris qonebrivi <strong>uflebebi</strong>a:<br />

avtors an <strong>saavtoro</strong> uflebis sxva mflobels aqvs<br />

nawarmoebis nebismieri saxiT gamoyenebis gansakuTrebuli<br />

ufleba, rac gulisxmobs mis uflebas ganaxorcielos,<br />

neba <strong>da</strong>rTos an akrZalos:<br />

• nawarmoebis reproducireba, romelic SeiZleba<br />

ganxorcieldes sxva<strong>da</strong>sxva formiT, maT Soris<br />

ga<strong>da</strong>beWdvis an aslis ga<strong>da</strong>Rebis gziT, magnituri<br />

firis gamoyenebiT, cifruli formiT Tanamedrove<br />

teqnologiebis gamoyenebiT (reproducirebis<br />

ufleba);<br />

• nawarmoebis originalis an aslebis sazogadoebaSi<br />

gavrceleba gayidvis an sakuTrebis sxva formiT<br />

ga<strong>da</strong>cemis gziT (gavrcelebis ufleba). avtoris mier<br />

an misi nebarTviT komerciuli mizniT nawarmoebis<br />

orgiginalis an aslebis saqarTveloSi pirveli<br />

gayidviT amoiwureba nawarmoebis saqarTvelos<br />

farglebSi Semdgomi gavrcelebis ufleba;<br />

• nawarmoebis aslebis importireba gayidvis an<br />

gaqiravebis an<strong>da</strong> sakuTrebis an mflobelobis sxva<br />

formiT ga<strong>da</strong>cemis mizniT, im<br />

aslebis CaTvliT, romlebic<br />

<strong>da</strong>mzadebulia avtoris an<br />

<strong>saavtoro</strong> uflebis sxva<br />

mflobelis TanxmobiT (importis<br />

ufleba);<br />

• nawarmoebis sajaro Cveneba<br />

(mag.: naxatis an fotos<br />

demonstrireba);<br />

• nawarmoebis sajaro Sesruleba<br />

maT Soris, nawarmoebis sazogadoebisTvis<br />

gacnoba uSualod<br />

deklamaciis, simReris,<br />

cekvis an sxva saxiT (cocxali<br />

10


Sesruleba), an nebismieri<br />

mowyobilobis meSveobiT).<br />

amasTan, sajaro Sesrulebad<br />

ar CaiTvleba Sesruleba,<br />

Tu is xorcieldeba<br />

ojaxis an ojaxis<br />

axlobelTa wreSi;<br />

• nawarmoebis sajaro ga<strong>da</strong>cema,<br />

kerZod, gamosaxulebis<br />

an/<strong>da</strong> xmis ga<strong>da</strong>cema<br />

radio- an teleeTerSi,<br />

kabeliT an iternetiT;<br />

• nawarmoebis Targmna (Targmnis<br />

ufleba);<br />

• nawarmoebis ga<strong>da</strong>muSaveba<br />

(ga<strong>da</strong>muSavebis ufleba);<br />

• nawarmoebis originalis<br />

an aslis gaqiraveba an mflobelobis sxva formiT<br />

ga<strong>da</strong>cema.<br />

gar<strong>da</strong> amisa, avtors an gansakuTrebuli uflebis sxva<br />

mflobels ufleba aqvs miiRos honorari misi nawarmoebis<br />

nebismieri saxiT gamoyenebisaTvis.<br />

piradi araqonebrivi <strong>uflebebi</strong>sagan gansxvavebiT,<br />

gansakuTrebuli anu qonebrivi <strong>uflebebi</strong> avtoris<br />

gar<strong>da</strong>cvalebis Semdeg ga<strong>da</strong>dis mis memkvidreebze. es<br />

<strong>uflebebi</strong> SeiZleba ga<strong>da</strong>eces sxva uflebamonacvlesac<br />

(nebismieri fizikuri an iuridiuli piri).<br />

11


a <strong>uflebebi</strong> aqvs<br />

kompiuteruli programisa <strong>da</strong><br />

monacemTa bazis avtors?<br />

kompiuteruli programis avtors ufleba aqvs<br />

ganaxorcielos, neba <strong>da</strong>rTos an akrZalos misi programis<br />

reproducireba, anu CatvirTva, Cveneba, Senaxva;<br />

programirebis erTi eni<strong>da</strong>n meoreze ga<strong>da</strong>tana, a<strong>da</strong>ptireba,<br />

sistematizacia <strong>da</strong> sxv.<br />

monacemTa bazis avtors SeuZlia ganaxorcielos, neba<br />

<strong>da</strong>rTos an akrZalos monacemTa bazis droebiT an mudmivad<br />

reproducireba, mTlianad an nawilobriv Targmna, a<strong>da</strong>ptireba,<br />

sistematizacia, nebis mieri ga<strong>da</strong>cema, Cveneba an<br />

Sesruleba sazogadoebis winaSe, dialoguri Tu pir<strong>da</strong>piri<br />

translaciis CaTvliT.<br />

amasTan, <strong>da</strong>icveba im<br />

meore tipis monacemTa bazis<br />

<strong>da</strong>mamzadeblis <strong>uflebebi</strong>,<br />

ro melic ar warmoadgens<br />

nawarmoebs, vinai<strong>da</strong>n man<br />

gaiRo mniSvnelovani xarji<br />

masalebis mopovebaSi, SemowmebaSi,<br />

ga<strong>da</strong>muSavebasa <strong>da</strong><br />

sistematizaciaSi.<br />

12


as niSnavs “DROIT DE SUIT” ufleba?<br />

kanonSi calkea gamoyofili saxviTi xelovnebisa <strong>da</strong><br />

fotografiuli nawarmoebis avtoris e.w. “midevnebis<br />

ufleba” (Droit de suit), rac gulisxmobs<br />

avtoris uflebas miiRos garkveuli<br />

honorari nawarmoebis originalis<br />

pirveli gasxvisebis Semdeg misi<br />

yoveli momdevno gayidvis SemTxvevaSi.<br />

honoraris odenoba <strong>da</strong>mokidebulia<br />

gasayid fasze (mag.: 100 000 laramde<br />

honorari Seadgens 4%-s; 100 000 lari<strong>da</strong>n<br />

400 000 laramde _ 4000 lars<br />

(anu 100 000 laris 4%-s) + 100 000 lars<br />

zemoT _ Tanxis 3%-s <strong>da</strong> a.S.).<br />

raSi gamoixateba <strong>saavtoro</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s SezRudva <strong>da</strong> gamonaklisi?<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenilia SezRudvebi <strong>da</strong> gamonaklisebi<br />

avtoris qonebrivi <strong>uflebebi</strong><strong>da</strong>n. kerZod:<br />

<strong>da</strong>Svebulia nawarmoebis reproducireba mxolod<br />

piradi sargeblobis mizniT, avtoris Tanxmobisa <strong>da</strong><br />

misTvis honoraris ga<strong>da</strong>xdis gareSe, gar<strong>da</strong>:<br />

• arqiteqturuli nawarmoebis nagebobis formiT<br />

reproducirebisa;<br />

• wignebis (mTlianad), notebisa <strong>da</strong> saxviTi xelovnebis<br />

nawarmoebebis reprografirebisa;<br />

• audiovizualuri nawarmoebis, fonogramaze an<br />

videogramaze Cawerili nawarmoebis reproducirebisa.<br />

am ukanasknel SemTxvevaSi honorars ixdian<br />

13


eproducirebisas gamosayenebeli mowyobilobebis<br />

(audio <strong>da</strong> video aparatura <strong>da</strong> sxv.) <strong>da</strong> materialur<br />

matarebelTa (firi, kaseta, kompaqtfirfita <strong>da</strong> sxv.)<br />

mwarmoeblebi <strong>da</strong> importiorebi.<br />

avtoris Tanxmobisa <strong>da</strong> misTvis honoraris ga<strong>da</strong>xdis<br />

gareSe <strong>da</strong>Svebulia:<br />

• biblioTekebisa <strong>da</strong> arqivebis mier erTeul aslad<br />

ganadgurebuli, <strong>da</strong>karguli an sargeblobisTvis<br />

gamousadegari egzemplaris reproducireba mogebis<br />

miuReblad; fizikur pirTa moTxovniT calkeuli<br />

statiebisa <strong>da</strong> sxva mcire nawarmoebebis mokle<br />

nawyvetebis reprografia saswavlo, samecniero an<br />

piradi mizniT;<br />

• nawarmoebis citireba an ilustraciis saxiT<br />

gamocemebSi gamoyeneba samecniero, polemikuri,<br />

kritikuli <strong>da</strong> sainformacio miznebisaTvis;<br />

• mimdinare sakiTxebze periodul gamocemebSi ukve<br />

gamocemuli statiebis reproducireba JurnalgazeTebis<br />

meSveobiT an sajaro ga<strong>da</strong>cema, Tu es<br />

pir<strong>da</strong>pir ar aris akrZaluli;<br />

• mimdinare movlenebis procesSi <strong>da</strong>naxuli an mosmenili<br />

nawarmoebis reproducireba an sajaro ga<strong>da</strong>cema<br />

sainformacio mizniT;<br />

• sajarod warmoTqmuli politikuri<br />

moxsenebis, leqciis,<br />

mimarTvis, qa<strong>da</strong>gebis, sasamarTlo<br />

procesebze warmoTqmuli sityvis<br />

reproducireba Jurnalebisa <strong>da</strong><br />

sxva perioduli gamocemebis mier<br />

an sainformacio mizniT sajaro<br />

ga<strong>da</strong>cema;<br />

• Tavisufali <strong>da</strong>swrebis Ria<br />

adgilebSi mudmivad ganlagebuli<br />

arqiteqturuli, fotografiuli,<br />

14


saxviTi xelovnebis nawarmoebebis reproducireba<br />

an sajaro ga<strong>da</strong>cema, gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, roca<br />

nawarmoebis gamosaxuleba ZiriTad obieqts<br />

warmoadgens an gamoiyeneba mogebis misaRebad;<br />

• musikaluri nawarmoebebis<br />

sajaro Sesruleba oficialuri,<br />

samgloviaro <strong>da</strong><br />

religiuri ceremoniebis<br />

dros;<br />

• sasamarTlo warmoebisTvis;<br />

• eTerSi ga<strong>da</strong>cemuli im nawarmoebis<br />

Cawera moklevadiani<br />

sargeblobisTvis,<br />

romelze<strong>da</strong>c miRebulia ga<strong>da</strong>cemis<br />

ufleba, Tu Canaweri<br />

<strong>da</strong>mzaddeba sakuTari ga<strong>da</strong>cemisTvis <strong>da</strong> Canaweri,<br />

gar<strong>da</strong> dokumenturi kadrebisa, gana dgurdeba Caweri<strong>da</strong>n<br />

6 TveSi.<br />

ra vadiT <strong>da</strong>icveba<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>?<br />

qonebrivi <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong> warmoiSoba nawarmoebis<br />

SeqmnisTanave <strong>da</strong> moqmedebs avtoris sicocxleSi <strong>da</strong> 70<br />

weli misi gar<strong>da</strong>cvalebi<strong>da</strong>n;<br />

Tu nawarmoebis gamocema an sajaro gacnoba mox<strong>da</strong><br />

fsevdonimiT an anonimurad, <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong><br />

moqmedebs am faqtis marTlzomierad <strong>da</strong>dgomis dRi<strong>da</strong>n 70<br />

wlis ganmavlobaSi;<br />

Tanaavtorebis an audiovizualuri nawarmoebis<br />

SemTxvevaSi, <strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong> moqmedebs ukanaskneli<br />

avtoris gar<strong>da</strong>cvalebi<strong>da</strong>n 70 wlis ganmavlobaSi;<br />

15


avtoris piradi araqonebrivi <strong>uflebebi</strong>s (avtorobis,<br />

saxelis, nawarmoebis xelSeuxeblobis, reputaciis pativiscemis)<br />

<strong>da</strong>cva xorcieldeba uvadod.<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>s moqmedebis vadis amowurvis<br />

Semdeg nawarmoebi SeiZleba gamoiyenos nebismierma pirma<br />

honoraris ga<strong>da</strong>xdis gareSe.<br />

rogor gankargavs<br />

avtori Tavis uflebebs?<br />

avtors an sxva uflebamflobels SeuZlia qonebrivi<br />

<strong>uflebebi</strong>s gayidva an sxva formiT gasxviseba mTlianad an<br />

nawilobriv. masve SeuZlia, agreTve, <strong>da</strong>uTmos nebismier<br />

pirs nawarmoebis gamoyenebis ufleba, anu gasces<br />

gansakuTrebuli <strong>da</strong> Cveulebrivi licenzia.<br />

Cveulebrivi licenziis dros avtori aniWebs<br />

licenziats nawarmoebis gamoyenebis uflebas salicenzio<br />

xelSekrulebiT gansazRvruli saxiT <strong>da</strong> vadiT. amave dros,<br />

avtori inarCunebs uflebas gasces aseTive licenziebi<br />

sxva pirebzec.<br />

gansakuTrebuli licenziis SemTxvevaSi mxolod<br />

licenziati iRebs gansakuTrebul uflebas, gamoiyenos<br />

nawarmoebi xel SekrulebiT<br />

gansazRvruli saxiT <strong>da</strong> vadiT.<br />

xolo avtors aRar SeuZlia<br />

gasces axali licenzia sxva<br />

pirebze. amasTan, licenziati<br />

uflebamosili xdeba, neba<br />

<strong>da</strong>rTos an aukrZalos nebismier<br />

pirs (maT Soris Tavad avtorsac)<br />

nawarmoebis gamoyeneba.<br />

16


ogor xdeba <strong>saavtoro</strong><br />

honoraris Segroveba?<br />

avtorebs SeuZliaT Tavisi<br />

<strong>uflebebi</strong> ganaxorcielon<br />

rogorc individualurad (<strong>da</strong>don<br />

salicenzio xelSekrulebebi<br />

mosargebleebTan, moiTxovon<br />

<strong>da</strong> Seagrovon honorarebi<br />

<strong>da</strong> Tavad akontorlon maTi<br />

nawarmoebebis gamoyeneba), ise<br />

qonebrivi <strong>uflebebi</strong>s koleqtiur<br />

safuZvelze mmarTveli<br />

organizaciis meSveobiT.<br />

ra aris qonebrivi <strong>uflebebi</strong>s<br />

koleqtiur safuZvelze<br />

mmarTveli organizacia?<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s mflobelebs<br />

ufleba aqvT, Seqmnan nebayoflobiTi kavSiri - qonebrivi<br />

<strong>uflebebi</strong>s koleqtiur safuZvelze mmarTveli orga<br />

nizacia, romelmac un<strong>da</strong> gaiaros specialuri<br />

registracia.<br />

koleqtiuri marTvis organizaciis mTavari<br />

funqciaa, nawarmoebis an <strong>momijnave</strong> uflebis obieqtis<br />

gamoyenebisaTvis avtorTa saxeliT gasces licenziebi<br />

mosargebleebze, <strong>da</strong>awesos tarifebi, Seagrovos Sesabamisi<br />

honorari <strong>da</strong> gaanawilos ara marto mis wevr, aramed<br />

ucxoel avtorebzec.<br />

17


organizacias gaformebuli un<strong>da</strong> hqondes xelSekrulebebi<br />

urTierTwarmomadgenlobis Sesaxeb sxva qveynebis<br />

analogiur organizaciebTan,<br />

ris safuZvelzec<br />

ucxouri organizaciebi<br />

agroveben<br />

honorars maT teritoriaze<br />

qarTvel avtor-<br />

Ta nawarmoebebis gamoyenebis<br />

SemTxvevaSi <strong>da</strong><br />

uricxaven mas saqarTvelos<br />

koleqtiuri<br />

mar T vis organizacias,<br />

romelic, Tavis mxriv,<br />

mas anawilebs qarTvel<br />

avtorebs Soris.<br />

aRniSnuli xelSekrulebebis Sesabamisad, koleqtiuri<br />

marTvis organizacia uflebamosilia mosargebleebis,<br />

saxelmwifo organizaciebisa <strong>da</strong> sasamarTlos winaSe warmoadginos<br />

avtorTa <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> uflebaTa mflobelebis<br />

interesebi.<br />

18


a <strong>da</strong>icveba <strong>momijnave</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>T <strong>da</strong> vin SeiZleba<br />

iyos uflebaTa mflobeli?<br />

<strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s <strong>da</strong>cvis obieqtebia: Sesruleba,<br />

fonograma, videograma <strong>da</strong> saeTero <strong>da</strong> sakabelo<br />

mauwyeblobis organizaciebis ga<strong>da</strong>cemebi.<br />

<strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s mflobelebia: Semsruleblebi,<br />

fonogramisa <strong>da</strong> videogramis <strong>da</strong>mamzadeblebi <strong>da</strong>.<br />

mauwyeblobis (saeTero <strong>da</strong> sakabelo) organizaciebi.<br />

<strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>T sargebloba xorcieldeba<br />

<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>s<br />

pativiscemis gziT.<br />

<strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s<br />

gamoyenebisas ar un<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>irRves <strong>saavtoro</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>.<br />

19


ogoria <strong>momijnave</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s moqmedebis va<strong>da</strong>?<br />

Semsruleblis ufleba moqmedebs 50 wlis ganmavlobaSi<br />

pirveli Sesrulebi<strong>da</strong>n. Tu am va<strong>da</strong>Si Sesrulebis Canaweri<br />

gamocemis an sajaro gacnobis gziT sazogadoebisaTvis<br />

marTlzomierad xelmisawvdomi gax<strong>da</strong>, es va<strong>da</strong> grZeldeba<br />

aRniSnuli faqtebi<strong>da</strong>n erT-erTis pirvelad <strong>da</strong>dgomi<strong>da</strong>n<br />

50 wlis ganmavlobaSi.<br />

fonogramis an videogramis <strong>da</strong>mamzadeblis ufleba moqmedebs<br />

50 wlis ganmavlobaSi fonogramis an videogramis<br />

pirveli Caweri<strong>da</strong>n. Tu am va<strong>da</strong>Si fonograma an videograma<br />

gamocemis an sajaro gacnobis gziT sazogadoebisaTvis<br />

marTlzomierad xelmisawvdomi gax<strong>da</strong>, es va<strong>da</strong> grZeldeba<br />

aRniSnuli faqtebi<strong>da</strong>n erT-erTis pirvelad <strong>da</strong>dgomi<strong>da</strong>n<br />

50 wlis ganmavlobaSi.<br />

saeTero (sakabelo) mauwyeblobis<br />

organizaciis ufleba<br />

moqmedebs 50 wlis ganmavloba-<br />

Si aseTi organizaciis mier<br />

eTerSi (kabeliT) programis<br />

pirvelad ga<strong>da</strong>cemis Semdeg.<br />

20


a aregulirebs <strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>momijnave</strong> uflebebTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />

urTierTobebs saqarTveloSi?<br />

saqarTveloSi <strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> uflebebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli urTierTobebis maregulirebeli Ziri-<br />

Tadi sakanonmdeblo aqtia<br />

kanoni “<strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s Sesaxeb” (1999 w.).<br />

gar<strong>da</strong> amisa, <strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s <strong>da</strong>cvis<br />

samarTlebriv safuZvels warmoadgens:<br />

“literaturisa <strong>da</strong><br />

xelovnebis nawarmoebebis <strong>da</strong>cvis<br />

Sesaxeb” bernis konvencia<br />

(saqarTvelo wevria 1995 wlis<br />

16 maisi<strong>da</strong>n), “Semsruleblebis,<br />

fonogramis <strong>da</strong>mamzadeblebisa<br />

<strong>da</strong> samauwyeblo organizaciebis<br />

<strong>da</strong>cvis Sesaxeb” romis konvencia<br />

(saqarTvelo wevria 2004 wlis<br />

14 agvisto<strong>da</strong>n), inteleqtualuri sakuTrebis msoflio<br />

organizaciis SeTanxmebebi “<strong>saavtoro</strong> <strong>uflebebi</strong>s Sesaxeb”<br />

(WCT) <strong>da</strong> “Sesrulebebisa <strong>da</strong> fonogramebis Sesaxeb” (WPPT)<br />

(saqarTvelo wevria 2002 wlis 20 maisi<strong>da</strong>n), vaWrobis<br />

msoflio organizaciis “inteleqtualur sakuTrebaze<br />

<strong>uflebebi</strong>s vaWrobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli aspeqtebis<br />

Sesaxeb” (TRIPS) SeTanxmeba (saqarTvelo wevria 2000 wlis<br />

14 ivnisi<strong>da</strong>n).<br />

rac Seexeba <strong>saavtoro</strong> <strong>da</strong> <strong>momijnave</strong> <strong>uflebebi</strong>s<br />

<strong>da</strong>rRvevebTan <strong>da</strong>kavSirebul urTierTobebs, isini<br />

regulirdeba Semdegi sakanonmdeblo aqtebiT:<br />

21


• saqarTvelos administraciul samarTal<strong>da</strong>rRvevaTa<br />

kodeqsi (muxlebi: 157 1 , 157 2 , 157 3 <strong>da</strong> 239);<br />

• sisxlis samarTlis kodeqsi (muxli 189);<br />

• „inteleqtualur sakuTrebasTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />

sasazRvro RonisZiebaTa Sesaxeb“ saqarTvelos kanoni,<br />

romliTac gansazRvrulia specialuri meqanizmebi<br />

kontrafaqciuli saqonlis importisa <strong>da</strong> eqsportis<br />

aRkveTis mizniT.<br />

22


ISBN 978-9941-0-1060-6<br />

24<br />

<strong>da</strong>beWdilia saqpatentis poligrafiul bazaze<br />

0179, Tbilisi, ilia WavWavaZis gamz., I Sesax., #6<br />

tel.: 25-25-33, faqsi: 98-84-19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!