Klankjuwelen 2021

Groningen
Ost Friesland
2021
KLANG KLANK
JUWELEN

zomerserie 2021
23 | 06 Stef Tuinstra
Kerkorganist Martinikerk Groningen
30 | 06 Els Biesemans
Organiste Bühlkirche Zürich
07 | 07 Jochem Schuurman
Organist Martinikerk Franeker
14 | 07 Eeuwe Zijlstra
Organist Grote Kerk Harlingen
21 | 07 Leo van Doeselaar
Titulair organist Martinikerk
Erwin Wiersinga
Titulair organist Martinikerk
28 | 07 Geerten Liefting
Organist Heilige Bonaventura Woerden
04 | 08 Dirk Elsemann
Organist Heilig-Kreuz-Kirche, Berlijn
(docent improvisatie Berlijn en Hannover)
11 | 08 Martien de Vos
Organist Open Hofkerk Rotterdam
08 | 09 Wolfgang Zerer
Hochschule für Musik und Theater, Hamburg
15 | 09 Ben van Oosten
Organist Grote Kerk Den Haag
Woensdagavondconcerten
aanvang 20.00 uur
entree € 10,-
studenten € 8,-
jongeren van 13 t/m 17 jaar € 5,-
kinderen t/m 12 jaar gratis
Stichting Avondtmusyck Martinikerk Groningen
orgelconcerten martinikerk groningen
colofon
Jaargang 3, juni 2021
Klankjuwelen is een jaarlijkse uitgave
van Erfgoedpartners en het ORGANEUM
en wordt gratis verspreid.
redactie
Erfgoedpartners
Thea Pol, Hester Hazenberg,
Filip Vedder en Roeli Broekhuis
ORGANEUM
Winfried Dahlke
Stichting Groningen Orgelland
Jaap de Kok en Rudi Diekstra
Erfgoedpartners
Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen, Nederland
(050) 313 00 52
www.erfgoedpartners.nl
ORGANEUM, Orgelakademie Ostfriesland
Norderstraße 18, 26826 Weener, Duitsland
+49 4951 912203
www.organeum.org
Vormgevingsconcept Geert de Koning
Drukwerk Marnedrukkers
Oplage 5.000 exemplaren
Voorzijde omslag: van links naar rechts Alex Vissering, Olaf Vos en
Ludolf Heikens in de kerk van Midwolda met op de achtergrond het
Snitger/Freytagorgel. De heren voerden op 6 oktober 2019 voor een
bomvolle kerk ‘Cash in de kerk’ uit met liederen van de beroemde
Amerikaanse countryzanger Johnny Cash – the man in black – vertaald
in het Gronings. Mogelijk wordt in de tweede helft van dit jaar een
Cash- programma in Midwolda uitgevoerd. Foto: Jelte Oosterhuis
Achterzijde omslag: De Litouwse orgelstudente Liana Dolgopolova
tijdens een les achter het orgel van de Martinkerk in Groningen.
Foto: Anjo de Haan

Voorwoord | Vorwort
Voor u ligt een bijzondere editie van Klankjuwelen. Aan het begin van dit jaar wisten we nog
niet of het mogelijk zou zijn om concerten en activiteiten te organiseren. Het lijkt erop dat
vanaf de zomer weer publiek kan worden ontvangen. Daarom zijn we heel blij dat dit blad kan
verschijnen met een overzicht van muzikale evenementen en excursies vanaf 1 juni 2021 tot
1 april 2022. Het blijft echter belangrijk om de website www.erfgoednieuws.nl in de gaten te
houden voor de laatste informatie.
Groningen en Ostfriesland werken nu voor de derde keer samen aan dit magazine om
mensen te verleiden grenzen over te steken om zo van een breder aanbod te kunnen genieten.
Beide regio’s vormen de orgeltuin van Europa en de mooiste instrumenten zijn hier te vinden
en vooral ook te horen. Dat is niet alleen te danken aan het grote aantal toporganisten dat hier
werkt en woont, maar ook aan de kwaliteit van de orgels. Veel internationale organisten komen
graag naar ons gebied om concerten te geven. Dit is mogelijk door de niet aflatende zorg
van veel orgelcommissies die ieder jaar weer in staat blijken om een prachtig concertprogramma
aan te bieden. Laat u verrassen en inspireren!
Dies ist eine Sonderausgabe von Klankjuwelen. Zu Beginn dieses Jahres wussten wir nicht, ob es
möglich sein würde, Konzerte und Aktivitäten zu organisieren. Es scheint, dass wir ab dem Sommer
wieder die Öffentlichkeit begrüßen können. Deshalb freuen wir uns sehr, dass dieses Magazin mit
einer Übersicht über musikalische Veranstaltungen und Ausflüge vom 1. Juni 2021 bis 1. April
2022 erscheinen kann. Es bleibt jedoch wichtig, die Website www.erfgoednieuws.nl für die neuesten
Informationen im Auge zu behalten.
Groningen und Ostfriesland arbeiten nun schon zum dritten Mal gemeinsam an diesem
Magazin, um die Menschen dazu zu verleiten, die Grenzen zu überschreiten und ein breiteres
Spektrum an Musik zu genießen. Beide Regionen bilden den Orgelgarten Europas und die schönsten
Instrumente sind hier zu finden und vor allem zu hören. Das liegt nicht nur an der großen
Zahl von Spitzenorganisten, die hier arbeiten und leben, sondern auch an der Qualität der Orgeln.
Viele internationale Organisten kommen gerne in unsere Region, um Konzerte zu geben. Ermöglicht
wird dies durch die unermüdliche Pflege vieler Orgelkomitees, die jedes Jahr ein wunderbares
Konzertprogramm anbieten können. Lassen Sie sich überraschen und inspirieren!
1
Roeli Broekhuis, Erfgoedpartners
Winfried Dahlke, ORGANEUM, Orgelakademie Ostfriesland

Orgelleerling Lieuwe; foto: Jaap de Kok
Jong geleerd, oud gedaan
Dat orgelmuziek gelukkig niet alleen wordt gewaardeerd door vijftigplussers blijkt wel uit
het enthousiasme van de twaalfjarige Lieuwe Medema, die orgellessen volgt bij Jaap de Kok.
Gevraagd naar zijn motivatie om op orgelles te gaan zegt hij het volgende:
2
‘Ik heb orgels altijd heel mooi gevonden, al sinds ik klein ben. Ook draaiorgels vind ik heel
mooi. Ik ga heel vaak mee met de stads-draaiorgelman Joris ten Have. Ook het draaiorgel van
Guus Diekstra heb ik heel vaak gehoord. Een aantal jaren geleden ben ik bij een concert van
Tymen Jan Bronda geweest in de Lutherse kerk. De orgels zien er van buitenaf heel mooi
uit. Ik begon orgels dus steeds interessanter te vinden. Daarom wilde ik het zelf ook leren,
en ben ik op orgelles gegaan. Ik ga met mijn ouders wel af en toe naar de Tehuisgemeente in
Groningen, maar daar hebben ze niet echt een groot orgel, alleen een kistorgel. Dus eigenlijk
heb ik het orgel meer zelf ontdekt. Wat ik zo mooi vind aan het orgel, is dat je een heel orkest
na kunt doen. Het is niet een trompet, of een viool of een hobo, maar het is alles samengevoegd
in één instrument.’

groningen | tekst: thea pol
Orgels in stad en
ommeland: een lust
voor oog en oor!
Orgelliefhebbers uit Groningen en (ver) daarbuiten kunnen zich op een nieuw orgelseizoen
verheugen. Want de diverse orgelcommissies hebben voor 2021 een gevarieerd concertprogramma
samengesteld met bekende maar ook onbekende(re) organisten. De wereldberoemde
Groninger orgels zijn in al hun diversiteit en klankkleur te bewonderen en natuurlijk te
beluisteren. Achterin dit tijdschrift vindt u de Orgelagenda 2021: een handig overzicht van de
concerten in Groningen. Meer informatie over de orgelconcerten is te vinden op de websites
www.erfgoednieuws.nl en www.groningenorgelland.nl. Deze sites geven de actuele stand van
zaken weer zoals het programma dat de organist zal gaan spelen.
Om het de lezer gemakkelijk te maken is de
informatie ingedeeld per regio. We beginnen
op het Hogeland, in het noorden van de provincie.
Deze regio staat vanouds bekend om
zijn rijkdom aan barokke orgels.
Hinszorgel Petruskerk Leens
Al jaren is op het beroemde Hinszorgel in de
Petruskerk in Leens gedurende het orgelseizoen
een prachtige serie orgelconcerten te
horen. 2021 vormt daarop geen uitzondering.
De concerten in Leens beginnen om 20:00
uur. Er volgt nu een overzicht van de geprogrammeerde
concerten vanaf 31 juli. Voor
uitgebreide informatie kan men terecht op
bovengenoemde sites of op
https://www.hinszorgelleens.nl/agenda/.
Petruskerk Leens Programma
31 juli Hayo Boerema, organist
Laurenskerk te Rotterdam
7 augustus Matthias Havinga, organist
Ronde Lutherse Kerk te
Amsterdam
14 augustus Laurens de Man, organist
Janskerk te Utrecht
21 augustus Rien Donkersloot, organist
St. Joriskerk te Amersfoort
28 augustus Gerwin Hoekstra, organist
Grote- of Jacobijnerkerk te
Leeuwarden
4 september Theo Jellema, stadsorganist
van Leeuwarden
11 Erwin Wiersinga, organist
september Martinikerk te Groningen
3

Hinszorgel Petruskerk Leens na restauratie; foto: Hilda Rodenboog
4
Vijfentwintig kilometer naar het oosten ligt
Uithuizen. Daar wordt deze zomer een uitgebreid
programma aangeboden met niet alleen
orgelconcerten voor het Arp Schnitgerorgel in
de Jacobikerk in het dorp. De commissie heeft
zich ingespannen om tevens concerten elders
te organiseren waarbij er ook aandacht is
voor ander erfgoed.
Arp Schnitgerorgel Jacobikerk Uithuizen
Bij de totstandkoming van de gemeente
Het Hogeland in 2020, een fusie tussen de
voormalige gemeenten Bedum, De Marne,
Eemsmond en Winsum, hebben de meeste
orgelcommissies in die gemeente besloten samen
te werken bij de programmering van de
orgelconcerten. Daarbij vinden ze het waardevol
aansluiting te zoeken bij andere culturele
programma’s.
Klinkend erfgoed laten horen
De samenwerkende orgelcommissies streven
ernaar de komende jaren het klinkend erfgoed,
inclusief de middeleeuwse luidklokken,
in al hun verscheidenheid te laten horen.
Door de Covid-19 pandemie zijn de commissies
doordrongen van het belang om niet
alleen veel van de concerten digitaal uit te
zenden maar ook om het aanwezige publiek
met behulp van camera’s de verrichtingen van
de organisten te laten zien.
Vanaf 2022 willen de samenwerkende
orgelcommissies bij jongeren belangstelling
wekken voor de orgels. Dat kan onder meer
via het project Piet Prestant en het Doe -Orgel-
Orgelkidsproject.
Culturele omgeving
In 2021 worden naast avondconcerten
in Uithuizen, Usquert, Noordwolde en
Zandeweer op enkele zaterdagmiddagen in
de zomer korte concerten/orgeldemonstraties
gegeven waarbij naast de muziek het accent
ligt op de culturele omgeving zoals op de
verdwenen borg Dijksterhuis bij Pieterburen,
de Menkemaborg in Uithuizen en dergelijke.
De bewoners van deze borgen waren namelijk
vaak beschermheer en bestuurder (collator)
van de kerken en de orgels.
Nieuw zijn de inloop-marktconcerten in
Uithuizen tijdens de zomervakantie. Deze in-

Jacobikerk Uithuizen; foto: Wikipedia
loopconcerten sluiten aan bij de openstelling
van de Jacobikerk en beginnen om 16:00 uur.
Landadel
Zaterdagmiddag 12 juni is gewijd aan de
‘land adel’. In het programma is een bezoek
aan de kerk van Pieterburen opgenomen
en wordt het voormalige borgterrein
Dijksterhuis aldaar bezocht. Na een bezichtiging
in Saaxumhuizen van de kerk met de bijzondere
toren volgt nog een kort bezoek aan
het Schnitger-orgel in Mensingeweer. Zowel
in Pieterburen als in Saaxumhuizen verzorgt
organist Dirk Molenaar een kort concert. Om
20:00 uur is organist Bob van der Linde te
horen op het onlangs gerestaureerde Hinszorgel
in Leens.
Zonnewende-concert
Het traditionele ‘zonnewende-concert’ in de
Menkemaborg en de Jacobikerk vindt twee
dagen voor de langste dag van 2021 plaats,
op zaterdag 19 juni. Het concert wordt gegeven
door Henk de Vries, orgel, Joske van der
Hoeven sopraan en blokfluit en Gerrie Jonker
blokfluit. Het concert begint om 16:30 uur in
5
Maquette Dijksterhuis; foto: Bouwe Luurtsema
Interieur kerk Pieterburen; foto: Bouwe Luurtsema

Jacobikerk Uithuizen
Programma
Inloop marktconcerten in de Jacobikerk
Uithuizen op zaterdagmiddagen om
16:00 uur – circa 16:45 uur
10 juli Jan Smid
17 juli Wietse Ouwejan
24 juli Patrick Rice (VS)
31 juli Marien van de Weg
7 augustus Ab Gramsbergen
14 augustus Dirk Molenaar
Kabinetorgel Menkemaborg; foto: Otto Kalkhoven
de Jacobikerk. Daarna volgt een maaltijd in
of bij het Schathoes van de Menkemaborg.
Vervolgens vindt het borgconcert plaats in de
grote zaal van de Menkemaborg
maaltijden, kan men de websites erfgoednieuws.nl,
groningenorgelland.nl of
www.arpschnitgerorgeluithuizen.nl raadplegen.
6
Bloemen en snaren
Wie op chic wil kan op zaterdag 3 juli in
de tuin van de Westerhuisheert in Usquert
meedoen aan een high tea. Na een rondleiding
door de bijzondere tuin volgt een bespeling
van een tweetal klavecimbels, kopieën van
een 16e eeuws en een 18e eeuws instrument,
door Dirk Molenaar, Roelof Kuik en Albert
Gramsbergen. Roelof Kuik zal de geschiedenis
en bouw van klavecimbels belichten.
’s Avonds volgt een orgelconcert in de kerk
van Zandeweer door Peter Westerbrink.
Tot slot
Naar verwachting zullen de beperkingen die
samenhangen met het besmettingsgevaar van
het Covid-19 virus nog tot in de herfst van dit
jaar duren. Bij alle concerten en demonstraties
zal strikt de hand gehouden worden aan
de maatregelen in verband met de coronapandemie.
Voor tijdstippen, kosten en opgave van alle
hierboven genoemde activiteiten, inclusief
Wij richten het vizier nu op het buurdorp
Uithuizermeeden. Daar hoopt men alsnog
een deel van het jubileumprogramma, dat in
het kader van het vijftigjarig bestaan van de
Stichting Avondmuziek Uithuizermeeden in
2020 niet door kon gaan, kan worden uitgevoerd.
Het programma speelt zich zowel af in
de Mariakerk als in PGU kerk Het Anker.
Rien Donkersloot
Rien Donkersloot geeft op zaterdag 26 juni
om 20:00 op het Hinsz-orgel in de Mariakerk
een livestreamconcert. De organist zal improviseren
en orgelliteratuur ten gehore brengen.
De bezoeker(kijker) wordt de mogelijkheid gegeven
om een thema of lied op te geven waar
de organist een improvisatie over kan spelen.
Het opgeven van een thema of lied kan via
info@avondmuziekuithuizermeeden.nl
Het livestreamconcert is te volgen via https://
youtu.be/7WMF0i7n068

Olivier Latry en Wibi Soerjadi
Op dit moment is nog niet duidelijk of het
concert met de organist Olivier Latry (12 september)
en pianist Wibi Soerjadi (18 september)
door kan gaan.
De andere twee geplande concerten, het
Luthers Bach Ensemble onder leiding van
Tymen Jan Bronda op 13 november en de
Roden Girl Choristers onder leiding van Sonja
de Vries op 11 december gaan vooralsnog
door.
Het geplande concert in juni met het
Ensemble Sonus Vita onder leiding van Anjo
de Haan en organist Stef Tuinstra wordt
doorgeschoven naar een nog nader te bepalen
datum in 2022.
De reeds verkochte kaarten in de voorverkoop
van de concerten blijven gewoon geldig.
Raadpleeg voor een compleet overzicht
en de laatste stand van zaken raadpleeg
de website van Stichting Avondmuziek
Uithuizermeeden
www.avondmuziekuithuizermeeden.nl.
Wij verlaten de gemeente Het Hogeland
en komen aan in de nieuwe gemeente
Eemsdelta, waar eveneens een groot aantal
Middeleeuwse kerken staat met prachtige
barokke orgels. De gemeente ontstond
onlangs door een fusie van de gemeenten
Appingedam, Delfzijl en Loppersum. We beginnen
in Appingedam, de enige plaats in de
provincie Groningen, naast natuurlijk de stad
Groningen, met stadsrechten.
Nicolaïkerk Appingedam
Programma
10 juli Sietze de Vries
24 juli Dirk Molenaar
7 augustus Vincent Hensen
21 augustus Adolph Rots
Op 30 oktober verzorgt Vincent Hensen
een orgelconcert in het kader van de
Nacht van de Nacht. Toegang voor dit
concert bedraagt € 10,-.
Maarlandse zomerconcerten in
Zeerijp en Loppersum
De dorpen Zeerijp en Loppersum hebben
een bescheiden omvang maar er staan desondanks
imponerende kerken, respectievelijk de
Jacobuskerk en de Petrus & Pauluskerk.
De Stichting Kerkconcerten Jacobuskerk
Zeerijp heeft twee orgelconcerten in de beide
‘hoofdkerken’ in de serie Maarlandse zomerconcerten
voorbereid.
Zeerijp: zondag 22 augustus om 16.00 uur
door Henk de Vries
Loppersum: zondag 19 september om 16.00
uur door Stef Tuinstra
De entree bedraagt € 10,00. Maximum aantal
bezoekers volgens de dan geldende limiet,
waarbij voorintekening geldt.
Eemsdelta
Appingedam
Marktconcerten in de Nicolaïkerk
Het marktconcert dankt zijn naam aan de
warenmarkt die elke zaterdag rondom de
Nicolaïkerk wordt gehouden. Deze concerten
zijn gratis toegankelijk.
7
Orgel Petrus & Pauluskerk Loppersum; foto: Kees Kugel

Het naburige dorp Middelstum kent naast
de Sint-Hippolytuskerk een kerkgebouw van
een doopsgezinde gemeente. Ook daar worden
orgelconcerten gegeven.
Middelstum
Op 29 augustus concerteert Henk Veldman op
het kabinetorgel van de Doopsgezinde Kerk.
De sopraan Marjon Strijk verleent haar medewerking.
Het orgel is in 1760 gebouwd door
Detlef Onderhorst en bevat pijpwerk van de
vermaarde orgelbouwer Johannes Duyschot
(ca. 1645-1725)
De Mariakerk van Krewerd, ook een dorp in
de gemeente Eemsdelta, is vermaard om zijn
orgel uit 1531. Het instrument geldt als het
op één na oudste van Nederland.
Krewerd
Derde Krewerder Orgeldag
In 2021 wordt op 18 september voor de derde
keer de Krewerder Orgeldag gehouden. Het
programma zal te zijner tijd te vinden zijn op
de website: www.kerkkrewerd.nl. Duidelijk
is al wel dat Wim S. Ros ’s ochtend een lezing
over zijn recente onderzoek naar de geheimen
van de orgelkas geeft. ’s Middags is er een mogelijkheid
het orgel te bespelen. Ook kan het
orgel van de kerk van Holwierde worden bezocht
en vindt er een Cd-presentatie plaats. Via
de website kan men zich (verplicht) opgeven.
Schnitger
f e s t i v a l 20
groningen 2 1
Schnitger Festival 2021
14 tot en met 17 oktober
Het thema is deze keer ‘Grootse meerstemmigheid’,
waarmee het herdenkingsjaar van
drie grote componisten uit de renaissance
en de vroeg barokke periode worden gevierd:
Josquin De Prez (1450-1521), Jan Pieterszoon
Sweelinck (1562-1621) en Michael Praetorius
(1571-1621). Alle drie op hun eigen manier
bedreven kunstenaars in de polyfonie.
Als hoofdgasten van deze editie zijn
Bernard Winsemius en Jürgen Essl uitgenodigd,
beiden organisten van naam en faam en
gespecialiseerd in de meerstemmigheid van
de renaissance. Zij treden meerdere malen op
en verzorgen tevens de openbare masterclasses.
Ook zullen verschillende vocale ensembles,
al of niet samen met het orgel, prachtige
programma’s brengen.
8
Het volgende doel is de stad Groningen. Dit
jaar staat daar weer het Schnitger Festival op
het programma. Daarnaast kan de orgelliefhebber
ook in de diverse stadskerken terecht
voor talloze orgelconcerten.
Groningen – stad
De Stichting Groningen Orgelstad organiseert
bij afwisseling twee grote orgelevenementen:
het Schnitger Festival en de International
Martini Organ Competition Groningen
(IMOCG). In 2021 is het de beurt aan het
Schnitger Festival.
Engelse topgezelschap Stile Antico; foto: Marco Borggreve

Het Schnitger Festival staat bekend om
de verbinding dat het altijd legt tussen het
orgel en andere muziek- en kunstuitingen.
Ook bij deze editie zijn er echte cross-over
voorstellingen te bezoeken. Eén ervan is
‘Tango! Piazzolla’, een parel van een productie
waarin de bekende bandoneonspeler Carel
Kraayenhof samen met tango-orgelspecialist
Aart Bergwerff de melancholische Zuid-
Amerikaanse melodieën van Astor Piazzolla
(dit jaar 100 jaar geleden geboren) ten gehore
zal brengen.
Op de website, www.schnitgerfestival.nl,
vindt u de meest recente informatie over het
programma en de kaartverkoop.
Jürgen Essl; foto: www.juergen-essl.de
Martinikerk
Zomerserie
Dit jaar is een serie van tien concerten voorbereid.
Eén van de twee kerkelijke organisten
van de Martinikerk, Stef Tuinstra, zal de serie
op woensdag 23 juni openen. De in Zürich
wonende Belgische organiste Els Biesemans
hoopt een week later achter de klavieren
plaats te nemen. Jochem Schuurman, organist
van de Martinikerk in Franeker, en
Eeuwe Zijlstra, organist van de Grote Kerk in
Harlingen, zullen achtereenvolgens concerteren.
Op 22 juli staat het dubbelconcert door
de titulair-organisten van de Martinikerk,
Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga, op
het programma. Geerten Liefink is organist
van de Heilige Bonaventura in Woerden en
is een virtuoos improvisator en zal de laatste
woensdag van juli concerteren. Op 4 augustus
speelt Dirk Elsemann uit Berlijn. Elsemann is
9
Martinikerk; foto: Jan Ferdinand Hooikammer
Detail orgel Martinikerk; foto: Jan Ferdinand Hooikammer

De Martinikerk Groningen
Programma
23 juni Stef Tuinstra, kerkorganist Martinikerk Groningen
30 juni Els Biesemans, organiste Bühlkirche Zürich
7 juli Jochem Schuurman, organist Martinikerk Franeker
14 juli Eeuwe Zijlstra, organist Grote Kerk Harlingen
21 juli Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga, titulair organisten
Martinikerk Groningen
28 juli Geerten Liefting, organist Heilige Bonaventura Woerden
4 augustus Dirk Elsemann, organist Heilig-Kreuz-Kirche Berlijn
11 augustus Martien de Vos, organist Open Hofkerk Rotterdam
8 september Wofgang Zerer, Hochschule für Musik und Theater, Hamburg
15 september Ben van Oosten, organist Grote Kerk Den Haag
docent improvisatie in Berlijn en Hannover
en hij zal deze kwaliteiten ook tijdens het
concert ten gehore brengen. Martien de Vos,
organist van de Open Hofkerk in Rotterdam,
volgt een week later. De laatste twee concerten
in de zomerserie vinden begin september
plaats. Op 8 september is Wolfgang Zerer de
concertgever. Als gastdocent aan het Prins
Claus Conservatorium is hij zeer vertrouwd
met het Schnitgerorgel in de Martinikerk. Het
slotconcert van de serie is een week later en
wordt verzorgd Ben van Oosten die organist is
van de Grote Kerk in Den Haag.
Gerhard Löffler; foto: www.gerhardloeffler.com
10
De avondconcerten in de Martinikerk beginnen
steeds om 20:00 uur. De deuren zijn
altijd een half uur voor aanvang geopend. De
entreeprijzen variëren van € 10, € 8 en € 5.
Entreetickets kunnen vooraf besteld worden
via de website van de Stichting Avondmuziek,
www.avondmuziek.nl. Op deze website is ook
meer informatie te vinden over de zomerserie.
Ook de volledige programma’s zijn hierop
in te zien. Op de concertavond wordt een
programmaboekje van de serie bij de ingang
aangeboden.
Els Biesemans; foto: Tatyana Jenni

Der Aa-kerk; foto: John Stoel
Der Aa-kerk Groningen
Programma
14 juni Peter Westerbrink; Het eerste concert in de maandagavondserie op het Arp Schnitgerorgel
van de Der Aa-kerk. Peter Westerbrink, organist van de Der Aa-kerk speelt onder
meer composities van twee jubilarissen: Michaël Praetorius (1571-1621) en Jan Pietersz.
Sweelinck (1562-1621).
21 juni Gerhard Löffler, organist van het Arp Schnitger-orgel in de St. Jacobikirche in Hamburg,
verzorgt het tweede orgelconcert in de maandagavondserie op het Arp Schnitger-orgel van
de Der Aa-kerk.
28 juni Leonore Lub, organiste van de Der Aa-kerk, verzorgt het derde concert in de maandagavondserie
van de Der Aa-kerk.
5 juli Tymen Jan Bronda, organist van de Lutherse Kerk in Groningen, verzorgt het vierde
concert in de maandagavondserie van de Der Aa-kerk.
12 juli Kees Nottrot, organist van de Martinikerk in Bolsward, verzorgt op 12 juli het vijfde
concert in de maandagavondserie van de Der Aa-kerk.
19 juli De Italiaanse organist Gianluca Cagnani verzorgt het laatste concert in de maandagavondserie
van de Der Aa-kerk.
11

St. Jozefkathedraal; foto: John Stoel
12
Zomer-orgelconcerten
St. Jozefkathedraal/Pelstergasthuiskerk
Juli - augustus 2021
De Zomer-orgelconcerten vinden plaats op
zaterdagmiddag in juli en augustus;
13.30 – 14.00 uur.
3, 10, 17, 24 en 31 juli en 7, 14 en 21 augustus.
Aanmelden: informatie over aantal bezoekers
en aanmelden volgt te zijner tijd op de
website www.groningen-orgelstad.nl.
Wij verlaten de stad Groningen en richten
het vizier op Oost-Groningen.
Programma
Pelstergasthuiskerk Groningen
toelichting om 13:25 uur
3 juli Janny de Vries
17 juli Vincent van Laar
31 juli Pieter Pilon
14 augustus Eeuwe Zijlstra
Jozefkerk Groningen
10 juli Jan Harryvan
24 juli Sjoerd Ruisch
7 augustus Johan Smit m.m.v.
Jaap de Kok, zang
21 augustus Vincent van Laar

Nieuwe Kerk Groningen Programma
13 juni Mannes Hofsink, orgel
28 augustus Bommen Berend concert, Eeuwe Zijlstra, orgel
12 september Open Monumentendag, Jelte Hulzebos, orgel
26 september Feestelijke cd-presentatie van de organisten Mannes Hofsink,
Jelte Hulzebos en Stef Tuinstra
28 november Pieter Pilon, orgel en het Cantate Consort; concert in het kader van het Dupré-jaar
Alle concerten beginnen om 15:00 uur.
Oost-Groningen
Eén van de meest imponerende kerken in
Oost-Groningen staat in Noordbroek. En in
deze kerk bevindt zich een Schnitgerorgel uit
1696, vermaard in binnen- en buitenland.
Noordbroek
Orgelconcert Leonore Lub
Op 24 juli geeft Leonore Lub een orgelconcert
in Noordbroek. Zij is behalve van de
kerk van Noordbroek ook organiste van de
Der Aa-kerk in Groningen.
De ‘Clavierübung dritter Teil’ van
Johann Sebastian Bach
Een uitvoering van Bachs ‘dritter Teil der
Clavierübung’ uit 1739 is altijd weer een
belevenis. Op zaterdag 25 september wordt
het werk, beter bekend (maar niet geheel
terecht) als ‘de grote orgelmis’ uitgevoerd
op het vermaarde Arp Schnitger-orgel in de
kerk van Noordbroek. Leonore Lub en Peter
Westerbrink, organisten van de kerk, tekenen
voor de uitvoering.
In deze beroemde cyclus worden koraalbewerkingen
omraamd door een majestueus
Praeludium en een monumentale tripelfuga.
De koralen hebben een hoofdonderwerp als
doop, Avondmaal, wet uit de Heidelbergse
Catechismus als onderwerp. Bach heeft daarbij
steeds korte en langere bewerkingen van
ongeëvenaarde schoonheid gecomponeerd.
13
interieur kerk Noordbroek; foto: Duncan Wijting
detail kerk Noordbroek; foto: Duncan Wijting

Voorbeelden zijn ‘Dies sind die heil’gen zehn
Gebot’ of ‘Christ unser Herr, zum Jordan
kam’. De betreffende koralen worden vooraf
gezongen door het Ensemble Sonus Vita onder
leiding van Anjo de Haan.
Adventsconcert
Het traditionele Adventsconcert op de
eerste zondag van Advent wordt dit keer
gegeven door Peter Westerbrink. Prachtige
bewerkingen van Dietrich Buxtehude,
Nicolaus Bruhns en Johann Sebastian Bach
over ‹Nun komm der Heiden Heiland›, het
adventskoraal bij uitstek, wisselen af met
vrije werken uit de Noord-Duitse orgelschool.
Verdere informatie en het gedetailleerde
programma vindt u op
www.peterwesterbrink.nl.
Tien kilometer naar het oosten ligt Midwolda.
In dit dorp heeft in 2020 het 250-jaar oude
instrument (1772) een grondige onderhoudsbeurt
gekregen. Het Hinszorgel kon op 5 september
van dat jaar weer feestelijk in gebruik
worden genomen.
14
Concert ‘Zwischen den Jahren’
op woensdag 29 december
In de kersttijd worden in de kerk van
Noordbroek twee bijzondere concerten gegeven.
Naast het traditionele Nieuwjaarsconcert
op 1 januari is er op 29 december het concert
‘tussen de jaren’.
Tot de invoering van de tijdskalender van
paus Gregorius XIII in 1582 werd daarmee de
‘lege’ tijd tussen het eind van het oude jaar (24
december) en het begin van het nieuwe jaar
op 6 januari aangeduid. In Duitsland is met
‘zwischen den Jahren‘ de associatie gebleven
met een tijd van bezinning op dat wat werkelijk
belangrijk is – ook een tijd om opnieuw
vertrouwen te putten en met nieuwe moed
door te gaan. Heimwee en verlangen, voltooiing
en hoop zijn daarbij kernbegrippen, die
voor velen juist in de laatste dagen van het
jaren een bijzondere betekenis krijgen.
Nieuwjaarsdag
Op Nieuwjaarsdag is er, inmiddels voor de
18e keer, het traditionele Nieuwjaarsconcert
op het Schnitgerorgel. De formule is in al die
jaren steeds gelijk gebleven. Er klinkt prachtige
muziek van Johann Sebastian Bach en de
organist is Peter Westerbrink.
Na afloop is er een bonte mix van
Glühwein, chocolademelk, oliebollen en
nieuwjaarsrolletjes. Het concert begint, ook
zoals altijd, om 15:30 uur. De kerk is matig te
verwarmen. Warme kleding wordt daarom
aanbevolen.
Ludolf Heikens op het orgel van Midwolda; foto: Jelte Oosterhuis
Hintsorgel Midwolda
4 september Orgeltocht langs de historische
orgels van Noordbroek, Nieuw-Scheemda,
Midwolda en Zuidbroek. Dit dag-vullend programma
begint om 9:30 uur in Noordbroek.
Deelname kost € 45,- en is inclusief lunch.
De orgels van Schnitger, Hinsz en Freytag
zullen worden gepresenteerd door Peter
Westerbrink, Leonore Lub, Henk de Vries en
Ludolf Heikens Meer info:
www.hinszorgelmidwolda.nl Aanmelden kan
tot 1 week voor aanvang bij
lhheikens@ziggo.nl.
Zo’n 25 kilometer ten zuidoosten van
Midwolda ligt Bellingwolde. Hier bevindt
zich de Magnuskerk. Jaarlijks worden op het
Snitger/Freytagorgel orgelconcerten uitgevoerd.
Bellingwolde Programma
6 juni Gert van Hoef
4 juli Hayo Boerema
15 augustus Cor de Jong
12 september Darija Schneiderova en
Winfried Dahlke

Garnwerd Programma
Snitger/Freytagorgel Bellingwolde; foto: Stef Tuinstra
We eindigen dit overzicht van activiteiten
rondom Groninger orgels in het
Westerkwartier, dat zoals de naam al verraad,
zich in het westen van de provincie bevindt.
Westerkwartier
In de Liudgerkerk in Garnwerd worden deze
zomer een zevental orgelbespelingen gegeven,
verzorgd door niet-onverdienstelijke amateurorganisten.
Garnwerd
Het orgel van de Liudgerkerk in Garnwerd,
dat in 1808 door Lambertus van Dam (1744 –
1820, leerling van Albert Antoni Hinz) werd
gebouwd, werd in 1834 uitgebreid met een bovenwerk.
In 1867 voerde Petrus van Oeckelen
een grondige opknapbeurt uit, waarbij onder
andere het orgelfront van nieuwe frontpijpen
werd voorzien. Ook werden toen de drie
bas-reliëfs op het orgel aangebracht, voorstellende
Geloof, Hoop en Liefde. In 1986 is het
orgel, dat toen grotendeels onbespeelbaar
was, onder regie van Klaas Bolt grondig onder
handen genomen door orgelbouwer Mense
Ruyter.
In 2019/2020 werd het orgel opnieuw aan
een grote onderhoudsbeurt onderworpen.
Op zaterdag 5 juni 16.00 uur zal het met
een speciaal concert door Theo Jellema weer
feestelijk in gebruik genomen worden. Het is
de bedoeling dat er dit jaar, zoals vanouds, in
juni en juli elke zaterdag weer gratis toegankelijke
orgelbespelingen zullen plaatsvinden.
Dit alles natuurlijk onder voorbehoud in verband
met mogelijke coronamaatregelen. Alle
bespelingen zijn van 16:00 tot 17:00 uur.
5 juni Theo Jellema
12 juni Kees Kugel
19 juni Hein Zeevalking
26 juni Albert Viersen &
Tjalling Nijboer
3 juli Ties Wildeboer
10 juli Kor van Dijk e.a.
17 juli Hans Nomen
Ook in het Westerkwartier ligt Zuidhorn.
Jaarlijks worden daar gedurende de zomer in
de Dorpskerk onder de titel ‘Freytag op zondag’
orgelbespelingen verzorgd. Dit jaar staan
drie bespelingen gepland.
Zuidhorn
Freytag op zondag: orgelbespelingen in de
Dorpskerk te Zuidhorn
De Dorpskerk herbergt een kostbaar kleinood:
een orgel met één manuaal en dertien
registers, in 1792 gebouwd door Frans Casper
Snitger en Heinrich Hermann Freytag. In
1924 verbouwde de firma P. van Dam uit
Leeuwarden het instrument tot een tweeklaviers
pneumatisch orgel. Omdat het orgel
jarenlang zeer slecht functioneerde en nauwelijks
meer bespeelbaar was, volgde in 2012
een restauratie/reconstructie door Mense
Ruiter Orgelmakers, in samenwerking met
Van der Putten Orgelbouw, onder advies van
Stef Tuinstra. Daarbij werden onder meer
de mechanische tractuur hersteld en vier
verdwenen registers bijgemaakt. Drie nieuwe
keilbalgen zorgen voor de windvoorziening.
De orgelbespelingen kenmerken zich door een
informeel karakter, beginnen om 15:30 uur
en zijn gratis toegankelijk. Een bijdrage in de
onkosten is welkom. De bedoeling is dit fraaie
orgel ook buiten de kerkdiensten te laten
horen. Er wordt een korte uitleg gegeven over
het orgel en de gespeelde werken.
15

Detail Freytagorgel Dorpskerk Zuidhorn; foto: Kees Kugel
Zuidhorn
Programma
27 juni Kees Kugel
4 juli Wietse Ouwejan
11 juli Hans Beek
Wietse Ouwejan; foto: Jaap de Kok
16
De redactie van Klankjuwelen 2021 hoopt
dat er dit jaar weer volop genoten kan worden
van de orgelconcerten. Wij wensen u dan
ook veel luister- en kijkgenot. Voor actuele
informatie verwijzen wij naar de websites
erfgoednieuws.nl en groningenorgelland.nl.
Actuele informatie is ook te vinden in de digitale
nieuwsbrief Orgelagenda voor Groningen
en Ostfriesland.
www.erfgoedpartners.nl/publicaties/
orgelagenda

Orgeln in Stadt und Ommelanden: eine Augen- und Ohrenweide!
Orgelliebhaber aus Groningen und (weit)
darüber hinaus können sich auf eine neue
Orgelsaison freuen. Die unterschiedlichen
Orgelkommissionen haben für 2021 wieder
ein abwechslungsreiches Konzertprogramm
mit bekannten und auch unbekannte(re)
n Organisten zusammengestellt. Man kann
die Vielfalt und die Klangfarben der weltberühmten
Groninger Orgeln bewundern und
natürlich belauschen. Die Übersicht führt
die Leser vom Hogeland im Norden über das
Eemsdelta in die Stadt Groningen und dann
Richtung Osten mit dem Westerkwartier als
Endstation.
Die Orgelkommission in Leens hat für 2021
bekannte Organisten buchen können, die
Konzerte auf der vor kurzem restaurierten
Hinsz-Orgel geben. Die Schwesterkommission
in Uithuizen konnte ebenfalls ein abwechslungsreiches
Sommerprogramm zusammenstellen,
neben Orgelkonzerten
und Orgelvorführungen steht auch anderes
Kulturerbe auf dem Programm. In
Uithuizermeeden hofft man, einen Teil des
für 2020 geplanten Jubiläumsprogramms
Ende dieses Jahres nachholen zu können
und zwar am 13. November mit dem Luthers
Bach Ensemble unter der Leitung von Tymen
Jan Bronda und am 11. Dezember mit den
Roden Girl Choristers unter der Leitung von
Sonja de Vries. Die Maarlander Konzerte in
Zeerijp und Loppersum sind für August und
September vorgesehen. Und am 18. September
stehen Krewerd und Holwierde ganz im
Zeichen des dritten Krewerder Orgeltags.
Im Oktober findet in der Stadt Groningen
das Schnitger-Festival statt, auf dem Musik
von De Prez, Sweelinck sowie Praetorius den
Ton angibt. In den Kirchen Martinikerk, Der
Aa-Kerk, Nieuwe Kerk, Pelstergasthuiskerk
und Sint Jozefkathedraal gibt es kommenden
Sommer eine Vielzahl von Orgelkonzerten.
Die Kirche von Noordbroek bietet traditionsgemäß
wieder eine Reihe von Orgelkonzerten,
darunter im September die ‚Clavierübung
dritter Teil‘ von Johann Sebastian Bach, ein
wahrlich grandioses Werk. Am 4. September
findet für Interessenten eine Orgeltour zu den
historischen Orgeln in Noordbroek, Nieuw-
Scheemda, Midwolda und Zuidbroek statt. Im
Westerkwartier kann man sich am Orgelspiel
in der Liudgerkerk in Garnwerd und der
Dorpskerk von Zuidhorn erfreuen.
Die Redaktion von Klankjuwelen wünscht
Ihnen viel Hör- und Sehgenuss.
17

SGO Orgelconcours
2021 in Leens
advertorial
Op zaterdag 9 oktober 2021 wordt op het pas gerestaureerde
Hinszorgel van Leens het 34ste SGO orgelconcours
gehouden.
De Stichting Groningen Orgelland heeft als één van
haar hoofddoelen het stimuleren van jonge mensen
tot het spelen op één van de prachtige historische
Groningse orgels. Alleen met voldoende aanwas van
organisten die historische orgels willen veroveren en
bespelen is de continuïteit gewaarborgd.
Een orgel moet bespeeld worden!
De SGO stimuleert ook een lage drempel met betrekking
tot de toegang tot de instrumenten. Gemakkelijk
te regelen en voor niet te veel geld. Op veel plaatsen
is dat in de provincie gelukkig al geregeld. SGO wil bij
drempels graag bemiddelen. Neem zonodig contact op
via de website www.groningenorgelland.nl.
De juryleden zijn Leo van Doeselaar (vz), Tymen Jan
Bronda en Gerrie Meijers.
Er zijn dit jaar twee categorieën, te weten de jongeren
tot 25 jaar die voor 1 september 2021 nog niet met
een conservatoriumopleiding zijn gestart en de categorie
amateurs boven de 25 jaar. Van iedere categorie
worden maximaal twaalf deelnemers toegelaten en
daarvan gaan maximaal twee naar de finale.
De voorronden starten om 9:00 uur en de finale om
15:30 uur. Iedere deelnemer brengt in voorronden en finale
maximaal tien minuten orgelliteratuur ten gehore.
Voor iedere kandidaat is twee uur oefentijd beschikbaar.
Deelnemersbijdrage
Jongeren : € 25,00
Amateurs: € 35,00
Entree voor belangstellenden: € 10,00
Vrije toegang: jeugd onder de 18 en per kandidaat één
registrant.
Wilt u meer weten over het concours of wilt u zich opgeven
mail dan naar hrodenboog@hotmail.com.
Bijdrage graag overmaken op NL97 INGB 0001 8066 45
t.n.v. Stichting Groningen Orgelland o.v.v. concours 2021
Leens.
tekst en foto’s: hilda rodenboog
18 SGO Orgelconcours
Am Samstag, den 9. Oktober, findet zum 34. Mal der Wettbewerb SGO Orgelconcours statt auf der neu restaurierten
Hinsz-Orgel von Leens. Die Juroren sind Leo van Doeselaar, Tymen Jan Bronda und Gerrie Meijers. In diesem Jahr gibt
es zwei Kategorien, nämlich Jugendliche bis zu 25 Jahren, die vor dem 1. September 2021 noch nicht mit einer Ausbildung
am Konservatorium angefangen haben, sowie die Kategorie Amateure über 25 Jahre. In jeder Kategorie werden
maximal 12 Teilnehmer zugelassen, von denen nicht mehr als 2 ins Finale kommen. Die Vorrunden beginnen um 9:00
Uhr und das Finale startet um 15:30 Uhr. Jeder Teilnehmer bringt in Vorrunden und Finale höchstens zehn Minuten
Orgel literatur zu Gehör. Die Teilnahmekosten für Jugendliche betragen 25 € und für Amateure 35 €. Wenn Sie zuhören
möchten, können Sie für 10 € eine Tageskarte erwerben. Freier Zutritt für Jugendliche unter 18 und für 1 Registranten
pro Kandidat. Möchten Sie mehr über diesen Wettbewerb erfahren oder wollen Sie sich anmelden? Senden Sie einfach
eine E-Mail an hrodenboog@hotmail.com.

Beiaardnieuws
provincie Groningen
2021
advertorial
Waar tijdens de corona-pandemie veel muzikale
evenementen moeten worden uitgesteld of afgelast
kunnen de bespelingen van de carillons onverminderd
doorgaan.
De Stichting Klokkenspel Groningen (S.K.G., opgericht
in 1993), het samenwerkingsverband tussen plaatselijke
beiaard- en luidklokkeninstanties in de provincie
Groningen, heeft als doelstelling bekendheid te geven
aan het belangwekkende bezit aan carillons en luidklokken
in deze provincie. Het jubileumboek Welluidend
Erfgoed (64 pag., met een stichtingschronologie,
een overzicht over de jubileumactiviteiten en het artikel
Adel en klokken door Redmer Alma), het Gronings
Beiaardboek IX (zeven composities/arrangementen
door Groninger beiaardiers) en een CD met opnames
van alle zeven carillons in de provincie Groningen zijn
te bestellen (€ 5,- voor het jubileumboek en voor de CD
en € 15,- voor het beiaardboek) bij het secretariaat van
de S.K.G.: Parallelweg 4, 9986 ST Beerta of via
infoskg@planet.nl .
Vincent Hensen-Oosterdijk; foto Huisman Media
Open Toren
Het doorgaan van de jaarlijkse Open Torendag op
zaterdag 12 juni is afhankelijk van de coronamaatregelen
die dan gelden. Beoogd wordt dat tussen 13:00
en 16:00 uur de carillons in de torens te Appingedam,
Groningen (Martini, vanaf 12:00 uur), Heiligerlee, Middelstum,
Veendam en Winschoten gratis kunnen worden
bezichtigd. Deskundige beiaardiers zullen daarbij
aanwezig zijn om uitleg te geven over de instrumenten
en het beiaardspel te demonstreren. Op die middag
is eveneens een groot aantal torens met interessante
luidklokensembles te bezichtigen. Uiteraard kan men
ook van de fraaie uitzichten genieten. Via de pers en
andere media zal het doorgaan worden meegedeeld.
Ook op Open Monumentendag (11 en 12 september)
zijn sommige carillons te bezoeken.
Glockenspiel aktuell
Während der Corona-Pandemie müssen viele musikalische Veranstaltungen verschoben oder abgesagt werden,
Glockenspieler dahingegen können ihre Künste nach wie vor zum Besten geben.
Die Stichting Klokkenspel Groningen, die Institution, die die Zusammenarbeit zwischen den lokalen Glockenspielen
koordiniert, hat als Ziel, den großen Reichtum an Carillons und Glocken in dieser Provinz zu vermitteln. Diverse Bücher
sowie eine CD mit Aufnahmen aller sieben Glockenspiele in Groningen gibt es über infoskg@planet.nl.
Offene Türme
Ob der Tag der offenen Türme am Samstag, den 12. Juni, stattfinden kann, hängt von den dann geltenden Corona-
Maßnahmen ab. Vorgesehen ist, dass zwischen 13.00 und 16.00 Uhr die Carillons in den Türmen von Appingedam,
Groningen (Martini, ab 12.00 Uhr), Heiligerlee, Middelstum, Veendam und Winschoten kostenfrei zu besichtigen sind.
Fachkundige Glockenspieler werden zugegen sein, um die Instrumente zu erläutern und das Spiel auf dem Carillon
vorzuführen. Auch an den Tagen des offenen Denkmals (11. und 12. September) kann man einige Carillons besichtigen.
19
Exkursion
Die jährliche Exkursion der Stichting Klokkenspel Groningen findet am Samstag, den 9. Oktober, statt. Die kostenlose
Exkursion, im eigenen Auto, führt zu einigen interessanten Carillons und Glocken im Norden des Landes. Weitere Informationen
gibt es beim Sekretariat der S.K.G unter der Rufnummer +31-(0)597-331835 oder über infoskg@planet.nl. Hier
kann man sich auch für diese Exkursion anmelden.

advertorial
20
Excursie
De jaarlijkse excursie van de Stichting Klokkenspel
Groningen vindt plaats op zaterdag 9 oktober. De
voor iedere belangstellende gratis, met eigen vervoer
mee te maken, tocht voert naar enkele interessante
carillons en luidklokken in het noorden van het
land. Nadere informatie over excursiedoel en deelneming
is te verkrijgen bij het secretariaat van de S.K.G.:
Parallelweg 4, 9986 ST Beerta, tel.: 0597-331835, of via
infoskg@ planet.nl. Hier kan ook de opgave voor deze
excursie plaats vinden.
Beiaardbespelingen in 2021
Appingedam, Nicolaïtoren
(www.museumstadappingedam.nl/stichtingdamster-klokkenspel)
Bespelingen zijn afhankelijk van de voortgang van de
restauratie van de toren.
april t/m september wekelijks op zaterdag
11:00 uur Adolph Rots
zomerconcerten op zaterdagmiddag 3 juli, 31 juli,
14 augustus
15:00 uur: Adolph Rots
Groningen, Martinitoren (www.martinicarillon.nl)
Nieuwe stadsbeiaardiers worden benoemd per 1 mei
2021.
Wekelijks op dinsdag, 12.00 uur en zaterdag,
11.00 uur: stadsbeiaardiers
Bijzondere bespeling
12 juni Open Torendag, 12:00-17:00 uur, in
samenwerking met het Groninger
Klokkenluiders Gilde
28 augustus Gronings Ontzet, 9:00 uur
9 september Verzoekprogramma 19:30 uur
11 september Open Monumentendag,
12.00-17.00 uur: beiaard- en
luidklokkendemonstraties
11 november Sint Maartenconcert 12:15 uur
17 en 23 december
Kerstspecial, 19.30 uur:
Heiligerlee, Klokkengieterijmuseum
(www.museaheiligerlee.nl/klokkengieterijmuseum)
incidentele bespeling, nader aan te kondigen
Middelstum, Hippolytustoren
(www.carillonmiddelstum.nl)
op de eerste zondag van de maand,
14.00 uur Henk Veldman
12 juni Open Torendag
16:00 uur Henk Veldman
concerten op zondagmiddag:
20 juni 16:00 uur Gerda Peters (Almere,
Beverwijk, Voorburg)
18 juli 19:00 uur Rosemarie Seuntiëns (Asten,
Eindhoven, Helmond, Oirschot,
Roermond, Venray)
15 augustus 16:00 uur Malgosia Fiebig (Utrecht,
Nijmegen)
Veendam, toren Grote Kerk
(www.stichtingcarillonveendam.nl)
wekelijks op donderdag, 13:30 uur: Vincent Hensen
Winschoten, Olle Witte
tweewekelijkse bespeling op vrijdag (meestal de eerste
en derde van een maand; in juni en september elke
vrijdag) 15.30 uur: Vincent Hensen
tekst: adolph rots
Orgelreis SOL en SGO
2021
Zoals eerder bekendgemaakt, gaat de meerdaagse orgelreis
van de SGO naar de Elzas niet door. Dit als gevolg
van de onzekerheden rondom de Covid19 pandemie.
De SOL, onze orgelvrienden uit Limburg, zaten met
hetzelfde probleem. We hebben daarom de koppen bij
elkaar gestoken en een prachtige excursie-week in het
noorden van Nederland georganiseerd.
Groningen, Academietoren
wekelijks op dinsdag
10:00 uur Auke de Boer
bijzondere bespelingen door Auke de Boer
2 juli 15:00 uur Summer Ceremony
6 september 15:00 uur opening Academisch jaar
23 december 16:00 uur kerstborrel
De geheel verzorgde reis gaat met een bus vanuit Limburg
via Arnhem naar een hotel in Dokkum waar wordt
overnacht. Voorwaarde om aan de reis deel te nemen
is dat u volledig ingeënt bent. Deze meerdaagse reis
wordt georganiseerd door de SOL.
De SGO organiseert in deze orgelweek de dagreizen.

advertorial
Deze worden - in principe -met eigen vervoer gedaan.
Waar mogelijk kan worden bemiddeld voor het vinden
van hotel-accommodatie. Ook hier geldt vaccinatieplicht.
Voor beide opties geldt dat alle door de overheid voorgeschreven
maatregelen zorgvuldig worden opgevolgd
en nageleefd.
Maandagmiddag 20 september
Midwolda Hinsz 1772
Loppersum De Mare 1562/H.Huisz1665/Hinsz1735/
Freytag1803
Organisten: Jo Louppen en Remy Syrier
Dinsdag 21 september
Sneek Arp Schnitger 1709-1711/
L. van Dam 1898
Bolsward A.A. Hinsz 1781/ L. van Dam 1861
Franeker L. van Dam 1842
Organisten: Jo Louppen en Remy Syrier
Woensdag 22 september
Leeuwarden Grote of Jacobijnerkerk:
Christian Müller 1727
Waalse kerk: Johann Michaël
Schwartzburg 1740
Berlicum Johannes Mitterreither 1780
Hallum A. van Gruisen en Zonen 1811/
W. Hardorff 1871
Excursieleider: Sietze de Vries
Donderdag 23 september
Midwolde Levenius Eekman 1630/
Andreas de Mare 1657
Roden A.A. Hinsz 1780
Peize Anthonie Verbeeck 1631/
Arp Schnitger 1697/ A.A. Hinsz 1757
Organisten : Jo Louppen en Remy Syrier
Vrijdag 24 september
Leens A.A. Hinsz 1733
Kampen A.A. Hinsz 1741-1743/ F.C. Schnitger
en H.H. Freytag 1788
Koororgel Reil 1999
Excursieleider: Sietze de Vries
Kosten en opgave dagexcursies:
Voor opgave of informatie kunt u mailen naar
Hilda Rodenboog:
hrodenboog@hotmail.com, 06-13955540.
Kosten middag-excursie
maandag 20 september
voor donateurs € 25,00 en niet donateurs € 27,50.
Kosten dag-excursies
voor donateurs € 35,00 en niet donateurs € 37,50.
Voor de meerdaagse volledig verzorgde reis zijn nog
een paar plaatsen beschikbaar.
U kunt daarvoor informatie verkrijgen of aanmelden
bij de penningmeester van SOL de heer Roel Sluypers
penningmeester@stichting-sol.nl.
tekst: albert rodenboog
Orgeltour Samenwerkende Orgelvrienden Limburg und Stichting Groningen Orgelland 2021
Wie bereits angekündigt, wird die mehrtägige SGO-Orgeltour ins Elsass nicht stattfinden. Dies ist auf die Unsicherheiten
im Zusammenhang mit der Covid19-Pandemie zurückzuführen. Die SOL, unsere Orgelfreunde aus Limburg, hatten das
gleiche Problem. Deshalb haben wir die Köpfe zusammengesteckt und eine wunderschöne Ausflugswoche im Norden
der Niederlande organisiert. Die All-Inclusive-Reise führt mit dem Bus von Limburg über Arnhem zu einem Hotel in
Dokkum, wo Sie übernachten werden. Voraussetzung für die Teilnahme an der Reise ist, dass Sie vollständig geimpft
sind. Diese mehrtägige Reise wird von der SOL organisiert. Die SGO organisiert die Tagesausflüge während dieser Orgelwoche.
Diese werden - im Prinzip - mit eigenem Transport durchgeführt. Für beide Optionen gilt, dass alle von der
Regierung vorgeschriebenen Maßnahmen sorgfältig befolgt und eingehalten werden.
Für Anmeldungen oder Informationen können Sie sich an Hilda Rodenboog wenden: hrodenboog@hotmail.com oder
+31 (0)613955540. Für die mehrtägige Reise sind noch einige Plätze frei. Für Anmeldungen oder Informationen können
Sie sich an Herr Roel Sluypers wenden: penningmeester@stichting-sol.nl.
21

Een nieuw begin voor het ORGANEUM als kenniscentrum van
historische toetsinstrumenten
22
Informatie over historische klavierinstrumenten
en de orgelcultuur werd in het
ORGANEUM vóór corona voornamelijk via
rondleidingen gegeven. Deze rondleidingen
werden verzorgd door Ludolf Heikens
(Midwolda), die vanaf het begin als freelancer
aan het ORGANEUM verbonden is,
en Winfried Dahlke, de directeur van het
instituut. Vanwege de smalle gangen en de
kleine tentoonstellingszalen moesten de
rondleidingen vanaf maart 2020 worden
gestaakt. Om toch een indruk te kunnen
geven van de collectie werd een langgekoesterde
wens van het ORGANEUM gerealiseerd:
het digitaal toegankelijk maken van
een deel van de collectie via foto’s en geluid.
Naast een vernieuwde website werkt het
instituut ook aan het geschikt maken van
de tuin achter het gebouw voor kamermuziekmanifestaties.
Dankzij het NEUSTART
KULTUR-programma van de Bundesverband
Soziokultur kon de basis worden gelegd
voor dit vernieuwingsproject. De onderdelen
van het project zijn: artistieke fotografie,
hoogwaardige geluids- en video-opnamen,
multimediale displays in de zes tentoonstellingszalen
en een vernieuwde website (www.
organeum.org).
Het ORGANEUM in Weener is het centrum
voor orgelcultuur in Ost-Friesland. Het
herbergt een collectie historische klavierinstrumenten
die bespeeld kunnen worden in
de historische zalen van het instituut. In het
huis staat een twaalftal toetsinstrumenten
waaronder orgels, klavecimbels en tafelpiano’s.
Al deze instrumenten vertegenwoordigen
een breed spectrum aan klanken uit de renaissance
tot de laat-romantiek. Het instituut
met haar bijzondere collectie is gehuisvest in
een prachtige villa uit 1873, die halverwege
de jaren negentig ingrijpend is gerestaureerd.
Het historische gebouw is een van de weinige
voorbeelden van een bewaard gebleven
stadsvilla uit de hogere middenklasse, die als
buitenverblijf diende van welgestelde burgers
in de Hanzesteden.
Op dit moment kan nog niet worden voorspeld
of de serie orgelconcerten in de zomer
door kan gaan. Voor 2021 is daarom een
programma opgesteld die in de beschutte achtertuin
van het instituut plaats kan vinden,
uiteraard onder voorbehoud van wijzigingen.

ostfriesland | tekst: Winfried Dahlke
Neustart der Vermittlung
historischer Tasteninstrumente
im ORGANEUM
mit (digitalen) Erlebnisräumen
für Einzelbesucher und Kleingruppen
Die Vermittlung der Welt historischer Tasteninstrumente
und der Orgelkultur geschah
im ORGANEUM „vor Corona“ hauptsächlich
über musikalische Führungen für angemeldete
Gruppen sowie über öffentliche Führungen
von April bis September am Mittwochnachmittag
um 15.00 Uhr. Diese Führungen werden
von Ludolf Heikens (Midwolda) gestaltet,
der von Beginn an mit dem ORGANEUM
als freier Mitarbeiter verbunden ist und
auch von Winfried Dahlke, dem Direktor der
Einrichtung. Bei den Führungen bleibt es
nicht aus, dass man sich in den Fluren und
in den kleineren Ausstellungsräumen nahekommt.
Das ist seit März 2020 plötzlich zum
„Problem“ geworden und hat zur Absage der
meisten angemeldeten Besuche von Gruppen
geführt.
Immerhin konnten mit einem Hygienekonzept
von Mai bis Oktober Führungen für
kleine Gruppen bis 15 Personen durchgeführt
werden. Es ist aber damit zu rechnen, dass die
Scheu, sich einer Reisegruppe anzuschließen,
noch längere Zeit anhalten wird. So rechnen
wir damit, dass die Arbeit für die Orgel- und
Musikvermittlung, wie wir sie kannten, auch
im Jahr 2021 noch nicht zur Normalität zurückkehrt.
Auf der anderen Seite war bereits im Sommer
2020 bemerkbar, dass viele Menschen
wieder individuell auf Reisen gehen. Wenn
Besucher unangemeldet kommen, ist es aber
nicht möglich, eine Präsentation der Sammlung
durch Fachpersonal zu gewährleisten.
Es ging es deshalb darum, auch für Einzelbesucher
einen Erlebniswert zu schaffen.
Daher haben wir einen langgehegten Wunsch
verwirklichen wollen, die Exponate der
Sammlung in filmischen Beiträgen zu erläutern
und erklingen zu lassen. Einzelbesucher
sollen mithilfe dieser Medien in der besonderen
Atmosphäre des Hauses die Instrumente
kennenlernen können.
Daneben war die Erstellung einer eigenen
Internetseite für das ORGANEUM dringende
Notwendigkeit geworden. Zum zukünftigen
Konzept „nach Corona“ soll es ferner auch
gehören, dass der Garten für das Musikhören
einbezogen werden kann, indem für kammermusikalische
Ereignisse eine Übertragung
23

24
oder Verstärkung mittels einer geeigneten
Anlage ermöglicht wird.
Hierbei gab es staatliche Hilfe: Um die
negativen Corona-Folgen für den Kulturbetrieb
aufzufangen, hat die Staatsministerin
für Kultur und Medien in Berlin, Frau Prof.
Grütters, gezielte Förderprogramme aufgelegt.
Mithilfe des Programms NEUSTART KUL-
TUR beim Bundesverband Soziokultur ist
es möglich gewesen, die Grundlagen für den
zukünftigen Museumsbetrieb zu legen.
Die Bestandteile dieses Projekts:
Kunstvolle Fotografie:
Von der historischen ORGANEUM-Villa und
den Exponaten sind von Jens Schulze hervorragende
Fotografien erstellt worden. Diese
sind von beeindruckender Farbtiefe und schaffen
über den Umgang mit der Tiefenschärfe
inspirierende Einsichten und wecken das
Interesse, bei einem Besuch das Original zu
sehen. Die neue Internetseite wird mit diesen
Bildern illustriert.
Hochwertige Audio-Aufnahmen und
filmische Präsentationen:
In Zusammenarbeit mit dem Label Lunaris
entstanden zu 24 Instrumenten und einem
Technikmodell mehr als 100 Filme mit einer
Gesamtspielzeit von fast fünf Stunden. Jedes
Instrument wird durchschnittlich mit 4 bis 5
Kurzfilmen dargestellt. Zu jedem Instrument
wurde eine gesprochene Einführung produziert,
in welche viele Details eingeblendet werden.
Jedes Instrument wird mit einer passenden
Auswahl kurzer Musikstücke vorgestellt,
wobei auch alle diese Aufnahmen als Videos
produziert worden sind.
Auf diese Weise ist eine umfassende Darstellung
der Instrumentensammlung entstanden,
die für das Museum einen großen
Fortschritt bedeutet. Es wird eine Fülle und
Tiefe der Darstellung erreicht, die in einem
einzelnen Besuch kaum zu erfassen sein
wird. Auf diese Weise kann auch bei wiederholten
Besuchen immer wieder etwas Neues
entdeckt werden. Die Präsentationen sind von
Winfried Dahlke gestaltet worden und haben
im Rahmen des Projekts als Eigenleistung
keine Kosten verursacht.
Multimediale Stelen in sechs
Ausstellungsräumen
Kernstück der neuen medialen Vermittlungstechnik
sind sechs multimediale Stelen. Die
Herstellung dieser Stelen war eine besondere
Herausforderung. Die historischen Räume
vertragen keine Fremdkörper, die den Blick
auf das Eigentliche verstellen. Eine Verkabelung
musste vermieden werden. In Anlehnung
an vorhandene kleine Aufsteller sollten
die Stelen transparent aus Acrylglas gefertigt
werden. Als Markenzeichen für das ORGA-
NEUM entwickelte die Gestalterin Lisa Wolters
ein „Fenstermotiv“, das in die Frontseiten
der Stelen eingeschnitten wurde. Das Ergebnis
ist sehr überzeugend, optisch ansprechend
und wertig.
Webseite
Die Internetseite bedurfte dringend der
Profilierung. Im Rahmen des neuen digitalen
Vermittlungskonzeptes wurde daher erstmalig
ein eigenes System für das ORGANEUM
entwickelt. Dafür wurde eine freie Domain
mit kurzem Namen gewählt:
www.ORGANEUM.org.
Die neue Seite hat eine klare Gliederung
in drei Hauptmenüpunkte Haus, Sammlung,
Angebote und verfügt über einen Kalender
mit Suchfunktion. Für die Sammlung ist eine
Gliederung in 6 Kategorien erstellt worden,
die den Weg zu jedem Exponat gleich kurz
ausfallen lässt. Die Gestaltung räumt dem
Bild breiten Raum ein.
Mit dieser Seite korrespondiert eine Innenseite,
die nur aus dem Hausnetzwerk
aufgerufen werden kann, in welche die Filme
zur Instrumentensammlung eingebunden
werden. Die Internetseite wurde von Lisa
Wolters (Aurich) gestaltet und von Klaus
Vogler (Lingen) programmiert. Durch die bewährte
Zusammenarbeit mit Lisa Wolters, die
seit 2003 gestalterisch für das ORGANEUM
arbeitet, ist eine hervorragende Konzeption
entstanden. Die dafür notwendige technische
Lösung ist komplex, was das Zusammenspiel

der inneren und äußeren Inhalte angeht. Der
komplette Neuaufbau erfordert eine zeitaufwendige
redaktionelle Durchsicht aller
Inhalte und kann zukünftig um weitere Komponenten
erweitert werden.
Schwierigkeiten bereitet wegen der Corona-
Schutzmaßnahmen insbesondere die Veranstaltungsplanung.
Die Kirchengemeinden
stehen in der Verantwortung, die Schutzmaßnahmen
umzusetzen. Weil Kirchengemeinden
teilweise schon über längere Zeit auf Präsenzveranstaltungen
verzichten, sind auch Musikalische
Andachten nicht möglich, geschweige
denn Konzerte. Es kann derzeit (Mitte April)
noch nicht vorausgesagt werden, ob die Orgelkonzertreihen
im Sommer stattfinden dürfen.
Für das ORGANEUM bildet der geschützt
liegende Garten hinter dem Haus eine besondere
Ressource. In der Zeit des Abstandsgebotes
soll dieser für Musikdarbietungen genutzt
werden. Es wurde eine Übertragungsanlage
für Musikangebote in den Garten angeschafft.
Eine Veranstaltungsplanung für das laufende
Jahr 2021 wurde erstellt, wobei auch hier alles
unter Vorbehalt steht.
Mit Mitteln der Regionalen Kulturförderung
der Ostfriesischen Landschaft sowie des
Förderkreises ORGANEUM in Weener e.V.
und des Vereins Orgel- und Musikkultur in der
Ems-Dollart-Region e.V. (OMGO e.V.) plant das
ORGANEUM eine Reihe von Gartenkonzerten
und Musikalischen Andachten.
Mit Mitteln des Landes Niedersachsen aus
dem Programm „Niedersachsen dreht auf“
wird unter dem Titel „Momente der Seligkeit“
eine Reihe von Bach-Kantaten im Rahmen
von Musikalischen Gottesdiensten in
Leer, Weener und Papenburg aufgeführt. Die
Trägerschaft für die vom Barockorchester Le
Chardon konzipierte Reihe hat der Verein Orgel-
und Musikkultur in der Ems-Dollart-Region
e.V. (OMGO e.V.) übernommen.
Für den Fall, dass es möglich ist, im Freien
zu musizieren oder im Rahmen von Gottesdiensten
zu musizieren, wird zu folgenden
Veranstaltungen eingeladen:
(Siehe Seite 26 und 27).
25

Sa. 12 / So. 13. Juni
Leer und Papenburg
Momente der Seligkeit
J.S. Bach: Kantate BWV 84 Ich bin vergnügt
Fanie Antonelou (Sopran)
Hajo Wienroth (Traversflöte)
Barockorchester Le Chardon, Winfried Dahlke (Orgel)
Freitag, 16. Juli Leer | Große Kirche
20.30 Uhr im Rahmen der „Kulturnacht anners“
Kostbarkeiten der Kammermusik
Johann Ludwig Krebs (1713-1780)
Trios I und VI für Traversflöte, Violine und Cembalo
Kammersonaten für Traversflöte und obligates Cembalo
Hajo Wienroth (Traversflöte), Marie Wienroth (Violine),
Winfried Dahlke (Cembalo)
Sonntag, 27. Juni
15.00 Uhr
Sonntag, 25. Juli
15.00 Uhr
Sonntag, 5. September
15.00 Uhr
Weener | ORGANEUM Garten
Carl Philipp Emanuel Bach
Die späten Flötenquartette
Hajo Wienroth (Traversflöte); Johanne Wienroth (Viola)
Winfried Dahlke (Tafelklavier)
Weener | ORGANEUM Garten
Renaissancemusik mit der Baldachinorgel
Hajo Wienroth (Renaissanceflöte), Ute Schildt (Laute)
Marie Wienroth (Renaissanceflöte/Fidel), N.N. (Schlagwerk)
Winfried Dahlke (Baldachinorgel)
Weener | ORGANEUM Garten 15.00 Uhr
Gartenfest
Kammermusik im Garten
17.00 Uhr Weener | Georgskirche 17.00 Uhr
26
Momente der Seligkeit
Kantaten „Freude und Abschied“ mit M. Hunter (Sopran)
Johann Sebastian Bach: Ich bin vergnügt BWV 84
Johann Sebastian Bach: Non sa che sia dolore BWV 209
Hajo Wienroth (Traversflöte), Arwen Bouw, Marie Wienroth (Violine),
Johanne Wienroth (Viola), Christoph Beyer (Cello),
Ute Schildt (Kontrabass), Pieter Dirksen (Cembalo)

Sa. 25 / So. 26. September
Papenburg und Leer
Momente der Seligkeit
J.S. Bach: Kantate BWV 147 Herz und Mund und Tat und Leben
Motette Jesu, meine Freude; Schulchor des UEG und Kantorei Leer;
Ltg. Christian Meyer, Barockorchester Le Chardon
BWV 106: Actus tragicus: Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit
Sa. 6. / So. 7. November
Papenburg, Leer, Weener
Momente der Seligkeit
J.S. Bach Kantate BWV 106 Actus Tragicus
Schulchor des UEG und Kantorei Leer; Ltg. Christian Meyer
Hajo Wienroth, Marie Wienroth (Blockflöten)
Rosa Canellas (Cello); Takeshi Sudo, Marike Tuin (Gamben)
Kontrabass (Ute Schildt); Pieter Dirksen (Truhenorgel)
Mi. 10. November
18.00 Uhr
Mi. 8. Dezember
18.00 Uhr
Weener | Georgskirche, Chorraum
Musikalische Andacht: Clavichord und Traversflöte
Hajo Wienroth (Traversflöte), Winfried Dahlke (Clavichord)
ORGANEUM oder Georgskirche
Musikalische Andacht zum Advent
Vivaldi-Konzerte
Mark Baigent (Oboe), Hajo Wienroth (Traversflöte),
James o’Toole (Violine), Inga Klauke (Fagott),
Christoph Otto Beyer (Cello), Winfried Dahlke (Cembalo)
27

Einblicke in die Sammlung historischer Tasteninstrumente
im ORGANEUM
Bureaux-Orgel
Frans Caspar Schnitger & Heinrich
Hermann Freytag, Groningen 1796 (?)
Kabinett-Orgel
Ibe Peters Iben, Emden 1790
Die Kabinettorgel von Ibe Peters Iben (Emden)
wurde im Jahre 1790 als Hausorgel für
die Boerderij Waalkens in Blijham erbaut.
Das Orgelgehäuse zeigt die Formensprache
des Rokoko und zeugt von einer großen Meisterschaft
im Tischlerhandwerk. Mit Flügeltüren
und Klaviaturabdeckung lässt sich die
Orgel vollständig verschließen, sodass die
Ansicht eines Kabinettschranks zu sehen ist.
Das original erhaltene Orgelwerk mit viereinhalb
Registern wurde 2007 von Reinalt Klein
restauriert. Helmer Hut (Beerta) rekonstruierte
meisterhaft die ursprüngliche Mahagoni-Imitationsfassung.
Musik für das Comptoir: eine Hausorgel in
Form eines Sekretärs
Bei dieser Orgel handelt es sich vermutlich
um jenes Instrument, das 1796 über eine
Annonce im Groninger Courant beworben
wurde. Dort wurde eine neu gemachte
„Bureaux-Orgel“ von F.C. Schnitger (jr) mit 4
1/2 Stimmen angeboten.
Das innere Orgelwerk der Schnitger &
Freytag-Bureaux-Orgel ist bis auf eine rekonstruierte
Pfeife vollständig original erhalten.
Das Klangbild ist hell und brillant. Als einzige
Schnitger & Freytag-Orgel verfügt sie über
eine hohe Quint 1 1/2-Fuß als Einzelregister
und Klangkrone. Von betörender Schönheit
ist auch die Fluit Travers aus Eichenholz.
28

Jürgen Ahrend (Leer-Loga) 1994
Orgel im Renaissance-Stil nach Michael Strobl
(1559)
Leihgabe der EKHN
Jürgen Ahrend (Leer-Loga) 1990
Hausorgel mit 11 Registern auf zwei Manualen
und freiem Pedal
Im Jahr 2014 konnte das ORGANEUM mit
maßgeblicher Unterstützung der Ev.-ref.
Kirche eine Hausorgel erwerben, die 1990 von
der Orgelbauwerkstatt Jürgen Ahrend für ein
Privathaus gebaut worden war. Dieses klangschöne
Instrument verfügt über 11 Register
auf zwei Manualen und freiem Pedal, sodass
es für die Darstellung einer Vielzahl von
Orgelwerken geeignet ist. Die Pfeifen der Manualwerke
stehen hintereinander auf einer
Zwillingslade, das Pedalwerk ist hinterständig.
Diese Baldachin-Orgel wurde 1994 von Jürgen
Ahrend für die Frankfurter Kirchenmusikschule
erbaut. Als Vorbild diente die Baldachin-Orgel
der Churburg, die 1559 von Michael
Strobl für den Ritter Jakob Trapp erbaut
wurde. Über zwei große Mehrfaltenschöpfbälge
wird sie mit Wind versorgt. Die Klaviatur
umfasst den Renaissance-Umfang mit 41
Tasten. Die 287 Pfeifen der sechs Register
sind im Chorton in mitteltöniger Temperatur
eingestimmt. Die Baldachin-Orgel ist eine
Leihgabe der Evangelischen Kirche in Hessen
und Nassau (EKHN).
29

Christian Zell, Hamburg 1741
Cembalo der Bach-Zeit
Orgelmakerij van der Putten
(Finsterwolde) 2010
Orgel im Klassenzimmer
Orgel mit 19 Tönen, 5 Registern und 3 Effekten
(Cymbelstern, Nachtegaal, Tremulant)
Diese Orgel wurde für den Einsatz im Klassenzimmer
entwickelt. Sie klingt und funktioniert
wie eine historische Orgel. Schöpf- und
Vorratsbalg, Tasten, Wellenbrett und Abstrakten,
Manubrien, Wellenbäume und Schleifen,
Windkasten, Pulpeten, Ventile und viele
Dinge mehr sind in ihrem Zusammenspiel zu
beobachten.
Das älteste Exponat der Sammlung ist das
Cembalo von Christian Zell, das 1741 in
Hamburg gebaut wurde. Dieses hervorragend
erhaltene Instrument ist ein bedeutendes
Zeugnis ostfriesischer Zeitgeschichte: Es wurde
in der Regierungszeit Carl Edzards (1716-
1744) für den ostfriesischen Hof in Aurich
erworben.
1749 kommt es zu Verkauf und wird wie
folgt annonciert: „… ein sehr schönes, von
dem berühmten Meister [Christian] Zell in
Hamburg verfertigtes wohl konditioniertes
Clavicimbel von sehr starkem und angenehmen
Ton mit elfenbeinernen Clavieren, kompletten
Oktaven bis 3gestrichenen d inclusive
und vollständigen dreien Chören nebst einem
Lautenzug versehen. Es ist dasselbe, wie auch
das dabei befindliche Fußgestell blau lackieret,
auch an den Leisten, Hängen und Haken
fein verguldet, inwendig aber rot lackieret.“
30

Cembalo UniversaleKeith Hill,
Grand Rapids 1983
Das Cembalo Universale wurde im Jahre 1983
von Keith Hill nach Beschreibungen von Michael
Praetorius gebaut. Praetorius nennt das
Instrument, das er bei Carl Luyton in Prag
kennengelernt hat Clavicymbalum Universale
oder Clavicymbalum perfectum.
Clavichord nach Praetorius |
Gemein Clavichord
Matthias Griewisch, Bammental 2007
Es hat einen Tonumfang von vier Oktaven
mit insgesamt 77 Tasten. Pro Oktave gibt es
7 Subsemitonien. Dies bietet die Möglichkeit
der Einstimmung in 19-stufiger Gleichstufigkeit
nach Costeley oder eine auf 16 Dur-Tonarten
erweitere mitteltönige Stimmung.
Cembalo nach Ruckers
Keith Hill, Grand Rapids 1976,
private Leihgabe Prof. Harald Vogel
Das Cembalo nach Ruckers, erbaut von Keith
Hill im Jahre 1976, gibt ein Beispiel für die
flämische Tradition im Cembalobau. Das
reich dekorierte Instrument verfügt über
zwei 8-Fuß-Register und einen Tonumfang
von vier Oktaven, wobei die tiefste Oktave als
so genannte kurze Oktave ausgeführt ist. Die
klanglichen Eigenschaften dieses Instrumentes
sind sehr überzeugend.
Das Gemein Clavichord ist ein instrumentenbauliches
Kleinod, das Matthias Griewisch
2007 nach einem Kupferstich bei Michael
Praetorius – De organographia 1619 geschaffen
hat. Das gebunde Clavichord verfügt über
einen Umfang von vier Oktaven mit kurzer
Oktave im Bass. Die „praetorianische“ Stimmung
ist bereits in den Abständen der Tangenten
angelegt, welche den Tonabstand benachbarter
Töne vorgeben. Eingestimmt wird
das Instrument eine Quarte höher (e1 =415
Hz). Die von Praetorius gerühmten Vorzüge
des Clavichords sind auf diesem Clavichord
erlebbar.
31

Tafelklavier
Johann Peter Hinrichs, Hamburg 1822
Dieses Hamburger Instrument steht in der
Tradition englischer Tafelklaviere. Es hat
einen Tonumfang von F1 bis f3 und eine
so genannte „Single Action“, bei welcher die
Hämmerchen von schräg auf der Taste befestigten
Stößeln nach oben geschleudert werden.
Es zeigt auch klanglich noch eine starke
Verwandtschaft zu den Clavichorden.
Clavichord nach Hubert 1789
Gregor Bergmann, Leer 2012
Dieses vorzügliche Clavichord ist ein Nachbau
des Leeraner Instrumentenmachers Gregor
Bergmann nach Christian Gottlob Hubert
(1789). Als gebundenes Clavichord hat es eine
schlanke und elegante Bauform und sehr vorteilhafte
Spielweise. Das kunstvoll getischlerte
Gehäuse mit herrlichen Holzeinlegearbeiten
entspricht ganz der hervorragenden Spielart
und dem klaren, tragfähigen Klang und erweist
seinen Erbauer als Meister seines Fachs.
Tafelklavier
Ludwig Kulmbach, Heilbronn, ca. 1825
32
Ludwig Kulmbach zählte zu den renommierten
Klavierbauern seiner Zeit und hatte seine
Werkstatt in Heilbronn. Dieses Tafelklavier
gelangte als Schenkung aus Landshut an das
ORGANEUM. Nach einer Restaurierung
durch Bartelt Immer ist es wieder spielbar
und wird im ORGANEUM gerne für Kammermusik
eingesetzt.

Physharmonika
Anonym, 1. Hälfte 19. Jahrhundert, private Leihgabe
Winfried Dahlke
Die Physharmonika verkörpert die frühe
Form des Harmoniums. Der Name geht auf
Anton Haeckl zurück, der ein gleichnamiges
Instrument im Jahr 1821 in Wien patentieren
ließ. Die Physharmonika ist ein einspieliges
Druckwindharmonium. Die Windversorgung
erfolgt über zwei Schöpfbälge mit angehängten
Tretarmen, die mit den Füßen bedient
werden.
Kunstharmonium (Harmonium d’Art)
Victor Mustel, Paris, (1881), private Leihgabe
Winfried Dahlke
Das Kunstharmonium von Mustel repräsentiert
die höchste handwerkliche Vollendung
im Harmoniumbau. Charles Victor Mustel
erweiterte die Registerpalette des klassischen
Harmoniums, veredelte seinen Klang und
erreichte mit der Erfindung der Doppelexpression
bisher ungeahnte Ausdrucksmöglichkeiten.
Das Kunstharmonium ist das Idealinstrument
für den romantischen Stil. Dieses
Instrument wurde nach London ausgeliefert
und hat den hohen englischen Stimmton von
a1= 454 Hertz.
33
Fotos: Jens Schulze www.jens-schulze.com

Das ORGANEUM in Weener ist das Zentrum für die Orgelkultur in Ostfriesland. Es
beherbergt eine beispielhafte Sammlung spielbereiter historischer Tasteninstrumente, die
in den historischen Räumen ganzjährig vorgeführt werden können. Rund zwei Dutzend
Tasteninstrumente, Orgeln, Cembali, Clavichorde, Tafelklaviere und Harmonien repräsentieren
ein Klangspektrum von der Renaissance bis zur Spät romantik.
Das ORGANEUM ist in einer prunkvollen Villa aus dem Jahre 1873 beheimatet, die Mitte
der 1990er Jahre nach denkmalpflegerischen Maßstäben umfassend restauriert wurde. Das
historische Gebäude gehört zu den wenigen in der Bausubstanz fast unverändert erhaltenen
Beispielen einer großbürgerlichen Stadtvilla, die den Landsitzen reicher Bürger der
Hansestädte nachempfunden war.
34
Kontakt:
Email: info@ORGANEUM.org
Tel.: +49 (0)49 51/91 22 03
Fax: +49 (0)49 51/91 22 05
www.organeum.org
Öffnungszeiten:
Di. bis Fr. 10:00 - 12:00 Uhr
Di. bis Fr. 15:00 - 17:00 Uhr
und nach Vereinbarung
Anschrift:
ORGANEUM Weener
Norderstraße 18
D-26826 Weener (Ems)

35

nieuwbouw | restauratie | onderhoud
Midwolda
Mense Ruiter
Orgelmakers bv
Wolvega
Rijksweg 167
9792 pd Ten Post
t 050 301 05 50
info@menseruiter.nl
Werkplaats en post: Hauptstraße 24 | D-26826 Weener-Stapelmoor
Vestigingsadres: Burg. Venemastraat 4 | NL-9671 AB Winschoten
info@orgelmakerij.nl • orgelmakerij.nl • 06 - 22 90 94 79
ORGELKIDS IN IN
GRONINGEN
Nieuw in het in het educatieaanbod
van van Erfgoedpartners voor voor
primair onderwijs: Orgelkids!
Kijk Kijk voor voor meer meer informatie op op
www.erfgoedpartners.nl/
product/orgelkids
36
Oktober Kindermaand gaat gaat ook ook in 2021 in 2021 door! door!
Kijk Kijk voor voor alle alle activiteiten op op www.kindermaand.nl

Orgelagenda 2021
Kijk voor actuele informatie op www.erfgoednieuws.nl
Für aktuelle Informationen besuchen Sie bitte www.erfgoednieuws.nl
Datum Organist Aanvang Plaats Locatie Info
Juni
05-06-21 Theo Jellema 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert: feestelijke ingebruikname orgel na onderhoud
05-06-21 Leo van Doeselaar 20:00 Leens Petruskerk Organist Martinikerk te Groningen
06-06-21 Matthias Havinga 15:30 Appingedam Nicolaïkerk Organist van de Koepelkerk en de Oude Kerk te Amsterdam
06-06-21 Gert van Hoef 19:30 Bellingwolde Magnuskerk Na de pauze worden er ook verzoeknummers gespeeld
12-06-21 Dirk Molenaar 14:00 Pieterburen,
Saaxumhuizen,
Mensingeweer
Domies Toen
12-06-21 Kees Kugel 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
12-06-21 Bob van der Linde 20:00 Leens Petruskerk Organist Martinikerk te Sneek
Over de landadel van Pieterburen en welke uitstraling die heeft gehad
naar de kerkgebouwen van Pieterburen en Saaxumhuizen. Ook bezoek aan
de borgplaats Dijksterhuis. Aanvang 14:00 uur in de Theeschenkerij van
Domies Toen.
13-06-21 Mannes Hofsink 15:00 Groningen Nieuwe Kerk Cantor-organist Nieuwe Kerk te Groningen
14-06-21 Peter Westerbrink 20:00 Groningen Der Aa-kerk Concert in de Internationale Orgelserie van de Der Aa-kerk
19-06-21 Hein Zeevalking 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
19-06-21 Henk de Vries 16:30 Uithuizen Jacobikerk Het traditionele "zonnewende-concert" in de Jacobikerk en in de
Menkemaborg
19-06-21 Peter Westerbrink 20:00 Leens Petruskerk Organist Der Aa-Kerk te Groningen
21-06-21 Gerhard Löffler 20:00 Groningen Der Aa-kerk Internationale Orgelserie van de Der Aa-kerk: Gerhard Löffler (Hamburg)
23-06-21 Stef Tuinstra 20:00 Groningen Martinikerk Kerkorganist Martinikerk te Groningen
Info: www.avondmuziek.nl
26-06-21 Albert Viersen en
Tjalling Nijboer
16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
26-06-21 Dorien Schouten 20:00 Leens Petruskerk Cantor-organist Tuindorpkerk te Utrecht
26-06-21 Rien Donkersloot 20:00 Uithuizermeeden Mariakerk Livestreamconcert, niet toegankelijk voor publiek, te volgen via:
https://youtu.be/7WMF0i7n068
27-06-21 Kees Kugel 15:30 Zuidhorn Dorpskerk Feytag op zondag
28-06-21 Leonore Lub 20:00 Groningen Der Aa-kerk Concert in de Internationale Orgelserie van de Der Aa-kerk
30-06-21 Els Biesemans 20:00 Groningen Martinikerk Titularis-organiste in de Predigerkirche en Bühlkirche in Zürich.
Info: www.avondmuziek.nl
Juli
03-07-21 Janny de Vries 13:30 Groningen Pelstergasthuiskerk Zomer-orgelconcerten: meer informatie op www.groningen-orgelstad.nl.
03-07-21 Dirk Molenaar, Roelof Kuik
en Albert Gramsbergen
15:30 Usquert Westerhuisheert High Tea en rondleiding in de tuin van de Westerhuisheert, gevolgd door
bespeling van 16e eeuwse en 18e eeuwse klavecimbels.
03-07-21 Ties Wildeboer 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
03-07-21 Aart Bergwerff 20:00 Leens Petruskerk Organist Grote- of O.L.V.-Kerk te Breda
03-07-21 Peter Westerbrink 20:00 Zandeweer Protestantse kerk
04-07-21 Wietse Ouwejan 15:30 Zuidhorn Dorpskerk Feytag op zondag
04-07-21 Hayo Boerema 16:00 Bellingwolde Magnuskerk Organist-titulair van de Laurenskerk in Rotterdam
05-07-21 Tymen Jan Bronda 20:00 Groningen Der Aa-kerk Orgelconcert in de Internationale zomerserie van de Der Aa-kerk
07-07-21 Jochem Schuurman 20:00 Groningen Martinikerk Organist Martinikerk te Franeker
Info: www.avondmuziek.nl
10-07-21 Sietze de Vries 11:30 Appingedam Nicolaïkerk Markt/inloop-concert
10-07-21 Jan Harryvan 13:30 Groningen Sint Jozefkathedraal Zomer-orgelconcerten: meer informatie op www.groningen-orgelstad.nl.
10-07-21 Jan Smid 16:00 Uithuizen Jacobikerk Markt/inloop-concert
37

38
Datum Organist Aanvang Plaats Locatie Info
10-07-21 Kor van Dijk 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert: Kor van Dijk e.a.
10-07-21 Gerrie Meijers 20:00 Leens Petruskerk Organist Remonstrantse Kerk te Haarlem
11-07-21 Hans Beek 15:30 Zuidhorn Dorpskerk Feytag op zondag
12-07-21 Kees Nottrot 20:00 Groningen Der Aa-kerk Orgelconcert in de Internationale zomerserie van de Der Aa-kerk
14-07-21 Eeuwe Zijlstra 20:00 Groningen Martinikerk Organist van de Grote Kerk te Harlingen
Info: www.avondmuziek.nl
17-07-21 Dirk Molenaar 12:30 Eenrum Protestantse kerk
17-07-21 Vincent van Laar 13:30 Groningen Pelstergasthuiskerk Zomer-orgelconcerten: meer informatie op www.groningen-orgelstad.nl
17-07-21 Wietse Ouwejan 16:00 Uithuizen Jacobikerk Markt/inloop-concert
17-07-21 Hans Nomen 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
17-07-21 Jochem Schuurman 20:00 Leens Petruskerk Organist Martinuskerk te Franeker
19-07-21 Gianluca Cagnani 20:00 Groningen Der Aa-kerk Orgelconcert in de Internationale zomerserie van de Der Aa-kerk
21-07-21 Leo van Doeselaar en
Erwin Wiersinga
20:00 Groningen Martinikerk Orgelconcert titulair organisten Martinikerk Groningen
Info: www.avondmuziek.nl
24-07-21 Dirk Molenaar 11:30 Appingedam Nicolaïkerk Markt/inloop-concert
24-07-21 Sjoerd Ruisch 13:30 Groningen St. Jozefkathedraal Zomer-orgelconcerten: meer informatie op www.groningen-orgelstad.nl
24-07-21 Patrick Rice 16:00 Uithuizen Jacobikerk Inloopconcert door Patrick Rice (VS)
24-07-21 Rolf Wassens 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
24-07-21 Vincent van Laar 20:00 Leens Petruskerk Cantor-organist Dorpskerk te Eelde
24-07-21 Leonore Lub 20:00 Noordbroek Kerk Noordbroek
28-07-21 Geerten Lieftink 20:00 Groningen Martinikerk Organist van de Heilige Bonaventura te Woerden
Info: www.avondmuziek.nl
31-07-21 Pieter Pilon 13:30 Groningen Pelstergasthuiskerk Zomer-orgelconcerten: meer informatie op www.groningen-orgelstad.nl
31-07-21 Marien van de Weg 16:00 Uithuizen Jacobikerk Markt/inloop-concert
31-07-21 Hans Beek 16:00 Garnwerd Liudgerkerk Inloopconcert
31-07-21 Hayo Boerema 20:00 Leens Petruskerk Organist Laurenskerk te Rotterdam m.m.v. dubbelkwartet uit
Laurenscantorij o.l.v. Wiecher Mandemaker
Augustus
04-08-21 Dirk Elsemann 20:00 Groningen Martinikerk Organist Heilig-Kreuz-Kirche te Berlijn
Info: www.avondmuziek.nl
07-08-21 Vincent Hensen 11:30 Appingedam Nicolaïkerk Markt/inloop-concert
07-08-21 Dirk Molenaar 12:30 Eenrum Protestantse kerk
07-08-21 Johan Smit 13:30 Groningen St. Jozefkathedraal Zomer-orgelconcert met Jaap de Kok (zang): meer informatie op
www.groningen-orgelstad.nl
07-08-21 Ab Gramsbergen 16:00 Uithuizen Jacobikerk Inloopconcert
07-08-21 Matthias Havinga 20:00 Leens Petruskerk Organist Ronde Lutherse Kerk te Amsterdam
11-08-21 Martien de Vos 20:00 Groningen Martinikerk Organist Open Hofkerk Rotterdam. Info: www.avondmuziek.nl
14-08-21 Eeuwe Zijlstra 13:30 Groningen Pelstergasthuiskerk Zomer-orgelconcerten: meer informatie op www.groningen-orgelstad.nl
14-08-21 Dirk Molenaar 16:00 Uithuizen Jacobikerk Markt/inloop-concert
14-08-21 Laurens de Man 20:00 Leens Petruskerk Organist Janskerk te Utrecht
15-08-21 Cor de Jong 16:00 Bellingwolde Magnuskerk
21-08-21 Adolph Rots 11:30 Appingedam Nicolaïkerk Marktconcert
21-08-21 Vincent van Laar 13:30 Groningen St. Jozefkathedraal Zomer-orgelconcert
21-08-21 Rien Donkersloot 20:00 Leens Petruskerk Organist St. Joriskerk te Amersfoort
22-08-21 Henk de Vries 16:00 Zeerijp Jacobskerk Het eerste Maarlandse zomerconcert: www.jacobuskerkzeerijp.nl
28-08-21 Eeuwe Zijlstra 15:00 Groningen Nieuwe Kerk Bommen Berendconcert
28-08-21 Gerwin Hoekstra 20:00 Leens Petruskerk Organist Grote- of Jacobijnerkerk te Leeuwarden
28-08-21 Gerben Budding 20:00 Noordbroek Kerk Noordbroek Organist van de Sint Jan te Gouda (www.gerbenbudding.nl)
29-08-21 Henk Veldman 15:00 Middelstum Doopsgezinde Kerk Marjon Strijk (sopraan) verleent medewerking

Datum Organist Aanvang Plaats Locatie Info
September
04-09-21 Diverse 9:30 Noordbroek,
Nieuw-
Scheemda,
Midwolda en
Zuidbroek
Protestantse kerk
04-09-21 Theo Jellema 20:00 Leens Petruskerk Stadsorganist van Leeuwarden
Orgeltocht Oost-Groningen naar Noordbroek, Nieuw-Scheemda, Midwolda
en Zuidbroek. Informatie en verplichte opgave t.z.t. via
www.peterwesterbrink.nl.
08-09-21 Wolfgang Zerer 20:00 Groningen Martinikerk Orgelconcert door Wolfgang Zerer, docent Hochschule fur Musik und
Theater te Hamburg. Info: www.avondmuziek.nl
11-09-21 Erwin Wiersinga 20:00 Leens Petruskerk Organist van de Martinikerk te Groningen
12-09-21 Jelte Hulzebos 15:00 Groningen Nieuwe Kerk Open Monumentendag orgelconcert
12-09-21 Stef Tuinstra 16:00 Loppersum Petrus & Pauluskerk
12-09-21 Darija Schneiderova en
Winfried Dahlke
16:00 Bellingwolde Magnuskerk Jaarlijkse orgelconcert door het ORGANEUM
12-09-21 Olivier Latry 20:00 Uithuizermeeden Mariakerk Organist Notre Dame, Parijs. Voor de laatste stand van zaken:
www.avondmuziekuithuizermeeden.nl. Reeds verkochte kaarten in de
voorverkoop van de concerten blijven geldig.
15-09-21 Ben van Oosten 20:00 Groningen Martinikerk Organist Grote Kerk te Den Haag. Info: www.avondmuziek.nl
18-09-21 Diverse 10:00 Krewerd Protestantse kerk Voor de derde keer vindt de Krewerder Orgeldag plaats.
Meer informatie:www.kerkrewerd.nl
18-09-21 Gerwin Hoekstra 20:00 Farmsum Farmsumer kerk Organist van de Grote of Jacobijnerkerk Leeuwarden
19-09-21 Stef Tuinstra 16:00 Loppersum Petrus & Pauluskerk Tweede Maarlandse zomerconcert: www.jacobuskerkzeerijp.nl
20-09-21 Jo Louppen en Remy Syrier Midwolda en
Loppersum
21-09-21 Jo Louppen en Remy Syrier Sneek, Bolsward
en Franeker
22-09-21 Sietze de Vries Leeuwarden,
Berlikum en
Hallum
23-09-21 Jo Louppen en Remy Syrier Midwolde, Roden
en Peize
SGO dagtochten, voor meer informatie:
www.groningenorgelland.nl/sgo-orgelreis-2021/
SGO dagtochten, voor meer informatie:
www.groningenorgelland.nl/sgo-orgelreis-2021/
SGO dagtochten, voor meer informatie:
www.groningenorgelland.nl/sgo-orgelreis-2021/
SGO dagtochten, voor meer informatie:
www.groningenorgelland.nl/sgo-orgelreis-2021/
24-09-21 Sietze de Vries Leens en Kampen SGO dagtochten, voor meer informatie:
www.groningenorgelland.nl/sgo-orgelreis-2021/
25-09-21 Diverse 20:00 Noordbroek Kerk Noordbroek Integrale uitvoering van de Clavier-Übung III ('Orgelmis') van Johann
Sebastian Bach door Leonore Lub, Peter Westerbrink en Sonus Vita
o.l.v. Anjo de Haan
26-09-21 Diverse 15:00 Groningen Nieuwe Kerk Feestelijke cd-presentatie van de organisten Mannes Hofsink, Jelte Hulzebos
en Stef Tuinstra
26-09-21 Kees Steketee 19:30 Huizinge Johannes de
Doperkerk
Oktober
Vaste organist Kees Steketee van de Johannes de Doperkerk te Huizinge
verzorgt een orgelconcert op het monumentale Van Dam orgel.
09-10-21 SGO Orgelconcours 2021 9:00 Leens Petruskerk De juryleden zijn Leo van Doeselaar, Tymen Jan Bronda en Gerrie Meijers. Er
zijn dit jaar twee categorieën: tot 25 jaar en de amateurs boven de 25 jaar.
De voorronden starten om 9:00 uur en de finale om 15:30 uur.
Dagkaart € 10,00 (vrije toegang tot onder de 18 jaar).
14-10-21 Matthias Havinga 20:00 Groningen Martinikerk Openingsconcert Schnitgerfestival "Sweelinck onze muzikale Rembrandt"
15-10-21 Sietze de Vries 14:00 Nadere
informatie volgt
Nadere informatie
volgt
Orgelexcursie "Orgels uit de 16e en 17e eeuw". Op deze tweede dag van
het Schnitgerfestival neemt orgelkenner Sietze de Vries de deelnemers mee
langs het weergaloze orgelbezit in de provincie Groningen en laat de pracht
van de Gouden Eeuw in middentoonstemming zien en horen.
15-10-21 Jos van Veldhoven 20:00 Groningen Martinikerk Luthers Bach Ensemble o.l.v. Jos van Veldhoven – Polyfonie van Sweelinck,
Praetorius en Buxtehude
15-10-21 Aart Bergwerff 20:00 Groningen Nieuwe Kerk Tango! Piazzolla
16-10-21 Jürgen Essl 9:00 Groningen Martinikerk Masterclass
16-10-21 Bernard Winsemius 9:00 Groningen Pelstergasthuiskerk Masterclass
39

Datum Organist Aanvang Plaats Locatie Info
16-10-21 Auke de Boer 12:00 Groningen Martinitoren Carillonconcert
16-10-21 Vincent Hensen 15:00 Groningen Lutherse Kerk Dans, orgel en slagwerk met dansacademie Lucia Marthas
16-10-21 Pieter Jan Belder 15:00 Groningen Pelstergasthuiskerk Albinoni e.a.
16-10-21 Bernard Winsemius en
Jürgen Essl
20:00 Groningen Der Aa-Kerk Wandelconcert
16-10-21 Laurens de Man 20:00 Farmsum Farmsumer kerk Organist van de Janskerk te Utrecht
17-10-21 Studenten Prins Claus
Conservatorium o.l.v. Erwin
Wiersinga
12:15 Groningen Pelstergasthuiskerk Lunchconcert
17-10-21 Jürgen Essl 15:00 Groningen Martinikerk Slotconcert Schnitgerfestival "Josquin des Prez, Father of the Renaissance"
– Stile Antico
30-10-21 Vincent Hensen 22:00 Appingedam Nicolaïkerk Orgelconcert in het kader van de Nacht van de Nacht
November
13-11-21 Tymen Jan Bronda 20:00 Uithuizermeeden Mariakerk "Luthers Bach Ensemble o.l.v. Tymen Jan Bronda
(onder voorbehoud, verkochte kaarten blijven geldig)
Zie www.avondmuziekuithuizermeeden.nl"
20-11-21 Evan Bogert 20:00 Farmsum Farmsumer kerk Organist van de Westerkerk te Amsterdam
28-11-21 Peter Westerbrink 15:00 Noordbroek Kerk Noordbroek Adventsconcert Noordbroek
28-11-21 Pieter Pilon 15:00 Groningen Nieuwe Kerk In het kader van het Dupré-jaar, Pieter Pilon (orgel) met het Cantateconsort
December
26-12-21 Jochem Schuurman 14:30 Farmsum Farmsumer kerk Organist van de Martinikerk Franeker met Tetsje van de Kooi (sopraan)
29-12-21 Orgelconcert Noordbroek 20:00 Noordbroek Kerk Noordbroek “Tussen de jaren” concert
Januari
01-01-22 Peter Westerbrink 15:30 Noordbroek Kerk Noordbroek Nieuwjaarsconcert Noordbroek
40
ORGELAGENDA
Wilt u op de hoogte gehouden worden over nieuws
rondom orgels en carillons in Groningen en Ostfriesland?
Meld u dan aan voor de digitale nieuwsbrief Orgelagenda,
die gedurende de zomer twee keer per maand verschijnt.
www.erfgoedpartners.nl/publicaties/orgelagenda

Met o.a.
Grootse Meerstemmigheid
Jürgen Essl
Gesualdo Consort
& Matthias Havinga
Luthers Bach Ensemble
o.l.v. Jos van Veldhoven
Duo Belder Kimura
Vincent Hensen-Oosterdijk
& Dansacademie Lucia Marthas
Bernard Winsemius
Stile Antico
Schnitger
Muziekfestival
rond de Groninger
Schnitgerorgels
14-17
oktober
2021
Kijk voor meer informatie op:
www.schnitgerfestival.nl