Infocom - ΤΕΥΧΟΣ 226

MARK THE WORD Των

MARK THE WORD Των Ελλήνων οι κοινότητες φτιάχνουν άλλο γαλαξία Προφανώς δεν ενδείκνυται να ξεκινάς ένα κείμενο με τη λέξη «δυστυχώς», αφού προδιαθέτεις αρνητικά τον αναγνώστη και είναι σαν να τον προτρέπεις να αλλάξει σελίδα. Εντούτοις, δεν είναι εύκολο να βρεις άλλη λέξη που να προσδιορίζει καλύτερα το πώς κινδυνεύει να καταλήξει -πριν ακόμα ουσιαστικά ξεκινήσει- μία προσπάθεια που αναμφισβήτητα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση: αυτή της ίδρυσης ελληνικής διαστημικής υπηρεσίας. Γράφει ο Παναγιώτης Μαρκίδης Δυστυχώς, εν τη γενέσει της, η «ελληνική NASA», όπως την αποκάλεσαν πρώτα κάποια φιλοκυβερνητικά Μέσα, έγινε αντικείμενο γενικής χλεύης. Αναπόφευκτα από εκεί και πέρα, το hashtag #greek_NASA έγινε trend και έδωσε έμπνευση να γραφτούν κάμποσα ξεκαρδιστικά tweets. Από όσα ανακοινώθηκαν από την πλευρά του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, ας σταθούμε σε δύο σημεία που γεννούν ερωτηματικά για την ενημέρωση που είχαν ή τις σκοπιμότητες που θέλησαν να εξυπηρετήσουν οι συντάκτες του κειμένου, παραβλέποντας τι συμβαίνει στον κόσμο, την Ευρώπη και τη χώρα μας, στον τομέα της αεροδιαστημικής βιομηχανίας: «Πρόκειται για Ανώνυμη Εταιρεία, με την επωνυμία Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Εφαρμογών (ΕΚΔΕ), η οποία έρχεται να καλύψει το μεγάλο έλλειμμα της χώρας μας στον τομέα», αναφέρεται στις πρώτες αράδες. Άγνοια ή σκοπιμότητα; Προφανώς, οι συντάκτες της υπουργικής ανακοίνωσης αγνοούν ότι -όσο και αν ακούγεται παράδοξο στους μη γνωρίζοντες- η Ελλάδα της ύφεσης έχει να παρουσιάσει εξαιρετικά καλές επιδόσεις στον τομέα αυτό. Ειδικά, λαμβάνοντας υπ’όψη μας τη γενικότερη εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Η παράλληλη (όχι κατ’ανάγκη αποκλειστική) δραστηριοποίηση περίπου 50 ελληνικών εταιρειών στο χώρο της έρευνας και ανάπτυξης διαστημικών εφαρμογών και λύσεων, με ετήσιο τζίρο που εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 200 εκατομμύρια ευρώ, δημιουργεί μία πραγματικότητα που μάλλον δεν μπορεί να περιγράφεται με τη λέξη «έλλειμα» και μάλιστα «μεγάλο» - αλλού εντοπίζονται τα χρόνια και μεγάλα ελλείματα της ελληνικής οικονομίας… Όταν μάλιστα αυτές οι, φαινομενικά άγνωστες στους ανθρώπους του υπουργού, εταιρείες, προσφέρουν θέσεις υψηλής εξειδίκευσης, κρατάνε στη χώρα πολύτιμο επιστημονικό δυναμικό, συμμετέχουν σε διεθνή διαστημικά έργα και προγράμματα, και απασχολούν συνολικά περίπου 2.000 εργαζομένους. Έχουν δε και τον δικό τους φορέα, την Ένωση Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών. Όπως υποστηρίζουν κάποιοι, ο διαστημικός τομέας στην Ελλάδα κατάφερε μέχρι σήμερα μικρά θαύματα, ακριβώς γιατί το ελληνικό κράτος δεν πολύ-ασχολήθηκε μαζί του. «Αντίθετα από τις κρατικές και κρατικοδίαιτες αμυντικές βιομηχανίες, ανέπτυξε εξ ανάγκης μία εξωστρέφεια, στοχεύοντας κυρίως στο λεγόμενο downstream σκέλος της αγοράς. Με άλλα λόγια, εστιάζει πολύ στην παροχή υπηρεσιών (διαρκώς αυξανόμενος τομέας με τεράστιες προοπτικές) από την αξιοποίηση του δορυφορικού σήματος που παράγεται από το upstream, τους ευμεγέθεις δορυφόρους και τις επίγειες διαστημικές υποδομές - το ακριβό σπορ των παραδοσιακών υπερδυνάμεων και προσφάτως και της Ε.Ε. Αναπτύσσει όμως και μικρά ενδιαφέροντα συστατικά μέρη (components, cubesats) για το upstream, απόδειξη του υψηλού επιπέδου των επιστημόνων μας», έγραψε με αφορμή τον θόρυβο που προκλήθηκε ο Ολύμπιος Ράπτης, πρώην διευθυντής του γραφείου εκπροσώπησης στις Βρυξέλλες της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας βιομηχανιών Αεροναυπηγικής, Διαστήματος, Ασφάλειας και Άμυνας. Και συνεχίζοντας με την ανακοίνωση του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, σε άλλο σημείο διαβάζουμε ότι: «Με την εκτόξευση, φέτος, του δορυφόρου Hellas Sat, δημιουργούνται σημαντικές εμπορικές ευκαιρίες, που θα αξιοποιηθούν από μια εταιρεία διαστημικής πολιτικής αντίστοιχης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Το ΕΚΔΕ θα αναλάβει τη μίσθωση -με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια- των διαθέσιμων αναμεταδοτών που δεν θα αξιοποιηθούν από το ελληνικό Δημόσιο (για στρατιωτικές, τηλεοπτικές και άλλες εφαρμογές)». 6 infocom•03•17

Ανήκει σε άλλους Στα αυτιά όποιου δεν γνωρίζει, το γεγονός της επικείμενης εκτόξευσης του δορυφόρου Hellas Sat μπορεί να αντηχεί ως εθνικό κατόρθωμα, και όπως εμμέσως επιχειρείται, να πιστωθεί ως επιτυχία της σημερινής κυβέρνησης. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο Hellas Sat 2 (ο οποίος εκτοξεύθηκε το 2003 και φτάνει στο τέλος της ζωής του) είναι στην ιδιοκτησία μίας εταιρείας που ανήκει στην αραβική δορυφορική κοινοπραξία Arabsat. Πριν από τέσσερα χρόνια, ο ΟΤΕ αποφάσισε να μην επενδύσει στην κατασκευή νέου δορυφόρου, αλλά να πουλήσει το 99,05% της εταιρείας Hellas Sat που κατείχε, στον όμιλο Arabsat, κύριο πάροχο δορυφορικών υπηρεσιών στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, έναντι συνολικού τιμήματος 208 εκατ. ευρώ. Βάσει της τότε συμφωνίας με την Arabsat, οι δύο αναμεταδότες του ελληνικού Δημοσίου -αυτοί που θα αναλάβει να μισθώσει με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια το υπό ίδρυση Εθνικό Κέντρο- θα διατηρηθούν και στο νέο δορυφόρο, ως αντάλλαγμα για τη χρήση της γεωστατικής τροχιάς των 39 μοιρών ανατολικά, που ανήκει σε Ελλάδα και Κύπρο. Όσο για το νέο δορυφόρο, είναι προ πολλού γνωστό ότι η πρώτη χρήση του θα αφορά στην παροχή υπηρεσιών διασύνδεσης στην S band. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η εκτόξευση και η επιχειρησιακή λειτουργία του νέου δορυφόρου σχετίζεται με ένα νέο πανευρωπαϊκό δίκτυο (European Aviation Network) που αναπτύσσεται από τη βρετανική Inmarsat και τη Deutsche Telekom, με τη συνεργασία των Thales και Nokia, και θα δίνει τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών broadband Internet στους επιβάτες των αεροπλάνων που υπερίπτανται της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η δεύτερη χρήση του θα σχετίζεται με την εγκατάσταση συνολικά 44 αναμεταδοτών, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν για την αντικατάσταση του υφιστάμενου δορυφόρου Hellas Sat 2 και την περαιτέρω ανάπτυξη των δορυφορικών επικοινωνιών της Hellas Sat. Η εμπλοκή του Mr. Tesla Να σημειωθεί επίσης ότι ο Hellas Sat 3 θα είχε εκτοξευθεί ήδη, αν δεν είχε αποτύχει η εκτόξευση του πυραύλου Falcon 9 της SpaceX (του «Mr. Tesla», Elon Musk) τον περασμένο Σεπτέμβριο. Hellas Sat και Inmarsat είχαν συμφωνήσει με τη SpaceX για τη μεταφορά σε τροχιά του Hellas Sat 3. Τελικά, μετά από νέα συμφωνία που κλείστηκε το Δεκέμβριο, η εκτόξευση αναμένεται να γίνει εντός των προσεχών μηνών από την Arianespace. Πάντως, στη «δευτερολογία» του μέσω της σελίδας του στο Facebook, ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκος Παππάς, ήταν καλύτερα προετοιμασμένος - εκ των υστέρων δε, έκανε κάποιες επισκέψεις σε εταιρείες και συνεργατικούς φορείς που ασχολούνται με τη διαστημική τεχνολογία στη χώρα μας: «Διαβάζω στα social media πολλές χιουμοριστικές αναρτήσεις σχετικά με το Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Εφαρμογών και, μάλιστα, πολλές από αυτές είναι ιδιαίτερα εμπνευσμένες. Πέραν της πλάκας, όμως, και ασφαλώς πολύ πέρα από τα επίσημα troll ορισμένων κομμάτων, οφείλουμε να ασχοληθούμε πολύ σοβαρά με ένα θέμα που βρίσκεται στην καρδιά της ελληνικής κυριαρχίας και της εθνικής μας ασφάλειας. Κάποιοι, αντί να κάνουν χαβαλέ, θα όφειλαν να απολογηθούν για τις εγκληματικές ευθύνες των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, για τη συνειδητή αποχώρηση της χώρας από έναν τομέα εξαιρετικά ευαίσθητο, ο οποίος άπτεται εκτός των άλλων και της εθνικής ασφάλειας. Πρέπει όλοι να συμβάλλουν, ώστε, έστω και τώρα, να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες προκειμένου και η Ελλάδα να ισχυροποιηθεί, και σημαντικά έσοδα να διασφαλίσουμε από την αξιοποίηση ενός περιουσιακού στοιχείου του ελληνικού λαού… Το ερώτημα πάντως είναι απλό. Πρέπει να έχει η Ελλάδα διαστημική υπηρεσία, όπως η Τουρκία και σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ή, μήπως, προτιμάει κάποιος να πετάξουμε τα δικαιώματά μας στα σκουπίδια όπως κάναμε όταν πουλήσαμε μαζί με τον ΟΤΕ το δορυφόρο Hellas Sat;». Κριτήρια επιλογής Το βασικό ζητούμενο πλέον, όπως τονίζουν στελέχη της αγοράς, είναι οι άνθρωποι που θα στελεχώσουν τη νέα προσπάθεια. Υπογραμμίζουν ότι οι προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας θα φανούν από τα κριτήρια επιλογής για την κάλυψη των θέσεων και τονίζουν ότι υπάρχουν Έλληνες με εμπειρία στον χώρο του διαστήματος, προερχόμενοι τόσο από την ESA (την ευρωπαϊκή υπηρεσία διαστήματος), όσο και από τη NASA. Αναγνωρίζουν την ανάγκη χάραξης ενιαίας, εθνικής στρατηγικής και σημειώνουν σκωπτικά ότι στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, η οποία μέσω του τμήματος ευρωπαϊκών σχέσεων διατηρούσε επί 12 χρόνια την επίσημη γραμμή επικοινωνίας με την ESA, έμαθαν για το σχέδιο ίδρυσης του νέου φορέα από τα social media. infocom•03•17 7