FOTOGRAFIE: MATHEW SCOTT
FOTOGRAFIE: MATHEW SCOTT A ls je een ziekte wilt genezen, moet je eerst een ziekte begrijpen. Maar hoe doe je dat, wanneer de informatie verspreid is over duizenden medische tijdschriften die in de afgelopen vijftig jaar zijn gepubliceerd? Dat is te veel voor een mens om te kunnen verwerken. Kunstmatige intelligentie biedt daar een oplossing voor. Ondernemer in medisch onderzoek Katharina Volz maakt een computersuperbrein dat onderzoekers kan ondersteunen bij het verwerken van de enorme hoeveelheid onderzoeksdata over een ziekte. Het kan verbanden en oplossingen voorstellen die mensen zelf wellicht nooit hadden ontdekt. Volz is CEO van het in San Francisco gevestigde OccamzRazor. Dit bedrijf werd opgericht om een geneesmiddel te vinden voor de ziekte van Parkinson, een complexe neurodegeneratieve ziekte waaraan meer dan tien miljoen mensen over de hele wereld lijden. Na haar afstuderen aan Harvard Medical School en het halen van een PhD aan Stanford was Volz helemaal klaar voor een academische carrière. Totdat ze in 2016 een telefoontje kreeg van een naaste die de diagnose Parkinson had gekregen. “Ik was er kapot van,” zegt ze. “Ik nam een besluit: ik ging een geneesmiddel vinden.” Tachtig procent van alle informatie in de biogeneeskunde staat in medische publicaties en klinische documenten. Om te kunnen beginnen met haar onderzoek moest Volz een nieuwe technologie ontwikkelen die in staat was deze wetenschappelijke publicaties te begrijpen, zodat ze betere hypotheses kon formuleren. “De ziekte van Parkinson is een slecht begrepen ziekte,” legt ze uit. “Patiënten ontwikkelen verschillende symptomen: trillingen, verlies van reukvermogen, evenwichtsproblemen. We moeten informatie van afzonderlijke gebieden, zoals genomica, proteomica en metabolomica, bij elkaar brengen. Het is voor mensen te complex om alles bij elkaar te krijgen wat ermee te maken heeft.” Volz en haar kleine team van experts op het gebied “IK NAM EEN BESLUIT: IK ZOU EEN GENEESMIDDEL VINDEN VOOR DE ZIEKTE VAN PARKINSON” MEDISCHE KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE KATHARINA VOLZ CEO, OCCAMZRAZOR van ‘machine learning’, biomedische wetenschappers en computationeel biologen begonnen met het identificeren van de honderden sleutelbegrippen met betrekking tot de ziekte. Daarna gingen ze samen met het AI-lab aan de Stanford University aan de slag om een machine learning-systeem te ontwikkelen dat de publicaties kon 'begrijpen’. “We ontwikkelden een algoritme voor het verwerken van natuurlijke taal, dat verschillende elementen én hun biologische relaties kon identificeren,” legt Volz uit. Human Parkinsome, zoals het systeem inmiddels heet, doet hetzelfde werk tien keer sneller dan een mens, en net zo nauwkeurig. “We hebben nu meer dan twintig miljoen wetenschappelijke publicaties door het systeem gehaald. En wanneer er een nieuwe publicatie verschijnt, wordt deze meteen in het systeem ingevoerd,” zegt Volz. Onderzoekers kunnen de voorgestelde hypotheses controleren en de resultaten weer in het systeem invoeren, waardoor het systeem slimmer wordt. Nu een AI-brein ontwikkeld is om de ziekte van Parkinson te begrijpen, kan het team dezelfde technologie ook op andere ziektes toepassen. “Het platform is op zo'n manier opgezet dat we ook data voor kanker, voor de ziekte van Alzheimer en voor elke complexe biologische ziekte kunnen invoeren,” zegt Volz. Hoewel alles nog in de kinderschoenen staat, is ze ambitieus als het gaat om het veranderen van de manier waarop we medisch onderzoek doen: “Het is absurd dat e-mailsoftware intelligenter is dan de software die we gebruiken om geneesmiddelen voor ziektes te vinden. Maar ik ben enorm optimistisch. Mijn motto is: ‘Alles is mogelijk’.” 49
