NICOLAU CLENARDO HEBRAÍSTA - Universidade de Coimbra

NICOLAU CLENARDO HEBRAISTA 55
Erasmo diz, a certa altura, no seu Querela Pads: «Jam audio quosdam
ita tergiversantes, ut negent se tutos esse posse, nisi vim improborum
acriter propellant. Cur igitur inter innumeros Imperatores
Romanos, soli Antonini, Pius et Philosophus, petiti non sunt? Nisi
quod nemo tutius regnat, quam qui paratus est et deponere utpote
quod Reipublicae gerat, non sibi. Quod si nihil vos movet, neque
naturae sensus, neque pietatis respectus, neque tanta calamitas, certe
Christiani nominis probrum ânimos vestros in concordiam redigat.
Quota mundi portio tenetur a Christianis? Atque haec tamen est ilia
civitas in edito monte sita, spectaculum facta Deo et hominibus. At quid
sentire putandum est, quid loqui, quae probra in Christum evomere
Christiani nominis hostes, ubi vident Christianos sic inter sese concertare,
levioribus de causis quam Ethnici, crudelius quam impii, machinis
tetrioribus quam ipsi? Quorum inventa est bombarda? Nonne
Christianorum? Et quo res sit indignior, his induuntur Apostolorum
nomina, insculpuntur Divorum imagines. O crudelis irrisio. Paulus
ille pacis hortator perpetuus, Tartaream machinam torquet in Christianum?
Si cupimus Turcas ad Christi religionem adducere, prius
ipsi simus Christiani. Numquam hoc illi credent, si quod est, perspiciant
nusquam magis saevire, quam apud Christianos, id quod Christus
unum omnium maxime detestatus est Quonam ore praedicabitis
eis Christum pacis auctorem, ipsi perpetuis dissidiis inter vos tumultuantes?
Jam quos putatis ânimos addit Turcis vestra discórdia? Nihil
enim facilius quam vincere dissidentes. Vultis illis esse formidabiles?
Concordes estote. Cur ultro vobis et praesentis vitae jucunditatem
invidetis, et a futura felicitate vultis excidere?» 10 .
Na secção de Reservados da Biblioteca Geral da Universidade
de Coimbra (cota RB-41-19) existe a primeira edição da Tabula in
Grammaticam Hebraeam de Clenardo; e ainda na mesma Biblioteca
(cota l-(23)-2-47) a edição de Colónia (1581) daquela gramática juntamente
com as Observationes in Linguam Hebraicam de Sanctes Pagnino
(Paris 1546)».
!0 ERASMUS VON ROTTERDAM, Ausgewãhlte Schriften, ed. por W. WELZIG,
vol. V, Darmstadt, 1968, pp. 440-442.
11 Na Biblioteca Geral da Universidade de Coimbra existem as seguintes
obras de Clenardo: Grammatica Graeca, Lião, 1691 (cota: l-(23)-12-190); Institutiones
Gmmmaticae Latinae, Salamanca, s.d. (l-(23)-36); Introductio in Graecam
Linguam, Lião, 1621 (l-(23)-l-2); Epistolarum Libri Duo, Antuérpia, 1566 (R-18-6);