Sport - Spits

dinsdag
6 april 2010 Binnenland 5
Kijkt u even uit voor James Bond?
Ook de secretaresse
kan een aantrekkelijk
doelwit zijn voor buitenlandseinlichtingendiensten.
Het kabinet
vindt dat Nederlanders
het gevaar
van spionage onderschatten.
DOOR JAN WILLEM NAVIS
AMSTERDAM – Het is een op het
eerste gezicht opmerkelijk epistel, de 66
pagina’s tellende Kwetsbaarheidsanalyse
van de AIVD, die het kabinet vorige
week donderdag openbaarde. Want
waarom zou een inlichtingendienst een
boekje opendoen over de werkwijze van
haar buitenlandse collega’s, en daarmee
impliciet ook over die van haarzelf ?
Het is nodig, oordeelt het kabinet,
omdat Nederlanders zich te weinig bewust
zijn van het gevaar
van spionage. Dat
ons land de laatste jaren
steeds meer naar
binnen gekeerd is geraakt,
maakt niet
DEN HAAG – Nu de meeste verkiezingsprogramma’s
op hoofdlijnen bekend
zijn, kan de kiezer de balans opmaken
voor 9 juni. Miljardenbezuinigingen
domineren bij iedereen, maar
toch lijkt voor de komende kabinetsperiode
een heldere keuze voor te liggen:
moet de overheid aan het einde
ervan goeddeels uit de rode cijfers zijn
of nemen we er meer tijd voor?
Burger grotere rol
in strafproces
Vervolg voorpagina
Momenteel kunnen nabestaanden
of slachtoffers een schadevergoeding
eisen, gebruik maken van
spreekrecht en een klacht indienen
wanneer het OM niet tot vervolging
over gaat. „Daar komt op 1 juli een
wet bij die hun meer rechten geeft,
onder meer het recht op inzage in
de processtukken en de mogelijkheid
om zelf stukken toe te voegen”,
zegt strafrechtdeskundige
Henny Sackers van de Radbouduniversiteit
in Nijmegen. „Slachtoffers
en nabestaanden staan in ons land
dus niet in de kou.”
Sackers ziet weinig in het instellen
van een tweede aanklager, omdat
het Nederlandse strafproces
daarvoor flink zou moeten worden
omgegooid. „In Nederland gebeurt
er bijvoorbeeld al veel voor de inhoudelijke
behandeling in de
rechtszaal, in Duitsland worden
getuigen ter zitting voor het eerst
gehoord. Dat kost dus ook veel
meer tijd. Ik vind het huidige stelsel
niet zo slecht dat de wet gewijzigd
moet worden.” (E.B.)
dat er geen kennis en kunde is waar ze in
andere landen niets aan hebben. En dat
hoeft echt niet alleen nucleaire wetenschappelijke
kennis te zijn. Ook op het
gebied van stroomopwekking met zonnecellen
telt Nederland mee.
Of neem Barendrecht, waar Shell en
de overheid een proef gaan doen met het
ondergronds opslaan van CO2. Zo komt
dit broeikasgas niet in de atmosfeer, wat
helpt bij het halen van klimaatdoelen.
Het is een relatief nieuwe techniek, waar
ze bijvoorbeeld in het Midden-Oosten
reikhalzend naar uitkijken. In hun dromen
pompen de sjeiks alle kooldioxide
in de grond, zodat ze hun luxe levensstijl
zo min mogelijk hoeven aan te passen.
De informatie waarmee ze deze
droom kunnen verwezenlijken zonder
een fortuin voor het patent te hoeven betalen,
is misschien wel deels beschikbaar
bij de gemeente Barendrecht. Daar
zijn ze ook nog eens fel tegen de proef,
wat ze vatbaar maakt voor tegenwerking.
Moest een inlichtingenofficier
daar niet eens een praatje met de secretaresse
gaan maken?
Het zijn dit soort voorbeelden
die de AIVD voor
ogen heeft in haar nieuwe
offensief voor meer
waakzaamheid. De inspanningen
van spionnen
zijn „niet altijd gericht
op de hoogste ambtenaar.Inlichtingendiensten
nemen vaak de tijd”,
zegt Wil van Gemert deze
week in Binnenlands Bestuur,
een vakblad dat wekelijks
op de mat van hoge
ambtenaren valt. Van
Gemert is directeur Binnenlandse Veiligheid
bij de AIVD.
Spionage vindt steeds vaker plaats
Politieke partijen verschillen in hun
antwoord. CDA, VVD en D66 kiezen
ervoor om de komende vier jaren 15
tot 20 miljard te bezuinigen en zo het
begrotingstekort in 2015 vrijwel weggewerkt
te hebben. SP en GroenLinks
nemen er meer tijd voor en benutten
het geld dat ze daardoor beschikbaar
houden voor forse investeringen in
onder meer de ondersteuning van lage
FOTO: SONY PICTURES
door technische vindingen. Wie op een
congres een usb-stick met informatie
krijgt, moet er eens bij stilstaan dat daar
virussoftware op kan staan. De Chinezen
breken graag met dit soort malware
in op computers. Dat deden ze ook al in
Nederland.
Een ander potentieel gevaar voor diefstal
van gegevens is de technologische
ontwikkeling dat computerbestanden
steeds vaker op internetservers worden
opgeslagen. Dit zogenaamde ’cloud
De keus: veel of heel veel bezuinigen
inkomens, openbaar vervoer en de
zorg. De ChristenUnie bezet met 12
miljard een middenpositie. De PvdA
presenteert morgen haar verkiezingsprogramma,
maar die partij gaf eerder
aan tien tot vijftien jaar te willen nemen
om de overheidsfinanciën op orde
te krijgen.
De mate van bezuinigen bepaalt de
speelruimte om te investeren. (ANP)
Geheime diensten in Nederland
■ Vorige week stond een Marokkaanse
politieman uit Rotterdam voor de rechter,
omdat hij gegevens doorspeelde
aan de geheime dienst in zijn thuisland.
■ China drong via Nederland binnen in
het commandocentrum van de NAVO.
■ Russische inlichtingenofficieren maken
deel uit van wetenschappelijke delegaties.
computing’ wordt alom gezien als de
toekomst van online werken, maar is
zeer vatbaar voor spionage, stelt de
AIVD. Als de data in het buitenland worden
opgeslagen, zijn ze niet 100 procent
veilig voor spionnen. Dat geldt ook voor
e-mailverkeer dat via gespecialiseerde
bedrijven wordt verstuurd, die er de
spam uitvissen.
Maar ook de overheid zelf moet oppassen.
Het koppelen en bij elkaar bewaren
van steeds meer persoonsgegevens
werkt dezelfde gevaren in de hand.
Deze passage in de Kwetsbaarheidsanalyse
is opmerkelijk, omdat de wetten die
deze bundeling mogelijk maken, juist
met het oog op terreurbestrijding werden
goedgekeurd door het parlement.
In weerwil van al deze technologische
■ Een wetenschappelijke missie over
nanotechnologie uit een niet genoemd
land aan Nederland bleek voor de helft
uit medewerkers van inlichtingendiensten
te bestaan.
■ De AIVD heeft aanwijzingen dat buitenlandse
studenten aan Nederlandse
universiteiten worden ingezet voor spionage.
(J.W.N.)
vooruitgang is een groot deel van het
spionnenwerk ook nog vrij ouderwets,
schrijft de AIVD. Intriges en undercoveroperaties
à la James Bond komen nog
steeds voor. Informanten richten zich
daarbij ook op jongere doelen, die mogelijk
in de toekomst op belangrijke
posten terechtkomen. Het inlichtingenwerk
is van de lange adem, waar mensen
juist geneigd zijn scherper te letten op
gevaren op korte termijn.
Voor de veiligheidsdiensten die op
zoek zijn naar meer bewustzijn, is het
misschien maar goed dat de ouderwetse
007 er nog steeds is. Want een geheimagent
die in bed staatsgeheimen ontfutselt
bij een minnares, spreekt nog altijd
meer tot de verbeelding dan een aanval
van Chinese hackers