Een groot jongensboek - Ernst Lamberty - Ontdekkingsschrijver

onbekende beroemdheid ernst lamberty (1915-1982)
AlAin
gerbAult
Inspiratie voor zijn avonturen
en reisdoelen haalde
Lamberty uit het leven van
Alain Gerbault. Deze Franse
zeiler (1893-1941) leek zijn
hele leven op zoek naar
avontuur, net zoals later
Lamberty. Gerbault diende in
Eerste Wereldoorlog als
vrijwilliger bij de luchtmacht.
Na zijn zeilboot Firecrest te
hebben aangeschaft maakt
hij in 1923 vanaf Gibraltar
de oversteek naar New York.
Via het Panama-kanaal en de
Galapagos-eilanden vaart hij
naar Polynesië. In etappes
rondt hij de aardbol en
arriveert zes jaar na zijn
vertrek in het Franse Le
Havre, om enkele jaren later
nogmaals naar Polynesië te
vertrekken, de plek waar zijn
hart nog woonde.
Lamberty bezocht in 1954
het graf van Gerbault op het
eiland Bora-Bora.
136 maart 2011 www.zeilen.nl
naar avonturen, zonden mijn ouders mij naar de zeevaartschool
op Schiermonnikoog. Ik kon me echter niet voorstellen
dat men voor het edele beroep van avonturier
moest studeren.’ Zijn passie voor vrijheid en belevenissen
overstemmen dan ook zijn discipline.
Het lijkt opmerkelijk, gezien zijn losbandige karakter, dat
Ernst überhaupt de moeite neemt om naar school te gaan.
Maar in aanvang schikt hij zich zelfs enige tijd in het
schoolse leven, omdat hij, uitkijkend over het water van
de Noordzee, weet dat achter de horizon de rest van de
wereld op hem ligt te wachten. Als er echter een schip met
de veelzeggende naam Freiheit Schiermonnikoog aandoet
en bemanning zoekt voor een reis naar Australië, verkiest
Ernst de lessen van de zee boven die van de schoolbanken
van de zeevaartschool. Hij scheept in.
Op 26 juni 1932 begint Freiheit aan zijn reis met bestemming
Australië en Ernst aan het eerste deel van de verwezenlijking
van zijn droom. Dat gaat met horten en stoten,
letterlijk, want ze lopen direct na vertrek twee keer vast op
de Engelsmanplaat, een zandbank ten westen van Schiermonnikoog.
Na met de vloed te zijn losgekomen, varen ze
door de kersverse sluizen van Kornwerderzand het nog
geen maand oude IJsselmeer op (de Afsluitdijk werd op
28 mei van dat jaar voltooid en transformeerde de zoute
Zuiderzee in het zoete IJsselmeer). Pech ligt steeds op
minder dan een scheepslengte voor hun boeg: storm,
verloren anker, klein brandje, weigerende scheepsmotor
en ten slotte een aanvaring met een logger. Dit alles nog
tussen Kornwerderzand en Scheveningen. Het resultaat
bestaat uit een verloren bijboot, overmatige lekkage en
een vroeg einde van hun reis.
Lamberty stottert zich door de paar jaren die volgen: hij
scheept in op een wachtschip van de marine, maar stopt
na maar net te zijn begonnen; hij meldt zich aan bij de Koloniale
Reserve in Nijmegen, maar wordt na twee weken
‘uit de Indische militaire dienst ontslagen omdat hij niet
geschikt wordt geacht voor toelating tot een vaste verbintenis’;
hij reist naar het aanmeldingsbureau van het Vreemdelingenlegioen
in Lille, maar is nog te jong en keert om;
De bemanning van Anna Elizabeth. v.l.n.r. raoul Fally,
chris Pluymaekers en ernst lamberty.
hij klimt in de schoolbanken van de zeevaartschool in Den
Helder, maar beëindigt zijn schoolcarrière na een jaar.
Vreemdeling in het legioen
De romanticus Lamberty ziet films en leest boeken over
het vreemdelingenlegioen en ziet daar zijn volgende bestemming.
Wanneer hij eenmaal twintig is geworden – oud
genoeg om zich te mogen aanmelden – reist hij opnieuw
naar Lille. Dit keer wordt hij wel aangenomen. Wat volgt is
een periode van zes jaar waarin hij gehard raakt door de
ontberingen van de opleiding, uitputtende oefeningen en
levensgevaarlijke gevechtsmissies, en niet in de laatste
plaats door de sadistische straffen die hij moet ondergaan
na zijn deserties. Lamberty zou in totaal vier keer het legioen
ontvluchten (en drie keer worden teruggehaald).
Na een periode bij de Koninklijke marine tijdens de Tweede
Wereldoorlog lijkt hij ogenschijnlijk zijn rust te vinden
bij een vrouw. Eind juni 1946 trouwt hij in Valkenburg met
de Engelse Joan. De rust zal van korte duur zijn.
Kroja
Valkenburg is wel zijn geboortegrond, maar zal nooit zijn
habitat worden. Het glooiende Limburg biedt Ernst geen
echte pieken en dalen. Die gaat hij elders zoeken. Als hij
in Alkmaar een omgebouwde reddingboot met kajuit tegenkomt,
weet hij wat hem te doen staat. Twee maanden
na zijn huwelijksdag vertrekt hij, samen met Joan, met
Kroja uit Amsterdam. Bestemming: de wereld rond. Op
een boot van slechts negen meter lang.
Het zou niet in het levensverhaal van Ernst Lamberty passen
als hij vanaf het losgooien van de landvasten van Kroja
de wind mee zou krijgen. En dat gebeurt dus ook niet. Om
wat geld te verdienen, smokkelt hij tulpenbollen naar Engeland,
maar hij wordt gepakt. De blonde blauwogige
Lamberty is een charmeur, waardoor hij het klaarspeelt
om er met een milde boete vanaf te komen. De voorwaarde
is dat hij Engeland verlaat en er nooit meer terugkeert.
Hij gaat akkoord.
Na weer een oversteek van de Noordzee monsteren in
Oostende twee gelijkgestemden aan: Karl Zamboni en Otto
Gamper. Zij willen weg, varen, het maakt eigenlijk niet uit
waar naartoe, als het maar ver is. Joan is eigenlijk altijd
bang aan boord. “Op fijne dagen wachtte ik op storm en op
stormachtige dagen wachtte ik op fijne dagen”, zal ze later
zeggen. Zij is nu de vreemde eend in de bijt; iets wat ze in
het leven van haar man, die altijd op zoek zou blijven naar
zijn wereldreis, eigenlijk ook zou blijven.
Vanaf het continent willen de mannen naar Paramaribo
varen. Tijdens de oceaanoversteek tekent de eeuwige bravoure
van Lamberty zich scherp af tegen het decor van
zon, zee en windrichtingen: op zeker moment ontstaat er
een woordenwisseling aan boord over de juiste manier om
een zonnetje te schieten. Lamberty probeert het geschil
over hun positiebepaling weg te wuiven, maar één van de
bemanningsleden toont aan dat kapitein Lamberty het
fout had en schrijft aan zijn vrouw: ‘Dat is de eerste keer
dat hij het toegeeft.’ Het is een gevaarlijke vorm van nonchalance
van Lamberty. Hun afwijkend lopende horloges
Met Anna Elizabeth in de haven van Oranjestad.
Omringd door inlandse schonen op hiva-Oa.
Anna Elizabeth vlak voor vertrek uit Muiden, 1951.
Anna Elizabeth op weg naar onbekende verten.
Zijn passie voor
vrijheid en
belevenissen
overstemmen
zijn discipline