nieuws - Kamp Amersfoort

Holocaust Memorial Day
(Door Gert Stein)
Wereldwijd worden op Holocaust Memorial Day
- de bevrijdingsdatum van Auschwitz op 27 februari -
de slachtoffers herdacht van de Holocaust en andere
genociden. In Nederland vindt Holocaust Memorial
Day ieder jaar plaats op de laatste zondag in januari
bij het Auschwitz Monument in Amsterdam.
In de week rond 27 februari werden diverse activiteiten georganiseerd
in verschillende steden door het hele land. In het herinneringscentrum
bij Kamp Amersfoort werd op zondag 29 januari een lezing gegeven door
Opperrabbijn Binyomin Jacobs.
Jacobs is Opperrabbijn van het Interprovinciaal Opperrabbinaat en
voorzitter van het Rabbinaal college voor Nederland. De positie van
opperrabbijn is de hoogste functie die men in het Nederlandse rabbinaat
kan bekleden. Daarnaast is Jacobs verbonden aan het Sinaï Centrum, een
Joodse instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Medewerkers van het
centrum zijn gespecialiseerd in de behandeling van psychotrauma ten
gevolge van oorlog, geweld en verlies.
In zijn kwaliteiten als Opperrabbijn werd Jacobs vaak geconfronteerd
met problemen die hun oorzaak vinden in de Tweede Wereldoorlog.
In het bezoekerscentrum sprak de opperrabbijn over de joodse visie op
zorg, gekoppeld aan wat ontbroken heeft aan hulpverlening na de Tweede
Wereldoorlog.
Met tal van - vaak schrijnende - voorbeelden uit de praktijk illustreerde Jacobs de moeilijkheden waar joodse
overlevenden mee geconfronteerd werden. Er was nauwelijks tijd voor zorg. Nederland moest weer worden
opgebouwd en er was niet of nauwelijks voorzien in de terugkeer van ondergedoken of weggevoerde joodse
gezinnen. Na de doorstane onzekerheden en spanningen van het onderduiken, of de doorstane niet te bevatten
gebeurtenissen in concentratie- en vernietigingskampen, werd aan velen van hen, vaak op niet
mis te verstane wijze duidelijk gemaakt dat zij onwelkom waren. Joodse overlevenden werden bij terugkeer
geconfronteerd met grote moeilijkheden bij het terugkrijgen van hun woning, hun in bewaring gegeven of
geroofde bezittingen, of zelfs hun kinderen die te jong waren om zich te herinneren of te beseffen dat hun
‘onderduikouders’ niet hun echte ouders waren.
Het eerste dat menselijker wijze gedaan had moeten worden, aldus rabbijn Jacobs, is erkennen dat wat de
overlevenden hadden meegemaakt niet te bevatten, onverdraaglijk en bovenal niet beredeneerbaar is. Er is geen
verklaring voor vanuit de wetenschap, niet vanuit menselijkheid en ook niet vanuit religie. Dat wil zeggen als je
religie wilt degraderen tot iets dat we kunnen begrijpen. We moeten aanvaarden dat we niet alles kunnen beseffen.
Menselijkerwijs kunnen hulpverleners slechts fungeren als tussenpersoon en dan vooral door te luisteren.
Rabbijn Jacobs beëindigde de lezing met het beantwoorden van enkele vragen uit het publiek.
Indien u niet aanwezig was, maar wel geïnteresseerd bent in de inhoud van de lezing, dan kunt u de tekst van de
lezing van Opperrabbijn Jacobs verkrijgen via info@kampamersfoort.nl. Het aanbod geldt natuurlijk ook voor
diegenen die wel aanwezig waren en de tekst nog eens willen nalezen.
eind april 2012 werd Opperrabbijn Jacobs benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-nassau. Burgemeester Lucas Bolsius roemde zijn
uiteenlopende activiteiten binnen Joods nederland en zijn inzet op interreligieus terrein alsmede zijn verdiensten voor de Joodse school
het Cheider en het bestuurslidmaatschap van het europees Rabbinaal Centrum.
4