Agrarisch bouwen in de IJsseldelta - Het Oversticht

28
AGRARISCH BOUWEN MET INSPIRATIE UIT DE STREEK – DE IJSSELDELTA
Verplaatsing
schapenbedrijf
met serrestal
Visie
3. Familie Van Assen, langs de dijk
Verplaatsing schapenbedrijf met serrestal
Ontwerpteam: Jan Giezen (architect Artèz), Herman van Assen (agrarische ondernemer), Eric
Lindeboom (adviseur ID Agro)
De opgave
Het schapenbedrijf van de familie van Assen dient te worden verplaatst vanwege de verlegging van
de dijk ten oosten van de rivier de IJssel in het kader van ruimte voor de rivier. Het hele bedrijf wordt
1000 meter verplaatst naar de Zalkerveerweg. De schapen zijn gehuisvest in een serrestal. Deze stal
wil de familie meenemen naar de nieuwe locatie.
De familie van Assen wil graag een vrije loopstal in hun serrestal realiseren zodat de schapen vrij
kunnen rondlopen in de stal. De schapen worden gehouden vanwege de melk, deze wordt gebruikt
om yoghurt van te maken. De familie van Assen wil graag hun bijzondere bedrijfsvoering en producten
tonen aan bezoekers, bijvoorbeeld door middel van een skybox.
Vraag: Hoe kan het nieuwe erf met de naiet-streekeigen serrestal landschappelijk worden ingepast?
Landschappelijke context
Het erf komt te liggen in de zone langs de IJssel. Dit landschap is kleinschalig en wordt gekenmerkt
door gevarieerde beplanting (heggen, knotbomen, singels, losse bomen, etc.). De erven zijn compact
en veelal georiënteerd op de dijk.
Het erf
Er is sprake van een nieuw erf. De boerderij zal komen te liggen aan de voet van de nieuwe IJsseldijk,
ter hoogte van de wijk Westerholte. Het erf zal bestaan uit een woonhuis, een serrestal en een
schuur voor opslag. Vanuit de boerderij wordt de dijk beweid door schapen. De familie Van Assen wil
de boerderij openstellen voor bezoekers. Daarmee ontstaat een attractie die zich goed laat combineren
met het geplande informatiecentrum bij het bedrijf.
Visie
Het erf vormt een nieuwe toevoeging in de reeks erven langs de Zalkerveerweg. De inrichting van het
erf moet aansluiten bij deze reeks: informele sfeer, kleinschaligheid, afwisseling van beplanting, bebouwing
en openheid. De grote maat van het erf past niet zomaar in de reeks. Het erf wordt daarom
geleed in meerdere delen, zodat het erf zich qua maat en schaal beter voegt in de omgeving. Het erf
kent een luchtige opzet met doorzichten.
De bebouwing is prominent zichtbaar vanaf de hoge dijk. Ook vanuit de veenkom (een toekomstige
wandelroute) is er vrij zicht op het erf. Een hoogwaardige vormgeving van de gebouwen, met name
de kopse zijden, is daarom van groot belang.
inpassing van het erf in het landschap
[nieuwe toevoeging in de
reeks. Doortrekken groene zone.
Het ontwerp
erfschets na 1 e workshopdag
De woning en de
bijschuur vormen
als het ware
‘boekensteunen’
Inpassing van de ‘boekensteunen’ op
het erf
Het ontwerp – erfinrichting
Het ontwerp van het landschapsplan voor het nieuwe boerenerf ontleent zijn inspiratie aan de cultuurhistorie.
Het grootste deel van de uiterwaarden aan beide oevers van de IJssel bestond vroeger
uit een heggenlandschap. Ook op de huidige locatie kwamen deze heggen voor.
Het erf wordt geleed in meerdere delen met onderscheidende sferen en functies. Daarbij dient er wel
sprake te zijn van een samenhangend erf. Het erf krijgt een duidelijk gezicht richting de weg.
De inrichting van het (meer representatieve) voorerf bestaat uit een siertuin, hagen, een boomgaard,
solitaire bomen en boomweiden. Deze elementen komen ook elders in de omgeving voor.
Aan alle zijden van het erf dient sprake te zijn van een zorgvuldige overgang naar het landschap.
De invulling hiervan verschilt per zijde (inheemse beplanting, knotbomen, heggen, grondlichaam,
etc.), zodat een afwisselend beeld ontstaat, dat aansluit bij de variëteit in het landschap.
Het ontwerp – de gebouwen
De vorm van een serrestal verwijst op geen enkele wijze naar traditionele
boerenschuren. Om het erf als geheel goed te laten aansluiten
in de reeks erven langs de Zalkerveerweg, is gekozen voor
een oplossing waarbij links en rechts van de serrestal de andere
gebouwen zijn geplaatst. De woning en de bijschuur vormen als
het ware “boekensteunen” van het erf, waartussen de serrestal is
geplaatst. Deze boekensteunen op het voorerf verwijzen in hun
architectuur naar de streek. De materialen van het woonhuis zijn
in harmonie met het gebied (gebakken klinkers, hout, keramische
pannen, riet). De materialen worden in de loop der tijd steeds
mooier door verwering.
De kopse zijden van de stal (zowel aan de dijk als richting de
veenkom) zijn beeldbepalend en moeten daarom zorgvuldig
maar sober worden vormgegeven.
De kleurstelling van alle gebouwen op het erf verwijzen naar de
kleurstelling op de traditionele boerenerven in de IJsselvallei: metselwerk,
riet, donkere dakbedekking, zwart gepotdekseld hout.
29
AGRARISCH BOUWEN MET INSPIRATIE UIT DE STREEK – DE IJSSELDELTA