Richtlijn: Schildkliercarcinoom (1.1) - Med-Info

Algemeen
Literatuurbespreking:
Richtlijn voor de diagnostiek, behandeling en follow-up van patiënten met gedifferentieerd
(niet-medullair) schildkliercarcinoom
Aanleiding
Het schildkliercarcinoom is een zeldzame aandoening. De incidentie is 1/100.000/jaar bij mannen en
3/100.000/jaar bij vrouwen, hetgeen neerkomt op circa 320 patiënten per jaar. De prognose is relatief
gunstig waardoor de prevalentie hoog is met in totaal circa 4000 patiënten in Nederland.
Het aantal nieuwe patiënten met schildkliercarcinoom is de laatste 10 jaar vrijwel gelijk gebleven. Echter
gezien de lange overleving van patiënten met schildkliercarcinoom en het ouder worden van mensen in het
algemeen neemt de prevalentie geleidelijk toe.
Van de diverse vormen van schildkliercarcinoom komen het papillaire en folliculaire type het meest voor. Zij
worden ook wel aangeduid als gedifferentieerd schildkliercarcinoom, waarbij aangetekend moet worden dat
er ook medullaire vormen van schildkliercarcinoom bestaan die gedifferentieerd zijn. Het papillaire en
folliculaire type vormen zo’n 80-90% van alle schildkliercarcinomen, in een verhouding van papillair:
folliculair van 3:1. Door de specifieke tumorkarakteristieken (jodiumopnemend vermogen, productie van
thyreoglobuline) vormen zij qua behandeling en follow-up een aparte groep en zullen als zodanig in deze
richtlijn worden besproken. De resterende 10-20% bestaat uit medullair en anaplastisch
schildkliercarcinoom. Deze tumoren blijven in deze richtlijn buiten beschouwing.
Er is een grote diversiteit aan behandelprotocollen en ondanks de zeldzaamheid van deze tumor vindt de
behandeling van patiënten met gedifferentieerd schildkliercarcinoom in een groot aantal centra in
Nederland plaats. Gezien de gunstige prognose en de geringe incidentie is de bewijsvoering van de
klinische effectiviteit van de verschillende behandelprotocollen beperkt en veelal gebaseerd op
observationele studies en retrospectieve analyses.
Voor patiënten die progressieve ziekte hebben ondanks de conventionele therapie, bestaat geen landelijke
registratie. Bovendien is er geen beleid geformuleerd ten aanzien van deelname aan (inter)nationale
studies voor het beoordelen van nieuwe therapieën.
In 1987 werd de eerste consensusbijeenkomst gehouden (Velde 1988), gevolgd door een tweede
bijeenkomst in 1998 (De Klerk 1999). De onderhavige richtlijn is de eerste Nederlandse richtlijn voor
schildkliercarcinoom die zich baseert op de principes van “Evidence Based Medicine” (zie bijlage 5)(zie
bijlage 6)
Op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde en de Nederlandse Vereniging
voor Endocrinologie is in samenwerking met het Kwaliteitsinstituut voor Gezondheidszorg CBO en de
Vereniging van Integrale Kankercentra deze richtlijn ontwikkeld voor de diagnostiek, behandeling en
follow-up van patiënten met gedifferentieerd (niet-medullair) schildkliercarcinoom.
Deze richtlijn is totstandgekomen met financiële steun van de Orde van Medisch Specialisten in het kader
van het programma 'Evidence Based Richtlijn Ontwikkeling (EBRO)'.
Doelstelling
Deze richtlijn is een document met aanbevelingen ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering. De
richtlijn berust op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en aansluitende meningsvorming gericht
op het vaststellen van goed medisch handelen. Er wordt aangegeven wat in het algemeen de beste zorg is
voor patiënten met een gedifferentieerd schildkliercarcinoom. De richtlijn geeft aanbevelingen over de
diagnostiek, behandeling, follow-up en voorlichting en begeleiding van patiënten met een gedifferentieerd
schildkliercarcinoom.
Gezien de complexiteit van zowel de diagnose, de behandeling als de follow-up van deze vormen van
schildkliercarcinoom, worden tevens organisatorische aanbevelingen gedaan om tot kwalitatief
hoogstaande zorg voor deze patiënten in Nederland te komen.
09/17/12 Schildkliercarcinoom (1.1) 1