Willemsfonds Tiendaagse van het Woord

6
t i e n d a a g s e v a n h e t w o o r d
De eigenlijke geschiedenis van een volk begint met de geschriften van of
over dat volk. Voor ons zijn dat de teksten van Julius Caesar en Tacitus. Wij
moeten enkele eeuwen wachten op woorden, zinnen, gedichten, vertellingen
in onze eigen taal. Wij weten dat er gezongen en voorgedragen werd, over
machthebbers, heldendaden, wonderen en mirakels. Maar de velen die niet
konden lezen of niet naar de voordragers konden gaan luisteren, werden
beïnvloed door stoere gebouwen met hoge torens, galmende klokken, expressieve
schilderijen, beeldhouwwerken, pralerige optochten en processies.
Sinds de boekdrukkunst van circa 1500 kan men het hebben over het tijdperk
van het gedrukte woord. Aan de drukkunst danken wij onze bibliotheken,
de kranten, de leerboeken, kortom de cultuur van onze grootouders en
andere leermeesters. Er is een wisselwerking ontstaan tussen de geschreven
en de gesproken taal, soms heel grondig.
Maar de evolutie bracht ook de cinema: levende beelden op een scherm.
De televisie bracht die beelden in de huiskamer. De tijd voor lectuur wordt
daardoor gereduceerd. De beeldcultuur wordt op de spits gedreven in de
reclamefolders en de weekbladen. Computer- en SMS-taal zijn een andere
bedreiging. Men drukt zich uit in onvolledige zinnen, met korte instructies,
met informatie zonder werkwoord.
Er is dan nog de internationale taal van het verkeer, van het toerisme, in de
hotels en de restaurants, van de kelners in vakantiejob. Een mengelmoes
uit verschillende talen, liefst zonder uitgangen en zeker zonder werkwoord.
Bijna overal ter wereld is de inleidende vraag: where you from? De Engelsen
heten dat Pidging English.