Handreiking-In-gesprek-over-de-preek'

45
In gesprek over de preek - Pagina 5 van 45
2 Inleiding
Door Jac Franken
2.1 Waarom deze brochure?
De preek is een kroonjuweel van de protestantse traditie en de prediking is een van de
kerncompetenties van de predikant. Een flink deel van zijn of haar werktijd gaat hierin zitten.
Daarnaast is voor de kerkgangers het luisteren naar de preek een belangrijk onderdeel van de
eredienst. Een geregeld en goed georganiseerd gesprek in de kerkenraad en in de gemeente
over de preek kan bijdragen aan het verhogen van de kwaliteit, van het preken én van het
luisteren. Zijn we daarover wel voldoende in gesprek in de kerkenraad, met de predikant en
met de gemeente? De resultaten van de gesprekken over de preek kunnen vertaald worden in
het kerkenraadsbeleid: wat voor gemeente zijn wij, wat betekent dit voor onze eredienst en wat
verwachten wij in dit verband van de prediking?
2.2 Evaluatie?
Tegelijk maken we een afgrenzing. Het gesprek over de preek dat we hier beogen is geen
functioneringsgesprek met de predikant. Het is evenmin een vaktechnische evaluatie van de
kwaliteit van het theologische, exegetische of spirituele vakwerk van de predikant. Ook is het
geen evaluatie of de hoorders wel goed en ontvankelijk luisteren.
Want hoe evalueer je nu of de preek het Woord van God is? Je kunt hoogstens nagaan of de
preek mensen raakt en welke hoorders de preek ervaren als een Woord van God. En hoe zou
je kunnen nagaan wat de impact is van preken op het algemeen welbevinden en het gedrag
van individuele mensen en de samenleving als geheel. Onderzoeken naar vrijwilligerswerk
wijzen uit dat Protestantse kerkgangers meer dan andere Nederlanders actief zijn als
vrijwilligers binnen en buiten de kerk. Dat zou een effect kunnen zijn van het geregeld horen
van een preek. Maar dat in een evaluatie aantonen is niet wat we met deze handreiking
beogen.
2.3 Wat staat er in?
Na een algemene inleiding over de preek volgen verschillende artikelen die elk met een eigen
invalshoek naar de preek en de rol van de predikant en de hoorder kijken. Het zijn als het ware
ideaalplaatjes en ze zijn te gebruiken om als predikant en als hoorder of als kerkenraad, helder
te krijgen wat je de belangrijkste eisen vind waaraan een preek moet voldoen. Aan elk
hoofdstuk zijn gespreksvragen toegevoegd en is op zichzelf te gebruiken. Daarna volgen
enkele hoofdstukken die een handreiking geven voor het gebruik van dit materiaal in de vorm
van ‘een gesprek over de preek’. Tenslotte suggesties om verder te lezen. We vragen U als
lezer om ons terug te melden óf en hoe u deze bundel gebruikt en wat het u oplevert en wat U
ervan vindt. Daarvoor voegen we een vragenlijst toe.
2.4 Hoe te gebruiken?
Er zijn verschillende manieren om in de gemeente in gesprek te zijn over de preek. Dat kan
bijvoorbeeld na de dienst, op een gemeenteavond, in een reeks gespreksavonden, met
jongeren, op een kerkenraadsdag of één keer per jaar in een kerkenraadsvergadering.
Het is noodzakelijk dat de doelstelling van het gesprek helder is, zie daarvoor hoofdstuk 11.
Voor een gesprek in de kerkenraadsvergadering zijn de met name de ‘gespreksvragen’ in
hoofdstuk 12.3 bruikbaar. Voor een reeks van avonden kunt U een selectie van de inhoudelijke