Juridische iconen in het informatietijdperk - RePub - Erasmus ...

HOOFDSTUK 1. INLEIDING EN PROBLEEMSTELLING
de verschillende wetgevers, nationaal zowel als internationaal, in verband
met de voortschrijdende informatietechnologie. Daarbij dringen zich steeds
dezelfde vragen op. Wat is er nieuw ten opzichte van de situatie ervoor, dat
die hausse aan wetgeving kan verklaren? Brengt informatietechnologie, of
de toepassing daarvan, nieuwe maatschappelijke vragen met zich mee, die
niet reeds eerder, of althans onvoldoende, door regels werden bestreken?
Heeft de toepassing van informatietechnologie maatschappelijke consequenties
die tot nieuwe, of aangepaste normeringen moeten leiden? Is het
wellicht zo, dat informatietechnologie tot normatieve, en dus ook juridische,
verschuivingen leidt? Of is informatietechnologie een nieuw fenomeen
waarvoor eigen regels dienen te gelden, waarbij de informatietechnologie
het voorwerp van die regelgeving is? Vragen van een andere orde,
namelijk gegeven de inwerkingtreding van die nieuwe regels, zijn: In hoeverre
is het mogelijk door middel van regelgeving invloed uit te oefenen op
ontwikkelingen binnen de informatietechnologie, of (maatschappelijke)
ontwikkelingen die daaruit voortvloeien? En, wat verandert er vanwege de
implementatie van die regels? Wat zijn de effecten daarvan op gedragingen
van mensen en de organisaties waarbinnen zij opereren?
In het licht van deze vragen ligt het nut van het hierboven geïntroduceerde
model in de eerste plaats in het inzichtelijk maken van de relatie tussen
technologie, maatschappelijke ontwikkelingen en recht. Met de kunnenwillen-mogen
gelaagdheid van het model wordt enerzijds het bestaan en
het belang van zekere, autonome processen en wetmatigheden in de
technologie, in de marktwerking en in menselijk gedrag onderkend en
anderzijds de mogelijkheid tot sturing van deze processen en wetmatigheden
door middel van regelgeving gerelativeerd. In deze zin fungeert het
model als kader voor, of op zijn minst als aanzet tot een rationele
benadering van vraagstukken met betrekking tot de omgang met (informatie)technologie.
Gezien de geschetste samenhang en interactie tussen technologie, marktwerking,
menselijke activiteiten en recht, ligt het nut van het model in de
tweede plaats in de daaruit sprekende evidentie van het belang voor juristen
27 van het vermeerderen van (globale) kennis omtrent informatietechnologie,
of technologie in den brede. Er zijn verschillende verklaringen denkbaar
voor de prominente aandacht die wetgevers aan de dag leggen voor de
fenomenen informatietechnologie, informatiemaatschappij en internet,
waarvan een aantal ook in deze studie de revue zal passeren. Een van die
verklaringen is een wel veronderstelde geringe vertrouwdheid van wetge-
27 Maar ook voor andere beroepsgroepen.
25