Oorlogsdagboek - Jan Moll

Recommendations

Info

Inleiding Tijdens de inventarisatie van de schetsboeken, tekeningen en schilderijen van Jan Moll als voorbereiding op de expositie in het Lucia (naam) troffen de samenstellers een notitieboekje aan. Het bleek een dagboekje te zijn dat Jan in zijn laatste periode in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog had bijgehouden. Het dagboekje bood ons de toevallige gelegenheid om iets dieper in de persoon Jan Moll te kunnen “kijken” en leverde informatie over een aantal werken uit de schetsboeken. Jan Moll was in 1943 samen met zijn broer Rinus in het kader van de Arbeitseinsatz naar Duitsland getransporteerd. Hij werd eerst in de buurt van Düsseldorf, aan de rand van het Eifelgebergte te werk gesteld. Vermoedelijk is hij een tijdlang ondergebracht bij de familie Kölzer. Hij zou met de Kölzers vriendschap sluiten en jarenlang met hen corresponderen. Na de oorlog heeft hij hen goederen gestuurd die inmiddels in Nederland al verkrijgbaar waren, maar in Duitsland nog schaars. Ook zou hij hen af en toe opzoeken. In de zomer, herfst en winter van 1944 zat hij in een lager in de buurt van het Riesengebergte, de Schomberg, Ullersdorf, en Grunewald. Deze locaties heeft hij in diverse schetsboeken geschilderd. Het betreft plaatsen in de streek onder Dresden en Sudetenland. In 1938 was dit laatste gebied geannexeerd door het Duitse Rijk. In 1945 zijn de Duitse bewoners van die streek verjaagd door de Tsjechische bevolking. De dorpen hebben hun Duitse karakter en naam verloren. Een nauwkeurige plaatsbepaling was daarom nog niet mogelijk Doordat het oostelijk front steeds verder in de richting van Berlijn oprukten, is Jan met zijn collega’s in februari 1945 verplaatst naar Beieren. Hij werd in een kamp in de buurt van Regensburg, bij Reinhausen ondergebracht. Hij werd van daaruit steeds op verschillende plaatsen te werk gesteld. Vaak in het klooster Mariaheim, soms bij mensen thuis, of op het station. Hij was meestal werkzaam als glaszetter (gläser) en moest door het oorlogsgeweld kapotgegane ruiten herstellen. Het dagboekje begint met de aankomst in Reinhausen. Paul de Ridder
Gezicht op Ravensteinberg Ullersdorf, 1944 Jan (rechts) met kameraden in een ‘lager’ bij Düsseldorf
Page 1: februari 1945 - juli 1945 OORLOGSDA
Page 5 and 6: ZATERDAG 24 FEBRUARI 1945 Weer een
Page 7 and 8: MAANDAG 19 MAART 1945 Vannacht voor
Page 9 and 10: GOEDE VRIJDAG 30 MAART 1945 Weer he
Page 11 and 12: Gezicht op Schomberg, 1944
Page 13 and 14: DONDERDAG 26 APRIL 1945 Vannacht [i
Page 15 and 16: DINSDAG 1 MEI 1945 Erg koud vannach
Page 17 and 18: VRIJDAG 11 MEI 1945 De hele dag vru
Page 19 and 20: MAANDAG 28 MEI 1945 Vandaag de hele

Oorlogsdagboek - Jan Moll

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?