Meest gestelde vragen bij ADHD - p&b zorg en onderwijs
Meest gestelde vragen bij ADHD - p&b zorg en onderwijs
Meest gestelde vragen bij ADHD - p&b zorg en onderwijs
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ehoefte aan spanning (s<strong>en</strong>sation seeking) maakt dat ze nog snel ev<strong>en</strong> inhal<strong>en</strong> waar e<strong>en</strong> ander dat<br />
absoluut niet zou do<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> ander symptoom is ongeduld, niet op de beurt kunn<strong>en</strong> wacht<strong>en</strong>, wat<br />
<strong>bij</strong>voorbeeld <strong>bij</strong> file rijd<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> kan oplever<strong>en</strong>. Dit kan leid<strong>en</strong> tot bumperklev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<br />
hinderlijk rijgedrag. T<strong>en</strong>slotte <strong>zorg</strong><strong>en</strong> de aandachtsproblem<strong>en</strong> <strong>en</strong> onvoldo<strong>en</strong>de overzicht er vaak voor<br />
dat niet op tijd wordt gereageerd op verkeerssituaties, waardoor op het laatste mom<strong>en</strong>t moet<br />
word<strong>en</strong> uitgewek<strong>en</strong> om ongelukk<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong>.<br />
8. Wordt de rijvaardigheid verbeterd door medicatie?<br />
In Nederland is onderzoek gedaan of het gebruik van medicatie zoals Ritalin, Concerta de<br />
rijvaardigheid beïnvloedt. Alle onderzoek<strong>en</strong> wijz<strong>en</strong> op verbetering van het rijgedrag met stimulantia,<br />
vergelek<strong>en</strong> met het rijgedrag van <strong>ADHD</strong>' ers zonder deze medicatie. Het rijgedrag verbetert tot e<strong>en</strong><br />
gemiddeld of normaal niveau.<br />
9. Kan het ook zonder medicijn<strong>en</strong>?<br />
Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> angst voor medicijn<strong>en</strong>. Dit komt vaak door onbek<strong>en</strong>dheid met de effect<strong>en</strong><br />
of <strong>bij</strong>werking<strong>en</strong>; soms ook door e<strong>en</strong> <strong>bij</strong>kom<strong>en</strong>de angststoornis. Het gesprek met de arts stelt m<strong>en</strong> dan<br />
lange tijd uit. De ervaring heeft geleerd dat de rest van de behandeling (coaching, psychotherapie)<br />
dan vaak ook niet goed op gang komt. De typische symptom<strong>en</strong> van <strong>ADHD</strong>: snel de belangstelling voor<br />
de behandeling verliez<strong>en</strong>, te laat kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> verget<strong>en</strong> van afsprak<strong>en</strong>, ding<strong>en</strong> uitstell<strong>en</strong> etc. lijk<strong>en</strong> hier<br />
van invloed te zijn. Daarom is het zo belangrijk dat elke patiënt goede <strong>en</strong> realistische voorlichting over<br />
medicijn<strong>en</strong> om zo zelf e<strong>en</strong> goede afweging te kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>. Medicijn<strong>en</strong> zijn het meest effectief voor<br />
de symptom<strong>en</strong> van <strong>ADHD</strong>. Er kan gestart word<strong>en</strong> met coaching zonder medicatie maar als deze<br />
coaching vastloopt zal de behandelaar aanrad<strong>en</strong> toch op medicatie over te gaan.<br />
10. Welke soort<strong>en</strong> medicijn<strong>en</strong> zijn er?<br />
Stimulantia:<br />
• Methylf<strong>en</strong>idaat (Ritalin, Equasym, Medikinet, Concerta®)<br />
• Dextro-‐amfetamine<br />
Niet stimulantia:<br />
• Atomoxetine (Strattera®)<br />
• Bupropion (Wellbutrin XR)<br />
• Modiolal (Modafinil)<br />
11. Welke effect<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> medicijn<strong>en</strong>?<br />
Stimulantia (zoals Ritalin, Concerta, dextro-‐amfetamine) werk<strong>en</strong> <strong>bij</strong> 50-‐70% van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op alle<br />
<strong>ADHD</strong>-‐symptom<strong>en</strong>, <strong>en</strong> binn<strong>en</strong> 30 minut<strong>en</strong> na inname. Als het middel werkt, voel m<strong>en</strong> zich rustiger,<br />
<strong>en</strong>ergieker <strong>en</strong> helderder, heeft m<strong>en</strong> meer overzicht over de planning, meer zin in opruim<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
ord<strong>en</strong><strong>en</strong>, kan m<strong>en</strong> beter luister<strong>en</strong>, ding<strong>en</strong> onthoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft m<strong>en</strong> minder aanvaring<strong>en</strong> of ruzie. Als<br />
het medicijn niet goed werkt, vervalt niet de diagnose <strong>ADHD</strong>, want niet iedere<strong>en</strong> reageert ev<strong>en</strong> goed<br />
op dit medicijn. E<strong>en</strong> andere mogelijkheid is de dosis <strong>en</strong>/of de toedi<strong>en</strong>ingstijd te verander<strong>en</strong>, of e<strong>en</strong><br />
ander middel word<strong>en</strong> toegedi<strong>en</strong>d. Als het medicijn niet werkt klag<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong> over sufheid of over<br />
e<strong>en</strong> ‘zombiegevoel'. Als dat gebeurt is het medicijn niet geschikt voor jou. Het medicijn moet je juist<br />
helder <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiek mak<strong>en</strong>.<br />
12. Wat zijn de meest voorkom<strong>en</strong>de <strong>bij</strong>werking<strong>en</strong> van medicijn<strong>en</strong>?<br />
Bijwerking<strong>en</strong> van stimulantia (zoals Ritalin, Concerta, dextro-‐amfetamine) zijn: minder eetlust <strong>en</strong><br />
slaap, droge mond, hartklopping<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> versnelde hartslag <strong>en</strong> nervositeit, of e<strong>en</strong> gejaagd gevoel in<br />
het begin. De <strong>bij</strong>werking<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> meestal af na e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die erg gespann<strong>en</strong> zijn, die<br />
2